VARIATIES OP DE VARIATIES OP DE LEVENSLOOPLEVENSLOOP
Alle mensen zijn gelijk, maar Alle mensen zijn gelijk, maar niemand is hetzelfdeniemand is hetzelfde
Ontwikkeling is verandering, Ontwikkeling is verandering, maar wat blijft er dan maar wat blijft er dan hetzelfde?hetzelfde?
Individuele variatieIndividuele variatie
Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?
Individuele variatieIndividuele variatie
Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?
Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken
Individuele variatieIndividuele variatie
Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?
Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken• teststests
Individuele variatieIndividuele variatie
Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?
Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken• teststests
Soorten variatieSoorten variatie• interindividueel: tussen individueninterindividueel: tussen individuen
Individuele variatieIndividuele variatie
Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?
Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken• teststests
Soorten variatieSoorten variatie• interindividueel: tussen individueninterindividueel: tussen individuen• intraindividueel: binnen een individuintraindividueel: binnen een individu
Modellen van veranderingModellen van verandering
Synchrone modellen: Synchrone modellen: overeenkomsten en verschillen overeenkomsten en verschillen tussen individuen op een zelfde tussen individuen op een zelfde tijdstiptijdstip
diachrone modellen: diachrone modellen: overeenkomsten overeenkomsten en verschillen tussen verschillende en verschillen tussen verschillende tijdstippen bij eenzelfde individutijdstippen bij eenzelfde individu
Variatie en verklaring van Variatie en verklaring van de levensloopde levensloop
Alledaagse psychologieAlledaagse psychologie• geloof in continuiteitgeloof in continuiteit• precies de vaderprecies de vader
Variatie en verklaring van Variatie en verklaring van de levensloopde levensloop
Alledaagse psychologieAlledaagse psychologie• geloof in continuiteitgeloof in continuiteit• precies de vaderprecies de vader
Zelfvervullende voorspellingenZelfvervullende voorspellingen• verwachting-handeling-uitkomstverwachting-handeling-uitkomst
Variatie en verklaring van Variatie en verklaring van de levensloopde levensloop
Alledaagse psychologieAlledaagse psychologie• geloof in continuiteitgeloof in continuiteit• precies de vaderprecies de vader
Zelfvervullende voorspellingenZelfvervullende voorspellingen• verwachting-handeling-uitkomstverwachting-handeling-uitkomst
veranderingen in het individuveranderingen in het individu• continuiteit of discontinuiteitcontinuiteit of discontinuiteit
Wetenschappelijke Wetenschappelijke benadering van benadering van veranderingverandering
Vanuit de structuur van de theorieVanuit de structuur van de theorie• klassieke stadiamodellen: klassieke stadiamodellen: discontinuiteitdiscontinuiteit
– kwalitatieve verschillen tussen stadiakwalitatieve verschillen tussen stadia• leertheorie: leertheorie: continuiteitcontinuiteit
– geleidelijke (kwantitatieve) veranderinggeleidelijke (kwantitatieve) verandering
Vanuit de structuur van de theorieVanuit de structuur van de theorie• klassieke stadiamodellen: discontinuiteitklassieke stadiamodellen: discontinuiteit
– kwalitatieve verschillen tussen stadiakwalitatieve verschillen tussen stadia• leertheorie: leertheorie: continuiteitcontinuiteit
– geleidelijke (kwantitatieve) veranderinggeleidelijke (kwantitatieve) verandering vanuit de relatie tussen stappenvanuit de relatie tussen stappen
• klassieke stadiamodellen: klassieke stadiamodellen: continuiteitcontinuiteit– later stadium (B) is produkt van eerder later stadium (B) is produkt van eerder
stadium (A) (connectiviteit)stadium (A) (connectiviteit)• leertheorie: leertheorie: discontinuiteitdiscontinuiteit
– A kan gevolgd worden door B,C,D...A kan gevolgd worden door B,C,D...
Wetenschappelijke Wetenschappelijke benadering van benadering van veranderingverandering
Individu als drager van Individu als drager van veranderingverandering
Verschillen tussen en binnen Verschillen tussen en binnen mensenmensen• stabiliteitstabiliteit• instabiliteitinstabiliteit
OnderzoeksmethodenOnderzoeksmethoden
Longitudinaal Longitudinaal • individuen gevolgd voor lange tijdindividuen gevolgd voor lange tijd
Transversaal/cross-sectioneelTransversaal/cross-sectioneel• groepen van verschillende leeftijdengroepen van verschillende leeftijden
gecombineerde methodegecombineerde methode• longitudinaal en transversaallongitudinaal en transversaal
time-lagmethodetime-lagmethode• zelfde leeftijd, verschillende geboortedatazelfde leeftijd, verschillende geboortedata
Is de levensloop Is de levensloop voorspelbaar?voorspelbaar?
VoorspelbaarVoorspelbaar• wat is hetzelfdewat is hetzelfde (taal, motoriek…) (taal, motoriek…)• trekken en stadiatrekken en stadia
OnvoorspelbaarOnvoorspelbaar• rol van het toevalrol van het toeval (aleatoir) (aleatoir)
Is de levensloop Is de levensloop voorspelbaar?voorspelbaar?
VoorspelbaarVoorspelbaar• wat is hetzelfdewat is hetzelfde (taal, motoriek…) (taal, motoriek…)• trekken en stadiatrekken en stadia
OnvoorspelbaarOnvoorspelbaar• rol van het toevalrol van het toeval (aleatoir) (aleatoir)
De levensloop als procesDe levensloop als proces• vertakkingsmodelvertakkingsmodel• ipsatiefipsatief (individu als norm) (individu als norm)• open procesopen proces