![Page 1: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/1.jpg)
Absolutyzm oświecony w Prusach i
w Austrii
„Dyplomacja bez armat jest jak muzyka bez instrumentów”
Fryderyk II Wielki
![Page 2: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/2.jpg)
1. Absolutyzm oświecony
Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego
z umową społeczną i przestrzeganiem praw
obywateli
Mit „króla-filozofa”, „pierwszego sługi państwa”
![Page 3: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/3.jpg)
2. Budowa potęgi Prus
Rozwój Brandenburgi za czasów Fryderyka Wilhelma
Dodatkowo w 1657 r. Prusy Książęce uzyskały niezależność od Polski
1701 r. Fryderyk I (następca Fryderyka Wilhelma) koronował się na króla Prus (ale rządzi tylko w Prusach, a nie Brandenburgii, by nie zaburzyć porządku Rzeszy)
![Page 4: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/4.jpg)
Nabytki terytorialne Fryderyka I
Na wojnie północnej (1700-
1721) zdobyli na Szwedach
Pomorze ze Szczecinem i
wyspami Uznam i Wolin
![Page 5: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/5.jpg)
Fryderyk Wilhelm I („król-sierżant”)
Mimo, że nie toczył wojen to był to pasjonat armii – 70% dochodów szło na armię
Żelazna dyscyplina (tzw. dryl pruski)
Stworzył armię zawodową złożona ze stanu mieszczan i chłopstwa, ale oficerami byli tylko szlachcice
Na 2,5 mln obywateli było 80 tys żołnierzy (w czasie pokoju); Polska na 38 mln ma ok. 100 tys.
![Page 6: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/6.jpg)
Podział administracyjny Prus
Podział kraju na
prowincje, dzielone na
kamery, pod którymi
były powiaty (nimi
zarządzali landraci)
Kamerami zarządzał
Generalny Dyrektoriat
Finansów, Wojen i
Domen
Centralizacja
![Page 7: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/7.jpg)
3. Panowanie Fryderyka II („króla-filozofa”)
1740 r. Fryderyk II Wielki został królem
![Page 8: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/8.jpg)
Reformy Fryderyka II
![Page 9: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/9.jpg)
Administracja
Rozbudował administrację centralną, tworząc
ministerstwa, które sam kontrolował poprzez
tworzenia instrukcji oraz analizowanie raportów
![Page 10: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/10.jpg)
Sądownictwo
Uprościł procedury sądowe
Skodyfikował prawo
Zakazał stosowania tortur w trakcie przesłuchań
Powołał Ministerstwo Sprawiedliwości
![Page 11: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/11.jpg)
Szkolnictwo
1763 r. wprowadził obowiązek szkolny
Uczono praktyki; na wsi kładziono nacisk na praktykę
rolniczą
Uniwersytety miały kształcić prawników i
urzędników
Laicyzacja szkół kościelnych
Kształcono nauczycieli
![Page 12: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/12.jpg)
Sprawy religii
Tolerancja religijna (głównie z niechęci do religii)
Kontrola wszystkich instytucji kościelnych
Kler był kontrolowany przez państwo
Majątki kościelne były stopiono przejmowane
![Page 13: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/13.jpg)
Gospodarka
Polityka merkantylizmu
Popiera rozwój manufaktur, nowych gałęzi przemysłu
Wspomagano zakłady produkujące na potrzeby armii
![Page 14: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/14.jpg)
Rolnictwo
Nowe uprawy (ziemniaki)
Maszyny rolnicze
Kolonizowano nowe obszary poprzez osuszania bagien
Kolonizowano nowe zajęte tereny
![Page 15: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/15.jpg)
Transport
Rozwój sieci i dróg lądowych i wodnych
![Page 16: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/16.jpg)
4. Austria w czasie wielkich wojen
![Page 17: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/17.jpg)
Wojna o sukcesję hiszpańską (1701-1714)
Na mocy testamenty króla
hiszpańskiego (1700r.) na tron
wstępuje wnuk Ludwika XIV – Filip
V Burbon
Koalicja
Austria+Anglia+Holandia
przeciw Francji
Pokonanie Francji (mimo tego
Filip V może pozostać na tronie)
Autria zyskuje Niderlandy Płd.,
Księstwo Mediolanu, Sardynię,
Królestwo Neapolu
![Page 18: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/18.jpg)
Wojna o sukcesję polską (1733-1735)
Francja+Hispzania vs.
Austria+Rosja
Francja popiera Stanisława
Leszczyńskiego, Austria
elektora saskiego Augusta III
Leszczyński przegrał, ale
Francja wygrała
Austria oddaje Hiszpanii
Neapol i Sycylię, Francji
oddaje Lotaryngię
![Page 19: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/19.jpg)
Wojna o sukcesję austriacką (1740-1748)
Cesarz Karol VI nie ma syna, więc w 1713 r. wydał sankcję pragmatyczną, regulującą ten problem Dziedziczenie w linii żeńskiej
Austria, Węgry i Czechy będą stanowiły jedno państwo
Sankcję potwierdzają państwa Europy i niby wszystko jest ok.
Ale gdy Karol VI postanowił umrzeć elektor saski i bawarski zażądali tronu dla siebie; mają poparcie Francji, Hiszpanii i Prus
1741 r. Fryderyk II zajął Śląsk
Plany rozbioru Austrii przez Francję, Saksonię i Bawarię nie doszły do skutki
Austria traci „tylko” Śląsk
![Page 20: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/20.jpg)
Wojny śląskie (1740-1742, 1744-1745)
1740 r. wkroczenie wojsk pruskich na Śląsk, pokonanie Austriaków pod Małujowicami
1742 r. rozejm we Wrocławiu oddający Prusom Śląsk i ziemię kłodzką
1744 r. kolejny atak pruski; dochodzi aż do Pragi; 1745 r. klęska Austriaków pod Dobromierzem
1745 r. pokój w Dreźnie ostatecznie oddaje Prusom Śląsk
![Page 21: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/21.jpg)
5. Wojna siedmioletnia (1756-1763)
Zbyt silne Prusy
Austria dąży do odzyskanie
Śląska; zawarcie sojuszu z
Francją, Saksonią, Rosją
Prusy mają sojusznika w postaci
Anglii
tzw. odwrócenie przymierzy
![Page 22: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/22.jpg)
Atak Fryderyka na Saksonię w 1756r. , odpiera atak Austrii i wchodzi do Czech
Atak Francji, Austriacy zaczynają odzyskiwać po Śląsk
Rosja zajęła Prusy brandenurskie (kiedyś Książęce), 1762r. weszły do Berlina
Cud domu brandenburskiego; 1762 r. umiera caryca Elżbieta i nowym carem jest fan Prus Piotr III
Francja się wycofuje, Anglia też
Atak Prus na Austrię
Pokój w Hubertsburgu Śląsk jest pruski
![Page 23: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/23.jpg)
Anglia mniej pomagała Prusom, a bardziej skupiła się na
walce z Francuzami z koloniach (Ameryka, Indie)
Zdobyli francuską Kanadę i hiszpańską Florydę i
podpisali separatystyczny (osobny) pokój z
żabojadami
![Page 24: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/24.jpg)
6. Reformy Marii Teresy i Józefa II w Austrii
Maria Teresa panuje w latach 1740-1780
Józef II (syn) panuje z mamusią w latach 1765-
1780
Józef II (ten sam syn) panuje samodzielnie w
latach 1780-1790
![Page 25: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/25.jpg)
Administracja
Centralizacja władzy; Rada Państwa miała pomagać
cesarzowej w rządach
Poszczególne instytucje centralne zajmowały się
poszczególnymi dziedzinami
Jednolity system administracji terenowej
Stopniowe znoszenie odrębności poszczególnych
części monarchii
![Page 26: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/26.jpg)
PiS (Prawo i Sądownictwo)
Rozdział administracji lokalnej od sądownictwa
Zmiany w kodeksie karnym; ograniczenie kary
śmierci, zniesienie tortur podczas przesłuchań
Jednolite przepisy dla wszystkich stanów
Ograniczono wolność słowa
Rozbudowano tajną policję
Państwo
policyjne
![Page 27: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/27.jpg)
Gospodarka
Nowe zakłady tekstylne i metalurgiczne
Zniesiono wewnętrzne cła i regulacje dotyczące
handlu
Merkantylizm
1781-1785 zniesienia poddaństwa chłopów
Zniesienie pańszczyzny (ale chłopi nie dostali ziemi na
własność); po śmierci Józka II znów je przywrócono
![Page 28: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/28.jpg)
Józefinizm – polityka wobec kościoła
Likwidacja klasztorów
Majątki klasztorów przejmowało państwo
Likwidacja zgromadzeń zakonnych; zostały tylko te,
które pomagały chorym oraz te zajmujące się edukacją
zmniejszono liczbę księży w parafiach
Podporządkowano hierarchię kościelną
1781r. patent tolerancyjny; swoboda wyznaniowa
Żydzi mięli dostęp do zawodów, które wcześniej
zarezerwowane były dla chrześcijan
![Page 29: Absolutyzm oświecony w Prusach i w Austrii · PDF file1. Absolutyzm oświecony Połączenie silnego państwa, sprawnie zarządzanego z umową społeczną i przestrzeganiem praw obywateli](https://reader031.vdocuments.site/reader031/viewer/2022022002/5a7a9d4a7f8b9a05348d9815/html5/thumbnails/29.jpg)
Edukacja
Rozbudowa świeckich szkół podstawowych i
średnich
Reforma uniwersytetów; nacisk na kształcenie
urzędników