Thema 5 Datblygu partneriaethau cymunedol a gweithio amlasiantaetholAdnoddau 1ndash2
Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd
5
1FaCE the Challenge Together Main guidance
2
Contents
Cynulleidfa
Ysgolion cynradd uwchradd ac arbennig yng Nghymru lleoliadau meithrin ac unedau cyfeirio disgyblion
Trosolwg
Dymarsquor bumed o bum thema yn Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd i ysgolion Cymru Llywodraeth Cymru Pwrpas y pecyn cymorth yw darparu cefnogaeth ymarferol i ysgolion yng Nghymru irsquow helpu i ddatblygu a chryfhau eu dull o ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd
Maersquor thema hon yn ymwneud yn benodol acirc datblygu partneriaethau cymunedol a gweithio amlasiantaethol Maersquon darparu gwybodaeth ddefnyddiol i ysgolion am ffyrdd o helpu teuluoedd i ddod o hyd i gefnogaeth ychwanegol a sut i gynllunio ar gyfer pontio mwy effeithiol gan ganolbwyntio ar yr hyn syrsquon bwysig irsquor dysgwr arsquoi deulu Mae gweithio mewn partneriaethau cymunedol yn gallu cefnogi gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd cryfhaursquor ysgol mewn ffyrdd eraill a chyfoethogi bywyd yr ysgol
Camau irsquow cymryd
Irsquow ddefnyddio wrth gynllunio ymyraethau i wella cyrhaeddiad dysgwyr syrsquon byw mewn tlodi
Rhagor o wybodaeth
Dylid cyfeirio ymholiadau am y ddogfen hon at
Cangen Lles DysgwyrY Grwp Addysg a Gwasanaethau Cyhoeddus Llywodraeth CymruParc CathaysCaerdyddCF10 3NQ
Ffocircn 029 2082 3630
e-bost wellbeingsharecymrugsigovuk
Maersquor ddogfen hon yn ogystal acirc chanllawiau perthnasol eraill ar gael ar wefan Dysgu Cymru yn dysgullywcymruamddifadedd
Dogfennau cysylltiedig
Ailysgrifennursquor dyfodol Codi uchelgais a chyrhaeddiad yn ysgolion Cymru (2014)
wwwgovwalestopicseducationandskillsschoolshomedeprivationrewriting-the-future-schoolslang=cy
Ailysgrifennursquor Dyfodol 2015 Blwyddyn Ymlaen (2015)
wwwgovwalesdocsdcellspublications150630-a-year-on-cypdf
ISBN digidol 978 1 4734 6742 2 copy Hawlfraint y Goron 2016 WG28859
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
Cynnwys
Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol 4
Adnodd 2 Gweithio amlasiantaethol 27
5Contents
Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol
4
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
5
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
bull Dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull Gwasanaethau ieuenctid
bull Y trydydd sector
bull Cydlyniant cymunedol
bull Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
bull Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
bull Templed ar gyfer cynllunio gwaith partneriaeth cymunedol
bull Fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf
Cyflwyniad
Nid yw ysgolion yn bodoli ar wahacircn ndash maen nhwrsquon rhan allweddol o rwydwaith o sefydliadau statudol sector preifat a gwirfoddol syrsquon gwasanaethu ac yn cynnal y gymuned leol Drwy feithrin partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu creu cyfleoedd i elwa ar ffyhonnell bwysig o gefnogaeth syrsquon gallu cryfhau eu hysgol Mae nifer o fathau o rwydweithio ag asiantaethau allanol y bydd ysgolion yn cymryd rhan ynddynt
bull Gweithio gyda phobl busnesau a sefydliadau eraill yn yr ardal lle mae saflersquor ysgol er mwyn cyfoethogirsquor cwricwlwm rhannu adnoddau cael nawdd rhedeg prosiectau ar y cyd a datblygu cyfalaf cymdeithasol Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd hwn
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull Gweithio gydag ysgolion eraill yn eich clwstwr i hwyluso trosglwyddo rhwng ysgolion a rhannu arferion da Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn ac mewn cyfeiriadau eraill at ddatblygu partneriaethau cymunedol rhwng ysgolion
ldquo Mae angen pentref cyfan i fagu plentynrdquo Dihareb o Affrica
ldquo The lessons from research about extended schools are very clear ndash they strengthen the ability of families and communities to attend to young peoplersquos physical emotional cognitive and psychological needsrdquo Coleman (2006) Lessons from Extended Schools
dysgullywcymruamddifadedd
FaCE the Challenge Together Theme 1 Resource 1
6
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
Bydd gan ysgolion o leiaf bedwar rheswm da dros ddymuno datblygu partneriaethau cymunedol
Yn gyntaf gallant gryfhau gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd drwy helpu ysgolion i drechursquor rhwystrau rhag ymgysylltu sydd gan deuluoedd (gweler yr adnodd Cyrraedd yr holl deuluoedd (Thema 3 Adnodd 3) yn y pecyn cymorth hwn) Gallant gyfrannu arbenigedd mewn ymgysylltu acirc theuluoedd cysylltiadau a dealltwriaeth o grwpiau penodol a dargedir ac mae ganddynt y fantais ychwanegol o fod acirc rhywfaint o bellter rhyngddynt arsquor ysgol (a hyd yn oed safle ar wahacircn yn y gymuned o bosibl lle gellid cwrdd ag aelodau o deuluoedd)
Yn ail gallant gryfhaursquor ysgol gan ddod ag adnoddau a chyfoethogirsquor cwricwlwm drwy gyfrannu
bull amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull gweithgareddau cymunedol diddorol syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull rhwydweithiau defnyddiol
bull nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
Yn drydydd drwy weithio mewn partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu cyfrannursquon gadarnhaol i fywyd y gymuned gan ddatblygu cydlyniant cymunedol a chyfalaf cymdeithasol a chyfrannu at ddysgu oedolion
Yn bedwerydd bydd ysgolion am weithio mewn partneriaethau cymunedol am ei fod yn faes syrsquon cael ei arolygu gan Estyn ac mae hefyd yn ofynnol o dan y rheoliadau ar gynlluniau datblygu ysgolion Mae ymgysylltu acircrsquor gymuned wedirsquoi nodi yn y meysydd canlynol yn y Fframwaith Arolygu Cyffredin (gweler yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) yn y pecyn cymorth hwn)
123 Ymglymiad cymunedol a gwneud penderfyniadau (dysgwyr yn cymryd rhan mewn gweithgareddau yn y gymuned)
211 Diwallu anghenion dysgwyr a chyflogwyry gymuned (profiad syrsquon canolbwyntio ar waith a chyfranogiad cymunedol yn y cwricwlwm)
231 Darpariaeth ar gyfer iechyd a lles (meithrin dealltwriaeth dysgwyr ynghylch eu cymuned arsquou cyfraniad iddi)
241 Ethos cydraddoldeb ac amrywiaeth (ethos cynhwysol syrsquon cyfrannu at gydlyniant cymunedol)
331 Partneriaethau strategol (gweithio gyda phartneriaid i wellarsquor ddarpariaeth a safonau a lles dysgwyr)
332 Cynllunio darparu adnoddau a sicrhau ansawdd ar y cyd (arferion gweithio mewn partneriaeth gan gynnwys gweithio gydag ysgolion eraill)
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
1FaCE the Challenge Together Main guidance
2
Contents
Cynulleidfa
Ysgolion cynradd uwchradd ac arbennig yng Nghymru lleoliadau meithrin ac unedau cyfeirio disgyblion
Trosolwg
Dymarsquor bumed o bum thema yn Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd i ysgolion Cymru Llywodraeth Cymru Pwrpas y pecyn cymorth yw darparu cefnogaeth ymarferol i ysgolion yng Nghymru irsquow helpu i ddatblygu a chryfhau eu dull o ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd
Maersquor thema hon yn ymwneud yn benodol acirc datblygu partneriaethau cymunedol a gweithio amlasiantaethol Maersquon darparu gwybodaeth ddefnyddiol i ysgolion am ffyrdd o helpu teuluoedd i ddod o hyd i gefnogaeth ychwanegol a sut i gynllunio ar gyfer pontio mwy effeithiol gan ganolbwyntio ar yr hyn syrsquon bwysig irsquor dysgwr arsquoi deulu Mae gweithio mewn partneriaethau cymunedol yn gallu cefnogi gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd cryfhaursquor ysgol mewn ffyrdd eraill a chyfoethogi bywyd yr ysgol
Camau irsquow cymryd
Irsquow ddefnyddio wrth gynllunio ymyraethau i wella cyrhaeddiad dysgwyr syrsquon byw mewn tlodi
Rhagor o wybodaeth
Dylid cyfeirio ymholiadau am y ddogfen hon at
Cangen Lles DysgwyrY Grwp Addysg a Gwasanaethau Cyhoeddus Llywodraeth CymruParc CathaysCaerdyddCF10 3NQ
Ffocircn 029 2082 3630
e-bost wellbeingsharecymrugsigovuk
Maersquor ddogfen hon yn ogystal acirc chanllawiau perthnasol eraill ar gael ar wefan Dysgu Cymru yn dysgullywcymruamddifadedd
Dogfennau cysylltiedig
Ailysgrifennursquor dyfodol Codi uchelgais a chyrhaeddiad yn ysgolion Cymru (2014)
wwwgovwalestopicseducationandskillsschoolshomedeprivationrewriting-the-future-schoolslang=cy
Ailysgrifennursquor Dyfodol 2015 Blwyddyn Ymlaen (2015)
wwwgovwalesdocsdcellspublications150630-a-year-on-cypdf
ISBN digidol 978 1 4734 6742 2 copy Hawlfraint y Goron 2016 WG28859
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
Cynnwys
Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol 4
Adnodd 2 Gweithio amlasiantaethol 27
5Contents
Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol
4
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
5
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
bull Dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull Gwasanaethau ieuenctid
bull Y trydydd sector
bull Cydlyniant cymunedol
bull Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
bull Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
bull Templed ar gyfer cynllunio gwaith partneriaeth cymunedol
bull Fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf
Cyflwyniad
Nid yw ysgolion yn bodoli ar wahacircn ndash maen nhwrsquon rhan allweddol o rwydwaith o sefydliadau statudol sector preifat a gwirfoddol syrsquon gwasanaethu ac yn cynnal y gymuned leol Drwy feithrin partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu creu cyfleoedd i elwa ar ffyhonnell bwysig o gefnogaeth syrsquon gallu cryfhau eu hysgol Mae nifer o fathau o rwydweithio ag asiantaethau allanol y bydd ysgolion yn cymryd rhan ynddynt
bull Gweithio gyda phobl busnesau a sefydliadau eraill yn yr ardal lle mae saflersquor ysgol er mwyn cyfoethogirsquor cwricwlwm rhannu adnoddau cael nawdd rhedeg prosiectau ar y cyd a datblygu cyfalaf cymdeithasol Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd hwn
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull Gweithio gydag ysgolion eraill yn eich clwstwr i hwyluso trosglwyddo rhwng ysgolion a rhannu arferion da Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn ac mewn cyfeiriadau eraill at ddatblygu partneriaethau cymunedol rhwng ysgolion
ldquo Mae angen pentref cyfan i fagu plentynrdquo Dihareb o Affrica
ldquo The lessons from research about extended schools are very clear ndash they strengthen the ability of families and communities to attend to young peoplersquos physical emotional cognitive and psychological needsrdquo Coleman (2006) Lessons from Extended Schools
dysgullywcymruamddifadedd
FaCE the Challenge Together Theme 1 Resource 1
6
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
Bydd gan ysgolion o leiaf bedwar rheswm da dros ddymuno datblygu partneriaethau cymunedol
Yn gyntaf gallant gryfhau gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd drwy helpu ysgolion i drechursquor rhwystrau rhag ymgysylltu sydd gan deuluoedd (gweler yr adnodd Cyrraedd yr holl deuluoedd (Thema 3 Adnodd 3) yn y pecyn cymorth hwn) Gallant gyfrannu arbenigedd mewn ymgysylltu acirc theuluoedd cysylltiadau a dealltwriaeth o grwpiau penodol a dargedir ac mae ganddynt y fantais ychwanegol o fod acirc rhywfaint o bellter rhyngddynt arsquor ysgol (a hyd yn oed safle ar wahacircn yn y gymuned o bosibl lle gellid cwrdd ag aelodau o deuluoedd)
Yn ail gallant gryfhaursquor ysgol gan ddod ag adnoddau a chyfoethogirsquor cwricwlwm drwy gyfrannu
bull amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull gweithgareddau cymunedol diddorol syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull rhwydweithiau defnyddiol
bull nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
Yn drydydd drwy weithio mewn partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu cyfrannursquon gadarnhaol i fywyd y gymuned gan ddatblygu cydlyniant cymunedol a chyfalaf cymdeithasol a chyfrannu at ddysgu oedolion
Yn bedwerydd bydd ysgolion am weithio mewn partneriaethau cymunedol am ei fod yn faes syrsquon cael ei arolygu gan Estyn ac mae hefyd yn ofynnol o dan y rheoliadau ar gynlluniau datblygu ysgolion Mae ymgysylltu acircrsquor gymuned wedirsquoi nodi yn y meysydd canlynol yn y Fframwaith Arolygu Cyffredin (gweler yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) yn y pecyn cymorth hwn)
123 Ymglymiad cymunedol a gwneud penderfyniadau (dysgwyr yn cymryd rhan mewn gweithgareddau yn y gymuned)
211 Diwallu anghenion dysgwyr a chyflogwyry gymuned (profiad syrsquon canolbwyntio ar waith a chyfranogiad cymunedol yn y cwricwlwm)
231 Darpariaeth ar gyfer iechyd a lles (meithrin dealltwriaeth dysgwyr ynghylch eu cymuned arsquou cyfraniad iddi)
241 Ethos cydraddoldeb ac amrywiaeth (ethos cynhwysol syrsquon cyfrannu at gydlyniant cymunedol)
331 Partneriaethau strategol (gweithio gyda phartneriaid i wellarsquor ddarpariaeth a safonau a lles dysgwyr)
332 Cynllunio darparu adnoddau a sicrhau ansawdd ar y cyd (arferion gweithio mewn partneriaeth gan gynnwys gweithio gydag ysgolion eraill)
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
Cynnwys
Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol 4
Adnodd 2 Gweithio amlasiantaethol 27
5Contents
Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol
4
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
5
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
bull Dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull Gwasanaethau ieuenctid
bull Y trydydd sector
bull Cydlyniant cymunedol
bull Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
bull Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
bull Templed ar gyfer cynllunio gwaith partneriaeth cymunedol
bull Fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf
Cyflwyniad
Nid yw ysgolion yn bodoli ar wahacircn ndash maen nhwrsquon rhan allweddol o rwydwaith o sefydliadau statudol sector preifat a gwirfoddol syrsquon gwasanaethu ac yn cynnal y gymuned leol Drwy feithrin partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu creu cyfleoedd i elwa ar ffyhonnell bwysig o gefnogaeth syrsquon gallu cryfhau eu hysgol Mae nifer o fathau o rwydweithio ag asiantaethau allanol y bydd ysgolion yn cymryd rhan ynddynt
bull Gweithio gyda phobl busnesau a sefydliadau eraill yn yr ardal lle mae saflersquor ysgol er mwyn cyfoethogirsquor cwricwlwm rhannu adnoddau cael nawdd rhedeg prosiectau ar y cyd a datblygu cyfalaf cymdeithasol Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd hwn
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull Gweithio gydag ysgolion eraill yn eich clwstwr i hwyluso trosglwyddo rhwng ysgolion a rhannu arferion da Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn ac mewn cyfeiriadau eraill at ddatblygu partneriaethau cymunedol rhwng ysgolion
ldquo Mae angen pentref cyfan i fagu plentynrdquo Dihareb o Affrica
ldquo The lessons from research about extended schools are very clear ndash they strengthen the ability of families and communities to attend to young peoplersquos physical emotional cognitive and psychological needsrdquo Coleman (2006) Lessons from Extended Schools
dysgullywcymruamddifadedd
FaCE the Challenge Together Theme 1 Resource 1
6
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
Bydd gan ysgolion o leiaf bedwar rheswm da dros ddymuno datblygu partneriaethau cymunedol
Yn gyntaf gallant gryfhau gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd drwy helpu ysgolion i drechursquor rhwystrau rhag ymgysylltu sydd gan deuluoedd (gweler yr adnodd Cyrraedd yr holl deuluoedd (Thema 3 Adnodd 3) yn y pecyn cymorth hwn) Gallant gyfrannu arbenigedd mewn ymgysylltu acirc theuluoedd cysylltiadau a dealltwriaeth o grwpiau penodol a dargedir ac mae ganddynt y fantais ychwanegol o fod acirc rhywfaint o bellter rhyngddynt arsquor ysgol (a hyd yn oed safle ar wahacircn yn y gymuned o bosibl lle gellid cwrdd ag aelodau o deuluoedd)
Yn ail gallant gryfhaursquor ysgol gan ddod ag adnoddau a chyfoethogirsquor cwricwlwm drwy gyfrannu
bull amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull gweithgareddau cymunedol diddorol syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull rhwydweithiau defnyddiol
bull nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
Yn drydydd drwy weithio mewn partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu cyfrannursquon gadarnhaol i fywyd y gymuned gan ddatblygu cydlyniant cymunedol a chyfalaf cymdeithasol a chyfrannu at ddysgu oedolion
Yn bedwerydd bydd ysgolion am weithio mewn partneriaethau cymunedol am ei fod yn faes syrsquon cael ei arolygu gan Estyn ac mae hefyd yn ofynnol o dan y rheoliadau ar gynlluniau datblygu ysgolion Mae ymgysylltu acircrsquor gymuned wedirsquoi nodi yn y meysydd canlynol yn y Fframwaith Arolygu Cyffredin (gweler yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) yn y pecyn cymorth hwn)
123 Ymglymiad cymunedol a gwneud penderfyniadau (dysgwyr yn cymryd rhan mewn gweithgareddau yn y gymuned)
211 Diwallu anghenion dysgwyr a chyflogwyry gymuned (profiad syrsquon canolbwyntio ar waith a chyfranogiad cymunedol yn y cwricwlwm)
231 Darpariaeth ar gyfer iechyd a lles (meithrin dealltwriaeth dysgwyr ynghylch eu cymuned arsquou cyfraniad iddi)
241 Ethos cydraddoldeb ac amrywiaeth (ethos cynhwysol syrsquon cyfrannu at gydlyniant cymunedol)
331 Partneriaethau strategol (gweithio gyda phartneriaid i wellarsquor ddarpariaeth a safonau a lles dysgwyr)
332 Cynllunio darparu adnoddau a sicrhau ansawdd ar y cyd (arferion gweithio mewn partneriaeth gan gynnwys gweithio gydag ysgolion eraill)
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
5Contents
Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 1 Datblygu partneriaethau cymunedol
4
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
5
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
bull Dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull Gwasanaethau ieuenctid
bull Y trydydd sector
bull Cydlyniant cymunedol
bull Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
bull Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
bull Templed ar gyfer cynllunio gwaith partneriaeth cymunedol
bull Fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf
Cyflwyniad
Nid yw ysgolion yn bodoli ar wahacircn ndash maen nhwrsquon rhan allweddol o rwydwaith o sefydliadau statudol sector preifat a gwirfoddol syrsquon gwasanaethu ac yn cynnal y gymuned leol Drwy feithrin partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu creu cyfleoedd i elwa ar ffyhonnell bwysig o gefnogaeth syrsquon gallu cryfhau eu hysgol Mae nifer o fathau o rwydweithio ag asiantaethau allanol y bydd ysgolion yn cymryd rhan ynddynt
bull Gweithio gyda phobl busnesau a sefydliadau eraill yn yr ardal lle mae saflersquor ysgol er mwyn cyfoethogirsquor cwricwlwm rhannu adnoddau cael nawdd rhedeg prosiectau ar y cyd a datblygu cyfalaf cymdeithasol Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd hwn
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull Gweithio gydag ysgolion eraill yn eich clwstwr i hwyluso trosglwyddo rhwng ysgolion a rhannu arferion da Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn ac mewn cyfeiriadau eraill at ddatblygu partneriaethau cymunedol rhwng ysgolion
ldquo Mae angen pentref cyfan i fagu plentynrdquo Dihareb o Affrica
ldquo The lessons from research about extended schools are very clear ndash they strengthen the ability of families and communities to attend to young peoplersquos physical emotional cognitive and psychological needsrdquo Coleman (2006) Lessons from Extended Schools
dysgullywcymruamddifadedd
FaCE the Challenge Together Theme 1 Resource 1
6
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
Bydd gan ysgolion o leiaf bedwar rheswm da dros ddymuno datblygu partneriaethau cymunedol
Yn gyntaf gallant gryfhau gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd drwy helpu ysgolion i drechursquor rhwystrau rhag ymgysylltu sydd gan deuluoedd (gweler yr adnodd Cyrraedd yr holl deuluoedd (Thema 3 Adnodd 3) yn y pecyn cymorth hwn) Gallant gyfrannu arbenigedd mewn ymgysylltu acirc theuluoedd cysylltiadau a dealltwriaeth o grwpiau penodol a dargedir ac mae ganddynt y fantais ychwanegol o fod acirc rhywfaint o bellter rhyngddynt arsquor ysgol (a hyd yn oed safle ar wahacircn yn y gymuned o bosibl lle gellid cwrdd ag aelodau o deuluoedd)
Yn ail gallant gryfhaursquor ysgol gan ddod ag adnoddau a chyfoethogirsquor cwricwlwm drwy gyfrannu
bull amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull gweithgareddau cymunedol diddorol syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull rhwydweithiau defnyddiol
bull nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
Yn drydydd drwy weithio mewn partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu cyfrannursquon gadarnhaol i fywyd y gymuned gan ddatblygu cydlyniant cymunedol a chyfalaf cymdeithasol a chyfrannu at ddysgu oedolion
Yn bedwerydd bydd ysgolion am weithio mewn partneriaethau cymunedol am ei fod yn faes syrsquon cael ei arolygu gan Estyn ac mae hefyd yn ofynnol o dan y rheoliadau ar gynlluniau datblygu ysgolion Mae ymgysylltu acircrsquor gymuned wedirsquoi nodi yn y meysydd canlynol yn y Fframwaith Arolygu Cyffredin (gweler yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) yn y pecyn cymorth hwn)
123 Ymglymiad cymunedol a gwneud penderfyniadau (dysgwyr yn cymryd rhan mewn gweithgareddau yn y gymuned)
211 Diwallu anghenion dysgwyr a chyflogwyry gymuned (profiad syrsquon canolbwyntio ar waith a chyfranogiad cymunedol yn y cwricwlwm)
231 Darpariaeth ar gyfer iechyd a lles (meithrin dealltwriaeth dysgwyr ynghylch eu cymuned arsquou cyfraniad iddi)
241 Ethos cydraddoldeb ac amrywiaeth (ethos cynhwysol syrsquon cyfrannu at gydlyniant cymunedol)
331 Partneriaethau strategol (gweithio gyda phartneriaid i wellarsquor ddarpariaeth a safonau a lles dysgwyr)
332 Cynllunio darparu adnoddau a sicrhau ansawdd ar y cyd (arferion gweithio mewn partneriaeth gan gynnwys gweithio gydag ysgolion eraill)
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
5
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
bull Dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull Gwasanaethau ieuenctid
bull Y trydydd sector
bull Cydlyniant cymunedol
bull Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
bull Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
bull Templed ar gyfer cynllunio gwaith partneriaeth cymunedol
bull Fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf
Cyflwyniad
Nid yw ysgolion yn bodoli ar wahacircn ndash maen nhwrsquon rhan allweddol o rwydwaith o sefydliadau statudol sector preifat a gwirfoddol syrsquon gwasanaethu ac yn cynnal y gymuned leol Drwy feithrin partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu creu cyfleoedd i elwa ar ffyhonnell bwysig o gefnogaeth syrsquon gallu cryfhau eu hysgol Mae nifer o fathau o rwydweithio ag asiantaethau allanol y bydd ysgolion yn cymryd rhan ynddynt
bull Gweithio gyda phobl busnesau a sefydliadau eraill yn yr ardal lle mae saflersquor ysgol er mwyn cyfoethogirsquor cwricwlwm rhannu adnoddau cael nawdd rhedeg prosiectau ar y cyd a datblygu cyfalaf cymdeithasol Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd hwn
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull Gweithio gydag ysgolion eraill yn eich clwstwr i hwyluso trosglwyddo rhwng ysgolion a rhannu arferion da Mae hyn yn cael ei drafod yn yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn ac mewn cyfeiriadau eraill at ddatblygu partneriaethau cymunedol rhwng ysgolion
ldquo Mae angen pentref cyfan i fagu plentynrdquo Dihareb o Affrica
ldquo The lessons from research about extended schools are very clear ndash they strengthen the ability of families and communities to attend to young peoplersquos physical emotional cognitive and psychological needsrdquo Coleman (2006) Lessons from Extended Schools
dysgullywcymruamddifadedd
FaCE the Challenge Together Theme 1 Resource 1
6
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
Bydd gan ysgolion o leiaf bedwar rheswm da dros ddymuno datblygu partneriaethau cymunedol
Yn gyntaf gallant gryfhau gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd drwy helpu ysgolion i drechursquor rhwystrau rhag ymgysylltu sydd gan deuluoedd (gweler yr adnodd Cyrraedd yr holl deuluoedd (Thema 3 Adnodd 3) yn y pecyn cymorth hwn) Gallant gyfrannu arbenigedd mewn ymgysylltu acirc theuluoedd cysylltiadau a dealltwriaeth o grwpiau penodol a dargedir ac mae ganddynt y fantais ychwanegol o fod acirc rhywfaint o bellter rhyngddynt arsquor ysgol (a hyd yn oed safle ar wahacircn yn y gymuned o bosibl lle gellid cwrdd ag aelodau o deuluoedd)
Yn ail gallant gryfhaursquor ysgol gan ddod ag adnoddau a chyfoethogirsquor cwricwlwm drwy gyfrannu
bull amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull gweithgareddau cymunedol diddorol syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull rhwydweithiau defnyddiol
bull nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
Yn drydydd drwy weithio mewn partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu cyfrannursquon gadarnhaol i fywyd y gymuned gan ddatblygu cydlyniant cymunedol a chyfalaf cymdeithasol a chyfrannu at ddysgu oedolion
Yn bedwerydd bydd ysgolion am weithio mewn partneriaethau cymunedol am ei fod yn faes syrsquon cael ei arolygu gan Estyn ac mae hefyd yn ofynnol o dan y rheoliadau ar gynlluniau datblygu ysgolion Mae ymgysylltu acircrsquor gymuned wedirsquoi nodi yn y meysydd canlynol yn y Fframwaith Arolygu Cyffredin (gweler yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) yn y pecyn cymorth hwn)
123 Ymglymiad cymunedol a gwneud penderfyniadau (dysgwyr yn cymryd rhan mewn gweithgareddau yn y gymuned)
211 Diwallu anghenion dysgwyr a chyflogwyry gymuned (profiad syrsquon canolbwyntio ar waith a chyfranogiad cymunedol yn y cwricwlwm)
231 Darpariaeth ar gyfer iechyd a lles (meithrin dealltwriaeth dysgwyr ynghylch eu cymuned arsquou cyfraniad iddi)
241 Ethos cydraddoldeb ac amrywiaeth (ethos cynhwysol syrsquon cyfrannu at gydlyniant cymunedol)
331 Partneriaethau strategol (gweithio gyda phartneriaid i wellarsquor ddarpariaeth a safonau a lles dysgwyr)
332 Cynllunio darparu adnoddau a sicrhau ansawdd ar y cyd (arferion gweithio mewn partneriaeth gan gynnwys gweithio gydag ysgolion eraill)
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
FaCE the Challenge Together Theme 1 Resource 1
6
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Pam gweithio gydarsquoch cymuned leol
Bydd gan ysgolion o leiaf bedwar rheswm da dros ddymuno datblygu partneriaethau cymunedol
Yn gyntaf gallant gryfhau gwaith yr ysgol ar ymgysylltu acirc theuluoedd drwy helpu ysgolion i drechursquor rhwystrau rhag ymgysylltu sydd gan deuluoedd (gweler yr adnodd Cyrraedd yr holl deuluoedd (Thema 3 Adnodd 3) yn y pecyn cymorth hwn) Gallant gyfrannu arbenigedd mewn ymgysylltu acirc theuluoedd cysylltiadau a dealltwriaeth o grwpiau penodol a dargedir ac mae ganddynt y fantais ychwanegol o fod acirc rhywfaint o bellter rhyngddynt arsquor ysgol (a hyd yn oed safle ar wahacircn yn y gymuned o bosibl lle gellid cwrdd ag aelodau o deuluoedd)
Yn ail gallant gryfhaursquor ysgol gan ddod ag adnoddau a chyfoethogirsquor cwricwlwm drwy gyfrannu
bull amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull gweithgareddau cymunedol diddorol syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull rhwydweithiau defnyddiol
bull nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
Yn drydydd drwy weithio mewn partneriaethau cymunedol mae ysgolion yn gallu cyfrannursquon gadarnhaol i fywyd y gymuned gan ddatblygu cydlyniant cymunedol a chyfalaf cymdeithasol a chyfrannu at ddysgu oedolion
Yn bedwerydd bydd ysgolion am weithio mewn partneriaethau cymunedol am ei fod yn faes syrsquon cael ei arolygu gan Estyn ac mae hefyd yn ofynnol o dan y rheoliadau ar gynlluniau datblygu ysgolion Mae ymgysylltu acircrsquor gymuned wedirsquoi nodi yn y meysydd canlynol yn y Fframwaith Arolygu Cyffredin (gweler yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) yn y pecyn cymorth hwn)
123 Ymglymiad cymunedol a gwneud penderfyniadau (dysgwyr yn cymryd rhan mewn gweithgareddau yn y gymuned)
211 Diwallu anghenion dysgwyr a chyflogwyry gymuned (profiad syrsquon canolbwyntio ar waith a chyfranogiad cymunedol yn y cwricwlwm)
231 Darpariaeth ar gyfer iechyd a lles (meithrin dealltwriaeth dysgwyr ynghylch eu cymuned arsquou cyfraniad iddi)
241 Ethos cydraddoldeb ac amrywiaeth (ethos cynhwysol syrsquon cyfrannu at gydlyniant cymunedol)
331 Partneriaethau strategol (gweithio gyda phartneriaid i wellarsquor ddarpariaeth a safonau a lles dysgwyr)
332 Cynllunio darparu adnoddau a sicrhau ansawdd ar y cyd (arferion gweithio mewn partneriaeth gan gynnwys gweithio gydag ysgolion eraill)
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
7
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
O dan Reoliadaursquor Cynlluniau Datblygu Ysgolion (gweler yr adnodd Cynlluniau datblygu ysgol (Thema 1 Adnodd 1) yn y pecyn cymorth hwn) rhaid irsquor cynllun datblygu ysgol nodi
lsquoManylion am sut y bydd y corff llywodraethu yn ceisio cyflawni targedau gwellarsquor ysgol ar gyfer y flwyddyn gyfredol drwy weithio gyda hellip pobl syrsquon byw ac yn gweithio yn yr ardal y maersquor ysgol wedi ei lleoli ynddirsquo
Mae dogfen ganllawrsquor cynllun datblygu ysgol yn dweud
lsquoBydd holl bartneriaid a rhanddeiliaid yr ysgol yn cyfranogi i nodi cryfderau a meysydd irsquow gwellarsquo
lsquoMaersquon bwysig bod yr ysgol gyfan arsquor gymuned ehangach yn ymwybodol o gynlluniaursquor ysgol i sicrhau gwelliantrsquo
Dysgu oedolion yn y gymuned
Gall ysgolion gynnig adnoddau gwerthfawr mewn cymunedau ar gyfer datblygiad plant ac oedolion Mae rhaglenni dysgu oedolion yn y gymuned a rhaglenni dysgu fel teulu hefyd yn gallu bod yn ffordd ragorol o gynnwys rhienigofalwyr yn natblygiad y plentyn a gallant wella sgiliaugofalwyr a dealltwriaeth y rhiantgofalwr arsquor plentyn fel ei gilydd
Un diffiniad posibl o lsquodysgu oedolion yn y gymunedrsquo yw cyfleoedd dysgu hyblyg i oedolion sydd wedirsquou darparu mewn lleoliadau cymunedol i gwrdd ag anghenion lleol Mae rhagor o wybodaeth ar gael am Ddysgu Oedolion yn y Gymuned yn wwwllywcymrutopicseducationandskillslearningproviderscommunitylearninglang=cy
Mae rhaglenni dysgu fel teulu yn cynnwys rhienigofalwyr a phlant mewn dysgu gydarsquoi gilydd Eu nod penodol yw meithrin sgiliau sylfaenol aelodau orsquor teulu yr un pryd acirc rhairsquor plentyn Ceir rhagor o wybodaeth am ddysgu fel teulu yn yr adnodd Oed ysgol gynradd 7ndash11 ndash Ymgysylltu er mwyn dysgu (Thema 4 Adnodd 2) arsquor adnodd Rhaglenni Dysgu fel Teulu (Thema 4 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn
Cymunedau yn Gyntaf
Mae Cymunedau yn Gyntaf1 yn bartner allweddol posibl i ysgolion syrsquon gwasanaethu ardaloedd Clystyrau Cymunedau yn Gyntaf Maersquor rhaglen wedirsquoi seilio ar waith ar y cyd rhwng grwpiau bach o gymunedau syrsquon cydweithio ac yn rhannu adnoddau i ymdrin acirc materion lleol Clwstwr Cymunedau yn Gyntaf ywrsquor enw ar bob un orsquor grwpiau hyn ac mae 52 ohonynt ledled Cymru Nod y rhaglen yw caursquor bylchau o ran yr economi addysgsgiliau ac iechyd rhwng yr ardaloedd mwyaf difreintiedig a mwyaf cefnog ac mae ganddi dri amcan strategol
bull Cymunedau ffyniannus
bull Cymunedau dysgu
bull Cymunedau iachach
1 Mae rhagor o wybodaeth am raglen Cymunedau yn Gyntaf arsquor ardaloedd lle maersquon gweithredu ar gael yn wwwllyw cymrutopicspeople-and-communitiescommunitiescommunitiesfirstlang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd Thema 5 Adnoddau 1ndash2
8
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
Mae pob clwstwr yn paratoi cynllun cyflawni syrsquon dangos sut y bydd yn gweithio i gyflawnirsquor tri amcan strategol ac mae gweithgareddaursquon cael eu monitrorsquon unol acirc fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf Gall gweithgareddau syrsquon gyson acirc phob un orsquor tri amcan strategol fod yn ddefnyddiol irsquor ysgol yn ocircl anghenion ei dysgwyr arsquou teuluoedd Rhaid cael gwybodaeth am y fframwaith canlyniadau a chynllun cyflawnirsquor clwstwr lleol er mwyn gallu ymwneud yn llwyddiannus acircrsquor rhaglen Cymunedau yn Gyntaf
Bob blwyddyn bydd pob un orsquor clystyraursquon pennu ffyrdd o gynnwys pobl leol yn y rhaglen ac yn disgrifio sut y bydd gweithio mewn partneriaeth a chydweithredu rhwng unigolion a sefydliadaursquon helpu i sicrhau canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf (a fydd wedirsquou cofnodi yn ei Gynllun Cynnwys y Gymuned)
Mae rhan o fframwaith canlyniadau Cymunedau yn Gyntaf wedirsquoi chynnwys ar ddiwedd yr adnodd hwn ynghyd ag enghreifftiau orsquor mathau o weithgarwch syrsquon debygol o ddigwydd
Gwasanaethau ieuenctid
Maersquor gwasanaethau ieuenctid syrsquon cael eu rhedeg gan awdurdodau lleol yn bwynt cyswllt naturiol ar gyfer ysgolion Yn aml bydd gweithwyr ieuenctid yn gallu darparu ffordd dda o gysylltu acircrsquor cymunedau lle mae pobl yn byw Yn yr un modd maersquor rhan fwyaf o awdurdodau lleol yn cyflogi staff lsquoChwaraersquo a gallan nhw hefyd fod yn ddefnyddiol o ran cysylltu ag ysgolion a chymunedau
Y trydydd sector
Mae Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru (WCVA)2 arsquor Cynghorau Gwirfoddol Sirol (CVCs)3 lleol yn gallu helpu ysgolion i ddod i wybod am sefydliadau trydydd sector syrsquon gweithio yn eu hardal leol
Mae Llywodraeth Cymru wedi llunio catalog o raglennirsquor trydydd sector y gall ysgolion eu defnyddio irsquow helpu i ddelio ag effeithiau amddifadedd ar gyrhaeddiad addysgol (a thalu amdanynt drwyrsquor Grant Amddifadedd Disgyblion os ywrsquon briodol) Ymyraethau sydd wir yn gweithio adnoddau gan y trydydd sector arsquor sector preifat i ysgolion syrsquon mynd irsquor afael ag amddifadedd4
Cydlyniant cymunedol
Mae dogfen Llywodraeth Cymru Gwrthsafiad a pharch Datblygu cydlyniant cymunedol ndash dealltwriaeth gyffredin ar gyfer ysgolion arsquou cymunedau5 yn disgrifiorsquor rocircl sydd gan ysgolion irsquow chwarae wrth hyrwyddo a chynnal cydlyniant cymunedol ac atal eithafiaeth dreisgar
Gellir cefnogi camau i wella cydlyniant cymunedol yn yr ysgol (ee drwy gynnwys dysgu a gweithgareddau i hyrwyddo cydlyniant yn y cwricwlwm) a gellir cyflawni hyn hefyd drwy gydweithio acirc phartneriaid yn y gymuned gan gynnwys grwpiau a sefydliadau ffydd neu hil Dylai ysgolion ystyried demograffeg amrywiol eu hysgol ac ystyried cyfleoedd i feithrin
2 wwwwcvaorgukhomeseqlang=cy-GB3 wwwwcvaorgukfundingadvicecvcsseqlang=cy-GB4 wwwlearninggovwalesdocslearningwalespublications150417-pdg-third-cypdf5 wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancerespectresiliencelang=cy
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Wynebursquor her gydarsquon gilydd (YGaTh) Thema 5 Adnoddau 1ndash2
9
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
perthnasoedd da a gwella lles dysgwyr drwy ymgysylltu acircrsquor gymuned Mae dulliau atal a ddefnyddir yn gynnar gyda theuluoedd yn gallu helpu i chwalu unrhyw stereoteipiau neu densiynau syrsquon dod irsquor amlwg Gall hyn fod o gymorth mawr i ysgolion wrth gyflawnirsquor gofynion yn Neddf Cydraddoldeb 2010 i feithrin perthnasoedd da a mynd irsquor afael acirc gwahaniaethu a bydd yn helpu ysgolion i gyflawni amcanion drwy gynlluniau cydraddoldeb strategol
Diogelu plant
Maersquon hanfodol eich bod yn dilyn canllawiau ar ddiogelu plant ac yn cynnal asesiadau risg priodol wrth agor yr ysgol i aelodau orsquor gymuned Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwllywcymrutopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Rhagor o ffynonellau gwybodaeth
Safonau Rhyngwladol ar gyfer Ysgolion Cymunedol wwwicecsweborginternational-quality-standards
Mae gweithio gyda gwirfoddolwyr arsquou rheolirsquon gallu cymryd amser Mae hefyd yn bwysig sicrhau bod gwirfoddolwyr yn cael eu cydnabod am roi orsquou hamser Bydd WCVA arsquor Cyngor Gwirfoddol Sirol lleol yn gallursquoch helpu i gynnal y gweithgarwch hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
10
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol Rhestr wirio irsquoch helpu i gynllunio camau gweithredu
Maersquor rhestr wirio hon yn nodi nifer o weithgareddau gwahanol y gallai ysgolion eu cyflawni er mwyn datblygu a chynnal gwaith drwy bartneriaethau cymunedol Gallwch roi sgocircr am y graddau rydych chirsquon cyflawnirsquor gweithgaredd eisoes (0 = ddim yn ei wneud 4 = yn ei wneud yn aml) ac ystyried y camau gweithredu y gallech eu cymryd yn y dyfodol
Sylwer bod y gweithgareddau hyn yr un fath ar y cyfan acircrsquor rheini sydd wedirsquou rhestru o dan Thema 5 yn yr adnodd Offeryn archwiliad uwch (Thema 1 Adnodd 5) yn y pecyn cymorth hwn (er bod rhagor o fanylion yn y rhestr wirio isod maersquon debyg na fyddwch chi am gwblhaursquor ddwy)
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn ymwneud mewn ffordd strategol acirc phartneriaethau cymunedol gan gynllunio pa berthnasoedd irsquow meithrin cytuno ar ddeilliannau rhannu adnoddau lle bo modd a gwerthusorsquor effaith
Maersquor ysgol wedi datblygu cyfeiriadur o bartneriaid allweddol ar gyfer ymgysylltu acircrsquor gymuned
Mae grwpiau cymunedol lleol yn helpu i ddenu teuluoedd at weithgareddau ysgol drwy ddarparu sgiliau diddordebau ac arbenigedd syrsquon apelio at deuluoedd ac yn gwella lsquoarlwyrsquor ysgolrsquo yn y digwyddiadau hyn ee perfformio drama neu gerddoriaeth dewis gwahanol o luniaeth dangos crefftau arbenigedd TG
Mae sefydliadau cymunedol lleol yn helpursquor ysgol yn ei gweithgareddau ymgysylltu acirc theuluoedd er enghraifft drwy ei helpu i ymgysylltu acirc grwpiau sydd wedirsquou tangynrychioli a dargedir neu deuluoedd anodd eu cyrraedd Efallai y bydd cludiant cymunedol ar gael hefyd i hwyluso hyn
Cynhelir rhai digwyddiadau ymgysylltu acirc theuluoedd neu nosweithiau rhienigofalwyr mewn mannau cyfarfod yn y gymuned er mwyn helpu i chwalursquor rhwystrau y mae rhai rhienigofalwyr yn eu hwynebu am nad ydynt yn hoffirsquor syniad o ddod irsquor ysgol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
11
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Mae teuluoedd yn cael gwybodaeth gan yr ysgol am wahanol fathau o weithgareddau a gwasanaethau sydd ar gael yn y gymuned gan gynnwys gwybodaeth drwy ddolenni yn yr adran lsquoTeuluoedd arsquor gymunedrsquo ar wefan yr ysgol gan gynnwys rhai ar gyfer Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd yr awdurdod lleol a chyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
Maersquor ysgol yn cymryd rhan mewn digwyddiadau cymunedol pwysig ac mae wedi creu perthnasoedd acircrsquor prif grwpiau yn yr ardal gan gynnwys grwpiau ffydd
Maersquor ysgol yn cynnal rhai orsquoi gweithgareddau mewn mannau cyfarfod yn y gymuned ee cyfleusterau chwaraeon theatrau ac amgueddfeydd
Mae sefydliadau trydydd sector lleol yn cynnal prosiectau pwrpasol yn yr ysgol (ee i ymgysylltu acirc theuluoedd neu ddatblygu cydlyniant cymunedol)
Maersquor ysgol yn rhedeg nifer o brosiectau ar y cyd acirc Cymunedau yn Gyntaf
Lle bo modd mae rhai gwasanaethau cymunedol wedirsquou lleoli ar saflersquor ysgol er mwyn gallu eu cyrraedd yn haws a gwneud yr ysgol yn ganolbwynt irsquor gymuned Ymhlith y gwasanaethau y gellid eu cynnwys y mae cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned cregraveche Dechraursquon Deg undebau credyd Cyngor ar Bopeth neu Cymunedau yn Gyntaf
Maersquor ysgol yn cynnig ei chyfleusterau ei hun yn ystod aneu y tu allan i oriau ysgol irsquow defnyddio gan grwpiau lleol megis dosbarthiadau dysgu oedolion yn y gymuned Er enghraifft mae Ysgol Gynradd Doc Penfro yn hwyluso gweithgareddau dysgu rhwng 8am a 6pm yn ystod y tymor a hefyd ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau
Mae grwp rhienigofalwyr yr ysgol yn ymwneud acirc helpursquor ysgol i ddatblygu partneriaethau cymunedol
Mae cynrychiolwyr orsquor gymuned yn ymwneud acirc datblygursquor cynllun datblygu ysgol ac wedirsquou cynrychioli ar y corff llywodraethu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
12
Sut y byddai gweithio mewn partneriaeth gymunedol yn gallu digwydd yn ymarferol
Sgocircr 0ndash4
Sylwadau a chamau irsquow cymryd
Maersquor ysgol yn cael ei gweld yn ganolbwynt irsquor gymuned leol ac mae ganddi enw da yn y gymuned
Mae siopau a busnesau lleol yn cefnogi neursquon noddi digwyddiadau cymdeithasol ac ymgyrchoedd codi arian (ee i ddatblygursquor maes chwarae darllen i blant neu ailbeintio ystafell ddosbarth)
Mae busnesau lleol yn cyfrannu at ddysgursquor plant drwy gynnig lleoliadau profiad gwaith neu ddod irsquor ysgol i siarad am eu gwaith
Maersquor ysgol wedi meithrin cysylltiadau acirc sefydliadau addysg bellach ac uwch er mwyn annog dysgwyr i ystyried opsiynau ar gyfer eu haddysg ocircl-16
Maersquor ysgol yn cydweithio acircrsquor lleoliadau ysgol y maersquon trosglwyddo dysgwyr ohonynt ac iddynt er mwyn hwylusorsquor trosglwyddo rhwng ysgolion ndash gweler yr adnodd Trosglwyddo (Thema 3 Adnodd 4) yn y pecyn cymorth hwn
Maersquor ysgol yn gwneud defnydd effeithiol o weithio amlasiantaethol i gefnogi teuluoedd syrsquon wynebu llu o broblemau ndash gweler yr adnodd Gweithio amlasiantaethol (Thema 5 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
13
Gweithgaredd gweithdy ndash Datblygu dull strategol o weithio mewn partneriaeth gymunedol
Diben bydd gan bob ysgol nifer o wahanol asiantaethau statudol sefydliadau trydydd sector cyrff gwirfoddol a chymunedol a busnesau a allai ddarparu cefnogaeth i ddysgwyr arsquou teuluoedd neu wella darpariaeth yr ysgol mewn ffyrdd eraill Pwrpas y gweithgaredd hwn yw eich helpu i wneud y canlynol
bull nodirsquor adnoddau sydd ar gael i gefnogi dysgursquor plant yn y gymuned
bull gwneud penderfyniadau strategol ynghylch pa bartneriaethau cymunedol irsquow meithrin arsquou datblygu
bull rhannursquor wybodaeth hon acirc rhienigofalwyr drwy gyfeiriadur cymunedol neu arddangosfa dysgu yn y gymuned
Pwy ddylai fod yn cymryd rhan athrawon grwp rhienigofalwyrcymdeithas rhieni ac athrawonrhienigofalwyr timau dysgu fel teulu neu dimau dysgu a datblygu yn y gymuned cynrychiolwyr orsquor gymuned
Gallech chi gynnal y gweithgaredd hwn ar y cyd ag ysgolion eraill yn eich ardalclwstwr
Cam 1 Paratoirsquor ymarfer
Enwebwch rywun yn arweinydd grwp i arwain y ffordd drwyrsquor ymarfer Gan weithio fel grwp neu nifer o grwpiau llai tynnwch restr orsquor holl sefydliadau unigolion a grwpiau y mae aelodau o gymuned yr ysgol yn ymwneud acirc nhw eisoes neursquon gwybod amdanynt a allai fod acirc diddordeb yn yr ysgol Os bydd y grwp rhienigofalwyr arsquor grwp athrawon yn gwneud eu rhestr eu hunain maersquon debygol y bydd y rhan fwyaf orsquor grwpiau a sefydliadau wedirsquou cynnwys Gallairsquor rhestr gynnwys
bull grwpiau plant grwpiaursquor blynyddoedd cynnar gan gynnwys Dechraursquon Deg clybiau ar ocircl ysgol grwpiau ieuenctid grwpiau syrsquon gwisgo lifrai
bull siopau a busnesau lleol yn enwedig y rheini lle mae teuluoedd y dysgwyr yn gweithio
bull clybiaugweithgareddau chwaraeon i blant ac oedolion
bull grwpiau a sefydliadau crefyddol a diwylliannol
bull grwpiau gwirfoddol a chymunedol
bull Cymunedau yn Gyntaf
bull gwasanaethau allweddol fel meddygon clinigau llyfrgelloedd deintyddion
bull darparwyr dysgu oedolion a dysgu yn y gymuned
bull pobl syrsquon cynrychiolirsquor gymuned fel cynghorwyr Aelodau Cynulliad
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
14
Cam 2 Penderfynu pa rai orsquor partneriaethau posibl irsquow meithrin arsquou datblygu
Coladwch y rhestrau rydych chi wedirsquou gwneud Gallech chi ddefnyddiorsquor templed isod Ewch drwyrsquor rhestr gan drafod a ywrsquor bartneriaeth acirc phob un orsquor sefydliadaursquon gweithiorsquon barod ac ym mha ffordd a sut y gellid datblygu ei rocircl Ystyriwch ym mha ffordd yr ydych chirsquon credu y bydd y bartneriaeth hon yn datblygu A oes modd ei defnyddio i gyflawni un neu ragor orsquor canlynol
bull Rhwydweithiau a sianeli cyfathrebu defnyddiol
bull Amser ac arbenigedd gwirfoddolwyr
bull Nawdd neu help i godi arian neu adnoddau eraill fel mannau cyfarfod
bull Lleoliadau gwaith neu wybodaeth am yrfaoedd
bull Gweithgareddau diddorol yn y gymuned syniadau newydd a chyfalaf cymdeithasol
bull Cyfleoedd dysgu oedolion yn y gymuned
bull Cydlyniant cymunedol
Bydd eich rhestr yn un hir ac maersquon bosibl y byddwch am ei threfnu mewn rhyw ffordd drwy grwpiorsquor sefydliadau Nodwch y rheini rydych chirsquon credu eu bod yn cefnogi amcanion yr ysgol fwyaf ac syrsquon cefnogi rhienigofalwyr ac yn hyrwyddo dysg a datblygiad y plant yn y gymuned
Cam 3 Cynlluniorsquor gwaith partneriaeth
Gan weithio gydarsquoch grwp rhienigofalwyr arsquor aelod orsquor corff llywodraethu dewiswch rai orsquor partneriaethau hyn i weithio arnynt yn y flwyddyn nesaf Datblygwch gynllun gan ystyried pa fanteision y bydd y sefydliad sydd yn y bartneriaeth yn eu cael ohoni ndash a allwch chi gynnig rhywbeth iddo a fydd yn cynyddursquor apecircl o gydweithio acirc chi
Cofiwch fod Estyn yn chwilio yn ei arolygiadau am y canlynol
bull gweithio cydgysylltiedig i wella safonau a lles dysgwyr
bull rolau a chyfrifoldebau clir i bob aelod orsquor bartneriaeth
bull ysgolion syrsquon gweithio er mwyn bod yn berthnasol irsquow cymuned leol
bull partneriaethau strategol syrsquon helpu i feithrin gallursquor ysgol i wellarsquon barhaus
bull partneriaethau lle mae cydgysylltu da ymddiriedaeth cyfathrebu clir cynllunio a rheoli effeithiol ar y cyd a rhannu adnoddau a sicrwydd ansawdd
Gweler hefyd yr adnodd Arolygiadau Estyn ac YGaTh (Thema 1 Adnodd 7) Cofiwch werthuso unrhyw brosiectau ar y cyd (gweler yr adnodd Gwerthuso (Thema 1 Adnodd 6) yn y pecyn cymorth hwn)
Cam 4 Rhannursquoch canfyddiadau acircrsquor teuluoedd arsquor dysgwyr
Rhannwch eich canfyddiadau er enghraifft drwy arddangosfa gymunedol neu drwy ddatblygu cyfeiriadur cymunedol Os byddwch yn cynnal arddangosfa gymunedol estynnwch wahoddiad irsquor grwpiau cymunedol hyn i ddigwyddiad lle gallant arddangos gwybodaeth am eu sefydliad a rhoi gwybod i bobl eraill am eu gwaith Estynnwch wahoddiad irsquor holl
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
15
deuluoedd a dysgwyr arsquou hannog i ddod yno a chael gwybod am yr hyn sydd ar gael yn eu cymuned
Os byddwch yn llunio cyfeiriadur cymunedol gofynnwch irsquor sefydliadau ar y rhestr fer am ddisgrifiad byr orsquor pethau y maen nhwrsquon eu gwneud i gefnogi dysgu a datblygiad plant yn ogystal acircrsquou manylion cyswllt a choladwch y rhain mewn cyfeiriadur dysgu yn y gymuned Gofalwch fod y cyfeiriadur ar gael yn rhwydd i ddysgwyr rhienigofalwyr a staff
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
16
Tem
ple
d a
r g
yfer
cyn
llun
io g
wai
th p
artn
eria
eth
cym
un
edo
l
Sefy
dlia
d yn
ein
cy
mun
edTh
emacircu
ar
gyfe
r y
gwai
thG
wei
thga
redd
au
y ga
llem
gy
dwei
thio
arn
ynt
Y ca
nlyn
iad
arfa
ethe
dig
irsquor
ysgo
l
Beth
fydd
airsquor
fa
ntai
s irsquon
pa
rtne
r
Sut
y by
ddw
n yn
m
esur
yr
effa
ith
bull N
awdd
neu
hel
p i g
odi a
rian
neu
adno
ddau
era
ill fe
l m
anna
u cy
farfo
d
bull Rh
wyd
wei
thia
u a
sian
eli c
yfat
hreb
u de
fnyd
diol
bull Am
ser a
c ar
beni
gedd
gw
irfod
dolw
yr
bull Ll
eolia
dau
gwai
th
neu
wyb
odae
th a
m
yrfa
oedd
bull G
wei
thga
redd
au
didd
orol
yn
y gy
mun
ed s
ynia
dau
new
ydd
a c
hyfa
laf
cym
deith
asol
bull Cy
fleoe
dd d
ysgu
oe
dolio
n yn
y
gym
uned
bull G
wei
thga
redd
cw
ricw
lwm
bull Tr
ip y
sgol
bull Ym
gysy
lltu
acirc th
eulu
oedd
bull Di
gwyd
diad
cy
mde
ithas
ol
bull G
wei
thga
redd
dys
gu
fel t
eulu
bull Cy
fath
rebu
gan
yr
ysgo
l
bull Pr
ofiad
gw
aith
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
17
Ffra
mw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f
Mae
gw
ybo
dae
th a
r g
ael a
m r
agle
n C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f arsquo
r ar
dal
oed
d ll
e m
aersquon
gw
eith
red
u y
n w
ww
llyw
cym
rut
opic
spe
ople
-and
-co
mm
uniti
esc
omm
uniti
esc
omm
uniti
esfir
st
lang
=cy
Mae
rh
an o
ffr
amw
aith
can
lyn
iad
au C
ymu
ned
au y
n G
ynta
f w
edirsquoi
ch
ynn
wys
iso
d y
ng
hyd
ag
en
gh
reif
ftia
u o
rsquor m
ath
au o
wei
thg
arw
ch
syrsquon
deb
ygo
l o d
dig
wyd
d
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD1
Hyb
u dy
sgu
fel t
eulu
yn
y b
lyny
ddoe
dd
cynn
ar
bull G
rwpi
au rh
iant
a
bull Cy
nllu
niau
chw
arae
bull Dy
sgu
cyn
ysgo
l
bull G
rwpi
au rh
ieni
gof
alw
yr
a ph
lant
bac
h
bull G
rwpi
au d
arlle
n cy
nnar
bull Pl
ant a
rsquou te
uluo
edd
yn
gwne
ud d
ewis
iada
u ca
darn
haol
bull Pl
ant s
yrsquon
baro
d am
yr
ysgo
l
bull Pl
ant y
n da
rllen
yn
amla
ch
bull Pl
ant y
n dy
sgu
drw
y ch
war
ae
bull Cy
mun
edau
syrsquo
n lle
oedd
gw
ell i
fagu
pla
nt
bull M
ae a
mry
wia
eth
o br
ofiad
au c
yfoe
thog
ar
gael
i bl
ant a
rsquou te
uluo
edd
CDndashM
P1
1 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n de
all y
n w
ell b
eth
mae
mag
u pl
ant y
n ei
oly
gu g
an g
ynnw
ys
pwys
igrw
ydd
dysg
u cy
nnar
CDndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr acirc
mw
y o
allu
i ge
fnog
i an
ghen
ion
dysg
u a
datb
lygu
eu
plan
t
CDndashM
P1
3 Rh
ieni
gof
alw
yr y
n da
rllen
yn
rheo
laid
d gy
darsquou
pla
nt
CDndashM
P1
4 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
cwbl
hau
cwrs
mag
u pl
ant
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
18
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD2
Cefn
ogi p
obl i
fanc
i w
neud
yn
dda
yn y
r ys
gol
bull Cl
ybia
u gw
aith
car
tref
bull Pr
osie
ctau
pon
tio
bull M
ento
ra d
ysgu
bull Pr
osie
ctau
cys
ylltu
ag
ysgo
lion
bull G
rwpi
au a
stud
io
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lorsquon
gad
arnh
aol
am y
r ysg
ol
bull M
ae p
lant
a p
hobl
ifan
c yn
teim
lo e
u bo
d yn
gal
lu
ymdo
pirsquon
wel
l
bull M
ae d
ysgu
rsquon b
eth
cada
rnha
ol
bull G
wel
ir gw
erth
yn
yr y
sgol
ac
mew
n dy
sgu
bull M
ae p
lant
yn
cael
eu
cefn
ogi i
wne
ud y
n dd
a yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
1 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
gw
ybod
ble
i fy
nd
i gae
l cym
orth
os
oes
gand
dynt
bro
blem
yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
2 Pl
ant a
pho
bl if
anc
syrsquon
dea
ll yn
wel
l bw
ysig
rwyd
d yr
ysg
ol
CDndashM
P2
3 Ym
ddyg
iad
gwel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P2
4 Pr
esen
olde
b gw
ell y
n yr
ysg
ol
CDndashM
P2
5 Pe
rffor
mia
d ac
adem
aidd
gw
ell
CDndashM
P2
6 M
aersquor
clei
ent y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l bw
lio
CDndashM
P2
7 Cy
frann
u at
gyfl
e i d
datb
lygu
rsquon b
erso
nol
ac y
n gy
mde
ithas
ol
CD3
Cefn
ogi t
eulu
oedd
i gy
fran
nu a
t ad
dysg
eu
pla
nt
bull G
wai
th i
gefn
ogi
rhie
nig
ofal
wyr
bull Sg
iliau
syl
faen
ol
bull G
rwpi
au d
arlle
n
bull Ym
gysy
lltu
acirc ch
ymun
ed
yr y
sgol
bull Te
uluo
edd
yn te
imlo
eu
bod
yn g
allu
hel
pu e
u pl
ant i
wne
ud y
n dd
a
bull Rh
ieni
gof
alw
yr a
th
eulu
oedd
yn
teim
lorsquon
fw
y ca
darn
haol
yng
hylc
h ad
dysg
eu
plan
t
bull M
ae p
erth
naso
edd
cada
rnha
ol rh
wng
rh
ieni
gof
alw
yr a
c ys
golio
n
bull Rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cef
nogi
dy
sg e
u pl
ant y
n w
ell
CDndashM
P3
1 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P3
2 M
ae rh
ieni
gof
alw
yr y
n te
imlo
rsquon fw
y hy
deru
s i g
efno
girsquou
pla
nt
CDndashM
P3
3 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo b
od e
u pl
ant
yn y
mdo
pirsquon
wel
l yn
yr y
sgol
CDndashM
P3
4 M
aersquor
rhie
nig
ofal
wyr
acirc m
wy
o gy
syllt
iad
acircrsquor y
sgol
CDndashM
P3
5 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
gwyb
od b
le i
gael
he
lp o
s oe
s ga
n eu
ple
ntyn
bro
blem
yn
yr
ysgo
l
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
19
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau dysgu
CD4
Dys
gu g
ydol
oes
m
ewn
cym
uned
aubull
Dysg
u oe
dolio
n
bull Sa
esne
g ar
gyf
er
Siar
adw
yr Ie
ithoe
dd
Erai
ll
bull Dy
sgu
syrsquon
pon
tiorsquor
cene
dlae
thau
bull Pr
osie
ctau
tref
tada
eth
leol
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
lleoe
dd ll
e ga
ll po
bl
ddys
gu
bull M
ae d
ysgu
ar g
ael i
ba
wb
bull M
ae p
obl y
n dy
sgu
drw
y fw
ynha
u
bull Ch
wal
u rh
wys
trau
rhag
dy
sgu
CDndashM
P4
1 Po
bl y
n en
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P4
2 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P4
3 Sy
mud
ym
laen
i gy
mhw
yste
r uw
ch
CDndashM
P4
4 Po
bl s
yrsquon
gwirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d er
mw
yn
dysg
u
CDndashM
P4
5 Cl
eien
tiaid
syrsquo
n co
frest
ru a
r gyf
er a
ddys
g be
llach
neu
uw
ch
CD5
Gw
ella
sgi
liau
sylfa
enol
oed
olio
nbull
Pros
iect
au ll
ythr
enne
dd
bull Pr
osie
ctau
rhife
dd
bull M
eith
rin h
yder
bull Hy
rwyd
do s
gilia
u sy
lfaen
ol i
baw
b
bull Po
bl y
n de
chra
u dy
sgu
beth
byn
nag
forsquou
gal
lu
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddys
gu a
gw
neud
cy
nnyd
d
CDndashM
P5
1 Sg
iliau
llyt
hren
nedd
gw
ell
CDndashM
P5
2 Sg
iliau
rhife
dd g
wel
l
CDndashM
P5
3 En
nill
cym
hwys
ter
CDndashM
P5
4 Po
bl y
n fw
y ca
darn
haol
am
ddy
sgu
CDndashM
P5
5 Sy
mud
ym
laen
i dd
ysgu
rhag
or
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
20
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI1
Cefn
ogi D
echr
aursquon
D
eg y
n y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
bull Cy
mor
th a
r gyf
er
rhia
nta
bull G
rwpi
au p
lant
bac
h
bull Hy
bu im
iwne
iddi
o
bull Cy
lcho
edd
chw
arae
bull M
ae p
lant
ifan
c yn
tyfu
rsquon
iach
ac
yn b
yw m
ewn
teul
uoed
d a
chym
uned
au
cefn
ogol
bull M
ae p
obl y
n ca
el g
afae
l ar
wah
anol
fath
au o
gy
mor
th a
gw
asan
aeth
au
bull M
ae c
hwar
aersquon
cae
l ei
hyr
wyd
do a
c m
ae
cyfle
oedd
i ch
war
ae
mew
n m
anna
u di
ogel
bull M
ae te
uluo
edd
ifanc
yn
gw
neud
dew
isia
dau
byw
yd ia
ch
CIndashM
P1
1 M
ae m
amau
rsquon d
eall
yn w
ell b
wys
igrw
ydd
iech
yd y
n ys
tod
beic
hiog
rwyd
d ac
yn
ysto
d y
Blyn
yddo
edd
Cynn
ar
CIndashM
P1
2 Rh
ieni
gof
alw
yr s
yrsquon
teim
lo y
gal
lant
ym
dopi
rsquon w
ell
CIndashM
P1
3 M
ae m
enyw
od b
eich
iog
yn g
wne
ud n
ewid
ca
darn
haol
o ra
n eu
hie
chyd
yn
ysto
d be
ichi
ogrw
ydd
CIndashM
P1
4 M
enyw
od b
eich
iog
syrsquon
rhoi
rsquor go
rau
i ys
myg
u
CI2
Hyb
u lle
s co
rffo
rol
bull Hy
bu g
wei
thga
rwch
co
rffor
ol
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
i bo
bl if
anc
bull Pr
osie
ctau
chw
arae
on
bull G
rwpi
au d
ewch
i ge
rdde
d
bull G
rwpi
au ffi
trw
ydd
bull Pr
osie
ctau
gor
dew
dra
bull M
ae p
obl y
n go
rffor
ol
iach
ac
yn e
gniumlo
l
bull M
ae ll
ai o
ord
ewdr
a
bull M
wy
o gy
frano
gi m
ewn
chw
arae
on
CIndashM
P2
1 M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o b
eryg
l go
rdew
dra
CIndashM
P2
2 M
ae p
obl a
g ag
wed
d ga
darn
haol
at
wel
larsquou
hie
chyd
cor
fforo
l
CIndashM
P2
3 M
wy
o w
eith
garw
ch c
orffo
rol
CIndashM
P2
4 Cy
mry
d rh
an y
n rh
eola
idd
mew
n ch
war
aeon
CIndashM
P2
5 Bo
dlon
irsquor c
anlla
wia
u ar
gyf
er
gwei
thga
rwch
cor
fforo
l
CIndashM
P2
6 M
yneg
ai M
agraves y
Cor
ff (B
MI)
is
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
21
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI3
Hyb
u lle
s m
eddy
liol
bull Pr
osie
ctau
lled
dfu
stra
en
bull Pr
osie
ctau
gor
bryd
er
bull Pr
osie
ctau
isel
der
bull M
ae ll
es m
eddy
liol
emos
iyno
l a
chym
deith
asol
pob
l yn
cael
ei g
ynna
l o fe
wn
y gy
mun
ed
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon
ddio
gel
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ia
ch
eu m
eddw
l
bull Ll
ai o
str
aen
a go
rbry
der
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn c
ael c
efno
gaet
h pa
n na
d yd
ynt y
n te
imlo
rsquon
hwyl
us
CIndashM
P3
1 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P3
2 Te
imlo
rsquon fw
y ca
darn
haol
am
eu
lles
med
dylio
l
CIndashM
P3
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
gwei
thga
rwch
ca
darn
haol
ddw
ywai
th y
r wyt
hnos
CIndashM
P3
4 G
allu
rheo
li eu
lles
yn
wel
l
CI4
Ann
og b
wyt
arsquon
iach
bull Pr
osie
ctau
bw
ytarsquo
n ia
ch
bull Cy
ngor
ar d
deie
t
bull Cy
chw
yn c
ogin
io
bull Cy
nllu
nio
cylli
deba
u bw
yd
bull Ca
el g
afae
l ar
fwyd
a ll
ysia
u ffr
es
(cyd
wei
thfe
ydd
bwyd
)
bull Pr
osie
ctau
tyfu
lleo
l
bull De
fnyd
dio
banc
iau
bwyd
bull M
ae p
obl y
n gw
ybod
pa
ddew
isia
dau
irsquow g
wne
ud
er m
wyn
cae
l dei
et ia
ch
bull M
ae p
obl y
n ca
el m
wy
o gy
fleoe
dd i
gael
bw
yd
ffres
bull M
wy
o al
lu g
an b
obl i
ga
el d
eiet
cyt
bwys
o fe
wn
eu c
yllid
eb
bull M
ae p
obl y
n co
gini
o pr
ydau
acirc b
wyd
ydd
ffres
CIndashM
P4
1 G
allu
cyl
lideb
u ar
gyf
er d
eiet
iach
am
w
ythn
os
CIndashM
P4
2 M
wy
o hy
der i
gog
inio
pry
d ffr
es
CIndashM
P4
3 Bw
yta
llysi
au n
eu ff
rwyt
hau
ffres
bob
dyd
d
CIndashM
P4
4 Co
gini
o pr
yd ff
res
o le
iaf u
nwai
th y
r w
ythn
os
CIndashM
P4
5 Ca
el g
afae
l ar f
frwyt
hau
a lly
siau
ffre
s dr
wy
gydw
eith
fa fw
yd
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
22
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau iachach
CI5
Llei
hau
risg
iau
bull Pr
osie
ctau
ieue
nctid
ia
ch
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
alco
hol
bull Rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o
gyffu
riau
bull Pr
osie
ctau
iech
yd
rhyw
iol
bull Se
siyn
au g
wyb
odae
th
bull Ym
wyb
yddi
aeth
o d
rais
do
mes
tig
bull M
ae p
obl y
n ga
llu c
ael
gafa
el a
r wah
anol
fath
au
o gy
mor
th a
chy
ngor
gan
w
asan
aeth
au a
rben
igol
bull M
ae p
obl y
n ym
wyb
odol
o
risgi
au a
c yn
eu
lleih
au
bull M
ae p
obl y
n ca
el
yr w
ybod
aeth
syd
d ei
han
gen
arny
nt i
wne
ud p
ende
rfyni
adau
gw
ybod
us
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn
gallu
cae
l ga
fael
ar g
ymor
th a
ch
efno
gaet
h
CIndashM
P5
1 G
wyb
odae
th w
ell a
m ri
sgia
u
CIndashM
P5
2 M
wy
o w
ybod
aeth
am
y c
ymor
th s
ydd
ar
gael
CIndashM
P5
3 Ll
eiha
u ym
ddyg
iad
syrsquon
ach
osi r
isg
CIndashM
P5
4 Rh
oirsquor
gora
u i y
mdd
ygia
d sy
rsquon a
chos
i ris
g
CIndashM
P5
5 M
aersquor
clei
ent y
n ca
el e
i gyf
eirio
at
was
anae
th rh
oirsquor
gora
u i y
smyg
u ne
u w
edi
dech
rau
gyda
gw
asan
aeth
orsquor
fath
CI6
Cefn
ogi p
obl (
sydd
ag
ang
heni
on
ychw
aneg
ol) i
fyw
yn
y gy
mun
ed
bull Pr
osie
ctau
syrsquo
n po
ntio
rsquor ce
nedl
aeth
au
bull Pr
osie
ctau
gw
irfod
doli
bull G
wai
th c
ymor
th y
n y
cart
ref
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
rsquon ll
ai
ynys
ig
bull M
ae c
ymun
edau
rsquon
darp
aru
amgy
lche
ddau
di
ogel
cef
nogo
l
bull M
ae p
obl y
n ca
el c
ymor
th
i ym
dopi
gar
tref
bull M
ae g
wei
thga
rwch
cy
mde
ithas
ol a
r gae
l yn
lleol
bull M
ae p
obl y
n te
imlo
eu
bod
yn rh
an o
rsquou c
ymun
ed
CIndashM
P6
1 G
wyb
od s
ut i
gael
gaf
ael a
r gym
orth
a
chef
noga
eth
CIndashM
P6
2 Te
imlo
rsquon fw
y di
ogel
CIndashM
P6
3 Cy
mry
d rh
an m
ewn
mw
y o
wei
thga
redd
au
yn y
gym
uned
CIndashM
P6
4 Ca
el c
ymor
th i
ymdo
pi g
artr
ef
CIndashM
P6
5 Ll
ai o
yny
su c
ymde
ithas
ol
CIndashM
P 6
6 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i re
oli e
u cy
flwrc
yflyr
au ie
chyd
cro
nig
CIndashM
P 6
7 M
ae p
obl y
n ca
el e
u ce
fnog
i i g
ael g
afae
l ar
was
anae
thau
iech
yd y
n y
gym
uned
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
23
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf1
Hel
pu p
obl i
dd
atbl
ygu
sgili
au
cyflo
gaet
h a
dod
o hy
d i w
aith
bull Cl
ybia
u gw
aith
bull M
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
bull M
eith
rin h
yder
bull Cy
ngor
a c
hefn
ogae
th
bull G
wirf
oddo
li er
mw
yn
mei
thrin
sgi
liau
cyflo
gaet
h
bull Pr
osie
ctau
por
th
bull Ff
eiria
u sw
yddi
bull Ym
gysy
lltu
acirc G
yrfa
Cy
mru
bull M
ae p
obl y
n ym
wne
ud
acirc m
eith
rin s
gilia
u cy
floga
eth
wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
ac
yn c
ael
gwai
th
bull M
ae g
wai
th y
n ca
el e
i w
eld
yn o
psiw
n ga
n fw
y o
bobl
syrsquo
n by
w m
ewn
tlodi
bull Ym
gysy
lltu
acirc ph
obl
mew
n lsquog
rwpi
au a
nodd
eu
cyrr
aedd
rsquo
bull M
ae g
was
anae
thau
cy
floga
eth
prif
ffrw
d ar
ga
el y
n ha
ws
CFfndash
MP
11
Cwbl
hau
cyrs
iau
syrsquon
gys
yllti
edig
acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
12
Enni
ll cy
mhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
13
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
14
Myn
d at
i i g
ael c
yngo
r a c
hefn
ogae
th
CFfndash
MP
15
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
16
Cwbl
hau
lleol
iad
profi
ad g
wai
th
CFfndash
MP
17
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
18
Cych
wyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
19
Yn g
wyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
24
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf2
Llei
hau
diw
eith
dra
ac
ymdd
ieit
hrio
(16ndash
24
oed)
bull Pr
osie
ctau
ym
gysy
lltu
bull Pr
osie
ctau
men
tora
bull Hy
fford
dian
t mew
n sg
iliau
bull Pr
osie
ctau
cw
ricw
lwm
am
gen
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
cym
ryd
rhan
mew
n hy
fford
dian
t a
chyfl
ogae
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
fwy
hyde
rus
wrt
h ch
wili
o am
w
aith
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
teim
lo e
u bo
d yn
cae
l ce
fnog
aeth
wrt
h ch
wili
o am
wai
th
bull M
ae p
obl i
fanc
yn
deal
l yn
wel
l bet
h sy
dd a
r gae
l id
dynt
CFfndash
MP
21
Myn
d i a
ddys
g be
llach
CFfndash
MP
22
Enn
ill c
ymhw
yste
r syrsquo
n gy
syllt
iedi
g acirc
chyfl
ogae
th
CFfndash
MP
23
Mw
y ca
darn
haol
a g
wel
l hyd
er a
r gyf
er
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
24
Gw
irfod
dolirsquo
n rh
eola
idd
fel l
lwyb
r at
wai
th
CFfndash
MP
25
Cw
blha
u lle
olia
d pr
ofiad
gw
aith
CFfndash
MP
26
Wrt
hirsquon
chw
ilio
am w
aith
CFfndash
MP
27
Cae
l cyfl
e gw
aith
drw
y Tw
f Sw
yddi
Cy
mru
CFfndash
MP
28
Cw
blha
u cy
fle g
wai
th d
rwy
Twf S
wyd
di
Cym
ru
CFfndash
MP
29
Cyc
hwyn
mew
n sw
ydd
CFfndash
MP
210
Yn
gwyb
od b
od y
per
son
mew
n gw
aith
ar
ocircl c
hwe
mis
CFf3
Hyb
u cy
nhw
ysia
nt
digi
dol
bull Cl
ybia
u TG
bull Cy
mor
th s
ylfa
enol
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull Ty
nnu
lluni
au d
igid
ol
bull Sg
iliau
dig
idol
bull M
ae p
obl y
n ca
el
cyfle
oedd
i gy
mry
d rh
an m
ewn
pros
iect
au
TG y
n y
gym
uned
ac
i dd
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
bull M
ae p
obl y
n fw
y hy
deru
s w
rth
ddef
nydd
io T
G g
an
gynn
wys
y rh
yngr
wyd
CFfndash
MP
31
Enni
ll sg
iliau
TG
syl
faen
ol
CFfndash
MP
32
Mw
y o
hyde
r wrt
h dd
efny
ddio
cyf
rifiad
ur
CFfndash
MP
33
Gal
lu d
efny
ddio
rsquor rh
yngr
wyd
ar g
yfer
gw
asan
aeth
au a
r-lei
n
CFfndash
MP
34
Gal
lu c
ael g
afae
l ar w
asan
aeth
au T
G
CFfndash
MP
35
Sym
ud y
tu h
wnt
i sg
iliau
TG
syl
faen
ol a
t gy
mhw
yste
r TG
cyd
naby
dded
ig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
25
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf4
Cynh
wys
iant
ar
iann
ol ndash
gw
ella
ga
llu a
rian
nol
rheo
li dy
ledi
on a
chy
nydd
u in
cwm
bull G
wai
th c
yngh
ori a
r les
bull G
wel
larsquor
myn
edia
d at
w
asan
aeth
au a
riann
ol
bull Rh
oi c
ymor
th i
leih
au
cost
au y
nnirsquor
ael
wyd
bull Pr
osie
ctau
cyl
lideb
u ar
gy
fer a
elw
ydyd
d
bull Pr
osie
ctau
llyt
hren
nedd
ar
iann
ol
bull M
ae p
obl y
n ga
llu
cael
cyn
gor a
r les
gan
gy
nnw
ys y
rhei
ni s
ydd
mew
n cy
floga
eth
bull M
ae p
obl y
n de
fnyd
dio
gwas
anae
thau
aria
nnol
pr
iodo
l
bull M
wy
o dd
efny
dd o
un
deba
u cr
edyd
bull M
ae p
obl y
n ga
llu rh
eoli
eu h
aria
n yn
wel
l
bull M
ae p
obl y
n ym
dopi
acirc
bilia
u yn
ni
CFfndash
MP
41
Gal
lull
ythr
enne
dd a
riann
ol g
wel
l
CFfndash
MP
42
Datb
lygu
cyl
lideb
wyt
hnos
ol
CFfndash
MP
43
Mw
y o
hyde
r wrt
h re
oli a
rian
CFfndash
MP
44
Pobl
yn
cyni
lorsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
45
Llei
hau
rheo
li dy
ledi
on
CFfndash
MP
46
Cael
cym
orth
i ga
el g
afae
l ar y
bu
dd-d
alia
dau
y m
ae g
an b
obl h
awl i
rsquow
cael
CFfndash
MP
47
Agor
cyf
rif g
ydag
und
eb c
redy
d
CFfndash
MP
48
Cael
ben
thyc
iad
gan
unde
b cr
edyd
CFfndash
MP
49
Defn
yddi
o ba
ncia
u bw
yd
CFf5
Cefn
ogi m
ente
r a
chyn
lluni
au b
anci
o am
ser
mei
thri
n cy
fala
f cym
deit
haso
l
bull G
wei
thga
rwch
i he
lpu
i dda
tbly
gu m
entr
au
cym
deith
asol
bull M
wy
o fe
ntra
u cy
mde
ithas
ol a
r wai
th
bull Po
bl y
n gw
irfod
doli
yn e
u cy
mun
ed
bull Po
bl y
n cy
mry
d rh
an
mew
n cy
nllu
niau
ban
cio
amse
r
CFfndash
MP
51
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg m
ente
r gy
mde
ithas
ol
CFfndash
MP
52
Gw
ybod
aeth
wel
l ar g
yfer
rhed
eg b
usne
s
CFfndash
MP
53
Cyfra
nnu
mw
y yn
y g
ymun
ed d
rwy
wirf
oddo
lirsquon
rheo
laid
d
CFfndash
MP
54
Oria
u ba
ncio
am
ser w
edirsquou
ban
cio
CFfndash
MP
55
Men
trau
cym
deith
asol
wed
irsquou s
efyd
lu
CFfndash
MP
56
Men
trau
cym
deith
asol
syrsquo
n da
l yn
wei
thre
dol fl
wyd
dyn
yn d
diw
edda
rach
CFfndash
MP
57
Nife
r y b
obl s
yrsquon
myn
d yn
hu
nang
yflog
edig
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 1 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
26 26
Blae
nori
aeth
Pa fa
thau
o
wei
thga
rwch
Be
th fy
ddem
yn
ei
wel
dSu
t y
bydd
wn
yn m
esur
hyn
Cymunedau ffyniannus
CFf6
Llei
haursquo
r pe
rygl
o
dros
eddu
ym
ysg
pobl
ifa
nc
bull G
wei
thga
redd
au s
yrsquon
lleih
aursquor
risg
o dr
osed
du
gan
bobl
ifan
c
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl o
dr
osed
dursquon
cym
ryd
rhan
m
ewn
gwei
thga
redd
au
cada
rnha
ol s
ydd
o le
s id
dynt
bull M
ae p
obl i
fanc
sy
dd m
ewn
pery
gl
o dr
osed
dursquon
enn
ill
cym
wys
tera
u al
lgw
ricw
lar
bull M
wy
o bo
bl if
anc
yn
peid
io acirc
thro
sedd
u
CFfndash
MP
61
Enni
ll cy
mhw
yste
r allg
yrsi
ol
CFfndash
MP
62
Cyfra
nnu
at g
yfle
i dda
tbly
gursquon
ber
sono
l ac
yn
gym
deith
asol
CFfndash
MP
63
Cym
ryd
rhan
mew
n gw
eith
garw
ch
cada
rnha
ol rh
eola
idd
CFfndash
MP
64
Rhoi
rsquor go
rau
i dro
sedd
u
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
5Pecyn cymorth ymgysylltu acircrsquor gymuned a theuluoedd Thema 5 Adnodd 2Gweithio amlasiantaethol
27
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
28
Maersquor adnodd hwn yn cynnwys y canlynol
bull Cyflwyniad
bull Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
bull Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Cyflwyniad
Mae gweithio amlasiantaethol yn dod acirc gweithwyr proffesiynol at ei gilydd o wahanol asiantaethau i sicrhau ymarfer da wrth gydweithio Bydd y ffordd hon o weithiorsquon helpu gweithwyr proffesiynol i ymdrin ag anghenion y teulu o safbwynt cyfannol a bydd yn gallu sicrhau bod yr holl bartiumlon syrsquon gysylltiedig yn cyfrannu at gynllun gweithredu ac yn penderfynu ar gynllun gofal syrsquon cwrdd acirc holl anghenion y plentyn neu berson ifanc
Maersquor fideo isod gan Estyn yn dangos sut y mae un ysgol yn dathlu llwyddiant ei dull amlasiantaethol o weithio sydd wedi arwain at gyfraddau presenoldeb uwch ymysg pethau eraill wwwestyngovukcymraegarfer-oraumynd-ir-afael-difreintedd-a-chodi-safonauysgolion-uwchradd-deunyddiau-hms
Teuluoedd yn Gyntaf arsquor Ticircm o Amgylch y Teulu
Mae Teuluoedd yn Gyntaf yn rhaglen arloesol syrsquon hyrwyddo gwaith gan yr holl awdurdodau lleol i ddatblygu systemau amlasiantaethol effeithiol a chefnogaeth i deuluoedd gan roi pwyslais pendant ar atal ac ymyriadau cynnar er lles teuluoedd yn enwedig y rheini syrsquon byw mewn tlodi
Un o brif elfennaursquor rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf ywrsquor dull Ticircm o Amgylch y Teulu o weithio gyda theuluoedd sydd ag anghenion cymhleth Mae modelau Ticircm o Amgylch y Teulu ar waith ym mhob un orsquor 22 o awdurdodau lleol yng Nghymru
Mae Ticircm o Amgylch y Teulu yn dod acirc gweithwyr proffesiynol o bob math at ei gilydd i weithio gyda theulu er mwyn cyflawni un cynllun cymorth Y nod yw sicrhau y bydd llai o orgyffwrdd ac anghysondeb yn y gwasanaethau a dderbynnir gan ofalu bod anghenion y teulursquon cael eu diwallursquon gynnar cyn cyrraedd argyfwng a allai niweidiorsquor plentyn
ldquo Partnership and multi-agency arrangements are an essential component of a comprehensive strategy for parental engagementrdquo Goodall and Vorhaus (2011) Review of best practice in parental engagement UK Department for Education
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
29
Bydd y partneriaid mewn Ticircm o Amgylch y Teulu yn cael eu dewis ar sail yr anghenion a nodwyd ond gallent gynnwys
bull ymwelwyr iechyd gweithwyr iechyd proffesiynol gwasanaethau iechyd meddwl nyrsys ysgol
bull gwasanaethau troseddau ieuenctid gwasanaethau cymdeithasol
bull gwasanaethau ieuenctid
bull gwasanaeth gofalwyr ifanc gweithwyr canolfan blant
bull gweithwyr lles proffesiynol
bull gwasanaethau cynghori ar faterion ariannolarianbudd-daliadau
bull yr heddluswyddogion cymorth cymunedol
bull gwasanaethau tai
bull darparwyr cyfleoedd dysgu fel teulu
bull ysgolion gan gynnwys lleoliadau meithrin cynradd uwchradd ac ysgolion arbennig
Mae ysgolion mewn lle da i allu cymryd rhan mewn model Ticircm o Amgylch y Teulu a gallant helpu i hyrwyddo ffordd gyfannol o ddarparu gwasanaethau er mwyn ymdrin acircrsquor holl broblemau y gall y teulu eu hwynebu
Mae rhai ysgolion fel Ysgol Coedcae (gweler y fideo Estyn) yn trefnu cyfarfodydd wythnosol Ticircm o Amgylch y Teulu yn yr ysgol Gellir cael atgyfeiriadau at y rhaglen Teuluoedd yn Gyntaf gan yr ysgol asiantaeth allanolpartner irsquor ysgol neursquor teulu ei hun
Asesu anghenion ndash Er mwyn rhoi pecyn o fesurau ar waith syrsquon addas i bob achos rhaid cynnal gwerthusiad Fframwaith Asesursquor Teulu ar y Cyd (JAFF) Maersquor JAFF yn rhoi gwerthusiad cynhwysfawr o anghenion y teulu drwy asesu ei gryfderau mewn nifer o feysydd Defnyddir y JAFF wedyn i baratoi cynllun ymyraethau addas i helpursquor teulu i drechursquor problemau y maersquon eu hwynebu Gallai hyn gynnwys atgyfeirio at y Ticircm o Amgylch y Teulu
Pethau irsquow hystyried ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Y ffordd orau o gynnal lles staff drwy gefnogaeth a goruchwyliaeth briodol ndash mae rolau ymgysylltu acirc theuluoedd yn enwedig os ydynt yn golygu gweithiorsquon agos gyda theuluoedd sydd acirc llu o broblemau yn gallu achosi gofid a blinder mewn rhai achosion Mae lles staff yn ystyriaeth hanfodol ym mhob ysgol ac maersquon ddigon posibl y bydd staff syrsquon cyflawni rocircl YGaTh yn gallu manteisio ar rwydwaith goruchwylio neu fath arall o rwydwaith cefnogi Mae hyn yn cael ei drafod ymhellach yn yr adnodd Rolau staff YGaTh (Thema 2 Adnodd 2) yn y pecyn cymorth hwn
bull A ellir defnyddiorsquor Grant Amddifadedd Disgyblion i helpu i dalu am yr amser staff sydd ei angen ar gyfer dull Ticircm o Amgylch y Teulu
bull Sut i ddewis neu hyfforddi staff i sicrhau bod eu hagwedd at ddatrys problemaursquon gadarnhaol arsquou bod yn deall swyddogaeth pob un orsquor partneriaid
bull Sut i fesur canlyniadau ymyraethau ndash er mwyn canfod beth syrsquon llwyddiannus a beth syrsquon llai effeithiol
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
30
bull Sut i gydgysylltu gweithio amlasiantaethol ar draws yr ardal leol neu glystyrau ysgol oherwydd gall hyn fod o gymorth i sicrhau trosglwyddo effeithiol a chadarnhaol rhwng ysgolion
bull Sut i adnabod teuluoedd sydd mewn angen a sut i wybod pryd y maersquor angen am wasanaethau ychwanegol wedi mynd heibio
bull Rhaid cydymffurfio acirc rheolau syrsquon ymwneud acirc diogelu data a rhaid gwiriorsquon ofalus unrhyw gytundebau rhwng gwahanol bartneriaid ynghylch rhannu gwybodaeth am wrthrychau data Mae Cytundeb Rhannu Gwybodaeth Bersonol Cymru yn rhoi cyfarwyddyd ynghylch llunio cytundebau rhannu gwybodaeth wwwwaspiorgpagecfmorgid=702amppid=50174
bull Rhaid gofalu bod y staff syrsquon gysylltiedig wedi cael yr hyfforddiant priodol ar ddiogelu plant Mae canllawiau Llywodraeth Cymru ar ddiogelu plant mewn ysgolion Cadw dysgwyr yn ddiogel ar gael yn wwwgovwalestopicseducationandskillspublicationsguidancekeeping-learners-safelang=cy Mae Canllaw Diogelu Estyn ar gael yn wwwestyngovuk
Gweithio amlasiantaethol i gefnogi dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol (ADY)
Ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
Derbynnir yn gyffredinol fod ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion yn ffordd effeithiol o adnabod anghenion yr unigolyn am gymorth a phennursquor camau irsquow cymryd i ddiwallursquor anghenion hynny Gellir ei ddefnyddio mewn dull Ticircm o Amgylch y Teulu ac yng nghyd-destun Teuluoedd yn Gyntaf neu ei gynnwys yn arferion gweithiorsquor ysgolcoleg o ddydd i ddydd
Mae ymarfer syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn golygu bod rhienigofalwyr ac ymarferwyr orsquor holl asiantaethau perthnasol yn adnabod anghenion y plentyn neu berson ifanc am gymorth (gwasanaethau iechyd ysgolioncolegau gwasanaeth addysg gofal cymdeithasol sefydliadau gwirfoddol) ndash dull amlasiantaethol
bull yn ymwneud acircrsquor plentyn neu berson ifanc cyfan yn hytrach na dim ond pennu diagnosis a chanolbwyntio ar y pethau nad ywrsquon gallu eu gwneud
bull yn cynnwys plant a phobl ifanc a rhienigofalwyr yn bartneriaid wrth gynllunio
Mae adolygiadausesiynau cynllunio syrsquon canolbwyntio ar unigolion
bull yn ddigwyddiadau gweithredol sydd ymysg pethau eraill yn tynnu sylw at bethau irsquow datblygu a beth mae pawb yn ei hoffi arsquoi edmygu ynghylch y plentynperson ifanc Fodd bynnag mae hyn yn golygu mwy na dweud pethau dymunol am y plentyn neu berson ifanc ndash maersquon arwain at bennursquor materion y mae angen gweithredu yn eu cylch
bull yn arwain at lunio cynllun gweithredu syrsquon cynnwys canlyniadau CAMPUS ac at ddynodi unigolion i gymryd pob un orsquor camau gweithredu
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
31
6
Enghreifftiau o ysgolion syrsquon defnyddio gweithio amlasiantaethol yn llwyddiannus i wella deilliannau addysgol a lles
Astudiaethau achos o Ysgol Coedcae6
Roedd Disgybl A yn peri pryder oherwydd ei chyfradd presenoldeb a oedd yn 46 y cant ar gyfartaledd Atgyfeiriwyd yr achos at y Ticircm o Amgylch y Teulu gan nad oedd y disgybl yn dychwelyd adref gydarsquor hwyr Roedd yr heddlu wedi bod yn gysylltiedig Cafwyd cydsyniad ar gyfer Ticircm o Amgylch y Teulu drwy ymweld acircrsquor cartref gan fod y fam yn wael iawn O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu roedd gweithiwr cymdeithasol yn yr ysgol wedi ymgymryd acircrsquor achos Drwy weithio gydarsquor teulu cafwyd gwybod am hanes o drais domestig Am fod y fam yn wael roedd Cymorth i Ferched wedi ymgysylltu acircrsquor teulu ac roedd y prosiect STAR wedi darparu strategaethau ar gyfer Disgybl A irsquow helpu i ffurfio perthnasoedd iach Roedd ein gweithiwr ieuenctid wedi lleoli Disgybl A mewn nifer o brosiectau i hyrwyddo ei hunan-barch a meithrin perthnasoedd cadarnhaol Hwyluswyd hyn drwy gefnogaeth un i un
Canlyniadau Mae presenoldeb Disgybl A wedi gwella ac wedi cyrraedd 81 y cant eisoes Mae Disgybl A yn hapus yn yr ysgol mae ganddi gylch da o ffrindiau ac maersquon cyrraedd ei gradd gyffredinol mewn 90 y cant orsquoi phynciau Gwaetharsquor modd bu farw mam Disgybl A yn ddiweddar Maersquor gefnogaeth wedi llwyddo cymaint fel bod Disgybl A yn parhau i gymryd rhan yn yr holl brosiectau ac yn gwneud rhagor o gynnydd ar bresenoldeb a chyrhaeddiad academaidd Maersquor gwaith mewn partneriaeth wedi dangos bod cyfathrebu agored gonestrwydd ac ymddiriedaeth yn sicr o wella cyfleoedd
Roedd cyfradd presenoldeb Disgybl B yn 85 y cant a byddairsquon hwyr yn cyrraedd yr ysgol yn aml Roedd nifer y pwyntiau ymddygiad negyddol ar gynnydd ac roedd ei ymagwedd at ddysgursquon negyddol Cafwyd gwybod gan y fam fod ei ymddygiad yn wael yn y cartref ei fod yn methu acirc chydymffurfio acirc rheolweithiaursquor cartref arsquoi fod yn gecrus ac weithiaursquon ymosodol tuag at frodyr a chwiorydd O dan y Ticircm o Amgylch y Teulu fe ymgysylltodd nyrs a gweithiwr cymdeithasol yr ysgol acircrsquor disgybl arsquor teulu Roedd cyfweliadau ar faterion penodol archwiliadau iechyd ac atgyfeiriad at y clinig iechyd wedi dangos bod anhwylder cysgu arno a oedd heb gael ei ddiagnosio cynt Rhoddwyd meddyginiaeth ar bresgripsiwn
Canlyniadau Mae Disgybl B yn cyrraedd yr ysgol yn brydlon yn awr Mae ei gyfradd presenoldeb wedi codi o 85 y cant i 94 y cant Maersquor adolygiad diweddaraf o gynnydd wedi dangos gwelliant mawr o ran canolbwyntio ymddygiad a dysgu Mae bywyd y cartref yn fwy tawel o lawer mae Disgybl B yn cysgursquon dda ac maersquon awyddus i ddod irsquor ysgol
6 Orsquor cyflwyniad PowerPoint Mynd irsquor afael acirc thlodi drwy ddull amlasiantaeth ndash Ysgol Coedcae School yn wwwestyngovukcymraegdarparwr6694050
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd
Thema 5 Adnodd 2 ndash Datblygu partneriaethau cymunedol
32
uwch reolwyr 7
Astudiaeth achos Gwaith amlasiantaethol yn Ysgol Gynradd Treorci
Wedirsquoi addasu o Gweithio gydarsquon gilydd i fynd irsquor afael ag effaith tlodi ar gyflawniad addysgol (Estyn 2013)7
Crynodeb Mae Ysgol Gynradd Treorci yn ysgol fro syrsquon gwasanaethu cymunedau ym mlaenau Rhondda Ceir lefelau uchel o anweithgarwch economaidd yn yr ardal hon
Roedd uwch reolwyr wedi penodi swyddog lles ac wedi trefnu ystafell i deuluoedd er mwyn ymgysylltu acirc theuluoedd dysgwyr difreintiedig Maersquor ysgol yn helpu teuluoedd i fynd irsquor afael acirc phroblemau tymor byr syrsquon eu hwynebu ar y pryd gan gynnwys rhai syrsquon ymwneud acirc thai trais domestig a sefydlu rheolweithiau Ochr yn ochr acirc hyn roedd hefyd yn gwella sgiliau rhianta a sgiliau sylfaenol rhienigofalwyr fel eu bod yn gallu cyflawni rocircl yr addysgwr cyntaf gydarsquou plentyn
Maersquor ysgol yn cydgysylltu gwasanaethau ac ymarferwyr o amgylch y plentyn arsquor teulu ac yn dangos y ffordd at arbenigwyr perthnasol gan weithio mewn partneriaeth ag asiantaethau o bob math syrsquon darparu hyfforddiant mewn llythrennedd rhifedd rheolaeth ariannol a sgiliau digidol a chymdeithasol Maersquor ysgol wedi datblygu system i adnabod anghenion mewn teuluoedd ac olrhain cyfranogiad ac maersquon monitrorsquor rhan a gymerir gan rienigofalwyr ac effaith camau gweithredu ar ddysgwyr
Bydd uwch reolwyr yn cwrdd acirc theuluoedd bob hanner tymor i drafod y cynnydd a gafwyd o ganlyniad i ymgysylltu acircrsquor ysgol arsquor asiantaethau syrsquon bartneriaid iddi Maersquor cyfarfodydd hyn yn canolbwyntio ar yr effaith y mae rhienigofalwyr yn ei gweld o ganlyniad i hyn ar gyrhaeddiad eu plentyn a lles y teulu
Canlyniadau Mae rhienigofalwyr wedi gwneud sylwadau am y gwelliant yn ymddygiad eu plant arsquor perthnasoedd gwell ag athrawon rhienigofalwyr ac oedolion eraill Ar gyfartaledd maersquor gyfradd presenoldeb wedi codi bron chwech y cant ymysg y plant y mae eu teuluoedd wedi ymgysylltu acircrsquor ysgol Rhagwelir y bydd y dysgwyr yn y rhaglen syrsquon gymwys i gael prydau ysgol am ddim yn cyrraedd y lefel ddisgwyliedig ar gyfer cyflawniadau personol a chymdeithasol Mae hyn yn drawiadol gan fod lefelaursquor sgiliau personol a chymdeithasol a oedd gan y dysgwyr hyn yn isel wrth eu derbyn irsquor ysgol
Mae rhienigofalwyr yn cymryd rhan mewn cyfarfodydd un i un bob hanner tymor gydarsquor swyddog lles lle maent yn trafod eu taith dysgu bersonol camau gweithredu a dyheadau Bellach mae llawer mwy o rienigofalwyr yn barod i ymgysylltu acircrsquor ysgol ac wedi ennill cymwysterau cydnabyddedig am y tro cyntaf erioed Mae hyn wedi ennyn yr hyder sydd ei angen arnynt i gefnogi dysg eu plant
7 wwestyngovukcymraegdocViewer-w2969694Gweithio20gydarsquon20gilydd20i20fynd20irsquor20afael20ag20effaith20tlodi20ar20gyflawniad20addysgol20-20Rhagfyr202013navmap=30163
dysgullywcymruamddifadedd