Download - Programmabegroting 2015 def
PROGRAMMA -
BEGROTING 2015
MEERJAREN- PERSPECTIEF 2016-2018
Inhoudsopgave
Aanbiedingsbrief ........................................................................................................ 1
Beleidssamenvatting .................................................................................................. 3
Financiën .................................................................................................................. 9
1 Bereikbaarheid en openbare ruimte.......................................................................... 17
2 Bestuur en dienstverlening ...................................................................................... 25
3 Cultuur en ontspanning .......................................................................................... 31
4 Economische ontwikkeling ...................................................................................... 39
5 Integrale veiligheid ................................................................................................ 45
6 Sociaal domein ...................................................................................................... 51
7 Onderwijs ............................................................................................................. 61
8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen .......................................................................... 65
9 Algemene dekkingsmiddelen ................................................................................... 73
Paragraaf Lokale heffingen ........................................................................................ 79
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing ..................................................... 83
Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen ....................................................................... 89
Paragraaf Financiering ............................................................................................. 101
Paragraaf Bedrijfsvoering ........................................................................................ 107
Paragraaf Verbonden Partijen ................................................................................... 111
Paragraaf Grondbeleid ............................................................................................. 117
Financiële toelichting............................................................................................... 121
Totaaloverzicht lasten en baten per deelprogramma .............................................................. 123
Financiële uitgangspunten .................................................................................................. 125
Overzicht en toelichting incidentele baten en lasten............................................................... 127
Bijlagen ................................................................................................................. 131
Bijlage 1 Reserves en voorzieningen .................................................................................... 132
Bijlage 2 Algemene uitkering .............................................................................................. 137
Bijlage 3 Subsidies ............................................................................................................ 139
Bijlage 4 Bezuinigingen kadernota in Begroting 2015............................................................ 141
Programmabegroting 2015 1
Aanbiedingsbrief
Datum: 10 oktober 2014
Aan de leden van de gemeenteraad van Haaksbergen,
Twaalf dagen na het monstertruckdrama bieden wij uw raad deze begroting aan. Haaksbergen heeft
een groot verdriet te verwerken en toont zich daarbij veerkrachtig en saamhorig. De gemeenschaap
staat om elkaar heen. De aandacht van het college is gericht op de nazorg van slachtoffers en
nabestaanden. De behoefte aan nazorg en andere gevolgen zijn op voorhand niet in te schatten. De
resultaten van verschillende onderzoeken wacht het college af, zodat op basis van feiten conclusies
kunnen worden getrokken.
Monstertruckdrama
We staan al voor een moeilijke opgave om onze financiën op orde te krijgen. Bij de keuzes die we
moeten maken worden de komende jaren moeten we in ieder geval ook rekening houden met de
prioriteiten die worden ingegeven door het Monstertruckdrama. Daarbij kijken we niet alleen klinisch
naar de processen rond de vergunningverlening, openbare orde en veiligheid en evenementen, want
de nasleep van het drama heeft ons in korte tijd al veel meer geleerd. Onze gemeenschap heeft een
groot verdriet te verwerken gekregen en zich daarbij veerkrachtig en saamhorig getoond. De
gemeenschap staat om elkaar heen, het Twentse Noaberschap, dat ook wij voorstaan, staat hierbij
centraal. We richten onze aandacht nu op de nazorg van de slachtoffers en nabestaanden. Resultaten
van verschillende onafhankelijke onderzoeken wachten we af. Op basis van de feiten kunnen we pas
conclusies trekken over hoe dit drama heeft kunnen gebeuren, wie daarvoor verantwoordelijk is, wat
we daarvan kunnen leren en hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen.
Daarnaast heeft het monstertruckdrama ons nog iets geleerd. Want naast een kritische blik op onze
rol als vergunningverlener en handhaver hebben we nadrukkelijk ook een rol op het sociale gebied.
Het drama heeft ons in de nazorg bij gezinnen gebracht die we anders minder scherp of niet in beeld
hadden. Nu is het een kans om deze gezinnen verder te helpen.
Het belang van samenwerking is bij het monstertruckdrama weer eens nadrukkelijk gebleken: zonder
ondersteuning en hulp van de Veiligheidsregio, de verschillende hulporganisaties en andere overheden
had dit drama nog veel erger kunnen aflopen. En ook in de nasleep is het prettig dat we een beroep
kunnen doen op de ondersteuning, kennis en kunde van zoveel verschillende partners.
De opgave waar wij voor staan is groot. Was er eerst alleen de opgave de gemeentefinanciën op orde
te brengen. Nu zullen wij ook met elkaar de gevolgen van het tragische ongeval op moeten vangen.
Het is nog niet duidelijk wat de financiële gevolgen hiervan zijn.
De voorliggende programmabegroting 2015-2018 is opgesteld op basis van de beraadslagingen van
uw raad bij de Kadernota 2015 en de richtinggevende uitspraken die u bij de behandeling van het
financieel herstelplan heeft gedaan.
De begroting biedt een inhoudelijk en financieel kader voor 2015 en volgende jaren. Daarmee is het
voor uw raad een belangrijk instrument in het kader van uw sturende rol.
Bij de maatregelen om Haaksbergen financieel weer gezond te maken is eerst gekeken naar het
fysieke domein en de kosten van eigen en andere organisaties. Daarnaast is beoordeeld welke
inkomsten en uitgaven de gemeente heeft én waar maatregelen mogelijk zijn. De financiële opgave is
met realistische en maatschappelijk verantwoorde maatregelen ingevuld.
Deze begroting kent een substantieel tekort in 2015 maar is wel structureel sluitend voor het jaar
2018. Het weerstandsvermogen is dan ook weer op een voldoende niveau.
Programmabegroting 2015 2
Het ambitieniveau zoals vastgelegd in het coalitieakkoord wordt zoveel mogelijk waargemaakt. Onze
ambitie is en blijft om te investeren in de lokale samenleving.
Om de raad inzicht te bieden in de beleidsmatige, organisatorische en financiële ontwikkelingen rond
de drie decentralisaties is in de begroting 2015 een apart programma voor het Sociale Domein
opgenomen. Hier komen het bestaande beleid en de nieuwe taken op de terreinen werk, zorg en
jeugd samen. We geven daarmee concreet invulling aan de motie die bij de behandeling van de
begroting 2014 is aangenomen.
Opbouw begroting In het hoofdstuk “Beleidssamenvatting” gaan we in op de belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen.
Vervolgens lichten we aan de hand van het verloop van het resultaat onze financiële positie toe. Beleid
en kaders zijn uitgewerkt in de programma’s. In het programma Algemene Dekking zijn de
investeringen voor 2015 opgenomen. Programma-overstijgende ontwikkelingen komen in de
paragrafen aan bod. We sluiten deze begroting af met een aantal informatieve bijlagen.
Het college van burgemeester en wethouders.
Programmabegroting 2015 3
Beleidssamenvatting
Terug naar de kern. Dat is de boodschap van deze voorliggende begroting. Gezien onze slechte
financiële positie zijn we genoodzaakt moeilijke keuzes te maken. Niet alleen ten aanzien van
besteding van onze financiële middelen, maar vooral ook ten aanzien van de inzet van onze
medewerkers.
In de Kadernota 2015 hebben wij het al aangegeven: wij moeten bepalen wat voor gemeente
Haaksbergen WIL zijn en aan de andere kant wat voor gemeente Haaksbergen KAN zijn, gezien de
beschikbare financiële middelen. Wij krijgen meer verantwoordelijkheid voor werk, zorg en jeugd en
wij brengen een eigen bestuursstijl met ons mee. Dit zijn de ingrediënten die de koers bepalen voor
deze raadsperiode. Wij willen het accent verleggen van fysiek naar sociaal. Wij willen meer investeren
in mensen. We geven daarbij de voorkeur aan activiteiten boven stenen.
We moeten onze financiële positie versterken. Dit vraagt om slimme maatregelen, waarbij wij de
lasten voor inwoners en bedrijven zo beperkt mogelijk willen houden. Wij willen dit sociaal en solide
doen voor de toekomst, ondanks de bezuinigingen die door het Rijk worden opgelegd. Dit betekent
ook dat we nu ons verlies nemen, waardoor we vanaf 2017 weer kunnen bouwen. Hierdoor koersen
we op een financieel gezonde gemeente.
Wat is nu de kern? We zorgen ervoor dat Haaksbergen als zelfstandige gemeente blijft bestaan. Dit
betekent dat we flexibel en vindingrijk moeten zijn, want we zijn te klein om alles zelf te blijven doen.
Een gemeente die bestuurt, regie voert, stimuleert, ondersteunt en minder zelf uitvoert, past hierbij.
We zoeken daarom samenwerkingsvormen om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen, kosten
te besparen, onze voorzieningen in stand te houden en kwetsbaarheid te beperken.
Deze verandering vraagt veel inzet en betrokkenheid van iedereen. In onze contacten met
gemeenteraad, inwoners (specifiek ook met jongeren), bedrijfsleven, instellingen en gemeentelijke
organisatie nemen wij een open houding aan. Het gaat ons daarbij om luisteren, verbinden,
vertrouwen, vernieuwen, deskundig, doelgericht, transparant en succesvol zijn. Kortom: krachtig,
energiek en verbindend!
Zicht op 2015 en volgende jaren: de belangrijkste ontwikkelingen
In de aanhef van deze aanbieding gaven wij het al aan: wij gaan terug naar de kern. Wij, college en
raad, moeten keuzes maken. Welke taken willen wij en kunnen wij uitvoeren. Op welk niveau moet
die taak worden uitgevoerd? Wat is het maatschappelijk effect van deze keuze? Wat is het financieel
effect? Blijven we nog een betrouwbare overheid als wij deze keuze maken?
De gemeente gaat minder taken uitvoeren. Taken die niet wettelijk verplicht zijn, gaan we
heroverwegen. Dit kan leiden tot het uitvoeren van minder taken, of er wordt een beroep gedaan op
inwoners, bedrijven en instellingen. Deze partijen krijgen een grotere rol bij de uitvoering van
maatschappelijk relevante taken. Als het bedrijfsmatig en financieel aantrekkelijk is taken elders te
beleggen of samen te werken, gebeurt dat.
Wij kiezen ervoor de wettelijke taken uit te voeren binnen de mogelijkheden die we hebben. In de
programmabegroting geven wij aan wat we doen, voor welk budget en tegen welke kwaliteit.
Financiën
Wij gaan sturen in plaats van corrigeren. We zullen in control komen, interne controle op orde
brengen, voeren risicomanagement en versterken het weerstandsvermogen. Ook gaan we meer
regievoeren. We hebben een beperkt budget gecreëerd voor investeringen. Wij gaan op zoek naar
ruimte voor nieuw beleid en ook hier spreken we onze creativiteit aan.
Programmabegroting 2015 4
In control: een sluitende en inzichtelijke begroting
De grote uitdaging is het op orde krijgen van onze financiële positie. Hiervoor zijn onder andere een
structureel sluitende begroting, een voldoende algemene reserve en een goede onderbouwing van de
wijze waarop we onze taakstellende bezuinigingen realiseren noodzakelijk. Eveneens is het van belang
dat we kritisch zijn op de verbonden partijen en het door hen gevoerde c.q. te voeren financieel
beleid, zodat we financiële risico’s vanuit die hoek minimaliseren.
Naast het financiële aspect richten we ons ook blijvend op het verbeteren van de informatiewaarde
van de begroting. Zo is in lijn met de overdracht van taken van het rijk naar gemeenten het beleid op
de terreinen werk, zorg en jeugd nu gebundeld in één programma.
We richten ons op de hoofdlijnen van beleid, maar proberen dit beleid wel beter meetbaar te maken.
We hebben een indeling op programmaniveau. Relevante aspecten op deelprogrammaniveau zijn in de
toelichting uitgewerkt, dit vergroot het inzicht en de informatiewaarde. Ook hebben we op
verschillende punten aanvullende informatie verwerkt om de informatiewaarde van de begroting
verder te vergroten. Het gaat dan bijvoorbeeld om de maatstaven voor de berekening van de
algemene uitkering, inzicht in formatie en personele kosten, overzichten van het verloop van de
belastingdruk, etc.
In control zijn betekent actief monitoren en waar nodig bijsturen. De procesgerichte interne controle,
waarbij we al tijdens het proces controleren of we de dingen goed doen, is hierbij van belang.
Hierdoor kunnen we sneller bijsturen als dat nodig is.
Regievoeren
We willen naar een meer regievoerende organisatie. De uitvoering laten we daarbij meer aan derden
over. De decentralisatie van taken op de gebieden werk, zorg en jeugd versterkt deze ontwikkeling.
Deze keuze betekent ook dat wij ons beleid richting organisaties waarmee wij samenwerken, moeten
aanscherpen. De verbetering van de paragraaf verbonden partijen zien wij in die ontwikkeling als een
noodzakelijke stap.
Verbonden partijen
Wij zijn verbonden met instellingen en verenigingen. Niet alleen verbonden door de maatschappelijke
functie die zij vervullen, maar ook liggen er financiële banden. De huidige financiële situatie noopt ons
om per 2015 te kijken naar een bezuiniging op de norm- en waarderingssubsidies. In 2015 houden wij
de budgetsubsidies tegen het licht, waarbij wij met name kijken naar de maatschappelijke effecten,
afgesproken resultaten en het financieel beleid van de betrokken instellingen. Deze analyse zal tot
nieuwe afspraken kunnen leiden, waarvan de gevolgen in 2016 merkbaar worden.
Maatschappelijke ontwikkeling
Sociaal Domein
Met ingang van 1 januari 2015 is onze gemeente verantwoordelijk voor extra taken op het terrein van
werk, zorg en jeugd. De komst van deze nieuwe taken gaat gepaard met minder budget, waardoor
kostenbesparende maatregelen noodzakelijk zijn. De mogelijkheden om dit op vorm te geven liggen
met name in een integrale aanpak, innovatie en efficiencyverbetering. Met onze integrale aanpak in de
Noaberpoort – waar we samenwerken met onze partners, vrijwilligers en klanten – hebben we een
duurzame structuur neergezet voor de uitvoering van taken op het gebied van zorg, welzijn, jeugd en
werk. De Noaberpoort is onze centrale toegang voor alle inwoners.
Wij vinden het van groot belang om problemen te voorkomen en, als dat niet lukt, deze zo vroeg
mogelijk te signaleren. Daarom versterken wij de preventie en vroegsignalering. Hierbij trekken we
ook samen op met scholen in het kader van passend onderwijs. Daarnaast werken we intensief samen
met onze maatschappelijke partners als het gaat om het inzetten en ontwikkelen van algemene,
voorliggende voorzieningen. Deze voorzieningen zijn voor alle inwoners vrij toegankelijk, zoals
bijvoorbeeld het algemeen maatschappelijk werk en het jongeren- en ouderenwerk. Met een goed en
Programmabegroting 2015 5
breed aanbod van algemene voorzieningen zal het beroep op de (duurdere) individuele voorzieningen
naar verwachting beperkter zijn. Tevens zetten wij extra in op nazorg, als preventieve maatregel, om
terugval te verminderen/voorkomen.
Samen met de taken op deze en aanpalende beleidsterreinen beslaat het sociaal domein per 2015
€ 18 mln. Dit is inclusief de € 10 mln. die wij voor de (grotendeels) nieuwe taken via de algemene
uitkering ontvangen.
In regionaal verband werken wij op het gebied van de Wmo en de Jeugdwet samen met de
gemeenten in Twente onder de noemer Samen14. Het Rijk verplicht ons voor een deel van de nieuwe
taken op het gebied van Jeugd samen te werken. Het uitgangspunt voor regionale samenwerking is
lokaal wat lokaal kan, regionaal wat moet of waar dat efficiënt en effectief is.
Armoedebeleid
Voor het tegengaan van armoede geldt dat inwoners een eigen verantwoordelijkheid hebben. De
gemeente is een vangnet voor degenen die deze verantwoordelijkheid niet kunnen nemen en niet op
hun omgeving kunnen terugvallen. Wij vinden het belangrijk dat inwoners, die onze steun nodig
hebben, actief en persoonlijk worden benaderd. Voorlichten en begeleiden van inwoners en ook van
instellingen die hier actief bij betrokken zijn, is een specifiek aandachtspunt in onze visie. Hierbij geldt
dat wij de budgetten die wij krijgen van het Rijk ter bestrijding van armoede, specifiek koppelen aan
deze voorzieningen. Het Rijk stelt hiervoor extra middelen beschikbaar, die wij inzetten om mensen
met een laag inkomen en/of schulden actief te ondersteunen. Voor Haaksbergen is in 2015 € 100.000
beschikbaar, dit bedrag is toegevoegd aan het budget Bijzondere Bijstand.
Lokale werkgeversbenadering
Het bewerkstelligen van een goede match tussen werkgever en werknemer vinden wij belangrijk en
hier geven wij een impuls aan in 2015. Wij gaan investeren in het ontwikkelen van een lokaal netwerk
van werkgevers, die medeverantwoordelijkheid willen nemen voor mensen met een kwetsbare
arbeidsmarktpositie. Door extra personele capaciteit in te zetten en de samenwerking tussen de
accountmanager van werk en inkomen en de bedrijfscontactfunctionaris te versterken faciliteren we
werkzoekenden en werkgevers. De ambtelijke inzet wordt versterkt door onze bestuurlijke contacten
met werkgevers, Hierdoor ontstaat een optimale mix van beschikbare werkplekken en geschikte
kandidaten. Het (eind)doel hierbij is de uitstroom van bijstandsgerechtigden richting de arbeidsmarkt
en werkgevers met voldoende en bekwaam personeel.
Herschikking schoollocaties
De toekomstige terugloop van leerlingen leidt ertoe dat herschikking van schoolgebouwen in beeld
komt. Er heeft een onderzoek naar de herschikking van de schoollocaties plaatsgevonden, waarbij
schoolbesturen, gemeente en betrokken scholen samen optrekken. De uitkomsten van dit onderzoek
zijn twee clusters (van in totaal vijf scholen) die voor herschikking in aanmerking komen. De
herschikking (en de daarmee gepaard gaande herontwikkeling) wordt in overleg met onze partners
gefaseerd uitgevoerd. 2015 is een voorbereidingsjaar voor de herschikking waarin onder meer het
bestemmingsplan wordt herzien en ontwerpkosten worden gemaakt. Vanaf 2016 starten we met de
uitvoering van de plannen en is een uitvoeringskrediet nodig.
De Wilder
Wij zien het recreatiebad als een waardevolle voorziening met maatschappelijke betekenis. De Wilder
vervult verschillende functies op het gebied van recreatie, sport, bewegen en gezondheid. Ons doel is
het recreatiebad op een financieel verantwoorde en duurzame manier te behouden. Nog in 2014 is de
definitieve besluitvorming voorzien waarbij financiële, inhoudelijke en maatschappelijke effecten een
belangrijk onderdeel zijn.
Programmabegroting 2015 6
Ruimtelijke Ontwikkeling
Groene Kwaliteitsgemeente
In de vastgestelde Structuurvisie 2030 hebben wij de ambitie uitgesproken om in 2030 de groenste
gemeente van Twente te zijn. Wij onderzoeken voor de verschillende deelgebieden wat de
mogelijkheden hiervoor zijn. Belangrijk hierbij is de realisering van de nieuwe N18. Hierdoor wijzigt de
ruimtelijke structuur van Haaksbergen en ontstaan er kansen voor het versterken van de
groenstructuren in de deelgebieden. Dit doen we door in te zetten op het behoud van openbaar groen
en door toekomstbestendig groen te plannen en te beheren. Binnen het openbaar groen richten we
verschillende kwaliteitsniveaus in. Het beheer wordt daarop aangepast. Wij blijven evenwel inzetten
op het overdragen van openbaar groen door verkoop of verhuur aan particulieren of bedrijven.
Energiebesparing en maatregelen.
Wij willen energiebesparende maatregelen en de toepassing van nieuwe technieken in de totale
woningvoorraad en projecten verder stimuleren. Met woningcorporatie Domijn willen wij aan de slag
voor verdere verduurzaming van de woningvoorraad. Wij willen het gebruik van zonnepanelen in
Haaksbergen stimuleren.
Afval
De aanstaande vernieuwing van onze afvalinzameling- en afvalverwerkingscontracten geeft kansen
om de afvalketen slimmer en efficiënter te organiseren. In 2015 treffen wij daar de voorbereidingen
voor zodat we in 2016 de eerste concrete resultaten realiseren.
Aantrekkelijk Centrum
Om het centrum in Haaksbergen verder te ontwikkelen is het van belang om de ‘gaten’ in het centrum
op te vullen. Met ontwikkelaars onderhandelen wij over een passend ruimtelijk programma dat ook
financieel acceptabel is. Op de locatie Molenstraat 1 zijn wij vergevorderd. Op locatie de Markt
onderhandelen wij met geschikte partners om tot een realisatieovereenkomst te komen. Voor de
verder invulling van de openbare ruimte is een krediet van € 485.000 beschikbaar.
In 2014 hebben wij geïnvesteerd in het aantrekkelijk maken van het centrum. Deze lijn willen wij
voortzetten. Hierbij ligt de nadruk op het groen en aantrekkelijk maken van het centrum, o.a. door op
korte termijn een groene kwaliteitsimpuls te geven door het ‘aan te kleden’ met meer bomen,
bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair. Onderzocht is welke budgetten hiervoor nodig zijn
voor nu en de komende jaren. Wij zijn ons ervan bewust dat wij ons niet alleen moeten richten op de
kwaliteit van de openbare ruimte, maar ook de samenwerking moeten zoeken met pandeigenaren en
ondernemers. Wij willen samen met de ondernemers en partners onderzoeken welke mogelijkheden er
zijn om een gevelfonds op te richten.
Gebiedsvisie Twente Kracht: Groene Metropool Twente
De gebiedsvisie Twente Kracht: Groene Metropool Twente is een visie over Twente, waarin stad en
platteland als eenheid worden beschouwd, waar Twente als één economie en één sociale eenheid
wordt beschouwd.
De versterking tussen stad en platteland is een succesfactor voor de “Economische Motor Twente”.
Twente onderscheidt zich als kennisregio in het groen. Vanuit dit gezichtspunt is een aantal concrete
thema’s te noemen uit de gebiedsvisie die voor geheel Twente van groot belang zijn:
1. Toeristische ontwikkeling van Twente, in relatie met Duitsland
2. De economische potentie van glasvezel in het landelijk gebied
3. Wonen en werken in het landelijk gebied
4. Biobased economie
Wij sluiten aan op de gebiedsvisie en geven uitvoering aan het bijbehorende uitvoeringsprogramma
2014-2020. In de komende periode bepalen wij aan welke projecten of programmaonderdelen
Haaksbergen deelneemt rekening houdende met de financiële positie van de gemeente Haaksbergen.
Programmabegroting 2015 7
Starterswoningen en -leningen
Wij vinden het belangrijk om starters op de woningmarkt meer kansen te kunnen bieden. In 2015
willen we, evenals voorgaande jaren, de verstrekking van startersleningen continueren. Wij gaan ook
andere wegen inslaan en innovatieve instrumenten inzetten om meer woningen voor starters in deze
raadsperiode te realiseren.
Bestuur en organisatie
Visie op bestuur en organisatie
In de visie op bestuur en organisatie geven we aan welke verandering nodig is om de taken te gaan
uitvoeren, zoals we die nodig achten. Dit vraagt een andere houding van ons als bestuur en vraagt
een andere houding van de organisatie. Samen kunnen we dit tot een succes maken. Hiervoor zijn
middelen voor o.a. training en mobiliteit bevorderende maatregelen aanwezig.
Gevolgen voor de medewerkers
Een heroriëntatie op taken en inzet van middelen betekent ook een heroriëntatie op de medewerkers;
in kwalitatieve en kwantitatieve zin. Aan welke eisen moeten de medewerkers voldoen om vorm en
inhoud te geven aan de rol van de gemeente als regisseur? Wat is er voor nodig om de medewerkers
hiertoe in staat te stellen? Het antwoord op deze vragen komt in de Visie op Bestuur en Organisatie en
de feitelijke uitwerking hiervan.
Regionale samenwerking
Wij willen bewerkstelligen dat Haaksbergen in de toekomst een zelfstandige gemeente blijft. We willen
dicht bij onze inwoners blijven. We willen samenwerken met de mensen in het veld en dat vraagt om
een lokaal bestuur dichtbij de organisaties. Daarvoor is flexibiliteit en vindingrijkheid nodig. Een
gemeente “voert regie, stimuleert, ondersteunt en voert minder zelf uit”. De betrokkenheid van
inwoners, bedrijven en instellingen is van groot belang en wordt waar dat mogelijk is ten volle benut.
Samenwerkingsvormen zijn nodig voor de juiste kwaliteit van dienstverlening, kostenbesparing, het
op niveau houden van de voorzieningen en beperking van de kwetsbaarheid.
Regionale samenwerking is van groot belang, waarbij wij een actieve rol willen spelen binnen diverse
samenwerkingsvormen. Wij gaan ons ten volle inzetten op de regionale samenwerking.
Binnen de Regio Twente wordt in 2015 een heroriëntatie op de regionale samenwerking voorbereid.
De heroriëntatie zal er toe leiden dat de invloed van de gemeenteraden op hoofdonderwerpen wordt
vergroot en de portefeuillehouders meer een leidende positie moeten krijgen. Wij blijven ons actief
opstellen in deze discussie en de uitwerking hiervan.
Op het gebied van de bedrijfsvoering wordt gekeken naar de mogelijkheden tot samenwerking:
voorbeelden zijn het onderzoek naar samenwerking ICT, samenwerking op het gebied van sociale
zaken, de drie decentralisaties en de salarisadministratie.
Programmabegroting 2015 8
Programmabegroting 2015 9
Financiën
In onderstaande tabel lichten we toe hoe we tot het resultaat van de begroting 2015 en
meerjarenperspectief 2016-2018 gekomen zijn. Invalshoek voor deze begroting is dat we nu ons
verlies nemen. Aan de hand van een reële begroting, en dus ook reële bezuinigingen, gaan we weer
bouwen en koersen op een duurzaam financieel gezonde gemeente.
Het vertrekpunt voor deze analyse op hoofdlijnen is het saldo voor de jaren 2015-2018 uit de
begroting 2014. Net als in de Kadernota 2015 en het financieel herstelplan schetsen we eerst de
belangrijkste ontwikkelingen die tot financiële mutaties leiden. Hoewel het resultaat ten opzichte van
het financieel herstelplan licht verbeterd is, onder meer door een meevallende algemene uitkering uit
de septembercirculaire, blijft het probleem groot: zo’n € 4,3 mln. voor de jaren 2015 tot en met 2017.
Pas in 2018 zien we een lichte verbetering, het tekort is dan nog € 3,7 mln.
Vervolgens gaan we in op de resultaten van de ingezette herstelmaatregelen. We haken hierbij
enerzijds aan bij de lijst met mogelijke bezuinigingen uit de Kadernota, en anderzijds bij de
aanvullende maatregelen die in het herstelplan zijn gepresenteerd.
In de programma’s vindt u een meer gedetailleerde analyse van en toelichting op de mutaties in deze
begroting ten opzichte van de jaarschijf 2014 uit de begroting 2014.
Programmabegroting 2015 10
Fysiek
Afschaffen betaald parkeren
We streven naar een autoluw centrum, waarbij we het betaald parkeren afschaffen en meer blauwe
zones creëren. In 2015 treffen we hiervoor de voorbereiding. Vanaf 2016 is dit gerealiseerd. De
bijbehorende inkomsten uit betaald parkeren vallen weg. Daarnaast hebben we in de eerste berap
2014 geconstateerd dat de opbrengsten € 50.000 lager uitvallen dan structureel in de begroting is
opgenomen.
Lagere opbrengst grafrechten en kosten plantsoenen
Lagere inkomsten voor grafrechten werken structureel voor € 29.000 nadelig door doordat steeds
meer mensen kiezen voor een crematie. Dit effect komt uit de eerste berap 2014. De kosten voor het
omvormen van plantsoenen bedragen € 50.000 per jaar. De kosten stijgen per saldo jaarlijks met
€ 79.000.
Vergunningen
De laatste jaren zien we dat door het stilvallen van de woningmarkt én het verruimen van regelgeving
onze inkomsten uit de leges op bouwvergunningen verder dalen. Vanaf volgend jaar verlagen we
daarom de raming met € 76.000 tot € 442.000.
Opbrengst stedelijke vernieuwing (20 woningen)
Voor 20 in 2015 nieuw te realiseren woningen ontvangen we van de provincie een bijdrage van
€ 5.000 per woning, totaal € 100.000.
Sociaal
Effecten decentralisaties
De raad heeft voor de decentralisaties op de terreinen werk, zorg en jeugd inmiddels beleid
vastgesteld. De mei- en septembercirculaire 2014 hebben ons meer duidelijkheid verschaft over de
financiële gegevens en kaders voor de transities op de terreinen zorg en jeugd. Voor de kosten is
rekening gehouden met op termijn dalende kosten van in te kopen zorg.
Wij ontvangen nog steeds geactualiseerde gegevens over de nieuwe taken. Inmiddels is gebleken dat
verwachte kortingspercentages op de in te kopen trajecten ook van toepassing zijn op de
persoonsgebonden budgetten. Hier hadden we nog geen rekening mee gehouden, vanaf 2016 leidt dit
tot een voordeel van € 270.000. Wel is vooralsnog rekening gehouden met structureel 6 fte aan extra
taken met bijbehorende kosten van € 355.000. Op dit moment constateren we dat de geschatte
kosten de eerste jaren in ieder geval hoger zijn dan de inkomsten die we voor deze decentralisaties
ontvangen.
In het kader van de decentralisatie van taken van het rijk naar gemeenten op het gebied van werk
(Participatie) zijn de regels en budgetten voor re-integratie en sociale werkvoorziening gewijzigd. Op
dit moment houden we op basis van ons meerjarenperspectief en de begroting van Hameland
rekening met een beperkt nadeel in 2015 dat oploopt tot een nadeel van € 144.000 in 2018.
We steken meer energie in het bevorderen van de uitstroom uit de WWB, door onder meer fors in te
zetten op een actieve werkgeversbenadering. Om dit tekort aan te pakken steken we veel energie in
het bevorderen van de uitstroom uit de WWB door onze versterkte werkgeversbenadering die in 2015
verder vorm krijgt. De ambtelijke inzet wordt versterkt door onze bestuurlijke contacten met
werkgevers, waarbij inzet van uitkeringsgerechtigden regelmatig inzet van gesprek is.
De mogelijkheden om het tekort terug te dringen zoeken wij verder in de omvorming van onze sociale
werkvoorziening Hameland. Dit wordt in 2015 verder uitgewerkt en zal leiden tot een (positieve)
bijstelling van het meerjarenperspectief.
WWB BUIG/bijzondere bijstand/schuldhulpverlening
Naar verwachting loopt het aantal uitkeringsgerechtigden nog verder op door externe, niet
beïnvloedbare ontwikkelingen. Hierdoor stijgen de uitgaven. De stijging van het aantal WWB-ers heeft
ook hogere uitgaven voor bijzondere bijstand tot gevolg. We zetten hiervoor vanaf 2015 gericht
Programmabegroting 2015 11
middelen in die we daarvoor van het rijk krijgen, dat is in 2013 en 2014 nog niet gebeurd. Ook zien
we meer schuldsaneringen. Voor 2015 moeten wij rekening houden met effecten van een nieuw
verdeelmodel.
Wmo: besparingen individuele voorzieningen
Op 24 juni jl. is door uw raad besloten over te gaan tot resultaatfinanciering bij de huishoudelijke
ondersteuning. De regels en richtlijnen omtrent huishoudelijke ondersteuning veranderen met de
invoering van de nieuwe Wmo per 1 januari 2015. Waar eerder nog gesproken werd van een schoon
en leefbaar huis, wordt nu gesproken over een gestructureerd huishouden. Dit betekent dat de
huishoudelijke ondersteuning anders wordt ingevuld bij nieuwe klanten en wanneer er herindicatie
plaatsvindt. We starten in 2015 direct met herindiceren. De nieuwe werkwijze met
resultaatfinanciering en een andere formulering van huishoudelijke ondersteuning levert vanaf 2015
een structurele besparing op van € 400.000.
Verzelfstandiging de Wilder
Bij het voornemen van het op afstand zetten van het zwembad is uitgegaan van een groot financieel
voordeel. Dit voordeel is teruggebracht tot de meest gunstige bieding uit de marktoriëntatie.
Kulturhus, muziekonderwijs en bijdrage breedtesport en de Wilder
In lijn met eerdere afspraken met de raad zijn de kosten van personeel van de muziekschool onder
muziekonderwijs verantwoord. Verder was hier een bijdrage voor breedtesport geraamd, maar die
wordt ontvangen via de algemene uitkering. Ook de laatste mutaties voor het scenario, waarbij de
Wilder wordt overgedragen aan een derde partij, zijn verwerkt.
Algemene dekking
Algemene uitkering
In deze begroting zijn de effecten van achtereenvolgens de decembercirculaire 2013, de meicirculaire
2014 en de septembercirculaire 2014 verwerkt. Wij krijgen per saldo een € 7,1 mln. hogere uitkering
vanwege de decentralisaties.
De decembercirculaire 2013 en de meicirculaire 2014 lieten als gevolg van de rijksbezuinigingen nog
forse negatieve bijstellingen zien. Het aantrekken van de economie is echter nu ook in de cijfers van
de algemene uitkering terug te vinden: het voordeel van de septembercirculaire 2014 loopt op tot zo’n
€ 400.000 in 2018. Desondanks is onze algemene uitkering voor de jaren 2015 tot en met 2018 nog
zo’n € 700.000 lager dan in de begroting 2014.
De septembercirculaire heeft ook meer inzicht gebracht in de effecten van een nieuwe verdeling van
de integratieuitkering voor de Wet maatschappelijke ontwikkeling. Veel gemeenten in onze regio zien
hun budget fors teruglopen. Voor ons pakt de verdeling gunstig uit: we kunnen rekenen op een extra
bedrag van € 8 per inwoner. Omdat de herverdeeleffecten gepaard gaan met een overgangsregeling
hebben we van het totaal te verwachten voordeel van € 216.000 in 2016 50% en in 2017 75%
geraamd. Vanaf 2018 hebben we het voordeel volledig in deze begroting verwerkt.
Korting integratie uitkering Wmo
Het rijk heeft de integratie uitkering Wmo in 2015 gekort met € 505.000. Hier staat tegenover een
voorziene besparing op de individuele voorzieningen binnen de Wmo: door aanpassing van beleid is
een besparing mogelijk van € 400.000 (zie toelichting hierboven).
Afschrijvingen/rentekosten geplande investeringen
De staat van investeringen en de planning van de nog uit te voeren kredieten is geactualiseerd. Voor
de jaren 2016–2018 zijn tevens afschrijvingslasten opgenomen voor nieuwe investeringen.
Programmabegroting 2015 12
Inflatiecorrectie kosten
De afgelopen jaren is er geen rekening gehouden met de kosten van inflatie van de budgetten. In feite
betekent dit een extra bezuiniging. Voor een reëel begrotingsbeeld houden wij vanaf nu weer rekening
met de inflatie op basis van prijs overheidsconsumptie, netto materieel (IMOC). Dit is de gemiddelde
stijging van de prijzen van de netto materiële consumptie van de collectieve sector. Ook het rijk
hanteert in de circulaires deze percentages. Wij houden voor de komende jaren rekening met een
inflatiepercentage van 1,5%. In het meerjarenperspectief nemen wij voor de kosten van inflatie een
jaarlijkse structurele cumulatieve post op van € 150.000.
Inflatiecorrectie leges en belastingen
Het perspectief zoals de raad dat in de begroting 2014 heeft vastgesteld loopt tot 2017. De jaarschijf
2018 moet nog worden aangevuld met een bedrag voor de reguliere inflatiecorrectie voor leges en
belastingen. Omdat de verwachte inflatie de komende jaren 1,5% is en we in de begroting 2014 nog
uitgingen van 2% houden we in het perspectief rekening met dit nadelig effect.
Bedrijfsvoering
Stelpost en loonontwikkeling
De uitgaven aan personele lasten zijn hoger dan wat in de begroting was opgenomen. In de 1e berap
2014 zijn deze hogere lasten € 810.000. Deze hebben een structureel karakter. Dit komt mede door
het niet sturen op een stelpost besparing personeelskosten van € 0,5 mln. en niet begrote loonstijging
en hogere sociale lasten van € 0,3 mln.
De effecten van de afgesloten CAO zijn in de begroting 2015 verwerkt. Voor 2016 en verder wordt
rekening gehouden met 1% stijging van de loonkosten.
Kosten (voormalige) wethouders
De kosten voor een extra wethouder ad € 95.000 en het wachtgeld voor het oude college van
€ 70.000 waren bekend. Inmiddels zijn ook de pensioenaanspraken van oude en ook nieuwe
wethouders geactualiseerd. Dit leidt tot een extra dotatie aan de betreffende voorziening van jaarlijks
€ 40.000. De totale meerkosten ten opzichte van de begroting 2014 komen hiermee op € 205.000. Na
het wegvallen van de wachtgeldverplichtingen in 2018 ad € 70.000 zijn de meerkosten € 135.000.
Omdat de dotatie aan de voorziening pensioenen in de jaren 2016-2018 ook nog € 5.000 lager is dan
in 2015 komt het saldo uit op € 130.000.
Herstelplan
Al in de kadernota 2015 was duidelijk dat we met een zeer fors tekort geconfronteerd werden. Bij de
Kadernota 2015 hebben wij dan ook al een aantal mogelijke bezuinigingen bijgevoegd. In de aanloop
naar het financieel herstelplan bleek al dat dit pakket maatregelen niet voldoende zou zijn om tot een
(structureel) sluitende begroting en meerjarenperspectief te komen. Daarom is een aantal
aanvullende maatregelen in het financieel herstelplan gepresenteerd waarbij de bezuinigingen op het
ambtelijk apparaat en de openbare ruimte het meest in het oog springen. In onderstaande tabel
schetsen we per programma het totale pakket aan maatregelen. De maatregelen zijn daarbij
onderverdeeld in (geactualiseerde) maatregelen uit de kadernota en de maatregelen uit het financieel
herstelplan. Alleen de (geactualiseerde en bijgestelde) maatregelen uit het herstelplan lichten we hier
toe, voor toelichting op de maatregelen uit de kadernota verwijzen wij u naar de toelichting in de
programma’s en de bijlage.
Programmabegroting 2015 13
Financiële toelichting op hoofdlijnen
Voor de effecten van de in de kadernota opgevoerde maatregelen (lijst groen-oranje-rood) en de
toelichting daarop verwijzen wij u naar de toelichting in het betreffende programma. Daarnaast is een
specificatie van alle bezuinigingen opgenomen in bijlage 4.
Bereikbaarheid en openbare ruimte
Verlagen onderhoud openbare ruimte
Het onderhoudsniveau van de openbare ruimte wordt, met uitzondering van groen, voor de jaren
2015 – 2018 tijdelijk verlaagd. Uitgangspunt hierbij is dat we voldoen aan de minimale wettelijke
eisen en dat de veiligheid wordt gewaarborgd. Een reductie op de onderhoudskosten van € 312.000.
De wijze waarop deze taakstelling wordt ingevuld lichten we inhoudelijk toe in de paragraaf onderhoud
kapitaalgoederen.
Programmabegroting 2015 14
Sociaal Domein
Dienstverleningsconcept Noaberpoort onderbrengen in gemeentehuis
De Noaberpoort is de centrale toegang voor onze inwoners om vragen te stellen en zonodig
ondersteuning te krijgen op het gebied van opvoeding, werk, inkomen en (jeugd)zorg. Professionals
werken hier samen en kennen elkaar, zodat (hulp)vragen snel en goed beantwoord kunnen worden.
Verhuizing van de Noaberpoort is een optie, mits het dienstverleningsconcept overeind blijft. Dit is een
ander uitgangspunt dan eerder genoemd (Noaberpoort op huidige locatie behouden). Voordat
besluitvorming kan plaatsvinden zal er een zorgvuldige afweging moeten worden gemaakt waarbij
inhoudelijke, ruimtelijke en financiële aspecten een rol spelen. Dit bereiden we integraal met onze
partners voor en leggen we met een apart voorstel aan u voor.
Algemene dekking
Uitstel/afstel investeringen
Voor het onderhoud en de herschikking van schoollocaties wordt er een nieuw krediet voorgesteld.
Alle investeringskredieten zijn kritisch getoetst op nut en noodzaak, en waar mogelijk uitgesteld.
Uitgangspunt hierbij is dat kredieten worden afgevoerd en pas weer aangevraagd als daartoe de
noodzaak bestaat én er voldoende financiële ruimte is.
Schrappen inflatiecorrectie
In de kadernota hebben we voor 2015 een stelpost inflatiecorrectie van € 150.000 opgenomen.
Hiervan dachten we de helft terug te verdienen door aanbestedings- en efficiencyvoordeel, zodat een
bedrag van € 75.000 resteert voor de inflatiecorrectie. We hebben nu alle ramingen aangepast aan de
realiteit, daarmee kan het bedrag van €75.000 (structureel) vervallen.
Subsidiekorting
In 2015 kiezen we voor een generieke korting op de norm- en waarderingssubsidies van 10%. Voor
2015 levert dit een voordeel op van € 30.000.
We gebruiken 2015 om ons subsidiebeleid volledig te herzien. Daarbij kijken we ook kritisch naar de
grote budgetsubsidies. Dat doen we in nauw overleg met onze partners. We nemen daarvoor de tijd
omdat zij veelal ook een belangrijke rol spelen in de uitvoering van extra taken in het kader van de
decentralisaties. In onze ogen past daarin niet het opleggen van eenzijdige generieke korting. We
willen eerst goed de relatie tussen de hoogte van de subsidie en de uit te voeren activiteiten in beeld
hebben. In de kadernota 2016 volgt de nadere uitwerking. Dit moet nog extra bedrag opleveren dat
oploopt tot € 700.000.
Ambtelijk apparaat
Wij gaan bij het uitvoeren van de werkzaamheden door het ambtelijk apparaat uit van:
a. Niet meer zelf uitvoeren van niet wettelijke taken die door instellingen en verenigingen
opgevangen kunnen worden.
b. Door een zakelijkere benadering te kiezen en meer in regie dan in uitvoering te zitten verminderen
de uit te voeren werkzaamheden. De werkzaamheden worden aan de financiële mogelijkheden
aangepast.
c. Ook vanuit efficiency en effectiviteit kunnen werkzaamheden verminderd worden: ‘gedoe’ zoveel
mogelijk proberen te voorkomen. Hierbij wordt van taakvolwassenheid van medewerkers en
zelfredzaamheid van burgers en instellingen uitgegaan.
Wij verwachten dat hiermee 25% van de werkzaamheden is vervallen aan het einde van 2018. De
huidige formatie is 165 fte. Van die formatie wordt tot en met eind 2018 € 2,0 miljoen/40 fte aan
werkzaamheden geschrapt. Daarnaast vervallen € 0,1 miljoen aan bijkomende personele kosten. De
teruggang in fte kunnen wij opvangen door bestaande vacatures te schrappen. Er ontstaan nieuwe
vacatures door de decentralisaties en contracten voor bepaalde tijd worden niet verlengd. Ook is er
sprake van natuurlijk verloop. Voor 2015 hadden we al een besparing van € 200.000 opgenomen
(groene maatregel), oplopend tot € 500.000 in 2018. De hier genoemde besparingen komen hier
bovenop. In 2019 zijn de personeelskosten € 2,1 miljoen lager dan in 2014. Individuele regelingen
worden waar mogelijk in goed overleg gerealiseerd. In 2015 loopt er voor 5 fte aan tijdelijke
Programmabegroting 2015 15
contracten af. Ook ontstaan er door de decentralisaties 6 fte nieuwe vacatures. Wij verwachten de
taakstelling van reductie met 9 fte aan werkzaamheden die ultimo 2015 moet zijn gerealiseerd te
halen.
Algemene taakstelling
Bij het uitwerken van de bezuinigingsopdrachten zijn veel posten beoordeeld en zijn –zodra concrete
bezuinigingen mogelijk bleken- deze vertaald in maatregelen en bezuinigingen. Op basis van deze
ervaring zijn wij ervan overtuigd dat er uitgaven zijn waar ook maatregelen en besparingen mogelijk
zijn Wij nemen hiervoor jaarlijks een structurele bezuiniging op van € 100.000.
Programmabegroting 2015 16
Programmabegroting 2015 17
1 Bereikbaarheid en openbare ruimte
1. Wat is onze visie?
Bereikbaarheid
Een optimale bereikbaarheid is van groot belang voor bedrijven en burgers.
De wijze waarop de wegen worden ingericht en beheerd draagt in grote mate bij aan de
bruikbaarheid, (sociale) veiligheid en aantrekkelijkheid. Schoon, heel en veilig is hierbij ons
uitgangspunt.
Onze middelen zetten we in toenemende mate in op plaatsen waar gebruik, kwaliteit en veiligheid van
belang zijn en doen een stapje terug waar die minder van belang zijn.
Openbare ruimte
De openbare ruimte bestaat voor een groot deel uit elementen die door de gemeente worden ingericht
en beheerd. Goed beheer bepaalt in grote mate de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de
gemeente. Schoon, heel en veilig is hierbij ons uitgangspunt.
Goed beheer heeft een positieve uitwerking op het onderhoud door burgers op haar eigen terrein en
de leefbaarheid in hun omgeving. Wij streven naar het hanteren van verschillende
onderhoudsniveaus, waarbij voor de meer representatieve openbare ruimten (centrum) wordt
uitgegaan van een hoger en voor andere delen van een lager onderhoudsniveau. Hierbij is het van
belang dat niet slechts vanuit de eigen, technische, filosofie naar de openbare ruimte wordt gekeken,
maar ook naar wat de mening van de inwoners hierover is.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Bereikbaarheid
Wij willen een groene en landschappelijke inpassing van de N18 door middel van een groene wand
met een streekeigen, inheemse beplanting, zodat de gevolgen van uitstoot van fijnstof zoveel mogelijk
teniet worden gedaan. Dit bevordert de mogelijkheid van een recreatieve invulling van het omliggende
gebied met wandel- en fietswegen. Deze fietswegen kunnen ook voor woon-werkverkeer goed
gebruikt worden.
Openbare ruimte
Wij vinden ‘groen en duurzaam’ van groot belang voor Haaksbergen. Er liggen kansen om
Haaksbergen met dit thema economisch te versterken.
Wij willen dat Haaksbergen zich ontwikkelt tot een groene kwaliteitsgemeente, waarin alle inzet voor
ons dorp, de kerkdorpen, natuur, cultuur, historie, wijken en landschapsbeheer samenkomt. In dat
perspectief willen wij het recreatiebeleid in Haaksbergen en haar kerkdorpen verder ontwikkelen.
Wij omarmen de Structuurvisie 2030 van Haaksbergen. Daarin spreekt Haaksbergen de ambitie uit om
in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn. Wij willen deze ambitie nader vormgeven onder de
noemer van het project Groene Kwaliteitsgemeente.
Goed voorbeeld doet goed volgen
Wij willen dat de gemeente zelf het voorbeeld gaat geven door CO2-uitstoot bewust te beperken,
groene energie in te kopen, uit te spreken een schaliegasvrije gemeente te zijn, onze openbare
verlichting energiezuiniger te maken en waar mogelijk gebruik te maken van zonnepanelen op
gemeentegebouwen en/of van aardwarmte. De raad heeft onlangs het standpunt ingenomen een
schaliegasvrije gemeente te willen zijn. Wij zijn zuinig op ons groen, het niveau van de beeldkwaliteit
wordt heroverwogen en waar mogelijk groen toegevoegd. Wij willen inwoners en bedrijven meer
betrekken bij duurzaam en groen en geven hen hierin graag een eigen verantwoordelijkheid.
Programmabegroting 2015 18
Afvalketen slimmer en efficiënter
De aanstaande vernieuwing van onze afvalinzameling- en afvalverwerkingscontracten geeft kansen
om de afvalketen slimmer en efficiënter te organiseren. Met het de regionale partners opgestelde
Afvalloos Twente als inspiratiebron, gaan wij onze contracten vernieuwen om afvalstromen beter te
combineren, schaalvoordelen te halen uit samenwerking met onze regionale partners, de meerwaarde
van afval beter te benutten en – uiteindelijk – ook een tariefvoordeel voor onze burgers te realiseren.
In 2015 treffen wij daarvoor de voorbereidingen zodat in 2016 de eerste resultaten daarvan concreet
zijn.
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
BEREIKBAARHEID
Openbaar vervoer
Voldoende en veilige
voorzieningen voor openbaar-
vervoergebruikers.
Het in eigendom hebben van
wegen die door inrichting en
verkeersregulering voor alle
weggebruikers veilig te
gebruiken zijn. De openbaar
vervoerder fysiek voldoende
te faciliteren zodat zij het
vervoer binnen en van en naar
Haaksbergen, kan uitvoeren.
1. Het nemen van
maatregelen (inrichting en
snelheden) om veiligheid te
vergroten.
2. Instandhouding openbaar
vervoersaanbod,
bereikbaarheid en
veiligheid haltes.
Parkeren
Voldoende parkeergelegenheid
in het centrum en bij
woningen.
Het behouden van een
bereikbaar Haaksbergen
waarbij het voor alle bewoners
en bezoekers mogelijk is een
parkeergelegenheid te vinden
binnen acceptabele afstand
van de bestemming.
Voorbereiding afschaffen
betaald parkeren.
1. Goed bereikbaar met
voldoende parkeerplaatsen.
2. Parkeergelegenheid nabij
de eigen woning.
3. Inventarisatie maatregelen
in geval van afschaffing
betaald parkeren.
Verkeer
Verdere verbetering van de
verkeersveiligheid door
educatie en het aanpakken
van gevaarlijke situaties.
Een bereikbaar en
verkeersveilig Haaksbergen.
1. Het uitvoeren van educatie
en communicatie op
verkeersgebied.
2. Actueel verkeersborden-
bestand.
3. Het hebben van een
actueel Gemeentelijk
Verkeers- en Vervoersplan
(GVVP-2007).
Verlichting
Doelmatige openbare
verlichting voor een veilige
omgeving.
Veilige openbaar gebied en
wegen door doelmatige en
duurzame openbare
verlichting.
Kosteneffectiviteit verbeteren
door verbetering
bedrijfsvoering, onderhoud en
vervanging en technische
maatregelen.
Programmabegroting 2015 19
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Wegen
Bevordering aanleg N18.
Onderhoudsniveau volgens de
CROW.
Voortgang aanleg N18.
Voldoen aan de minimale
wettelijke uitgangspunten
(veilig).
1. Toetsen civiel ontwerp N18,
minnelijke verwerving
grond Kolenbranderweg
afgerond.
2. Onderhoud op basis van
inspectie.
OPENBARE RUIMTE
Afval
Doelmatige afvalinzameling
waarbij rekening wordt
gehouden met het Landelijk
afvalbeheerplan 2009-2021.
Deelname project Afvalloos
Twente, optimaliseren
afvalscheiding en efficiënte
-inzameling, heroverweging
wijze van afvalinzameling en -
verwerking
1. Actualisatie overeenkomsten
2. Goed opdrachtgevers schap en regie op overeenkomsten inzameling en verwerking
3. Jaarlijkse monitoring
afvalscheiding
(sorteerproef)
Begraven
Bieden van diverse
mogelijkheden voor het
begraven of bijzetten van
overledenen.
Dienstbaar zijn ten aanzien
van de overledenen en
nabestaanden.
1. Continuering aanwezige
mogelijkheden begraven of
bijzetten
2. Voor zover mogelijk,
inspelen op eventuele
verzoeken van diverse
gezindten
Dierenoverlast en -bescherming
Overlast door dieren zoveel
mogelijk beperken.
Zorgen voor opvang van
zwerfdieren.
1. Voldoende opvang
zwerfdieren
2. Voldoende voorzieningen
bestrijding overlast
hondenpoep
3. Voldoende bestrijding
Eikenprocessierups
4. Voldoende bestrijding
dierenoverlast
Nutsvoorzieningen
Faciliteren van de aanleg van
ondergrondse infrastructuur
door nutsbedrijven.
Overlast zoveel mogelijk te
beperken.
Regulering en controle op
graafactiviteiten voor het
aanleggen van ondergrondse
infrastructuur.
Programmabegroting 2015 20
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Plantsoenen
Onderhoudsniveau openbaar
groen conform Groenvisie.
Uitvoering geven aan een
aantal speerpunten uit de
Groenvisie, waaronder
verkoop, omvorming en
revitalisering van plantsoenen,
en het stimuleren van
groenadoptie.
Rekening houden met de
(bio)diversiteit in het groen.
Het groenonderhoud op orde
houden en zorgen dat
Haaksbergen een groene
gemeente blijft.
1. Gedifferentieerd beheer
volgens groenvisie.
2. Uitbesteding onderhoud
volgens beeld- en
frequentiebestek.
3. Omvorming van groen dat
duur in onderhoud is naar
goedkoper te onderhouden
groen.
4. Revitalisering
(vernieuwing) van
plantsoenen. Accentueren
van de entrees van het
centrum.
5. Bevorderen verkoop
openbaar groen
6. Bevorderen groenadoptie
(collectief).
Riolering
Transport van afvalwater. Optimale afvoer van
afvalwater en terugdringen
van wateroverlast.
1. Ongestoorde inzameling en
transport van afvalwater.
2. Goede staat van onderhoud
technische installaties.
3. Gefaseerd investeren en
vervangen van het
rioolstelsel.
Speelvoorzieningen
Veilige speeltoestellen door
tenminste te voldoen aan de
wettelijke bepalingen.
In de wijken een gevarieerd
aanbod van
speelvoorzieningen aanbieden
die voldoen aan de geldende
wettelijke eisen.
1. Onderhoud/vervanging
speeltoestellen.
Waterbeheer
Voldoen aan de wettelijke
zorgplicht (Waterwet, Wet
Milieubeheer en de
Gemeentewet).
Het voorkomen van
wateroverlast. Beheersen van
de grondwaterstand en het
optimaliseren van de
waterafvoer.
Zorgdragen voor goede grond-
en regenwaterafvoer.
BELEIDSNOTA’S
Beleidsnota Einddatum
Bereikbaarheid
Beleidsplan Wegbeheer 2006
Parkeerbeleidsplan 2010 2020
GVVP 2007 2017
Openbare ruimte
GRP 2013 2016
Waterplan 2006 -
Groenvisie 2012 en uitvoeringsplan Groenvisie 2014 -
Programmabegroting 2015 21
3. Met wie werken we samen?
Product Externe partners
Bereikbaarheid
Openbaar vervoer Regio Twente, verantwoordelijke voor openbaar vervoer en
verstrekken subsidies.
Provincie Overijssel, kennis delen en overleg andere Overijsselse
gemeenten.
Openbaar vervoersbedrijven, waken over kwaliteit buslijnen.
Parkeren Regio Twente, regionaal parkeeroverleg waarbij kennis uitgewisseld
wordt.
Verkeer Regio Twente, in samenwerking met Twentse gemeenten.
Provincie Overijssel, samenwerken aan de verkeersveiligheid in
Overijsselse gemeenten.
Veilig Verkeer Nederland, voor de organisatie van verkeers-
veiligheidsprojecten.
Verlichting Provincie en Twentse gemeenten (schakeltijden en energie-inkoop).
Wegen Hof van Twente (machinaal vegen van straten en pleinen).
Openbare ruimte
Afval Regio Twente (projectplan Afvalloos Twente).
Plantsoenen Wijkraden en verenigingen.
Riolering Waterschappen Vechtstromen en Rijn- en IJssel.
Gemeente Hof van Twente (onderhoud drukriolering).
14 Twentse gemeenten (Twents Waternet).
Speelvoorzieningen Wijkraden en belangengemeenschappen.
Wijkbewoners.
Waterbeheer Waterschap Vechtstromen (beheer binnenstedelijk water).
4. Wat kost het?
BATEN-
LASTENDeelprogramma Produkt Rek. 2013
Begr. 2014
prim.
Begr. 2014
na wijz.Begr. 2015 Begr. 2016 Begr. 2017 Begr. 2018
BATEN Bereikbaarheid Openbaar vervoer 32 13 18 13 13 13 13Parkeren 148 164 114 118 20 22 24
Verkeer 0 0 1 0 0 0 0Verlichting 6 7 7 7 7 7 7
Wegen en verlichting (Wegen) 204 127 127 127 127 127 127Totaal Bereikbaarheid 390 311 267 265 167 169 171
Openbare ruimte Afval 2.214 1.968 1.968 2.130 2.181 2.181 2.181Begraafplaatsen 29 60 30 30 31 32 32
Dierenoverlast en -bescherming 0 0 0 0 0 0 0Nutsvoorzieningen 23 3 43 43 43 44 44
Plantsoenen 4 27 27 52 52 2 2Riolering 3.121 3.592 3.559 3.522 3.956 3.956 3.956
Speelvoorzieningen 0 0 0 0 0 0 0Waterbeheer 121 129 129 129 129 129 129
Totaal Openbare ruimte 5.512 5.779 5.756 5.907 6.393 6.344 6.345
LASTEN Bereikbaarheid Openbaar vervoer 138 91 52 73 73 73 73
Parkeren 72 81 81 34 34 34 34Verkeer 235 239 219 227 226 225 225
Verlichting 297 326 307 281 278 268 241Wegen en verlichting (Wegen) 3.009 3.107 3.082 3.284 3.463 3.389 3.165
Totaal Bereikbaarheid 3.750 3.844 3.741 3.900 4.075 3.990 3.738
Openbare ruimte Afval 1.943 1.724 1.699 1.877 1.877 1.877 1.877
Begraafplaatsen 115 107 107 112 111 114 112Dierenoverlast en -bescherming 74 166 164 166 166 166 166
Nutsvoorzieningen 15 25 22 25 25 25 25Plantsoenen 1.547 1.394 1.266 1.247 1.250 1.247 1.245
Riolering 2.725 3.163 3.155 3.485 3.558 3.663 3.640Speelvoorzieningen 138 90 80 94 95 109 108
Waterbeheer 217 256 153 187 187 187 187Totaal Openbare ruimte 6.775 6.924 6.647 7.193 7.270 7.387 7.360
Saldo : -4.623 -4.677 -4.365 -4.920 -4.784 -4.864 -4.582
Mutatie tov 2014 primitief -242 -106 -186 96
Programmabegroting 2015 22
Toelichting verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Baten
In de eerste berap 2014 is geconstateerd dat bij parkeren de opbrengsten € 50.000 structureel lager
uitvallen dan in de begroting is opgenomen.
De inkomsten afval nemen met € 163.000 (V) toe en dit betreft:
- de opbrengst van het afvalfonds voor papier, glas en kunststofverpakkingsmiddelen (KVM) van
€ 131.000 (V) is in 2014 niet geraamd. In 2015 is dit wel het geval.
- het dividend dat ontvangen wordt van Twence gaat van de exploitatie afval naar de algemene
middelen € 94.000 (N)
- het uitgangspunt van de afvalbegroting is dat deze kostendekkend moet zijn, de herziene
lastenbegroting (zie onder lasten) leidt als gevolg hiervan tot een stijging van de opbrengst
afvalstoffenheffing t.o.v. 2014 met € 125.000 (V).
Binnen het product begraafplaatsen nemen de inkomsten (structureel) af met € 30.000 door de
tendens van begraven naar cremeren.
Binnen het product nutsvoorzieningen realiseren we structureel € 40.000 meer inkomsten door
invoering van een systeem Moor en extra toezicht op uitvoering werkzaamheden.
Ten gevolge van gewijzigde beleidskaders en verkoopprijzen wordt € 50.000 opbrengst openbaar
groen verwacht in 2015 dit betekent een meeropbrengst ten opzichte van 2014 van € 25.000 binnen
het product plantsoenen.
Binnen het product riolering blijken de minder opbrengsten als gevolg van leegstand groter dan
aangenomen. Hierdoor verminderen de totale opbrengsten ten opzichte van het GRP 2013-2016 met €
70.000.
Lasten
Binnen het product parkeren zijn de personeelslasten ad € 46.000 structureel overgeheveld naar de
algemene dekkingsmiddelen waardoor op het product parkeren een voordeel ontstaat ten opzichte van
2014.
Als gevolg van het financieel herstelplan wordt € 15.000 bezuinigd op verlichting door nog slechts 1
keer per jaar een reparatieronde uit te voeren en verder alleen naar aanleiding van meldingen van
burgers. Daarnaast is sprake van een voordeel op de kapitaallasten van € 34.000.
Het product wegen laat een nadeel zien van € 177.000.
De taakstelling van € 100.000 als uitwerking van het optimalisatieplan is gerealiseerd op de producten
nutsvoorzieningen, plantsoenen en waterbeheer. Het schrappen van de betreffende taakstelling levert
hier nadeel op en komt als voordeel op deelprogramma openbare ruimte terug.
Met betrekking tot het Optimalisatieplan is onder Wegen een nieuwe taakstelling ad € 120.000
(conform kadernota) opgenomen die na realisatie aan de betreffende producten worden toegerekend.
Per saldo een voordeel op product wegen van € 20.000.
Door reparatiewerkzaamheden met eigen personeel uit te voeren wordt € 32.000 bezuinigd.
Door het vereiste onderhoudsniveau voor de wegen terug te brengen naar de minimaal vereiste
kwaliteit wordt het budget de komende jaren met € 150.000 verlaagd.
Door de afgelopen zachte winter is het mogelijk om in 2015 € 200.000 minder uit te geven aan het
onderhoud van de wegen (minder schade aan de wegen) conform bij kadernota voorgestelde
bezuiniging. Daarnaast is sprake van een nadeel op kapitaallasten van € 144.000.
Het effect van de herziene lastenbegroting voor afval levert een nadeel van € 153.000 en betreft:
Programmabegroting 2015 23
- afvalbelasting € 72.000 (N). Dit is een nieuwe belasting die vanaf 2015 ingevoerd wordt
- de kosten van het Gemeentelijk Belastingkantoor (GBT) worden vanaf 2015 doorberekend
€ 68.000 (N)
- de opbrengst van oud papier € 104.000 (V) en de lasten van oud papier € 67.000 (N) (gesaldeerd
in begroting 2014 op nihil). Het verschil van € 37.000 (N) is nu opgenomen; in begroting 2014
waren alleen lasten papierinzameling door Langezaal van € 66.000 (N) opgenomen
- verlaging door inzet egalisatiereserve € 51.000 (V)
- vervallen chemokar € 28.000 (V)
- KVM nieuw sorteren en vermarkten vanaf 2015 € 90.000 (N, zie ook voordeel baten)
- storten asbest € 8.000 nadeel
- bezuiniging wassen blokcontainers, bladcontainers en afvalkalender € 20.000 (V)
- openbreken contract met van Gansewinkel voor ophalen GFT in de zomerperiode € 20.000 (V)
Als gevolg van het optimalisatieplan BOR is voor plantsoenen € 65.000 voordeel gerealiseerd door
verkoop snoeihout €15.000 en inzet van WWB-ers bij onderhoud openbaar groen voor € 50.000. Deze
laatste bezuiniging lijkt moeizaam realiseerbaar te zijn. Voor de revitalisering van openbaar groen is
structureel € 49.000 benodigd. En als gevolg van het financieel herstelplan wordt door uitstel door
2019 van enkele speerpunten uit de groenvisie (de eyecatchers) een bezuiniging van € 50.000
gerealiseerd. In de begroting 2014 was vanaf de jaarschijf 2015 al een verlaging van € 70.000
voorzien. In totaal een voordeel voor plantsoenen van € 139.000.
Bij de dotatie aan de egalisatievoorziening treedt voor riolering een verwacht verschil op van
€ 400.000. Dit is in lijn met de verwachtingen van het geldende GRP. Dit is nodig om de voorziening,
vervangingen in de toekomst, op peil te brengen. In 2017 moet weer een nieuw GRP van kracht zijn.
De voorbereidingen hiervoor starten in 2015. Het totale verschil in de exploitatie ten opzichte van
2014 bedraagt € 82.500. Dit ontstaat omdat in 2015 deze kostenpost als apart vervangingskrediet
gedefinieerd is (zie kredietenlijst).
Met het schonen van sloten in eigen beheer (invulling stelpost optimalisatieplan BOR) wordt € 24.000 bezuinigd binnen waterbeheer. Daarnaast is sprake van een voordeel op de kapitaallasten van € 44.000.
2016 - 2018
Met ingang van 2016 wordt het betaald parkeren afgeschaft waardoor de jaarlijkse inkomsten van €
150.000 komen te vervallen. In 2015 zijn de opbrengsten al verlaagd met € 50.000 waardoor in het
perspectief nog slechts een nadeel van € 100.000 resteert.
Ten gevolge van gewijzigde beleidskaders en verkoopprijzen wordt ook voor 2016 € 50.000 meer
opbrengst openbaar groen binnen plantsoenen verwacht. Vanaf 2017 vervalt deze opbrengst.
De besparing op onderhoud wegen in 2015 van € 200.000 vervalt weer in 2016. De voordelen in 2017
en 2018 betreffen met name kapitaallasten door onder meer uitstel investeringen.
In 2015 is binnen riolering sprake van tariefdemping door volledige inzet van de bestemmingsreserve
riolering. Vanaf 2016 wordt het tarief niet gedempt waardoor de tarieven en daarmee de opbrengsten
stijgen.
Als gevolg van de doorrekeningen in het GRP 2013-2016 en de inzet van de egalisatievoorziening
zullen de inkomsten vanaf 2017 een geleidelijke stijging hebben (gelijk aan het inflatieniveau). De
exploitatieuitgaven stijgen volgens het GRP 2013-2016 niet meer dan de inflatie. Wel geeft het
investeringsprogramma aan, dat de vervangingskredieten van 2016 tot 2018 € 825.000 per jaar
bedragen. In 2015 is dat nog € 82.500 per jaar.
Programmabegroting 2015 24
Riolering
Als gevolg van de doorrekeningen in het GRP 2013-2016 en de inzet van de egalisatievoorziening
zullen de inkomsten vanaf 2017 een geleidelijke stijging hebben (gelijk aan het inflatieniveau). De
exploitatieuitgaven stijgen volgens het GRP 2013-2016 niet meer dan de inflatie. Wel geeft het
investeringsprogramma aan, dat de vervangingskredieten van 2016 tot 2018 € 825.000 per jaar
bedragen. In 2015 is dat nog € 82.500 per jaar.
Programmabegroting 2015 25
2 Bestuur en dienstverlening
1. Wat is onze visie?
Bestuur
In ons coalitieprogramma stellen wij dat wij willen bewerkstellingen dat Haaksbergen in de toekomst
een zelfstandige gemeente blijft. Daarvoor is flexibiliteit, vindingrijkheid en samenwerking nodig.
De gemeente “voert regie, stimuleert, ondersteunt en voert minder zelf uit”. De betrokkenheid van
inwoners, bedrijven en instellingen is van groot belang en wordt waar dat mogelijk is ten volle benut.
Samenwerkingsvormen zijn nodig voor de juiste kwaliteit van dienstverlening, kostenbesparing, het
op niveau houden van de voorzieningen en beperken van de kwetsbaarheid.
Regionale samenwerking in Twente is van groot belang, waarbij wij een actieve rol willen spelen
binnen diverse samenwerkingsvormen.
Dienstverlening
Wij willen onze dienstverlening klantgericht en efficiënt vormgeven. Dat is ons doel voor de komende
jaren. Wij streven ernaar om onze dienstverlening zoveel mogelijk onder te brengen in een nog te
ontwikkelen Klant Contact Center (KCC). In dit KCC zijn de beschikbare communicatiekanalen
(telefoon, internet, balie en post) gebundeld. Vragen worden eenduidig beantwoord, ongeacht het
kanaal dat de burger kiest om de vraag te stellen. Daar waar mogelijk zullen we kansen om samen te
werken met andere gemeenten benutten.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Bestuur
In onze visie staat dat wij ons ten volle gaan inzetten op samenwerking in regionaal verband. Binnen
de Regio Twente wordt in de loop van 2014, met doel te starten per 1 januari 2015, werk gemaakt
van de heroriëntatie op de regionale samenwerking. Een heroriëntatie die de afgelopen 1,5 jaar heeft
opgeleverd dat de invloed van de gemeenteraden op hoofdonderwerpen moet worden vergroot en de
portefeuillehouders meer een leidende positie moeten verkrijgen. Wij blijven ons actief opstellen in
deze discussie en de uitwerking.
Interactieve beleidsvorming
De kloof tussen gemeente en inwoners moet worden gedicht en draagvlak voor waar wij als gemeente
mee bezig zijn moet worden vergroot. Daarom vragen wij inwoners, ondernemers en organisaties in
een zo vroeg mogelijk stadium mee te denken over nog te maken beleid. Dat willen we doen door op
een open manier met elkaar van gedachten te wisselen. Dat is wat wij verstaan onder interactieve
beleidsvorming. Ons uitgangspunt is dat er meer contact en interactie met inwoners, ondernemers en
organisaties moet zijn. De hoeveelheid invloed en de rol van de betrokken groep moet vooraf helder
zijn.
Om deze nieuwe aanpak goed te laten beklijven is een nadere en zorgvuldige uitwerking nodig.
Ambtelijk zal een notitie worden voorbereid waarin onze standpunten met betrekking tot interactieve
beleidsvorming verder worden uitgewerkt. Hierbij wordt uiteraard goed gekeken naar wat
vergelijkbare gemeenten in de regio op dit vlak hebben opgesteld. Deze notitie moet vervolgens nog
wel een praktische vertaalslag krijgen. Om te bekijken in hoeverre de notitie nog bijsturing nodig
heeft, beginnen we met een daarvoor geschikt pilotproject.
Programmabegroting 2015 26
Een nieuwe manier van het betrekken van inwoners en ondernemers bij waar wij ons als gemeente
mee bezig houden betekent allereerst dat deze groep hierover geïnformeerd moet worden. Een folder
waarin dit duidelijk staat uitgelegd zal worden gemaakt. Hiervoor is communicatiebudget beschikbaar.
Deze nieuwe aanpak kan gepaard gaan met hogere communicatiekosten. Extra
informatiebijeenkomsten, foldermateriaal, correspondentie, extra inzet van ambtelijke uren, inhuur
van externe begeleiding. Allemaal zaken die extra geld kosten. Die kosten zullen in de toekomst
moeten worden gedekt vanuit het betreffende project. Kiezen we er bijvoorbeeld voor om op het
gebied van verkeersbeleid interactieve beleidsvorming toe te passen, dan zullen de kosten die
daarmee gemoeid zijn ook meteen moeten worden gedekt vanuit dat project.
Intergemeentelijke samenwerking
In verband met noodzaak tot bezuinigen heeft binnen de Regio Twente met de deelnemende
gemeenten een heroriëntatie op samenwerking plaatsgehad. De door de ingestelde
visitatiecommissies geopperde voorstellen zijn betrokken bij de bezuinigingsvoorstellen, die in 2014
verder zijn uitgewerkt. De voorstellen hebben veelal betrekking op vermindering van overheadkosten.
Deze bezuinigingen hebben een looptijd tot en met 2017.
Ondanks reeds vastgestelde bezuinigingen en door de gemeenten nieuw opgelegde taakstellingen
kent de gemeentelijke bijdrage aan de Regio een geringe toename. De oorzaak daarvan ligt deels in
de kosten voor looncompensatie (voorgesteld was 2,25%; na besluitvorming Regioraad 1,25%) en het
verplichte schatkistbankieren.
De afschaffing van de Wgr+ is zeker. Het huidige kabinet stuurt op 1 januari 2015 als
afschaffingsdatum. Feit blijft dat dit gevolgen heeft voor de BDU voor Verkeer en Vervoer. Als
regionaal te behartigen belang blijft de Regio Twente zich inzetten voor het behoud van de BDU-
middelen voor de Twentse gemeenten. Nog steeds is niet duidelijk of dit effect ook in zal gaan per 1
januari 2015.
Hoewel de bijdrage aan de Internationale Agenda van Twente door Haaksbergen dit jaar afloopt is de
verwachting dat in de loop van 2015 meer duidelijkheid komt over de voortzetting van de lobby in het
Brusselse voor Twente. De inzet van de lobby is voor 2015 gegarandeerd.
In het kader van verdere regionale samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering in het Shared
Service Netwerk Twente is ook voor 2014/2015 een uitvoeringsagenda opgesteld. Wij blijven koersen
op een netwerkorganisatie; inzet richt zich vooralsnog op pragmatische samenwerking BGT
(Basiskaart Grootschalige Topografie), de interne arbeidsmarkt. Ook bij de projecten juridische zaken,
communicatie en inkoop zitten we aan tafel. Deze samenwerking vergt ook voor 2015 een bijdrage.
In de Regio Twente willen wij de nadruk leggen op economie, infrastructuur en internationale
samenwerking.
Met Hengelo zijn de verkennende gesprekken op het gebied van ICT uitgemond in het ambtelijk
opstellen van een concept-onderzoeksopdracht. Het heeft voor de komende jaren waarschijnlijk
gevolgen, waarbij het kan gaan om samenwerking of zelfs outsourcing van ICT bij een andere
(centrum)-gemeente. De financiële consequenties van deze keuze zijn niet op voorhand te voorzien en
worden separaat in een totaal voorstel aan de raad voorgelegd.
Dienstverlening
Geen ontwikkelingen
Programmabegroting 2015 27
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Bestuur
Bezwaar en beroep
Optimale toets, op recht- en
doelmatigheid, die kritiek van
de rechterlijke macht kan
doorstaan.
Juridische kwaliteit en functie
op een voldoende peil houden.
De beslissingen op bezwaar en
ingediende klachten kunnen
de toets van de rechtelijke
macht c.q. Overijsselse
ombudsman doorstaan.
1. De beslissingen op bezwaar
en ingediende klachten
kunnen de toets van de
rechtelijke macht c.q.
Overijsselse ombudsman
doorstaan
2. Reguliere afhandeling van
klachten
3. Pre-mediation inzetten bij
ingediende bezwaren
4. Juridische kwaliteit
vergroten, kwetsbaarheid
verminderen en kosten
besparen.
Communicatie
Het behouden van een goede
verstandhouding met
inwoners, ondernemers,
omliggende gemeenten en
andere partners is belangrijk.
Het behouden van een goede
verstandhouding met burgers,
ondernemers, omliggende
gemeenten en andere
partners. Een goede
communicatie tussen
gemeente en haar inwoners,
bedrijven en maatschappelijke
instellingen is belangrijk voor
vertrouwen en draagvlak van
besluitvorming. De
veranderende rol van de
gemeente, meer een regisseur
die faciliteert en stimuleert
vraagt om goede
communicatie. Eén van de
middelen om deze
doelstellingen te bereiken, is
interactieve beleidsvorming.
1. We communiceren met
onze verschillende
doelgroepen via kanalen
als GemeenteNieuws, de
website, social media,
(digitale) nieuwsbrieven,
Haaksbergen Magazine,
brieven en bijeenkomsten.
De communicatie is
bedoeld om de
dienstverlening te
verbeteren en doelgroepen
te informeren over en
betrekken bij projecten en
activiteiten.
2. Het is per 1 januari 2014
wettelijk verplicht om
inwoners elektronisch te
informeren over de
vaststelling van algemeen
verbindende voorschriften
(zoals belasting- of
subsidieverordeningen). Dit
ontslaat ons niet van de
wettelijke verplichting om
ontwerpbesluiten (zoals
een ontwerp
bestemmingsplan) en
besluiten gericht tot één of
meer belanghebbenden die
niet kunnen worden
toegezonden in een
schriftelijk huis-aan-huis
blad bekend te maken.
Gemeentebestuur (College van B&W)
Programmabegroting 2015 28
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Zorg dragen voor een goede
besluitvorming binnen de
wettelijke bevoegdheden die
het bestuursorgaan heeft en
zorg dragen voor de
uitoefening van de wettelijke
bevoegdheden.
Het college gaat voor
uitvoering van het
collegeprogramma (vertaling
van het coalitieprogramma
Krachtig, Energiek,
Verbindend).
1. Geschiedt in het
desbetreffende
programma.
2. Een sluitende begroting en
een sluitend
meerjarenperspectief
Gemeenteraad
Het gemeentebestuur draagt
zorg voor een goede besluit-
vorming binnen de wettelijke
bevoegdheden die het bestuur
heeft en draagt zorg voor de
uitoefening van de eigen
wettelijke bevoegdheden.
Een goed functionerend
democratisch bestuur, waarin
de gemeenteraad de
hoofdlijnen van het beleid
vaststelt. Het college voert dit
uit en de gemeenteraad
controleert of de gemaakte
afspraken zijn nagekomen.
Daarnaast geeft de
gemeenteraad invulling aan
zijn volksvertegenwoordigende
rol.
1. Actief zorgen voor een
tijdige en juiste
informatieverstrekking aan
de raad in de verschillende
fasen van het beleids- en
besluitvormingsproces.
2. Versterken van de positie
van de auditcommissie.
Intergemeentelijke zaken
Aangaan en onderhouden van
regionale samenwerking om
kwetsbaarheid te
verminderen, minimaal
behoud van kwaliteit en
streven naar verbetering,
kostenbesparing en kosten-
beheersing.
In samenwerking met de
overige deelnemende
gemeenten behartigen van de
gemeentelijke belangen
(regionaal, landelijk en
internationaal).
Wij gaan ons ten volle inzetten
op samenwerking in regionaal
verband, ook op het gebied
van de bedrijfsvoering.
Samenwerking is nodig voor
het behoud van een juiste
kwaliteit van dienstverlening,
kostenbesparing en het op
niveau houden van
voorzieningen, waarbij het
beperken van de
kwetsbaarheid een bijkomend
voordeel is.
Binnen de Regio Twente wordt
gestreefd naar de
implementatie van de
heroriëntatie op de regionale
samenwerking.
Uitgangspunten daarbij zijn
dat de invloed van de
gemeenteraden op
hoofdonderwerpen moet
worden vergroot en de
portefeuillehouders meer een
leidende positie moeten
verkrijgen. Wij blijven ons
actief opstellen in deze
discussie en de uitwerking
hiervan.
1. Zorgdragen voor een goede
behartiging van de
belangen van Haaksbergen
in
samenwerkingsverbanden,
zoals de Regio Twente.
2. Vergroten van de
effectiviteit en efficiency
van ons lokaal bestuur
door intensievere
samenwerking met andere
overheden.
Internationale contacten
Onderhouden van contacten
met partners in Hongarije
(Nagykőrös) en Duitsland
Continuïteit, verdieping en
verbreding van de
internationale samenwerking
Inhoud geven aan
partnerschapsverdrag Ahaus-
Haaksbergen en
Programmabegroting 2015 29
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
(Ahaus). met Ahaus. vriendschapsverdrag
Nagykoros
Verkiezingen
Het houden van verkiezingen.
In 2015 worden tegelijk met
de Provinciale Statenver-
kiezingen voor het eerst ook
de waterschapsverkiezingen
gehouden. Deze verplichting is
vastgelegd in de Wet aanpas-
sing waterschapsverkiezingen
die sinds 1 juli 2014 van
kracht is.
1. Provinciale
Statenverkiezingen moeten
conform de bepalingen uit
de Kieswet verlopen.
2. Verkiezingen voor het
Waterschap moeten
worden georganiseerd en
gelijktijdig met de
verkiezingen voor
Provinciale Staten worden
gehouden conform de
wettelijke bepalingen.
Dienstverlening
Publiekszaken
Wij willen onze dienstverlening
klantgericht en efficiënt
vormgeven. De dienst-
verlening wordt ondergebracht
in een Klant Contact Center
(KCC). In dit KCC zijn de
beschikbare communicatie-
kanalen (telefoon, internet,
balie en post) gebundeld.
Vragen worden eenduidig
beantwoord, ongeacht het
kanaal dat de inwoner kiest.
Ons doel voor de komende
jaren is onze dienstverlening
klantgericht en efficiënt vorm
te geven en onze
dienstverlening onder te
brengen in een nog te
ontwikkelen Klant Contact
Center(KCC). Daar waar
mogelijk zullen we kansen om
samen te werken met andere
gemeenten benutten.
Nadere uitvoering van de in
december 2013 vastgestelde
Visie op Dienstverlening.
3. Met wie werken we samen?
Product Externe partners
Bestuur
Bezwaar en beroep Hof van Twente op basis van samenwerkingsconvenant en overige
Twentse gemeenten.
Communicatie Gemeente Hof van Twente met name voor kennisuitwisseling,
ontwikkeling en eventueel gebruikmaking van elkaars producten.
Intergemeentelijke zaken - De Twentse gemeenten, binnen de Regio Twente en Shared
Service Netwerk Twente (SSNT).
- Hengelo (verkenning ICT).
Internationale contacten Haaksbergen is met Ahaus co-financier voor een subsidie die door de
Euregio wordt verleend in het kader van 25 jaar partnerschap.
Dienstverlening
Publiekszaken Gemeentelijk Belastingkantoor Twente voor uitvoering
dienstverlening belastingaanslagen en aanmaningen.
Programmabegroting 2015 30
4. Wat kost het?
Toelichting verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Baten
Geen verschillen > € 25.000.
Lasten
Binnen Gemeentebestuur (college B&W) is sprake van een nadeel van € 91.000. Dit wordt veroorzaakt
door de kosten van een extra wethouder (€ 95.000), wachtgeldverplichtingen voormalig wethouders
(€ 84.000) en de actualisatie van pensioenaanspraken van oude en nieuwe wethouders leidt tot een
extra dotatie van € 50.000 aan de voorziening. Wel waren in 2014 nog de lasten van de
gepensioneerden in de begroting opgenomen voor € 84.000. Met ingang van 2015 is voor deze lasten
een voorziening gevormd. Ook is het werkbudget van het college ad € 50.000, dat veelal als
onvoorzien werd aangewend, volledig bezuinigd.
In het kader van intergemeentelijke zaken en Shared Service Netwerk Twente wordt er op
personeelsgebied samengewerkt. Het gaat hierbij om Werken voor de Twentse Overheid
(personeelsmobiliteit), harmonisatie van Twentse Arbeidsvoorwaarden en de Twentse School. De
totale bijdrage voor deze samenwerking is nieuw en bedraagt ca. € 20.000.
Het product Gemeenteraad laat een nadeel zien van € 30.000. Dit is hoofdzakelijk opgebouwd uit
wachtgeldverplichting jegens vertrokken raadsleden (€ 12.000), niet begrote fractievergoedingen
(€ 4.000), cursuskosten (€ 3.000) en aanschaf computers voor raadsleden (€ 9.000).
Het voordeel binnen publiekszaken betreft met name het schrappen van het budget voor het
KlantContactCentrum van € 30.000 uit de exploitatie. De investeringen welke gemoeid gaan met het
KlantContactCentrum zijn opgenomen in het ICT-krediet 2015 voor een bedrag van € 17.000. De
kosten voor het onderzoek “waar staat je gemeente” van € 6.500 zijn geraamd onder het product
communicatie.
2016-2018
De baten voor publiekszaken stijgen vanaf 2017 met € 61.000. Dit is het gevolg van het aantal
paspoorten, ID-kaarten en rijbewijzen dat in deze periode moeten worden verlengd.
De lasten voor gemeentebestuur (College B&W) dalen vanaf 2016 met € 38.000 en vanaf 2017 nog
eens met € 46.000 door het wegvallen van de wachtgeldverplichtingen.
BATEN -
LASTEN Deelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Bestuur Bezwaar en beroep 6 0 0 0 0 0 0Communicatie 0 0 0 0 0 0 0
Gemeente bestuur (College B&W) 175 14 12 14 14 14 14Intergemeentelijke zaken 0 0 0 0 0 0 0Internationale contacten 3 0 0 0 0 0 0
Verkiezingen 0 0 0 0 0 0 0Gemeenteraad 0 0 0 0 0 0 0
Totaal Bestuur 184 14 12 14 14 14 14
Dienstverlening Publiekszaken 345 304 304 327 350 411 411Totaal Dienstverlening 345 304 304 327 350 411 411
LASTEN Bestuur Bezwaar en beroep 86 37 34 37 37 37 37Communicatie 55 79 67 71 65 65 65
Gemeente bestuur (College B&W) 1.035 1.051 1.110 1.142 1.104 1.058 1.057Intergemeentelijke zaken 79 76 76 98 98 98 98Internationale contacten 24 22 14 16 16 16 16
Verkiezingen 23 59 59 46 4 34 4Gemeenteraad 499 464 464 494 485 485 485
Totaal Bestuur 1.801 1.787 1.822 1.903 1.808 1.792 1.761
Dienstverlening Publiekszaken 1.138 1.068 1.068 1.041 1.044 1.065 1.065Totaal Dienstverlening 1.138 1.068 1.068 1.041 1.044 1.065 1.065
Saldo : -2.410 -2.537 -2.574 -2.604 -2.488 -2.431 -2.400
Mutatie tov 2014 primitief -67 48 105 137
Programmabegroting 2015 31
3 Cultuur en ontspanning
1. Wat is onze visie?
Cultuur
Cultuur is een zeer divers en breed beleidsterrein: cultuureducatie, cultuurparticipatie, cultureel
erfgoed, monumenten, kunstwerken, amateurkunst, muziekonderwijs en het Kulturhus zijn
belangrijke onderwerpen die aan bod komen binnen ons gemeentelijk cultuurbeleid.
Cultuur draagt bij aan de ontwikkeling, de economie en de kwaliteit van de gemeente. Cultuur
vergroot de aantrekkelijkheid van onze gemeente omdat het bijdraagt aan vermaak, ontspanning en
persoonlijke groei voor en van onze inwoners.
Wij willen actief en passief deelnemen aan kunst en cultuur stimuleren. Dat is goed voor de
ontwikkeling van talent, zelfvertrouwen, reflectie en kritisch vermogen van onze inwoners. Wij willen
daarin een verbindende, stimulerende en faciliterende rol spelen om zo de deelname aan kunst en
cultuur, gericht op doelgroepen te bevorderen.
Ontspanning
Op het gebied van sport en ontspanning zijn reeds vele voorzieningen voor onze inwoners aanwezig.
Door het sportiever inrichten van de openbare ruimte met speelvoorzieningen en speelaanleidingen in
de wijken, de aanleg van “ommetjes”, het realiseren van een netwerk van aaneengesloten wandel,
fiets en ruiterpaden worden de mogelijkheden hiertoe vergroot. Daarnaast kent Haaksbergen een
groot gevarieerd aanbod van sportvoorzieningen in de kerkdorpen en Haaksbergen zelf. Deze
voorzieningen bieden vele mogelijkheden voor ontspanning van onze inwoners.
Sporten Bewegen
Sport en bewegen is belangrijk voor onze inwoners. Als gemeente richten wij ons primair op het
stimuleren van de breedtesport, waarbij meedoen en de mogelijkheid tot bewegen voor iedereen
centraal staat. De bijdrage van sport aan de samenleving en de rol van de sportvereniging verandert,
waarbij de maatschappelijke rol van de sportvereniging steeds belangrijker wordt.
Het sportbeleid draagt in steeds belangrijkere mate bij aan het realiseren van maatschappelijke
doelen op andere beleidsterreinen en werkt daarvoor nauw samen met andere sectoren op het gebied
van jeugdbeleid, volksgezondheidsbeleid, de WMO en het participatiebeleid. Als gemeente vervullen
wij hierbij een bindende, faciliterende en stimulerende rol.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Algemene beleidsontwikkelingen
Het subsidiebeleid, weergegeven in de Algemene en Bijzondere subsidieverordening wordt in 2015
herzien. Dit zal interactief gebeuren in samenspraak met verenigingen en instellingen op het gebied
van sport en bewegen, cultuur en ontspanning.
Algemene beleidsontwikkelingen
Het subsidiebeleid, weergegeven in de Algemene en Bijzondere subsidieverordening wordt begin 2015
herzien (2016 geëffectueerd). Dit zal interactief gebeuren in samenspraak met verenigingen en
instellingen op het gebied van sport en bewegen, cultuur en ontspanning. Ook de budgetsubsidies
worden tegen het licht gehouden en geanalyseerd. Hierbij zal worden gekeken naar de
maatschappelijke effecten en het financieel beleid van deze partijen. Dit zal effect hebben in het
meerjarenperspectief. De gevolgen van de herziening van het subsidiebeleid worden in de kadernota
2016 meegenomen.
Programmabegroting 2015 32
Specifieke beleidsontwikkelingen Cultuur:
Regeling cultuurarrangement 2013-2016
Ook in 2015 nemen wij deel aan de provinciale regeling cultuurarrangement van de provincie
Overijssel. Via deze regeling willen wij verder werken aan het bevorderen en versterken van de
culturele infrastructuur in onze gemeente.
Jeugdcultuurfonds
Wij nemen deel aan het jeugdcultuurfonds Overijssel. Voor de ontwikkeling van kinderen is het van
groot belang dat zij in een vroeg stadium kennis kunnen maken met allerlei facetten van cultuur. Als
dit door financiële omstandigheden niet mogelijk is biedt het jeugdcultuurfonds hiervoor een
alternatief.
Cultuureducatie
Wij hechten groot belang aan cultuureducatie en geven daar invulling aan door middel van het
cultuureducatieplan 2013-2016. Wij werken daarvoor nauw samen met de Commissie Culturele
Vorming en het primair-en voortgezet onderwijs.
Cultuurmakelaarsregeling provincie Overijssel
In 2015 en 2016 maken wij gebruik van een provinciale subsidieregeling cultuurmakelaar in
samenwerking met de gemeente Hof van Twente. Dit ter ondersteuning van de regeling
cultuurarrangement.
Specifieke beleidsontwikkelingen Sport en Bewegen.
De Actief Betrokken Club
In 2015 geven wij verdere invulling aan een provinciaal WMO project, de Actief Betrokken Club. Wij
verstaan hieronder een sportvereniging die haar kernkwaliteiten niet alleen inzet voor de eigen (sport-
)leden, maar ook voor de samenleving. Wij willen sportverenigingen stimuleren en faciliteren om
actief deze maatschappelijke rol in te gaan vullen zodat zij een positieve bijdrage kan geven aan de
leefbaarheid in de buurt, wijk, dorp of stad (op de thema’s welzijn, gezondheid, participatie, sociale
verbanden).
De beweegimpuls voor kwetsbare senioren
In 2015 starten wij met de uitvoering van de beweegimpuls, dat gericht is op het bevorderen van een
gezonde (dus ook actieve) leefstijl van kwetsbare senioren, zodat ze langer kunnen (blijven)
participeren in de samenleving. Door het creëren (of versterken) van een wijkgerichte infrastructuur
voor beweeg- en gezondheidsaanbod voor kwetsbare senioren willen wij ervoor zorgen dat deze
doelgroep zo lang mogelijk kan (blijven) participeren in de samenleving.
Programmabegroting 2015 33
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Cultuur
Kulturhus
Het Kulturhus levert voor onze culturele verenigingen en inwoners een belangrijke bijdrage op het gebied van participatie, educatie en cultuur.
Het Kulturhus ontwikkelt zich tot een innovatief knooppunt van informatie, advies, dienstverlening, cultuur en ontmoeting, waarbij laagdrempeligheid voor onze burgers en culturele verenigingen voorop staat.
Wij verlenen het Kulturhus
een budgetsubsidie voor de
volgende kernactiviteiten:
Een flexibel en breed educatief
en cultureel aanbod dat
voldoet aan de wensen van
deze tijd.
Uitvoering van de nieuwe
bibliotheekwet waarbij
leesbevordering en het
terugdringen van
laaggeletterdheid belangrijke
thema’s zijn.
Uitvoering geven aan de
regeling cultuurarrangement.
Het realiseren van een
kwalitatief aanbod van theater
van professionele en niet
professionele voorstellingen
met toegankelijke tarieven
voor scholen en verenigingen.
Cultuur
Wij stimuleren een actieve en
passieve deelname aan kunst
en cultuur. Dat is goed voor
de ontwikkeling van talent,
zelfvertrouwen, reflectie en
kritisch vermogen van onze
inwoners. Wij spelen daarin
een verbindende,
stimulerende en faciliterende
rol.
Door het stimuleren van
samenwerkingsverbanden
bestaat er over vier jaar een
stevige culturele infrastructuur
binnen onze gemeente waarin
veel wordt samengewerkt. Het
ontwikkelen van een
‘toekomstproof’
verenigingsleven door middel
van bijscholing en
verenigingsondersteuning
staat daarbij centraal.
Daarmee wordt de
afhankelijkheid van de
gemeente minder.
Cultuureducatie: wij willen de
samenwerking bevorderen
tussen scholen en culturele
verenigingen, waardoor een
duurzame structuur ontstaat
rondom cultuureducatie.
Wij voeren de regeling
cultuurarrangement uit in
nauwe samenwerking met
partners als het Kulturhus en
de commissie Culturele
Vorming en culturele
verenigingen.
De gemeente neemt deel aan
de provinciale regeling
cultuurmakelaars om daarmee
extra ondersteuning te kunnen
bieden aan het culturele veld.
Wij subsidiëren de Commissie
Culturele Vorming van het
basisonderwijs voor de
uitvoering van het
Cultuureducatieplan 2013-
2016 primair onderwijs.
Wij nemen deel aan het
jeugdcultuurfonds Overijssel.
Programmabegroting 2015 34
Lokale omroep
De lokale omroep levert een
omroepprogramma dat als
nieuws- en
informatievoorziening voor en
door Haaksbergenaren
bijdraagt aan de Haaksbergse
identiteit, aan de sociale
cohesie en sociaal
burgerschap.
Een goed functionerende
lokale omroep, die beschikt
over goede huisvesting en
financieel gezond is.
De gemeente speelt een
faciliterende rol en voert zijn
zorgplicht (Mediawet) uit. De
raad dient in 2015 te beslissen
over verlenging van de
zendmachtiging.
Monumenten:
Monumenten dragen bij aan
de aantrekkelijkheid van de
gemeente, het behoud van het
historisch erfgoed en de
bekendheid van de
geschiedenis en betekenis
ervan bij inwoners.
In stand houden van de
Haaksbergse monumenten en
hun geschiedenis en betekenis
onder de aandacht brengen bij
de inwoners.
1. Restauraties gemeentelijke
monumenten
2. Restauratie gemeentelijke
rijksmonumenten
3. Organisatie jaarlijkse Open
Monumentendag en
Klassendag.
Muziekonderwijs
Aanbod van laagdrempelig
muziekonderwijs.
Een ruim aanbod van
muziekonderwijs in
Haaksbergen op meerdere
locaties in de gemeente
In 2015 passen wij het
convenant tussen gemeente
en SMOH aan. De huidige
omstandigheden maken het
noodzakelijk om de bestaande
afspraken te heroverwegen.
Ontspanning
Scholtenhagen
Het sport en recreatiegebied
park Groot Scholtenhagen is
een belangrijk
concentratiegebied als het
gaat om sport en bewegen,
recreatie en ontspanning voor
onze inwoners en
verenigingen.
Wij willen voldoende en
laagdrempelige mogelijkheden
aanbieden voor onze inwoners
en verenigingen voor het
uitoefenen van sport en
beweeg activiteiten, recreatie
en ontspanning en cultuur.
De stichting Groot
Scholtenhagen is als
verbonden partij een
belangrijke
samenwerkingspartner.
Wij subsidiëren daarom de
Stichting Groot Scholtenhagen
voor de instandhouding en het
beheer van de in het sport en
recreatiepark Groot
Scholtenhagen aanwezige
voorzieningen.
Programmabegroting 2015 35
Zwembad De Wilder
Het recreatiebad de Wilder
biedt vele mogelijkheden voor
sport en bewegen en
ontspanning van onze
inwoners en daarbuiten.
Het zwembad is een
maatschappelijke voorziening
en geeft invulling aan allerlei
functies op het gebied van
sport en bewegen,
ontspanning en gezondheid.
Ons doel is recreatiebad De
Wilder en de functies van het
recreatiebad op het gebied
van sport en bewegen,
recreatie en gezondheid op
een financieel en duurzaam
verantwoorde manier te
behouden.
Eind 2014 geven
wij duidelijkheid over de
toekomst van de Wilder. Op
basis hiervan zal in 2015
nadere uitwerking
plaatsvinden.
Wij subsidiëren zwembad de
Wilder op basis van
prestatieafspraken die passen
binnen het doelgroepenbeleid
en de activiteiten die hiervoor
worden ontwikkeld.
Sport en Bewegen
Ons sportbeleid richt zich
primair op het stimuleren van
de breedtesport, waarbij
meedoen en bewegen voor
iedereen centraal staat.
Sporten is leuk, gezond en
zorgt ook voor verbinding en
samenhang op allerlei
beleidsterreinen zoals op het
gebied van gezondheid,
jeugdbeleid en WMO. Ook de
maatschappelijke functie van
sport en sportverenigingen in
het bijzonder wordt van
steeds groter belang.
Door middel van het
buurtsportcoachproject en de
Actief Betrokken Club bereiken
wij dat sportverenigingen
invulling geven aan hun
maatschappelijke rol en een
actieve rol spelen in het
sociale netwerk van
wijkteams.
1. Bevorderen sportdeelname
en bewegen van inwoners,
sportverenigingen, scholen
en wijken via het
buurtsportcoachtraject en
de beweegimpuls voor
kwetsbare ouderen.
2. Minimaal 8
sportverenigingen
stimuleren en
ondersteunen om actief
een maatschappelijke rol te
gaan invullen via het ABC
traject.
3. Promoten jeugdsportfonds
Overijssel
Sportaccommodaties:
Sportaccommodatiebeleid is
een belangrijke pijler van ons
gemeentelijk sportbeleid.
Onze gemeente kent een zeer
gevarieerd aanbod van
sportaccommodaties.
Goede multifunctionele
sportaccommodaties zijn
noodzakelijk om sporten en
bewegen te stimuleren. We
bevorderen de samenwerking
tussen verenigingen om een
zo optimaal mogelijke
bezetting van de sport-
accommodaties te realiseren
(en waar mogelijk het beheer
bij de verenigingen zelf neer
te leggen).
Wij vinden het van belang dat
sportaccommodaties goed
worden onderhouden en zo
optimaal mogelijk worden
benut. Dat willen wij bereiken
door samenwerking van
verenigingen te stimuleren en
de maatschappelijke functie
van sportverenigingen te
versterken en te
ondersteunen.
De gemeentelijke
sportaccommodaties en
sportclubs met een eigen
sportaccommodatie leveren
een bijdrage aan een
duurzaam Haaksbergen.
1. Zorgdragen voor een goede
kwaliteit van de binnen en
buitensportaccommodaties
2. Waar mogelijk privatisering
en/of overname beheer van
sportaccommodaties
stimuleren
3. Bevorderen van de
maatschappelijke functie
van sportverenigingen.
4. Optimalisatie gebruik
sportaccommodaties.
5. Verenigingen via
voorlichting ondersteunen
bij het nemen van
maatregelen op het gebied
van duurzaamheid.
Programmabegroting 2015 36
Beleidsnota Einddatum
Cultuur
Cultuurvisie Haaksbergen 2013-2017 2017
Evaluatie Sportnota 2008-2012
Beleidsplan WMO
Regionale nota en lokaal uitvoeringsprogramma Vitale Coalities
Beleidsplan Jeugd.
2014
2018
2016
2018
3. Met wie werken we samen?
Externe partners
Cultuur
Cultuur is een breed en divers beleidsterrein waarin met vele
partners wordt samengewerkt zoals:
Stichting Kulturhus Haaksbergen (theater, bibliotheek).
Amateurkunstverenigingen
Museale en cultuurhistorische organisaties
Commissie Culturele Vorming ( primair onderwijs)
Adviescommissie beeldende kunst
RTV Sternet
Monumentenraad en monumentencommissie
Historische kring
VVV, Centrummanagement
Stichting Muziekonderwijs Haaksbergen
Onderwijs, primair en voortgezet.
Wijkraden, belangengemeenschappen
Provincie Overijssel ( in kader van diverse subsidieregelingen op het
gebied van cultuur)
Ontspanning
De belangrijkste externe partijen waarmee samengewerkt wordt zijn
Stichting Groot Scholtenhagen als verbonden partij van de
gemeente.
Stichting de Wilder en eventuele marktpartijen.
Regio Twente ( sportief inrichten van de openbare ruimte)
VVV, Centrummanagement
Wijkraden, belangengemeenschappen
Sport en bewegen
De belangrijkste externe partijen waar veel mee wordt
samengewerkt zijn:
Ministerie van VWS, projectbureau combinatie-functies, dit in
verband met de buurtsportcoach.
Sportservice Overijssel, in verband met de WMO projecten Actief
Betrokken Club en beweegimpuls kwetsbare senioren
Sportmaatwerk in verband met ondersteuning buurtsportcoach
Sportverenigingen
Onderwijs ( primair en voortgezet onderwijs)
Stichting Groot Scholtenhagen
Wijkraden en belangengemeenschappen
Programmabegroting 2015 37
4. Wat kost het?
Toelichting verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Het voordelig financiële effect t.o.v. de primitieve begroting 2014 van € 45.000 is op te splitsen in
lagere baten ad € 669.000 en lagere lasten ad € 714.000.
Baten
Onder het product cultuur is in 2014 is een interne bijdrage van € 39.000 vanuit personeelslasten aan
het product muziekonderwijs opgenomen. Voor een zuivere weergave van de resultaten en in lijn met
eerdere informatie aan uw raad is dit in 2015 achterwege gelaten.
M.b.t. zwembad de Wilder hebben we in 2014 nog € 512.000 huurinkomsten begroot. Door nu als
uitgangspunt te hanteren, dat we m.i.v. 2015 het zwembad hebben overgedragen aan een externe
partij vallen deze huurinkomsten weg.
Onder sport algemeen zijn in 2014 ten onrechte rijksbijdragen breedtesport opgenomen. Deze werden
via de algemene uitkering ontvangen. Dit herstel geeft een nadelig effect van € 73.000.
De huurinkomsten sportaccommodaties voor zowel buitenaccommodaties als sporthallen laten een
dalende trend zien en zijn reëel naar beneden bijgesteld (€ 22.000).
Lasten
Het voordeel op cultuur bestaat uit meerdere kleine posten, die samen € 27.000.
De lasten bij het theater zijn t.o.v. 2014 primitief toegenomen met € 100.000. Dit is het effect van de
eerste begrotingswijziging 2014, waarbij dit bedrag is overgeheveld vanuit het programma
maatschappelijke ondersteuning, nu sociaal domein.
De lasten van het zwembad de Wilder nemen af met € 716.000. Vanuit het overdrachtsscenario vallen
alle kosten vrij, met uitzondering van de subsidie aan de nieuwe marktpartij van € 317.000. Concreet
betekent dit € 302.000 minder kapitaallasten, € 142.000 lagere subsidie of bijdrage, € 269.000 lagere
onderhoudskosten en het vervallen van interne kostentoerekening van € 3.000. In samenhang met de
vervallen huuropbrengsten van € 512.000 is het voordelig effect per saldo € 204.000.
Het product sportaccommodaties laat een nadelig kapitaallasteneffect zien van € 18.000. Dit wordt
met name veroorzaakt door investeringen 2014 in sportaccommodaties (sporthal de Bouwmeester en
handbalvelden de Greune). Op onderhoudsbudgetten is fors (€ 60.000) ingeleverd. De loonkosten van
de sporthalbeheerder (verlaging € 41.000) zijn onder de ambtelijke kosten gebracht. In de primitieve
begroting 2014 was het beheer van sporthal de Bouwmeester nog niet aan Havoc overgedragen. Dit
geeft een kostentoename van € 22.000, die gecompenseerd wordt door een afname van eigen
beheerskosten.
BATEN -
LASTENDeelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Cultuur Cultuur 37 37 37 37 37 0 0Lokale omroep 0 0 0 0 0 0 0Monumenten 8 5 5 5 5 5 5Muziekonderwijs 57 95 56 56 56 56 56
Kulturhus 0 0 0 0 0 0 0Totaal Cultuur 102 137 98 98 98 61 61
Ontspanning Scholtenhagen 0 1 1 0 0 0 0Zwembad de Wilder 517 512 512 0 0 0 0
Totaal Ontspanning 517 513 513 0 0 0 0
Sport Sport algemeen 62 97 32 0 0 0 0Sportaccommodaties 183 248 366 227 227 227 227
Totaal Sport 245 345 397 227 227 227 227
LASTEN Cultuur Cultuur 130 228 200 201 203 145 145Lokale omroep 22 14 14 13 13 13 13Monumenten 90 94 81 75 74 73 73Muziekonderwijs 234 188 221 203 188 178 148Kulturhus 794 764 895 863 839 814 814
Totaal Cultuur 1.270 1.288 1.411 1.355 1.317 1.223 1.193
Ontspanning Scholtenhagen 359 308 308 303 300 265 261
Zwembad de Wilder 846 1.033 1.033 317 317 317 317Totaal Ontspanning 1.205 1.341 1.341 620 617 582 578
Sport Sport algemeen 238 163 194 167 167 94 94Sportaccommodaties 581 680 625 615 609 602 562
Totaal Sport 819 842 819 782 776 696 656
Saldo : -2.430 -2.477 -2.563 -2.432 -2.385 -2.213 -2.139
Mutatie tov 2014 primitief 45 92 264 338
Programmabegroting 2015 38
2016-2018
De baten nemen vanaf 2017 af met € 37.000. Dit is het gevolg van het einde van de provinciale
bijdragen voor de regelingen cultuurarrangement (€ 30.000) en cultuureducatie (€ 7.000).
Aan de lastenkant eindigen ook beide regelingen waardoor de lasten (€ 45.000 resp. € 13.000) ook
vanaf 2017 vervallen. Er ontstaan toenemende voordelen in 2016 t/m 2018 door een verlaagde
subsidie aan het Kulturhus (vanaf 2017 -/- € 25.000), muziekonderwijs (€ 15.000 oplopend tot €
55.000) en de budgetsubsidie aan de Stichting Scholtenhagen (€ 35.000 vanaf 2017 in verband met
een andere vorm van beheer na pensionering van een huidige beheerder).
Door het beëindigen van de regeling breedtesport vervallen de kosten hiervoor (€ 73.000) vanaf
2017. De kostendaling bij sportaccommodaties in 2018 betreffen kapitaallasten (-/- € 40.000).
Programmabegroting 2015 39
4 Economische ontwikkeling
1. Wat is onze visie?
Detailhandel en Economische ontwikkeling
Wij zorgen voor afstemming tussen ondernemers, overheid, onderwijs en zorg. De samenhang tussen
participatie enerzijds en het organiseren van ondersteuning voor werkzoekenden anderzijds wordt
bevorderd, bijvoorbeeld door passende inzet in de zorg en andere maatschappelijke organisaties.
Verdringing van reguliere arbeid wordt daarbij voorkomen. Onze relaties met bedrijfsleven, onderwijs
en zorg intensiveren wij en waar mogelijk werken wij mee aan vernieuwende initiatieven die leiden tot
toename van het aantal banen, ook in samenhang met re-integratie en participatie. Essentieel hierbij
is dat wij proactief en ondernemersgericht zijn en zo min mogelijk belemmerende regels hanteren. Wij
zorgen ervoor dat ondernemers weten bij wie zij terecht kunnen, bestuurlijk en ambtelijk. Economie
en arbeidsmarkt houden niet op bij de gemeentegrens. Twente is onze entiteit en wij investeren in de
Twentse samenwerking. Bedrijven horen zich thuis te voelen in onze gemeente. Werk en economie
zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Met ondernemers willen wij bespreken hoe we economisch
beleid en arbeidsmarktbeleid vernieuwend en samenhangend kunnen aanpakken.
Vanuit de economische beleidsnota en het actieprogramma is de promotie van Haaksbergen op het
gebied van wonen, werken, bedrijfsvestiging, recreatie en toerisme als speerpunt benoemd.
Samen met het georganiseerde bedrijfsleven is in 2014 een promotieplan opgesteld die in 2015 verder
zal worden uitgevoerd.
Toerisme en recreatie
Voor Haaksbergen zijn recreatie en toerisme van groot economisch belang. De sector levert een
essentiële bijdrage aan de naamsbekendheid en de aantrekkelijkheid op het gebied van wonen,
werken en recreëren. Wij willen nieuwe vormen van toerisme en kwalitatieve impulsen stimuleren.
In de kerkdorpen en het buitengebied willen mogelijkheden bieden voor ondersteunende horeca.
De bijzondere aantrekkingskracht van de MBS en de gebiedsontwikkeling rondom bieden volop
kansen. Ook het organiseren van een grote verscheidenheid aan evenementen speelt hierin een
belangrijke rol.
De fraaie natuurgebieden en het gevarieerde buitengebied van Haaksbergen zien wij als een
belangrijk kapitaal van onze gemeente die volop kansen biedt om het recreatief-toeristisch product te
versterken. Het in stand houden van de bestaande natuurgebieden en het versterken van de
samenhang tussen deze gebieden vinden wij wenselijk. Daarnaast willen we met de Euregio, Ahaus en
andere grensgemeenten verdere impulsen geven aan bestaande producten zoals de ruiter- en
menroutes-, de flamingoroute en het grensoverschrijdende knooppuntensysteem, en nieuwe
initiatieven ontwikkelen om de grens als toeristisch product meer op de kaart te zetten en wederzijdse
promotie te versterken.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Detailhandel en Economische ontwikkeling
Duurzaam en bedrijvigheid
Wij zijn er trots op dat het in Haaksbergen is gelukt om bedrijven, die op het gebied van
duurzaamheid voorop lopen, te vestigen op bedrijventerrein Stepelerveld. Dit laat zien dat
duurzaamheid en bedrijvigheid goed samengaan. Wij willen hieraan verder vervolg geven door de
attractiviteit van het toekomstige bedrijventerrein sterk te verhogen en de eerste fase daarvan te
ontwikkelen tot het “duurzaamste bedrijventerrein van Twente”. Dit willen wij bereiken door de
landschappelijke structuren in dit gebied te handhaven en daar waar mogelijk te versterken. Tevens
zal worden onderzocht of op een andere manier kan worden omgegaan met onder andere het
watersysteem, intensiteit van beheer, verminderen van energiegebruik, inzetten van andere
energiebronnen, verhogen van de ecologische waarde en een duurzame inrichting. Wij staan open
voor innovatieve duurzame initiatieven die ertoe bijdragen onze ambitie te realiseren. De
Programmabegroting 2015 40
verduurzaming van het bedrijventerrein dient binnen het bestaande financiële kader, de vastgestelde
grondexploitatie, plaats te vinden. De koppeling tussen groenste gemeente van Twente en
duurzaamheid zien wij als logisch. Bedrijven die het milieu en de woonomgeving belasten krijgen van
ons niet de mogelijkheid verder uit te breiden. Wij willen in samenwerking met de bedrijven
onderzoeken welke opties er zijn om deze bedrijven te verplaatsen en/of te verduurzamen. De
mogelijkheden van verplaatsing willen wij eventueel in samenwerking met een derde partij bekijken.
Er zijn hier vooralsnog geen financiële middelen voor beschikbaar.
Ondernemers
Een goede bedrijfsomgeving is essentieel. De tweede en laatste fase van de revitalisering van het
Oostelijke deel van ’t Varck wordt in 2015 afgerond. De laatste maatregelen hebben met name
betrekking op de herinrichting van de Twijner- en Spoelsterstraat. Na afronding zijn de
bedrijventerreinen in Haaksbergen weer up to date.
Parkmanagement is aanwezig op de bedrijventerreinen ’t Varck-Brammelo, de Greune en Stepelo.
De gemeente, in adviserende zin betrokken bij Parkmanagement, draagt jaarlijks € 10.000 bij
voor de optimalisering van de organisatie. Er zijn nog diverse slagen te maken waaronder
verdergaande samenwerking tussen de onderlinge parkmanagementorganisaties met als doel te
komen tot één effectieve en efficiënte organisatie voor de genoemde bedrijventerreinen.
Detailhandel en horeca
Een goed functionerend winkelgebied met bijbehorende horeca draagt bij aan de levendigheid en
gezelligheid van Haaksbergen. Daarom zijn ondernemers in de detailhandel en horeca voor ons
belangrijke partners. Samen met de koepelorganisaties, Stichting centrummanagement en de
Haaksbergse Ondernemersvereniging, werken wij aan de ontwikkeling van het centrum en het
realiseren van een kwaliteitsslag. Ook dagen wij ondernemers uit om met suggesties en oplossingen
te komen, creatieve ideeën ontstaan tenslotte vaak in de eigen bedrijfsomgeving. Zo zijn wij in
samenwerking met Stichting Centrummanagement, pandeigenaren, banken, accountants en
makelaars bezig om invulling te krijgen voor leegstaande (winkel)panden maar ook actief om
leegstand te voorkomen. Dit vereist flexibiliteit van alle partijen. De zondag openstelling is sinds half
2014 voor iedere ondernemer mogelijk en zal in 2016 worden geëvalueerd waarbij de belangen van
de kleine en grote ondernemer centraal zullen staan. Genoemde partijen zijn ook nadrukkelijk
betrokken bij de promotie van Haaksbergen.
Toerisme en recreatie
De beleidsnota economie met het actieprogramma geven de belangrijkste beleidsontwikkelingen weer.
We willen inspelen op versterking van het aanwezige aanbod en vinden uitbreiding van met name
dagrecreatie wenselijk. Met routes en ommetjes willen we de kernen en het buitengebied met elkaar
verbinden. We willen de kracht van het mooie buitengebied behouden en versterken, maar ook de
aandacht richten op de verbindingen vanuit het buitengebied naar de MBS en het centrum. Verder
willen we de samenhang tussen de verschillende gebieden en voorzieningen versterken en
samenwerking tussen partijen stimuleren. Wij brengen partijen bij elkaar uit verschillende gebieden
en sectoren die niet eerder intensief hebben samengewerkt, en initiëren en ondersteunen projecten.
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Detailhandel
Markt
Het faciliteren van en ruimte
bieden aan ondernemers in de
ambulante handel (Stichting
weekmarkt Haaksbergen,
Standplaatshouders vrijdag-
en zaterdagmarkt).
Behoud van de zelfstanding
weekmarkt en een goed
functionerende vrijdag- en
zaterdagmarkt
Het faciliteren van en ruimte
geven aan ondernemers in
de ambulante handel.
Bedrijven Investeringszone
Programmabegroting 2015 41
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Innen van de BIZ-heffing bij
gevestigde ondernemers
binnen de aangewezen zone.
Het doel is meer bezoekers
naar het centrum te trekken
door de ondernemers te
faciliteren in het in stand
houden van de Bedrijven
Investeringszone (BIZ) en te
zorgen voor een ‘schoon, heel
en veilig’ openbaar gebied.
Toelichting: de gemeente int
de BIZ-heffing en keert deze,
onder inhouding van de
perceptiekosten, uit aan het
ondernemersfonds van
Stichting
Centrummanagement
Haaksbergen (SCH). Stichting
Centrummanagement
Haaksbergen besteedt de
gelden voor de uitvoering van
activiteiten en maatregelen
zoals door hun omschreven in
het meerjarenbeleidsplan
2012-2016. De gemeente
toetst of de gelden zijn
besteed conform de
regelgeving die beschreven is
in de wet BIZ.
1. Gemeente: Innen van de
BIZ-heffing
2. SCH: besteding van de
middelen aan een “schoon,
heel en veilig” centrum en
zaken die het publiekelijk
belang dienen alles binnen
de wet BIZ en het
meerjarenbeleidsplan
2012-2016
Economische ontwikkeling
Revitalisering bedrijventerreinen
Uitvoering tweede fase van de
revitalisering van
bedrijventerrein ’t Varck
Uitvoering van de tweede fase
van de revitalisering
(oostelijke deel van ’t Varck)
met name de Spoelsterstraat
en Twijnerstraat
Revitalisering: uitvoering
tweede en laatste fase van
de revitalisering op ’t Varck
Oost.
Economische zaken
- Samen met het bedrijfsleven
en samenwerkende
organisaties inspanningen
leveren voor behoud en
uitbreiding van economische
bedrijvigheid. Het verder
uitvoeren van het
actieprogramma, als
onderdeel van de economische
beleidsnota, is hiervan een
voorbeeld naast de individuele
initiatieven die de gemeente
daar waar mogelijk wil
faciliteren en/of ondersteunen.
De openbare ruimte van het
nieuw te realiseren
bedrijventerrein Stepelerveld
wordt op een duurzame wijze
Stimulering lokale economie:
Initiatieven vanuit het
(georganiseerde) bedrijfsleven
ondersteunen en faciliteren.
Verdergaande samenwerking
afzonderlijke
parkmanagementorganisaties.
Uitvoeren van het
promotieplan Haaksbergen
zoals deze in 2014 is
opgesteld.
Realiseren duurzaam
bedrijventerrein Stepelerveld
fase 1.
Programmabegroting 2015 42
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
ingericht. Dit moet een aanzet
zijn om ook op kavelniveau
deze duurzaamheidsgedachte
door te zetten.
Toerisme en Recreatie
Evenementen
Bezoekers en
Haaksbergenaren aangename
verpozing bieden.
Verenigingen en organisaties
de kans bieden een
aantrekkelijk aanbod aan
evenementen te organiseren
voor onze inwoners en
bezoekers.
We stellen materiaal ter
beschikking voor de
organisatie van evenementen.
Recreatie en toerisme
Ontwikkeling van een goede
toeristische infrastructuur.
Versterken Haaksbergen als
toeristische gemeente.
Meer bekendheid in de Regio
voor Haaksbergen als
toeristische gemeente.
Nieuwe, kwalitatieve impulsen
om de vrijetijdssector te
versterken.
Een impuls geven aan de
grensoverschrijdende
samenwerking zowel naar
Duitsland als naar Gelderland.
Een stijging van het aantal
bezoekers bij dag attracties en
een stijging van het aantal
overnachtingen met 1% t.o.v.
2013.
Opstellen van een Regionale
toeristische agenda (Twente
breed) waar Haaksbergen een
onderdeel van uit maakt.
Nieuwe initiatieven stimuleren
en waar nodig initiëren.
Ondernemers faciliteren
binnen
samenwerkingsverbanden.
Uitvoering geven aan het
promotieplan Haaksbergen
zoals deze in 2014 is
opgesteld.
Verstrekken subsidies aan
organisaties die onze
doelstelling helpen
verwezenlijken.
Uitvoering geven aan het
actieprogramma economie.
Invulling, afstemming en
vaststelling van de Regionale
toeristische agenda.
Toeristische fietspaden
Toegankelijkheid van
natuurschoon verbeteren.
Aantrekkelijk gemeente om te
fietsen en te recreëren.
1. Goed netwerk creëren en
onderhouden
2. Imago als fietsgemeente
promoten en versterking
van (dag)recreatie
VVV
Toeristen in Haaksbergen een
prettig verblijf bieden.
De Stichting Haaksbergen
Promotie in staat stellen om
Haaksbergen als toeristische
gemeente te promoten en
ondernemers te ondersteunen
bij de informatieverstrekking
aan klanten en
productontwikkeling.
1. Toeristen en toeristisch
bedrijfsleven voorzien van
goede informatie en
producten.
2. Toeristen een prettig
verblijf bieden, goed
gastheerschap.
3. Door samenwerking
productontwikkeling
realiseren.
Programmabegroting 2015 43
Beleidsnota Einddatum
Economische ontwikkeling
Bedrijventerreinenvisie Haaksbergen
Detailhandelsvisie Haaksbergen
Masterplan Bedrijventerreinen Haaksbergen
Beleidsnota economie en actieprogramma
Toerisme en recreatie
Beleidsnota economie en actieprogramma
Verblijfsrecreatie in het Landelijk Gebied
3. Met wie werken we samen?
Product Externe partners
Detailhandel
Bedrijven
Investeringszone
Stichting Centrummanagement Haaksbergen.
Markt Stichting Markt Haaksbergen.
Economische ontwikkeling
Revitalisering
bedrijventerreinen
Ten aanzien van de revitalisering is een subsidie aangevraagd en
toegekend door de Provincie Overijssel.
Economische zaken Georganiseerd verband van ondernemers- en haar
ondernemersorganisaties.
Toerisme en recreatie
Evenementen Vele verenigingen en comités die Haaksbergen rijk is.
Recreatie en toerisme Platform Toerisme en recreatie, toeristisch bedrijfsleven, Museum
Buurtspoorweg, Zoutmarke (gemeenten Enschede, Hengelo en Hof
van Twente).
Toeristische fietspaden Stichting Rijwielpaden Haaksbergen.
VVV VVV.
4. Wat kost het?
BATEN -
LASTENDeelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Detailhandel Bedrijven Investerings Zone 129 114 114 115 116 118 119Markt 8 7 7 7 7 7 7
Totaal Detailhandel 137 120 120 122 123 124 126
Economische ontwikkeling Revitalisering bedrijventerreinen 48 292 292 0 0 0 0Economische zaken 0 0 0 0 0 0 0
Totaal Economische ontwikkeling 48 292 292 0 0 0 0
Toerisme en recreatie Evenementen 0 0 0 0 0 0 0
Recreatie en toerisme 4 0 0 0 0 0 0Toeristische fietspaden 17 16 16 0 0 0 0VVV 0 0 0 0 0 0 0
Totaal Toerisme en recreatie 21 16 16 0 0 0 0
LASTEN Detailhandel Bedrijven Investerings Zone 111 110 110 110 110 110 110Markt 27 9 9 9 9 9 9
Totaal Detailhandel 139 119 119 119 119 119 119
Economische ontwikkeling Revitalisering bedrijventerreinen 158 598 598 23 23 23 23Economische zaken 0 225 206 167 167 167 167
Totaal Economische ontwikkeling 158 823 804 190 190 190 190
Toerisme en recreatie Evenementen 111 96 92 92 92 92 92Recreatie en toerisme 167 206 204 205 205 205 205Toeristische fietspaden 36 36 36 36 36 36 36
VVV 75 67 67 67 67 67 67Totaal Toerisme en recreatie 389 404 399 399 399 399 398
Saldo : -481 -918 -893 -586 -585 -583 -582
Mutatie tov 2014 primitief 331 333 334 336
Programmabegroting 2015 44
Verschillenanalyse 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Baten
Het lagere budget n 2015 t.o.v. 2014 op revitalisering bedrijventerreinen betreft een Provinciale
bijdrage voor revitalisering ’t Varck in 2014 van € 292.000.
Lasten
Het voordeel t.o.v. 2014 op revitalisering bedrijventerreinen van € 575.000 betreft de lasten in 2014
voor de revitalisering ’t Varck welke in 2015 wegvallen.
Binnen economische zaken is sprake van een voordeel van € 58.000. Dit wordt veroorzaakt door een
verlaging van € 50.000 van de post adviezen diensten en derden welke al in de jaarschijf 2015 was
verwerkt bij de begroting 2014. Daarnaast is een bezuiniging doorgevoerd van € 8.000 betreffende
het schrappen van middelen voor het doen van marktonderzoeken en koopstroomonderzoeken.
2016-2018
Geen verschillen > € 25.000.
Programmabegroting 2015 45
5 Integrale veiligheid
1. Wat is onze visie?
Handhaving
De gemeente Haaksbergen wil zijn burgers en ondernemers een veilige omgeving bieden door haar
handhavingstaken op een structurele en integrale manier uit te voeren. Door daarbij handhaving
transparant en eenduidig te maken, worden de verschillende doelgroepen van de handhaving
gestimuleerd en geadviseerd de regels na te leven.
Veiligheid
Samen met inwoners en bedrijven zorgen wij voor een veilige gemeente, op het gebied van wonen,
werken en recreëren. We willen dat inwoners zich over vier jaar nog net zo veilig voelen in
Haaksbergen als in 2012 het geval was.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Veiligheid
Onderzoek monstertruckdrama
Het monstertruckdrama van 28 september 2014 is door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid en het
Openbaar Ministerie in onderzoek genomen. Het O.M. onderzoekt de strafrechtelijke aspecten, de
Onderzoeksraad onderzoekt wat de oorzaak van het ongeval is en welke lering wij hieruit kunnen
trekken.
Nationale politie
Veranderingen binnen de reorganisatie van de politie zullen in 2015 merkbaar zijn. Er speelt een
landelijke discussie ten aanzien van de huisvesting. Eind 2014 en in 2015 zullen hier naar verwachting
keuzes in gemaakt worden. Haaksbergen heeft een voorstel neergelegd voor een politieservicepunt in
het gemeentehuis. Dit voorstel heeft de politie geparkeerd, maar zal naar verwachting in 2015
opnieuw bekeken gaan worden.
Basisteam Driehoek midden
Met de komst van de nieuwe politiewet heeft de driehoek een formelere status gekregen. De
burgemeesters van Hengelo, Haaksbergen, Borne en Hof van Twente, Politie en O.M. vormen samen
de basisteamdriehoek midden. Zij maken samen afspraken over de inzet van politiecapaciteit op
veiligheidsspeerpunten.
Veiligheidshuis Twente
In 2015 zal de blik gericht zijn op het verbeteren van de werkwijzen, zoals die van de TOP-X aanpak,
Code Rood / huiselijk geweld en het Justitieel Overleg Risicojeugd Twente. Daarnaast bereiden we ons
voor op de transities van onder andere de jeugdzorg. Deze transities bij de gemeente zullen van
invloed zijn op de werkwijze en werkomvang, al is nog niet in te schatten op welke wijze en in welke
mate. Vanaf 2015 zal extra ruimte in gevonden moeten worden. Het gaat om € 20.000 waarvoor nog
geen dekking is gevonden in Twente. Haaksbergen is afgevaardigd in de regionale stuurgroep om de
belangen van kleinere gemeente te behartigen. Haaksbergen heeft een prominente rol.
Veiligheidsmonitor
In 2015 start het bevolkingsonderzoek, de Veiligheidsmonitor in Haaksbergen. Deze resultaten
vormen input voor het meerjarig veiligheidsprogramma, die in 2016 opgesteld zal gaan worden voor
de periode 2017-2020. Kosten € 5.000(dekking bestaande IVZ budget).
Programmabegroting 2015 46
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Handhaving
Handhaving uitvoering
Het bieden van een veilige
omgeving door consequente
handhaving van wetten en
regels.
Wij willen onze burgers en
ondernemers in Haaksbergen
een veilige omgeving bieden
door handhavingstaken op een
structurele en integrale
manier uit te voeren. Door
daarbij handhaving
transparant en eenduidig te
maken worden verschillende
doelgroepen van de
handhaving gestimuleerd en
geadviseerd de regels na te
leven.
1. Overeenkomstig de
gestelde prioriteiten
toezicht houden op bouw-
milieu activiteiten.
Handhavend optreden
overeenkomstig de
handhavingsstrategie.
2. Overeenkomstig de
gestelde prioriteiten
toezicht houden op
activiteiten in de openbare
ruimte. Handhavend
optreden overeenkomstig
de handhavingsstrategie.
Veiligheid
Brandweer
Optimale (brand-)veiligheid en
hulpverlening in de gemeente
volgens wettelijke eisen en
normen, nader uitgewerkt en
vastgesteld in beleids-
documenten, (brand)
risicoprofiel en dekkingsplan
van de Veiligheidsregio
Twente (VRT).
Optimale (Brand) veiligheid en
hulpverlening in de gemeente
volgens wettelijke eisen en
normen, nader uitgewerkt en
vastgesteld in
beleidsdocumenten, (brand)
risicoprofiel en dekkingsplan
van de Veiligheidsregio
Twente (VRT). Daarbij willen
we ook bereiken dat het
accent verschuift van
“bestrijden” naar
“voorkomen”.
Basisbrandweerzorg geleverd
door vrijwilligers met binding
met Haaksbergen; vanuit een
lokale brandweergarage om
zichtbaar te blijven in de
gemeente en te voldoen aan
de wettelijke eisen en normen.
Adequate, professionele en
tegelijkertijd betaalbare
brandweerzorg en
hulpverlening.
1. In de afgelopen jaren
bereikte de brandweer in
situaties van brand 47 %
van de objecten binnen de
vastgestelde norm tijd. We
willen dat zogenaamde
dekkingspercentage
omhoog brengen. Het
wettelijk vastgestelde
minimumpercentage is 80.
In het principebesluit staat
dat door een onderbouwde
en weloverwogen verdeling
van taken op het gebied
van vergunningverlening
en toezicht tussen
gemeenten en Brandweer
Twente het mogelijk is de
norm bij te stellen tot zo’n
75%. Zie verder
beleidsplan en
dekkingsplan van de VRT
waarin Haaksbergen als
één van de vier
aandachtspunten in Twente
is opgenomen.
2. We willen het aantal
vrijwilligers in Haaksbergen
op peil houden en er op
andere wijzen voor zorgen
dat basisbrandweerzorg
lokaal georganiseerd kan
blijven. Vanuit een
brandweergarage die
Programmabegroting 2015 47
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
voldoet aan daaraan
gestelde eisen.
3. Onnodige en onechte
brandmeldingen kosten
veel. We willen dat deze
meldingen afnemen.
4. We willen bereiken dat
inwoners en bedrijven zich
meer bewust zijn van
brandveilig
leven/ondernemen en het
voorkomen van
brandonveilige situaties.
5. We willen de kosten voor
brandweerzorg ( via de
gemeentelijke bijdrage aan
de VRT) betaalbaar
houden, zo mogelijk
bezuinigen na 2014 met
prioriteit voor wettelijke
taken.
Openbare orde en veiligheid
Samen met inwoners en
bedrijven zorgen voor een
veilige gemeente op het
gebied van wonen, werken en
recreëren. We willen dat
inwoners zich over vier jaar in
elk geval nog net zo veilig
voelen in Haaksbergen als in
2012 het geval was. Hoe we
dit gaan doen, is uitgewerkt in
het Integraal Veiligheids-
programma 2013-2016.
Samen met burgers en
bedrijven zorgen wij voor een
veilige gemeente op het
gebied van wonen, werken en
recreëren. We willen dat
inwoners zich over vier jaar in
elk geval nog net zo veilig
voelen in Haaksbergen als in
2012 het geval is.
Hiervoor hebben wij voor de
volgende prioriteiten
doelstellingen met
streefwaarden vastgesteld in
het integraal
veiligheidsprogramma 2013 –
2016:
- terugdringen inbraken
- verminderen woonoverlast
in buurt/wijk
- aanpak alcohol- en
drugsgebruik
- verbeteren
verkeersveiligheid
- aanpak witwassen (georga-
niseerde criminaliteit)
1. Terugdringen
a. diefstal/inbraak
woningen, b. garages-
boxen-schuren, c. uit/vanaf
motorvoertuigen
2. Verminderen woonoverlast
en op peil houden van de
kwaliteit van de
leefomgeving
3. Bevorderen dat het
alcohol- en drugsgebruik
afneemt, specifiek onder
jeugdigen en jongeren.
Verminderen van overlast
in buurt/wijk als gevolg
van alcohol- en
drugsgebruik. Terugdringen
van drugshandel
4. Bevorderen dat het aantal
ongevallen met letsel
afneemt. Bevorderen
verkeersveilig gedrag.
Bevorderen dat de
verkeersveiligheid bij
scholen verbetert.
5. Voorkomen dat criminele
activiteiten plaatsvinden
met vergunningen,
subsidies, aanbestedingen,
gemeentelijke
vastgoedtransacties.
Terugdringen van het
Programmabegroting 2015 48
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
aantal hennepkwekerijen
Rampenbestrijding
Optimale bevolkingszorg in
crisissituaties.
Goed functionerende
crisisorganisatie, met
opgeleide en getrainde
mensen
Doorontwikkeling naar
crisisorganisatie met meer
aandacht voor communicatie
en zelfredzaamheid.
Samen met de andere
Twentse gemeenten:
1. Het regionaal team
bevolkingszorg is opgeleid
en geoefend tot en met het
operationele niveau
2. De vakbekwaamheid van
de gemeentelijke
functionarissen is geborgd
3. Het landelijk slachtoffer
informatie systeem is
geïmplementeerd
Beleidsnota Einddatum
Handhaving
Integraal handhavingsbeleid 2013-2017
Veiligheid
Integraal Veiligheidsprogramma 2016
Begroting 2014 VRT en zienswijze college en raad
Regionaal hennepconvenant
Regionaal projectplan beperking woninginbraak
Beleidsplan VRT incl. dekkingsplan, raadsbesluit 26 september 2012
Algemene plaatselijke verordening (APV)
Beleidsregels (van de burgemeester) Damocles
Raadsbesluit 27 januari 2011 “regionaliseren brandweer”
Raadsbesluit 25 april 2012 “Principebesluit vorming één brandweer Twente”
en ter uitvoering daarvan overdrachtsdossier aan VRT
Regionaal crisisplan 2012-2015
Organisatieplan “inrichting gemeentelijke kolom”
2015
2015
3. Met wie werken we samen? Nb. uit begroting 2014, actualiseren
Product Externe partners
Handhaving
Handhaving uitvoering Via de RUD en ICS (Informatie-, Coördinatie- en Sturingseenheid)
met de veertien deelnemende Twentse gemeenten.
Veiligheid
Brandweer Veiligheidsregio Twente (VRT): sinds 1 januari 2013 voert de VRT de
taken op het gebied van brandweerzorg en hulpverlening uit.
Openbare orde en
veiligheid
- Veiligheidsregio Twente (VRT).
- Bestuurders en ambtenaren van de Twentse gemeenten.
- De “gezagsdriehoek midden Twente” tussen Openbaar Ministerie,
politie, burgemeesters van Hengelo, Borne, Hof van Twente en
Haaksbergen.
- Brandweer, politie en bedrijven(-verenigingen) bij Keurmerk
Veilig Ondernemen.
- Politie, woningbouwcorporaties, wijken, inwoners bij Keurmerk
Veilig Wonen.
- Horecaondernemers en vrijwilligersorganisaties op het gebied van
drank- en horecawet.
- Diverse andere veiligheids- en zorgpartners zoals Veiligheidshuis,
Programmabegroting 2015 49
Product Externe partners
verslavingszorg, reclassering, Regionaal Informatie- en
Expertisecentrum.
Rampenbestrijding - Samen met de andere Twentse gemeenten zorgen voor
voldoende personele capaciteit en middelen.
- Veiligheidsregio Twente. Verplichte samenwerking in de vorm van
een gemeenschappelijke regeling.
4. Wat kost het?
Verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Baten
Geen verschillen > € 25.000. Lasten
Geen verschillen > € 25.000. 2016-2018
Vanaf 2017 is de bijdrage aan de Veiligheidsregio Twente verhoogd met € 140.000 er van uitgaande dat de nieuwe brandweerkazerne in 2017 wordt opgeleverd en overgedragen. Vanaf dat moment vervalt de teruggave op de bijdrage aan de Veiligheidsregio Twente.
BATEN -
LASTENDeelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Handhaving Handhaving uitvoering 10 0 0 0 0 0 0Totaal Handhaving 10 0 0 0 0 0 0
Veiligheid Brandweer 0 0 0 0 0 0 0Openbare orde en veiligheid 2 2 2 0 0 0 0Rampenbestrijding 0 0 0 0 0 0 0
Vergunningen (bijz.wetten en APV) 0 0 0 0 0 0 0Bijzondere wetten en APV 1 0 0 0 0 0 0
Totaal Veiligheid 3 2 2 0 0 0 0
LASTEN Handhaving Handhaving uitvoering 422 1.212 1.198 1.205 1.205 1.205 1.205Totaal Handhaving 422 1.212 1.198 1.205 1.205 1.205 1.205
Veiligheid Brandweer 1.192 1.133 1.020 1.133 1.133 1.273 1.273
Openbare orde en veiligheid 339 70 64 54 54 54 54Rampenbestrijding 38 49 49 39 39 39 39Vergunningen (bijz.wetten en APV) 82 0 0 0 0 0 0
Totaal Veiligheid 1.650 1.253 1.134 1.226 1.226 1.366 1.366
Saldo : -2.061 -2.465 -2.332 -2.432 -2.432 -2.572 -2.572
Mutatie tov 2014 primitief 33 33 -107 -107
Programmabegroting 2015 50
Programmabegroting 2015 51
6 Sociaal domein
1. Wat is onze visie?
Het sociale domein is in Nederland volop in beweging. Met ingang van 1 januari 2015 is onze
gemeente verantwoordelijk voor extra taken op het terrein van werk, zorg en jeugd. De komst van
deze nieuwe taken gaat gepaard met minder budget, waardoor kostenbesparende maatregelen
noodzakelijk zijn. De mogelijkheden om dit vorm te geven liggen met name in een geïntegreerde
aanpak, innovatie en efficiencyverbetering. De Noaberpoort is de centrale toegang voor alle inwoners
van Haaksbergen. Met onze geïntegreerde aanpak in de Noaberpoort, waar we samenwerken met
onze partners, vrijwilligers en klanten, hebben we een duurzame structuur neergezet voor de
uitvoering van taken op het gebied van zorg, welzijn, jeugd en werk. De vormgeving van deze
uitvoeringsstructuur is momenteel nog volop in beweging. De basis staat op 1 januari 2015, maar in
het komende jaar kan er verandering plaatsvinden op basis van de ervaringen die we opdoen met
deze nieuwe taakvelden. Het komende jaar kan worden beschouwd als een overgangsjaar.
De visie op ons sociaal domein is:
Onze inwoners staan centraal. Zij worden aangesproken op hun talenten, mogelijkheden en hun
vermogen om zelf hun leven in te richten. Daarnaast is in het bijzonder aandacht voor onze inwoners
in een kwetsbare positie; zij moeten ook (naar vermogen) kunnen participeren.
De inhoudelijke uitgangspunten voor het sociaal domein voor de komende vier jaar zijn:
- de inwoner staat centraal
- deelnemen naar vermogen
- eigen kracht en verantwoordelijkheid
- voorkomen is beter dan genezen
Dit programma is opgebouwd uit de deelprogramma’s Participatie, Wet maatschappelijke
ondersteuning (Wmo) en Jeugd. In de deelprogramma’s wordt aangegeven hoe deze centrale
uitgangspunten in 2015 vorm krijgen.
Participatie
Wij zijn per 1 januari verantwoordelijk voor alle inwoners met arbeidsvermogen die ondersteuning
nodig hebben. Dit is een uitbreiding van de doelgroep van de huidige Wet Werk en Bijstand. In
Haaksbergen doet iedereen ertoe en wij willen dat iedereen meedoet en zijn steentje bijdraagt. Dat
verwachten wij ook van uitkeringsgerechtigden, óók als zij zorg nodig hebben. Wij ondersteunen bij
de stappen die genomen kunnen worden om mee te doen. Dan kan zijn in begeleiding naar werk,
inkomensondersteuning of aanpak van schuldenproblematiek. Wij stimuleren dat mensen zonder werk
weer aan de slag gaan, want werk geeft perspectief en voorkomt dat mensen een beroep doen op
bijstand en andere voorzieningen. Wij zorgen voor de afstemming tussen ondernemers, overheid,
onderwijs en zorg. De integrale aanpak in de Noaberpoort stimuleert de samenhang tussen
participatie en ondersteuning. We gaan veel investeren in onze doelgroep. De investeringen wegen op
tegen de besparingen in uitkeringslasten.
De doelstellingen voor ons participatiebeleid voor de komende vier jaar zijn:
- Inwoners benutten zoveel mogelijk hun maximale verdiencapaciteit in een reguliere baan
- Uitkeringsgerechtigden worden zoveel mogelijk geplaatst op de reguliere arbeidsmarkt, eventueel
met loonkostensubsidie
- Inwoners met een arbeidshandicap, die voorheen onder de Wsw of Wajong vielen, gebruiken ook
hun verdiencapaciteit
Programmabegroting 2015 52
Wmo
Met de inwerkingtreding van de nieuwe WMO per 1 januari 2015 zorgen we via de Noaberpoort dat de
toegang tot deze voorzieningen goed geregeld is. De nieuwe taken leiden ertoe dat de verhouding
tussen de verantwoordelijkheid van de gemeente en die van burgers en maatschappelijk middenveld
zal gaan veranderen. De rol van ons als gemeente is om deze veranderende rol te ondersteunen en de
faciliteren, waardoor de gewenste maatschappelijke effecten optreden en gelijktijdig sprake is van
kostenbesparing. De dienstverlening aan onze burgers blijft hoog in het vaandel staan. Ook als er
minder geld te besteden is, zullen wij ervoor zorgdragen dat belangrijke sociale en maatschappelijke
voorzieningen overeind blijven. Waar mogelijk bieden we collectieve voorzieningen aan onze inwoners,
waarbij we vooral inzetten op vroegsignalering en preventie om de zwaardere vormen van
ondersteuning en zorg te voorkomen. Waar noodzakelijk zullen deze individuele voorzieningen worden
ingezet.
De doelstellingen voor ons wmo beleid voor de komende vier jaar zijn:
- Onze inwoners zijn zelfredzaam, betrokken, nemen (actief) deel aan de samenleving, hebben de
mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen verantwoordelijkheid voor hun omgeving
- Ook onze kwetsbare inwoners (jong en oud) krijgen de kans om mee te doen, richting te geven
aan hun toekomst en zich (naar vermogen) te ontwikkelen.
Jeugd
De Haaksbergse jongeren moeten zich optimaal kunnen ontplooien en in staat zijn om actief deel te
nemen aan de maatschappij. Met de meeste kinderen in Haaksbergen gaat het goed. Zij groeien op in
een veilige omgeving. Er zijn echter ook kinderen die extra hulp of zorg nodig hebben, wat per 1
januari ook onder onze verantwoordelijkheid valt. Wij gaan de jeugdzorg anders organiseren
(transformatie van de jeugdzorg), omdat in het huidige stelsel een te groot beroep op de zwaardere
en duurdere vormen van zorg wordt gedaan. Wij zetten hierbij in op preventie (door middel van het
geven opvoed- en opgroeiondersteuning) en op vroegsignalering. Daarbij schakelen wij zoveel als
mogelijk het eigen sociale netwerk van mensen in. De professionele (gesubsidieerde) partners
springen bij waar de expertise in het eigen netwerk ontbreekt of bij het oplossen van zware
problematiek. Inwoners hebben een eigen verantwoordelijkheid voor het oplossen van overlast in de
openbare ruimte. Het jongerenwerk, de politie en/of de toezichthouders komen pas in tweede
instantie in beeld.
De doelstellingen voor ons jeugdbeleid voor de komende vier jaar zijn in lijn met de speerpunten van
het wmo beleid, mede om de samenhang tussen de beleidsterreinen weer te geven:
- Onze inwoners (inclusief kinderen en ouders/verzorgers) zijn zelfredzaam, betrokken, nemen
actief deel aan de samenleving, hebben de mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen
verantwoordelijkheid voor hun omgeving
- Ook onze kinderen (en hun gezinnen) in een kwetsbare positie krijgen de kans om mee te doen,
richting te geven aan hun toekomst en zich te ontwikkelen
2. Actuele context en belangrijkste beleidsontwikkelingen
Bij de nieuwe taken van de gemeente per 1 januari 2015 gaat het vooral om een mentaliteits- en
rolverandering van onszelf als gemeente, onze inwoners, zorgaanbieders en instanties. Dit proces
heeft de afgelopen periode een aanlooptijd gekend, en zal het komende jaar in het teken staan van
ontwikkeling, verandering en verbetering.
De belangrijkste doelstellingen van de deelprogramma’s staan in het onderstaande weergegeven.
Vanwege de herschikking van programma’s hebben wij geen indicatoren kunnen formuleren voor dit
programma. De opbouw van dit onderdeel wijkt daarom af van de andere programma’s uit de
begroting. De prestatie indicatoren komen tot stand in nauwe samenspraak met aanbieders, partners
en belangengroepen.
Programmabegroting 2015 53
Wat willen we bereiken en
wat gaan we ervoor doen
Toelichting
Participatie
Inwoners benutten zoveel mogelijk hun maximale verdiencapaciteit in een reguliere baan
Uitkeringsgerechtigden worden zoveel mogelijk geplaatst op de reguliere arbeidsmarkt,
eventueel met loonkostensubsidie
Een goede klantenanalyse
zodat de doelgroep kan
worden ingedeeld op
verdiencapaciteit en wij
prioriteiten in re-integratie
kunnen aanbrengen.
Bemiddeling en begeleiding wordt aan de gehele doelgroep
geboden, maar hierbij worden vier doelgroepen onderscheiden.
Om dit te kunnen doen is het noodzakelijk een goede
klantenanalyse te verrichten. Daarom brengen wij het gehele
bestand in beeld, waarbij ook in beeld wordt gebracht of
klanten ondersteuning ontvangen vanuit andere
financieringsbronnen, vrijwilligerswerk of mantelzorg verrichten
en de positie op de participatieladder wordt bepaald. Dit proces
wordt in de eerste helft van 2015 afgerond.
Door inzicht te krijgen in de lichamelijke- en psychosociale
mogelijkheden en beperkingen, alsmede de competenties van
onze klanten kan er beter en gerichter gematched worden met
vacatures.
De lokale
werkgeversbenadering verder
ontwikkelen en intensiveren
Wij gaan investeren in het ontwikkelen van een lokaal netwerk
van werkgevers, die medeverantwoordelijkheid willen nemen
voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Binnen
de gemeente wordt een extra impuls gegeven aan de
werkgeversbenadering door extra personele capaciteit in te
zetten en de samenwerking tussen de accountmanager en de
bedrijfscontactfunctionaris te versterken. Bedrijfsbezoeken
worden bijvoorbeeld waar mogelijk gezamenlijk afgelegd
waardoor daadwerkelijk de mogelijkheid ontstaat om
werkplekken in de nabijheid van burgers te organiseren.
De accountmanager benadert op een pro-actieve wijze
bedrijven en acquireert passende en geschikte functies
(vacatures, stageplaatsen en werk/leer plekken) voor
uitkeringsgerechtigden met als (eind) doel uitstroom richting
arbeidsmarkt. Hierbij wordt rekening gehouden met de
mogelijkheden en beperkingen van de klanten.
Naast deze lokale versterking blijven we samenwerken met het
Werkplein Twente en sluiten we waar dit kansen biedt en/of
wenselijk is aan bij regionale initiatieven. Door zowel aandacht
te besteden aan de lokale- als de regionale
werkgeversbenadering, ontstaat een optimale mix van
beschikbare werkplekken.
In regionaal verband
ontwikkelen we
arrangementen om
uitkeringsgerechtigden te
plaatsen in kansrijke sectoren
met prioriteit voor jongeren
tot 27 jaar
De werkgelegenheid is in Twente de afgelopen jaren
afgenomen. Op regionaal niveau zijn er echter ook sectoren en
branches aanwezig met een vraag naar arbeid. Omdat de vraag
naar een bepaald type arbeidskracht per gemeente verschilt, is
samenwerking op regionaal niveau van groot belang bij het
creëren van plaatsingsmogelijkheden. Het gaat om het matchen
van vraag van werkgevers en aanbod van werkzoekenden.
Op regionaal niveau wordt momenteel gewerkt aan een
arrangement voor uitkeringsgerechtigden tot 27 jaar (ESF
project) waar Haaksbergen bij aansluit.
Programmabegroting 2015 54
Inwoners met een arbeidshandicap, die voorheen onder de Wsw of Wajong vielen, gebruiken ook
hun verdiencapaciteit
Een nieuwe invulling van de
‘Wsw-oud’, waardoor de
kosten worden teruggebracht,
maar waarbij budget voorlopig
moet worden aangevuld uit de
algemene middelen om de
tekorten bij het sw-bedrijf te
financieren
Hoewel de Wet sociale werkvoorziening per 1 januari 2015
wordt ingetrokken, behoudt het zittende bestand met een vast
dienstverband zijn rechten. Dit betekent dat dit deel van het
bestand alleen afloopt als gevolg van natuurlijk verloop. De
participatiewet biedt mogelijkheden om te gaan werken met
loonwaarde / verdiencapaciteit. Als een wsw-werknemer een
bepaalde verdiencapaciteit heeft, kan hij dat deel van zijn
inkomen zelf verdienen, waardoor de kosten per saldo
afnemen. In 2015 werken we het uitvoeringsmodel verder uit
om te komen tot een bijdrage van reële omvang, afgestemd op
de mogelijkheden van cliënten en werkgevers. Ons wsw bedrijf
Hameland ontwikkelt zich verder van productiebedrijf naar
mensontwikkelbedrijf. De bedrijfsactiviteiten zullen waar
mogelijk in 2015 verder worden afgestoten. De ingezette lijn
van de afgelopen jaren worden verder versterkt, gezien de
grote financiële belangen.
We stimuleren het opzetten
van sociale ondernemingen,
waarbij de gemeente geen
bedrijfsrisico draagt
Sociale ondernemingen, die zich op eigen initiatief en voor
eigen risico, richten op het werken met mensen met een
beperking is een goede ontwikkeling. Deze ondernemingen
zullen wel zelfstandig en (financieel) gezond functioneren
zonder dat daarbij ondersteuning van de gemeente voor nodig
is.
Centrale toegang via de
Noaberpoort
Ook de dienstverlening op het gebied van participatie (in het
bijzonder inkomensondersteuning, schuldhulpverlening) vindt
plaats vanuit de integrale toegang in de Noaberpoort. Dit wordt
in 2015 verder vormgegeven. De samenwerking op het gebied
van uitvoerig sociale zaken werkt niet belemmerd voor een
eigen lokale toegang op gebied van werk en inkomen.
Wmo
Onze inwoners zijn zelfredzaam, betrokken, nemen (actief) deel aan de samenleving, hebben de
mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen verantwoordelijkheid voor hun omgeving
Ook onze kwetsbare inwoners (jong en oud) krijgen de kans om mee te doen, richting te geven
aan hun toekomst en zich (naar vermogen) te ontwikkelen.
Het versterken van preventie,
(vroeg) signalering en vroege
interventie.
Wij investeren in preventie, vroegsignalering en vroege
interventie bij problemen. Dit doen we door organisaties en
instellingen aanwezig te laten zijn in de wijk. Hierbij wordt
zoveel mogelijk aangesloten bij al bestaande netwerken. Er
bestaat niet 1 blauwdruk voor het ideale wijkteam, dit is
afhankelijk van de kenmerken van wijken, betrokken partijen,
etc. In 2015 zal het wijkteam zich verder gaan ontwikkelen. De
wijkgerichte aanpak krijgt hiermee een impuls, wat verder
ondersteund zal worden door gericht subsidiebeleid. Het
subsidiebeleid wordt in 2015 vernieuwd, waarbij subsidies
steeds meer een relatie hebben met ondersteuning van doelen
en uitgangspunten uit het sociale domein.
De relatie tussen wonen en zorg is belangrijk, de
bewustwordingscampagne ‘Lang zult u wonen’ gaan we in
2015 continueren.
Programmabegroting 2015 55
Het versterken van eigen
kracht en burgerkracht
Eigen kracht gaat over de aanwezige mogelijkheden en
krachten binnen het gezin/huishouden om bepaalde situaties
optimaal vorm te geven en problemen op te lossen of dragelijk
te maken. Denk hierbij ook aan het sociale netwerk van familie,
vrienden, buren, kennissen. Ondersteuning is daarbij gericht op
het aanboren en versterken van de eigen kracht. Wij
verwachten van onze maatschappelijke partners dat zij onze
inwoners ondersteunen bij het aanboren van eigen kracht. Dit
wordt middels subsidieafspraken vastgelegd.
Intensiveren
(inzet/ondersteuning)
mantelzorg en
vrijwilligerswerk
Het versterken van mantelzorg en vrijwilligerswerk is al jaren
een belangrijk speerpunt in het lokale Wmo beleid en dit willen
we verder uitbouwen. Mantelzorg en vrijwilligerswerk zijn
namelijk van onschatbare waarde voor toekomstbestendige
zorg en spelen een belangrijke rol voor de samenhang en
leefbaarheid in Haaksbergen.
De positie van mantelzorgers wordt in 2015 bewust
meegenomen in het ondersteuningsplan. Het doel daarbij is de
mantelzorger te ontlasten en ruimte te geven voor
ontspanning.
Het vrijwilligerswerk moet meer zichtbaar en herkenbaar
worden. In 2014 heeft een onderzoek plaatsgevonden om
gericht in te kunnen zetten op het versterken van Vrijwilliger
inzet en het Steunpunt vrijwilligerswerk. De resultaten worden
in 2015 verwerkt in de uitvoering.
Snelle, eenvoudige en goede
toegang tot ondersteuning
De Noaberpoort is onze centrale toegang tot het sociale
domein. Het gaat daarbij niet alleen om de tweede lijnszorg via
het sociaal team, maar ook om de onderlinge samenwerking.
Om dit te bewerkstelligen zijn diverse stappen gezet en ook in
2015 zal de dienstverlening vanuit de Noaberpoort zich verder
ontwikkelen.
Per 1 januari 2015 maakt de ketenunit zorg en veiligheid deel
uit van het sociaal team van de Noaberpoort en vormt een
basis voor de integrale werkwijze van 1 gezin, 1 plan en 1
regisseur. De regisseur kijkt niet alleen naar die ene aanvrager,
maar naar het gehele gezin/huishouden. Niet alleen omdat
andere leden van het huishouden mogelijk ondersteuning nodig
hebben (samenhang tussen problemen), maar ook omdat zij
zelf ondersteuning kunnen bieden. Een integrale benadering
(alle levensdomeinen) is hierbij vanzelfsprekend.
2015 is het overgangsjaar voor voormalig AWBZ cliënten.
Daarom wordt in 2015 (gefaseerd) met alle cliënten een
gesprek gevoerd over het ondersteuningarrangement.
Programmabegroting 2015 56
Investeren in algemene
voorzieningen en het bieden
van maatwerkvoorzieningen
Wij willen extra investeren in voldoende voorliggende
voorzieningen en algemene voorzieningen. Dit zal moeten
leiden tot een kostenbesparing op de duurdere
maatwerkvoorzieningen. Om toegang te krijgen tot een
algemene voorziening hoeft er geen diepgaand onderzoek te
worden uitgevoerd naar behoeften, persoonskenmerken en
mogelijkheden, een beschikking van de gemeente is daarmee
ook niet nodig. Het aanbod van voorliggende voorzieningen
wordt uitgebreid met de wettelijk verplichte voorzieningen, en
daarnaast worden de mogelijkheden voor specifieke lokale
voorzieningen verkend, zoals was- en strijkservice, rolstoel- en
scootmobielpool.
Mensen financieel bij laten
dragen
Met het vaststellen van het beleidsplan Wmo is ingestemd met
het vragen van een eigen bijdrage, wanneer gebruik wordt
gemaakt van voorzieningen in de Wmo. Hierop zijn
uitzonderingen mogelijk. De uitwerking hiervan is vastgelegd in
de verordening. Dit zal in 2015 worden toegepast en waar
nodig doorontwikkeld en aangepast.
Het bieden van nazorg om
terugval te voorkomen
In de meeste gevallen wordt ondersteuning of hulp gestopt na
het bereiken van de gestelde doelen. In sommige gevallen is
nazorg nodig om terugval te voorkomen. In 2015 gaan we hier
actief op inzetten om verder vorm te geven aan nazorg om tot
slimme inzet van dit instrument te komen.
Het stimuleren van
vernieuwende vormen van
dagbesteding
Het streven is dat er in Haaksbergen voldoende gezonde
activerende dagbesteding beschikbaar is. Wij zien kansen om
het huidige aanbod te optimaliseren. Zorgaanbieders en
welzijnsinstellingen nemen het initiatief om gezamenlijk naar
mogelijkheden te zoeken om onder andere de vervoersstroom
te beperken, doelgroepen te combineren en ruimtes beter te
benutten. Hierbij spelen wij een faciliterende rol.
Met deze maatregelen wordt de korting vanuit het Rijk op het
budget vanuit de AWBZ voor dagbesteding zoveel mogelijk
opgevangen.
Communicatie met alle
betrokkenen
Communicatie over de nieuwe taken, de toegang en de zorg is
een belangrijk onderdeel in de voorfase (naar 1 januari 2015),
maar zal ook in 2015 een grote rol spelen. Een aantal zaken
zijn pas laat bekend en het is belangrijk om aan alle
doelgroepen duidelijk te maken wat er gebeurt, wat ze van de
gemeente mogen verwachten en wat ze zelf kunnen of moeten
doen. Hiertoe is – naast het regionale communicatieplan – een
lokaal communicatieplan opgesteld dat in 2015 verder wordt
uitgewerkt.
Jeugd
Onze inwoners (inclusief kinderen en ouders/verzorgers) zijn zelfredzaam, betrokken, nemen
actief deel aan de samenleving, hebben de mogelijkheid zich te ontwikkelen en nemen
verantwoordelijkheid voor hun omgeving
Ook onze kinderen (en hun gezinnen) in een kwetsbare positie krijgen de kans om mee te doen,
richting te geven aan hun toekomst en zich te ontwikkelen
Programmabegroting 2015 57
Het versterken van opgroei-
en opvoedondersteuning, hulp
en zorg
Wij investeren in voldoende voorliggende en algemene
voorzieningen, wat zal moeten leiden tot een lagere instroom in
de individuele of maatwerkvoorzieningen. Specifiek voor jeugd
betekent dit dat het aanbod op gebied van opgroei- en
opvoedondersteuning, hulp en zorg wordt versterkt. Dit zijn het
CJG, LOES, maatschappelijk werk, welzijnswerk, informele
zorg, cliëntondersteuning (voorheen MEE), inloop GGZ, Advies
en Meldpunt Huiselijk geweld (regionaal). Hier is in 2015 op
ingezet. In de loop van 2015 zal blijken of dit afdoende is en
welke ontwikkeling gewenst is.
Kaderstellende beleidsstukken Einddatum
Participatie
Beleidsplan participatiewet 2018
Verordeningen:
- loonkostensubsidie en loonwaarde,
- tegenprestatie,
- individuele inkomenstoeslag
- afstemmingsverordening
- beleidsregels bijzondere bijstand
Beleidsplan schuldhulpverlening 2016
Wmo
Beleidsplan Wmo 2018
Notitie integrale toegang 2018
Uitgangspunten notitie vrijwilligerswerk 2016
Regionale nota en lokaal uitvoeringsprogramma ‘Vitale coalities’ 2016
Beleidsregels en nadere regels Wmo
Verordening Wmo
Jeugd
Beleidsplan Jeugd 2018
3. Met wie werken we samen?
Externe partners
Participatie
Werk en inkomen Werkgeversbenadering:
- Lokale en regionale werkgevers
- Regio Twente
- Arbeidsmarktregio Enschede
- Werkplein
- ROC Twente
- WaWollie kringloop
Sociale werkvoorziening:
- Hameland
- SWB
Overig:
- Cliëntenraad WWB (straks participatieraad)
- Stadsbank
- ROZ
Programmabegroting 2015 58
Wmo en jeugd
Op het gebied van de uitvoering Wmo werken we met veel partijen
samen. Zo zijn er in totaal ca. 300 zorgaanbieders op gebied van
jeugd, maatwerk en zorg. Hiervan betreft ruim de helft (162)
zorgaanbieders maatwerkvoorziening.
Andere partijen die hier apart genoemd worden:
- Mediant / Tactus: organisaties voor geestelijke gezondheid
en verslavingsproblematiek
- GGD Twente; regionale gezondheidsdienst Twente
- Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Enschede-
Haaksbergen
- Stichting Scala Welzijn
- Samenwerkende partijen in de Noaberpoort
- Het Veiligheidshuis; netwerksamenwerking tussen straf, zorg
en andere gemeentelijke partners
- Politie
- Bureau Jeugdzorg Overijssel/Jeugdreclassering; begeleidt
jongeren tussen 12 en 18 jaar die een strafbaar feit hebben
gepleegd
- Regionale en bovenlokale samenwerkingsverbanden tussen
de veertien Twentse gemeenten (Samen 14) wat betreft de
decentralisaties, inkoop maatwerkvoorzieningen en het
collectief vervoer
- Maatschappelijke organisaties:
- Halt; preventie en repressie van veelvoorkomende
jeugdcriminaliteit
Daarnaast: belangengemeenschappen en wijkraden,
maatschappelijke partners, vrijwilligers(organisaties) en
mantelzorgers, adviesraden en welzijnsorganisatie, ROC, de
vrijwilligerscentrale, vrijwilligersorganisaties en Kerken.
4. Wat kost het?
Verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Nieuw programma sociaal domein
Dit nieuwe programma Sociaal Domein is een samenvoeging van het bestaande programma
Maatschappelijke Ontwikkeling, het deelprogramma Jeugd uit het voormalige programma Onderwijs
en Jeugd, aangevuld met de nieuwe budgetten op basis van de gedecentraliseerde nieuwe taken.
Vanwege de nieuwe taken en verhuizing van budgetten wordt een verschillenverklaring een grote
cijferverhandeling, die niet verduidelijkt. We kiezen ervoor om op hoofdlijn aan te geven hoe dit
programma nu is opgebouwd. Waar zeer grote verschillen vragen kunnen oproepen wordt toegelicht.
BATEN -
LASTENDeelprogramma Rek. 2013
Begr. 2014
prim.
Begr. 2014
na wijz.Begr. 2015 Begr. 2016 Begr. 2017 Begr. 2018
WMO 996 492 495 675 675 676 676
Participatie 8.019 7.469 8.275 5.067 4.875 4.747 4.619
Jeugd 368 369 314 5.242 5.034 4.811 4.712
WMO 6.133 5.656 5.561 8.056 7.895 7.781 7.664
Participatie 10.034 9.463 10.595 10.797 10.430 10.130 9.778
-7.519 -7.527 -7.701 -18.353 -17.809 -17.300 -16.859
Mutatie tov 2014 primitief -10.826 -10.282 -9.773 -9.332
BATEN
LASTEN
Programmabegroting 2015 59
Baten
Binnen het sociaal domein nemen de baten af met € 2,2 mln.
De baten op het product werk en inkomen nemen af met € 2,4 mln. Dit is voor € 3,4 mln. het gevolg
van de opname van de rijksbijdrage WSW en re-integratie in de integratie-uitkering sociaal domein.
Deze is onderdeel van de algemene uitkering geworden met ingang van 2015 en wordt ook daar
verantwoord. De bijdrage BUIG wordt € 1 mln. hoger. Hiervan heeft € 0,8 mln. betrekking op de
rijksbijdrage voor de bijstand. Daarnaast is een toename van de rijksbijdrage BBZ geraamd van € 0,1
mln. en worden € 0,1 mln. meer ontvangsten verwacht van debiteuren.
Daarnaast nemen de baten individuele voorzieningen met € 0,2 mln. toe. Er worden meer eigen
bijdragen van zorgcliënten verwacht voor de regelingen zorg in natura en voor de PGB’s samen.
Lasten
Door de opname van de kosten van de decentralisaties stijgen de lasten van het sociaal domein met
€ 8,6 mln. Deze is als volgt te duiden:
Hiervan komt € 0,5 mln. uit bestaande taken, die in 2014 nog onder het programma onderwijs en
jeugd, nu programma onderwijs, waren opgenomen. We gaan in de bijstand uit van 320
uitkeringsgerechtigden. Het gemiddelde uitkeringsbedrag daalt naar € 14.000. Van de forse
kostentoename blijft 10% voor rekening van de gemeente. Hiervoor kan het, afhankelijk van de
ontwikkeling van de rijksbijdrage, noodzakelijk zijn om een IAU-uitkering aan te vragen.
De voordelen WMO worden voornamelijk veroorzaakt door het feit, dat in regionaal verband opgezette
aanbestedingen voor 2015 aanzienlijke prijsvoordelen laten zien.
De participatie maakte al deel uit van het programma maatschappelijke ondersteuning en blijft
onderdeel uitmaken van het nieuwe programma sociaal domein. Daarom komen alleen de lasten voor
de nieuwe taken op het gebied van zorg en jeugd voor in totaal € 7,4 mln. als lastentoename naar
voren.
De baten worden niet in het programma sociaal domein ontvangen, maar via de algemene uitkering.
Voorheen werd de uitkering sociaal deelfonds genoemd. Sinds de septembercirculaire spreken we van
een gebundelde integratie-uitkering sociaal domein. De volgende tabel geeft weer hoe baten en lasten
zich verhouden.
Omschrijving
Bedrag in
mln. €
Over uit programma 7 0,5
Bijstand/BUIG 1,2
WMO bestaand -0,5
Transitie Zorg 3
Transitie Jeugd 4,4
Totaal 8,6
Transitie
Baten
integratie
uitkering
Overige
baten Lasten
Resultaat
decentra
lisaties
Jeugd 4.256 4.428 -172
Participatie 3.398 3.868 -469
WMO/AWBZ 2.700 186 3.075 -188
Eindtotaal 10.355 186 11.371 -829
Programmabegroting 2015 60
Specificatie lasten in verband met de nieuwe taken Jeugd en WMO/AWBZ
De nieuwe taken Jeugd en WMO/AWBZ leiden tot lasten die direct betrekking hebben op
zorgverlening. Daarnaast moeten we onze bedrijfsvoering in gereedheid brengen om de nieuwe taken
te kunnen uitvoeren. De volgende specificatie geeft een overzicht van de soort kosten voor beide
gedecentraliseerde taken:
Decentralisatie Omschrijving soort lasten Bedrag
derden
Interne
lasten
Totaal
lasten
Zorgkosten 4.056 4.056
Kosten Humanitas 28 28
OZJT 45 45
Loonkosten 186 186
Communicatie 8 8
Automatisering (opleiden, beheer en aanschaf pakketten)
50 50
Kwaliteitsimpulsen, innovatie en samenwerking
55 55
Totaal jeugd 4.129 299 4.428
Jeugd
Decentralisatie Omschrijving soort lasten Bedrag
derden
Interne
lasten
Totaal
lasten
Zorgkosten 2.774 2.774
Loonkosten 191 191
Communicatie 5 5
Automatisering (opleiden, beheer en aanschaf pakketten)
40 40
Kwaliteitsimpulsen, innovatie en samenwerking
45 45
Huur ruimte Noaberpoort 20 20
Totaal WMO/AWBZ 2.774 301 3.075
WMO/AWBZ
Programmabegroting 2015 61
7 Onderwijs
1. Wat is onze visie?
Onderwijs
De gemeente en schoolbesturen dragen zorg voor kwalitatief goed onderwijs dat aansluit op de
talenten van het kind en waarbij het kind zo nodig extra ondersteuning ontvangt.
De gemeente streeft naar het in stand houden van voldoende scholen (zorgplicht). Hierbij wordt
rekening gehouden met de wettelijke verplichtingen en eisen waar het gaat om uitbreiding en
eventuele nieuwbouw waarbij duurzaamheid hoge prioriteit vraagt.
Vanaf 1 januari 2015 is het schoolbestuur verantwoordelijk voor het buitenonderhoud van
schoolgebouwen. Zij krijgen hiervoor de bijbehorende geldstroom.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Onderwijs
Wij vinden een goede relatie met het onderwijs belangrijk. Wij zetten ons ervoor in om de
samenwerking tussen onderwijs, voorschoolse voorzieningen en jeugdzorg te bewerkstelligen, zodat
dit leidt tot een meer preventieve en integrale hulp dicht bij het kind en het gezin. Het is de
gezamenlijke opgave van gemeente, voorschoolse voorzieningen en onderwijs kinderen zo goed
mogelijk te begeleiden en hun talenten te laten ontwikkelen, zodat ze later zelfstandig kunnen
participeren in de samenleving.
Dat scholen/clusters van scholen zich ontwikkelen tot Integraal Kind Centrum (IKC) vinden wij een
goede zaak. Wij doen graag mee aan de initiatieven van schoolbesturen om hiervoor plannen te
ontwikkelen. Daarnaast denken wij dat Integrale Kind Centra in de wijk ook een rol kunnen spelen bij
participatie, ontmoeting en andere doelen vanuit de WMO.
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Onderwijs
Basisonderwijs huisvesting.
Gemeentelijke zorgplicht met
betrekking tot
huisvesting van het
onderwijs.
Voldoende duurzame
huisvesting.
Uitwerking van het
herschikkingsplan bestaande
schoolgebouwen en
gymnastiekvoorzieningen
basisonderwijs.
Leerlingenvervoer
Het leerlingenvervoer
uitvoeren conform wettelijk
voorschrift en gemeentelijke
verordening.
Met inachtneming van de
wettelijke plicht en met
toepassing van de lokale
verordening
leerlingenvervoer, zorgen
voor veilig en voldoende
leerlingenvervoer
Het gebruik van het openbaar
vervoer/eigen fiets stimuleren.
Grotere verantwoordelijkheid
ouders.
Het aangepast vervoer terug
dringen.
Uitvoering geven aan de
aangepaste verordening
leerlingenvervoer.
Lokaal onderwijsbeleid
Verbinden van de
beleidsvelden/uitgangspunten
Jeugd, Passend onderwijs
Met het onderwijsaanbod
elk kind de kans bieden
binnen zijn mogelijkheden
Ontwikkelen van de Lokale
Educatieve Agenda (LEA), met als
hoofdthema’s:
Programmabegroting 2015 62
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
(voorschools, basis- en
voortgezet onderwijs) en
WMO.
op een zinvolle manier deel
te nemen aan de
samenleving.
Zorg voor leerlingen;
Aansluiting voorschoolse
instellingen en basisonderwijs en
basisonderwijs-voortgezet
onderwijs
Afstemmen jeugdzorg en
onderwijszorg (Beleidsplan Jeugd
en Passend onderwijs)
Openbaar onderwijs
2. Zorgen voor een optimale
onderwijs- en zorginfrastructuur;
3. Sluitende aanpak voorkomen
schoolverzuim en voortijdig
schoolverlaten;
4 Voorbereiden en uitvoeren van
onderwijsachterstandenbeleid en
voor- en vroegschoolse educatie.
Materiële instandhouding
(vervalt) Reden: met ingang van 1-1-2015 niet meer van toepassing ivm overdracht
schoolgebouwen naar Stichting Keender.
Speciaal onderwijs
Bijdrage aan ondersteuning
(ernstig) ziekelijke kinderen
Onderschrijven en
verantwoordelijkheid nemen
voor de aanwezigheid van
scholen voor speciaal
onderwijs in de regio.
Dat deze kinderen in
Haaksbergen onderwijs
kunnen (blijven) volgen.
Gemiddeld bezoeken 3 tot 5
kinderen uit Haaksbergen de
Schutte’s Bosschool in Enschede.
Volwassen/basiseducatie
Inzet van middelen voor
arbeidsmarktversterkend
aanbod.
Verhogen van de
competenties en
vaardigheden bij de
doelgroep
Zorgen voor aanbod van
opleidingen dat aansluit op de
vraag naar basiseducatie en
voortgezet volwasseneducatie,
incl. aanbod alfabetiserings-
cursussen (zie doelstelling in de
Participatienota)
Beleidsnota Einddatum
Onderwijs
Lokale Educatieve Agenda 2015
Herziening notitie Onderwijsachterstandenbeleid/VVE 2015
Beleidsnota Jeugd 2018
Beleidsnota Participatie 2018
Beleidsnota WMO 2018
Programmabegroting 2015 63
3. Met wie werken we samen?
Product Externe partners
Onderwijs
Basisonderwijs Schoolbesturen
Leerlingenvervoer Vervoerders, regio gemeenten en scholen.
Lokaal onderwijsbeleid Schoolbesturen, voorschoolse instellingen, maatschappelijke
organisaties in Haaksbergen, samenwerkingsverbanden passend
onderwijs, primair- en voortgezet onderwijs, gemeenten in Twente
en Gelderland.
Materiële instandhouding Niet meer van toepassing.
Speciaal onderwijs Schutte’s Bosschool
Volwassen/basiseducatie ROC Twente.
4. Wat kost het?
Verschillenanalyse mjp 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Baten
Er zijn geen effecten groter dan € 25.000.
Lasten
In 2014 spraken we nog van onderwijs en jeugd. In 2015 zijn de budgetten jeugd (2014 primitief:
€ 562.000) bij het sociaal domein ondergebracht. De volgende verklaringen betreffen onderwijs.
De huisvesting van het primair onderwijs (IHP) kent voordelen op het gebied van toegerekende
kapitaallasten (€ 170.000), onderhoud gebouwen basisscholen (€ 33.000) en overige per saldo
voordelige verschillen van € 4.000. Het voordeel op onderhoud houdt verband met het overgaan van
de onderhoudsplicht buitenonderhoud scholen van gemeente naar de schoolbesturen.
Onder Lokaal onderwijsbeleid zien we een kostenverlaging van € 75.000 met betrekking tot de
loonkosten logopedisten. Deze zijn in 2015 bij de kostenplaats Maatschappelijke ontwikkeling
ondergebracht (algemene dekkingsmiddelen). Logopedie is aangemerkt als maatregel om kosten te
reduceren. De beoogde besparing van € 38.000 (loonkosten -/- frictiekosten) zal dan in de personele
kostensfeer worden gerealiseerd.
De opgenomen bezuinigingen hebben betrekking op schoolzwemmen (€ 12.000), huurkosten
onderwijswerkplaats (€ 12.000), de bijdrage aan DOBO (nieuwe schooljaar € 10.000) en overige
(€ 9.000)
BATEN -
LASTENDeelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Jeugd Jeugd (2) 138 0 0 0 0 0 0Totaal Jeugd 138 0 0 0 0 0 0
Onderwijs Basisonderwijs openbaar IHP 1 0 0 0 0 0 0Leerlingenvervoer 4 3 3 3 3 3 3Lokaal onderwijsbeleid 74 70 70 60 48 48 48Materiële instandhouding 70 72 72 72 72 72 72Speciaal onderwijs 0 0 0 0 0 0 0Volwassen/basiseducatie 61 61 57 57 57 57 57
Totaal Onderwijs 209 206 202 191 180 180 180
LASTEN Jeugd Jeugd (2) 602 562 538 -0 -0 -0 -0 Totaal Jeugd 602 562 538 -0 -0 -0 -0
Onderwijs Basisonderwijs openbaar IHP 1.274 1.147 1.145 949 915 882 957Leerlingenvervoer 421 390 370 380 380 380 380Lokaal onderwijsbeleid 566 737 753 639 572 572 572Materiële instandhouding 477 439 414 427 421 415 322Speciaal onderwijs 5 6 6 6 6 6 6Volwassen/basiseducatie 60 61 57 57 57 57 57
Totaal Onderwijs 2.804 2.779 2.745 2.458 2.351 2.312 2.294
Saldo : -3.058 -3.135 -3.080 -2.267 -2.171 -2.132 -2.114
Mutatie tov 2014 primitief 868 964 1.003 1.021
Programmabegroting 2015 64
De voordelen worden gecompenseerd door de extra uitgaven voor kinderopvang SKO (€ 20.000).
De voordelen op materiële instandhouding (€12.000) en volwasseneneducatie (€ 4.000) worden niet
verder toegelicht.
2016-2018
Meest opvallend in het meerjarenperspectief zijn volgende verschillen:
• Verdere vermindering van kapitaallasten huisvesting primair onderwijs
• De afname in 2018 bij materiele instandhouding is het autonome gevolg van aflopende
kapitaallasten.
• Kostenreductie 2016 lokaal onderwijsbeleid: maatregelen die in 2015 pas m.i.v. het nieuwe
schooljaar konden ingaan (schoolzwemmen, bijdrage DOBO), worden in 2016 volledig
geëffectueerd. Daarnaast wordt m.i.v. 2016 € 40.000 minder uitgegeven aan door externen
uitgevoerde onderwijsbegeleiding.
Programmabegroting 2015 65
8 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
1. Wat is onze visie?
Plattelandsontwikkeling
Groene Kwaliteitsgemeente
Wij omarmen de Structuurvisie 2030 van Haaksbergen. Daarin spreekt Haaksbergen de ambitie uit om
in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn. Wij willen deze ambitie nader vormgeven onder de
noemer van het project Groene Kwaliteitsgemeente.
Wij onderzoeken voor de verschillende deelgebieden wat de mogelijkheden hiervoor zijn. Belangrijk
hierbij is de realisering van de nieuwe N18. Door de realisering van de nieuwe N18 wijzigt de
ruimtelijke structuur van Haaksbergen en ontstaan er kansen voor het versterken van de
groenstructuren in de deelgebieden. Het centrum van Haaksbergen willen wij op korte een groene
kwaliteitsimpuls geven door het ‘aan te kleden’ met meer bomen, bloeiende planten en duurzaam
straatmeubilair.
Keurmerk
Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving,
landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van
identiteit tot de top behoren. Wij willen onderzoeken of Haaksbergen zich kan aansluiten bij dit
kwaliteitskeurmerk en de mogelijkheden daarvan benutten.
Ruimtelijke ontwikkeling
Het centrum aantrekkelijk en levendig maken is een grote opgave. Wij vinden het belangrijk deze
opgave in goede samenwerking met de centrumondernemers op te pakken. Samenwerken aan het
centrum biedt voor de ondernemers, de inwoners én de gemeente de beste kans op succes.
Uitgangspunt daarbij is dat betrokken partijen invloed krijgen op de invulling van het gebied. De
gemeente richt zich op de openbare ruimte en de ondernemers kunnen rekenen op een positieve en
actieve houding van de gemeente bij initiatieven die door hen ontwikkeld worden. Zo kunnen wij
samen de centrumfunctie versterken.
Het invullen van onbebouwde plekken krijgt van ons hoge prioriteit. Wij zien het centrum van
Haaksbergen als kerngebied voor detailhandel en horeca. Detailhandel en horeca zien we dan ook
graag zoveel mogelijk in het centrum geconcentreerd. We onderzoeken of een gevelfonds een
stimulerende aanvulling kan zijn om moderne winkels achter karakteristieke gevels te realiseren. Ook
vinden wij het belangrijk het centrum aantrekkelijker te maken door het ‘aan te kleden’ met meer
bomen, bloeiende planten en duurzaam straatmeubilair. De inspanningen stemmen wij af op onze
financiële mogelijkheden en bijdragen van o.a. de ondernemers.
De ontwikkelingen met betrekking tot de Wissinkbrink hangen samen met de ontbinding van de
intentieovereenkomst. De uitspraak van de Raad van State wordt in 2014 verwacht zodat daarna
gronden kunnen worden verkocht dan wel in ontwikkeling genomen worden.
Een autoluw centrum heeft onze voorkeur: geen betaald parkeren, waar nodig blauwe zones en verder
vrij parkeren. Dat kan volgens ons bezoekers stimuleren naar ons centrum te komen. Voor fietsers
willen wij voldoende stallingsfaciliteiten beschikbaar hebben. Een verplaatsing van de bibliotheek naar
het centrum van Haaksbergen blijft op onze wensenlijst. De financiële mogelijkheden beperken onze
mogelijkheden op korte termijn. In onze aanpak van de centrumontwikkeling grijpen wij nieuwe
kansen aan als deze zich die voordoen de komende jaren.
Programmabegroting 2015 66
Wonen
Wij willen de relatie met woningcorporatie Domijn versterken. Hierbij zetten wij in om bij de
toewijzing van huurwoningen meer rekening te houden met de belangen van de Haaksbergse burger.
De prestatieafspraken met Domijn concretiseren wij, omdat wij vinden dat in de komende periode
werk gemaakt moet worden van het realiseren van woningen voor jongeren en starters op de
woningmarkt. De Kop van de Parallelweg vinden wij een van de geschikte locaties daarvoor. Als
andere partijen op deze of andere locaties daarvoor interesse tonen, zullen wij hen stimuleren en
faciliteren.
Wij willen energiebesparende maatregelen en de toepassing van nieuwe technieken verder stimuleren
in de totale woningvoorraad en in projecten. Dat kan bijvoorbeeld door te onderzoeken of extra
investeringen voor duurzaamheid verrekend kunnen worden in bouwleges. Met woningcorporatie
Domijn willen wij aan de slag voor verdere verduurzaming van de woningvoorraad. Wij willen het
gebruik van zonnepanelen in Haaksbergen stimuleren. Wij gaan de zonnekaart verder ontwikkelen.
Ook voorlichting en educatie zijn belangrijk voor ons.
Vastgoed
Het gemeentelijke vastgoed in Haaksbergen ondergaat de komende jaren flinke veranderingen. Het
bezit zal beperkt worden tot dat bezit dat echt nodig is voor ons sociaal en maatschappelijk beleid,
danwel de eigen bedrijfsvoering. Voor de vrijkomende locaties werken wij herontwikkelingsplannen
uit. Ons eigen bezit, waaronder het gemeentehuis, willen wij intensiever benutten en zoeken naar
logische partners en instellingen die daarin een plek kunnen krijgen.
Vergunningen
Vanuit de rol als regisseur zullen wij het vergunningenproces blijven faciliteren ook met de komende
wijzigingen in regelgeving. Het verkrijgen van een vergunning moet voor bouwers, zeker gezien de
economische crisis, geen belemmering zijn. Door de wijziging van regelgeving zal ook de vraag naar
diensten wijzigen. We zullen de komende jaren blijven werken aan een verbetering van de
dienstverlening welke aansluit bij de behoefte van onze klanten en financiële mogelijkheden.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Plattelandsontwikkeling
Plattelandsontwikkeling
Het behouden van sterke
agrarische bedrijven en het
bevorderen van nieuw
ondernemerschap in brede
zin, waarbij de ondernemer en
zijn wensen centraal staan.
Daarnaast recreatief
medegebruik van het
buitengebied stimuleren.
De natuurlijke en
landschappelijke waarden in
het buitengebied behouden en
de samenhang van de
natuurgebieden versterken.
Onderzoeken wat de
mogelijkheden zijn voor het
gebied tussen de kern
Haaksbergen en de nieuwe
N18.
Onderzoeken of Haaksbergen
zich kan aansluiten bij het
kwaliteitskeurmerk Cittaslow
en welke mogelijkheden
daarvan benut kunnen
worden.
1. Begeleiden van de
ontwikkelopgave
EHS/Natura2000 in
Haaksbergen.
2. Opstellen van een
gebiedsvisie van het gebied
tussen de kern
Haaksbergen en de nieuwe
N18 (deeluitwerking
structuurvisie).
3. Onderzoeken of de
gemeente Haaksbergen in
aanmerking komt voor het
keurmerk Cittaslow.
4. Faciliteren van agrarische
bedrijfsontwikkeling,
waaronder sterlocaties en
LOG-ontwikkeling
5. Vaststellen en uitvoeren
Programmabegroting 2015 67
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Sterke agrarische bedrijven
houden die economisch en
milieutechnisch volwaardig
kunnen meedraaien.
Aansluiten bij projecten uit het
uitvoeringsprogramma Groene
Metropool Twente.
De stoppende agrarische
bedrijven kansen bieden om
alternatieve activiteiten te
ontplooien.
Aan de bestaande niet-
agrarische bedrijven in het
landelijk gebied ruimte bieden
om zich verder te ontwikkelen.
van het
uitvoeringsprogramma van
de Groene Metropool
6. Faciliteren van particuliere
projecten (Rood voor Rood,
VAB en nieuwe
landgoederen). Hierbij
willen wij bij de uitvoering
nauwer aansluiten bij de
beleidskaders.
7. Uitvoering geven aan
projecten in het kader van
de Kwaliteitsimpuls Groene
Omgeving (KGO) binnen de
financiële mogelijkheden
van de gemeente.
8. Afronding Haaksbergse
Leaderprojecten en
voorbereiding financiële
eindverantwoording Leader
Zuidwest Twente 2007-
2013. Deze periode is
verlengd naar 31 december
2014.
Ruimtelijke Ontwikkeling
Bouwgrondexploitatie
Zie paragraaf Grondbeleid.
Ruimtelijke ordening
Een aantrekkelijk centrum,
een sterk buitengebied, een
goed economisch klimaat en
goede toeristische
voorzieningen maken de
gemeente ook aantrekkelijk
als woongemeente.
Onderzoeken wat de
mogelijkheden zijn voor het
gebied tussen de kern
Haaksbergen en de nieuwe
N18.
Een aantrekkelijk centrum,
gevarieerde woonwijken en
een sterk en mooi
buitengebied. Vooral inzetten
op de aanpassing van de
bestaande voorraad en
woonomgeving op
inbreidingslocaties in plaats
van grootschalige nieuwbouw
op uitbreidingslocaties. De
gemeente zal hierbij een
faciliterende rol vervullen
Actuele en digitale
bestemmingsplannen
Planschades voorkomen en zo
mogelijk afwentelen op de
initiatiefnemers.
1. Opstellen van een gebiedsvisie van het deelgebied tussen de huidige kern Haaksbergen en de nieuwe N18 (deeluitwerking structuurvisie).
2. Particuliere
initiatieven/projecten in
het landelijk en stedelijk
gebied realiseren
3. Actualiseren van
bestemmingsplannen
4. Afhandeling van
ingediende verzoeken tot
planschades
Programmabegroting 2015 68
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Stads- en dorpsvernieuwing
Het beperken van het bezit tot
datgene wat echt nodig is voor
ons sociaal een
maatschappelijk beleid, of
eigen bedrijfsvoering.
Het centrum aantrekkelijker
maken, o.a. door het invullen
van onbebouwde plekken en
het vergroenen van het
gebied.
Detailhandel en horeca zoveel
mogelijk concentreren in het
centrum.
Invulling geven aan
herontwikkeling van de Kop
van de Parallelweg.
1. Onderzoeken of een
gevelfonds een
stimulerende aanvulling
kan zijn om moderne
winkels achter
karakteristieke gevels te
realiseren.
2. Aankleden van het
centrum met meer bomen,
bloeiende planten en
duurzaam straatmeubilair,
afgestemd op de
beschikbare middelen van
gemeente en andere
partijen.
3. In 2015 zal de
herinrichting van de
openbare ruimte aan de
Parallelweg afgerond
worden als laatste
onderdeel van de
herontwikkeling van dit
gebied.
Vastgoedexploitatie
Het beperken van het bezit tot
datgene wat echt nodig is voor
ons sociaal een
maatschappelijk beleid, of
eigen bedrijfsvoering.
Vastgoed algemeen
Wij willen het bezit van
gemeentelijke panden
beperken tot datgene wat echt
nodig is voor ons sociale en
maatschappelijke beleid, of
onze bedrijfsvoering. Als
gevolg hiervan zullen panden
worden overgedragen of zullen
panden worden gesloopt en
herontwikkeld. Panden die wij
in eigendom behouden zullen
wij efficiënt gebruiken en
onderhouden.
Zwembad De Wilder
De besluitvorming die in 2014
heeft plaats gevonden over de
toekomst van het zwembad de
Wilder zullen wij effectueren.
Onderwijshuisvesting
Samen met Keender is eind
2013 een
haalbaarheidsonderzoek
uitgevoerd omtrent de
mogelijkheden tot
herschikking. Dit heeft geleid
tot een aantal aanbevelingen
1. Het maken van een keuze
welke panden de
gemeente in eigendom wil
houden voor haar
sociaal/maatschappelijk
beleid dan wel haar eigen
bedrijfsvoering.
2. Alternatieve invulling voor
vrijkomende
gemeentelijke panden.
3. Efficiënte invulling voor
panden die we in
eigendom behouden. Dit
betreft vooral de panden
rondom het centrum. o.a.
aan de
Blankenburgerstraat en
aan de markt.
4. Efficiënt en effectief
beheren van
gemeentelijke panden.
5. Uitgewerkte plannen voor
preferente locaties
herschikking
schoollocaties.
6. Onderzoeken in hoeverre
het mogelijk is om
duurzaamheidsinvestering
en te doen in onze
Programmabegroting 2015 69
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
die nu financieel, functioneel
en stedenbouwkundig worden
uitgewerkt. Het ontwikkelen
van een integraal kindcentrum
is een mogelijkheid die daarbij
ook wordt meegenomen. In de
begroting zijn de financiële
consequenties van het
ontwikkelen van 1
scholencluster opgenomen,
het tweede scholencluster
wordt voorlopig nog niet
uitgewerkt.
Duurzaamheid
Wij willen als gemeente het
goede voorbeeld geven door
waar mogelijk gebruik te
maken van zonnepanelen op
gemeentegebouwen en/of van
aardwarmte.
gemeentelijke panden.
Wonen
Vergunningen
Ruimtelijke ontwikkelingen en
activiteiten mogelijk maken
door een faciliterend
vergunningverlening beleid
vanuit de wettelijke kaders.
Ruimtelijke ontwikkeling door
particulieren stimuleren en
faciliteren door het bieden van
een effectieve
vergunningverlening. Vanuit
de rol als adviseur willen wij
het vergunningsproces blijven
faciliteren en wijzigingen in
regelgeving inpassen. We
zullen de komende jaren dan
ook blijven werken aan een
verbetering van de
dienstverlening welke aansluit
bij de behoefte en financiële
mogelijkheden.
1. Goede externe en interne
dienstverlening en
advisering op gebied van
vergunningverlening.
2. Juridisch houdbare
vergunningen verlenen.
3. Fatale termijnen in acht
houden, daar waar
mogelijk verkorten.
Wonen en Bouwen
De aanpassing van de
bestaande voorraad en
woonomgeving op
inbreidingslocaties.
Het woningaanbod
aantrekkelijk en flexibel
houden/maken voor
verschillende doelgroepen.
Samen met partners inzetten
op een aantrekkelijke
woonomgeving en een
aantrekkelijk woningaanbod
dat flexibel is en past bij de
verschillende doelgroepen
Jongeren/starters aan
Haaksbergen binden en er
voor zorgen dat Haaksbergen
met de aanwezige
voorzieningen een prima
woongemeente voor ouderen
is.
1. Voldoende
(levensloopbestendige)
woningen bouwen op basis
van de woningvraag en de
woonwensen, inclusief
starters op de
woningmarkt.
2. Uitvoering geven aan de
prestatieafspraken
Provincie Overijssel en
Domijn.
3. De samenwerking met
woningcorporatie Domijn
op het fysieke en sociale
Programmabegroting 2015 70
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Realisering van
levensloopbestendige
woningen en het creëren van
woonservicezone.
Aanpassing van de bestaande
voorraad en woonomgeving op
inbreidingslocaties in plaats
van op grootschalige
nieuwbouw op
uitbreidingslocaties.
De samenwerking met
woningcorporatie Domijn op
het fysieke en sociale domein
versterken en concretiseren.
Stimuleren energiebesparende
maatregelen en de toepassing
van nieuwe technieken in de
totale woningvoorraad en in
projecten.
domein versterken en
concretiseren.
Met Domijn maken wij
afspraken over de verdere
verduurzaming van de
bestaande
woningvoorraad.
4. Verduurzamen van de
bestaande (particuliere)
woningvoorraad
stimuleren.
5. Samen met Twentse
gemeenten en de provincie
Overijssel een regionale
woonvisie opstellen.
Beleidsnota Einddatum
Plattelandsontwikkeling
Rood voor rood (RvR) en Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB) -
Landschapsontwikkelingsplan (LOP)
Ruimtelijke ontwikkeling
Structuurplan 2015
Inbreidingslocaties 2015 2015
Rood voor Rood en VAB beleid 2011
Vastgoedbeleid
Nota Grondbeleid 2012
Wonen
Woonvisie
3. Met wie werken we samen?
Product Externe partners
Plattelandsontwikkeling
Plattelandsontwikkeling - Provincie Overijssel.
- Twentse gemeenten.
- Waterschappen.
- Overige particuliere en semi-overheidspartijen bepaalt door de
projecten.
Ruimtelijke ontwikkeling
Bouwgrondexploitatie
Ruimtelijke ordening - Projectontwikkelaars
- Woningcorporatie Domijn
- Particulieren
- Agrarische en niet agrarische ondernemingen
Stads- en - Provincie Overijssel
Programmabegroting 2015 71
dorpsvernieuwing - Woningcorporatie Domijn
- Projectontwikkelaars
Vastgoedexploitatie Huurders van de gemeentelijke panden: ’t Iemenschoer, VVV,
Kindcentrum Ons Dorp, Noaberpoort, Stichting Kinderopvang
Haaksbergen, familie Van Leeuwen.
Wonen
Vergunningen Via de RUD en de ICS (Informatie-, Coördinatie- en Sturingseenheid)
met de veertien deelnemende Twentse gemeenten.
Wonen en Bouwen - Provincie Overijssel - Woningcorporatie Domijn.
4. Wat kost het?
Verschillen 2015-2018 ten opzichte van primitieve begroting 2014
Baten
Het nadeel binnen vergunningen van € 104.000 wordt voor € 100.000 verklaard door tegenvallende
legesopbrengsten bouwvergunningen.
Wonen en bouwen laat een voordeel zien van € 30.000. Dit betreft een bijdrage stedelijke vernieuwing
van de Provincie van € 5.000 per nieuw te bouwen woning, in totaal een opbrengst van € 100.000
voor 20 woningen. In de begroting 2014 werd uitgegaan van een opbrengst van € 70.000 voor 2014
en voor het perspectief van een opbrengst van nihil. Hiermee wordt het voordeel van € 100.000 voor
€ 70.000 teniet gedaan waardoor per saldo ten opzicht van 2014 sprake is van een voordeel van
€ 30.000.
Lasten
Binnen ruimtelijke ordening wordt door de bestemmingsplannen te vereenvoudigen en grotendeels
zelf op te stellen € 30.000 structureel bespaard op de kosten van actualisatie van
bestemmingsplannen.
In de begroting 2014 was al rekening gehouden met een verlaging van de lasten voor de herinrichting
van het Centrum vanaf 2015 met € 50.000. Correctie van kapitaallasten leidt tot een nadeel van
€ 13.000, per saldo een voordeel van € 37.000 binnen het product stads- en dorpsvernieuwing.
Voor het gemeentelijk vastgoed is nu sprake van actuele onderhoudsplannen. Als gevolg hiervan
wordt de bestemmingsreserve gemeentelijke panden omgezet in een voorziening. De dotatie aan de
reserve welke via algemene dekkingsmiddelen liep verloopt nu via het product vastgoedexploitatie. De
jaarlijkse dotatie bedraagt € 356.000. Voor het dagelijks onderhoud zijn de juiste jaarschijven
opgenomen in de begroting. Dit leidt tot een voordeel van € 5.000. Binnen het product is sprake van
een bezuiniging van € 38.000 welke het gevolg is van het enerzijds wegvallen van exploitatielasten
BATEN -
LASTENDeelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Plattelandsontwikkeling Plattelandsontwikkeling 355 31 48 38 50 50 50Totaal Plattelandsontwikkeling 355 31 48 38 50 50 50
Ruimtelijke ontwikkeling Bouwgrondexploitatie 1.527 0 4.121 0 0 0 0
Ruimtelijke ordening 306 126 231 126 126 126 126Stads- en dorpsvernieuwing (stedelijke ontw.) 0 0 185 0 0 0 0
Vastgoedexploitatie 404 422 315 432 333 333 333
Totaal Ruimtelijke ontwikkeling 2.236 549 4.852 559 459 459 459
Wonen Vergunningen 451 550 450 446 452 458 464
Wonen en Bouwen 326 71 362 101 1 1 1
Totaal Wonen 777 621 812 546 453 459 465
LASTEN Plattelandsontwikkeling Plattelandsontwikkeling 676 179 169 197 247 247 247Totaal Plattelandsontwikkeling 676 179 169 197 247 247 247
Ruimtelijke ontwikkeling Bouwgrondexploitatie 1.560 148 4.281 134 134 134 134
Ruimtelijke ordening 820 887 911 852 850 848 846Stads- en dorpsvernieuwing (stedelijke ontw.) 47 97 706 60 59 77 45
Vastgoedexploitatie 947 766 706 1.110 1.134 1.181 1.110
Totaal Ruimtelijke ontwikkeling 3.374 1.897 6.604 2.156 2.176 2.240 2.134
Wonen Vergunningen 1.370 1.670 1.674 1.650 1.650 1.650 1.650
Wonen en Bouwen 250 108 249 68 68 67 67Totaal Wonen 1.620 1.777 1.922 1.717 1.717 1.717 1.717
Saldo : -2.301 -2.652 -2.983 -2.928 -3.180 -3.237 -3.125
Mutatie tov 2014 primitief -276 -528 -585 -473
Programmabegroting 2015 72
door afstoten vastgoed en anderzijds het ten onrechte niet begroot hebben van een huurinkomst. Het
pand aan de Bartokstraat 19 werd de afgelopen jaren gebruikt door OBS De Weert en een
kinderopvangorganisatie. Inmiddels huurt alleen nog de kinderopvangorganisatie een ruimte in dit
pand. Het energiecontract staat daarom nu op naam van de kinderopvangorganisatie, een voordeel
van € 8.000 op de energielasten. Te samen met het nadeel door correctie kapitaallasten van € 39.000
een totaal nadeel binnen vastgoedexploitatie van € 344.000.
Voor de uitvoering van het Energieloket 2.0 was in 2014 gemeentelijke cofinanciering van € 40.000 noodzakelijk. Deze cofinanciering vervalt in 2015. Dit leidt tot een voordeel binnen het product wonen
en bouwen.
2016-2018
Binnen vastgoedexploitatie daalt de opbrengst vanaf 2016 met € 100.000 door een incidentele
verkoopopbrengst in 2015 van de woning aan de Veldkampstraat 9-1-13.
Binnen wonen en bouwen daalt de opbrengst vanaf 2016 met € 100.000 door de Provinciale bijdrage
in 2015 voor stedelijke vernieuwing.
Programmabegroting 2015 73
9 Algemene dekkingsmiddelen
1. Wat is onze visie?
Algemene dekking
We streven naar een sluitende begroting en meerjarenperspectief. Hierbij richten we ons op
versterking van onze reservepositie en streven we naar beperking van de belastingdruk.
Reserves
Door onder andere de decentralisatie van taken van het rijk naar gemeenten op het gebied van werk,
zorg en jeugd nemen risico’s toe. We willen mede daarom onze reservepositie, als belangrijk
onderdeel van ons weerstandsvermogen, versterken.
2. Belangrijkste beleidsontwikkelingen
Algemene dekking
De begroting 2015 is opgesteld om een op termijn evenwichtige en sluitende begroting te krijgen.
Hierbij is de inhoud van het beleid leidend.
Algemene uitkering gemeentefonds
De belangrijkste inkomstenbron van de gemeente is de uitkering uit het gemeentefonds. Het
gemeentefonds is continue in beweging. De totale omvang van het gemeentefonds hangt af van de
algemene groei en van taak- en andere veranderingen. Het gemeentefonds is gekoppeld aan de
rijksuitgaven. Geeft het Rijk meer geld uit dan neemt ook de omvang van het gemeentefonds toe,
maar omgekeerd geldt dit ook. Het principe “trap op trap af” wordt hier gevolgd.
De uitkering wordt gebaseerd op een aantal maatstaven. Voor 2015 is een 1e tranche naar een
andere verdeling doorgevoerd. Hiermee wordt groot onderhoud verricht aan het gemeentefonds zodat
de verdeelsystematiek weer eerlijker wordt. Voor de gemeente Haaksbergen heeft deze 1e tranche
een negatief effect gehad. In 2016 volgt een tweede tranche. Ook dan is er weer sprake van
herverdeeleffecten. Het is te vroeg om daarvoor nu inschattingen te maken met mogelijke
consequenties.
In 2015 krijgen gemeenten extra taken. Samen met bestaande middelen gaat het om € 10,3 mln. De
bestaande middelen voor participatie zijn € 3,2 mln. Onze inkomsten nemen met € 7,1 mln. toe.
Wetgeving dat bepaalde dat er hierbij sprake is van geoormerkte gelden voor het sociaal domein in
plaats van algemene dekkingsmiddelen is inmiddels ingetrokken.
Belastingen/rechten
De tarieven voor de OZB, hondenbelasting en toeristenbelasting worden met het oog op het sluitend
maken van de begroting verhoogd met 10%. De OZB-tarieven worden daarnaast zoals gebruikelijk
nog aangepast in verband met de waardeontwikkelingen.
De belastingdruk stijgt met maximaal 5% per jaar.
Voor de overige gemeentelijke belastingtarieven 2015 gaan we in principe uit van een inflatiecorrectie
van 1,5%.
Leningen, beleggingen
De gemeente Haaksbergen heeft naar verhouding een hoge leningenportefeuille met bijbehorende
rentelasten. Dit komt omdat we veel activa moeten financieren. Wij willen aflossen op onze
leningenportefeuille. Hiervoor zullen wij minder moeten investeren. Als onderdeel hiervan zijn alle
restantkredieten en kredieten voor 2015 nader beoordeeld. Bij elk krediet is bekeken of er door
middel van uitstel/ afstel/ vermindering een voordeel kan worden behaald op de afschrijvingslasten en
rentekosten.
Programmabegroting 2015 74
Reserves
De reservepositie van Haaksbergen is nu onvoldoende om alle risico’s af te dekken. Daarom is er een
financieel herstelplan opgesteld waarin wordt aangegeven hoe we de algemene reserve weer op het
vereiste niveau krijgen. We verwachten dat de algemene reserve in 2018 weer positief is. Zolang de
algemene reserve onder het minimale niveau ligt van 5% van de algemene uitkering, zullen alle
financiële meevallers en het jaarlijkse rekening resultaat naar de algemene reserve vloeien. Verder
zullen alle niet direct noodzakelijke investeringen worden uitgesteld totdat de algemene reserve (en
de weerstandsratio) weer op niveau is.
Doelstelling Wat willen we bereiken? Wat doen we in 2015
Algemene baten en lasten
Een evenwichtige
meerjarenbegroting, waarbij
de structurele uitgaven gedekt
worden door structurele
inkomsten.
Een structureel sluitende
begroting in 2018.
Uitvoeren financieel
herstelplan voor een
duurzaam structureel
sluitende begroting en
meerjarenperspectief.
Algemene uitkering gemeentefonds
Een realistisch, actueel en
accuraat beeld van de
ontwikkelingen in het
gemeentefonds en de
(financiële) gevolgen.
Een realistisch, actueel en
accuraat beeld geven van de
ontwikkelingen in het
gemeentefonds en de
(financiële) gevolgen.
De ontwikkelingen van
maatstaven (inwoners,
woonruimten,
uitkeringsontvangers, e.d.)
integraal afstemmen.
Belastingen/rechten
Lokale heffingen hebben tot
doel dat de gemeente door het
verwerven van eigen middelen
dekking vindt voor haar
uitgaven in het kader van de
uitvoering van de
gemeentelijke taken.
Een belastingdruk die in
verhouding staat tot de
voorzieningen in Haaksbergen
en die niet meer dan 10%
hoger is dan het gemiddelde
in Nederland. De
belastingdruk neemt in 2015
niet meer dan 5% toe.
1.De ozb, de hondenbelasting
en de toeristenbelasting wordt
in 2015 éénmalig structureel
verhoogd met 10%. Met de
riool en afvaltarieven stijgt de
belastingdruk maximaal 5%.
2. Het fiscale tarievenbeleid
vastleggen in belasting-
verordeningen.
Leningen en beleggingen
Leningen: Voor de primaire
processen benodigde
liquiditeiten beschikbaar
hebben
Beleggingen: Invloed hebben
op het beleid van
nutsbedrijven.
Leningen:
Verlagen van de
leningenportefeuille
Beleggingen:
Belangen behartigen van onze
inwoners.
1. Beperken investeringen tot
hoogst noodzakelijke
2. Aflossen leningen
3. Beperken rentekosten
4. Lagere kosten
nutsvoorzieningen
Reserves
Met de algemene reserve
vangen wij onvoorziene
tegenvallers (risico’s) op.
Bestemmingsreserves zijn
ingesteld voor een specifiek
doel.
Onvoorziene tegenvallers
opvangen met een algemene
reserve van minimaal 5% van
de algemene uitkering.
Bestemmingsreserves inzetten
voor een specifiek doel.
Zolang de algemene reserve
onvoldoende is worden alle
financiële meevallers aan de
algemene reserve toegevoegd.
Beleidsnota Einddatum
Financiële verordening (2013)
Nota risicomanagement en weerstandsvermogen (2012)
Treasurystatuut
2014
Programmabegroting 2015 75
Nota reserves en voorzieningen (2012)
3. Met wie werken we samen?
Product Externe partners
Belastingen/rechten Het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) (Heffing en
invordering gemeentelijke belastingen en uitvoering wet WOZ).
Leningen/ beleggingen Met gemeenten en andere overheden in BNG (bank), Twence
Holding (afval), Vitens (water), Enexis (energienetwerk), Attero
(afval) en Publiekbelang Elektriciteit Produktie.
4. Wat kost het?
Baten
Onder de algemene baten en lasten zijn de extra inkomsten opgenomen voor alternatieve inkomsten
zoals subsidies, bijdragen van derden en crowdfunding. Taakstellend is hiervoor € 100.000
opgenomen. De inruilwaarde van in te ruilen materieel is naar verwachting goed voor € 65.000 aan
eenmalige baten. Totaal € 165.000.
De algemene uitkering is gebaseerd op de septembercirculaire 2014. Het gemeentefonds is vanaf
2015 fors gegroeid doordat de middelen van de 3 decentralisaties naar de gemeenten gaan. Een deel
is dit “nieuw geld”, zoals voor de begeleiding WMO en jeugdhulp, een deel is bestaand geld (de
middelen participatiewet). De algemene uitkering is als volgt opgebouwd:
De ingroei van het voordelig effect van de herverdeling Wmo (aanvullend) betreft een inschatting. In
de decembercirculaire 2014 wordt de precieze ingroei bekend gemaakt. Het voordeel in 2018 staat
wel vast.
BATEN -
LASTENDeelprogramma Produkt
Rek.
2013
Begr.
2014
prim.
Begr.
2014 na
wijz.
Begr.
2015
Begr.
2016
Begr.
2017
Begr.
2018
BATEN Algemene dekking Algemene baten en lasten 1.105 0 0 165 0 0 0Algemene uitkering gemeentefonds 21.505 21.820 21.765 30.196 30.127 29.727 29.471
Belastingen/rechten 4.360 4.488 4.488 4.851 4.995 5.066 5.134Leningen en beleggingen 217 220 297 220 220 238 238Reserves 1.644 0 265 434 0 0 0
Kostenplaatsen 24.871 25.882 25.881 25.366 25.449 25.422 25.125Totaal Algemene dekking 53.702 52.410 52.697 61.232 60.791 60.453 59.968
Reserves Reserves 780 552 976 56 5 5 5
Totaal Reserves 780 552 976 56 5 5 5
LASTEN Algemene dekking Algemene baten en lasten 852 60 200 666 -246 -1.085 -1.990 Algemene uitkering gemeentefonds 0 0 0 0 0 0 0
Belastingen/rechten 570 488 388 297 280 263 263Leningen en beleggingen 31 0 11 11 11 142 259Reserves 569 0 231 0 0 0 0
Kostenplaatsen 25.843 25.649 26.358 25.366 25.449 25.422 25.125Totaal Algemene dekking 27.866 26.197 27.188 26.340 25.493 24.741 23.657
Reserves Reserves 1.966 372 410 0 0 0 0Totaal Reserves 1.966 372 410 0 0 0 0
Saldo : 24.650 26.392 26.074 34.949 35.303 35.717 36.316
Mutatie tov 2014 primitief 8.557 8.911 9.325 9.924
Omschrijving x € 1,-- 2014 2015 2016 2017 2018
Algemene uitkering 18.885.529 17.332.689 17.540.802 17.487.972 17.340.737
Integratie uitkering WMO 2.276.442 1.832.592 1.596.705 1.591.860 1.591.860
Ov. integratie- en decentra l i satieuitkeringen 658.182 673.031 673.031 673.031 678.230
3D decentra l i satie AWBZ naar WMO 0 2.700.476 2.841.243 2.762.308 2.754.644
3D jeugdzorg 0 4.256.307 4.172.441 4.049.214 4.048.836
3D Participatiewet 0 3.398.464 3.194.876 3.001.481 2.845.862
Totaa l ui tkering gemeentefonds 21.820.153 30.193.559 30.019.098 29.565.866 29.260.169
Voordel ig effect herverdel ing Wmo (aanvul lend) 108.000 162.000 216.000
Totaa l 21.820.153 30.193.559 30.127.098 29.727.866 29.476.169
Programmabegroting 2015 76
Onder Belastingen/ rechten zijn de belastingen en rechten opgenomen die als algemene dekking
gelden. Voor 2015 is 10% verhoging doorgevoerd (bezuinigingen kadernota) voor onroerende zaak
belasting (€ 325.000), hondenbelasting (€ 10.000) en toeristenbelasting (€ 15.000).
In het perspectief van 2014 werd voor de jaren 2015-2017 nog rekening gehouden met
inflatiecorrectie op de leges en rechten van 2% een voordeel van € 90.000. Nu blijkt dat de verwachte
inflatie 1,5% bedraagt een nadeel van € 23.000 ten opzichte van het perspectief uit de begroting
2014. Per saldo echter ten opzichte van 2014 nog steeds een voordeel van € 68.000.
De opbrengst uit woonforensenbelasting valt € 10.000 lager uit dan in 2014. Daarnaast leidt
actualisatie van door het GBT aangeleverde gegevens tot een lagere OZB-opbrengst van € 50.000. In
totaal een voordeel van € 363.000.
De lasten op de kostenplaatsen afdelingen, rente en afschrijving nemen door kostenbesparingen en
lagere investeringen af dus ook de bijbehorende doorbelasting.
De Mutaties reserves betreffen de onttrekkingen uit de reserves gemeentelijke monumenten,
egalisatie afval en bestemmingsreserve riolering.
Lasten
Het verschil op de algemene baten en lasten van € 606.000 komt vooral door het dekkingsverschil op
de kostenplaatsen. De doorbelasting van uren van de organisatie is nog niet geactualiseerd omdat we
eerst beter inzicht willen hebben in de uren die we besteden aan verschillende taken. Dit met het oog
op de nog te realiseren bezuinigingen. Mutaties op de kostenplaatsen leiden daardoor tot verschillen
welke tot uitdrukking komen onder de algemene baten en lasten. In 2015 wordt het nadelig verschil
van € 666.000 vooral veroorzaakt door € 810.000 nadeel op de salariskosten (1e berap 2014). Naar
2018 toe slaat dit nadeel om in een voordeel doordat de taakstelling op personeel, die oploopt tot
ruim € 2 mln. ook op de kostenplaatsen/bedrijfsvoering verwerkt wordt.
Voorts is de post onvoorzien structureel verlaagd van € 60.000 naar € 40.000 en wordt een voordeel
gerealiseerd van € 30.000 door de algemene subsidiekorting. Deze laatste loopt in het perspectief op
naar € 775.000 in 2018.
Voor de belastingen/rechten worden de kosten van het Gemeenschappelijk Belastingkantoor (GBT)
voor de oplegging en inning van de belastingen voortaan deels doorberekend aan de producten afval
en riool: hierdoor dalen de kosten van het GBT die ten laste van de algemene middelen komen met
€ 140.000.
Kredieten 2015
Nr. Overzicht nieuwe kredieten (* € 1.000) 2015 2016 2017 2018
1 Herschikking schoollocaties 256 2.348
2 Vervanging hard- en software 2015 267
3 Scootmobielen en rolstoelen 2015 50
4 Wegenbeheerplan 2015 240
5 Omvorming plantsoenen 2015 150
6 Vervanging riolering 2015 83
7 Extreme buien 2015-2017 1.000 500 500
8 Vervanging MGWT-lijst 60
9 Klimaatinstallatie Los Hoes 50
10 (vervangings) investeringen 750 750 750
Totaal 2.156 1.250 3.598 750
Programmabegroting 2015 77
1. Herschikking schoollocaties
Er wordt een maximaal te verstrekken krediet opgenomen van € 2,6 mln. Dit bedrag is bestemd voor
het uitvoeren van de herschikking van één scholencluster en het noodzakelijke onderhoud.
2. Vervanging hard- en software 2015
Jaarlijks krediet voor aanschaf nieuwe hardware en software.
3. Scootmobielen en rolstoelen 2015
Betreft krediet 2015 voor de aankoop van elektrische rolstoelen en scootmobielen via de Wmo
4. Wegenbeheerplan 2015
Jaarlijks krediet voor groot onderhoud wegen via het wegenbeheersplan
5. Omvorming plantsoenen 2015
Krediet bestemd voor revitalisering en omvorming van plantsoenen.
6. Vervanging riolering 2015
Jaarlijks krediet voor groot onderhoud riolering
7. Extreme buien 2015-2017
Om de wateroverlast bij extreme buien tegen te gaan worden er maatregelen getroffen.
8. Vervanging MGWT-lijst
Betreft 2 containerbakken voor een nieuwe vrachtwagen en divers klein materieel.
9. Klimaatinstallatie Los Hoes
Klimaatbeheersing dient te worden aangepast voordat school Hassinkbrink definitief kan worden
overgedragen.
10. (vervangings) investeringen
Voor toekomstige investeringen vanaf 2016 is jaarlijks een bedrag begroot van € 750.000.
Programmabegroting 2015 78
Programmabegroting 2015 79
Paragraaf Lokale heffingen
Lokale heffingen hebben tot doel dat de gemeente door het verwerven van eigen middelen dekking
vindt van haar uitgaven in het kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken. De invoering,
wijziging of intrekking van lokale heffingen wordt door middel van een door de gemeenteraad vast te
stellen verordening gedaan. De definitieve vaststelling van de tarieven door de gemeenteraad vindt
plaats in het najaar van 2014.
De lokale heffingen bestaan uit de gemeentelijke belastingen, rechten en retributies. Deze vormen een
belangrijke inkomstenbron voor de gemeente, welke vooral door de burgers dienen te worden
opgebracht. Lokale belastingen worden onderscheiden in heffingen waarvan de besteding gebonden
dan wel ongebonden is. Ongebonden lokale heffingen (OZB en hondenbelasting) worden tot de
algemene dekkingsmiddelen gerekend. De besteding is niet gebonden aan een bepaalde taak.
Gebonden heffingen, zoals de afvalstoffen- en rioolheffing, worden verantwoord op het betreffende
programma en worden niet tot de algemene dekkingsmiddelen gerekend.
Voor het betalen van rechten en retributies verricht de gemeente diensten. De kosten van de
gemeentelijke dienstverlening worden doorberekend in de tarieven. Het beleid is er op gericht deze
kosten zoveel mogelijk te beperken en daar waar mogelijk rechtvaardiger te verdelen.
Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording dient de paragraaf betreffende de lokale heffingen
tenminste te bevatten:
a. de geraamde inkomsten
b. het beleid ten aanzien van de lokale heffingen
c. een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen
d. een aanduiding van de lokale lastendruk
e. een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid.
a. Overzicht opbrengsten gemeentelijke
heffingen (*€ 1.000)
Realisatie
2013
Begroting
2014 na
wijziging
Begroting
2015
Leges reisdocumenten, rijbewijzen, persoonsregistratie en burgelijke stand
238 212 229
Leges APV-vergunningen / bijzondere wetten 3 7 0
Leges omgevingsvergunning en kapvergunningen 379 536 442
Begraafrechten 27 30 30
Afvalstoffenheffing 1.862 1.873 2.000
Rioolheffing woningen / niet woningen 2.973 3.259 3.522
Hondenbelasting 116 121 133
OZB eigenaren woningen 2.365 2.464 2.710
OZB eigenaren niet-woningen 980 987 1.085
OZB gebruikers niet-woningen 656 623 685
Forensenbelasting 46 51 42
Toeristenbelasting 182 179 196
BIZ-heffing 129 110 115
Totaal 9.956 10.452 11.189
Programmabegroting 2015 80
b. Beleid ten aanzien van lokale heffingen
Onbenutte belastingcapaciteit
In de Gemeentewet is limitatief aangegeven welke belastingen een gemeente kan heffen. De
gemeente Haaksbergen heft de volgende belastingen niet: Belastingen op roerende woon- en
bedrijfsruimten, Baatbelasting, Reclame- en Precariobelasting.
Vanaf 2016 worden precario- en reclamebelasting ingevoerd. Hiervoor worden uw raad beleidskeuzes
voorgesteld over wat precies in de belasting wordt betrokken. Precariobelasting wordt in rekening
gebracht aan degene die één of meer voorwerpen heeft onder, op of boven de openbare dienst
bestemde gemeentegrond. Het meeste sprekende voorbeeld hiervan is een terras van een
horecagelegenheid op gemeentegrond, maar ook uitstallingen van winkeliers.
Reclamebelasting wordt op grond van artikel 227 Gemeentewet geheven van degene die openbare
aankondigingen heeft, die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg.
Hieronder worden in hoofdlijnen de belangrijkste ontwikkelingen benoemd voor de belastingdruk voor
2015 en volgende jaren.
Macronorm
Elke gemeente is verantwoordelijk voor het vaststellen van haar OZB tarieven. De grondslag daarvoor
is de WOZ waarde. Om te voorkomen dat de collectieve lastendruk te hard stijgt, is een zogenaamde
macronorm ingesteld. Hiermee wordt de grens bedoeld van de jaarlijkse stijging van de totale
opbrengst OZB voor alle gemeenten bij elkaar. De macronorm is een landelijke norm en niet een norm
voor individuele gemeenten. Voor 2015 is deze 3,0%.
Woonlastennorm
Het kabinet is voor 2016 en verder voornemens om samen met de VNG te komen tot een
woonlastennorm. Daartoe zal door de werkgroep die het evaluatierapport over de macronorm OZB
heeft opgesteld de variant van woonlastennorm verder worden uitgewerkt ten behoeve van
besluitvorming in het voorjaar van 2015.
Experimentenwet Bedrijfsinvesteringzones
De Experimentenwet BI-zones (hierna BIZ) is een instrument op het stimuleren van het
ondernemingsklimaat op bedrijventerreinen en in winkelgebieden. De wet bepaalt dat de bijdrage mag
worden geheven voor activiteiten op het bevorderen van leefbaarheid, veiligheid, ruimtelijke kwaliteit
of een ander mede publiek belang bij de openbare ruimte. De BIZ maakt het mogelijk dat
ondernemers gezamenlijk kunnen investeren in een veilige en aantrekkelijke bedrijfsomgeving,
waarbij alle ondernemers meebetalen. Het instrument dat hiervoor wordt ingezet, is een
gebiedsgerichte heffing die door de gemeente op verzoek van de ondernemers kan worden ingesteld,
indien bij hen aantoonbaar voldoende draagvlak aanwezig is. Het wetsvoorstel om de BIZ definitief in
te voeren is 3 juli 2014 aangenomen. De BIZ voor het centrum van Haaksbergen loopt tot 1 januari
2017 en kan als daar behoefte aan is, dus worden voortgezet.
WOZ-waarde woningen openbaar
De WOZ-waarde is nu in beginsel niet openbaar. Tot nu is het slechts in beperkte mate mogelijk om
de WOZ-waarde van andere woningen of panden op te vragen. Dit kan wanneer de aanvrager een
gerechtvaardigd belang heeft. Naar verwachting is in de loop van 2015 de WOZ-waarde van alle
woningen openbaar. De transparantere WOZ-waarde draagt bij aan de acceptatie van de WOZ-waarde
door burgers en verbetert de kwaliteit van die WOZ-waarde. Met de realisatie van een landelijke
voorziening WOZ kunnen burgers eenvoudig en laagdrempelig de WOZ-waarde opvragen bij één
centraal punt. De WOZ-waarde kan gemakkelijk vergeleken worden met de WOZ-waarde van zelf
gekozen woningen
Programmabegroting 2015 81
Onderzoek forfaits toeristenbelasting
De grondslag voor de toeristenbelasting is het aantal overnachtingen. Het vaststellen van het aantal
overnachtingen op vaste jaar- en seizoenplaatsen is arbeidsintensief voor de verblijfsbieder en voor de
gemeente als belastingheffer ook in verband met de controle op de aangiftes. Daarom zijn er in de
verordening Toeristenbelasting forfaits opgenomen, waarbij per soort plaats wordt uitgegaan van een
gemiddeld aantal overnachtingen. Wanneer een gemeente echter in de verordening toeristenbelasting
een forfaitaire berekeningswijze van de heffingsgrondslag voor vaste en seizoenplaatshouders heeft
opgenomen dient deze te voldoen aan een viertal voorwaarden:
1. De forfaitaire heffingsgrondslag dient te worden onderbouwd met een onderzoek waaruit blijkt
hoe zich het gemiddeld aantal overnachtingen per persoon en het gemiddeld aantal
verblijfhoudende personen per kampeermiddel of vakantieonderkomen op een vaste of
seizoenplaats, verhouden.
2. Het onderzoek dient binnen de lokale omstandigheden (lees; gemeentegrenzen) te worden
verricht.
3. De forfaitaire heffingsgrondslag (het forfait) mag niet meer dan maximaal 25% afwijken van de
lokale werkelijkheid.
4. Een forfait moet regelmatig worden onderzocht.
De in de verordening Toeristenbelasting opgenomen forfaits zijn niet gebaseerd op recente
onderzoeksgegevens. Het GBT heeft voor de deelnemers, die toeristenbelasting heffen, een onderzoek
opgestart om de forfaits opnieuw te onderbouwen.
Invoering rioolheffing voor eigenaren
De rioolheffing voor een meerpersoonshuishouden is in Haaksbergen relatief hoog. In 2015 worden
voorstellen gedaan deze te verlagen. Hierbij kan mede gedacht worden aan het invoeren van
eigenaren – en gebruikersheffing en tariefdifferentiatie. Dit zal in 2015 nader vorm krijgen. Mogelijk
dat ook de lasten van kwijtschelding teruggebracht kunnen worden.
c. Tariefsaanpassingen
De tarieven voor de OZB, hondenbelasting en toeristenbelasting worden met het oog op het sluitend
maken van de begroting verhoogd met 10%. De OZB-tarieven worden daarnaast zoals gebruikelijk
nog gecorrigeerd in verband met de waardeontwikkelingen.
Voor de overige gemeentelijke belastingtarieven 2015 gaan we in principe uit van een inflatiecorrectie
van 1,5%.
Voor de overige heffingen wordt aangetekend dat de tarieven:
- voor de leges uit het besluit kostendekkendheid leges verschillende tarief mutaties zullen
plaatsvinden en een deel van de tarieven door de rijksoverheid wordt bepaald of is
gemaximaliseerd;
- de tarieven voor de afvalstoffen- en rioolheffing zodanig worden vastgesteld dat de lasten volledig
door de opbrengsten worden gedekt. De rioolheffing is een gebruikersheffing, waar bij een
waterafvoer van meer dan 1.000m3 door niet-woningen op basis van de voor 2014 geldende
tarieven altijd € 708 in rekening wordt gebracht, ook al wordt bijvoorbeeld 25.000m3 afgevoerd.
In de verordening rioolheffing 2015 zal worden voorgesteld een tariefdifferentiatie voor
grootverbruikers in te voeren waarbij voor (een deel van) elke 500m3 een extra bedrag in
rekening wordt gebracht. Dit doet recht aan het profijtbeginsel en beperkt de tariefsverhoging
voor kleinverbruikers om 100% kostendekking te realiseren.
Op het moment dat deze paragraaf werd afgerond was de waardebepaling voor de WOZ nog niet
afgerond en waren ook de tariefberekeningen voor de afvalstoffen- en rioolheffing nog in bewerking.
d. Belastingdruk
Tot de gemeentelijke woonlasten worden de onroerende-zaakbelastingen, de riool- en
afvalstoffenheffing gerekend. Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen en van een
meerpersoonshuishouden liggen de gemiddelde woonlasten in 2014 landelijk op € 704 en in
Haaksbergen op € 764. Haaksbergen zit zo boven het landelijke gemiddelde aan woonlasten.
Programmabegroting 2015 82
Het COELO heeft een rangorde gemaakt voor alle 417 gemeenten en deelgemeenten. Nummer 1 heeft
de hoogste woonlasten en nummer 417 de laagste. Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen
en van een meerpersoonshuishouden heeft de gemeente Haaksbergen rangordecijfer 302.
Rangorde van Twentse gemeenten naar hoogte van de gemeentelijke woonlasten,
uitgaande van gemiddelde waarden van woningen *
Oldenzaal 130
Hengelo 169
Almelo 200
Enschede 289
Dinkelland 290
Borne 296
Haaksbergen 302
Hof van Twente 330
Onderstaand overzicht geeft de hoogte van de woonlasten voor een gemiddeld meerpersoons-huishouden in 2013, 2014 en begroot 2015* weer. De uitgangspunten komen overeen met die van Coelo (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden).
(*) Deze belastingdruk is bepaald op basis van de voorlopige tarieven. In december 2014 wordt door de vaststelling van de belastingverordeningen de definitieve belastingdruk bepaald.
e. Kwijtschelding
De gemeente moet bij het vaststellen van kwijtschelding landelijke regels toepassen. Binnen deze
mogelijkheden zijn de volgende eigen beleidskeuzes gemaakt:
- Kwijtschelding kan worden verleend voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing en ozb;
- Bij de normkosten van bestaan wordt uitgegaan van 100% van de bijstandsnorm;
- Ondernemers voor de privébelastingen zijn gelijkgesteld met particulieren;
- Kosten voor kinderopvang worden in aanmerking genomen als uitgaven bij de berekening van de
betalingscapaciteit en;
- Bij de normkosten van bestaan voor AOW’ers wordt uitgegaan van 100% van de netto AOW-
norm.
Voor 2015 wordt voor afvalstoffenheffing € 60.000 en rioolheffing € 108.000 geraamd.
In 2015 worden voorstellen gedaan de belasting p het riool, afval en kwijtscheldingsbeleid nader
beoordeeld. O.a. door (gedeeltelijk) over te gaan op een eigenaars- i.p.v. gebruikersheffing zal het
aantal kwijtscheldingsverzoeken verminderen en de hoogte ervan beperken.
De belasting op riool voor een meerpersoonshuishouden is in Haaksbergen relatief hoog. In 2015
worden voorstellen gedaan deze te verlagen. Hierbij kan mede gedacht worden aan een eigenaren –
en gebruikersheffing. Dit zal in 2015 nader vorm krijgen. Wij zien hiermee mogelijkheden de lasten
van kwijtschelding terug te brengen.
BelastingsoortWerkelijk
2013
Werkelijk
2014
Begroot
2015*
Percentage
stijging
2015 tov
2014
Onroerende zaakbelasting 246,62€ 255,75€ 281,33€ 10,00%
Rioolheffing 289,86€ 320,00€ 343,00€ 7,20%
Afvalstoffenheffing 192,62€ 188,00€ 200,60€ 6,70%
Totale Woonlasten 729,10€ 763,75€ 824,93€ 8,00%
Percentage stijging 4,80% 8,00%
Programmabegroting 2015 83
Paragraaf Weerstandsvermogen en
risicobeheersing
1. Algemeen
In deze paragraaf wordt beschreven hoe wij omgaan met risico’s en hoe groot het
weerstandsvermogen moet zijn om deze op te kunnen vangen. Ook worden wijzigingen in beleid en
mutaties in risico’s gerapporteerd.
2. Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is incidenteel buffervermogen en geeft aan of het vermogen van de
gemeente Haaksbergen toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid
moet worden aangepast. Bij het weerstandsvermogen gaat het om de relatie tussen enerzijds de
beschikbare weerstandscapaciteit; de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente
Haaksbergen beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken, en anderzijds de
benodigde weerstandscapaciteit; alle risico’s waarvoor geen dekkingsmaatregelen zijn getroffen en die
van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.
Het verhoudingsgetal, de beschikbare weerstandcapaciteit ten opzichte van de benodigde
weerstandscapaciteit noemen we het ratio weerstandsvermogen.
3. Relevante wetgeving en gemeentelijk beleid
De wetgeving en het gemeentelijk beleid voor het weerstandsvermogen zijn vastgelegd in:
· Nota weerstandsvermogen en risicomanagement 2012
· Financiële verordening
· Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV)
4. Inventarisatie van de weerstandcapaciteit
Met weerstandscapaciteit bedoelen we alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente
beschikt om die tegenvallers te bekostigen. De weerstandscapaciteit bestaat in de gemeente
Haaksbergen uit de algemene reserve, vrij aanwendbare bestemmingsreserve, de post onvoorzien en
de onbenutte belastingcapaciteit. Bij de beschikbare weerstandscapaciteit wordt de stille reserve niet
meegenomen, evenmin als bestemmingsreserves waar verplichtingen aan zijn verbonden. De
bestemmingsreserve Essentgelden kan bijvoorbeeld niet zonder gevolgen ergens anders voor worden
ingezet. Bestemmingsreserves waar de bestemming wel zonder gevolgen van kan worden veranderd
(zoals kunstaankopen) worden wel meegenomen in de weerstandscapaciteit. De onbenutte
belastingcapaciteit is op nul gesteld vanwege de ozb verhoging van 10% in 2015.
De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Haaksbergen is in 2015 als volgt:
In 2015 hebben wij een beschikbare weerstandscapaciteit van € -/- 758.000,-.
Omschrijving Bedrag
(* € 1.000)
Algemene reserve -€ 846
Bestemmingsreserves (zonder verplichtingen) € 48
Totaal incidentele weerstandscapaciteit -€ 798
Onvoorzien (structureel) € 40
Begrotingsruimte (structureel) € 0
Onbenutte belastingcapaciteit (structureel) € 0
Totaal structurele weerstandscapaciteit € 40
Totale beschikbare weerstandscapaciteit -758
Programmabegroting 2015 84
5. Inventarisatie van de risico’s
Voor veel risico’s uit de begroting 2014 zijn in de begroting 2015 ramingen in de exploitatie
opgenomen. De risico’s in het sociale domein zijn door de decentralisaties toegenomen. Per saldo zijn
de risico’s afgenomen van € 2,2 mln. bij de begroting 2014 naar € 1,5 mln. bij de begroting 2015.
Voor de inschaling van de kans dat een risico optreedt wordt de volgende indeling gebruikt:
Kans van optreden Risico
Kleiner dan eenmaal per 10 jaar 10%
Tussen de eenmaal per 5 jaar en eenmaal per 10 jaar 30%
Tussen de eenmaal per 2 jaar en eenmaal per 5 jaar 50%
Tussen de eenmaal per 1 jaar en eenmaal per 2 jaar 70%
Groter dan eenmaal per jaar 90%
Theater belaste verhuur (€ 50.000)
Bij het theater is geopteerd voor belaste verhuur. De fiscus gaat bij een controle onderzoeken of het
Kulturhus het van ons gehuurde theater voor minimaal 90% fiscaal belast verhuurt. Als blijkt dat men
deze norm niet haalt, kan de fiscus de optieregeling intrekken en met terugwerkende kracht de aftrek
van voorheffing, die de gemeente heeft genoten, terugdraaien. Het risico is € 0,5 miljoen.
Omschrijving risico (* € 1.000)Financieel
gevolgKans van optreden
Op te nemen weerstands-
vermogen
3. Cultuur en ontspanning
Theater belaste verhuur 500 10% 50
Verkoop zwembad De Wilder pm pm pm
6. Sociaal domein
Participatie / WSW 300 50% 150
Huishoudelijke Hulp 400 30% 120
Lagere rijksbijdrage Inkomensdeel 600 70% 420
Aantallen jeugdhulptrajecten onzeker 200 70% 140
8. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
Milieuverontreiniging 500 10% 50
Grondexploitaties 200 50% 100
9. Algemene dekkingsmiddelen
Ongevallendekking eigen personeel 1.000 10% 100
Leningen bibliotheek 500 10% 50
Herijking gemeentefonds en herverdeeleffecten decentralisaties
pm pm pm
Garantstellingen 1.200 10% 120
Diverse programma’s
Verhoging sociale lasten 50 50% 25
Calamiteiten 400 30% 120
Claims 100 50% 50
Totale benodigde weerstandscapaciteit 1.495
Programmabegroting 2015 85
Verkoop zwembad De Wilder (pm)
Uitgegaan wordt dat het zwembad de Wilder per 1 januari 2015 is overgedragen aan een andere
exploitant. Wanneer dat niet gebeurt zal de bestaande situatie worden gecontinueerd. De huidige
stichting Zwembad de Wilder heeft niet voldoende middelen om aan de financiële verplichtingen te
voldoen, w.o. de huurvergoeding aan de gemeente. Hierbij wordt een substantieel risico gelopen. In
2013 is stichting Zwembad De Wilder uitstel van betaling huur verleend tot maximaal € 300.000.
Participatie / WSW (€ 150.000)
In 2015 komt er een gebundeld re-integratiebudget. Dit budget bestaat uit P-budget oud en de
middelen voor de uitvoering van de WSW (inclusief nieuwe doelgroep en overheveling van UWV naar
gemeenten). Verwacht wordt dat het totale budget in 2017 met € 300.000 afneemt ten opzichte van
2014.
Huishoudelijke Hulp (€ 120.000)
De gemeente ontvangt in 2015 voor de uitvoering van de Wmo HH een rijksbijdrage via de algemene
uitkering van € 1,8 mln. De beïnvloedbare verstrekkingen (Zorg in natura en PGB) bedroegen € 1,57
mln. In de begroting 2015 zijn de uitgaven voor Wmo HH (ZIN en PGB) naar beneden bijgesteld met
€ 0,40 mln. (verlaging gemiddelde dienstverlening van 2,9 uur naar 2 uur hulp per week) en komen
na aanpassing nu op € 1,17 mln. De eigen bijdrage is structureel geraamd op € 0,33 mln. Per saldo
€ 0,84 mln. We zien over 2014 een vermindering van de uitgaven voor Wmo HH. Het risico op Wmo
HH wordt derhalve kleiner en kan worden verlaagd van € 0,7 mln. naar € 0,4 mln. (besparing door
verlaging uren gemiddelde dienstverlening). 30% van € 0,4 mln. is € 120.000 (structureel).
Lagere rijksbijdrage Inkomensdeel (€ 420.000)
Tot en met 2014 ontving de gemeente van het rijk een bedrag, het zogenaamde Inkomensdeel voor
verstrekking van de bijstandsuitkeringen (BUIG), op basis van het historisch verdeelmodel. Met
ingang van 2015 wordt dit verdeelmodel verlaten. De hoogte van bijdrage 2015 wordt in de vierde
kwartaal 2014 bekend gemaakt. Bij het opstellen van de begroting 2015 is de hoogte van het bedrag
nog niet bekend. De hoogte van het Inkomensdeel is van veel factoren afhankelijk. Hierdoor dragen
gemeenten een financieel risico m.b.t. de resultaten op het onderdeel bijstand. In de begroting 2015
is een gemeentelijk aandeel in de kosten bijstandsuitkeringen opgenomen van € 0,4 mln. De uitgaven
zijn begroot op € 4.8 mln. en de rijksbijdrage o.b.v. het nieuwe verdeelmodel op € 4.4 mln. De
rijksbijdrage is € 0,6 mln. meer dan in 2014. Het risico voor 2015 en volgende jaren wordt op basis
hiervan voorlopig bepaald op € 0,6 mln. per jaar. 70% van € 0,6 mln. is € 0,4 mln.
Aantallen jeugdhulptrajecten onzeker (€ 140.000)
Per 1 januari 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle vormen van Jeugdzorg. De aantallen
jeugdzorgtrajecten zijn gebaseerd op door derden aangeleverde gegevens. Deze worden als
onvoldoende betrouwbaar beoordeeld. Bovendien is er een kans op het moeten leveren van meer dure
zorgtrajecten, dan in de begroting als kostenpost zijn opgenomen. Het risico is geschat op € 200.000.
De kans dat er meer zorgtrajecten worden geleverd is 70%.
Milieuverontreiniging (€ 50.000)
Verspreiding gevaarlijke stoffen gemeentelijk grondgebied bij grootschalige calamiteiten waarbij enige
spoed noodzakelijk is. Bijv. vrijkomen asbest en andere gevaarlijke stoffen.
Grondexploitaties (€ 100.000)
Half 2014 zijn de risico’s van de grondexploitaties geactualiseerd. Het risico is bepaald op basis van
het doorrekenen van scenario’s van met name vertraagde afzet. Deze bedragen zijn afgezet tegen
tegenover het verwachte eindresultaat van de grondexploitatie en er is gekeken naar de mogelijkheid
tot het opvangen van het risico binnen de post “onvoorzien” binnen de grondexploitatie.
Voor alle grondexploitaties bedraagt de risico-omvang € 1,4 mln. Afgezet tegenover de
winstverwachting van ruim € 1,6 mln. betekent dit dat vooral sprake is van winstverdamping indien de
risico’s zich voordoen. Voor een tweetal grondcomplexen was eerder met een risico van 50% een
beslag van € 50.000 opgenomen op het weerstandsvermogen.
Programmabegroting 2015 86
Dat risico is komen te vervallen; daarentegen is er een risico van € 0,2 mln. ontstaan m.b.t. het
Marktplan (toelichting in paragraaf Grondbeleid).
Ongevallendekking eigen personeel (€ 100.000)
Er is geen ongevallendekking voor eigen personeelsleden. Mocht een personeelslid een ongeval krijgen
tijdens de uitvoering van de functie dan is dit niet verzekerd. Uitzonderingen zijn de parkeerwachter
en de stadswachten.
Leningen bibliotheek (€ 50.000)
De gemeente Haaksbergen heeft twee leningen aan de bibliotheek verstrekt met een restantbedrag
van € 500.000. Vanwege liquiditeitsproblemen zijn de aflossingsverplichtingen twee jaar achtereen
opgeschort. Om deze reden zijn deze twee leningen als financieel risico opgevoerd.
Herijking gemeentefonds en herverdeeleffecten decentralisaties (pm)
Het eerste deel van de herijking gemeentefonds heet in 2015 plaatsgevonden. In 2016 zal het tweede
deel worden herijkt. Het objectieve verdeelmodel met betrekking tot decentralisaties wordt met
ingang van 2016 ingevoerd met vermoedelijk een ingroeipad (overgangsregeling).
Garantstellingen (€ 120.000)
De gemeente heeft garanties afgegeven op leningen die zijn aangetrokken door instellingen met een
maatschappelijk nut zoals sportverenigingen. In totaal gaat het om € 1,2 mln. Alhoewel er een aantal
zekerheden door de instellingen zijn afgegeven, blijft er een financieel risico bestaan.
Verhoging sociale lasten (€ 25.000)
De CAO-ontwikkelingen zijn inmiddels vertaald in de begroting personeelskosten. Voor 2014 is
rekening gehouden met alle lastenontwikkelingen. Voor de jaren vanaf 2015 is geen rekening
gehouden met stijging van sociale lasten. Op basis van ervaringsgegevens kan deze stijging tussen
€ 50.000 en € 100.000 liggen. Inmiddels is bekend, dat de premie werkgeversbijdrage ZVW in 2015
naar beneden wordt bijgesteld, waardoor wij de ondergrens van de marge kunnen hanteren.
Calamiteiten (€ 120.000)
Diverse risico’s ten aanzien van o.a. ongevallen, natuurrampen, storm- en elektriciteitsschade,
storingen en ziektes waarvoor wij niet zijn verzekerd.
Claims (€ 50.000)
De gemeente wordt in sommige kwesties gedagvaard tot schadeloosstelling. Als de schadeloosstelling
door de rechter toegekend wordt komt een deel hiervan voor rekening van de gemeente. Niet alles
valt onder de dekking van onze aansprakelijkheidspolis. Daarom nemen wij dit bedrag als risico op.
Vervallen risico’s
Overschrijding budget invorderingskosten debiteuren: Voor de invorderingskosten en proceskosten is
een bedrag opgenomen in de begroting. Hiermee is het risico afgedekt.
Afboeking zwembad De Wilder: De afboeking van Zwembad De Wilder is geheel in de begroting 2015
verwerkt.
Algemene uitkering: De Rijksbezuinigingen zijn inmiddels gerealiseerd en verwerkt in de begroting.
Renterisico: De verwachting dat er in de komende jaren vrijwel geen nieuwe leningen moeten worden
afgesloten. Het risico dat we voor nieuwe leningen meer rente dienen te betalen vervalt.
Uitvallen veegwagen: Er is een nieuwe veegwagen aangeschaft. Het risico is daarmee vervallen.
Programmabegroting 2015 87
6. Beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico's
Alle risico’s worden tweemaal per jaar beoordeeld. Bekeken wordt of risico’s kunnen worden afgedekt.
Bijvoorbeeld door het afsluiten van een verzekering of door het risico op te nemen in de begroting.
De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risico beoordeling voortvloeit, wordt afgezet tegen de
beschikbare weerstandscapaciteit per 31 december 2015. De uitkomst van die berekening vormt het
weerstandsvermogen.
Aangezien de ratio negatief uitvalt, wordt deze op nul gesteld.
Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen maken wij gebruik van de
waarderingstabel, die in samenwerking tussen de NAR en de Universiteit Twente is opgesteld.
Ons weerstandsvermogen wordt dus als ruim onvoldoende geclassificeerd. Volgens de nota reserves
en voorzieningen dient de ratio minimaal 1,0 te bedragen.
De verwachte ontwikkeling weerstandsratio 2015 tot en met 2018 (* € 1.000)
De algemene reserve is door de negatieve begrotingssaldi in 2015 en 2016 negatief. Vanaf 2017
treedt herstel op. Het verloop van de algemene reserve is in bijlage 1 Reserves en voorzieningen
opgenomen. In de door uw raad vastgestelde Nota Weerstandsvermogen en risicomanagement is
aangegeven dat wanneer de weerstandsratio onder de 1 uitkomt, zoals nu het geval is, alle meevallers
respectievelijk het rekeningresultaat prioritair bestemd wordt om het weerstandsvermogen weer op
een financieel verantwoord niveau te brengen. In 2018 is de ratio weer op het minimale niveau van 1
gekomen.
Beschikbare weerstandscapaciteit -758
Benodigde weerstandscapaciteit 1.495
= 0,0% = Ratio weerstandsvermogen =
Waarderingscijfer Ratio Betekenis
A > 2,0 Uitstekend
B 1,4 – 2,0 Ruim voldoende
C 1,0 – 1,4 Voldoende
D 0,8 – 1,0 Matig
E 0,6 – 0,8 Onvoldoende
F < 0,6 Ruim onvoldoende
Omschrijving 2015 2016 2017 2018
Algemene reserve -846€ -1.377€ -992€ 951€
Bestemmingsreserves (zonder verplichtingen) 48€ 43€ 38€ 33€
Onvoorzien 40€ 40€ 40€ 40€
beschikbare weerstandscapaciteit -758€ -1.294€ -914€ 1.024€
Benodigde weerstandscapaciteit 1.495€ 1.495€ 1.495€ 1.495€
Ratio 0,00% 0,00% 0,00% 0,68%
Programmabegroting 2015 88
7. Algemene reserve
In de nota reserves en voorzieningen is aangegeven dat de algemene reserve minimaal 5% van de
algemene uitkering moet zijn. Voor 2015 wordt de minimale algemene reserve berekend op 5% van
€ 30 mln. Dit komt neer op € 1,5 mln. aan algemene reserve.
De hoogte van de algemene reserve is in 2015 € -1,2 mln. De algemene reserve ligt dus ruim onder
de door de raad vastgestelde norm van 5% van de algemene uitkering. Er is een financieel herstelplan
opgesteld waarin wordt aangegeven hoe we de algemene reserve weer op het vereiste niveau krijgen.
Zolang de algemene reserve lager is dan € 1,5 mln., zullen alle financiële meevallers en het jaarlijkse
rekening resultaat naar de algemene reserve vloeien. Verder zullen alle niet direct noodzakelijke
investeringen worden uitgesteld totdat de algemene reserve (en de weerstandsratio) weer op niveau
is. In 2018 zal de algemene reserve op het niveau van € 1,0 mln. staan.
Programmabegroting 2015 89
Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen
Inleiding
In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de instandhouding van de gemeentelijke
kapitaalgoederen. Het onderhoud van voornoemde kapitaalgoederen maakt een substantieel deel uit
van de begroting. Goed beheer is van essentieel belang om kapitaalvernietiging te voorkomen.
Bovendien is goed beheer van groot belang vanwege de beleving van de buitenruimte door de burger.
Schoon heel en veilig is hierbij ons uitgangspunt.
In de openbare ruimte hebben we te maken met diverse kapitaalgoederen:
- Wegen
- Verkeersregelinstallaties
- Installaties voor betaald parkeren
- Openbare verlichting
- Riolering
- Water
- Openbaar groen
- Gebouwen
- Speelvoorzieningen
- Begraafplaatsen
Wegen
Het wegenareaal in de gemeente Haaksbergen omvat zo’n 1,8 miljoen m2 verhardingen, verdeeld
over circa 230 km weg, waarvan 20 km vrij liggend fietspad. Ongeveer 100 km wegen bevindt zich
binnen de kom, 130 km buiten de kom.
Beleidskader:
Het onderhoudsbeleid van het gemeentelijke wegennet is vastgelegd in de beleidsnota Wegbeheer die
in januari 2006 door de raad is vastgesteld.
Conform het beleidsplan wegbeheer dienen de wegen onderhouden te worden op het “economisch
meest efficiënte moment”, zodat tegen zo laag mogelijke kosten de wegen aan de minimale eisen van
de CROW kunnen blijven voldoen en de gemeente aan haar wettelijke zorgplicht voldoet.
Jaarlijks bepalen visuele inspecties de onderhoudstoestand van het Haaksbergse wegennet. Hiermee
worden de urgentie en volgorde bepaald voor onderhoud, binnen de financiële mogelijkheden. Voor
2015 wordt een onderhoudsplan opgesteld volgens deze systematiek. Het onderhoudsplan houdt
rekening met overige onderhoudswerkzaamheden in de openbare ruimte. Hiermee bereiken wij dat de
overlast voor de burger en de maatschappelijke kosten zo beperkt mogelijk kunnen blijven, en dat het
wegbeheer zo kostenefficiënt mogelijk wordt uitgevoerd.
Het onderhoud aan de bermen wordt in 2015 gewijzigd. Tot nu toe werden de bermen geklepeld en
het maaisel afgevoerd ter vergroting van de biodiversiteit. Met ingang van 2015 wordt
gedifferentieerd ecologisch bermonderhoud toegepast. Dit houdt in dat bij de druk bereden wegen de
eerste meter van het maaisel van de bermen (de eerste meter) wel wordt afgevoerd (de groene linten
zoals deze worden genoemd in de groenvisie). Bij de andere wegen laten we het maaisel liggen en
voeren we niet af.
Stand van zaken:
Alle gegevens betreffen de het gemeentelijk wegennet zijn vastgelegd in het wegenbeheersysteem
(MI-2) en worden jaarlijks geactualiseerd. De meerjaarlijkse instandhoudingskosten zijn bepaald op
basis van de CROW-systematiek.
De jaarlijkse onderhoudskosten fluctueren sterk. Om hier op in te spelen is een voorziening onderhoud
wegen ingevoerd om voor toekomstig groot onderhoud en vervanging te reserveren. Groot voordeel
Programmabegroting 2015 90
van een Voorziening onderhoud wegen is dat, bij een gelijke jaarlijkse investering, pieken en dalen in
de investeringsbehoefte kunnen worden opgevangen.
Financiële consequenties beleidsdoel:
In het meerjarig beheersplan wegen zijn de gemiddelde jaarlijkse kosten berekend. De verwachte
investeringsbehoefte voor de periode 2013-2025 is opgebouwd uit drie onderdelen: het klein
onderhoud, groot onderhoud en de kosten voor de vervanging van de wegen (CROW noemt dit
rehabilitatie).
Voor het bepalen van deze jaarlijkse instandhoudingskosten gebruiken we een theoretische
benadering van de verwachte onderhoud- en vervangingskosten volgens CROW, publicatie 145, die
voor verschillende wegtypes eenheidsprijzen aangeeft voor de instandhouding.
Omdat de jaarlijkse instandhoudingskosten niet ieder jaar gelijk zijn en er over een aantal jaren een
onderhoudspiek wordt verwacht is in 2014 gestart met een Wegenfonds en een inhaalslag door 5 jaar
lang jaarlijks € 200.000 extra hieraan toe te voegen.
In 2019 wordt het totale reguliere budget voor instandhouding toereikend geacht om ook het Wegen-
fonds op peil te houden.
De bepaling van de jaarlijkse instandhoudingskosten op basis van CROW is theoretisch. De
daadwerkelijke instandhouding geschiedt op grond van een meerjaren onderhoudsplan met een
horizon van 5 jaar waarvan de jaarlijkse schouw de basis vormt. Dit is noodzakelijk omdat de
theoretische levensduur/onderhoudsmaatregelen sterk worden beïnvloed door wegopbouw,
weersomstandigheden (strenge winters) en verkeersintensiteit. Naar het uitvoeringsjaar toe wordt
door de jaarlijkse schouw de prioritering van het wegenonderhoud steeds duidelijker.
Meerjarig dienen al deze kosten gedekt te worden door in de exploitatie voor klein onderhoud, groot
onderhoud en vervanging een jaarlijks budget van € 758.740 beschikbaar te hebben. Daarnaast is er
jaarlijks een krediet van € 240.000 voor reconstructies benodigd.
Gezien de huidige kwaliteit van de wegen en de uitzonderlijk zachte winter 2013-2014 wordt het
verantwoord geacht om, in verband met het financieel herstelplan, het onderhoudsbudget in 2015
eenmalig te verminderen met € 200.000.
De kosten van de reconstructie van wegen hebben geen betrekking op instandhouding maar op
herinrichting of wijziging van de wegopbouw, en zijn naar de aard levensduur verlengend. De kosten
van reconstructie worden jaarlijks op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording en de
bepalingen in onze Financiële Verordening geactiveerd. In de ideale situatie is het uitvoeren van
normaal onderhoud voldoende en hoeven geen reconstructies te worden uitgevoerd. In het
oorspronkelijke Wegenbeheerplan is hier ook vanuit gegaan.
Aangezien de komende jaren bij een aantal wegen niet kan worden volstaan met rehabilitaties maken
de reconstructies nadrukkelijk onderdeel uit van de instandhouding van de wegen.
Op basis van meerjarig verwachte reconstructiekosten is er nog jaarlijks gemiddeld een krediet van
€ 240.000 nodig, waarvan we de kapitaallasten structureel meenemen in de begroting.
In verband met gewijzigd beleidskaden/maaibeleid hebben wij het reguliere onderhoudsbudget met
€ 12.500 verlaagd.
Financiële vertaling in de begroting:
Als wegbeheerder is de gemeente verantwoordelijk voor de veiligheid op haar wegen. Gezien de
huidige kwaliteit van de wegen en de uitzonderlijk zachte winter 2013-2014 acht de wegbeheerder het
verantwoord om het onderhoud in 2015 eenmalig te verminderen. Dit leidt tot een verlaging van het
onderhoudsbudget van € 200.000.
Op basis van het financieel herstelplan is, waar mogelijk de planning onderhoud
uitgesteld/doorgeschoven, waardoor het kwaliteitsbeeld niveau-C wordt, maar nog steeds voldoet aan
de minimale eisen van de CROW (heel en veilig).
Programmabegroting 2015 91
Door het vereiste onderhoudsniveau voor de wegen terug te brengen naar de minimaal vereiste
kwaliteit wordt het budget de komende jaren met € 150.000 verlaagd zodat er € 139.000per jaar over
blijft voor groot onderhoud en vervangingen.
Momenteel voldoen de wegen nog aan vastgesteld beleid en regelgeving, maar we voorzien over
ongeveer 5 jaar een onderhoudspiek waardoor we € 1.000.000 extra nodig hebben om op alle wegen
aan de verplichte onderhoudsnormen te kunnen blijven voldoen. Daartoe voegen we in de periode
2014-2018, naast de € 139.000, jaarlijks een extra bedrag van € 200.000 aan de voorziening
onderhoud wegen toe. Daarnaast is ook voor 2015 een regulier krediet voor reconstructies van
€ 240.000 beschikbaar.
Om te zorgen dat onze wettelijke zorgplicht niet in gevaar komt blijven we jaarlijks de
onderhoudstoestand monitoren. Op basis van de actuele inspecties zal dan worden besloten of het
beleid moet worden bijgesteld, of dat de temporisering moet worden aangepast.
Voor Haaksbergen is binnen de exploitatie van het product Wegen het volgende meerjaren
onderhoudsbudget opgenomen:
Onderdeel 2015 2016 2017 2018
Regulier onderhoud € 219.740 € 419.740 € 419.740 € 311.500
Groot onderhoud en vervanging
Voorziening wegen
€ 139.000 € 139.000 € 139.000 € 139.000
Reservering onderhoudspiek
Voorziening wegen
€ 200.000 € 200.000 € 200.000 € 200.000
Totaal meerjarige raming kosten
onderhoud wegen
€ 558.740 € 758.740 € 758.740 € 650.500
Reconstructies (obv Crow 145) € 240.000 € 240.000 € 240.000 € 240.000
Totaal beschikbaar voor
uitvoering wegenbeheerplan
€ 798.740 € 998.740 € 998.740 € 890.500
De kapitaallasten van het krediet voor de reconstructies vallen niet binnen de aangegeven budgetten
voor onderhoud maar onder de daarvoor bestemde post binnen de exploitatie van het product Wegen.
Actuele risico inschatting:
Door te sparen voor de verwachte onderhoudspiek en het beleid en/of de temporisering indien nodig
aan te passen bestaat er geen risico dat onze doelstellingen niet gehaald kunnen worden. Hiertoe
zullen we jaarlijks monitoren waarvoor de jaarlijkse schouw en de kengetallen van de CROW de basis
vormt. We blijven voldoen aan de minimale eisen (veilig) van de CROW.
Verkeersregelinstallaties (VRI)
In de gemeente Haaksbergen staan in totaal 9 verkeersregelinstallaties (VRI's).
Hiervan zijn 6 VRI’s en een knipperlichtinstallatie zijn in eigendom en beheer bij Rijkswaterstaat.
Er zijn 2 VRI's en een knipperlichtinstallatie bij voetgangers oversteekplaatsen (VOP) in beheer en
onderhoud bij de gemeente. In 2011 zijn 2 overwegbeveiligingen (OWB) met de MBS, Noordsingel en
Wiedenbroeksingel, toegevoegd. Vanaf 2017 lopen de huidige onderhoudscontracten af die nu nog
gedekt zijn binnen het project. Vanaf dan komen de onderhoudskosten ten laste van de reguliere
begroting. Gezien het specialistische karakter van de installatie zal hiervoor een nieuw
onderhoudscontract worden afgesloten.
Beleidskader:
GVVP 2007
Programmabegroting 2015 92
Stand van zaken:
Voor de VRI’s van de voetgangersoversteekplaatsen en voor de overwegbeveiligingen is een
onderhoudscontract afgesloten met een bedrijf.
Financiële consequenties beleidsdoel:
Het huidige budget stelt ons in staat de installaties op een verantwoorde manier te laten functioneren.
Financiële vertaling in de begroting:
Voor de instandhouding en het goed laten functioneren van de Verkeersregelinstallaties is jaarlijks een
bedrag van € 5.090 beschikbaar.
Actuele risico inschatting:
Niet van toepassing.
Installaties voor betaald parkeren
In onze gemeente staan in totaal 8 parkeerautomaten.
Beleidskader:
Parkeerbeleidsplan 2010
Stand van zaken:
Ook voor parkeerautomaten is een particulier onderhoudscontract afgesloten. Uit een evaluatie blijkt
dat er geen knelpunten zijn in het centrum. Een herziening van het parkeerbeleidsplan is het komend
jaar vanuit verkeerstechnisch oogpunt niet nodig.
Met ingang van 2016 wordt het betaald parkeren in de gemeente afgeschaft.
Financiële consequenties beleidsdoel:
Het huidige onderhouds-budget is voldoende om de installaties in stand te houden.
Financiële vertaling in de begroting:
In totaal is voor 2015 voor het onderhoud van de installaties een bedrag van € 14.400 beschikbaar. In
2016 wordt het betaald parkeren afgeschaft en vallen de gereserveerde middelen vrij.
Actuele risico inschatting:
Voor 2015 is er geen risico. Door eventuele bezwarenprocedures binnen het benodigde juridische
traject voor het omzetten van betaald parkeren naar parkeerschijfzone, bestaat de kans dat het
afschaffen van betaald parkeren niet per 1 januari 2016 ingaat. De onderhoudskosten blijven dan
langer bestaan dan gepland. In de loop van 2015 wordt dit duidelijk.
Openbare verlichting
De gemeente Haaksbergen heeft ca. 5300 lichtmasten. Hieronder vallen ook 1 tunnelverlichting, 1
viaductverlichting, 25 ANWB masten, 32 Abri’s, 13 Lichtreclamebakken,
12 infoborden, 6 kunstobjecten, de sfeerverlichting van de raadzaal, de Pancratiuskerk/toren en de
watermolen.
Beleidskader:
Het “Beleid- en beheerplan openbare verlichting” is door de gemeenteraad vastgesteld in 1996. Een
bijstelling en actualisatie van dit beleid is gewenst om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, zoals
energiezuinige lampen in combinatie met (dimbare) EVSA (Elektronische Voorschakel Schakel
Apparatuur).
Stand van zaken:
Het grootste deel van de openbare verlichting in Haaksbergen is up to date. Doordat energiezuinige
installaties/technieken worden toegepast, is het totale energieverbruik van de openbare verlichting in
de loop der jaren getemperd en de laatste jaren zelfs gedaald. De mogelijkheden voor verdere
Programmabegroting 2015 93
(energie) besparingen zijn beperkt. Sinds 2013 wordt het onderhoud uitgevoerd op basis van het
“piepsysteem” en remplace. Hierbij zijn de vaste controle rondes door de onderhoudsfirma komen te
vervallen en wordt er gerepareerd op basis van meldingen door burgers en eigen waarneming. Met
ingang van 2015 wordt er nog slechts één reparatieronde uitgevoerd op basis van meldingen.
Financiële consequenties beleidsdoel:
De onderhoudskosten zijn door het gewijzigde onderhoudssysteem verminderd met
€ 15.000.
Financiële vertaling in de begroting:
De totale exploitatiekosten van de openbare verlichting bedragen in 2015 in totaal
€ 280.000. Naast energiekosten (jaarlijks € 94.000), onderhoud (€ 36.000) en personele kosten (€
72.000) zijn in het totale budget ook kapitaallasten opgenomen, die in de periode 2015-2017
teruglopen van € 78.000 tot € 65.000).
Actuele risico inschatting:
Voor zover bekend zijn er geen risico’s.
Riolering
De lengte van ons gemeentelijke rioolstelsel bedraagt ca. 146 km vrij-verval riolering, ca. 4 km
persleiding en ca. 215 km drukriolering. Het rioolwater passeert 31 rioolgemalen en 876 pompunits en
wordt getransporteerd naar de rioolwaterzuivering in St. Isidorushoeve. Er zijn 9 bergbezinkbassins
en ca. 11.000 kolken in Haaksbergen. In het buitengebied zijn ca. 1260 percelen door middel van
drukriolering aangesloten.
Beleidskader:
Het onderhoudsbeleid is eind 2012 vastgesteld in het (Verbreed) Gemeentelijk Rioleringsplan 2013-
2016. In dit kader wordt gestreefd naar optimalisatie van het stelsel.
De volgende uitgaven zijn in het GRP verwerkt:
- de kosten voor renovatie, herstel en vervanging van riolen, bezinkbassins, putten en kolken;
- de kosten voor het dagelijks onderhoud van de riolen, rioolgemalen, kolken e.d., evenals de
kosten voor verschillende nutsvoorzieningen (exploitatiekosten);
- de kosten zoals verzekeringen, belastingen, personeelslasten e.d. (algemene lasten).
- de kosten voor de in het verleden gedane kapitaalsinvesteringen;
- de kosten voor de benodigde maatregelen om de riolering te laten voldoen aan de gestelde
milieueisen, en de benodigde vervangingen van riolering in het buitengebied.
Stand van zaken:
Mede door visuele inspecties wordt de actuele onderhoudsbehoefte van het rioleringsstelsel bepaald
en het onderhoudsprogramma desnoods bijgesteld.
Financiële consequenties beleidsdoel:
Aan de hand van het actuele GRP, berekenen we de jaarlijkse rioolheffing. Om tarieffluctuaties te
voorkomen worden de jaarlijkse wisselingen in lasten gecompenseerd met een dotatie of onttrekking
aan een voorziening riolering. De waarde van deze voorziening fluctueert en is op de lange termijn
licht positief.
Het kostendekkingsplan in het GRP ziet 70 jaren vooruit. Hierdoor zijn alle toekomstige vervangingen
in beeld. Op de lange termijn is het GRP kostendekkend. Om in te spelen op gewijzigde
omstandigheden wordt het GRP elke 4 jaren herzien. Zo zijn we in staat het rioolstelsel adequaat te
beheren en financieren.
De totale exploitatiekosten volgens het GRP bedragen voor 2015 € 3.485.000. Samen met € 471.000
compensabele BTW, die conform art. 228a lid3 gemeentewet ook als kosten aangemerkt worden, is
dit in totaal € 3.956.000. Om de tarieven te dempen wordt € 434.000 aan de bestemmingsreserve
riolering onttrokken. Per saldo bedragen de benodigde inkomsten daarom € 3.522.000.
Programmabegroting 2015 94
Actuele risico inschatting:
De berekeningen in het GRP houden rekening met de reële onderhoudssituatie van het rioolstelsel. De
verwachting was, dat de toekomstige kosten door de berekende heffingen konden worden gedekt. Het
ambitieniveau is zodanig, dat aangenomen mag worden dat er een kleine kans is dat calamiteiten in
het rioolstelsel optreden. Met de gevolgen van het financieel herstelplan lukt dat niet zonder
beleidswijziging. Zonder aanpassing in het GRP eindigt de egalisatievoorziening voor het riool in de
rode cijfers.
Er is een bestemmingsreserve riolering die per 1-1-2015 € 436.000 bedraagt. Deze reserve wordt
ingezet voor tariefdemping. De egalisatievoorziening bedraagt per 1-1-2015 € 625.000. Deze reserve
en voorziening kunnen ook als risicobuffer voor calamiteiten in de rioleringszorg worden ingezet.
Water
Op het grondgebied van de gemeente is ca. 15 hectare open water, dat grotendeels in beheer is bij
het Waterschap. De gemeente onderhoudt hiervan, naast wadi’s, drainages, duikers, uitlopen en
overstorten, zo’n 250 km sloten in eigen beheer.
Beleidskader:
Het beleid op het gebied van waterhuishouding is op hoofdlijnen vastgesteld in 2005 in het Waterplan
en verder uitgewerkt in een uitvoeringsplan. Daarnaast is een Baggerplan voor de gemeentelijke
vijvers vastgesteld. Beide plannen zijn in samenspraak met het waterschap Regge en Dinkel tot stand
gekomen.
Bij de vaststelling van het vGRP in 2013 is besloten om de rioolheffing niet te belasten met beheer en
onderhoudsactiviteiten voor sloten in het buitengebied.
Stand van zaken:
Het huidige beheer bestaat uit het jaarlijks tweemaal verwijderen van begroeiing op de oevers binnen
de bebouwde kom. In diep water verwijderen we de begroeiing eenmaal per jaar. De gemeentelijke
vijvers zijn, behoudens de vijver op de gemeentelijke begraafplaats, de afgelopen jaren al gebaggerd.
Buiten de bebouwde worden de watergangen en bermsloten eenmaal per jaar gemaaid. Daarnaast
worden sloten en duikers eenmaal per 4 jaar schoon gemaakt en eenmaal in de 15 jaar worden sloten
uitgediept. Sinds 2013 worden deze werkzaamheden in eigen beheer uitgevoerd. In 2015 zijn geen
verdere grote werkzaamheden gepland buiten de bebouwde kom.
Evenals de bermen wordt het maaisel per 2015 niet meer afgezogen en afgevoerd.
Financiële consequenties beleidsdoel:
Het huidige onderhouds-budget is voldoende om de wadi’s, drainages, duikers, uitlopen/-overstorten
en sloten te onderhouden. Het niet indexeren van de bedragen uit het GRP betekent wel een
algemene korting op het budget en daarmee een (kleine) vermindering van het onderhoudsniveau.
In verband met het vervallen van het afzuigen en afvoeren van het maaisel hebben wij het budget
met € 12.500 verlaagd.
Financiële vertaling in de begroting:
De exploitatielasten bestaan uit dienstverlening door derden, materieelkosten en personeelskosten.
De totale exploitatielasten bedragen per saldo € 187.000. Een bijdrage wordt ontvangen vanuit het
GRP ten bedrage van € 126.000.
Actuele risico inschatting:
Geen risico’s
Openbaar Groen
Het areaal openbaar groen is 75 hectare waarvan 60 hectare groen binnen de bebouwde kom ligt.
Het openbaar groen binnen de bebouwde kom bestaat uit:
- gazon en ruw gras 285.000 m2
- bosplantsoen 116.000 m2
Programmabegroting 2015 95
- heesterbeplanting 158.000 m2
- botanische rozen 10.000 m2
- blokhagen 8.000 m2
- vaste planten 9.500 m2
- bomen 8.300 stuks
- Verhuurd openbaar groen 11.000 m2
Het openbaar groen buiten de bebouwde kom bestaat uit:
- Singles en houtwallen 140.800 m2
- Bomen 9.800 stuks
- Bermen en ruw gras 1.300.000 m2
Beleidskader:
Op 30 mei 2012 is de Groenvisie door de raad goedgekeurd.
In de Beleidspaspoorten (Bijlage 1) van de Groenvisie staan de vastgestelde onderhoudsniveaus
(volgens CROW) voor de verschillende gebieden aangegeven t.w:
Centrum niveau A (hoog)
Woonwijken niveau B (basis)
Industriegebieden niveau C (laag)
Accentgroen niveau A (hoog)
Groene linten niveau B (basis)
Groene wiggen niveau C (laag)
Parken niveau B (basis)
De realisatie van enkele speerpunten uit de groenvisie (de eyecatchers), die een investering vergen,
worden uitgesteld tot 2019. Met de daardoor gegenereerde gelden, € 50.000 op jaarbasis, houden we
hetzelfde niveau van onderhoud en voldoen we aan het financiële herstelplan.
In de Groenvisie zijn speerpunten geformuleerd die vervolgens in het uitvoeringsprogramma zijn
uitgewerkt. Dit betreft verkoop/verhuur van snippergroen; omvorming van groen; revitalisering van
groen. Overigens is de afgelopen 10 jaar steeds een bedrag geïnvesteerd in de revitalisering van
openbaar groen. Bij de uitwerking zijn tevens de financiële consequenties in beeld gebracht.
Voor de verkoop/verhuur van openbaar groen is de Structuurgroenkaart met bijbehorende
verkoopregels in 2014 geactualiseerd. Er kan nu meer openbaar groen (het zogenaamde
snippergroen) verkocht worden. Totaal gaat het om ruim 3 ha. Ook de verkoop- en verhuurprijzen zijn
aangepast.
Stand van zaken:
Alle groengegevens zijn opgenomen in een geautomatiseerd beheersysteem en worden jaarlijks
geactualiseerd. De gegevens hieruit worden gebruikt voor aanbesteding en de verplichte jaarlijkse
bomeninspectie waarop noodzakelijke onderhoudsmaatregelen volgen aan de bomen.
Sinds 2013 wordt gedifferentieerd beheer toegepast waarbij het onderhoudsniveau en de inrichting
afgestemd is op het gebruik van de openbare ruimte. Sinds 2014 wordt het gehele onderhoud door
derden, aanbesteed en gecontroleerd op basis van beeldbestekken. Groenonderhoud door de eigen
dienst wordt uitgevoerd en gecontroleerd op basis van beeld- en frequentiebestek.
In het voorjaar van 2014 is het uitvoeringsplan Groenvisie afgerond en voor de zomer vastgesteld.
Het plan bestaat uit de volgende onderdelen: verkoop/verhuur van snippergroen, omvorming van
groen en het revitaliseren van groen. Het uitvoeringsplan geeft gedetailleerd inzicht in de benodigde
investeringen en te verwachten wijzigingen in de beheerkosten. Op basis van het uitvoeringsplan kan
verkoop, omvorming en ook revitalisering plaatsvinden. In het najaar van 2014 is een start gemaakt
met het omvormen van groen om de beheerkosten te verlagen. Het project omvorming van groen zal
vervolgens drie jaren in beslag nemen. Revitalisering van groen is een continu proces dat uiteindelijk
steeds weer aan de orde komt.
Programmabegroting 2015 96
Financiële consequenties beleidsdoel:
Doordat eind 2014 wordt begonnen met omvorming en verkoop zijn de besparings-effecten in 2015
zichtbaar.
Voor verdere realisering van de gewenste omvorming van openbaar groen, als onderdeel van het
Uitvoeringsplan Groenvisie hebben wij voor de jaren 2015 t/m 2017 een krediet van in totaal €
150.000 opgenomen.
Voor revitalisering van openbaar groen is structureel € 49.000 in de begroting opgenomen.
Financiële vertaling in de begroting:
De exploitatielasten bestaan uit dienstverlening door derden, aanschaf plantmateriaal,
materieelkosten en personeelskosten. De totale exploitatielasten bedragen afgerond
€ 1.305.000. Dit bedrag bestaat uit bijna € 250.000 voor de dienstverlening van derden en € 115.000
voor aanschaf plantmateriaal voor vervanging, inboet en revitalisering. Het budget voor alle overige
kosten, waaronder inhuur materieel en stortkosten, is € 42.000. Het resterende deel van het budget
bestaat voor € 868.000 uit de doorbelasting van uren en materieel, en voor € 29.000 uit
kapitaallasten.
Uit de verkoop van openbaar groen en de verhuur van groenpercelen verwachten we in totaal een
bedrag van € 50.000 te ontvangen.
Actuele risico inschatting:
De afgelopen jaren hebben we vaker te maken gehad met stormschade. In de begroting was voor
herplant al enkele jaren een separaat budget opgenomen. In verband met de bezuinigingen zijn voor
deze post de komende vier jaar geen financiële middelen beschikbaar.
Gebouwen
Wij hebben per 1-1-2015 de volgende gebouwen in eigendom:
Soort gebouw Aantal
Huisvesting divers 12
Gymnastieklokalen 1
Scholen 0
Begraafplaatsen 2
Sporthallen en zwembad 3
Wind- en watermolen 2
Theater 1
Kerktoren 1
Fietsenstalling 1
Beleidskader:
Op 22 december 2010 is door de gemeenteraad de nota vastgoedbeleid vastgesteld. Hierin zijn onder
andere beleidsuitgangspunten opgenomen over het onderhoud en verbeterbeleid van de
gemeentelijke gebouwen.
In september 2012 hebben wij een vastgoedprognose opgesteld waarin wij hebben opgenomen welke
gebouwen wij in eigendom willen behouden, welke gebouwen wij willen afstoten en welke gevolgen dit
heeft voor het onderhoud van deze gebouwen.
Stand van zaken:
Voor het technisch onderhoud van de gemeentelijke gebouwen en de installaties hebben wij
meerjarenonderhoudsplanningen opgesteld. Deze zijn, conform de nota vastgoedbeleid, gebaseerd op
landelijke normen en zijn gericht op het in stand houden van de gebouwen en de technische
installaties. In 2007 hebben wij alle gemeentelijke gebouwen geïnspecteerd.
Programmabegroting 2015 97
In 2013 en 2014 hebben er herinspecties plaatsgevonden.
2013: OBS Dorp en theater De Kappen
2014: Gemeentehuis, Gemeentewerf, zwembad De Wilder, sporthallen De Bouwmeester en De Els,
Veldkampstraat 7, de fietsenstalling en de twee gebouwen op de begraafplaatsen.
Alle gegevens zijn onder gebracht in een gebouwenbeheersysteem.
Voor de gebouwen die wij in eigendom willen behouden bekijken wij jaarlijks, aan de hand van de
planning, welke onderhoudswerkzaamheden daadwerkelijk moeten worden uitgevoerd en welke
kosten dit met zich meebrengt.
Voor de gebouwen die wij willen afstoten voeren wij alleen die onderhoudswerkzaamheden uit, welke
noodzakelijk zijn om het gebouw in stand te houden. Het onderhoud voor deze panden voeren wij dus
niet uit conform de meerjarenonderhoudsplanning 2007.
Voor de gemeentelijke rijks-monumentale panden (molens en gemeentetoren) bestaat separaat een
zesjarig onderhoudsplan 2013-2018.
Financiële consequenties beleidsdoel:
In de meerjarenonderhoudsplanning zijn de onderhoudskosten voor de komende tien jaar berekend.
De verwachte onderhoudskosten bestaan uit kosten voor dagelijks onderhoud, contract onderhoud en
groot onderhoud (alleen voor de panden die wij in eigendom willen houden).
De onderhoudsplanningen geven de volgende bedragen voor de komende jaren:
Totale kosten beheer gebouwen 2015 2016 2017 2018
Groot onderhoud € 393.224 € 148.392 € 255.400 € 272.403
Dagelijks- en contract onderhoud € 234.781 € 179.499 € 244.828 € 189.910
Financiële vertaling in de begroting:
Als eigenaar zijn wij verantwoordelijk voor het onderhoud van onze gebouwen.
De jaarlijkse kosten voor groot onderhoud fluctueren sterk. Om hier op in te spelen stellen wij een
voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden in. Groot voordeel van een voorziening is dat, bij
gelijke jaarlijkse dotatie, pieken en dalen in de onderhoudskosten kunnen worden opgevangen.
De voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden mag niet negatief komen te staan. Daarom
onttrekken wij aan de bestaande bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden eenmalig €
100.000 als startkapitaal voor de voorziening.
Het restant van de bestemmingsreserve valt vrij naar de algemene middelen.
De structurele dotatie aan de bestemmingsreserve Onderhoud gemeentelijke panden wordt omgezet
in structurele dotatie aan de voorziening Groot onderhoud gemeentelijke panden.
Op basis van de 10-jarenplanning (2015 tot en met 2024) is er jaarlijks een dotatie van € 356.485
benodigd voor het uitvoeren van het groot onderhoud.
Verloop voorziening Groot onderhoud
gemeentelijke panden
2015 2016 2017 2018
Startkapitaal € 100.000 € 0 € 0 € 0
Jaarlijkse dotatie € 356.485 € 356.485 € 356.485 € 356.485
Kosten groot onderhoud € 393.224 € 148.392 € 255.400 € 272.403
Saldo einde jaar € 63.261 € 271.354 € 372.439 € 456.521
Actuele risico inschatting:
Niet van toepassing omdat de onderhoudsplanningen actueel zijn.
Programmabegroting 2015 98
Speelvoorzieningen
De gemeente Haaksbergen onderhoudt 77 kindspeelplaatsen, waarvan 17 trapvelden, 7
basketbalvelden en 1 skate-plateau voor jongeren. Daarnaast zijn 13 kindspeelplaatsen in eigendom
en beheer bij de schoolbesturen, maar wel openbaar toegankelijk.
Beleidskader:
Eind 2009 is het beleidsplan “Haaksbergen speelt verder” vastgesteld. De doelstelling van dit
beleidsplan is: Op interactieve wijze en op de wensen en behoeften van de eigenlijke gebruikers
afgestemd en gevarieerd aanbod van speelvoorzieningen te ontwikkelen, dat tevens hun ontwikkeling
stimuleert en voldoet aan de geldende eisen.
Stand van zaken:
Het eerder ingezette beleid voor versobering van het onderhoud, opknappen/vervanging van
toestellen of sanering van speelvoorzieningen, zoals verwoord in het raadsbesluit Meerjarenplanning
speelvoorzieningen van 26 juni 2013, zal ook in 2015 worden doorgezet.
Financiële consequenties beleidsdoel:
De voorbije jaren zijn de nodige bezuinigingen op het onderdeel speelvoorzieningen doorgevoerd. In
het raadsvoorstel Meerjarenplanning speelvoorzieningen is t/m het jaar 2016 voorzien in onderhoud
en vervanging van de bestaande speelvoorzieningen.
Financiële vertaling in de begroting:
De totale exploitatielasten bedragen € 94.000 en bestaan uit o.a. aanschaf materiaal voor onderhoud
€ 24.000, kapitaallasten € 6.000 en doorbelasting van uren € 61.000 en materieel € 3.000.
Actuele risico inschatting:
Niet van toepassing.
Begraafplaatsen
De gemeente onderhoudt 2 begraafplaatsen. Op de begraafplaats Enschedesestraat worden geen
graven meer uitgegeven. Bestaande grafrechten worden gerespecteerd. Het rechter deel van de
begraafplaats is in 2013 ingericht tot een parkje waar nabestaanden een herdenkingsboom kunnen
laten planten. Op de begraafplaats ’t Waarveld vinden per jaar in totaal ca. 50 begravingen,
uitstrooiingen c.q. bijzettingen plaats.
Beleidskader:
Het beleid voor de begraafplaats ’t Waarveld is vastgelegd in de beleidsnota die in 1998 door de raad
is vastgesteld. De hierin aangegeven investeringen zijn uitgevoerd, zodat de begraafplaats de
komende jaren voorziet in de verschillende wijzen van begraven.
Stand van zaken:
Het algemene deel van de oude gemeentelijke begraafplaats aan de Enschedesestraat is, volgens een
particulier initiatief, omgevormd tot een herdenkingspark. Het ligt in de bedoeling dat er met een
marktpartij een exploitatieovereenkomst wordt afgesloten, zodat de gemeente de onderhoudskosten
van dit deel niet hoeft te dragen. De overdracht zal om niet plaatsvinden aangezien de marktpartij ook
nog enkele investeringen zal moeten doen, waaronder het realiseren van een herdenkingsmuur en –
zuil. In 2015 wordt gestart met de inventarisatie van de graven/grafrechten van het katholieke
(midden)deel.
Met betrekking tot de begraafplaats ’t Waarveld zullen nabestaanden worden aangeschreven voor
eventuele verlenging van grafrechten vanaf 2015 dan wel ruiming.
Financiële consequenties beleidsdoel:
Voor de inventarisatie van het katholieke middendeel van de gemeentelijke begraafplaats aan de
Enschedesestraat is een krediet van € 15.000 beschikbaar.
Programmabegroting 2015 99
Financiële vertaling in de begroting:
De totale exploitatielasten bedragen € 112.000. Voor het reguliere onderhoud van de beide
begraafplaatsen is jaarlijks een bedrag van afgerond € 45.000 beschikbaar. Daarnaast is er een
budget beschikbaar voor het delven van graven en lijkschouwingen dat in 2015 met € 10.000 is
opgehoogd tot € 33.000 vanwege toenemende lijkschouwingskosten door euthanasiegevallen, voor
doorbelasting uren en materieel € 31.000 en nog ongeveer € 3.000 voor overige kosten.
Actuele risico inschatting:
Door een verschuiving van begraven naar crematie nemen de inkomsten af.
Materieel
Voor het uitoefenen van onderhoudswerkzaamheden wordt materieel gebruikt. Dit betreft o.a.
dienstauto’s, motorisch- en handgereedschap, tractoren, gladheidsmaterieel en vrachtwagens.
Beleidskader:
Voor het materieel is het onderhoud, de keuringen, de vervanging en de afschrijvings-periode bepaald
en verwerkt in het Materieelbeheerplan (2007).
Na afronding van het lopende optimalisatietraject vindt evaluatie van het Materieel-beheerplan plaats
en wordt het in 2015 geactualiseerd.
Stand van zaken:
De geplande vervanging van materieel 2015 staat in het deelprogramma Algemene Dekking nader
gespecificeerd.
Bij vervanging van het materieel wordt onderzocht of het materieel samen met een buurgemeente
kan worden ingezet en/of aangeschaft. Tevens wordt er materieel afgestoten in het kader van het
Optimalisatieplan.
Financiële consequenties beleidsdoel:
Voor het regulier onderhoud is binnen de begroting (post Materieel) voldoende budget beschikbaar.
Daarnaast vindt volgens plan vervanging van het materieel op de terreinen Wegen, Groen, Materiaal
en Techniek plaats. Hiervoor stellen we jaarlijks een krediet beschikbaar waarvan de kosten van rente
en afschrijving in de begroting worden gedekt.
Financiële vertaling in de begroting:
Het exploitatiebudget van het materieel is de begrotingspost Materieel. Voor regulier onderhoud en
aanschaf van (klein)materiaal is het jaarlijks budget met € 30.000 verminderd tot bijna € 83.000.
Genoemde vermindering is reëel omdat veel groot materieel onlangs is of wordt vervangen. De kosten
van brandstof bedragen € 88.000 en voor belastingen en verzekeringen € 43.000. Het resterende deel
van het totale beschikbare exploitatiebudget van € 327.000 bestaat nog uit € 113.000 voor rente en
afschrijving.
Naast genoemd exploitatiebudget stellen we jaarlijks een investeringskrediet beschikbaar voor
reguliere vervanging van materieel, in 2015 bedraagt dit krediet € 60.000.
Actuele risico inschatting:
Niet van toepassing.
Programmabegroting 2015 100
Programmabegroting 2015 101
Paragraaf Financiering
1. Algemeen
De Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet fido) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale
overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een
gezonde financiering, het bijdragen aan het behouden van de goede kredietwaardigheid en
handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt.
In het treasurystatuut zijn de beleidskader voor Haaksbergen inzake treasury opgenomen. Hier is
onder meer de verdeling van taken en bevoegdheden en de verantwoordingsrelaties vastgelegd.
De doelstellingen zijn o.a.:
• Het tegengaan van ongewenste financiële risico’s, zoals renterisico’s, kredietrisico’s,
liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s.
• Het minimaliseren van de rentekosten van de uitstaande leningen, rekening houdend met
de wettelijke normen uit de Wet fido zijnde de renterisiconorm en de kasgeldlimiet.
In 2014 is de wet Houdbare Overheidsfinanciën (Hof) ingevoerd. De Wet Hof vloeit voort uit de Europese begrotingsafspraak om onder de 3% EMU-tekort te blijven. Zowel het investeren als het gebruik van reserves leidt volgens deze wet tot een begrotingstekort. Dit komt door een verschil in boekhoudstelsels van Rijk en decentrale overheden. De gemeente Haaksbergen draagt niet bij aan het EMU-tekort (zie onderdeel 9). Daarnaast zijn gemeenten, provincies en waterschappen door schatkistbankieren verplicht om liquiditeit overschotten bij het Rijk te stallen. Het moet helpen om de Nederlandse staatsschuld te verlagen. Statistisch daalt de overheidsschuld dan, maar de feitelijke omvang van de schulden daalt hiermee niet. Intussen lopen decentrale overheden wél rendement mis. In 2014 is het schatkistbankieren ingevoerd. De gemeente Haaksbergen speelt hier op door liquiditeit overschotten te voorkomen.
2. Risicobeheer
Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s,
liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan
die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de Wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie
uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer prudent (verstandig) dient te zijn.
De gemeente Haaksbergen bezit een aantal aandelenpakketten uitsluitend in het kader van de
publieke taak (zie paragraaf verbonden partijen). Sinds 2009 is het verstrekken van geldleningen aan
gemeentepersoneel niet meer toegestaan. De portefeuille met personeelshypotheken wordt daarom
steeds kleiner.
Daarnaast wordt zeer terughoudend omgegaan met het verstrekken van leningen. Er zijn leningen
verstrekt aan woningbouwvereniging Domijn, de bibliotheek, Scholtenhagen en twee leningen vanuit
de deelneming in Vitens en Enexis. Alle doorgesluisde leningen die de gemeente Haaksbergen heeft
verstrekt aan woningcorporatie Domijn worden overgedragen via het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw (WSW). Hiermee komt het risico geheel te vervallen. Op de leningen die zijn verstrekt
aan de bibliotheek lopen we wel een risico. Hiervoor wordt verwezen naar de risico’s in de paragraaf
weerstandsvermogen en risicobeheersing.
Ook met garanties wordt terughoudend omgegaan. Alleen instellingen met een maatschappelijk nut
kunnen in aanmerking komen voor een garantstelling. Vaak zijn dit sportverenigingen die een grote
investering doen in een sportveld of gebouw. De risico’s die hieruit voortvloeien zijn opgenomen in de
paragraaf weerstandsvermogen. Daarnaast neemt Haaksbergen een achtervangpositie in bij het
Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor verstrekte leningen aan corporaties. De risico’s
hiervan zijn ingeschat op nihil aangezien er momenteel geen aanwijzingen zijn dat het WSW niet aan
haar garantieverplichtingen zal voldoen en de gemeente zal aanspreken op haar achtervangpositie.
Programmabegroting 2015 102
De gemeente Haaksbergen heeft geen beleggingen of derivaten uitstaan.
3. Omslagrente
Bij de toerekening van rente door middel van kapitaallasten wordt uitgegaan van een gemiddelde
rekenrente, ook wel de omslagrente genoemd. De omslagrente wordt berekend aan de hand van:
• De rente van langlopende geldleningen;
• De rente van kortlopende geldleningen;
• De rente van de eigen financieringsmiddelen;
• Het totaal geïnvesteerde vermogen.
Voor 2015 is het omslagpercentage berekend op 3,07%. De gemeente Haaksbergen heeft geen rente
resultaat begroot omdat de rente inkomsten en -uitgaven budgettair aan elkaar gelijk zijn. De
gemeente Haaksbergen berekent conform de door de raad vastgestelde nota reserves en
voorzieningen geen rente toe aan het eigen vermogen.
Vanaf 2013 belasten we ook de grondexploitatie met de rentevoet van de algemene dienst. De
achterliggende gedachte is dat het onder de huidige economische omstandigheden niet verantwoord
wordt geacht om de “algemene dienst” te bevoordelen of benadelen door het doorbelasten van een
afwijkend rentepercentage aan de grondexploitatie.
4. Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet geeft de grens aan voor de korte financiering. Een korte financiering is een lening
met een looptijd korter dan één jaar. Deze kortlopende leningen worden kasgeldleningen genoemd.
Aangezien de te betalen rente op deze kasgeldleningen momenteel zeer laag is, wordt er getracht om
maximaal kort te lenen. De rente op een kasgeldlening ligt momenteel onder de 0,1%. De wet Fido
stelt wel een grens aan het bedrag dat een gemeente op deze wijze mag financieren.
De kasgeldlimiet wordt berekend in een bedrag ter grootte van een percentage (8,5%) van het totaal
van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Voor 2015 komt dit uit op ongeveer € 4,4 mln.
Voor 2015 tot en met 2018 ontwikkelt de norm zich als volgt:
De kasgeldlimiet is in 2015 hoger dan in 2014. De reden is de invoering van de decentralisaties van
Jeugdzorg en AWBZ. Hierdoor stijgt ons begrotingstotaal en dus ook de kasgeldlimiet.
Met behulp van een liquiditeitsprognoses monitoren we of we binnen de kasgeldlimiet blijven. De
kasgeldlimiet mag twee achtereenvolgende kwartalen worden overschreden. In het daaropvolgende
kwartaal moet de gemeente weer binnen de limiet uitkomen. Dit betekent dat dan kortlopende
schulden moeten worden omgezet naar langlopende leningen, zodat binnen de kasgeldlimiet gebleven
wordt.
In januari 2015 moet een langlopende lening van € 9 mln. worden afgelost. Op basis van de huidige
liquiditeitsprognoses zal een herfinanciering van € 5 mln. noodzakelijk zijn. Met de dan geldende
renteverwachtingen en mogelijkheden van de kasgeldlimiet wordt mogelijk eerst een deel kort
gefinancierd.
5. Renterisiconorm
In de Wet fido is bepaald dat de gemeente binnen de renterisiconorm moet blijven. Het uitgangspunt
van de renterisiconorm is het beheersen van de renterisico’s op de langlopende schulden (schulden
met een looptijd van één jaar of langer). Dit gebeurt door het aanbrengen van spreiding in de
Berekening kasgeldlimiet (x €1.000) 2015 2016 2017 2018
1. Begrotingstotaal 49.931 49.760 49.245 48.939
2. Vastgesteld percentage 8,50% 8,50% 8,50% 8,50%
3. Kasgeldlimiet (1. x 2.) 4.356 4.253 4.183 4.136
Programmabegroting 2015 103
looptijden van de leningen. Hiermee wordt voorkomen dat een groot deel van de leningen tegelijk
opnieuw moet worden afgesloten, met het risico van snel oplopende rentelasten. De renterisiconorm
beoogt dat de jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen totaal niet meer dan 20% van de totale
begroting van baten en lasten mogen bedragen. Uit de onderstaande tabel blijkt dat de gemeente
Haaksbergen in de komende jaren de norm niet zal overschrijden:
Ontwikkeling renterisiconorm en de ruimte in beeld:
6. Ontwikkeling leningenportefeuille
De afgelopen jaren heeft de gemeente Haaksbergen flink afgelost op haar totale leningenportefeuille.
Deze ontwikkeling zal zich de komende jaren voortzetten. Voor 2015 wordt begroot dat we per saldo
€ 5 mln. aflossen op onze langlopende leningen. Dit bedrag is excl. de € 3,5 mln. aflossing op
doorgesluisde leningen aan Domijn (zie ook onder 2 risicobeheer).
We verwachten ook na 2015 ongeveer € 5 mln. per jaar af te kunnen lossen.
Dat we jaarlijks zoveel kunnen aflossen komt o.a. doordat wij veel activa en daarmee veel
afschrijvingen hebben. Tegenover deze afschrijvingen staan slechts beperkt nieuwe investeringen.
Ook wordt er minder geïnvesteerd in het grondbedrijf: door verkoop is er nu sprake van een positieve
cashflow uit de grondexploitatie. Dit zorgt ervoor dat wij minder activa krijgen en daardoor hiervoor
minder leningen nodig hebben.
Door de aflossingen op leningen nemen ook de rentelasten af. Ook liggen de huidige renteniveaus op
een zeer laag niveau. In 2014 is de rentelast op langlopende leningen € 3,0 mln. In 2018 is dit
afgenomen tot € 2,2 mln. In 2015 wordt € 11 mln. afgelost op langlopende leningen. We moeten een
nieuwe lening aantrekken van € 5 mln. Per saldo neemt het totaal aan langlopende leningen dus af
met € 6 mln. We verwachten de nieuw af te sluiten lening met een looptijd van 5 jaar tegen een
rentepercentage van 1% af te kunnen sluiten.
De kortlopende pieken in de financieringsbehoefte worden zoveel mogelijk opgevangen met
kasgeldleningen. De rente kosten voor kasgeldleningen zijn begroot op gemiddeld 0,1%.
Verwachte stand langlopende leningen:
31-12-2014 31-12-2015 31-12-2016
Aangetrokken leningen € 77,2 mln. € 71,4 mln. € 66,1 mln.
Van de aangetrokken leningen is voor een bedrag van ongeveer € 16 mln. doorgesluisd. Van de
doorgesluisde leningen wordt € 3,5 mln. in 2015 afgelost. Het restant van de doorgesluisde leningen
betreffen voornamelijk hypotheekleningen aan eigen personeel (ongeveer € 12 mln.) en enkele
leningen aan de bibliotheek en Scholtenhagen (€ 0,5 mln.)
Berekening renterisiconorm (x €1.000) 2015 2016 2017 2018
1. Begrotingstotaal 49.931 49.760 49.245 48.939
2. Vastgesteld percentage 20% 20% 20% 20%
3. Renterisiconorm (1. x 2.) 9.986 9.952 9.849 9.788
4. Herfinanciering bestaande leningen 5.000 5.000 3.000 3.000
5. Ruimte onder renterisiconorm (3.-4.) 4.986 4.952 6.849 6.788
Programmabegroting 2015 104
Staat van langlopende geldleningen van de gemeente Haaksbergen:
7. Rentevisie
Vanwege de economische vooruitzichten staat de rente historisch gezien op een laag niveau. De
banken verwachten weliswaar het komende jaar een licht opwaartse beweging van de lange rente,
maar deze is bescheiden. De markt verwacht dat de zeer lage renteniveaus voorlopig nog wel even
aan zullen houden.
Voor een 5 jarige fixe lening is de rente momenteel ongeveer 1%. De korte rente blijft onverminderd
laag. Op het moment van schrijven staat deze zelfs negatief. Tot half 2015 voorspellen de
renteanalisten dat de rente stabiel blijft. Daarna kan de rente mogelijk licht gaan stijgen.
8. Aandelen van de gemeente Haaksbergen
De gemeente Haaksbergen heeft aandelen in bezit. Het betreft uitsluitend aandelen van nutsbedrijven.
Aandelen van nutsbedrijven zijn uit hoofde van de publieke taak aangetrokken. De marktwaarde van
deze aandelen is op dit moment vele malen hoger dan de aankoopwaarde. De aandelen zijn tegen de
aankoopprijs gewaardeerd, in overeenstemming met de BBV. De geschatte marktwaarde blijft een
voorzichtige inschatting, aangezien de aandelen (nu nog) niet verhandelbaar zijn. Momenteel komt
steeds vaker de vraag aan de orde of- en in welke mate het aanhouden van aandelen in nutsbedrijven
het algemeen belang nog dienen. Zodra de gemeente een mogelijkheid heeft om aandelen te kunnen
verzilveren wordt de gemeenteraad geïnformeerd.
Waarde aandelen
In de onderstaande tabel zijn de aankoopwaarde en de geschatte marktwaarde van onze aandelen
weergegeven. De geschatte marktwaarde is het totale eigen vermogen van een bedrijf / het totaal
aantal uitstaande aandelen * het aantal aandelen dat de gemeente Haaksbergen bezit.
lening Oorspronke- bank waarbij de Opmerkingen Soort looptijd rente % restantbedrag rente aflossing restantbedragnummer lijk bedrag lening is lening tot per 1-1-2015 per 31-12-2015
afgesloten
Rubriek a:geldleningen
139 1.361.341 NWB L 2015 4,60% 90.756 366 90.756 0175 3.000.000 NWB L 2018 4,14% 800.000 25.444 200.000 600.000187 2.500.000 Achmea fixe 2016 4,15% 2.500.000 103.750 0 2.500.000188 6.000.000 BNG fixe 2026 4,21% 6.000.000 252.600 0 6.000.000189 26.882.363 BNG L 2036 4,80% 19.713.733 924.709 896.079 18.817.654190 6.000.000 ASN bank fixe 2017 4,46% 6.000.000 267.600 0 6.000.000195 9.000.000 NWB fixe 2015 2,85% 9.000.000 19.677 9.000.000 0197 12.000.000 NWB fixe 2021 4,06% 12.000.000 487.200 0 12.000.000198 4.000.000 BNG fixe 2021 3,07% 4.000.000 122.800 0 4.000.000301 8.000.000 BNG fixe 2016 2,45% 8.000.000 196.000 0 8.000.000302 5.000.000 BNG fixe 2019 1,35% 5.000.000 67.500 0 5.000.000303 5.000.000 nog af te sluiten fixe 1,00% 0 29.167 0 5.000.000
73.104.489 2.496.813 10.186.835 67.917.654
Rubriek b: doorgesluisde geldleningen
152 2.042.011 BNG L&L ann 2023 5,10% 971.632 21.376 98.803 872.829166 894.401 NWB L&L ann 2029 3,95% 566.378 22.372 28.391 537.987167 1.009.661 BNG L&L ann 2042 2,60% 842.919 21.871 20.837 822.082169 6.806.703 Rabobank L&L ann 2017 6,36% 1.621.627 70.973 507.601 1.114.026174 260.000 BNG Scholtenhagen L 2041 5,55% 145.000 7.484 11.500 133.500
4.147.556 144.076 667.132 3.480.424
TotaalRubriek a: geldleningen vaste schuld 73.104.489 2.496.813 10.186.835 67.917.654Rubriek b: doorgesluisde geldleningen 4.147.556 144.076 667.132 3.480.424
77.252.045 2.640.889 10.853.967 71.398.078
Programmabegroting 2015 105
Bij een eventuele verkoop zal de opbrengst waarschijnlijk hoger zijn.
* In overleg met Twence is de geschatte marktwaarde van de aandelen berekend op basis van het
‘zichtbare eigen vermogen’ (intrinsieke waarde).
9. EMU-saldo
Onderstaande tabel is een uitvloeisel van het bestuurlijk akkoord "Beheersen EMU-saldo lokale
overheid" waarbij is afgesproken dat elke gemeente onderstaande tabel dient op te nemen in de
begroting. Aangezien wij als gemeente werken met het baten-/lastenstelsel en niet met het kasstelsel
(waar de berekening van het EMU-saldo op is gebaseerd), sturen wij niet op het EMU-saldo.
Landelijk wordt er meer uitgegeven dan er aan middelen binnenkomen en ontstaat een EMU-tekort.
De gemeente Haaksbergen heeft relatief veel afschrijvingen en investeert weinig. Vooral in 2018 zijn
de voorziene baten van de grondexploitatie substantieel. Hierdoor heeft de gemeente een EMU-
overschot.
Aandeel Aankoopwaarde Geschatte marktwaarde
BNG 81.585€ 1.700.000€
Vitens (WOG) 4.084€ 1.100.000€
Twence -€ 4.442.000€
Crematoria Twente* -€ 300.000€
Netwerkbedrijf 4.043€ pm
Nr. Berekening EMU-saldo 2014 2015 2016
1Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves
-255 -1573 -531
2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 4.123 3898 4065
3Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie
906 906 906
4Investeringen in (im)materiële activa die op de balans worden geactiveerd
1.320 2156 1250
5Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4
0 0 0
6
Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord
959 0 0
7Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)
630 1.894 1.610
8Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord
2.343 3.851 9.526
9Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen
0 0 0
10
Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten
0 0 0
11a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) ja nee nee
11aZo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
34 0 0
Berekend EMU-saldo 6.092 3.032 11.106
Programmabegroting 2015 106
Programmabegroting 2015 107
Paragraaf Bedrijfsvoering
Bedrijfsvoering
Organisatieontwikkeling en personeelsbeleid
Visie bestuur en organisatie
Het coalitieprogramma 2014-2018 is de basis voor het document visie op bestuur en organisatie dat
momenteel wordt uitgewerkt. Uitgangspunten van het coalitieprogramma is dat Haaksbergen in de
toekomst een zelfstandige gemeente wil blijven, maar te klein is om alles zelf te blijven uitvoeren.
Er wordt een koers uitgezet van een gemeente die bestuurt, regie voert, stimuleert, ondersteunt en
minder zelf uitvoert, kortom beleidsmatig houden we de regie in handen en voor de uitvoerende
functies wordt de regionale samenwerking opgezocht. Deze koers is bepalend voor de eisen die
worden gesteld aan de gemeentelijke organisatie. De rollen van de raad en het college veranderen en
daardoor verandert ook de rol van de ambtelijke organisatie. Toegewerkt wordt naar een organisatie
die interactief beleid voorbereidt, regie voert, stimuleert en ondersteunt. Dit vraagt om een andere
oriëntatie, ander gedrag en andere competenties. Functies veranderen en/of verdwijnen en er is een
accentverschuiving van fysiek naar sociaal.
De aanbevelingen van de Rekenkamercommissie, die zijn vastgelegd in haar rapport
“Ritmestoornissen in de ambtelijke organisatie” worden eveneens in het visiedocument meegenomen.
Omdat het visiedocument nog niet gereed is, zijn er nog geen effecten opgenomen in de begroting
voor 2015. Wel is duidelijk dat de nieuwe visie van invloed zal zijn op de bedrijfsvoering.
Financieel herstelplan
Eind 2018 zal circa 25 procent van de werkzaamheden vervallen zijn. In vier jaar tijd betekent dit een
besparing van € 2 mln. op loonkosten. Dit betekent dat de organisatie met circa veertig
arbeidsplaatsen moet inkrimpen. Daarbij is rekening gehouden met een gemiddeld niveau van
salarissen en sociale lasten. De gemeente probeert gedwongen ontslagen te voorkomen. De
verwachting is dat de organisatie grotendeels via natuurlijk verloop krimpt, bijvoorbeeld doordat
medewerkers met pensioen gaan en vacatures niet ingevuld worden. Verder vraagt de gemeente van
medewerkers flexibiliteit, zodat ze als dat nodig is andere taken kunnen vervullen, zoals de nieuwe
taken die de gemeente krijgt met de komst van nieuwe wetgeving op het gebied van jeugdzorg,
maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie.
Opzet personele begroting
De personele begroting 2015 is anders van opzet dan de voorgaande jaren. Er is uitgegaan van een
personeelsbudget dat uitgaat van de vastgestelde formatie en het maximum van de functieschaal
waarop de beschikbare functies gewaardeerd zijn.
Eventuele kosten o.a. in de vorm van toelagen, overwerk, beschikbaarheidsdiensten zijn afzonderlijk
geraamd. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk tot afroming van deze extra kosten wordt gekomen.
Ook het principe akkoord tussen de VNG en de bonden voor een nieuwe Cao gemeenten is in de
begroting 2015 verwerkt (salarisverhoging per 1 oktober 2014 met 1% en per 1 april 2015 met 50
euro per maand).
HR21
HR21 ondersteunt de drie-eenheid tussen functiebeschrijving, competenties en resultaatafspraken en
faciliteert de HR-cyclus: functie-indeling, planningsgesprek, voortgangsgesprek, beoordeling en
beloning. De voortgang in het traject HR21 is enigszins vertraagd en heeft daardoor een doorloop naar
2015. De zogenaamde verkorte onderhoudsronde (voorbereidende werkzaamheden voor de overgang
naar de HR21 generieke functieprofielen) heeft meer tijd in beslag genomen dan aanvankelijk
gedacht. Daarnaast is het overleg met het Georganiseerd Overleg (GO) geruime tijd opgeschort
vanwege het cao-conflict. De verwachting is dat in het 1e kwartaal 2015 tot afronding wordt gekomen.
Programmabegroting 2015 108
Inzet op functies
De financiële situatie van Haaksbergen heeft het college doen besluiten tot een vacature- en
inhuurstop daar waar mogelijk. Alleen na een besluit van het college kan nog tot externe
werving/inzet overgegaan worden.
Arbeidsomstandigheden
In respectievelijk januari/februari 2015 komt er voor de Twentse gemeenten/Twentse
samenwerkingsverbanden een einde aan de contractuele verplichtingen ten aanzien van de
arbodienstverlening. Om die reden is een nieuwe aanbesteding gedaan.
De Twentse school
De Twentse School is een samenwerking tussen de 14 Twentse gemeenten, Regio Twente,
Veiligheidsregio Twente, het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente en het Waterschap Vechtstromen.
Medewerkers van deze overheden kunnen gezamenlijk opleidingen en trainingen volgen bij de
Twentse School.
De Twentse School is onderdeel van ‘Werken voor de Twentse Overheid’. Naast de Twentse School is
er binnen ‘Werken voor de Twentse Overheid’ ook al een interne vacaturemarkt. Haaksbergen zal zich
de komende tijd in regionaal verband inzetten om te komen tot een poule van medewerkers die
regionaal op diverse vakdisciplines ingezet kunnen worden.
Formatie-bezetting
Formatie
ambtelijke organisatie per 1 januari
realisatie 2013 168
realisatie 2014 165
af: bezuinigingen -/- 4
bij: decentralisaties + 6
2015 167
2016 158
2017 149
2018 140
2019 131
Voor 2015 is een taakstelling voor de organisatie van € 200.000 als onderdeel van de besparing van
€ 2 mln. Dit betekent een formatiewijziging van -/- 4,4 fte aan formatie per 1 januari 2015. Per 1
januari 2015 krijgt de gemeente er taken bij voor werk, zorg en jeugd. In verband hiermee komt er
vooralsnog circa 6 fte aan werkzaamheden bij.
Tot en met 1/1/2019 betekent de besparing van € 2 mln een verdere teruggang in de formatie tot
uiteindelijk 131 fte. Hierbij is uitgegaan van het niet meer uitvoeren van bestaande werkzaamheden.
Uitbesteding van werkzaamheden betekent een extra teruggang van het aantal formatieplaatsen.
Voor de personele begroting dient de formatie als basis. Het verschil in formatie en bezetting wordt
aangewend om bijvoorbeeld inhuur voor de in de formatie opgenomen werkzaamheden te bekostigen.
Programmabegroting 2015 109
Onder de gemeentesecretaris zijn tevens het secretariaat van directie en college opgenomen, evenals
de algemeen adviseurs.
Personeelskosten
De loonkosten voor 2014 en 2015 zijn op basis van de recent afgesloten CAO. In de loonkosten is de
besparing van de € 200.000 voor 2015 opgenomen. De uitbreiding met 6 fte vanwege de
decentralisaties geeft een verhoging van € 355.000. De detacheringsopbrengsten zijn opgenomen op
basis van de afgesloten overeenkomsten. De opleidingen zijn in 2015 verhoogd door toevoeging van
het opleidingsbudget I&A dat eerder niet onder deze post werd verantwoord. Het opleidingsbudget zal
in 2015 nadrukkelijk ingezet worden voor omscholing, ontwikkeling en eventueel outplacement.
Naast de mutaties in de formatie heeft ook een herrekening van overige personeelsbudgetten invloed
op de personeelskosten. Op jaarbasis sturen we op het totaal beschikbare budget. Een deel van de
Bezetting Formatie Formatie31-12-2013 01-01-2014 Mutatie 01-01-2015
Gemeentesecretaris 5,6 6,6 0,0 6,6Griffier 1,0 1,0 0,0 1,0Maatschappelijke ontwikkeling 14,4 15,4 5,9 21,3Publieks- en Sociale zaken 28,1 28,4 -1,9 26,5Ruimtelijke ontwikkeling 40,6 40,8 -0,1 40,7Beheer Openbare Ruimte 34,2 34,7 -1,5 33,2Interne Dienstverlening 27,2 27,4 -0,2 27,2Financien 10,3 11,1 -0,7 10,3Subtotaal 161,4 165,3 1,6 166,8College van B&W 4,0 4,0 1,0 5,0Totaal 165,4 169,3 2,6 171,8
Verklaring mutatie fteMaatschappelijke ontwikkeling -0,1 Schrappen restformatiePublieks- en Sociale zaken -1,0 Archiefmedewerker formatie vervalt
-0,9 Formatie bestaande frontoffice vervaltRuimtelijke ontwikkeling -0,1 Restformatie vervaltBeheer Openbare Ruimte -0,5 Medewerker beheer formatie vervalt
-1,0 Mdw administratief beheer formatie vervaltInterne Dienstverlening -0,2 Restformatie vervaltFinancien -0,7 Administratief medewerker formatie vervaltSubtotaal -4,4 formatie vervalt ivm taakstelling € 200.000Maatschappelijke ontwikkeling 6,0 Uitbreiding formatie ivm 3-decentralisatiesCollege van B&W 1,0 Uitbreiding 1 wethouderTotaal 2,6
Programmabegroting 2015 110
kosten is beïnvloedbaar, echter een deel ook niet. Hierbij kun je denken aan wachtgeldverplichtingen
en cao ontwikkelingen.
Informatisering en automatisering
Samenwerking
Met Hengelo zijn de verkennende gesprekken op het gebied van ICT uitgemond in het ambtelijk
opstellen van een concept- onderzoeksopdracht. Het heeft voor de komende jaren waarschijnlijk
gevolgen, waarbij het kan gaan om samenwerking of zelfs outsourcing van ICT bij een andere
(centrum)-gemeente. De financiële consequenties van deze keuze zijn niet op voorhand te voorzien en
worden separaat in een totaal voorstel aan de raad voorgelegd.
Visie en beleid
Haaksbergen wordt geconfronteerd met landelijke ontwikkelingen zoals de transities, de invoering
RUD Twente en de elektronische dienstverlening voor burgers en bedrijven. Deze hebben een omvang
en complexiteit, die we als eenling op I&A-gebied niet kunnen faciliteren. Daarnaast neemt de
complexiteit van de automatisering almaar toe. Door samen te werken op I&A-gebied kunnen we de
informatievoorziening efficiënter en effectiever organiseren met een betere kwaliteit. Daarbij wordt de
kwetsbaarheid verminderd door samenvoeging van expertises en kunnen we op termijn invoering van
een platform voor klant- en zaakgerichte dienstverlening aanbevelen.
We kunnen echter pas goed een ICT-visie uitwerken als de lijnen in samenwerking goed zijn uitgezet.
De keuzes die hier worden gemaakt zijn bepalend voor het daarna te ontwikkelen informatiserings- en
automatiseringsbeleid.
Basisinfrastructuur en wettelijke verplichtingen
Zolang er geen sprake is van besluitvorming over de aard en omvang van ICT-samenwerking zullen
we een terughoudend ICT-investeringsregime voeren. Daar waar de continuïteit van dienstverlening
en bedrijfsvoering in het geding is, zullen we de ICT-voorzieningen op orde houden. Daarnaast geven
we opvolging aan wettelijke verplichtingen. Zo wordt in een regionaal samenwerkingsverband de
basisregistratie Grootschalige Topografie geïmplementeerd.
Informatievoorziening
Praktisch alle gemeenten maken voor een adequaat beheer van hun openbare ruimte gebruik van
luchtfoto’s en 360 graden foto’s. Voor de uitvoering van de Wet BAG en de a.s. wet BGT heeft de inzet
van dit beeldmateriaal immers een randvoorwaardelijk karakter. Bovendien kan de kenniswerker
efficiënter en effectiever z’n werk verrichten. De kosten voor het beeldmateriaal bedragen jaarlijks
structureel € 25.537.
Informatiebeveiliging
De toenemende digitalisering heeft als gevolg dat de mate van afhankelijkheid van ICT groter wordt.
Dat houdt in dat de kwetsbaarheid toeneemt. Hiermee neemt het belang van informatiebeveiliging
toe. Ook de rijksoverheid stelt strengere eisen aan niveau van informatiebeveiliging. Dat betekent dat
er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van informatiebeveiligingsbeleid en –plan.
Programmabegroting 2015 111
Paragraaf Verbonden Partijen
Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente
Haaksbergen een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Een partij waaraan alleen een financieel
risico kleeft, zoals bijvoorbeeld een door de gemeente gesubsidieerde instelling, valt hier niet onder.
Datzelfde geldt voor leningen en garantstellingen. Daar haalt de gemeente juridisch verhaal als de
partij failliet gaat.
Onderstaand een overzicht van de verbonden partijen, welke rechtsvorm, zeggenschap, het openbare
belang of doel dat er mee is gemoeid.
Apart is opgenomen over het eigen en vreemd vermogen en het resultaat van de verbonden partijen.
Het betreft de jongste vastgestelde gegevens: 31 december 2013. Daarnaast is een tabel opgenomen
met het belang en de bijdragen aan deze verbonden partijen.
De verbonden partijen komen in de programmabegroting op verschillende en soms meerdere
beleidsvelden voor. De uitgebreide beleidsontwikkelingen zijn in de diverse programma’s opgenomen.
De relevante risico’s zijn eveneens vermeld in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.
Ontwikkelingen indien voor deze paragraaf relevant, zijn in onderstaand overzicht opgenomen.
Verbonden
partij
Vorm/
zeggenschap
Openbaar belang/doel
(incl. eventuele veranderingen)
Regio Twente
Enschede
Gemeenschappelijke
Regeling van de 14
Twentse gemeenten.
_________________
2 leden AB (+ plv)
(1 raad + 1 college)
Met de Twentse gemeenten het behartigen van de belangen op het gebied
van volksgezondheid, milieu en afvalverwerking, verkeer- en vervoer,
ruimtelijke ontwikkeling, sociaaleconomische ontwikkeling, recreatie en
toerisme, grensoverschrijdende samenwerking, volkshuisvesting en
arbeidsvoorziening.
Ontwikkelingen Besluitvorming over de heroriëntatie op samenwerking is door een ingestelde stuurgroep binnen
de Regio Twente volop in gang. Mede door de verwachte afschaffingsdatum van 1 januari 2015
zullen eventuele aanpassingen per deze datum gaan gelden.
Financiële risico’s Als gevolg van de afschaffing van de Wgr+ verliest de Regio Twente de status van mobiliteit-
entiteit en daarmee tevens de BDu voor deze taak. Definitieve besluitvorming is nog niet
afgerond.
Euregio
Enschede/Gronau
Samenwerking-
verband van 104
Duitse en 26
Nederlandse
gemeenten
_________________
2 leden raad AB
Vertegenwoordiging
is politiek gerelateerd
Het stimuleren, ondersteunen en coördineren van regionale
grensoverschrijdende samenwerking van haar leden. De ambities zijn
gericht op de doelstelling: een sterke deelregio, één verzorgingsgebied,
geïntegreerd en krachtig woon- en werkgebied waarin de grens niet
langer een scheidende en belemmerende uitwerking heeft. Een
belangrijke taak is het regionaal beheer van het EU-subsidieprogramma
INTERREG.
Ontwikkelingen Een lichte structuur verandering is aanstaande: van werkgroepen wordt overgegaan naar
commissies. Reden is, kennis en kunde nog beter benutten. Om nog nadrukkelijker naast
deskundigheid ook de politiek te betrekken is gekozen voor deelname in de commissies van
Euregioraadsleden. De ingestelde commissies zijn: duurzame ruimtelijke ontwikkeling, economie
en arbeidsmarkt en de Mozercommissie, waarin naast sociaal-culturele samenwerking ook de
onderwerpen onderwijs, gezondheidszorg en openbare veiligheid zijn opgenomen.
Het negatieve resultaat vindt zijn oorsprong in afrekenverschillen in projecten en bedrijfsvoering.
Financiële risico’s -
Programmabegroting 2015 112
Verbonden
partij
Vorm/
zeggenschap
Openbaar belang/doel
(incl. eventuele veranderingen)
Hameland
Lichtenvoorde
Gemeenschappelijke
Regeling van 5
gemeenten
_________________
Lid DB
Lid AB + plv
Uitvoeren van de Wet Sociale
werkvoorziening (Wsw) door het beheer
van een werkverband voor wsw-
geïndiceerden
Ontwikkelingen Per 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking en wordt gelijktijdig de Wsw ingetrokken.
Hameland wordt de komende periode doorontwikkeld tot een mens-ontwikkelbedrijf.
Financiële risico’s Door het intrekken van de Wsw is Hameland in een transitietraject richting een
mensontwikkelbedrijf. Mogelijk worden onderdelen van Hameland vervreemd. Definitieve
besluitvorming is nog niet afgerond.
Groot
Scholtenhagen
Haaksbergen
Stichting
________________
Collegelid is
voorzitter
Sport en Recreatiepark Groot Scholtenhagen is ontstaan dankzij een
schenking door textielfabrikant Jordaan van een gedeelte van zijn
grondbezit aan de gemeenschap van Haaksbergen. Het dient bij te dragen
aan de mogelijkheden tot ontspanning en recreatie voor de bevolking van
Haaksbergen. De Stichting Groot Scholtenhagen is onder meer
verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van sportvelden, fiets- en
wandelpaden en een aantal monumenten.
De Stichting draagt op deze wijze bij aan de realisatie van beleidsdoelen
op verschillende beleidsterreinen zoals sport, kunst en cultuur en
recreatie en toerisme.
Ontwikkelingen Conform de statuten is door en uit het nieuwe college een voorzitter benoemd. De zittingsduur is
gelijk aan de gemeenteraad.
In verband met strengere regels in het kader van de BBV mag de gemeente geen kapitaallasten
opvoeren van investeringen aan eigendommen van de Stichting. De Stichting heeft daardoor nu
de mogelijkheid om desgewenst extra budgetsubsidie aan te vragen voor 2015. Dit is inmiddels
ook gedaan, beslissingen daarover zijn nog niet genomen.
Financiële risico’s Indien de stichting niet voldoet aan voorwaarden voor de subsidieverstrekking is terugvordering
aan de orde.
Openbaar
Lichaam
Crematoria
Twente /
Crematoria
Twente-Oost
Nederland BV
Enschede
Gemeenschappelijke
regeling van 13
gemeenten met een
Besloten
Vennootschap als
onderdeel.
_________________
Lid AB
Gemeenschappelijke regeling, met openbaar lichaam gevestigd te
Enschede. In stand houden en exploiteren van crematoria (Enschede en
Almelo).
In verband met goede resultaten is aparte BV opgericht om
dividenduitkering mogelijk te maken.
Ontwikkelingen Realisatie nieuwbouw crematorium Oldenzaal en verbouw/investeringen crematoria Almelo en
Enschede. Voor 2015 wordt er vooralsnog vanuit gegaan dat er over 2014 geen dividend wordt
uitbetaald vanwege financiering van de nieuwbouw van het crematorium Oldenzaal en
investeringen in de crematoria Enschede en Almelo.
Financiële risico’s Zie relevante ontwikkelingen
Gemeentelijk
Belasting
kantoor
Hengelo
Gemeenschappelijke
regeling met Hengelo,
Enschede, Borne,
Losser, Almelo en
Oldenzaal
_________________
1 bestuurder lid AB
Lid DB (positie delen
met Borne, Oldenzaal
en Losser).
Heffen en invorderen van gemeentelijke belastingen en de uitvoering van
de Wet waardering onroerende zaken.
Ontwikkelingen N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Programmabegroting 2015 113
Verbonden
partij
Vorm/
zeggenschap
Openbaar belang/doel
(incl. eventuele veranderingen)
Regionale
Uitvoerings-
dienst Twente
Hengelo
Netwerkorganisatie
gebaseerd op een
Bestuursovereen-
komst
_________________
Lidmaatschap
bestuur
In een netwerkorganisatie uitvoeren van door het rijk verplicht gestelde
bovenlokale basistaken op gebied van vergunningverlening, toezicht en
handhaving op milieu gerelateerde uitvoeringstaken. Wettelijke basis is de
Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).
Ontwikkelingen De ontwikkeling van de Regionale uitvoeringsdienst (RUD) is op de milieuonderdelen van invloed
op de werkwijze en de inzet van uren. De ingezette doorontwikkeling is gericht op de werkwijze en
inzet van uren binnen het Wabo brede takenpakket. Van het eigen personeel is inzichtelijk
gemaakt welke inzet geleverd wordt en welke opleidingen nog nodig zijn met als uitgangspunt de
nog vast te stelen kwaliteitscriteria.
Financiële risico’s Geen inzicht in de te maken kosten voor uitvoeren taken door RUD medewerkers anders dan eigen
personeel.
Stadsbank Oost
Nederland
Enschede
Gemeenschappelijke
regeling met 21
andere gemeenten
_________________
Lid AB
Op maatschappelijk en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in behoefte
van geldkredieten, regelen van schulden van personen die in financiële
moeilijkheden zijn geraakt, budgetbeheer voeren en voorlichting en
advisering over al deze aangelegenheden. Daarnaast
bewindvoerderswerkzaamheden op basis van Wet Schuldsanering
Natuurlijke Personen.
Ontwikkelingen Als gevolg van de recessie zijn steeds meer burgers genoodzaakt een beroep te doen op
schuldhulpverlening. Reden van de verhoging van de begrote bijdrage voor 2015 en van een
sterke toename van de aanvragen.
Financiële risico’s Door het grotere beroep op schuldhulpverlening stijgen de uitvoeringskosten van de stadsbank.
Veiligheidsregio
Twente
Enschede
Gemeenschappelijke
regeling
_________________
Burgemeester lid AB
Wet Veiligheidsregio, Wet geneeskundige hulpverlening en Wet rampen
en zware ongevallen schrijven deze gemeenschappelijke regeling voor.
Doel: bereiken van een adequaat veiligheidsniveau voor de bevolking.
De brandweerzorg is volledig geregionaliseerd.
Ontwikkelingen De Veiligheidsregio Twente is op dit moment bezig met een onderzoek naar de herfinanciering van
de kosten. Men wil een duurzaam en transparant kostenverdeelmodel met een rechtvaardige
verdeling van de lasten.
Financiële risico’s De aanpassing van het kostenverdeelmodel betekent dat sommige gemeenten meer gaan betalen
en anderen minder. De twee varianten die nu uitgewerkt worden betekenen voor Haaksbergen een
kostenverhoging van € 82.000 respectievelijk € 188.000 per jaar, ingaande 2016, gefaseerde
invoering over 4 jaar (100, 75, 50 en 25% compensatie). Over het besluitvormingstraject bestaat
nog onduidelijkheid, de verwachte 1e verhoging is zoals het er nu naar uitziet per 2016 aan de
orde. (max. 25% van € 188.000)
Twence Holding
BV
Hengelo
Besloten
Vennootschap als
onderdeel van een
holding
_________________
Aandeelhouderschap
Deelnemende gemeenten (Regio Twente gemeenten) en Berkelland,
Attero en Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen voeren actief
aandeelhouderschap.
Duurzame en betaalbare verwerking van afval, door een optimale
terugwinning van grondstoffen en energie uit afval, samenwerking op
gebied van innovatief afvalbeleid en duurzaamheid.
Beheren en exploiteren van milieuvoorzieningen en verlening van
diensten op gebied van milieubeheersing in het algemeen en het
bewerken en verwerken van huishoudelijk afval en bedrijfsafval; het
produceren en leveren van (duurzame) energie en secundaire
grondstoffen.
Ontwikkelingen Twence blijft zich sterk richten op het terugwinnen van grondstoffen uit afval omdat dit een
onmisbare schakel vormt in de keten van verbruik naar nieuw gebruik. Hiermee wordt bijgedragen
aan de verdere ontwikkeling naar een seculaire economie. Een gezonde business case voor een
verwerkingsfabriek van kunststof hoort ook bij deze ontwikkeling.
50% van de omzet was in 2013 afkomstig van de productie van energie uit niet-herbruikbare
materialen. Door de inspanningen op het gebied van materiaalterugwinning en productie van
energie uit hernieuwbare bronnen, zijn de bedrijfseconomische perspectieven ook op langere
termijn positief. Over 2013 ontvangen dividend: € 89.238.
Financiële risico’s ----------
Programmabegroting 2015 114
Verbonden
partij
Vorm/
zeggenschap
Openbaar belang/doel
(incl. eventuele veranderingen)
De Overijsselse
Ombudsman
Zwolle
Stichting De OO richt zich op de behandeling van klachten over gedragingen van
bestuursorganen van aangesloten overheidsinstanties, als de interne
klachtenprocedure niet tot tevredenheid van klager heeft geleid.
De OO hanteert de volgende tarieven:
o € 1.500 (uitgebreide behandeling)
o € 200 (bemiddeling en verkorte behandeling)
Ontwikkelingen -----------
Financiële risico’s -----------
Dataland
Gouda
Besloten
Vennootschap /
Stichting
_________________
Aandeelhouderschap
De missie van DataLand is het realiseren van een landelijke voorziening
die leidt tot het breed toegankelijk en beschikbaar maken van
gebouwengegevens uit het informatiedomein van de gemeenten voor de
publieke en private markt.
Ontwikkelingen --------
Financiële risico’s --------
Waterbedrijf
Vitens NV
Utrecht
Naamloze
Vennootschap
_________________
Aandeelhouderschap
De drinkwatervoorziening is basisvoorziening en Vitens moet zorg dragen
voor de juiste kwantiteit en kwaliteit van drinkwater.
Ontwikkelingen Over 2013 ontvangen dividend € 64.835.
Financiële risico’s N.v.t.
Enexis NV
Voorheen:
Essent (deels)
’s-Hertogenbosch
Naamloze
Vennootschap
_________________
Aandeelhouderschap
Enexis is netwerkbeheerder in sectoren energie, kabel. Het belang van
deelneming is behartigen van publieke belang van een betrouwbare en
continue transport van nutsvoorziening tegen de laagst mogelijke prijs.
Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders.
Relevante
ontwikkelingen
N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Attero NV
Voorheen:
Essent
(deels)
Zwolle
Naamloze
vennootschap
_________________
Aandeelhouderschap
Voormalige Essent Milieu Holding NV treedt op als houdstermaatschappij
van Essent Milieu BV.
Attero is werkzaam op gebied van afvalverwijdering en – verwerking,
recycling/verwerking en geschikt maken van afval tot producten voor
hergebruik en energieopwekking.
Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders.
Ontwikkelingen De gemeente Haaksbergen heeft in 2014 al haar aandelen van Attero NV verkocht. Attero is
daarom geen verbonden partij meer en zal hierna niet meer in deze paragraaf worden genoemd.
Financiële risico’s N.v.t.
Vordering op
Enexis BV
‘s- Hertogenbosch
Besloten Vennoot-
Schappen
_________________
Aandeelhouderschap
Deze BV is in het leven geroepen om de aandeelhouderslening aan Enexis
doelmatig en efficiënt te kunnen beheren.
De lening is ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en
elektriciteitsdistributie-netwerken van Essent.
Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders
Ontwikkelingen N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Verkoop
Vennootschap
BV
‘s- Hertogenbosch
Besloten Vennoot-
Schappen
Aandeelhouderschap
Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de
rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent
N.V.
Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders
Relevante
ontwikkelingen
N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Programmabegroting 2015 115
Verbonden
partij
Vorm/
zeggenschap
Openbaar belang/doel
(incl. eventuele veranderingen)
CBL Vennoot-
schap BV
‘s- Hertogenbosch
Besloten Vennoot-
Schappen
Aandeelhouderschap
In het kader van de transactie met RWE is een eventueel te verwachten
claim in verband met de afwikkeling van de Cross Border Leases (CBL) en
belastingclaims door Essent N.V. hierin ondergebracht.
Partijen: 6 provinciale- en 130 gemeentelijke aandeelhouders
Ontwikkelingen N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Publiek Belang
Electriciteits-
Productie BV
‘s- Hertogenbosch
Besloten Vennoot-
Schappen
_________________
Aandeelhouderschap
Hier is het aandeel van 50% van Essent N.V. in de NV Elektriciteit
Productiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) opgenomen.
Partijen: 6 provinciale en 130 gemeentelijke aandeelhouders.
Ontwikkelingen N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Claim Staat
Vennootschap
Besloten Vennoot-
Schappen
Aandeelhouderschap
Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de
rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent
N.V.
Ontwikkelingen N.v.t.
Financiële risico’s N.v.t.
Essent
substainability
Dev/Stichting
Duurzaamheid
Besloten Vennoot-
Schappen / Stichting
Aandeelhouderschap
Deze BV is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de
rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders van Essent
N.V..
Ontwikkelingen Deze B.V. is opgeheven. Essent substainability Dev/Stichting Duurzaamheid is daarom geen
verbonden partij meer en zal hierna niet meer in deze paragraaf worden genoemd.
Financiële risico’s N.v.t.
Bank
Nederlandse
Gemeenten
’s-Gravenhage
Naamloze
Vennootschap
_________________
Aandeelhouderschap
Bank van en voor overheden en instellingen die maatschappelijk belang
behartigen. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt BNG bij aan zo
laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de
burger. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied
van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en nut.
Ontwikkelingen Over 2013 ontvangen dividend: € 45.667.
Financiële risico’s N.v.t.
Programmabegroting 2015 116
Kengetallen verbonden partijen Bedragen x € 1.000 Eigen vermogen
31.12.2013
Vreemd vermogen
31.12.2013
Resultaat 2013
Regio Twente 8.446 105.926 1.916
Euregio 1.203 2.495 -41
Hameland Lichtenvoorde 279 12.947 0
Groot Scholtenhagen 330 183 0
Openbaar Lichaam Crematoria Twente /
Crematoria Twente-Oost Nederland BV
1.595 0 791
Gemeentelijk Belasting kantoor (GBT) 693 476 334
Regionale Uitvoeringsdienst Twente n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Stadsbank Oost Nederland 3.009 16.097 113
Veiligheidsregio Twente 4.932 49.812 4.257
Twence Holding BV 122.609 213.173 11.865
De Overijsselse Ombudsman 71 0 5
Dataland 495 569 410
Waterbedrijf Vitens NV (in €mln) 438 1.274 80,4
Enexis NV Voorheen: Essent (deels) (in €mln) 3.370 2.894 239
Attero NV Voorheen: Essent (deels) N.v.t. N.v.t. N.v.t.
Vordering op Enexis BV 82 862.000 -/- 12
Verkoop Vennootschap BV (in €mln) 347 0,827 -/- 62,1
CBL Vennootschap BV 9.880 104 9.880
Publiek Belang Electriciteits-Productie BV 1.600 111 -/- 18
Claim Staat Vennootschap 52 12 14
Essent substainability Dev/Stichting
Duurzaamheid
0 0 0
Bank Nederlandse Gemeenten (in €mln) 3.430 127.753 283
Bijdrage betaald door gemeente Haaksbergen
Bedragen x € 1.000 Realisatie
2013
Begroting
2014 na
wijziging
Begroting
2015
Regio Twente 893 887 889
Euregio - 9 9
Hameland Lichtenvoorde 3.597 3.345 3.153
Groot Scholtenhagen 279 276 275
Gemeentelijk Belasting kantoor 417 324 404
Regionale Uitvoeringsdienst Twente 0 0 32
Stadsbank Oost Nederland 105 225 150
Veiligheidsregio Twente 1.332 1.059 1.339
Twence Holding BV - - -
Totaal 6.623 6.125 6.251
Programmabegroting 2015 117
Paragraaf Grondbeleid
GRONDBELEID
Onder het programma Ruimtelijke Ontwikkeling en Wonen is de visie weergegeven. De paragraaf is
gebaseerd op de besluiten en informatie zoals deze aan de raad zijn aangeboden en besloten.
De Nota Grondbeleid 2012 is in relatie tot die visie nog steeds actueel en geeft de beleidskeuzes van
onder andere:
- actief en faciliterend grondbeleid;
- het gebruik van verschillende samenwerkingsvormen;
- minnelijke grondverwerving;
- het gebruik van de Wet voorkeursrecht gemeenten;
- het gebruik van de Onteigeningswet;
- het financieel kader van de grondexploitaties.
De marktsituatie vraagt dat we voortdurend kritisch kijken naar de vraag en afzetmogelijkheden . Dit
kan leiden tot verkoopbevorderende aanpassingen, zoals kavelgrootte en de normen die we stellen
aan welstand.
TUSSENACTUALISATIE GRONDEXPLOITATIES 2014
Ten tijde van de totstandkoming van de begroting 2015 hebben wij ook de grondexploitaties
tussentijds geactualiseerd.
De grondexploitaties zijn jaar overschrijdend en over de looptijd van de grondexploitaties leiden de
daarin geboekte en nog te realiseren kosten en opbrengsten tot een bepaald verwacht eindresultaat.
Vanuit de grondexploitaties zijn er voor de begroting 2015 meerdere factoren van invloed.
Urentoerekening
Aan de grondexploitaties worden interne ambtelijke uren toegerekend. Voor de grondexploitaties bij
elkaar is in 2015 totaal 2.650 uur geraamd. Ten opzichte van de begroting 2014 is dit 418 uur
(€ 31.350) minder.
Rentelasten
De rentelasten met betrekking tot de Wissinkbrink kunnen niet ten laste gebracht worden van de
grondexploitatie. Zolang de intentieovereenkomst nog niet door de rechter ontbonden is kunnen de
gronden niet verkocht dan wel in ontwikkeling genomen worden. De gronden en opstallen blijven
gewaardeerd worden naar de huidige agrarische bestemming. Met het bijschrijven van rente zou de
boekwaarde boven die waarde uitkomen. We houden er rekening mee dat de rentelasten (ca.
€ 150.000 per jaar) ook in 2015 nog doorlopen.
Verwachte bijstelling of instelling van een verliesvoorziening
Met betrekking tot de begroting 2015 voorzien wij op dit moment geen invloed. Op basis van de
tussenactualisaties 2014 verwachten wij dat voor Frankenhuis de verliesvoorziening niet verhoogd
hoeft te worden. Voor het Marktplan bieden wij een grondexploitatie ter vaststelling aan als er ook een
uitgewerkt plan ligt en de contractvorming met marktpartijen is afgerond. Wij sluiten het niet uit dat
de verliesvoorziening voor het Marktplan opgehoogd zal moeten worden als de daadwerkelijk te
realiseren opbrengsten lager uitkomen dan geraamd. Dit verwerken wij in de jaarrekening 2014 en
heeft daarmee geen gevolgen voor de begroting 2015.
Voor de grondexploitaties Buurse-Zuid en Vregelinkshoek verwachten wij ondanks de stagnerende
grondverkopen geen verliesvoorziening in te hoeven stellen.
Programmabegroting 2015 118
Winstneming
De grondexploitatie Voormalige gemeentewerf (Veldkamphof) kan per 31-12-2014 afgesloten worden
met een winstneming. Dit verwerken wij in de jaarrekening 2014 en heeft daarmee geen gevolgen
voor de begroting 2015.
De waardering van de grondvoorraad
Dit is de toets hoe de marktwaarde van de grond in relatie staat tot de boekwaarde. Deze toets wordt
bij de jaarrekening 2014 uitgevoerd en eventuele gevolgen worden daarin verwerkt. De kosten van de
lopende juridische procedures verhogen de boekwaarde van de grondexploitatie Wissinkbrink. De
boekwaarde Wissinkbrink kan hiermee in 2014 hoger uitkomen dan de marktwaarde. Dit bedrag moet
dan als verlies genomen worden in de jaarrekening 2014. Vooralsnog is ten aanzien van 2015 er van
uitgegaan dat de marktwaarde en de boekwaarde in evenwicht zijn (zie verder onder Risicoparagraaf).
RISICOPARAGRAAF
De dekking van de risico’s, die verbonden zijn aan de bouwgrondexploitaties en betrekking hebben op
bijzondere gebeurtenissen voor zover daar sprake van is, lopen via de algemene reserve.
In het kader van de begroting 2015 houden wij de inventarisatie van de risico’s aan welke zijn
gekoppeld aan de actualisatie 2014 van de grondexploitaties. De risico-bedragen zijn bepaald door het
doorrekenen van scenario’s van met name vertraagde afzet. Deze bedragen zijn afgezet tegen
tegenover het verwachte eindresultaat van de grondexploitatie en er is gekeken naar de mogelijkheid
tot het opvangen van het risico binnen de post “onvoorzien” binnen de grondexploitatie.
Voormalige gemeentewerf
Geen risico’s.
Frankenhuis
Risico op kostenstijging kan binnen de grondexploitatie worden opgevangen. Alle grond is verkocht;
derhalve geen afzetrisico.
Stepelerveld
De grondexploitatie Stepelerveld heeft een winstverwachting waarbinnen tegenvallers kunnen worden
opgevangen.
Vregelinkshoek
Voor Vregelinkshoek (drie grote bouwkavels) was uitgegaan van de verkoop van één kavel per jaar
vanaf 2014; dit hebben wij één jaar doorgeschoven. De grondexploitatie Vregelinkshoek blijft sluitend
door het aanscherpen van de oppervlakte te verkopen overige gronden binnen het plangebied en een
prijsverhoging voor deze grond naar de huidige agrarische waarde.
De Veldmaat
De grondexploitatie Veldmaat loopt volgens de prognose. In fase 1 zijn in 2014 twee van de laatste
drie bouwkavels verkocht en is de akte van levering gepasseerd. Naar verwachting worden de in 2014
geraamde opbrengsten uit grondverkopen gehaald en hoeft ook de opbrengstenraming voor 2015 niet
aangepast te worden.
Buurse-Zuid
De grondexploitatie Buurse-Zuid blijft vooralsnog sluitend en daar kan ook nog financiële ruimte
gevonden worden door het opnemen van een verkoopprijs voor de gronden binnen het plangebied.
Deze gronden (ca. 1,4 ha) behouden voorlopig hun agrarische bestemming en hiervoor is (nog) geen
grondopbrengst opgenomen in de grondexploitatie.
Hassinkbrink-kantorenlocatie
Door de afwaardering/ afboeking in 2013 bij de grondexploitatie Hassinkbrink-kantorenlocatie is het
risico op een tekort afgedekt.
Programmabegroting 2015 119
Wissinkbrink
Voor de niet in exploitatie genomen gronden hebben wij bij Wissinkbrink de verwachting dat met de
verkoop van gronden en opstallen minimaal de boekwaarde wordt goedgemaakt. Een risico daarbij
zijn de (juridische) plankosten welke hoger op kunnen lopen. Wij nemen vooralsnog aan dat de
juridisch procedures per 1-1-2015 zijn afgerond.
Marktplan
De verkoop van de gronden is binnen een tweetal varianten (met en zonder supermarkt) mogelijk. Op
basis van de door ontwikkelaars/ marktpartijen ingediende plannen hebben wij de verwachting in
2015 of nog dit jaar tot contractvorming te kunnen komen. Wij schatten in dat de daarbij te behalen
verkoopprijs en investeringen (afhankelijk van de variant de aanleg van een parkeerterrein) een
mogelijke ophoging van de verliesvoorziening geeft (zie eerder), maar dit kunnen wij binnen de
jaarrekening 2014 opvangen. Voor de begroting 2015 heeft dit geen gevolgen.
MEERJARENPERSPECTIEF
Het meerjarenperspectief is gebaseerd op de tussenactualisatie 2014 van de grondexploitaties.
Koppeling van alle grondexploitaties geeft het volgende boekwaardeverloop, waarbij deze terug loopt
van € 11,6 miljoen kapitaalschuld per 1-1-2014 naar € 0,5 miljoen kapitaalbezit per 31-12-2018.
De opbrengstenpiek in 2016 wordt veroorzaakt door de grondexploitatie Wissinkbrink, waarbij in de
tabel in 2016 een opbrengst van alle gronden (inclusief opstallen) tegen boekwaarde is opgenomen en
deze grondexploitatie op nul sluit.
Programmabegroting 2015 120
Meerjarenperspectief 2013 2014 2015 2016 2017 2018 TOTAAL
Kosten 0 -3.056.023 -1.893.828 -1.609.948 -1.120.802 -528.825 -8.209.427
Rente 0 -238.142 -267.803 -179.559 -61.021 10.741 -735.784
Opbrengsten 0 2.601.058 3.851.215 9.526.308 3.401.860 1.620.600 21.001.041
Boekwaarde -11.562.791 -12.255.898 -10.566.314 -2.829.514 -609.477 493.038
Onderstaande tabellen geven een overzicht van de verwachte eindresultaten op eindwaarde per
grondexploitatie en de verdeling naar winst- en verliesgevende grondexploitaties.
MEERJARENPERSPECTIEF GRONDEXPLOITATIE datum afsluiting voorziening
resultaat op eindwaarde grondexploitatie 1-1-2014
Marktplan * 521.454- 31-12-2016 473.090-
Voormalige_gemeentewerf 252.410 31-12-2014 -
Frankenhuis 984.455- 31-12-2015 922.684-
Wissinkbrink * 0- 31-12-2016 -
De_Veldmaat 273.109 31-12-2016 -
Bedrijventerrein Stepelerveld fase 1 1.427.996 31-12-2018 -
Buurse_Zuid 36.935 31-12-2017 -
Vregelinkshoek 8.497 31-12-2017 -
Hassinkbrink_Kantoren 0- 31-12-2014 -
Totaal 493.038 1.395.774-
*Nog niet in exploitatie genomen.
verwachte winstneming
ultimo 2014 252.410
ultimo 2015 -
ultimo 2016 273.109
ultimo 2017 45.432
ultimo 2018 1.427.996
1.998.947
verdeling winst-/verliesgevende exploitaties
sluitende exploitaties 0-
winstgevende exploitaties 1.998.947
verliesgevende exploitaties 1.505.909-
totaal 493.038
Programmabegroting 2015 121
Financiële toelichting
Programmabegroting 2015 122
Programmabegroting 2015 123
Totaaloverzicht lasten en baten per deelprogramma
Programmaoverzicht
De totale baten en lasten per programma voor de jaren 2015 tot en met 2018 zien er als volgt uit:
In de kolom Begroting 2014 na wijziging is de stand van de begroting 2014 opgenomen zoals die gold
na de eerste bestuursrapportage. Daarbij zijn ook de effecten verwerkt van de herstelmaatregelen
voor 2014 zoals die begin juli 2014 gepresenteerd zijn. De effecten van de nog vast te stellen tweede
bestuursrapportage hebben we niet verwerkt.
Omschrijving programmaBATEN -
LASTENRek. 2013
Begr. 2014
prim.
Begr. 2014
na wijz.Begr. 2015 Begr. 2016 Begr. 2017 Begr.2018
Bereikbaarheid en openbare ruimte BATEN 5.902 6.091 6.023 6.173 6.561 6.513 6.516
LASTEN 10.525 10.768 10.387 11.092 11.344 11.377 11.097
Totaal Bereikbaarheid en openbare ruimte -4.623 -4.677 -4.365 -4.920 -4.784 -4.864 -4.582
Bestuur en dienstverlening BATEN 529 318 315 341 364 425 425
LASTEN 2.939 2.855 2.890 2.944 2.852 2.857 2.825
Totaal Bestuur en dienstverlening -2.410 -2.537 -2.574 -2.604 -2.488 -2.431 -2.400
Cultuur en ontspanning BATEN 864 994 1.008 325 325 288 288
LASTEN 3.294 3.471 3.571 2.757 2.710 2.501 2.427
Totaal Cultuur en ontspanning -2.430 -2.477 -2.563 -2.432 -2.385 -2.213 -2.139
Economische ontwikkeling BATEN 206 428 428 122 123 124 126
LASTEN 686 1.346 1.321 708 708 707 707
Totaal Economische ontwikkeling -481 -918 -893 -586 -585 -583 -582
Integrale veiligheid BATEN 13 2 2 0 0 0 0
LASTEN 2.072 2.465 2.332 2.432 2.432 2.572 2.572
Totaal Integrale veiligheid -2.059 -2.463 -2.330 -2.432 -2.432 -2.572 -2.572
Sociaal Domein BATEN 9.015 7.961 8.769 5.742 5.550 5.423 5.295
LASTEN 16.534 15.488 16.470 24.095 23.359 22.723 22.154
Totaal Sociaal Domein -7.519 -7.527 -7.701 -18.353 -17.809 -17.300 -16.859
Onderwijs BATEN 347 206 202 191 180 180 180
LASTEN 3.406 3.341 3.282 2.458 2.351 2.312 2.294
Totaal Onderwijs -3.058 -3.135 -3.080 -2.267 -2.171 -2.132 -2.114
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen BATEN 3.368 1.201 5.712 1.143 962 968 974
LASTEN 5.669 3.853 8.695 4.071 4.141 4.205 4.099
Totaal Ruimtelijke ontwikkeling en wonen -2.301 -2.652 -2.983 -2.928 -3.180 -3.237 -3.125
Algemene dekking BATEN 53.702 52.410 52.697 61.232 60.791 60.453 59.968
LASTEN 27.866 26.197 27.188 26.340 25.493 24.741 23.657
Totaal Algemene dekking 25.836 26.212 25.508 34.893 35.298 35.712 36.311
Saldo voor resultaatbestemming : 955 -174 -981 -1.629 -536 380 1.938
Reserves BATEN 780 552 976 56 5 5 5
LASTEN 1.966 372 410 0 0 0 0
Totaaal Reserves -1.186 180 566 56 5 5 5
Saldo na resultaatbestemming -231 6 -415 -1.573 -531 385 1.943
Programmabegroting 2015 124
Programmabegroting 2015 125
Financiële uitgangspunten
Bij het opstellen van de begroting 2015 en het meerjarenperspectief 2016-2018 zijn de volgende
grondslagen en uitgangspunten gehanteerd.
Aandachtspunten toezichthouder
De provincie geeft in “Actualiteiten en ontwikkelingen begroting 2015” de nodige aandachtspunten. De
belangrijkste zijn:
- Bij het beoordelen of de begroting structureel in evenwicht is, maakt de provincie gebruikt van
het overzicht van incidentele baten en lasten, waardoor ze kan bepalen of er sprake is van een
structureel begrotingssaldo.
- Bezuinigingen / taakstellingen dienen concreet te zijn. De bezuinigingen / taakstellingen voor het
begrotingsjaar kunnen alleen onderdeel zijn van het begrotingssaldo als deze voldoende concreet
en haalbaar zijn. Voor een positief oordeel is het noodzakelijk dat de raad een uitspraak doet over
de invulling ervan. Daarbij dienen de te treffen bezuinigingsmaatregelen concreet op
programmaniveau te zijn ingevuld. Taakstellingen die aan verbonden partijen worden opgelegd
worden alleen als reëel beschouwd, indien de desbetreffende verbonden partij op bestuurlijk
niveau heeft besloten tot deze taakstelling.
- Bij het onderzoek naar de begroting wordt als speciaal landelijk toezichtthema extra aandacht
geschonken aan de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen.
- Bij de grondexploitatie aandacht schenken aan de te hanteren realistische parameters en dient te
worden uitgegaan van reële planningen van de uit te geven vierkante meters.
Loonontwikkeling
De nieuwe cao gaat over de periode 1 januari 2013 tot 31 december 2015. In onze begroting is
meerjarig rekening gehouden de gevolgen van deze cao. Voor de jaren vanaf 2016 is rekening
gehouden met jaarlijks 1% loonstijging.
Prijsontwikkeling
Voor de begroting 2015 en de meerjarenplanning geldt in principe de nullijn. Dit betekent dat de
budgetten niet verhoogd worden. Wel werken wij in het meerjarenperspectief vanaf 2016 met een
stelpost prijsstijging. De hoogte ervan is gebaseerd op de beïnvloedbare uitgavenbudgetten in de
begroting. Het percentage voor de algemene prijsontwikkeling wordt gebaseerd op de door het rijk
verstrekte gegevens bij de septembercirculaire 2014 (prijsmutatie Bruto Binnenlands Product). Van
deze inflatiecorrectie ramen wij 50%. Door nog efficiënter te werken en in te kopen verwachten we de
gevolgen van prijsontwikkelingen voor onze budgetten gedeeltelijk op te vangen.
Aanpassing lonen en prijzen
We gaan in de begroting en het meerjarenperspectief uit van lopende lonen en prijzen.
Omslagpercentage
In februari 2012 heeft de gemeenteraad de beleidskaders vastgesteld voor de nieuwe wijze van
kostentoerekening. Met dit besluit zijn ook de nieuwe kaders vastgesteld voor de toerekening van
rente aan de producten op basis van het omslagpercentage. Uitgaande van de vastgestelde kaders
komt het renteomslagpercentage voor 2015 uit op 3,07.
Belastingen en heffingen
De belastingen en heffingen worden volgens de vastgestelde kaders met de inflatiecorrectie verhoogd.
Voor 2015 hanteren we daarvoor een percentage van 1,5%.
Gemeentefondsuitkering
De in deze begroting opgenomen gemeentefondsuitkering is gebaseerd op de septembercirculaire.
Programmabegroting 2015 126
Onvoorzien
In de begroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018 ramen we jaarlijks een bedrag van € 40.000
voor de kosten van onvoorziene ontwikkelingen. De raad besluit over de aanwending van deze post.
Investeringen, afschrijvingen en rentetoerekening
Op de investeringen is de nieuwe, in december 2012 vastgestelde Financiële Verordening van
toepassing. De afschrijving en rentetoerekening starten op 1 januari van het jaar ná afronding en/of
ingebruikname van een actief. De rente berekenen we over de boekwaarde per 1 januari.
De belangrijkste zijn:
De materiële vaste activa met economisch nut worden onder aftrek van bijdragen van derden lineair
afgeschreven in maximaal:
60 jaar: pompputten, persleidingen en voedingskabel riolering;
40 jaar: nieuwbouw woonruimten, kantoren, bedrijfs- en schoolgebouwen;
25 jaar: renovatie, restauratie en aankoop van woonruimten, kantoren, bedrijfs- en
schoolgebouwen en drukrioleringsgemalen;
15 jaar: technische installaties in bedrijfsgebouwen, tijdelijke uitbreiding gebouwen, pomp en
appendages en elektrische installaties grote gemalen;
10 jaar: veiligheidsvoorzieningen bedrijfsgebouwen, telefooninstallaties, kantoormeubilair,
schoolmeubilair, aanleg tijdelijke terreinwerken, aanleg kunstgrasvelden, nieuwbouw tijdelijke
woonruimten en bedrijfsgebouwen, aanhangwagens en handgereedschappen;.
8 jaar: personen- en vrachtauto’s;
5 jaar: hard- en software;
Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 5.000 worden niet geactiveerd.
Gronden en terreinen worden altijd geactiveerd en niet afgeschreven.
Aankoop en vervaardiging van activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder aftrek van
bijdragen van derden en bestemmingsreserves lineair afgeschreven over een termijn van maximaal:
25 jaar: aanleg en reconstructie van wegen en rotondes;
15 jaar: verkeersinstallaties en openbare verlichting;
40 jaar: bruggen, viaducten en overige grotere kunstwerken of een kortere, door de raad aan te
geven, tijdsduur.
Toerekening van de apparaatskosten
De indirecte apparaatskosten (personeelskosten en overhead) zijn aan de directe kosten toegerekend.
Voor de begroting 2015 is dezelfde toerekening aangehouden als die in de begroting 2014 na
wijziging. De begrote toerekening van de indirecte apparaatskosten aan de verschillende producten
wordt ook als realisatie verantwoord. Hierdoor worden afwijkingen op de programma’s alleen
veroorzaakt door afwijkingen in de directe kosten. Afwijkingen op de indirecte apparaatskosten
worden verantwoord onder programma 9 Algemene dekkingsmiddelen.
Kengetallen
De volgende (belangrijkste) kengetallen zijn gebruikt bij het opstellen van de begroting 2015:
Omschrijving 2015 2016 2017 2018
Inwoners 24.354 24.354 24.354 24.354
Bi js tandsontvangers 320 305 295 285
Particul iere huishoudens 9.895 9.895 9.895 9.895
Hui shoudens met laag inkomen 2.760 2.760 2.760 2.760
Leerl ingen VO 1.572 1.572 1.572 1.572
Woningen 10.058 10.145 10.145 10.145
Recreatiewoningen 294 294 294 294
Programmabegroting 2015 127
Overzicht en toelichting incidentele baten en lasten
In onderstaande tabel hebben wij de incidentele baten en lasten per programma samengevat.
Programmabegroting 2015 128
Toelichting incidentele baten en lasten per programma:
Bereikbaarheid en openbare ruimte
In 2014 hebben we van het beschikbare exploitatiebudget voor wegen van € 325.000 incidenteel laten
vrijvallen. Dit budget vullen we weer aan door tot en met 2017 een bedrag van € 108.000 toe te
voegen.
Daarnaast verwachten we in de jaren 2019-2020 een incidentele piek in het wegenonderhoud van €
1.000.000. Vooruitlopend op deze piek voegen we incidenteel vijf jaar lang een extra bedrag van €
200.000 aan de voorziening wegenonderhoud toe om de kosten van deze piek te kunnen dekken.
Omdat we in de winter van 2014 bijzondere zachte omstandigheden hebben gehad kan een deel van
het beschikbare budget, tot een bedrag van € 200.000 incidenteel vrijvallen.
Daarnaast verwachten we net als in 2014 ook voor 2015 en 2016 extra opbrengsten van € 50.000
door de verkoop van snippergroen.
Bestuur
De komende drie jaar houden we nog rekening met de kosten van het wachtgeld van de afgetreden
wethouders tot een bedrag van € 70.000 per jaar. In dit licht is ook nog incidenteel een bedrag van €
9.000 nodig voor kosten van nieuwe raadsleden. We doen in 2015 ook mee aan het onderzoek “waar
staat je gemeente”.
De kosten van de verkiezingen die in 2015 en 2017 gehouden worden zijn ook incidenteel
opgenomen.
Cultuur, ontspanning en sport
Om verenigingen op het gebied van amateurkunst, volkscultuur/cultureel erfgoed en
museumexpositiebeleid te ondersteunen is drie jaar lang voor het cultuurarrangement een bedrag van
€ 45.000 beschikbaar.
De vergoeding voor Cultuureducatie die we in incidenteel in onze begroting hadden verwerkt vervalt.
Voor 2014-2016 is dit een nadeel van € 7.000, voor 2017 is het nadeel
€ 37.000.
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
Naast structureel budget is er voor de continuering van het beleid voor plattelandsontwikkeling tot en
met het jaar 2016 extra geld uitgetrokken. Dit budget is
€ 101.000 in de jaren 2015 en 2016.
We verwachten voor 2015 nog een opbrengst van € 100.000 te realiseren door de verwachte verkoop
van gemeentelijk vastgoed (Veldkampstraat).
Van de provincie ontvangen we een subsidie voor elke nieuw te realiseren woning. De subsidie
bedraagt in 2015 € 100.000.
Algemene dekking
In 2015 vindt een incidentele correctie op onze Algemene Uitkering plaats.
Om ons beleid om actiever op zoek te gaan naar aanvullende financiering via subsidies en bijdragen
van derde partijen hebben we hiervoor een taakstellend bedrag van incidenteel
€ 100.000 opgenomen.
Programmabegroting 2015 129
Crematoria Twente keert de komende jaren geen dividend uit om investeringen mee te financieren.
Daarnaast houden we met het oog op diverse maatregelen in het belastinggebied rekening met
incidente kosten van het GBT. Ook is incidenteel nog een relatief klein bedrag voor het Klant Contact
Centrum vrijgemaakt.
Mede in het licht van het optimalisatieplan BOR stoten we materieel af. Omdat een deel van dit
materieel afgeschreven is is de opbrengst van verkoop van dit materieel incidentele opbrengst.
Programmabegroting 2015 130
Programmabegroting 2015 131
Bijlagen
Programmabegroting 2015 132
Bijlage 1 Reserves en voorzieningen
Mutaties en verloop reserves
Naast de aard van de reserves lichten we hierna de mutaties en de gevolgen voor de stand van de
reserves toe aan de hand van het onderstaande verloopoverzicht van de reserves.
Toelichting reserves
Algemene reserve
Bestemmingsreserve aankoop kunstvoorwerpen
In de begroting 2015 en meerjarenperspectief 2016-2018 zijn geen aanwendingen voorzien.
Bestemmingsreserve gemeentelijke monumenten
De reserve heeft als doel het jaarlijks kunnen verlenen van bijdragen aan derden voor het in stand
houden van gemeentelijke monumenten. Jaarlijks wordt hiervoor € 5.000 aan de reserve onttrokken.
Egalisatiereserve afval
Deze reserve wordt in 2015 ingezet om het tarief voor de afvalstoffenheffing te dempen.
Onderhoud gemeentelijke panden
De restant reserve € 400.000 is bedoeld voor mogelijke onderhoudskosten aan de Wilder en overige
panden.
Bestemmingsreserve inzet Essentgelden
Werkelijk Mutaties Begroot Mutaties Begroot Mutaties Begroot Mutaties Begroot
31-12-2014 2015 31-12-2015 2016 31-12-2016 2017 31-12-2017 2018 31-12-2018
Algemene reserve 727.176 -1.573.386 -846.210 -531.095 -1.377.305 384.969 -992.336 1.943.113 950.777
Bestemmingsreserve
Aankoop kunstvoorwerpen 12.679 0 12.679 0 12.679 0 12.679 0 12.679
Gemeentelijke monumenten 40.000 -5.000 35.000 -5.000 30.000 -5.000 25.000 -5.000 20.000
Egalisatie afval 50.930 -50.930 0 0 0 0 0 0 0
Onderhoud gemeentelijke panden 400.000 0 400.000 0 400.000 0 400.000 0 400.000
Inzet Essentgelden 521.538 0 521.538 0 521.538 0 521.538 0 521.538
Bestemmingsreserve riolering 435.589 -435.589 0 0 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve totaal 1.460.736 -491.519 969.217 -5.000 964.217 -5.000 959.217 -5.000 954.217
Reserves totaal 2.187.912 -2.064.905 123.007 -536.095 -413.088 379.969 -33.119 1.938.113 1.904.994
Verloop algemene reserve Bedrag
Algemene reserve 01-01-2014 1.522.338
Toevoeging reserve onderhoud gemeentelijke panden 600.000
Onttrekking restant boekwaarde de Wilder -895.162
Onttrekking voor nieuwe voorziening personeel -500.000
Stand 31-12-2014 727.176
Resultaat 2015 -1.573.386
Stand 31-12-2015 -846.210
Resultaat 2016 -531.095
Stand 31-12-2016 -1.377.305
Resultaat 2017 384.969
Stand 31-12-2017 -992.336
Resultaat 2018 1.943.113
Stand 31-12-2018 950.777
Programmabegroting 2015 133
De opbrengst uit de verkoop van aandelen Essent aan RWE is in een bestemmingsreserve gestort. De
reserve zal worden ingezet voor de ontwikkeling van de Kop Parallelweg.
Egalisatiereserve riolering
Deze reserve wordt in 2015 ingezet om het tarief voor de rioolheffing te dempen.
Programmabegroting 2015 134
Mutaties en verloop voorzieningen
Naast de aard van de voorzieningen lichten we hierna de mutaties en de gevolgen voor de stand van
de voorzieningen toe aan de hand van het onderstaande verloopoverzicht van de voorzieningen.
Toelichting voorzieningen
Aard van de voorziening
Als voorzieningen worden in overeenstemming met de regelgeving aangemerkt:
- verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker zijn, maar
- redelijkerwijs zijn te schatten;
- bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de
- omvang redelijkerwijs zijn te schatten;
- kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten
zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de
voorzieningen strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren;
- van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden (geoormerkte gelden).
- Hiervan zijn uitgezonderd de voorschotbedragen van Europese of Nederlandse overheidslichamen
met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren.
Deze worden conform het op dit punt het gewijzigde BBV als overlopende passiva opgenomen.
Voorziening pensioenen wethouders
Het doel is om op elk moment te kunnen voldoen aan de verplichting tot het uitbetalen van
toekomstige aanspraken van wethouders op ouderdomspensioen. Voorheen lag dit tijdstip bij het
bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Binnen de nu geldende wet APPA bestaat voor
wethouders ook het recht op pensioenoverdracht na afloop van de wethouders- en/of
wachtgeldperiode. Ook moet voorzien worden op het in de toekomst instellen van een externe
(landelijke) pensioenregeling voor alle wethouders, in welk geval alle pensioenverplichtingen ineens
afgekocht moeten worden.
Er is rekening gehouden met een jaarlijkse toevoeging aan de voorziening van € 76.500,-.
Egalisatievoorziening rioolbeheer
Het doel van deze voorziening is al te grote schommelingen binnen de jaarlijkse exploitatie van de
rioleringen te voorkomen, waardoor een stabiel tarievenbeleid kan worden gevoerd.
Voorziening voormalig personeel
Bij begroting 2012 is besloten om een voorziening voormalig personeel in te richten. Doel: te voorzien
in kosten van personeel dat niet meer in actieve dienst werkzaam is.
Wegenfonds
Onze exploitatie is gebaseerd op de langjarige gemiddelde kosten van klein- en groot onderhoud en
rehabilitaties. Per jaar kunnen de kosten van het onderhoud verschillen, deze voorziening is bedoeld
voor het opvangen van deze grote pieken en dalen in de exploitatie. Vanaf 2014 houden we rekening
met een dotatie aan het wegenfonds van in totaal € 489.000. Hiervan is € 289.000 bedoeld voor de
kosten van groot (asfalt)onderhoud, en heeft € 200.000 betrekking op een extra dotatie in verband
met de verwachte onderhoudspiek wegenonderhoud van € 1 mln.
Onderhoud gemeentelijke panden
Programmabegroting 2015 135
In 2014 heeft de raad besloten een voorziening voor groot onderhoud gebouwen te vormen.
Voorziening personeel
De voorziening personeel is gevormd voor verwachte extra kosten in verband met het terugdringen
van de werkzaamheden. Deze is bedoeld (voor zover de reguliere opleidingskosten niet voldoende
zijn) voor omscholing, ontwikkeling, outplacement.
Programmabegroting 2015 136
Programmabegroting 2015 137
Bijlage 2 Algemene uitkering
Gemeente:
Opgave:
Circulaire:
Jaar:
Uitkeringsfactor:
Uitgezette maatstaven:
Uitgezette maatstaven met niet-0
Datum afgerond:
Eigen toelichting:
Datum rapport:
Berekende Aantallen Gewicht / % Uitkering
3.973.641,00 -0,1504 -597.635,61
3.482.031,00 -0,1213 -422.370,36
16.405.952,00 -0,1135 -1.862.075,55
Berekende Aantallen Gewicht Bedrag in basis
397,4 356,25 141.572,68
0,47761194 112.176,71 53.576,94
151,18 3.706,33 560.305,09
320 1.694,79 542.332,80
471 149,76 70.536,96
10.089,00 90,84 916.484,76
24.354,00 141,98 3.457.780,92
5.636,00 195,4 1.101.274,40
5.111,00 81,72 417.670,92
1.616,00 26,99 43.615,84
-- 397,63 0
2.760,00 86,47 238.657,20
1.724,80 332,14 572.875,07
850 302,96 257.516,00
-- 325,71 0
1.485,00 98,56 146.361,60
-- 256,36 0
-- 220,56 0
23.720,00 39,6 939.312,00
18.500,00 15,68 290.080,00
1.257,60 362,5 455.880,00
-- 2.312,25 0
1.747,00 76,03 132.824,41
0,00033804 18.401.314,79 6.220,38
0,00024524 11.293.609,47 2.769,64
5 8.111,29 40.556,45
5 14.833,11 74.165,55
1 27.341,63 27.341,63
1.657,00 11,7 19.386,90
3.825,08 5,81 22.223,71
9.730,88 77,29 752.099,72
-- 24,28 0
96 1.520,38 145.956,48
153 3.080,12 471.258,36
250 580,9 145.225,00
71 39,04 2.771,84
10.479,00 38,34 401.764,86
10.479,00 26,11 273.606,69
10.352,00 55,45 574.018,40
10.352,00 51,35 531.575,20
1 280.127,82 280.127,82
maatstafnummers: 0, 6a, 6b, 6c, 15d, 17, 20, 26, 27a, 27b,
geen
18-9-2014
Opgave berekening
Haaksbergen
Septembercirculaire 2014 aangepast bijstandsontvangersseptembercirculaire 2014 (2014 - 0000286660) dd 16 september 2014
2015
Lopende prijzen
1f Waarde niet-woningen gebruikers (onder aftrek amendement De Pater)
1a Waarde woningen eigenaren
Subtotaal -2.882.081,52
Onderdeel B - Uitgavenmaatstaven waarop de uitkeringsfactor van toepassing is
24-9-2014 8:55
Onderdeel A - Inkomstenmaatstaven
Maatstaf
1c Waarde niet-woningen eigenaren
3b Huishoudens
2 Inwoners
4 Inwoners: jongeren < 20 jaar
5 Inwoners: ouderen > 64 jaar
5a Inwoners: ouderen > 74 en < 85 jaar
58 Bevolkingskrimp
Maatstaf
1e OZB waarde niet-woningen
10a WWB schaalnadeel
10b WWB schaalvoordeel
8 Bijstandsontvangers
3a Eén-ouder-huishoudens
15b Extra groei leerlingen VO
13 Klantenpotentieel lokaal
14 Klantenpotentieel regionaal
15e Leerlingen VO
15h Achterstandsleerlingen (drempel)
38 Bedrijfsvestigingen
7 Lage inkomens
7a Lage inkomens (drempel)
12 Minderheden
12a Minderheden (drempel)
11 Uitkeringsontvangers
15c Extra groei jongeren
35a Oeverlengte * bodemfactor gemeente *
32 Omgevingsadressendichtheid
32a Omgevingsadressendichtheid (drempel)23 Oppervlakte bebouwing buitengebied * bodemfactor buitengebied22 Oppervlakte bebouwing woonkernen * bodemfactor woonkernen
21 Oppervlakte bebouwing
31a ISV (a) stadsvernieuwing
31b ISV (b) herstructurering
36 Meerkernigheid
37 Meerkernigheid * bodemfactor buitengebied
36a Kernen met 500 of meer adressen
34 Oeverlengte * bodemfactor gemeente
Subtotaal 14.109.726,21
Onderdeel C - Uitkeringsfactor (uf)
Uitkeringsfactor 1,426
19 Oppervlakte binnenwater
16 Oppervlakte land
18 Oppervlakte land * bodemfactor gemeente
24 Woonruimten
25 Woonruimten * bodemfactor woonkernen
39 Vast bedrag
Subtotaal (B x C (=uf)) 20.120.469,58
Programmabegroting 2015 138
Berekende Aantallen
69.858,00
--
24.443,00
Berekende Aantallen
503.959,00
72.600,00
60.811,00
35.661,00
--
1.832.592,00
--
--
--
--
Berekende Aantallen
2.700.476,00
4.256.307,00
3.398.464,00
Opgave
61 Suppletieregeling OZB 69.858,00
53 Aanvullende uitkering 0
56 Suppletie-regeling groot onderhoud verdeelstelsel 24.443,00
Onderdeel D - Uitgavenmaatstaven waarop de uitkeringsfactor niet van toepassing is
Maatstaf Uitkering
119 Centra voor jeugd en gezin (DU) 503.959,00
71 Impuls Brede scholen combinatiefuncties (DU) 72.600,00
113 Peuterspeelzaalwerk (DU) 60.811,00
Subtotaal 94.301,00
Onderdeel E - Integratie- en decentralisatieuitkeringen waarop de uitkeringsfactor niet van toepassing is
Maatstaf Uitkering
115 Jeugd (DU) 0
118 Herstructurering bedrijfsterreinen (DU) 0
147 Sterke regio (DU) 0
170 Decentralisatie provinciale taken vergunningverlening, toezicht en handhaving (DU) 35.661,00
171 Groeiopgave Almere (DU) 0
62 Wet maatschappelijke ondersteuning (IU) 1.832.592,00
Maatstaf Uitkering
172 decentralisatie AWBZ naar WMO (IU) 2.700.476,00
173 decentralisatie jeugdzorg (IU) 4.256.307,00
185 Huishoudelijke hulp toelage (DU) 0
Subtotaal 2.505.623,00
Onderdeel F - 3 D’s in het sociaal domein
Aanvullingen van de gebruiker Uitkering
Subtotaal 0
Totaal uitkering 2015: 30.193.559,06
174 decentralisatie Participatiewet (IU) 3.398.464,00
Subtotaal 10.355.247,00
Onderdeel G - Aanvullingen van de gebruiker
Programmabegroting 2015 139
Bijlage 3 Subsidies
Programma Subsidieontvanger Subsidie-
bedrag
Normsubsidies
RTV Sternet 13.470
Stichting Muziekonderwijs 90.000
Muziekvereniging Crescendo 11.000
Muziek Uniek 3.575
Haaksbergse Harmonie 11.990
Vrouwenkoor Etcetera 757
Toneelvereniging Klim Op 416
Shantykoor Clipper s Crew 1.580
Buurser Revue 1.152
Volksdansvereniging Zwarte Zee 1.060
IVN Haaksbergen 1.298
Gilde Haaksbergen Hulpdienst 1.965
Twentse Welle 1.174
LTO Noord afdeling Haaksbergen 1.298
Muziek Uniek (HAFA) 1.400
Haaksbergse Harmonie (HAFA) 4.000
Muziekvereniging Crescendo (HAFA) 2.800
Kunstkring Haaksbergen 4.272
H.H.C. Haackey 3.026
Tafeltennisvereniging HATAC 108
Atletiek Vereniging Haaksbergen 678
Voetbalvereniging Haaksbergen 855
Badmintonvereniging 't Pluumke 123
Zwemvereniging Scholtenhagen 601
Voetbalvereniging Hoeve Vooruit 963
Volleybalvereniging BUVO 347
Handbalvereniging Stormvogels 554
Tennisclub Haaksbergen 308
Fietscrossvereniging D.V.O. 732
Ijs- en Skeelerclub Haaksbergen 824
Gymnastiekverening V&K 1.525
Volleybalvereniging Havoc 1.579
Voetbal Vereniging SV Bon-Boys 3.634
LR&PC Isidorusruiters 223
Voetbalvereniging HSC'21 2.965
Tennisvereniging Park Grintenbos 685
Tennisclub Buurse 316
Basketbalvereniging Tonego '65 508
Voetbalvereniging Buurse 593
Volleybalvereniging Isivol 347
VASH (Vereniging Aangepaste Sporten Haaksbergen) 4.833
Wijkraden / Platforms 32.000
Stichting Seniorenraad 1.100
Algemene Seniorenvereniging Buurse 2.857
Katholieke Bond van Ouderen afd.Haaksbergen 3.611
Katholieke Ouderenvereniging St.Isidorushoeve 2.020
Brede raad 2.500
St.Fin.Beheer WMO-raad Haaksbergen (Brede raad) 3.500
Humanitas Homestart 8.760
Cultuur, ontspanning en sport
Sociaal domein
Programmabegroting 2015 140
Programma Subsidieontvanger Subsidie-
bedrag
Sociaal domein Humanitas Begeleide Omgangsregeling (BOR) 9.690
Stichting MEE Twente 1.458
Humanitas Homestart 8.760
Humanitas Begeleide Omgangsregeling (BOR) 9.690
Normsubsidie St. Vrijwilligerswerk 4.070
EHBO 760
St Sensoor 699
Rode kruis 931
St Slachtofferhulp 6.112
Scouting de Klomp 2.371
Scouting Haaksbergen 4.726
Speel-o-theek Dombo 1.350
JEVA 3.600
De Springplank 270
St. Centrum management (HOV) 1.750
Onderwijs Vereniging Natuurmonumenten 500
St. rijwielpaden 8.000
St. Schaapskudde Haaksbergen 9.100
St. Schaapskudde Haaksbergen 500
Platform Toerisme en recreatie 9.900
Totaal normsubsidies 320.119
Waarderingssubsidies
Vereniging Hoksebargse Möll'n 750
Wandelvereniging DIO (Kennedymars) 805
Stichting IBIS (internationaal blinden integratie schaaktournooi) 1.637
Atletiek Vereniging Haaksbergen (Engelse mijlenloop) 373
Sociaal domein Stichting Leendert Vriel 1.100
OVKK (Overijsselse Vereniging van Kleine Kernen) 731
Jeugd St. HAKAOP (carnaval) 1.822
Totaal waarderingssubsidies 7.218
Budgetsubsidies
Kulturhus onderdeel bibliotheek 376.480
Kulturhus bibliotheek overig 53.237
Kulturhus onderdeel theater 457.283
Stichting Groot Scholtenhagen 272.500
Subtropisch zwembad 317.000
Sociaal domein Scala 229.000
Steunpunt Informele Zorg 59.091
St Maatschappelijk Dienstverlening ('t Iemenschoer) 284.000
LOES 32.000
Scala (Iemenschoer) Jongerenwerk 298.500
Halt 6.200
Subsidie JGZ (Regio Twente) sudsidie LOES GGD 29.000
Onderwijs Subsidie SKH St Kinderopvang 20.000
MBS 6.500
VVV 66.510
Totaal budgetsubsidies 2.507.301
Totaal subsidies voor korting herstelplan 2.834.638
Korting 2015 op norm- en waarderingssubsidies (herstelplan) * -30.000
Totaal subsidies 2015 2.804.638
Economische ontwikkeling
Cultuur, ontspanning en sport
Cultuur, ontspanning en sport
Economische ontwikkeling
Programmabegroting 2015
141
Bijlage 4 Bezuinigingen kadernota in Begroting 2015
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
Bereikbaarheid Openbaar
vervoer
17.500 17.500 17.500 17.500 17.500 Afname verkeerstechnische verbeteringen:
minder externe kosten
Bereikbaarheid Parkeren 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Bijdrage parkeerplaats toevoegen
Bereikbaarheid Verkeer 16.000 Inkomsten van regio conform planning opnemen
Bereikbaarheid Verkeer 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Versoberen deelname regionale onderzoeken
Bereikbaarheid Verkeer 3.568 3.568 3.568 3.568 3.568 Begrotingsbedrag wordt niet gebruikt
Bereikbaarheid Verkeer 3.350 3.350 3.350 3.350 3.350 Afname aanvragen huisnummers
Bereikbaarheid Verkeer 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Inkoopvoordeel door scherpe concurrentie
Bereikbaarheid Verlichting 15.000 0 0 0 0 1x ipv 6x per jaar storingsonderhoud openbare
verlichting: Opgenomen onder Financieel
herstelplan/ verlaging onderhoud openbare
buitenruimte.
Bereikbaarheid Wegen en
verlichting
(Wegen)
200.000 200.000 0 0 0 Zachte winter: minder reparaties. Ook
opgenomen onder Financieel herstelplan/
verlaging onderhoud openbare buitenruimte.
Bereikbaarheid Wegen en
verlichting
(Wegen)
120.000 120.000 120.000 120.000 120.000 Obv optimalisatieplan BOR met taakstellende
bezuiniging € 385.000. Er is € 145.000 reeds
verwerkt. 2015: vergroten legesinkomsten/
toezicht kabels en leidingen € 40.000. Organisatie
ondersteuning paasvuren organiseren € 5.000.
Samenwerking straatreiniging/ veegwagen Hof
van Twente € 30.000. Efficiëntere bedrijfsvoering
groenonderhoud/ inzet WWB-ers € 15.000. Eigen
beheer onderhoud begraafplaatsen € 15.000.
Openbare ruimte Afval 5.840 5.840 5.840 5.840 5.840 Subsidie organisatie rommelmarkten vervalt
Programmabegroting 2015
142
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
Openbare ruimte Afval 100.000 Kostentoerekening GBT/ dividend Twence:
voordeel opgenomen onder algemene
dekkingsmiddelen.
Openbare ruimte Dierenover-
last en -
bescherming
35.000 Uitlaatroutes/plekken verwijderen.
Openbare ruimte Plantsoenen 50.000 0 0 0 0 Niveau verlagen: opgenomen onder Financieel
herstelplan/ verlaging onderhoud openbare
buitenruimte.
Openbare ruimte Plantsoenen 50.000 50.000 50.000 Hogere verkoop groen dan in 2014 agv gewijzigde
beleidskaders en beprijzing.
Openbare ruimte Waterbeheer 25.000 Maaisel bermen laten liggen: geen stortkosten.
Opgenomen onder Financieel herstelplan/
verlaging onderhoud openbare buitenruimte.
Bestuur Communicatie 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Begrotingsbedrag wordt niet volledig gebruikt
Bestuur Gemeente
bestuur ( B&W)
3.500 3.500 3.500 3.500 3.500 Begrotingsbedrag wordt niet volledig gebruikt
Bestuur Gemeente
bestuur ( B&W)
50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 Werkbudget is ingeleverd
Bestuur Gemeente
Raad
40.000 0 0 0 0 Wachtgeldregeling raadsleden is vervallen. Geen
bezuiniging omdat wachtgeld niet is begroot.
Bestuur Gemeente
Raad
8.000 0 0 0 0 Onderzoeksplan 2015 geeft geen ruimte
Bestuur Communicatie 12.000 12.000 12.000 12.000 12.000 Korting communicatiebudget door slimmer
werken.
Bestuur Internationale
contacten
22.000 14.000 14.000 14.000 14.000 Schrappen vrije deel budget voor internationale
contacten.
Dienstverlening Publiekszaken 2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Begrotingsbedrag wordt niet volledig gebruikt.
Cultuur Bibliotheek 282.360 0 0 0 Met Kulturhus aanvullende kortingen
Programmabegroting 2015
143
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
onderzoeken, mn organiseren ontmoeting /
kennismaking kunst cultuur. Onderdeel Financieel
herstelplan korting subsidies.
Cultuur Cultuur 1.655 1.655 1.655 1.655 1.655 Onderhoud kunstwerken versoberen
Cultuur Cultuur 6.000 6.000 6.000 6.000 6.000 Opzeggen verzekering kunst ivm vele diefstallen
gevolgen voor omgang met kunstwerken.
Cultuur Cultuur 2.250 2.250 2.250 2.250 2.250 Onderhoud kunstwerken versoberen
Cultuur Cultuur 2.213 1.500 1.500 1.500 1.500 Bezuiniging tot € 1.500.
Cultuur Cultuur 3.248 3.248 3.248 3.248 3.248 Normsubsie kunstkring terugbrengen.
Cultuur Cultuur 30.000 12.000 12.000 12.000 12.000 OZB-vergoeding verenigingen/ vrijwillgers-
organisaties niet afgeschaft maar teruggebracht
naar oorspronkelijke raadsbesluit 2003/ € 15.000:
besparing € 12.000 ipv € 30.000.
Cultuur Lokale omroep 0 0 0 0 Igv aanvraag nieuwe zendmachtiging verplicht
deze toe te kennen evenals subsidie. Besparing
niet mogelijk.
Cultuur Monumenten 20.437 20.437 20.437 20.437 20.437 Monumenten in goede staat: eventuele aanvragen
tlv bestemmingsreserve Gemeentelijke
Monumenten € 76.000.
Cultuur Muziek-
onderwijs
90.000 0 15.000 25.000 55.000 Afschaffen muziekonderwijs/ contract SMOH.
Totale subsidie is € 90.000 en lesopbrengsten
€ 55.000. Besparing subsidie 2016 € 15.000,
oplopend naar € 55.000 in 2018. Positie
muziekdocenten is aandachtspunt.
Cultuur Theater 286.671 0 0 0 0 Theater en bibliotheek recentelijk samengegaan in
Kulturhus. Onderdeel Financieel herstelplan
korting subsidies .
Ontspanning Scholtenhagen 0 35.000 35.000 Budgetsubsidie. Op termijn verlaging oa door
andere invulling beheer en afspraken over inzet
Programmabegroting 2015
144
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
eigen vermogen: vanaf 2017 besparing € 35.000
doorgevoerd.
Ontspanning Zwembad de
Wilder
pm 0 Opgenomen in financieel herstelplan.
Sport Sportaccom-
modaties
25.000 13.000 13.000 13.000 13.000 Besparing door BTW teruggave op
sportaccommodaties is € 13.000 ivm lagere dan
eerder verwachte uitgaven. Wel risico dat deze
regeling wordt afgeschaft.
Detailhandel Markt 6.500 0 0 0 0 Doorbelasten van exploitatiekosten aan
weekmarkt, losse standplaatshouders en overig
gebruik marktterrein. Bedrag was al begroot maar
werd niet gerealiseerd.
Economische
ontwikkeling
Economische
zaken
10.000 0 0 0 0 Bijdragen parkmanagementorganisaties verlagen.
Economische
ontwikkeling
Economische
zaken
7.775 7.775 7.775 7.775 7.775 Stopzetten marktonderzoeken en
koopstroomonderzoeken.
Economische
ontwikkeling
Economische
zaken
29.311 0 0 0 0 Bijdrage aan regio heroverwegen vanwege
beperkte economische meerwaarde.
Toerisme en
recreatie
Evenementen 4.500 4.500 4.500 4.500 4.500 kosten verhalen op veroorzakers schade.
Toerisme en
recreatie
Recreatie en
toerisme
75.698 0 0 0 0 Bijdrage aan regio heroverwegen vanwege
beperkte toeristische recreatieve meerwaarde.
Toerisme en
recreatie
Recreatie en
toerisme
9.500 Totaal € 28.400 initiatieven en subsidies
stichtingen Schaapskudde, Platform Toerisme en
Recreatie, Rijwielpaden en MBS .
Toerisme en
recreatie
Recreatie en
toerisme
18.900 zie punt hiervoor
Toerisme en
recreatie
VVV Kosten € 66.510. Contractkeus vanaf 2016.
Financieel herstelplan/ Subsidiekorting.
Programmabegroting 2015
145
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
Handhaving Handhaving
uitvoering
pm pm pm Binnenkort wordt wet aangenomen. Vanaf 2016
temperen.
Handhaving Handhaving
uitvoering
2.000 2.000 2.000 2.000 2.000 Verdere digitalisering en versobering voorlichting.
Veiligheid Openbare orde
en veiligheid
6.000 6.000 6.000 6.000 6.000 Preventie-adviseur kan in stand blijven. Ruimte
budget.
Veiligheid Openbare orde
en veiligheid
-2.240 -2.240 -2.240 -2.240 -2.240 Fietsenverkoop vervalt. Hierdoor minder
opbrengsten.
Veiligheid Openbare orde
en veiligheid
10.211 10.211 10.211 10.211 10.211 Fietsenverkoop vervalt. Hierdoor vervalt werk.
Minima Minimazorg 17.500 17.500 17.500 17.500 17.500 Hogere ontvangsten debiteuren structureel
begroot.
Minima Minimazorg 39.000 0 0 0 0 Eindejaarsuitkering kan beëindigd worden.
Evenals financiering collectieve aanvullende
zorgverzekering.
Minima Werk en
inkomen
34.210 0 0 0 0 Rijksbijdrage: geen invloed op.
Minima Werk en
inkomen
pm pm pm pm pm Voorbereidingskredieten op pm zetten past niet
bij goed financieel beleid.
Minima Werk en
inkomen
26.500 0 0 0 0 Bijdrage kosten applicatiebeheer: kan niet gemist
worden.
Minima Werk en
inkomen
40.845 40.845 40.845 40.845 40.845 Nav laatste gegevens Hameland is verlaging niet
(meer) mogelijk.
Minima Werk en
inkomen
500 500 500 500 500 Administratief gecorrigeerd.
WMO Gezondheids-
zorg
24.000 12.500 12.500 12.500 12.500 € 12.500 geschrapt zonder directe bestemming.
Overige subsidies aan instellingen tbv algemene
en voorliggende voorzieningen (oa
Slachtofferhulp, Khonraad ivm besluit opname
Programmabegroting 2015
146
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
psychiatrische ziekenhuizen).
WMO Gezondheids-
zorg
220.991 0 0 0 0 Maatschappelijk werk. Beoordelen ihkv nieuwe
taken decentralisatie.
WMO Leefbaarheid
en sociale
samenhang (1)
20.000 20.000 10.000 10.000 10.000 Bijdrage aan wijkverenigingen tbv projecten
ontplooiing zelfredzaamheid. Voor 2015
bezuiniging volledig doorgevoerd, vanaf 2016 €
10.000 ipv huidige € 20.000 budget beschikbaar.
WMO Leefbaarheid
en sociale
samenhang (1)
32.000 0 0 0 0 Vaste bijdrage aan wijkverenigingen tbv
ontplooiing zelfredzaamheid in wijken.
WMO Leefbaarheid
en sociale
samenhang (1)
10.000 0 0 0 0 Opleidingsmiddelen worden overgebracht naar
algemeen opleidingsbudget. Daar wordt
beoordeeld of schrappen kan.
WMO Leefbaarheid
en sociale
samenhang (1)
207.375 0 0 0 0 Welzijnswerk, ouderenwerk en vrijwilligerswerk.
Te bekijken ism sociaal domein.
WMO Vrijwilligers-
werk &
Mantelzorg (4)
23.475 15.734 15.734 15.734 15.734 Vrijwilligerpolis, SVWH blijven. Vrijwilligersavond
en incidentele aanvragen vervallen: besparing €
15.734.
WMO Welzijnswerk 5.210 5.210 5.210 5.210 5.210 Incidentele aanvragen subsidie welzijnswerk
vervalt.
Jeugd Jeugd 11.000 0 0 0 0 Feest oud-nieuw en flexibel jeugdbudget van €
11.000 blijft. Uitvoering Wet tijdelijk huisverbod €
10.000 besparing niet mogelijk.
Jeugd Jeugd 63.000 25.000 25.000 25.000 25.000 Subsidies aan de SMD en GGD tbv informatie en
adviesfunctie CJG/ Loesloket en Begeleide
Omgangsregeling Humanitas.
Jeugd Jeugd 15.000 0 Voorlichting antidiscrimatievoorzieningen
Programmabegroting 2015
147
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
wettelijk. Subsidies aan Halt en Tactus ad € 8.000
niet wettelijk.
WMO Jeugd (2)
(onderdeel in
WMO)
14.462 2.000 2.000 2.000 2.000 Betreft subsidies tbv sociaal culturele activiteiten.
Bv Jeva, speeloheek, Scouting en € 2.000
projectsubsidies. De projectsubsidies zijn eruit,
besparing € 2.000.
WMO Jeugd (2)
(onderdeel in
WMO)
262.500 0 0 0 0 Jongerenwerk.
Onderwijs Leerlingen-
vervoer
19.000 19.000 19.000 19.000 Obv beschikkingen leerlingenvervoer juli 2014
voor 2015 € 19.000 minder nodig.
Onderwijs Lokaal
onderwijs-
beleid
0 22.000 37.000 37.000 37.000 In 2015 is besparing 12.000 (owp huur) + 10.000
(bezuiniging DOBO voor deel van jaar) = 22.000
voor 2015. Totale bezuiniging DOBO vanaf 2016
voor heel jaar structureel 25.000.
Onderwijs Lokaal
onderwijs-
beleid
37.741 0 0 0 0 Logopedie geen taak van gemeente. Zo mogelijk
bij aanvang schooljaar 2015/2016. Maatregel
wordt niet op product gerealiseerd, de effecten
van de afbouw logopedie worden in totale
personele taakstelling meegenomen.
Onderwijs Lokaal
onderwijs-
beleid
40.000 0 40.000 40.000 40.000 Schoolbegeleiding, individuele leerlingenzorg door
Expertis. Bezuiniging op een totaal budget € 0,3
mio.
Onderwijs Lokaal
onderwijs-
beleid
19.090 12.000 19.090 19.090 19.090 Kosten huur zwembad vervallen. vervoerskosten
en bijdrage ouders vallen tegen elkaar weg. Per
2016 doorgevoerd (ivm lopend schooljaar).
Besparing 2015 € 12.000 (ivm lopend schooljaar)
en daarna structureel € 19.000.
Plattelandsontwi Plattelandsont 50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 Uitvoeringsprogramma plattelandsontwikkeling
Programmabegroting 2015
148
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
kkeling wikkeling met oplopende uitvoeringsmiddelen verlagen met
€ 50.000 structureel.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Ruimtelijke
ordening
30.000 30.000 30.000 30.000 30.000 Bestemmingsplannen vereenvoudigen en
grotendeels zelf samenstellen.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
20.000 20.000 20.000 20.000 20.000 Huur wordt in de begroting opgenomen.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
9.000 10.000 10.000 10.000 10.000 Huur € 10.000 wordt in de begroting opgenomen.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
100.000 100.000 Incidentele opbrengst Veldkampstraat 9-11-13
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
1.842 1.842 1.842 1.842 1.842 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
227 227 227 227 227 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
-809 -809 -809 -809 -809 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
4.814 4.814 4.814 4.814 4.814 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.
Ruimtelijke
ontwikkeling
Vastgoed-
exploitatie
12.005 12.005 12.005 12.005 12.005 Pand wordt verkocht: aanpassing vanaf 2015.
Wonen Vergunningen 5.000 0 0 0 0 Bijdrage RUD € 16.000, voor door regio
geinitieerde projecten € 5.000.
Wonen Vergunningen 12.707 0 0 0 0 Bijdrage regio. Kan stopgezet worden.
Wonen Vergunningen 1.250 1.250 1.250 1.250 1.250 Begroting aanpassen aan werkelijke kosten.
Wonen Vergunningen 1.250 1.250 1.250 1.250 1.250 Begroting aanpassen aan werkelijke kosten.
Algemene dekk. Algemene
baten en lasten
20.000 20.000 20.000 20.000 20.000 Verlaging post onvoorzien.
Programmabegroting 2015
149
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
Algemene dekk. Algemene
Baten en lasten
100.000 100.000 Alternatieve inkomsten zoals subsidies, bijdragen
van derden en crowdfunding.
Algemene dekk. Dividenden 0 90.000 90.000 90.000 90.000 Dividend Twence tgv algemene baten ipv afval.
Algemene dekk. Algemene
baten en lasten
75.000 75.000 150.000 225.000 300.000 Taakstellende opdracht 50% van inflatiecorrectie
te behalen door efficiency- en
aanbestedingsvoordelen.
Algemene dekk. Belastingen/
rechten
50.000 50.000 50.000 50.000 50.000 OZB gebruikers extra verhogen tot 10% in 2015.
Algemene dekk. Belastingen/
rechten
275.000 275.000 275.000 275.000 275.000 OZB eigenaren verhogen extra verhogen tot 10%
in 2015.
Algemene dekk. Belastingen/
rechten
10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 Hondenbelasting extra verhogen tot 10% in 2015.
Algemene dekk. Belastingen/
rechten
15.000 15.000 15.000 15.000 15.000 Toeristenbelasting extra verhogen tot 10% in
2015.
Algemene dekk. Belastingen/
rechten
75.000 75.000 75.000 75.000 Invoering van reclame- en precariobelasting in
samenhang met voorgenomen afschaffing van
betaald parkeren vanaf 2016 gepland.
Algemene dekk. Belastingen/
rechten
0 147.000 147.000 147.000 147.000 Kostentoerekening GBT aan afval en riool zodat
kostendekkendheid wordt bereikt.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 Kosten overwerk verminderd van € 30.000naar €
20.000.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 Afdeling € 20 p.p., daarnaast secretaris € 11.000
waarvan nu € 5.000 ingeleverd wordt.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 9.242 9.242 9.242 9.242 9.242 Inhuur wordt per afdeling geraamd, voor afdeling
secretaris niet nodig.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 9.422 9.422 9.422 9.422 9.422 Niet meer nodig.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 10.951 4.500 4.500 4.500 4.500 Totaal € 31.000 aan contracten met o.a.
Programmabegroting 2015
150
Omschrijving
deelprogramma
Omschrijving
produkt
Bezuiniging
2015
voorstel in
Kadernota
Bezuiniging
in
Begroting
2015
2016 2017 2018 Toelichting maatregel
Arbodienst en bedrijfszorg IZA, restpost € 4.500
aframen.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 7.000 7.000 7.000 7.000 7.000 Klein deel handhaven.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 13.352 13.352 13.352 13.352 13.352 Verdere versoberde catering: lagere kosten.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 Vermindering abonnementen doorvoeren.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 Deels VNG, op overige contributies besparing
doorvoeren.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 4.000 4.000 4.000 4.000 4.000 Contractsonderhandelingen leiden tot minder
kosten.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 1.900 1.900 1.900 1.900 1.900 Investeren in bv. Zonnepanelen en
energiebesparende maatregelen
Algemene dekk. Kostenplaatsen 20.000 20.000 20.000 20.000 20.000 Besparing op budget met € 20.000 haalbaar.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 Minder kosten voor printers en verwijderen
plantenbakken.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 Door anders aanbesteden haalbaar.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 Lager onderhoudsniveau.
Algemene dekk. Kostenplaatsen pm pm pm Gemeentehuis, gemeentewerf, voormalige
openbare basisschool het Dorp: door
samenvoeging efficiënter en/of kostenbesparing?
Wordt nader onderzocht.
Algemene dekk. Kostenplaatsen 200.000 200.000 300.000 400.000 500.000 Taakstelling 2015 personeel ingevuld met
vermindering 4 fte formatieplaatsen per
1/1/2015. Taakstelling loopt jaarlijks met
€ 100.000 op tot € 500.000 in 2018.
totaal 4.060.299 2.090.379 2.007.468 2.177.468 2.382.468