1
UITSLAGONLINEENQUETECUSHINGBIJDEHONDFEBRUARI/MAART2016WatisCushingHetsyndroomvanCushingiseenverzamelingvanklinischetekensensymptomendieveroorzaaktwordtdooreentehoogcortisolgehalteinhetbloed.Debijnierenmakencortisol(stresshormoon)aanopbasisvaneensignaalafkomstigvanhethersenaanhangsel,dehypofyse.BijhetsyndroomvanCushinggaathetmismetdebalanstussendebijnierenendehypofyse.Deoorzaakiseentumorindehypofyseofeentumorindebijnier.DeenquêteDeonlineenquêteisgratisopgezetviawww.enquetemaken.nu,maarhaddebeperkingdatdelooptijdmaar4wekenis.Delooptijdwasvan6februaritot6maart2016.DeenquêteresultatenzijnvervolgensopgeleverdinExcelendezehebikdaarnaookgeanalyseerdmetbehulpvanExcel.HetdoelvandeenquêteDezeenquêteisbedoeldomelkaarteinformerenenvanelkaarteleren.DeinformatiedienaarvorenisgekomenuitdeenquêteisineersteinstantiebedoeldomeigenarenvanhondenmetCushinginzichttegeveninhoedeaandoeningzichmanifesteertofmanifesteerdeindehondenvananderen,enhoeanderendaarinbepaaldeopzichtenmeeomgaanofmeeomzijngegaan.DeinformatieisookbestemdvoordeendocrinologenvanfaculteitdiergeneeskundeinUtrecht,metwieikregelmatigcontactheboverdezeaandoening.Hetisinteressantomvanhentehorenhoezijtegenoverdezeinformatiestaan:bevestigtditwatzijalwisten,zittenergegevenstussenwaarzijvanopkijken?HuneventuelereactieszullenookweerwordengedeeldmetdeeigenarenvanCushinghonden,diedeuitslagvandeenquêtewillenbekijken.Ditdocumentzalwordengepubliceerdopwww.hondcushing.wordpress.comenopfacebookindebesloten“CushingContactGroep”.DegroeprespondentenDe55hondenwaarvoorenquêteszijningevuldbehoordentotledenvandefacebookgroep“CushingContactGroep”enlezersvanhetCushingblogwww.hondcushing.wordpress.com.Vandeze55hondenzijnerinmiddels15overleden.Bijdeze55hondenistussen2004enbegin2016Cushingvastgesteld.
2
Watishetgeslachtvanuwhond?
Cushingkomtzowelbijreuenalsbijtevenvoor.Hetaantaltevenindezegroepisopvallendgroot,bijna2/3vande55honden.
Reu19
Teef36
3
Welkrasisuwhond?Alaskanmalamute 1Americanbulldog 1Beagle 2Beardedcollie 1Bedlingtonterriër 1Bordercollie 1Borderterriër 1Bostonterriër 1Bretonsespaniël 1Cairnterriër 1Chinesenaakthond 1Duitsepinscher 1Dwergschnauzer 1Foxterriërgladharig 1Friesestabij 1Goldenretriever 1JackRussellterriër 4Kooikerhondje 1Kruising 12Labradorretriever 3LhasaApso 1Maltezer 1PolskiOwczarekNizinny 1Rottweiler 1Shihtzu 2StaffordshireBullterriër 2Teckel 7Whippet 2Yorkshireterriër 1Cushingkomtvoorbijallerassenenookbijkruisingen,maarvolgensdevakliteratuurhebbendevolgenderasseneenpredispositievoorCushing:Beagles,Poedels,Teckels,LabradorretrieversenDuitseHerders.HetaantalTeckelsisindezegroepbehoorlijkgroot,daarnagevolgddoorJackRussellterriërs,LabradorretrieversenBeagles.Hetgrootsteaantalzienwebijdekruisingen.Dezegroepisnietrepresentatiefvoorallehonden.Ookmoetenweerrekeningmeehoudendatervanhetenerasoftypehondgrotereaantallenrondlopendanvanhetandererasoftypehond.Zoisereenenormaantalkruisingenindehondenwereld.Aantallenvoorrassenkunnenwealleentracerenvoorhondenmeteenstamboom.De“lookalikes”zonderstamboomendekruisingenwordenstatistischnergensbijgehouden.Enkelevoorbeeldenvanrashondenmetstamboom:erzijnin2015bijna3.200Labradorretrieversmetstamboomgeboren(in2006:3.900).Teckels:bijna2.500in2015(in2006:1.700).JackRusselterriërsruim400enBeaglesbijna500(in2006:ookruim400enbijna500).(bron:https://www.houdenvanhonden.nl/fokken-met-je-hond/inschrijvingen-in-het-nhsb/
4
HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvermoed?Degemiddeldeleeftijdvandegroepvan55hondententijdevanvermoedenenvaststellenCushing:precies10jaar.DitisexactdegemiddeldeleeftijddieindevakliteratuuroverCushingbijdehondwordtgenoemd.Indezegroepwerdbij65%Cushingvermoedengeconstateerdopdeleeftijd8,9,10of11jaar.Wezienechterookdatdebandbreedteenormis:dejongsteindegroepwaarbijdestartvanCushingisvastgesteldwas2jaarendeoudste16jaar.
WaardoorvermoeddeuofuwdierenartsCushing?Hetmeestwerdengenoemd:veeldrinken,veelplassen,inhuisplassen,vraatzucht,dikkebuik,slechteofslechtgroeiendevachtofhaaruitval,sloomheid.Bijsommigehondenalleen:spierzwakteoflusteloosheid,ofafwijkendeleverwaardenbijeenroutinebloedonderzoek.Bijeenhondwerdnaastdemeestgenoemdeverschijnselenookaangezichtsverlammingvastgesteld.Eenanderehondhadalleenlastvanveeldrinkenenplassen,maarstortteonverwachtsvolledigintijdenseenwandeling.Deplasproblemenwerdenmeestalonderzochtop:blaasontsteking,hormoonverlies(gesteriliseerdeteven),nierproblemen,suikerziekte.Doordatdezegeenvanallenvantoepassingwaren,gingdeverdenkingrichtingCushing.BijeenhondwerdbijdeverdenkingrekeninggehoudenmetdepredispositievoorCushingbinnenhetras.
0
2
4
6
8
10
12
2jaar
4jaar
6jaar
8jaar
9jaar
10jaar
11jaar
12jaar
13jaar
14jaar
16jaar
Aantalhondenperleeftijd
Aantal
5
Hoeisdediagnosegesteld?OmCushingendeoorzaakvanCushingvasttestellenkunnendeonderstaandetechniekenwordeningezet:v LageDosisDexamethasonSuppressietest.Bloedtestomaantetonenofersprake
vanCushingis.Driekeerbloedafnamemetvieruurtussenpose;toedienenvandexamethasondirectnadeeerstebloedafname.
v UrineCortisolCreatinineRatiotest.Urinetestomaantetonenofersprakevan
Cushingis.Driedagenochtendurineopvangen,dederdekeernahettoedienenvandexamethasontablettenopdagtwee.
v Echografie.Techniekwaarbijgebruiktwordtvanhogefrequentiegeluidsgolven.
WordtbijCushinggebruiktomdevormvanbijnieren,nierenenleverteonderzoeken.AlsbeidebijnierenvergrootzijngaathetomCushingdooreenhypofysetumor,alseenbijniervergrootisgaathetomeenbijniertumor.Uitzaaiingenvaneenbijniertumorkunnenookwordengezienmetbehulpvaneenecho.
v MRIscan.MagneticResonanceImagingscan,eentechniekdiegebruikmaaktvan
magnetischegolvenenradiogolven.Brengtbotten,gewrichten,spieren,pezenenkraakbeeninbeeld.Wordtsomsingezetomdehypofysetumortemeten.
Testsdiezijningezet AantalhondenBloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR) 27Urinetest(UCCR) 9Bloedtest(LDDS) 5Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+Echografievandebuik 5Urinetest(UCCR)+Echografievandebuik 3Bloedtest(LDDS)+Echografievandebuik 2Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+Echo+MRIscanvanhoofd 1Bloedtest(LDDS)+Urinetest(UCCR)+MRIscanvanhoofd 1Urinetest(UCCR)+MRIscanvanhethoofd 1Conclusieopbasisvandeklinische(uiterlijke)verschijnselen 1Wiebegeleidt/begeleiddeuenuwhondophetgebiedvanCushing?Opmerking:inNederlandkandespecialistalleenwordengeraadpleegdopdoorverwijzingdooreendierenarts.Deuitslagenhieronderwijzenerop,dat5hondenzoweldeeigendierenartsalsdespecialistblevenzienendat2hondennaconsultbijdeeigendierenartsvoortaanalleendespecialistzagen.Mijndierenarts 47Mijndierenarts+eenspecialist(endocrinoloog) 4Eenspecialist(endocrinoloog) 2Mijndierenarts+eenspecialist(endocrinoloog)+anders 1Anders 1
6
WatisbijuwhonddeoorzaakvanCushinggeweest?
Bij10vande55hondenindezegroepiseentumoraaneenbijniergeconstateerd,bij45hondeneentumoraandehypofyse.Quapercentage(18%en82%)komtditredelijkdichtindebuurtvandepercentagesdieinvakliteratuurwordengenoemd(15%en85%).Bij3vande“Tumorhypofyse”gevallenwerdtevensalsoorzaak“Medicatie(prednisone.d.)genoemd.
Tumorbijnier18%
Tumorhypofyse82%
OorzaakCushing
7
WelkesymptomenvanCushingheeftubijuwhondwaargenomen? Symptoom Aantal PercentageVeeldrinken 55 100%Veelplassen 50 91%Vraatzucht 45 82%Afwijkingvacht 37 67%Dikkebuik 36 65%Verminderduithoudingsvermogen 29 53%Gewichtstoename 26 47%Afnamebespiering 26 47%Hijgen 25 45%Kaleflanken 24 44%Lusteloosheid 21 38%Kalkbultjesinhuid 16 29%Trillen,bibberen 14 25%Onrust 14 25%Droopyexpressie 11 20%Vreemdgeurendevacht 10 18%Dunnerimpeligehuid 10 18%Warmtemijden 10 18%Neurologischeverschijnselen 7 13%Verkleurdehuid 6 11%Ontstekingendienietovergaan 5 9%Breiigegeleontlasting 4 7%Rechtopliggen 2 4%Slechthumeur 1 2%WarenertijdensdeCushingnogandereaandoeningenuitdeonderstaandelijstaanwezig?Diabetesmellitus(suikerziekte) 0Pancreatitis(alvleesklierontsteking) 6Hypothyreoïdie(teweinigschildklierhormoon) 4DezevraagwerdgesteldomdatdegenoemdedrieaandoeningenregelmatigwordenaangetroffenbijhondenmetCushing.Waaruitbestaatofbestonddebehandelingvanuwhond?Geenbehandeling 3Alternatievemiddelen 1Vetoryl 43Vetoryl+alternatievemiddelen 4Vetoryl+alternatievemiddelen+complementaire/holistischebehandeling1Operatieaanbijnier 1Operatieaanhypofyse 2
8
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:hoeveelmgperdagenwatisofwaszijnofhaarlichaamsgewicht?
Delaagstedoseringkwamuitop0,27mgVetorylperkglichaamsgewicht(bijeenhondvan37kg).Dehoogstedoseringkwamuitop10mgVetorylperkglichaamsgewicht(bijeenhondvan5kg).1-3mgVetorylperkglichaamsgewichtkomthetmeestvoor.Alswekijkennaardedoseringdiedehondenperetmaalkrijgenofkregen:
Dehoeveelheiddiehondendagelijkskrijgenofkregenhangtsamenmetdriefactoren:lichaamsgewicht,beschikbarestandaarddoseringenenvervolgensdeindividuelebloedwaarden,alsdiewordenofwerdengemonitord.Veelhondenindegroepkunnentoemet20-40mg.Vetorylwerdindeafgelopenjarenverkochtindedoseringen:10,30,60en120mg.In2016isdaar5mgbijgekomen.Dezedoseringenpluscombinatieservanzijnduidelijkteherleidenindezegrafiek.
0
5
10
15
0-1mg
1-2mg
2-3mg
3-4mg
4-5mg
5-6mg
6-7mg
7-8mg
8-9mg
9-10mg
AantalhondenendoseringVetorylperkglichaamsgewicht
Reeks1
0
5
10
15
5mg
10mg
15mg
16mg
20mg
30mg
40mg
50mg
60mg
80mg
90mg
120mg
AantalhondenendagdoseringVetoryl
Reeks1
9
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:isofwasditeenstandaarddoseringofspeciaalvooruwhondgesplitst?
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:geeftofgafuditeenmaalperdag,ofgesplitstovertweemomentenperdag?
71%
25%4%
DagdoseringVetorylStandaardfabrieksdosering Gesplitstdoorapotheker Zelfgesplitst
73%
27%
AantalmalenVetorylperdag1maal 2maal
10
AlsuuwhondVetorylgeeftofgaf:wordtofwerderregelmatigeenbloedtest(ACTHstimulatietest)gedaanomdedoseringtemonitoren?Nee 9Eenkeerinhetbegin 8Meerderekereninhetbegin 16Regelmatig 18HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvastgesteldenalshijofzijisoverleden,hoeoudishijofzijgeworden?Demeestlinksgenoemdehondindezetabelis7jaaroudgewordenenleednoggeenjaaraanCushingtoenhijofzijisoverleden.Demeestrechtsgenoemdehondvertoondevanaf8jaarCushingverschijnselenenoverleed8jaarlater,opdeleeftijdvan16.
Indevakliteratuurwordteenprognosegenoemdvangemiddeld3jaarnahetvaststellenvanCushing.Bijde15overledenhondenindezeenquêtekwamdituitop2jaaren3maanden.Ditbehoeftwelwatuitleg:deprognoseverschiltbehoorlijkvanhondtothondenkanvariërenvanslechtsenkelemaandentotvelejaren.Hethangto.a.afvandeleeftijdwaaropCushingisbegonnenendeleeftijddiedehond–gezienhetras–kanbereiken,hetmomenttijdensdeontwikkelingvanCushingwaaropdediagnoseisgesteld,desnelheidwaarmeeeeneventueletumorgroeitendeplaatswaardezezichbevindt,hetalgehelegestelvandehond,degekozenbehandelingendematewaarindehondreageertopdebehandeling.
012345678
7jaaroud
10jaaroud
11jaaroud
11jaaroud
11jaaroud
12jaaroud
13jaaroud
14jaaroud
14jaaroud
15jaaroud
15jaaroud
15jaaroud
15jaaroud
16jaaroud
16jaaroud
LeeftijdoverlijdenenjarenCushing
JarenCushing
11
Alsuwhondisoverleden,ishij/zijoverledenaandegevolgenvanCushingofaanietsanders?Vande15overledenhondenzijner8overledenaandegevolgenvanCushing.4zijnoverledenaaneenandereoorzaakenvan3hondenisnietbekendofCushinghunuiteindelijkedoodsoorzaakisgeweest.HoeoudwasuwhondtoenCushingwerdvastgesteldenalsuwhondnogleeft,hoeoudishijofzijnu?Degroteuitschieterindezegrafiekiseenhonddienu10jaaroudisenal8jaarCushingheeft.
012345678
6jaar
8jaar
9jaar
10jaar
10jaar
11jaar
12jaar
12jaar
12jaar
13jaar
13jaar
13jaar
14jaar
16jaar
HuidigeleeftijdenjarenCushing
JarenCushing
12
Opmerkingenvanrespondentenaanheteindvandeenquête:v Jammerdateenoperatie(aandebijnier)zoveelkost,sommigebaasjeskunnendat
echtnietbetalen,ooknietmetafbetalingen.v OnzevorigehondhadookCushingontstaandoorprednisongebruik.v Goedbezig!v WijzijnnaeenmaandgestoptmetdeVetorylomdatonzehonderernstige
bijverschijnselenvankreeg.v HetzoumooizijnalsdeVetorylinhoeveelhedenvan20mgbeschikbaarkomt,nu
besteltonzedierenartsde120mgenstuurikditdoornaareenapotheekinBelgiëomhetomtelatenpakken.
v Fijndatuwsite/informatieaanwezigis.v Wezijninhetbegingestartmet120mg,volgensdeverpakkingenalgauwbleekdat
datteveelwas,zewasineenweekeenoudehond,inoverlegmetdeartsenbijhetlezenvandedocumentatieopdesitevanJewelzijnwegaanhalveren.
v Dierenartsheefter8maandenovergedaanomdiagnosetestellen,dagelijksplassen
inhuis,wehebbeneenanderedierenartsgenomen,wasalleenmaargeïnteresseerdomdeduremedicatieteverkopen.
v WezijnmetdeVetorylgestoptomdatdezehondchronischnierfalenheeftgekregen.
WedenkendatdeoorzaakhettoedienenvanVetorylis.DilemmahierbijisdatdeCushingnietbehandeldwordt.Maarhetrisicovanoverlijdenalsgevolgvannierfalenwastegroot.
v Superdatuzichzoinzetindezenogsteedsvageziekte!v Vanwegeartrose,leeftijdenverhoogdenierwaardenhebbenwijbeslotenonzehond
niettebehandelen.v Mooiinitiatief,benbenieuwdnaarderesultaten.Succes.v Hoophiermee'nkleinebijdrageteleverenvoorandereCushing-patiënten.v Detumorwastegrootomnogteopereren.neurologisch,hyperactief,adhdgedrag.
Cushingterugkunnentracerennaarvoorouders(grootvader,dieweeruitbroer/zusinteeltkwam),enindelijnzelf(halfzusvanmoeder(geopereerdehypofysetumor).
v Wehebbenonzehondhelaasinmoetenlatenslapen.Demedicatiesloegbijhaarniet
aanzelfsnaverhogingvandemedicatiekwamergeenenkeleverbetering.Medicatieisergprijzig!
13
v Cushinggingrazendsnelenzondermedicatie(behalvethyroxineenpijnstilling/ontstekingsremmer)washetsnelafgelopenhelaas.
v Mijnhondisoverleden,omdatzeeenbeenbreukhadtengevolgevanbotkanker.Dit
komtvakervoorbijRottweilers.IkweetnietofdeCushinghiereenbijdrageaanheeftgehad.
v Onsvermoedenis,dathetdoordeCushingis,datonzehondgestorvenisaande
gevolgenvaneenpancreatitis.Zehad3antibioticakurengehad,baxters,echo's,...nikshielp.Zeheeftdelaatste2maandenheelveelafgezien,zewasop.
v Onzehondverlooraanheteindsnelgewicht.Maarzehadookonbekendeplekkenin
haarlever.Ditwastezienopeenecho.Verderhadzeveelvettumoren.Hoeouderzewerdhoemeerdesymptomenwerdenquavachtenhuid.Zehadookroos.
v alleinfooverdebehandelingvanmijnhondopmijnsite
http://users.telenet.be/leonlieve/homepage/cushing.htmv Zeerstijvegangophetlaatst.artroseenartritis.v VermoedelijkisonzehondoverledenaanCushing(epileptischeaanvallenten
gevolgevandetumor),erwarengeenandereverklaringenvoordeaanvallendieelkaarzosnelachterelkaaropvolgdendateuthanasienodigwas.Maarerisnooiteenscanvanzijnhoofdgemaakt.
v Ikherinnermijhetverdriet,demachteloosheidenkennisiskracht.Vandaardatik
ditinitiatiefechtwaardevolvind.ConclusiesDegroeprespondentenistekleinomhardeconclusiestetrekkenoverhondenmetCushinginhetalgemeen.WelzienweeenaantalzakendiebekendzijnoverCushingminofmeerbevestigdindeuitslagenoverdezegroep.Enwekrijgeninzichtindevariatiestussende55hondenmetCushing.Deuitschietersindestatistiekenvandezeuitslagengeveneigenarenongetwijfeldzowelhoopalsvrees.Maardeuitslagenbiedentochvooralonderlingvergelijkingsmateriaal,endaardoorwellichtwatmeerhouvastbijdebegeleidingvaneenhondmetCushing.Hartelijkdankaanallerespondentenvoorhetdelenvanhunervaringeneninformatie!MoniquePostpost.monique@gmail.comDenHelder,4mei2016