In gesprek over de inhoud
van het onderwijs van de toekomst
Kaarten_leraren_Titelkaart_def.indd 1 18-1-2015 11:17
Leraar | Schoolleider | Bestuurder
Deel gedachten, visies en meningen op:www.onsonderwijs2032.nl/opbrengsten
Antwoord of reactie op
deze vraag?
Doe mee en praat mee!
Dé landelijke
dialoog over ons onderwijs en de toekomst.
Kaarten_leraren_Blanco1.indd 2 18-03-15 10:35
Samenhang
Wat is nodig om te komen tot een onderwijsaanbod dat uitvoerbaar, samenhangend en in balans is?
Onderwijs heeft de taak leerlingen toe te rusten met kennis voor werk en leren en om bij te dragen aan hun maatschappelijke vorming en persoonlijke ontwikkeling. Vraag is of deze hoofddoelen van het onderwijs van even groot belang zijn. Niet alles wat wenselijk wordt gevonden is ook uitvoerbaar binnen het curriculum. Scherpe keuzes over de balans samenhang en diversiteit van het onderwijsaanbod zijn van belang.
THEMA
ToElicHTing
Algemeen
Kaarten_leraren_Algemeen1.indd 1 18-03-15 10:35
Samenhang
Wat is een juiste balans in aspecten van kennis voor leren en werk, maatschappelijke toerusting
en persoonsvorming? En geldt dat in gelijke mate voor alle leerlingen in alle
leeftijdsfasen van het funderend onder-wijs - of is daarin variatie wenselijk?
Wie bewaakt de balans in die uitwerking (eigen schoolkeuze
versus voorgeschreven door overheid)?
THEMA
Algemeen
Kaarten_leraren_Algemeen1.indd 2 18-03-15 10:35
Samenhang
Hoe kunnen nieuwe accenten en relevant gevonden elementen van
het huidige curriculum samengevoegd worden tot een uitvoerbaar geheel?
Komt er alleen inhoud bij of gaat er ook wel eens wat af?
Wat kan op school geleerd worden en wat daarbuiten (zoals thuis, vrije
tijd en vervolgonderwijs)?
THEMA
Algemeen
Kaarten_leraren_Algemeen1.indd 3 18-03-15 10:35
Samenhang
Hoe zorgt u voor de verticale samenhang (verbinding
tussen leerjaren en sectoren, doorlopende leerlijn) en horizontale
samenhang (verbindingen tussen vakinhouden)?
THEMA
Algemeen
Kaarten_leraren_Algemeen1.indd 4 18-03-15 10:35
Talent ontwikkelen
Wat kan de school de leerling leren om talenten en interesses te kunnen ontdekken en te ontwikkelen?
Een belangrijke taak van het onderwijs is bijdragen aan om bij te dragen aan de persoonlijke groei en ontplooiing van leerlingen. De school is een plek waar leerlingen zich kunnen oriënteren op hun eigen capaciteiten, interesses en talenten. De school stimuleert een brede ontwikkeling van leerlingen en biedt ruimte voor een diversiteit aan talenten.
THEMA
ToElicHTing
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 1 18-03-15 10:33
Talent ontwikkelen
Wat mag de leerling van een school verwachten
rondom maatwerk en het ontwikkelen van talenten? Wat kan anders of beter?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 2 18-03-15 10:33
Talent ontwikkelen
In hoeverre is het belangrijk dat leerlingen
al hun talenten breed ontwikkelen of juist dat ze zich kunnen verdiepen en specialiseren in gebieden
waar ze veel talent voor hebben?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 3 18-03-15 10:33
Talent ontwikkelen
Wat is er in termen van onderwijsaanbod nodig om leerlingen te
stimuleren hun talenten ten volle te benutten?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 4 18-03-15 10:33
identiteitsontwikkeling
Wat kan de school de leerling leren om zelfbewust en met zelf- vertrouwen eigen keuzes te maken?
Een belangrijke functie van het onderwijs is bijdragen aan de persoonlijke vorming van leerlingen. Onze samenleving kent veel vrijheid om zelf vorm te geven aan het eigen leven. De individualisering zorgt voor nieuwe vormen van autonomie en keuzevrijheid, maar impliceert ook het dragen van verant-woordelijkheid voor keuzes en doet een beroep op het vermogen om zelf vorm te geven aan het eigen leven.
THEMA
ToElicHTing
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 5 18-03-15 10:33
identiteitsontwikkeling
In hoeverre moet het onderwijs - meer dan
nu - expliciet aandacht besteden aan de ontwikkeling van een
krachtig zelfbeeld, het kunnen reflecteren op jouw betrekking
als persoon op de ander, zelfredzaamheid en verant-
woordelijkheidsbesef?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 6 18-03-15 10:33
identiteitsontwikkeling
Hoe ziet de samenwerking tussen school en ouders er uit
op het gebied van zelfontplooiing,
zelfbewustzijn en zelfvertrouwen?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 7 18-03-15 10:33
identiteitsontwikkeling
Wat moet een leerling meekrijgen aan persoonlijke
stevigheid om zich in de samenleving van morgen te
kunnen ontplooien?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 8 18-03-15 10:33
creativiteit
Welke onderwijsinhoud draagt bij aan het ontwikkelen van creatief vermogen van leerlingen?
In de huidige samenleving volgen ver- anderingen elkaar steeds sneller op. Met de toenemende beschikbaarheid van technologieën om zelf dingen te maken (denk aan de 3D-printer) is de afstand tussen een idee en een product klein geworden. De uitdagingen van de toekomst vragen om mensen met het vermogen om ver- anderingen productief tegemoet te treden. Creatief denken en ontwerpvaardigheden zijn hiervoor van belang.
THEMA
ToElicHTing
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 9 18-03-15 10:33
creativiteit
Hoe kan de school het creatief vermogen
van leerlingen stimuleren?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 10 18-03-15 10:33
creativiteit
In hoeverre moeten leerlingen leren werken met grote opdrachten waarvan het probleem
onoplosbaar is/lijkt?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 11 18-03-15 10:33
creativiteit
Welke (ontwerp) technieken moeten in de
school aangeleerd worden om een vermogen te
ontwikkelen waarmee leerlingen veranderingen
productief tegemoet kunnen treden?
THEMA
Persoonsvorming
Kaarten_leraren_HD3.indd 12 18-03-15 10:33
Burgerschap
Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger?
Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun rol als burger. Dit betekent dat de school leerlingen voldoende meegeeft om te kunnen functioneren in een democratische samenleving, om samen te kunnen leven en werken met mensen met zeer diverse achtergronden en opvattingen en daarover na te denken en het gesprek aan te gaan. Gezien de toenemende internationalisering is de verwachting dat de diversiteit in de samenleving toeneemt en dat dit een groter beroep gaat doen op sociale vaardigheden.
THEMA
ToElicHTing
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 1 18-03-15 10:36
Burgerschap
Welke maatschappelijke waarden moet het onderwijs
over- c.q. uitdragen?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 2 18-03-15 10:36
Burgerschap
Hoe kan het onderwijs leerlingen helpen om kritisch te reflecteren op maatschappelijke
waarden?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 3 18-03-15 10:36
Burgerschap
Hoe ver moet de opdracht aan de school reiken om aan de leerlingen kennis
van andere culturen bij te brengen ?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 4 18-03-15 10:36
Mediawijsheid
Welke digitale vaardigheden en houding heeft een leerling nodig voor de toekomst?
In de samenleving zijn we omringd door media en technologie die tal van nieuwe mogelijkheden bieden voor communicatie, het uitwisselen van informatie, samen werken en samen leren. In hoeverre kunnen alle gebruikers zich bewust, kritisch en actief in het media- landschap voortbewegen. De toenemende digitalisering van de samenleving doet een groot beroep op de digitale vaardigheden en houding om kritisch en verantwoord om te gaan met (nieuwe) media.
THEMA
ToElicHTing
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 5 18-03-15 10:36
Mediawijsheid
Wat kan de school bijdragen aan het leren
omgaan met het waarderen van informatiebronnen
in de digitale wereld?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 6 18-03-15 10:36
Mediawijsheid
Welke rol kan de school spelen in het omgaan
met de risico’s van online interactie, zoals
cyberpesten?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 7 18-03-15 10:36
Mediawijsheid
Coderen en programmeren:
in hoeverre hoort dit in de school van de toekomst bij de basisvaardigheden die iedere leerling mee
moet krijgen?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 8 18-03-15 10:36
internationale oriëntatie
Welke kennis, vaardigheden en attituden heeft een leerling nodig in een geglobaliseer-de wereld?
De globalisering van de samenleving is al enige tijd een belangrijke maatschappelijke trend. We bewegen ons naar een mondiale economie waarin we in toe- nemende mate verweven zijn met ontwikkelingen buiten onze landsgrenzen. Ook zijn er complexe maat-schappelijke kwesties die om mondiale oplossingen vragen. De globalisering doet een beroep op de culturele vaardigheden die van belang zijn om te kunnen samen-werken met mensen met verschillende zienswijzen en culturele achtergronden.
THEMA
ToElicHTing
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 9 18-03-15 10:36
internationale oriëntatie
Welke vaardig- heden moeten leerlingen meekrijgen in de school
van de toekomst om in een geglobaliseerde economie te
kunnen communiceren en samenwerken?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 10 18-03-15 10:36
internationale oriëntatie
Welke eisen stellen mondiale problemen als schaarste, duurzaamheid
en rechtsongelijkheid aan de inhoud van
het curriculum?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 11 18-03-15 10:36
internationale oriëntatie
In hoeverre verdient iedere leerling verplicht
onderwijs in een tweede wereldtaal naast het Engels?
THEMA
Maatschappelijke vorming
Kaarten_leraren_HD2.indd 12 18-03-15 10:36
Kennis en vaardigheden
Wat leert een leerling op de school van de toekomst?
Kennisoverdracht is een belangrijke taak van de school. Naast basisvaardigheden als taal en rekenen gaat het om het overdragen van kennis en vaardigheden die noodzakelijk zijn om de wereld om je heen te kunnen begrijpen en om verder te kunnen leren. De vraag is welke kennis en vaardigheden van belang zijn in een samenleving waarin informatie altijd en overal beschikbaar is.
THEMA
ToElicHTing
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 1 18-03-15 10:35
Kennis en vaardigheden
Wat moeten - ook in de toekomst - leerlingen
blijven leren?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 2 18-03-15 10:35
Kennis en vaardigheden
Welk nieuw type kennis en vaardigheden
wordt van belang om (aan) te leren?
En wat kan worden geschrapt?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 3 18-03-15 10:35
Kennis en vaardigheden
Het beeld is dat er veel verandert op het gebied van kennis en
vaardigheden. Welke trends ziet u?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 4 18-03-15 10:35
leren leren
Wat moet de school leerlingen meegeven zodat zij (blijven) leren?
De huidige kennissamenleving wordt gekenmerkt door snelle wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen. Dit doet een groot beroep op het lerend vermogen van burgers en werknemers. Zij moeten in staat zijn zich nieuwe kennis snel eigen te maken. De vraag is wat de school leerlingen moet meegeven en welke ruimte de school moet bieden om hun dit blijvende leervermogen bij te brengen.
THEMA
ToElicHTing
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 5 18-03-15 10:35
leren leren
Welke bijdrage kan het onderwijs leveren om leer-
bereidheid, nieuwsgierigheid en een onderzoekende
houding bij leerlingen te koesteren en
te ontwikkelen?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 6 18-03-15 10:35
leren leren
Waar moet de school van de toekomst aandacht aan
besteden om een basis te leggen voor een leven lang leren?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 7 18-03-15 10:35
leren leren
Welke vaardigheden en houdingen moeten leerlingen
worden bijgebracht om hen (zelfstandig) te laten
leren en werken?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 8 18-03-15 10:35
Beroepsvorming
Hoe moet een leerling voorbereid worden op (nog niet bestaande) beroepen?
De toenemende technologisering en informatisering van de samenleving leidt tot tal van veranderingen op de arbeidsmarkt. De verwachting is dat het aantal banen met routinematig productiewerk afneemt en er steeds meer vraag komt naar werknemers met flexibiliteit, probleemoplossend ver- mogen en een ondernemende houding.
THEMA
ToElicHTing
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 9 18-03-15 10:35
Beroepsvorming
Welk type beroepen zijn volgens u in de nabije
toekomst populair? En welke verdwijnen
volgens u?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 10 18-03-15 10:35
Beroepsvorming
Welke onderwijsinhouden vindt u dat leerlingen nodig hebben voor de
banen van de toekomst?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 11 18-03-15 10:36
Beroepsvorming
Wat moet een leerling in het
onderwijs leren over ondernemerschap?
THEMA
Kennis voor leren en werk
Kaarten_leraren_HD1.indd 12 18-03-15 10:36
Wat is uw vraag?
Algemeen
Kaarten_leraren_Blanco1.indd 1 18-03-15 10:35