Schakeldag Infomil27 april 2010
D.H.J. (Rik) van de Weerdt, arts/toxicoloogMedisch milieukundige
Team Milieu & GezondheidHulpverlening Gelderland Midden / GGD
Luchtverontreiniging en gezondheid
Inhoud
Luchtkwaliteit, normen en gezondheid (GGD)
Visie GGD i.k.v. gevoelige bestemmingen (GGD)
Casus Harderwijk (gemeente)
Luchtverontreiniging
• Complex mengsel• Welke stoffen schadelijk
zijn is niet duidelijk• Steeds meer bewijs dat
fijn stof een belangrijke schadelijke component is
• Hoe fijner het stof, hoe schadelijker (dieselroet/zwarte rook)
Gezondheidseffecten van luchtverontreiniging
Korte termijn Lange termijnVerergering bestaande luchtwegklachten
Blijvende verlaging longfunctie
Verergering astmatische klachten (kinderen)
Ontstaan chronische luchtwegklachten (astma)
Verergering klachten hart- en vaatziekten
Verkorte levensduur (hart- en vaatziekten en longziekten)
Toename ziekenhuis-opnamen en medicijngebruikEerder overlijden van ouderen
Verloren levensmaanden door PM10
(Pope, 2009)
0
3
6
9
12
15
18
21
24
27
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
PM10 concentratie
Ver
lore
n l
even
smaa
nd
en
Norm PM10 (luchtkwaliteitseis)
1986 WHO-AQG 1th ed. > Effecten PM + SO2
1999 Richtlijn EG nr. 30 > PM10: 40 µg/m³
2000 WHO-AQG 2th ed. > Geen effectdrempel PM10
2005 WHO AQG update > PM10: 20 µg/m³ (advies)
2008 Richtlijn EG nr. 50 > PM10: 40 µg/m³
2010 …
onderzoek
Wonen/verblijven nabij een drukke weg & gezondheid
• Wonen binnen 100m snelweg of 50m drukke stadsweg: grotere kans (7%) op eerder overlijden aan een long- of hartziekte dan mensen die verder van een drukke weg wonen.
• Kinderen die wonen of naar school gaan binnen 300m van de snelweg hebben (gemiddeld) vaker chronische luchtweg-klachten.
• Blootstelling van kinderen aan verkeersgerelateerde luchtverontreiniging leidt tot meer astma en astma symptomen (25%).
• Afstand is tot nu toe de beste voorspeller van verkeers-gerelateerde gezondheidseffecten; PM10 en NO2 zijn dat niet.
Visie GGD op Besluit “Gevoelige bestemmingen”
Kritiek:• Toetsing vindt plaats op basis van de wettelijke grens-waarden
van PM10 en NO2, maten die niet voldoende gevoelig zijn voor de beoordeling van gezondheidseffecten van wegverkeer.
• Binnenstedelijke wegen zijn niet in het Besluit opgenomen.• Woningen zijn in het Besluit niet als gevoelige bestemming
opgenomen. Positief:• Advies terughoudend te zijn bij binnenstedelijke wegen.• Algemene terughoudendheid op basis van goede RO
(aandacht voor adviezen Gezondheidsraad en GGD)
Gevoelige bestemmingen – visie GGD –
Snelweg - gevoelige bestemmingen inclusief woningen:• Binnen 100m: negatief bouwadvies• 100 – 300m: nee, tenzij … (toetsing door GGD)• Buiten 300m: geen beperkingProvinciale wegen• Geen gevoelige bestemmingen binnen 50m Binnenstedelijke wegen:• Niet direct aan drukke weg c.q. 1e lijn bebouwing, waarbij
‘druk’ gedefinieerd is als een verkeersintensiteit van meer dan 10.000 motorvoertuigen per etmaal.
Ongeacht de concentratie!
Brave new world
Gemeenten die de visie van de GGD (deels) hebben omarmd:• Harderwijk• Best• Amsterdam (centrale stad)
Wel: Afstandcriterium en loslaten van de normenNiet: Woningen als gevoelige bestemming
Vragen?
Team Milieu & Gezondheid
GGD Hulpverlening Gelderland Midden
T: 026-3773344
W: hvdgm.nl/milieu-en-gezondheid
Verder lezen:Van der Zee, S.C. Walda I.C. et al, ‘GGD-richtlijn medische milieukunde:luchtkwaliteit en gezondheid’, RIVM 609330008/2008. Op www.rivm.nl