Download - Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN
![Page 1: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/1.jpg)
Naturalis 1 - 1e trim
BORDPLANNEN
C. DiscartE. Vanoutrive
![Page 2: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/2.jpg)
1 ORGANISMEN IN HUN BIOTOOP
Hoofdstuk 1
BIOTOOPSTUDIE IN HET BOS
Hoofdstuk 2
HOE ZIJN BLOEMPLANTEN
OPGEBOUWD?
![Page 3: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/3.jpg)
loofbos / naaldbos
houtachtige stengels
kruidachtige stengels mos, paddenstoelen
via ontbinders = reducenten strooisellaag → bladgrond → humuslaag
bodemhardheid & vochtigheid bepalen
1. Organismen in hun biotoop
Natuurlijk evenwicht
Kan je determineren:planten & dieren
•zwammen•= BIOTISCH
Plaats waar organismen samenleven onder bepaalde levensvoorwaarden= ABIOTISCH
boomlaag
struiklaag
kruidlaag
moslaag
bosbodem
ondergrond
BOS
Etagegroei & bosdieren
Bodemdieren & sporen
lichtinval & temperatuur
![Page 4: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/4.jpg)
opname van water en mineralenvanuit de bodem
2. Delen van een bloemplant + functie
BLADERENverdampen van water(continue stroom in plant)
transport van water en mineralennaar alle delen van de plant
STENGEL
WORTEL
![Page 5: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/5.jpg)
3. Wortel van een bloemplant
BOUW bv. herderstasje bv. prei
AANPASSINGEN
- opnamefunctie: vele fijne wortelhaartjes- groeifunctie: beschermend wortelmutsje- steunfunctie: diep en uitgebreid wortelstelsel (bv. beuk)
hechtwortels om hoger te groeien (bv. klimop)- opslagfunctie: reservevoedsel in verdikte wortels (bv. biet)
wortelharen
wortelmutsje
1 hoofdwortel
zijwortels
velebijwortels
![Page 6: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/6.jpg)
4. Stengel van een bloemplant
BOUW
AANPASSINGEN
- transportfunctie: verbinding tussen wortel en bladeren/bloemen- groeifunctie: eindknop (hoofdstengel) + okselknop (zijstengels)- steunfunctie: draagt bladeren, knoppen, bloemen, vruchten- opslagfunctie: reservevoedsel in verdikte stengels (bv. aardappel)
stengel
eindknop
okselknop
blad
![Page 7: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/7.jpg)
5. Blad van een bloemplant (1)
VERSCHEIDENHEID
insnijdingen bladrand
insnijdingen bladschijf
bladstand
nervatuur
![Page 8: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/8.jpg)
6. Blad van een bloemplant (2)
BOUW
AANPASSINGEN
- verdampingsfunctie: groot plat bladoppervlak- transportfunctie: via bladsteel en uitgebreid bladskelet- steunfunctie: met verbrede bladsteel op de stengel- opslagfunctie: reservevoedsel in verdikte bladeren (bv. ui)- groeifunctie: (fotosynthese - zie later)
bladschijf
bladsteel
hoofdnerf
zijnerven
bladmoes
bladrand
bladschede
![Page 9: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/9.jpg)
Hoofdstuk 3
HOE ZIJN GEWERVELDE DIEREN
OPGEBOUWD?
1 ORGANISMEN IN HUN BIOTOOP
![Page 10: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/10.jpg)
7. Gewervelde dieren
GEWERVELDEN
wervelkolom
kop – romp – ledematen
5 klassen:
- vissen- amfibieën- reptielen- vogels- zoogdieren
Kenmerken:
- constante lichaamstemperatuur (haren en/of vetlaag)- zogen hun jongen- levendbarend (2 uitzonderingen)
![Page 11: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/11.jpg)
(bv. konijn)
(bv. kat)
8. Gewervelden: aanpassingen omgeving
- stappen
- springen
- lopen
- graven
- vliegen
- voortbeweging
- ademhaling
- lichaamstemp.
- voortplanting
- overgangsklasse van vissen → reptielen
- huidademhaling door naakte huid
- metamorfose van kikkerdril → kikker
WATER WATER & LAND LAND ZINTUIGEN
Vissen & Amfibieën Zoogdieren ProoidierZeezoogdieren
Roofdier
![Page 12: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/12.jpg)
9. Gewervelden: inwendige bouw
SPIJSVERTERING
mond
slokdarm
maag12-vingerige darm← galblaas ← lever← alvleesklier
dunne darm
ADEMHALING
UITSCHEIDING
neusluchtpijpluchpijptakkenlongen
middenrif
nierenurineleidersurineblaasurinebuis
TRANSPORT
VOORTPLANTING
bloedvaten
hart
milt
♀: eierstokken, eileiders, baarmoeder, vagina
♂: teelballen, balzak zaadleiders, penis
blinde darm + appendix
dikke darmendeldarmaars
![Page 13: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/13.jpg)
10. Gewervelden: aanpassing voedingswijze
Konijn Mens Kat
planteneter alleseter vleeseter
BORSTHOLTE- ademhaling- transport- (spijsvertering)
BUIKHOLTE- spijsvertering- uitscheiding- voortplanting- transport
![Page 14: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/14.jpg)
Hoofdstuk 1
WAARUIT ZIJN ORGANISMEN
OPGEBOUWD?
2 BOUWSTENEN VAN ORGANISMEN EN MATERIE
![Page 15: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/15.jpg)
11. Plantencel & dierlijke cel
Organisme → stelsels → organen → weefels → cellen ‖
kleinste levende eenheid van een organisme!
vacuole celplasma
bv. mondslijmvlies
bv. ajuinvlies
celkern
celmembraan
bladgroen
celwand
![Page 16: Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022062315/568151a9550346895dbfd94f/html5/thumbnails/16.jpg)
12. Van cellen tot organimse
vb. dekweefsel transportweefsel steunweefsel deelweefsel
spierweefsel klierweefsel kraakbeenweefsel
CELLEN → WEEFSELS → ORGANEN → STELSELS → ORGANISMEN
groepering van organen die samen instaan voor 1 bepaalde levensfunctie
levend wezen doorharmonieuze samen-werking van stelsels
groepering van cellen met dezelfde - vorm - functie
groepering van weefselsmet een gemeenschappelijkefunctie
vb. blad stengel
maag longtak