![Page 1: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/1.jpg)
Podróż przez Weizacker
Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu(region – Pomorze Zachodnie)
![Page 2: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/2.jpg)
Zapraszamy w podróż przez krainę złocącej się pszenicy i tynkowanych na biało domów. Podróż w miejsce, które skłania do pytań o jego wcześniejszych gospodarzy, o nakładanie się warstw kulturowych niemieckiej i polskiej.
Zapraszamy na fascynującą podróż przez Weizacker – dziś głównie część powiatu pyrzyckiego, a także stargardzkiego i gryfińskiego, w dolinie Płoni i w okolicach Jeziora Płoń i Miedwie.
![Page 3: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/3.jpg)
Historia suknem pisana
![Page 4: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/4.jpg)
Handlarz Otto Vogel, opisując noszony w Weizacker strój, pisał: „Spódnice muszą odstawać od ciała jak słomiane ule pszczele...”. Efekt ten osiągano, nakładając pięć, sześć lub nawet osiem spódnic!
![Page 5: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/5.jpg)
Po zdjęciu sztywne suknie zwijano w wałek zawiązany tasiemką i wkładano do kufra bądź stawiano w kącie szafy jak parasol.
![Page 6: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/6.jpg)
Historia stroju ludowego
odzwierciedla zmiany historyczne, społeczne i kulturowe.
Bogaty ubiór to bogate
dzieje...
![Page 7: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/7.jpg)
Stroje mieszkańców Weizacker łączą elementy lokalne i obce. Typową „szarą pyrzycką suknie” (sukmanę) opisano już w aktach wizytacyjnych miasta Wolina z 1560 r.
![Page 8: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/8.jpg)
Ciężki, sztywny strój z dużą ilością dość krótkich spódnic oraz kosztowne nakrycia głowy wskazują na fryzyjskie pochodzenie ludności Weizacker.
![Page 9: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/9.jpg)
Holendrzy i Fryzowie – specjaliści od robót wodnych byli celowo sprowadzani w okolice Miedwia i Płońska, gdzie dzięki swojej wiedzy osiągali wysoki status społeczny.
![Page 10: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/10.jpg)
Pyrzyczanie, którzy już w XVI w. cieszyli się opinią najlepszych tkaczy na Pomorzu, szybko przejęli nowe wzornictwo.
![Page 11: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/11.jpg)
Podczas uroczystości charakterystyczne stroje będące oznaką przynależności do miejscowej elity noszone były przez dorosłych i dzieci.
![Page 12: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/12.jpg)
Wielobarwne, bogato haftowane ubiory dziecięce były wiernymi miniaturami strojów dla dorosłych.
![Page 13: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/13.jpg)
Dawny strój pyrzycki był znacznie lżejszy i mniej ozdobny.
![Page 14: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/14.jpg)
Późniejsza wersja lokalnego ubioru podkreślała wysoki status społeczny i związki z trendami typowymi dla zachodniej Europy.
![Page 15: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/15.jpg)
Haftowane rękawice i pończochy pochodzą z zachodniej mody miejskiej.
![Page 16: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/16.jpg)
Jednak ich ornamentyka wykazuje wiele oryginalnych cech, niespotykanych w innych krajach.
![Page 17: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/17.jpg)
Zdobieniem chust, toreb i fartuchów zajmowały się nieliczne, specjalne hafciarki, które fach przekazywały z pokolenia na pokolenie.
![Page 18: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/18.jpg)
Wyroby dziewiarskie, jak pończochy czy rękawice należały do zwykłych zajęć domowych.
![Page 19: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/19.jpg)
Strój odświętny zakładany był tylko do kościoła lub podczas najważniejszych uroczystości, na przykład ślubów.
![Page 20: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/20.jpg)
Na ślub i wesele obowiązywał specjalny strój szyty specjalnie na tę okazję.
![Page 21: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/21.jpg)
Pełny strój kobiecy składał się z często z kilkunastu części.
![Page 22: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/22.jpg)
Szyciem gorsetów, spódnic i płaszczy zajmowali się lokalni krawcy. Każdy element miał określony krój, barwę i długość.
![Page 23: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/23.jpg)
W dawne regionalne stroje ubierano również lalki.
![Page 24: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/24.jpg)
Zanikanie stroju ludowego regionu Weizacker postępowało dość szybko. O ile w 1900 roku strój nosiło jeszcze około 500 kobiet i 8 mężczyzn...
![Page 25: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/25.jpg)
... o tyle przed II wojną światową już tylko około
10 osób.
![Page 26: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/26.jpg)
Na co dzień i od święta
![Page 27: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/27.jpg)
Częstym elementem wiejskiego krajobrazu Weizacker były okna otwarte w kierunku kwiatowych ogródków.
![Page 28: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/28.jpg)
Latem, po skończonej pracy lub w niedzielę mieszkańcy wsi gromadzili się przed wejściem do swych domów...
![Page 29: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/29.jpg)
Rozmawiali z sąsiadami i innymi współmieszkańcami, żartując i omawiając aktualne sprawy.
![Page 30: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/30.jpg)
Podczas ważnych uroczystości rodzinnych i kościelnych zakładano specjalnie przygotowane stroje.
![Page 31: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/31.jpg)
W czasach weizackerowskiej świetności strój ludowy noszony był przez młodzież...
![Page 32: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/32.jpg)
... jak i starsze pokolenia...
![Page 33: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/33.jpg)
... a nawet całe rodziny.
![Page 34: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/34.jpg)
Jedną z największych
i najbogatszych wsi było Brzesko, będące źródłem wiedzy
o miejscowym folklorze i tradycjach.
![Page 35: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/35.jpg)
Jednym z ważnych obrzędów było huczne weizackerowskie wesele, w którym udział brała cała wieś.
![Page 36: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/36.jpg)
Stałym dniem ślubów był czwartek, a następujące po nim uroczystości weselne trwały trzy dni.
![Page 37: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/37.jpg)
Poza świętami i uroczystościami roczny rytm życia wyznaczały prace w polu.
![Page 38: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/38.jpg)
Nazwy „Pyrzyce” i „Weizacker” podkreślają niezwykłą urodzajność okolicznych gleb, pozwalającą uprawiać dobre gatunki zbóż i zbierać wyjątkowo obfite plony.
![Page 39: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/39.jpg)
Słowiańskie „pyro” i niemieckie „Weizen” oznaczają właśnie pszenicę.
![Page 40: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/40.jpg)
Zimą niemal w każdym domu w Weizacker przędło się sukno.
![Page 41: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/41.jpg)
Wnętrza domów urządzone były praktycznie, ale posiadały pięknie zdobienia.
![Page 42: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/42.jpg)
Jednym z typowych dla wystroju weizackerowskich chat mebli był też szelbiąg – otwarty, zdobiony kredens.
![Page 43: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/43.jpg)
Stałe elementy wyposażenia – ręczne wykonany kołowrotek i ozdobne świeczniki. „Grzechotało w każdej chacie jak w warsztacie tkackim”.
![Page 44: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/44.jpg)
Ludność Weizacker była bardzo gościnna. W 1574 pyrzycki burmistrz Petrus Chelopeus napisał, że „Mieszkańcy ponad miarę goszczą obcych jadłem i napojem.”
![Page 45: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/45.jpg)
Ceramika z okolic Weizacker
![Page 46: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/46.jpg)
Ubrane odświętnie dzieci uczestniczyły w ważnych uroczystościach...
![Page 47: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/47.jpg)
Najmłodsi mieli też czas dla siebie, o czym
świadczą oryginalne miejscowe zabawki.
![Page 48: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/48.jpg)
Rozrywkę dla dorosłych zapewniały od czasu do czasu objazdowe grupy teatralne.
![Page 49: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/49.jpg)
Krajobraz utkany szachulcem
![Page 50: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/50.jpg)
Charakterystyczny krajobraz dawnego Weizacker tworzyły malownicze, zwykle owalnie ukształtowane wsie wplecione w mozaikę kolorowych pól.
Typowe, budowane techniką szachulcową domy, lśniły bielą odcinającą się od ciemnych, nasączonych dziegciem belek. Przez wieś prowadził wygodny, szeroki trakt, który do dziś pamięta echo końskich kopyt...
![Page 51: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/51.jpg)
Nieborowo, Ryszewo
Zabudowę wsi stanowiły głównie wąskofrontowe zagrody typu pyrzyckiego, choć pojawiały się również domy podcieniowe.
![Page 52: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/52.jpg)
Lettnin / Letnin
W okolicy przeważała typowo
owalnicowa, zachowana do dziś, zabudowa wsi.
![Page 53: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/53.jpg)
Domy ustawiano zwykle częścią szczytową do drogi,
z umieszczonym w fasadzie. wejściem do części mieszkalnej.
![Page 54: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/54.jpg)
Belkow / Bielkowo
Obszar zwany Weizacker na północ sięgał aż do Bielkowa.
![Page 55: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/55.jpg)
Brietzig / Brzesko
Przed domem stała często para drzew tworzących „zieloną bramę”.
![Page 56: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/56.jpg)
W 1959 roku w Brzesku było jeszcze 11 typowych wąskofrontowych zagród budowanych z szachulca.
![Page 57: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/57.jpg)
Na typową zagrodę oprócz domu składał się równolegle zbudowany spichlerz oraz zamykająca podwórze stodoła.
![Page 58: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/58.jpg)
Kościół w Brzesku zachwyca
do dziś drewnianym, polichromowanym stropem wykonanym przez pomocnika młynarza.
![Page 59: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/59.jpg)
Rischow / Ryszewo
Krajobraz Weizacker wzbogacały typowe budowle – młyny czy wiatraki...
![Page 60: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/60.jpg)
Sandow / Sądów
…oraz spichlerze, nieraz pokaźnych rozmiarów…
![Page 61: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/61.jpg)
KoniecKoniecDziękujemy za uwagę!
![Page 62: Podróż przez Weizacker Prezentacja Zespołu Szkół w Kołbaczu (region – Pomorze Zachodnie)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051516/56813eef550346895da96824/html5/thumbnails/62.jpg)
Tekst: Tekst:
Marcin Kowalski (Stowarzyszenie Spichlerz Sztuki)
Opracowanie prezentacji:Opracowanie prezentacji:
Agnieszka Palus
(Zespół Szkół w Kołbaczu)