Download - Astmi, börn og íþróttaiðkun
-
Astmi, brn og rttaikun Gunnar Jnasson lknirBarnasptala Hringsins
-
SkilgreiningAstmi er algengur langvinnur sjkdmur llum aldurshpum. Hann einkennist af blgu berkjum og ofurnmi fyrir msu reiti sem vera til ess a berkjurnar rengjast. reitin geta veri:OfnmisvakarVeirur / sklarSveiflukenndur lofthiti (kuldi / hiti og fugt)reynslaMengunAndlegt lag
-
Hva er astmi?Langvinnur blgusjkdmur berkjum:aukinn fjldi blgufruma framleisla boefnum sem mila blgu
Veldur:bjg og blgu slmhinniofvirkni og afturkrfum samdrtti slttra vvaSlmmyndunVi langvinnan astma verur aukning bandvef umhverfis berkjurnar sem gerir renginguna afturkfa
-
Astmi - blgusjkdmurEosinophil furmur:Losa eitru efni sem skemma yfirborsekju lungnaberkjanna og kalla til fleiri blgufrumur
-
Hsti Erfi tndun, jafnvel andnauMi, yngsli fyrir brjstiSurg ea hvs ndun SlmuppgangurSvefntruflanir vegna hsta og ndunarerfileikaEinkenni
-
reynsluastmaprfHlaupabrettiHalli 5,5 -10 %Hrai aukinn6-8 min. reynslaSubmax HR (95% af hmarki) sustu 4 mnFEV1Fyrir hlaup0-3-6-15 mn e. hlaup
-
lag reynsluprfiCarlsen KH et al. Respir Med 2000N = 20 Aldur: 9-17 9 vs. 20 > 10% fall FEV1220 15 x 0.85 =174220 15 x 0.95 = 195
-
reynsluprf me og n kuldareiti
Carlsen KH et al. Respir Med 1998. Hlaup vi herb.hitaHlaup vi - 20 grurHlaupSalbutamolN = 32 Mealaldur 10.1
-
Lkamlegt erfiiAukin loftskiptiHitatapVkvatapOsmolaritetKlingCl , Ca++ , Na+ Innfli
Losun boefnareynsluastmiasamdrtturTilgtur um reynsluastmaHitunHyperemia/bjgur
-
Stuttverkandi b2-agonistar eftir rfum Innndunarsterar +/- langvirkandi b2-agonistar +/- leukotrien antagonistar Lyfjamefer
-
hrif innastera (bud) EIB n= 163 Aldur 7-15 ra
n = 163 alder: 7-16 : 3Jnasson et al. Eur Resp Journal 1998
-
Fall FEV1 (%) eftir reynsluprfFall FEV1 (%)n = 14n = 14n = 15n = 14BUD 0,1- 0,2 mg vs. PlaceboJnasson et al. Pediatr Allergy Immunol. 2000
-
reynsluastmi llum aldri - oft atpia og nnur merki um auki berkjunmi
Hvsandi ndun og fall FEV1 eftir reynslu
Astmalyf virka
Greint me sjkrasgu, reynsluastmaprfi og ndunarmlingu
-
Dmi 1Sumari 2006: 11 ra stlka me sgu um thaldsleysi, hsta og svima. Oft hsti vi reynslu. Greind me lungnablgu
Mir og brir me ofnmi
elileg spirometria, FEV1 85% af spgildi Hvsandi ndun vi hlustun.
-
Dmi 1 2004 leitai hn Slysadeild vegna svipara einkenna og var sett mefer vi astma
Hva er a?
-
Dmi 211 ra strkur me sgu um vgan astmaKvartar um thaldsleysi og reytu
Ofnmi: frjkorn og kisur (kisa heima !)
reynsluprf jkvtt 2004
Mefer?
-
Dmi 2Sumari 2006: Vaxandi einkenni vi reynslu Kviverkir, hjartslttarkst, lystarleysi, reyta og slappleiki. Greinilega versnandi spirometria Kisan farin... Hva er a ?
-
Dmi 3 15 ra stelpa sem stundar rttir af kappi Ofnmi: kettir
Astmaeinkenni vi reynslu ? Stundum soghlj, verkur hlsi, koki, brjsti
-
Dmi 3Skoun: elilegSpirometria: FEV1 12% yfir spgildi Elileg krfa reynsluprf neg.
Mefer ?
-
Dmi 4 17 ra strkur unglingalandslii knattspyrnu
Ofnmi: ekki ekkt
Astmaeinkenni vi reynslu ?? Verri kulda og ef kvefaur Saga um langvarandi nefstflu
-
Dmi 4Skoun: elilegSpirometria: FEV1 10% yfir spgildi Konkavitet krfu 10% reversibilitet
reynsluprf elil
-
Dmi 4Lyfjamefer ? nnur mefer?
?
-
Dmi 516 ra slandsmeistari frjlsum
Ofnmi: kettir, grasfrj, rykmaurar
Astmaeinkenni vi: ofnmisvaka ndunarfraskingar reynslu ??
-
Dmi 5Skoun: elileg
Spirometria: FEV1 16% yfir spgildi Elileg krfa
reynsluprf neg.
-
Dmi 5Lyfjamefer: ?nnur mefer: ?
-
Dmi 616 ra keppir landsmtum sinni rtt
Ofnmi: ekki ekkt
Astmaeinkenni vi: reynslu ??
-
Dmi 6
-
Dmi 6 Fyrir ager Eftir agerMyndir fr ABM
-
reynsluastmi Stridor
Eftir reynslu Vi reynslutndun Innndunyngsli f. brjsti Hls lokastNtureinkenni Ekki a nttu Astmalyf virka Virka ekki
-
reynsluastmi (EIA) vs stridor (IS)MarkmiGreina milli EIA og IS hj rttamnnumtttakendur (16-37)370 ar af 174 / 196Spirometra ger fyrir og eftir reynslu. Kalt urrt lof.> 10% fall i FEV1 Rundell KW et al, Chest 2003; 123:468-71
-
reynsluastmi (EIB) vs stridor (IS)EIB hj 30%, 58 / 53IS hj 5.1% 18 / 1
10 IS+ voru einnig me EIB greiningu en aeins 2 svruu berkjuvkkandiRundell KW et al, Chest 2003; 123:468-71n= 370 rttamenn prfair
-
Af hverju f konur frekar stridor...??
?
Rundell KW et al, Chest 2003; 123:468-71
-
12 mn. (08.09)
-
12 mn (13.09)
-
Mynd fr HP
-
Stridor vi reynslu :
VDCStress / andleg vanlan keppniSkingarAskotahlutur ea anna sem veldur rengslumLaryngomalaciaOfnmislost vi reynsluVlindabakfliAnna
-
reynsluastmi (EIA) vs stridor (IS)Niurstaa5 % rttamannan voru me IS53% eirra voru lka me EIAIS svara ekki b-agon- istum
Rundell KW et al, Chest 2003; 123:468-71
-
reynsluastmi - mismunagreining Raddbandarskun (VCD) reynslutengdur stridor (laryngochalasi)
reynslutengd ofndun
Hvsandi ndun af rum orskum
Llegt ol
-
Raddbandarskun (VCD)Oftar ungar konur, stundum me offituvandaml og gerskun
Sst hj rttaflkiStridor ea hvsandi ndun vi reynslu
Astmalyf virka ekki
Greint me v a skoa hreyfingu raddbanda og hugsanlega me ndunarprfi.
-
Bjgmyndun barka vi reynslu - laryngochalasi -Vlindabakfli kok og barka ? Einkenna verur vart sjlfu prfinu(ekki eftir reynslu)
Einkenni innndun
-
Bjrnsdttir US Ann Allergy Asthma Immunol 2000Bjgmyndun barka
-
Bjrnsdttir US. Ann Allergy Asthma Immunol 2000
-
reynslutengdur stridorFr Dr. Kjell Brndby National Hospital Oslo
-
reynsla: Andnau / andlt Gunnar Jnasson lknirBarnasptala Hringsins
-
VASALOPPETDausfll meal tttakenda rannsku fr 1970-2005
Tplega 700.000 lgu af sta
13 ltust leiinni ( vntanleg andlt sama tma = 1.68)B Farahmand et al. Scand J Med Sci Sports 2006
-
VASALOPPET12 ltust vegna hjarta- og asjkdma Kransasjkdmur n=9 HCM n=2 Myocarditis n=1
1 lst vegna heilablingar
B Farahmand et al. Scand J Med Sci Sports 2006
-
Skyndidaui ungir rttamenn
Marion BJ et al. J JAMA 1996USA: 1985-1995: N =158
Sjkdmur hjarta- og akerfi: 85% (mealaldur 17) HCM:....................... 36% (48) Gallar kransum: 19% (25) . . Langt QT...................0,5% (1)
-
Dausfll vegna astma rttum
Becker JM et al. J Allergy Clin Immunol 2004;113:264-7USA: 1993-2000: Af 263 ltust 61 r astma 5% notuu fyrirbyggjandi lyf
< 9ra : 7%10-14 ra: 43%15-20 ra: 31%21-30 ra: 16% > 31 ra: 3%
-
Dausfll vegna astma rttum
Becker JM et al. J Allergy Clin Immunol 2004;113:264-71993-2000: N=61
Krfubolti : 21% 13Hlauparttir: 12% 7Leikfimi: 10% 6
-
Jrgensen I M et al. Pediatr.Pulmonol 2003Dausfll vegna astma: brn og unglingar Aldur 1-19 ra,
Flest dausfll aldurshp 15-19 ra
1973-1994Danmrk 1973-1994 :108 dausfll
-
Jrgensen I M et al. Pediatr.Pulmonol 2003Dausfll vegna barnaastma Danmrku
Helstu httuttir voru:
1. Tf a leita lknis
2. Fyrri saga um slmt astmakast
3. fullngjandi fyrirbyggjandi mefer
4. Slk meferarheldni
-
Verbruggen et. al. Ned Tijdschr Geneeskd 2006Dausfll vegna barnaastma Hollandi hverju ri deyja 8 til 10 brn vegna astma Hollandi
*****************