![Page 1: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/1.jpg)
ErgenlikErgenlik
Dr. İhsan ESENFırat Üniversitesi HastanesiÇocuk Endokrinoloji Kliniği
![Page 2: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/2.jpg)
Nelerden konuşacağız?
• Ergenlik nedir?
• Ergenlik sürecinde vücutta nasıl değişiklikler olur?
• Üreme organları nelerdir ve nasıl çalışır?
![Page 3: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/3.jpg)
Ergenlik
Bu konuda konuşulduğunda ne hissedilir?
merak tiksinme rahat
ilgi çekicican sıkıcıutanma
![Page 4: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/4.jpg)
Ergenlik nedir?
• Çocuk bedeninin erişkin bedenine dönüşme sürecidir.
Kızlar - yumurtlamaya Erkekler – sperm üretmeye başlarKızlar - yumurtlamaya başlar
Erkekler – sperm üretmeye başlar
![Page 5: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/5.jpg)
Ergenlik nedir?
• Bu hücreler yeni bir insan oluşumu için gereklidir.
![Page 6: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/6.jpg)
Vücutta nasıl değişikler olur?
![Page 7: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/7.jpg)
Ne zaman olur bu değişiklikler?
• 8-17 yaş arasında
• Ama birçok değişiklik birkaç yıl içinde gerçekleşir.
• Bazı değişiklikler daha yavaş olup, yıllar içinde gelişir. • Bazı değişiklikler daha yavaş olup, yıllar içinde gelişir.
• Kızlarda 8-12 yaş
• Erkeklerde 9-13 yaş – ergenlik başlayabilir.
• Bir yaş diğerinden daha iyi değildir?
![Page 8: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/8.jpg)
Kız ve erkeklerdeKız ve erkeklerdeergenlik ilişkili değişikliler ergenlik ilişkili değişikliler
![Page 9: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/9.jpg)
Kızlar
• Boyları uzar- kiloları artar
• Kalçalar genişler ve daha yuvarlak hatlar gelişir
• Yüzün şekli değişir
• Yağlı saç ve cilt- sivilceler
• Ses biraz toklaşır
• Koltuk altı ve genital kıllar
• Kol ve bacakta kıllar koyulaşır
Erkekler
• Boyları uzar- kiloları artar
• Burun ve çene büyür
• Yüz uzar
• Daha kaslı bir vücut
• Yağlı saç ve cilt- sivilceler
• Vücut daha fazla terler
• Koltuk altı ve genital kıllar
Sakal bıyık çıkar• Kol ve bacakta kıllar koyulaşır
• Meme ve meme ucu büyür
• Vücut daha fazla terler
• İç ve dış genital organlar büyür
• Duygu durumda dalgalanmalar
• Cinsel düşünceler ve hisler olabilir.
• Sakal bıyık çıkar
• Kol, bacak ve göğüste kıllar artabilir
• Ses kalınlaşır
• Penis ve testisler büyür, skrotum değişir.
• Duygu durumda dalgalanmalar
• Cinsel düşünceler ve hisler olabilir
![Page 10: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/10.jpg)
ERKEK
Ergenliğin ilk bulgusu
Testis hacminin ≥ 4ml
![Page 11: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/12.jpg)
KIZ
Ergenliğin ilk bulgusu
Meme gelişimi
Tanner Evre 2Tanner Evre 2
![Page 13: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/14.jpg)
Genital organlar - erkekGenital organlar - erkek
![Page 15: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/15.jpg)
Genital organlar
PenisPenisSkrotumSeminal VezikülProstatTestislerVas Deferens
![Page 16: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/16.jpg)
Erkeklerde Cinsiyet olgunlaşma evreleri sınıflaması (Sex Maturity Stages)
Pubik Kıllanma Penis Gelişimi TestisEvre 1 Yok Preadölesan PreadölesanEvre 2 Seyrek, uzun, hafif
pigmenteHafif büyüme Genişlemiş skrotum,
pembe, yapısı değişmekte
Evre 3 Daha koyu, kıvrılmaya Daha uzun Daha büyükbaşlamış, miktarı artmış
Evre 4 Erişkine benzer tipte fakat erişkin kadar değil, oldukça kıvrımlı
Daha büyük; glans ve genişlik boyutunda artış.
Daha büyük, skrotum koyu
Evre 5 Erişkin dağılımı gösteren, uyluk iç yüzüne yayılır
Erişkin boyutunda Erişkin boyutunda
![Page 17: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/19.jpg)
Spermatogenezis
• Hormonlar testislerin büyümesine – daha fazla testosteron
üretmelerine ve sperm üretmelerini sağlar.
• Ergenlik sonrası dönemde günde 200.000 – 400.000 sperm
üretilir.
![Page 20: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/20.jpg)
Ereksiyon ve ejekülasyon
• Penis içine kan dolması sonucu penisin sertleşmesine
ereksiyon denir.
• Kasların semeni üretra ve penis dışında itmesine ejekülasyon
denir.
![Page 21: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/21.jpg)
Ereksiyon ve ejekülasyon
• Bu iki durum seks fizyolojisidir.
• Bununla birlikte bazı çocuklarda gece semeninin penis dışına
akması gözlenebilir.
![Page 22: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/22.jpg)
Genital organlar - kızGenital organlar - kız
![Page 23: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/23.jpg)
Genital organlar
Falopian tüblerOverlerUterusUterusEndometriumServiksVajina
![Page 24: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/24.jpg)
Kızlarda cinsiyet olgunlaşma evreleri sınıflaması (Sex Maturity Stages)Pubik Kıllanma Meme Gelişimi
Evre 1 Yok PreadölesanEvre 2 Seyrek, hafif pigmente, düz,
labia iç kenarındaMeme ve papilla küçük bir tümsek gibi yükselmiştir. Areola çapı artmıştır.
Evre 3 Daha koyu, kıvrılmaya başlamış,miktarı artmış
Meme ve areola genişlemiş fakat aralarındaki sınır belirgin değildir.
Evre 4 Oldukça kıvrımlı, miktar Areola ve papilla ikinci bir yükselti Evre 4 Oldukça kıvrımlı, miktar olarak çok fakat erişkin kadar değil
Areola ve papilla ikinci bir yükselti oluşturur.
Evre 5 Erişkin kadınsı üçgen şeklinde, uyluk iç yüzüne yayılır
Olgun, meme ucu belirginleşmiş, areola memenin genel konturunun parçası halini almıştır.
![Page 25: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/27.jpg)
Menstürasyon-adet kanaması
• Kızlar yüzbinlerce küçük yumurta ile doğarlar (ova)
• Bu yumurta hücreleri immatürdür.
• Ergenlikte hormonlar overlere yumurtaların olgunlaşma • Ergenlikte hormonlar overlere yumurtaların olgunlaşma
zamanı geldiğini bildirir.
• Genellikle her menstureal dönemde bir yumurta olgunlaşır
ve overlerden serbest kalır.
![Page 28: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/28.jpg)
Menstürasyon
• Uterus iç duvarında (endometrium) kalınlaşma olur.
• Endometriumda çok fazla ince kan damarı bulunur.
• Endometrium fertilize olmuş yumurtanın korunması ve
beslenmesi için farklılaşır. beslenmesi için farklılaşır.
• Eğer yumurta sperm ile karşılaşmaz ve fertilize olmaz ise bu
kalınlaşmış endometriyuma ihtiyaç kalmaz ve dökülür.
• Buna periyot, adet kanması veya menstürasyon kanaması
denir.
![Page 29: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/29.jpg)
Adet dönemi ile ilgili sorular
• İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını
söylemek mümkün değildir. Ortalama 12,5 yaş
• Kanama süresi? 3 – 7 gün arası değişir.
• Adet kanamaların sıklığı – ilk 2 yıl düzen adet kanmaları sıklıkla
gözlenir, sonrasında genellikle 23-35 gün ara ile olur.
![Page 30: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/30.jpg)
• Ağrılı mıdır? – kanamanın kendisi ağrılı değildir fakat kanın
dışarı atılması için uterusta kasılmalar rahatsızlık hissi ve
kramplara neden olabilir.
Adet dönemi ile ilgili sorular
• Dışarıdan anlaşılabilir mi? – Kız kimseye söylemez ise hayır.
![Page 31: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/31.jpg)
Ped ve tamponlar
• Kızlar vajinadan akan kan için penveya tampon kullanırlar.
![Page 32: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/32.jpg)
Ergenlik çağındaki çocuklar için öneriler
�Günlük duş alınması
�Koltuk altına deodorant veya anti-perspirant kullanması
�Günlük yüz yıkamak akneler açısından faydalı olabilir.
�Dişlerin günde iki kez fırçalanması
�Yağlı saçlar için şampuan kullanması
�Dengeli bir diyet ile beslenmesi (özellikle Ca ve vit D)
�Bol bol egzersiz yapması.
![Page 33: Ergenlik - DEUkisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/ergenlik Copy.pdf · Adet dönemi ile ilgili sorular • İlk adet kanaması ne zaman olur? Tam olarak zamanını söylemek mümkün değildir](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071018/5fd22703bb9cea270514012f/html5/thumbnails/33.jpg)
Soru ve katkılar lütfenSoru ve katkılar lütfen
Dr. İhsan ESEN
Fırat Üniversitesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Kliniği
http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/