Download - Dziennikarstwo internetowea
Prowadzi: Bogdan Miś
Dziennikarstwo internetowe
• Czy w ogóle istnieje coś takiego, jak dziennikarstwo internetowe? Czym się charakteryzuje?
• Poznasz specyfikę tego dziennikarstwa.• Otrzymasz szereg wskazówek i zaleceń
praktycznych, które ułatwią ci prowadzenie własnej witryny lub po prostu uprawianie dziennikarstwa internetowego.
Dziennikarstwo internetowe
• Wybieramy tematy:o Odbiór tekstu internetowego przez czytelnikao Porównanie tekstu gazetowego i
internetowegoo Język i kompozycja tekstów dla Internetuo Wzbogacanie publikacji: multimedia i
interaktywność• To są tylko niektóre z podstawowych problemów.
Mają stanowić podstawę do przemyśleń.
Dziennikarstwo internetowe
RDSTelegazeta
Podstawy wiedzy o dziennikarstwie internetowym
Dziennikarstwo internetowe
Dziennikarstwo internetowe
• Szybkość reakcji• Dłuższe życie • Możliwość ciągłego zmieniania• Komentowanie przez czytelników –
stała dyskusja z autorem, odbiór i reakcja „społecznościowe”
• Multimedialność
Dziennikarstwo internetowe
• Dużo ostrożniej stosować niż w prasie czy TV• Flash – do dwóch zdań, może być
niedostrzeżony• Tylko w przypadku wiadomości
nieprzewidywalnych
Dziennikarstwo internetowe
• Bardzo ważna w serwisie internetowym • Musi być stosowana ostrożnie• Nie można tworzyć serwisu internetowego
opierając się tylko na informacjach agencyjnych (prasowego czy telewizyjnego zresztą także nie).
Dziennikarstwo internetowe
• Może się opierać na wiadomości agencyjnej. Jest to w gruncie rzeczy wiadomość agencyjna poszerzona i napisana od nowa. Wymaga:o Dokumentacji!o Komentarza zewnętrznegoo Porównania wiedzy o temacie, pochodzącej
z kilku źródeł (minimum dwa)o Pisać po zakończeniu wydarzenia
Dziennikarstwo internetowe
• Rozbudowany artykuł internetowy wraz z (co najmniej) fragmentami dostępnej w sieci dokumentacji i odnośnikami do możliwie obszernych zasobów wiedzy na dany temat
• Specyficznie internetowy gatunek
Dziennikarstwo internetowe
• Krótkie wiadomości tekstowe, przekazywane w miarę rozwoju wydarzeń
• Mogą być także dziś ilustrowane multimedialnie. • Mogą być również rozbudowywaną na żywo
statystyką (zob. transmisje z meczów siatkówki, czy piłki nożnej, w postaci tabelarycznej, zamieszczane np. przez serwis Gazeta.pl)
Dziennikarstwo internetowe
• Może być kompletny (pełne teksty, ilustracje, multimedia itp.) lub…
• Związany z jakąś witryną WWW, wówczas daje tylko „zajawy” i aktywne odnośniki
• Format HTML (coraz częściej) lub czysty tekst
• Powinien zawsze zawierać funkcję unsubscribe
Dziennikarstwo internetowe
• Umożliwia personalizację (wybór predefiniowanych tematów, lub na podstawie słów kluczowych; w tej ostatniej sytuacji dobór słów kluczowych przez redakcję – jeśli nie wchodzi w rachubę indeksowanie całego tekstu – jest rzeczą zasadniczej wagi)
• Powinien mieć dobry – prosty i krótki – tytuł
Dziennikarstwo internetowe
• Powinien być konfigurowalny• Gdy jest związany z witryną lub portalem –
musi mieć konstrukcję ściśle nawiązującą (podział na działy tematyczne, udostępnianie itp.)
Dziennikarstwo internetowe
• Coraz powszechniejszy sposób przekazywania treściwej informacji
• Pisane najczęściej w prostym języku XML (eXtensible Markup Language)
• Szybkie dotarcie do abonenta• Niewielka objętość informacji
Dziennikarstwo internetowe
• Natychmiastowa aktualizacja• Większa dyskrecja niż w wypadku
newslettera – kanałowi RSS nie trzeba się „przedstawiać”
• Wada (niewielka) konieczność poznania nowej techniki komunikowania
2. Porównanie tekstu gazetowego i internetowego
Specyfika dziennikarstwa internetowego
Dziennikarstwo internetowe
Dziennikarstwo internetowe
• Najważniejszy tytuł i lid. • Unikać stosowanych w gazetach czy
książkach „wzbogaceń” w rodzaju erudycyjnych cytatów.
Dziennikarstwo internetowe
• Lid – krótkie, najlepiej intrygujące wprowadzenie w temat. Musi być krótsze i bardziej zwarte niż w gazecie, maksimum trzy wiersze. Nie może powtarzać tytułu.
• Z punktu widzenia przyciągania uwagi czytelnika ważna jest także lokalizacja tekstu na stronie witryny. Im bliżej lewego górnego roku, tym tekst łatwiej wpada w oko.
Dziennikarstwo internetowe
• Powinna uwzględniać:o Zakres wiedzy członków audytorium na
prezentowane w witrynie treści o Opinię członków audytorium o treściach i instytucji
(organizacji) je prezentującejo Długość w czasie kontaktu z witryną o Zdolności rozumienia wypowiedzi na różnym
poziomie złożoności:
Dziennikarstwo internetowe
• Powinna uwzględniać:o Otwartość i gotowość przyswajania
przedstawianych koncepcjio Preferencje co do metod i technik przekazu
informacji: statystyczne porównania, tabele kosztów, wykresy, anegdoty, prezentacje audiowizualne, itp.
Dziennikarstwo internetowe
• Metody i techniki przekazu informacji, które wywołują negatywne reakcje audytorium (np. odbiorcy nie akceptują niemoderowanego czatu z uwagi na styl wypowiedzi uczestników)
• Cechy demograficzne audytorium – płeć, wiek
Dziennikarstwo internetowe
• Metody:o Analiza logów serwera
z jakiej adresu domenowego lub IP łączył się użytkownik
jakiej przeglądarki używałdata i czas nawiązania sesji z
poszczególnym planszami serwisu internetowego
Dziennikarstwo internetowe
• Metody:o Analiza logów serwera, c. d.
liczba wizyt z wykluczeniem powtarzających się odwiedzin z tego samego komputera,
ilość pobranych informacji i liczba ściągniętych plików,
Dziennikarstwo internetowe
• Metody:o Analiza logów serwera, c.d.
za pomocą jakiego słowa kluczowego użytego w wyszukiwarce została odnaleziona strona,
strona, z której użytkownik przeszedł do serwisu.
Dziennikarstwo internetowe
• Metody: Badanie zachowań odbiorców za pomocą cookies Ankieta na witrynie Duża ankieta w newsletterze Rejestracja użytkowników Dodawanie bonusów do witryny, które można otrzymać
jedynie przy rejestracji
Dziennikarstwo internetowe
• Personalizacja - uwzględnianie zachowań i preferencji konsumenta, utworzenie indywidualnego profilu na podstawie analizy cech, aby dostosować zawartość strony i oferty pod kątem jego oczekiwań.
• Działalność kontrowersyjna: czy personalizacja jest inwigilacją czy też zaspokajaniem potrzeb odbiorców?
Dziennikarstwo internetowe
• Z jednej strony, jest warunkiem koniecznym zaspokajania potrzeb użytkowników jest znajomość ich preferencji
• Z drugiej strony, analiza korzystania z serwisu, wykorzystywanie danych personalnych czy np. dogłębna weryfikacja historii zakupu w sklepie internetowym jest naruszeniem prywatności użytkownika
• Powodem protestów jest często brak podstawowej wiedzy informatycznej oraz brak zaufania do instytucji (nadawcy treści).
Dziennikarstwo internetowe
• Korzyści użytkownika: o możliwość kompozycji indywidualnej strony
z dostępnych treścio szybki dostęp do poszukiwanych zasobówo sprawny dostęp do interesującej oferty witryny
Dziennikarstwo internetowe
• Korzyści właściciela witrynyo pozyskanie uwagi licznego audytorium
internetowegoo możliwość zdefiniowania grupy docelowejo budowanie własnej bazy adresowej w systemie
subskrypcjio zainicjowanie i podtrzymanie sprawnego procesu
komunikacyjnego z określonymi użytkownikamio zdobycie uznania wśród społeczności internetowej
za unikatowość świadczonych usług
Dziennikarstwo internetowe
• Korzyści właściciela witryny, c, d.o możliwość udostępniania zdefiniowanej
płaszczyzny reklamowejo szansę na pozyskanie lojalności elektronicznego
klientao generowanie ponownych wizyt sieciowych
odbiorców
Dziennikarstwo internetowe
• Korzyści właściciela witryny, c. d.o zdobycie zadowolenia klienta, które może być
źródłem najefektywniejszej reklamy rozpowszechnianej drogą rekomendacji
o zdobycie pozytywnych opinii na temat strony lub firmy
o konkurencyjność wobec firm nie stosujących podobnych praktyk personalizacyjnych.
Dziennikarstwo internetowe
• Obiektowość, object-orientation - koncepcja w informatyce, bazująca na pojęciach klasy i obiektu, upraszczająca proces projektowania, tworzenia i testowania systemów informatycznych
• Niegdyś traktowano witryny internetowe jak dokumenty tekstowe z pewnymi wzbogaceniami i możliwością łączenia hipertekstowego
Dziennikarstwo internetowe
• Obecnie dzieli się zawartość dokumentu - a więc i witryny - na obiekty (może być takim obiektem formalnie np. akapit), opisując je w pewien sposób.
• Nie ma to jeszcze bezpośredniego wpływu na pisanie tekstów dla Internetu, ale w miarę upowszechniania wiedzy informatycznej wpływ ten będzie rósł
Dziennikarstwo internetowe
• Internet – w klasyfikacji McLuhana medium zimne, nie budzące emocji.
• Podgrzewanie przekazu internetowego polega na dodawaniu interakcji i emocji
• Im bardziej dzielimy się z innymi opiniami, poglądami, przepisami czy… obelgami, tym tekst staje się gorętszy
Dziennikarstwo internetowe
• Krótko: im tekst bardziej kontrowersyjny, tym zasięg odbioru większy
• Nie chodzi o triki stylistyczne: trzeba się wczuwać w potrzeby odbiorcy i szybko reagować
• Chodzi o bezpośrednią i maksymalnie osobistą relację z czytelnikiem (prosty przykład: nie pisz uważa się, ale ja uważam)
Dziennikarstwo internetowe
• W Internecie czyta się 25% wolniej niż na papierze. Mniej tekstu = mniejszy wysiłek czytelnika.
• Tekst skraca się na ekranie, nie na wydruku (wydruk skłania do rozwlekłości).
• W czasie skracania usuwamy wszelkie zbędne słowa
Dziennikarstwo internetowe
• Skracamy akapity• Usuwać bez litości śmiecie
marketingowe – wszelkie „najlepsze”, „teraz” itp. Mówić wprost. Nie koloryzować.
• Masz 1000-1200 znaków na cały artykuł.
Dziennikarstwo internetowe
• Unikaj jak ognia względnych odniesień czasowych (wczoraj, przedwczoraj, w zeszły czwartek, w przyszłym tygodniu)
Dziennikarstwo internetowe
• Przenosić rzeczy ważne, lecz niedotyczące głównego tematu do materiałów dodatkowych (odnośnik – i podstrona). Przenosić na podstrony rzeczy zbyt podstawowe oraz istotne tylko dla niewielkich grup odbiorców (na przykład abstrakcyjne dyskusje teoretyczne).
• Używać bocznego paska. Umieszczać tam zdania wydzielone, krótkie streszczenia, odnośniki do użytecznych informacji dodatkowych.
Dziennikarstwo internetowe
• Treści niezwiązane z głównym tematem – bez litości usuwać
• Powtarzające się dane i statystyki ujmować w tablicach i wykresach – nigdy w tekście
• Nie skracaj za bardzo! TEKST MUSI BYĆ ZROZUMIAŁY!
Dziennikarstwo internetowe
• Nie mogą streszczać artykułu, ale powinny wciągać i zaciekawiać, będąc jednocześnie informatywnymi . Gazeta może sobie pozwolić na „tajemniczość”; Internet – nie.
• Tytuł powinien odpowiadać na co najmniej dwa z pięciu podstawowych pytań, tj. gdzie i co, czasami jeszcze kto i kiedy. Nie próbuj odpowiadać na jak – to ma być właśnie w tekście!
Dziennikarstwo internetowe
• Tytuły internetowe powinny:o Być zwarte, kilkuwyrazoweo Zawierać dobrze dobrane słowa kluczowe,
umożliwiające identyfikację tematuo Być lekko emocjonalne (stosownie do tematu!)o Unikać ogólników
Dziennikarstwo internetowe
• Tytuł strony WWW (nie mylić z nagłówkiem głównego artykułu!) ma być zrozumiały nawet bez kontekstu (będzie zapewne używany jako odnośnik). Oznacza to, że ma prawo być długi!
• Nie zaczynać tytułu strony od stale tych samych słów (na przykład nazwa firmy).
• Najważniejsze słowa muszą być na początku (pasek tytułu zostanie skrócony przez MSIE).
Dziennikarstwo internetowe
• Wszędzie używać tego samego tytułu, nie tworzyć wariantów w odnośnikach.
• Tytuł jest używany przez automaty do tworzenia opisu odnośnika.
• Nagłówki to drogowskazy. Niech będą czytelne i informują, co będzie po nich (w tekście pisanym możemy sobie pozwolić na nagłówki „intrygujące” – w Internecie nie!).
Dziennikarstwo internetowe
• Korzystaj z wielu poziomów nagłówków – nawet czterech. To ułatwia uchwycenie struktury tekstu.
Dziennikarstwo internetowe
• Blisko 80% internautów zawsze przegląda stronę przed czytaniem dokładnym. Nagłówki im wiele powiedzą.
• Wyróżniaj kluczowe słowa, zdania i łącza.
Dziennikarstwo internetowe
• Łącza powinny być zawsze na końcu zdania, zaś zdanie z łączem – na końcu akapitu (są kolorowe i podkreślone – umieszczone gdzie indziej rozproszą uwagę czytelnika)
• Nie przesadzaj z wyróżnianiem: dwa wyróżnienia na akapit (pogrubienia lub łącza) to absolutne maksimum.
Dziennikarstwo internetowe
W klasycznym tekście pisanym akapit -to wydzielona logicznie i wizualnie (odstępami przed i po) grupa zdań, zawierająca skończoną zamkniętą myśl autora; pierwsze zdanie klasycznego akapitu powinno odpowiadać na pytanie co (jest), co autor myśli na dany temat; następne – uzasadniać dlaczego tak jest.
Dziennikarstwo internetowe
• Główna tutaj funkcja akapitu – to funkcja graficzno-psychologicznej organizacji odbioru tekstu: lity tekst, tzw. „blacha” jest w Internecie wyjątkowo źle czytelny. Akapit w Internecie musi pojawić się co 3-5 wierszy. Nie mogąc dokonać podziału logicznego, należy podejść do sprawy czysto formalnie („mniejsze zło”).
Dziennikarstwo internetowe
• Specyficzny twór internetowy, nie występujący w gazecie
• Nie należy go lekceważyć• Zbierać pytania czytelników i rzetelnie
na nie odpowiadać, zgodnie z regułami budować mini artykuły – odpowiedzi
Dziennikarstwo internetowe
• Pozwalają ograniczać powtórzenia treści
• Znalazłszy poszukiwaną odpowiedź w FAQ, czytelnik czuje się „dopieszczony” i rośnie jego zaufanie do kompetencji redakcji witryny.
Język i kompozycja tekstów dla InternetuNieco teorii (ale i praktyki)
Dziennikarstwo internetowe
Dziennikarstwo internetowe
• Podawanie źródła (obowiązkowe!)• Używanie cytatów• Wyraźne oddzielenie faktów od hipotez
i przypuszczeń• Przytaczanie wszystkich opinii, jeśli
brak podstaw do wyróżnienia którejś z nich
Dziennikarstwo internetowe
• Powstrzymywanie się od komentarza i wyrażania opinii (NPOV, Neutral Point of View)
• Brak stosunku emocjonalnego• Pomijanie aspektów sensacyjnych do
momentu ich całkowicie pewnego potwierdzenia
Dziennikarstwo internetowe
• Redukcja objętości tekstu informacji agencyjnej lub PR-owskiej (na ogół)
• Nowy tytuł, z reguły potrzeba napisania lidu
• Usunięcie skrajnych opinii lub wyraźne ich oznaczenie jako skrajne
Dziennikarstwo internetowe
• Skróty cytatów i wypowiedzi• Uzupełnienie tekstu o opinie znanych
sobie autorytetów• Ewentualny własny komentarz
(wyraźnie oddzielić od informacji!)
Dziennikarstwo internetowe
• Ma prawo być subiektywny i osobisty, musi to być jednak wyraźne
• Nie musi być sprawiedliwy• Jeśli jest pisany dla specjalistów, musi
być precyzyjny i używać ich słownictwa• Nie może używać lokalnego
ani osobistego żargonu
Dziennikarstwo internetowe
• Specyficzny głównie dla Internetu, choć coraz częstszy w prasie, zwłaszcza popularnej (listy numerowane i punktowane, infografika, ujęcia tabelaryczne)
• Listy numerowane stosujemy gdy kolejność wyliczenia ma znaczenie
• Zmieniaj każde wyliczenie w listę wypunktowaną lub numerowaną. Długie (dłuższe niż 6 elementów) listy dziel na sekcje z własnymi śródtytułami. Najdłuższe zdanie wyliczenia ma być na końcu listy.
4. Wzbogacanie publikacji Multimedia i interaktywność
Dziennikarstwo internetowe
Dziennikarstwo internetowe
• Ważny (ale nie niezbędny) element witryny i portalu.
• Nie przesadzać z jakością zdjęć: 72 dpi najzupełniej wystarczają w Internecie
Dziennikarstwo internetowe
• Dłuższy bok nie większy niż 450 pikseli• Nie za dużo zdjęć bezpośrednio w
tekście (góra 2), resztę wydzielić w galerię, konicznie z miniaturami
• Dobrze widziane przez czytelników są pokazy (slideshows) oraz panoramy.
Dziennikarstwo internetowe
• Głównie do rejestracji wypowiedzi• Mogą być samodzielne (podcast) , wówczas
są radiem internetowym
Dziennikarstwo internetowe
• Gdy nie są elementem samodzielnym (telewizją internetową) nie powinny przekraczać 90 sekund; gdy nie stanowią całości kompozycyjnej – 15 sekund
• Podstawowy bohater (nie musi to być człowiek) musi się pokazać w pierwszym ujęciu
• Wskazane są zbliżenia (obraz internetowy jest zazwyczaj mały)
Dziennikarstwo internetowe
• Unikać zbyt szybkich ruchów kamery; nie szwenkować!
• Unikać kręcenia z ręki, jeśli to już konieczne – nie stosować transfokatora
• Milcz w trakcie kręcenia z dźwiękiem!• Traktuj film (jeszcze!) tylko jako
uzupełnienie materiału (tekstu, dźwięku)
Dziennikarstwo internetowe
• Najchętniej szukanymi treściami w Internecie są… ogłoszenia i w ogóle rozmaite bazy danych: adresowe, telefoniczne itp.
• Każda witryna internetowa, w szczególności prasowa, powinna mieć archiwum
Dziennikarstwo internetowe
• Jeśli możesz zorganizować jakąś bazę danych i udostępnić ją czytelnikowi – zrób to! Im bardziej będzie oryginalna – tym lepiej!
• Jeśli nie masz własnej bazy – podłącz cudzą (rozkład jazdy, lokalną prognozę pogody itp.) – byle legalnie, po uzyskaniu zgody właściciela!
Dziennikarstwo internetowe
• Dość ryzykowny element witryny• Gromadzi wielu ekstremistów
i dowcipnisiów, przeważnie o bardzo niskim poziomie intelektualnym
• Jako element witryny – tak, ale moderowane i z autoryzacją (użytkownik musi o tym wiedzieć z góry!)
Dziennikarstwo internetowe
• Jeśli nie masz ustalonego planu rozmów z wybranymi osobami – nie uruchamiaj czatu na swojej witrynie
• Nadaje się doskonale jako element witryny instytucji rządowej lub samorządowej do kontaktów społeczeństwo-władza;
• Świetny jako element witryny typu serwisowego (rozmowa z konsultantem)
Dziennikarstwo internetowe
• Ważny, ale niedoceniany i trudny element witryny
• Często element „udawany” (ankieta „Co sądzisz o tej witrynie” wisi miesiącami bez reakcji webmastera)
Dziennikarstwo internetowe
• Niewielka wiarygodność (niereprezentatywność)
• Mało odporne na fałszerstwa• Sformułowania i redakcję pytań (jeśli
mają być wykorzystywane dla działalności firmy) raczej powierzaj fachowcom
Dziennikarstwo internetowe
• Unikaj pytań sugerujących odpowiedź• Przewiduj możliwe odpowiedzi i żadnej nie
pomiń• Unikaj stronniczych (odbijających twoje
osobiste poglądy) sformułowań• Staraj się równomiernie rozkładać opcje do
wyboru (np. niech nie będą to 4/5 opcji pozytywnych i 1/5 – negatywnych!)
Dziękuję za uwagę!
Dziennikarstwo internetowe