![Page 1: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/1.jpg)
Niemandsland? Nieuwe strategieeen voor de openruimte? Energietransitie & BioBasedEconomy
Een nieuw economisch perspectief voor het landelijk gebied?
Mark Obbink, DLG, Werelddag van de Stedenbouw, Gent, 12 november 2013
![Page 2: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/2.jpg)
http://www.youtube.com/watch?v=N_Be7cLMJYI e7cLMJYI
CONTEXT & WENSBEELD
http://www.biomassauitlandschap.nl
Verwaarden van groene grondstoffen uit landbouw, natuur en landschap(sbeheer) in Nederland
![Page 3: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/3.jpg)
1
2
3
4
5
6
CONTEXT & WENSBEELD VERKENNING
1. EnergieLandschappenOverijssel (ELO)
2. Randstad Metropool - Schiphol Trade Park
3. Nationale landschappen - Energie-Goed Winterswijk
4. Krimpgebieden - Schildmeer (Gr) bomenwaaijer
5. Rivierveiligheid, stroomlijn - Energieke IJsselvallei
6. Duurzaam transport & logistiek - Energiecorridor Betuwe
zes voorbeelden
![Page 4: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/4.jpg)
1. ENERGIELANDSCHAPPEN PROVINCIE OVERIJSSEL (ELO)
Ontwikkelperspectief Omgevingsvisie provincie Overijssel
1
- Energierijk Denekamp
- Rietland energieland
- Duurzame Energie Zwolle
- Boer’n power Noaber power
- Onze eigen Deventer molen
![Page 5: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/5.jpg)
Initiatief Provincie OverijsselVraagstuk; hoe duurzame energie stimuleren op basis van sociale cohesie en ruimtelijke kwaliteitStrategie; inzet van theory U als instrument voor maatschappelijke beweging Ruimte; initiatieven vanuit de community verder brengen van haalbaarheid naar uitvoerbaarheidActoren; iedereen, open uitnodiging, multistakeholders
1. ENERGIELANDSCHAPPEN PROVINCIE OVERIJSSEL (ELO)
Ontwikkelperspectief Omgevingsvisie provincie Overijssel Co-creatie, Learning Journey, Multistakeholder & Prototyping
verkenning energielandschappen; beweging van onderop
![Page 6: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/6.jpg)
PROTOYTPING Boer’n Power, Naober Power
tanken bij de boer
aantal vrachtwagensx 10
eendekroos als veevoer reststoffen naar vergister
De belangrijkste bron is mest.......
Prototyping:- Boer’n power Noaber power- Onze eigen Deventer molen- Energierijk Denekamp- Duurzame Energie Zwolle- Rietland energieland
2. RANDSTAD METROPOOL
tanken bij de boer; synergie tussen landbouw en transportbedrijven, verladers
![Page 7: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/7.jpg)
PROTOYTPING Boer’n Power, Naober Power
tanken bij de boer
2. RANDSTAD METROPOOL
Randstad structuurvisie - Noord Vleugel -
2
![Page 8: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/8.jpg)
SCHIPHOL TRADE PARK, gemeente Haarlemmermeer
tijdelijk gebruik agrarische gronden (85 ha) voor proefteelten BBE irt duurzame werklocatie
SCHIPHOL TRADE PARK, proefvelden
![Page 9: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/9.jpg)
GreendealVraagstuk; tegengaan overlast ganzen, duurzame en innovatieve werk- en leerlocaties SchipholStrategie; opzetten van biomassa proefteelten met grondeigenaren, markt en kenniscentraRuimte; veldlaboratoria diverse teelten,cellulose cyclus landschap, expocenterPartners; BBE cluster, BetterBeGreen, TheSolidGrounds, SADC* vormen van ongesubsidieerde landbouw die services verlenen de maatschappij
terugdringen ganzen > biomassa teelt > bbe products > duurzaam bedrijvenpark
olifantsgras, papaver(blauw maanzaad) hennep (vezels) Quinoa (pseudograan)
(Sorghum, Vlas (olievlas), Koolzaad, Bladrammenas, Mystery crop)
SCHIPHOL TRADE PARK, proefvelden
![Page 10: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/10.jpg)
ontwerp in de ruimte
ontwerp in de tijd
combineren van functies en meerwaarden
energielandschap ontwerp
contacten en contracten
SBB NMlandschappen
Groenservice ZH
waterschappenprovinciale waterstaat
rijkswaterstaat
gemeenten
Green Synergy
redeneren vanuit de keten
type verwerking
juiste biomassa pakket
transport en opslag
HEINEKEN GREEN SYNERGIEPANTANOVA
closed cellulose cyclus (C3) landschap vergroening bedrijfsvoering > vergisters
![Page 11: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/11.jpg)
vergroening bedrijfsvoering > vergisters
3. NATIONALE LANDSCHAPPEN
waardevolle (cultuurhistorische) landschappen (areas of outstanding beauty)
3
![Page 12: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/12.jpg)
NATIONAAL LANDSCHAP WINTERSWIJK
kleinschalig coulissenlandschap; scholte hoeven, houtwallen, esgronden, weide en beken
Energie-goed Winterswijk
![Page 13: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/13.jpg)
GreendealVraagstuk; verduurzaming bedrijfsvoering Sibelco, aanpak mestoverschot, GLB beleid Strategie; koppeling co-vergister aan energievoorziening Sibelco, restwarmte naar huishoudens, voeding vergister met restmateriaal uit collectief landschapsbeheer en digestaat landbouwRuimte; sluiten van lokale kringloop in een verzorgingsgebied <15km, esgronden opnieuw benutten voor (energie)teeltenSpelers; landschapsbeheerders, agrariers, exploitant vergister, sibelco, inwoners,gemeente
Energie-goed Winterswijk
koppeling tussen landschap(sontwikkeling), co-vergister en kalksteengroeve
![Page 14: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/14.jpg)
Energie-goed Winterswijk
gesloten kringloop op basis oude cyclus; esgronden, beekgronden, potstal=vergister
essen voor biomassa GLB pilot 5-7% vergroeningbiomassa stromen
esgronden hooilanden beken
![Page 15: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/15.jpg)
Energie-goed Winterswijk
gesloten kringloop op basis oude cyclus; esgronden, beekgronden, potstal=vergister
KRIMPGEBIEDEN -ontstedelijking -
4
GLB pilot 5-7% vergroening
![Page 16: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/16.jpg)
KRIMPGEBIEDEN, Oost Groningen, gemeente Slochteren
Schildmeer - nat en openweide gebied -
![Page 17: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/17.jpg)
Leren van duurzame gebiedsontwikkeling (LVDO)Vraagstuk; hoe waterretentie combineren met decentrale energie opwekking Strategie; waterretentiegebied inrichten met oogstbare teelten (riet en kortlopend hout)Ruimte; open ruimte maakt plaats voor roterende houtopstanden, rietvelden en zichtlijnenSpelers; waterschap en grondeigenaren (en markt)
KRIMPGEBIEDEN, Oost Groningen, gemeente Slochteren Bomenwaaier - Schildmeer - (MD Architecten)
‘inrichting van 600 ha waterretentiegebied. Maximaal 10% oogstbaar energie ingericht’
![Page 18: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/18.jpg)
Tijdelijk Anders Benutten (TAB) gepland bouwterrein Zuidlaren, gemeente Tynaarlo
Energiepalet voor een wachtend landschap (MD Architecten) 4. RIVIERVEILIGHEID -programma stroomlijn -
Leren van duurzame gebiedsontwikkeling (LVDO)Vraagstuk; tijdelijk anders benutten van overheidsgrond voor energietransitie (en andere ideeen) Strategie; gebruik van maken van initiatieven vanuit de samenlevingRuimte; aanleg groen raamwerk met plots voor gedifferentieerd grondgebruik (energie, voedsel)Spelers; gemeente, burger(collectieven) en markt
![Page 19: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/19.jpg)
Tijdelijk Anders Benutten (TAB) gepland bouwterrein Zuidlaren, gemeente Tynaarlo
4. RIVIERVEILIGHEID -programma stroomlijn -
5
vrijmaken van de stroombaan van opgaande, niet flexibele vegetatie
![Page 20: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/20.jpg)
Rivier de IJssel (groenste rivier van nederland)
Rivierenlandschap; dijken, oeverwallen, (kronkel)uiterwaarden, ooibos, (natuur)weidegrond
![Page 21: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/21.jpg)
Greendeal, Letter of Intend BiomassVraagstuk; kostenreductie beheer uiterwaarden, nieuwe inkomsten uit landschapsbeheer Strategie; regionale kringloop biomasss; uiterwaarden, opschaalbaar naar andere vormen van infraRuimte; logistieke inrichting uiterwaarden (ontsluiting, depots, biomassawerven, transport over water) Spelers; grondeigenaren, landschapsbeheerders, overheid (RWS, gemeenten), markt (verwerkers)
Rivier de IJssel (groenste rivier van nederland) Concept Energieke IJsselvallei
Rivierenlandschap; dijken, oeverwallen, (kronkel)uiterwaarden, ooibos, (natuur)weidegrond biomassa uit uiterwaarden, transport over water, verwerking biomassa werf
regionale kringloop energiepotentieel cyclisch beheer biomassa beheerplan, exploitatie en contractering
![Page 22: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/22.jpg)
6
5. ENERGIETRANSITIE EN DUURZAAM TRANSPORT EN LOGISTIEK
verduurzaming transportcorridor Betuwe met ruimtelijke kwaliteit (provincie Gelderland) schakelen tussen energietransitie, transport en (agro)logistiek en ruimte
![Page 23: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/23.jpg)
5. ENERGIETRANSITIE EN DUURZAAM TRANSPORT EN LOGISTIEK duurzame transport corridor Betuwe (prv Gelderland)
verduurzaming transportcorridor Betuwe met ruimtelijke kwaliteit (provincie Gelderland) schakelen tussen energietransitie, transport en (agro)logistiek en ruimte
![Page 24: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/24.jpg)
Provinciaal Programma ‘Werken met eigen energie’ (energie neutraliteit in 2050)Vraagstuk; verduurzaming transport en logistiek Strategie; regionale circulaire economie op basis van een mix duurzame energiebronnenRuimte; energieleverend bouwwerk, logistieke hotspots en regionale LNG ketenSpelers; markt, overheid, onderzoek (en burgercollectief Dirk III)
PV lint, Windrotonde, LNG vulpunten, Logistieke hotspot interactief ontwerpend onderzoek
Icoonprojecten; kiemcellen voor energietransitie en verduurzaming
![Page 25: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/25.jpg)
interactief ontwerpend onderzoek
‘energieleverend bouwwerk’ (assen)
‘energieleverende logistieke hotspots’ (knooppunten)
‘groengas netwerk in relatie tot agribusiness’ (landelijk gebied)
Icoonprojecten; kiemcellen voor energietransitie en verduurzaming prototyping; infrabundel, knooppunten en landelijk gebied
![Page 26: Werelddag 2013. mark obbink. energietransitie en biobased economy](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051514/549ce64cb47959a5318b4895/html5/thumbnails/26.jpg)
niemandsland is iemandsland in nederland
Mark Obbink, Dienst Landelijk Gebied Werelddag van de Stedenbouw, Gent, 12 november 2013