Ejakülatta inflamasyon parametrelerinin sperm parametrelerine etkisi ve güncel

tedavisi

Doç. Dr. Engin KANDIRALI

Semen Analizi• WHO 2010 klavuzuna göre yapılmalı

DEĞER WHO 1999 WHO 2010Semen hacmi (mL) >2 1,5Toplam sperm (x106/ejakulat) 40 39Sperm sayısı/ ml (x106/ml) 20 15Total motilite(%) (a+b+c ) >50 40İleri hareket (%) a+b>50

a> 25

32

Vitalite (canlı spermatozoa, %) 75 58Sperm morfoloji (normal form,%) 30 (WHO)

14 (Kruger)

4

pH ≥ 7.2 ≥ 7.2Peroxidaz-pozitif lökosit (106/ml) <1.0 <1.0

• Sperm dışı hücreler – Epitel ve prostat hücreleri, – Spermatogenik hücreler– Lökosit

• Yuvarlak hücre sayısı < 5x10 6

Yuvarlak hücreler

Yuvarlak hücreler

/ml

• Semendeki Lökositler– Polimorfonükleer lökositler (% 50-60)– Makrofajlar (% 20-30)– T lenfositler (% 2-5)

Lökosit• Lökosit sayısını belirlemede kullanılan teknikler:• İntrasellüler peroksidaz varlığı İntrasellüler peroksidaz varlığına dayalı testte ; Lökositler ( nötrofiller) ortama ilave edilen benzidin ve hidrojenperoksitle kahveregiye boyanır• Lökosit spesifik antijen (CD45 antijen)

• Normal semende Lökosit sayısı < 1 milyon/ml • Yuvarlak hücre sayısı > 1x106 ise lökosit tanıma testi yapılır

• Lökositospermia infertil erkeklerin %2-40’ında saptanmıştır.

Keck C, Human Reprod 1998

Semende Lökosit Kaynakları

• Subklinik genital infeksiyonlar• Çevresel ve toksik faktörler (sigara, alkol, marijuana)• Seksüel alışkanlıklar• Ejakülasyon sıklığı• Hijen durumu• Eşin vajinal iritatif maddeler kullanması

İlk semen analizlerinde lökospermi saptanan hastaların %43’ ünde yapılan ikinci semen analizinde lökospermi yok

• Lackner JE Fertil Steril 2008

• Sperm fonksiyonlarına etkisi

• İnfeksiyon/inflamasyon– Spermatogenezi bozarak– Sperm fonksiyonlarını bozarak– Obstrüksiyon – Yardımcı sex organlarının fonk. bozarak

(Gliserilfosforilkolin, L-karnitin, asit sitrat )

İnfertiliteye yol açar

Keck C, 1998

Sperm hareketi ve normal morfolojisi lökosit konsantrayonuna bağlı olarak azalmaktadır

• Lackner JE 2010

Kaleli S, 2000

• Lökositispermia anormal sperm parametreleri ve anormal sperm foksiyon testleri ile ilişkisiz

• 75 infertil

• 44 IVF

• 31 ICSI

•

Lökosit +: 10

Lökosit - : 34Lökosit +: 10

Lökosit -: 21

Lackner JE, Fertil Steril 2008

• N: 118 (19 fertil, 62 infertil, 37 Vx)• İnfertil grupta %32, fertil grupta %16, Vx

grubunda %8 Lökositospermi saptanmış.

• Lökositospermi ileri hareket, % normal morfoloji ve HOS test ile negatif korele bulunmuş (infertil grupta)

Bellabarba AG , Arch Androl 2000

• N: 13 fertil, 56 infertil (36 nonlokösitospermik, 20 lökositospermik)– Lökosit konsantrasyonu ile sperm konsantrasyonu ilişkisiz (p: 0.2)– Lökosit konsantrasyonu ile motilite arasında negatif korelasyon var (r: -0.28)– Lökositospermide yüksek oranda akrosom hasarı, sitoplazmik droplet, kuyruk anomalisi

ve yüksek SDI skoru var– Lökosit varlığı ile normal sperm morfolojisi etkilenmiyor

Aziz N, Fertil Steril 2004

• N: 13 fertil, 48 infertil (Lök – 32, lök + 16)– Lökositospermide haraket azalıyor– Lökositosipermide anormal morfolojili sperm artıyor– Lökositospermide ROS üretimi fazla– Lökositospermide sperm DNA Hasarı fazla

• N: 70 (grup 1: 34 Lök+, Grup 2: 36 Lök - )• Sadece hareket ve sperm sayısı lökositospermik grupta az• Yıkama sonrası ileri hareket (%16-%19) ve total hareket oranları (%85-%79) aynı• Fertilizasyon ve embrio gelişim oranları Lökositospermik grupta düşük• Embrio kalitesi ve gebelikte fark yok.

Lökositospermi, sperm hazırlama, ICSI

Yılmaz S, Int J Androl 2005

• TEDAVİ

N: 122 erkek yardımcı sex organ infeksiyonu

Prostatit (52), Prostatovezikülit (32), Prostatoveziküloepididimitis(38)

Grup A: 3 ay oflaksasin+doksisiklin

GrupB: Tedavi –

PR ve PV grubunda sperm sayısı, ileri hrk ve gebeliğe (%40) pozitif etki

Tüm hastalarda ROS azalma

• N:70 Lökositospermik hasta– Grup 1: 24, kontrol plasebo– Grup 2: 25, doksisiklin 2x100mg (10 gün)– Grup 3: 21, Doksisiklin 2x100mg 10gün+seftriakson 2x1gr (1gün)

• Tedavi sonrası grup2 ve 3 te anlamlı oranda lökosit sayısında azalma saptanmış.

• Tedavi sonrası 4. haftadaki semendeki lökosit miktarı kontrol ve tedavi gruplarındaki sonuçlar benzer

Asemptomatik hastalarda ANTB ted ?????

• Erel CT Int J Fertil Womens Med 1997

•

• n: 299

• Bakteriospermia ve Lökositospermia sperm sayı,hrk, morfoloji ile ilişkisiz

• Bakteriospermia ve Lökositospermia arasında ilişki yok

• Ağır bakteriospermi semen parametrelerini bozuyor• Sadece B streptokok ve enterokokus fecalis enf antibiyotikle tedavi

edilmeli

108 (kültür -)

191 (kültür +)

% 35 Lökositospermia

% 31 Lökositospermia

Rodin DM, Fertil Steril 2003

• n: 47 lökositospermik inferti erkek hasta• Rofecoxib 25mg cap. 30 gün

• N: 55 lökositospermik erkek hasta• 12 hafta 2x1mg ketotifen (Histamin 1 rsp. Blokeri)

– Volüm, sayı, total sperm sayısı değişmiyor– Lökosit sayısı düşüyor– Hareket ve normal morfolojı artıyor

• %29.1 gebelik sağlanmış

Oliva A, Fertil Steril, 2006

• N: 51 (36 infertil astenoteratoospermik Lök(+), 15 kontrol)• Beta Glucan 20 mgr• Papaya 50 mgr• Lactoferin 97 mgr• Vit C 30 mgr• Vit E 5 mgr

– Sayı ve DNA hasarlı sperm oranı aynı– Normal morfoloji ve Hrk sperm oranında artma– Lökosit sayısında azalma

2x1tab 3 ay oral

Piomboni P, Asian J Androl, 2008

• N: 98 lökositispermik inferti erkek– Grup A: 30 Karnitin 1gr+Nicetil 500mgr 2x1 4 ay– Grup B. 16 NSAI 4 ay (nimesulid)– Grup C: 26 NSAI 2 ay arkasından Karnitin 2 ay– Grup D: 26 NSAI+Karnitin 4 ay

• Lökositospermi tüm gruplarda düzelmiş• İleri haraket ve canlılık sadece Grup C’de düzelmiş• Grup C de ROS azalmış• Spontan gebelik % 8.7 (Grup C de % 23.1)

Lökositospermia & sperm yıkama• N: 126• Density-gradient ve swim-up

• N: 22 Lökositospermik, 41 Lök – hasta• Density-gradient yöntemi• Sperm yıkama ileri hrk attırıyor (gruplar arası fark yok)• Sperm yıkama sonrası DNA hasarsız sperm oranı ve

mitokondrial aktivitesi fazla spermleri ayırıyor ancak gruplar arası fark yok.

• Lökositospermik semenlerde DNA hasarlı sperm oranı fazla

Fariello RM, J Asian Reprod Genet 2009

Semen analizi

YHS > 1 x 106

Lökosit testi x2

Lökosit< 1 x 106 Lökosit > 1 x 106

Kültür

+

Tedavi

-

AntibiyotikNSAI

AntioksidanlarIUI

Özet

• İnfertil erkeklerin %2-40’ında semen analizinde lökositospermi saptanır

• Lökositosperminin infertilite ile ilişkisi tartışmalı• Lökositler semende ROS arttırır, buda DNA hasarı ve

apoptoza neden olur• Tedavide antibiyotikler, NSAIA, antioksidanlar veya

sperm yıkama kullanılabilir