CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 2
PROGRAM PRZYGOTOWANY PRZEZ ZESPÓŁ PROGRAMOWY W SKŁADZIE1
1. dr n. med. Małgorzata Knap – Przewodnicząca Zespołu; Oddział Anestezjologii
i Intensywnej Terapii Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. św. Rafała w Czerwonej
Górze; Zakład Medycyny Ratunkowej Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jana
Kochanowskiego w Kielcach
2. dr n. med. Edyta Cudak – Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej
Opieki Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego
w Poznaniu; Klinika Kardiochirurgii Dziecięcej Szpital Kliniczny im. K. Jonschera
w Poznaniu
3. dr n. med. Małgorzata Szerla – Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy im. Wł. Buszkowskiego w Kielcach;
Zakład Medycyny Ratunkowej Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Jana
Kochanowskiego w Kielcach
4. mgr Paweł Witt – Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcej SPDSK
WUM; Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii Wydział Nauki o Zdrowiu
Warszawski Uniwersytet Medyczny
5. mgr Tadeusz Wadas – Małopolska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Krakowie
RECENZENCI PROGRAMU
1. dr hab. n. med. Danuta Dyk – Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki
Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki Wydział Nauk
o Zdrowiu Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego
2. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kusza – Konsultant Krajowy w dziedzinie
anestezjologii i intensywnej terapii
Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Collegium Medicum im.
L. Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
1 Powołany Zarządzeniem Dyrektora Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Nr 58/13
z dnia 8 listopada 2013 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw Opracowania Programu Kształcenia
Podyplomowego.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 3
1. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
Rodzaj kształcenia
Kurs kwalifikacyjny jest to rodzaj kształcenia, który zgodnie z ustawą z dnia 15 lipca 2011 r.
o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1435, z późn. zm.) ma na celu
uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną wiedzy i umiejętności do udzielania określonych
świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny
mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Efekty kształcenia wskazane w programie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie
pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, dla pielęgniarek są dla organizatora
i uczestnika kształcenia obowiązkowym elementem programu. Osiągnięcie wskazanych
efektów kształcenia gwarantuje, że każdy uczestnik kursu kwalifikacyjnego będzie posiadać
takie same kwalifikacje, niezależnie od miejsca ukończenia kształcenia, podmiotu
organizującego kształcenie oraz systemu kształcenia.
Cel kształcenia
Pielęgniarka po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego jest przygotowana do objęcia
kompleksową opieką pacjenta w każdym wieku dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Czas trwania kształcenia
Łączna liczba godzin przeznaczonych na realizację programu kursu kwalifikacyjnego
w kontakcie z wykładowcą/opiekunem stażu wynosi 445 godzin dydaktycznych:
zajęcia teoretyczne – 200 godzin,
zajęcia praktyczne – 245 godzin.
Organizator kształcenia w porozumieniu z kierownikiem, ma prawo dokonać modyfikacji
czasu trwania zajęć w wymiarze nie większym niż 20%. Oznacza to, że 80% czasu
przeznaczonego na realizację poszczególnych modułów nie podlega zmianie. Wskazane 20%,
co stanowi nie więcej niż 89 godzin, może być wykorzystane na samokształcenie.
Sposób organizacji
Za przebieg i organizację kursu kwalifikacyjnego odpowiedzialny jest organizator kształcenia.
Planując realizację kształcenia, organizator powinien:
1. Opracować regulamin organizacyjny kursu kwalifikacyjnego, który w szczególności
określa:
organizację;
zasady i sposób naboru osób;
prawa i obowiązki osób uczestniczących;
zakres obowiązków kadry dydaktycznej prowadzącej nauczanie teoretyczne i praktyczne;
zasady przeprowadzenia egzaminu końcowego.
3. Powołać kierownika kursu kwalifikacyjnego.
Do zadań kierownika kursu oprócz zadań określonych w przepisach Ministra Zdrowia z tego
zakresu powinno należeć:
współdecydowanie o doborze kadry dydaktycznej;
przedstawienie uczestnikom kursu: celu, programu i organizacji kształcenia;
ocenianie placówek szkolenia praktycznego wg specyfiki i organizacji zajęć;
pomaganie w rozwiązywaniu problemów;
udzielanie indywidualnych konsultacji uczestnikom kursu;
zbieranie i analizowanie opinii o przebiegu kursu.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 4
4. Przeprowadzić postępowanie kwalifikacyjne2.
5. Powołać wykładowców posiadających kwalifikacje określone w programie kursu.
6. Powołać w uzgodnieniu z kierownikiem kursu opiekunów szkolenia praktycznego, którzy
powinni być merytorycznymi pracownikami placówek, w których odbywa się szkolenie
praktyczne. Do zadań opiekuna szkolenia praktycznego należy:
instruktaż wstępny (zapoznanie z celem szkolenia praktycznego z organizacją pracy,
wyposażeniem placówki, jej personelem, zakresem udzielanych świadczeń i in.);
instruktaż bieżący (organizacja i prowadzenie zajęć, kontrola nad ich prawidłowym
przebiegiem, pomoc w rozwiązywaniu problemów i in.);
instruktaż końcowy (omówienie i podsumowanie zajęć, zaliczenie świadczeń
zdrowotnych określonych w programie kształcenia, ocena uzyskanych wiadomości
i umiejętności).
7. Zapewnić bazę dydaktyczną do szkolenia teoretycznego, dostosowaną do liczby
uczestników kursu.
8. Zapewnić środki dydaktyczne, o których mowa w programie poszczególnych modułów.
9. Dobrać placówki stażowe zgodnie z planem nauczania, w których możliwe będzie
zdobywanie umiejętności niezbędnych do wykonywania określonych świadczeń
zdrowotnych.
10. Posiadać wewnętrzny system monitorowania jakości kształcenia.
Sposób sprawdzania efektów kształcenia
W toku realizacji programu przewiduje się ocenianie:
1. Bieżące – rozumiane jako zaliczanie poszczególnych modułów (sprawdzenie stopnia
opanowania wiedzy i umiejętności będących przedmiotem nauczania teoretycznego
i praktycznego, w tym świadczeń zdrowotnych przewidzianych w programie kształcenia).
2. Końcowe – zgodnie z ustawą z dnia 15 lipca 2011r. o zawodach pielęgniarki i położnej
(Dz. U. z 2014 r., poz. 1435, z późn. zm.) kurs kwalifikacyjny kończy się egzaminem
teoretycznym, przeprowadzonym w formie pisemnej lub ustnej, albo egzaminem
praktycznym.
Rodzaj egzaminu i formę egzaminu teoretycznego ustala organizator kształcenia,
z uwzględnieniem dziedziny, w jakiej prowadzony jest kurs kwalifikacyjny.
2. OGÓLNE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Zaświadczenie o ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki otrzymuje pielęgniarka, która:
1) w zakresie wiedzy posiada:
wiedzę z zakresu podstaw kompleksowej opieki pielęgniarskiej w anestezjologii
i intensywnej opiece;
znajomość podstaw prawnych i norm etycznych odnoszących się do udzielania
świadczeń zdrowotnych w zakresie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej
opieki
2) w zakresie umiejętności potrafi:
świadczyć kompleksową opiekę z zakresu pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki;
2 Warunkiem zakwalifikowania na kurs kwalifikacyjny jest spełnienie przez pielęgniarkę wymogów zawartych
w art. 71 ust. 2 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2014 r., poz. 1435, z późn. zm.), a ponadto
legitymowanie się zaświadczeniem o ukończeniu kursu specjalistycznego Resuscytacja krążeniowo-oddechowa
oraz kursu specjalistycznego Wykonanie i interpretacja zapisu elektrokardiograficznego.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 5
stosować podstawy prawne i zasady etyki zawodowej istotnych dla praktyki
pielęgniarskiej na oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii;
edukować chorego i jego rodzinę w zakresie postępowania zapobiegawczego
związanego z zagrożeniami wynikającymi ze schorzenia lub wykonanego zabiegu
operacyjnego
3) w zakresie kompetencji społecznych:
szanuje godność i autonomię pacjenta bez względu na jego wiek, płeć,
niepełnosprawność, orientację seksualną oraz pochodzenie narodowe i etniczne;
ponosi odpowiedzialność za wykonywanie świadczeń zdrowotnych w zakresie
pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki;
krytycznie ocenia własne kompetencje w zakresie realizacji świadczeń pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki;
stale aktualizuje wiedzę i umiejętności w zakresie pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki.
3. SZCZEGÓŁOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
W zakresie wiedzy uczestnik kursu:
W1. przedstawia zasady przygotowania pacjenta w każdym wieku do znieczulenia oraz
zasady przygotowania stanowiska do znieczulenia z zachowaniem przewidywanego
ryzyka powikłań związanych ze znieczuleniem u dorosłych;
W2. przedstawia budowę i działanie aparatu do znieczulenia ogólnego dla dorosłych oraz
charakteryzuje sposoby dezynfekcji i sterylizacji sprzętu anestezjologicznego;
W3. różnicuje techniki wentylacji mechanicznej stosowane w różnych typach znieczulenia;
W4. omawia zasady pomiaru parametrów życiowych wykorzystywanych podczas
prowadzenia różnych typów znieczuleń;
W5. charakteryzuje leki stosowane w anestezjologii;
W6. charakteryzuje specyfikę wybranych rodzajów znieczulenia i różnicuje techniki
znieczulenia ogólnego, regionalnego z uwzględnieniem specjalności zabiegowych;
W7. omawia zadania pielęgniarki anestezjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu
znieczulenia osoby dorosłej;
W8. omawia objawy wstrząsu, dynamikę przebiegu klinicznego oraz zasady leczenia stanu
bezpośredniego zagrożenia życia u osoby dorosłej;
W9. przedstawia zasady przygotowania dziecka do różnych rodzajów znieczulenia,
uwzględniając ryzyko powikłań związanych ze znieczuleniem u dzieci w różnych
grupach wiekowych;
W10. przedstawia budowę i działanie aparatu do znieczulenia ogólnego dla dzieci oraz
sposoby dezynfekcji i sterylizacji sprzętu anestezjologicznego z uwzględnieniem
zasad bezpieczeństwa pracy na sali operacyjnej z pacjentem pediatrycznym;
W11. różnicuje techniki wentylacji mechanicznej stosowane u dzieci oraz różnicuje zasady
pomiaru parametrów życiowych u dzieci;
W12. przedstawia charakterystykę leków stosowanych w anestezji pediatrycznej
z uwzględnieniem dawek i rodzajów sporządzania roztworów;
W13. różnicuje specyfikę znieczuleń stosowanych u dzieci w różnych specjalnościach
zabiegowych oraz różnicuje techniki znieczulenia ogólnego i regionalnego w pediatrii;
W14. omawia zadania pielęgniarki anestezjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu
znieczulenia pacjenta pediatrycznego;
W15. ocenia stan zagrożenia życia u dziecka z uwzględnieniem odmienności i specyfiki
przebiegu klinicznego schorzenia podstawowego;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 6
W16. omawia objawy, dynamikę i przebieg kliniczny wstrząsu oraz zasady jego leczenia
u dzieci;
W17. charakteryzuje rodzaje stanów zagrożenia życia chorego w różnych przypadkach
klinicznych;
W18. przedstawia zasady komunikowania się z pacjentem pediatrycznym z uwzględnieniem
ochrony psychiki pacjenta i jego reakcji na hospitalizację i zabieg operacyjny;
W19. wymienia zasady zapobiegania powikłaniom ze strony układu oddechowego, krążenia,
zasady zapobiegania powikłaniom ze strony układu pokarmowego, moczowego,
skóry, zasady zapobiegania powikłaniom ze strony rany operacyjnej oraz związanych
z zakresem zabiegu;
W20. różnicuje zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej;
W21. przedstawia zasady przetaczania składników krwi oraz najczęściej występujących
powikłań poprzetoczeniowych;
W22. przedstawia wskazania do leczenia pacjentów w oddziale anestezjologii i intensywnej
terapii (OAiIT);
W23. charakteryzuje rozpoznawanie stanu zagrożenia życia chorego w różnych przypadkach
klinicznych;
W24. przedstawia zasady komunikowania się z pacjentem z uwzględnieniem ochrony
psychiki pacjenta i jego reakcji na hospitalizację i zabieg operacyjny, zna zasady
komunikowania się z rodziną pacjenta;
W25. omawia zasady asertywności w komunikacji z rodziną pacjenta leczonego w oddziale
anestezjologii i intensywnej terapii;
W26. zna sposoby oceny stanu klinicznego ciężko chorego na podstawie danych
subiektywnych i obiektywnych z wykorzystaniem dostępnych narzędzi oceny
i systemów punktowych (skale oceny poziomu i głębokości sedacji, skale
behawioralnej oceny bólu, skale oceny stanu świadomości i ryzyka stopnia
niedożywienia ciężko chorego);
W27. przedstawia kliniczną wiedzę na temat schorzeń najważniejszych dla życia narządów i
układów: układu oddechowego, krążenia, centralnego układu nerwowego;
W28. definiuje stan nieprzytomności o różnej etiologii;
W29. wymienia zasady zapobiegania powikłaniom ze strony układu oddechowego, krążenia,
zasady zapobiegania powikłaniom ze strony układu pokarmowego, moczowego,
skóry, zasady zapobiegania powikłaniom ze strony miejsca operowanego;
W30. omawia zasady prowadzenia profilaktyki przeciwodleżynowej, zapobiegania
powikłaniom ze strony układu kostno-stawowego (u chorego z ograniczoną
aktywnością ruchową i nieprzytomnego);
W31. różnicuje zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, na podstawie wyników analiz
laboratoryjnych;
W32. przedstawia zasady przetaczania składników krwi oraz najczęściej występujące
powikłania poprzetoczeniowe;
W33. charakteryzuje wskazania do leczenia żywieniowego z wykorzystaniem różnych
metod żywienia pacjenta;
W34. zna zasady bezpieczeństwa pacjenta, w tym oceny ryzyka powikłań związanych
z postępującymi zaburzeniami somatycznymi, jak również zaburzeniami poznawczymi;
W35. planuje opiekę nad ciężko chorym, omawia modyfikację opieki w zależności od
zmieniającego się stanu klinicznego pacjenta na podstawie wyników oceny
sprawowanej opieki;
W36. omawia zasady organizacji oddziału anestezjologii i intensywnej terapii dziecięcej
(OAiITD);
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 7
W37. przedstawia ocenę stopnia wydolności poszczególnych układów (uwzględniając
odrębności fizjologiczne i anatomiczne dzieci z poszczególnych grup wiekowych)
oraz wskazania do leczenia dziecka na OAiITD;
W38. charakteryzuje objawy kliniczne wskazujące na rozwój stanu zagrożenia życia,
z uwzględnieniem choroby zasadniczej i jej przyczyn, chorób współistniejących oraz
stopnia dojrzałości dziecka;
W39. omawia ogólnoustrojową reakcję organizmu dziecka uruchamianą w następstwie
urazu, wstrząsu, sepsy oraz jej implikacje kliniczne;
W40. przedstawia przyczyny i przebieg niewydolności narządowej u dzieci, charakterystyczne
dla różnych grup wiekowych i prowadzące do niewydolności wielonarządowej;
W41. omawia stosowane na OAiITD metody wspomagania i zastępowania funkcji układu
oddechowego i krążenia oraz nerek;
W42. omawia zasady żywienia ciężko chorych dzieci, zapotrzebowanie kaloryczne
dostosowane do wieku, stanu klinicznego i wydolności podstawowych układów oraz
wskazania do leczenia żywieniowego drogą dojelitową i dożylną;
W43. przedstawia definicję bólu oraz omawia: mechanizmy nocycepcji, drogi przewodzenia
bólu, czynniki modyfikujące odczuwanie bólu;
W44. omawia: ból powstający w wyniku poszczególnych rodzajów zabiegów, rodzaje bólu,
metody i narzędzia ewaluacji bólu odczuwanego przez pacjenta;
W45. omawia zespoły bólu neuropatycznego, które mogą być następstwem poszczególnych
typów zabiegów operacyjnych;
W46. omawia stopień nasilenia bólu oraz postępowanie przeciwbólowe po zabiegach
operacyjnych z miernym i/lub rozległym urazem tkanek;
W47. charakteryzuje działanie leków przeciwbólowych z różnych grup: opioidowe,
nieopioidowe leki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
stosowanych w leczeniu bólu;
W48. omawia wskazania do stosowania określonych leków przeciwbólowych, ich siłę
działania oraz charakterystykę działań niepożądanych;
W49. omawia analgezję multimodalną stosowaną w leczeniu bólu ostrego;
W50. przedstawia zasady postępowania i leczenia przeciwbólowego zgodne z aktualnymi
rekomendacjami i zaleceniami ekspertów Polskiego Towarzystwa Badania Bólu
(PTBB);
W51. przedstawia zasady podawania leków przeciwbólowych różnymi drogami, w tym
z wykorzystaniem technik analgezji regionalnej;
W52. przedstawia odmienności procesu nocycepcji u dzieci wszystkich grup wiekowych;
W53. przedstawia odrębności farmakokinetyki i farmakodynamiki analgetyków i środków
znieczulenia przewodowego u dzieci;
W54. omawia metody oceny bólu ostrego i jakości analgezji u dzieci;
W55. przedstawia zasady bezpieczeństwa i nadzoru terapii ostrego bólu u dzieci związane ze
specyfiką okresu rozwojowego;
W56. charakteryzuje metodę analgezji kontrolowanej przez pielęgniarkę (NCA – Nurse-
Controlled Analgesia) u dzieci;
W57. omawia zasady i sposoby unikania bólu u dzieci;
W58. zna definicję zakażeń związanych z opieką zdrowotną, w tym zakażeń szpitalnych;
W59. definiuje łańcuch epidemiologiczny zakażeń szpitalnych;
W60. zna czynniki ryzyka zakażeń w anestezjologii intensywnej terapii;
W61. różnicuje kryteria zakażeń układu oddechowego, w tym odrespiratorowego zapalenia
płuc, zakażeń dróg moczowych, odcewnikowego zakażenia krwi oraz miejsca
operowanego;
W62. zna zasady profilaktyki zakażeń adekwatnie do aktualnych rekomendacji;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 8
W63. omawia procedury postępowania z pacjentem zakaźnym oraz zna zasady izolacji,
w tym zapobiegające rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów lekoopornych;
W64. omawia zasady postępowania z materiałem biologicznym zakażonym lub potencjalnie
zakaźnym;
W65. charakteryzuje procedury postępowania przed- i poekspozycyjnego;
W66. zna zasady higieny rąk oraz dekontaminacji środowiska oddziału anestezjologii
i intensywnej terapii i sprzętu medycznego w nim stosowanego;
W67. opisuje miejsce systemu zintegrowanego ratownictwa w medycynie oraz używaną
w medycynie ratunkowej terminologię i jej zastosowanie w pozostałych dyscyplinach
medycznych;
W68. przedstawia prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania wykonywania zawodu
pielęgniarki systemu ratownictwa medycznego;
W69. opisuje sytuację zdrowotną pojedynczego pacjenta i/lub grupy pacjentów w celu
ustalenia stanu zagrożenia zdrowia i życia oraz podjęcia odpowiednich czynności
ratowniczych;
W70. opisuje wskazania do zastosowania metod bezprzyrządowych i przyrządowych (rurki
ustno-gardłowej, nosowo-gardłowej, maski krtaniowej, rurki krtaniowej, rurki
intubacyjnej) do udrożnienia dróg oddechowych;
W71. opisuje kliniczne stany, w których pacjent wymaga zastosowania tlenoterapii;
W72. omawia metody tlenoterapii biernej i czynnej oraz ich dostosowanie do stanu
klinicznego pacjenta;
W73. opisuje wskazania i przeciwwskazania do defibrylacji, zasady jej przeprowadzania za
pomocą automatycznego i manualnego defibrylatora;
W74. omawia zasady wykonania i interpretację zapisu EKG;
W75. zna prawidłowe (dla dzieci i dorosłych) wartości parametrów funkcji układu
oddechowego, krążenia i nerwowego w stopniu pozwalającym na rozpoznanie
odchyleń od normy, prowadzących do rozwoju stanu bezpośredniego zagrożenia
życia;
W76. definiuje odrębności pacjenta pediatrycznego dotyczące budowy anatomicznej
i fizjologii w zależności od wieku dziecka;
W77. omawia stany zagrożenia życia w pediatrii;
W78. zna zasady farmakoterapii dzieci stosowanej w stanach zagrożenia życia;
W79. opisuje procedury postępowania ratunkowego w poszczególnych stanach zagrożenia
życia u dzieci;
W80. opisuje objawy pozwalające na ocenę stopnia zaawansowania porodu w warunkach
pozaszpitalnych;
W81. zna objawy i przebieg w określonych jednostkach chorobowych u dzieci i dorosłych,
w stanach zagrożenia życia oraz sposoby postępowania ratowniczego;
W82. omawia wybrane problemy społeczno-psychologiczne medycyny ratunkowej;
W83. analizuje objawy i parametry życiowe pozwalające na prawidłowe przeprowadzenie
segregacji medycznej poszkodowanych;
W84. wdraża adekwatne metody zabezpieczenia miejsca zdarzenia prowadzące do
zapewnienia bezpieczeństwa własnego i innych ratowników oraz ograniczenia
skutków zdrowotnych zdarzenia;
W85. omawia procedurę powiadamiania organów ścigania o zaistnieniu lub podejrzeniu
zaistnienia zdarzeń o charakterze kryminalnym;
W86. charakteryzuje zasady przygotowania pacjenta do transportu;
W87. omawia charakterystykę urazów – pojedynczych i mnogich;
W88. wdraża procedury ratunkowe w zdarzeniach mnogich i masowych;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 9
W89. omawia zasady segregacji poszkodowanych w zdarzeniach mnogich, masowych
i katastrofach.
W zakresie umiejętności uczestnik kursu potrafi:
U1. posługiwać się aparaturą stosowaną w anestezjologii i interpretuje wszystkie
parametry zarejestrowane podczas prowadzonego znieczulenia;
U2. ocenić wydolność oddechową w zakresie częstości, głębokości i charakteru oddechu;
U3. prowadzić ciągłą obserwację pacjenta, ocenić stan powłok skórnych pacjenta oraz
reakcje źrenic na światło;
U4. zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi, podjąć interwencję niezwłocznie po
rozpoznaniu objawów zagrożenia lub nagłego zatrzymania krążenia;
U5. asystować przy procedurach inwazyjnych stosowanych podczas znieczulenia, podać
leki za pomocą pomp infuzyjnych oraz kroplowych wlewów w ramach realizacji
znieczulenia;
U6. ocenić głębokość znieczulenia ogólnego w przedziale czasowym ordynacji leków oraz
ocenić poziom znieczulenia przewodowego;
U7. pielęgnować pacjenta w trakcie i po znieczuleniu oraz rozpoznać ryzyko powikłań
poznieczuleniowych u dorosłych pacjentów (w wieku młodym, dojrzałym i podeszłym);
U8. prowadzić anestezjologiczną dokumentację pielęgniarską w zakresie bezpieczeństwa
i przebiegu znieczulenia oraz bezpośredniego okresu po znieczuleniu;
U9. posługiwać się aparaturą stosowaną do przeprowadzania znieczuleń u dzieci,
interpretować pomiar stężenia gazów biorących udział w procesie oddychania oraz
rejestrowanych parametrów życiowych i rozpoznać zaburzenia oraz odchylenia od
wartości referencyjnych;
U10. ocenić wydolność oddechową w zakresie częstości, głębokości i charakteru oddechu
– z uwzględnieniem należnych wartości tych parametrów dla określonych grup
wiekowych dzieci;
U11. obserwować i ocenić stan powłok skórnych z uwzględnieniem: zabarwienia, ciepłoty,
wilgotności, napięcia oraz ocenić reakcje źrenic na światło;
U12. zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi pediatrycznemu, podjąć interwencję
niezwłocznie po rozpoznaniu objawów zagrożenia lub nagłego zatrzymania krążenia;
U13. asystować przy procedurach inwazyjnych stosowanych podczas znieczulenia, podać
leki za pomocą pomp infuzyjnych oraz kroplowych wlewów w ramach realizacji
znieczulenia;
U14. przygotować zestawy do poszczególnych rodzajów znieczulenia z uwzględnieniem
przedziału wiekowego pacjenta oraz ocenić głębokość znieczulenia ogólnego oraz
poziom znieczulenia przewodowego u dziecka;
U15. ocenić i rozpoznać ryzyko powikłań poznieczuleniowych u dziecka, rozpoznać objawy
wstrząsu, współuczestnicząc w leczeniu dziecka będącego w stanie zagrożenia życia;
U16. prowadzić anestezjologiczną dokumentację pielęgniarską w zakresie bezpieczeństwa
i przebiegu znieczulenia oraz bezpośredniego okresu poznieczuleniowego dziecka;
U17. przygotować pacjenta do badań wykonywanych w oddziale intensywnej terapii oraz
interpretować dla potrzeb diagnozy pielęgniarskiej wyniki badań laboratoryjnych
(morfologicznych, biochemicznych, gazometrycznych) i obrazowych (takich jak
tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, angiografia);
U18. monitorować oraz interpretować stan pacjenta za pomocą badania fizykalnego, a także
dostępnego sprzętu i aparatury na stanowisku do intensywnej terapii;
U19. definiować podstawowe grupy leków stosowane w intensywnej terapii, wskazania do
ich użycia, interakcje oraz dawkowanie i działania niepożądane;
U20. obliczyć bilans dobowy oraz dokonać oceny gospodarki wodno-elektrolitowej;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 10
U21. pielęgnować pacjenta ze sztuczną drogą oddechową i rozpoznać objawy zaburzeń
wentylacji;
U22. pielęgnować pacjenta z niewydolnością krążenia;
U23. sprawować kompleksową opiekę nad chorym nieprzytomnym (stan nieprzytomności
indukowany oraz wynikający z uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego);
U24. asystować podczas zabiegu kaniulacji naczyń centralnych żylnych i tętniczych;
U25. pielęgnować wykorzystywane dostępy naczyniowe (obwodowe żylne, centralne żylne,
tętnicze);
U26. ocenić stan kliniczny ze wskazaniem cech niedożywienia pacjenta w OAiIT;
U27. realizować leczenie żywieniowe ciężko chorego z wykorzystaniem metod żywienia
enteralnego i parenteralnego;
U28. realizować kompleksową opiekę pielęgniarską w oparciu o proces pielęgnowania
w stanie ciężkiej choroby wymagającej wdrożenia intensywnej terapii;
U29. ocenić stan świadomości, poziom bólu i sedacji;
U30. dokumentować realizację planu opieki i ocenić efektywność interwencji pielęgniarskich;
U31. przeprowadzić metodyczną ocenę stanu klinicznego dziecka pod kątem wydolności
podstawowych układów za pomocą badania fizykalnego, aparatury do ciągłego
monitorowania funkcji życiowych oraz wyników badań dodatkowych;
U32. rozpoznać u dziecka objawy zaburzeń świadomości oraz niewydolności krążeniowo-
oddechowej i podjąć niezwłocznie interwencję w zakresie posiadanych kompetencji;
U33. prowadzić toaletę jamy ustnej, jam nosa, dróg oddechowych (metodą otwartą
i zamkniętą) u dziecka ze sztuczną drogą oddechową (zaintubowanego lub
z tracheostomią);
U34. prowadzić nadzór i pielęgnację dziecka wentylowanego mechanicznie metodą
nieinwazyjną i inwazyjną;
U35. interpretować u dziecka wyniki badania gazometrycznego krwi tętniczej,
włośniczkowe i żylnej; obraz morfologii krwi i moczu, parametry biochemiczne
uogólnionej reakcji zapalnej, zaburzenia w układzie krzepnięcia;
U36. rozpoznać i zapobiegać powstawaniu u dziecka odleżyn z uwzględnieniem stopnia
niewydolności centralnego i obwodowego układu nerwowego, układu krążenia oraz
zaburzeń odżywienia dziecka;
U37. współuczestniczyć we wprowadzaniu terapii wspierającej podstawowe funkcje
układów i narządów (oddechowego, krążenia, nerek);
U38. realizować płynoterapię i leczenie żywieniowe drogą pozajelitową i dojelitową,
z użyciem odpowiednich pomp infuzyjnych;
U39. komunikować się z ciężko chorym dzieckiem i jego rodzicami/opiekunami,
uwzględniając ich wzajemne relacje emocjonalne;
U40. rozpoznać ryzyko wystąpienia sytuacji krytycznych na oddziale anestezjologii
i intensywnej terapii dziecięcej oraz podjąć odpowiednie działania zapobiegające;
U41. prowadzić ocenę bólu ostrego u pacjenta dorosłego z zastosowaniem wybranej skali
natężenia bólu;
U42. podać leki przeciwbólowe różnymi drogami, w tym z wykorzystaniem technik
analgezji regionalnej;
U43. identyfikować pacjentów z grup ryzyka oraz przestrzegać wskazań i przeciwwskazań
do podawania określonych grup leków przeciwbólowych;
U44. modyfikować doraźnie dawki leku przeciwbólowego w uzgodnionym z lekarzem
zakresie, stosownie do aktualnego stanu klinicznego i wieku pacjenta;
U45. dokumentować procedury pielęgniarskie, realizowane w ramach terapii bólu;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 11
U46. podać leki przez cewnik zaimplantowany do przestrzeni zewnątrzoponowej oraz
pielęgnować miejsce wprowadzenia cewnika w przypadku stosowania blokad
ciągłych;
U47. podjąć działania w sytuacji pojawienia się powikłań terapii przeciwbólowej
u dorosłego i dziecka;
U48. ocenić ostry ból u dzieci (z wszystkich grup wiekowych) w ramach oddziału
poznieczuleniowego, wg zasady monitorowania piątego parametru życiowego;
U49. odróżnić kliniczne przyczyny zmian w zakresie podstawowych parametrów
życiowych (stanu świadomości, ciśnienia, tętna, częstości i głębokości oddechów)
wynikające z odczuwanego bólu u dzieci, od innych przyczyn jak: krwawienie,
zakażenie, lęk, dyskomfort;
U50. uwzględnić, w ocenie ostrego bólu i prowadzonej terapii przeciwbólowej,
charakterystyczne dla wieku potrzeby i zachowania dzieci;
U51. dostosować środki komunikacji, zwłaszcza gdy opiekuje się dzieckiem
niewspółpracującym;
U52. komunikować się z lekarzem w przypadku wystąpienia u podopiecznego działań
niepożądanych leków przeciwbólowych, jak również w sytuacji nieskutecznej terapii
przeciwbólowej;
U53. edukować pacjenta i jego opiekunów w zakresie metod oceny i leczenia bólu
z wykorzystaniem niefarmakologicznych metod leczenia bólu w warunkach domowych;
U54. przestrzegać zasad higieny rąk;
U55. przestrzegać zasad postępowania zapobiegającego zakażeniom szpitalnym;
U56. uczestniczyć w ocenie klinicznej pacjenta pod kątem rozwijającego się zakażenia
i prowadzić kompleksową opiekę pielęgniarską nad pacjentem potencjalnie
zakażonym i zakaźnym;
U57. pobierać materiał biologiczny do badań u pacjenta potencjalnie zakażonego
i zakaźnego oraz przestrzegać zasad właściwego sposobu przechowania i transportu
materiału biologicznego;
U58. wykorzystywać właściwe metody postępowania ze sprzętem medycznym wymagającym
dekontaminacji;
U59. stosować środki ochrony własnej w celu zapobiegania ekspozycji na materiał zakaźny;
U60. stosować właściwe procedury poekspozycyjne po narażeniu na czynnik potencjalnie
zakaźny;
U61. przestrzegać zasad izolacji pacjenta z zakażeniem;
U62. dokumentować interwencje pielęgniarskie wobec pacjenta z potencjalnym zakażeniem
oraz chorego zakaźnie;
U63. ocenić stan pacjenta z uwzględnieniem monitorowania stanu układu oddechowego,
krążenia, centralnego układu nerwowego oraz podstawowych badań laboratoryjnych
(gazometrii krwi włośniczkowej, stężenia glukozy we krwi, stężenia elektrolitów we
krwi);
U64. rozpoznać stan pacjenta pod kątem wydolności układu oddechowego, krążenia
i układu nerwowego;
U65. wdrożyć metody wspomagania oddechu adekwatne do stanu wydolności układu
oddechowego pacjenta;
U66. podejmować decyzję o wdrożeniu działań ratunkowych lub odstąpieniu od czynności
ratunkowych;
U67. ułożyć pacjenta w pozycji właściwej dla stanu zdrowia pacjenta lub odniesionych
obrażeń;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 12
U68. prowadzić podstawową i zaawansowaną resuscytację krążeniowo-oddechową u osób
dorosłych, dzieci, niemowląt, według aktualnie obowiązujących wytycznych Polskiej
Rady Resuscytacji;
U69. stosować bezprzyrządowe i przyrządowe metody przywracania i zabezpieczenia
drożności dróg oddechowych;
U70. wykonać intubację dotchawiczą w sytuacji zatrzymania krążenia oraz nagłego
zagrożenia życia;
U71. wykonać EKG, defibrylację z użyciem AED i manualnego defibrylatora;
U72. opatrywać rany, tamować krwotoki, unieruchamiać złamania, zwichnięcia i skręcenia;
U73. unieruchomić kręgosłup ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego;
U74. rozpoznać zagrożenia pochodzące z miejsca zdarzenia;
U75. przygotować pacjenta do transportu kwalifikowanego;
U76. wykonać segregację medyczną poszkodowanych i koordynować działania medyczne
na miejscu zdarzenia;
U77. odebrać poród w warunkach pozaszpitalnych.
W zakresie kompetencji społecznych uczestnik kursu: K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny i opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki
zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów,
określających bezpieczeństwo pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji
medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K5. okazuje szacunek wobec pacjenta/poszkodowanego i zrozumienie dla różnic
światopoglądowych oraz kulturowych;
K6. podejmuje indywidualne i zespołowe profesjonalne działania w zakresie ratownictwa
medycznego;
K7. decyduje o podjęciu medycznych czynności ratunkowych;
K8. decyduje o odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych;
K9. podejmuje wyzwania zawodowe i osobiste;
K10. współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów
etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 13
4. PLAN NAUCZANIA
Lp. Nazwa
modułu
Liczba
godzin
teorii
Miejsce realizacji stażu
Liczba
godzin
stażu
Łączna liczba
godzin
kontaktowych
I
Anestezjologia
i pielęgniarstwo
anestezjologiczne
dorosłych
30
Blok operacyjny dorosłych 35
100 Blok operacyjny
położniczo-ginekologiczny 35
II
Anestezjologia
i pielęgniarstwo
anestezjologiczne dzieci
30 Blok operacyjny dzieci 35 65
III
Intensywna terapia
i pielęgniarstwo
w intensywnej terapii
dorosłych
30 Oddział intensywnej terapii
dorosłych 35 65
IV
Intensywna terapia
i pielęgniarstwo
w intensywnej terapii
dzieci
30 Oddział intensywnej terapii
dzieci 35 65
V Terapia bólu ostrego
u dorosłych i dzieci 30
Oddział poznieczuleniowy/
pooperacyjny albo
Sala poznieczuleniowa/
pooperacyjna
35 65
VI
Zakażenia szpitalne
w okresie
okołooperacyjnym
i okołoznieczuleniowym
oraz na stanowiskach
intensywnej terapii
20
Realizacja problematyki
podczas wszystkich
wyznaczonych staży
- 20
VII Medycyna ratunkowa 30
Szpitalny oddział
ratunkowy albo
Zespół ratownictwa
medycznego
35 65
ŁĄCZNIE 200 245 445*
* Organizator kształcenia w porozumieniu z kierownikiem, ma prawo dokonać modyfikacji czasu
trwania zajęć w wymiarze nie większym niż 20%. Oznacza to, że 80% czasu przeznaczonego na
realizację poszczególnych modułów nie podlega zmianie. Wskazane 20%, co stanowi nie więcej niż
89 godzin, może być wykorzystane na samokształcenie.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 14
5. MODUŁY KSZTAŁCENIA
5.1. MODUŁ I
Nazwa modułu ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do realizacji procedur medycznych z zakresu znieczulenia i analgosedacji osób dorosłych,
poddawanych podstawowym, jak i specjalistycznym procedurom diagnostycznym oraz zabiegowym.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W1. przedstawia zasady przygotowania pacjenta w każdym wieku do znieczulenia oraz zasady przygotowania
stanowiska do znieczulenia z zachowaniem przewidywanego ryzyka powikłań związanych ze znieczuleniem
u dorosłych;
W2. przedstawia budowę i działanie aparatu do znieczulenia ogólnego dla dorosłych oraz charakteryzuje sposoby
dezynfekcji i sterylizacji sprzętu anestezjologicznego;
W3. różnicuje techniki wentylacji mechanicznej stosowane w różnych typach znieczulenia;
W4. omawia zasady pomiaru parametrów życiowych wykorzystywanych podczas prowadzenia różnych typów
znieczuleń;
W5. charakteryzuje leki stosowane w anestezjologii;
W6. charakteryzuje specyfikę wybranych rodzajów znieczulenia i różnicuje techniki znieczulenia ogólnego,
regionalnego z uwzględnieniem specjalności zabiegowych;
W7. omawia zadania pielęgniarki anestezjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu znieczulenia osoby
dorosłej;
W8. omawia objawy wstrząsu, dynamikę przebiegu klinicznego oraz zasady leczenia stanu bezpośredniego
zagrożenia życia u osoby dorosłej.
W zakresie umiejętności potrafi:
U1. posługiwać się aparaturą stosowaną w anestezjologii i interpretować wszystkie parametry zarejestrowane
podczas prowadzonego znieczulenia;
U2. ocenić wydolność oddechową w zakresie częstości, głębokości i charakteru oddechu;
U3. prowadzić ciągłą obserwację pacjenta, ocenić stan powłok skórnych pacjenta oraz reakcje źrenic na światło;
U4. zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi, podjąć interwencję niezwłocznie po rozpoznaniu objawów zagrożenia
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 15
lub nagłego zatrzymania krążenia;
U5. asystować przy procedurach inwazyjnych stosowanych podczas znieczulenia, podać leki za pomocą pomp
infuzyjnych oraz kroplowych wlewów w ramach realizacji znieczulenia;
U6. ocenić głębokość znieczulenia ogólnego w przedziale czasowym ordynacji leków oraz ocenić poziom
znieczulenia przewodowego;
U7. pielęgnować pacjenta w trakcie i po znieczuleniu oraz rozpoznać ryzyko powikłań poznieczuleniowych u
dorosłych pacjentów (w wieku młodym, dojrzałym i podeszłym);
U8. prowadzić anestezjologiczną dokumentację pielęgniarską w zakresie bezpieczeństwa i przebiegu znieczulenia
oraz bezpośredniego okresu po znieczuleniu.
W zakresie kompetencji społecznych:
K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny i opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów, określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K5. okazuje szacunek wobec pacjenta/poszkodowanego i zrozumienie dla różnic światopoglądowych oraz
kulturowych.
Kwalifikacje osób
prowadzących kształcenie
Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki;
2. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Wykład – 30 godz.
Staż – 70 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 16
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 100 godz.
wykład – 30 godz.
staż – 70 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 100 godz.
przygotowanie się do ćwiczeń – 20 godz.
przygotowanie prezentacji – 30 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 50 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 200 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykłady, seminaria, prezentacje multimedialne, pokaz, symulacja, praca w grupie, dyskusja dydaktyczna.
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy, tablice
z algorytmami, rzutnik folii, rzutnik multimedialny.
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola ustna (odpowiedź ustna, analiza studium przypadku).
Karta kontroli efektów kształcenia.
Kontrola pisemna (zestawy zagadnień problemowych, sprawozdanie, dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, symulacja,
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wyboru tak/nie, typu prawda/fałsz, dopasowania,
uzupełnień/z luką, mieszany).
Metody kontroli i oceny kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena i ocena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test jednokrotnego wyboru – 30 pytań, zaliczenie 70% poprawnych odpowiedzi.
Obecność na zajęciach.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 17
Treści modułu kształcenia 1. Zadania pielęgniarki anestezjologicznej w różnych obszarach instytucji szpitalnej (sala operacyjna, oddział
pooperacyjny/sala nadzoru pooperacyjnego, blok porodowy, izba przyjęć/szpitalny oddział ratunkowy, poradnia
leczenia bólu) – kompetencje pielęgniarki anestezjologicznej: (2 godz.)
przepisy i uregulowania prawne mające zastosowanie w dziedzinie kształcenia.
2. Sprzęt i aparatura stosowana w anestezjologii (laryngoskopy, rurki dotchawicze, alternatywne urządzenia
nieudrażniające, ssaki, zestawy do tlenoterapii, sprzęt monitorujący i pomocniczy, aparatura specjalistyczna
wykorzystywana w anestezjologii i oddziałach „poznieczuleniowych”): (2 godz.)
wykorzystanie sprzętu i aparatury medycznej, obsługa, konserwacja, wyjaławianie, przechowywanie.
3. Zasady przygotowania pacjenta do znieczulenia ogólnego, regionalnego. (3 godz.)
4. Pielęgnowanie pacjenta w trakcie oraz po znieczuleniu do zabiegu operacyjnego – zasady bezpieczeństwa.
(3 godz.)
5. Anestezja – warunki bezpieczeństwa podczas znieczulenia: (3 godz.)
premedykacja dorosłych;
znieczulenie ogólne – podział, metody, etapy;
etapy postępowania w kolejnych etapach znieczulenia ogólnego – indukcja, intubacja dotchawicza,
podtrzymanie anestezji, ekstubacja i wyprowadzenie ze znieczulenia;
środki farmakologiczne stosowane w znieczulaniu;
sposoby wentylacji mechanicznej dorosłych podczas znieczulenia ogólnego;
monitorowanie indukcji, przebiegu znieczulenia oraz wyprowadzenie ze znieczulenia;
ułożenie na stole operacyjnym z uwzględnieniem rodzaju zabiegu operacyjnego oraz znieczulenia
do zabiegu operacyjnego.
6. Znieczulenie regionalne, podział, rodzaje, wskazania, przeciwwskazania: (3 godz.)
techniki znieczulenia regionalnego;
środki farmakologiczne (dawki, przygotowywanie, działania niepożądane leków znieczulenia
przewodowego);
opieka nad chorym w trakcie i po znieczuleniu regionalnym (premedykacja, ułożenie, monitorowanie
parametrów życiowych).
7. Znieczulenie ogólne w wybranych specjalnościach zabiegowych – warunki bezpieczeństwa: (3 godz.)
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 18
znieczulenie ogólne w chirurgii, urologii, traumatologii, ginekologii;
znieczulenie w położnictwie, metody analgezji porodu, znieczulenie do cięcia cesarskiego, znieczulenie
w trzecim okresie porodu.
8. Anestezja w ramach oddziału chirurgii jednego dnia oraz do zabiegów diagnostycznych (poza salą operacyjną):
(3 godz.)
ocena ryzyka okołooperacyjnego;
wskazania i przeciwwskazania do zabiegów w chirurgii jednego dnia;
zagrożenia związane ze znieczuleniem w trybie jednodniowym;
zadania pielęgniarki anestezjologicznej podczas realizacji procedur znieczulenia w trybie jednodniowym;
zabiegi diagnostyczne wymagające znieczulenia;
rodzaje znieczuleń do zabiegów diagnostycznych;
przygotowanie pacjenta;
opieka nad pacjentem po zabiegu.
9. Zagrożenia bezpośrednie stanu zdrowia pacjenta związane z rodzajem znieczulenia: (3 godz.)
charakterystyka stanów zagrożenia życia związanych ze znieczuleniem do zabiegów operacyjnym
w wybranych stanach klinicznych.
10. Ciągłe monitorowanie elektrokardiograficzne czynności elektrycznej serca podczas znieczulenia: (3 godz.)
zasady monitorowania EKG;
interpretacja wybranych zapisów EKG, istotnych dla przebiegu znieczulenia ogólnego, regionalnego;
wpływ czynników zewnętrznych (np.: mechanicznych, elektrycznych) i wewnętrznych (jak np.: zaburzenia
metaboliczne, wodno-elektrolitowe) na zapis EKG u znieczulanego dorosłego pacjenta;
wpływ wybranych leków oraz środków analgetycznych i anestetyków stosowanych do znieczulenia na
charakter zapisu EKG oraz wydolność układu krążenia (wskazania do stosowania wybranych leków).
11. Zasady terapii płynowej oraz przetaczania preparatów krwi i krwiopochodnych podczas znieczulenia
oraz w bezpośrednim okresie pozabiegowym: (1 godz.)
krystaloidy jonowe;
koloidy;
preparaty krwiopochodne;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 19
resuscytacja płynowa a resuscytacja objętościowa.
12. Problemy związane ze znieczuleniem skrajnie ciężko chorego pacjenta – zadania specjalisty w dziedzinie
pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki podczas przeprowadzania chorego przez procedury
okołooperacyjne: (1 godz.)
zasady przygotowania i znieczulania ciężko chorego pacjenta do zabiegów przeprowadzanych w trybie
planowym, pilnym i nagłym;
opieka nad skrajnie ciężko chorym pacjentem w trakcie prowadzenia znieczulenia oraz w bezpośrednim
okresie pooperacyjnym – rola i zadania specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki w okołooperacyjnej intensywnej terapii i nadzorze;
rozpoznanie rozwijającego się stanu bezpośredniego zagrożenia życia u pacjenta podczas trwania operacji
i znieczulenia – aktualnie obowiązujące algorytmy postępowania ratunkowego na bloku operacyjnym;
wstrząs śródoperacyjny – wpływ znieczulenia ogólnego i/lub regionalnego na charakter i dynamikę objawów,
zasady leczenia;
terapia płynowa podczas prowadzenia znieczulenia skrajnie ciężko chorego pacjenta – resuscytacja płynowa
a resuscytacja objętościowa.
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Krajewska-Kułak E., Rolka H., Jankowiak B. (red.): Standardy anestezjologicznej opieki pielęgniarskiej.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014
2. Kamiński B., Kübler: Anestezjologia i intensywna terapia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2013
3. Kózka M., Płaszewska-Żywko L. (red.): Procedury pielęgniarskie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2009
4. Kruszyński Z.: Podstawy anestezjologii i intensywnej terapii. Wydawnictwo Naukowe AM, Poznań 2006
5. Larsen R.: Anestezjologia, wyd. 3 pol., red. Kübler A., U&P, Wrocław 2013
Literatura uzupełniająca:
1. Miller R.D., red. wyd. pol. Kübler, red. wyd. pol. Janusz Andres: Anestezjologia Millera, t. 1–3. Wyd. Elsevier
Urban & Partner, Wrocław 2014
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ I ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DOROSŁYCH str. 20
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Staż:
blok operacyjny dorosłych – 35 godz.
blok operacyjny położniczo-ginekologiczny – 35 godz.
– 70 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ II ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE U DZIECI str. 21
5.2. MODUŁ II
Nazwa modułu ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE DZIECI
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do wykonywania podstawowych zadań związanych ze znieczuleniem dziecka.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W9. przedstawia zasady przygotowania dziecka do różnych rodzajów znieczulenia, uwzględniając ryzyko
powikłań związanych ze znieczuleniem u dzieci w różnych grupach wiekowych;
W10. przedstawia budowę i działanie aparatu do znieczulenia ogólnego dla dzieci oraz sposoby dezynfekcji
i sterylizacji sprzętu anestezjologicznego z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa pracy na sali operacyjnej
z pacjentem pediatrycznym;
W11. różnicuje techniki wentylacji mechanicznej stosowane u dzieci oraz różnicuje zasady pomiaru parametrów
życiowych u dzieci;
W12. przedstawia charakterystykę leków stosowanych w anestezji pediatrycznej z uwzględnieniem dawek
i rodzajów sporządzania roztworów;
W13. różnicuje specyfikę znieczuleń stosowanych u dzieci w różnych specjalnościach zabiegowych oraz różnicuje
techniki znieczulenia ogólnego i regionalnego w pediatrii;
W14. omawia zadania pielęgniarki anestezjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu znieczulenia pacjenta
pediatrycznego;
W15. ocenia stan zagrożenia życia u dziecka z uwzględnieniem odmienności i specyfiki przebiegu klinicznego
schorzenia podstawowego;
W16. omawia objawy, dynamikę i przebieg kliniczny wstrząsu oraz zasady jego leczenia u dzieci;
W17. charakteryzuje rodzaje stanów zagrożenia życia chorego w różnych przypadkach klinicznych;
W18. przedstawia zasady komunikowania się z pacjentem pediatrycznym z uwzględnieniem ochrony psychiki
pacjenta i jego reakcji na hospitalizację i zabieg operacyjny;
W19. wymienia zasady zapobiegania powikłaniom ze strony układu oddechowego, krążenia, zasady zapobiegania
powikłaniom ze strony układu pokarmowego, moczowego, skóry, zasady zapobiegania powikłaniom ze strony
rany operacyjnej oraz związanych z zakresem zabiegu;
W20. różnicuje zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ II ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE U DZIECI str. 22
W21. przedstawia zasady przetaczania składników krwi oraz najczęściej występujących powikłań
poprzetoczeniowych.
W zakresie umiejętności potrafi:
U9. posługiwać się aparaturą stosowaną do przeprowadzania znieczuleń u dzieci, interpretować pomiar stężenia
gazów biorących udział w procesie oddychania oraz rejestrowanych parametrów życiowych i rozpoznać
zaburzenia oraz odchylenia od wartości referencyjnych;
U10. ocenić wydolność oddechową w zakresie częstości, głębokości i charakteru oddechu – z uwzględnieniem
należnych wartości tych parametrów dla określonych grup wiekowych dzieci;
U11. obserwować i ocenić stan powłok skórnych z uwzględnieniem: zabarwienia, ciepłoty, wilgotności, napięcia
oraz ocenić reakcje źrenic na światło;
U12. zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi pediatrycznemu, podjąć interwencję niezwłocznie po rozpoznaniu
objawów zagrożenia lub nagłego zatrzymania krążenia;
U13. asystować przy procedurach inwazyjnych stosowanych podczas znieczulenia, podać leki za pomocą pomp
infuzyjnych oraz kroplowych wlewów w ramach realizacji znieczulenia;
U14. przygotować zestawy do poszczególnych rodzajów znieczulenia z uwzględnieniem przedziału wiekowego
pacjenta oraz ocenić głębokość znieczulenia ogólnego oraz poziom znieczulenia przewodowego u dziecka;
U15. ocenić i rozpoznać ryzyko powikłań poznieczuleniowych u dziecka, rozpoznać objawy wstrząsu,
współuczestnicząc w leczeniu dziecka będącego w stanie zagrożenia życia;
U16. prowadzić anestezjologiczną dokumentację pielęgniarską w zakresie bezpieczeństwa i przebiegu znieczulenia
oraz bezpośredniego okresu poznieczuleniowego dziecka.
W zakresie kompetencji społecznych:
K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny, opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów, określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K10. współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem
zasad kodeksu etyki zawodowej.
Kwalifikacje osób Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ II ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE U DZIECI str. 23
prowadzących kształcenie udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki;
2. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Wykład – 30 godz.
Staż – 35 godz.
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 65 godz.
wykład – 30 godz.
staż – 35 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 90 godz.
przygotowanie się do ćwiczeń – 30 godz.
przygotowanie prezentacji – 30 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 30 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 155 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykłady, prezentacje multimedialne, pokaz, symulacja, wykład problemowy, dyskusja dydaktyczna.
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, komputer, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy,
tablice z algorytmami.
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola ustna (odpowiedź ustna, analiza studium przypadku).
Karta kontroli efektów kształcenia.
Kontrola pisemna (zestawy zagadnień problemowych, sprawozdanie, dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, symulacja,
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ II ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE U DZIECI str. 24
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wyboru tak/nie, typu prawda/fałsz, dopasowania,
uzupełnień/z luką, mieszany).
Metody kontroli i oceny w zakresie kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena i ocena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test z zakresu wiedzy – 30 pytań, zaliczenie 70% poprawnych odpowiedzi.
Obecność na zajęciach.
Treści modułu kształcenia 1. Zadania i kompetencje pielęgniarki anestezjologicznej w różnych obszarach instytucji szpitalnej, w których
wykonywane są procedury anestezjologiczne u dzieci (konsultacyjna poradnia anestezjologiczna, blok
operacyjny/sala operacyjna, oddział pooperacyjny/sala nadzoru pooperacyjnego) w anestezji pediatrycznej
– aktualnie obowiązujące przepisy i uregulowania prawne dotyczące wykonywania procedur anestezjologicznych
u dzieci. (3 godz.)
2. Specyfika znieczulenia dzieci wynikająca z odrębności anatomiczno-fizjologicznej: (3 godz.)
przygotowanie dziecka do znieczulenia, ogólne zasady anestezji u dzieci;
opieka pooperacyjna dostosowana do rodzaju zabiegu i wieku pacjenta pediatrycznego.
3. Sprzęt i aparatura stosowana w anestezjologii dziecięcej (laryngoskopy, rurki dotchawicze, alternatywne
urządzenia udrażniające, ssaki, zestawy do tlenoterapii, sprzęt monitorujący i pomocniczy, aparatura
specjalistyczna wykorzystywana w anestezjologii i oddziałach „poznieczuleniowych” przeznaczonych
dla pacjentów pediatrycznych). (3 godz.)
4. Zasady kwalifikacji i przygotowania dziecka do znieczulenia ogólnego, regionalnego. (3 godz.)
5. Specyfika anestezji pediatrycznej – warunki bezpieczeństwa podczas znieczulenia: (3 godz.)
premedykacja dzieci we wszystkich przedziałach wiekowych;
znieczulenie ogólne w różnych specjalnościach zabiegowych – podział, metody;
etapy postępowania – indukcja, intubacja dotchawicza, indukcja, ekstubacja;
środki farmakologiczne stosowane w znieczulaniu dzieci we wszystkich przedziałach wiekowych;
wentylacja mechaniczna;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ II ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE U DZIECI str. 25
monitorowanie indukcji, przebiegu znieczulenia oraz wyprowadzenie ze znieczulenia;
ułożenie na stole operacyjnym z uwzględnieniem rodzaju zabiegu operacyjnego oraz znieczulenia do zabiegu
operacyjnego.
6. Znieczulenie regionalne w chirurgii dziecięcej, podział, rodzaje, wskazania, przeciwwskazania: (3 godz.)
techniki znieczulenia regionalnego stosowane u dzieci;
środki farmakologiczne (dawki, przygotowywanie, toksyczność);
opieka nad pacjentem pediatrycznym w trakcie i po znieczuleniu regionalnym (premedykacja, ułożenie,
monitorowanie parametrów życiowych).
7. Pielęgnowanie dziecka w trakcie oraz po znieczuleniu do zabiegu operacyjnego – zasady bezpieczeństwa
w zarządzaniu ryzykiem okołooperacyjnym. (3 godz.)
8. Anestezja dzieci w ramach oddziału chirurgii jednego dnia oraz do zabiegów diagnostycznych (wykonywanych
poza salą operacyjną): (3 godz.)
ocena ryzyka okołooperacyjnego;
kwalifikacja (wskazania i przeciwwskazania) do zabiegów w chirurgii jednego dnia;
rodzaje zagrożeń związanych ze znieczuleniem w trybie jednodniowym;
zadania pielęgniarki anestezjologicznej podczas realizacji procedur znieczulenia dzieci w trybie
jednodniowym;
rodzaje znieczuleń do zabiegów diagnostycznych;
rodzaje zabiegów diagnostycznych u dzieci, wymagające sedacji, analgosedacji i/lub
znieczulenia ogólnego;
przygotowanie dziecko do przeprowadzenia znieczulenia;
opieka nad pacjentem pediatrycznym po zabiegu w ramach chirurgii jednego dnia;
aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące bezpieczeństwa znieczulania dzieci w ramach oddziału chirurgii
jednego dnia, jak i do zabiegów diagnostycznych (wykonywanych poza salą operacyjną);
wymagania organizacyjne, kadrowe i lokalowe dotyczące możliwości prowadzenia znieczulenia dzieci
w ramach oddziału chirurgii jednego dnia oraz do zabiegów diagnostycznych (wykonywanych poza salą
operacyjną).
9. Zagrożenia stanu zdrowia pacjenta związane z rodzajem znieczulenia – resuscytacja krążeniowo-oddechowa
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ II ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO ANESTEZJOLOGICZNE U DZIECI str. 26
u dzieci we wszystkich przedziałach wiekowych: (3 godz.)
charakterystyka stanów zagrożenia życia związanych ze znieczuleniem do zabiegów operacyjnym w
wybranych stanach klinicznych;
rozpoznanie zatrzymania krążenia i oddychania;
wskazania i przeciwwskazania do resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
algorytmy postępowania resuscytacyjnego u dzieci (zgodne z aktualnymi wytycznymi Polskiej Rady
Resuscytacji).
10. Ciągłe monitorowanie elektrokardiograficzne czynności elektrycznej serca podczas znieczulenia dziecka:
(3 godz.) zasady monitorowania EKG:
interpretacja wybranych zapisów EKG, istotnych dla przebiegu znieczulenia ogólnego, regionalnego,
wpływ czynników zewnętrznych (np.: mechanicznych, elektrycznych) i wewnętrznych (jak np.: zaburzenia
metaboliczne, wodno-elektrolitowe) na zmiany w prawidłowym zapisie EKG u znieczulanego pacjenta
pediatrycznego;
wpływ wybranych leków oraz środków analgetycznych i anestetyków stosowanych do znieczulenia na
charakter zapisu EKG oraz wydolność układu krążenia (wskazania do stosowania wybranych leków).
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Rawicz M.: Anestetyczne środki wziewne. Przewodnik. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
2. Szreter T.: Anestezjologia dziecięca. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013
3. Larsen R.: Anestezjologia, wyd. 3 pol., red. Kübler A., U&P Wrocław 2013
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Staż: blok operacyjny dzieci – 35 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 27
5.3. MODUŁ III
Nazwa modułu INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DOROSŁYCH
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do samodzielnego objęcia kompleksową opieką pielęgniarską chorego leczonego
w oddziale intensywnej terapii.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W22. przedstawia wskazania do leczenia pacjentów w oddziale anestezjologii i intensywnej terapii (OAiIT);
W23. charakteryzuje rozpoznawanie stanu zagrożenia życia chorego w różnych przypadkach klinicznych;
W24. przedstawia zasady komunikowania się z pacjentem z uwzględnieniem ochrony psychiki pacjenta i jego
reakcji na hospitalizację i zabieg operacyjny, zna zasady komunikowania się z rodziną pacjenta;
W25. omawia zasady asertywności w komunikacji z rodziną pacjenta leczonego w oddziale anestezjologii
i intensywnej terapii;
W26. zna sposoby oceny stanu klinicznego ciężko chorego na podstawie danych subiektywnych i obiektywnych
z wykorzystaniem dostępnych narzędzi oceny i systemów punktowych (skale oceny poziomu i głębokości
sedacji, skale behawioralnej oceny bólu, skale oceny stanu świadomości i ryzyka stopnia niedożywienia
ciężko chorego);
W27. przedstawia kliniczną wiedzę na temat schorzeń najważniejszych dla życia narządów i układów: układu
oddechowego, krążenia, centralnego układu nerwowego;
W28. definiuje stan nieprzytomności o różnej etiologii;
W29. wymienia zasady zapobiegania powikłaniom ze strony układu oddechowego, krążenia, zasady zapobiegania
powikłaniom ze strony układu pokarmowego, moczowego, skóry, zasady zapobiegania powikłaniom
ze strony miejsca operowanego;
W30. omawia zasady prowadzenia profilaktyki przeciwodleżynowej, zapobiegania powikłaniom ze strony
układu kostno-stawowego (u chorego z ograniczoną aktywnością ruchową i nieprzytomnego);
W31. różnicuje zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, na podstawie wyników analiz laboratoryjnych;
W32. przedstawia zasady przetaczania składników krwi oraz najczęściej występujące
powikłania poprzetoczeniowe;
W33. charakteryzuje wskazania do leczenia żywieniowego z wykorzystaniem rożnych metod żywienia pacjenta;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 28
W34. zna zasady bezpieczeństwa pacjenta, w tym oceny ryzyka powikłań związanych z postępującymi
zaburzeniami somatycznymi, jak również zaburzeniami poznawczymi;
W35. planuje opiekę nad ciężko chorym, omawia modyfikację opieki w zależności od zmieniającego się stanu
klinicznego pacjenta na podstawie wyników oceny sprawowanej opieki.
W zakresie umiejętności potrafi:
U. 17 przygotować pacjenta do badań wykonywanych w oddziale intensywnej terapii oraz interpretować dla potrzeb
diagnozy pielęgniarskiej wyniki badań laboratoryjnych (morfologicznych, biochemicznych, gazometrycznych) i
obrazowych (takich jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, angiografia);
U. 18 monitorować oraz interpretować stan pacjenta za pomocą badania fizykalnego, a także dostępnego sprzętu
i aparatury na stanowisku do intensywnej terapii;
U. 19 definiować podstawowe grupy leków stosowane w intensywnej terapii, wskazania do ich użycia, interakcje
oraz dawkowanie i działania niepożądane;
U. 20 obliczyć bilans dobowy oraz dokonać oceny gospodarki wodno-elektrolitowej;
U. 21 pielęgnować pacjenta ze sztuczną drogą oddechową i rozpoznać objawy zaburzeń wentylacji;
U. 22 pielęgnować pacjenta z niewydolnością krążenia;
U. 23 sprawować kompleksową opiekę nad chorym nieprzytomnym (stan nieprzytomności indukowany oraz
wynikający z uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego);
U. 24 asystować podczas zabiegu kaniulacji naczyń centralnych żylnych i tętniczych;
U. 25 pielęgnować wykorzystywane dostępy naczyniowe (obwodowe żylne, centralne żylne, tętnicze);
U. 26 ocenić stan kliniczny ze wskazaniem cech niedożywienia pacjenta w OAiIT;
U. 27 realizować leczenie żywieniowe ciężko chorego z wykorzystaniem metod żywienia enteralnego
i parenteralnego;
U. 28 realizować kompleksową opiekę pielęgniarską w oparciu o proces pielęgnowania w stanie ciężkiej
choroby wymagającej wdrożenia intensywnej terapii;
U. 29 ocenić stan świadomości, poziom bólu i sedacji;
U. 30 dokumentować realizację planu opieki i ocenić efektywność interwencji pielęgniarskich.
W zakresie kompetencji społecznych:
K 1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny, opiekunów;
K 2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 29
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K9. podejmuje wyzwania zawodowe i osobiste;
K 10. współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem
zasad kodeksu etyki zawodowej.
Kwalifikacje osób
prowadzących kształcenie
Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki;
2. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Wykład – 30 godz.
Staż – 35 godz.
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 65 godz.
wykład – 30 godz.
staż – 35 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 80 godz.
przygotowanie się do ćwiczeń – 30 godz.
przygotowanie prezentacji – 10 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 40 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 145 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykłady, prezentacje multimedialne, pokaz, symulacja, wykład problemowy, dyskusja dydaktyczna.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 30
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, komputer, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy,
tablice z algorytmami.
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola ustna (odpowiedź ustna, analiza studium przypadku).
Karta kontroli efektów kształcenia.
Kontrola pisemna (zestawy zagadnień problemowych, sprawozdanie, dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, symulacja,
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wyboru tak/nie, typu prawda/fałsz, dopasowania,
uzupełnień/z luką, mieszany).
Metody kontroli i oceny kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena.
Ocena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test jednokrotnego wyboru – 30 pytań, zaliczenie 70% poprawnych odpowiedzi.
Obecność na zajęciach.
Treści modułu kształcenia 1. Organizacja i zasady pracy oddziału anestezjologii i intensywnej terapii: (2 godz.)
dokumentacja opieki nad pacjentem na oddziale intensywnej terapii: księga chorych, raport pielęgniarski,
indywidualna karta zleceń pacjenta, karta odleżyn, karta wkłucia centralnego, karta procedur
i kosztów itd. – prowadzenie dokumentacji w sposób tradycyjny i elektroniczny;
zasady pracy zespołowej – rola pielęgniarki w zespole terapeutycznym interdyscyplinarnym
(lekarze różnych specjalności, rehabilitanci, fizjoterapeuci);
standardy wyposażenia oddziału intensywnej terapii (sprzęt monitorujący, respiratory, pompy infuzyjne,
sprzęt pomocniczy).
2. Ocena bezprzyrządowa i przyrządowa stanu pacjenta: (teoria 4 godz.)
wydolność układu krążenia – ocena tętna na tętnicach obwodowych i centralnych, nawrotu kapilarnego,
zapisu EKG, ocena ciśnienia metodą krwawą i bezkrwawą;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 31
oddychania – obserwacja duszności, ocena saturacji, równowagi kwasowo-zasadowej, kapnografii;
nerek – prowadzenie bilansu płynów, diurezy godzinowej, dobowej zbiórki moczu;
ocena stanu świadomości: wg dostępnych skal, np. Skali Glasgow, AVPU;
ocena poziomu sedacji na podstawie dostępnych skal, np. Ramseya, RASS, Richmond;
behawioralna ocena bólu na podstawie skal dedykowanych pacjentom z problemami werbalizacji bólu:
CPOT, BPS.
3. Specyfika opieki nad pacjentem na oddziale intensywnej terapii: (8 godz.)
pielęgnowanie pacjenta wg indywidualnego procesu pielęgnowania, umiejętność formowania diagnozy
pielęgniarskiej, oceny problemów metod i sposobów ich rozwiązywania;
ocena stanu psychofizycznego pacjenta i jego wydolności poprzez obserwację, monitoring i dostępne
metody diagnostyczne;
planowanie działań dobranych do problemów pielęgnacyjnych bądź profilaktyki (przeciwodleżynowej,
zakażeń wewnątrzoddziałowych);
indywidualizacja opieki wg odpowiednio dobranych standardów postępowania;
profilaktyka przeciwodleżynowa – umiejętna ocena stanu zagrożenia odleżynami ze względu na wiek
chorego, stan kliniczny, odżywienie, przyjmowane leki, krążenie i aktywność pacjenta,
stan immunologiczny, standard zapobiegania odleżynom, leczenie odleżyn różnego stopnia;
ocena efektywności podjętych działań – ocena rany, przyczyny i rodzaje ran, umiejscowienie,
wielkość i głębokość, ocena odleżyn wg dostępnych skal, ocena brzegów rany, wysięku, zakażenia;
komunikowanie się z pacjentem i jego rodziną;
edukacja pacjenta i rodziny w zależności od stanu chorego.
4. Opieka nad chorym z ostrą niewydolnością oddechową (przyczyny, objawy, leczenie): (5 godz.)
podstawy bezpiecznej tlenoterapii – rodzaje tlenoterapii, toksyczność tlenu;
sztuczna wentylacja (wskazania, rodzaje sztucznej wentylacji, ocena skuteczności wentylacji);
udrażnianie dróg oddechowych i przygotowanie do szybkiej intubacji (udrożnienie dróg oddechowych
bezprzyrządowe i przyrządowe, zadania pielęgniarki anestezjologicznej i intensywnej opieki w trakcie
szybkiej intubacji, intubacja chorego z pełnym żołądkiem, powikłania wynikające z konieczności
utrzymywania sztucznej drogi oddechowej);
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 32
procedury pielęgniarskie związane z pielęgnacją sztucznej drogi oddechowej.
5. Opieka nad chorym z niewydolnością krążenia: (4 godz.)
przyczyny, objawy i monitorowanie czynności serca (fizjologia pracy elektryczna serca, zaburzenia
pracy serca (zaburzenia nadkomorowe i komorowe rytmu serca, zaburzenia przewodnictwa),
objawy zaburzeń pracy serca);
zespół małego rzutu – wstrząs kardiogenny (przyczyny związane ze zmniejszeniem napływu krwi
do mięśnia sercowego, zmniejszeniem kurczliwości mięśnia). Podstawowe jednostki chorobowe:
zawał mięśnia sercowego, kardiomiopatie, wady zastawkowe, tamponada mięśnia sercowego,
zator tętnicy płucnej i inne);
defibrylacja elektryczna serca (standard postępowania w trakcie defibrylacji, niebezpieczeństwa związane
z defibrylacją dla chorego, zasady bezpiecznej defibrylacji);
kardiowersja – różnice między kardiowersją a defibrylacją, zasady bezpiecznej kardiowersji, znieczulenie
do kardiowersji, opieka nad pacjentem po kardiowersji);
priorytety opieki pielęgniarskiej u pacjenta z niewydolnością krążenia.
6. Opieka nad chorym nieprzytomnym: (2 godz.)
przyczyny, podział, ocena stanu przytomności (mózgowe, pozamózgowe przyczyny nieprzytomności,
ocena stanu chorego);
priorytety opieki pielęgniarskiej chorego nieprzytomnego;
zapobieganie powikłaniom wynikającym z unieruchomienia dotyczące wszystkich narządów i układów;
komunikowanie się z chorym nieprzytomnym i jego rodziną.
7. Chory we wstrząsie: (3 godz.)
patofizjologia wstrząsu, podział, różnicowanie, ocena, leczenie (wstrząs kardiogenny, hipowolemiczny,
anafilaktyczny, urazowy);
rozpoznanie zaburzeń wodno-elektrolitowych;
zasady przetaczania krwi i płynów krwiopochodnych.
8. Żywienie ciężko chorych: (2 godz.)
niedożywienie i jego następstwa (przyczyny, rodzaje, podział);
ocena stanu odżywienia (według dostępnych skal, za pomocą badań);
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 33
ocena zapotrzebowania energetycznego;
wskazania do żywienia enteralnego i zasady doboru diet w różnych stanach chorobowych:
umiejętność odpowiedniego doboru diety do jednostki chorobowej – u chorych niedożywionych
i wyniszczonych (czynnościowe choroby jelita grubego, cukrzyca, niewydolność trzustki, po operacjach
przewodu pokarmowego, urazy wielonarządowe, oparzenia, infekcje o ciężkim przebiegu, oparzenia
i trudno gojące się rany, choroby onkologiczne, urazy czaszkowo-mózgowe, mukowiscydoza),
sposoby i metody żywienia enteralnego (doustne, przez zgłębnik nosowo-żołądkowy, zgłębnik
ustno-żołądkowy, zgłębnik dojelitowy),
powikłania żywienia enteralnego,
podstawy metaboliczne żywienia parenteralnego (wskazania, rodzaje),
techniki, sposoby żywienia parenteralnego (metoda wielu pojemników i jednego pojemnika),
monitorowanie żywienia parenteralnego, dokumentacja,
powikłania żywienia pozajelitowego (pielęgnacja cewnika w żyle centralnej, zaburzenia
wodno-elektrolitowe).
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Rybicki Z.: Intensywna terapia, t. 1 i 2. Wyd. Makmed, Lublin 2015
2. Krajewska-Kułak E., Rolka H., Jankowiak B. (red.): Standardy anestezjologicznej opieki pielęgniarskiej.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014
3. Garcia T.B., Holtz N.E.: EKG – sztuka interpretacji. Wyd. MediPage, Warszawa 2007
4. Kokot F.: Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2006
5. Kózka M., Płaszewska-Żywko L. (red.): Procedury pielęgniarskie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
6. Krajewska-Kułak E., Rolka H., Jankowiak B. (red.): Standardy i procedury pielęgnowania chorych w stanach
zagrożenia życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
7. Kruszyński Z.: Anestezjologia i intensywna terapia położnicza. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013
8. Szulc R. (red.): Usprawnianie lecznicze krytycznie chorych. Wyd. Urban & Partner, Wrocław 2001
9. Wołowicka L., Dyk D. (red.): Anestezjologia i intensywna opieka. Klinika i pielęgniarstwo. Podręcznik dla
studiów medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ III INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ OPIECE DOROSŁYCH str. 34
Literatura uzupełniająca:
1. Ciechaniewicz W., Grochans E., Łoś E.: Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe, dożylne.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
2. Kokot F.: Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2005
3. Pertkiewicz M., Korta T. (red.): Standardy żywienia pozajelitowego i żywienia dojelitowego.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Staż: oddział intensywnej terapii dorosłych – 35 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 35
5.4. MODUŁ IV
Nazwa modułu INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do sprawowania kompleksowej opieki nad dzieckiem leczonym w oddziale intensywnej
terapii dziecięcej.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W36. omawia zasady organizacji oddziału anestezjologii i intensywnej terapii dziecięcej (OAiITD);
W37. przedstawia ocenę stopnia wydolności poszczególnych układów (uwzględniając odrębności fizjologiczne
i anatomiczne dzieci z poszczególnych grup wiekowych) oraz wskazania do leczenia dziecka na OAiITD;
W38. charakteryzuje objawy kliniczne wskazujące na rozwój stanu zagrożenia życia, z uwzględnieniem choroby
zasadniczej i jej przyczyn, chorób współistniejących oraz stopnia dojrzałości dziecka;
W39. omawia ogólnoustrojową reakcję organizmu dziecka uruchamianą w następstwie urazu, wstrząsu, sepsy oraz
jej implikacje kliniczne;
W40. przedstawia przyczyny i przebieg niewydolności narządowej u dzieci, charakterystyczne dla różnych grup
wiekowych i prowadzące do niewydolności wielonarządowej;
W41. omawia stosowane na OAiITD metody wspomagania i zastępowania funkcji układu oddechowego
i krążenia oraz nerek;
W42. omawia zasady żywienia ciężko chorych dzieci, zapotrzebowanie kaloryczne dostosowane do wieku, stanu
klinicznego, wydolności podstawowych układów oraz wskazania do leczenia żywieniowego drogą dojelitową
i dożylną.
W zakresie umiejętności potrafi:
U31. przeprowadzić metodyczną ocenę stanu klinicznego dziecka pod kątem wydolności podstawowych układów
za pomocą badania fizykalnego, aparatury do ciągłego monitorowana funkcji życiowych oraz wyników badań
dodatkowych;
U32. rozpoznać u dziecka objawy zaburzeń świadomości oraz niewydolności krążeniowo-oddechowej i podjąć
niezwłocznie interwencję w zakresie posiadanych kompetencji;
U33. prowadzić toaletę jamy ustnej, jam nosa, dróg oddechowych (metodą otwartą i zamkniętą) u dziecka ze
sztuczną drogą oddechową (zaintubowanego lub z tracheostomią);
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 36
U34. prowadzić nadzór i pielęgnację dziecka wentylowanego mechanicznie metodą nieinwazyjną i inwazyjną;
U35. interpretować u dziecka wyniki badania gazometrycznego krwi tętniczej, włośniczkowe i żylnej; obraz
morfologii krwi i moczu, parametry biochemiczne uogólnionej reakcji zapalnej, zaburzenia w układzie
krzepnięcia;
U36. rozpoznać i zapobiegać powstawaniu u dziecka odleżyn z uwzględnieniem stopnia niewydolności centralnego
i obwodowego układu nerwowego, układu krążenia oraz zaburzeń odżywienia dziecka;
U37. współuczestniczyć we wprowadzaniu terapii wspierającej podstawowe funkcje układów i narządów
(oddechowego, krążenia, nerek);
U38. realizować płynoterapię i leczenie żywieniowe drogą pozajelitową i dojelitową, z użyciem odpowiednich
pomp infuzyjnych;
U39. komunikować się z ciężko chorym dzieckiem i jego rodzicami/opiekunami, uwzględniając ich wzajemne
relacje emocjonalne;
U40. rozpoznać ryzyko wystąpienia sytuacji krytycznych na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii dziecięcej
oraz podjąć odpowiednie działania zapobiegające.
W zakresie kompetencji społecznych:
K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny, opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K5. okazuje szacunek wobec pacjenta/poszkodowanego i zrozumienie dla różnic światopoglądowych
oraz kulturowych;
K9. podejmuje wyzwania zawodowe i osobiste;
K10. współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem
zasad kodeksu etyki zawodowej.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 37
Kwalifikacje osób
prowadzących kształcenie
Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki;
2. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Wykład – 30 godz.
Staż – 35 godz.
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 65 godz.
wykład – 30 godz.
staż – 35 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 70 godz.
przygotowanie się do ćwiczeń – 30 godz.
przygotowanie prezentacji – 20 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 20 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 135 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykłady, prezentacje multimedialne, pokaz, symulacja, wykład problemowy.
Dyskusja dydaktyczna.
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, komputer, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy,
tablice z algorytmami.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 38
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola ustna (odpowiedź ustna, analiza studium przypadku).
Karta kontroli efektów kształcenia.
Kontrola pisemna (zestawy zagadnień problemowych, sprawozdanie, dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, symulacja,
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wyboru tak/nie, typu prawda/fałsz, dopasowania,
uzupełnień/z luką, mieszany).
Metody kontroli i oceny w zakresie kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena i cena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test jednokrotnego wyboru – 30 pytań, zaliczenie 60% poprawnych odpowiedzi.
Obecność na zajęciach
Treści modułu kształcenia 1. Podstawy prawne i organizacja oddziału anestezjologii i intensywnej terapii w Polsce i Unii Europejskiej:
(2 godz.)
aktualnie obowiązujące akty prawne;
kryteria wyznaczające stopień poziomu referencyjności oddziału anestezjologii i intensywnej terapii
dziecięcej (OAiTD): wyposażenie w aparaturę diagnostyczną i terapeutyczną, kwalifikacje i struktura
zatrudnienia personelu, lokalizacja;
kryteria przyjęcia na oddział anestezjologii i intensywnej terapii dziecięcej oraz kryteria
wypisów z OAiITD;
koszty leczenia chorych oraz zasady przedstawiania intensywnej terapii jako świadczenia medycznego.
2. Ocena stanu dziecka (wywiad, badanie fizykalne, badania dodatkowe, nieinwazyjne i inwazyjne
monitorowanie): (8 godz.)
centralny i obwodowy układ nerwowy:
przytomność i świadomość dziecka,
kształt źrenic i reakcja na światło,
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 39
stan napięcia i siła mięśni szkieletowych z uwzględnieniem wieku rozwojowego i dojrzałości dziecka,
ciśnienie wewnątrzczaszkowe i oksymetria mózgowa,
termoregulacja (temperatura powierzchowna i głęboka);
układ oddechowy:
częstość, miarowość i głębokość oddechów,
wysiłek i tor oddechowy,
osłuchiwanie i opukiwanie klatki piersiowej dziecka,
badania obrazowe (RTG, USG, TK i MR) w diagnostyce niewydolności układu oddechowego,
kapnometria,
pulsoksymetria,
gazometria krwi żylnej, włośniczkowej i tętniczej;
układ krążenia (hemodynamiczny):
objawy niewydolności układu hemodynamicznego u dzieci we wszystkich grupach wiekowych
(centralizacja krążenia, objawy zespołu małego rzutu),
zaburzenia rytmu serca _– krzywa EKG,
metody inwazyjnego pomiaru parametrów hemodynamicznych,
zaawansowane, małoinwazyjne metody pomiaru parametrów hemodynamicznych;
układ wydalniczy:
diureza dobowa i godzinowa – ocena makroskopowa i mikroskopowa wydalanego moczu,
monitorowanie diurezy,
parametry nerkowe;
układ krzepnięcia i fibrynolizy;
układ wewnątrzwydzielniczy i immunologiczny;
układ pokarmowy;
powłoki skórne:
budowa i funkcja skóry,
wykwity skórne u dzieci (wysypki alergiczne, zakaźne),
odleżyny (przyczyny, predyspozycje, stopnie zaawansowania skórnych zmian martwiczych).
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 40
3. Ogólnoustrojowa reakcja organizmu dziecka uruchamiana w następstwie urazu, wstrząsu,
sepsy – implikacje kliniczne: (2 godz.)
transport tlenu i jego punkty końcowe.
4. Niewydolność narządowa u dzieci: (8 godz.)
ostra niewydolność oddechowa (ONO):
przyczyny i objawy,
obturacyjna i restrykcyjna postać ostrej niewydolności oddechowej u dzieci,
farmakologiczne leczenie ONO,
inwazyjna i nieinwazyjna wentylacja mechaniczna,
sztuczne drogi oddechowe (intubacja, tracheostomia);
niewydolność krążenia:
wrodzone i nabyte przyczyny niewydolności krążenia u dzieci w różnych grupach wiekowych,
leczenie farmakologiczne,
inwazyjne wspomaganie układu krążenia,
elektroterapia w zaburzeniach rytmu u dzieci,
monitorowanie inwazyjne i nieinwazyjne dziecka z niewydolnością układu krążenia;
niewydolność ośrodkowego układu nerwowego (OUN):
przyczyny krążeniowe, oddechowe, metaboliczne, toksyczne, urazowe zaburzeń świadomości
i przytomności,
leczenie objawowe i przyczynowe,
ocena kliniczna funkcji OUN,
monitorowanie inwazyjne OUN,
zagrożenia i powikłania niewydolności centralnego układu krążenia;
ostra niewydolność nerek u dziecka:
etiologia, patomechanizm, objawy,
leczenie farmakologiczne,
zastosowanie technik nerkozastępczych,
monitorowanie i ocena dzieci z ostrą niewydolnością nerek;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 41
niewydolność wielonarządowa u dzieci:
przyczyny niewydolności wielonarządowej (urazowe i nieurazowe) charakterystyczne dla poszczególnych
grup wiekowych,
metabolizm układu krążenia, oddychania oraz centralnego układu nerwowego w stanie bezpośredniego
zagrożenia życia ciężko chorych dzieci poddanych intensywnej terapii i intensywnemu monitorowaniu,
dynamika rozwoju niewydolności wielonarządowej w zależności od stopnia dojrzałości dziecka,
predykatory złego rokowania co do przeżycia – metaboliczne oraz liczba zajętych niewydolnością
układów.
5. Leczenie płynami i preparatami krwi: (2 godz.)
zbilansowane krystaloidy i koloidy;
preparaty krwiopochodne.
6. Leczenie żywieniowe dzieci: (5 godz.)
metabolizm i podstawowe zapotrzebowanie kaloryczno-odżywcze w zależności od okresu rozwojowego
dziecka;
dodatkowe zapotrzebowanie kaloryczno-odżywcze wynikające z aktualnej choroby;
aminokwasy, lipidy, węglowodany, witaminy rozpuszczalne w wodzie i tłuszczach
oraz makro- i mikroelementy w terapii żywieniowej;
żywienie pozajelitowe – zasady przygotowania i łączenia preparatów do żywienia pozajelitowego;
żywienie dojelitowe – przygotowanie do podania odżywczych diet przemysłowych drogą przewodu
pokarmowego;
techniki podawania preparatów odżywczych dostosowanych do potrzeb dziecka.
7. Zarządzanie ryzykiem i jakością na oddziale anestezjologii i intensywnej terapii dziecięcej: (3 godz.)
udzielenie informacji o stanie zdrowia dziecka;
intensywna terapia zintegrowana z opieką paliatywną dzieci;
wsparcie psychologiczne, duchowe, socjalne dziecka i jego rodziców/opiekunów dziecka
(pomoc w uzyskaniu zaświadczenia o stanie zdrowia, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, inne);
komunikowanie się z umierającym dzieckiem i jego rodzicami;
granice oraz możliwości intensywnej terapii u dzieci.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ IV INTENSYWNA TERAPIA I PIELĘGNIARSTWO W INTENSYWNEJ TERAPII DZIECI str. 42
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Borkowski W.: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. Medycyna Praktyczna, Warszawa 2007
2. Szreter T.: Anestezjologia i intensywna terapia u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
3. Stack C., Dobbs P., red. wyd. pol. Kubicka K.: Podstawy intensywnej terapii dzieci. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2014
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Staż: oddział intensywnej terapii dzieci – 35 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 43
5.5. MODUŁ V
Nazwa modułu TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do organizacji kontroli ostrego bólu u dorosłych i dzieci
oraz prowadzenia terapii bólu wg przyjętych standardów postępowania i rekomendacji Polskiego
Towarzystwa Badania Bólu.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W43. przedstawia definicję bólu oraz omawia: mechanizmy nocycepcji, drogi przewodzenia bólu, czynniki
modyfikujące odczuwanie bólu;
W44. omawia: ból powstający w wyniku poszczególnych rodzajów zabiegów, rodzaje bólu, metody i narzędzia
ewaluacji bólu odczuwanego przez pacjenta;
W45. omawia zespoły bólu neuropatycznego, które mogą być następstwem poszczególnych typów zabiegów
operacyjnych;
W46. omawia stopień nasilenia bólu oraz postępowanie przeciwbólowe po zabiegach operacyjnych z miernym
i/lub rozległym urazem tkanek;
W47. charakteryzuje działanie leków przeciwbólowych z różnych grup: opioidowe, nieopioidowe leki
przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), stosowanych w leczeniu bólu;
W48. omawia wskazania do stosowania określonych leków przeciwbólowych, ich siłę działania oraz
charakterystykę działań niepożądanych;
W49. omawia analgezję multimodalną stosowaną w leczeniu bólu ostrego;
W50. przedstawia zasady postępowania i leczenia przeciwbólowego zgodne z aktualnymi rekomendacjami
i zaleceniami ekspertów Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB);
W51. przedstawia zasady podawania leków przeciwbólowych różnymi drogami, w tym z wykorzystaniem
technik analgezji regionalnej;
W52. przedstawia odmienności procesu nocycepcji u dzieci wszystkich grup wiekowych;
W53. przedstawia odrębności farmakokinetyki i farmakodynamiki analgetyków i środków znieczulenia
przewodowego u dzieci;
W54. omawia metody oceny bólu ostrego i jakości analgezji u dzieci;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 44
W55. przedstawia zasady bezpieczeństwa i nadzoru terapii ostrego bólu u dzieci związane ze specyfiką okresu
rozwojowego;
W56. charakteryzuje metodę analgezji kontrolowanej przez pielęgniarkę (NCA – Nurse-Controlled Analgesia)
u dzieci;
W57. omawia zasady i sposoby unikania bólu u dzieci.
W zakresie umiejętności potrafi:
U41. prowadzić ocenę bólu ostrego u pacjenta dorosłego z zastosowaniem wybranej skali natężenia bólu;
U42. podać leki przeciwbólowe różnymi drogami, w tym z wykorzystaniem technik analgezji regionalnej;
U43. identyfikować pacjentów z grup ryzyka oraz przestrzegać wskazań i przeciwwskazań do podawania
określonych grup leków przeciwbólowych;
U44. modyfikować doraźnie dawki leku przeciwbólowego w uzgodnionym z lekarzem zakresie, stosownie
do aktualnego stanu klinicznego i wieku pacjenta;
U45. dokumentować procedury pielęgniarskie, realizowane w ramach terapii bólu;
U46. podać leki przez cewnik zaimplantowany do przestrzeni zewnątrzoponowej oraz pielęgnować miejsce
wprowadzenia cewnika w przypadku stosowania blokad ciągłych;
U47. podjąć działania w sytuacji pojawienia się powikłań terapii przeciwbólowej
u dorosłego i dziecka;
U48. ocenić ostry ból u dzieci (z wszystkich grup wiekowych) w ramach oddziału poznieczuleniowego,
wg zasady monitorowania piątego parametru życiowego;
U49. odróżnić kliniczne przyczyny zmian w zakresie podstawowych parametrów życiowych
(stanu świadomości, ciśnienia, tętna, częstości i głębokości oddechów) wynikające z odczuwanego bólu
u dzieci, od innych przyczyn jak: krwawienie, zakażenie, lęk, dyskomfort;
U50. uwzględnić, w ocenie ostrego bólu i prowadzonej terapii przeciwbólowej, charakterystyczne
dla wieku potrzeby i zachowania dzieci;
U51. dostosować środki komunikacji, zwłaszcza gdy opiekuje się dzieckiem niewspółpracującym;
U52. komunikować się z lekarzem w przypadku wystąpienia u podopiecznego działań
niepożądanych leków przeciwbólowych, jak również w sytuacji nieskutecznej terapii przeciwbólowej;
U53. edukować pacjenta i jego opiekunów w zakresie metod oceny i leczenia bólu z wykorzystaniem
niefarmakologicznych metod leczenia bólu w warunkach domowych.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 45
W zakresie kompetencji społecznych:
K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny, opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów, określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K5. okazuje szacunek wobec pacjenta/poszkodowanego i zrozumienie dla różnic światopoglądowych oraz
kulturowych;
K9. podejmuje wyzwania zawodowe i osobiste;
K10. współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem
zasad kodeksu etyki zawodowej.
Kwalifikacje osób
prowadzących kształcenie
Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki;
2. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Wykłady – 30 godz.
Staż – 35 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 46
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 65 godz.
wykład – 30 godz.
staż – 35 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 150 godz.
przygotowanie się do ćwiczeń – 40 godz.
przygotowanie prezentacji – 10 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 100 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 215 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykłady, seminaria, prezentacje multimedialne, pokaz, symulacja, praca w grupie, dyskusja dydaktyczna.
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, komputer, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy,
tablice z algorytmami.
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola ustna (odpowiedź ustna, analiza studium przypadku).
Karta kontroli efektów kształcenia.
Kontrola pisemna (zestawy zagadnień problemowych, sprawozdanie, dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, symulacja,
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wyboru tak/nie, typu prawda/fałsz, dopasowania,
uzupełnień/z luką, mieszany).
Metody kontroli i oceny w zakresie kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena i ocena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test jednokrotnego wyboru – 30 pytań, zalicza 70% prawidłowych odpowiedzi.
Obecność na zajęciach.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 47
Treści modułu kształcenia I. Podstawy patofizjologii bólu: (5 godz.)
1. Definicja bólu wg Międzynarodowego Stowarzyszenia Badania Bólu.
2. Patomechanizm bólu ostrego: zjawisko nocycepcji i drogi przewodzenia bólu.
3. Ból pooperacyjny i pourazowy: nasilenie bólu związane z rozległością i lokalizacją urazu tkanek
w oparciu o wytyczne Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB).
4. Ból pooperacyjny w różnych specjalnościach zabiegowych: chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, chirurgii
klatki piersiowej, neurochirurgii, traumatologii, ginekologii.
5. Czynniki modyfikujące odczuwanie bólu.
6. Skale oceny natężenia bólu:
skala słowna (Verbal Rating Scale);
skala oceny liczbowej – numeryczna (NRS – Numerical Rating Scale);
skala wzrokowo-analogowa (VAS – Visual AnalogueScale);
skala Szpitala Księcia Henryka (PHHPS – Prince Henry Hospital Pain Score).
7. Ból neuropatyczny:
przyczyny powstawania bólu neuropatycznego;
patomechanizm bólu neuropatycznego;
wybrane zespoły bólu neuropatycznego: przetrwały ból pooperacyjny i pourazowy, ból fantomowy.
II. Farmakoterapia bólu ostrego: (5 godz.)
1. Podstawowe grupy leków przeciwbólowych:
opioidowe leki przeciwbólowe:
mechanizm działania,
drogi podawania,
dawkowanie,
wskazania i przeciwwskazania do stosowania,
system analgezji kontrolowanej przez pacjenta (PCA),
działania niepożądane,
zjawisko tachyfilaksji,
antagoniści receptorów opioidowych;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 48
analgetyki nieopioidowe:
mechanizm działania,
wskazania i przeciwwskazania,
drogi podawania i dawkowanie;
niesteroidowe leki przeciwzapalne:
grupy leków,
drogi podawania,
mechanizm działania,
wskazania i przeciwwskazania do stosowania,
dawkowanie, efekt pułapowy,
objawy uboczne;
leki znieczulenia przewodowego stosowane w terapii bólu ostrego.
2. Analgezja multimodalna w leczeniu bólu.
3. Ciągła analgezja zewnątrzoponowa jako „złoty standard” w leczeniu bólu po operacjach połączonych
ze znacznym lub rozległym urazem tkanek.
4. Standardy postępowania w zakresie farmakoterapii bólu:
drabina analgetyczna WHO;
zalecenia Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB);
stosowanie analgezji multimodalnej – zasady łączenia różnych leków i technik oraz zalety takiego
postępowania;
zasadność stosowania opioidów w leczeniu bólu;
zastosowanie leków adiuwantowych w leczeniu bólu;
zróżnicowanie sposobu leczenia bólu pooperacyjnego w zależności od rozległości uszkodzenia tkanek;
monitorowanie analgezji jako prewencja występowania działań niepożądanych stosowanych metod
i leków w terapii bólu.
5. Farmakoterapia bólu w szczególnych populacjach pacjentów:
pacjenci z chorobami przewodu pokarmowego;
pacjenci z upośledzeniem funkcji metabolicznej wątroby i ryzykiem wystąpienia hepatotoksyczności;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 49
pacjenci z upośledzeniem czynności wydalniczej nerek;
pacjenci z chorobami serca i naczyń krwionośnych;
kobiety w ciąży;
dzieci;
pacjenci z nadwrażliwością na leki przeciwbólowe w wywiadzie;
pacjenci w wieku powyżej 65. roku życia.
6. Wielotorowe leczenie bólu jako metoda podnosząca skuteczność analgetyczną oraz podnosząca
bezpieczeństwo – uwzględnianie korzystnego wpływu analgezji przewodowej na stabilizację układu
oddechowego i hemodynamicznego u pacjentów podczas kontroli bólu ostrego.
III. Techniki analgezji regionalnej w uśmierzaniu bólu: (5 godz.)
1. Zastosowanie technik analgezji regionalnej w uśmierzaniu bólu pooperacyjnego oraz innych zespołów
bólowych:
ciągła blokada zewnątrzoponowa w odcinku piersiowym i lędźwiowym:
wskazania,
przeciwwskazania,
ograniczenia zastosowania tej metody,
powikłania,
podawane leki i ich dawkowanie,
zasady podawania leków do przestrzeni zewnątrzoponowej;
blokady nerwów obwodowych w leczeniu zespołów bólowych:
ciągłe blokady obwodowe w terapii bólu ostrego,
blokady układu współczulnego.
2. Wybrane specjalistyczne techniki uśmierzania bólu: system PCEA (Patient Controlled Epidural Analgesia)
do zewnątrzoponowej podaży leków, sterowanej przez pacjenta lub podaż leku znieczulenia przewodowego
bezpośrednio do rany operacyjnej.
3. Leki znieczulenia przewodowego i opioidy stosowane w terapii bólu pooperacyjnego i innych ostrych
zespołów bólowych:
mechanizm działania;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 50
dawkowanie;
toksyczność;
postępowanie w przypadku wystąpienia działań niepożądanych.
IV. Organizacja interdyscyplinarnych zespołów leczenia bólu – rola i zadania specjalisty pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki w prowadzeniu nadzorowania terapii bólu ostrego na terenie
szpitala: (5 godz.)
1. Zadania pielęgniarki, położnej w terapii bólu:
monitorowanie natężenia i udział w terapii bólu;
edukacja pacjenta na temat metod monitorowania i leczenia bólu;
synchronizacja działań pielęgnacyjnych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych w celu redukcji czynników
zwiększających odczuwanie bólu przez pacjenta.
2. Organizacja leczenia bólu na poszczególnych oddziałach szpitalnych:
współpraca z lekarzem prowadzącym/dyżurnym, anestezjologiem;
współpraca z psychologiem klinicznym, rehabilitantem oraz innymi specjalistami zespołu leczenia bólu;
kompetencje pielęgniarki, położnej w zespole leczenia bólu;
poradnictwo i wsparcie dla chorych z bólem oraz ich rodzin;
dokumentowanie przebiegu leczenia bólu oraz działań niepożądanych i powikłań.
V. Terapia bólu u dzieci: (10 godz.)
1. Interpretacja komponentu somatycznego oraz emocjonalnego bólu u dzieci:
mity i przestarzałe poglądy dotyczące odczuwania bólu we wczesnym okresie rozwoju
psychomotorycznego;
reakcja fizjologiczna (szerokie źrenice, tachykardia, tachypnoe, hipertensja, spadek saturacji Hb);
reakcja metaboliczna i jej skutki (wzrost wydzielania katecholamin, glukagonu, steroidów);
reakcja behawioralna.
2. Ocena poziomu bólu ostrego i jakości analgezji u dzieci:
ból ostry jako piąty parametr życiowy – metody oceny bólu u dzieci;
skale oceny bólu: CRIES, Faces, VAS, Fotograficzno/numeryczna skala Ouchera, inne;
ewaluacja ostrego bólu u dzieci z użyciem skali dobranej odpowiednio do wieku;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 51
problem rozpoznawania i oceny bólu u dzieci nieprzytomnych oraz u intelektualne niekompetentnych;
narastanie objawów ze strony układu wegetatywnego w okresie pooperacyjnym – objaw nasilenia bólu
ostrego i/lub wystąpienia wczesnych powikłań pooperacyjnych jak: krwawienia, nieszczelności zespolenia
jelitowego, uogólnionego zakażenia, innych;
czynniki modyfikujące odczuwanie ostrego bólu – w okresie śródoperacyjnym oraz pooperacyjnym;
wymogi monitorowania przyrządowego niemowląt i dzieci niestabilnych oddechowo, obciążonych
neurologicznie, z zaburzeniami drożności dróg oddechowych – monitorowania EKG, oddychania, SpO2;
wymogi monitorowania przyrządowego u dzieci starszych podczas leczenia z użyciem
opioidów – pulsoksymetria;
kontrola bólu ostrego u dzieci metodą Nurse – Controlled Analgesia (NCA);
nadzór kliniczny i opieka pielęgniarska na dziećmi z bólem ostrym;
edukacja rodziców/opiekunów w opiece nad dziećmi z bólem ostrym.
3. Skutki niekontrolowanego bólu pooperacyjnego u dzieci:
zwiększona liczba komplikacji w okresie okołooperacyjnym (opóźnienie gojenia ran, ograniczona
mobilność, zaburzenia snu, drażliwość);
powikłania związane z zakażeniem, wentylacją zastępczą, kaniulacją naczyń, inne;
obniżenie progu bólowego w latach następnych;
zasady i sposoby unikania bólu u dzieci.
4. Leki stosowane w kontroli bólu ostrego u dzieci:
analgetyki opioidowe;
analgetyki nieopioidowe;
adiuwanty;
niepożądane działania leków przeciwbólowych i adiuwantów;
środki znieczulenia przewodowego stosowane u dzieci;
działania niepożądane leków znieczulenia przewodowego;
półokresy eliminacji leków stosowanych w leczeniu bólu ostrego u dzieci.
5. Wybór analgetyków w zależności od wieku dziecka oraz wielkości i mechanizmu powstawania bólu ostrego:
ból pooperacyjny – opioidy, paracetamol, pyralgin;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 52
ból zabiegowy (zadawany) – ketamina, ciągły wlew morfiny, EMLA;
zapobieganie objawom ubocznym i niepożądanym, związanym z zastosowaniem określonych
grup leków przeciwbólowych;
drogi i zasady podawania leków przeciwbólowych.
6. Leczenie bólu ostrego w wybranych stanach klinicznych u dzieci:
z obrażeniami czaszkowo-mózgowymi;
z obrażeniami wielonarządowymi;
w ciężkiej chorobie oparzeniowej;
w przebiegu chorób przewlekłych (onkologicznych, neurologicznych, spichrzeniowych,
łącznotkankowych), w tym bólu niezależnego od towarzyszącej choroby.
7. Zespół Leczenia Bólu Ostrego w szpitalu leczącym dzieci:
Zespół Leczenia Ostrego Bólu – Acute Pain Service (APS) – model amerykański i model europejski
(brytyjski) – doświadczenia w warunkach Polski;
dokumentacja zleceń lekarskich, obserwacji i czynności pielęgniarskich kontroli bólu ostrego u dzieci;
zasady dawkowania i rozcieńczania leków przeciwbólowych orz postępowania w przypadku
niewłaściwej analgezji u dzieci;
zasady komunikacji wewnątrz i na zewnątrz Zespołu Leczenia Ostrego Bólu;
nadzór i koordynacja terapii bólu ostrego u dzieci leczonych w szpitalu poza blokiem operacyjnym,
salą powybudzeniową oraz salami intensywnej terapii.
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Dobrogowski J., Wordliczek J.: Ból przewlekły. Medyczne Centrum Kształcenia Podyplomowego, UJ, Kraków 2002
2. Wordliczek J., Dobrogowski J.: Leczenie bólu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2007
3. de Walden-Gałuszko K.: Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej i hospicyjnej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2008
4. Hadzić A., Vloka J.D.,. Drobnik L. (red. nauk. wyd. pol.): Blokady nerwów obwodowych, zasady i praktyka.
Nowojorska Szkoła Anestezji Regionalnej. Wyd. Medipage, Warszawa 2008
5. Misiołek H., Cettler M., Woroń J., Wordliczek J., Dobrogowski J., Mayzner-Zawadzka E.: Zalecenia
postępowania w bólu pooperacyjnym – 2014; „Anestezjologia Intensywna Terapia”, 2014, t. 46, 4, 235–260
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ V TERAPIA BÓLU OSTREGO U DOROSŁYCH I DZIECI str. 53
6. Ziółkowski J.: Specyfika leczenia bólu u dzieci [w:]. Malec-Milewska M., Woroń J. (red.): Kompendium leczenia
bólu, Medical Education, Warszawa 2012
7. Woroń J., Jakowicka-Wordliczek J., Engel Z., Zembrzuski M.: Nieopioidowe leki przeciwbólowe w
farmakoterapii bólu [w:] Dobrogowski J., Wordliczek J., Woroń J. (red.): Farmakoterapia bólu. Wyd. Termedia,
Poznań 2014
Literatura uzupełniająca:
1. Strong J., Unruh A.M., Wright A., Baxter G.D.: Ból: podręcznik dla terapeutów, wyd. 1. DB Publishing,
Warszawa 2008
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Staż: oddział poznieczuleniowy/pooperacyjny albo sala poznieczuleniowa/pooperacyjna – 35 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VI ZAKAŻENIA SZPITALNE W OKRESIE OKOŁOOPERACYJNYM I OKOŁOZNIECZULENIOWYM
I NA STANOWISKACH INTENSYWNEJ TERAPII
str. 54
5.6. MODUŁ VI
Nazwa modułu ZAKAŻENIA SZPITALNE W OKRESIE OKOŁOOPERACYJNYM I OKOŁOZNIECZULENIOWYM
ORAZ NA STANOWISKACH INTENSYWNEJ TERAPII
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do skutecznego wdrażania procedur zapobiegania zakażeniom szpitalnym w oddziałach
anestezjologii i intensywnej terapii.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W58. zna definicję zakażeń związanych z opieką zdrowotną, w tym zakażeń szpitalnych;
W59. definiuje łańcuch epidemiologiczny zakażeń szpitalnych;
W60. zna czynniki ryzyka zakażeń w anestezjologii intensywnej terapii;
W61. różnicuje kryteria zakażeń układu oddechowego, w tym odrespiratorowego zapalenia płuc, zakażeń dróg
moczowych, odcewnikowego zakażenia krwi oraz miejsca operowanego;
W62. zna zasady profilaktyki zakażeń adekwatnie do aktualnych rekomendacji;
W63. omawia procedury postępowania z pacjentem zakaźnym oraz zna zasady izolacji, w tym zapobiegające
rozprzestrzenianiu się drobnoustrojów lekoopornych;
W64. omawia zasady postępowania z materiałem biologicznym zakażonym lub potencjalnie zakaźnym;
W65. charakteryzuje procedury postępowania przed- i poekspozycyjnego;
W66. zna zasady higieny rąk oraz dekontaminacji środowiska oddziału anestezjologii i intensywnej terapii i sprzętu
medycznego w nim stosowanego.
W zakresie umiejętności potrafi:
U54. przestrzegać zasad higieny rąk;
U55. przestrzegać zasad postępowania zapobiegającego zakażeniom szpitalnym;
U56. uczestniczyć w ocenie klinicznej pacjenta pod kątem rozwijającego się zakażenia i prowadzić kompleksową
opiekę pielęgniarską nad pacjentem potencjalnie zakażonym i zakaźnym;
U57. pobierać materiał biologiczny do badań u pacjenta potencjalnie zakażonego i zakaźnego oraz przestrzegać
zasad właściwego sposobu przechowania i transportu materiału biologicznego;
U58. wykorzystywać właściwe metody postępowania ze sprzętem medycznym wymagającym dekontaminacji;
U59. stosować środki ochrony własnej w celu zapobiegania ekspozycji na materiał zakaźny;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VI ZAKAŻENIA SZPITALNE W OKRESIE OKOŁOOPERACYJNYM I OKOŁOZNIECZULENIOWYM
I NA STANOWISKACH INTENSYWNEJ TERAPII
str. 55
U60. stosować właściwe procedury poekspozycyjne po narażeniu na czynnik potencjalnie zakaźne;
U61. przestrzegać zasad izolacji pacjenta z zakażeniem;
U62. dokumentować interwencje pielęgniarskie wobec pacjenta z potencjalnym zakażeniem oraz chorego zakaźnie.
W zakresie kompetencji społecznych:
K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny, opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów, określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K5. okazuje szacunek wobec pacjenta/poszkodowanego i zrozumienie dla różnic światopoglądowych oraz
kulturowych;
K9. podejmuje wyzwania zawodowe i osobiste.
Kwalifikacje osób
prowadzących kształcenie
Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki;
2. posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego;
3. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii,;
4. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie epidemiologii.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Wykłady – 20 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VI ZAKAŻENIA SZPITALNE W OKRESIE OKOŁOOPERACYJNYM I OKOŁOZNIECZULENIOWYM
I NA STANOWISKACH INTENSYWNEJ TERAPII
str. 56
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 20 godz.
wykład – 20 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 40 godz.
przygotowanie prezentacji – 10 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 30 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 60 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykłady, seminaria, prezentacje multimedialne, pokaz, symulacja, praca w grupie, dyskusja dydaktyczna.
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, komputer, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy,
tablice z algorytmami.
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola ustna (odpowiedź ustna, analiza studium przypadku).
Karta kontroli efektów kształcenia.
Kontrola pisemna (zestawy zagadnień problemowych, sprawozdanie, dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, symulacja,
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru, wyboru tak/nie, typu prawda/fałsz, dopasowania,
uzupełnień/z luką, mieszany).
Metody kontroli i oceny w zakresie kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena i ocena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test jednokrotnego wyboru – 30 pytań, zalicza 70% prawidłowych odpowiedzi.
Obecność na zajęciach.
Treści modułu kształcenia 1. Definicja zakażeń związanych z opieką zdrowotną, w tym zakażeń szpitalnych. (1 godz.)
2. Czynniki ryzyka zakażeń w oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii. (1 godz.)
3. Definicje kliniczne, podział i kryteria zakażeń układowych z uwzględnieniem źródeł i dróg szerzenia zakażeń.
(1 godz.)
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VI ZAKAŻENIA SZPITALNE W OKRESIE OKOŁOOPERACYJNYM I OKOŁOZNIECZULENIOWYM
I NA STANOWISKACH INTENSYWNEJ TERAPII
str. 57
4. Chorobotwórcze czynniki biologiczne, w tym patogeny alarmowe. (1 godz.)
5. Zasady higieny rąk. (1 godz.)
6. Dekontaminacja środowiska oddziału AIIT oraz sprzętu medycznego. (1 godz.)
7. Zakażenia układu oddechowego u ciężko chorych z uwzględnieniem odrespiratorowego zapalenia płuc – sposoby
monitorowania oraz postępowanie zapobiegające ich powstaniu. (2 godz.)
8. Zakażenia dróg moczowych – sposoby monitorowania i metody zapobiegania. (2 godz.)
9. Odcewnikowe zakażenia krwi – monitorowanie i metody zapobiegania. (2 godz.)
10. Zakażenia miejsca operowanego – ocena i profilaktyka. (2 godz.)
11. Zasady profilaktyki zakażeń związanych z opieką zdrowotną, w tym zakażeń szpitalnych. (1 godz.)
12. Zasady izolacji pacjentów potencjalnie zakażonych oraz chorych zakaźnie. (1 godz.)
13. Metody postępowania przed i po ekspozycji na czynnik zakaźny. (1 godz.)
14. Materiał biologiczny – zasady pobierania, przechowywania i transportu. (1 godz.)
15. Założenia organizacyjne oraz podstawy prawne działania zespołów kontroli zakażeń szpitalnych. (1 godz.)
16. Zasady i metody monitorowania zakażeń szpitalnych (1 godz.)
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Fleischer M., Bober-Gheek B.: Podstawy pielęgniarstwa epidemiologicznego. Wyd. Urban & Partner,
Wrocław 2006
2. Heczko P., Wójkowska-Mach J. (red.): Zakażenia szpitalne. Podręcznik dla Zespołu Zakażeń Szpitalnych.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
3. Grzesiowski P. (red.): Zasady utrzymania czystości w zakładach opieki zdrowotnej, cz. 1. PSPE, Warszawa 2008
4. Mączyńska A.: Higiena rąk w placówkach medycznych. Przewodnik krok po kroku. Wdrożenie strategii Światowej
Organizacji Zdrowia. Wyd. Alfa-Medica Press, Bielsko – Biała 2015
Literatura uzupełniająca:
1. „Zakażenia”. Czasopismo Polskiego Towarzystwa Zakażeń Szpitalnych.
2. Vinice T. (red.): Prewencja i kontrola zakażeń. Urban & Partner, Wrocław 2012
3. Heczko P. (red.): Mikrobiologia. Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VI ZAKAŻENIA SZPITALNE W OKRESIE OKOŁOOPERACYJNYM I OKOŁOZNIECZULENIOWYM
I NA STANOWISKACH INTENSYWNEJ TERAPII
str. 58
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Realizacja problematyki podczas wszystkich wyznaczonych staży.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 59
5.7. MODUŁ VII
Nazwa modułu MEDYCYNA RATUNKOWA
Cel kształcenia Przygotowanie pielęgniarki do realizacji zadań wobec pacjentów dorosłych i pediatrycznych w sytuacjach
zagrażających życiu oraz zapoznanie pielęgniarki z aspektami medycyny ratunkowej.
Efekty kształcenia dla modułu W wyniku kształcenia uczestnik kursu:
W zakresie wiedzy:
W67. opisuje miejsce systemu zintegrowanego ratownictwa w medycynie oraz używaną w medycynie ratunkowej
terminologię i jej zastosowanie w pozostałych dyscyplinach medycznych;
W68. przedstawia prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania wykonywania zawodu pielęgniarki systemu
ratownictwa medycznego;
W69. opisuje sytuację zdrowotną pojedynczego pacjenta i/lub grupy pacjentów w celu ustalenia stanu zagrożenia
zdrowia i życia oraz podjęcia odpowiednich czynności ratowniczych;
W70. opisuje wskazania do zastosowania metod bezprzyrządowych i przyrządowych (rurki ustno-gardłowej,
nosowo-gardłowej, maski krtaniowej, rurki krtaniowej, rurki intubacyjnej) do udrożnienia dróg oddechowych;
W71. opisuje kliniczne stany, w których pacjent wymaga zastosowania tlenoterapii;
W72. omawia metody tlenoterapii biernej i czynnej oraz ich dostosowanie do stanu klinicznego pacjenta;
W73. opisuje wskazania i przeciwwskazania do defibrylacji, zasady jej przeprowadzania za pomocą
automatycznego i manualnego defibrylatora;
W74. omawia zasady wykonania i interpretację zapisu EKG;
W75. zna prawidłowe (dla dzieci i dorosłych) wartości parametrów funkcji układu oddechowego, krążenia
i nerwowego w stopniu pozwalającym na rozpoznanie odchyleń od normy, prowadzących do rozwoju stanu
bezpośredniego zagrożenia życia;
W76. definiuje odrębności pacjenta pediatrycznego dotyczące budowy anatomicznej i fizjologii w zależności
od wieku dziecka;
W77. omawia stany zagrożenia życia w pediatrii;
W78. zna zasady farmakoterapii dzieci stosowanej w stanach zagrożenia życia;
W79. opisuje procedury postępowania ratunkowego w poszczególnych stanach zagrożenia życia u dzieci;
W80. opisuje objawy pozwalające na ocenę stopnia zaawansowania porodu w warunkach pozaszpitalnych;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 60
W81. zna objawy i przebieg w określonych jednostkach chorobowych u dzieci i dorosłych, w stanach zagrożenia
życia oraz sposoby postępowania ratowniczego;
W82. omawia wybrane problemy społeczno-psychologiczne medycyny ratunkowej;
W83. analizuje objawy i parametry życiowe pozwalające na prawidłowe przeprowadzenie segregacji medycznej
poszkodowanych;
W84. wdraża adekwatne metody zabezpieczenia miejsca zdarzenia prowadzące do zapewnienia bezpieczeństwa
własnego i innych ratowników oraz ograniczenia skutków zdrowotnych zdarzenia;
W85. omawia procedurę powiadamiania organów ścigania o zaistnieniu lub podejrzeniu zaistnienia zdarzeń
o charakterze kryminalnym;
W86. charakteryzuje zasady przygotowania pacjenta do transportu;
W87. omawia charakterystykę urazów – pojedynczych i mnogich;
W88. wdraża procedury ratunkowe w zdarzeniach mnogich i masowych;
W89. omawia zasady segregacji poszkodowanych w zdarzeniach mnogich, masowych i katastrofach.
W zakresie umiejętności potrafi:
U63. ocenić stan pacjenta z uwzględnieniem monitorowania stanu układu oddechowego, krążenia, centralnego
układu nerwowego oraz podstawowych badań laboratoryjnych (gazometrii krwi włośniczkowej, stężenia
glukozy we krwi, stężenia elektrolitów we krwi);
U64. rozpoznać stan pacjenta pod kątem wydolności układu oddechowego, krążenia i układu nerwowego;
U65. wdrożyć metody wspomagania oddechu adekwatne do stanu wydolności układu oddechowego pacjenta;
U66. podejmować decyzję o wdrożeniu działań ratunkowych lub odstąpieniu od czynności ratunkowych;
U67. ułożyć pacjenta w pozycji właściwej dla stanu zdrowia pacjenta lub odniesionych obrażeń;
U68. prowadzić podstawową i zaawansowaną resuscytację krążeniowo-oddechową u osób dorosłych, dzieci,
niemowląt, według aktualnie obowiązujących wytycznych Polskiej Rady Resuscytacji;
U69. stosować bezprzyrządowe i przyrządowe metody przywracania i zabezpieczenia drożności dróg
oddechowych;
U70. wykonać intubację dotchawiczą w sytuacji zatrzymania krążenia oraz nagłego zagrożenia życia;
U71. wykonać EKG, defibrylację z użyciem AED i manualnego defibrylatora;
U72. opatrywać rany, tamować krwotoki, unieruchamiać złamania, zwichnięcia i skręcenia;
U73. unieruchomić kręgosłup ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego;
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 61
U74. rozpoznać zagrożenia pochodzące z miejsca zdarzenia;
U75. przygotować pacjenta do transportu kwalifikowanego;
U76. wykonać segregację medyczną poszkodowanych i koordynować działania medyczne na miejscu zdarzenia;
U77. odebrać poród w warunkach pozaszpitalnych.
W zakresie kompetencji społecznych:
K1. szanuje godność i autonomię chorego oraz jego rodziny, opiekunów;
K2. przestrzega praw pacjenta i tajemnicy zawodowej, zachowując zasady etyki zawodowej;
K3. wykazuje odpowiedzialność za wykonywane świadczenia zdrowotne;
K4. realizuje aktualnie obowiązujące treści aktów normatywnych i dokumentów, określających bezpieczeństwo
pacjenta, zakres obowiązującej dokumentacji medycznej oraz sposoby jej przetwarzania;
K5. okazuje szacunek wobec pacjenta/poszkodowanego i zrozumienie dla różnic światopoglądowych oraz
kulturowych;
K6. podejmuje indywidualne i zespołowe profesjonalne działania w zakresie ratownictwa medycznego;
K7. decyduje o podjęciu lub odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych;
K8. podejmuje wyzwania zawodowe i osobiste;
K9. współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem
zasad kodeksu etyki zawodowej.
Kwalifikacje osób
prowadzących kształcenie
Wykładowcami mogą być osoby mające nie mniej niż 5-letni staż zawodowy w przedmiotowej dziedzinie i aktualnie
udzielające świadczeń zdrowotnych będących przedmiotem kształcenia oraz spełniające co najmniej jeden
z warunków:
1. posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego
i intensywnej opieki;
2. posiadają tytuł magistra pielęgniarstwa i tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego;
3. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii;
4. posiadają specjalizację lekarską w dziedzinie medycyny ratunkowej.
Wymagania wstępne –
Rodzaj i liczba godzin zajęć
dydaktycznych wymagających
Wykład – 25 godz.
Ćwiczenia – 5 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 62
bezpośredniego udziału
prowadzącego zajęcia
Staż – 35 godz.
Nakład pracy uczestnika kursu Udział w zajęciach (godziny kontaktowe): 65 godz.
wykład – 25 godz.
ćwiczenia – 5 godz.
staż – 35 godz.
Praca własna uczestnika kursu: 145 godz.
przygotowanie się do ćwiczeń – 15 godz.
przygotowanie prezentacji – 20 godz.
opanowanie materiału wymaganego do zaliczenia modułu – 110 godz.
Łącznie nakład pracy uczestnika kursu: 210 godz.
Stosowane metody dydaktyczne Wykład, ćwiczenia, symulacje.
Stosowane środki dydaktyczne Rzutnik multimedialny, komputer, sprzęt do odtwarzania nośników elektronicznych, tablica, schematy, wykresy,
tablice z algorytmami, fantom dorosłego, dziecka, noworodka, głowa do intubacji, zestaw do intubacji.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 63
Metody sprawdzania efektów
kształcenia uzyskanych przez
uczestnika kursu i warunki
zaliczenia modułu
Metody kontroli i oceny w zakresie wiedzy i umiejętności:
Kontrola pisemna (zestaw zagadnień problemowych, sprawozdanie, proces pielęgnowania i jego dokumentacja).
Kontrola praktyczna (pokaz czynności, interpretacja sytuacji klinicznej, kontrola dokumentacji pacjenta, inscenizacja,
prezentacja multimedialna).
Testy dydaktyczne (jednokrotnego wyboru, wielokrotnego wyboru).
Metody kontroli i oceny kompetencji społecznych:
Obserwacja 360 stopni (nauczyciel, pacjenci, członkowie zespołu terapeutycznego).
Samoocena i ocena grupy.
Warunki zaliczenia modułu:
Test jednokrotnego wyboru – 30 pytań, zalicza 70% prawidłowych odpowiedzi.
Czynny udział w ćwiczeniach:
rozwiązanie samodzielnie co najmniej 1sytuacji symulowanej na fantomach;
zaliczenie BLS na fantomach ze szczególnym uwzględnieniem udrożnienia dróg oddechowych;
zaliczenie ALS na fantomach ze szczególnym uwzględnieniem udrożnienia dróg oddechowych;
zaliczenie udrożnienia dróg oddechowych technikami alternatywnymi;
zaliczenie intubacji dotchawiczej;
zaliczenie ćwiczeń z zakresu segregacji medycznej.
Treści modułu kształcenia I. Medycyna ratunkowa:
1. Zintegrowany System Ratownictwa Medycznego: (1 godz.)
historia i rozwój ratownictwa medycznego w Polsce i na świecie;
akty normatywno-prawne dotyczące systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w Polsce, w tym:
aktualna ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz Ustawa o Zarządzaniu Kryzysowym;
służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego,
współpracujące z systemem PRM: Straż Pożarna, Policja, Górskie, Tatrzańskie i Wodne Ochotnicze
Pogotowie Ratunkowe oraz stowarzyszenia i organizacje, które wykonują działania ratownicze w ramach
swoich zadań statutowych – ratownicy należący do tych jednostek są uprawnieni do wykonywania
tzw. kwalifikowanej pierwszej pomocy;
współpraca z systemem PRM centrów urazowych oraz jednostek szpitalnych wyspecjalizowanych
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 64
w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego, które zostały
ujęte w wojewódzkich planach działania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego;
kompetencje Ministra Zdrowia i Wojewody w nadzorowaniu systemu Państwowe Ratownictwo
Medyczne.
2. Organizacja systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM) – jednostki systemu: (1 godz.)
szpitalne oddziały ratunkowe (SOR);
zespoły ratownictwa medycznego (ZRM), w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego;
miejsce oddziału anestezjologii i intensywnej terapii w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne
i wewnątrzszpitalnego;
pozycja specjalisty pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki w systemie Państwowe
Ratownictwo Medyczne.
3. Rozpoznanie i postępowanie w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego: (teoria 4 godz., ćwiczenia 4
godz.).
ocena kliniczna podstawowych funkcji życiowych osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego
z uwzględnieniem objawów prodromalnych, parametrów podstawowych życiowo układów (centralnego
układu nerwowego, układu krążenia i układu hemodynamicznego) oraz interpretacja wyników badań
diagnostycznych;
algorytm postępowania wg „Łańcucha przeżycia” jako podstawowa zasada działań ratowniczych;
podstawowe i zaawansowane metody czynności ratowniczych – Basic Life Support (BLS),
Advanced Life Support (ALS);
ocena i rozpoznawanie głębokich zaburzeń oraz zanikania podstawowych czynności życiowych w
zakresie centralnego układu nerwowego, układów oddechowego i hemodynamicznego – przywracanie,
podtrzymywanie i stabilizacja czynności układu oddechowego i krążenia – ćwiczenia z wykonania
intubacji dotchawiczej każdy uczestnik minimum 5 powtórzeń;
zasady farmakoterapii podczas prowadzenia resuscytacji zgodne z ALS;
wykaz leków i środków możliwych do podania przez pielęgniarkę systemu ratownictwa medycznego –
samodzielnie bez zlecenia lekarskiego.
4. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych oraz zastosowanie automatycznych defibrylatorów
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 65
zewnętrznych (AED) – (1 godz.)
5. Elektroterapia – kardiowersja i stymulacja – (1 godz.)
6. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych (1 godz.)
7. Wstępne postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych (1 godz.)
8. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci (1 godz.)
9. Resuscytacja noworodków bezpośrednio po urodzeniu (2 godz.)
10. Postępowanie resuscytacyjne w nagłym zatrzymaniu krążenia w przebiegu sytuacji szczególnych:
(2 godz.)
zaburzenia elektrolitowe,
zatrucia,
utonięcie,
przypadkowa hipotermia,
hipertermia,
astma,
anafilaksja,
obrażenia pourazowe,
porażenie prądem
ciąża.
11. Etyczne problemy dotyczące umierania i resuscytacji (1 godz.)
12. Podejmowanie czynności przez pielęgniarkę systemu w ramach pierwszej pomocy w szczególnych
rodzajach zagrożeń środowiskowych: (1 godz.)
zatrucia;
oparzenia;
odmrożenia rażenie prądem, piorunem;
ukąszenia węży, owadów;
poród w warunkach pozaszpitalnych.
13. Zasady postępowania z chorym z obrażeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi powstałymi w wyniku
doznania urazu: (2 godz.)
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 66
ocena kliniczna pacjenta: szybkie badanie urazowe, ocena miejscowa, szczegółowe badanie urazowe;
czynniki determinujące wdrożenie procedur „Ładuj i jedź” lub „Zostań i działaj” oraz wpływające
na zmianę pierwotnie podjętej decyzji;
zabezpieczenie i stabilizacja różnych obszarów ciała uszkodzonych w wyniku działania czynników
zewnętrznych (złamania, zranienia, krwotoki zewnętrzne);
postępowanie w urazowych obrażeniach głowy i szyi, klatki piersiowej, brzucha, miednicy,
kończyn górnych i dolnych.
14. Postępowanie w zdarzeniach masowych i katastrofach podyktowane istniejącą zawsze dysproporcją
pomiędzy pojawiającymi się potrzebami ze strony ofiar a możliwościami niesienia pomocy przez
lokalny system ratowniczy: (teoria 2 godz., ćwiczenia 1 godz.).
organizacja pomocy medycznej w sytuacjach nadzwyczajnych – przedsięwzięcia przygotowane wcześniej
przez kompetentnych fachowców, dotyczące oceny zagrożeń, organizacji pomocy, transportu oraz zadań
logistycznych;
doktryna ratownicza „postępowanie w stratach masowych”, tj. przyjęte reguły postępowania
medycznego w miejscu wypadku masowego i katastrofy – ograniczony zasięg sił i środków dyktuje
konieczność czynienia tego, co jest najlepsze dla największej liczby rannych i chorych, we właściwym
czasie i w odpowiednim miejscu;
zakres zadań jednostek ochrony zdrowia w zdarzeniach masowych i sytuacjach nadzwyczajnych
determinowany specyfiką każdej katastrofy, która określa skalę potrzeb i konieczne do pokonania
trudności;
koordynowanie działań ratunkowych zgodnie z zasadami zarządzania kryzysowego – jednostki
współpracujące z Państwowym Systemem Ratownictwa Medycznego – zasady bezpieczeństwa
i podporządkowania w czasie trwania czynności rozpoznawczych i zabezpieczających;
systemy segregacji stosowane w zdarzeniach masowych (TRIAGE, Start);
zasady ewakuacji poszkodowanych z miejsca zdarzenia – zabezpieczenie, ułożenie i transport
poszkodowanych.
II. Stany zagrożenia życia u pacjentów pediatrycznych we wszystkich grupach wiekowych: (2 godz.)
1. Odrębności w podstawowych i zaawansowanych czynnościach ratunkowych u pacjenta pediatrycznego.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 67
2. Najczęstsze stany zagrożenia życia w pediatrii (ostre choroby zakaźne, ostre stany powodujące niedotlenienie,
wady serca, zaburzenia świadomości, drgawki, choroby neurologiczne, zatrucia – paracetamol, substancje
żrące, alkohol, urazy).
3. Farmakoterapia w resuscytacji dzieci oraz postępowanie bezpośrednio po resuscytacji – dawki i rozcieńczanie
leków, wybór i objętość płynów, drogi podawania.
III. Bezpieczeństwo własne oraz poszkodowanego, zabezpieczenie miejsca zdarzenia: (1 godz.)
1. Organizacja pracy własnej i podległego personelu zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
2. Nadzorowanie przygotowania i obsługa sprzętu i aparatury ratującej życie
3. Bezpieczeństwo poszkodowanych, zabezpieczenie miejsca zdarzenia do czasu przybycia osób nadzorujących
akcję ratowniczą.
4. Kontrola i ocena działań ratunkowych.
IV. Elementy społeczno-psychologiczne w medycynie ratunkowej: (1 godz.)
1. Komunikacja w sytuacjach krytycznych: zakłócenia w porozumiewaniu się w zespole ratowniczym,
z koordynatorami sztabu kryzysowego i pozostałymi służbami ratowniczymi oraz ofiarami i świadkami
zdarzenia krytycznego.
2. Zasady komunikowania się i przedstawiania informacji na temat zdarzenia przedstawicielom mediów
publicznych.
3. Zasady przekazywania informacji rodzinom ofiar na temat stanu ich zdrowia i śmierci – unikanie
i rozwiązywanie sytuacji konfliktowych.
4. Działanie pod presją upływu czasu, ryzyka i narażenia własnego na utratę życia i zdrowia, zespół stresu
pourazowego u pracowników medycznych systemu – metody i techniki radzenia sobie ze stresem.
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej, obowiązującej
do zaliczenia danego modułu
Literatura podstawowa:
1. Wytyczne resuscytacji 2015. Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2015
2. Plantz S.H., Wipfler E.J.: NMS Medycyna Ratunkowa. Wyd. Urban & Partner, Wrocław 2008
3. Sefrin P., Schua R.: Postępowanie w nagłych zagrożeniach zdrowotnych. Wyd. Urban & Partner, Wrocław 2008
4. Brongel L.: Złota godzina. Wydawnictwo Medyczne, Kraków 2007
5. Konieczny J., Paciorek P.: Kwalifikowana Pierwsza Pomoc. Garmond Oficyna Wydawnicza, Poznań 2013
6. Kokot F.: Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
MODUŁ VII RATOWNICTWO MEDYCZNE str. 68
7. Zawadzki A.: Medycyna ratunkowa i katastrof. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007
8. Wawrzynowicz H., Romańczukiewicz J.: Pierwsza pomoc psychologiczna w następstwie wypadków i katastrof.
„Zeszyty Interwencji Kryzysowych”, 2007
Literatura uzupełniająca:
1. Gaszyński W.: Intensywna terapia i wybrane zagadnienia medycyny ratunkowej. Repetytorium. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2010
Akty prawne odzwierciedlające aktualny stan prawny
Wymiar, zasady i forma odbywania
staży, w przypadku, gdy program
kształcenia przewiduje
Staż: szpitalny oddział ratunkowy albo zespół ratownictwa medycznego – 35 godz.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 69
6. PROGRAM ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH
6.1. STAŻ: Blok operacyjny dorosłych
Cel stażu:
Przygotowanie pielęgniarki do sprawowania opieki nad pacjentem znieczulanym.
Pielęgnowanie pacjenta znieczulanego w chirurgii dorosłych.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy: 5–6 osób
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie w
przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w znieczuleniu pacjenta.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Ocena przyjętego do bloku operacyjnego pacjenta (obserwacja, wywiad, badanie
fizykalne, analiza dokumentacji pacjenta) – 1x.
2. Współuczestniczenie w różnych typach znieczulenia do zabiegów operacyjnych i oceny
jego poziomu z zachowaniem ciągłości, analizując parametry życiowe i dane
zarejestrowane przyrządowo oraz metodami fizykalnymi – 1x.
3. Monitorowanie przebiegu znieczulenia i podejmowanie interwencji w przypadku
nieprzewidzianych zdarzeń z wykorzystaniem dostępnych środków – 1x.
4. Monitorowanie przyrządowo EKG, ciśnienia tętniczego oraz czynności oddychania
(saturacji) – 1x.
5. Udrażnianie dróg oddechowych metodą przyrządową i bezprzyrządową – 1x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
• Opracowanie planu opieki pielęgniarskiej wybranego pacjenta znieczulanego z oddziału
chirurgii dorosłych.
6.2. STAŻ: Blok operacyjny położniczo-ginekologiczny
Cel stażu: Przygotowanie pielęgniarki do uczestniczenia w znieczulaniu i do sprawowania
specjalistycznej opieki nad pacjentką znieczulaną do zabiegów w ginekologii i położnictwie.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy: 5–6 osób
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie
w przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 70
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w znieczuleniu pacjenta.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Współudział w wybranym typie znieczulenia do zabiegu operacyjnego w ginekologii
i położnictwie – 2x.
2. Monitorowanie przyrządowo i interpretowanie parametrów życiowych pacjenta
rejestrowanych podczas prowadzonego znieczulenia – 2x.
3. Współuczestniczenie w intubacji pacjentki z pełnym żołądkiem, zabezpieczanie położenia
rurki intubacyjnej – 1x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
• Opracowanie planu opieki pielęgniarskiej u wybranej pacjentki znieczulanej do zabiegu
ginekologicznego lub położniczego.
6.3. STAŻ: Blok operacyjny dzieci
Cel stażu:
Przygotowanie pielęgniarki do sprawowania profesjonalnej opieki nad dzieckiem
znieczulanym. Pielęgnowanie dziecka znieczulanego.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy 5–6 osób
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie
w przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w znieczuleniu dziecka.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Ocena przyjętego do bloku operacyjnego dziecka (obserwacja, wywiad, badanie
fizykalne, analiza dokumentacji pacjenta, komunikowanie z pacjentem pediatrycznym) –
1x.
2. Współuczestniczenie w różnych typach znieczulenia w pediatrii do zabiegów
operacyjnych i ocenienie jego poziomu z zachowaniem ciągłości, analizując parametry
życiowe i dane zarejestrowane przyrządowo oraz metodami fizykalnymi – 3x.
3. Monitorowanie przebiegu znieczulenia u dziecka i podejmowanie interwencji
w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń z wykorzystaniem dostępnych środków – 1x.
4. Zastosowanie pomp infuzyjnych lub strzykawek automatycznych – 3x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 71
• Opracowanie planu opieki pielęgniarskiej wybranego dziecka znieczulanego.
6.4. STAŻ: Oddział intensywnej terapii dorosłych
Cel stażu: Przygotowanie pielęgniarki do profesjonalnej opieki nad chorym leczonym w oddziale
intensywnej terapii. Pielęgnowanie chorego leczonego w intensywnej terapii.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy 5–6 osób
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie
w przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w realizacji zadań.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Przygotowywanie/obsługiwanie sprzętu i aparatury na stanowisku IT stosowanych
w oddziale intensywnej terapii –1x.
2. Monitorowanie, dokumentowanie i interpretowanie parametrów życiowych pacjentów
w intensywnej terapii – 3x.
3. Ocenianie w sposób ciągły stanu pacjenta, wykorzystując elementy badania fizykalnego,
i rejestrowanie w indywidualnej dokumentacji medycznej– 3x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
• Pisemne opracowanie procesu opieki pielęgniarskiej wybranego pacjenta podczas stażu.
6.5. STAŻ: Oddział intensywnej terapii dzieci
Cel stażu:
Przygotowanie pielęgniarki do profesjonalnej opieki pielęgniarskiej nad pacjentem
w oddziale intensywnej terapii pediatrycznej. Pielęgnowanie dziecka leczonego w oddziale
intensywnej terapii dziecięcej.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy: 5–6 osób
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie w
przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 72
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w realizacji zadań.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Przygotowywanie i obliczanie dawek leków zgodnie ze zleceniem lekarskim (pod
nadzorem opiekuna) – 3x.
2. Zastosowanie pomp infuzyjnych i strzykawek automatycznych w płynoterapii wybranego
pacjenta w IT –3x.
3. Współuczestniczenie w pielęgnacji dziecka w stanie zagrożenia życia w IT–3x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
• Pisemne opracowanie procesu opieki pielęgniarskiej wybranego pacjenta podczas stażu.
6.6. STAŻ: Oddział poznieczuleniowy/pooperacyjny albo Sala poznieczuleniowa/
pooperacyjna
Cel stażu: Przygotowanie pielęgniarki do profesjonalnej opieki pielęgniarskiej nad pacjentem w okresie
pooperacyjnym. Pielęgnowanie chorego i terapia bólu ostrego.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy: 5–6 osób
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie
w przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w wykonywaniu procedur.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Ocenianie poziomu natężenia bólu (za pomocą wybranych skal oceny bólu) u pacjentów
z bólem pooperacyjnym z zachowaniem ciągłości leczenia –3x.
2. Przygotowanie roztworów leków przeciwbólowych zgodnie ze zleceniem lekarskim oraz ich
podawanie z wykorzystaniem różnych dróg podawania (również zewnątrzoponowo) – 3x.
3. Dokumentowanie podanych leków w terapii bólu zgodnie z planem leczenia
przeciwbólowego i kartą leczenia bólu – 3x.
4. Wykorzystanie różnych technik podawania leków, również przez cewnik zaimplantowany
do przestrzeni zewnątrzoponowej, jak i w okolice nerwów i splotów nerwowych w terapii
bólu pooperacyjnego – 3x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 73
• Opracowanie planu opieki pielęgniarskiej wybranego pacjenta w okresie pooperacyjnym
ze szczególnym uwzględnieniem prowadzonej terapii bólu w bezpośrednim okresie
pooperacyjnym.
6.7. STAŻ: Szpitalny oddział ratunkowy albo Zespół ratownictwa medycznego
Cel stażu:
Przygotowanie pielęgniarki do specjalistycznych działań w zintegrowanym systemie
ratownictwa medycznego.
Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji stażu:
Liczba godzin: 35 godz.
Liczebność grupy: 4–5 osób – szpitalny oddział ratunkowy albo 1–2 osoby – zespół
ratownictwa medycznego.
Opiekun stażu: pielęgniarka posiadająca co najmniej 5-letni staż w zawodzie
w przedmiotowej dziedzinie, spełniająca co najmniej jeden z
warunków:
posiada tytuł magistra pielęgniarstwa;
posiada tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa
ratunkowego, anestezjologicznego i intensywnej opieki.
Organizacja zajęć: pielęgniarka na stażu uczestniczy w wykonywaniu czynności
pielęgniarskich pod nadzorem opiekuna stażu, współuczestniczy w realizacji świadczeń
pielęgniarskich wobec pacjentów w bezpośrednim stanie zagrożenia życia.
Wykaz świadczeń zdrowotnych do zaliczenia na stażu:
1. Obsługiwanie aparatury i sprzętu stosowanego w jednostkach ratownictwa medycznego – 3x.
2. Zabezpieczanie krwotoku, złamań kości kończyn górnych lub dolnych za pomocą
obowiązujących metod i technik – 3x.
3. Przyrządowe udrażnianie dróg oddechowych za pomocą technik alternatywnych
i intubacji dotchawiczej – 3x.
4. Stosowanie tlenoterapii biernej i czynnej oraz wybranych techniki wentylacji
uwarunkowanych stanem klinicznym pacjenta – 3x.
5. Ocena stanu pacjenta z wykorzystaniem metod i technik monitorowania stanu układu
oddechowego, krążenia, centralnego układu nerwowego oraz interpretacja parametrów
krytycznych- 3x.
6. Rozpoznanie stanu pacjenta pod kątem wydolności układu oddechowego, krążenia
i układu nerwowego na podstawie objawów obiektywnych i subiektywnych- 3x.
Warunki zaliczenia stażu:
• 100% obecności.
• Aktywny udział w zajęciach.
• Opracowanie planu postępowania przedszpitalnego w wybranych nagłych przypadkach
medycznych u dorosłych i dzieci.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 74
7. WYKAZ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH, DO KTÓRYCH JEST UPRAWNIONA
PIELĘGNIARKA PO UKOŃCZENIU KURSU KWALIFIKACYJNEGO
W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA ANESTEZJOLOGICZNEGO I INTENSYWNEJ
OPIEKI
1. Współuczestniczenie w różnych typach znieczulenia do zabiegów operacyjnych i ocena
jego poziomu z zachowaniem ciągłości, analiza parametrów życiowych i danych
zarejestrowanych przyrządowo oraz metodami fizykalnymi.
2. Monitorowanie przebiegu znieczulenia i podejmowanie interwencji w przypadku
nieprzewidzianych zdarzeń z wykorzystaniem dostępnych środków.
3. Współuczestniczenie w różnych typach znieczulenia w pediatrii do zabiegów
operacyjnych i ocena jego poziomu z zachowaniem ciągłości, analiza parametrów
życiowych i danych zarejestrowanych przyrządowo oraz metodami fizykalnymi.
4. Monitorowanie przebiegu znieczulenia u dziecka i podejmowanie interwencji
w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń z wykorzystaniem dostępnych środków.
5. Monitorowanie, dokumentowanie i interpretowanie parametrów życiowych pacjentów
w intensywnej terapii.
6. Ocena w sposób ciągły stanu pacjenta z wykorzystaniem elementów badania fizykalnego
i rejestrowanie parametrów w indywidualnej dokumentacji medycznej.
7. Prowadzenie terapii pacjenta w systemie całodobowym zgodnie z planem leczenia
i dokumentowanie w indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta.
8. Monitorowanie dokumentów i interpretowanie parametrów życiowych pediatrycznych
pacjentów w intensywnej terapii.
9. Ocena w sposób ciągły stanu pacjenta pediatrycznego z wykorzystaniem elementów
badania fizykalnego i rejestrowanie w indywidualnej dokumentacji medycznej.
10. Prowadzenie terapii pacjenta pediatrycznego w systemie całodobowym zgodnie z planem
leczenia i dokumentowanie w indywidualnej dokumentacji medycznej pediatrycznego
pacjenta.
11. Prowadzenie nadzoru pielęgniarskiego nad pacjentem, u którego jest prowadzona terapia
bólu różnymi technikami w bezpośrednim okresie pooperacyjnym.
12. Realizowanie procedury analgezji pooperacyjnej i prowadzenie terapii zgodnie ze
zleceniami i kartą leczenia bólu.
13. Wykorzystanie różnych technik podawania leków, również przez cewnik zaimplantowany
do przestrzeni zewnątrzoponowej, jak i w okolice nerwów i splotów nerwowych w terapii
bólu pooperacyjnego.
14. Ocena poziomu natężenia bólu (za pomocą wybranych skal oceny bólu) u pacjentów
z bólem pooperacyjnym z zachowaniem ciągłości leczenia.
15. Przygotowanie roztworów leków przeciwbólowych zgodnie ze zleceniem lekarskim oraz
ich podawanie z wykorzystaniem różnych dróg podawania (również zewnątrzoponowo).
16. Dokumentowanie podanych leków w terapii bólu, zgodnie z planem leczenia
przeciwbólowego i kartą leczenia bólu.
17. Ocena stanu pacjenta w celu ustalenia postępowania i podjęcia decyzji o prowadzeniu lub
odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych.
18. Ułożenie pacjenta w pozycji właściwej dla jego stanu zdrowia lub odniesionych obrażeń.
19. Podejmowanie i prowadzenie podstawowej i zaawansowaną resuscytacji krążeniowo-
oddechowej u dorosłych i dzieci zgodnie z obowiązującymi wytycznymi Polskiej Rady
Resuscytacji.
20. Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
21. Przyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem: rurki ustno-
gardłowej, rurki nosowo-gardłowej, maski krtaniowej, rurki krtaniowej.
CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH
str. 75
22. Wykonanie intubacji dotchawiczej w laryngoskopii bezpośredniej w nagłym zatrzymaniu
krążenia przez usta lub przez nos bez użycia środków zwiotczających mięśnie.
23. Odsysanie dróg oddechowych metodą otwartą i zamkniętą.
24. Stosowanie tlenoterapii biernej.
25. Wspomaganie oddechu za pomocą worka samorozprężalnego.
26. Stosowanie tlenoterapii czynnej przy użyciu maski twarzowej, worka samorozprężalnego
z zastawką jednokierunkową lub z użyciem respiratora.
27. Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.
28. Wykonanie defibrylacji ręcznej na podstawie EKG.
29. Wykonanie zapisu elektrokardiograficznego.
30. Monitorowanie czynności układu oddechowego.
31. Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.
32. Wykonanie kaniulacji żył obwodowych kończyn górnych, dolnych oraz żyły szyjnej
zewnętrznej.
33. Podanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną dotchawiczą, doustną i wziewną
przy użyciu gotowego zestawu.
34. Oznaczenie poziomu parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu, w tym:
stężenia glukozy w surowicy krwi, stężenia elektrolitów w surowicy krwi, gazometrii krwi
włośniczkowej.
35. Zaopatrzenie ran.
36. Tamowanie krwotoku.
37. Unieruchomienie kręgosłupa w sytuacji podejrzenia złamania, ze szczególnym
uwzględnieniem odcinka szyjnego.
38. Odebranie porodu w warunkach przedszpitalnych.
39. Prowadzenie segregacji medycznej.
40. Podejmowanie działań zabezpieczających celem ograniczenia skutków zdrowotnych
zdarzenia.