Download - Yaratıcı Yazarlık Hafta VI
![Page 1: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/1.jpg)
Yaratıcı Yazarlık Hafta VI
![Page 2: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/2.jpg)
Tiyatro
![Page 3: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/3.jpg)
Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteridir. Genel olarak
temsil edilen eser anlamında da kullanılır.
![Page 4: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/4.jpg)
Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da
tanımlanabilir.
![Page 5: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/5.jpg)
Tiyatro; «insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı»dır
![Page 6: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/6.jpg)
Tiyatro eserinin diğer türlerden en önemli farkı nedir?
![Page 7: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/7.jpg)
Diğer edebi eserler okumak ve dinlemek için yazılmışken, tiyatro oyununun sahnede seyirci önünde oynanmasıdır.
Tiyatro eserinin diğer türlerden en önemli farkı,
![Page 8: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/8.jpg)
Göze görünür bir karaktere sahip olması, canlı olarak meydana geliş niteliğiyle toplum psikolojisine hitap eder. Temsil yeri ve eser,
tiyatronun edebiyat öğesidir. Tiyatro kavramı içinde oyunculuk, sahne düzeni, ışıklandırma, dekor,
kostüm, müzik gibi unsurların bütünlüğü söz konusudur.
Tiyatro,
![Page 9: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/9.jpg)
Tiyatronun Özellikleri
![Page 10: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/10.jpg)
Tiyatro hem dinlenebilir, hem de seyredilebilir. Yani hem göze, hem
de kulağa hitap eder. Bu yüzden etki gücü fazladır
Tiyatroda söz ve eylem birleşmiş durumdadır. Oyuncu; kostümü,
makyajı, jest ve mimikleriyle gerçekçi bir izlenim bırakır
Tiyatro, bir topluluğa seslenir.
Tiyatro, bileşik bir sanattır.
Tiyatro, dilin sahnede en güzel şekliyle kullanıldığı bir sanat
dalıdır.
![Page 11: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/11.jpg)
Tiyatronun Öğeleri
![Page 12: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/12.jpg)
Olay
Kişi
Yer
Zaman
![Page 13: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/13.jpg)
Tiyatro Türleri
![Page 14: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/14.jpg)
Tiyatro eserleri müziksiz (trajedi, komedi, dram) ve müzikli (opera, operet, müzikal, pandomim bale,
revü, skeç) olmak üzere iki grupta toplanır.
![Page 15: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/15.jpg)
Komediİnsanların ve olayların gülünç yönlerini ortaya koymak, izleyenleri güldürmek ve düşündürmek amacıyla yazılmış tiyatro eseridir.
Konusunu, yaşanılan hayattan ve günlük olaylardan alır.
Kişiler halktan ve yüksek zümreden her çeşit insan olabilir.
Her türlü söze şakaya yer verilir.
![Page 16: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/16.jpg)
Komedi
Kişilerin her türlü davranışları sahnede gösterilir.
Birbirini izleyen diyalog ve koro bölümlerinden oluşur.
Manzum olarak yazılır.Üç birlik kuralına uyulur.
Türün yazarları, Yunan-Aristophanes, Fransız- Moliere.
![Page 17: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/17.jpg)
TrajediSeyirciye, hayatın acıklı yönlerini göstermek, ahlak, erdemi anlatmak için yazılmış manzum eserlerdir.
Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden alır.
Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kimselerdir.
Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez.
Eser baştan sona kadar ağırbaşlı, ciddi bir hava içinde geçer.
![Page 18: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/18.jpg)
TrajediÇirkin olaylar, seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez, sahne arkasında gerçekleştirilir. Bu olaylar haberciler tarafından sahnede aktarılır.
Üç birlik kuralına uyulur.( Yer, zaman, olay )
Oyunda korolara yer verilir.
Ünlü trajedi yazarları; Eski Yunan; Aiskhylos, Eurupides, Sophokles. Fransız; Corneille, Racine.
![Page 19: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/19.jpg)
DramHayatı olduğu gibi acıklı ve gülünç yönleriyle sahnede göstermek için yazılan tiyatro eseridir.
Hayatı olduğu gibi yansıtır. Trajedi ve Komedi kaynaşmıştır.
Konusunu günlük yaşamdan ve tarihten alır.
Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.
Olaylar, çirkin dahi olsa sahnede gösterildiği gibi kişiler hangi sınıf ve halktan olursa olsun dramda yer alır.
![Page 20: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/20.jpg)
Diğer Türler
Opera Opera, insanların konuşmak yerine tiyatro oyununu şarkı söyleyerek sahneye koymasıdır. Operanın tiyatrodan ayrılan başlıca özelliği, bir müzik bölümünün de bulunmasıdır.
Pandomim Düşünce ve duyguları müzik veya türlü eşyalar eşliğinde bazen dansla, bazen de gövde ve yüz hareketleriyle yansıtmayı hedefleyen sözsüz oyun türüdür. Yüz mimikleri, el, kol ve beden hareketleri kullanılarak tema anlatılmaya çalışılır. Pandomim (mim), evrensel bir tiyatro dili sayılır.
Tuluat Tiyatro türlerinden biridir. Sanatçılar, oynadıkları eserin konusuna bağlıdırlar; ama oyundaki sözleri içlerinden geldiği gibi söyleyerek, doğaçlama yaparlar. Yazılı esere uymak mecburiyetleri yoktur. Perdeli orta oyunu da denir.
![Page 21: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/21.jpg)
Diğer Türler
Operet
Sözlerinin müziksiz kısımları müziklerden çok olan tiyatro eserleridir. Halka hitap etmek için yazılır. Operetlerde renk, ışık, kıyafetler ve dans en göze çarpıcı şekilde kullanılır.
Müzikal Kendine özgü, yalın bir olay örgüsü olan, müzik, dans ve diyalogların olaylarla bütünleştiği duygusal ve eğlendirici sahne gösterisi ya da oyundur.
Bale Müzikli, dansın daha çok öne çıktığı, daha çok lirik ve dram arası bir temada oynanan oyunlardır. Diğerlerine nazaran estetiğe daha çok önem verilir.
![Page 22: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/22.jpg)
Revü Olaylı eleştirili yapılan tiyatro türüdür. Konu açısından bir bütünlüğü olmayan, birbirlerine gevşekçe bağlanmış, kendi başlarına anlamlı olan, tablolardan kurulu, ezgi, monolog, skeç, dans ve karşılıklı nükteli konuşmalardan oluşan bir gösteri biçimidir.
Skeç Beş-altı dakikaya sığdırılan tablolar şeklinde kısa, müzikal oyunlardır. Skeçlerin bir diğer çeşidi ise radyo skeçleridir.
Diğer Türler
![Page 23: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/23.jpg)
Tiyatronun Tarihi
![Page 24: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/24.jpg)
Tiyatro, Yunanca theatron yani "görme yeri" sözcüğünden gelmektedir. Çünkü günümüzdeki anlamıyla çağdaş tiyatronun tarihi bağ bozumu tanrısı Dionysos adına
yapılan dinsel törenlere dayanmaktadır.
![Page 25: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/25.jpg)
Antik Çağda Tiyatro
İlk tiyatro şenliği MÖ 534 yılında Atina'da yapılmıştır. Antik Çağ'da tiyatro, üst sınıfa özgü bir etkinlikti. Her yıl Dionysos'u kentin hangi ileri geleninin onurlandıracağına karar verilir ve bu kişi etkinlikleri düzenlerdi. Bu nedenle sosyal itibarla doğrudan ilgiliydi.
![Page 26: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/26.jpg)
Tanrı adına bir yarışma yapılır ve en iyi oyun, hazırlayan kişinin itibarını arttırırdı.
Festival niteliğinden dolayı popüler olarak nitelendirilebilecek olan antik tiyatro, günümüze de örnekleri kalmış olan, genellikle amfitiyatro olarak adlandırılan
sahnelerde sergilenirdi.
Türkiye'de oldukça iyi durumda örnekleri olan bu amfitiyatroların boyutları, dönemin tiyatrosunun halk için önemini göstermektedir.
Ayrıca, ilk tiyatro eserleri ile Yunan mitolojisinin el ele olduğu da belirtilmelidir.
![Page 27: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/27.jpg)
Bu dönemde oyunlarda dekor ya da kostüm bulunmazdı. Sahne
tamamıyla boş olur, baş roller de önemli kişiler tarafından oynanırdı.
Bir de anlatıcı görevi gören "koro" bulunurdu.
Bu dönemde günümüzde geçerli olan oyunculuk anlayışı yoktu ve ifade edilen duygular oyuncuların ellerinde tuttukları ve yeri geldikçe yüzlerine koydukları maskelerle belirtilirdi.
Bugün tiyatronun simgesi haline gelen gülen ve ağlayan maskeler bu uygulamanın bir uzantısıdır. Nitekim, Yunan tiyatrosunda sadece iki tür oyun vardı: trajedi ve komedi.
![Page 28: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/28.jpg)
Aiskhlos (İÖ 525-456), tarihte bilinen ilk tiyatro oyunu yazarıdır. Kendisinden sonra gelen Sofokles ve Öripides ile birlikte Yunan trajedisinin üç büyük
yazarından biri sayılır.
Aiskhylos'tan önce bugünkü anlamda tiyatro oyunları sahnelenmezdi. Bir tek kişi sahneye çıkar, koro denen bir grubun eşliğinde şiir ve şarkılar söylerdi. Aiskhylos bu şiir ve şarkılara konu olan öyküleri yeniden yazarak, öyküdeki her kahramanın ayrı kişilerce temsil edilebileceği tiyatro oyunlarına dönüştürdü.
![Page 29: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/29.jpg)
Orta Dönemde Tiyatro
![Page 30: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/30.jpg)
Antik Yunan'dan izler taşısa da, halkla olan doğrudan ilişkisi nedeniyle tiyatro yaklaşımları değişime uğramıştır. Komedi ve trajedi türlerine "tarihsel" oyunlar kategorisi eklenmiştir. Shakespeare'in kraliçeden maddi destek aldığı ve kar üzerinden dönen bir tiyatro grubu olduğu bilinmektedir. Bu dönemde oyunculuk kavramı değişmiş olsa da, henüz kadın oyuncular bulunmamaktadır. Kadın rolleri genç erkek oyuncular tarafından oynanmaktadır. Shakespeare bunu özellikle kıyafetle cinsiyet değiştiren roller yazarak oldukça komik ve ironik hale getirmiştir.
Özellikle William Shakespeare'in ön plana çıktığı bu dönemde artık tiyatro dinsel niteliğini yitirmiştir
ve popüler bir eğlence türü olarak dikkat çeker.
![Page 31: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/31.jpg)
Modern Tiyatro
![Page 32: Yaratıcı Yazarlık Hafta VI](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081418/568164ad550346895dd6b4e9/html5/thumbnails/32.jpg)
Modern tiyatroya damgasını vuran önemli isimlerden biri Konstantin
Stanislavski'dir.
19. yüzyıl'ın sonralarına doğru "sihirli eğer" diye bilinen oyunculuk kuramını geliştiren Stanislavski özellikle gerçekçi akıma yön vermiştir.
Söz konusu kuramda, oyunculardan kendilerini, canlandırdıkları karakterlerin yerlerine koymalarını ve bu şekilde seyirciye söz
konusu duyguları vermeleri beklenmektedir.