Dochody i wydatki w gospodarce otwartej. Analiza międzyokresowa
Rezerwy walutowe i zasób pieniądza krajowego.
Zagraniczne przepływy dóbr i kapitału: – oszczędności i wydatki w gospodarce otwartej;– międzynarodowa pozycja inwestycyjna;– model małej gospodarki i analiza wpływu polityki
gospodarczej.
Kurs walutowy nominalny i realny.
Polityka gospodarcza i realny kurs walutowy.
Międzynarodowe przepływy kapitału w ujęciu modelu analizy międzyokresowej.
Bilans płatniczy i pieniądz krajowy:
M = Got. + Depozyty
M = Rezerwy walutowe + Kredyt krajowy
M = R + K
Oszczędności i wydatki w gospodarce otwartej:
YPKB = C + I + G + X – Im
X – Im =BH
BH = YPKB – C – I – G
C + I + G = A
BH = YPKB – A
YDNB = YPKB + r B*
B* - aktywa zagraniczne netto
oszczędności i wydatki w gospodarce otwartej
RB = BH + r B*
RB = YPKB – A + rB* jeśli: BOB =NX
NX = YDNB – C – I – G
dodajemy i odejmujemy T
NX = [(YDNB – T – C) – I] + (T – G)
NX = (Spr – I) + (T – G)
NX = Spr – I + Spu
NX = S – I
NX + (I – S) = 0
Rachunek bieżący + Rachunek kapitałowy = 0
oszczędności i wydatki w gospodarce otwartej oraz międzynarodowa pozycja kapitałowa
BP = Rb + Rk = 0
Rb = - Rk
Rk = - (B* - B*-1 )
B* - aktywa zagraniczne netto; albo: międzynarodowa pozycja inwestycyjna
B* - B*-1 < 0 napływ kapitału
B* - B*-1 > 0 odpływ kapitału
Bb = B* - B*-1
Oszczędności, inwestycje i bilans obrotów bieżących (w % PKB krajowego)
Rachunek bieżący w krajach rozwijających się
Źródło: World Economic Outlook, IMF, October 2008, ch. 6
Międzynarodowe przepływy dóbr i kapitału:model małej gospodarki
r = r*
założenia:
Y = Y = F (K,L);
C = C (Y – T);
I = I (r);
Równanie bilansowe:
NX = S – I
NX = (Y – C – G) – I
NX = [ Y – C (Y – T) – G] – I (r*)
NX = S – I (r*)
Model małej gospodarki: prezentacja graficzna
NX def.
rr
r*
S
I
r
I,S
Polityka fiskalna i bilans płatniczy:
problem bliźniaczego deficytu
r
I,S
S1
r*
S2
NX def.
Polityka fiskalna zagraniczna:
r*1
r*2
r
I,S
S
I(r))
NX nadw
zmiana funkcji inwestycji
r
I,S
S
I(r)
I’(r)
NX def.
r*
Kursy walutowe
Kurs walutowy: cena waluty zagranicznej w walucie krajowej, np.Kursy średnie (2011-02-07)
EUR 3,8684
USD 2,8438
CHF 2,9713
GBP 4,5921
JPY (100) 3,4524
Realny kurs walutowy
Realny kurs walutowy (Q) jest relatywna ceną koszyka dóbr i usług zagranicznych przeliczonego na walutę krajową kursem nominalnym do ceny krajowego koszyka;
Q = ( E ∙ P*) / P
zmiany Q
ΔQ / Q = ΔE /E + ΔP* / P* - ΔP / P
realny kurs walutowy i równowaga płatnicza:
NX
Q S-I
NX(Q)
Qr
Polityka gospodarcza i realny kurs walutowy:
Polityka fiskalna krajowa:zmniejszenie oszczędności krajowych:
NX
Q S-IS’-I
Q
Q’
NXNX’
NX(Q)
Polityka gospodarcza i realny kurs walutowy:
Polityka fiskalna zagraniczna: wzrost r*
NX
Q S-I(r*2)S-I(r*1)
Q2
Q1
NX2NX1
NX(Q)
Polityka gospodarcza i realny kurs walutowy:
wzrost ograniczeń importowych:
NX
Q S-I
Q1
NX
NX(Q)
NX’(Q)
Q2
wzrost zagranicznej stopy procentowej
NX
Q S-I(r*1) S-I(r*2)
Q1
Q2
r*1 < r*2
NX(Q)
Międzynarodowe przepływy kapitału
Przepływy kapitału finansowego;
Przepływy te mogą być interpretowane jako handel międzyokresowy: przedmiotem handlu jest konsumpcja teraźniejsza wymieniana na konsumpcję przyszłą. Pożyczkobiorca uzyskuje większa konsumpcję teraźniejszą, a w zamian pożyczkodawca większą konsumpcję w przyszłości.
Międzynarodowe przepływy kapitału
W gospodarce następuje wymiana między konsumpcją dzisiejszą i oszczędnościami dla przyszłości; środki mogą być albo konsumowane, albo oszczędzane. Występowanie oszczędności i inwestycji oznacza zawsze mniejszą konsumpcję bieżącą.Tę koncepcję przedstawia międzyokresowa krzywa możliwości produkcyjnych. Jej kształt odzwierciedla o ile wzrośnie produkcja i konsumpcja w przyszłości jeśli zmniejszy się bieżącą konsumpcję a zaoszczędzoną w ten sposób dochód przeznaczy się na inwestycje będące źródłem wzrostu przyszłej produkcji i konsumpcji.
Międzyokresowa krzywa możliwości produkcyjnych
Konsumpcja bieżąca c1
MKP
Kraj może wymieniać bieżącą konsumpcję w zamian za przyszłą, podobnie jak wybiera większą produkcję jednego dobra kosztem zmniejszenia produkcji drugiego dobra.
Konsumpcja przyszła c2
Dwuokresowy model małej gospodarki
Funkcja użyteczności konsumenta:
U = u (c1 ) + u (c2) 0<<1;
funkcja użyteczności jest rosnąca i wklęsła
u’ (c) > 0; u’’(c) < 0
ograniczenie budżetowe:
c1 + c2 / (1+rA) = y1 + y2 / (1+rA)
lub: c2 = y2 + (1+r) (y1 – c1)
albo: c2 = y2 - (1+r) (c1 – y1)
Dwuokresowy model małej gospodarki
C c2
c1 Konsumpcja bieżąca
Konsumpcja przyszła
linia ograniczenia budżetowego c2 = y2 – (1+r) (c2-y2) o nachyleniu -(1 + r)
y2
y1
y1 + y2 /(1+r)
y1 (1+r) + y2
Dwuokresowy model małej gospodarki
max {u( c1) + u[(1+rA) (y1- c1) + y2]}
warunek pierwszego rzędu tzw. międzyokresowe równanie Eulera:
u’ (c1) = (1+rA) u’(c2)
u’(c2) / u’ (c1 ) = 1 / (1+rA)
jeśli = 1/(1+rA) wówczas:
u’(c1) = u’(c2) czyli: c1 = c2
z tego wynika:
c = [y1 (1+r) + y2] / (2+r)
Dwuokresowy model małej gospodarki
linia ograniczenia budżetowego c2 = y2 – (1+r) (c1-y1)
c2
c1
y2
y1 c1
c2
D
45o
Determinanty międzyokresowej wymiany
Ceną pożyczenia jednej jednostki produktu dla dzisiejszej konsumpcji jest produkt, który musi być przeznaczony na spłatę długu w przyszłości:
1 + rA; gdzie r jest realną stopą procentową; Jest to koszt alternatywny konsumpcji jednej
jednostki dzisiaj określony wielkością przyszłej konsumpcji, która musi być przeznaczona na spłatę długu. Stąd relatywna cena bieżącej konsumpcji w wyrażeniu przyszłej dana jest wzorem:
1 / (1 + rA)
Wymiana zagraniczna i przepływy kapitałuW gospodarce otwartej nierównowaga Rb i równoważące ją międzynarodowe przepływy kapitału można interpretować jako międzyokresową wymianę konsumpcji: Jeśli relatywna cena przyszłej konsumpcji w warunkach autarkii jest niższa niż jej cena zagranicą (rA > r, a więc:1/(1+rA)<1/(1+r) [aby uzyskać jednostkę przyszłej konsumpcji poświęca się z bieżącej mniej] opłaca się importować bieżącą konsumpcję z zagranicy, co implikuje deficyt Rb, w zamian eksportując konsumpcję w przyszłości (spłacając pożyczkę z oprocentowaniem 1+r), co implikuje nadwyżkę Rb w przyszłości.
Ilustracja graficzna:
Z międzyokresowego ograniczenia budżetowego wynika:
(y2 – c2) / (y1 – c1 ) = -(1 + r) a zatem: y2– c1 = (1+r) (c1 – y1)
c2
c1
C
y2
y1
import
eksport
rA > r
Y
nachylenie: –(1+r)
nachylenie: –(1+rA)
c1
c2
Stopa procentowa i międzynarodowe przepływy kapitału, dóbr i usług (model małej gospodarki)
NX = S(r) – I(r)
I(r)
r
I,S
S
r0
NX nadw.
NX def.
r*1
r*2
Stopa procentowa, oszczędności i inwestycje w gospodarce otwartej
r r*
I,S I,S
S
I
S*
I* rA
rA*
r
NX
NX*
Źródło: WEO, IMF, April 2007
Aktywa zagraniczne netto
Źródło; WEO, IMF, April 2007; s.84
Zmiany pozycji kapitałowej
NFA – aktywa zagraniczne netto (pozycja kapitałowa);
B* – zmiana zewnętrznego zadłużenia;
Bbt = B*t
NFAt – NFAt-1 = B* + ZK
ZK – zyski kapitałowe
Bh = Towary + Usługi + Transfery bieżące
B* = Bh + itA Bt-1*A – it
P Bt-1*P
Zmiany pozycji kapitałowej cd.
Dzieląc obie strony przez Y:
nfat – nfat-1 = Bht +
małe litery oznaczają relację do Y
rtA , rt
P nominalna stopa zwrotu włączając : itA , it
P oraz zyski kapitałowe odpowiednio od aktywów i zobowiązań w stosunku do zagranicy;
gt stopa wzrostu Y
1-tt
Pt
At
1-tt
tP
t nfag1
rr nfa
g1
gr