Wydawnictwo dofinansowane z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego (Program Operacyjny Kapita³ Ludzki, Dzia³anie 9.1.2) w ramach realizacji projektu „Przysz³oœæ jest w liczbach. Realizacja programów rozwijaj¹cych
kompetencje matematyczne i informatyczne w liceach powiatu ¿yrardowskiego.”
¯yrardów 2014
Moja edukacja, moja przysz³oœæ
Marcin Rosiñski
Poradnik dla maturzystów
Uczniowie Liceum Ogólnokszta³c¹cego w Puszczy Mariañskiej i Liceum Ogólnokszta³c¹cego Zespo³u Szkó³ Nr 3 w Wiskitkach brali udzia³ w warsztatachdoradztwa edukacyjnego i zawodowego. Ka¿dy warsztat sk³ada³ siê z trzech modu³ów: „Mój potencja³ – moja przysz³oœæ. Jak oceniæ swoje mo¿liwoœci edukacyjne i zawodowe?”, „Matura i co dalej? Kierunki kszta³cenia” oraz „Odchodzimy od stereotypów – równoœæ p³ci w karierze naukowej i zawodowej”. Warsztat obejmowa³ 9 godzin szkoleniowych.
Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Czes³awa Tañskiego w Puszczy Mariañskiej
Oddajemy publikacjê „Moja edukacja, moja przysz³oœæ. Poradnik dla maturzystów”, która powsta³a podczas realizacji projektu „Przysz³oœæ jest w liczbach. Realizacja programów rozwijaj¹cych kompetencje matematyczne i informatyczne w liceach powiatu ¿yrardowskiego” dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Spo³ecznego.Poradnik jest tak¿e efektem Waszej pracy. Wspólnie z trenerem i doradc¹ zawodowymuczestniczyliœcie w cyklu warsztatów. Ocenialiœcie swój potencja³ osobisty i naukowy, uczyliœcie siê szukaæ informacji o rynku pracy, dostrzegliœcie d³ugofalowe trendy gospodarcze, spo³eczne i ekonomiczne nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Z tymi cennymi umiejêtnoœciami i wiedz¹ wyruszycie w œwiat w poszukiwaniu kierunków dalszego kszta³cenia b¹dŸ pracy.
Wasza edukacja to Wasza przysz³oœæ
Wiemy, ¿e kierunki matematyczne i in¿ynieryjne maj¹ w sobie olbrzymi potencja³, gwarantuj¹ zdobycie œwietnego zawodu, a w konsekwencji pozwol¹ znaleŸæ dobr¹ pracê i zarabiaæ dobre pieni¹dze. To s¹ konkretne rzeczy, tak jak konkretne s¹ liczby. Pracodawcy mówi¹ g³oœno – szukamy dobrych in¿ynierów i gotowi jesteœmy zap³aciæ za ich wiedzê i umiejêtnoœci. W³aœnie te fakty wyznaczaj¹ nasz kurs na sukces. Piszemyprojekty, dziêki którym uzyskujemy dofinansowanie na naukê i rozwój. Jest to dla nas bardzo wa¿ne.
¯yczymy Wam powodzenia nie tylko na maturach, ale nade wszystko w podejmowaniudecyzji, które wyznacz¹ przysz³oœæ i powodzenie osobiste na d³ugie lata. Cieszy fakt, ¿e w tym wa¿nym momencie ¿ycia macie dobre wsparcie w swoich szko³ach. Wykorzystajcie te chwile, bo to jest Wasz czas.
Wojciech SzustakiewiczStarosta ¯yrardowski
Poradnik dla wszystkich, którzy pragn¹ fajnego ¿ycia.
Skoro czytasz tê publikacjê to znaczy, ¿e jesteœ zainteresowany
tematem studiów. Pamiêtaj, aby czytaj¹c ten poradnik
wykorzystaæ jak najwiêksz¹ iloœæ informacji, odpowiadaj¹cych
Twojej sytuacji. Skorzystaj z rad aby w przysz³oœci nie mieæ do
siebie ¿alu. Przy czym, ¿al mo¿e byæ najmniej bolesn¹
konsekwencj¹ tego zaniedbania.
Polecam do sprawy podejœæ zdecydowanie. Najwa¿niejsze by
skupiæ siê na sobie jako na osobie, która bêdzie odpowiedzial-
na za w³asn¹ decyzjê.
Wybór w³aœciwego kierunku nie jest ³atwy. Maturzyœci bombar-
dowani s¹ z wielu stron miêdzy innymi reklamami uczelni,
reklamami popularnych kierunków, upustami w op³atach za
studia, idealnymi warunkami studiowania, nowoczesnoœci¹
kierunku itp. To sprawia, ¿e dla przeciêtnego maturzysty
wybór studiów jest trudnym zadaniem.
Jeœli jesteœ maturzyst¹ to rodzice, którzy oczywiœcie chc¹ jak
najlepiej, czêsto widzieliby Ciê w roli np. lekarza b¹dŸ
prawnika. Maturzysta jest pod wielk¹ presj¹ bliskiego jaki
i dalszego otoczenia. A przecie¿ w m³odym wieku trudno jest
oceniæ, co bêdzie dobre.
Mimo wszystko dobrze gdy sam zainteresowany wybierze
kierunek studiów. Dziêki temu nie bêdzie móg³ obarczyæ
nikogo odpowiedzialnoœci¹ za z³¹ decyzjê. Ponadto studia
bêd¹ mia³y najwiêkszy wp³yw na ¿ycie maturzysty i dlatego te¿
ostateczna decyzja powinna nale¿eæ do niego.
Ten poradnik powinien odfiltrowaæ czêœæ informacji, którymi
zalewany jest absolwent szko³y ponadgimnazjalnej. Polecamy
ponadto posi³kowanie siê radami bardziej doœwiadczonych
osób. Im wiêcej zró¿nicowanych rad us³yszysz, tym
zdobêdziesz lepsze rozeznanie w œwiecie, do którego wstêpem
s¹ studia.
Pamiêtaj, ¿e ta decyzja jest istotna nie tylko dla œcie¿ki zawo-
dowej ale i dla innych wa¿nych aspektów twojego ¿ycia. To, co
bêdziesz robi³ w ¿yciu zawodowym bêdzie mia³o du¿y wp³yw
na poczucie: realizacji, szczêœcia, wolnoœci, szacunku do
samego siebie, rozwoju zawodowego.
W przewodniku znajdziesz opis procesów, które wp³ywaj¹ na
rynek pracy w poszczególnych ga³êziach gospodarki. Po zapo-
znaniu siê z nimi lepiej zrozumiesz otaczaj¹cy Ciê œwiat pracy
i znajdziesz miejsce w³aœciwe dla siebie.
Bonusowa zawartoϾ poradnika:
Poradnik zawiera ponadto opis jak zdobyæ pieni¹dze na studia
oraz jak skorzystaæ z pomocy jak¹ oferuj¹ uczelnie, pañstwo
przy udziale instytucji finansowych.
Znajdziesz równie¿ propozycje jak zoptymalizowaæ koszty
studiów. S¹ to proste metody, które bezpoœrednio b¹dŸ poœre-
dnio przyczyni¹ siê do oszczêdnoœci twoich pieniêdzy.
Kalkulacja ile pieniêdzy bêdziesz potrzebowa³/³a na
poszczególnej uczelni pozwoli Ci podj¹æ odpowiednie kroki do
ich zdobycia.
Wprowadzenie. Co dla Ciebie jest wa¿ne?
Aby wybraæ w³aœciwy zawód dla siebie, jedn¹ z wa¿niejszych
rzeczy w swoim ¿yciu, warto zadaæ sobie kilka pytañ (jeœli
chcesz weŸ sobie kartkê i coœ do pisania).
Co jest dla Ciebie wa¿ne? Pouk³adaj w kolejnoœci oraz okreœl,
jak wa¿ne s¹ kolejne cechy.
• SATYSFAKCJA : du¿a "pasja" / œrednia "ciekawoœæ" / ma³a /
brak "odpychaj¹ca praca"
• CZAS POŒWIÊCANY NA PRACÊ: praca 8 godzin dziennie /
nienormowany czas pracy / praca w ci¹g³ych wyjazdach /
mieszana struktura czasu pracy (czêsto wi¹¿e siê z tym,
¿e miejsce i czas pracy nie jest znane z wyprzedzeniem )
•STRES : ci¹g³y i mêcz¹cy / czasowy / œredni / ma³y
•PIENI¥DZE : bardzo du¿o / du¿o / wystarczaj¹co du¿o /
w sam raz / poni¿ej oczekiwañ / ma³o / za ma³o
•PEWNOŒÆ ZATRUDNIENIA : bardzo du¿a / œrednia / ma³a
•ZRÓ¯NICOWANIE ZADAÑ PRZED TOB¥ STAWIANYCH :
bardzo du¿a / œrednia / ma³a
•MIEJSCE PRACY : w jednym miejscu / czasowe wyjazdy
(dni i tygodnie) / ci¹g³e wyjazdy (miesi¹ce i lata)
•KONTAKT Z LUDZMI : ci sami / czasami poznawanie nowych
osób / ci¹gle nowi ludzie
Teraz weŸ pod uwagê, ¿e pracê bêdziesz wykonywaæ przez
kolejne kilkadziesi¹t lat. Przemyœl, czy i gdzie wprowadzisz
zmiany w wykonanym wy¿ej æwiczeniu.
Najczêœciej przy kolejnym przeanalizowaniu swojej listy -
has³o "pieni¹dze" spada o kilka miejsc.
Natomiast praca w jednym miejscu i czas pracy 8 godzin jest
wybierany przez wiêksz¹ liczbê osób
Ponadto wykonywanie pracy z satysfakcj¹ staje siê coraz
bardziej istotne.
W kolejnych rozdzia³ach poznasz mo¿liwoœci jakie przed Tob¹
stoj¹ oraz poznasz kluczowe zasady, dziêki którym wybierzesz
kierunek, uczelniê, miasto. Zapisuj wszystko co, uwa¿asz za
przydatne.
Pamiêtaj, ¿e ma³o istotne jest z jakich przedmiotów jesteœ
dobry, a z jakich s³abszy. Pamiêtaj, ¿e wiêkszoœæ twoich
znajomych jest lepsza z przedmiotów, które s¹ prostsze na
etapie szko³y œredniej. Jednak znajomoœæ matematyki, fizyki
jest potrzebna na kierunkach technicznych. Nie jest to wiedza
nieosi¹galna dla przeciêtnych ludzi, wymaga jedynie trochê
wiêcej czasu.
Zjawiska kszta³tuj¹ce rynek pracy.
Czêsto podejmuje siê decyzje w oparciu o informacje typu:
„Brakuje budowlañców wiêc warto studiowaæ zarz¹dzanie”. Nic
bardziej mylnego.
Dlaczego? – spytasz. Poniewa¿ gdy taka informacja pojawia siê
w mediach to wykorzystywana jest przez niezdecydowanych
maturzystów, którzy id¹c na ten kierunek powoduj¹ du¿¹
konkurencjê.
Nale¿y wzi¹æ te¿ pod uwagê - czy jeœli informacja pojawi³a siê
dziœ czy bêdzie nadal aktualna za kilka lat? Czy przez resztê
swojego ¿ycia bêdziesz móg³ wykonywaæ zawód nie
konkuruj¹c z rzeszami absolwentów tego samego kierunku?
Naszym zdaniem wykorzystywanie tego typu informacji nie
prowadzi do obiektywnych wniosków.
Jako pierwsz¹ zaproponujê Ci metodê polegaj¹c¹ na dopaso-
waniu tego, co chcesz robiæ z zapotrzebowaniem na pracê
w przysz³oœci. Zatem - zale¿eæ nam bêdzie na znalezieniu
zawodów, których przysz³oœæ rysuje siê w jasnych barwach.
Postaram Ci siê doradzaæ przedstawiaj¹c fakty i opinie, które
bêd¹ Ci przydatne. Pamiêtaj jednak, ¿e ostateczna decyzja
nale¿y do Ciebie. Zaczynamy!
Decyzje w sprawie przysz³ego zawodu warto podejmowaæ po
odpowiedzi na pytanie. Czy twój zawód bêdzie potrzebny
w przysz³oœci albo czy bêdzie bardziej potrzebny w przysz³oœci
ni¿ dziœ?
Aby wyrobiæ sobie pogl¹d na ten temat rozwa¿ kilka istotnych
faktów:
Spo³eczeñstwo siê starzeje. Fakt I.
Na przestrzeni najbli¿szych 25 lat liczba osób w wieku produk-
cyjnym przypadaj¹ca na osobê w wieku emerytalnym spadnie
o 50%. Na przestrzeni najbli¿szych 25 lat liczba dzieci
i m³odzie¿y przypadaj¹ca na osobê w wieku emerytalnym
spadnie o 65%. Wyd³u¿aj¹cy siê przeciêtny czas ¿ycia dodatko-
wo nasila proces starzenia siê spo³eczeñstwa.
�ród³o: Makroekonomiczne konsekwencje procesów demograficznych, Dr STANIS£AW KLUZA, Instytut Statystyki
i Demografii Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie, paŸdziernik 2005
W nastêpstwie tego za 35 lat przy dzisiejszym poziomie
przyrostu naturalnego bardzo du¿¹ grupê spo³eczeñstwa
stanowiæ bêd¹ osoby w wieku od 60 do 75 lat. Starsi ludzie
maj¹ potrzeby zdrowotne i korzystaj¹ z pomocy lekarzy. Co za
tym idzie w przeci¹gu kilkudziesiêciu lat zwiêkszy siê
zapotrzebowanie na okreœlone zawody np.: wszelkiej
specjalnoœci lekarze (ortopedów, reumatologów, okulistów,
chirurgów oraz szerokiego grona lekarzy zajmuj¹cych siê
chorobami przewlek³ymi) i zawody oko³o medyczne jak:
pielêgniarz, analityk medyczny, ratownik medyczny, pracownik
socjalny, fizjoterapeuta, farmaceuta i inne. Równie wa¿ne
i potrzebne bêd¹ zawody wykonywane po kierunkach studiów
jak: in¿ynieria biomedyczna, fizyka medyczna, informatyka
medyczna, biotechnologia, biofizyka, zdrowie publiczne.
Gdy powo³ywaæ siê na ekspertów z Miêdzynarodowego Zespo³u
do Prognozowania Popytu na Pracê przy Rz¹dowym Centrum
Studiów Strategicznych to stawiaj¹ oni miêdzy innymi na
zawody:
- Fizykoterapeuta - kierunek na akademiach medycznych,
akademiach wychowania fizycznego.
- Pracownicy medyczni opieki domowej - kierunek
pielêgniarstwo na akademiach medycznych
Popularyzacja nowoczesnych technologii w codziennym ¿yciu. Fakt II.
Zmiany wynikaj¹ce z postêpu technologicznego, który nast¹pi³
w Polsce w latach 90-tych. Wraz z czasem spo³eczeñstwo
bêdzie w wiêkszej skali korzysta³o z nowoczesnych technologii.
Dlaczego? - to proste. W dzisiejszych czasach wiêkszoœæ
osób w wieku powy¿ej 50 lat nie korzysta z komputerów
w ogóle albo korzysta z nich w znikomym procencie.
Z czasem osoby, które od m³odoœci korzystaj¹ z komputerów
bêd¹ poszerzaæ grono osób od 50 lat wzwy¿, które korzystaj¹
z nowych technologii na co dzieñ. Grupa ludzi korzystaj¹cych
z nowych technologii bêdzie siê powiêkszaæ jeszcze przez
kilkadziesi¹t lat.
Podobne zmiany mo¿na zaobserwowaæ w przedsiêbiorstwach,
które coraz szerzej wykorzystuj¹ nowoczesne technologie.
A w szerszej skali np. Japonia jest przyk³adem kraju, który jest
o krok przed innymi w popularyzacji nowoczesnych technik.
Trend ten uwidacznia siê w wiêkszoœci krajów rozwiniêtych
i rozwijaj¹cych siê.
To jest wymarzony scenariusz dla ludzi którzy decyduj¹ siê na
zawody: programista, administrator systemów, analityk,
administrator baz danych, informatyk, tester oprogramowania,
webdeveloper, architekt systemu i wiele, wiele innych.
Zapotrzebowanie na tego typu zawody jest i przez lata bêdzie
wci¹¿ bardzo du¿e.
Wed³ug ekspertów z Miêdzynarodowego Zespo³u do Prognozo-
wania Popytu na Pracê dzia³aj¹cego przy Rz¹dowym Centrum
Studiów Strategicznych o pracê nie bêdzie trudno dla zawodów:
- analitycy i in¿ynierowie tworz¹cy oprogramowania
(np. in¿ynier oprogramowania, in¿ynier bezpieczeñstwa
danych,
- specjaliœci i eksperci techniczni sieci komputerowych
(np. specjalista sieci danych, analityk sieci komputerowych),
- administratorzy sieci komputerowych - konieczne s¹ studia
z informatyki na uczelniach technicznych i niektórych
uniwersytetach.
Inn¹ metod¹ na dobre miejsce pracy w przysz³oœci jest
skoncentrowanie siê na specjalizacji informatyki lub
po³¹czenie wiedzy informatycznej z inn¹ dziedzin¹. Do tego
obszaru nale¿y np. informatyka stosowana, która umo¿liwia
studiowanie zastosowania informatyki w modelowaniu kompu-
terowym w naukach: medycynie, ekonomii, fizyce, chemii,
biologii, biofizyce, bioinformatyce, automatyce, sterowaniu,
robotyce czy nawet psychologii i badaniach nad mózgiem.
Œrednia pensja w bran¿y IT jest wiêksza ni¿ w bankowoœci
i najwy¿sza ze wszystkich bran¿ na rynku. Dlatego przez lata
kierunki informatyczne bêd¹ doskona³ym wyborem œcie¿ki
kariery i dostatniego ¿ycia.
Ponadto ewolucja dziedzin informatyki powoduje rozwój
nowych zawodów i specjalnoœci. W dzisiejszych czasach
powstaj¹ one nie na przestrzeni dekad lecz na przestrzeni lat.
Czyli prawdopodobne jest, ¿e w trakcie studiów pojawi¹ siê
kolejne specjalnoœci, które bêdziesz móg³ wybraæ.
Poza normalnym wzrostem zapotrzebowania na informaty-
zacjê UE dostrzeg³a potencja³ tkwi¹cy w tej dziedzinie
gospodarki. Polski Rz¹d podobnie jak Komisja Europejska
podj¹³ d³ugotrwa³e dzia³ania na rzecz rozwoju informatyzacji
oraz budowy spo³eczeñstwa informacyjnego. Ten proces jest
zaprojektowany na lata i bêdzie stanowi³ kolejny powód, dla
którego wybór tej dziedziny jest perspektywiczny.
Poni¿ej znajdziesz jeden z wielu argumentów, z powodu
którego politycy zainwestowali w rozwój nowych technologii.
Technologie informacyjne i komunikacyjne (ang. information
and communication technologies ICT) odpowiadaj¹ za oko³o
jedn¹ czwart¹ wzrostu PKB oraz za 40% wzrostu produktywno-
œci w Unii Europejskiej.
Poni¿ej kilka dzia³añ Rz¹du Polskiego w tej tematyce:
Dotychczasowe ramy dzia³ania w zakresie rozwoju
spo³eczeñstwa informacyjnego:
* Regionalne Programy Operacyjne
* Regionalne strategie rozwoju spo³eczeñstwa informacyjnego
* Strategie sektorowe przygotowane przez poszczególne
resorty
* Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 oraz
Programy Operacyjne
* Ustawa o informatyzacji dzia³alnoœci podmiotów realizuj¹cych
zadania publiczne
* Strategia rozwoju szerokopasmowego dostêpu do Internetu
Niska dzietnoœæ spo³eczeñstwa. Fakt III.
Korzystaj¹c z analiz naukowców na temat zmian spo³eczno -
ekonomicznych przedstawiam istotny fragment:
Prosta zastêpowalnoœæ pokoleñ ma miejsce przy wskaŸniku
dzietnoœci powy¿ej 2,1. WskaŸnik dzietnoœci powy¿ej 2,1
zosta³ po raz ostatni osi¹gniêty w 1988 r. W XXI w. Polska
wkroczy³a z ujemnym przyrostem naturalnym i dalszym
spadkiem dzietnoœci. Najni¿szy wskaŸnik dzietnoœci zosta³
osi¹gniêty w 2004 r. i wyniós³ on 1,22, co oznacza,
¿e pokolenie dzieci narodzonych w tym czasie jest o 42%
mniej liczne od pokolenia swoich rodziców. Pocz¹wszy
od 2007 r. w wiek doros³y wkracza³y pokolenia ni¿u demogra-
ficznego zapocz¹tkowanego wraz z nadejœciem transformacji
systemowej.
�ród³o: Makroekonomiczne konsekwencje procesów demograficznych, Dr STANIS£AW KLUZA, Instytut Statystyki
i Demografii, Szko³a G³ówna Handlowa w Warszawie, paŸdziernik 2005
W nastêpstwie tego za 35 lat przy dzisiejszym poziomie
p³odnoœci bardzo du¿¹ grupê spo³eczeñstwa stanowiæ bêd¹
osoby w wieku od 60 do 75 lat. Dodatkowo nak³ada siê coraz
popularniejszy model na ¿ycia d³u¿sze bycie singlem.
Te fakty wskazuj¹ na to, ¿e w zmniejszy siê zapotrzebowanie
na inne zawody np.: nauczyciel, przedszkolanka, po³o¿na,
lekarz pediatra, psycholog dzieciêcy.
£¹cz¹c to z faktem kiedy na przestrzeni kilku ostatnich lat
iloœæ studentów kierunków pedagogicznych by³a du¿a, wybór
zawodu nauczyciela nie jest najlepszym pomys³em.
Zwróæ uwagê, ¿e pod wzglêdem popularnoœci na studiach
stacjonarnych pierwszego stopnia pedagogika by³a
na pierwszym lub drugim miejscu w latach 2006-2011.
Chocia¿ i wœród kierunków pedagogicznych mo¿na znaleŸæ
wyj¹tki. Mam na myœli nauczycieli jêzyków lub jêzykoznawców,
którzy wiedzê ze studiów mog¹ wykorzystywaæ piastuj¹c
szereg stanowisk poza edukacj¹.
Oczywiœcie zawód nauczyciela nie zaniknie ale zapotrzebowa-
nie na pracowników siê zmniejszy.
W zwi¹zku z nisk¹ dzietnoœci¹ system ubezpieczeñ
spo³ecznych przestanie dzia³aæ. Emerytury bêd¹ bardzo niskie.
Komentarz do Starzenie siê spo³eczeñstwa.
Przeczytaj poni¿szy cytat by wyci¹gn¹æ wnioski z dwóch
wspó³wystêpuj¹cych faktów:
Pog³êbianie siê niekorzystnych procesów demograficznych
w d³ugim horyzoncie czasowym grozi zapaœci¹ finansów
publicznych i niemo¿liwoœci¹ œwiadczenia opieki przez
pañstwo na rzecz starszych pokoleñ. Wtórny regres demogra-
ficzny przesuwa ponad proporcjonalnie moce produkcyjne
gospodarki w kierunku obs³ugi i konsumpcji osób starszych.
Jednoczeœnie osoby m³odsze s¹ zbyt eksploatowane,
aby wychowaæ sobie dostatecznie liczne nowe pokolenia.
Gospodarka zorientowana na konsumpcjê starszych pokoleñ
nie inwestuje w badania i rozwój. W d³ugim okresie spowalnia,
a nastêpnie ulega odwróceniu rozwój gospodarczy.
W zwi¹zku z powy¿szym fakt podany jako pierwszy Starzenie
siê spo³eczeñstwa powinien zostaæ opatrzony w dodatkowy
komentarz. Oznacza to g³ównie by zapewniæ sobie
bezpieczeñstwo w wieku poprodukcyjnym konieczne bêdzie
posiadanie bardziej licznego potomstwa ni¿ model
obowi¹zuj¹cy wspó³czeœnie.
Nowe proekologiczne dzia³ania. Fakt IV.
Nowe technologie pozyskiwania energii oraz nastawienie na
ochronê œrodowiska. Najpierw cytat jednej z osób, która
sytuacjê widzi z najlepszej perspektywy:
"Jedna rzecz jest pewna - epokê ³atwej ropy mamy ju¿ za sob¹.
To, co teraz zrobimy, zadecyduje, na ile skutecznie
zaspokoimy potrzeby energetyczne œwiata w tym stuleciu
i w przysz³oœci".
�ród³o: David J. O'Reilly, szef Chevron Corp., 2005(Chevron to koncern paliwowy, drugi pod wzglêdem wielkoœci
w Stanach Zjednoczonych)
Poznaj kilka istotnych wniosków:
Znajdujemy siê w okolicy najwiêkszego wydobycia ropy
naftowej. Z up³ywem czasu koszty wydobycia bêd¹ siê
powiêkszaæ. Premierzy wielu krajów wspierani przez czo³owych
geologów œwiata, a nawet koncerny naftowe ostrzegaj¹, ¿e
"czas ³atwo dostêpnej i taniej energii" dobieg³ koñca.
Wraz z wzrostem ceny ropy coraz bardziej op³acalne bêdzie
wykorzystanie alternatywnych Ÿróde³ energii. Jej zast¹pienie
w dziedzinie transportu jest bardzo trudne. A to dlatego,
¿e ropa stanowi bardzo wygodny magazyn energii i jest
kluczowym elementem wspó³czesnego systemu gospodarcze-
go.
Informacje o znalezieniu bardzo bogatych z³ó¿ w Kanadzie
dawa³a nadzieje na lepsze czasy. Niestety okaza³o siê, ¿e koszt
pozyskania ropy z piasków roponoœnych jest bardzo du¿y.
Po drugie, do 2020 roku Polska powinna osi¹gn¹æ 15% udzia³
Odnawialnych �róde³ Energii w produkcji energii i 20% udzia³
do roku 2030. Obecnie udzia³ "zielonej" energii wynosi oko³o
30% wymaganego poziomu.
W zwi¹zku z zmianami czynników kszta³tuj¹cych wspó³czesn¹
gospodarkê (miêdzy innymi taniej ropy) Unia Europejska
podejmuje konkretne dzia³ania.
Polityka Unii Europejskiej k³adzie nacisk na ochronê œrodowis-
ka i dofinansowuje dzia³ania z ni¹ zwi¹zane. UE stawia wymogi
fabryk¹, elektrowni¹, kopalni¹ i innym podmiotom
np. stosowanie filtrów, specjalistycznych instalacji ochrony
œrodowiska, wymóg okresowe badania wp³ywu na œrodowisko
itd. W dziedzinie proekologicznych dzia³añ Unia dofinansowu-
je budowê instalacji sanitarnych, oczyszczalni œcieków.
Przyk³adowe kierunki studiów: ochrona œrodowiska, in¿ynieria
œrodowiska
Przyk³adowe zawody, na które zapotrzebowanie mo¿e
wzrastaæ z przyczyn dzia³ania UE :
Inspektor ochrony œrodowiska - nadzór nad przestrzeganiem
przez ró¿ne podmioty rynku przepisów ochrony œrodowiska,
monitorowanie stanu œrodowiska oraz kontrola instalacji
chroni¹cych przed zanieczyszczeniem.
Doradca ekologiczny - praca w œwiecie przepisów prawa
i dyrektyw unijnych dotycz¹cych ochrony œrodowiska. Praca
polega na doradztwie podmiotom rynku by dzia³a³y w posza-
nowaniu prawa. Praca doradcy ma minimalizowaæ negatywny
wp³yw firmy na œrodowisko naturalne.
Moim zdaniem decydowanie siê na dwa wy¿ej wymienione
zawody nie jest najlepszym pomys³em. Poleganie na
dzia³aniach polityków bywa zawodne. Dzia³ania polityczne s¹
niestabilne w d³u¿szej perspektywie poniewa¿ czêsto ze
zmian¹ rz¹dów zmieniane s¹ te¿ priorytety dzia³añ. Dlatego
przed podjêciem decyzji proponujemy g³êbsz¹ analizê tematu.
Teraz w skrócie fakty, które bêd¹ kszta³towaæ zmiany
w nadchodz¹cych latach: W zwi¹zku z wprowadzeniem nowych
certyfikatów (uprawnienia do emisji CO2) w UE koszt produkcji
energii w klasycznych technologiach bêdzie dro¿szy.
Dlatego farmy wiatrowe w Europie zachodniej rosn¹ jak grzyby
po deszczu. Polska w porównaniu ze swym s¹siadem
Niemcami jest daleko w tyle. Tê ró¿nicê mamy nadrobiæ. Ju¿
dziœ rozgl¹daj¹ siê po okolicy odnajdziecie pierwsze wiatraki.
Coraz bardziej popularne staj¹ siê alternatywne metody
pozyskiwanie ciep³a do wykorzystania w budynkach. S¹ to -
najbardziej popularne kolektory s³oneczne (ciep³a woda
u¿ytkowa) i rzadziej wykorzystywane pompy ciep³a (ogrzewa-
nie pod³ogowe "niskotemperaturowe").
Energetyka j¹drowa mia³aby byæ jednym ze sposobów na
pokrycie rosn¹cego zapotrzebowania na energiê elektryczn¹
po 2010 r. Jednak opory spo³eczne, du¿e koszty budowy utru-
dniaj¹ jej powstanie, co pewnie sami obserwujecie w mediach.
Powy¿sze fakty daj¹ z³udne wra¿enie, ¿e gwa³townie wzroœnie
zainteresowanie pracownikami mog¹cymi wykonywaæ potrzebne
zadania. Nie przecenia³ bym powy¿ej opisanych informacji pod
wzglêdem wp³ywu na rynek pracy. Poniewa¿ wspó³czeœnie
in¿ynierowie w wiêkszoœci s¹ w stanie obs³u¿yæ powstaj¹ce
zapotrzebowanie. Ponadto inwestycje i popularyzacja tego typu
technologii trwa latami a przypadek elektrowni atomowej jest
odosobniony i nie powinien stanowiæ punktu zaczepienia.
W tej dziedzinie warto wybraæ zawód, na który bêdzie zapo-
trzebowanie mimo zmian wspólnotowego prawa lub dzia³añ
politycznych nakierowanych na t¹ bran¿ê.
Zwróci³ bym tu uwagê na alternatywne metody ogrzewania
budynków. Nie nale¿y przeceniaæ ze wzglêdu na ograniczenie
dostêpnoœci kredytów przez banki w ostatnim czasie. Istnieje
ogromy rynek do zagospodarowania, ale do jego
wykorzystania konieczne s¹ stosunkowo dobre warunki
gospodarcze, a na ich poprawê na przestrzeni kolejnych lat
raczej siê nie zanosi.
Kolejnym punktem do rozwa¿enia bêd¹ informacje p³yn¹ce
z MNiSW. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego
opublikowa³o listê kierunków zamawianych, uznanych za stra-
tegiczne dla rozwoju Polski. Na liœcie znalaz³y siê miêdzy
innymi: ochrona œrodowiska, in¿ynieria, biotechnologia oraz
informatyka. To jest pewnego rodzaju podpowiedŸ dla
maturzystów, gdy¿ na wsparcie tych kierunków resort
zamierza przeznaczyæ œrodki finansowe.
Polska krajem na granicy Unii. Fakt V.
Polska posiada d³ug¹ granicê (wschodni¹ granicê Unii)
z krajami, które do Unii nie nale¿¹. W zwi¹zku z tym granica
ma pozostawaæ wyj¹tkowo szczelna. W zwi¹zku z tym,
¿e w Unii obowi¹zuje swobodny przep³yw osób, ochrona przed
nielegaln¹ imigracj¹ ze wschodu ma miejsce na terenie
Polski i na granicy.
Mimo zniesienia granic wewnêtrznych Unii nadal funkcjonuje
system urzêdów celnych wewn¹trz ka¿dego kraju UE.
Natomiast w zwi¹zku ze zniesieniem granic stworzono system
patroli celnych, uprawnionych do prowadzenia kontroli
w dowolnym miejscu.
Nacisk na zwiêkszenie obronnoœci kraju.
Europejska Polityka Bezpieczeñstwa i Obrony (ESDP) pozostaje
drugim, obok cz³onkostwa w NATO, podstawowym filarem
polskiej polityki bezpieczeñstwa.
Wieloletnie dzia³ania polityczne maj¹ce na celu zwiêkszeniu
obronnoœci kraju. Mo¿na wymieniæ konkretne przyk³ady dzia-
³añ, w których Polska:
- jest stron¹ wieloletnich projektów typu tarcza antyrakietowa
(nie ma jasnoœci co do daty wprowadzenia projektu).
- stopniowo realizowane s¹ wieloletnie rz¹dowe programy
zwiêkszenia obronnoœci kraju przez zakup specjalistycznego
sprzêtu i zwiêkszanie kompetencji polskich si³ zbrojnych
- wprowadzono s³u¿bê ¿o³nierza zawodowego
Ni¿ej znajdziesz kolejne dzia³ania podejmowanych przez
Polskê. Przedstawiam informacje zaczerpniête ze strony inter-
netowej Ministerstwa Obrony Narodowej:
Uzyskania przez nasz kraj cz³onkostwa w Unii Europejskiej
w 2004 roku zdynamizowa³o zaanga¿owanie Polski w ESDP.
W lipcu 2006 roku Polska przyst¹pi³a do Miêdzyrz¹dowego
re¿imu stymuluj¹cego konkurencyjnoœæ europejskiego rynku
zbrojeniowego Jest równie¿ jednym z najwiêkszych
uczestników jej pierwszego programu naukowo-badawczego
(Ochrona Wojsk).
Polska aktywnie anga¿uje siê w tworzenie Grup Bojowych,
umo¿liwiaj¹cej UE natychmiastowe reagowanie w sytuacjach
kryzysowych. Obecnie trwaj¹ prace nad utworzeniem wspólnej
takiej jednostki z Niemcami, S³owacj¹, Litw¹ i £otw¹. Polska
jest odpowiedzialna za jej przygotowanie i funkcjonowanie.
Te zmiany zwiêkszaj¹ zapotrzebowanie w zawodach
wojskowych. Równie dobrym rozwi¹zaniem jest wst¹pienie
w szeregi policji, która pozwoli wam kontynuowaæ naukê
i jednoczeœnie podj¹æ pracê w s³u¿bach mundurowych. Dlate-
go praca w wojsku, policji, CBŒ lub CBA mo¿e staæ siê równie¿
powodem dla wybrania konkretnych kierunków studiów.
Przyk³adowe kierunki bezpoœrednio zwi¹zane z powy¿ej
opisanymi informacjami: bezpieczeñstwo narodowe,
administrowanie systemami bezpieczeñstwa, bezpieczeñstwo
wewnêtrzne, studia na uczelniach wojskowych. Aby zobaczyæ
co konkretnie mo¿na tam studiowaæ odwiedŸ strony uczelni:
Akademia Obrony Narodowej w Warszawie
www.aon.edu.pl
Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie
www.wat.edu.pl
Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
www.amw.gdynia.pl
Wy¿sza Szko³a Oficerska Wojsk L¹dowych we Wroc³awiu
www.wso.wroc.pl
Wy¿sza Szko³a Oficerska Si³ Powietrznych w Dêblinie
www.wsosp.pl
Uniwersytet Medyczny w £odzi - Wydzia³ Wojskowo-Lekarski
www.umed.lodz.pl
W zwi¹zku z now¹ form¹ dzia³añ strategicznych, czyli
obronnoœci¹ elektroniczn¹. Specjaliœci dziedzin komputero-
wych bêd¹ mieli szanse s³u¿yæ obronnoœci kraju. Dla przyk³adu
poni¿ej podane s¹ sytuacje, które mog¹ wp³ywaæ na
zainteresowanie powy¿szymi zawodami w przysz³oœci:
- celem ataków czêsto bywaj¹ rz¹dowe lub wojskowe sieci.
Ju¿ w 1989 roku hakerzy z dawnego RFN wykradli z USA dane
i sprzedali je radzieckiemu KGB. By³ to pierwszy tak powa¿ny
atak. Kilka lat póŸniej by³o ponad 200 tys. ataków hakerskich
na ministerstwo obrony USA, przy czym ponad 60% niestety
zakoñczonych sukcesem hakerów.
Zapobieganie tego typu dzia³aniom jest równie¿ w gestii ABW.
ABW dysponuje wiedz¹ specjalistyczn¹, która w podobnych
przypadkach pozwala ustaliæ personalia sprawcy ataku
internetowego. Dla ochrony przed cyber-zagro¿eniami przy
ABW dzia³a zespó³ reagowania na incydenty komputerowe
CERT.GOV.PL. Zespó³ funkcjonuje w ramach departamentu
bezpieczeñstwa teleinformatycznego.
Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e zapotrzebowanie na pracowników
w ABW jest ograniczone. Jednak w temacie bezpieczeñstwa
elektronicznego mo¿na równie¿ znaleŸæ pracê w innych
podmiotach, choæby - w bankowoœci.
Miêdzynarodowe œrodowisko. Fakt VI.
Badania ELAN zosta³y przeprowadzone w 2006r. dla Komisji
UE w przedsiêbiorstwach krajów wspólnotowych. Badanie
wykaza³o, ¿e znajomoœæ jêzyka angielskiego uwa¿ana jest za
w prawie koniecznoœæ. Jednak stanowi 29% przysz³ego
ogólnego zapotrzebowania na znajomoœæ jêzyków obcych.
Licz¹c konserwatywnie, co najmniej 945 tys. europejskich
ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw nie bierze udzia³u
w przetargach ze wzglêdu na brak znajomoœci jêzyków.
Dlatego bêd¹c pracownikiem lub pracodawc¹ w przysz³oœci
znajomoœæ jêzyków obcych jest kluczowa i nie mo¿esz o niej
zapomnieæ.
Filologia uczy g³ównie znajomoœci jêzyka. Natomiast jeœli
chcesz pracowaæ jako t³umacz przysiêg³y to musisz poznaæ dwa
fakty:
- istniej¹ ustawowe stawki za t³umaczenia przysiêg³e
wykonywane dla s¹du, prokuratury, Policji oraz organów
administracji publicznej,
- aby zostaæ t³umaczem przysiêg³ym konieczne jest:
ukoñczenie magisterskich studiów wy¿szych na kierunku
filologia lub ukoñczenie magisterskich studia wy¿szych na
innym kierunku i studia podyplomowe w zakresie
t³umaczenia, odpowiednie dla danego jêzyka
Nie namawiam tu do od razu wybrania kierunku filologii kon-
kretnego jêzyka jako kierunku studiów. Chcê zaznaczyæ,
¿e znajomoœæ jêzyka obcego jest potrzebna w œrodowisku
pracy. Dlatego id¹c na studia weŸ to pod uwagê. Teraz
studiuj¹c cokolwiek uczelnie maj¹ obowi¹zek oferowaæ naukê
jêzyków. Dlatego korzystaj z tej mo¿liwoœci i przyk³adaj siê
do zajêæ.
Pamiêtaj aby sprawdziæ jaki wp³yw powy¿sze zjawiska spo³e-
czno-gospodarcze mog¹ mieæ na kierunek, który wybierasz.
Jeœli nie bêdziesz przekonany co do swojej oceny wp³ywu tych
zjawisk na konkretny kierunek to zwróæ siê o pomoc do kilku
osób, które posiadaj¹ wiêksze doœwiadczenie ni¿ Ty.
Nastêpnie krytycznie podejdŸ do ich wypowiedzi i zbuduj
w³asn¹ opiniê na temat wy¿ej wymienionych zjawisk
spo³ecznych, gospodarczych b¹dŸ politycznych. Do tego
punktu wrócisz po przeczytaniu kolejnego rozdzia³u.
Gdy zainteresowany jesteœ kierunkiem nie przytoczonym we
wczeœniejszych rozdzia³ach. Wystarczy, ¿e zastanowisz siê jaki
wp³yw opisane powy¿ej fakty wp³yn¹ na przysz³oœæ zawodu
jaki chcia³byœ wykonywaæ. Mo¿esz przeszukaæ internet, ale
pamiêtaj aby sprawdziæ ka¿d¹ z przeczytanych opinii pod
wzglêdem wiarygodnoœci.
Teraz przejdziemy do kolejnych argumentów, które warto uw-
zglêdniæ przy podejmowaniu decyzji.
Wybór kierunku.
Tab.1
I stopnia i jednolitych magisterskich. Wed³ug ogólnej liczby
kandydatów (10 tys. i wiêcej). Na podstawie statystyk opubliko-
wanych przez MNiSW.
Najpopularniejsze kierunki studiów stacjonarnych
Aby mieæ pojêcie jakie s¹ najpopularniejsze kierunki wœród ma-
turzystów za przyk³ad mo¿na podaæ dane z rekrutacji.
Obrazuje to - co maturzyœci wol¹ studiowaæ.
Na czerwono zaznaczone s¹ kierunki, które moim zdaniem
by³y zdecydowanie zbyt popularne wœród maturzystów co bez-
poœrednio skutkowaæ bêdzie zbyt du¿¹ konkurencj¹ na rynku
pracy w przysz³oœci.
1. Zarz¹dzanie 35388 14. Stosunki miêdzynarodowe
14508
2. Pedagogika 33094 15. Zarz¹dzanie i in¿ynieria
produkcji 13996
3. Prawo 26581 16. Ochrona œrodowiska 13824
4. Budownictwo 24637 17. Biotechnologia 13451
5. Informatyka 24055 18. Dziennikarstwo i kom.
spo³eczna 12972
6. Ekonomia 22025 19. Automatyka i robotyka,
Elektronika 12378
7. Administracja 21565 20. Mechanika i budowa
maszyn 12181
8. Psychologia 20293 21. Gospodarka przestrzenna
12162
9. Turystyka i rekreacja
18977 22. Kulturoznawstwo 11744
10. In¿ynieria
œrodowiska 17723
23. Geodezja i kartografia
11702
11. Filologia angielska
16484 24. Filologia polska 11629
12. Finanse i
rachunkowoϾ 15418 25. Politologia 11456
13. Socjologia 15347 26. Europeistyka 11237
WeŸ pod uwagê popularnoœæ kierunku w latach ubieg³ych oraz
iloœæ kandydatów na jedno miejsce. Choæ warunki rekrutacji
ulegaj¹ pewnym zmianom, to jednak obrazuje to preferencje
maturzystów i konkurencjê w przysz³oœci. Kierunek
informatyka nadal pozostaje bardzo dobrym wyborem mimo
wielu osób to studiuj¹cych. Rynek nadal bardzo wysoko op³aca
informatyków - ale to bardzo wysoko - tak jest od lat
i wygl¹da, ¿e tak pozostanie.
Obliczenia wykonane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wy¿szego wykaza³y, ¿e z roku na rok dramatycznie ubywa
specjalistów z dziedzin technicznych. Przybywa humanistów -
dane o iloœci osób przyjêtych przez uczelnie wy¿sze
potwierdzaj¹ ten fakt. Maturzyœci nie wiadomo z jakich
przyczyn boj¹ siê studiów technicznych. Wydaje im siê,
¿e istnieje przepaœæ miêdzy studiami technicznymi, a humani-
stycznymi. To wszystko k³amstwo.
Zdarza siê, ¿e osoba, która nie dosta³a siê na wymarzone
studia trafia na studia techniczne i sobie dobrze radzi. To nic
nadzwyczajnego. Wystarczy siê uczyæ w odpowiednie dni,
a odpowiednie dni przeznaczaæ na przyjemnoœci. Jeœli ktoœ
trzyma siê tej zasady to powinien radziæ sobie równie dobrze
jak na studiach humanistycznych.
Trzeba pamiêtaæ jednak, ¿e studia techniczne obejmuj¹:
sprawozdania z laboratoriów, projekty, przygotowanie na
æwiczenia, przygotowanie seminariów. Okres sesji jest równie
zajmuj¹cy na obydwóch typach studiów. Oczywiœcie forma
kolokwiów (sprawdzianów) wystêpuje na obydwu rodzajach
studiów. Pamiêtaæ nale¿y, ¿e niektóre studia humanistyczne s¹
równie zajmuj¹ce co studia techniczne. Charakter ka¿dego
kierunku i uczelni jest inny. Osobie z wykszta³ceniem
technicznym ³atwiej nauczyæ siê jakiejœ dziedziny humanisty-
cznej ni¿ osobie po humanistyce nauczyæ siê dziedziny
technicznej.
Dla zobrazowania o jakie wielkoœci chodzi prezentujê dane
zebrane pocz¹wszy od lat 90tych. Wykres przedstawia œredni¹
liczbê studentów dla rodzajów studiów. Na podstawie danych
GUS.
Na wykresie ³atwo zaobserwowaæ bardzo du¿y udzia³ studiów
pedagogicznych, ekonomicznych, spo³ecznych, humanisty-
cznych, prawnych, administracyjnych.
Przedstawi³em dane i informacje, które mog¹ byæ pomocne.
Teraz przejdziemy do innych istotnych danych, które nale¿y po-
znaæ aby podj¹æ dobr¹ decyzjê.
SprawdŸ wykaz bezprawnie dzia³aj¹cych uczelni - odnoœnik
znajdziesz na koñcu ksi¹¿ki. Lepiej nie decyduj siê na kierunki
widniej¹ce na tych listach, powodu t³umaczyæ nie trzeba.
Pamiêtaj o robieniu notatek, ka¿dej informacji, któr¹ uwa¿asz
za wa¿n¹. Zapisuj równie¿ kierunki studiów które bierzesz
pod uwagê wraz ze swoj¹ argumentacj¹.
Na podstawie informacji przeczytanych wczeœniej i swoich
przemyœleñ stwórz listê kierunków, na których mo¿esz podj¹æ
studia. Jeœli kierunki, które Ciê interesuj¹ nie zosta³y
wymienione w publikacji:
- zastanów siê jak opisane zjawiska spo³eczno-gospodarcze
wp³ywaæ bêd¹ na zapotrzebowanie na pracê w zawodach,
które rozwa¿asz.
PóŸniej znajdŸ uczelnie, na których mo¿na studiowaæ 3, 4 pier-
wsze kierunki z twojej listy.
Po przeczytaniu ca³ego poradnika mo¿esz zrobiæ jeszcze jedn¹
analizê. Aby dowiedzieæ jak prezentowa³a siê iloœæ kandydatów
na miejsce na wybranych przez Ciebie uczelniach w latach
poprzednich mo¿esz odwiedziæ stronê www.uczelnie.pl.
Mo¿esz tam przejrzeæ ranking popularnoœci kierunków na
przestrzeni kilku ostatnich lat. Da Ci to pogl¹d czego mo¿na
siê spodziewaæ w przysz³oœci.
Wybór uczelni. Tryb studiów.
Zale¿y Ci na uczelni, która reprezentuje sob¹ odpowiednio
wysoki poziom. Czêsto jest on interpretowany w postaci
rankingów. Nie warto im przypisywaæ zbyt du¿ej roli. Mog¹
one jedynie wskazywaæ czo³ówkê uczelni w Polsce. Czy
uczelnia zajmuje 3, 6 czy 9 miejsce nie ma wiêkszego
znaczenia. Wa¿niejsze jest by znajdowa³a siê w czo³ówce na
przestrzeni lat. W rankingach bior¹ udzia³ uczelnie pañstwowe
i prywatne. Faktem jest, ¿e uczelnie pañstwowe czêsto
zajmuj¹ czo³owe miejsca. Jest to te¿ czêœciowo efekt, tego ¿e
s¹ one du¿ymi oœrodkami akademickimi, które mia³y czas na
budowanie swojej pozycji. Wœród uczelni prywatnych
(stosunkowo m³odych) równie¿ znajduj¹ siê œwietne uczelnie,
nie gorsze od pañstwowych, a czasami lepsze.
Jak wiesz, studia dzienne na uczelni pañstwowej s¹ teorety-
cznie nieodp³atne, a na prywatnej ka¿dy semestr kosztuje
pewn¹ kwotê. Wybieraj¹c studia zaoczne na uczelni
pañstwowej lub studia na uczelni prywatnej decydujesz siê na
op³atê za ka¿dy semestr.
Nie jestem w stanie tu podaæ op³at za semestr nauki poniewa¿
s¹ one bardzo zró¿nicowane i uzale¿nione od kierunku.
Jeœli interesuj¹ ciê tego typu informacje szukaj ich
bezpoœrednio na stronach uczelni. Ceny wahaj¹ siê od 1500
do a¿ 7000 z³otych lub wiêcej na drogich kierunkach jak np.
farmacja. Czêsto jednak wynosz¹ one oko³o 2500-3500 z³ za
semestr.
Warto wzi¹æ pod uwagê fakt, ¿e uczelnie pañstwowe
i prywatne daj¹ stypendia za wyniki w nauce. Czêsto na uczel-
niach prywatnych s¹ one wy¿sze od stypendiów oferowanych
na uczelniach pañstwowych. Ró¿nice wysokoœci stypendiów
na uczelni wystêpuj¹ nawet miêdzy poszczególnymi
wydzia³ami. Aby dowiedzieæ siê szczegó³ów odwiedŸ forum
wydzia³u danej uczelni a najlepiej forum kierunku, który Ciê
interesuje. Dodatkowo dowiedŸ siê jakie s¹ progi stypendialne
i jak trudno je osi¹gn¹æ. Oczywiœcie najlepsz¹ metod¹ jest
bezpoœredni kontakt ze studentami uczelni z kierunku,
który Ciê interesuje.
Masz do wyboru studia dzienne, zaoczne oraz wieczorowe
(zdecydowanie mniejszy wybór kierunków ni¿ przy pozosta³ych
rodzajach studiów).
Studia dzienne zajmuj¹ Ci czas w ci¹gu dnia. Natomiast studia
zaoczne (sobota, niedziela po ok. 9 godzin dziennie) co
tydzieñ, b¹dŸ co drugi tydzieñ. Decyduj¹c siê na studia
zaoczne masz mo¿liwoœæ pracy w ci¹gu tygodnia w pe³nym
wymiarze godzin.
Oczywiœcie studiuj¹c dziennie te¿ masz mo¿liwoœæ pracy np.
wieczorami b¹dŸ gdy masz luŸniejszy dzieñ, choæby
korzystaj¹c z ofert biur pracy tymczasowej / dorywczej. Studia
to nie tylko przebywanie na uczelni i dlatego musisz pamiêtaæ,
¿e w domu czeka Ciê te¿ praca, zazwyczaj ciê¿ka
i czasoch³onna. DowiedŸ siê jak ciê¿ko jest na twoim kierunku.
W kolejnym rozdziale dowiesz siê jak oceniæ miasto, w którym
chcesz studiowaæ.
Wybór miasta.
Wybór miasta, w którym mo¿esz studiowaæ te¿ ma istotne
znaczenie. Podam Ci kilka myœli, które warto rozwa¿yæ doko-
nuj¹c wyboru:
1. Pieni¹dze daj¹ mo¿liwoœæ studiowania w du¿ej odleg³oœci
od domu. Z tym nale¿y siê pogodziæ i studiowaæ jak najbli¿ej
miejsca zamieszkania lub samemu zadbaæ o zdobycie
wystarczaj¹cej sumy pieniêdzy, aby dowiedzieæ siê ile
pieniêdzy bêdziesz potrzebowaæ - sprawdŸ: jakie s¹ koszty
wynajmu. Dowiesz siê tego przeszukuj¹c oferty wynajmu
w Internecie. Jeœli bêdziesz szuka³ cierpliwie to znajdziesz
miejsce za mniejsze pieni¹dze ni¿ wiêkszoœæ oferowanych.
2. Bêd¹c ju¿ na III lub IV roku czêsto warto podj¹æ praktyki
b¹dŸ zacz¹æ pracowaæ dlatego wielkoœæ miasta i mo¿liwoœci
zatrudnienia s¹ istotnym argumentem przy wyborze uczelni.
3. Gdy decydujesz siê na studia daleko od domu weŸ kolejny
czynnik pod uwagê - czas. Odleg³oœæ od miejsca zamieszkania
te¿ jest istotna. W trakcie studiów bêdziesz jeŸdzi³ do domu
(minimum 3 razy do roku: Œwiêta Wielkanocy, Bo¿ego
Narodzenia i okres wakacyjny, lub wiêcej). Lepiej aby uczelnia
nie znajdowa³a siê z drugiej strony Polski, bo przejazd w t¹
i z powrotem mo¿e zaj¹æ Ci 2 dni. Czyli w minimalnym
rozrachunku 6 dni w roku !
4. Oczywiœcie zale¿y Ci na znalezieniu pracy po ukoñczeniu
studiów. To jest dobry powód aby poszukaæ miasta, w którym
perspektywy pracy s¹ odpowiednie.
Czy rynek pracy w danym mieœcie jest perspektywiczny
dowiesz siê odpowiadaj¹c na pytania:
- jakie inwestycje prowadzone s¹ w mieœcie, ile ich jest ? - bo
to przyczynia siê do ogólnego rozwoju i wzrostu zatrudnienia
nie tylko w bezpoœrednio poszukiwanych przez te firmy
profesjach
- czy w mieœcie jest wysokie bezrobocie
- jaka jest œrednia pensja w mieœcie w porównaniu do ma³ych
miasteczek b¹dŸ wsi
Oczywiœcie koszty ¿ycia w Warszawie s¹ zdecydowanie
wiêksze ni¿ w innych miastach. Dlatego dobrze jest porównaæ
mo¿liwoœci finansowe jakie masz i myœlisz, ¿e mo¿esz mieæ
w trakcie studiów.
Gdzie zamieszkaæ:
W du¿ych oœrodkach akademickich jak np. Warszawa, Kraków,
Poznañ itd. cena za wynajem mieszkania jest zdecydowanie
wy¿sza ni¿ w innych miejscowoœciach. Czêsto ju¿ od sierpnia
wystêpuje okresowy wzrost cen wywo³any popytem ze strony
studentów. W skrajnych przypadkach cena wynajmu
mieszkania w stolicy dochodzi a¿ do trzech tysiêcy z³otych.
Dlatego bardziej op³acalnym rozwi¹zaniem jest wynajêcie
wiêkszego mieszkania i zamieszkanie ze wspó³lokatorami.
Nawet w takim przypadku koszt wynajmu jest czêsto
najwiêkszym kosztem jaki musi ponosiæ student.
W przypadku, gdy dysponuje siê znaczn¹ kwot¹ pieniêdzy
mo¿na kupiæ mieszkanie na kredyt. Ale op³acalne jest to
jedynie w przypadku gdy rata kredytu jest porównywalna
z kosztem miesiêcznego wynajmu. W takim przypadku stajemy
siê w³aœcicielem mieszkania zamiast ponosiæ tylko koszty
wynajmu. Oczywiœcie po zakoñczeniu studiów mo¿emy wci¹¿
sp³acaæ raty kredytu b¹dŸ sprzedaæ mieszkanie i odzyskaæ
czêœæ pieniêdzy za raty kredytu, a przy dobrej koniunkturze
nawet na tym zarobiæ.
Innym rozwi¹zaniem jest dom studencki, ale z tym wi¹¿e siê
najczêœciej mieszkanie z innymi osobami w tym samym
pokoju, nie koniecznie z tego samego roku czy kierunku.
W przypadku akademików nale¿y zasiêgaæ informacji bezpoœ-
rednio w miejscu gdzie bêdziemy studiowaæ.
Stancja czyli mieszkanie czêsto bywa œwietnym rozwi¹zaniem,
ale tylko w przypadku dobrego uk³adu z w³aœcicielem i jego
elastycznoœci.
Teraz podam kilka cech jakie warto braæ pod uwagê szukaj¹c
lokum dla siebie:
•koszt/miesi¹c
•dostêp do Internetu ( teraz jest wrêcz konieczny dla ka¿dego
studenta ze wzglêdu na np. publikacjê wyników egzaminów
na stronach uczelni, materia³y dydaktyczne umieszczane
przez prowadz¹cych, itd. )
•warunki do nauki
•czas i koszt dojazdu do uczelniê
•odleg³oœæ od sklepu
•odleg³oœæ baru z obiadami lub dostêp do kuchni
•dostêp do pralki ( w pobli¿u akademików czêsto jest dostêp
do pralni )
•bezpieczeñstwo
Pamiêtaj, ¿e poza kosztami jedzenia, biletów, wynajmu
bêdziesz równie¿ bardzo czêsto korzystaæ z ksera i czasami
odwiedzaæ kino b¹dŸ klub...
Przekalkuluj dok³adnie czy utrzymanie nie bêdzie zbyt du¿ym
obci¹¿eniem dla Ciebie lub Twoich rodziców. Jeœli wydaje Ci
siê, ¿e koszt jest zbyt du¿y to z uwag¹ przeczytaj kolejny
rozdzia³. A dowiesz siê w nim jak mo¿na zdobyæ pieni¹dze na
studia.
Jak finansowaæ studia.
Dofinansowanie studiów
Firmy mog¹ wspieraæ studenta dziêki podpisaniu umowy
o przeniesienie p³atnoœci. Zyskuj¹ one pracownika na etapie
kszta³cenia. W wiêkszoœci przypadków s¹ to firmy, które posia-
daj¹ oddzia³y w mieœcie gdzie znajduje siê uczelnia.
Czêœæ gmin, stowarzyszeñ równie¿ wykorzystuje to
rozwi¹zanie. Aby sprawdziæ czy mo¿esz skorzystaæ z tej formy
wsparcia przeszukaj internet pod kontem - umowy o
przeniesieniu p³atnoœci za studia.
Kredyty studenckie
Kolejnym sposobem finansowania nauki na studiach s¹ kredyty
studenckie. Udzielane s¹ one przez banki na preferencyjnych
warunkach dziêki pomocy pañstwa. Kredyt udzielany jest na
podstawie umowy zawartej pomiêdzy bankiem, a Bankiem
Gospodarstwa Krajowego o wspó³pracy z Funduszem Po¿yczek
i Kredytów Studenckich.
Kredyt studencki mog¹ otrzymaæ studenci, którzy posiadaj¹
obywatelstwo polskie, rozpoczêli studia przed ukoñczeniem
25 roku ¿ycia oraz nie s¹ to kolejne studia po z³o¿eniu
egzaminu magisterskiego lub dyplomowego. Kwota kredytu
jest ustalana ka¿dego roku przez ministra. Kredyt jest
wyp³acany w 10 miesiêcznych ratach w ci¹gu roku. Warunkiem
wyp³acania kredytu jest studiowanie zgodnie z planem
studiów i terminowe dostarczanie zaœwiadczeñ z uczelni
wy¿szej potwierdzaj¹cych status studenta.
Kredyt musi byæ porêczony. W przypadku najubo¿szych kredyt
mo¿e byæ porêczony przez Bank Gospodarstwa Krajowego.
Sp³acanie kredytu z odsetkami (niewielkimi ze wzglêdu na
pomoc pañstwa) rozpoczyna siê po roku od ukoñczenia
studiów. A dok³adnie przed paŸdziernikiem nastêpnego roku,
w którym wed³ug planu student powinien skoñczyæ studia.
Po szczegó³y dotycz¹ce kredytów studenckich nale¿y wybraæ
siê do jednego z banków. Najlepiej to zrobiæ jeszcze w czasie
wakacji, aby mieæ wystarczaj¹co du¿o czasu by przygotowaæ
wymagane dokumenty.
Listê banków, które udzielaj¹ kredytów studenckich znajdziesz
w linkach na koñcu poradnika.
Stypendia
Stypendium za wyniki w nauce. Ta forma dofinansowania
funkcjonuje niemal na ka¿dej uczelni. Warto z niej skorzystaæ
poniewa¿ mo¿na w ten sposób podreperowaæ swój portfel.
Jego wysokoœæ uzale¿niona jest od uczelni przy czym mo¿e
byæ inna na ka¿dym z wydzia³ów. Czêsto te¿ progi
stypendialne s¹ ró¿ne. Stypendia mo¿na otrzymywaæ przez
ca³y czas trwania nauki. Wiêc warto pomyœleæ o tym ju¿ na
pocz¹tku zw³aszcza gdy progi stypendialne wydaj¹ siê
rozs¹dne. Stypendium przyznawane jest najczêœciej po I roku.
Wiêc warto myœleæ o tym ju¿ na I roku.
Stypendium socjalne. Przys³uguje osobom, których dochód na
jedn¹ osobê w rodzinie jest niewielki. Minimalny dochód na
cz³onka rodziny ustalany jest przez rektora. Ale nie mo¿e byæ
ustalony poni¿ej 350z³. Po szczegó³y nale¿y siê zwracaæ do
dzia³u spraw socjalnych w dziekanacie wydzia³u.
Stypendium mieszkaniowe
Stypendium mieszkaniowe mo¿e otrzymaæ student znajduj¹cy
siê w trudnej sytuacji materialnej i zmuszony ponosiæ koszt
wynajmu lokum. Przy czym codzienny dojazd z miejsca
sta³ego zamieszkania do uczelni uniemo¿liwia³by mu
studiowanie. Warunki materialne przy przyznawaniu stypen-
dium materialnego s¹ takie same jak w przypadku stypendium
socjalnego. O stypendium mieszkaniowe mo¿e siê ubiegaæ
student studiów stacjonarnych jeœli miejsce jego sta³ego
zamieszkania jest oddalone o wiêcej ni¿ 60km.
Stypendium na wy¿ywienie
Stosuje siê zasady dotycz¹ce stypendium socjalnego odnoœnie
ustalania sytuacji materialnej studenta. O szczegó³y jak
w przypadku innych stypendiów nale¿y pytaæ w dziekanatach
lub znaleŸæ na stronach internetowych uczelni, wydzia³u.
Metody dla odrobinê bardziej przedsiêbiorczych
Miesiêczne wydatki studentów w najwiêkszych miastach Polski
wynosz¹ od 1 do 3 tys. z³ w zale¿noœci od sposobu ¿ycia.
W zwi¹zku z tym niektóre osoby bêd¹ zmuszone dorabiaæ.
Kolejnym sposobem zasilania portfela s¹ prace dorywcze.
Poœwiêcaj¹c kilka godzin popo³udniami i np. w sobotê mo¿na
dorobiæ ca³kiem dobre pieni¹dze. Metody s¹ ró¿ne: prace
oferowane przez agencje pracy tymczasowej/dorywczej,
udzielanie korepetycji, w³asna dzia³alnoœæ w akademiku np.
drukowanie na zamówienie.
Praca w wakacje za granic¹.
Czasami mo¿na na ca³y rok studiów zarobiæ w wakacje. Ten
punkt jest wart polecenia zw³aszcza, ¿e z wiêksz¹ iloœci¹
pieniêdzy idzie równie¿ przygoda. Metod jest wiele. Jeœli temat
budzi twoje zainteresowanie przeszukaj Internet lub udaj siê
do urzêdu pracy. Pamiêtaj, ¿e nie powinieneœ wnosiæ ¿adnych
op³at przed wyjazdem z wyj¹tkiem programów typu Work and
Travel.
Poza metodami jak zdobyæ pieni¹dze warto równie¿ stosowaæ
metody, dziêki którym mo¿na oszczêdziæ pieni¹dze.
Jak oszczêdzaæ.
Jeœli chodzi o zakupy to warto przynajmniej raz w tygodniu
udaæ siê na du¿e zakupy do supermarketu lub sklepu
dyskontowego. Kupuj¹c ci¹gle w ma³ych sklepach, w których
jest zazwyczaj dro¿ej tracisz nawet 20% wiêcej pieniêdzy ni¿
przy zakupach w tanich sklepach. Pamiêtaj, ¿e koszt
wy¿ywienia jest drugim co do wielkoœci kosztem zaraz za
wydatkami na lokum.
Na studiach warto mieæ konto bankowe z kilku powodów. Po
pierwsze stypendia wyp³acane s¹ na konta bankowe. Po drugie
posiadanie konta u³atwi przesy³anie pieniêdzy np. od rodziców.
W przypadku zatrudnienia posiadanie konta jest konieczne.
Warto aby konto samo nie by³o dodatkowym kosztem
w czasie studiów. Wiêkszoœæ kont bankowych na przestrzeni
studiów wyci¹gnie z twojej kieszeni spor¹ iloœæ pieniêdzy.
Dlatego warto korzystaæ z konta obs³ugiwanego za darmo
i bez dodatkowych ukrytych kosztów np. przez mBank. Za³ó¿
konto teraz bo póŸniej bêdziesz mia³ wa¿niejsze sprawy na
g³owie. Mo¿esz za³o¿yæ konto przez internet nie wychodz¹c
z domu.
Kolejn¹ metod¹, dziêki której zaoszczêdz¹ osoby czêsto
komunikuj¹ce siê np. z rodzin¹ jest korzystanie z nisko-
kosztowych b¹dŸ bezp³atnych programów za poœrednictwem
Internetu. Rozmowy g³osowe przez Internet dziêki bêdziesz
móg³ przeprowadzaæ np. dziêki programowi Skype.
W wiosnê, lato i jesieñ mo¿esz jeŸdziæ rowerem zamiast komu-
nikacj¹ miejsk¹. Po d³ugim siedzeniu na wyk³adach taka
aktywnoœæ ruchowa jest lepsza ni¿ stanie w zat³oczonym
autobusie lub na przystanku.
Kolejnym kosztem, który warto minimalizowaæ s¹ materia³y
edukacyjne. Warto szybko wypo¿yczaæ ksi¹¿ki, bo znikaj¹
z pó³ek bibliotek. Jeœli jesteœ zmuszony kupiæ ksi¹¿kê to
najpierw szukaj w antykwariacie lub u starszych roczników.
A w przypadku bardzo drogich i wa¿nych publikacji mo¿esz je
czytaæ w ksiêgarni.
Pamiêtaj, ¿e mo¿esz zapisaæ siê równie¿ do biblioteki na innej
uczelni.
Pomoc finansowa w trudnych okolicznoœciach
Jeszcze przed rozpoczêciem studiów warto mieæ informacjê na
co mo¿na liczyæ w przypadku trudnych okolicznoœci ¿yciowych.
Podajê tu tylko wzmiankê o tym bo o szczegó³y trzeba siê
staraæ na uczelniach.
Zapomoga jest przyznawana studentowi, który znalaz³ siê
w trudnej sytuacji materialnej. Niestety nie przys³uguje ona,
gdy trudna sytuacja materialna nie jest spowodowana zdarze-
niem losowym. Podaje kilka przyk³adowych zdarzeñ na
podstawie, których mo¿e byæ przyznana zapomoga:
- nieszczêœliwy wypadek,
- ciê¿ka, d³ugotrwa³a choroba,
- urodzenie dziecka,
- œmieræ lub ciê¿ka choroba cz³onka rodziny bêd¹cego
we wspólnym gospodarstwie domowym,
- klêska ¿ywio³owa np. po¿ar
Zapomoga przyznawana jest na podstawie wniosku z³o¿onego
Komisji Stypendialnej. Wniosek o zapomogê musi byæ
udokumentowany zaœwiadczeniami.
Na czêœci uczelni stosowane s¹ prolongaty losowe. Jest to
pomoc dla studentów, przyznawana w szczególnych sytuacjach.
Polegaj¹ one na przed³u¿eniu okresu p³atnoœci. Tym samym
umo¿liwiaj¹ kontynuowanie studiów i daj¹ czas na poprawienie
sytuacji finansowej studenta. W ramach prolongaty mo¿na
sfinansowaæ op³aty nale¿ne uczelni.
Prolongaty losowe.
Kilka s³ów o tym jak przygotowaæ siê przed rozpoczêciem studiów.
Jak ju¿ znajdziesz miejsce w którym bêdziesz mieszkaæ to
przejdŸ siê na uczelnie. DowiedŸ siê gdzie znajduj¹ siê kon-
kretne budynki uczelniane, biblioteka, antykwariaty, ksiêgar-
nie, tanie ksera, jad³odajnie, fajne kluby.
Gdy pope³ni³aœ/³eœ du¿y b³¹d lepiej siê do niego przyznaæ
przed samym sob¹ i wejœæ na now¹ drogê. Uparte tkwienie
w b³êdzie z czasem zatruwa ¿ycie. Nie bój siê stawiaæ takim
sytuacjom czo³a. Przesuniêcie daty ukoñczenia studiów o kilka
lat jest niczym w porównaniu do depresji trwaj¹cej przez
dziesi¹tki lat.
Powodzenia!
Wasz doradca zawodowy,
Marcin Rosiñski
Blok doradztwa zawodowego i edukacyjnego obejmowa³ tak¿e spotkania zawodoznawcze. Uczniowie liceów spotkali siê czterokrotnie z przedstawicie-lami profesji nietuzinkowych, dla których podstaw¹ s¹ nauki œcis³e i przyrodnicze.
Zwieñczeniem zakoñczonego bloku doradztwa zawodowego dla pierwszej gru-py jest opracowany i wydany drukiem poradnik dla maturzystów „Moja edukacja, moja przysz³oœæ”.
Liceum Ogólnokszta³c¹ce w Zespole Szkó³ Nr 3 im. Marii Sk³odowskiej-Curie w Wiskitkach
Szukajcie informacji o Projekcie. Liceum Ogólnokszta³c¹ce im. Czes³awa Tañskiego
w Puszczy Mariañskiej96-330 Puszcza Mariañska, ul. Króra Jana Sobieskiego 61
tel./fax (046) 831 81 66, 831 82 63dyrektor: Urszula Matusiak
Zespó³ Szkó³ nr 3 im. Marii Sk³odowskiej-Curie w Wiskitkach96-315 Wiskitki, ul. Koœciuszki 25
tel./fax (046) 854 10 03dyrektor: Joanna Wiœniewska
e-mail: [email protected]
Biuro ProjektuStarostwo Powiatowe w ¯yrardowie, ul. Limanowskiego 45
Koordynator: Adam LemieszTel. 46 8553717 w.37, fax 46 8552021http://www.przyszloscwliczbach.eu/