LEKCJA 2
Jakie formy ma czasownik?
Katarzyna Mączyńska
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Język polski
Klasa IV SP
Plan zajęć
• Powtórzenie materiału z poprzednich zajęć - co wiemy już o czasowniku.
• Jakie formy ma czasownik i o czym one informują?
• Praca domowa.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Co już wiemy o czasowniku? Powtórzenie
• Czasownik tworzy zdanie, jest w zdaniu najważniejszym wyrazem!
• Czasownik odpowiadana pytania:
– Co robi?
– Co się z nim dzieje?
• Czasownik oznacza czynności i stany
• Czasownik to część mowy
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Co już wiemy o czasowniku? Powtórzenie
Ćwiczenie 1 –Znajdź w zdaniach czasowniki.
• Mały człowieczek rozwinął piękny dywan.
• Ogromny dąb zatrzymał braci w ich wędrówce.
• Bracia dostali od człowieczka niezwykłe trzewiczki.
• Ludzi z królestwa gnębił straszliwy smok.
• Król prosił o pomoc dla swoich poddanych.
• Bracia posłuchali dobrej rady.
• Waligóra i Wyrwidąb pokonali groźną bestię.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ćwiczenie 2 - Dodaj do czasowników odpowiednie wyrazy, kierując się podanym pytaniem
• (kto?) cieszył się (z czego?)
• (kto?) nie lubił (czego?)
• (kto?) porysowali (co?) (czym?)
• (kto?) nie powiedział (komu?) (o czym?)
• (kto?) zdmuchnął (co?) (z czego?)
• (co?) położył (co?) (na czym?)
• (ktoś?) czekał (na kogoś?) (gdzieś)
Co już wiemy o czasowniku? Powtórzenie
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują?
Liczba pojedyncza
• osoba 1 – ja
• osoba 2 – ty
• osoba 3 – on, ona, ono
Liczba mnoga
• osoba 1 – my
• osoba 2 – wy
• Osoba 3 – oni, one
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują?
Liczba pojedyncza
czytać
• osoba 1 – ja czytam
• osoba 2 – ty czytasz
• osoba 3 – on
ona
ono
Liczba mnoga
czytać
• osoba 1 – my czytamy
• osoba 2 – wy czytacie
• osoba 3 – oni
one czyta czytają
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
Liczba pojedyncza
umieć
• osoba 1 – ja umiem
• osoba 2 – ty umiesz
• osoba 3 – on
ona
ono
Liczba mnoga
umieć
• osoba 1 – my umiemy
• osoba 2 – wy umiecie
• osoba 3 – oni
one umie umieją
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
Liczba pojedyncza
rozumieć
• osoba 1 – ja rozumiem
• osoba 2 – ty rozumiesz
• osoba 3 – on
ona
ono
Liczba mnoga
rozumieć
• osoba 1 – my rozumiemy
• osoba 2 – wy rozumiecie
• osoba 3 – oni
one rozumie
rozumieją
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Do podanych czasowników dodaj odpowiednią formę liczby mnogiej
• posprzątał
posprzątali
• przyniosła
przyniosły
• rozjaśniło
rozjaśniły
• ugotowałam
ugotowałyście
• dałeś
dali
• podlałeś
podlaliście
• zrobiłem
zrobiliśmy
• napisałaś
napisałyście
• biegło
biegły
• kupiłem
kupiliśmy
• czytała
czytały
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
Podkreśl czasownik.
Określ osobę i liczbę.
• Piszę list do babci.
– osoba 1, liczba poj.
• Jutro kupimy dom.
– osoba1, liczba mn.
• Odrabiasz lekcje?
– osoba 2, liczba poj.
• Marcin głośno płacze.
– osoba3, liczba poj.
• Dziś pójdziecie do kina.
– osoba 2, liczba mn.
• Chłopcy odrobili lekcje.
– osoba 3, liczba mn.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
2.os.l.mn.,1.os.l.mn.,
2.os.l.poj.
1.os.l.poj.,3.os.l.mn.,
3.os.l.poj.
• pisze
3.os. l.poj.
• idę
1.os. l.poj.
• mieszkają
3.os. l.mn.
• oglądamy
1.os. l. mn.
• śpiewasz
2.os. l.poj.
• czytacie
2.os. l.mn.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
widzisz, płaczą ,psuje, świeci, mam, szyjemy, robię, wieszają, piszesz, sprzątacie, wiercimy, niesiecie,
1osoba l.poj.
mam
robię
2 osoba l. poj.
widzisz
piszesz
3osoba l. poj
psuje
świeci
1osoba l. mn
szyjemy
wiercimy
2 osoba l. mn.
sprzątacie
niesiecie
3 osoba l. mn.
płaczą
wieszają
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PODSUMOWANIE
• Czasownik zmienia swoje formy w zależności od tego, kto wykonuje czynność.
• Forma czasownika wskazuje też na liczbę wykonawców czynności.
• Czasownik odmienia się przez liczby i osoby.
Jakie formy ma czasownik i o czym one informują
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
• M. Nagajowa, Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1994
• M. Nagajowa, Słowo za słowem. Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 1994
• A. Łuczak, A. Murdzek, Język polski. Między nami. Zeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej, GWO, Gdańsk 2001
• D. Chwastniewska, D. Rożek, A. Gorzałczyńska - Mróz, Maciej Szulc, A.Piechnik- Kaszuba, Język polski. Nauka o języku dla klasy czwartej szkoły podstawowej-część 1, GWO, Gdańsk 2000
• Wykorzystane ilustracje pochodzą z: www.microsoft.com
Bibliografia
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję za uwagę
Katarzyna Mączyńska
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego