Download - Osmanli devletinde kültür ve medeniyet
OSMANLI DEVLETĠNDE
KÜLTÜR VE MEDENĠYET
PADĠġAH
• PadiĢahların BaĢa Geçmesi
(Veraset Sistemi)
Osmanlı ailesinin bütün erkekleri taht
üzerinde hak sahibi idiler.Eski Türk Devlet
geleneğinden kaynaklanan bu sistem(Kut
anlayısı)taht kavgalarına neden oluyordu.
Veraset Sistemindeki Değismeler:
* Fatih Sultan Mehmet bu sakıncayı ortadan
kaldırmak için tahta geçme yöntemini
belirleyen bir kanunname düzenledi.
Bu kanunla Fatih'in amacı:
1 -Taht kavgasına son vererek,ülkenin
birlik ve bütünlüğünü sağlamak,
2- En GÜÇLÜ olanın padisah olmasını
sağlamaktı.
*I.AHMET zamanında yapılan değisiklikleEN YASLI ve AKILLI olanın (EKBER VE
ERSED) padisah olmasıesası benimsendi.
AÇIKLAMA: Ekberiyet sistemi Sehzadelerarasındaki rekabet duygusunu ortadan
kaldırması bakımındanOLUMSUZ,taht kavgalarına son vermesi
bakımından da OLUMLU sonuçlardoğurmustur.
PadiĢahların YetiĢmesi:
16. yüzyılın sonlarına kadar sehzadeler
14-15 yaslarına gelince, Anadoludaki sancaklara
SANCAKBEYĠ olarak gönderilirlerdi.
Burada bir LALA'nın yanında devlet
yönetiminde tecrübe kazanmaları sağlanırdı.
III. Mehmet'ten sonra sehzadelerin SANCAĞA
ÇIKMA usulü kaldırıldı.
(Sehzadeler sarayda KAFES HAYATI
yasadılar.)
MERKEZ TEġKĠLATI
SARAY
DĠVAN-I HÜMAYUN
SARAY
Enderun (Ġç Saray)
Birun (DıĢ Saray)
Harem-i Hümayun
Enderun
Saray okuludur.
Birun
Devlet meselelerinin görüĢüldüğü
kısımdır.
PadiĢahın resmi hayatı burada geçerdi.
Harem-i Hümayun
PadiĢahın aile hayatının geçtiği
bölümdür.
DĠVAN-I HÜMAYUN
DĠVAN-I HÜMAYUN
Osmanlı Devleti’nin merkez teĢkilatının en
önemli organıdır.(Orhan Bey)
Siyasi, Adli, Askeri, Mali iĢler görüĢülürdü.
Günümüzdeki bakanlar kuruluna benzemekle
birlikte Ģikayet ve davalara bakması özelliğiyle
bakanlar kurulundan ayrılır.
DĠVAN-I HÜMAYUN’UN
DOĞAL ÜYELERĠ
• Sadrazam
• Vezirler
• Defterdar
• NiĢancı
• Kazasker
• ġeyhülislam
SADRAZAM
Ordulara komutanlık ederdi.
(Serdar-ı Ekrem)
Diğer vezirleri ve devlet adamlarını denetlerdi.
Sadrazamlık makamına “PaĢa Kapısı” ya da Bab-ı Ali adı verilmiĢtir.
Bu günkü baĢbakan gibidir.
Kazasker
(Kadıasker)
Askeri davalardan ve adalet iĢlerinden
sorumludur.
I. Murat
Kadı ve müderrislerin atamalarını
yapar, görevden alırdı.
Rumeli kazaskeri kıdem bakımından Anadolu
kazaskerinden daha önde yer almıĢtır.
BaĢkent Kadısı PadiĢah
Defterdar
Anadolu ve Rumeli defterdarı olmak üzere iki
defterdar vardır.
Devletin mali iĢlerinden sorumludurlar.
Bu günkü Maliye Bakanı’dır.
NĠġANCI
PadiĢahın ve divanın yazıĢmalarını yapardı.
Ferman ve beratların üzerine padiĢahın
tuğrasını çekerdi.
Fethedilen toprakları gelirlerine göre defterlere
kaydederdi. (Tahrir Defteri)
PadiĢahın emriyle dirliklerin dağıtımını yapardı
Reis’ül Küttap
Önceleri niĢancıya bağlı iken XVII. Yüzyıldan
itibaren dıĢ iĢlerden sorumlu hale getirilmiĢtir.
ġEYHÜLĠSLÂM
ġeyhülislâm, Osmanlı Devleti kurulduğu
zamanlarda divan üyesi değildi.
Kanunî döneminden itibaren divan üyesi oldu.
Din, adalet ve eğitim iĢlerine bakardı.
Divanda alınan kararların Ġslâm dinine uygun
olup olmadığı konusunda fetva verirdi.
KAPTAN-I DERYA
Osmanlı donanmasının baĢkomutanıydı.
Ġstanbul’da bulunduğu zamanlarda toplantılara
katılırdı.
Donanma ve tersanelerle ilgilenirdi.
Yeniçeri Ağası
Divanda alınan kararları yeniçerilere bildirmek
üzere divan toplantılarına çağrılır ve görüĢleri
alınırdı.