Download - Presentación dialectoloxía
AS VARIEDADES DIALECTAIS DA LINGUA GALEGA
IES As Bizocas.
Dialectoloxía
• Parte da lingüística que estuda, describe e clasifica os dialectos dunha lingua.
• Os trazos dialectais son fenómenos lingüísticos vencellados a unha zona xeográfica.
• Trazos dialectais: fonolóxicos, morfolóxicos e léxicos.
Non só o galego ten variedades xeográficas
LIÑA IMAXINARIA QUE SINALA O LÍMITE ENTREA PRESENZA E A AUSENCIA
DUN FENÓMENO LINGÜÍSTICO
O PLURAL
DAS PALABLAS
REMATADAS EN –oN
SERVE PARA MARCAR A
DIVISIÓN DIALECTAL
DA LINGUA GALEGA
ISOGLOSA
Plural das palabras rematadas en -ÓN
Tres bloques dialectais
A gheada
É a ausencia do fonema oclusivo velar xordo /g/ e no seu lugar a presenza do fonema fricativo faringal /ħ/
Gato > ghato
O seseoÉ a ausencia do fonema fricativo dental xordo /θ/ e, no seu lugar, a presenza do fonema fricativo alveolar xordo /s/.Seseo total: o fonema /θ/ non se dá nin na coda nin no ataque da sílaba: rapasas / desSeseo implosivo: o fonema /θ/ non se realiza na coda das sílabas, pero si nos ataques: rapazas /des
Na morfoloxía nominal
1. Plural das palabras rematadas en –N tres solucións:
a) Plural –ns no occidente da Coruña e de Pontevedra: cans, xamóns, ladróns
b) Plural –s no nordeste e interior da Coruña, de Pontevedra e das provincias de Lugo e Ourense (agás a zona oriental): cas, xamós, ladrós.
c) Plural –is nas zonas orientais de Ourense e Lugo, no galego de Asturias, León e Zamora: cais, xamois, ladrois.
BLOQUE OCCIDENTAL
Ocupa a parte
occidental das
provincias da Coruña e
Pontevedra
PLURAL EN -ÓNS
BLOQUE OCCIDENTAL
Gheada Cheghar, amigho
Seseo Cansión, des, lus
Vogal temática –e- na 2ª p. do singular do Pretérito de Indicativo
colleches / collestes
Terminación –ÁN/-ÁN Meu irmán / miña irmán
Pronome TI Ti es de aquí?
TRAZOS MÁIS IMPORTANTES
BLOQUE CENTRAL
Abrangue as metades
orientais da Coruña e
Pontevedra e a case
totalidades de Lugo e
Ourense
PLURAL EN –ÓS
Gheda Só na parte occidental
Non seseo / seseo implosivo (occ.) Zapato / des - dez
Ditongo -OI Moito, noite
Terminación –AO/-Á Meu irmao / miña irmá
BLOQUE CENTRALTrazos máis importantes
Pronome TI (occ) /TU (or) Ti / tu que queres?
Ditongo -cua /-cacuando/ cando
Vogal temática –i- na 2ªp. Sing. do Pretérito de Ind. da 2ª conx. colliches
BLOQUE ORIENTAL
Comprende a parte
máis oriental das
provincias de Lugo e
Ourense, así como
as do galego exterior
(occidente de
Asturias e de León e
Zamora)
PLURAL EN –OIS
Non gheada
Non seseo
Ditongo –UI ou –U muito / muto
Terminación –ÁO/-Á Meu irmao / miña irmá
Pronome TU TU que queres?
Ditongo -cua/ -gua guardar, cuando
Terminación –ÍN frecuente camín, pequenín
Terminación –is na 2ª persoa do plural do Presente de ind.
Cantais, comeis
BLOQUE ORIENTALTrazos máis importantes