Naam auteur: Mark Wijmans
Academiejaar: 2010-2011
Stagebedrijf: Dura Vermeer Bouw Leidschendam
Stageperiode: 15 november t/m 4 februari
Haagse Hogeschool
Technology, Innovation & Society Den Haag
Bouwkunde
2 Mark Wijmans 12-7-2013
Voorwoord
In dit stagerapport staat beschreven hoe ik mijn stage heb doorlopen bij aannemersbedrijf Dura Vermeer Bouw
Leidschendam, die onderdeel is van de stageperiode van het derde jaar van de opleiding Bouwkunde aan de
Haagse Hogeschool.
Ik heb gedurende 10 weken werkzaamheden verricht op dit bedrijf ten behoeve van mijn ontwikkeling voor
bouwkunde betreffende de werkuitvoering.
Voor het opstellen van dit rapport wil ik mijn dank betuigen aan het stageverlenend bedrijf Dura Vermeer
Bouw Leidschendam en haar medewerkers. Ik wil het bedrijf bedanken voor het verlenen van alle benodigde
hulp en begeleiding in de periode van mijn stage. Zij hebben mij waar nodig vakkundige kennis verleend en
verder alle benodigde materialen verstrekt.
Nadrukkelijk vermeld ik mijn dank aan mijn stagebegeleider op het kantoor, projectcoördinator Dick Van der
Toorn, voor het begeleiden van mijn stagetraject bij Dura Vermeer.
Dit rapport dient als samenvattend geheel voor mijn stage periode, en ik hoop dat het rapport alle nodige
informatie biedt voor alle belangstellenden. Ik wens deze mensen veel leesplezier toe.
Dit rapport is opgesteld door Mark Wijmans, Rijswijk.
3 Mark Wijmans 12-7-2013
Dura Vermeer Bouw Leidschendam, DVBL
De Haagse Hogeschool
Stagerapport
Stage 2, hoofdfase verdieping
Geproduceerd door Mark Wijmans
Geproduceerd op het kantoor Dura Vermeer Bouw Leidschendam.
4 Mark Wijmans 12-7-2013
Inhoudsopgave
pagina hoofdstuk
6 Samenvatting
8 Inleiding
9 Het stagebedrijf
9 Op zoek naar het bedrijf
9 Introductie
9 Dura Vermeer bouw
10 Dura Vermeer Bouw Leidschendam, DVBL
10 Het kantoor
11 Archivering en werkmateriaal
11 Werkzaamheden van DVBL
12 LEAN
13 Sfeer
14 Werkzaamheden van de stagiair
14 Mijn rol binnen het bedrijf
14 Competenties
15 Standaardisatie
15 PCS Woningbouwconcept
17 Standaardisatie, de diverse werkzaamheden
17 Plan van Aanpak, PvA
18 Reflectie op de competentie
18 Standaardisatie Matrix
19 Reflectie op de competentie
19 Holland House partners
20 Reflectie op de competentie
20 Actielijst werkvoorbereiding
21 Reflectie op de competentie
22 Aanpassen van de technische omschrijvingen, T.O.’s
23 Reflectie op de competentie
24 Reflectie op de stage, wat heb ik geleerd?
24 Algemene ervaring
24 Reflectie op de opdrachten en werkzaamheden
25 Conclusie
26 Literatuur
27 Bijlage: tussenbeoordeling stagetraject
5 Mark Wijmans 12-7-2013
6 Mark Wijmans 12-7-2013
Samenvatting
Een stage wordt beschreven en geconcludeerd in een rapport. Dit rapport beschrijft het traject dat doorlopen
is bij een stagebedrijf. Dat houdt in wat er geleerd moet worden en wat er wordt verwacht van een student.
De kennis die de student dient toe te passen uit zich in de vorm van werkzaamheden aan projecten of ander
verschillende werkzaamheden. Bij Dura Vermeer heb ik gewerkt aan verschillende werkzaamheden met één
hoofddoel, standaardiseren. Het standaardiseren betrof documentatie van het PCS concept. In dit rapport
wordt beschreven hoe ik aan de hand van standaardisatie de volgende competenties heb kunnen ontwikkelen.
De competenties die in dit rapport worden beschreven zijn;
1. Stelt een programma van eisen op, en bundelt de voor de opdrachten relevante hoofdzaken in een
projectenplan.
5. Ontwikkelt een technisch beheersplan, op basis van een analyse van prestatie-eisen (PvE) en benoemt de
gevolgen.
De werkzaamheden worden uiteindelijk geconcludeerd met een zelfreflectie, waar tevens het rapport mee
wordt afgesloten. Er moet wel duidelijk vermeld worden dat de documenten die in deze competenties worden
genoemd, niet door mij zijn opgesteld. Door de werkzaamheden die mij zijn aangeboden bij DVBL vanwege
unieke omstandigheden, heb ik niet zelf deze documenten opgesteld. Ik ben aan de slag gegaan met de
bestaande documenten.
Een boegbeeld van Dura Vermeer is het Pre Choise System ofwel PCS concept. PCS is een standaard
woningbouw concept dat kosten en moeite reduceert, en kwaliteit en eenvoudigheid vooraan stelt. Rondom
dit concept zijn een groot aantal documenten en processen die gestandaardiseerd moet worden om tot een
nog betere uitvoering van dit concept te komen.
Dit rapport beschrijft mijn ontwikkeling conform de competenties en wat ik heb geleerd van deze stage. De
kern beschrijft deze ontwikkeling aan de hand van mijn bijdrage aan de werkzaamheden van Dura Vermeer in
de vorm van een aantal opdrachten. Er zal duidelijk worden hoe mijn assistentie binnen het bedrijf van waarde
is geweest maar ook, nog belangrijker, hoe mijn ervaring bij DBVL voor mijn ontwikkeling van waarde is
geweest.
7 Mark Wijmans 12-7-2013
8 Mark Wijmans 12-7-2013
Inleiding
De opleiding Bouwkunde verlangt van de student dat deze in de eerste helft van het derde leerjaar één of twee
stages vervult. Ik heb er voor gekozen om twee verschillende stages te lopen, één stage in de ontwerpfase en
één in de uitvoeringsfase. Naar mijn mening krijg ik op deze manier een breder inzicht in het beroepenveld van
bouwkunde dan wanneer er één lange stage wordt gevolgd.
Aanvankelijk op de opleiding bouwkunde wordt men min of meer in het diepe geworpen. Door eigen inzet en
begeleiding doet men theoretische ervaring op in het kader van bouwkunde. Hier krijgt men 2 jaar de tijd voor
mits het voortraject succesvol wordt voltooid.
Bouwkunde is een zeer breed vakgebeid, en omdat er relatief laat specialisatie optreed in de opleiding, is het
nodig om zoveel mogelijk algemene kennis op te doen in dit vakgebied.
Nu is men op het punt om deze brede basis in de praktijk toe te passen. Op een stage op het gebied van
ontwerp- of uitvoeringsfase krijgt men de unieke gelegenheid om direct het bedrijfsleven in te stromen en te
profileren.
Na het lopen van een stage in de werkvoorbereiding, is het logisch om vervolgens een stage in de
werkuitvoering te volgen. Dit biedt niet alleen extra algemene kennis, maar ook antwoorden op de vragen die
opduiken tijdens de stage ontwerpfase. Hoewel men bij de ontwerpfase aan de wieg van een bouwproject
staat, moet deze toch op een bepaalde wijze vertaald worden naar realiteit. Een goede gelegenheid om dit te
observeren is tijdens de uitvoering stage. Het verschil tussen ontwerp en uitvoering is groot. Vaak groter dan
beiden partijen realiseren.
Een grote belemmering rondom een bouwproces is de constante vereiste communicatie tussen partijen.
Dura Vermeer is voor mij de gelegenheid bij uitstek om bekwaamheid rondom deze eigenschap in de bouw te
observeren. Dura Vermeer werkt samen met een groot aantal verschillende partijen, en is constant bezig deze
communicatie over en weer te verbeteren voor betere prestatie en kwaliteit.
In dit rapport wordt beschreven hoe ik aan de hand van standaardisatie in het PCS woningconcept de vertaling
van papier naar werkelijkheid heb geleerd. Er wordt o.a. inzicht verkregen in de samenhang tussen partijen uit
verschillende sectoren in de bouw, en hoe bepaalde processen verbeterd kunnen worden om zodoende
waardeverlies te verminderen.
Aan de hand van deze werkzaamheden beschrijft dit rapport hoe ik het hoofddoel van de stage heb vervuld,
het ontwikkelen van de competenties die vooraf zijn vastgelegd met het bedrijf en school.
Het rapport zal opbouwend mijn integratie en ervaring binnen het bedrijf beschrijven als toevoeging op de kern
van het rapport; mijn werkzaamheden met elk een korte reflectie. Daaropvolgend wordt een reflectie op de
gehele stage beschreven welke verteld in hoeverre ik mijn competenties heb ontwikkelt en wat ik dus heb
geleerd van deze stage.
9 Mark Wijmans 12-7-2013
Het stagebedrijf
Op zoek naar het bedrijf.
Het vinden van een bedrijf op het gebied van de uitvoering verliep niet geheel vlekkeloos. Het aanbod van
werkgelegenheid op de bouw was beperkt, mede door de komende winterstop in de uitvoering, en de korte
periode waarop de stage gepland is. Ik heb dus menig bouwuitvoerende bedrijven benaderd per email en
telefoon. Uiteindelijk kreeg ik reactie van Marieke Zweekhorst, hoofd van de P&O afdeling op het kantoor van
DVBL. Zij bood mij aan om assistentie te verlenen en een frisse kijk te werpen op een project waar DVBL mee
bezig is; standaardiseren van het PCS woningbouwconcept.
Dura Vermeer stond natuurlijk in de lijst van stagebedrijven vermeld. Maar Dura Vermeer was ook bekend door
de ervaring met het bedrijf tijdens het voorafgaande gedeelte van de opleiding bouwkunde in projecten. Ook
heb ik ze beknopt waargenomen op de bedrijvendag op de Hogeschool.
Introductie
Na enig email verkeer werd ik uitgenodigd om mijn verhaal te doen op het kantoor in Leidschendam. Ik kreeg
toen ook te horen dat er nog een kandidaat was voor de stagefunctie, en dat de keuze zou afhangen van de
gesprekken die we zouden voeren.
Het gesprek werd gehouden met Marieke Zweekhorst en een projectleider en tevens hoofd van het
voorbereiderteam, Michel Meijer. Het gesprek verliep goed. Typerend voor dit gesprek was de aanwezigheid
van twee verschillende functies; Marieke als een P&O medewerkster en Michel als een bouwkundige, dat
resulteerde in een gesprek dat gevoerd werd in twee richtingen. Michel bleek vooral geïnteresseerd te zijn in
mijn bouwkundige kennis en ervaring bij het voorgaande stagebureau, terwijl Marieke voornamelijk dieper in
ging op mijn C.V.
De volgende dag heeft Marieke contact met mij opgenomen en bood de mogelijkheid 5 november te starten
met mijn stage bij Dura Vermeer Bouw Leidschendam.
Dura Vermeer Bouw
Dura Vermeer is ontstaan uit een fusie tussen de twee bedrijven Dura en Vermeer. Dura, een in 1855 ontstane
timmerfabriek, groeide uit tot een in woningbouw gespecialiseerd bouwbedrijf wat succes had in het inspelen
op de grote vraag naar woningbouw kort na de 2e wereldoorlog. Pas rond de jaren ’90 ging Dura zich meer
specialiseren in grotere projectontwikkelingen en renovatieprojecten. Dura verbeterde haar marktpositie en dit
resulteerde in de overname van bedrijven in Nederland door Dura.
Vermeer werd in 1961 als een bedrijf werkzaam in de wegenbouw. Het bedrijf vervaardigde een goede
marktpositie in de jaren ’60 en ’70 door grootschalige overheidsinvesteringen in de infrastructuur. Specialisatie
in civiele techniek kwam voor ogen in begin jaren ’80, wat ook dit bedrijf in staat stelde om verschillende
overnames te laten geschieden. Verder in de jaren ’80 werd Vermeer ook werkzaam in het buitenland,
voornamelijk ontwikkelingslanden.
In de jaren ’90 verslechterde echter de marktpositie van Vermeer wat uiteindelijk leidde tot een fusie met Dura
om een goede marktpositie te behouden. De vestigingen in het buitenland werden opgeheven en Dura
Vermeer behoort nu tot de Nederlandse top van bouwondernemingen.
10 Mark Wijmans 12-7-2013
Dura Vermeer Bouw Leidschendam, DVBL.
Dura Vermeer houdt zich in verschillende vestigingen in Nederland bezig met verschillende activiteiten.
Niet elke vestiging vervult dezelfde activiteiten, en houdt zich lang niet altijd met dezelfde projecten bezig.
De werkzaamheden van Dura Vermeer Bouw vestiging Leidschendam valt te concluderen in de twee
kernactiviteiten; vastgoedontwikkeling en bouwen. Zij is gespecialiseerd op het gebied van woning- en
utiliteitsbouw. De vestiging telt in totaal circa 200 medewerkers.
Omdat Dura Vermeer een fusie is van een bouwbedrijf en civiel technisch bedrijf, zijn de werkzaamheden
divers.
Het kantoor
Het kantoor zelf is gevestigd op Overgoo 6 in Leidschendam en is één van de meerdere vestigingen van Dura
Vermeer in Nederland. Het is gelegen vlak naast de A4 bij afslag Forepark. Het kantoor bestaat uit een 5 etage
tellend gebouw, gelegen aan een parkeerterrein wat gedeeld wordt met naastgelegen kantoorpanden.
Het pand telt drie vergaderzalen, een aantal kleine kantoorruimten geschikt voor 2 personen en een aantal
grotere kantoorruimtes voor meerdere medewerkers. Het pand beschikt tevens over een centrale entree met
receptie, en een kantine die ook kan dienen voor vergaderingen met meer dan 6 personen.
Links: het kantoor van DVBL op Overgoo 6. Het
pand telt 5 verdiepingen. Met in de rechtervleugel
voornamelijk grotere kantoorruimtes, en in de
linkervleugel de kleinere ruimtes met toilet en
pantry. Overigens is het gebouw in 2004 geheel
intern verbouwd, inclusief de installatie van een
nieuw airconditioningsysteem.
Rechts: locatie van DVBL (A) vlak naast de
Rijksweg A4 bij afslag 8 Leidschendam, Forepark.
Hoewel het pand uitstekend te bereiken is via de
Snelweg, is de route vlietweg vanuit Rijswijk
ook een goede optie.
Archivering en werkmateriaal
Dura Vermeer bewaart net als andere bedrijven haar documenten. Echter vereisen veel verschillende functies
van afdelingen van het bedrijf inzage of gebruikmaking van documenten. Daarom maakt DVBL gebruik van een
intern netwerk systeem, genaamd Intranet, dat alle vestigingen van Dura Vermeer met elkaar in contact
brengt. Op de server van dit netwerk worden alle stukken opgeslagen die binnen de organisatie vallen. Tevens
dient Intranet als een nieuwssite, bedrijfsinformatie bron, interactie- en media site binnen Dura Vermeer voor
de medewerkers. Een onderdeel van deze site, het Management Zorg Systeem (MZS), waarborgt alle
documenten en de toegankelijkheid.
DVBL gebruikt een tweede medium voor opslag, Organice. Dit is een programma dat minder dynamisch is qua
internet gebruik, maar specifieker voor het opslaan, benaderen en handhaven van documenten. DVBL gebruikt
dit programma om specifieke documenten te corresponderen binnen het bedrijf.
Om een duidelijker beeld te krijgen bij het onderscheid tussen Intranet (MZS) en Organice kan men denken aan
documenten als een organogram of bedrijfsbeleid (bedrijfsdocumenten) bij Intranet, en bouwplanningen,
begrotingen en bestek (project specifieke documenten) bij Organice.
11 Mark Wijmans 12-7-2013
(rechts) Organice, hier is een voorbeeld te zien van een
Specifiek document, een werkset.
(links) Intranet homepage. Links het menu dat naar bedrijfseigene onderdelen leidt. Verder biedt de site o.a. het
MZS, nieuwtjes en dagelijks de jarigen binnen de gehele Dura Vermeer organisatie (rechtsonder).
Er worden ook documenten fysiek opgeslagen. Dit gebeurt op twee manieren; een externe opslag in een
archief van documenten die niet of nauwelijks meer gebruikt worden, en opslag op de afdelingen zelf van
documenten die in gebruik zijn. Dit laatste betreft een vrij beknopte opslag.
Over het algemeen wordt het meest gebruik gemaakt van de digitale opslag via Intranet en Organice. In overige
gevallen wordt met bepaalde partijen via een alternatief medium documenten uitgewisseld, zoals PIM (Project
Informatie Management). Dit soort media heeft echter specifiek betrekking op het samenwerkingsverband met
de desbetreffende partij en valt in principe niet onder de media van DVBL zelf.
Werkzaamheden van DVBL
Dura Vermeer is een groot bouwbedrijf. Het houdt zich bezig met bouwprojecten en ontwikkeling. DVBL
ontwikkelt dus bouwprojecten en realiseert deze. Dit varieert van het adviseren van de consument in de vorm
van kopersadvies, het ontwikkelen van innovaties op het gebied van duurzaamheid en milieuvriendelijkheid en
vastgoed ontwikkeling.
Verder ontfermt het bedrijf zich over project specifieke werkzaamheden zoals calculatie, projectvoorbereiding,
inkoop, werkvoorbereiding en planning.
Het organogram van DVBL.
Een project komt links bij sales
binnen, waarna het zich naar
rechts beweegt langs de verschillende
afdelingen volgens een bepaalde
bouwstroom. Afdeling Project-
coördinatie valt onder de werk-
voorbereiding.
12 Mark Wijmans 12-7-2013
Een bouwstroom is een combinatie van personeel van verschillende afdelingen binnen Dura Vermeer. Dit
betekent dus dat er ook mensen van meerder vestigingen in een bouwstroom kunnen zitten.
Omdat er dus een groot aantal verschillende takken qua werkniveau bestaan binnen DVBL vallen er ook een
aantal taken buiten het kantoor, op de bouwplaats. Taken zoals werkvoorbereiding en uitvoering.
Dura Vermeer voert projecten vaak in samenwerking met partners uit. In het geval dat DVBL benadert wordt
voor één van de PCS concepten, zal zij de opdrachtgever zijn voor alle onderaannemers die in het bouwteam
zijn opgenomen, inclusief die architect en de adviseurs. De taak om deze partijen te sturen wordt dan ook in
het project- en werkvoorbereiding traject opgenomen.
Om een nog duidelijker beeld te krijgen van de werkzaamheden van DVBL en vooral de werkwijze kan gekeken
worden naar de werkzaamheden die ik als stagiair in dit bedrijf heb verricht. Deze worden verder in het rapport
beschreven.
LEAN
Kort gezegd is LEAN een filosofische gedachtegang die medewerkers motiveert om waarde toe te voegen aan
het product, en verspillingen uit te bannen. Dit leidt uiteindelijk tot een product van betere kwaliteit dat tot
stand is gekomen met minder kosten. LEAN betekent uit het Engels vertaald “mager”, wat dus slaat op de
mager kosten en moeite die producten zouden moeten vragen om tot stand te komen.
De LEAN gedachtegang vindt zijn oorsprong bij het Japanse autobedrijf Toyota. Na het succes is het
overgeslagen naar andere bedrijven die de mogelijkheden zagen in de filosofie om ook hun producten te
verbeteren met minder kosten.
DVBL is sinds 2008 begonnen de LEAN gedachtegang te implementeren in de organisatie van het bedrijf. Bij en
bedrijf met een dergelijke omvang is dat niet gemakkelijk en vergt dat enige tijd. Hoewel de methode duidelijk
merkbaar is bij de medewerkers. Er worden LEAN sessies gehouden met de medewerkers van DVBL, maar ook
met de partners. Daarom is de methode juist bij DVBL goed toepasselijk, omdat de meeste verspillingen
voorkomen als resultaat van de nodige vele communicatie. Op deze sessies wordt gezamenlijk naar nieuwe
oplossingen gezocht die bij iedereen acceptabel is.
Het LEAN huisje. Deze afbeelding bevat een aantal
kreten die bij LEAN centraal staan.
LEAN is van toepassing op heel DVBL, dus ook op de stagiair. De eerste week werd de nadruk gelegd op het feit
dat ik deze gedachtegang ook moet handhaven. Voor mij was dit uiteraard ook een goede gelegenheid om de
observeren hoe het bedrijf dit doet, maar ook voor eigen toekomstige benutting.
13 Mark Wijmans 12-7-2013
Sfeer
De sfeer binnen een bedrijf is erg belangrijk. Dura Vermeer is zich daarvan bewust en zij legt hier ook erg de
nadruk op. Dit is te merken op het kantoor. Ik trof de werkvloer rond de feestdagen aan het eind van het jaar,
dus ik kon ook aanwezig zijn bij een Nieuwjaarsspeech. Verder werd er een kerstuitje georganiseerd naar
Snowworld, en zijn er nog andere activiteiten gepland. Ook werd er een kerstpakket verdeeld onder het
personeel. Dit zijn dingen die je vaak tegenkomt bij bedrijven van dit formaat, maar het is een duidelijk teken
dat Dura Vermeer zich bekommert om haar personeel. Want uiteindelijk heeft de mate van motivatie invloed
op de kwaliteit die het bedrijf levert.
Op de werkvloer is, ondanks veel individueel werk, nauw betrokkenheid met het personeel onderling te
merken. Niemand aarzelt om op een ander af te stappen voor een vraag, kort overleg of een praatje. Iedereen
is ook meestal vrij aanspreekbaar, mits hij of zij in vergadering is. De deuren van de kantoorruimten staan
vrijwel altijd open, men zondert zich in dit pand niet of nauwelijks af van zijn of haar werk omgeving.
Iets wat niet direct onder sfeer valt, maar wel van invloed is op de werkprestatie is de aandacht voor een
gezonde werkomgeving. De Arbo unie is nauw betrokken met het bedrijf, en beide streven samen naar de
ideale werkomgevingen en mogelijkheden voor een gezonde werkhouding.
Rond het middaguur is er ook altijd een gezamenlijke lunch in de kantine. Net zoals bij het vorige stagebedrijf is
er geen strak tijdschema. Men begint hier gevarieerd van 7 tot 8 en vertrekt tussen 4 en uiteenlopende
avonduren. Van de stagiair wordt verlangd dat hij/zij tussen 7 en 8 uur verschijnt op de werkplek en vanaf dit
tijdstip 8 zelf indeelbare werkuren verantwoordt.
Het enige wat naar mijn voorkeur ontbreekt, is een muziekje.
14 Mark Wijmans 12-7-2013
Werkzaamheden van de stagiair
Dura Vermeer werkt zeer veelzijdig samen met onderwijs instellingen en haalt zeer geregeld stagiaires naar het
bedrijf. De werkzaamheden van de stagiair hangt natuurlijk af van het opleidingsniveau van de student, welk
schooljaar hij of zij volgt en als de werkgelegenheid het toelaat, de competenties die hij of zij wil ontwikkelen.
Ikzelf verkeerde in een enigszins uniek geval in deze stage. In geval van twee 50 dagen stages moet er na een
stage in de voorbereiding, een stage op de uitvoering gevold worden. Dit is in principe een stage op de
bouwplaats. Door gebrek aan werkgelegenheid op de bouwplaats i.c.m. de komende winter bouwvak, ben ik
terecht gekomen op het kantoor van DVBL.
Mijn werkzaamheden verschillen van standaardiseren van technische omschrijvingen tot het opstellen van
dynamische actielijsten in Excel. Ook heb ik vrij inzage gekregen in een groot aantal documenten van
verschillende projecten, maar voornamelijk van standaard concepten.
Mijn rol binnen het bedrijf
De eerste dag werd ingewijd met een zorgvuldige rondleiding door mijn begeleider Dick Van der Toorn. Bij de
rondleiding kwam ook een uitgebreide voorstelronde aan bod, het personeel kwam enthousiast over op mijn
deelname aan het standaardisatie proces.
Zoals aangegeven, zou ik in deze komende 10 weken gaan bijdragen aan het standaardiseren van zo veel
mogelijk eigenschappen van het PCS woning concept. Dura Vermeer ziet in studenten mogelijk talent, en dus
ook een mogelijke innoverende kijk op zaken. Ik zou uiteraard mijn opgaven uitvoeren, maar eventueel ook
een frisse kijk op zaken werpen vanuit oogpunt van de generatie student, en mogelijk met ideeën komen t.b.v.
verbetering van alle zaken rondom het PCS woningconcept.
Ik kreeg mijn werkplek aangewezen in de kantoorruimte van de afdeling Projectcoördinatie, bij Dick Van der
Toorn. Ik zal grotendeels op deze werkplek verblijven. D. v. d. Toorn is mede verantwoordelijk over het proces
standaardisatie, dus zou hij ook de persoon zijn bij wie terecht kon met vragen.
Competenties
Het hoofdzakelijke doel van deze enigszins korte stage is het uitwerken van competenties. Van de 5
competenties had ik bij Dura Vermeer de mogelijkheid om er twee uit te werken, die uiteraard niet bij de
voorgaande stage aan bod zijn gekomen. De documenten die in de competenties worden besproken zijn niet
letterlijk opgesteld. Alle zaken die ik heb behandeld rondom het PCS standaardisatie proces worden omvat in
de vorm van de competentie zoals deze wordt omschreven.
1. Stelt een programma van eisen op, en bundelt de voor de opdracht relevante hoofdzaken in een
projectplan.
5. Ontwikkelt een technisch beheersplan, op basis van een analyse van prestatie-eisen (PvE) en benoemt
de gevolgen.
In dit rapport zal per competentie een werkzaamheid beschreven worden die het meest betrekking hierop
heeft gehad. Ik heb vele werkzaamheden verricht rond het proces standaardisatie, te veel om allemaal te
beschrijven in dit rapport. Daarom zullen aan de hand van de beschrijvingen van een aantal werkzaamheden
duidelijk worden gemaakt wat ik voornamelijk heb geleerd op deze stage.
15 Mark Wijmans 12-7-2013
Standaardisatie
In dit deel van het rapport worden de opdrachten beschreven met de corresponderende competenties die ter
ontwikkeling zijn gekomen. Het wordt duidelijk hoe de opdracht betrekking heeft gehad op mijn rol binnen het
bedrijf, en hoe ik deze opdracht heb doorlopen.
De opdrachten waren geen stage specifieke opdrachten speciaal hiervoor ontwikkeld. DVBL heeft de noodzaak
van het standaardiseren gerealiseerd en gaf mij de gelegenheid om daarbij te assisteren, en daar vervolgens
van te leren.
De opdrachten kreeg ik achtereenvolgens aangeboden om aan te werken. Vaak werd de opdracht
gecontroleerd voordat ik verder kon met de volgende handeling. Dit werd gedaan omdat alle
gestandaardiseerde documenten en methodieken uiteindelijk gehandhaafd zouden worden. Deze moeten dan
ook correct zijn.
Zoals eerder aangegeven gaat het bij standaardiseren om documenten en activiteiten rondom het PCS
woningbouwconcept. Om een goed beeld te krijgen waar het eigenlijk om gaat zal in dit rapport eerst nadruk
gelegd worden op de omschrijving van dit PCS concept. Wat is het en waarom moet er worden
gestandaardiseerd?
N.b.: alle tekeningen die bij de beschrijvingen van de opdrachten worden afgebeeld zijn qua afmeting en schaal
niet geschikt als werktekeningen en dienen puur als voorbeeld.
Ook zijn de tekeningen geproduceerd door partners van DVBL en daarom eigendom van DVBL.
PCS woningbouwconcept
PCS, Pre Choise System, is een woning waaruit, zoals de naam aangeeft, de koper een veeltal opties kan kiezen.
Het zijn vijf basisprincipes die zijn ontworpen binnen de Bouwbesluit eisen op het gebied van veiligheid,
kwaliteit, duurzaamheid en energieprestatie, en streven naar drie hoofdstromen binnen de woningbehoefte;
starters, modaal en senioren. Deze basisconcepten biedt Dura Vermeer aan als voorontwikkelde
woningbouwconcepten gebaseerd op gemiddelde vraag vanuit de uiteindelijke gebruiker, de bewoner.
Afhangend van de eisen van de initiatiefnemer, kan er gekozen worden uit de vijf basisconcepten;
Standardline, Starterline, Twinline, Skyline en Seniorline. Elk concept heeft een aantal unieke eigenschappen
tegenover de ander, die de uiteindelijke keuzevrijheid geven waaruit de gebruiker kan bepalen welk concept
het meest afstemt op zijn of haar behoefte.
De vijf verschillende concepten vertonen een groot aantal zowel verschillen als overeenkomsten. Hieronder
volgt een beschrijving van de meest spraakmakende aspecten die de vijf concepten delen evenals uniek maken.
De overeenkomsten
Elke woning is uniek. Gelukkig heeft elke ontwikkelaar en elke bewoner de neiging om iets nieuws te maken en
te bezitten. Anders zou het gemiddelde straatbeeld erg saai zijn.
Daarom zijn de overeenkomsten van de PCS woningen voornamelijk gebaseerd op de plattegronden, indeling,
gebruik van materiaal en het bouwproces. Door deze twee aspecten zo veel mogelijk te vereenvoudigen wordt
de woning uiteindelijk goedkoper, en sneller gerealiseerd, iets wat iedereen ten bate is.
Zo worden alle woningen gerealiseerd in samenwerking met dezelfde (bouw)partners dat ook leidt tot het
gebruik van hetzelfde materiaal, bijvoorbeeld hetzelfde beton en dezelfde houten trappen. Ook wordt in elke
woning dezelfde maatregelen getroffen om aan de gewaarborgde kwaliteit, veiligheid en prestatie te voldoen.
Dan kan men denken aan CV installaties, sanitair of ventilatie systemen.
Dit zijn eigenschappen die veel tijd, en dus kosten besparen als deze niet bij aanvang van elke project
uitgezocht en behandeld zijn. De basis van de PCS woning is al klaar. Dan kan men denken aan plattegronden
en standaard indelingen. Hierdoor kan ook snel inzage worden gekregen in de financiën.
Dit zijn de meest spraakmakende overeenkomsten van de PCS woningen wat dit concept krachtig maakt.
Andere overeenkomsten, zoals een zadeldak bij alle lines behalve de Skyline, zijn eigenschappen die eerder
typerend zijn voor het concept, dan een overwogen PCS eigenschap in het algemeen.
16 Mark Wijmans 12-7-2013
Verschillen
Er zijn dus in totaal vijf verschillende PCS woningconcepten. Uit de namen van deze verschillende concepten
valt enigszins beknopt af te leiden wat de verschillen zijn. Een korte beschrijving van de lines:
Standardline – het originele concept waaruit de overige concepten, aan de hand van uiteenlopende vraag, zijn
ontstaan. Dit verklaart de naam. Deze woning is voornamelijk bedoeld als het meest gangbare modaal
woningbouw concept voor een gemiddeld gezin.
Starterline – een goedkopere versie van de Standardline speciaal bedoeld voor starters.
Seniorline – deze woning is niet specifiek op de markbehoefte afgestemd als het gaat op de prijs van de
woning, maar op de vraag naar woningen voor ouderen. De woning is beter toegankelijk voor ouderen.
Twinline – een luxe twee-onder-één-kap versie van de Standardline. Bedoeld voor de woonbehoefte stroom
van de Standardline die naar meer luxe streeft.
Skyline – het enige PCS concept wat een appartement omvat. Woningbouw in de vorm van hoogbouw komt
steeds vaker voor, dus een appartement PCS concept is haas onvermijdelijk.
De Starterline; beukmaat van 4800mm,
één slaapkamer en één studeerkamer en
een zolder. Deze line is er ook als plat dak
versie.
De Standardline; kleinste beukmaat van
5400mm, 3 slaapkamers t.b.v. een
modaal gezin en de “zolder” is hier
geclassificeerd als een verblijfsruimte.
De hoofdzakelijke verschillen ontstaan dus voornamelijk uit de behoefte waarop de concepten zijn afgestemd.
De Starterline bijv. is een maat kleiner dan de Standardline, terwijl de Twinline weer een maat groter is
vanwege de prijs. De Seniorline telt één verdieping t.b.v. van de toegankelijkheid van de doelgroep, terwijl de
overige lines (m.u.v. de Skyline) twee of drie verdiepingen heeft. De lines verschillen dus sterk van elkaar in
omvang.
Zoals bij de overeenkomsten is aangegeven is het algemeen gewenst om een divers straatbeeld te creëren.
Voornamelijk de esthetica is van invloed hierop. De Architect levert bij elk PCS concept in een project zijn
bijdrage aan bijv. de vormgeving van de gevel en de kleur, mits dit binnen de voorwaarden vallen van het PCS
concept.
Tenslotte zijn er ook nog verschillende bouwsystemen. Zo worden de Lines in gietbouw, prefab beton of in
kalkzandsteen opgebouwd. Deze keuze in bouwmethodiek is vooral afhankelijk van de prijs van het project,
welke weer afhangt van de totale omvang.
17 Mark Wijmans 12-7-2013
Standaardiseren, de diverse werkzaamheden
Nu duidelijk is wat het PCS concept is, kan worden gekeken naar het proces rond dit concept. De woningen zien
er uiteraard erg goed uit. Een keuzepakket is natuurlijk een erg goed principe, de aanbieder geeft zich de
mogelijkheid om voorgekauwde concepten direct aan te bieden, zonder uit het niets aan een nieuw project te
hoeven starten.
Nu zijn er rondom de PCS concepten een hoop dingen al standaard gemaakt. Maar deze betreffen grotendeels
de woning zelf en niet de uitvoeringsmethodiek en nog een deel van de materialen die gebruikt worden. Op dat
gebied valt nog erg veel te standaardiseren en dat is waar de stagiair in het spel komt.
Aanvankelijk zijn er een veeltal bezigheden geweest betreffende standaardisatie, en er zullen er nog veel
volgen ook na mijn vertrek bij DVBL. In dit rapport worden de meest spraakmakende bezigheden beschreven in
chronologische volgorde. Per werkonderdeel wordt vooraf beschreven op welke competentie deze betrekking
heeft en wordt uiteindelijk gereflecteerd op de competentie. In dit rapport worden totaal vijf acties beschreven
t.b.v. de ontwikkeling van de competenties. De competenties zijn veelomvattend en de acties die zijn verricht
hebben niet direct betrekking op de competenties, dit hangt af van hoe de competentie wordt geïnterpreteerd.
Dit zal in de reflectie op de competentie uitgebreid worden beschreven.
Plan van Aanpak, PvA.
Competentie 1; bij deze opdracht was ik verantwoordelijk over het opstellen van een plan van aanpak (PvE) die
als leidraad zal dienen voor het standaardiseren. Hieruit zal duidelijk worden hoe, waarom, wanneer en door
wie de acties die binnen het standaardiseren vallen gedaan zullen worden.
Omschrijving van de actie
Al vrij snel werd mij duidelijk dat het standaardiseren niet in een korte tijd gedaan zou kunnen worden, en dat
het om een zeer groot aantal documenten en acties ging. Het werk dat ik aanvankelijk verrichte was vooral
bedoeld om kennis te maken met Organice en Intranet, en zodoende met alle documenten rondom het PCS
woningconcept. Ik kwam o.a. in aanraking met onderdelen van het bestek (de complete set documenten die
een te bouwen werk beschrijft).
Er werd mij opgedragen om voor mijzelf de begrippen en acties rond de standaardisatie op te schrijven, en om
dit vervolgens te vertalen naar een PvA. Dit zou dan vervolgens gecontroleerd worden om te zien of ik in de
eerste instantie begreep wat er moest gebeuren, en of ik de omvang ervan wist te realiseren, alsmede de
structuur van de organisatie van DVBL.
Het plan van aanpak opgesteld i.s.m. mijn
Begeleider. Het verteld o.a. in korte slagkreten
wat, waarom, wanneer en wie m.b.t.
standaardisatie. De aantekeningen zijn later
toegevoegd als resultaat van voortdurend overleg.
Er stonden al een aantal dingen in over de
aanpassingen van de technische omschrijvingen
naar een EPC –waarde van 0,6, wat later in dit
rapport beschreven zal worden.
Zoals te zien is hoeft een PvA ook niet groot of zeer
uitgebreid te zijn.
18 Mark Wijmans 12-7-2013
Uit dit PvA viel uiteindelijk te concluderen dat de meeste stukken gestandaardiseerd konden worden aan de
hand van het traject EPC 0,8 naar 0,6. Een EPC- (Energie Prestatie Coëfficiënt) waarde is een index cijfer dat de
energie prestatie van een gebouw weergeeft. Hoe lager het getal, hoe energie zuiniger het gebouw, waarbij
het gebouw energie neutraal wordt beschouwd als de waarde 0 is. Dit wordt ook passief bouwen genoemd,
aangezien het gebouw dan haar eigen energie behoefte moet opwekken. Dit zal verder behandeld worden wij
de actie Technische Omschrijvingen aanpassen.
In werkweek 2 is het PvA in een overleg met M. Meijer en begeleider D. v. d. Toorn besproken. Tijdens deze
bespreking zijn er conclusies getrokken over de werkzaamheden die in het PvA staan beschreven die we als
eerste wilden gaan behandelen.
Reflectie op de competentie
In geval van deze actie valt het PvA dat is opgesteld te vertalen naar een PvE van de acties die moeten worden
verricht. Deze stage is weliswaar op kantoor, voor elke serie acties kan een beheersplan worden opgesteld. Aan
de hand van deze oefening heb ik een goed beeld gekregen van het nut van een dergelijk PvE, maar vooral hoe
deze het beste opgesteld kan worden. Dit hangt vooral af van de werkomgeving en haar omvang.
Het PvA ontving haar uiteindelijke vormgeving aan de hand van de eigenschappen die waren verbonden aan
het gehele standaardisatieproces. Deze dienden vooraf zorgvuldig geanalyseerd te worden om een goed beeld
te krijgen van wat er precies in het PvA opgenomen diende te worden.
Een deel van de competentie wordt ontwikkeld in de overlappende actie die volgde op het opstellen van het
PvA. Deze zal in het volgende hoofdstuk worden beschreven.
Tijdens het opstellen zijn er ook een aantal alternatieven opgesteld. Na overleg met de begeleiders is er een
uiteindelijk PvA opgesteld na aanpassingen en herinzage in het doel van de oefening.
Standaardisatie Matrix
Competentie 5; bij deze oefening werd er in samenwerking met mijn begeleider een matrix (beheersplan)
opgesteld waaruit kan worden bijgehouden welke stukken en actie gestandaardiseerd dienen te worden en
door wie en wanneer.
Omschrijving van de actie
Kort na het opstellen van het PvA zijn we begonnen met het opstellen van een Matrix. De matrix zou inzage
geven welke acties en documenten gestandaardiseerd dienden te worden, en tot welke afdeling binnen de
organisatie deze betrekking heeft. Ook zal het een beeld geven van de omvang van het gehele proces en, mits
dynamisch input wordt gehandhaafd, de actuele voortgang.
De Matrix Standaardisatie, in de lijst zijn opgenomen; de acties, bijbehorende afdeling, de verantwoordelijke, de
uitvoerende, de meewerkende en de start- en einddata. Ook zou, indien van toepassing, worden aangegeven
tot welke PCS woning de actie betrekking heeft.
19 Mark Wijmans 12-7-2013
De matrix is afgeleid van alle documenten die op het MZS (zie archivering en werkmateriaal) staan. De
documenten stonden op MZS verdeeld onder de afdelingen, die links op de lijst staat afgebeeld. Het was aan
ons om te bepalen wie de stukken uiteindelijk zou gaan behandelen, en om alles te rangschikken op prioriteit.
Het opstellen van de lijst zelf was geen ingrijpende klus, de actie koppelen aan de desbetreffende afdeling die
verantwoordelijk zou zijn voor de actie wel.
Het uiteindelijk bepalende onderdeel van de lijst, de start- en einddata van de acties, zullen parallel aan het
standaardisatieproces ingevuld worden. Vaak zijn deze data indicatief of gebaseerd op prognose. Het is
aanvankelijk niet geheel duidelijke hoe veel tijd en wat voor omvang een dergelijke actie zou vergen.
Reflectie op de competentie
In vergelijking met de voorgaande oefening, heeft het maken van deze matrix iets meer betrekking gehad op
de competentie. De matrix zelf is een duidelijk beheersplan die diende ter ondersteuning van het
standaardisatie proces. Het vooraf opgestelde PvA diende hier als de prestatie-eisen.
Met deze oefening werd voor mij duidelijk hoe een dergelijke oefening of opdracht het beste in haar omvang
bepaald kan worden. Ook werd het analyseren van een veelvoud van werkzaamheden duidelijk.
Standaardiseren is een zeer uitgebreid en veelomvattend proces. Om duidelijkheid te krijgen over de inhoud is
het handig om een dergelijk beheersplan op te stellen, in dit geval in de vorm van een matrix.
Voor deze matrix zijn geen alternatieven opgesteld. Er is direct naar een definitieve versie gewerkt. Er is wel
begonnen met een concept, dat na overleg verder is uitgewerkt naar een definitieve versie.
Holland House partners
Competentie 5; bij deze oefening was de hoofdzaak om een alomvattend bestand (technisch beheersplan) te
maken met alle contactgegevens van alle betrokken partijen rondom de PCS projecten van DVBL en DVB
Rotterdam. De eis hieraan was om alle contactpersonen in kaart te brengen, met de gegevens van de personen
op bepaalde afdelingen binnen de partijen.
Omschrijving van de actie
DVBL werkt rond de PCS projecten met enkele tientallen vaste partners. Van betonleveranciers tot
installatiebedrijven, bij elk bouwelement van een PCS woning valt een partij te bedenken. Met deze partijen
heeft DVBL contractvorming en deze totale groep van onderaannemers, architecten en adviseurs heet de
Holland House groep. Holland House is het samenwerking verband tussen hoofdzakelijk DVB Leidschendam en
DVB Rotterdam. DVB heeft een vaste bouwstroom opgezet als het project gaat om PCS woningen met deze
vaste onderaannemers.
DVBL streeft, gebaseerd op LEAN, naar het uitbannen van zo veel mogelijk verspillingen. Het zou in zijn geheel
een grote verspilling zijn om tijd en moeite te investeren in het zoeken en contracteren van nieuwe partners
voor het realiseren van een vast woningbouw concept. De partijen in Holland House zijn op vast contract basis
met Dura Vermeer rond PCS. Dit heeft twee grote voordelen. Niet alleen hoeft Dura Vermeer bij elke nieuw
project nieuwe partners te contracteren, maar ook worden de partners zelf bekend met het PCS concept en
kunnen zij sneller en efficiënter hun bijdrage leveren.
Een onderdeel van standaardisatie is duidelijk in kaart brengen wie alle partijen in Holland House zijn en wat
alle gegevens daarvan zijn. Er vindt voortdurend communicatie plaats met partijen binnen een bouwproces.
Hoe meer partijen in het verband zijn betrokken, hoe groter de kans op het verlangen naar communicatie.
Nu heeft elk bedrijf een telefoon en bijna elk bedrijf heeft ook een email adres. Maar in plaats van de partijen
in zijn algemeen te benaderen is het veel efficiënter op de personen binnen een bedrijf direct op de gewenste
afdeling te benaderen. Men kan hier denken aan bijvoorbeeld de directie, de calculatie of de
werkvoorbereiding.
Kortom, bij deze lijst is het vooral de bedoeling om direct te laten zien welke partij verantwoordelijk is voor
welke werkzaamheid/product die zij moeten verrichten/leveren, en wat hoe deze partijen doeltreffende
benaderd kunnen worden om zodoende zo efficiënt mogelijk te communiceren.
20 Mark Wijmans 12-7-2013
De Holland House lijst (onder compleet, rechts rode kader)
De verschillende contactpersonen zijn ingedeeld op werk-
zaamheden. Omdat de lijst inzage biedt voor veel bronnen,
Vereenvoudigt deze manier van weergave het
Gebruiksgemak.
Het was aan mij om te zorgen dat deze lijst invulling kreeg, en op de gewenste manier. Dit heb ik op
verschillende manieren geprobeerd en leidde tot veel contact met deze partijen. In de eerste instantie was het
idee om de lijst d.m.v. een roulatie binnen de Holland House partners invulling te geven. Later bleek dat dit
binnen de tijdsdruk die rond het standaardiseren heerste niet haalbaar was, en zijn de partijen individueel door
mij benaderd.
Reflectie op de competentie
Bij deze oefening kwamen voornamelijk de aspecten in beeld waarbij het gaat om alternatieven opstellen,
inventariseren en het beheersplan bewaken/beheren.
Het werd mij vooral duidelijk hoe een organisatie als Dura Vermeer bepaalde zaken rond communicatie met
verschillende partijen waarborgt. Bij het opstellen van deze lijst zijn meerdere alternatieven geprobeerd om tot
een eindresultaat te komen. O.a. de weergave, de beschrijving van de werkzaamheden met de
corresponderende partij en de verschillende afdelingen die relevant zijn voor de lijst.
Het duurde een tijdje voor deze lijst om compleet te zijn, in die periode viel de lijst in mijn beheer, en dus ook
de verantwoordelijkheid om de verschillende partijen zonodig te benaderen.
Actielijst werkvoorbereiding
Competentie 1 en 5; de documenten die in de competentie genoemd worden kunnen in deze oefening worden
vertaald. De documenten zijn anders, maar het doel en de algemene eigenschappen zijn vergelijkbaar.
Bij deze oefening was ik verantwoordelijk voor het opstellen van een actielijst (beheersplan) die ik zou
doorvoeren aan de betrokkenen die het vervolgens moeten invullen (het stellen van een PvE). Dit proces viel
onder mijn verantwoordelijkheid en dus het was mijn taak om dit te sturen en te bewaken
Omschrijving van de actie
Eén van de dingen die opgesteld moest worden volgens de standaardisatie matrix was het opstellen van een
actielijst. Deze lijst zou dienen voor de werkvoorbereiders. De werkvoorbereiding is een team dat alle
handelingen voor en tijdens de bouw van een project stuurt. Bijvoorbeeld het inkopen en laten leveren van
heipalen op een bepaalde datum. Op deze lijst kunnen zij invullen welke acties van een specifiek onderdeel
gedaan moeten worden, en wanneer.
In de vierde week heb ik samen met mij begeleider een bespreking op locatie bijgewoond. De bespreking vond
plaats met mij, mijn begeleider (projectcoördinator) en de werkvoorbereiders in de keet van het werk in
Alphen aan de Rijn. De bespreking moest helderheid scheppen over de opzet van deze lijst. De
werkvoorbereiders gaven aan dat het bij voorkeur een lijst is waarin de acties staan beschreven en dat deze,
afhankelijk van de input, dynamisch weer zou geven op welke datum er met een actie zou moeten worden
begonnen en wanneer deze afgerond zou moeten zijn. Uit de vergadering werd geconcludeerd dat ik de lijst
zou gaan opstellen in Excel met de genoemde aspecten.
Nu ben ik geen Excel expert, dus was ik genoodzaakt hulp in te schakelen om de lijst de uiteindelijke verlangde
dynamiek te geven. DVBL telt verschillende afdelingen met medewerkers met verschillende specialiteiten.
21 Mark Wijmans 12-7-2013
Daarom was ik in staat die hulp intern te vinden. In deze situatie kwamen de werkzaamheden neer op het
delegeren van de activiteit die niet in mijn eigen vermogen lagen.
Uiteindelijk is de lijst opgesteld naar de wensen van de werkvoorbereiders.
De actielijst zoals deze uiteindelijk is verstuurd.
In de lijst staan links de acties beschreven voor de werkvoorbereiders bij het desbetreffende onderdeel, bijv.
installaties of dakbedekking. De kracht van deze lijst is dat het niet alleen een invullijst is, maar een sheet die
d.m.v. een geïntegreerd rekenmodel bijhoudt welke acties die dag behandeld dienen te worden, of deze op tijd
of te laat zijn en wanneer er aan een actie begonnen moet worden. Zodra de actie afgehandeld is, hetzij te laat
of op tijd, verbergt de sheet deze automatisch. Dit zijn dus Excel specifieke handelingen waarvoor hulp moest
inschakelen.
Reflectie op de competentie
Bij deze oefeningen kwamen aspecten uit zowel competentie 1 als 5 aan bod. Het inwinnen van advies bij
deskundigen was gebaseerd op het inschakelen van hulp bij het opzetten van de sheet. Niet alleen puur voor
het opzetten van de sheet, maar ook voor de beste weergave i.c.m. de verschillende onderdelen die in de sheet
terug kwamen. Tevens was net bij deze oefening vereist om de beschikbare informatie te implementeren in de
sheet (project-/actieplan). Ook werd van mij verlangd om de wensen van betrokken partijen in kaar te brengen.
De partijen zijnde in deze situatie de projectcoördinatie en de werkvoorbereiding en de wensen betreffende de
invulling en opzet van de lijst.
Ook bij deze oefeningen was het noodzakelijk om verschillende alternatieven op te stellen. Voorafgaand aan de
werkbespreking is een alternatieve lijst opgesteld waaraan de werkvoorbereiders aanvullingen konden treffen
die afstemden op hun wensen, om zo tot een resultaat te komen die het werk zo veel mogelijk zal
vereenvoudigen. Het opstellen en bewaken/beheren van de lijst (technisch beheersplan) kwam hier ook aan
bod.
22 Mark Wijmans 12-7-2013
Aanpassen van de Technische Omschrijvingen, T.O.’s
Competentie 1; Voor het standaardiseren van de PCS onderdelen is het ook van belang dat de T.O.’s
gestandaardiseerd worden. Tevens dienden er aanpassingen verricht te worden die vooraf bekend zijn gemaakt
(PvE) die verwerkt moesten worden in de T.O.’s (projectplan/beschrijving).
Omschrijving van de actie
Een technische omschrijving is een document die gebaseerd op een bepaalde codering een bouwwerk verdeeld
in onderdelen, zoals betonwerk of houtwerk, en per onderdeel concreet verteld waaruit dit onderdeel is
opgebouwd in de desbetreffende woning.
Van elke PCS line is een T.O. opgesteld die o.a. dient ter acquisitie. Deze T.O.’s dateerden echter uit 2009 en
moesten op twee hoofdzakelijke punten worden aangepast.
Per ingang van 2011 is de eis van nieuwbouw dat woningen een EPC van 0,6 of lager halen. De EPC waarde
beschrijft de energie prestatie index van een woning, ofwel, hoe efficiënt de woning met de geïnvesteerde
energie omgaat. Ter vergelijking, woningen die dateren uit jaartallen tussen 1930 en 1970 hebben ongeveer
een EPC tussen de 3 en 5. Het rendement van de geïnvesteerde energie is in vergelijking met nieuwbouw dus
erg laag.
De T.O.’s van de PCS woningen is nog gebaseerd op een EPC van 0,8, welke de ingangseis was van 2004. Om
een woning significant betere energieprestatie te laten leveren zijn een aantal ingrijpende wijzigingen nodig in
zowel het ontwerp als in de inrichting die beide in de T.O. staan beschreven. Zo wordt o.a. de isolatiedikte
aangepast en worden diverse installaties gewijzigd.
Naast de wijzigingen t.b.v. de EPC dienen de T.O.’s gebaseerd op standaardisatie gecontroleerd te worden op
verschillen die misschien onnodig zijn, ondanks de verschillende PCS concepten. Deze onnodige verschillen
kunnen leiden tot meerwerk en dat levert verspilling op (LEAN).
Er zijn vijf verschillende lines, maar tot op heden is deze actie beperkt tot de T.O.’s van drie concepten;
Standardline, Starterline en Twinline. Van elke line zijn de T.O.’s gebaseerd op bouwsystemen gietbouw en
prefab beton gecontroleerd op verschillen, en aangepast.
Om deze verschillen op te zoeken zijn alle T.O.’s in Excel op gesteld, en m.b.v. een matrix is een slim systeem
opgezet om snel en efficiënt de verschillen naast elkaar te zetten.
Hierna is tijdens een uitgebreid overleg met mijn begeleider bepaald welke verschillen er allemaal kunnen
worden verwijderd. Dit is in de meeste gevallen een overweging die het karakter van specifieke line kan
aanpassen, dus in het overleg is hier goed op gelet. Alle verschillen die niet direct op invloed zijn geweest van
die eigenschappen zijn aangepast. Zodoende blijven de verschillende lines uniek, en wordt zoveel mogelijk
meerwerk uitgesloten.
Een voorbeeld van de T.O. van de Standardline.
De geel gemarkeerde tekst zijn de inhoudelijke
Aanpassingen die betrekking hadden op o.a.
De EPC waarde van de woning.
De T.O.’s komen uiteindelijk in de acquisitiemap
Die het promotiemateriaal vormt voor opdracht.
Tijdens het inventariseren van de verschillen zijn ook de aanpassingen gemaakt voor de nieuwe EPC eis.
Eén van de vaste partners van DVBL in Holland House is Nieman adviesbureau. Dit bureau adviseert DVBL in het
PCS concept o.a. op het gebied van bouwfysica. Nieman heeft dus het advies geleverd wat er gewijzigd moet
worden om tot een EPC van 0,6 te komen in alle PCS lines. Deze wijzigingen zijn belangrijk, daarom is het
belangrijk dat alle belangen hiervan op de hoogte zijn. Daarom zijn deze, zoals aangegeven op de afbeelding,
gemarkeerd.
Deze wijzigingen worden ook doorgevoerd in het bestek, zodat deze bij alle projecten die in 2011 en later
gerealiseerd worden.
23 Mark Wijmans 12-7-2013
Reflectie op de competentie
Het adviesrapport van Nieman samen met de eis om overbodige verspillingen uit te sluiten viel in deze
oefening te vertalen naar een PvE. Nu was deze grotendeels al opgesteld, het was mijn verantwoordelijkheid
om deze toe te passen op de T.O.’s (projectplan/beschrijving). Vervolgens is de beschikbare informatie, die
tevens valt te omschrijving als de technische randvoorwaarden voor dit deel van het PCS concept, van het PvE
geïmplementeerd in dit projectplan.
Het doorvoeren van de wijzigingen heeft mij geleerd hoe deze technische randvoorwaarden dienen in de
belangen van andere partijen. Om goed te kunnen werken was het ook noodzakelijk om goed geïnformeerd te
zijn over aspecten die bij deze oefening optraden. Het inwinnen van informatie was dan ook nodig, zowel
intern als extern. Dit heb ik op eigen initiatief gedaan evenals als onderdeel van de oefening.
Met het laatste verrichte project op school ben ik in aanraking gekomen met de EPC eis. Deze eis betekent voor
sommige projecten dat er zeer ingrijpende maatregelen moeten worden genomen. Bij deze oefening was het
zeer leerzaam om deze toegepast te zien worden in de praktijk, en hoe een bedrijf als DVBL hiermee om gaat.
24 Mark Wijmans 12-7-2013
Zelfreflectie op de stage
Algemene ervaring
Ik heb een plezierige tijd doorlopen bij Dura Vermeer Bouw Leidschendam. Het is de bedoeling dat een stage in
de uitvoering wordt gelopen op de bouwplaats. Door genoemde redenen kwam ik op het kantoor van DVBL
terecht. Het grote voordeel hiervan is de aanwezigheid van zeer veelzijdige expertise, die je op de bouwplaats
waarschijnlijk niet terugvindt. Ik krijg een langer proces te zien rondom een bouwproject. Ook is een stage op
een bouwplaats beperkt tot het desbetreffende project. Op kantoor kom je in aanraking met meerdere
projecten.
Een andere eigenschap van werken op kantoor was de ervaring met standaardisatie, PCS concept en LEAN.
Deze aspecten komen zeer waarschijnlijk niet tot gematigd terug op de bouwplaats. Hoewel er uiteraard PCS
woningen gebouwd worden, is de mogelijkheid om de informatie daarover te verkrijgen in mindere mate
mogelijk op de bouw dan op kantoor.
Ik vond het PCS concept zeer interessant. In mijn beleving is het een zeer goed afgestemd antwoord op de
gemiddelde vraag naar woningbouw in Nederland.
Net zoals de voorgaande stage, heeft ook DVBL mij een goede gelegenheid getoond om mijn vooraf opgedane
bouwkundige kennis toe te passen in de praktijk, en deze zodoende verder te ontwikkelen. Bij DVBL heb ik veel
geleerd over de samenwerking met veel verschillende partners, efficiënt werken en fasering van een
bouwproces met betrekking tot de uitvoering, voorbereiding en coördinatie.
Reflectie op de opdrachten/werkzaamheden, wat heb ik geleerd?
De opdrachten waren in de eerste instantie niet wat ik had verwacht. Aanvankelijk tastte ik in het duister rond
het begrip standaardisatie. Dit bleek uiteindelijk een groot begrip te zijn die meer bevatte om van te leren dan
ik aanvankelijk veronderstelde. Bij elke opdracht staat bij reflectie op de competentie wat ik gebaseerd hierop
heb geleerd. In dit deel van het rapport wordt echter beschreven wat ik van de relatie van de opdrachten met
de competenties heb geleerd.
De opdrachten hebben mij in het algemeen geleerd welke documenten in deze tak van de bouwwereld ter
sprake komen. Ook heb ik geleerd hoe een DVBL omgaat met één van de meest bepalende aspecten, de
communicatie met verschillende partijen. Ik heb geleerd hoe deze samenwerking plaatsvindt. Dus in wat voor
relatie de verschillende partijen tegenover elkaar, en tegenover DVBL staan.
Bij de opdrachten Holland House Partners en Actielijst werkvoorbereiding ben ik veel in contact geweest met
de partijen waar DVBL mee samenwerkt. Mijn begeleider heeft mij verteld in wat voor verband deze partners
zijn verbonden met DVBL en hoe zij dus onderling communiceren. Vervolgens was het aan mij zelf om het
initiatief om deze partijen t.b.v. mijn opdracht te benaderen op de manier waarop DVBL dat doet. Dit liep
aanvankelijk wat stroef, maar uiteindelijk heb ik geleerd hoe ik dit het beste kan doen op een desbetreffend
niveau.
Met het PCS concept heb ik geleerd hoe in bouwwereld wordt afgestemd op de vraag in de woningbouw, en
dat een bouwbedrijf veel meer kan zijn dan bedrijf dat alleen bouwt.
Mijn opdrachten waren allemaal gebaseerd op standaardisatie van het PCS concept. Om dit goed te kunnen
uitvoeren was het noodzakelijk om eerst alles rond dit concept te weten te komen. Dit heb gedurende 1o
weken op vele manieren gedaan, maar de meest effectieve manier was simpelweg netwerken binnen het
bedrijf en bezoek brengen aan de bouwplaats waar deze woningen gebouwd werden.
Door mijzelf in de loop van de stage verder te ontwikkelen door mijn verbeterpunten aandacht te geven die
mijn begeleider in de tussenbeoordeling had gegeven heb veel beter informatie kunnen winnen. Ik vroeg niet
genoeg. Hier ben ik op gaan letten en ik heb gemerkt dat iedereen binnen het bedrijf open staat om informatie
te delen. Zo heb ik (uiteindelijk) goed kunnen informeren en ben geheel te weten gekomen wat het PCS
concept precies inhoudt, en hoe DVBL dit handhaaft. Door voortdurend de vragen te stellen die tijdens het
maken van de opdrachten opdoken.
25 Mark Wijmans 12-7-2013
In de op één na laatste week van de stage ben ik nog met mijn begeleider mee op bezoek geweest bij (qua
informatie doorvoer) de grootste partner van DVBL, de architect van de PCS woningen BDC architecten. Het
bezoek betrof een aantal grote aanpassingen in het geschreven bestek van de PCS Standardline. Ik heb deze
hele vergadering bijgewoond. De manier waarop mijn begeleider de punten doorgaf aan BDC liet duidelijk
blijken hoe het samenwerkingsverband tussen de partijen is. DVBL gaf de wijzigingen die zij voor eigen hadden
op aan BDC, en conform afspraak worden deze aangepast.
Ik vond de opdrachten goed aansluiten op mijn leerniveau en ik heb mijn competentie niveau goed kunnen
evalueren. Bij elke opdracht staat beschreven welke competentie ik heb ontwikkelt. Aanvankelijk heb ik met
mijn begeleider kortgesloten wat voor werkzaamheden hierop het beste aansluiten. Dit was echter niet gelukt
als ik niet nodige informatie had gewonnen. Zoals aangegeven verliep dit aanvankelijk stroef, maar door de
aanwijzingen van mijn begeleider verliep dit uiteindelijk op niveau.
Conclusie
Mijn stage bij Dura Vermeer was voor mij zeer leerzaam. De vragen die opdoken tijdens de studie die vooraf
ging aan deze stage zijn grotendeel al dan niet geheel beantwoord. Het uiteindelijke doel van de stage is dus
het op niveau brengen van de competenties. Op dit punt in het rapport is duidelijk wat ik heb geleerd en hoe ik
dit heb gedaan.
Het verbaast mij hoe veel er kan worden geleerd in een korte tijd. DVBL heeft mij een uitermate goede
gelegenheid geboden om zoveel mogelijk te leren. Het is merkbaar dat het bedrijf ervaring heeft met stages. Ik
werd naar eigen mening goed erkend in mijn rol.
Ik heb ook gemerkt dat ik het vermogen heb om sneller en effectiever te leren in de praktijk. Dit komt onder
meer door de motivatie om producten te realiseren die gebruikt worden in de praktijk. Dit resulteert in een
constante vorm van zelfcontrole, om niet het risico te lopen incompleet te werken.
Tijdens de stage was er voortdurend een begeleiding die ik kon aanspreken als dat nodig was.
Ik heb op deze stage ervaren dat de huidige theorie niet wordt toegepast, maar wordt doorontwikkeld en
verfijnd. En daarom wordt van de student verwacht dat hij/zij die theorie zelfstanding kan toepassen, en deze
ontwikkelt door boven niveau te werken en vragen te stellen.
Ik heb een zeer plezierige tijd ervaren bij DVBL. Het leven op de werkvloer is zeer professioneel. Er is merkbaar
voortdurend kennis in de omgeving en er werd veel overlegd op verschillende gelegenheden en men sloot mij
niet uit voor informatie over andere projecten.
Ook al was ik bezig met dezelfde projecten, het is altijd nuttig om evaluatie te verrichten bij andere projecten
bij collega's. En omdat iedereen aanspreekbaar is, was er voor mij de mogelijkheid op kennis op te doen buiten
mijn specifieke stageopdrachten
DVBL is een professioneel bedrijf. Ik heb naar eigen zeggen een succesvol stagetraject gelopen bij dit bedrijf. Ik
heb veel geleerd in deze korte stageperiode. Dit is natuurlijk zeer ruim uitgedrukt. Om dit specifieker te
verwoorden kan worden gezegd dat ik de competenties heb ontwikkeld die voorafgaand zijn afgesproken.
Naast de competenties heb ik veel geleerd over communicatie, posities van verschillende partijen binnen
projecten, procesmatige fasering in een project voor een aannemersbedrijf als individu, werkhouding en
prestatiekracht op een specifiek niveau.
26 Mark Wijmans 12-7-2013
Literatuur
Er is niet direct gebruik gemaakt van literatuur voor dit rapport. Ook is de informatie die in dit rapport staat
beschreven niet opgesteld a.d.h.v. verkregen informatie via internet.
Voor het opstellen van dit rapport is gebruik gemaakt van alle documentatie die gerelateerd zijn aan de
projecten die in dit rapport zijn beschreven.
Tijdens het werken aan projecten is gebruik gemaakt van verschillende literatuur en media, die direct
betrekking hadden op Dura Vermeer zelf. Er is dus geen externe informatie verkregen a.d.h.v. literatuur.
Te vermelden,
Internet;
Dura Vermeer Intranet
Dura Vermeer Intranet Management Zorg Systeem
Opslagmedia;
Organice
Literatuur;
Acquisitiemap; Woningbouw met PCS, hét antwoord!
27 Mark Wijmans 12-7-2013
Bijlage: Tussenbeoordeling stagetraject