Download - IKT-ak hezkuntzan
Hezkuntzari aplikatutako
teknologia berriak
Oihane Hualde
Landa Munduate
Eider Palacios
31 B taldea
Hezkuntzari aplikatutako teknologia
berriak
Zer-nolako eragina du Informazio eta Komunikazio Teknologiak egungo Euskal Autonomi Erkidegoko eskoletan?
Aurkibidea Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
2
AURKIBIDEA
1.- SARRERA ..................................................................................................... 4
2.- ESKOLA 2.0 ................................................................................................. 5
2.1.- Sarrera. ....................................................................................................... 5
2.2.- Helburuak ................................................................................................... 6
2.3.- Irakasleen prestakuntza ............................................................................. 6
2.4.- Metodologiaren aldaketak ......................................................................... 7
2.5.- Hardware .................................................................................................... 8
2.6.- Software ..................................................................................................... 8
2.7.- Edukiak........................................................................................................ 9
2.8.- Abantailak eta desabantailak ..................................................................... 9
3.- IKASYS ...................................................................................................... 11
3.1.- Zer da? ...................................................................................................... 13
3.2.- Zein helburu ditu? .................................................................................... 14
3.3.- Zein dira IKASYS sistemaren osagaiak? .................................................... 14
3.4.- Zein prozedura erabiltzen du? .................................................................. 14
3.5.- Proiektuaren funtzionamendua ikasgelan ............................................... 15
4.- HELDUTASUN EREDUA .............................................................................. 17
4.1.- Sarrera. Zer da? ........................................................................................ 17
Aurkibidea Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
3
4.2.- Planteamendu orokorra ........................................................................... 17
4.3.- Ezaugarriak ............................................................................................... 18
4.4.- Helburuak ................................................................................................. 19
4.4.1.- 1. mailako helburuak: Gaikuntza eta digitalizazioa ........................... 19
4.4.2.- 2. mailako helburuak: Erabilera ........................................................ 20
4.4.3.- 3. mailako helburuak: Ikasgelaren digitalizazioa .............................. 21
4.4.4.- 4. mailako helburuak: Ikasgelaren birtualizazioa .............................. 23
4.4.5.- 5. mailako helburuak: Ikastetxearen birtualizazioa .......................... 24
5.- ONDORIOAK ............................................................................................. 26
6.- BIBLIOGRAFIA ........................................................................................... 29
Sarrera Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
4
1.- SARRERA
Gizartea eta ingurunea abiadura handian ari direla aldatzen, abiadura
esponentzialki hazten dela, eta gaur egun aurrean ditugun egoerak ezin zituen inork
aurreikusi duela 15 urte. Horregatik, jakitun izan behar dugu gaur egun ezagutzen ez
ditugun arazoak ebatzi beharko dituzten herritarrak prestatzen ari garela, eta oraindik
asmatu gabe dauden lanak egin beharko dituztela.
Hezkuntza iraunkorraz ari gara hizketan, hezkuntza inklusiboaz, lankidetzako
hezkuntzaz, hezkuntza integralaz, gizakiaren alderdi guztietan: bizitzan, munduan,
lanean, aisialdian...; ezagutzen ordez ikasteko gaitasunak garatzen dituen hezkuntzaz.
Jakintzaren gizarte berriak eta Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiek
erabateko aldaketa eragin dute pertsonen prestakuntza-beharretan. Eta hori
hezkuntza-prozesuan islatu behar da: IKTak hezkuntza iraunkorreko funtsezko tresnak
dira ikasleentzat, irakasleentzat eta familientzat.
Herritarren hezkuntzan eta prestakuntzan parte hartzen duten eragileek baliabide
digitalak erabat aprobetxatzea da helburua. Horretarako, ikastetxeetako prozesu
pedagogikoetan eta administratiboetan IKTak txertatzea sustatu behar da, bai eta
ekintza guztien koordinazioa eta koherentzia bermatu ere.
Eskola 2.0 Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
5
2.- ESKOLA 2.0
2.1.- Sarrera.
Gaur egun hezkuntzan oso hedatua dagoen proiektu bat dugu ESKOLA 2.0.
Ikastetxe askotan digitalizazioaren aldeko apustua egin zen, IKT-ak heziketan eragiteko
beharrezko baliabidez horniturik zegoelarik. Hau dela eta, honen asmorik nagusiena
IKT-ak ikastetxeetan integratzea da. Baina jakina, ez da ikasle bakoitzari ordenagailu
minieramangarri bana ematea bakarrik, funtsean XXI. mendeko ikasgela digitalak
martxan jartzea da, azpiegitura teknologikoa eta oinarrizko konektibitatedunak,
ikasgelak INTERNETera zabaldu behar direlako eta gure ikasleek, jatorrizko gizaki
digitalak, Ezagutza Gizartearen erronkei aurre egin behar dietelako.
Eskola 2.0 proiektuak eragile berritzaileak ekarri nahi ditu IKTak ikas-irakas
prozesu orotan txertatuz eta aukera berriak eman ikasgeletako hezkuntza erantzunak
hobetzeko: irakaskuntza pertsonalizatua, lankidetza proiektuak ...Azken finean IKTa
beste baliabide bat bihurtzea nahi da, alegia, ikasle orok eguneroko jardunean
erabiliko duen beste lan tresna bat izatea.
Zalantzarik gabe, ikasgeletan IKT-ren integrazio eraginkorra irakasleen eskutik
eratorri beharko da, hain zuzen ere, oinarrizko gaitasun digitalak eskuratu dituzten
irakasleengatik: teknologia prestakuntzaz aparte IKT tresnak balabide didaktiko gisa
erabiltzeko metodologian gaituak.
2.0 Eskola programak aurrerapauso
handia dakar; izan ere, hezkuntzan,
Informazioaren eta Komunikazioaren
teknologia berriak sartzen ditu.
Jaurlaritzaren Kontseiluak 2009ko ekainaren 5ean erabaki zuen Euskadin programa
hori sartzea, eta hori 2010. urteko ekitaldian ikusi zen Lehen Hezkuntzako hirugarren
Eskola 2.0 Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
6
zikloko ikasgelak guztiz digitalizatu, irakasleak software librea eta metodologia berriak
erabiltzeko prestatu eta multimedia-edukiak egin zirenean.
Proiektu honetan Lehen Hezkuntzako ikasleek hartzen dute parte, oraindik
Haur Hezkuntzakoak txikiak baitira. Hauek ere teknologia berriekin zuzeneko
kontaktua badute ere, oraindik ez dira Eskola 2.0 proiektuan sartu.
2.2.- Helburuak
Eskola 2.0 proiektuak dituen helburuak anitzak diren arren, hona hemen
horietako batzuk:
Ohiko ikasgelak ikasgela digitalak bilakatzea
• Irakasleak IKT-dun gaitasunetan trebatzea
• Ikasgeletako metodologia aldaketari laguntzea
• Eten digitala murriztea
• Lan dinamikoa, partehartzailea, beste ikastetxeekin lankidetzan eta sarean
sustatzea
• Heziketa kalitatea hobetzea
Helburu guzti hauek oso garrantzitsuak dira eta gaur egungo ikastetxeetan
txertatuta daude. Hauen helbururik nagusiena heziketa kalitatea hobetzea da eta hau
lortzea ezinbestekoa da egungo sisteman. Hori dela eta, gisa honetako programa
berritzaileak ikastetxeetan erabiltzea esanguratsua izango da eta aldi berean
aberasgarria.
2.3.- Irakasleen prestakuntza
Irakasleek prestakuntza berezi bat behar dute metodologia alderdian,
lankidetza sareak sortzen eta mintegi iraunkorren sorreran.
Eskola 2.0 Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
7
Hiru irakastalde antzeman dira:
Informatika ezagupen urriak dituena, gutxitan erabiltzen ditu IKTak irakasgaiak
ematen.
Ordenagailu erabiltzailea, baina dokumentu eta kudeaketa pertsonalak
burutzeko, tarteka bere ikasleekin informatika gelan lan egiten duena.
Erabiltzaile arituak, goi mailakoak, irakasgaiak emateko IKTak erabiltzen
dituena.
Prestakuntza maila desberdinak daude:
1. Oinarrizko IKT gaitasunak: ofimatika, sistema eragileak, Internet.
2. Arbel digitala: ADI-Arbel Digital Interaktiboaren erabilera didaktikoa.
3. Web 2.0 tresnen multzoa eta bere aplikazioa ikasgelan.
2.4.- Metodologiaren aldaketak
Metodologia arloan egin beharreko lana handia da, irakaspraktika da lehenik
eta behin hobetu beharreko gauza. Curriculumeko gaitasunen lana indartu egin behar
da ere.
Hainbat lankidetza proiektu telematiko abian jarri dira, adibidez, Euskadin
Zehar, Asmakilo, Pelutxeak, Vikidia.eus....
Ikasgelarako sekuentzia didaktikoak eskuragarri daude behar Interneten, guztiz
irekiak, irakasleek nahi beste aldaketa sartu ahal izateko, horrela guztion artean
proiektu hau sendotuz eta hobetuz.
Eskola 2.0 Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
8
2.5.- Hardware
Eskola 2.0 programako ordenagailuak miniordenagailu eramangarriak dira.
10”ko pantaila dute eta diskoaren edukiera 160 GBkoa, RAM memoria 2 Gb-ekoa da,
eta 1.6 GHz-ko prozesatzailea, kontsumo gutxikoa.
Arbel digitalen ukimen-azalera 77”koa da, eta bertikalean mugitu eta hainbat
altueratara iristeko euskarri bat dute. Gainera, bideo-proiektagailuari eta bozgorailuari
lotuko zaizkie.
Era berean, armairu elektrifikatu bat
egongo da gelako, miniordenagailu
eramangarrien bateriak berriro kargatzeko eta
garraio poltsak biltzeko.
2.6.- Software
Ordenagailu eramangarriak ikastetxeetan entregatuko dira, oinarrizko
softwarea instalatuta dutela. Oinarrizko konfigurazioak abiatze bikoitza izango du:
GNU/ Linux eta Microsoft Windows XP Profesional.
Bi sistema eragile horietan, gutxienez, ofimatikako softwarea (OpenOffice),
nabigatzailea (Mozilla Firefox), antibirusa eta plataforma anitzeko bestelako
aplikazioak instalatuko dira, eta horiek euskarazko eta gaztelaniazko bertsioak
eskaintzen dituztenean lizentzia librean, lehentasuna emango zaie. Ikastetxeak uste
badu egile-eskubideen legeak babestutako softwarea erabili behar duela, Hezkuntza
Sailari eskatu beharko dio. Honek berriz, egoki irizten badio, lizentziak emango dizkio
ikastetxeari. Guztiz debekatuta gertuko da jabetza intelektualeko eskubideak urratu
dezakeen softwarerik instalatu eta erabiltzea.
Eskola 2.0 Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
9
2.7.- Edukiak
Interneten erabil daitezkeen materialen gida bat prestatu da eta Agrega
sarearekiko loturak ezarri. Sare hori autonomia-erkidegoek eta Hezkuntza eta Zientzia
Ministerioak partekatzen dugu, eta Espainiako hizkuntza ofizial guztietara itzulita dago.
Era berean, metodologia-proposamen guztiak aurrera ateratzeko material
bereziak egongo dira.
Hirugarren ziklorako, hau da, LHko 5. eta 6. mailarako arlo batzuetarako eduki
digitalak prest ditugu iada, hauen artean, ingurune, matematika, euskara, gaztelania
eta ingelesa daude.
2.8.- Abantailak eta desabantailak
Proiektu honen nondik norako guztiak azaldu eta gero, honen abantaila eta
desabantailak aipatzea esanguratsua dela iruditzen zaigu:
ABANTAILAK DESABANTAILAK
Denbora aurrezten du. Instalatzeko arazoak.
Elbarrientzako laguntza. Ekonomikoki ez da guztiontzat.
Informazioa azkar biltzen du. Nekagarria (gorputz-jarrera).
Errakuntzak izateko probabilitate Prozesua mekanikoki geratu
Eskola 2.0 Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
10
txikia. daiteke.
Zuzentzeko erraza. Pertzepzio falta.
Onuragarriagoa. Mantentzea eskatzen du.
Eskoletan, teknologia onuragarria eta erabilgarria izango da nola ulertzen
ditugun kontzeptu hauen arabera eta horrek nola eramaten den praktiketara. Modu
tradizional batean, ordenagailu baten erabilera ez doa eskola igortzailea, baina
pertzepzio berri batekin desberdina izaten da: umea informazio gehiago daukanez,
aurrera edo atzera joan daiteke, elementu berriak sartu, kendu … eta beraz, sekuentzia
lineal bat ez du erabiltzen, hau da, aukeratzeko boterea daukate.
Ikasys Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
11
3.- IKASYS
Ikastolen Elkarteak bere aitzindaritza eta esperientzia frogatuak ditu hezkuntza
eremuko I+G+B egitasmoak eta proiektuak burutzean, euskal eskolaren gestioan, oro
har. Informazio eta Komunikazio Teknologia (IKT) alorrean 15 urte baino gehiagoko
eskarmentua metatua du eta euskarazko eta euskal kulturan ardaztutako software
kurrikularra eta aisialdikoa ekoiztean aitzindaria izan da. Honela, eskola-gestioari
zuzendutako aplikazio informatiko propioak sortu, esperimentatu, burutu eta
berritzera iritsi da eta eskola erkidegoaren baitako komunikazioa errazteko aplikazioak
sortzen eta eguneratzen ere jarraitzen du.
Ikastolen IKT planak bi helburu orokor definituak ditu. Lehenengoa,
derrigorrezko irakaskuntza amaitzerakoan, ikasleek, garatu beharreko gaitasunen
artean oinarrizko IKT konpetentziak barneratuak izatea eta IKTen erabilpenaren
bitartez, beste arlo edo ikasgaien aprendizaia hobetzea lortzea. Bigarrena, IKTak
txertatuz, ikastolen antolaketa eta kudeaketa eredu egokiak arakatu eta proposatzea.
Lehenengo helburuarekin lotuta eta ekoizpenarekiko ardura edozein IKT
planaren zutabe nagusia izanik, Gipuzkoako Ikastolen Elkartearen bitartez,
irakaskuntza-hezkuntza prozesuan lagunduko duten eta Ikasmaterialgintza
Proiektuarekin bat datozen baliabide kurrikularrak sortzen ari dira. Marko honetan
joka dezakegu ikasys proiektua.
Abiapuntua
Ikasle bakoitzak du bere estiloa eta erritmoa ikasteko orduan, eta bakoitzaren
berezitasun horri nola erantzun behar zaion asmatzea da hezkuntzaren arazo
nagusietako bat.
Eskolako zenbait eduki ariketetan trebatuz eta memorizatuz barneratzekoak
dira, eta arlo horietan sortzen da zalantza gehien, hor ikusten baita alde gehien
Ikasys Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
12
ikasletik ikaslera. Bakoitzaren berezitasun horri irtenbide egokia emateko, ikasleek
ariketa batzuei erantzun behar izaten diete edo memoria ariketak egin behar izaten
dituzte.
Honen aurrean, gaur egun arazo honi honela erantzuten zaio, memorizatzeko
diren ariketak inolako euskarririk gabe egiten dira eta ariketa bidez landu daitezkeen
eduki batzuei soilik ematen zaie konponbidea bide desberdinetatik:
Ikasliburua erabiliz erantzuten zaio (baina ikasliburuek ariketa berak dituzte
ikasle guztientzat), eta, batzuetan, sakontze edo errefortzu jarduerak ere egiten
dira.
Jarduera liburuak edo koadernoak erabiliz.
Fitxen fotokopiak erabiliz, edo irakasleek beraiek prestatutako diktaketa
ariketen bidez.
Honek guztiak irakasleak ikasle bakoitzaren bilakaeraren jarraipen sistematikoa
era egokian burutzea izugarri zailtzen du. Testuinguru honetan, baliabide hauek ikasle
eta irakasleengana modu pertsonalizatuan iritsi ahal izateko hutsunea bete nahian
sortu da ikasys proiektua.
Ikasys Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
13
3.1.- Zer da?
Tipologia zabaleko aktibitate didaktikoen bidez ikasleak oinarrizko
konpetentziak lortzeko behar dituen baliabideak garatzeko balio duen hezkuntza
ikerketa alorreko sistema berriztatzailea da. IKASYS Proiektua, norberak ordenagailu
bidez ikasteko sistema da eta tresna informatikoak (hardware), aplikazio informatikoak
(software) eta , estrategia kurrikularrak (edukiak) uztartzen dituen multzoa da. Hiru
zeregin ditu:
Trebatzeko
Ikaskuntzaren hainbat prozeduratan trebatzeari zuzentzen zaizkion jarduera
sistematiko eta progresiboen bilduma da. Besteak beste, kalkulua, ortografia,
problemen ebazpena, fisikaren algoritmoak, kimikaren formulazioa,…
Memorizatzeko
Ikaskuntzaren hainbat eduki memorizatzea lagundu dezakeen jarduera sistematikoen
bilduma da. Besteak beste, datu eta gertaera historikoak, geografia-toponimia,
literatur obrak eta autoreak, hizkuntza-lexikoa, formulazioa, …
Nork berea egiteko
Ikaskuntzaren maila eta erritmoa ikasleak berak, era autonomoan eta indibidualean,
dituen ahalmenen baitan, bere buruari ezartzeko eta jarduerak egiteko eskaintzen
duen prozesua da.
Ikasys Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
14
3.2.- Zein helburu ditu?
Egoera sinpleetatik abiatuz (aprendizaia puntualak), ikasgelan eta eguneroko
bizitzan sortzen zaizkion egoera-problemak ulertzeko eta egoera hauei aurre egiteko,
ikasleari bere beharrei egokitutako tresna sendoak ematea da proiektuaren helburu
nagusia. IKASYS proiektuko jardueren bidez ikasleak konpetentzia desberdinak lortzen
lagunduko dien eta helburu espezifiko moduan definitutako aprendizaia puntualetan
trebatuko dira. Beraz, jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako
hezkuntza aprendizaia puntualen sistematizazioa lortu nahi da.
3.3.- Zein dira IKASYS sistemaren osagaiak?
Hardware aldetik: eskola beharrei erantzungo dien eta erabiltzeko erraza eta
merkea den IKASBOOK tresna informatiko mugikorra. Tresna hau gela arruntean
integratuko da eta ikasle bakoitza bere ordenagailuarekin arituko da.
Software aldetik: atal honek hiru web aplikazio biltzen ditu, jarduerak sortzeko
eta antolatzeko aplikazioa, tresna informatiko mugikorrean jarduerak exekutatzeko
aplikazioa eta irakasleek ikasleek egindako lanen garapenaren jarraipena egiteko
aplikazioa.
Eduki kurrikular aldetik: arloka eta zailtasunaren arabera mailakatutako
jarduera sorta biltzen du. 6-12 adin bitartean arlo bakoitzeko 45.000 ariketa sortu dira,
guztira, 225.000 ariketa bost arlotan banatuta (Euskara, Gaztelania, Ingelesa,
Matematika etaIngurunea).
3.4.- Zein prozedura erabiltzen du?
Kontratu didaktikoa: ikaslearen gaitasuna eta ahalmena kontuan izanik
kontratu didaktikoa egingo da, bertan, irakasleak ikaslearekin batera adostuko du zer
lan egin behar duen (zenbat ariketa, gainditu beharreko zailtasun maila,
denboralizazioa,…).
Ikasys Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
15
Aniztasunari erreparatzea: ikasle bakoitzak bere mailaren arabera landuko ditu
aurrez hitzartutako ariketak. Bitartean, irakasleak lana gainbegiratuko du eta behar
duen laguntza emango dio.
Dibertsifikatzea: aurrekoarekin batera, behar bereziak dituzten ikasleen
jarraipenean edota etorkinen hainbat beharretan ere lagundu dezake proiektuak.
Ebaluazioa: ikasleak ariketak egin ahala, aplikazioak zuzendu egingo ditu; aldi
bereko zuzenketa da. Lana bukatutakoan, ikasleak, irakaslearekin batera, jardueraren
balorazioa egingo du, zer zailtasun izan duen, eta egiten duten balorazioaren arabera,
bien artean erabakiko dute zein neurri hartu behar dituzten eta zein lan konpromiso
ezarriko duten hurrengorako.
3.5.- Proiektuaren funtzionamendua ikasgelan
Ikasgela arruntean jarduteko sortu da.
Ikasle bakoitza bere ordenagailuarekin arituko da; ordenagailua tamaina
txikikoa eta prezio merkekoa da.
Oraingoz, Lehen Hezkuntzara zuzenduta dago, hau da, 6-12 adin bitartera.
Denbora gutxi barru 12-16 adin bitartera ere zabalduko da.
Sortutako 200.000 jarduera espezifiko landu ahal izango dira Lehen
Hezkuntzako bost arlotan (Euskara, Gaztelania, Ingelesa, Matematika eta
Ingurunea).
Jarduera hauek ordenatuak eta sekuentziatuak egongo dira.
Ikasle bakoitzari dagozkion jarduerak eskainiko zaizkio.
Ikasys Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
16
Jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako aprendizaia
puntualen sistematizazioa lortu nahi da.
Ikasleen auto-erregulazioa eramatea ahalbideratuko du.
Irakasleak ikaslearen eta gelaren aprendizaiaren jarraipen zuzena egin ahal
izango du.
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
17
4.- HELDUTASUN EREDUA
4.1.- Sarrera. Zer da?
Heldutasun-ereduei eta horiekin lotutako ebaluazio-metodo bati esker, erakunde
batek esparru jakin batean zer heldutasun-maila duen jakin daiteke, eta hobetzeko
bidea ezarri, erakunde horrek esparru horretan duen gaitasuna handitzeko.
Ikastetxeen kasuan, heldutasun-eredu bat eta horrekin lotutako ebaluazio-metodo
bat garatu dira, ikastetxe bakoitzaren digitalizazio-maila ezarri eta hobetzeko.
Digitalizazio-estrategia bat arrakastaz ezartzeko ikastetxe batean, zenbait prozesu
eta gaitasun definituta eta ezarrita izan behar ditu aurrez ikastetxeak, bestela
digitalizazioa ezinezkoa baita.
Horregatik, digitalizazio-ereduak parekatuta
joan behar du prozesuak hobetzeko praktikekin
eta gaitasunak hobetzeko praktikekin
(prestakuntza).
Alde ahulak identifikatzea eta baloratzea baino haratago doan heldutasun
digitaleko plan bat eman nahi zaie ikastetxeei, berariazko praktikak planteatzen
dituena, arrakasta izan dezaten hurrengo digitalizazio-mailak lortzeko. Asmoa da
eredua ikastetxeak arrakastaz digitalizatzeko gida praktiko bat izatea.
4.2.- Planteamendu orokorra
Aurreko analisia kontuan hartuta, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak
hurrengo urteetarako helburu gisa hartu du informazioaren eta komunikazioaren
teknologien laguntza izatea hezkuntzan. Horretarako, ikastetxeetako prozesu
pedagogikoetan eta administratiboetan IKTak txertatzea sustatu du, ikasleekin,
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
18
irakasleekin eta familiekin lotutako alderdi guztietan, ekintza guztien koordinazioa eta
koherentzia bermatuta daudela.
Hezkuntzan garatzen ari diren IKT ekimen guztiak sistematizatzeko eta
normalizatzeko, erreferentzia-esparru bat sortu behar da, helburu komunak eta aldi
berean berariazkoak finka daitezen. Hala, ikastetxe bakoitzak bere beharren araberako
heldutasun digitala lortuko du, Sailak markaturiko ildo komunaren barruan.
Ikastetxeko heldutasun teknologikoko ereduaren helburuak dira:
Konparazioak egiteko eta baterako helburutzat hartzeko erreferentzia-
eredua izatea.
Ikastetxe bakoitzeko prozesu pedagogikoen eta administratiboen
digitalizaziorako gida efektiboa eta efizientea izatea.
Eredua ez da, berez, helburu bat, plan europar eta nazional guztiek konpartitutako
helburua lortzeko tresna bat baizik, aurrez aipatua:
Beraz, garrantzitsua da azpimarratzea IKT gaiekin lotutako ekimenak (azpiegiturak,
hezkuntza, irakaskuntza...) ikastetxeetan garatzen direla, ikasleen, irakasleen eta
familien topaketarako eta prestakuntzarako guneak diren aldetik.
4.3.- Ezaugarriak
Ikastetxeko Heldutasun Teknologikoko Eredua erreferentzia-esparru bat da.
Orokorra: ikastetxe guztietarako balio duen baterako helburu bat ezartzen
du, IKTen aprobetxamendu pedagogikoari dagokionez.
Malgua: ikastetxeen tipologietara egokitzeko modukoa (etapak, neurriak,
kokapena, berariazko ezaugarriak...), ikastetxe bakoitzak bere beharrei eta
benetako konpromisoari egokitutako heldutasun digitaleko plana izan
dezan.
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
19
Neurgarria: ikastetxeen sailkapen orokorra ezartzeko aukera ematen duten
irizpide objektiboetan oinarritua.
Mailaz mailakoa: mailaka definitua; IKTen erabileran ikastetxeen
hobekuntza iraunkorra aztertzeko aukera emango du, hori lortzeko gida gisa
erabili ahal izateaz gainera.
Prozesuak hobetzeko kudeaketa-ereduetan oinarritua: osagarri diren
prozesuak hobetzeko kudeaketa-ereduen paraleloan definitua.
Sendoa: IKTen nazioarteko erabilera pedagogikoko praktika onenak hartzen
ditu.
Publikoa: eredua osatzen duten parametroak, ebaluazio-irizpideak eta
helburuak publikoak dira eta ezagunak, oro har, hezkuntza-komunitatean.
4.4.- Helburuak
4.4.1.- 1. mailako helburuak: Gaikuntza eta digitalizazioa
1. mailan, oinarrizko sistemak eta teknologiak daude ikastetxean; batik bat, Eusko
Jaurlaritzaren Hezkuntza Saileko Premia planean aurreikusitako ordenagailuak eta
ofimatika-aplikazioak. Komunikazioak egiteko, teknologia klasikoak erabiltzen dira
(telefonoa, faxa, posta tradizionala, etab.). Prozesu pedagogikoetan, informazioaren
eta telekomunikazioen teknologiak sartzen hasten dira IKT gelan, eta administrazio-
eta kudeaketa-lanetan oinarrizko teknologiak erabiltzen hasten dira.
Helburuak
Hona hemen mailako helburu nagusiak:
Arlo eta prozesu bakoitzean behar den dokumentazioa digitalizatzea.
Digitalizazioa testu formatuan egingo da, eta argazkiak sartuko dira
prozesuan, beharrezkoa bada.
Hezkuntza-edukiak garatzeko behar den informazioa bilatzea Interneten
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
20
Eduki digitalen artxiboak identifikatzea
Informatika-aplikazioak erabiltzea euskarri digitaletan, eskola-orduetan
Txantiloi digitalak sortzea, prozesu bakoitzean behar den dokumentazioa
erregistratzeko
Digitalizatutako dokumentazioaren segurtasun-kopiak egiteko prozedura
bat ezartzea
IKT gela erabiltzea
Hezkuntza-mailen arabera sailkatutako baliabide digitaletarako direktorioak
antolatzea, irakasleentzat eta ikasleentzat
4.4.2.- 2. mailako helburuak: Erabilera
Izenak adierazten duen moduan, bigarren mailan sistema lokalen arteko IKTen
erabilera azpimarratzen da, eta horrela osatzen dira sare lokal (LAN) izenekoak. Maila
horretan, Internet bidezko komunikazioak egiten eta posta elektronikoa erabiltzen
hasten dira.
Gainera, informazio-sistemak babestu behar dira elkarren artean konektatuta
egoteak dakartzan arriskuetatik.
Interneteko sarbideari eta posta elektronikoaren erabilerari esker, komunikazio-
jarduerak erraztu egingo dira.
Bestalde, II. Premia plan iraunkorrean aurreikusitako azpiegitura du ikasgelak, eta
horri esker, ikastetxeko informazioa eta dokumentazioa eta Internet eskura daude, eta
digitalki proiekta daitezke.
Helburuak
Hona hemen mailako helburu nagusiak:
Dokumentazio digitalizatua Intraneten erregistratzea, ikastetxean
adostutako sailkapen-irizpideen arabera. Ikastetxeko edozein
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
21
ordenagailutatik eskuragarria izango da, erabiltzaile-profila kontuan
hartuta.
Posta elektronikoa irakasleen artean dokumentazioa bidaltzeko aukera
emango duen bi norabideko komunikazio-kanala izango da.
Eskola-orduetan behar den dokumentazioa bilatuko da, ikasgaiaren edukia
irudiz hornitzeko.
IKT gelak eta KITak erabiltzea
4.4.3.- 3. mailako helburuak: Ikasgelaren digitalizazioa
3. mailan, ikastetxean Internet erabiltzen da hezkuntza-komunitateari informazioa
eta zerbitzuak eskaintzeko, ikastetxeko web-orriaren bitartez. Ikastetxea Internet bidez
ikus daiteke, nahiz eta 2. mailan posta elektronikoa erabiltzen zen elkarren arteko
komunikaziorako eta informazioa bidaltzeko.
Maila horretan, urruneko sarbideak erabiltzen hasten dira. Sarbide horiek konexio
ziurrak behar dituzte, informazio sentsiblea ez dadin beste inoren eskuetara iritsi.
Esate baterako, Internetek ematen duen aukeretako bat ikastetxean egongo bagina
bezala lan egitea da, beste leku fisiko batean egon arren; eta beste bat, informazioa
elkarbanatzea.
Helburuak
Mailako helburu nagusiak:
Ikastetxeko web-orria erabiltzea, gure ikastetxe birtualeko ate gisa.
Ikastetxeko web-orrian bertako informazio orokorra agertuko da, batik bat.
Maila horretan, web estatikoaz hitz egingo dugu. Eta ikastetxearen egitura
izango du. Zenbait atal izango ditu:
o Idazkaritza. Administrazio-lanak egiteko aukera ematen duen atala;
maila horretan, posta elektronikoa erabiltzea aurreikusten da,
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
22
ataleko arduradunari beharrezko informazioa bidaltzeko, ikastetxeko
administrazio-lanak formalizatzeko.
o Ikasgelak. Maila horretan, ikasleek informazioa irakurtzea soilik
aurreikusten da.
o Bulegoak. Maila horretako irakasleak sarbide pribatua izango du,
Estranet bidez, ikastetxeko jarduera garatzeko behar den
informazioa kontsultatu eta aldatzeko. Hezkuntza-komunitateak
komunikatzeko aukera izango du formularioen bidez edo/eta
ikastetxeko irakasleekin posta elektronikoak sortuz.
o Jolastokia:
Atal horretan, eskolaz kanpoko informazioa, jolas-jarduerak, jaiak,
argazkiak... egon daitezke.
Posta elektronikoa dokumentazioa bidaltzeko aukera emango duen bi
norabideko komunikazio-kanala izango da. Hezkuntza-komunitateko
eragileen arteko harremanetarako ere erabiliko da, ikastetxeari buruzko
edozein gairen berri emateko.
Web interfazearen bidez berariazko tresnak sartzeko aukera, prozesuak
optimizatzeko. Txosten-sortzaileak, bilaketa, kalkulu azkarrak,
matrikulazioko berariazko programak eta administraziokoak, oro har.
Posta elektronikoko kontu bat proposatzea ikastetxeko web-orriaren
bidezko komunikazio-kanal gisa, informazioa eskatzeko, hitzorduak eta
bilerak eskatzeko, zalantzak argitzeko, bai eta eskatzen duten ikasleentzako
eta familientzako iradokizunak ere.
Posta elektronikoa erabiltzea ikasleen eta eskatzen duten familien arteko
komunikaziorako, aldi batez ohiko bideekin batera erabili arren.
Irakasleen lankidetzako ingurune birtuala erabiltzea, departamentu
didaktikoen kudeaketa pedagogikorako, eta departamentuburuek,
zikloetako koordinatzaileek eta ikastetxeko hezkuntza-proiektuko
koordinatzaileek edo dinamizatzaileek zikloak koordinatzeko eta ikastetxeko
proiektuak egiteko.
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
23
Intraneten edo Estraneten ikastetxeko zenbait aukera dituen
administrazioko eta kudeaketako ingurune bat erabiltzea.
Irakaskuntzako guneetan orga mugikorrak erabiltzea, irakaskuntza-
ikaskuntza prozesuan.
Irakasleen lankidetzarako ingurune birtuala erabiltzea, irakasleentzako
hezkuntza-eduki digitalak manipulatzeko.
4.4.4.- 4. mailako helburuak: Ikasgelaren birtualizazioa
4. mailan, Internet (Estranet) bidezko hezkuntza-komunitatearekiko harremana
areagotu egiten da.
Antolaketako sistemak integratzean, zati guztiak elkarren artean lotuta geratzen
dira, eta kudeaketa-sistema oso bat lortzeko bidea ezartzen da horrela. Beharrezkoa
bada, kudeaketa-sistemak kanpoko eragiketekin, administrazioarekin eta udalekin
integratzen dira, eta hezkuntza-komunitatearekin lotutako jarduera berariazko
software-aplikazioen bidez kudeatzen da.
Beste ikastetxe batzuekiko harremana Internet bidez egiten da.
Urruneko prestakuntzako plataforma prozesu pedagogikoetan sartzen da, eta
eskola-orduetako eta saio horiek prestatzeko laguntza-tresna gisa erabiltzen da.
Gainera, bertako komunikazio-kanalak erabiliko dira hezkuntza-komunitateko
eragileen artean.
Helburuak
Hona hemen mailako helburu nagusiak:
Hezkuntza-komunitate osoak ikastetxeko web-orriaren bitartez sarbide
pribatua izateko aukera, ikastetxeko administratzaileen baimenen arabera.
Web interfazearen bitartez formularioak sartzea, informazioa eskatzeko,
hitzorduak eskatzeko, bileretarako, zalantzetarako eta iradokizunetarako.
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
24
Urruneko prestakuntzako plataforma baliabideen eta komunikazioen
zentroa bihurtzen da, hezkuntza-komunitate osoarentzat.
Komunikazioak tresna sinkronoen bidez egiten dira, eta horrek hezkuntza-
komunitateko eragileen arteko denbora errealeko komunikazioa egiteko
aukera ematen du. Hezkuntza-komunitateak bideokonferentzia erabil
dezake geografikoki urrun dauden pertsonak ikasgela birtualera hurbiltzeko.
Ikasleek eta irakasleek edukiak sortzea denbora errealean eskola-saio
batean.
Aurkezpen Digitaleko Gailu Elkarreragileak eskola-saioetan erabiltzen dira
eta haien tresnek ikasgelak dinamizatzeko aukera ematen dute.
Irakasleak gai dira eskola-saioak telematika-bitartekoen bidez egiteko eta
eduki berrerabilgarriak sortzeko.
Berariazko programak integratzea administrazio-prozesuak (matrikulazioa,
ekonomia-kudeaketa, dokumentuen kudeaketa, ikasketa-espedienteak
sortzea, liburutegiaren kudeaketa...) bateratzen dituen plataforma digital
integratu baten bitartez.
Administrazio-izapideek balio ofiziala dute sinadura digitalari esker.
4.4.5.- 5. mailako helburuak: Ikastetxearen birtualizazioa
5. mailan, kanpoko eragile guztiekiko eta beste ikastetxe batzuetako hezkuntza-
komunitateekiko informazio-truke guztiak automatizatuta daude ikastetxean. Bai eta
hezkuntza-edukiak eta esperientzia pedagogikoak elkarbanatzea ere.+
Gainera, prozesu pedagogiko eta administratibo guztiak modu integratuan eta
denbora errealean kudeatzen dira.
Helburuak
Hona hemen mailako helburu nagusiak:
Heldutasun eredua Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
25
Hezkuntza Plataforma bat izatea, zerbitzu guztiak Hezkuntza
Administrazioan integratuta dituena, ikasleen hezkuntza-bizitza integratuta
duena eta edozein administrazio-izapide egiteko aukera ematen duena.
Hezkuntza Plataformak hezkuntza pertsonalizatua eskaintzen du.
Ondorioak Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
26
5.- ONDORIOAK
Orain arte eskola 2.0ren inguruko informazioa luzatu badugu ere, lan honetan
gure iritzia azaltzea beharrezkoa iruditu zaigu, gure lanari iragan kutsu bat ere eman
nahi baitiogu. Aipatu beharra dugu, proiektu honen inguruan gauza bat baino gehiago
entzun ditugula gure egunerokotasunean, oraintxe baitago gure gizartean gai hau pil-
pilean. Hala ere, gauza asko ez genekizkien eta informazio hutsune asko genituen.
Orain aldiz, argiago ditugu gauzak eta gure iritzia emateko aukera ere badugu. Gainera
uste dugu, irakasleak izango garenez, proiektu hau ezagutzea gure mesederako izango
dela, eta honen inguruko iritzia izatea ere aberasgarri egingo zaigula. Azken finean,
hobea da irakasle kritikoak izatea, eta ikasgeletan sartzen dutenaren inguruan gure
hausnarketa egitea, guztiari ateak zabalik uztea baino.
Gauza guztiak bezala, honek ere, bere alde onak eta txarrak ditu, eta horiek
aipatzen hasiko gara. Esan dugunez, ikasgelan eskola 2.0 proiektua sartzeak, ikasgelako
metodo tradizionala aldatzea dakar. Esaten denez, aldaketa horrek onurak ekartzen
ditu hezkuntzan. Hori horrela izanik, gure iritziari hasiera emateko, bi hezkuntza
metodologikoen arteko konparaketa egin dugu.
HEZKUNTZA TRADIZIONALA HEZKUNTZA TEKNOLOGIAREKIN
Dinamika gutxiago Dinamikoa
Elkarreragin gutxiago Sozializatzeko onura
Talde handia Hezkuntza irekia (mugarik gabe)
Buruz ikasteko ikasketa prozesua Motibagarria
Ondorioak Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
27
Buruz ikasteko ikasketa prozesua Motibagarria
Taula honetan beha daitekeenez, ikasgeletako metodologia teknologia bidez
aurrera eramateak, eskola 2.0 bezalako proiektua esaterako, onurak besterik ez ditu
ekartzen: hezkuntza dinamikoagoa izango da, sozializatzeko onurak ekarriko ditu,
hezkuntza irekiagoa, zabalagoa…izango da, motibagarriagoa… Hau irakurriz gero,
denek aho batez onartuko lukete beren ikasgeletan eskola 2.0 sartzea. Hau da, ikasle
denak beren ordenagailu eramangarriarekin arituko lirateke geletan lanean. Baina guk
uste dugu badirela kontuan hartu beharreko hainbat gauza. Batek baino gehiagok
pentsatzen du gela teknologia berriekin hornituz gero hezkuntza aberasten ari direla
eta lortuko dituzten emaitzak askoz hobeak izango direla. Baina hori horrela al da?
Guk pentsatzen duguna baino gauza gehiago hartu behar dira kontuan
horrelako proiektu batek emaitza onak eman ditzan. Horretarako, komeni da, jarraian
idatzi ditugun esaldi hauei erreparatzea eta beraien inguruan pentsatzen jartzea:
Ikastetxea prest al dago aldaketei aurre egiteko?
Gelako metodologiak, irakasleenak eta ikasleenak aldatu egin behar dute!
Emaitza ezberdinak lortu nahi badituzu ez iezaiozu betiko bideari jarraitu!
Metodologia egoki gabeko teknologiak ez digu ezertarako balio!
Ikasle motibatuak behar ditugu!
Irakaslearen lankidetzarik gabe ez dago aldaketarik (irakasleak gidatu
ikasleak interpretatu)
Ordenagailuak eta arbel digitalak gelan sartzeak ez du esan nahi hezkuntzan
berrikuntza ekarriko duenik edo hezkuntza hobetuko duenik.
GAKOA METODOLOGIA ON BATEAN ETA HEZKUNTZAKO PARTAIDEEN
ALDAKETAN DAGO!!!
Ondorioak Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
28
Gure ustez, ikastetxe asko eta askotan, ez dituzte kontuan hartu goian aipatu
ditugun puntu horietako asko, eta hori bidean aurrera egiteko oztopo handi bat
delakoan gaude.
Guzti honetaz gain, bada aipatu nahi genukeen beste zerbait. Esan dugunez,
irakasleen metodologiak ere aldatu beharra dauka, gainontzean ez baitu lortuko
helburu gisa idatzita duen hezkuntzaren hobekuntza hori. Horretarako, bai guk eta bai
zuetako askok, irakasleei zuzendutako hainbat ikastaroren berri izango zenuten. Eskola
2.0 proiektua dela eta, hainbat ikastaro jarri dituzte martxan. Ikastaro hauek LHko
bosgarren mailako tutoreei, ingeleseko irakasleei eta PT irakasleei daude zuzenduta.
Bertan, gutxi gora behera lau hilabeteko iraupen batean irakasleak proiektu hau
aurrera eramateko gai bihurtzea du helburu. Egia esan, hau pausu garrantzitsu bat dela
iruditzen zaigu. Baina bada konbentzitzen ez gaituen beste puntu bat: ikastetxe
askotan IKT arduradunik ez egotea. Izan ere, ikastetxe askok irakasleak IKT-etan lau
hilabeteetan formatu direla ikustean, dena konponduta dagoela ikusten dute eta ez
dute beste inoren beharrik sumatzen. Ordenagailuak arazo teknikoren bat duenean
(matxuraren bat: ez piztea, bozgorailuek ez funtzionatzea…) mantenukoei deitu eta
dena konponduta! Eta zer egin behar dute programaren bat desagertzen zaienean?
Gure ustez, ikastaro xume bat jaso duten irakasle hauek ez dira gai horri aurrea egiteko,
eta mantenukoek ere askotan ez dute lan hori egiten. Orduan zer? Horregatik iruditzen
zaigu ikastetxe denetan IKT arduradun batek egon beharko lukeela, honek proiektua
martxa hobeago batean aurrera eramatea ahalbidetuko baitu.
Beraz esan dugun moduan, horrelako proiektuak gelan sartzea ez da pentsatu
eta egiten den gauza hutsa. Gelan mini-portatila eramangarri eta arbel digitalak sartu
baino lehen, lan asko egin beharra dago. Behin hori eginda, orduan ekin behar zaio
gela teknologiekin hornitzeari, eta ondoren, aurretik ezarritako metodologia egoki bati
ateak zabaltzeari.
Bibliografia Hezkuntzari aplikatutako teknologia berriak
29
6.- BIBLIOGRAFIA
ESKOLA 2.0
http://www.eskola20.euskadi.net/web/guest;jsessionid=BD98D289A83DE0
1F18C99160A3834081.liferay
http://www.slideshare.net/eskola20/eskola-20-proiektua-eus-ope-nurria-
2331920
http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-
573/es/contenidos/informacion/eskola_bi_puntu_zero/es_eskola20/eskola
20_c.html
http://www.youtube.com/watch?v=tPFsu9P71Lc
IKASYS
http://www.ikasys.net/wordpress/?langswitch_lang=eu
http://ikteroak.blogsome.com/2008/02/05/ikasys-norberaren-trebakuntza-
sistematikoa/
http://www.slideshare.net/ordizia/ikasys-ebaluazioa
http://vimeo.com/2123770
http://www.soziolinguistika.org/eu/node/4031
HELDUTASUN EREDUA
http://g05.berritzeguneak.net/eu/asesorias.php?asesoria=191&tipo=webqu
ests&id=1468
http://issuu.com/ikobaltzeta/docs/ikastetxeenheldutasunteknologikoarene
redura
http://www.slideshare.net/urimare/ikt-ereduappt-otsailak-2009