![Page 1: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/1.jpg)
OVERHEID
![Page 2: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/2.jpg)
• Vrije markteconomen klassieken:Vrije markteconomen:
De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken dus alleen naar het aanbod. De overheid moet een kleine rol spelen
![Page 3: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/3.jpg)
• Keynes:In de jaren ’30 bracht de markt geen uitkomst en we belandde in een lange crisis. De economie zakte steeds verder af. Keynes zag het als taak van de overheid om de economie te stabiliseren. Hij keek naar de vraagkant
![Page 4: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/4.jpg)
• Marx:Dacht dat bedrijven steeds groter zouden worden en dat kapitaal in steeds minder handen zou komen. Dit zou uiteindelijk leiden tot een ineenstorting van het systeem.
![Page 5: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/5.jpg)
Omvang collectieve sector
![Page 6: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/6.jpg)
Nadelen grote collectieve sector1. Verminderd keuzevrijheid2. Hoge lasten: minder stimulans om meer te
werken/produceren
![Page 7: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/7.jpg)
Soorten goederenCollectieve goederen:
Goederen waar je mensen niet van kan uitsluiten (dijken, defensie, rechtspraak)
Quasi-Collectieve goederen: Individuele goederen die door de overheid worden gemaakt.
Individuele goederen: Je kan aanwijzen wie er hoeveel gebruik van maakt en je kan mensen ervan uitsluiten
![Page 8: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/8.jpg)
Collectieve lasten
![Page 9: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/9.jpg)
Collectieve sector
![Page 10: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/10.jpg)
• http://www.youtube.com/watch?v=MzCywGh6P30
![Page 11: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/11.jpg)
Belastingen box 1• Stap 1:Bereken belastbaar inkomen:
Bruto inkomenAftrekposten –Bijtellingen +Belastbaar inkomen
![Page 12: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/12.jpg)
Aftrekposten • Arbeidsgerelateerde kosten: de reiskosten
woon-werkverkeer.• hypotheekrenteaftrek.• Buitengewone lasten: bijvoorbeeld hoge
ziektekosten, studiekosten, kinderopvang.• Giften.
![Page 13: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/13.jpg)
bijtellingen-Eigenwoning forfait-Lease-auto
![Page 14: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/14.jpg)
Vervolgens ga je met schijven rekeneneerste schijftweede schijfderde schijfvierde schijf
€ 0 tot en met € 6.800€ 6.801 tot en met € 21.800€ 21.801 tot en met € 48.100meer dan € 48.100
35,7%37,05%50%60%
Bereken belastingen bij belastbaar inkomen van 30.000
![Page 15: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/15.jpg)
Belastbaar bedrag € 30.000,- schijf 1 6.800,- x 35,7% = 2.427,60 over € 23.200,- schijf 2 15.000,- x 37,05% = 5.557,50 over € 8.200,- schijf 3 8.200,- x 50% = 4.100,-- + over 0 belasting: 12.085,10
![Page 16: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/16.jpg)
Belasting
![Page 17: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/17.jpg)
• Aan het eind mag je de heffingskorting ervan afhalen:
• 12.085 – 2.500 =
![Page 18: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/18.jpg)
BOX 3• 30 procent van een fictief rendement van 4%
oftewel 1,2 procent na aftrek van de vrijstelling
![Page 19: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/19.jpg)
• Nivellering: inkomensverschillen worden relatief kleiner
• Denivellering: inkomensverschillen worden relatief groter.
• Proportioneel: inkomensverschillen blijven relatief gelijk.
![Page 20: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/20.jpg)
Nivellering/denivellering• Iedereen betaalt 1000 euro belasting• Iedereen betaalt 30% met een heffingskorting
van 8.000 euro
![Page 21: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/21.jpg)
Sociale zekerheid
![Page 22: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/22.jpg)
Kosten sociale
zekerheid
![Page 23: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/23.jpg)
Uitkeringen: soorten
![Page 24: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/24.jpg)
Voor en nadelen uitkeringen• Voordelen– Armoedebestrijding– Stabilisatie
• Nadelen– Hoge lasten/wig– Concurrentiepositie komt in gevaar– armoedeval
![Page 25: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/25.jpg)
SALDIBegrotingssaldo=Inkomsten – uitgavenFinancieringssaldo = begrotingssaldo + aflossingFinancieringssaldo = inkomsten – uitgaven (excl. Afl.)Financieringssaldo = - verandering staatsschuld
![Page 26: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/26.jpg)
Emu tekort Nederland
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008**
2009*
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
Series1
![Page 27: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/27.jpg)
Schuld Overheid
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008**
2009*
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
Series1
![Page 28: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/29.jpg)
Voor en nadelen schuldVoordeel:
Als het goed wordt gebruikt kan het later tot een hoger inkomen leidenKan stabiliserend werken
Nadeel:Last voor toekomstige generatiesCrowding out effect:hogere rente
![Page 30: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/30.jpg)
Verschillende gedachten overheidstekort
• Klassieken: overheid mag geen tekort hebben. Ze drukken particuliere investeringen weg
• Keynes: overheid moet in tijden van crisis tekorten creëren om de vraag te vergroten
Laatste jaren:Trendmatige begrotingsnorm: Verandering van inkomsten vang je op door bij te lenen of af te lossen. Uitgaven tegenvallers moet je bezuinigen
![Page 32: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/32.jpg)
• Zalm norm:Stel je schat de groei van het NI komende 4 jaar in op 3%.
• Als de inkomsten tegenvallen of meevallen doe je niks. Tegenvallers of meevallers in de uitgavenkant compenseer je wel:
Groei per jaar (gem 3%)
Uitgaven Ink Saldo
J1: 2% +4% 3% (bezuin) + 2% Tekort
J2: 4% +2% 3% (extra) + 4% Overschot
J3: 5% +1% 3% (extra) + 5% Overschot
J2: 1% +5% 3% (bezuin) +1% Tekort
![Page 33: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/33.jpg)
Functies overheid• Allocatiefunctie• Stabilisatiefunctie• (her)verdelingsfunctie
![Page 34: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/34.jpg)
Doelstellingen economische politiek
1. Evenwichtige arbeidsmarkt2. Prijsstabiliteit3. Evenwichtige betalingsbalans4. Rechtvaardige inkomensverdeling5. Evenwichtige duurzame groei
![Page 35: OVERHEID. Vrije markteconomen klassieken: Vrije markteconomen: De prijs zorgt ervoor dat alle markten ruimen: al het aanbod wordt verkocht. Zij kijken](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062703/5551a0ef4979591f3c8b8b53/html5/thumbnails/35.jpg)
Instrumenten economische politiek• Belastingen• Wetgeving• Subsidies