Download - DZIAŁANIA SZKOŁY WOBEC PRZEMOCY I AGRESJI
11
DZIAŁANIA SZKOŁYDZIAŁANIA SZKOŁYWOBECWOBEC
PRZEMOCY I PRZEMOCY I AGRESJIAGRESJI
22
INTERWENCJE BEZPOŚREDNIEINTERWENCJE BEZPOŚREDNIE
DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNEDZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE
KONSEKWENCJE PRAWNE KONSEKWENCJE PRAWNE ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCHZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH
33
Przemoc w szkole pojawia sięPrzemoc w szkole pojawia sięW relacjach pomiędzy:W relacjach pomiędzy:
uczniamiuczniaminauczycielami i uczniaminauczycielami i uczniaminauczycielaminauczycielaminauczycielami i rodzicaminauczycielami i rodzicami
44
Formy przemocy szkolnejFormy przemocy szkolnejBezpośrednia przemoc fizyczna – bicie, Bezpośrednia przemoc fizyczna – bicie, kopanie, popychanie, wymuszenie kopanie, popychanie, wymuszenie pieniędzy, zabieranie bądź niszczenie pieniędzy, zabieranie bądź niszczenie przedmiotówprzedmiotów
Bezpośrednia przemoc słowna : Bezpośrednia przemoc słowna : przezywanie, obrażanie, grożenie, przezywanie, obrażanie, grożenie, ośmieszanie, rozpowszechnianie plotek, ośmieszanie, rozpowszechnianie plotek, pokazywanie nieprzyzwoitych gestówpokazywanie nieprzyzwoitych gestów
Pośrednie formy przemocy – namawianie Pośrednie formy przemocy – namawianie innych do napaści fizycznej lub słownej, innych do napaści fizycznej lub słownej, izolowanie z grupyizolowanie z grupy
55
Konsekwencje przemocyKonsekwencje przemocyponoszą wszyscy uczestnicy ponoszą wszyscy uczestnicy
takich sytuacji:takich sytuacji:
OFIARYOFIARYSPRAWCYSPRAWCY
ŚWIADKOWIEŚWIADKOWIE
66
OFIARYOFIARYprzeżywają upokorzenie, lęk, rozpacz i smutekczują się osamotnione, bezradne i bezsilneobniża się poczucie ich własnej wartości wzrasta ich izolacja od grupyw sytuacjach ekstremalnych pojawiają się myśli i próby samobójcze
77
SPRAWCYSPRAWCY
utrwalenie się modelu agresywnych utrwalenie się modelu agresywnych zachowań na przyszłośćzachowań na przyszłośćobniżenie poczucia obniżenie poczucia odpowiedzialności za własne odpowiedzialności za własne działaniadziałaniapopadanie w konflikty z prawempopadanie w konflikty z prawem
88
ŚWIADKOWIEŚWIADKOWIEdługotrwałe przeżywanie poczucia długotrwałe przeżywanie poczucia winywinypretensje do siebiepretensje do siebiewyuczenie się bezradności wyuczenie się bezradności i nie reagowanie w trudnych i nie reagowanie w trudnych sytuacjachsytuacjach
99
INTERWENCJE BEZPOŚREDNIEINTERWENCJE BEZPOŚREDNIE
OfiaraOfiara
SprawcaSprawca
ŚwiadekŚwiadek
1010
ROZMOWA WSTĘPNAROZMOWA WSTĘPNAspokojne miejsce na rozmowęspokojne miejsce na rozmowę
czas na rozmowęczas na rozmowę
precyzyjne określenie tematu i precyzyjne określenie tematu i celu rozmowycelu rozmowy
1111
Czego warto unikać podczas Czego warto unikać podczas rozmów z dzieckiem - ofiarą?rozmów z dzieckiem - ofiarą?
Przypisywania dziecku winy za Przypisywania dziecku winy za zaistniałą sytuacjęzaistniałą sytuacjęBagatelizowania problemu Bagatelizowania problemu dzieckadziecka Dawania „dobrych" radDawania „dobrych" rad
1212
O Czym warto powiedzieć dziecku, O Czym warto powiedzieć dziecku, które znalazło się w sytuacji ofiary?które znalazło się w sytuacji ofiary?
że nie jest winne temu co się stało że nie jest winne temu co się stało jeżeli nie powiedziało o tym co mu jeżeli nie powiedziało o tym co mu się przydarzyło od razu, to również się przydarzyło od razu, to również nie ponosi za to winy nie ponosi za to winy że pomożemy mu w tej sytuacji że pomożemy mu w tej sytuacji Budować poczucie własnej wartościBudować poczucie własnej wartości
1313
Czego warto unikać podczas Czego warto unikać podczas rozmów z dzieckiem - agresorem?rozmów z dzieckiem - agresorem?
Oceniania sprawcy Oceniania sprawcy Łagodzenia sytuacji, obracania w żart Łagodzenia sytuacji, obracania w żart Długich wypowiedzi Długich wypowiedzi Moralizowania Moralizowania Agresji fizycznej Agresji fizycznej Straszenia, grożenia Straszenia, grożenia Wchodzenia w rolę sprawcy Wchodzenia w rolę sprawcy
1414
O Czym warto powiedzieć dziecku, O Czym warto powiedzieć dziecku, które znalazło się w sytuacji sprawcy?które znalazło się w sytuacji sprawcy?
Nazwij to co widziszNazwij to co widzisz Używaj krótkich, jasnych Używaj krótkich, jasnych komunikatówkomunikatów Powołuj się na zasady i normyPowołuj się na zasady i normy Powiedz o konsekwencjachPowiedz o konsekwencjach Powiedz sprawcy co czuje druga Powiedz sprawcy co czuje druga osobaosoba
1515
ŚwiadekŚwiadek
Świadek często też jest ofiarąŚwiadek często też jest ofiarąŚwiadek to osoba, która w sposób Świadek to osoba, która w sposób bezpośredni (np. widzi, słyszy) lub bezpośredni (np. widzi, słyszy) lub pośredni (wie, dowiaduje się lub się pośredni (wie, dowiaduje się lub się domyśla) uczestniczy w procesie domyśla) uczestniczy w procesie przemocy.przemocy.
1616
Czego warto unikać podczas Czego warto unikać podczas rozmów z dzieckiem - świadkiem?rozmów z dzieckiem - świadkiem?
Naciskania – typu „Musisz mi o tym Naciskania – typu „Musisz mi o tym powiedzieć”powiedzieć”Oskarżania typu: Dlaczego nie Oskarżania typu: Dlaczego nie przyszedłeś z tym wcześniej, jak mi przyszedłeś z tym wcześniej, jak mi nie powiesz będziesz tak samo winnynie powiesz będziesz tak samo winnyNamawiania do konfrontacjiNamawiania do konfrontacjiNamawiania do wskazywania Namawiania do wskazywania winnych w obecności innych uczniówwinnych w obecności innych uczniów
1717
O Czym warto powiedzieć dziecku, O Czym warto powiedzieć dziecku, które znalazło się w sytuacji świadka?które znalazło się w sytuacji świadka?
To samo co powiedzieliśmy ofierzeTo samo co powiedzieliśmy ofierzeZapewnienie ochronyZapewnienie ochronyZapewnienie o dyskrecjiZapewnienie o dyskrecjiPochwała i nagrodaPochwała i nagroda
1818
Interwencja w sytuacji "gorącej Interwencja w sytuacji "gorącej agresji"agresji"
Sytuacje "gorącej agresji" to te, w Sytuacje "gorącej agresji" to te, w których uczniowie biją się, okładają których uczniowie biją się, okładają pięściami, kopią itp. Zdarzenia te pięściami, kopią itp. Zdarzenia te mają często miejsce podczas przerw mają często miejsce podczas przerw na korytarzu szkolnym. Rzadziej na korytarzu szkolnym. Rzadziej zdarzają się podczas lekcji. Istnieje zdarzają się podczas lekcji. Istnieje wtedy niebezpieczeństwo, że dzieci wtedy niebezpieczeństwo, że dzieci zrobią sobie krzywdę.zrobią sobie krzywdę.
1919
Wskazówki dla nauczycieli Wskazówki dla nauczycieli reagujących w takich reagujących w takich
sytuacjach:sytuacjach:Wkrocz w sytuację, kiedy uznasz, że Wkrocz w sytuację, kiedy uznasz, że zachowanie uczniów nie jest zabawą, zachowanie uczniów nie jest zabawą, lecz poważna sytuacją. lecz poważna sytuacją. Rozważ czy samodzielnie poradzisz Rozważ czy samodzielnie poradzisz sobie w tej sytuacji sobie w tej sytuacji Reaguj zdecydowanie i stanowczo Reaguj zdecydowanie i stanowczo Rozdziel strony Rozdziel strony Nie dopuszczaj do przejawów Nie dopuszczaj do przejawów przemocy czy gróźb wobec siebie przemocy czy gróźb wobec siebie
2020
Dokonaj osobistej oceny sytuacji Dokonaj osobistej oceny sytuacji podejmij decyzję o dalszym sposobie podejmij decyzję o dalszym sposobie rozwiązania sytuacjirozwiązania sytuacjiNie pozwól na rozwiązanie sytuacji Nie pozwól na rozwiązanie sytuacji przez agresora przez agresora Agresję traktuj poważnie i dosłownie Agresję traktuj poważnie i dosłownie Jeśli ty o tym zdecydujesz, wyznacz Jeśli ty o tym zdecydujesz, wyznacz konsekwencje i dotrzymaj słowakonsekwencje i dotrzymaj słowaNie trać kontaktu z uczestnikami Nie trać kontaktu z uczestnikami sytuacji, dopóki nie masz pewności, sytuacji, dopóki nie masz pewności, że uczestnicy pojęli, co się stało że uczestnicy pojęli, co się stało
2121
Rozwiązanie sytuacji "gorącej Rozwiązanie sytuacji "gorącej agresji" wymaga często agresji" wymaga często
przeprowadzenia rozmów -równo z przeprowadzenia rozmów -równo z agresorem jak i z ofiarą. W agresorem jak i z ofiarą. W
zależności od sytuacji rozmowy te zależności od sytuacji rozmowy te mogą być prowadzone mogą być prowadzone
indywidualnie lub w obecności obu indywidualnie lub w obecności obu uczniów uczniów
2222
PRZEMOC SAMA SIĘ NIE PRZEMOC SAMA SIĘ NIE KOŃCZY!KOŃCZY!
BRAK INTERWENCJI Z BRAK INTERWENCJI Z ZEWNĄTRZZEWNĄTRZ
PROWADZI DO JEJ PROWADZI DO JEJ ESKALACJI….ESKALACJI….
2323
DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNEDZIAŁANIA PROFILAKTYCZNEDZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE AGRESJI DZIAŁANIA ZAPOBIEGAJĄCE AGRESJI I PRZEMOCY POWINNY BYĆ REALIZOWANE I PRZEMOCY POWINNY BYĆ REALIZOWANE JEDNOCZEŚNIE NA POZIOMIE:JEDNOCZEŚNIE NA POZIOMIE:
CAŁEJ SZKOŁYCAŁEJ SZKOŁYCAŁEJ KLASYCAŁEJ KLASYJEDNOSTKIJEDNOSTKI
2424
SZKOLNY SYSTEM PRZECIWDZIAŁANIA SZKOLNY SYSTEM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY POWINIEN OBEJMOWAĆ PRZEMOCY POWINIEN OBEJMOWAĆ
CAŁY SYSTEM SZKOLNYCAŁY SYSTEM SZKOLNY
UCZNIOWIE
RODZICE RADA PEDAGOGICZNA
KLASA
RADA PEDAGOGICZNA
DYREKTOR
PSYCHOLOG
PEDAGOG
WYCHOWAWCA
2525
DZIAŁANIA NA POZIOMIE DZIAŁANIA NA POZIOMIE SZKOŁYSZKOŁY
rada pedagogiczna – uświadomienie rada pedagogiczna – uświadomienie problemu, tworzenie programu problemu, tworzenie programu zaradczego, doskonalenie umiejętnościzaradczego, doskonalenie umiejętnościprzeprowadzenie ankiety w śród uczniówprzeprowadzenie ankiety w śród uczniówstworzenie jednego systemu norm i zasadstworzenie jednego systemu norm i zasaddzień poświęcony problemom agresji i dzień poświęcony problemom agresji i przemocyprzemocylepszy nadzór nad uczniami w czasie lepszy nadzór nad uczniami w czasie przerwprzerwogólnoszkolne zebranie rodziców i ogólnoszkolne zebranie rodziców i zaangażowanie ich do pracyzaangażowanie ich do pracy
2626
STRUKTURA KLASYSTRUKTURA KLASY
zwykły członek grupyofiara
przemocy
prowodyr
satelita
2727
KLASA OPANOWANA PRZEZ KLASA OPANOWANA PRZEZ PRZEMOCPRZEMOC
OSOBY NIE AKCEPTUJĄCE
PRZEMOCY
PROWODYR PRZEMOCY
satelita
ofiara przemocy
norma grupowa:RZĄDZI SILNIEJSZY
2828
DZIAŁANIA NA POZIOMIEDZIAŁANIA NA POZIOMIE KLASYKLASY
EDUKACJA DOTYCZĄCA PRZEMOCYEDUKACJA DOTYCZĄCA PRZEMOCYI UMIEJĘTNOŚCI REAGOWANIA NA NIĄI UMIEJĘTNOŚCI REAGOWANIA NA NIĄSTWORZENIE KLASOWEGO REGULAMINU STWORZENIE KLASOWEGO REGULAMINU ZAPOBIEGANIA PRZEMOCYZAPOBIEGANIA PRZEMOCYZAJĘCIA INTEGRUJĄCE KLASĘZAJĘCIA INTEGRUJĄCE KLASĘDIAGNOZA ATMOSFERY W KLASIEDIAGNOZA ATMOSFERY W KLASIEREGULARNE ROZMOWY Z UCZNIAMI NA REGULARNE ROZMOWY Z UCZNIAMI NA TEMAT PROBLEMÓW KLASOWYCHTEMAT PROBLEMÓW KLASOWYCHNAGRADZANIE DOBRYCH ZACHOWAŃ NAGRADZANIE DOBRYCH ZACHOWAŃ DZIECIDZIECI
2929
REGULAMIN GRUPOWYREGULAMIN GRUPOWY PRZECIWKO PRZEMOCY POWINIEN PRZECIWKO PRZEMOCY POWINIEN
ZAWIERAĆ TAKIE ZASADY JAK:ZAWIERAĆ TAKIE ZASADY JAK:NIE ZNĘCAMY SIĘ NAD INNYMINIE ZNĘCAMY SIĘ NAD INNYMI
STARAMY SIĘ POMÓC DZIECIOM, STARAMY SIĘ POMÓC DZIECIOM, NAD KTÓRYMI KTOŚ SIĘ ZNĘCANAD KTÓRYMI KTOŚ SIĘ ZNĘCA
INFORMUJEMY DOROSŁYCH INFORMUJEMY DOROSŁYCH O PRZYPADKACH ZNĘCANIA SIĘO PRZYPADKACH ZNĘCANIA SIĘ
WŁĄCZAMY DO ZABAWY, ROZMÓW WŁĄCZAMY DO ZABAWY, ROZMÓW I WSPÓLNEGO SPĘDZANIA CZASU DZIECI, KTÓRE I WSPÓLNEGO SPĘDZANIA CZASU DZIECI, KTÓRE POZOSTAJĄ NA UBOCZUPOZOSTAJĄ NA UBOCZU
KONSEKWENCJE ZNĘCANIA SIĘ NAD INNYMI KONSEKWENCJE ZNĘCANIA SIĘ NAD INNYMI SĄ W NASZEJ GRUPIE NASTĘPUJĄCE…SĄ W NASZEJ GRUPIE NASTĘPUJĄCE…
3030
Wychowawca może z grupą co jakiś Wychowawca może z grupą co jakiś czas analizować stopień czas analizować stopień przestrzegania zasadprzestrzegania zasadWarto przypominać dzieciom, że Warto przypominać dzieciom, że informowanie o przypadkach informowanie o przypadkach przemocy jest wyrazem odwagi i chęci przemocy jest wyrazem odwagi i chęci pomocy słabszemupomocy słabszemuWażna jest praca nad integrowaniem Ważna jest praca nad integrowaniem grupy i poprawą pozycji najsłabszych grupy i poprawą pozycji najsłabszych dziecidzieciWażna jest obserwacja zachowań Ważna jest obserwacja zachowań sprawców i ofiar oraz pozytywne sprawców i ofiar oraz pozytywne wzmacnianie konkretnych przejawów wzmacnianie konkretnych przejawów konstruktywnych zachowań np.. konstruktywnych zachowań np.. współpracy, pomocywspółpracy, pomocy
3131
DZIAŁANIA NA POZIOMIE DZIAŁANIA NA POZIOMIE JEDNOSTKIJEDNOSTKI
rozmowy ze sprawcami rozmowy ze sprawcami przemocyprzemocyrozmowy z ofiarami rozmowy z ofiarami przemocyprzemocyrozmowy ze świadkami rozmowy ze świadkami przemocyprzemocyrozmowy z rodzicamirozmowy z rodzicami
3232
KONSEKWENCJE PRAWNE KONSEKWENCJE PRAWNE ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCHZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH
Ustawa o postępowaniu w Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (Dz. U. października 1982 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.).z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.).
3333
Przepisy ustawy określająPrzepisy ustawy określająi precyzują trzy kategorie i precyzują trzy kategorie nieletnich w zależności od nieletnich w zależności od przedziału wieku i rodzaju przedziału wieku i rodzaju
podejmowanych przez nich podejmowanych przez nich czynnościczynności
3434
W zakresie W zakresie zapobiegania i zwalczania zapobiegania i zwalczania demoralizacjidemoralizacji – w stosunku do osób nieletnich – w stosunku do osób nieletnich o nieoznaczonej dolnej granicy wieku do lat 18.o nieoznaczonej dolnej granicy wieku do lat 18.
W zakresie postępowania W zakresie postępowania w sprawach o czyny w sprawach o czyny karalnekaralne – w stosunku do osób nieletnich, które – w stosunku do osób nieletnich, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu dopuściły się takiego czynu po ukończeniu 13 13 lat, ale nie ukończyły lat 17lat, ale nie ukończyły lat 17
W zakresie W zakresie wykonywania środków wykonywania środków wychowawczych lub poprawczychwychowawczych lub poprawczych – – w stosunku osób nieletnich o nieoznaczonej w stosunku osób nieletnich o nieoznaczonej dolnej granicy wieku do lat 21, względem których dolnej granicy wieku do lat 21, względem których środki te zostały orzeczone.środki te zostały orzeczone.
3535
Realizując wymienione we wstępie zadania szkoły Realizując wymienione we wstępie zadania szkoły szczególną uwagę należy zwrócić na art. 4 u.p.n. szczególną uwagę należy zwrócić na art. 4 u.p.n. Przepis ten wskazuje na podmioty odpowiedzialne Przepis ten wskazuje na podmioty odpowiedzialne za podejmowanie działań zapobiegawczych i za podejmowanie działań zapobiegawczych i interwencyjnych. Określa, że „interwencyjnych. Określa, że „każdy,każdy, kto kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, udział w grupach przestępczych, ma społeczny ma społeczny obowiązekobowiązek odpowiedniego przeciwdziałania odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.”organu.”
3636
Natomiast instytucje państwowe i organizacje Natomiast instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu - art. 4 §3 u.p.n. dowodów popełnienia czynu - art. 4 §3 u.p.n. Wymieniony zapis ma istotne znaczenie dla praktyki Wymieniony zapis ma istotne znaczenie dla praktyki szkolnej i powinien znaleźć odzwierciedlenie w szkolnej i powinien znaleźć odzwierciedlenie w szkolnych procedurach interwencyjnych. Obowiązek szkolnych procedurach interwencyjnych. Obowiązek prawny dokonania czynności przewidzianych przez prawny dokonania czynności przewidzianych przez ustawę obciąża zarówno osoby kierujące instytucją ustawę obciąża zarówno osoby kierujące instytucją lub organizacją jak i każdego, kto zobowiązany jest lub organizacją jak i każdego, kto zobowiązany jest do czuwania nad prawidłowością ich działania. do czuwania nad prawidłowością ich działania. Jego niedopełnienie może spowodować Jego niedopełnienie może spowodować odpowiedzialność karną, gdy dotyczy to odpowiedzialność karną, gdy dotyczy to funkcjonariusza publicznego (art.231 k.k.), a funkcjonariusza publicznego (art.231 k.k.), a dyscyplinarną, jeżeli chodzi o inne osoby pracujące dyscyplinarną, jeżeli chodzi o inne osoby pracujące w instytucjach państwowych lub działające w w instytucjach państwowych lub działające w organizacjach społecznych.organizacjach społecznych.
3737
Ponadto, z punktu widzenia działalności szkoły, Ponadto, z punktu widzenia działalności szkoły, ważne są zapisy art. 37 i 39 u.p.n. Policja lub ważne są zapisy art. 37 i 39 u.p.n. Policja lub działający na podstawie szczególnego działający na podstawie szczególnego upoważnienia organ administracji państwowej są upoważnienia organ administracji państwowej są upoważnieni do podejmowania określonych upoważnieni do podejmowania określonych czynności, w tym, w razie potrzeby, do czynności, w tym, w razie potrzeby, do zatrzymania nieletniego. Taka sytuacja może zatrzymania nieletniego. Taka sytuacja może mieć miejsce na terenie szkoły. Przy mieć miejsce na terenie szkoły. Przy przesłuchaniu nieletniego przez Policję przesłuchaniu nieletniego przez Policję ustawodawca wymaga obecności rodziców ustawodawca wymaga obecności rodziców nieletniego, opiekuna lub obrońcy. Gdy nieletniego, opiekuna lub obrońcy. Gdy zapewnienie wymienionych osób jest niemożliwe, zapewnienie wymienionych osób jest niemożliwe, należy bezwzględnie wezwać do obecności przy należy bezwzględnie wezwać do obecności przy przesłuchaniu nieletniego nauczyciela lub przesłuchaniu nieletniego nauczyciela lub przedstawiciela powiatowego centrum pomocy przedstawiciela powiatowego centrum pomocy rodzinie albo przedstawiciela organizacji rodzinie albo przedstawiciela organizacji społecznej, do której zadań statutowych należy społecznej, do której zadań statutowych należy oddziaływanie wychowawcze na nieletnich lub oddziaływanie wychowawcze na nieletnich lub wspomaganie procesu resocjalizacji. wspomaganie procesu resocjalizacji.
3838
WNOSKI KOŃCOWEWNOSKI KOŃCOWEPrzemoc w szkole należy Przemoc w szkole należy traktować jako dysfunkcję traktować jako dysfunkcję systemu, a nie problem systemu, a nie problem jednostekjednostek
Jednostka (nauczyciel, rodzic, Jednostka (nauczyciel, rodzic, uczeń) nie jest w stanie uczeń) nie jest w stanie rozwiązać problemu przemocy w rozwiązać problemu przemocy w szkole – potrzebne są działania szkole – potrzebne są działania systemowesystemowe
3939
DZIAŁANIA SYSTEMOWE SĄ:DZIAŁANIA SYSTEMOWE SĄ:zaplanowane i prowadzenie w zaplanowane i prowadzenie w oparciu o diagnozę sytuacji w oparciu o diagnozę sytuacji w szkoleszkole
prowadzone na wszystkich prowadzone na wszystkich poziomach systemu szkolnego poziomach systemu szkolnego (środowisko nauczycieli, (środowisko nauczycieli, uczniów, rodziców)uczniów, rodziców)
realizowane konsekwentnie realizowane konsekwentnie i monitorowanei monitorowane
4040
TEORETYCZNIE TO JUŻ TEORETYCZNIE TO JUŻ KONIEC…..KONIEC…..
…….a może .a może dopiero dopiero
początek ….początek ….
DZIĘKUJĘ!
mgr Renata Wiśmierska