Sh.P.A.L “UNIVERSITETI METROPOLITAN TIRANA”
FAKULTETI I EKONOMISËDepartamenti i Administrim Biznesit
“Adam Smith 1723 – 1790, Ekonomisti i parë Bashkëkohor“
Udhëheqëse: Punuan:
Elva Leka Klaudia Bogdo
Anxhela Pashollari
Arƅnor Shaƅani
Pasqyrim Biografi
Adam Smith si ekonomisti i parë bashkëkohor
Biografi
Kur ka lindur?Data ekzakte nuk dihet,
por mendohet të jetë 5 korrik i vitit 1723;
Vendi i lindjes; Kirkcaldy, Fife, Scotland.
Biografi (2) Familja
Babai i tij i përkiste fesë së krishterëIshte pjesë e kishës së Skocisë Ndërroi jetë 6 muaj para lindjes së Smith-itMamaja e tij jetoi deri në moshën 90-
vjeçare
Arsimi Universiteti
Ka studiuar në Universitetin e Glasgow, në moshën 14-vjeçare;
Studioi “Filozofi Morale”;Koncepte si e drejta, e gabuara,
e mira, e keqja, të qenurit i përgjegjshëm;
Ishte i apasionuar mbi çështjet e lirisë dhe arsyes;
Zhvillonte leksione falas; Mendimet e tij u influencuan
shumë nga Francis Hutcheson (filozof i famshëm)
Arsimi (2)1740 -1746 – ndoqi Kolegjin Balliol, Oxford 1748 Filloi të jepte leksione publike në Edingburg të influencuara nga Henry Home (Lord) Në Edinburg filloi të jepte mendimet e para në lidhje me filozofinë ekonomike “Sistem i qartë dhe i thjeshtë për lirinë natyrore” (teza kryesore e veprës së tij “Hetim mbi natyrën dhe shkaqet e Pasurisë së Kombeve”)
Smith dhe David Hume
Në vitin 1750 takohet me David Hume, i cili bëhet miku i tij më i ngushtë;
Hume ishte filozof, ekonomist dhe historian i shquar skocez;
Një nga thëniet e tij ishte: “Ne nuk mund të jemi të sigurt për ekzistencën e perëndisë, vetes apo shpirtit nëse nuk nxjerrim në pah idenë nga rrjedhin këto;
Karriera e A. Smith Në vitin 1751-1752 shkon
në Angli me idenë për t’u bërë pjesë e kishës por, aty humbet besimin dhe rikthehet serish në Skoci;
Vazhdoi të jepte leksione në Universitetin e Glasgow mbi retorikën, ekonominë politike, etikën dhe jurisprudencën;
Në vitin 1759 publikon “Teoria e ndjenjave të moralit”
Karriera e A. Smith (2)
Në vitin 1764 u bë i njohur me një shkollë të re të zhvillimit ekonomik;
Në vitin 1776 u rikthye në Kirckaldy ku botoi veprën e tij “Teoria Moderne e Ekonomisë”, e cila u mirë-pranua nga shoqëria
Vdes në 17 korrik 1790 nga një sëmundje e keqe;
Varroset në Royal Mile, Edinburg;
Pas vdekjes së tij bëhet i njohur nga veprat e tij dhe bamirësitë e tij të shumta;
Të gjitha materialet e tij të cilat nuk arriti ti botonte u shkatërruan;
PJESA II
Idetë e Adam Smith për ekonominë
Adam Smith-i hodhi idenë e ekonomisë së lirë të ndarë nga politika, me një fjalë ai hodhi idenë kozmopolite;
Ai e kundërshtonte idenë e Merkantilizmit dhe mendonte se as argjendi e as ari nuk shërbejnë në rritjen ekonomike të shtetit;
Ideja e A. Smith-it për taksat ishte që ato duhet të jenë proporcionale…
“Merkantilizmi”Sistemi ekonomik më i përhapur;Kontroll i gjendjes ekonomike, prodhimit dhe tregut,
me qëllim të eksportohen sa më shumë mallra të jetë e mundur jashtë, në të njëjtën kohë të importohen sa më pak mallra të jetë e mundur;
Kur është e suksesshme, floriri futet brenda dhe shumë pak shkon jashtë;
“Merkantilizmi”
Rezervat e floririt & argjendit janë menduar të përbëjnë pasurinë e vërtetë të një kombi;
Qeveria e një vendi duhet të adaptojë politika mbrojtje për të ruajtur floririn dhe argjendin e tij duke limituar hyrjen e mallrave të huaj;
Duke imponuar taksa dhe tarifa të ngurta në mallrat e importura, për t’i bërë ata më të shtrenjtë se mallrat e prodhuar në vend;
“Merkantilizmi”Çdo klasë e shoqërisë e ndjen veten “të prangosur” nga
taksat dhe rregullimet e qeverisë;Efekt negativ në:
Treg;Çmime;
“Laissez-Faire”
Solli një argument të fortë për të zëvendësuar kontrollin e gjendjes së ekonomisë në ligje natyrale për të rregulluar aktivitetin ekonomik;
Kjo ide u udhëhoq nga Revolucioni Francez;Revolucioni Amerikan dhe Britanik ishte gjithashtu një
pasojë direkte e këtij mendimi – Deklarata e Pavarësisë në vitin 1776
Interferenca e madhe e qeverisë tashmë filloi të refuzohet
Lëvizja përfundimtare Idetë e Smith u zhvilluan në përgjigje të ndryshimeve të
shpejta ekonomike të vërejtura në Britani;Kreu ndarjen e hapësirave të plantacioneve të mëdha; I shpërndau ato në pjesë të vogla individuale;Kjo gjë i bëri këto toka më përfituese sesa të ishin
thjeshtë ekzistuese;
Idetë që avancuan mendimin ekonomikInteresat vetjake
Qëniet njerëzore motivohen nga këto interesa;Dëshira për të përmirësuar kushtet e jetesës;Kështu motivi i përfitimit është simuluesi më i madh
për rritjen e ekonomisë dhe perspektivës;Prodhimi më i madh nuk është për shkak të
prodhuesëve, por dëshirës për të përfituar;
Idetë që avancuan mendimin ekonomik (2)
Marifeti është të sigurosh që dëshira për përfitim nuk e tejkalon sensin e detyrimit ndaj shoqërisë;
Tregti e lirë – shumë prodhues në konkurrencë, asnjë prej tyre nuk mund të rrisë çmimet shumë lartë;
Interesi vetjak dhe konkurrenca shkojnë paralelisht;Nuk është i nevojshëm një rregullim nga qeveria – dora
e padukshme në punë (kontroll natyral);
Idetë që avancuan mendimin ekonomik (3) Progresi i vazhdueshëm
Divizioni i punësSpecializimi i punëtorëve në një proces prodhimi
kompleks dhe mekanik;Ligji i mbledhjes (grumbullimit)
Përfitimet e mbledhura të investura në të mira kapitale shtesë rrisin prodhimin dhe efiçencën totale në tërësi;
Ligji i popullsisëRritja në prodhim do të thotë më shumë punëtorë dhe
sa më shumë që punëtorët kërkojnë nivel më të lartë jetese, reduktohet përqindja e vdekjeve dhe kemi rritje natyrale të popullsisë;
FALEMINDERIT!