Oktober 2010
Sociaal- en fiscaalrechtelijke gevolgen van inkomsten uit artistieke activiteit
Kathleen DeboutteConsulent
Enkele mythes de wereld uit…
• “Kunstenaar”: geen apart statuut binnen sociale zekerheid of belastingen
• Essentie van “het” statuut is NIET gegarandeerde uitkering in combinatie met artistieke activiteit
Essentie van “het” statuut
“Hoe wordt inkomen uit artistieke activiteit gekwalificeerd binnen sociale zekerheid & door fiscus ?”
Aanknopingspunt ≠ hoedanigheid persoon die de activiteit uitoefent, maar type van activiteit
Al dan niet professioneel karakter van de activiteit ≠ relevant
Deel 1
SOCIALE ZEKERHEID
Sociale zekerheid: wat ?
Sociale zekerheid
Rechten : sociale bescherming
Plichten : sociale bijdragen
Aanknopingspunten
Sociale zekerheid:3 regimes
(“statuten”)
Werknemer/Uitzendkracht
(SBK)Zelfstandige Ambtenaar
Belang: verschillende rechten & plichten naargelang statuut
Werknemer versus zelfstandige: rechten
WERKNEMER ZELFSTANDIGE
•ziekteverzekering•gezinsbijslag•uitkering bij arbeids-•ongeschiktheid •pensioen•arbeidsongevallen & beroepsziekten
•werkloosheidsuitkering •vakantiegeld
•ziekteverzekering •gezinsbijslag•uitkering bij arbeids-ongeschiktheid, •pensioen•faillissement(uitkeringen < werknemers)
MAAR•geen werkloosheidsuitkerin•geen arbeidsongevallen & beroepsziekten
Werknemer versus zelfstandige: plichten
WERKNEMER ZELFSTANDIGE
Sociale bijdragen:WN: 13,07 % brutoloonWG: min. 32,44 % bovenop brutoloon
Sociale bijdragen:•Basistarief:22 % netto geherwaardeerd inkomen 3 jaar voordien •Hoofdberoepmin.bijdrage Bijberoep:•< € 1.263,48 netto/jr geen bijdragen
Werknemer versus zelfstandige: plichten(vervolg)
WERKNEMER ZELFSTANDIGE
Andere verplichtingen:•Dimona-aangifte•Verzekering arbeidsongevallen•Dienst preventie & bescherming op het werk•Loonsberekening (bruto netto)•Inhouding/doorstoring sociale zekerheid & bedrijfsvoorheffing•Uitbetaling nettoloon (termijn !)•Afleveren sociale documenten (o.a. C4)
werkgever
Andere verplichtingen:•Facturatie•Boekhouding•BTW (aanrekenen, aangifte, doorstorten)•Voorafbetalingen (belastingen)•Kwartaalbijdragen•…
zelfstandige
Sociale zekerheid & artistieke prestaties
Hoe wordt inkomen uit artistieke activiteit
ondergebracht in de verschillende
statuten van de sociale zekerheid ?
Sociale zekerheid & artistieke prestaties(vervolg)
Aanknopingspunt ≠ hoedanigheid van de persoon die de activiteit uitoefent (“kunstenaar”)
Al dan niet professioneel karakter van de activiteit ≠ relevant
Criteria:1. type van activiteit (artistiek)
2. modaliteit (in opdracht of niet)
1. Type van activiteit
ACTIVITEIT = “ARTISTIEK” wat ?• Creatie of uitvoering of interpretatie van
artistiek oeuvre• Audiovisuele en beeldende kunsten,
muziek, literatuur, spektakel, theater, choreografie
• Tegen betaling van een loon
“Artistiek oeuvre”: wat ?
• Feitenkwestie• Nog geen rechtspraak• Advies Commissie Kunstenaars (niet
bindend)bv. niet: geven van artistieke cursussen, architect, mannequin, grafisch ontwerper, journalist,… tenzij wordt bewezen dat het creatieve aspect primeert
“Loon” – wat ?
• Elke vergoeding die wordt toegekend als tegenprestatie voor het leveren van artistieke prestatie of produceren van artistiek werk
• Uitzondering: KOSTENVERGOEDING- reëel- forfaitair (vrijwilligersvergoeding & kleine vergoedingsregeling kunstenaars)
2. Modaliteit: opdracht of niet ?
Onderscheidend criterium → modaliteit van de prestatie
A. Artistieke prestatie in opdracht
B. Artistieke prestatie niet in opdracht
C. Exploitatie van auteursrechten
2. Modaliteit (vervolg)
IN OPDRACHT =>
principieel statuut vanwerknemer TENZIJ
bewijs socio-economische onafhan-kelijkheid zelfstandige
(uitsluitingen: opvoering in familiekring; mandataris van rechtspersoon)
NIET IN OPDRACHT =>
regelmatig: zelfstandige
OFoccasioneel: buiten toepassingsgebied RSVZ
Combinatie van statuten
Zelfstandig in bijberoep
Hoofdactiviteit als:-Loontrekkende (50 %voltijdse betrekking)-Ambtenaar (8m of 200 d/j + 50 %/m)-Vastbenoemdeleerkrachten (60 % voltijds uurrooster)
Loonvervangend inkomen uit SZ
Gelijkgestelde met Bijberoepers≤ € 5.982,48:- studenten < 25 j.- gehuwden ten laste- weduwen recht overlevingspensioen- Vastbenoemde leerkrachten(uurrooster tss. 50 en 60 %)
Werknemer of zelfstandige ?(vervolg)
Specifiek voordeel gekoppeld aan statuut van werknemer: verlaging loonlast
(Vrijstelling patronale bijdrage van € 55,67 v/h bruto dagloon of € 7,33 v/h bruto uurloon / voorwaarde minimuminkomen @ ≥ € 60,44 /dag of ≥ € 7,95 /uur)
Werknemer of zelfstandige ?(vervolg)
Explotatie van auteursrechten
Werknemer :
Geen sociale bijdragen,tenzij verdoken loon
Zelfstandige:Geen sociale bijdragen
voorwaarde: sociale bescherming ≥
zelfstandigenstatuut
Deel 2
BELASTINGEN
A. Belastbare categorieën
Inkomsten&
belasting
Onroerendeinkomsten
Roerende Inkomsten
(auteursrechten)
Beroeps-Inkomsten:
-Winsten en baten(zelfstandige)
-Bezoldigingen(werknemer)
Diverse Inkomsten:
-Occasioneleinkomsten
-Prijzen en subsidies
Niet belastbaar:KVR, vrijw. en kostenverg.
B. Kosten
(forfaitaire vs. werkelijke kosten)
B.1. Forfaitaire kosten
• Forfaitaire beroepskosten:percentage per inkomensschijf
B.2. Werkelijke kosten
• Voorwaarden– Verband houden met de beroepswerkzaamheid– Tijdens het belastbaar tijdperk gedaan of
gedragen– Om belastbare inkomsten te verkrijgen of te
behouden– Echtheid en bedrag bewezen (eventueel een
redelijke raming)
C. Tarief
Inkomsten&
belasting
Onroerendeinkomsten:
KI
Roerende inkomsten:
Afzonderlijk belast 15 %
Beroeps-inkomsten:
Progressief in schijven 25 - 50 %
Diverse inkomsten:
Occasionele inkomstenAfzonderlijk belast
33 %
Prijzen en subsidies16,5 %
(€ 3.310 vrijgesteld)
Samenvatting
Onbezoldigde activiteiten(geen belastingen en sociale bijdragen)
Bezoldigde activiteiten(geen kostenvergoeding)
Reële kostenvergoeding
Forfaitairekostenvergoeding
Inkomstenbelasting Sociale zekerheid
Vrijwilligers-vergoeding
Kleine vergoedingsregeling
Artistiek in opdracht(werknemer,
keuze zelfstandige)
Niet artistiek of geen opdracht(gezag: werknemer,
geen gezag: diverse ink./zelfst)
Roerendeinkomsten
Auteursrechten(vrijstelling, zie vw.’en)
Onroerendeinkomsten
Diverseinkomsten
Beroepsinkomsten(ev. sociale bijdragen)
Socio-culturele prestaties(vrijstelling, zie vw.’en)
Beschermingsmechanismen van de sociale zekerheid
• Doel van sociale zekerheid: “sociale bescherming” bieden
• Gegarandeerd basisinkomen in geval van bv. ziekte, invaliditeit, pensioen, …
• Indien men als werknemer heeft gewerkt: ook bescherming tegen werkloosheid
Werkloosheid – toegangsvoorwaarden
• Voorwaarden voor werkloosheidsuitkering = dezelfde voor alle beroepen (geen specifieke regeling voor kunstenaars
• Algemene toegangsvoorwaarden: - bepaald # dagen in loondienst- wachttijd hebben doorlopen- in het verleden rechten opgebouwd
één uitzondering voor podiumkunstenaars:aantal dagen kan worden bewezen aan de hand van fictief dagloon i.p.v. reëel gepresteerde dagen= “cachetregeling”
Bijzondere regels voor kunstenaars
• Indien een uitkering wordt bekomen: regels zijn dezelfde voor iedereen
• Twee bijzondere regels voor kunstenaars:- “voordeelregeling” (korte contracten)- vrijstelling niet-artistiek werk (156 ‘artistieke’ arbeidsdagen/18 maanden)
Werkloosheid & activiteit
• Zelfstandigen: hoofdberoep = uitgesloten• Bijberoep: alleen artistiek !!• Werknemers: aanduiden op stempelkaart• Formaliteiten:
- C1 Artiest- bepaalde gevallen aanduiden op stempelkaart- cumul max. 3.722,16 Eur netto/jaar
Werkloosheid & activiteit
• Vrijwilligers: voorafgaande toelating• Reële onkosten: toelating RVA• KVR: aanduiden op stempelkaart
Nog vragen?
1. Meer informatie vindt u op www.kunstenloket.be
2. Kunstenloket organiseert: • Individuele consultaties in Gent,
Antwerpen en Brussel (op afspraak) • Telefonische permanenties op maandag-
en donderdagnamiddag• Infosessies & themanamiddagen