Download - Jak wybrać ogrzewanie domu?
Jak wybrać ogrzewanie domu?
– 10 ważnych punktów
Kryteria techniczne i ekonomiczne wyboru systemu grzewczego
Wpływ warunków zabudowy na wybór rodzaju źródła ciepła
Zalecenia dla wyboru standardu energetycznego budynku
Wydanie 1/2015
28.02.2015
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl
2
Koszty ogrzewania – znaczenie dla budżetu
gospodarstwa domowego
Największy udział w kosztach zakupu paliw i energii elektrycznej stanowią
koszty wynikające z potrzeb ogrzewania domu oraz podgrzewania ciepłej wody
użytkowej. W domu jednorodzinnym łączne potrzeby ciepła wynoszą zwykle
powyżej 80% całkowitego bilansu energetycznego. Wybór systemu ogrzewania
jest decyzją o długofalowych skutkach, dzięki której mieszkańcy będą obarczeni
niskimi lub wysokimi kosztami ogrzewania. Równie istotny będzie poziom
komfortu i bezpieczeństwa użytkowania wybranego systemu grzewczego.
Rys. Poglądowy bilans
zużycia energii w budynku
jednorodzinnym (wg. asue.de)
3
Jak wybrać system grzewczy dla domu?
Jak wybrać ogrzewanie
dla planowanego domu?
€
Pytanie o wybór systemu ogrzewania domu powinno być więc stawiane na
etapie wstępnego projektu nowego budynku. Dzięki temu można dostosować
do potrzeb układ pomieszczeń, konstrukcję budynku, wymagane przyłącza
i elementy wyposażenia technicznego. Pozwoli to uniknąć zbędnych wydatków
podczas inwestycji i przyspieszyć oddanie budynku do użytku.
10 ważnych punktów do uwzględnienia w procesie decyzyjnym
4
1. Ustalenie standardu energetycznego
nowobudowanego domu jednorodzinnego
Obecnym standardem dla nowo budowanych domów jednorodzinnych powinien
być tzw. standard energetyczny NF40. Budynek tego rodzaju cechuje się
zapotrzebowaniem ciepła dla celów grzewczych na poziomie 40 kWh/m2rok.
Oznacza to, że każdy 1 m2 powierzchni ogrzewanej domu wymagać będzie
spalenia około 4 m3 gazu ziemnego lub około 9÷13 kWh energii elektrycznej przy
zastosowaniu pompy ciepła. Jeszcze niższe zapotrzebowanie ciepła będzie
uzyskiwane dla budynków tzw. pasywnych w standardzie NF15.
Największy udział w zapotrzebowaniu
ciepła wynika ze strat na wentylację oraz
przenikanie ciepła przez ściany, dach
i okna budynku.
Budowa budynku w standardzie NF15 lub
NF40 może liczyć aktualnie (stan na 02.2015)
na dofinansowanie w ramach programu
ogólnopolskiego NFOŚiGW.
5
2. Wybór rodzaju paliwa/energii
Kluczowa decyzja o wyborze rodzaju paliwa rzutuje wprost na komfort
użytkowania systemu grzewczego oraz koszty ogrzewania domu. W praktyce, gdy
budynek może być przyłączony do sieci gazociągowej, bardzo często za źródło
ciepła wybierany jest gazowy kocioł kondensacyjny. Jeśli podłączenie budynku
do sieci gazociągowej jest realne w bliskiej przyszłości, można wykorzystać jako
paliwo gaz płynny. Ten sam kocioł kondensacyjny można następnie w szybki
sposób przezbroić w celu przystosowania do spalania gazu ziemnego.
Jeśli koszty ogrzewania mają być jeszcze
niższe, zakładane jest chłodzenie latem
budynku, czy też eliminowana budowa
komina, to wybór powinien paść na pompę
ciepła typu powietrze/woda lub grunt/woda.
Niezależność od paliwa/energii z sieci
uzyskuje się stosując kocioł opalany olejem
opałowym, gazem płynnym lub paliwem
stałym. Z uwagi na ekonomię oraz ekologię,
są to coraz rzadziej stosowane rozwiązania.
6
3. W jakim stopniu ma być wykorzystana
energia odnawialna?
Połączenie podstawowego źródła ciepła (kotła grzewczego, pompy ciepła)
dodatkowo z instalacją solarną pozwala na dalsze ograniczenie kosztów
ogrzewania, jednocześnie skracając czas pracy źródła ciepła co dodatkowo
wpływa na wydłużenie jego żywotności.
Standardowo instalacja solarna złożona zwykle z 2÷3 kolektorów płaskich (dla
rodziny 4-osobowej) służy do podgrzewania ciepłej wody użytkowej, dla której
roczne oszczędności w zużyciu paliwa mogą sięgać 60%.
W krajach Europy Zachodniej częściej
znajdują zastosowanie instalacje solarne
przeznaczone dodatkowo do wspomagania
ogrzewania. Wówczas roczne łączne
oszczędności (dla ciepłej wody użytkowej
i centralnego ogrzewania) mogą wynieść
rocznie od 20 do 30% w przypadku
budynków niskoenergetycznych.
7
4. Ustalenie planowanego miejsca zabudowy
źródła ciepła w budynku
Nowoczesne gazowe kotły kondensacyjne z zamkniętą komorą spalania, można
instalować w wielu pomieszczeniach domu, np. gospodarczych, w pralni, łazience
czy w kuchni. Jest to możliwe dzięki zwartym gabarytom, cichej pracy, a przede
wszystkim dzięki bezpiecznej i ekonomicznej pracy niezależnej od powietrza
wewnętrznego. Przy braku miejsca wewnątrz budynku można zastosować pompę
ciepła typu powietrze/woda przystosowaną do montażu na zewnątrz budynku.
8
5. W razie wyboru kotła grzewczego ustalenie
lokalizacji komina dla odprowadzenia spalin
Odprowadzenie spalin z kotła gazowego w nowym domu najczęściej korzysta
z możliwości technicznych zamkniętej komory spalania. Kocioł może być
wówczas podłączony do 2-ściennego systemu spalinowo-powietrznego lub
pobierać powietrze oddzielnym przewodem powietrznym. Sam komin najczęściej
lokalizowany jest wewnątrz budynku lub rzadziej znajduje się na ścianie
zewnętrznej (w wersji izolowanej cieplnie).
W budynkach jednorodzinnych wolnostojących można stosować jeszcze jedną
opcję – odprowadzenie spalin bezpośrednio przez ścianę. Dotyczy to kotłów
o mocy grzewczej ograniczonej do 21 kW przy spełnieniu wymaganych odległości
wyrzutu spalin od poziomu terenu, okien i zagłębień w elewacji.
9
6. Zaplanowanie przebiegu przewodów
instalacji solarnej, układu klimatyzacji, itp.
Na etapie projektowania domu lub co najmniej na etapu wykonywania jego stanu
surowego, należy zaplanować rozmieszczenie urządzeń systemu grzewczego:
źródła ciepła, grzejników, rozdzielaczy ogrzewania podłogowego, a także
dodatkowych układów jak np. instalacja solarna, czy też klimatyzacja budynku.
Przewody prowadzone w posadzce czy też w przegrodach domu, będą później
trudno dostępne. Należy starannie dobrać wielkość instalacji solarnej – ilość
kolektorów słonecznych i w związku z tym wymagane średnice przewodów. Ich
przewymiarowanie może powodować poważne problemy eksploatacyjne.
Nawet gdy instalacja solarna nie jest
początkowo planowana w budynku, warto
na etapie stanu surowego przeprowadzić
przewody pomiędzy dachem, a miejscem
zabudowy podgrzewacza wody użytkowej
lub zbiornika buforowego wody grzewczej.
Ułatwi to maksymalnie zastosowanie takiej
instalacji w przyszłości.
10
7. Wybór systemu ogrzewania budynku
- grzejnikowe, czy podłogowe?
Wybór systemu ogrzewania wiąże się temperaturami jego pracy, co w wysokim
stopniu wpływa na dobór i eksploatację nowoczesnych źródeł ciepła takich jak
w szczególności kocioł kondensacyjny, czy też pompa ciepła.
Koszty inwestycji dla ogrzewania podłogowego zazwyczaj są wyższe około 10
do 30% w porównaniu do ogrzewania grzejnikowego (chociaż zależy to od tego
jakie grzejniki będą stosowane). Jednak zastosowanie ogrzewania podłogowego
podwyższa średniroczną sprawność kotła kondensacyjnego o kilka procent,
a dla pompy ciepła nawet o 20÷30% w porównaniu do układu z grzejnikami.
Zastosowanie ogrzewania podłogowego
bez dodatkowych grzejników możliwe jest
przy dobrym standardzie energetycznym
budynku (jak np. NF40). Wówczas źródło
ciepła pracuje z niskimi temperaturami
roboczymi nie podwyższanymi z uwagi
na brak grzejników, uzyskują swoją
najwyższą sprawność pracy.
11
8. Wybór sposobu podgrzewania ciepłej
wody użytkowej – centralnie lub miejscowo?
Zastosowanie ekonomicznych w pracy źródeł ciepła, jak kocioł kondensacyjny,
czy pompa ciepła, stwarza dobre warunki do współpracy z pojemnościowym
podgrzewaczem wody użytkowej. Straty ciepła w układzie cyrkulacji wody należy
minimalizować poprzez stosowanie skutecznej izolacji cieplnej przewodów wody
oraz czasowe lub inne włączanie pompy cyrkulacyjnej wg potrzeb mieszkańców.
Decyzja o wyborze rodzaju kotła to również wybór pomiędzy kotłem jedno-,
a dwufunkcyjnym. Kocioł dwufunkcyjny stosowany jest tam, gdzie punkty poboru
wody użytkowej są położone blisko siebie, brak jest przewodów cyrkulacji wody
w budynku a także miejsca na podgrzewacz pojemnościowy wody.
12
9. Sprawdzenie możliwości uzyskania dotacji
wspierających inwestycję
Inwestycje w ekonomiczne i ekologiczne systemy grzewcze mogą być
w niektórych przypadkach wspierane w ramach programów ogólnopolskich lub
lokalnych. Wsparcie może być udzielane zarówno w formie dotacji, jak i nisko-
-procentowanych kredytów. Informacje o lokalnych formach wsparcia dostępne
są w urzędach miasta, gminy, starostwach powiatowych. W zależności od
województwa wsparcia udzielać mogą także Wojewódzkie Fundusze Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW)
Ogólnopolskie programy skierowane do indywidualnych klientów prowadzone
są zazwyczaj przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej (NFOŚiGW) nfosigw.gov.pl
Przykładowo NFOŚiGW prowadzi aktualnie (stan
na 02.2015) program wsparcia budowy budynków
energooszczędnych (standard NF40) i pasywnych
(NF15). Wsparcie dotyczy także wyposażenia ich
w nowoczesne system grzewcze.
13
10. Emisje zanieczyszczeń i lokalna
jakość powietrza
Emisja zanieczyszczeń ze spalania paliw
w budynkach indywidualnych jest kilka razy
wyższa niż dla dużej energetyki.
Problem niskiej emisji zanieczyszczeń jest
jednym z głównych powodów złej jakości powietrza
i negatywnego wpływu na zdrowie człowieka.
Nowoczesne kotły kondensacyjne, pompy ciepła,
a także kolektory słoneczne ograniczają do minimum
obciążenie środowiska naturalnego nie tylko w skali
globalnej, ale także lokalnie w otoczeniu domu.