![Page 1: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/1.jpg)
O.D.Ś.M.m.W.S.O.A!
KONSEKWENCJE GLOBALNEGOKONSEKWENCJE GLOBALNEGO
OCIEPLENIA DLA KRIOSFERYOCIEPLENIA DLA KRIOSFERY
Jacek A. JaniaJacek A. JaniaWydziaWydziałł Nauk o Ziemi Uniwersytetu Nauk o Ziemi Uniwersytetu ŚŚlląąskiegoskiego
Komitet BadaKomitet Badańń Polarnych PANPolarnych PAN
![Page 2: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/2.jpg)
Wstęp
Pokrywa śnieŜna i wieloletnia zmarzlina
Lód morskiZanikanie lodu morskiego Arktyki(polski wkład w poznanie procesów)
Lodowce i lądolodyOdpowiedź lodowców na ocieplenie(znaczenie wyników polskich badań glacjologicznych)
PodsumowanieKonsekwencje ocieplenia dla kriosfery
Globalne skutki redukcji kriosfery morskiej i lądowej
P.M.m.W.S.O.A!
![Page 3: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/3.jpg)
Kriosfera - to powłoka lodowa Ziemi obejmująca warstwęod górnej troposfery do dolnej granicy gruntów przemarzniętych (wieloletniej zmarzliny – zlodowacenia podziemnego). Jest w ścisłym związku z atmosferą, litosferą i hydrosferą.(za A.B. Dobrowolskim, 1923)
Do kriosfery naleŜy lód w chmurach, lody lodowców i lądolodów,w wieloletniej zmarzlinie oraz lody morskie, a takŜe śniegi stałe w wysokich górach i obszarach polarnych, a okresowe w strefie umiarkowanej.
Zmiany fazowe wody odpowiadają za przepływ energii w interakcjach:LÓD – ATMOSFERA – OCEAN (utajone ciepło topnienia/zamarzania 333,6 J/g; utajone ciepło sublimacji/resublimacji 2834 J/g)
![Page 4: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/4.jpg)
23 April 2003© NASA, Visible Earth
SpitsbergenSvalbard
Kriosferana półkuli północnejpod koniec zimy
Rozpatrywane są:lody morskie,lodowce,wieloletnia zmarzlina
Pominięto lód atmosferycznyoraz kriosferę w górach
Powierzchnia lodów morskich (1979-2000): 14-16 mln km2 w marcu; 7-9 mln km2 we wrześniu
![Page 5: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/5.jpg)
© NASA, Visible Earth
South Shetland Islands
Powierzchnia lodów morskichPółkula południowa (1979-1996): 3-4 mln km2 w lutym; 17-20 mln km2 we wrześniu
Powierzchnia lądolodu i lodowców:13,72 mln km²Średnia grubość lodu: 2160 mMaks. grubośc lodu: 4776 m
![Page 6: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/6.jpg)
Arctic-wide and annual averaged surface air temperature anomalies (60◦– 90◦N) over land for the 20th century based on the CRU TEM2V monthly data set.
(wg Richter-Menge et al., 2006)
Ocieplanie klimatu Arktyki jest faktem
![Page 7: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/7.jpg)
27 marca 2007 © NASA, Terra/MODIS
Pokrywa śnieŜna
Na lądzie, lodowcach i lodzie morskim
DuŜa zmienność w czasie(rozległość, grubość)
Minimalne rozprzestrzenieniena lądach – późny sierpień(< 4 mln km2)
Maksymalny zasięg w lutym(40-50 mln km2)
Na półkuli północnej zmniejszenie zasięgu pokrywy śnieŜnejśrednio o 10% (1972-2003), głównie w Eurazji (dla okresu wiosny i lata).
(wg ACIA, 2005)
![Page 8: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/8.jpg)
Wieloletnia zmarzlinana półkuli północnej
Courtesy of IPA
Powierzchnia zlodowacenia podziemnego – ok. 21 mln km2
Wieloletnia zmarzlina- ciągła
- nieciągła- wyspowa
- sporadyczna
Grubość zmarzliny:150-300 m w N Kanadzie,
do ponad 600 m w E Syberii
![Page 9: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/9.jpg)
Lokalizacja długookresowych obserwacji wieloletniej zmarzliny prowadzonych przez University of Alaska na północnej Alasce.
Zmiany temperatury w otworach wiertniczych na głębokości 20 m. Zanotowano wzrost o 0,5 – 20C w ciągu ostatnich 20-25 lat.
Na Spitsbergenie głębokość rozmarzania
letniego gruntu w ostatnich latach latach
wzrosła o ok. 50%.
Zwiększenie grubości warstwy czynnej (rozmarzającej warstwy powierzchniowej) wzmaga uwalnianie metanu z gruntu
do atmosfery, zwłaszcza na Alasce, w N Kanadzie i na Syberii.
[pozytywne sprzęŜenie zwrotne]
© ACIA, 2005
(wg danych IPA)
![Page 10: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/10.jpg)
Photo by A. Nawrot, April 2007
![Page 11: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/11.jpg)
Credit: UNEP/GRID-Arendal Maps and Graphics Library, 2007, <http://maps.grida.no/go/graphic/arctic-sea-ice-minimum-
extent-in-september-1982-2005-and-2007> [Accessed 9 December 2007]
Cartography: Hugo Ahlenius (UNEP/GRID-Arendal)
Minimalne zasięgi arktycznego lodu morskiego we wrześniu 1982, 2005 i 2007
20071982
5,6 mln km2 4,3 mln km2
wrzesień 2005 wrzesień 2007Średnia powierzchnia dla okresu 1979-2000: 7,0 mln km2
![Page 12: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/12.jpg)
Credit: UNEP/GRID-Arendal Maps and Graphics Library, 2007,
<http://maps.grida.no/go/graphic/arctic-sea-ice-minimum-extent-in-september-1982-2005-and-2007
Cartography: Hugo Ahlenius (UNEP/GRID-Arendal)
Zmiany pokrywy lodu morskiego w Arktyce
4,3 mln km2
wrzesień 2007
Rok
Średnia powierzchnia dla okresu 1979-2000: 7,0 mln km2
Tempo zmniejszania powierzchni - 10% na 10 lat sierpień
![Page 13: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/13.jpg)
Map of the AARI Ice Camp drift during June 7 — August 22, 2007
Biegun N
Dzięki uprzejmości Dr. S. Primakova, AARI
7 czerwca 2007
«AARI Ice Camp»
© Arctic and Antarctic Research Institute, St. Petersburg
![Page 14: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/14.jpg)
Dzięki uprzejmości Dr. S. Primakova, AARI © Arctic and Antarctic Research Institute, St. Petersburg
“AARI Ice Camp” as it was in August, 13-th of 2007
![Page 15: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/15.jpg)
Marine expeditions in the Arctic Ocean during 2007 within the IPY projects (registered at Eurasian IPY node) �
Tiksi
Murmansk
Dikson
Kirkines
15.07.07
ArkhangelskKolguev
Amderma
25.09.07
Longyearbyen
02.09 - 14.11.07
Tromso
26 9.0 .07
- “Ak.Buinitskiy” ship track
- track of NP-35 ice camp
- the area of activity the helicopterexpedition in tundra and on glaciers
- the area of “Mir” diving location
- “Ak. Fedorov” and “Keldysh” meeting location (05.08.07)
- “Ak. Fedorov” ship track
- “ ” ship trackIvan Petrov
- “ ” ship trackOden
- rv “M. Somov” ship track.
- “ ” ship trackPolarstern
- “ ” ship trackTara
- “ ” ship trackMaria S. Merian
- “ ” ship trackOceania
- “ ” ship trackYan Mayen
27.08.07
- “ ” ship trackHealy
27 09. .07
01 9.0 .0704 9.0 .07
06 9.0 .07
14 9.0 .07
02 8.0 .07
05 8.0 .07
25 8.0 .07
18 9.0 .07
- “ ” ship trackFritj of Nansen
15 9.0 .07
14 9.0 .072609. .07
15.09.07
26.09.07
21 9.0 .07
- “ ” ship trackSever
© Arctic and Antarctic Research Institute, St. Petersburg
Profile badawcze
r/v „Oceania”1989-2007
![Page 16: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/16.jpg)
r/y Oceania - July 2003
![Page 17: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/17.jpg)
www.ngdc.noaa.go
Rejon regularnego
monitoringu wód
Morza Grenlandzkiego
przez r/v „Oceania”
![Page 18: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/18.jpg)
Wyniki badań r/v „Oceania” (Walczowski, Piechura, 2007). Dzięki uprzejmości Instytutu Oceanologii PAN
Wyraźne podwyŜszenie temperatury i zasolenia Wody Atlantyckiej w Prądzie Zachodniospitsbergeńskim. Ekspansja języka ciepłej wody na północ.
W ciągu dwóch lat izoterma +5ºC (na głębokości 100 m) przesunęła się o ponad 4º szerokości geograficznej na północ
![Page 19: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/19.jpg)
NastNastęępuje dezintegracja i szybsze nipuje dezintegracja i szybsze niŜŜ wskazywawskazywałły modele y modele
zmniejszanie sizmniejszanie sięę pokrywy lodu morskiego pokrywy lodu morskiego
na Morzu Arktycznym na Morzu Arktycznym
![Page 20: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/20.jpg)
Modele zmian zasiegu lodu morskiego w XXI wieku
![Page 21: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/21.jpg)
Dramatyczne zmniejszanie siDramatyczne zmniejszanie sięę powierzchni lodu morskiego w Arktycepowierzchni lodu morskiego w Arktyce
Prawdopodobne przyczyny:Prawdopodobne przyczyny:
�� WiWięększe topnienie powierzchni lodu w wyniku ocieplenia klimatu ksze topnienie powierzchni lodu w wyniku ocieplenia klimatu
�� WzmoWzmoŜŜony dopony dopłływ ciepyw ciepłłych wych wóód atlantyckich do Morza Arktycznegod atlantyckich do Morza Arktycznego
�� Intensywniejsza cyrkulacja atmosferyczna Intensywniejsza cyrkulacja atmosferyczna –– szybszy dryf paku lodowegoszybszy dryf paku lodowego
�� Mniejsze albedo z powodu nasMniejsze albedo z powodu nasąączenia powierzchni czenia powierzchni śśniegu i lodu wodniegu i lodu wodąą
WaWaŜŜniejsze skutki:niejsze skutki:
�� Zmniejszenie gruboZmniejszenie grubośści lodu morskiego o 1,3 m, czyli o ok. 40% ci lodu morskiego o 1,3 m, czyli o ok. 40%
(w okresie od lat 1950(w okresie od lat 1950--tych do 1990tych do 1990--tych)tych)
�� Pozytywne sprzPozytywne sprzęŜęŜenie zwrotne: wienie zwrotne: więększe topnienie z powodu mniejszegoksze topnienie z powodu mniejszego
albedo powierzchni lodu morskiego albedo powierzchni lodu morskiego –– ciecieńńsza pokrywa sza pokrywa –– łłatwiejsza atwiejsza
dezintegracja mechaniczna dezintegracja mechaniczna –– odsodsłłonionięęcie powierzchni morza o niskim cie powierzchni morza o niskim
albedo (ok. 10%) albedo (ok. 10%) –– wzrost temperatur wody i powietrza wzrost temperatur wody i powietrza –– intensywniejszeintensywniejsze
topnienie... topnienie... etc.etc. (Mechanizm utrwalania ocieplania klimatu Arktyki)(Mechanizm utrwalania ocieplania klimatu Arktyki)
�� OddziaOddziałływanie na termikywanie na termikęę regionu i ostatecznie pregionu i ostatecznie póółłkuli pkuli póółłnocnejnocnej
�� GspodarczeGspodarcze (transport, (transport, łłatwiejsze wydobycie surowcatwiejsze wydobycie surowcóów, turystyka)w, turystyka)
![Page 22: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/22.jpg)
Foto M. Grześ, UMK ToruńLodowiec Elizy, NW Spitsbergen (sierpień 2000)
Reakcje lodowcReakcje lodowcóów na ocieplanie klimatuw na ocieplanie klimatu
![Page 23: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/23.jpg)
12 July 2002Terra/MODIS© NASA “Visible Earth”
Ny Aalesund
Longyearbyen
Polish Polar StationHORNSUND
SVALBARD
Spitsbergen
Kinnvika Station
![Page 24: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/24.jpg)
Lodowiec Hansa (lipiec 2003) Foto J. Jania
![Page 25: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/25.jpg)
Zmiany geom. Lod. Uchodz. Do morzaAkumulacja śniegu
Ablacja (topnienie)
Przepływ mas lodowych
(ruch lodowca)
Mechanizm odpowiedzi lodowców na ocieplenie klimatu
ELA
TopografiapodłoŜa i lodowca
Cielenie
Odpływ wód roztopowych
Akumulacja << Ablacja powierzchniowa + cielenie = Wzrost poziomu oceanów
![Page 26: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/26.jpg)
Foto J. Jania (wrzesień 2007)
![Page 27: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/27.jpg)
Hornsund (wrzesień 2007)Foto J. Jania
![Page 28: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/28.jpg)
(wg ACIA, 2005)
Lodowce w Arktyce
Łączna powierzchnia lodowców: 1972,6 tys. km2
Szacowana objętość: 3,1 mln km3 (ekwiwalent 8 m poziomu morza)
Lodowce dla których prowadzony jest monitoring bilansu masy
(Hansbreen – PL)
![Page 29: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/29.jpg)
Photo by courtesy of the Univ. of Leeds, July 2004
![Page 30: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/30.jpg)
Photo from the Archive of the Station, September 2007
![Page 31: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/32.jpg)
Profil radarowy – E cześć Hansa
ŁoŜe lodowca
Lód „ciepły”
Kanałinglacjalny
Lód „zimny”
![Page 33: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/33.jpg)
Hansbreen, hotwater drilling to the glacier bed Photo by A. Kies
![Page 34: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/34.jpg)
Hansbreen, UBC#2, September 2007
![Page 35: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/35.jpg)
Photo by A. Nawrot, April 2007
![Page 36: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/36.jpg)
Monitoring Monitoring czoczołłowej czowej częśęści Lodowca ci Lodowca Hansa Hansa automatycznymi kamerami cyfrowymi (stereoskopowo)automatycznymi kamerami cyfrowymi (stereoskopowo)Co godzinCo godzinęę w okresie 12 lipca w okresie 12 lipca –– 25 wrze25 wrześśnia 2007nia 2007
Photo by L. Kolondra, July 2007
![Page 37: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/37.jpg)
1 sierpnia 2007, godz. 13
Fotografie wysokiej rozdzielczości dla pomiarów fotogrametrycznych szybkości ruchu lodowca i zmian połoŜenia czoła (dla określenia cielenia)
![Page 38: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/38.jpg)
![Page 39: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/39.jpg)
Bear Glacier Alaska
Terra ASTER, NASA
![Page 40: KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA DLA ...Jest w ścis łym związku z atmosfer ą, litosfer ąi hydrosfer ą. (za A.B. Dobrowolskim, 1923) Do kriosfery nale Ŝylód wchmurach, lody](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040902/5e743f36cda03327fc01c2ea/html5/thumbnails/40.jpg)
Lodowiec
Jakobshavn
Svalbard
Polska Stacja Polarna
© NASA Goddard Space Flight Center, Scientific Visualization Studio
Islandia
Lądolód Grenlandii
Utrata masy netto (w.e.)
ogółem:
1996 – 90 km3, 2005 – 224 km3
w tym cielenie:
1996 – 50 km3 , 2005 – 150 km3
(Rignot, Kanagaratnam, 2006)
Lodowiec
Helheim
Grenlandia:2002 –2006 transfer 248