Salmonella spp.’de Antimikrobiyal Direnç
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
VETERİNER FAKÜLTESİ
MİKROBİYOLOJİ ABD
DR. ÖĞR. ÜYESİ
SİBEL KIZIL
01.03.2019
KONULAR
*Salmonella hakkında genel bilgi
Türkiye’de:*Kanatlılarda Salmonella
*Gıdalarda Salmonella
*İnsanlarda Salmonella
*Antimikrobiyal Direnç Mevcut Durum
Kanatlılarda Hareketsiz Salmonella Enfeksiyonları
• Salmonella Pullorum (1,9,12;-,-)
(Pullorum Hastalığı )
• Salmonella Gallinarum (1,9,12;-,-)
(Kanatlı Tifosu )
Kanatlılarda Hareketli Salmonella
Enfeksiyonları(Paratifo Enfeksiyonları)
• S. Enteritidis (1,9,12;g,m;-)
• S. Typhimurium (monofazik, difazik) (1,4,(5),12;i;1,2)
• S. İnfantis (6,7,14;r;1,5)
ZOONOZ
HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN SON DERECE ÖNEMLİ
Salmonella’nın fagositozu engelleyerek
makrofajların içinde çoğaldıkları da bilinmektedir !!!!
ANTİFAGOSİTİK ÖZELLİK
Salmonella konakçıda etkin bir şekilde kolonize olur !!!
Salmonella
55°C’de 20’dk da tahrip olur
Salmonella’nın Virulens Faktörleri:
PlazmidlerToksinlerFimbriaFlagella
Lipopolisakkarit
Salmonella
Endotoksin !!!Enterotoksin !!!
Sitotoksin !!!
sentezleyebilmektedir
Salmonella’nın en önemli bulaşma yolu
Fekal-Oral Bulaşma
Kanatlılarda akut ve kronik ve sıklıkla subklinik
seyretmekte
Horizontal ve Vertikal olarak bulaşabilmektedir.
Kanatlılarda Salmonella türlerinin yüksek prevalansı nedeniyle
Damızlık, Yumurtacı ve
Broyler Kontrol programları uygulanmaktadır
Gıda Kaynaklı Enfeksiyon ve Zehirlenmelere İlişkin Resmi Kontrol Prosedürü (2013)
Kanatlı Tifosu ile Kanatlılarda Pullorum Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği (2011)
27 Mart 2014 tarih ve 28954 sayılı Resmi Gazete’de
“Salmonella ve Belirlenmiş Diğer Gıda Kaynaklı Zoonotik Etkenlerin Kontrol
Altına Alınması Hakkında Yönetmelik”
Antimikrobiyel direncin izlenmesi için
Toplanacak izolat sayısı,Test edilecek antimikrobiyeller ve uygulama
metodları ile İzleme için gerekli kurallar hakkında
detaylı bilgi sunulduğu bildirilmektedir.
Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği’ne göre
Çiğ kanatlı eti ve hazırlanmış kanatlı eti karışımlarında
Salmonella spp. analizleri yapılmaktadır.
Ancak 09.10.2018’de AB’ne uyum çerçevesinde S. Enteritidis ve S. Typhimurium olarak revize
edildi.Sebebi ne olursa olsun
tüm bu konu ile ilgili olarak analizler için Çiğ kanatlı eti ve hazırlanmış kanatlı eti
karışımlarında (denetim, Alo 174, gıda kaynaklı hastalık, resmi istek, özel istek)
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı (UGRL)’na yönlendirilmiştir
S. Typhi ve S. Paratyphi insanlarda
İhbari Mecburi Hastalıklar listesinde yer almaktadır.
Antimikrobiyal Direnç Hızla Yayılıyor
Gıda yoluyla !!!!Su ve Çevre kontaminasyonu
Doğrudan temasla
Neden Salmonella da Antibiyotik Direnci Çok Önemlidir
????
*Salmonella enfeksiyonları sıklıkla subklinik seyrederek
hayvanlar taşıyıcı rol oynarlar
*Hızla hayvanlar arasında horizontal ve vertikal bulaşma
oluşur
Damızlıkların Salmonella yönünden ari olması gerekir.
*Dolayısıyla hastalığı bastırmak için yoğun antibiyotik uygulanır.
Antimikrobiyal Direnç
*Salmonella enfeksiyonları sıklıkla subklinik seyrederek hayvanlar taşıyıcı rol oynarlar
*Hızla hayvanlar arasında horizontal ve vertikal bulaşma oluşur
*Yetersiz laboratuvar analizi*Yetersiz Kontrol ve Denetimler
*Bunlarla birlikte hastalığı bastırmak için yoğun antibiyotik uygulanır.
Antimikrobiyal Direnç
Kontrolsüzce kullanılan antibiyotikler sonucunda Salmonella’larda özellikle
Çoklu İlaç Direnci (Multy-Drug Resistance)
sıklıkla görülmektedir.
OluşanÇoklu İlaç Direnci (MDR)
Bakteri - BakteriHayvan - Hayvan
İnsan - İnsanBakteri – Hayvan – Gıda - İnsan
Kolaylıkla ve Hızla Aktarılır
Türkiye’de Salmonella yönünden durum
Nedir?
Yıl Örnek (Sayı) Salmonella spp. S. Enteritidis S. Typhimurium S. Gallinarum S. İnfantis
1996 Tavuk (527) % 10.81 % 39 % 4 % 14
1996 Tavuk (300) % 13
2003 Kanatlı (1200) % 4.08 % 35.71
2006 Kanatlı (578) % 71.7
2007 Kloakal svap (460) % 6.3 % 65.5
2008 Broyler (422) % 11.1 % 14.9
2008 Kloakal svap (1000) % 12
2008 Yumurta (100) % 6
2014 Kümes (58) % 29.31 % 40.9 % 31.8
2015 Karkas (100) % 15 % 26.6 % 20
Türkiye’de Yapılmış Salmonella ile İlgili Bazı Çalışmalar
Ülkesel TAGEM PROJESİ 2005
Kanatlı kesimhanelerinden temin edilen tavuk boyun vekanatlarından Salmonella’ların izolasyon, serotiplendirme
ve antibiyogramı
Ülkesel TAGEM PROJESİ 2005
Kesimhanelerden toplanan662 örnekten 58
(% 8,7) Salmonella spp.izole edildi.
Ülkesel TAGEM PROJESİ 2005
(% 32) S. Enteritidis(%31) S.Virchow
(% 19) S. Typhimurium(%7) S. Hadar ve S. Agama
(%2) S. Give ve S. Bsilla
Ülkesel TAGEM PROJESİ 2005
(% 48.1) Nalidixic acid, (% 17.2) Streptomisine
(% 1.7) Ciprofloxacin, Sulphamethoxazol-trimethoprim veChloramphenicole
dirençli oldukları görüldü.
Ülkesel TAGEM PROJESİ 2005
S. Enteritidis suşlarında antibiyotiklere karşıçoklu direncin diğer suşlara oranla
daha yüksek olduğu saptandı.
S. Typhimurium suşlarında ise dirençlilik saptanamadı.
1168/2006
Yumurtacı tavuklarda İlk Ulusal Salmonella Kontrol Programı
2006-2008 yılında
Ulusal Salmonella Kontrol Programı
Yumurtacı Tavuklarda Salmonella spp.≈% 20
Broyler ≈% 10
2006-2008 yılında
Ulusal Salmonella Kontrol Programı
S. Kentucky en çok izole edilen serotiptir
2014-2017 yılları arasında
TÜBİTAKAÜ. Vet. Fak.
Ulusal Salmonella Kontrol Programı
Yıl Sayı Gentamisin Neomisin Ampisilin Penisilin G
1990 33 Salmonella spp. R %100
2003 49 Salmonella spp. R % 100
2006 Salmonella spp. R % 23 R % 20
2008 19 S. Enteritidis R % 47.4 R % 63.2
2013-2014 R % 100 R % 100 R % 100
2016 4 S. Enteritidis R % 100
2016 39 Typhimurium R % 100
Türkiye’de 2014 yılındaGıda Zehirlenmelerinde görülen
Salmonella serotiplerinin dağılımı
Sırasıyla en çok
S. EnteritidisS. İnfantis
S. Bredeney
Türkiye’de 2016 yılında görülengıda zehirlenmesi vakalarından izole ve identifiye edilen
patojen bakterilerin dağılımını
Gıda zehirlenme vakalarından sırasıyla
B. cereus
Koagülaz pozitif Stafilokoklar, Salmonella spp.
E. coli tespit edildi.
2017 Yılında Gıda Zehirlenmelerine Neden Olan Salmonella spp. İzolatlarının Antibiyotik Direnç Özellikleri
34 adet Salmonella spp. izolatının
2 adedi S. Enteritidis, 5 adedi S. Typhimurium ve
27 adedi S. İnfantis olarak tiplendirildi
2017 Yılında Gıda Zehirlenmelerine Neden Olan Salmonella Spp. İzolatlarının Antibiyotik Direnç Özellikleri
MIC testi sonucunda suşların en çok
Ciprofloksasin, Colistin, Nalidixic asid,Tetracycline,TygecyclineTrimethoprime dirençli olduğu tespit edildi.
2017 Yılında Gıda Zehirlenmelerine Neden Olan Salmonella Spp. İzolatlarının Antibiyotik Direnç Özellikleri
11 adedi tekli, 20 adedi çoklu dirençli bulundu
Yumurtacı tavuklarda S. Kentucky
Broilerlerde ve Gıda ZehirlenmelerindeS. İnfantis
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de
ARTIYOR
Antibiyotik Direnci Yumurtacı ve Broilerlerde
Nalidixic acid, tetrasiklin, ampisilin ve sulphamethaxasol
Gıdalarda Ciprofloksasin Nalidixic acid, Tetrasiklin, Tigecyline,
Trimethoprim, Colistin Direnciİnsanlarda
Nalidixic acid, tetrasiklin, streptomisin, ampisilin, sulphamethaxasol
ARTIYOR
Nasıl Önleyebiliriz ?
Ciddi Laboratuvar AnaliziSıkı Kontrol ve Denetim
Bilinçli ÜreticiBilinçli İşletmeciBilinçli Tüketici
İNSAN VE HAYVAN SAĞLIĞI
AlternatiflerKullanılmalı
Saklamak yerine mücadele etmeli
S. Kentucky ve S. İnfantis
Yönetmeliklerde
Mutlaka Yer Almalı
AŞILAR
FAJLAR
Competative Exclusion (Yarışmacı Dışlama)
MEDYADAKİ YANLIŞ YÖNLENDİRMELER
TAVUKTAHORMON !!!!!!
TEŞEKKÜRLER