Download - þRöstur eysteinsson 28.04.11
![Page 1: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/1.jpg)
Frá skógi til markaðar
Þröstur Eysteinsson
Sviðsstjóri þjóðskóganna
Skógrækt ríkisins
![Page 2: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/2.jpg)
Eða...Ljón í veginum
![Page 3: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/3.jpg)
Skógur Úrvinnsla Kaupandi vöru
Stofnkostnaður
Kostnaður viðskógarhögg
Flutningur(eldsneytisverð)
Fjármagnskostnaður
Launakostnaður
Arðsemiskrafa
Markaðssetning
Markaðsþróun
Skattur
Söluaðili
![Page 4: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/4.jpg)
Staðan• Trén vaxa vel• Þörf fyrir skógarafurðir er til staðar• Auðlindin er lítil• Auðlindin er dreifð• Tækjabúnaður er ófullnægjandi• Lítil verkreynsla• Væntingar um há laun• Flutningur er dýr• Markaðurinn er óþroskaður
![Page 5: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/5.jpg)
Staðan• Trén vaxa vel• Þörf fyrir skógarafurðir er til staðar• Auðlindin er lítil• Auðlindin er dreifð• Tækjabúnaður er ófullnægjandi• Lítil verkreynsla• Væntingar um há laun• Flutningur er dýr• Markaðurinn er óþroskaður
![Page 6: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/6.jpg)
Auðlindin er lítil• Á Íslandi eru aðeins um 7000 ha af
ræktuðum skógi sem kominn er yfir tvítugt.
• Hugsanlega aðeins 1000-2000 hektarar sem liggja vel við höggi– Komið er að grisjun– Eru sæmilega aðgengilegir– Eru ekki of langt frá mörkuðum– Eru nógu stórir að eitthvað efni að
ráði falli til
• Það þýðir að:– Við getum ekki sinnt stórum
kaupendum– Erfitt að fjárfesta í tækjum – Erfitt að hagræða á allan hátt
2000 ha
![Page 7: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/7.jpg)
Auðlindin er lítil
• Við grisjuðum um 80 ha árið 2009 (svipað 2010)
• Felldum um 5000 m3 af viði• Við gætum tvöfaldað grisjunina
– Næðum að grisja það sem er tiltækt á u.þ.b. 10 árum
– Vöxtur skóga er svo mikill að endar næðust þá saman
– Ein skógarhöggsvél dugar en þyrfti þó meira til að bera sig
• Við gætum sennilega ekki þrefaldað grisjun– Draga þyrfti úr grisjun eftir fá ár
![Page 8: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/8.jpg)
Auðlindin er dreifð
![Page 9: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/9.jpg)
4 sjálfskipuð karnasvæði
![Page 10: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/10.jpg)
Tækjabúnaður er ófullnægjandi
• Tæki til að gera grisjun, útkeyrslu, flutning og úrvinnslu timburs sæmilega hagkvæma hafa verið af skornum skammti
– Skógarhöggsvélar
– Útkeyrslutæki
– Úrvinnslutæki
![Page 11: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/11.jpg)
Lítil verkreynsla
• Fáir reyndir skógarhögsmenn
– Flestir endast stutt í starfi
• Enn færri góðir vélamenn sem kunna skógarhögg
• Lítil þekking á úrvinnslu
• Lítil þekking á viðargæðum
![Page 12: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/12.jpg)
Skógur Úrvinnsla Kaupandi vöru
Stofnkostnaður
Kostnaður viðskógarhögg
Flutningur(eldsneytisverð)
Fjármagnskostnaður
Launakostnaður
Arðsemiskrafa
Markaðssetning
Markaðsþróun
Skattur
Söluaðili
Væntingar um há laun
![Page 13: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/13.jpg)
Væntingar um há laun
• Skógarhögg er erfiðisvinna og eðlilegt að menn vilji fá sæmileg laun en...
• Staðan núna– Skógareigandi fær kr 8500/m3 fyrir
hefilspónavið– Getur með góðu móti greitt um
kr 4000/m3 fyrir högg– 4 m3/dag gefur skógarhöggsmanni
kr 320 000 brúttó í mánaðarlaun
• En...– Hæsta tilboð í nýlegu útboði á grisjun í
Haukadal samsvarar kr 1,2 milljónum á mánuði brúttó fyrir skógarhögg
![Page 14: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/14.jpg)
Flutningur er dýr
• Olíuverð hækkar
• Strandflutningar eru engir
• Flutningur hráviðar hefur í för með sér flutning á vatni, lofti og viði sem ekki nýtist
![Page 15: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/15.jpg)
Markaðurinn er óþroskaður
• Úrvinnslufyrirtæki eru lítil og oft veikburða– Borga reikninga seint eða ekki.
– Viðurkenna illa verðmæti hráefnisins
• Engir opinberir staðlar um viðargæði
• Engir miðlarar
• Einfaldir hlutir eins og mælingar á viðarmagni vefjast fyrir mönnum
• O.fl., o.fl. o.fl.
![Page 16: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/16.jpg)
Lausnir
• Þolinmæði– Auðlindin vex og getur því
sífellt betur staðið undir margvíslegum kröfum
• Stefna– Beina fjármagni á
árangursmiðaðar brautir• Misháir styrkir eftir áherslum
og landshlutum
• Mismunandi aðferðir eftir markmiðum
Mishátt styrkjahlutfall:Nytjaskógrækt/landbótaskógrækt
97%/80%
80%/97%
![Page 17: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/17.jpg)
Lausnir• Viðurkenna að „ókeypis“ fjármagn
sé enn nauðsynlegt– Fjárfesta í skynsömum búnaði
– Fjárfesta í þjálfun á fólki
– Samstarf um rekstur á vélum
• Efla rannsóknir á grisjun, grisjunartækni, úrvinnslu og viðargæðum
• Hvetja til að fleiri mennti sig á þessum sviðum
![Page 18: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/18.jpg)
Lausnir
• Menn komi sér niður á jörðina varðandi væntingar um há laun og mikinn gróða
• Aukin afköst
– Bætt vinnubrögð
– Góðir skógarhöggsmenn
– Vélvæðing skógarhöggs
![Page 19: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/19.jpg)
Lausnir• Byggja upp úrvinnslu nálægt
auðlindinni– Litlar verksmiðjur
• Undirburður (hefilspænir, sag, kurl)• Iðnaðarkurl• Pellettuframleiðsla• Girðingastaurar• Litlar sögunarmillur
• Flytja unnar afurðir frekar en hrátimbur milli landshluta
• Þétta auðlindina
![Page 20: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/20.jpg)
Lausnir• Stunda markaðsrannsóknir
• Stuðla að nýsköpun á vörum úr viði
• Flokka timbur eftir gæðum
• Fella eftir þörfum kaupandans (eftir því sem hægt er)
• Kaupendur borgi reikninga– (kúnninn hefur ávallt rétt fyrir sér - nema þegar
hann greiðir ekki reikninginn)
![Page 21: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/21.jpg)
Erfitt er að nema ný lönd
• Í upphafi nýræktunar skóga um 1950 vorum við ekki allveg á byrjunarreit– Við höfðum friðað nokkra skóga– Töldum okkur vita af vænlegum
trjátegundum– Vorum með frumstæðar gróðrarstöðvar– Fáir bjuggu yfir takmarkaðri þekkingu á
mörgum sviðum (enginn sérfræðingur)– Frumstætt styrkjakerfi var til staðar
(Góðkunningjar Skógræktarinnar)
![Page 22: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/22.jpg)
Erfitt er að nema ný lönd
• Á 60 árum hefur þróast hér alhliða kerfi um nýræktun skóga– En það gerðist af sjálfu sér
– Og ekki allt í einu
– Mörg ljón voru í veginum • Fjárhagsleg
• Félagsleg
• Þekkingarleg
– Það urðu bakslög
![Page 23: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/23.jpg)
Erfitt er að nema ný lönd
• Nú erum við stödd á svipuðum slóðum varðandi skógarnytjar– Erum farin að grisja nokkra skóga
– Höfum einhverjar hugmyndir um nytjar
– Eigum svolítið af frumstæðum tækjum
– Fáir búa yfir sérfræðiþekkingu á viðargæðum, -nytjum, -markaði...
– Tæplega nokkuð markaðskerfi til staðar
![Page 24: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/24.jpg)
Framtíðin er björt• Eftir 60 ár verða hér
umtalsverðir skógar komnir að lokafellingu, vélvæddir verktakar að vinna í þeim, úrvinnsluiðnaður og markaðskerfi– En það mun ekki gerðast af
sjálfu sér– Og ekki allt í einu – Mörg ljón verða í veginum – Það verða bakslög
![Page 25: þRöstur eysteinsson 28.04.11](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062706/5577150ad8b42afa568b4d4d/html5/thumbnails/25.jpg)
Kærar þakkir