การศกษาการใหอ านาจของแอปพลเคชนเพอการเดนทางในลกษณะแบงปนในมมมองจากผขบและผโดยสาร กรณศกษา แอปพลเคชนอเบอร
โดย
นางสาวน าทพย เกดนอย
การคนควาอสระน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ)
สาขาวชาระบบสารสนเทศเพอการจดการ คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
การศกษาการใหอ านาจของแอปพลเคชนเพอการเดนทางในลกษณะแบงปนในมมมองจากผขบและผโดยสาร กรณศกษา แอปพลเคชนอเบอร
โดย
นางสาวน าทพย เกดนอย
การคนควาอสระน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ)
สาขาวชาระบบสารสนเทศเพอการจดการ คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร
THE STUDY OF AN EMPOWERMENT OF A RIDE SHARING APPLICATION FROM THE PERSPECTIVES OF DRIVERS AND PASSENGERS – A CASE STUDY OF AN UBER APPLICATION
BY
MISS NAMTHIP KURDNOI
AN INDEPENDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE PROGRAM
(MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS) MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS
FACULTY OF COMMERCE AND ACCOUNTANCY THAMMASAT UNIVERSITY
ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY
(1)
หวขอการคนควาอสระ การศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนเพอการเดนทางในลกษณะแบงปนในมมมองจากผขบ และผโดยสาร กรณศกษา แอปพลเคชนอเบอร
ชอผเขยน นางสาวน าทพย เกดนอย ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (ระบบสารสนเทศเพอการจดการ) สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย ระบบสารสนเทศเพอการจดการ
พาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ลดดาวลย แกวกตพงษ ปการศกษา 2558
บทคดยอ ปจจบนกระแสเศรษฐกจแบบแบงปน (Sharing Economy) กาลงเปนทพดถงกนในวง
กวาง และนบวามอทธพลตอการดาเนนธรกจในยคดจทลน เปนอยางยง เศรษฐกจแบบแบงปนเกดข นจากแนวคดในการรเรมทาการตลาดและการสรางรปแบบทางธรกจแบบใหม เพอชวยในการจดการทรพยากรทมอยอยางจากด ใหสามารถนามาใชประโยชนไดสงสด และเปนการเปดโอกาสในการสรางรายไดผานการแบงปนทรพยากรในการบรโภครวมกน ผานทางการใชเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยในเรองการตดตอสอสาร และเชอมโยงระหวางผทตองการจดการทรพยากรใหเกดประโยชนสงสดและผทตองการเขาถงทรพยากรไดแกสนคา และบรการ รวมกนบนแพลตฟอรมตางๆ เชน คอมพวเตอร หรออปกรณมอถอตางๆ กอใหเกดเปนชมชนเศรษฐกจแบบแบงปน
งานวจยน จดทาข นเพอศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนสาหรบเศรษฐกจแบบแบงปนทมตอผใชงานและคณภาพของแอปพลเคชนในดานตางๆ ทควรมการพฒนาเพอใหตอบโจทยความตองการใหไดมากข น ผวจยไดยกกรณศกษาของแอปพลเคชนอเบอร (Uber) แอปพลเคชนเพอเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปน ซงนาเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยในการเชอมโยงตดตอสอสารระหวางผทมรถ และผโดยสาร ใหสามารถเขาถงทรพยากร และเขามามสวนรวมเปนสวนหนงในเศรษฐกจแบบแบงปน โดยใชทฤษฏการใหอานาจในการศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนทมตอผใชงาน ผวจยทาการศกษาในรปแบบงานวจยเชงคณภาพผานการสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอรไดแก ผขบรถ และผโดยสาร และใชการอธบายในสามมตของกระบวนการใหอานาจคอ การใหอานาจดานโครงสราง การใหอานาจดานจตวทยา และการใหอานาจดานทรพยากร เพอการ
(2)
เสรมสรางโครงสรางชมชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนทแขงแรง การตอบสนองความตองการและการเขาถงการบรการ การจดการทรพยากร และการทาใหเกดความปลอดภย ของผใชงานในชมชน และใชทฤษฏตวแบบความสาเรจของระบบสารสนเทศ (Information Success Model) เพอเปนกรอบในการศกษาแนวทางในการสงเสรมคณภาพในดานตางๆ ของระบบสารสนเทศไดแก คณภาพของขอมล (Information Quality) คณภาพของระบบ (System Quality) และคณภาพการบรการ (Service Quality) เพอการตอบโจทยความตองการของผงานใหมากข น
จากการรวบรวมขอมลและวเคราะหผลการวจยพบวาแอปพลเคชนอเบอรใหอานาจกบผใชงานในการเสรมสรางโครงสรางชมชนเศรษฐกจแบบแบงปนผ านกระบวนการใหอานาจดานโครงสรางนาไปสการใหอานาจดานทรพยากร ทาใหคนในชมชนสามารถเขาถงทรพยากร และมอานาจในการจดการทรพยากรทตนเองมอย นาไปสกระบวนการในการใหอานาจดานจตวทยา ในการสรางความไววางใจในแบงปนการใชทรพยากรรวมกน เสรมสรางโครงสรางชมชน เกดความรสกปลอดภย อนใจ ลดชองวางของความรสกกดดนในการบรโภคสนคาและบรการในเศรษฐกจแบบแบงปนรวมกบผอน และในดานคณภาพของแอปพลเคชนอเบอรพบวาผใชงานท งผขบรถและผโดยสารตองการใหมการปรบปรงคณภาพของขอมล (Information Quality) ในขณะทในดานคณภาพของระบบ (System Quality) น นผใชงานทเปนผโดยสารมองวาคณภาพระบบน นดอยแลว แตกตางจากผขบรถทยงตองการใหมการปรบปรง และในดานคณภาพการบรการ (Service Quality) ทผใชงานตองการใหมการปรบปรง และรกษามาตรฐานตอไปเรอยๆ ค าส าคญ: อเบอร แอปพลเคชนเพอการเดนทางในลกษณะแบงปน การบรโภครวมกน เศรษฐกจแบบ
แบงปน การจดการทรพยากร การใหอานาจ ผใชงานแอปพลเคชน คณภาพของแอปพลเคชน การตอบสนองความตองการ
(3)
Independent Study Title THE STUDY OF AN EMPOWERMENT OF A RIDE SHARING APPLICATION FROM THE PERSPECTIVES OF DRIVERS AND PASSENGERS – A CASE STUDY OF AN UBER APPLICATION
Author Miss Namthip Kurdnoi Degree Master of Science Program
(Management Information Systems) Major Field/Faculty/University Management Information Systems
Commerce and Accountancy Thammasat University
Independent Study Advisor Asst.Prof.Dr. Ladawan Kaewkittipong Academic Years 2015
ABSTRACT
Sharing economy is an emerging concept, which has been widely discussed. The concept affects business management in this digital era. Simply speaking, it is a new form of marketing and business model which focuses on collaborative consumption. It is an economy in which people share their limited resources in order to gain mutual benefits whilst earning money from the sharing. Information Technology is a main driver in connecting those who want to leverage their resources or to access resources of others.
This research is set to study an empowerment of a ride sharing application to users and qualities of the application. Uber is employed as a case study of how IT is used to empower both drivers and passengers and thus engage them in a sharing economy. Interviews with both drivers and passengers who use Uber are conducted. The concept of empowerment is applied to explain how application can empower community in three dimensions of empowerment process; structural, psychological, and resource empowerment. In addition, Information Success Model is adopted to study the quality of the application, namely information quality, system quality, and service quality.
(4)
The research findings show that an Uber application empowers users to promote solid infrastructure of sharing economy through the process of structural empowerment to resource empowerment. When community reaches the resources and has power to manage their own resources, the process contribute to psychological empowerment to build trust and confidence to share the resource together. In consequence, the trust and confidence strengthen the community, enabling people to feel more secure and safe and filling gaps of pressure in consuming service and goods with others. In terms of application quality, the research results show that both drivers and passengers need improvement in terms of information quality and service quality. While the passengers have good attitudes of system quality, the drivers require a higher system quality. Keywords: Uber, Ride-Sharing Application, Collaborative Consumption, Sharing
Economy, Resource Management, Empowerment, Application Users, Quality of Application, Users Fulfillment
(5)
กตตกรรมประกาศ
การศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนเพอการเดนทางในลกษณะแบงปนทมตอผใชงาน ซงไดแกผขบรถ และผโดยสาร กรณศกษาอเบอรน สาเรจลลวงไปไดดวยความอนเคราะหจากอาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ลดดาวลย แกวกตพงษ ทไดเสยสละเวลาในการช แนะ ใหความชวยเหลอ ใหคาปรกษาคาแนะนา และแนวทางในการปรบปรงแกไขงานวจย มาโดยตลอด
ขอขอบคณผทใหขอมลในการเกบขอมลทกทาน ทไดเสยสละเวลา และใหขอมลทเปนประโยชนตองานวจยทาใหงานวจยออกมาสมบรณ
สดทาย ผวจยขอขอบคณ คณพอ และคณแม ทคอยใหการสนบสนน มอบโอกาสในการศกษา และกาลงใจมาโดยตลอด และขอขอบคณพๆ เพอนๆ รวมถงเจาหนาทโครงการทคอยใหกาลงใจ คาแนะนา และความชวยเหลอตลอดมา
นางสาวน าทพย เกดนอย
(6)
สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (9) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทนา 1
1.1 ทมาและความสาคญ 1 1.2 คาถามงานวจย 5 1.3 วตถประสงคของการวจย 5 1.4 ขอบเขตการวจย 5 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 6
2.1 งานวจยในอดตทเกยวของ 6 2.2 ทฤษฎและแนวคดในการทาวจย 10
2.2.1 แนวคดการบรโภครวมกน (Collaborative Consumption) 10 2.2.2 แนวคดเศรษฐกจแบบแบงปน (Sharing Economy) และเทคโนโลย 11
สารสนเทศ (Information and Communication Technology) 2.2.3 แอปพลเคชนอเบอร 13
2.2.4 ทฤษฎการใหอานาจ (Empowerment Theory) 19
(7)
2.2.4.1 การเสรมสรางโครงสรางพ นฐานชมชนทแขงแรง 19 2.2.4.2 การตอบสนองความตองการ และเขาถงการบรการ 20 2.2.4.3 ความรสกปลอดภย 20 2.2.4.4 การจดการทรพยากร 20
2.2.5 ทฤษฎตวแบบความสาเรจของระบบสารสนเทศ (Information Success Model)22
บทท 3 วธการวจย 27
3.1 กลยทธการวจย (Research Methodology) 27 3.2 การเกบรวบรวมขอมลงานวจย (Data Collection) 28 3.3 การเลอกกรณศกษาตวอยาง (Sample Selection) 35
3.3.1 การคดเลอกกลมตวอยาง 35 3.4 การวเคราะหขอมล (Data Analysis) 36
บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล 38
4.1 การวเคราะหบทบาทของแอปพลเคชนอเบอร ในมมมองของทฤษฎการใหอานาจ 38 4.1.1 การสรางเสรมโครงสรางชมชนทแขงแรง 39 4.1.2 การตอบสนองความตองการ และการเขาถงการบรการ 42 4.1.3 การจดการทรพยากร 46 4.1.4 ความรสกปลอดภย 50
4.2 สรปการใหอานาจของแอปพลเคชนอเบอรทมตอผขบรถและผโดยสาร 52 4.2.1 การใหอานาจของแอปพลเคชนเพอใหเกดการสรางโครงสรางชมชนทแขงแรง 52 4.2.2 การใหอานาจของแอปพลเคชนเพอการตอบสนองความตองการ 52
และเขาถงบรการ 4.2.3 การใหอานาจของแอปพลเคชนในการจดการทรพยากร 53 4.2.4 การใหอานาจของแอปพลเคชนในการไดรบความรสกปลอดภย 53
4.3 คณภาพของเทคโนโลยสารสนเทศตามกรอบแนวคดของ DeLone 55 and McLean IS Success Model
4.3.1 ดานคณภาพขอมล 56 4.3.1.1 มมมองของผขบรถ 56
(8)
4.3.1.2 มมมองของผโดยสาร 56 4.3.2 ดานคณภาพระบบ 56
4.3.2.1 มมมองของผขบรถ 56 4.3.2.2 มมมองของผโดยสาร 56
4.3.3 ดานคณภาพการบรการ 57 4.3.3.1 มมมองของผขบรถ 57 4.3.3.2 มมมองของผโดยสาร 57
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 60
5.1 สรปผลการวจย 60 5.2 ประโยชนทไดรบจากการทาวจย 61 5.3 ปญหาและขอจากดในการทาวจย และงานวจยตอเนองในอนาคต 61
รายการอางอง 63 ภาคผนวก
ภาคผนวก ก บนทกผลการสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอร– ผขบรถ 69 ภาคผนวก ข บนทกผลการสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอร– ผโดยสาร 82
ประวตผเขยน 94
(9)
สารบญตาราง ตารางท หนา 2.1 แสดงความเกยวของของแนวคดการบรโภครวมกนและคณลกษะของอเบอร 17 2.2 ทฤษฎและแนวคดทใชในการตอบคาถามงานวจย 25 3.1 เกณฑการพจารณากลยทธการวจย 27 3.2 กรอบคาถามการสมภาษณ 29 4.1 บทบาทของแอปพลเคชนอเบอร ในมมมองของทฤษฎการใหอานาจ 53 4.2 ประเดนในการคณภาพเทคโนโลยสารสนเทศเพอพฒนาแอปพลเคชน 58
ใหสามารถตอบสนองความตองการของผใชงานใหมากข น ก.1 ขอมลสวนตวเกยวกบกลมประชากร 69 ก.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 1-5 70 ก.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 6-10 73 ก.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 11-15 77 ก.5 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท16 80 ข.1 ขอมลสวนตวเกยวกบกลมประชากร 82 ข.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 1-5 83 ข.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 6-10 85 ข.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 11-15 89 ข.5 บทสมภาษณมมมองความคดเหนในขอคาถามท 16-17 92
(10)
สารบญภาพ ภาพท หนา 1.1 อธบายถงทมาของระบบเครอขายแบบบคคลสบคคล 2 1.2 สดสวนจากเจรญเตบโตดานรายไดเปรยบเทยบระหวางเศรษฐกจแบบแบงปน 3
กบการเชายมแบบด งเดมทจะเกดข นในป 2025 1.3 รปแบบการแลกเปลยนกนภายในเศรษฐกจแบบแบงปนผานแพลตฟอรม 4 2.1 การลงทะเบยนใชแอปพลเคชนอเบอร 14 2.2 แสดงทอยปจจบนของผใชงาน 14 2.3 แสดงฟงกชนการคานวณคาโดยสารโดยประมาณ 15 2.4 แสดงการตอบรบจากพนกงานขบรถ 15 2.5 การแจงคาโดยสารและวธการชาระคาโดยสารผานทางบตรเครดต 16 2.6 หนาจอการหารคาโดยสาร 17
2.7 กรอบงานวจยของ DeLone and McLean IS Success Model,2003 23 3.1 แสดงกลมประชากรทเปนผโดยสารและพนกงานขบรถอเบอร 35 4.1 แสดงหนาจอของฟงกชนการใหคะแนนดาวการบรการ 40 4.2 แสดงการปรมาณของรถของผขบอเบอร เพอทาการจบครถใหกบผโดยสาร 44 4.3 แสดงชองทางการชาระเงนโดยตดผานบตรเครดต 45 4.4 หนาจอแสดงการหารคาโดยสารรวมกบผรวมทางคนอน 46 4.5 แสดงหนาจอซงแสดงขอมลของพนกงานขบรถ และขอมลของรถ 47 4.6 แสดงฟงกชนการแสดงเวลาในการตดตามรถแบบ Real time 48 4.7 แสดงหนาจอของการคดคานวนคาโดยสารใหคราวๆ 49 4.8 แสดงหนาจอการกรอกขอมลเพอทาการลงทะเบยนของผโดยสาร 50 4.9 หนาจอแสดงตาแหนงปจจบนของรถในระหวางการเดนทาง 51
1
บทท 1 บทน า
1.1 ทมาและความส าคญ
การใชงานทรพยากรน นแตเดมเกดจากการใชงานของเจาของทรพยากรน นๆ เปนหลก แตภายหลงเมอเกดการเพมจานวนประชากรของผบรโภคอยางรวดเรว จงไดเกดแนวคดของระบบแบงปนทรพยากร ไมวาจะเปนรปแบบของสนคาหรอบรการ โดยไมตองถอครองหรอเปนเจาของทรพยากรน นๆ แตเพยงผเดยว (Matzler, Veider,& Kathan,2015) ปจจบนกระแสเศรษฐกจแบบแบงปน (Sharing Economy) กาลงถกพดถงในวงกวาง และมอทธพลตอการดาเนนธรกจในยคดจทลเปนอยางยง (วไลพร ทวลาภพนทอง, 2015) เศรษฐกจแบบแบงปนน เกดข นมาจากการสรางธรกจรปแบบใหมทพฒนาข นมาจากรปแบบธรกจ B2C (Business to Customer) แตกตางจากการทาการตลาดแบบเดม โดยกระจายออกไปตามประเภทของอตสาหกรรมตางๆ เปนการเพมประโยชนจากการใชทรพยากรทมอยอยางไมเพยงพอใหเกดประโยชนสงสด (Allen & Berg, 2014) เมอมการถอครองทรพยากรทไมกอใหเกดประโยชน กจะสรางการแบงปนแลกเปลยนกบผทมความตองการในทรพยากรน นๆ เพอเปนการเพมมลคาของทรพยากรทมภายใตความเชอใจและไววางใจ ซงปจจบนไมมความหมายหรอนยามของคาวาเศรษฐกจแบบแบงปนทแนนอน แตกลาวไดวาเปนรปแบบธรกจแบบหนงซงอยในลกษณะการแลกเปลยน แบงปน ตวการบรหารจดการโดยใชเทคโนโลยเพอทาใหเกดการแลกเปลยนทรพยากรตางๆ เชนสนคา หรอ บรการ ระหวางบคคลสบคคล เปนการเปดโอกาสในการสรางรายไดจากลกษณะบคคลสบคคล (Peer-to-peer) เพอเปนกระบวนการกระจายทรพยากรทมของบคคลหนงๆ ไปสบคคลอนในลกษณะของการบรโภครวมกน การบรโภครวมกน โดยทผไดรบการแบงปนจะไมสามารถครอบครองทรพยากรน นๆ ได (Allen & Berg,2014; entrepreneur,2014; Belk,2007)
2
ภาพท 1.1 อธบายถงทมาของระบบเครอขายแบบบคคลสบคคล ทมา: http://www.pwc.co.uk/issues/megatrends/collisions/sharingeconomy/how-can-established-organisations-play-to-win-in-the-sharing-economy.html
Pricewaterhouse Coopers คาดการไววาในป 2568 เศรษฐกจแบบแบงปนหลก 5 ประเภทไดแก อตสาหกรรมการทองเทยว ธรกจการเดนทางแบบแบงปน ธรกจการเงน ธรกจการจดหาบคคลเขาทางาน และธรกจบรการเพลง หรอวดโอแบบสตรมมง จะผลกดนมลคาทางการตลาดเตบโตไดถง 11 ลานลานบาท (3.35 แสนลานดอลลารสหรฐ) จากปจจบนทราวๆ 5 แสนลานบาท
3
ภาพท 1.2 สดสวนจากเจรญเตบโตดานรายไดเปรยบเทยบระหวางเศรษฐกจแบบแบงปนกบการเชายมแบบด งเดมทจะเกดข นในป 2025
ทมา: http://www.pwc.co.uk/issues/megatrends/collisions/sharingeconomy/the-sharing-economy-sizing-the-revenue-opportunity.html
โดยทระบบเศรษฐกจแบบแบงปน เตบโตข นภายใตชองทางในการตดตอสอสารทสะดวกข นระหวางบคคลสบคคลผานการใชอนเทอรเนต และสอสงคมออนไลน เปนการเตมเตมขอจากดในดานการตดตอสอสารและการตอบสนองตอผใชงาน (Chesbrough & Sacks, 2011) ในการเขาถงท งสนคาและบรการ ซงผใชงานสามารถใชงานไดงายข นผานการใหบรการบนแพลตฟอรมตางๆ เชนคอมพวเตอร แทปแลต หรอสมารทโฟน ซงการใชแอปพลเคชนผานทางสมารทโฟนมบทบาทอยางมากในการทาใหการเชอมโยงบคคลใหเกดเปนชมชน
หวใจในการทาธรกจเศรษฐกจแบบแบงปนใหประสบความสาเรจอยทสามเงอนไขคอ ความซอสตย ความเชอใจ และความจรงใจ เนองดวยประเดนเรองความไววางใจ เปนเรองททาทายสาหรบโครงสรางธรกจแบบแบงปน (Sharing Economy) น ความไววางใจจงเขาไปเกยวของกบประเดนเรองความปลอดภยมากทสด (ทวลาภพนทอง , 2015) เพราะเนองจากตองใชสนคา และบรการทเกดข นจากคนแปลกหนา ไมวาจะเปนผทขบรถมารบ คนแปลกหนาทเขามาทาหนาทเปน
4
ผโดยสาร หรอในธรกจทอย ท งผทเปดบานใหเชา และผทเขามาเชาบาน โดยทมการนาเทคโนโลยเขามาใชเพอเปนสอกลางในการเชอมโยง ตดตอสอสารระหวางคนในชมชน ในการแลกเปลยนสนคาและบรการระหวางกน ดงภาพท 1.3
ภาพท 1.3 รปแบบการแลกเปลยนกนภายในเศรษฐกจแบบแบงปนผานแพลตฟอรม ทมา: http://bmtoolbox.net/model-patterns/sharing_economy/
จากเหตการณทเกดข นน ผวจยจงมความสนใจทจะทาการศกษาผานทางการเกบขอมลโดยการสมภาษณผขบและผโดยสารทมการใชงานแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปน ซงลกษณะการใหบรการของแอปพลเคชนคอจะใหบรการในการชวยใหคนขบรถทมความสมครใจนารถสวนตวของตนเองเขามาใหบรการสามารถตดตอกบผโดยสารไดสะดวกข น ในปจจบนผมผใหบรการ 2 รายดวยกนนนคอแอปพลเคชนอเบอร และแกรบคาร (Grab Car) ผวจยไดทาการเลอกแอปพลเคชนอเบอรเปนกรณศกษาเพอตอบคาถามงานวจย “แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนใหอานาจกบผใชงานในมมมองจากผขบและผโดยสารอยางไร และควรพฒนาคณภาพในดานใดของเทคโนโลยลกษณะน เพอใหตอบโจทย ความตองการของผใชงานไดมากข น” เนองจากแอปพลเคชนอเบอรเปนแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปนรายแรกทเรมนามาใช ในกรงเทพในป 2014 ในขณะท แกรบคาร เรมใชในป 2015 และเนองดวยแอปพลเคชนอเบอรใหบรการในรปแบบเดยวคอในลกษณะของการเชอมโยงผทสมครนารถยนตสวนตวเขามาใหบรการกบบรษทซงแตกตางจากแกรบคาร ผลตภณฑภายใตแบรนดของแกรบ (Grab) ซงมการใหบรการแกรบแทกซ (GrabTaxi) ซงเปนรปแบบของการเรยกรถแทกซสาธารณะผานแอปพลเคชนซงไมตรงกบรปแบบของแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปน
5
1.2 ค าถามงานวจย
1.2.1 แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนใหอานาจกบผขบและผโดยสารอยางไร
1.2.2 แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนควรพฒนาอะไรบางใหตอบโจทยความตองการของผใชงานไดมากข น
1.3 วตถประสงคของการวจย
งานวจยน มวตถประสงคของการวจย ดงตอไปน
1.3.1 เพอศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนอเบอร ตอผขบและผนงในฐานะผใชงานแอปพลเคชน
1.3.2 เพอศกษาแนวทางในการพฒนาแอปพลเคชนการเดนทางแบบแบงปนเพมเตมเพอใหตอบโจทยความตองการของผใชงาน 1.4 ขอบเขตการวจย
การทาวจยน เปนการทาวจยกบผมสวนไดสวนเสยกบแอปพลเคชนอเบอรไดแก ผโดยสารทใชบรการรถโดยสารผานแอปพลเคชนอเบอร และพนกงานขบรถอเบอร ซงจะทาการสมภาษณในเขตพ นทกรงเทพมหานคร 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
สามารถนาขอมลสรปจากการเกบขอมลเกยวกบการใชงานแอปพลเคชนอเบอร และขอมลทไดจากการสมภาษณพนกงานขบรถ และผโดยสาร เกยวกบการใหอานาจของแอปพลเคชนและทศนคตของผใชงานมาเปนแนวทางในการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปนตวกลางในการตดตอสอสารระหวางชมชนเพอสงเสรมเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปน และการพฒนาแอปพลเคชนเพอใหตอบโจทยความตองการของผใชงานมากข น
6
บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ
2.1 งานวจยในอดตทเกยวของ
Russell Belk (2014) ไดทาการเปรยบเทยบการแบงปน และการบรโภครวมกน ทเกดข นมาในยคของอนเทอรเนต และศกษาความเปนทนยมทกาลงเตบโตข นของท งการแบงปนและการบรโภครวมกนในปจจบน โดยการยกตวอยางททาใหเหนถงเหตผลในการเตบโตข นในวธการทธรกจเหลาน ทา และเหตผลทธรกจยงใชรปแบบการดาเนนธรกจแบบเดมของการขายและการเปนเจาของ พบวาอนเทอรเนตโดยเฉพาะเวบ 2.0 นาไปสวธการใหมๆ ในการแบงปนเชนในธรกจภาพยนตรหรอ เพลง ทเปดใหมการแบงปนกนทาใหผใชงานเขาถง สนคาและบรการทพวกเขาตองการไดงาย รวดเรว และประหยดเงนยงข น
Piscicelli, Cooper, and Fisher (2015) ไดศกษาบทบาทของการบรโภครวมกน ในมมมองของการใหยม และการยมในระบบสนคา-บรการ วาคณคาของลกคามอทธพลตอการยอมรบ การนามาใช และการเผยแพรของการบรโภครวมกนอยางไร ผลการศกษาพบวา ประเพณหรอสงทาทาสบตอกนมา ความปลอดภย และอานาจ ชวยในการอธบายบทบาทของคณคาในการยอมรบการบรโภครวมกน ซงประเพณหรอสงททาสบตอกนมา (การรกษา และการคงไวซงวฒนธรรม ครอบครวหรอพธกรรมทางศาสนา) มบทบาทในทางตรงกนขามกบการบรโภครวมกน ความปลอดภย (ความปลอดภยของคนๆ หนงกบสงแวดลอม และความมนคงในสงคมทกวางขวาง) มผลเกยวของกบความเชอใจ ไวใจ กบคนอนในการบรโภครวมกน และอานาจ (อานาจผานทางการควบคมวตถ และทรพยากรสงคม) นาไปสประเดนในเรองการเปนเจาของแบบสวนตวในการเขาไปถอครองวตถ
MÖHLMANN (2015) ไดศกษาปจจยของความพงพอใจ และความเปนไปไดของการใชทางเลอกของเศรษฐกจแบบแบงปนซ า ผลการวจยพบวาบทบาทของปจจยทแตกตางของความพงพอใจกบทางเลอกการแบงปน และความเปนไปไดของการใชทางเลอกในการแบงปนอกคร งข นอยกบสองงานวจยดวยกน ในการศกษาแรก จากการสารวจผใชงานบรการการแบงปนรถทใชบรการ Car2Go พบวาปจจยในดานการประหยด ความคนเคย คณภาพในดานการบรการ และความมประโยชนมผลทางบวกกบความพงพอใจ ในการศกษาทสอง สารวจผใชงานธรกจแบบ C2C (Consumer-to-Consumer) ในการใหบรการการแบงปนทพก ธรกจแบบ C2C แสดงใหเหนถงสปจจยเชนเดยวกบในการศกษาแรก ยงกวาน นยงพบวาปจจยในดานความคนเคย และความมประโยชนยงสงผลตอความเปนไปไดในการเลอกทางเลอกในการแบงปนซ าอกดวย
7
Tussyadiah (2016) ไดศกษาปจจยของความพงพอใจของแขกทใชงานทพกแบบ Peer-to-Peer และความต งใจในการกลบมาใชงานซ าในการเดนทางทจะเกดข นในอนาคต ซงการศกษาแสดงใหเหนถงปจจยในดานความเพลดเพลน การไดรบประโยชนทางเศรษฐกจ (ประหยดเงน) ความดงดดใจของทพกอาศย มผลตอความพงพอใจของผทเขามาใชงานทพก โดยทปจจยในดานความเพลดเพลนน นมผลมากทสดกบความพงพอใจและความต งใจในการใช ของผใชงาน สงอานวยความสะดวกเปนอกหนงปจจยทสงผลตอความพงพอใจ แตไมเกยวของกบความต งใจในการใช และจากการสารวจแขกทเขาพกทมการใชงานหองสวนตว หรอไดอาศยในบาน หรออพารทเมนทแยกกบเจาของพบวา ประโยชนทางสงคมจากความพงพอใจมผลทางบวก หมายความวาการมปฏสมพนธทางสงคมกบผเปนเจาของนาไปสความพงพอใจตอผทเขามาใชงานทพกในหองสวนตว ในทางตรงกนขามประโยชนทางสงคมมผลลบตอความต งใจในใชของผใชงานทไดอาศยในบานหรออพารทเมนทท งหมด
Boehm and Staples (2004) ไดศกษาการใหอานาจในมมมองของผบรโภค และนกสงคมสงเคราะห ซงจากการวเคราะหถงผลการวจยพบวาการใหอานาจมสามสวนประกอบดวยกนไดแก อานาจในควบคม การตดสนใจดวยตวเอง และการใหอานาจระดบชมชน แตกตางกนออกไปตามกลมของผบรโภค ไดแก ครอบครวพอแมคนเดยว วนรน ผสงอาย และนกกจกรรม ในดานของอานาจในการควบคม พบวาประกอบดวย 1) อานาจในการควบคมทางกายภาพ ในการใชเทคโนโลย และอปกรณตางๆ 2) อานาจในการควบคมดานอารมณ และพฤตกรรม 3) อานาจในการควบคมขอมลและการตดสนใจ 4) อานาจในการควบคมระบบทางสงคม 5) ความสามารถของอานาจในการควบคมเวลา และการใชเวลา 6) อานาจในการควบคมในการตดตอ เชอมโยงความเปนอสระ ความเปนสวนตวของแตละบคคล และการวางแผนอานาจในการควบคม สวนในมตของการตดสนใจไดดวยตนเองอธบายไวในสมตไดแก 1) ความสอดคลองและความพยายามในกจกรรม 2) ความกลาในการรบความเสยง ตอตาน และแสดงออกในสถานการณทมความกดดน สบสน และตองด นรนตอส 3) การเรมตนและกระตอรอรน 4) ความสามารถในการแสดงออกถงความคดเหนของคนอน ซงผลการวจยยงแสดงใหเหนถงการยกระดบความเปนไปไดของการใหอานาจทจะเพมข นไดโดย การเชอมโยงการขยายบรเวณ ประชากร ระหวางกลมทมความคลายคลงกนใหมากข น
Adamson and Bromiley (2015) ไดศกษาประเดนในเรองของชองวางในการนาไปใช ของนโยบายไมไดนาไปสแนวทางการปฏบตของการใหอานาจระดบชมชนทแทจรง ซงงานวจยน ไดสบคนหาการใหอานาจระดบชมชน และผลกระทบทเกดจากผใหบรการนาไปสโครงการทสรางข นมาเพอเปาหมายในการใหอานาจคนในชมชนทองถน (Community First Programme) ใน Wales โดยการพจารณาความเปนไปไดของการใหอานาจระดบชมชนนนคอ ความพยายาม และความสามารถของสมาชกในชมชน ในการเขาไปมสวนในกระบวนการ ผลงานวจยพบวาความรวมมอท งหมดสามารถพสจนไดจากความสามารถในการจดการลาดบกอนหลง ในการพฒนาแผนกจกรรม ซงสมาชกใน
8
ชมชนน นมความพยายามในการใหความรวมมอถาพวกเขาเชอวาการกระทาน นๆ จะสรางความเปลยนแปลงทมความหมายและจบตองได
Ling, Pan, Ractham, and Kaewkittipong (2015) ไดศกษาการใหอานาจของระบบสารสนเทศตอการใหอานาจระดบชมชนในการตอบสนองตอเหตการณน าทวมในประเทศไทย จากการแสดงใหเหนวาสอสงคมออนไลนใหอานาจกบชมชนไดอยางไรจากการอธบายผานกระบวนการการใหอานาจในสามมต ไดแก การใหอานาจดานโครงสราง ดานจตวทยา และดานทรพยากร เพอทจะไดรบความรวมมอจากชมชน การแบงปนการเปนตวตน การควบคมความรวมมอ ในชมชน ผลการศกษาพบวาในสวนแรกสอสงคมออนไลนมบทบาทในการใหอานาจททาใหชมชนไดรบความรวมมอจากชมชน การแบงปนการเปนตวตน และการควบคมความรวมมอ ทแสดงออกใหเหนวาระบบสารสนเทศสามารถถกนาเขามาชวยแกปญหาทางสงคมได เชนการจดการภยพบต และสวนทสองพบวากระบวนการการใหอานาจโดยการใหสอสงคมออนไลนเปนตวกลางของโครงสรางทเขาชวยใหชมชนไดรบความรวมมอผานการทางานรวมกนของการใหอานาจทางดานโครงสรางและการใหอานาจดานทรพยากร และการทชมชนไดรบการแบงปนการเปนตวตนผานการทางานรวมกนของการใหอานาจดานจตวทยา และการใหอานาจดานโครงสราง และสดทายการทชมชนไดรบการควบคมดานความรวมมอผานการทางานรวมกนของการใหอานาจดานทรพยากร และการใหอานาจดานจตวทยา
Hsu, Chang, Chu, and Lee (2014) ไดศกษาปจจยความต งใจในการซ อซ า ในกลมของผซ อของออนไลนโดยอธบายโดยใชกรอบแนวคดทฤษฏตวแบบความประสบความสาเรจของการใชเทคโนโลยของ DeLone และ McLean ผลการวจยช ใหเหนวาความพงพอใจกบเวบไซต และความพงพอใจกบผขายมผลตอความต งใจในการซ อซ า อกท งการรบรคณภาพของเวบไซตมผลตอการซ อซ าดวย ซงในดานคณภาพขอมลจะตองมการจดการดานขอมลทเปนประโยชน เกยวกบผลตภณฑ และข นตอนตางของธรกจในเวบไซตเพอทจะเพมคณภาพขอมล สวนของคณภาพการบรการน นจะตองเพมการบรการทดตลอดข นตอนของการตดตอธรกจท งหมดใหกบกลมลกคาททาการซ อผานทางเวบไซตมอบการบรการหลงการขายทมประสทธภาพดวย โดยการทพนกงานทใหบรการลกคาน นจะตองรบฟงคาตชม และตอบคาถามของลกคาได และในดานคณภาพระบบน นเวบไซตจะตองมการจดการโดยการมอบฟงกชนการทางานทเปนประโยชน และอานวยความสะดวกตอการทาธรกรรมออนไลน
Tam and Oliveira (2015) ไดศกษาถงผลกระทบของ M-Banking ซงขยายมาจากแอปพลเคชนการทาการคาขายบนอปกรณมอถอ กบการดาเนนงานของบคคล ทมผลเปนอยางมากกบการพฒนาการใหความสนใจของผใชงาน และความพงพอใจของผใชงาน ผลการวจยพบวาการใชงาน M-Banking น นอธบายไดโดยคณภาพของระบบ คณภาพขอมล และคณภาพการบรการ ในดาน
9
คณภาพของระบบน น M-Banking มความงายในการใชงาน อนญาตใหหาขอมลทตองการคนหา มโครงสรางทด ในดานคณภาพของขอมล M-Banking ใหขอมลทเปนประโยชน สามารถเขาใจได นาสนใจ เชอถอได ครบถวน และทนสมย ในดานของคณภาพการบรการ M-Banking มความพยายามทจะใหความชวยเหลอเมอตองการ ใหความสนใจเปนรายบคคล ตอบสนองใหบรการไดตามระยะเวลาทสญญาไว ตอบคาถามแกปญหาดวยความรทมอยได
Lee and Kwon (2014) ทาการศกษาปจจยของการใหบรการแอปพลเคชน และความสมพนธทมตอองคกร ตอความสาเรจในธรกจขนาดกลางและขนาดเลก ซงผลจากวจยพบวาในดานคณภาพของขอมล แอปพลเคชนน นใหขอมลทมความแมนยา และเพยงพอตอการใชงาน ในดานคณภาพของระบบพบวา ระยะเวลาในการเรยกใชงานน นมความเหมาะสม ทางานไดด และสามารถเขาถงไดเมอไหรกตามทตองการใชงาน และในสวนของของคณภาพในดานการบรการน น แอปพลเคชนมความพรอมตอการใชงาน สามารถใหบรการไดในระยะเวลาทสญญาไว และมความสามารถในการตอบคาถามของบรษทได
Legner, Urbach, and Nolte (2016) ไดทาการศกษาเพอทาความเขาใจเกยวกบความสาเรจของแอปพลเคชนเพอธรกจบนอปกรณมอถอ และการออกแบบแอปพลเคชนตามแนวคดทฤษฏ โดยการเกบขอมลจาก DEKRA Automotive ซงเปนแอปพลเคชนใหบรการในภาคสวนยานยนตร ซงผลงานวจยพบวา ในสวนของคณภาพระบบ แอปพลเคชนทาใหงายตอการเขาถง อนญาตใหเขาถงขอมลไดอยางงาย มองคประกอบทด งายตอการใชงาน และใหฟงกชนตามทตองการ ในสวนของคณภาพขอมล แอปพลเคชนใหขอมลทเปนประโยชน สามารถเขาใจได และขอมลมความทนสมย ในดานคณภาพการบรการ แอปพลเคชนมอบความต งใจทจะใหความชวยเหลอ มความมงมนในการชวยแกปญหาทพบ ใหการบรการไดในระยะเวลาทไดสญญาไว และมความรทจะตอบคาถามทมความของใจ
จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบการใชงานแอปพลเคชนเศรษฐกจแบบแบงปน พบวางานวจยสวนใหญศกษาแคในมมมองของเศรษฐกจแบบแบงปน หรอการบรโภครวมกนเทาน น ซงการศกษาสวนใหญจะเปนมมมองปจจยของการเขาไปมสวนในเศรษฐกจแบบแบงปน และบทบาทของการบรโภครวมกน โดยการกลาวถงประโยชน ความสามารถในการใชทรพยากร และการสรางความพงพอใจใหกบชมชน ผานทางการมปฏสมพนธทดตอกน การสรางความปลอดภย และความเชอถอไวใจ (Belk,2014; Piscicelli et al., 2015; MÖHLMANN 2015; Tussyadiah, 2016) เชน Tussyadiah (2016) มงเนนไปทการสรางประสบการณในการอยรวมกนระหวางผทใหเชาพ นทหองพก กบผเขามาใชงานคอการสรางความเพลดเพลน โดยการมปฏสมพนธทด และการใหบรการหองพกทนาดงดดใจ เชนเดยวกนกบ MÖHLMANN (2015) ทมงเนนไปทการบรการการแบงปนรถยนต และหองพก ซงกพบวาการประหยด ความคนเคย คณภาพการบรการ ความมประโยชนมผล
10
ตอการเขามาใชทางเลอกเศรษฐกจแบบแบงปน และ Belk (2014) ทศกษาพบวาปจจยทนาไปสการบรโภครวมกนไดแก ความปลอดภย ความประหยด ความคนเคย การมปฏสมพนธโดยผานเทคโนโลยเวบ 2.0 ในมมมองของผวจยมความคดเหนวางานวจยทไดยกตวอยางมาเบ องตนน นจะเปนมมมองของการศกษาการเขาใชการบรโภครวมกนหรอเศรษฐกจแบบแบงปน โดยไดยกตวอยางไปในธรกจในลกษณะใกลเคยงกนคอการแบงปนรถยนต และการแบงปนทพก และมงานวจยสวนนอยทพดถงการนาเทคโนโลยสารสนเทศเขามาใชงานกบการบรการเศรษฐกจแบบแบงปน ซงเขามามบทบาทเปนตวกลางในการทาหนาทเปนสงทชวยอานวยความสะดวกใหกบการแบงปน (Belk, 2014) ดงน นผวจยจงสนใจศกษาถงบทบาททเทคโนโลยสารสนเทศเขาไปชวยทาใหการตดตอสอสารภายในชมชนสะดวกข น โดยการใชตวอยางของแอปพลเคชนเพอเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนมาเปนกรณศกษา
2.2 ทฤษฎและแนวคดในการท าวจย
2.2.1 แนวคดการบรโภครวมกน (Collaborative Consumption) แนวคดการบรโภครวมกนเปนการแสดงออกถงรปแบบทางสงคมและเศรษฐกจ
ทเกดข นในลกษณะของการแบงปน การเชา การมอบของขวญ การแลกเปลยน การยมและการใหยม (Botsman & Rogers, 2010) เปนพฤตกรรมของการแสดงออกถงการเหนแกประโยชนของผอนเปนหลก ไดแก ความสะดวกสบาย ความมมารยาท ความมน าใจตอผอน (Fine, 1980) โครงสรางของกจกรรมทสนบสนนชมชน สงผลตอบคคลทวไปท งหมด ไมวาจะเปนครอบครว เพอน หรอคนแปลกหนา ท งในชวตประจาวนและในการสรางสภาวะแวดลอมภายใตกจกรรมของผบรโภคทเกดข น (Felson & Spaeth, 1978) เชนการใหเพอน หรอคนรจกนงรถของตนเองกลบบานดวยกน แลวเกดการแบงปนการชาระคาใชจายตางๆ เชน คาน ามน เปนตน หรอการสงมอบสงอนใหเพอเปนการตอบแทนน าใจ MÖHLMANN, 2015 ไดศกษาถงการเลอกใชรปแบบของการแบงปนพบวา ความมประโยชน ความเชอ การประหยดคาใชจาย และความคนเคย เปนสวนสาคญทมผลกบความพงพอใจของผทเลอกทางเลอกการแบงปน
กจกรรมทเกดข น มาจากเหตผลในการแสวงหาการใชประโยชนจากทรพยากร (สนคาและบรการ) ทมอยใหเกดประโยชนสงสด โดยทสามารถประหยดตนทน และลดคาใชจายทางธรกรรมตางๆ ทเกดข น ถงแมวาจะเกดผลดมากมาย แตภายใตแนวคดการบรโภครวมกนน น หากไมไดรบการรวมมอทด เชนการมบคคลหนงทกาลงบรโภคสนคาหรอบรการรวมกนกบผอนอย แลวไมทาการแบงปนการชาระคาใชจาย ทาใหเกดความไมพอใจ เกดความรสกเอาเปรยบ หรอไมไววางใจกนของคนในชมชน ดงน นความสามารถในการรวมมอกนของผมสวนรวมในแนวคดการบรโภครวมกน จงตองมการสอสารทด หรอการสรางความเชอถอรวมกน (Mohlmann, 2015) กญแจสาคญในการ
11
สรางชมชนทเขมแขงคอการมปฏสมพนธ ประกอบไปดวยการยอมรบความคดเหนของผอน และความเชอใจตอผอน (Coleman, 1990; Putnam, 1993; Walzer, 1997) ความเชอใจเปนสงทนามาใชเชอมโยงกบแนวคดรเรมในการเขาไปมสวนรวมในการบรโภครวมกนของผคนในชมชน (Botsman & Rogers, 2010; Owyang et al., 2014) การมปฏสมพนธซ าๆ จาเปนตอการทาใหการรวมมอเพอสรางความสมพนธอนดทเกดข นในระหวางการแบงปน เปนความรวมมอในลกษณะของความเปนคนภายในครอบครวมากกวา บคคลแปลกหนา ทาใหตองมความเชอมนในตวบคคลสง หรอเกดข นจากความสมพนธสวนตว เชนมาจากเพอน (Lamberton, 2016) ยงกวาน น Piscicelli, Cooper, and Fisher (2015) ยงพบวาความปลอดภย สมพนธโดยตรงตอความไววางใจ และความเชอถอทมตอบคคลอนในการสรางการบรโภครวมกน เนองจากการบรโภครวมกนเปนกรอบแนวคดทมาจากการเชอมโยงทางสงคม และการมปฏสมพนธระหวางคนแปลกหนา ดงน นเพอสรางความปลอดภย ความเชอใจเปนเหมอนสงขบเคลอนสาหรบการสรางความรสกถงความเปนเพอนบาน และความคนเคยในกบชมชนทองถน
2.2.2 แนวคด เศรษฐกจแบบแบ งปน (Sharing Economy) และเทคโนโลยสารสนเทศ (Information and Communication Technology)
ธรกจแบบแบงปน เปนลกษณะของรปแบบธรกจทข นกบการแลกเปลยน การขาย หรอใหเชา โดยเปนบรการทใหเขาถงความเปนเจาของ ไมใชแคเพยงบรโภคทรพยากรทมใหหมดไป แตเปนการนามาบรโภคใหเกดประโยชนสงสด คมคาและเทาเทยมทสด โดยมรปแบบธรกจน นมอย 3 รปแบบทแตกตางกนออกไปคอ ธรกจสผบรโภค (B2C) บคคลสบคคล (P2P) และธรกจสธรกจ (B2B) (Botsman, 2013) แตในงานวจยน จะมงความสนใจไปทรปแบบในลกษณะของบคคลสบคคล (P2P) ซงเปนลกษณะของการลดคนกลาง ทาใหสามารถเขาถงสนคาและบรการของผอนทเราตองการไดโดยตรง (Andruss, 2015) Hamari, Sjöklint, and Ukkonen (2015) พบวาปจจยของความยงยนของธรกจแบบแบงปน คอความเพลดเพลนในการบรโภค และเศรษฐกจสงผลอยางเปนประโยชนใหกบพฤตกรรมความต งใจทจะเขามามสวนใน รปแบบการแบงปนแบบบคคลสบคคลหรอ P2P และใหคานยามอยางเปนทางการของการบรโภครวมกนวาเปนเหมอนกจกรรมทเกดข นโดยใชพ นฐานของ P2P ในการรบ และการให หรอการแบงปนการเขาถงสนคาและบรการ ผานการประสานงานโดยการใช บรการออนไลน
การเตบโตของเศรษฐกจแบบแบงปนน นถกเตมเตมดวยอนเทอรเนต และสอกลางทางสงคม หรอเรยกไดอกชอหนงวาธรกจเศรษฐกจแบบแบงปน เปนการดาเนนงานในรปแบบระบบธรกจทแตกตางจากเดมโดยใชรปแบบทาใหผบรโภคไดพบกนตวตอตวเพอทจะแจกจายความสามารถในการเขาถงทรพยากรของผอนได (Tussyadiah, 2015) ความสามารถในการตดตอสอสาร ระหวางกลมคนตางๆ เปนปจจยทเปนกญแจของกจกรรมทเกดข นรวมกน (Morgan
12
and Hunt, 1994) โดยไปทกระบวนการผสมผสานดจทลเทคโนโลยเขามาใชอยางตอเนองในโครงสรางทางเทคนคทเกยวของกบเศรษฐกจแบบแบงปน (Daunoriene et al., 2015; Botsman & Roger, 2010; Martin, 2016) เทคโนโลยอนเทอรเนตไดลดคาดาเนนการทางธรกจ และชวยลดระยะทางในการตดตอสอสาร (Slee, 2013)
เทคโนโลยสารสนเทศยกระดบเครอขาย และการบรการแบบกลมเมฆ เปดโอกาสใหผคนไดเขาถงทรพยากรทพวกเขาตองการ และเชอมโยงใหคนเขากบทรพยากรใหงายและสะดวกข นผานการคลกเพยงคร งเดยว (Posen, 2015) กจกรรมการไดรบ การให และการแบงปนในการเขาถงสนคาและบรการทเกดข นกบรปแบบบคคลสบคคล เกดข นจากการตดตอสอสารกนบนบรการออนไลน (Hamari et al., 2015) โดยใชเทคโนโลย และนวตกรรมเปนสอกลางของเศรษฐกจแบบแบงปน ทมงใหความสนใจไปทการหาวธในการเขาถงสงตางๆ ใหงายและรวดเรวข น (Kapoor, 2014) จากกรณศกษาในงานวจยทเลอกแอปพลเคชนอเบอร ซงเปนแอปพลเคชนมอถอทเชอมตอระหวางผทมยานพาหนะเขากบผโดยสาร ในวธการทสะดวกสบายและมประสทธภาพ การเชอมตอผานทางสมารทโฟนทาใหผคนสามารถเสนอ และเรยกรองการเดนทางไดเมอไหรกตามทพวกเขาตองการ หรอทไหนกตามทพวกเขาตองการ จากการแบงปนดานการขบขอยางมประสทธภาพ (Yousaf et al.,2014) Botsman, 2015 ไดกลาวถงการขามผานแตละภาคสวน หรอกลมทางเศรษฐกจ อานาจทเคลอนทออกจากสถาบนใหญ กลายเปนศนยกลางไปสเครอขายของบคคลและชมชน นนคอผทมอานาจในทรพยสน การใหอานาจทเทาเทยมทเปนตวขบเคลอนสาคญเรมจากการไดรบประสบการณ ของสงคมของผบรโภคทอยนง สการมบทบาทมากข น
รปแบบธรกจแบบแบงปนน นจะเกดข นมาเปนเวลามากกวา 10 ปแลว แตปจจบนจะเหนไดวาเทคโนโลยสารสนเทศเขาไปมบทบาทอยางมากในการทาใหการตดตอสอสาร และการสรางความรวมมอกนอยางมประสทธภาพ หลากหลายงานวจยทพดถงการเขาไปมบทบาทของเทคโนโลยสารสนเทศทชวยในการขบเคลอนการทางานภายใตแนวคดการบรโภครวมกน หรอเศรษฐกจแบบแบงปน เพอทจะเอ อใหคนในชมชนสามารถเขาถงซงทรพยากรรวมกนไดงาย สะดวก และรวดเรวข น (Botman&Roger,2010) การนา Web Technology และ Mobile Technology มาใชเปนตวกลางในการเชอมโยงผทเปนเจาของทรพยสนแตละคนใหสามารถใชทรพยากรไดอยางเหมาะภายใตรปแบบธรกจบคคลสบคคล (P2P) (Cohen &Kietzmann,2014) ในการสรางความเตบโตดานการรบรของผบรโภค การเพมจานวนของเครอขายชมชนการบรโภครวมกนผานทางระบบปฏบตการออนไลน (Hamari et al., 2015) กลาวคอระบบน ทาใหกลมคนสามารถเขามามสวนในกจกรรมทางเศรษฐกจรปแบบน ไดเทาทไมเคยเกดข นมากอน
เทคโนโลยน ยงถกนาไปประยกตใชโดยผคาและเครอขายชมชนระดบทองถนหรอคนทวไป เพอทใชในการเสาะแสวงหาการไดมาซงความตองการทแตกตางกน (Martin et al.,2015)
13
ครอบคลมถงสกลมนวตกรรมคอ ระบบการแบงปนการจดหาทอย การแบงปนการขบขหรอพาหนะ ตลาดการจางงานแบบบคคลสบคคล และการหมนเวยนทรพยากรแบบบคคลสบคคล ท งสกลมน เปนระบบทางนวตกรรมทข นอยกบเทคโนโลยสารสนเทศ ยกระดบ เปลยนรปแบบพฤตกรรมของผบรโภคและคนทางาน ใหไดใชประโยชนจากทรพยากรตางๆ เชนทรพยสน เวลา และทกษะตางๆ เพอสรางเปนรายได ใหเกดประโยชนสงสดจากการใชงานทรพยากร (Martin, 2016) ความแพรหลายของการใช Mobile Technology น นยงสนบสนนกจกรรมทางการบรโภค โดยการดแลพฤตกรรมผคนโดยอตโนมต และแนะนาแนวทางการปรบปรงทเปนไปได ความคดน เปนระบบทใชการวเคราะหขอมลทมความเคลอนไหว เพอชวยในการวเคราะหหาโอกาสสาหรบการแบงปนรถ หรอการขบข อกท งยงแสดงถงความเปนไปได หรอแนวทางในการลดประเดนทเกยวของดานการจราจร (Bicocchi & Mamei, 2014) ดงน นผทาการวจยไดยกเอากรณศกษาของแอปพลเคชนอเบอร ซงเปนแอปพลเคชนทใหผใชงานสามารถทาธรกรรมไดผานทางอนเทอรเนต ทเขามาชวยเชอมโยงระหวางบคคลทมความตองการบรโภครวมกน 2 กลมใหเกดความกระตอรอรนในการแบงปนทรพยากรซงกนและกน (Matzler, Veider, & Kathan, 2015)
2.2.3 แอปพลเคชนอเบอร อเบอร เปนแอปพลเคชนทใหบรการเกยวกบธรกจในรปแบบการแบงปนการขบข
(Ride Sharing) ทเกดข นมาจากการสมครเขามาทางานของผทมรถตามเงอนไขการใหบรการของอเบอร และเวลาทเหลอหลงจากทางานประจา สามารถสมครเขามาเปน Partner กบอเบอร โดยใชแอปพลเคชนเปนสอในการตดตอสอสารระหวางพนกงานขบรถกบผโดยสาร ซงผทจะทาการใชงานแอปพลเคชนน น จาเปนตองอปกรณทสามารถเชอมตอกบอนเทอรเนต เชน สมารทโฟน เครองแทบเลต เปนตน ซงสามารถทาการตดต งแอปพลเคชนไวบนเครองได โดยอเบอรจะทาหนาทเปนตวกลาง ในการตดตอสอสาร พดคย หรอจบคเพอใหเกดการบรการระหวางเจาของรถ และผโดยสาร โดยหนาจอซงแสดงถงคณลกษณะการทางานของแอปพลเคชนอเบอรเปนดงน
14
ภาพท 2.1 การลงทะเบยนใชแอปพลเคชนอเบอร
การใชงานแอปพลเคชนอเบอร น นเรมจากการลงทะเบยนโดยใชขอมลซงเปนชอ อเมล เบอรโทรศพททตดตอได และการลงทะเบยนหมายเลขบตรเครดต เพอใชในการชาระเงน
ภาพท 2.2 แสดงทอยปจจบนของผใชงาน
15
เมอทาการลงทะเบยนเขาใชงานแอปพลเคชนอเบอร แลวหนาตอมาจะเปนการแสดงทอยปจจบนของผใชงาน (ผโดยสาร) ผานทางระบบ GPS ของแอปพลเคชนเพอใหพนกงานขบรถสามารถทราบถงตาแหนงของผโดยสาร และผโดยสารกจะสามารถทราบถงตาแหนงพนกงานขบรถดวยเชนกนผานรปรถบนหนาจอแอปพลเคชน ผโดยสารสามารถกาหนดสถานท ทผโดยสารตองการจะไปได โดยสามารถตรวจสอบคาโดยสารโดยประมาณไดโดยการกดปม Fare Estimate (ภาพท 2.3) บนแอปพลเคชน
ภาพท 2.3 แสดงฟงกชนการคานวณคาโดยสารโดยประมาณ ทมา: http://aiwa.bloggang.com
ภาพท 2.4 แสดงการตอบรบจากพนกงานขบรถ ทมา: http://aiwa.bloggang.com
16
ผโดยสารสามารถกดเรยกรถโดยสารไดผานปม Request Pickup Here บนหนาจอแอปพลเคชน จากน นแอปพลเคชนจะหาคบขบรถให โดยจะแสดงผลเปนชอ รปภาพ รนและยหอของรถ และเลขทะเบยนรถ และคะแนนดาวความพงพอใจ แอปพลเคชนยงบอกถงเวลาโดยประมานทรถจะมาถง โดยข นตอนน ผโดยสารสามารถเลอกไดวาจะรบการบรการจากพนกงานคนขบรถน นๆ หรอไม เมอผโดยสารตกลงรบการบรการจากพนกงานขบรถแลว ผโดยสารสามารถตดตามตาแหนงของรถไดบนแผนท โดยทแอปพลเคชนจะสงขอความซงแสดงชอพนกงานขบรถพรอมท งดาวทแสดงถงความพงพอใจจากผโดยสารคนอน มาเพอยนยนความถกตองอกคร งหนง และเวลาทใชในการเดนทางมารบ และจะแสดงขอความอกคร งเมอรถมาถง
ภาพท 2.5 การแจงคาโดยสารและวธการชาระคาโดยสารผานทางบตรเครดต
ทมา: http://aiwa.bloggang.com
เมอการเดนทางส นสดลง แอปพลเคชนจะแสดงคาบรการ ผโดยสารสามารถ
ชาระคาบรการไดโดยการชาระผานบตรเครดตทไดทาการลงทะเบยนไวกบแอปพลเคชน จากน นแอปพลเคชนจะทาการสงใบเสรจตอบรบคาบรการทไดชาระมาทางอเมลทไดลงทะเบยนไว และกาหนดใหผ โดยสารใหคะแนนการบรการกบพนกงานขบรถ รวมถงผสามารถสามารถตชม หรอแสดงขอเสนอแนะไดในข นตอนการใหคะแนนการบรการน เชนเดยวกบพนกงานขบรถ ซงเมอการเดนทางส นสดลง พนกงานขบรถตองใหคะแนนกบผโดยสารดวยเชนกน
17
ภาพท 2.6 หนาจอการหารคาโดยสาร
อกหนงการบรการกรณทผโดยสารมเพอนรวมทาง ผโดยสารท งหมดสามารถกาหนดใหแอปพลเคชนทาการหารคาโดยสารกบผรวมทางไดคนอนได โดยแตละคนสามารถชาระคาโดยสารไดโดยการตดผานบตรเครดต โดยไมตองมาจายเงนคนยอนหลง หรอตดเงนกน
เพอทจะศกษาถงความเกยวของเชอมโยงกนของคณลกษณะของแอปพลเคชนอเบอรกบแนวคดการบรโภครวมกน ผทาการวจยจงไดจบคคณลกษณะของแอปพลเคชน กบแนวคดการบรโภครวมกนโดยอางองจากการทบทวนวรรณกรรมทผานมา ไดเปนตารางท 2.1 ดงน
ตารางท 2.1 แสดงความเกยวของของแนวคดการบรโภครวมกนและคณลกษณะของอเบอร
แนวคดการบรโภครวมกน คณลกษณะของอเบอร โครงสรางของกจกรรมทสนบสนนชมชน สงผลตอบคคลทวไปท งหมด ไมวาจะเปนครอบครว เพอน หรอคนแปลกหนา ในชวตประจาวน ในการสรางสภาวะแวดลอมภายใตกจกรรมของผบรโภคทเกดข น (Felson & Spaeth, 1978)
การนารถสวนตวมาสมครเปน Partner กบอเบอร
การทผโดยสารดาวนโหลด และมการเรยกรถอเบอรผานแอปพลเคชนอเบอร
18
ตารางท 2.1 แสดงความเกยวของของแนวคดการบรโภครวมกนและคณลกษณะของอเบอร (ตอ)
แนวคดการบรโภครวมกน คณลกษณะของอเบอร ความมประโยชน ความเชอ การประหยดคาใชจาย และความคนเคย เปนสวนสาคญทมผลกบความพงพอใจของผทเลอกทางเลอกการแบงปน (MÖHLMANN, 2015)
การมารบทแนนอนของอเบอร
การแสดงผลของเวลาในการมาถง
การประเมนคาโดยสารจากตาแหนงในการรบสง
การรบชาระเงนคาโดยสารผานทางบตรเครดตทไดทาการลงทะเบยนไว
ความสะดวกในการแบงชาระคาโดยสารกบเพอนรวมเดนทาง โดยการหารแลวตดผานบตรเครดตของแตละคน
การแสดงแผนทเสนทางเพอชวยในการนาทางใหกบผขบรถ
การมปฏสมพนธเปนกญแจสาคญในการสรางชมชน ประกอบดวยการยอมรบความคดเหนของผอน และความเชอใจตอผอน (Coleman,1990; Putnam,1993; Walzer,1997)
การพดคยหรอตดตอระหวางพนกงานขบรถและผโดยสารผานทางการสงขอความ หรอการโทรศพท
การใหคะแนนการบรการท งกบผโดยสารใหพนกงานขบรถ และพนกงานขบรถใหกบผโดยสาร
ความรวมมอในลกษณะของความเปนคนภายในครอบครวมากกวาภายนอกจงตองมความเชอมนในตวบคคลสง (Lamberton, 2016)
การเลอกทจะรบหรอปฏเสธการบรการจากผโดยสาร
การลงทะเบยนโดยใชขอมลชอ รปภาพ เบอรโทรศพทสวนตว อเมล และหมายเลขบตรเครดตของผโดยสาร
การนาขอมลสวนตวของพนกงานขบรถพรอมขอมลการจดทะเบยนรถ ไปสมครเขาเปน Partner กบอเบอร
ความปลอดภย สมพนธตอความไววางใจ และความเชอถอคนอนในการสรางการบรโภครวมกน (Piscicelli et al., 2015)
สามารถตดตามขอมลของพนกงานขบรถ และผโดยสารไดภายหลง
การแสดงตาแหนงของผโดยสาร และพนกงานขบรถผานทางระบบ GPS ในแอปพลเคชน
19
2.2.4 ทฤษฎการใหอ านาจ (Empowerment Theory) การใหอานาจไดถกนามาใชเปนแนวทางในการทางานและการศกษาในหลาย
สาขาวชาดวยกน เชนจตวทยาชมชน การจดการ ทฤษฎทางการเมอง งานสงคมสงเคราะห การศกษา วชาสขศกษา และสงคมวทยา (Hur,2006) แนวคดการใหอานาจ อธบายถงกระบวนการของการเกดความเปลยนแปลง (Cornell Empowerment Group,1989) ท งน มผใหความหมายของการใหอานาจไวดงน
Rappaport, 1987 ไดใหคาจากดความไววา การใหอานาจน นถายทอดไปยงท งการรบรเกยวกบการควบคมหรอการมอทธพลตอตนเอง อกท งยงเกยวของกบอทธพลทางสงคมทเปนอย พลงทางการเมอง และสทธ
Zimmerman, 2000 กลาววาการใหอานาจน น เปนการทแตละบคคลและองคกรมปฏสมพนธตอกนเพอทจะเตมเตมความตองการและความกงวลพ นฐาน ผานสงคมการเมอง และกลไกความเปลยนแปลงทางสงคม ท งน เพอตอบรบกบสงทคกคามและมผลตอคณภาพชวต
Wallerstein & Bernstein, 1988 ไดใหความหมายไววาเปนกระบวนการทางสงคม ทสงเสรมใหบคคล องคกร และชมชน สามารถควบคมตนเอง หรอมความสามารถในการเลอกและกาหนดอนาคตของตนเอง ชมชน และสงคม
Minkler, 1990 กลาววาเปนกระบวนการทบคคลและชมชนสามารถรบเอาอานาจ และแสดงออกในการเปลยนแปลงชวต และสงแวดลอมของพวกเขาไดอยางมประสทธภาพ
จากการทบทวนความหมายของการใหอานาจ ผวจยจงจะมงเนนไปทการใหอานาจระดบชมชน จากคากลาวของ Rappaport,1987 วาการใหอานาจน นเปนกระบวนการ กลาวคอเปนกลไกทผคน องคกร และชมชนไดรบอานาจในการควบคมเหตการณตางๆ ท งน เพอทจะทาความเขาวาแอปพลเคชนอเบอรใหอานาจกบผใชงานไดแกผขบรถและผโดยสารอยางไร จะตองเขาใจถงผลลพธทไดจากการใหอานาจและกระบวนการทเกดข นกอน โดยผลลพธสามารถวดตามเกณฑอางองจาก Reininger, 1994 ดงน
2.2.4.1 การเสรมสรางโครงสรางพ นฐานชมชนทแขงแรง ชมชนตองมโครงสรางพ นฐานทมประสทธภาพ ซงระบบโครงสรา ง
พ นฐานตองประกอบไปดวยความตองการพ นฐานเชน สงอานวยความสะดวกตางๆ ท งในดานระบบการคมนาคม สขภาพพ นฐาน การศกษา สนทนาการ หรอสงอานวยความสะดวกอนท งในดานอปกรณ และการบรการ เพอการเขาถงชมชนทเกดข น สนบสนน สงผลตอบคคลทวไปท งหมด ไมวาจะเปนครอบครว เพอน หรอคนแปลกหนา ในชวตประจาวน ในการสรางสภาวะแวดลอมภายใตกจกรรมของผบรโภคทเกดข น (Felson & Spaeth, 1978)
20
2.2.4.2 การตอบสนองความตองการ และเขาถงการบรการ ในชมชนทไดรบการใหอานาจน น การบรการตางๆ ถกสงตอเปนรปแบบ
ทไปสงเสรมการมอานาจตอคนในชมชน และทาใหแนใจวาพวกเขาเหลาน นไดรบการบรการทตองการอยางถกตองเหมาะสม และเตมเตมความตองการของแตละคนเพอทจะสรางคณคาใหกบตนเอง
2.2.4.3 ความรสกปลอดภย ชมชนทไมไดรบการใหอานาจจะมสวนในความรสกกลว กลาวคอไมไดรบ
การรกษาความปลอดภยทถกตองเหมาะสม แตหากชมชนไดรบการใหอานาจในเรองความปลอดภยแลว บคคล กลม หรอองคกรจะมความอสระ มความกลาในการทากจกรรม การงานตางๆ รวมกบผอนภายในชมชน และชมชนจะสามารถขยายหรอเตบโตข นหากคนในชมชนมความรสกปลอดภย
2.2.4.4 การจดการทรพยากร ความพยายามอยางตอเนองถงแมวาชมชนจะเขาถงเปาหมายแลว
ทรพยากรและการเมองยงจะเปนสวนสาคญท งกบกระบวนการและผลลพธของการใหอานาจ กระบวนการการใหอานาจระดบชมชนน น Ling, Pan, Ractham, and
Kaewkitipong (2015) ไดใชการอธบายกระบวนทเทคโนโลยสารสนเทศ (สอสงคมออนไลน) ใหอานาจกบชมชนทนาไปสผลลพธไวใน 3 มตไดแกการใหอานาจทางโครงสราง การใหอานาจทางจตวทยา และการใหอานาจทางทรพยากร
(1) การใหอานาจทางโครงสราง เปนกระบวนการทมงเนนการทาใหปจจยแวดลอมภายนอกทเปนจรง เชนปจจยทางดานองคกร สถาบน สงคม เศรษฐกจ การเมอง หรอวฒนธรรม การใหอานาจดานโครงสรางเกดข นจากพ นฐานความไมมอานาจสการมอานาจ จากความไมเทาเทยมทมอยในโครงสรางทางสงคม สงผลตอการกระจายอานาจอยางไมเปนธรรม และการกดข ซงกลไกททาใหการใหอานาจน นเกดข นไดนนคอการขจดอปสรรคทางดานโครงสราง ทขดขวางชมชนใหไมสามารถเขาถงขอมล ขาวสาร โอกาส และทรพยากรตางๆ ออกไป ท งน การใชสอทางสงคมเปนเครองมอทเปนประโยชนในการเพมโอกาสทางการสอสาร เชอมตอการสอสารระหวางบคคล และสนบสนนเครอขาย (Caron & Light, 2015) การใชเครอขายทางสงคมทาใหเกดความเปนอยทดทางสงคม และสรางความสมพนธทมคณภาพระหวางบคคล (Achat et al.,1998)
(2) การใหอานาจทางจตวทยา เปนการมองในอกหนงมมมองนอกเหนอจากการใหอานาจทางโครงสรางซงเปนเพยงแคการมงเนนไปในดานพฤตกรรม แตความรบร ในการไมมอานาจกเปนอกหนงมมมองทควรมงเนน เพอใหไดเรยนร และไดรบประสบการณในการมอานาจ โดยทสาระสาคญของการใหอานาจทางจตวทยาน เปนการรบรความหมาย อานาจหนาท การตดสนใจดวยตนเอง และผลกระทบ ยงไปกวาน นยงเกยวของแรงกระตนภายในจตใจ และการมอทธพลดวยเชนกน (Thomas & Velthouse, 1990; Bandura, 1986) ซงมพ นฐานซงเกดข นมาจากการจงใจภายใน
21
ทเกดข นจากการตความจากความคดของแตละบคคล เชนความเชอมนในตนเอง การรบร และการกลาแสดงออก เกยวของกบการตดสนใจ และการไดรบความรเพอใหเกดความเปลยนแปลงทางสงคม ในการเชอมการแบงแยก ความแตกตางทางสงคมเขาหากน สอกลางทางสงคมไดเชอมโยงความสนใจพ นฐานของแตละบคคลเขาหากน ทาใหเกดเปนกลมทมความสนใจเรองเดยวกน สงผล ในการชวยพฒนาการเรยนในหองเรยน (Albert) Idemudia & Raisinghani, 2014 พบวานอกเหนอจากการสมผสโดยการมองเหนในดานกายภาพแลว ความเชอถอในการใชสมารทโฟน ทาใหเกดการใชอยางตอเนอง
(3) การใหอานาจดานทรพยากร เปนการมอบสทธในการครอบครอง ใหกบเจาของทแทจรง และการควบคมทรพยากรทมอยใหเกดประโยชน การใหอานาจดานทรพยากรน เปนการสงเสรมดานความสนใจในการใชประโยชนใหเตมทจากทรพยสนทม โดยคณลกษณะของการใหอานาจดานทรพยากรน มาจากการจดสรร ซงมงเนนไปทการควบคม และดแลจดการทรพยากรทมในสภาพแวดแวดลอมเพอสรางความเปลยนแปลงดานพฤตกรรม และการกระทาทางสงคมอยางมประสทธภาพ เมอมอานาจดานทรพยากรแลวจงจะสามารถควบคมการเตบโตของทรพยากร นวตกรรม และขดความสามารถในการพฒนา และการขยายตวตวของทรพยสนตางๆ ของชมชน (Ersing, 2003) Burrows et al.,2000 พบวาผใชงานสอทางสงคมสามารถเขาถงทรพยากรไดท ง 5 ประเภทไดแก ความร ความชวยเหลอทางสงคม คนรจกทนามาสการจางงาน และคนทมอานาจเหนอกวา ความชวยเหลอตางๆ ทรพยากรท ไมสามารถเขาถงได จากสอกลางทางสงค มทมประสทธภาพ เพอการใหอานาจกบผใชงาน นโยบายทางสงคม และการชวยเหลอตวเอง ในหลายๆ ทาง
เพอทจะอธบายถงการใหอานาจของแอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนตอผทมสวนเกยวของในชมชนน น งานวจยน จะนาทฤษฎการใหอานาจ (Empowerment) มาใช เนองจากทฤษฎน มความสอดคลองกบลกษณะของเศรษฐกจแบบแบงปน โดยประการแรก การใหอานาจเปนกระบวนการของการเพมอานาจสวนตว ระหวางบคคล เพอทแตละคนจะสามารถเขามาสวนในการยกระดบสถานภาพในชวตแตละบคคล (Gutierrez,1990) ซงเปนจดเรมตน ในการนาคนทไมมความเกยวของกนเขามาสรางเปนชมชน ในการสรางพลงทแทจรงทมผลมาจากความไมทดเทยมทางเศรษฐกจกนของคน (Lerner,1986) ซงการแบงปนเปนเหมอนวธในการลดความไมเทาเทยมกนดานวตถ (Belk, 2009) จนเกดเปนระบบธรกจแบบบคคลสบคคล ประการทสอง การใหอานาจน นเกดจากการมสวนรวมของกลมชมชน หรอกจกรรมทมความหลากหลายทาใหเกดเปนธรรมชาตของการมสวนรวมข น (Lord & Hutchison,1993) จงเปนความสาคญทผมสวนรวมท งหมดตองมประสบการณในการสรางระดบความเชอถอและความไวใจกบผอนรวมกน (Watt & Rodmell,1988) และประการทสาม การใหอานาจน นเกยวของกบความสามารถในการสรางทางเลอก และเขาไปมผล
22
ในกระบวนการของการเปลยนแปลง (Kabeer,1999) เพอทจะจดการ และเขาถงทรพยากรตางๆ ทมในชมชน
2.2.5 ทฤษฎตวแบบความส าเรจของระบบสารสนเทศ (Information Success Model)
เปาหมายของงานวจยน มจดประสงคเพอทจะศกษาแนวทางในการพฒนาแอปพลเคชนการเดนทางแบบแบงปนเพอใหตอบโจทยความตองการของผใชงานไดมากข น โดยการศกษาคณภาพของแอปพลเคชนน นเกยวของกบทฤษฎตวแบบความสาเรจของระบบสารสนเทศ จากตวอยางงานวจยทเกยวของและเปนทยอมรบกนอยางกวางขวางคอ งานวจยของ DeLone และ McLean (2003) ทมการกลาวถงความสมพนธเกยวของกบการทาใหกระบวนการของระบบสารสนเทศประสบความสาเรจ จากการทอนเทอรเนตเขามามสวนสาคญ และกวางขวางอยางมากในการนามาจดการธรกจ DeLone and McLean IS Success Model จงถกนามาใชเพอเปนการวดความสาเรจของการใชระบบสารสนเทศทมผลตอประโยชนโดยรวม (Net Benefit) มาจาก 3 ตวแปรคอ ความต งใจทจะใชงานระบบ (Intention to Use) การใชระบบงาน (Use) และความพงพอใจของผใชงาน (User Satisfaction) ซงท ง 3 ตวมผลมาจาก
2.2.5.1 คณภาพของขอมล (Information Quality) หมายถงคณภาพของขอมลทผลตโดยระบบ และมผลเกยวของกบประสทธภาพและความพงพอใจของผใชทมสวนเกยวของกบคณภาพของการตดสนใจ วดไดจากความสามารถในการทาความเขาใจ ความถกตองแมนยา การนาไปใชประโยชนได ความครบถวนสมบรณ ความเหมาะสมกบเวลา
2.2.5.2 คณภาพของระบบ (System Quality) หมายถงระดบคณภาพของกระบวนการของขอมลในอปกรณมอถอ เมอมการใชบรการหรอเขาถงขอมลผานระบบท มอยบนอปกรณมอถอ แลวมอานาจตอการใชระบบสารสนเทศ และความพงพอใจของผใชงาน ซงคณภาพของระบบน มความสมพนธเกยวของกบความการประสบความสาเรจในการทา e-business รวมถงความสามารถในการปรบตว ความพรอมใชงาน ความนาเชอถอ ระยะเวลาในการตอบกลบของระบบ และการอานวยความสะดวกของระบบ (DeLone & McLean, 2003) วดไดโดยความสมบรณทางดานเทคนค ความแมนยา การตอบสนอง ความนาเชอถอ การทางานไดดกบผมสวนในการใชระบบรวมกน
2.2.5.3 คณภาพการบรการ (Service Quality) เปนสงทสาคญทสดทจะสะทอนใหเหนถงความสามารถของระบบสารสนเทศท งหมด (Kim, Lee, Wang, & Mirusmonov, 2015) ท งน คณภาพของการบรการน นเกยวของกบ ความเชอมน ความสามารถในการเขาถงความรสกของคน และการตอบสนอง ทเกดข นกบความสามารถของ e-business (DeLone & McLean, 2003) วด
23
ไดจากความสามารถของระบบสารสนเทศ ทตอบโจทยการใชงานทเกดข น จานวนของการใชงาน ความบอย ธรรมชาตในการใชงาน และจดประสงคในการใชงาน
ภาพท 2.7 กรอบงานวจยของ DeLone and McLean IS Success Model, 2003
ผวจยไดนาทฤษฏการใหอานาจมาใชในการอธบายดวยสามเหตผลดวยกนคอ หนงการใหอานาจน นเกดจากความรวมมอ และความสามารถในการจดลาดบกอนหลง (Adamson & Bromiley, 2015) เนองจากในการเสรมสรางเศรษฐกจแบบแบงปนและการบรโภครวมกนน นตองอาศยความรวมมอของคนในชมชน สองการใหอานาจทาใหเกดอานาจในการควบคมในดานตางๆ เชน ดานอารมณและพฤตกรรม ขอมลเพอใชประกอบการตดสนใจ หรอดานการควบคมการใชเวลาเปนตน (Boehem & Staples,2004) ในการตอบสนองความตองการของตนเองไดอยางอสระ และสามการใหอานาจจากการใชสอสงคมออนไลนเพอเปนตวกลางใหเกดความรวมมอของชมชนเพอช วยแกปญหาทางสงคม และทาใหสามารถเขาถงทรพยากร (Ling et al., 2015) และอกมมมองหนงของบทบาทของแอปพลเคชนในการตอบโจทยผ ใชงาน ผวจยจงนากรอบแนวคดทฤษฎตวแบบความสาเรจของระบบสารสนเทศของ DeLone และ McLean (DeLone and McLean IS Success Model, 2003) มาใชเพออธบายแนวคดคณภาพตางๆ ทแอปพลเคชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนจะสามารถตอบสนองความตองการของการของผใชงานไดมากข น
24
ในการตอบคาถามงานวจยทมอยสองขอไดแก 1) แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนใหอานาจกบผใชงานไดแกผขบรถและผโดยสารอยางไร ผวจยไดเลอกแนวคดการบรโภครวมกนมาเพอเปนแนวทางในการอธบายลกษณะและสงทสรางชมชนเศรษฐกจแบบแบงปน และความสนใจการนาเทคโนโลยสารสนเทศอยางแอปพลเคชนเขามาใชเพอสรางความสะดวกและชวยทาใหเกดชมชนเศรษฐกจแบบแบงปนน น ผวจยไดอธบายโดยใชทฤษฎการใหอานาจระดบชมชนเพอเปนขอบเขตในการอธบายผลลพธและกระบวนการใหอานาจจากแอปพลเคชนทมตอผใชงาน และคาถามงานวจยท 2) แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนควรพฒนาอะไรบางใหตอบโจทยความตองการของผใชงานไดมากข น ผวจยใชกรอบแนวคดทฤษฎตวแบบความสาเรจของระบบสารสนเทศของ DeLone และ McLean (DeLone and McLean IS Success Model, 2003) มาเพอศกษาถงแนวทางในการสงเสรมคณภาพในดานตางๆ ของระบบสารสนเทศเพอการตอบโจทยผใชงานใหมากข น ดงตารางท 2.2
25
ตารางท 2.2 ทฤษฎและแนวคดทใชในการตอบค าถามงานวจย
ค าถามงานวจย แนวคด และทฤษฏทใช
แหลงทมา แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจระดบชมชน
1.แอปพลเคชนส าหรบการเดนทางแบบแบงปนใหอ านาจกบผขบรถและผโดยสารอยางไร
โครงสรางของกจกรรมทสนบสนนชมชน สงผลตอบคคลทวไปท งหมด ไมวาจะเปนครอบครว เพอน หรอคนแปลกหนา ในชวตประจาวน ในการสรางสภาวะแวดลอมภายใตกจกรรมของผบรโภคทเกดข น
การเสรมสรางโครงสรางพ นฐานชมชนทแขงแรง
ความสามารถในการตดสนใจ ทมผลตอคณภาพของชวต
ความสามารถในการสรรหา จงใจ โนมนาว สมาชกในชมชนใหเขามามสวนรวมกบกจกรรมในชมชน
การรบรขอมลจากผทประสบความสาเรจ หรอมความคลายกบตวเองในสายงาน
Boehm & Staples, 2004; Conger & Kanungo ,1988; Felson & Spaeth, 1978
ความมประโยชน ความเชอ การประหยดคาใชจาย และความคนเคย เปนสวนสาคญทมผลกบความพงพอใจของผทเลอกทางเลอกการแบงปน
การตอบสนองความตองการ และการเขาถงการบรการ
การไดรบอสระในการทาในสงทตนเองตองการ โดยทยงสามารถรบผดชอบงานและหนาทของตนเองทมอยได
สามารถขจดปญหาในเรองของการบรการ ใหมสทธในการบรการมากข น
Adamson & Bromiley, 2013; Boehm & Staples, 2004; MÖHLMANN, 2015
ความรวมมอในลกษณะของความเปนคนภายในครอบครวมากกวาภายนอกจงตองมความเชอมนในตวบคคลสง
การจดการทรพยากร
ความตองการในการพฒนาความสามารถในการใชเวลาใหเกดประสทธภาพมากข นในขณะทยงสามารถดาเนนกจกรรมประจาวนได
สามารถตอรองเพอทจะยนยนในการตดสนใจทาใหไดรบอานาจและทรพยากร
สมาชกในชมชนสามารถเขาถงทรพยากรสวนบคคลไดและใชไดอยางไมจากด
Adamson & Bromiley, 2013; Boehm & Staples, 2004; Drury et al., 2005; Lamberton,2016
26
ตารางท 2.2 ทฤษฎและแนวคดทใชในการตอบค าถามงานวจย (ตอ)
ค าถามงานวจย แนวคด และทฤษฏทใช
แหลงทมา แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจระดบชมชน
การมปฏสมพนธเปนกญแจสาคญในการสรางชมชน ประกอบดวยการยอมรบความคดเหนของผอน และความเชอใจตอผอน ความปลอดภย สมพนธตอความไววางใจ และความเชอถอคนอนในการสรางการบรโภครวมกน
ความรสกปลอดภย
สามารถรสกถงความหวง และความสขไดถงแมจะในการอยในสภาวะกดดน หรอมปจจยภายนอกทจะทาใหรสกไมสบายใจ หดหใจ
สนบสนนทางดานอารมณเพอทจะสรางบรรยากาศความเชอใจในชมชน
Boehm & Staples, 2004; Adamson & Bromiley, 2013; Coleman,1990; Putnam,1993; Walzer,1997; Piscicelli, Cooper , and Fisher, 2015
ค าถามงานวจย ทฤษฎตวแบบความส าเรจของระบบสารสนเทศ แหลงทมา 2. แอปพลเคชนส าหรบการเดนทางแบบแบงปนควรพฒนาอะไรบางใหตอบโจทยความตองการของผใชงานไดมากข น
คณภาพขอมล ขอมลทเปนประโยชน มความแมนยา สามารถเขาใจได นาสนใจ เชอถอได ครบถวน เพยงพอตอการใชงาน และทนสมย
DeLone and McLean, 2003; Hsu et al., 2014; Tam and Oliveira, 2015; Lee and Kwon, 2014; Legner et al.,2016
คณภาพระบบ การมอบฟงกชนการทางานทเปนประโยชน อานวยความสะดวก งายตอการใชงาน อนญาตใหหาขอมลทตองการ มโครงสรางทด ระยะเวลาในการเรยกใชงานมความเหมาะสม ทางานไดด
คณภาพการบรการ
การทพนกงานทใหบรการรบฟงคาตชม และตอบคาถามได มความพยายามทจะใหความชวยเหลอ ตอบสนองใหบรการไดตามระยะเวลาทสญญาไว
27
บทท 3 วธการวจย
คาถามงานวจยทตองการศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบ
แบงปน ทมตอผขบและผโดยสาร ผวจยเลอก กลยทธการวจยแบบกรณศกษา และเลอกวธการเกบขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Method) เพอทใชในการศกษากระบวนการและผลทเกดข นผานแนวคดเรองการใหอานาจ 3.1 กลยทธการวจย (Research Methodology)
กลยทธการวจยเพอการคนหาคาตอบตามวตถประสงคมอยดวยกน 5 รปแบบคอ การทดลอง (Experiment) การสารวจ (Survey) การวเคราะหเอกสาร (Archival Analysis) การศกษาประวตศาสตร (History) และกรณศกษา (Case Study) ผวจยไดพจารณาเลอกกลยทธการวจยจากเกณฑดงตารางท 3.1 คอพจารณาจากคาถามงานวจย การมสวนในการควบคมสถานการณในการวจย และ เหตการณทสนใจ สาหรบงานวจยน คาถามงานวจยเปนไปในลกษณะคาถาม “อยางไร” และเจาะจงไปทการทแอปพลเคชนใหอานาจกบผใชงาน ในการทาใหเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนน นประสบความสาเรจ โดยทผวจยไมสามารถเขาไปควบคมการใชงานแอปพลเคชนอเบอรได ดงน นกลยทธการวจยแบบกรณศกษาจงเปนวธท เหมาะสมในสาหรบงานวจยช นน (Yin,1994; Siggelkow,2007) ตารางท 3.1 เกณฑการพจารณากลยทธการวจย กลยทธการวจย 1. รปแบบค าถาม
งานวจย 2. ผวจยตองมการ
ควบคมสถานการณในการวจย
3. ผวจยมความสนใจและเจาะจงไปทเหตการณ
Experiment อยางไร,ทาไม ใช ใช Survey ใคร, อะไร, ทไหน,
อยางไร, เทาไหร ไม ใช
28
ตารางท 3.1 เกณฑการพจารณากลยทธการวจย (ตอ) กลยทธการวจย 1. รปแบบค าถาม
งานวจย 2. ผวจยตองมการควบคมสถานการณ
ในการวจย
3. ผวจยมความสนใจและเจาะจงไปท
เหตการณ Archival Analysis
ใคร, อะไร, ทไหน, อยางไร, เทาไหร
ไม ใช/ไม
History อยางไร, ทาไม ไม ไม Case Study อยางไร, ทาไม ไม ใช
3.2 การเกบรวบรวมขอมลงานวจย (Data Collection)
ผวจยเลอกวธการเกบขอมลจากการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-Structured Interview) โดยมการต งคาถามไวลวงหนาอยางเปนข นตอนตามกรอบคาถามในการแบงตามแนวคดและทฤษฎตางๆ และตามกรอบคาถามดงตารางท 3.2 โดยการใชชดคาถาม 2 ชดในการสมภาษณผขบรถและผโดยสารทใชแอปพลเคชนอเบอร เวลาทใชในการสมภาษณจะใชอยทประมาณ 15-20 นาทตอคน โดยจะทาการสมภาษณผขบรถแบบตวตอตว (Face-to-Face) โดยจะมการบนทกเสยงในขณะสมภาษณ เพอนามาเปนหลกฐานในการถอดบทสมภาษณภายหลง และจะมการปรบลาดบของคาถาม และอาจจะทาการเพมคาถามบางสวน ตามสถานการณและความเหมาะสมในการเกบขอมล
29
ตารางท 3.2 กรอบค าถามการสมภาษณ
ค าถามงานวจย
แนวคด และทฤษฏทใช แหลงทมา ค าถามการสมภาษณ แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจ
ระดบชมชน 1.แอปพลเคชนส าหรบการเดนทางแบบแบงปนใหอ านาจกบผขบรถและผโดยสารอยางไร
โครงสรางของกจกรรมทสนบสนนชมชน สงผลตอบคคลทวไปท งหมด ไมวาจะเปนครอบครว เพอน หรอคนแปลกหนา ในชวตประจาวน ในการสรางสภาวะแวดลอมภายใตกจกรรมของผบรโภคทเกดข น
การสรางโครงสรางพ นฐานชมชนทแขงแรง
ความสามารถในการตดสนใจ ทมผลตอคณภาพของชวต
ความสามารถในการสรรหา จงใจ โนมนาว สมาชกในชมชนใหเขามามสวนรวมกบกจกรรมในชมชน
การรบรขอมลจากผทประสบความสาเรจ หรอมความคลายกบตวเองในสายงาน
Boehm & Staples, 2004; Conger & Kanungo ,1988; Felson & Spaeth, 1978
สวนของผขบรถ 1. คณรจกอเบอรไดอยางไร 2. ในความคดของคณคดวา แอปพลเคชนอเบอรคออะไร 3. เหตผลในการสมครเขามาขบรถกบอเบอรคออะไร 4. คณมความมนใจกบแอปพลเคชนอเบอรมากนอยแคไหน 5. การใหดาวมไวทาอะไร สงผลดอยางไรบาง 6. ประโยชนอนๆ จากการใชงานแอปพลเคชน หรอการนารถมาขบกบอเบอรคออะไร สวนของผโดยสาร 1. คณรจกอเบอรไดอยางไร 2. ในความคดของคณ คดวาอเบอรคออะไร 3. ทาไมคณถงเลอกใชงาน แอปพลเคชนอเบอร 4. คณไดประโยชนอะไรจากการใชงานอเบอร 5. คณรสกอยางไรกบการใหคะแนนดาว มผลตอคณอยางไร
30
ตารางท 3.2 กรอบค าถามการสมภาษณ (ตอ)
ค าถามงานวจย
แนวคด และทฤษฏทใช แหลงทมา ค าถามการสมภาษณ แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจ
ระดบชมชน ความมประโยชน ความเชอ การ
ประหยดคาใชจาย และความคนเคย เปนสวนสาคญทมผลกบความพงพอใจของผทเลอกทางเลอกการแบงปน
การตอบสนองความตองการ และการเขาถงการบรการ
การไดรบอสระในการทาในสงทตนเองตองการ โดยทยง สามารถรบผดชอบงานและหนาท
ของตนเองทมอยได
สามารถขจดปญหาในเรองของการบรการ ใหมสทธในการบรการมากข น
Adamson & Bromiley, 2013; Boehm & Staples, 2004; MÖHLMANN, 2015
สวนของผขบรถ 1. แอปพลเคชนอเบอรชวยทาใหคณมความสะดวกในการหาผโดยสารอยางไร 2. แผนทในแอปพลเคชนชวยอะไรคณไดบาง 3. คดอยางไรกบฟงกชนการคานวณคาโดยสารใหอตโนมต ชวยในเรองใดไดบาง 4. คณมเปาหมายจากจดประสงคทคณนารถเขามาขบหรอไม แลวสงทคณไดรบตอบโจทยความตองการของคณหรอไม สวนของผโดยสาร 1. อเบอรชวยใหคณหารถไดงายข นหรอไม อยางไร 2. การเรยกรถผานอเบอรมความแตกตางจากการเรยกแทกซแบบธรรมดาอยางไร ดกวาอยางไร 3. คณมความมนใจกบอเบอรมากแคไหน อยางไร (ในแงของการไดรบการบรการทด สะดวก หรอมความปลอดภยเปนตน)
31
ตารางท 3.2 กรอบค าถามการสมภาษณ (ตอ)
ค าถามงานวจย
แนวคด และทฤษฏทใช แหลงทมา ค าถามการสมภาษณ แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจ
ระดบชมชน 4. คณเชอมนในแผนทนาทางของอเบอร หรอไมวาจะพาคณไป
ถงทหมายไดอยางถกตอง คณเคยเจอประสบการณในทคนขบพาหลงทาง หรอขบออมเสนทางบางหรอไม อยางไรประสบการณในทคนขบพาหลงทาง หรอขบออมเสนทางบางหรอไม อยางไร 5. คณมความเหนอยางไรตอการทอเบอร เรยกเกบคาโดยสารโดยการตดผานบตรเครดต ดกวาเกบแบบเงนสดหรอไม คณชอบชองทางไหนมากกวากน 6. คณเคยใชฟเจอร การแชรคาโดยสารโดยตดผานบตรกบผรวมเสนทางกบคณหรอไม ถาเคยคณคดวามขอดอยางไร 7. คณคดวาอเบอรสามารถตอบโจทยความตองการของคณหรอไมอยางไร
32
ตารางท 3.2 กรอบค าถามการสมภาษณ (ตอ)
ค าถามงานวจย
แนวคด และทฤษฏทใช แหลงทมา ค าถามการสมภาษณ แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจ
ระดบชมชน ความรวมมอในลกษณะของความ
เปนคนภายในครอบครวมากกวาภายนอกจงตองมความเชอมนในตวบคคลสง
การจดการทรพยากร
ความตองการในการพฒนาความสามารถในการใชเวลาใหเกดประสทธภาพมากข นในขณะทยงสามารถดาเนนกจกรรมประจาวนได
สามารถตอรองเพอทจะยนยนในการตดสนใจทาใหไดรบอานาจและทรพยากร
สมาชกในชมชนสามารถเขาถงทรพยากรสวนบคคลไดและใชไดอยางไมจากด
Adamson & Bromiley, 2013; Boehm & Staples, 2004; Drury et al., 2005; Lamberton,2016
สวนของผขบรถ 1. คณคดวาการนารถสวนตวมาขบกบอเบอรมความคมคาหรอไม อยางไร 2. การทลกคาทราบถงขอมลของคณ เชน ชอ รป ทะเบยนและยหอ คณคดวาจะชวยในเรองใดบาง 3. คณคดวาแอปพลเคชนชวยใหคณสามารถบรหารจดการเวลาไดหรอไม อยางไร สวนของผโดยสาร 1. คณคดวาการคดคานวณคาโดยสารไดคราวๆ ของแอปพลเคชน มขอดอยางไร 2. การคานวณเวลารอใหระหวางการเรยกรถ ชวยใหคณสามารถจดสรรเวลาไดดข นอยางไร
33
ตารางท 3.2 กรอบค าถามการสมภาษณ (ตอ)
ค าถามงานวจย
แนวคด และทฤษฏทใช แหลงทมา ค าถามการสมภาษณ แนวคดการบรโภครวมกน ผลลพธทเกดข นจากการใหอ านาจ
ระดบชมชน
การมปฏสมพนธเปนกญแจสาคญในการสรางชมชน ประกอบดวยการยอมรบความคดเหนของผอน และความเชอใจตอผอน ความปลอดภย สมพนธตอความไววางใจ และความเชอถอคนอนในการสรางการบรโภครวมกน
ความรสกปลอดภย
สามารถรสกถงความหวง และความสขไดถงแมจะในการอยในสภาวะกดดน หรอมปจจยภายนอกทจะทาใหรสกไมสบายใจ หดหใจ
สนบสนนทางดานอารมณเพอทจะสรางบรรยากาศความเชอใจในชมชน
Boehm & Staples, 2004; Adamson & Bromiley, 2013; Coleman,1990; Putnam,1993; Walzer,1997; Piscicelli et al., 2015
สวนของผขบรถ 1. คณคดวาการเรยกเกบเงนผานทางการตดบตรเครดต มขอดอยางไร สวนของผโดยสาร 1. คณรสกอยางไรกบการทคณไดเหนรายละเอยดของผขบรถ และรถ (รป/ชอ/ยหอและรนของรถ/ทะเบยนรถ) ผานแอปพลเคชน 2. แผนทในแอปพลเคชน ใหประโยชนอยางไรกบคณ รวมถงการแสดงตาแหนงของคณบนแผนทและการทสามารถแชรเวลาใหกบคนในครอบครวของคณ ทาใหคณรสกปลอดภยข นอยางไร 3. คณรสกอยางไรกบการไดนงรถทเปนสวนตวของผขบรถ มความแตกตางจากรถแทกซ แบบธรรมดาอยางไร คณรสกปลอดภยมากข นหรอไม
34
ตารางท 3.2 กรอบค าถามการสมภาษณ (ตอ)
ค าถามงานวจย ทฤษฎตวแบบความส าเรจของระบบสารสนเทศ แหลงทมา ค าถามการสมภาษณ
2. แอปพลเคชนส าหรบการเดนทางแบบแบงปนควรพฒนาอะไรบางใหตอบโจทยความตองการของผใชงานไดมากข น
คณภาพขอมล
ขอมลทเปนประโยชน มความแมนยา สามารถเขาใจได นาสนใจ เชอถอได ครบถวน เพยงพอตอการใชงาน และทนสมย
DeLone and McLean, 2003; Hsu et al.,2014; Tam and Oliveira, 2015; Lee and Kwon, 2014; Legner et al.,2016
สวนของผขบรถ 1.ขอด/ขอเสยจากการใชงานแอปพลเคชนเปนอยางไรบาง 2.คณอยากใหมฟงกชนการทางานอะไรเพมข นมาในตวแอปพลเคชนเพอชวยใหตอบสนองความตองการ สวนของผโดยสาร 1.คณคดวาอเบอรสามารถตอบโจทยความตองการของคณหรอไมอยางไร 2.ในความคดของคณคดวาคณอยากใหอเบอรเพมอะไรในแอปพลเคชนเพอตอบสนองความตองการทดข น
คณภาพระบบ
การมอบฟงกชนการทางานทเปนประโยชน อานวยความสะดวก งายตอการใชงาน อนญาตใหหาขอมลทตองการ มโครงสรางทด ระยะเวลาในการเรยกใชงานมความเหมาะสม ทางานไดด
คณภาพการบรการ
การทพนกงานทใหบรการรบฟงคาตชม และตอบคาถามได มความพยายามทจะใหความชวยเหลอ ตอบสนองใหบรการไดตามระยะเวลาทสญญาไว
35
3.3 การเลอกกรณศกษาตวอยาง (Sample Selection)
3.3.1 การคดเลอกกลมตวอยาง ในการเลอกกลมตวอยางเพอทาการเกบขอมลโดยการสมภาษณน น จะเลอกจาก
ผทมการใชงานทมอปกรณมอถอ เชนสมารทโฟนหรอเครองแทปเลตทสามารถเชอมตอกบอนเทอรเนตเพอการใชงานแอปพลเคชนอเบอร ซงผทาการวจยเลอกทจะสมภาษณผทมการใชงานแอปพลเคชนอเบอร เทาน นเพอทจะสามารถตอบคาถามงานวจยเกยวกบการใชงานแอปพลเคชนได
ภาพท 3.1 แสดงกลมประชากรทเปนผโดยสารและพนกงานขบรถอเบอร ทมา: https://www.blognone.com/node/67837
จดสดาในภาพท 3.1 แสดงถงกลมประชากรทมการเปดแอปพลเคชนอเบอร ซงแสดงใหเหนถงความตองการในการเรยกใชบรการรถของอเบอร โดยพ นทสวนใหญอยในบรเวณของเขตจงหวดกรงเทพมหานคร และยงเลยไปถงจงหวดปรมณฑลอยาง จ งหวดสมทรสาคร จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร และจงหวดปทมธาน
36
จดสฟาทแสดงการมารบของพนกงานขบรถทใชงานแอปพลเคชนอเบอร ซงพ นทสวนใหญอยในบรเวณเขตจงหวดกรงเทพมหานคร ดงน นผทาการวจยจงกาหนดกลมตวอยางซงเปนผทใชงานแอปพลเคชนอเบอรเฉพาะทอยในเขตจงหวดกรงเทพมหานครเนองจากเปนพ นทมการมารบ ซงแสดงใหเหนถงการใชงานแอปพลเคชนของท งผโดยสาร และพนกงานขบรถมากทสด โดยทาการสมสมภาษณเพอการเกบขอมลงานวจย
กลมตวอยางทตองการสารวจแบงไดเปน 3.3.1.1 กลมพนกงานขบรถทลงทะเบยนการใชงานแอปพลเคชนสาหรบการ
เดนทางแบบแบงปน ทเปนผมประสบการณในการใชแอปพลเคชนในกรงเทพมหานคร จานวน 15 คน
3.3.1.2 กลมผโดยสารทเคยการใชงานแอปพลเคสาหรบการเดนทางแบบแบงปน ทเปนผมประสบการณในการใชแอปพลเคชนในกรงเทพมหานครจานวน 15 คน 3.4 การวเคราะหขอมล (Data Analysis)
หลงจากการเกบขอมลโดยการสมภาษณผขบรถและผโดยสารฝงละ 15 คน ผวจยจะทาการวเคราะหขอมลเพอตอบคาถามงานวจยโดยทาการเชอมโยงคาตอบทไดจากการผลลพธทเกดข นจากกระบวนการใหอานาจไดแก 1) โครงสรางพ นฐานชมชนทแขงแรง 2) การตอบสนองความตองการและเขาถงการบรการ 3) ความรสกปลอดภย 4) การจดการทรพยากร และทาการเชอมโยงผลลพธจากการใหอานาจระดบชมชนไปตามมตตางๆ ของกระบวนการใหอานาจทเกดข นไดแก การใหอานาจดานโครงสราง การใหอานาจดานทรพยากร การใหอานาจดานจตวทยา ทเกดข นจากการใชงานแอปพลเคชนอเบอร เพอทจะศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปนทมกบผใชงาน
การเชอมโยงผลทไดจากการสมภาษณเขากบทฤษฎการใหอานาจน น ผวจยจะทาการตความบทสมภาษณตามนยามและความหมายของทฤษฎการใหอานาจ ในเรองของผลลพธทเกดข นจากการใหอานาจ โดยทคาตอบแตละคาตอบจากบทสมภาษณจะถกนามาเชอมโยงจบเขากบผลลพธจากการใหอานาจของแอปพลเคชนทเกยวของ และทาการอธบายถงกระบวนการของการใหอานาจทเกยวของในการเกดผลลพธน นๆ
นอกจากน น ในชดคาถามในการสมภาษณท งผขบและผโดยสาร ผลทไดยงครอบคลมถงการนาขอมลทไดไปเชอมโยงกบแนวคดการสงเสรมระบบสารสนเทศ ในดานการสงเสรมคณภาพของ
37
เทคโนโลย (DeLone and McLean IS Success Model) เพอนามาเปนกรอบในการศกษาคณภาพดานตางๆ ไดแก คณภาพดานขอมล คณภาพดานระบบ และคณภาพดานบรการ ในมมมองของผทใชงานแอปพลเคชน ผวจยจะนาคาตอบทไดจากการสมภาษณมาวเคราะหเพอหาจดทยงสามารถเพมเตมจากการใชงานแอปพลเคชนทมอย เพอการพฒนาแอปพลเคชนใหสามารถใหอานาจกบผใชงานไดมากข น
38
บทท 4 ผลการวจยและอภปรายผล
ผทาการวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมลประเภทปฐมภมโดยการสมภาษณกลมตวอยาง
ทมการใชงานแอปพลเคชนอเบอรจานวน 30 คนซงแบงเปนพนกงานขบรถจานวน 15 คน และผโดยสารจานวน 15 คน เพอนาขอมลทไดมาวเคราะหใน 2 สวนดวยกน ไดแก
1) พนกงานขบรถอเบอร ทมการใชงานแอปพลชน ผวจยไดทาการถามคาถามท งส น 16 คาถามในจานวนพนกงานขบรถท งส น 15 คน โดยเปนผขบรถผชายท งส น 10 คน และหญง 5 คน ซงมระยะเวลาในการทางานสวนใหญอยท 3-4 เดอน (ภาคผนวก ก)
2) ผโดยสารทมการใชงานแอปพลชนอเบอรในการเรยกรถ ผวจยไดทาการถามคาถามท งส น 18 คาถามในจานวนผโดยสารท งส น 15 คน โดยเปนผโดยสารผชาย 7 คน และหญง 8 คน ซงมความถในการใชงานแอปพลเคชนสวนใหญอยทเดอนละ 1-2 คร ง (ภาคผนวก ข)
การมทรพยากรทเหลอจากการใชปกต และไมทาใหเกดประโยชนกลายเปนเหตผลหลกททาใหเกดแนวคดเศรษฐกจแบบแบงปน ซงเมอแนวคดเศรษฐกจแบบแบงปนน ถกเชอมโยงเขากบเทคโนโลยสารสนเทศ จงทาใหเกดชองทางในการจบค คนหาผทตองการใชทรพยากรทมใหเกดประโยชนสงสด เขากบผทมความตองการใชทรพยากร จนกลายเปนอกหนงทางเลอกสาหรบผบรโภคในการเขาถงสนคาและบรการ และเปนชองทางในการนาทรพยากรทมมาใชใหเกดประโยชนสงสด และกอใหเกดรายไดเพมเตม โดยการตดตอสอสารผานแพลทฟอรมของแอปพลเคชน ท งน แอปพลเคชนอเบอรเปนหนงในแอปพลเคชนเศรษฐกจแบบแบงปนในลกษณะของการแบงปนการขบข ทผทาการวจยไดหยบยกนามาเปนกรณศกษาถงการใหอานาจของแอปพลเคชนอเบอรทมตอผใชงาน และแนวทางในการพฒนาแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปนใหตอบสนองความตองการของผใชงานใหมากข น ในบทน ผวจยไดวเคราะหขอมลโดยแบงเปน 3 สวนไดแก
4.1 การวเคราะหบทบาทของแอปพลเคชนอเบอร ในมมมองของทฤษฎการใหอ านาจ
ตามทฤษฎการใหอานาจ เทคโนโลยสารสนเทศอาจใหอานาจได 4 ทาง ไดแก 1) การใหอานาจ ผานทางการสรางเสรมโครงสรางชมชนใหแขงแรง ผานทางความสามารถในการตดสนใจทมผลตอคณภาพชวต ความสามารถในการสรรหา จงใจ โนมนาว ใหเขามารวมเปนสวนหนงในชมชน และการรบรขอมลจากผทประสบความสาเรจหรอใกลเคยงในสายงาน 2) การตอบสนองความ
39
ตองการ และการเขาถงการบรการ ผานทางการไดรบอสระในการทาสงทตนเองตองการ และความสามารถในการขจดปญหาในเรองของสทธในการไดรบการบรการทดข น 3) การจดการทรพยากร ผานความตองการในการพฒนาความสามารถในการใชทรพยากรใหเกดประสทธภาพมากทสด ความสามารถในการตอรองเพอการยนยนการตดสนใจ และความสามารถในการเขาถงทรพยากรสวนบคคลไดอยางไมจากด และ 4) ความรสกปลอดภย ผานทางความรสกถงความหวง และความสขภายใตสภาวะทกดดน และการไดรบการสนบสนนทางดานอารมณในการสรางบรรยากาศทมความเชอใจ ดงการอธบายการวเคราะหขอมลดงน
4.1.1 การสรางเสรมโครงสรางชมชนทแขงแรง
การบรโภคในยคศตวรรษท 21 ผบรโภครวมมอกนเปลยนแปลงเพอใหเกดปรากฏการณทสงผลตอรปแบบทางเศรษฐกจเปนอยางมาก แตเดมการบรโภคน นผบรโภคจะตองครอบครองและเปนเจาของเพยงผเดยว แตในปจจบนรปแบบเศรษฐกจแบบแบงปนทาใหผบรโภคสามารถบรโภคไดโดยทไมตองครอบครองโดยการเปนเจาของ (Botsman & Rogers, 2010) ซงผทมทรพยากรมากกวา จะแบงปนทรพยากรทมใหผบรโภคอนทยงขาด และตองการทรพยากรน นๆ มาใชประโยชนรวมกน ภายในชมชน ซงในการเชอมโยงความตองการน น เกดข นผานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ทเชอมตอผานเครอขายอนเทอรเนต เชนแอปพลเคชนอเบอร และในการสรางชมชนเศรษฐกจการแบงปนทแขงแรงน น ตองไดรบความรวมมอในการเขามาใชงานของคนในชมชน เพอสรางความเชอมนและการมปฏสมพนธตอกน ผวจยไดทาการสมภาษณบคคลใน 2 มมมองดวยกนนนคอผทมรถทสมครเขามาเปน Partner กบอเบอร และผทใชงานแอปพลเคชน
การไดรบขอมลท เกยวของกบแอปพลเคชนในเรองราวตางๆ ทาใหผทมรถตดสนใจทจะนารถเขามาขบกบอเบอร ผขบคนท 2 บอกวา “รจกอเบอรผานทางสอ และเพอนกแนะนามา” ผขบคนท 6 รจกกบอเบอรดวยเหตผลทวา “นองทออฟฟศแนะนามาเพราะเหนวาอยากทางานเสรม และเหนวาขบรถด” โดยการนารถมาขบกบอเบอรน น ผขบคนท 1 ใหขอมลวา “มเวลาวาง มรถและตองการหารายได” ผขบคนท 2 กลาววา “ผมมรถอยแลวทาใหตดสนใจงายข น และอยากเพมรายได อยากไดประสบการณใหมๆ” ผขบคนท 6 กลาววา “ตอนแรกขบ Part time และคดวางานเกาเรมไมโตแลวจงออกมาขบเตมตวดกวา เพราะอยากทาอาชพอสระ” และผขบคนท9 ใหความเหนทนาสนใจไววา “อยากลองวารายไดทอเบอรต งไว โฆษณาไวจะทาไดจรงหรอไม”
โดยทผขบน นมมมมองตอแอปพลเคชนอเบอร ผขบคนท 1 กลาววา “แอปพลเคชนทสามารถนารถตวเองมาขบเพอหารายได” และ ผขบคนท 7 กลาววา “การทเราเดนทางแลวจะม
40
Partner มารวมเดนทางกบเรา เปนการเดนทางไปในเสนทางเดยวกน (เมองนอก) ถาไทยกเหมอนเปนแทกซในอกระดบนงทสงกวา”
เมอผมรถนารถเขามาขบกบอเบอร แลวอกหนงสงทจะสรางความรวมมอทดของคนในชมชนนนคอ ความมนใจ โดย ผขบคนท 4 กลาววา“คอนขางมนใจมาก มนใจกบแอปพลเคชนทมาจากตางประเทศ ม Navigator ชวยนาทางไปตามซอยตางๆ ได” และ ผขบคนท 8 กลาววา“มนใจวาจะหารายไดใหเราได แตกตองอยทตวเราออกมาทางานดวย” แตภายใตความมนใจกยงมความรสกวาแอปพลเคชน ยงมปญหาดานการใชงานอยบาง เชน ผขบคนท 1 รสกวา “มนใจปานกลาง บางทแอปยงมการคานวณคาโดยสารทไมแมนยาอย” และผขบคนท 12 กลาวถงความมนใจวา “ปานกลาง มเรอง map ยงผดพลาดบาง”
ภาพท 4.1 แสดงหนาจอของฟงกชนการใหคะแนนดาวการบรการ ทมา: http://aiwa.bloggang.com
ฟงกชนการใหคะแนนดาวในแอปพลเคชน (ภาพท 4.1) แสดงออกใหเหนถงคะแนนการบรการ ทสะทอนถงคณภาพในการใหบรการของผขบอเบอร ผขบคนท 2 กลาววา “มผลในเรองการบรการของพนกงานขบรถ” และผขบคนท 7 กลาววา “เปนการรายงานวาผโดยสาร หรอ
41
ผขบรถเปนอยางไร ทาใหเกดความเชอถอความมนใจเพมข น และการทผโดยสารสามารถใหดาวเราไดกเปนเหมอนการสะทอนการบรการของเรา เปนสงทเตอนใหบรการดๆ” ผขบ 9 ยงกลาวอกวา “การนตตวเราวาเรา เทคแครเขาดไหม พดคยกบเขาดไหม ขบรถดไหม เปนการรกษามาตรฐาน และเปนการเตอนไปในตว”
ท งน ในการนารถไปขบกบอเบอรน นผขบไดรบประโยชนเพมเตม โดยทผขบคนท 7 เลาวา“รจกเสนทางในกรงเทพมากข น ไดถอวาทาตวใหเปนประโยชนใชเวลาใหเปนประโยชนเพมข น ดกวาอยบานแลวนงดโทรทศนไปเฉยๆ ชวยใหสมองไมฝอดวย” ในการพดคยมปฏสมพนธกนในระหวางเดนทางกยงเปนโอกาสในการไดเจอผคนทหลากหลายมากท งคนไทยและชาวตางชาต ซงหนไมพนการตดตอสอสารกน พนกงานขบรถสวนใหญทไดรบชาวตางชาต จะมโอกาสท ไดฝกการสนทนาภาษาองกฤษเพมเตม ผขบคนท 4 เลาวาไดม“แลกเปลยนทศนคตกบคนอน ไดฝกภาษาองกฤษกบชาวตางชาต” และผขบ 9 กลาววา “ทาใหกระตอรอรนเรองภาษาองกฤษเพมข นดวย จะไดคยกบชาวตางชาตได จากตอนน ฟงได แตพดไมได”
ในสวนของผโดยสารน นรจกอเบอรจากการบอกเลาของคนรจก ผโดยสารคนท 4 เลาวา “รจกจากสอ และการอานรวว” และผโดยสารคนท 7 และคนท 2 บอกวา “เคยเปนคนขบมากอน” โดยทมมมองของผโดยสาร ผโดยสาร 1 ใหขอมลวา “บรการรถแทกซทมความหลากหลาย สะดวกสบายและบรการดกวา มมารยาท” ผโดยสาร 5 มความคดเหนวา “การทคนเอารถสวนตวมาใหบรการรบสงผโดยสาร” และผโดยสาร 7 กลาววาอเบอรเปน “แอปพลเคชนทเอาไวเรยกรถ”
ผโดยสารไดรบขอมลจากประสบการณผทเคยใชงานอเบอร หรอมการบอกตอมาแลว พวกเขาจงตดสนใจทจะเลอกใชอเบอรเนองจาก ผโดยสาร 1 กลาววา“อเบอรมารบตามทตกลงในแอปเลย ไมปฏเสธผโดยสารและไมตองเสยเวลารอ” ผโดยสาร 2 กลาววา“สามารถเรยกมารบสงไดถงทหมายปลายทาง” และผโดยสาร 6 กลาววา “ตองการไดรบความสะดวกและการบรการทดกวาในการเดนทาง”
คะแนนดาว (ภาพท 4.1) ทมการใหระหวางผขบและผโดยสารเมอการเดนทางจบลง จะสะทอนถงคณภาพในดานการบรการ และคณภาพของผโดยสารในคร งตอไป ผโดยสาร 2 กลาววา“ทาใหเราสามารถรไดวาความคดเหนของ user คนอนเปนอยางไรเพอชวยเพมความมนใจในความปลอดภยและการบรการมากข น” ผโดยสาร 5 กลาววา“มนแสดงใหเหนถงคะแนนการบรการของคนขบ ถามากกแสดงวาบรการด ทาใหเรามนใจมากข น” และผโดยสาร 9 บอกวา “ไมคอยไดสนใจเรองดาวตอนเรยกข น แตเรารสกดทสามารถใหคะแนนการบรการได เหมอนเปนการสะทอนการบรการ”
42
การเดนทางสวนมากจะใชระยะเวลาพอสมควร ทาใหในระหวางการเดนทางน นผโดยสารไดประโยชนเพมเตมจากการใชงานแอปพลเคชนคอการไดพดคยแลกเปลยนความคด ทศนคต และมมมองตางๆ ท งในเรองการทางาน และเรองทวไป ผโดยสารคนท 6 กลาววา“ไดแชรเรองราวตางๆ แชรประสบการณเพอรบเอามมมองใหมๆ” ผโดยสาร 14 ใหขอมลวา “ไดบรการทดและไดคยแลกเปลยนความคดกบคนขบ” และผโดยสาร 8 กลาววา“ปกตขบรถ แตไดใชอเบอรแลวไดรเสนทางใหมๆ เพมข นจากเสนทางเดมทเดนทาง ไดแลกเปลยนประสบการณ”
ผมรถและผโดยสาร เขามามสวนรวมในเศรษฐกจแบบแบงปนได ผานทางการใชงานแอปพลเคชนทเขามาเปนตวกลางในการตดตอสอสาร เพอใหแตละคนสามารถตอบสนองความตองการของตนเอง เชนผมรถสามารถหารายไดเพมเตมไดจากการใชงานแอปพลเคชน และผโดยสารทตอบสนองความตองการโดยการรบการบรการดานคมนาคมจากผมรถในชมชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปน รวมถงประโยชนในดานอนๆ ทผใชงานไดรบเชนความรในเรองเสนทางทเพมข น หรอการแลกเปลยนประสบการณ ทศนคตตางๆ ทเกดข นในระหวางการเดนทาง และการรกษามาตรฐานในการบรการของผทขบรถ ประสบการณทผใชงานแอปพลเคชนไดรบเหลาน ทาใหเกดการบอกตอในการเขามาใชงานแอปพลเคชน ซงเมอแอปพลเคชนใหอานาจกบคนในชมชน ทาใหมผเขามาในชมชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนมากข น และทกคนมความรวมมอกนทดกจะเสรมสรางโครงสรางพ นฐานชมชนใหแขงแรง
4.1.2 การตอบสนองความตองการ และการเขาถงการบรการ ทกคนทเขามาชมชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนลวนแลวแตมความ
ตองการของตนเองทแตกตางกนไปท งส นท งน ฟงกชนการทางานตางๆ ของแอปพลเคชนจะเปนตวชวยในการตอบสนองความตองการน นๆ ใหผใชงานไดเขาถงมากข น ผขบรถคนท 2 กลาววา “เราไมตองไปคอยวงตามหาลกคา แอปมนกจะหาลกคามาใหเรา” ผขบรถคนท 3 กลาววา “แอปสามารถจบคผโดยสารใหในระยะทางใกลเคยงใหไดเลยโดยทไมตองไปเสยเวลารอคอยผโดยสาร ซงทาใหเสยคาโอกาส” และผขบรถคนท 4 ใหขอมลวา “เราแคดแอปพลเคชน และการแจงการเตอน ทาใหสามารถกดรบงานได โดยไมตองไปคอยวงหาลกคาเหมอนกบแทกซ”
ในการเขาถงการใหบรการกบผโดยสารผานการจบคระหวางผขบและผโดยสาร โดยแอปพลเคชน จะมอกหนงฟงกชนการทางานทจะเขาไปชวยใหผขบสามารถนารถไปใหบรการผโดยสารไดถงทคอแผนทนาทาง (Navigation หรอ GPS) ซงจะแสดงตาแหนงของผโดยสาร และปลายทางเพอชวยใหสามารถไปรบและไปสงไดถกจด ถงแมวาจะไมรเสนทาง ผขบรถคนท 1 กลาววา “ชวยใหขบไปตามเสนทางไดงายข น อยางเชนมาในท ทไมเคยมา ม Navigator กสามารถทาใหไปได
43
ถก” ผขบรถคนท 7 ใหขอมลวา “งายเพราะ อยางเสนทางทไมรจกเลย หรอเรารจกเสนทางแคแถวบานเรา พอมคนเรยกไปไหน GPS มนกนาทางไป” โดยทเมอจบการเดนทาง แอปพลเคชนจะคดคานวณคาเดนทางให และแสดงผลบนหนาจอมอถอ ผขบรถคนท 2 กลาววา “สามารถรไดเลยวาตองเกบเงนเทาไหร ลกคาตองจายเทาไหร” และผขบรถคนท 9 กลาววา “ทาเราประมานไดวาตองขบเทาไหรเพอทจะใหไดการนตรายไดกบอเบอร” อยางไรกตามในการเดนทางบางเสนทางในเสนทางทมความคนเคยของผขบรถเอง หรอผโดยสาร ทาใหพบวา ผขบรถคนท 1 กลาววา “คดวายงไมคอยแมนยาเทาไหร” และผขบรถคนท 7 มความคดเหนวา “ดครบ แตกยงเจอเคสทคานวณผดอยางเชนคาทางดวน บางทไมไดใช แตกคดคาทางดวน ลกคากตองระมดระวงเอาเอง เปนไปไดกตองเตอนกนเองท งคเพอรกษาผลประโยชนซงกนและกน”
สงทตอบสนองความตองการของผขบรถ คอรายได ซงผขบจะเลอกไดวาจะต งเปาหมายในการทารายไดของตวเองทเทาไหร ทาใหเกดการวางแผน และมความต งใจในการทาใหบรรลผลตามทตองการ ผขบรถคนท 6 ตองทารายไดใหได “อยางนอยตองใหได 1200 ข นไปตอวน” ผขบรถคนท 2 กลาววา “มเปาหมายในแตละสปดาหตามโปรทอเบอรแนะนา และกสามารถทาไดตามเปา” และผขบ 8 กลาววา “ตองวงรบชม.นงตองใหได 2 คนข นไป อเบอรมโปรกทาตามโปรคราวๆ ไดเลย”
ในสวนของผโดยสารน นการตอบสนองความตองการคอการไดรบการบรการทด เหมาะสมและเหมาะสมและคมคากบคาใชจายทตองจายเพอเปนคาตอบแทน โดยทแอปพลเคชนชวยใหสามารถจบครถเพอใหไดรบการบรการไดงายข น ผโดยสาร 4 กลาววา “ใช ไมตองไปโบกเรยกแทกซขางทาง เรยกผานแอปแลวกรอใหมารบทบานไดเลย” ผโดยสาร 12 กลาววา “คอนขางงายเลย เพราะเรยกแถวไหนกได” และผโดยสาร 15 บอกวา “สะดวกกวาเดม เพราะไมตองเรยกรถมดๆ ดกๆ รมถนน” โดยทผโดยสารมความรสกวาการใชอเบอรเรยกรถน นมความแตกตางจากรถแทกซ ผโดยสาร 1 เลาวา “สะดวกกวาเนองจากสามารถนดหมายลวงหนาไดทสาคญคนขบรถมมารยาทมากกวา” ผโดยสาร 2 กลาววา “สามารถเรยกผานแอปพลเคชน ไดเลยโดยไมตองรอโบกรถขางถนน” ผโดยสาร 3 กลาววา “สามารถเรยกรถมาหาไดเลย โดยทไมตองไปโบกขางทาง สะดวกทบางทของเยอะ กสามารถเรยกใหมารบไดถงทเลย” ผโดยสาร 9 ใหขอมลวาอเบอร “ไมมการปฏเสธลกคา สามารถเรยกตามตาแหนงทตองการไดเลย เชนบานอยในซอย หรอพ นทๆ เขาถงยาก”
จากประสบการณตางๆ ทผโดยสารไดรบจากการเดนทางในลกษณะแบงปน ทาใหเกดความมนใจวาแอปพลเคชนจะสามารถสงมอบการบรการทดได ผโดยสาร 3 กลาววา “มความมนใจทจะไดรถแนนอน ไมตองมาหวเสยกบการปฏเสธผโดยสารของแทกซทวไป มความมนใจมาก”
44
ผโดยสาร 7 กลาววา “มนใจนะ เขาไมปฏเสธผโดยสาร บรการกดกวา คนขบกคณภาพมากกวา” และอกหนงความเหนของผโดยสาร 9 กลาววา “มนใจอย เพราะคนขบอเบอรจะบรการด ไมปฏเสธลกคา มการพดคย เปนคนอกระดบ”
ภาพท 4.2 แสดงการปรมาณของรถของผขบอเบอรเพอทาการจบครถใหกบผโดยสาร
แผนทแสดงตาแหนงปจจบนของผโดยสารและผขบรถ (ภาพท 4.2) เปนอกหนงฟงกชนการทางานทมผลตอการตอบสนองความตองการและการไดรบการบรการเชนกน ผโดยสาร 3 กลาววา “มนใจ ไมเคยเจอขบหลง ปกตกพาไปสจดทไปไดอยางถกตอง” ผโดยสาร 9 รสก “เชอมนอย ไมเคยพาหลงนะ มแตพาออม และเราสะดวกทเราไมตองบอกทางดวย เหมอนคนขบจะรเลยวาเราไปทไหน” อยางไรกตามกยงกยงเกดความคลาดเคลอนในการไปรบและสงของผขบรถได ผโดยสาร5 ใหขอมลวาแอปพลเคชน“ยงมการปกหมดทผดอย ทาใหคลาดกนกบคนขบ” ผโดยสาร 14 กลาววา “ในพ นทสญญาณไมด อาจทาใหการแสดง GPS ผดพลาดบาง”
45
ภาพท 4.3 แสดงชองทางการชาระเงนโดยตดผานบตรเครดต
เพอตอบสนองความตองการในดานความเปนอสระ และความสะดวกสบาย ในการชาระเงน ผโดยสารสามารถชาระเงนคาโดยสารไดผานการตดบตรเครดตทไดทาการลงทะเบยนไวในแอปพลเคชน ผโดยสาร 2 กลาววา “ดกวา ชวยลดปญหาเกบเงนเกนคาโดยสารโดยอางวาไมมเงนทอน” ผโดยสาร 3 กลาววา“สามารถตรวจสอบบลคาโดยสารได และสะดวกด” ผโดยสาร 5 กลาววา“รสกสะดวกและมความปลอดภยทไมตองพกเงนสดตดตว เมอถงทหมายสามารถลงจากรถไดเลย”
46
ภาพท 4.4 หนาจอแสดงการหารคาโดยสารรวมกบผรวมทางคนอน
ในการขจดปญหาในดานของการลมชาระคาโดยสารใหเพอนหรอผโดยสารทรวมทางมาดวย แอปพลเคชนอเบอรมฟงกชน Split Fare หรอการหารคาโดยสารและตดผานบตรเครดตของผรวมทางทกคน ซงในสวนของฟงกชนน จากการสมภาษณผโดยสารท ง 15 คนไมเคยใชงานในสวนน
ฟงกชนการทางานของแอปพลเคชนตอบโจทยความตองการของผใชงาน โดยทผขบสามารถทางานไดสะดวกและสามารถตอบสนองความตองการในการพบลกคา และหารายได โดยทสามารถทางานไดอยางอสระตามเปาหมายรายไดของตนเอง ซงการทแอปพลเคชนตอบโจทยในสวนน ทาใหเกดความเชอมนของผทเขามาในระบบเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนโดยผลทไดทาใหเกดเปนแรงจงใจในการบอกตอ หรอชกชวนผอนใหเขามาในชมชนได เชนเดยวกบผโดยสารทเมอแอปพลเคชนตอบโจทยทาใหเกดความสะดวกสบาย ไดรบการบรการทดแลว กจะนาไปสคาแนะนาทจะสงมอบหรอบอกตอใหกบคนอนๆ ใหเขามามสวนในชมชนได
4.1.3 การจดการทรพยากร ความรสกคมคาจากการทผทมรถ ซงเปนทรพยากรทสามารถแบงปนใชรวมกบ
ผอนได ประกอบกบเจาของทรพยากรทมความร ความสามารถ และเวลาทสามารถนามาใชใหเกด
47
ประโยชนเพมเตมทาใหผขบรถตดสนใจนารถออกมาขบ ผขบรถคนท 3 กลาววา “คมทเราขบรถไปทางานอยแลว และพอเลกงานกสามารถเปดแอปพลเคชนเพอหารายไดเพมไดเลย อยางนอยกไดคาน ามนเพม” ผขบรถคนท 5 รสกวา “คดวาคม เพราะเราสามารถเอารถมาขบหารายไดเสรมได และในการนารถมาขบกทาใหรสกวาลกคาทมานงเปนเหมอนญาตเหมอนพนอง” ในสวนของทรพยากรเวลา ผขบรถคนท 1 กลาววา “สามารถเลอกไดวาจะทางานตอนไหน ไมทางานตอนไหน” ผขบรถคนท 4 ใหขอมลวา “ไดมาก เพราะสามารถนารถมาวง และทางานไดตามตองการ เปนเจานายตวเองสามารถจดสรรเวลาได” และผขบรถคนท 9 กลาววา “เราทางานหลกไป ระหวางอยบานทานนน กเปดแอปไว พอมงานเขามากสามารถออกไปทางานไดเลย”
ภาพท 4.5 แสดงหนาจอซงแสดงขอมลของพนกงานขบรถ และขอมลของรถ
ในการนาทรพยากรของตนเองมาใหผอนบรโภครวมกนน น จาเปนตองสรางความนาเชอถอใหแกกนและกน การเปดเผยขอมลเชนขอมลสวนตวหรอขอมลรถของผขบดงภาพ 4.5 จงมบทบาทในการบรโภคของคนในชมชน ผขบรถคนท 2 กลาววา “ดในการนดตามจดทพลกพลานทาใหลกคาสามารถหารถไดงาย” และผขบรถคนท 3 กลาววา “ชวยในเรองความมนใจ จากการ
48
ลงทะเบยนรถ และคนขบรถเพอทผโดยสารจะไดตรวจสอบความถกตอง เพอความปลอดภยของผโดยสารเอง” ผขบรถคนท 6 กลาววา “เปนการสรางความมนใจใหลกคา ทาใหลกคารสกปลอดภย เพราะวาเดยวน มอถอสามารถ Capture หนาจอไดแลว”
ภาพท 4.6 แสดงฟงกชนการแสดงเวลาในการตดตามรถแบบ Real time
ผโดยสารเมอทาการตอบรบการบรการกบแอปพลเคชนอเบอรแลว แอปพลเคชนจะทาการแสดงเวลาในการมาถงของรถทจะมารบตามเวลาจรงจากการคานวณในแผนท ในสวนน ทาใหผโดยสารสามารถจดการทรพยากรเวลาได ผโดยสาร 3 กลาววา “ไมตองเผอเวลาออกไปเรยกรถสามารถทานนนรอไดเลยโดยดจากเวลาทข นบนหนาจอ” ผโดยสาร 5 บอกวา “ทาใหสามารถเตรยมตวหรอทาอยางอนรอได เพราะเวลาจะถกประมานแบบ Real time เชอถอได” ผโดยสาร 14 กลาววา “ทาให ตดสนใจในการเตรยมตวไดดข น”
49
ภาพท 4.7 แสดงหนาจอของการคดคานวณคาโดยสารใหคราวๆ
ผโดยสารสามารถตรวจสอบคาใชจายคราวๆ ได ผานการคานวณตามระยะทาง
และเวลาของแอปพลเคชน ทาใหผโดยสารสามารถเตรยมตวลวงหนาในดานคาใชจายได ผโดยสาร 2 กลาววาฟงกชนในสวนน “เพอใหเราสามารถตรวจสอบราคายอนหลงไดกรณทไดรบยอดใชงานในบตรเครดตวาตรงกน” ผโดยสาร 3 กลาววา “ทาใหเรารชวงของการจายเงน รการประมานการคราวๆ” ผโดยสาร 4 กลาววา “ชวยในเรองความคมคา สามารถดราคากอนแลวไปเปรยบเทยบกบการเดนทางในลกษณะอนได”
เมอแอปพลเคชนสามารถชวยใหจดการทรพยากรไดอยางมประสทธภาพ เชนผมรถและมเวลา ความร ทกษะในการขบรถ และพรอมทจะเปดเผยขอมลสวนตวของตนเอง ใหมความมนใจในการเขามาสชมชน พรอมกบความตองการของกลมผบรโภคทตองการโดยสาร อยางผโดยสาร ทาใหท งสองฝายสามารถแบงปน และรบทรพยากรทอยในชมชนไดอยางไมมทส นสด
50
4.1.4 ความรสกปลอดภย
ภาพท 4.8 แสดงหนาจอการกรอกขอมลเพอทาการลงทะเบยนของผโดยสาร
ในการสรางความเชอใจในชมชนน น ความจรงใจในการเปดเผยขอมลสวนตว
บางอยาง และขอมลเพอใชในการตดตอทสามารถตรวจสอบได มประโยชนทาใหผขบรถทมความไววางใจอยแลวรสกมนใจข นไปอกจากขอมลของผโดยสารทจะสามารถตดตามภายหลงไดนนคอการลงทะเบยนเขาใชงาน แอปพลเคชนอเบอรดวยเบอรโทรศพท และหมายเลขบตรเครดต (ภาพท 4.8) ผขบรถคนท 2 ทไดใหขอมลไววาการใหผโดยสารกรอกขอมลบตรเครดตน น “เปนการคดกรองลกคาไปในตววามความนาเชอถอ เพราะมชอลกคาตามบตรเครดต รสกปลอดภยกบตวเอง มความมนใจทจะไมโดนโกงคาโดยสาร”
ขอมลสวนตวทผโดยสารไดรบเปนขอมลสวนตวผขบ ไมวาจะเปนชอทใชทะเบยน รป ขอมลทะเบยนรถ (ภาพท 4.5) จากการเปดใจ เปดเผยขอมลซงกนและกนทาใหเกดความมนใจ ไววางใจ และความเชอใจในการเขามามสวนในเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนมากข น ผโดยสาร 1
51
รสกวา “รสกปลอดภยมากข นเนองจากสามารถแคปจอสงขอมลไปแจงคนอนไดหากในกรณเรากลบหรอไปไมถงท มสงดงกลาวกจะเปนประโยชนในการหาตวเรา” ผโดยสาร 6 กลาววา “ในเรองความปลอดภยชวยไดมาก เราจะไดรวาใครมารบเราและเรากมประวตของเขา” ผโดยสาร 11 บอกวา “รรายละเอยด เหนหนาคนขบ ข นแลวปลอดภยไดเหนวาคนน แหละทเปนคนใหบรการเรา ตามทสมครไว”
ภาพท 4.9 หนาจอแสดงตาแหนงปจจบนของรถในระหวางการเดนทาง
ยงไปกวาน นเพอความรสกปลอดภย และสบายใจในการเดนทางไปกบคนแปลกหนายงข นของผโดยสาร แอปพลเคชนมฟงกชนการแสดงตาแหนงปจจบนซงจะบอกถงเสนทางปจจบนตามระยะเวลาจรงทไดมการโดยสารใหกบผโดยสาร ผโดยสาร 3 กลาววา “ทาใหเรารวาเราอยตรงไหนแลวในเสนทาง เปนการสรางความมนใจ” ผโดยสาร 5 กลาววา “รสกปลอดภยเวลาเดนทางตอนกลางคน เราจะไดรวาเราอยตรงไหน และ Capture หนาจอใหคนทางบานดได” ผโดยสาร 8 ใหขอมลวา “เราไมตองบอกตาแหนงอกท สามารถหลบตอนอยในรถไดเลย เราแจงสถานทๆ อยและสถานทๆ จะไป เขากไปสงไดเลย”
52
การสรางความมนใจของท งผขบรถทเอารถแบงปนการขบขในชมชน และผทจะเขามารบการแบงปนน นตองมความจรงใจ และปฏบตตามกตกาของชมชนเปนอยาง เครงครด การรกษามาตรฐานและความรสกปลอดภยจงเปนสงสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปน และเมอสอบถงความรสกของผโดยสารทไดนงรถทเปนรถสวนตวของผมรถมความเหนดงน ผโดยสาร 3 กลาววา "ชอบตรงทคนขบจะหวงรถตวเอง คนขบกจะขบดกวา มรปลกษณ ความสะอาดทดกวา ถานงแทกซจะรสกเหมอนงอตองนงรถเคามา แตอเบอรจะรสกเปนมตรมากกวา " ผโดยสาร5 ใหประเดนวา “ในเรองความสะอาด และรสกปลอดภย เปนกนเองมากกวา”
4.2 สรปการใหอ านาจของแอปพลเคชนอเบอรทมตอผขบรถและผโดยสาร
4.2.1 การใหอ านาจของแอปพลเคชนเพอใหเกดการสรางโครงสรางชมชนทแขงแรง การเขามามสวนรวมในชมชนของผทมรถ ทกษะ และเวลา เขามาในชมชน
เศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนเกดจากความตองการในการแบงปนทรพยากรทตนเองมอยเหนอผอน และตองการแบงปนใหกบผทตองการบรโภคทรพยากรรวม ผานการใชงานแอปพลเคชน โดยไดรบคาแนะจากเพอนหรอคนรจกวาแอปพลเคชนถกใชเปนสอกลาง ทชวยทาการคนหาจบคผโดยสารกบผขบรถ เพอตอบสนองความตองการของคนในชมชนเศรษฐกจแบบแบงปนท ง 2 ฝง ดงน นจงถอไดวาแอปพลเคชนตวกลางในการเขาไปใหอานาจในดานโครงสรางกบคนในชมชนอยางพนกงานขบรถ และผโดยสาร ทาใหเกดเปนโครงสรางชมชนเศรษฐกจแบบแบงปนทแขงแรง
4.2.2 การใหอ านาจของแอปพลเคชนเพอการตอบสนองความตองการและเขาถงการบรการ
แอปพลเคชนอเบอรเปนสอกลางในการทาใหทกๆ คนในชมชนมอสระสามารถเขาถงทรพยากรเพอตอบสนองความตองการของตนเอง ไมวาจะเปนการใหความรวมมอในการใหบรการ หรอการเขาไปมสวนในชมชนเพอรบการบรการ จากการทแอปพลเคชนเปนตวกลางและเปดโอกาสใหผทมทรพยากรสามารถนาทรพยากรมาใชใหเกดประโยชนสงสด เพอสงมอบและรบสงทตนเองตองการไดอยางแทจรง จากความเชอใจ มนใจ การมปฏสมพนธเพอใหเกดความไววางใจ อนสบเนองมากจากกกระบวนการการใหอานาจทางดานโครงสราง เมอมโครงสรางของชมชน หรอระบบทแขงแรงแลว ความมนใจ และไววางใจในการเขาไปรบการบรการ หรอการใหบรการกจะเกดข นในกระบวนการของการใหอานาจดานจตวทยาในการทาใหผขบ และผโดยสารเกดความเชอใจกน จนสามารถเขาถงการใหบรการได
53
4.2.3 การใหอ านาจของแอปพลเคชนในการจดการทรพยากร ในมมมองของการใหอานาจดานทรพยากรน น แอปพลเคชนทาใหผทมรถและม
ทกษะ เวลาวาง สามารถนารถของตนเองออกมาหารายได ไมวาจะเปนรายไดหลก หรอรายไดเสรม และการเลอกทจะเปด หรอปดแอปพลเคชนได กมสวนชวยในการทาใหพนกงานขบ สามารถจดสรรเวลาอนมคาไดเปนอยางด ท งทยงสามารถดาเนนกจกรรมอนๆ ทมความจาเปนหรอตองทาเปนประจาได แอปพลเคชนไดใหอานาจใหคนเหลาน นเลอกไดวาจะทางานเวลาใด จะเรม หรอจะเลกไดเมอใด และในอกหนงมมมองของผโดยสารทแอปพลเคชนสามารถทาใหพวกเขาไดมรถเพอโดยสาร และฟงกชนการแสดงเวลาในการมาถงของรถกทาใหสามารถจดการเวลา ทากจกรรมอยางอนระหวางคอย เพราะรเวลาอยางแนนอนไดตามเวลาจรง
4.2.4 การใหอ านาจของแอปพลเคชนในการไดรบความรสกปลอดภย แอปพล เคชนมผลตอการตดสนใจท เกยวของความคดของคนในช มชน
โดยเฉพาะผโดยสารทจะตองโดยสารไปกบคนทไมรจก ในเรองความมนใจ ความไววางใจและความปลอดภยในการตดสนใจใชบรการ แอปพลเคชนไดตอบโจทยน ดวย ฟงกชนการทางานของแอปพลเคชนทชวยสรางความมนใจในความปลอดภยทาใหผโดยสาร และพนกงานขบรถรสกเหมอนไดรวมเดนทางกบคนใกลตว มความรสกอนใจ และมนใจกบชมชนในลกษณะน เปนการลดบรรยากาศตรงเครยด และความหวาดระแวงระหวางกน เรยกไดวาฟงกชนของแอปพลเคชนน นสรางบรรยากาศความเชอใจใหกบชมชน จนสงมอบไปยงผทยงอยภายนอกชมชน โดยการทผคนทอยในชมชนอยแลวทาการบอกตอ หรอชกชวนใหเขามาลองรบประสบการณทด ตารางท 4.1 บทบาทของแอปพลเคชนอเบอรในมมมองของทฤษฎการใหอ านาจ
บทบาทของแอปพลเคชนอเบอร
ทฤษฎการใหอ านาจ
แอปพลเคชนอเบอร เสรมสรางโครงสรางชมชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนทแขงแรง
การใหอ านาจดานโครงสราง แอปพลเคชนอเบอร ใชเปนสอกลางในความตองการในการตอบสนองความตองการของคนในชมชน จากสงทตองการเพมการใชประโยชนจากรถ ทกษะ หรอเวลาทตนเองม และการขาดแคลน จนนาไปสการคนควาเพอหาประโยชนสงสดใหกบตนเอง จนเกดการสอสาร พดคยแลกเปลยน เกดเปนชมชนและมโครงสรางทางชมชนทแขงแรงของระบบการแบงปนการบรโภค
54
ตารางท 4.1 บทบาทของแอปพลเคชนอเบอรในมมมองของทฤษฎการใหอ านาจ (ตอ) บทบาทของแอปพลเคชน
อเบอร ทฤษฎการใหอ านาจ
การใหอ านาจดานทรพยากร แอปพลเคชนเชอมโยงผทตองการแบงปน เขากบผทตองการรบ เมอมการรวมกนใชงานของผขบรถ และผโดยสาร จงเกดเปนความเขาใจถงเปาหมายของการนาแอปพลเคชนมาใช เพอเปนสอกลางในเชอมโยงผทตองการแบงปนทรพยากร กบผใชทรพยากรในชมชนเขาดวยกน
แอปพลเคชนอเบอร ในการตอบสนองความตองการ และเขาถงการบรการ
การใหอ านาจดานจตวทยา แอปพลเคชนมฟงกชนการทางานตางๆ ททาใหเกดความไวใจในการทผขบนารถเขามารบบรการ และผโดยสารทมความรสกปลอดภยในการเลอกทจะไดรบการบรการ อกท งหลงจากทมการใชงานแอปพลเคชนแลว ผทอยในชมชนกจะสงมอบสงเรองราวประสบการณทรบใหกบเพอนหรอคนรจก การใหอ านาจดานโครงสราง เมอเขามาใชงานระบบเศรษฐกจแบบแบงปน ผขบ และผโดยสารไดรบความไววางใจ และเมอมการเขาถงการบรการหรอใชงานแอปพลเคชน อยางตอเนองเรอยๆ กจะเปนการสงเสรมกลบไปทโครงสรางทางชมชนใหมขนาดทใหญและแขงแรงยงข น
แอปพลเคชนอเบอรทาใหเกดการจดการทรพยากร
การใหอ านาจดานทรพยากร แอปพลเคชนทาใหผขบรถ สามารถนารถมาขบไดตามระยะเวลาทตนเองตองการได โดยการเลอกปดหรอเปดแอปพลเคชน ทาใหสามารถกาหนดเวลาในการทางานได และแอปพลเคชนทาใหผโดยสารทไปตามสถานทตางๆ ไดตามทตนเองตองการ โดยทสามารถจดสรรเวลาและงบประมาณคาใชจายของตนเองได การใหอ านาจดานจตวทยา แอปพลเคชนอเบอรสามารถให ความสามารถในการจดการทรพยากรจงเปนแรงจงใจทาใหผทมรถ มองเหนถงความเปนไปไดในการจดการทรพยากรของตนเองใหเกดประโยชนสงสดกบชมชนและตรงตามความตองการของตนเอง จนเกดเปนความพอใจ และใชแอปพลเคชนตอเนอง
55
ตารางท 4.1 บทบาทของแอปพลเคชนอเบอรในมมมองของทฤษฎการใหอ านาจ (ตอ)
บทบาทของแอปพลเคชน อเบอร
ทฤษฎการใหอ านาจ
แอปพลเคชนอเบอรทาใหเกดความปลอดภย
การใหอ านาจดานโครงสราง แอปพลเคชนสรางโครงสรางชมชนทมความแขงแรง รวมกบความรสกของคนในชมชนทจะสามารถเขาถงการบรการ ยงชมชนมขนาดใหญ ยงตองรกษาการสรางความปลอดภย ความไวใจ ความเชอใจ เพอใหการมปฏสมพนธกบผอนทเปนคนแปลกหนาเปนไปไดอยางราบรน การใหอ านาจดานจตวทยา แอปพลเคชนชวยลงชองวางของความรสกกดดน ทจะเปนสงกดขวางการบรโภคทรพยากรรวมกน จะเหนถงฟงกชนเชนการรบรขอมลของพนกงานขบ การหรอตดตามรถผานระบบ GPS การรบรขอมลสวนบคคล ฟงกชนเหลาน ลวนแตทาใหผใชงานเกดความมนใจในความปลอดภยมากข น
4.3 คณภาพของเทคโนโลยสารสนเทศตามกรอบแนวคดของ DeLone and McLean IS Success Model
ในการศกษาแนวทางการพฒนาแอปพลเคชนอเบอร ใหสามารถตอบสนองความตองการของผใชงานไดมากข น ผวจยจงไดนาแนวคดเรองความสาเรจของระบบสารสนเทศ ตามกรอบงานวจยของ DeLone and McLean (2003) ทกลาวถงคณภาพของระบบสารสนเทศ 3 ดานไดแก 1) คณภาพของขอมล (Information Quality) จากขอมลทเปนประโยชน แมนยา สามารถเขาใจได นาสนใจ เชอถอได ครบถวย เพยงพอตอการใชงาน และมความทนสมย 2) คณภาพระบบ (System Quality) โดยมองจากการมอบฟงกชนการทางานทเปนประโยชน อานวยความสะดวก งายตอการใชงาน การทผใชงานไดรบอนญาตใหคนหาขอมลทตองการ มโครงสรางทด ระยะเวลาในการใชงานเหมาะสม และ 3) คณภาพการบรการ (Service Quality) โดยมองจากการรบฟงคาตชม และการตอบคาถาม ความพยายามในการใหความชวยเหลอไดตามเวลา ซงผทาการวจยไดสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอรท งผโดยสารและพนกงานขบรถเกยวกบประเดนในเรองขอด/ขอเสย สงทยงขาดอยในตวแอปพลเคชน รวมถงฟงกชนการทางานทอยากไดเพมเพอใหตอบสนองความตองการ และเพอใหแอปพลเคชนใหอานาจกบผใชงานในชมชนเศรษฐกจการเดนทางแบบแบงปนไดดข น
56
4.3.1 ดานคณภาพขอมล 4.3.1.1 มมมองของผขบรถ
จากการสมภาษณพนกงานขบรถท ง 15 คนถงคาถามเกยวกบขอด/ขอเสยจากการใชงานแอปพลเคชนไดขอมลทเกยวของกบคณภาพขอมลพบวา ผขบรถ 1 กลาววา “การปกหมดทไมตรงทาใหเสยโอกาส” ผขบรถ 3 กลาววา “เสนทางบางทยงไมแมนเทาไหร อาจจะยงตองปรบปรงเรองเสนทาง” และผขบรถ 5 ทกลาววา “ยงเปนเรองแผนท ทไมคอยมการอพเดทเสนทาง” ผขบรถ 8 “อยากใหเพมชองทางในการตดตอ และในเรองการตดตอกบลกคาตางชาต และ Feature การเหนหนาลกคา”
ในสวนของคาถามในการสมภาษณทถามถงฟงกชนทผขบรถอยากใหมเพมเตมเพอทจะไดตอบสนองความตองการทมากข นไดความเหนจากผขบรถ 2 ทกลาววา “อยากใหแอปสามารถระบสของรถไดเพอใหสะดวกตอการหาของลกคา อยากใหมฟงกชนการเหนหนาลกคา และอยากทราบเสนทางของลกคากอนเพราะบางทถกลกคายกเลกกอนท งๆ ทเดนทางไปรบแลว” เชนเดยวกบผขบรถ 3 ทกลาววา “อยากใหมฟงกชนการแจงสรถเพม เพอใหคนนงสามารถสงเกตไดงายข น” และอกประเดนหนงทผขบคนท 5 ทกลาววา “อยากใหมการอพเดทเรองแผนทใหมความครอบคลมมมากกวาน ”
4.3.1.2 มมมองของผโดยสาร จากการสมภาษณผโดยสารดวยคาถามถงความคดเหนในสงทตองการ
เพมในแอปพลเคชนเพอใหตอบสนองความตองการเพมข นพบวา ผโดยสาร 12 อยากใหมการ “เพม สรถ ในชองแสดงผล”
4.3.2 ดานคณภาพระบบ 4.3.2.1 มมมองของผขบรถ
จากการสมภาษณขอด/ขอเสยของการใชงานพบวา ผขบรถ 1 กลาววา “มการคดเงนทผดพลาดบาง”
4.3.2.2 มมมองของผโดยสาร จากการสมภาษณความคดเหนในสวนทผโดยสารตองการเพมใหแอป
พลเคชนสามารถตอบโจทยการใชงานไดมากข นไมพบสวนทผใชงานตองการใหมเพมในการทางานในดานคณภาพระบบ ผโดยสารคนท 1 กลาววา “ตอบได เนองจากราคาสมพนธกบคณภาพ ด” และผโดยสารคนท 7 กลาววาแอปพลเคชน “ตอบโจทยแลว”
57
4.3.3 ดานคณภาพการบรการ 4.3.3.1 มมมองของผขบรถ
จากการสมภาษณถงขอด/ขอเสยของการใชงานและฟงกชนทมความตองการเพมเพอใหตอบสนองความตองการไดมากข นไดขอมลวา ผขบรถ 6 กลาววา “ชองทางการตดตอกบอเบอรมแคชองทางเดยว และเปนเมลลภาษาองกฤษสาหรบ IOS ทาใหยากตอคนทไมเกงภาษาองกฤษ” ผขบรถ 7 กลาววา “เปนเรองการตดตอนดหมายกน เพราะอเบอรไมไดรองรบเรองคาโทรศพทเพราะบางทหากนไมเจอ” และความคดเหนของผขบรถ 11 กลาววา “อยากใหโทรหาลกคาฟร ผานแอป หรออะไรสกอยาง”
4.3.3.2 มมมองของผโดยสาร จากการสมภาษณถงการตอบสนองความตองการจากการใชงานแอป
พลเคชน และฟงกชนการทางานทอยากใหมเพมในแอปพลเคชนพบวา ผโดยสาร 2 กลาววา “เพมจานวนรถผใหบรการใหมากกวาน และอยากใหรกษามาตรฐานการใหบรการไมใหลดลง” ผโดยสาร 3 กลาววา “อยากใหมการ Support ภาษาไทย เมอเวลาแจงเรองรองเรยนเขาไป” และผโดยสาร 10 ทมความตองการใหอเบอร “เพมรถในทหางไกลมากข น”
ถงแมผใชจากผลการสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอรจะมความเหนตรงกนวาระบบของแอปพลเคชนหรอระบบของอเบอร น นดอยแลว แตจากการทผวจยไดทาการสมภาษณเพมเตมกยงพบจดบกพรองทเกดจากการใชงานแอปพลเคชนและจดทตองการเพมเตมเพอใหตอบสนองความตองการเพมข นตามแนวคดคณภาพของระบบเทคโนโลยสารสนเทศของ DeLone และ McLean, 2003 ดงตาราง 4.2
58
ตารางท 4.2 ประเดนในการคณภาพเทคโนโลยสารสนเทศเพอพฒนาแอปพลเคชนใหสามารถตอบสนองความตองการของผใชงานใหมากขน คณภาพทสงผลตอการทาให
แอปพลเคชน ตอบสนองความตองการของผใชงาน
ประเดนทพนกงานขบรถคดวาควรไดรบการพฒนาเพมเตม
ประเดนทผโดยสารคดวาควรไดรบการพฒนา
เพมเตม คณภาพของขอมล การพฒนาการปกหมดบนแผนท
เพอทจะชวยใหไดขอมลทถกตองเพอลดการเสยโอกาสในการใหบรการ การเพมการระบขอมลสของรถ เพอเปนขอมลเพมเปนจดสงเกตใหกบผโดยสารเพอลนระยะเวลาในการตามหารถทมารบของผโดยสาร
การเพมการระบขอมลสของรถ เพอเปนขอมลชวยใหข นรถไดถกตองยงข น
การเพมขอมลรปของผโดยสารเพอทจะสามารถสงเกต รบผโดยสารไดอยางถกตองและรวดเรว การอพเดทขอมลดานแผนทเกยวกบเสนทางตางๆ อยางตอเนอง
คณภาพของระบบ การปรบปรงการคดคานวนคาโดยสารใหเกดความแมนยา และถกตอง
-
คณภาพของการบรการ
การเพมชองทางในการตดตอกบทางอเบอร รองรบการใชงานโทรศพทเพอการตดตอสอสารกบผโดยสาร และความชวยเหลอในดานการตดตอสอสารกบผโดยสารตางชาตทลงทะเบยนเบอรโทรศพทตางประเทศเอาไว
การรกษามาตรฐานการบรการอยางตอเนอง การเพมชองทางในการตดตอกบทางอเบอร การเพมพ นทการใหบรการใหครอบคลมมากข น
59
ตารางท 4.2 แสดงใหเหนประเดนในฝงของผขบรถทตองการใหแอปพลเคชนมการพฒนาคณภาพของแอปพลเคชนน นเกยวของกบคณภาพในสามดาน ไดแก 1) คณภาพของขอมลเปนเรองของการปรบปรงแผนทและการปกหมด เพมการแสดงขอมลรปของผโดยสารและสของรถ เพอชวยลดการเสยโอกาสในการใหบรการ 2) ดานคณภาพระบบน นผขบรถตองการใหมการปรบปรงการคดคานวณคาโดยสาร และ 3) ดานคณภาพของการบรการทตองการเพมชองทางการตดตอกลบ และความชวยเหลอในการตดตอกบชาวตางชาต และคณภาพของแอปพลเคชนทผโดยสารตองการใหมการพฒนาน นมสองดานทเกยวของไดแก 1) ดานคณภาพขอมล ทตองการใหมการระบสของรถเพอชวยใหข นรถไดถกตองยงข น และ 2) คณภาพการบรการในการเพมชองทางการตดตอกลบ การเพมพ นทการใหบรการ และการรกษามาตรฐานอยางตอเนอง
60
บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
บทท 5 นาเสนอบทสรปของงานวจยน โดยผทาการวจยไดแบงหวขอในการอธบาย
ออกเปน 4 สวนประกอบดวย 1) สรปผลการวจย 2) ประโยชนของงานวจย 3) ปญหาและขอจากดในการวจย และ 4) งานวจยตอเนองในอนาคต ตามรายละเอยดดงน
5.1 สรปผลการวจย
งานวจยน ผทาการวจยไดศกษาเกยวกบ 2 ประเดนคาถามคอ 1) แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนใหอานาจกบผขบรถและผโดยสารอยางไร และ 2) แอปพลเคชนสาหรบการเดนทางแบบแบงปนควรพฒนาอะไรบางใหตอบโจทยความตองการของผใชงานไดมากข น ซง ในสวนแรก งานวจยน ไดมงเนนความสนใจไปทผขบรถและผโดยสารทมประสบการณในการใชงานแอปพลเคชน ผลทไดพบวาแอปพลเคชนอเบอรใหอานาจกบผใชงานในการเสรมสรางโครงสรางชมชนเศรษฐกจแบบแบงปนผานกระบวนการใหอานาจดานโครงสราง นาไปสการใหอานาจดานทรพยากร ทาใหคนในชมชนสามารถเขาถงทรพยากร ทาใหมอานาจในการจดการทรพยากรทตนเองมอย และเขาสกระบวนการในการใหอานาจดานจตวทยา ในการทจะตอบสนองความตองการและเขาถงการบรการ ใหมความไววางใจมาใหงานและรบบรการทาใหเปนการเสรมสรางโครงสรางชมชน เกดเปนความรสกปลอดภย อนใจ ทาใหลดชองวางของความรสกกดดนในการบรโภคสนคาและบรการในเศรษฐกจแบบแบงปนรวมกบผอน
สวนทสองในดานคณภาพของแอปพลเคชนอเบอรพบวาแอปพลเคชนยงมจดบกพรอง ขอดและขอเสยทไดรบจากการใชงานแอปพลเคชน และไมสามารถตอบสนองความตองการของผใชงานไดเพยงพอ ผใชงานทเปนผขบรถตองการใหมปรบปรงคณภาพของขอมล ในเรองของขอมลสรถ ขอมลผโดยสาร ขอมลแผนท ในดานคณภาพระบบอยากใหมการปรบปรงการคดคานวณคาโดยสาร และการเพมชองทางในการตดตอกบเบอรโทรศพททจดทะเบยนตางประเทศ และในดานคณภาพการบรการอยากใหมการเพมชองทางในการตดตอกลบอเบอร และการรองรบการโทรศพท อกดานททาการศกษาพบวาผโดยสาร อยากใหมการปรบปรงคณภาพในดานขอมลของสรถ และความแมนยาของแผนท และในดานคณภาพการบรการทอยากใหรกษามาตรฐานตอไปเรอยๆ การเพมชองทางในการตดตอกลบอเบอร และการเพมพ นทการบรการใหครอบคลมมากยงข น
61
5.2 ประโยชนทไดรบจากการท าวจย
ผลงานวจยในสวนแรกซงศกษาการใหอานาจของแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปนทมตอผ ใชงานไดแกพนกงานขบรถ หรอผ โดยสาร พบวาผลลพธทผ ใชงานไดรบจากกระบวนการใหอานาจของแอปพลเคชนอเบอร ททาหนาท เปนสอกลางในการเชอมโยงการตดตอสอสารระหวางผขบรถและผโดยสาร ไดแกการเสรมสรางโครงสรางชมชนทแขงแรง ในการทคนในชมชนสามารถเขาถงการบรการพ นฐาน การไดรบความรสกปลอดภย และการจดการทรพยากร ขอมลทไดจากงานวจยน นสามารถนาไปเปนแนวทางในการสงเสรมระบบเศรษฐกจแบบแบงปน โดยการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเพอเปนชองทางในการตดตอสอสารใหเปนการเปดโอกาสใหผคนสามารถเขาถงทรพยากรไดงายยงข น (Posen,2015) เนองจากการตดตอสอสาร การมปฏสมพนธเพอสรางความไววางใจน นเปนกญแจสาคญในการสรางชมชนเศรษฐกจแบบแบงปน (Coleman,1990; Putnam,1993; Walzer,1997)
ในสวนทสองของงานวจย จากการวเคราะหและเชอมโยงขอมลทไดจากการสมภาษณเขากบ DeLone and McLean IS Success Model พบวา คณภาพขอมลและคณภาพการบรการของแอปพลเคชนอเบอรมสวนทยงตองปรบปรงเพอใหตอบสนองความตองการของผใชงานไดมากข น โดยเฉพาะในดานของการใหขอมลลกษณะรถและลกษณะบคคลเพมเตมเพอลดการเสยโอกาสใหกบผใชงานทเปนผขบรถ หรอความถกตองแมนยาของขอมลแผนททจะใหชวยเพมความพงพอใจใหกบผใชงาน และคณภาพในดานการบรการทตองมการปรบปรงชองทางในการตดตอใหความชวยเหลอ ซงปจจบนมอยเพยงชองทางเดยวทาใหเกดความยากลาบากในตดตอขอความชวยเหลอ หรอตชมของผใชงาน
5.3 ปญหาและขอจ ากดในการท าวจย และงานวจยตอเนองในอนาคต
งานวจยน เปนการทาวจยในระยะเวลาอนส น โดยผลงานวจยถกอางองจากประชากรเพยงกลมนอยและในวงแคบ ซงอาจจะมมมมองอนๆ เพมเตมทเกยวของกบการใหอานาจของแอปพลเคชนอเบอรเชนประเดนทางดานกฎหมาย และดานการคมนาคมอนๆ ซงผวจยไมไดทาการเกบขอมลครอบคลมไปถงในสวนน ขอมลทไดจากงานวจยน จงเปนเพยงแคแนวทางการใหอานาจของแอปพลเคชนแคอเบอรทเปนแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปนเทาน น ซงในระบบเศรษฐกจแบบแบงปนยงครอบคลมถงภาคสวนธรกจอนดวยเชนการแบงปนทพก ดงน นงานวจยในอนาคตอาจ
62
ทาการศกษาถงการใหอานาจของแอปพลเคชนจากแอปพลเคชนในลกษณะอนภายใตแนวคดเศรษฐกจแบบแบงปน และการศกษาคณภาพของเทคโนโลยสารสนเทศในดานตางๆ เปรยบเทยบ เพอใหเกดความเขาใจถงการใหอานาจของเทคโนโลยสารสนเทศในภาพกวาง เพอการนาขอมลไปเปนแนวทางในการสงเสรมเศรษฐกจแบบแบงปนทมความครอบคลมมากยงข น
นอกจากน งานวจยน เกบขอมลแคเพยงการสมภาษณถงขอด ขอเสย จดบกพรอง และสงทอยากใหมเพมเตมในแอปพลเคชน ซงไมไดสะทอนถงปจจยทสงผลตอความสาเรจในการใชงานแอปพลเคชนเพอการเดนทางแบบแบงปน ดงน นงานวจยในอนาคตอาจเกบขอมลในเชงปรมาณเพอศกษาปจจยทสงผลตอคณภาพของแอปพลเคชน สาหรบเปนแนวทางสงเสรมการพฒนาแอปพลเคชนใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ
63
รายการอางอง Books and Book Articles Botsman, R., & Rogers, R. (2010). What's mine is yours: the rise of collaborative
consumption. New York : HarperBusiness. Boyce, C., & Neale, P. (2006). Conducting In-Depth Interviews: A Guide for designing
and conduction In-Depth Interviews for Evaluation Input. Watertown,MA 02472 USA: Pathfinder International.
Cornell Empowerment Group. (1989). Empowerment and family support. Networking Bulletin, 1(1)2.
Chesbrough, H. (2011). Open Services Innovation: Rethinking Your Business to Grow and Compete in a New Era. San Francisco, California: Jossey-Bass.
Kabeer, N. (1999). Reversed Realities : Gender Hierarchies In Development Thought. New York: Verso.
Minkler, M. (1990). Improving Health Through Community Organization. In Glans, Lewis, & Rimer (Eds.), Health Behavior and Health Education: Theory, Research and Practice. San Francisco, CA: Jossey-Bass Publishers.
Yin, R. k. (1994). Case Study Research: Applied social research methods series. Beverly Hills: Publications S.
Tussyadiah, I. (2015). An exploratory on drivers and deterrents of collaborative consumption in travel. In I. Tussyadiah, & A. Inversini (Eds.), Information & Communication Technologies in Tourism. Switzerland: Springer International Publishing.
Zimmerman, M. A. (2000). Empowerment Theory: Psychological, Organizational and Community Levels of Analysis. In J. Rappaport & E. Seidman (Eds.), Handbook of Community Psychology. New York: Plenum Publishers.
64
Articles
Achat, H., Kawachi, I., Levine, S., Berkey, C., Coakley, E., & Colditz, G. (1998). Social networks, stress and health-related quality of life. Quality of Life Research, 7, 735-750.
Adamson, D., & Bromiley, R. (2013). Community empowerment: learning from practice in community regeneration. International Journal of Public Sector Management, 26(3), 190-202.
Allen, D., & Berg, C. (2014). The sharing economy: How over-regulation could destroy an economic revolution. The Voice for Freedom, 37.
Andruss, P. (2015). How to launch a business in the sharing economy. Entrepreneur. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social-cognitive view. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Belk, R. (2007). Why not share rather than own? TheAnnals of theAmerican Academy of Political and Social Science, 611(1), 126–140.
Belk, R. (2010). Sharing. Journal of Consumer Research, 36, 715-734. Bicocchi, N., & Mamei, M. (2014). Investigating ride sharing opportunities through
mobility data analysis Pervasive and Mobile Computing, 14, 83-94. Boehm, A., & Staples, L. H. (2004). Empowerment: The Point of View of Consumers.
The Journal of Contemporary Social Services, 85, 270-280. Burrows, R., Nettleton, S., Pleace, N., Loader, B., & Muncer, S. (2000). Virtual
community care? Social policy and the emergence of computer mediated social support. Information, Communication and Society, 3(1), 95–121.
Caron, J., & Light, J. (2015). “My World Has Expanded Even Though I’m Stuck at Home”: Experiences of Individuals With Amyotrophic Lateral Sclerosis Who Use Augmentative and Alternative Communication and Social Media American Journal of Speech-Language Pathology, 24, 680-695. Cohen, B., & Kietzmann, J. (2014). Ride On! Mobility Business Models for the Sharing Economy. Organization & Enivironment, 27(3), 279-296.
65
Conger, J. A., & Kanungo, R. N. (1988). The Empowerment Process: Intergrating Theory and Practice. Academy of Management Review, 13(3), 471-482.
Daunoriene, A., Draksaite, A., Snieska, V., & Valodkiene, G. (2015). Evaluating Sustainability of Sharing Economy Business Models. Social and Behavioural Sciences, 213, 836-841.
DeLone, W. H., & McLean, E. R. (Spring, 2003). The DeLone and McLean Model of Information Systems Success: A Ten-Year Update. Journal of Management Information Systems, 19, 9-30.
Drury, J., & Reicher, S. (2005). Explaining enduring empowerment: A comparative study of collective action and psychological outcomes. European Journal of Social Psychology, 35, 35–58.
Felson, M, & Spaeth, J. (1978). Community structure and collaborative consumption. Am Behav Sci, 21, 614-624.
Gephart, R. P. (2004). Qualitative Research and the Academy of Management Journal. Academy of Management Journal, 47(4), 454-462.
Hamari, J., Sjöklint, M., & Ukkonen, A. (2015). The Sharing Economy: Why People Participate in Collaborative Consumption. Journal of the Association for Information Science and Technology.
Hsu, M.-H., Chang, C.-M., Chu, K.-K., & Lee, Y.-J. (2014). Determinants of repurchase intention in online group-buying: The perpectives of DeLone & McLean IS sucess model and trust. Computers in Human Behavior, 36, 234-245.
Idemudia, E. C., & Raisinghani, M. S. (2014). The Influence of Cognitive Trust and Familiarity on Adoption and Continued Use of Smartphones: An Empirical Analysis. Journal of International Technology & Information Management, 23, 69-94.
Kim, C., Lee, I.-S., Wang, T., & Mirusmonov, M. (2015). Evaluating effects of mobile CRM on employees’ performance. Industrial Management & Data Systems, 115, 740-764.
66
Lamberton, C. (2016). Collaborative consumption: a goal-based framework. Current Opinion in Psycholog, 10(55-59).
Lee, A., & Savelsbergh, M. (2015). Dynamic ridesharing: Is there a role for dedicated drivers? Transportation Research PartB, 81, 483-497.
Ling, C. L. M., Pan, S. L., Ractham, P., & Kaewkitipong, L. (2015). ICT-Enabled Community Empowerment in Crisis Response: Social Media in Thailand Flooding 2011. Journal of the Association for Information Systems, 16(3), 174-212.
Lord, J., & Hutchison, P. (1993). The Process of Empowerment: Implications for Theory and Practice. Canadian Journal of Community Mental Health, 12(1), 5-22.
Martin, C. J. (2016). The sharing economy: A pathway to sustainability or a nightmarish form of neoliberal capitalism?. Ecological Economics, 121, 149-159.
Martin, C. J., Upham, P., & Budd, L. (2015). Commercial orientation in grassroots social innovation: Insights from the sharing economy. Ecological Economics, 118, 240-251.
Matzler, K., Veider, V., & Kathan, W. (2015). Adapting to the Sharing Economy. MIT Sloan Management Review, 56 (2), 70-76.
MÖHLMANN, M. (2015). Collaborative consumption: determinants of satisfaction and the likelihood of using a sharing economy option again. Journal of Consumer Behaviour(14), 193–207.
Morgan R, & Hunt D. (1994). The commitment-trust theory of relationship marketing. Journal of Marketing 58, 20–38.
Orssatto, R. J., & Clegg, S. R. (1999). The political ecology of organizations: Toward a framework for analyzing business-environment relationships. Organization & Enivironment, 12, 263-279.
Piscicelli, L., Cooper, T., & Fisher, T. (2015). The role of values in collaborative consumption: insights from a product-service system for lending and borrowing in the UK. Journal of Cleaner Production, 97, 21-19.
67
Posen, H. A. (2015). Ridesharing in the Sharing Economy: Should Regulators Impose Uber Regulations on Uber?. Iowa Law Review, 101(405), 406-433.
Sabri, A. (2014). Applying DeLone and McLean IS success model on sociotechno Knowledge Management System. International Journal of Computer Science, 11(6), 160-165.
Siggelkow, N. (2007). Persuasion With Case Study. Academy of Management Journal, 50(1), 20-24.
Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An “Interpretive” Model of Intrinsic Task Motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681.
Wallerstein, N., & Bernstein, E. (1988). Empowerment Education: Freire's Idea Adapted to Health Education. Health Education Quarterly, 15(4), 379-394.
Watt, A., & Rodmell, S. (1988). Community involvement in health promotion: Progress or panacea?. Health Promotion, 2(4), 359-367.
Yousaf, J., Li, J., Chen, L., Tang, J., & Dai, X. (2014). Generalized multipath planning model for ride-sharing systems. Front.Comput.Sci, 8(1), 100-118.
Newsletters Coleman, J. (1990). Foundations of Social Theory. Harvard University Press:
Cambridge, Massachusetts. Putnam, R. (1993). Making Democracy Work. Civic traditions in modern Italy. Princeton
University Press: Princeton, NJ. Walzer M. (1997). On Tolerance. Yale University Press: New Haven.
68
Theses
Reininger, B. M. (1994). Advancing The Theory of Collective Empowerment: A Qualitative Study. (Doctor of Public Health). The University of Texas Health Science Center at Houston, Houston, Texas.
สออเลกทรอนกส
วไลพร ทวลาภพนทอง. (2015). PwC แนะจบตาเทรนด "เศรษฐกจแบบแบงปน" ครองตลาดธรกจยค
ดจทล. Retrieved from http://www.pwc.com/th/en/press-room/press-release/2015/new-release-29-05-2015-th.html#top
Electronic Media Albert, D. J. Social Media in Music Education. Retrieved from
http://eds.a.ebscohost.com/eds/detail/detail?sid=4a986889-9e28-4786-9264-4ad7b75e7585%40sessionmgr4005&vid=1&hid=4103&bdata=JnNpdGU9ZWRzLWxpdmU%3d#bib17. ERIC, from Music Educators Journal
Botsman, R. (2013). The Sharing Economy Lacks A Shared Definition. Retrieved from http://www.fastcoexist.com/3022028/the-sharing-economy-lacks-a-shared-definition
Owyang J, Samuel A, Grenville A. (2014). Sharing is the new buying. Retrieved from http://www.web-strategist.com
Kapoor R. (2014, August). Lessons from the Sharing Economy. TECHCRUNCH. Retrieved from http://tech crunch.com/2014/08/30/critical-lessons-from-the-sharing-economy
Sacks, D. (2011). The Sharing Economy. Fast Company magazine. Retrieved from http://www.fastcompany.com/
ภาคผนวก
69
ภาคผนวก ก บนทกผลการสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอร – ผขบรถ
ตารางท ก.1 ขอมลสวนตวเกยวกบกลมประชากร
ล าดบทของผขบรถ เพศ ระยะเวลาในการท างาน ผขบรถคนท 1 หญง 2-3 เดอน ผขบรถคนท 2 หญง ประมาณ 1 ป ผขบรถคนท 3 ชาย 10 เดอน ผขบรถคนท 4 ชาย ครงป ผขบรถคนท 5 ชาย 5-6 เดอน ผขบรถคนท 6 ชาย เพงเรมขบได 1 เดอน ผขบรถคนท 7 ชาย 2-3 เดอน ผขบรถคนท 8 หญง 2 เดอนกวาๆ ผขบรถคนท 9 ชาย 3 วน ผขบรถคนท 10 หญง 1-2 เดอน ผขบรถคนท 11 ชาย ปกวาๆ ผขบรถคนท 12 ชาย ประมาณ 2 อาทตย ผขบรถคนท 13 ชาย 2 เดอน ผขบรถคนท 14 ชาย เกอบๆ เดอน ผขบรถคนท 15 หญง 3-4 เดอน
70
ตารางท ก.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 1-5
1.คณรจก อเบอรไดอยางไร
2.ในความคดของคณคดวา แอปพลเคชนอเบอรคออะไร
3.เหตผลในการสมครเขามาขบรถกบอเบอรคออะไร
4.คณมความมนใจกบแอปพลเคชนอเบอร มากนอยแคไหน
5.คณคดวาการน ารถสวนตวมาขบกบอเบอรมความคมคาหรอไม อยางไร
พนกงานขบรถคนท 1
รจกผานสอ แอปพลเคชนทสามารถนารถตวเองมาขบเพอหารายได
มเวลาวาง มรถและตองการหารายได
มนใจปานกลาง บางทแอปยงมการคานวณคาโดยสารทไมแมนยาอย
คมคาเมอเทยบกบรายไดทตองการ
พนกงานขบรถคนท 2
รจกผานสอ และเพอนกแนะนา
แทกซทเอารถสวนบคคลมาขบเพอรบผโดยสาร
มรถอยแลวทาใหตดสนใจงายข น และอยากเพมรายได อยากไดประสบการณใหมๆ
คอนขางมนใจมาก คมทเราขบรถไปทางานอยแลว และพอเลกงานกสามารถเปดแอปพลเคชนเพอหารายไดเพมไดเลย อยางนอยกไดคาน ามนเพม
พนกงานขบรถคนท 3
เพอนแนะนา แอปพลเคชนเรยกรถ
มเวลาวางจากงานหลก (ขายของ Online) ตองการหารายไดเสรม
คอนขางมนใจมาก อเบอร มระบบทด
คมเพราะไดรายไดทเปนกาไรเพยงพอกบคารถ
พนกงานขบรถคนท 4
รจกผานทางเฟสบค
การนารถสวนตวมาหารายไดเพมเตม
รกการขบรถ และมรถสวนตวอยแลว อยากทจะหารายไดเพม
คอนขางมนใจมาก มนใจกบแอปพลเคชนทมาจากตางประเทศ ม Navigator ชวยนาทางไปตามซอยตางๆ ได
คมรถเราอยวางๆ กเอามาขบไดรายได ดกวาใหจอดอยเฉยๆ
พนกงานขบรถคนท 5
นองทออฟฟศแนะนามาเพราะเหนวาอยากทางานเสรม และเหนวาขบรถด
แอปทสามารถทาตามเวลา วางกขบ ไมวางกไมตองขบ เพอหารายไดเสรมได
อยากทางานเสรม แอปพลเคชนทกอยางด
คดวาคม เพราะเราสามารถเอารถมาขบหารายไดเสรมได และในการนารถมาขบกทาใหรสกวาลกคาทมานงเปนเหมอนญาตเหมอนพนอง
71
ตารางท ก.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 1-5 (ตอ) 1.คณรจก
อเบอรไดอยางไร
2.ในความคดของคณคดวา แอปพลเคชนอเบอรคออะไร
3.เหตผลในการสมครเขามาขบรถกบอเบอรคออะไร
4.คณมความมนใจกบแอปพลเคชน อเบอรมากนอยแคไหน
5.คณคดวาการน ารถสวนตวมาขบกบ อเบอรมความคมคาหรอไม อยางไร
พนกงานขบรถคนท 6
นองททางานเกาแนะนา
การบรการลกคาโดยแทกชปายดา เปนทางเลอกของคนทมรถ มเวลาวางกสามารถหารายไดเสรมได
ตอนแรกขบ Part time และคดวางานเกาเรมไมโตแลวจงออกมาขบเตมตวดกวา เพราะอยากทาอาชพอสระ
แอปมระบบจากตางประเทศทด มนใจวาจะทาใหมรายไดครอบคลมกบคาใชจายของครอบครว
คม เรามรถอยแลว เรากสามารถนาวงขบเพอสรางอาชพ หารายไดเสรมได
พนกงานขบรถคนท 7
โฆษณาของอเบอร
การทเราเดนทางแลวจะม Partner มารวมเดนทางกบเรา เปนการเดนทางไปในเสนทางเดยวกน (เมองนอก) ถาไทยกเหมอนเปนแทกซในอกระดบนงทสงกวา
เนองจากอายมากแลว กตองการหารายไดเพมเสรมทพอทาได พรอมกบรถมอยแลว และกยงตองผอนอย
มนใจในเรองภาพลกษณ ความไววางใจกบอเบอรรประวตคนขบคนนง
คม แตเรากตองขยนตาม เพอหกลบกบคาใชจายของรถ
พนกงานขบรถคน
ท 8
ไดยนเพอนๆคยกนเลยสนใจ
เวลาเราวางเวนจากงาน เรากเปดแอปเพอหารายไดเสรมได
งานหลกมนอย เวลาวางเลยเยอะ กเลยมาขบ
มนใจวาจะหารายไดใหเราได แตกตองอยทตวเราออกมาทางานดวย
กคม เมอเทยบกบกบเปาหมาย และความตองการของเรา อยางเชนตองการหารายไดเสรม ทวางเวนจากงานเอารถตวเองทมอยมาขบกโอเคด
พนกงานขบรถคน
ท 9
รจกจาก Facebook
เครองอานวยความสะดวกเพอตอบสนองความตองการของคนทตองการจะข นรถ และคนทตองการจะขบรถ
อยากลองวารายไดทอเบอรต งไว โฆษณาไวจะทาไดจรงหรอไม
พงขบไดแค 3 วน แตเทาทศกษาขอมลนากมนใจอยนะ
คม เพราะไดเราไดประสบการณเพม ไดเจอคนใหมๆ ไดแลกเปลยนประสบการณ
72
ตารางท ก.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 1-5 (ตอ) 1.คณรจกอเบอร
ไดอยางไร 2.ในความคดของคณคดวา แอปพลเคชนอเบอรคออะไร
3.เหตผลในการสมครเขามาขบรถกบอเบอรคออะไร
4.คณมความมนใจกบแอปพลเคชนอเบอรมากนอยแคไหน
5.คณคดวาการน ารถสวนตวมาขบกบอเบอรมความคมคาหรอไม อยางไร
พนกงานขบรถคนท 10
โฆษณาในเวบไซต
แอป ใหคนทมรถมรายไดเสรม
เหนเพอนททาไดเงนเยอะ
เปนแอป ระดบโลกจงมนใจได
คมบางวน บางวนถาวงไดเงนนอยกไมคอยคม
พนกงานขบรถคนท 11
รจกจาก Facebook
แอปจบคคนอยากขบรถกบคนอยากนงรถ
วางๆ หางานทาเคาวาเงนด
มนใจเพราะสามารถนามาหารายไดแลวไดเงนจรงๆ
คมคา เพราะไดรายไดเยอะในระดบนง หกลบกบคาดแลรถ และคาน ามนแลวยงมเหลออกเยอะ
พนกงานขบรถคนท 12
ไดยนเพอนๆ คยกนเลยสนใจ
แอปทสามารถขบรถรบจางเปนพารทไทมได
หารายไดพเศษ ปานกลาง เพราะยงมเรอง map ทผดพลาด พาหลงอยบาง
คมเพราะทาใหไดรายไดตามตองการ
พนกงานขบรถคนท 13
เพอนแนะนา เปนแทกซทใชรถบานมาแทน
มเวลาวางจากงานประจา
คอนขางมาก คม ลองหกคาใชจายแลวกยงเหลอโอเค
พนกงานขบรถคนท 14
รจกจาก Facebook
เปนแอปทชวยใหการขบรถกลายเปนอาชพเสรมได
วางงาน หางานรายไดด
มนใจเพราะมใชในหลายประเทศ
คม เพราะ เรากไดรายได มากกวารายจาย
พนกงานขบรถคนท 15
คนรจกแนะนา แทกซปายดา มรถแตออกจากงาน เลยมาลองขบ
คดวาเปนระบบทดมนใจได
คมเพราะ ไดอะไรใหมๆ นอกจาก รายไดดวย เชน มมมอง หรอไดประสบการณ
73
ตารางท ก.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 6-10 6. แอปพลเคชน
อเบอรชวยท าใหคณมความสะดวกในการหาผโดยสารอยางไร
7. แผนทใน แอปพลเคชนชวยอะไรคณไดบาง
8.การใหดาวมไวท าอะไร สงผลดอยางไรบาง
9.การทลกคาทราบถงขอมลของคณ เชน ชอ รป ทะเบยนและยหอ คณคดวาจะชวยในเรองใดบาง
10. คดอยางไรกบฟงกชนการค านวณคาโดยสารใหอตโนมต ชวยในเรองใดไดบาง
พนกงานขบรถคนท 1
งายข น เพราะแอปพลเคชนคนหาลกคาใหเอง โดยทไมตองไปคอยขบรถหา
ชวยใหขบไปตามเสนทางไดงายข น อยางเชนมาในท ทไมเคยมา ม Navigator กสามารถทาใหไปไดถก
ชวยในเรองทาใหดนาเชอถอ
ชวยในเรองความปลอดภย และสรางความมนใจใหกบลกคา
คดวายงไมคอยแมนยาเทาไหร
พนกงานขบรถคนท 2
เราไมตองไปคอยวงตามหาลกคา แอปมนกจะหาลกคามาใหเรา
ทาใหสะดวกมากข น เดนทางงายข น แตยงมปญหาเรองการปกหมด ทไมตรงกบทอย ทาใหเกดการคลาดเคลอน
มผลในเรองการบรการของพนกงานขบรถ
ดในการนดตามจดทพลกพลานทาใหลกคาสามารถหารถไดงาย
สามารถรไดเลยวาตองเกบเงนเทาไหร ลกคาตองจายเทาไหร
พนกงานขบรถคน
ท 3
แอปสามารถจบคผโดยสารใหในระยะทางใกลเคยงใหไดเลยโดยทไมตองไปเสยเวลารอคอยผโดยสาร ซงทาใหเสยคาโอกาส
ทาไดเดนทางไดงายข นมาก
เปนเหมอนตวชวยในการรกษากฎเพอทจะใหรกษามาตรฐานในการบรการทด
ชวยในเรองความมนใจ จากการลงทะเบยนรถ และคนขบรถเพอทผโดยสารจะไดตรวจสอบความถกตอง เพอความปลอดภยของผโดยสารเอง
สะดวกทไมตองคดคานวณคาโดยสารดวยตวเอง และสามารถแจงใหผโดยสารเตรยมเงนกอนลงไดเลย ทาใหเปนการประหยดเวลา
พนกงานขบรถคน
ท 4
เราแคดแอปพลเคชน และการแจงการเตอน ทาใหสามารถกดรบงานได โดยไมตองไปคอยวงหาลกคาเหมอนกบแทกซ
แผนทสามารถชวยนาทางไปตามตรอกซอกซอย ทาใหเดนทางเขาไปไดสะดวกมากข น
มประโยชนทเหมอนเปนคะแนนความประพฤตของคนขบ ทาใหคนขบมความต งใจในการใหบรการลกคา ทาใหขบรถโดยปลอดภย มความระมดระวงในการใหบรการ
ทาใหลกคาทราบรปประพนสณฐานของผขบกอน และสามารถตดตามตวผขบขได สรางความปลอดภยใหกบผโดยสาร
เราไมตองมาคดคาโดยสารเอง
74
ตารางท ก.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 6-10 (ตอ) 6. แอปพลเคชน
อเบอรชวยท าใหคณมความสะดวกในการหาผโดยสารอยางไร
7. แผนทใน แอปพลเคชนชวยอะไรคณไดบาง
8.การใหดาวมไวท าอะไร สงผลดอยางไรบาง
9.การทลกคาทราบถงขอมลของคณ เชน ชอ รป ทะเบยนและยหอ คณคดวาจะชวยในเรองใดบาง
10. คดอยางไรกบฟงกชนการค านวณคาโดยสารใหอตโนมต ชวยในเรองใดไดบาง
พนกงานขบรถคนท 5
แอปกสามารถหาลกคาใหไดเลย โดยทไมตองมาคอยขบหา
ชวยทาใหเราไปตามเสนทางทไมคนเคยได
เปนการเรทต ง เหมอนเปนคะแนนจตพสย เปนดาวทางจตวทยา เพอใหคนระวงเรองมารยาท เรองการประพฤตของตนเอง เปนการสรางคานยมใหประพฤตดๆตอกน
ชวยเปนทสงเกตในการหารถ
สะดวกตอการเตรยมเงนของลกคา ทาใหลกคาแพลนไดวาจะตองจายเงนเทาไหร
พนกงานขบรถคนท 6
โอเคด ซงเมอเทยบกบแทกซทไดลกคาไดสงกวา แตอเบอรสามารถตรวจสอบทมาทไปของท งคนนงและคนขบได ทาใหมนใจไดในเรองความปลอดภย
กพอชวยได แตยงไมแมนนก เพราะยงไงกยงตองพงการโทรคยเพอหาตาแหนงกนอยด เพราะบางทหมดไปอยผดท แตถาไปทๆ ไมคนเคย แผนทกชวยได มากอย
อนน กแลวแตลกคา เปนเหมอนการใหคะแนนการบรการ วาเราขบด บรการด หรอคยถกคอ
เปนการสรางความมนใจใหลกคา ทาใหลกคารสกปลอดภย เพราะวาเดยวน มอถอสามารถ Capture หนาจอไดแลว
ทาใหเกดความรวดเรว แตกยงไมคอยมความชดเจน
พนกงานขบรถคนท 7
งายข น สมยกอนเคยขบแทกซ ตองไปคอยมองหาผโดยสาร แตอเบอรเราแครอสญญาณทผโดยสารเรยกเขามา เราสามารถขบรถไปเรอยๆ ได ไมตองมารอ
งายเพราะ อยางเสนทางทไมรจกเลย หรอเรารจกเสนทางแคแถวบานเรา พอมคนเรยกไปไหน GPS มนกนาทางไป
เปนการรายงานวาผโดยสาร หรอผโดยสารเปนอยางไร ทาใหเกดความเชอถอความมนใจเพมข น และการทผโดยสารสามารถใหดาวเราไดกเปนเหมอนการสะทอนการบรการของเรา เปนสงทเตอนใหบรการดๆ
เขาจะไดรขอมลของเรา เปนการเพมความสะดวกในการใหบรการ เวลาลกคายนอยรมถนนกจะรไดเลยวาคนไหนจะมารบเรา
ดครบ แตกยงเจอเคสทคานวณผดอยางเชนคาทางดวน บางทไมไดใช แตกคดคาทางดวน ลกคากตองระมดระวงเอาเอง เปนไปไดกตองเตอนกนเองท งคเพอรกษาผลประโยชนซงกนและกน
75
ตารางท ก.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 6-10 (ตอ) 6. แอปพลเคชน
อเบอรชวยท าใหคณมความสะดวกในการหาผโดยสารอยางไร
7. แผนทใน แอปพลเคชนชวยอะไรคณไดบาง
8.การใหดาวมไวท าอะไร สงผลดอยางไรบาง
9.การทลกคาทราบถงขอมลของคณ เชน ชอ รป ทะเบยนและยหอ คณคดวาจะชวยในเรองใดบาง
10. คดอยางไรกบฟงกชนการค านวณคาโดยสารใหอตโนมต ชวยในเรองใดไดบาง
พนกงานขบรถคนท 8
ลกคาสามารถเรยกเราผานแอปไดเลยตามระยะพ นทๆ มเราอยโดยทเราไมตองไปคอยหา
ชวยไดแตกยงมพาหลงอยเนองจากการปกหมดผด และบางทขอมลไมครบเชนพวก Guest house มมาแตเลขทบาน แตไมมชอ ทาใหยากตอการคนหา
มผลตอการใหคะแนนการบรการ
กดเคาจะไดรวาเราเปนใคร รถคนไหน
สะดวกดนะ แตกยงมปญหาเรองคาทางดวน
พนกงานขบรถคนท 9
งายเพราะแอปมนจบคลกคาให
ชวยไดในระดบนง แตเรากรจกเสนทางอยางนอยกเสนทางหลกๆ อยบาง
การนตตวเราวาเรา เทคแครเขาดไหม พดคยกบเขาดไหม ขบรถดไหม เปนการรกษามาตรฐาน และเปนการเตอนไปในตว
ลกคาจะไดรเลยและข นรถไดถกคนแนนอน
ทาเราประมานไดวาตองขบเทาไหรเพอทจะใหไดการนตรายไดกบ อเบอร
พนกงานขบรถคนท 10
ดมาก เพราะไดลกคาไมหยดเลย
ชวยไดแต แผนทกผดบาง ผดทกวนบางทกสลบไปสลบมา
ทาใหรกษามาตรฐาน ไดดข น
ปลอดภยกบลกคา วาเรามตวตนสามารถตรวจสอบได
สะดวกด แตกคานวณเรองทางดวนผดบอย
พนกงานขบรถคนท 11
ชวยไดมาก เพราะไมตองเสยเวลาจอดรถเหมอนแทกซ
ทาใหสะดวกในททไมเคยไป
ทาใหชวยสรางนาเชอถอถาดาวเยอะกดนาเชอถอข น
ทาใหนดหมายเจอกนงายข น
งายด รวาตองเกบเงนลกคาเทาไหร
พนกงานขบรถคนท 12
งายข น เพราะอยกบทกมลกคาเรยก
ชวยไดบาง แตกควรจะรเสนทางเองบาง
ชวยใหเรารวาเราบรการดไหม
สรางความมนใจใหลกคาอาจจะแคปเจอรสงใหเพอนหรอคนในครอบครวได
รวดเรว และงาย เวลาชาระเงน แตกมความผดพลาดบาง
76
ตารางท ก.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 6-10 (ตอ) 6. แอปพลเคชน
อเบอรชวยท าใหคณมความสะดวกในการหาผโดยสารอยางไร
7. แผนทใน แอปพลเคชนชวยอะไรคณไดบาง
8.การใหดาวมไวท าอะไร สงผลดอยางไรบาง
9.การทลกคาทราบถงขอมลของคณ เชน ชอ รป ทะเบยนและยหอ คณคดวาจะชวยในเรองใดบาง
10. คดอยางไรกบฟงกชนการค านวณคาโดยสารใหอตโนมต ชวยในเรองใดไดบาง
พนกงานขบรถคนท 13
สะดวก เพราะ มลกคาเรยกอยตลอด แทบไมไดหยดพก
ชวยไดในระดบนง เชนกรณ รถตด อาจจะทาใหเลยงเสนทางได
คอยเตอนวา เราตองรกษามาตรฐานไดด
ปลอดภย สาหรบคนนง จะได รวาเราเปนใคร มปญหากตดตามได
ลกคางายในการเตรยมเงน
พนกงานขบรถคนท 14
ไมตองตระเวนขบหาลกคาใหเสยเวลา
สะดวกมากข น ในกรณ ลกคาไมชานาญปลายทาง และเราไมรจก
ทาใหเราต งใจบรการข น
ชวยใหลกคาหารถไดงายข น
รยอดเงนทเราจะได และลกคากสะดวกในการเตรยมตววามคาใชจายเทาไหรอยางไร
พนกงานขบรถคนท 15
เวลาเราขบอยในบรเวณ ลกคาเรยก มาข นกทเราเลยไมตองวงรถเปลา
ชวยไดนดหนอยตอนปลายทางเนองจากเปนซอยเลกๆ เราอาจจะไมชานาญ ซงสวนมาผโดยสารกชวยบอกใหไมวน
ทาใหนาเชอถอ เหมอนการนตวาคนขบบรการดหรอไมดไดในระดบนง
เวลาทจดคนเยอะ คนนงสามารถหาเราไดงายข นเพอจะไดข นรถไดเรวและถกตอง
ด เพราะไมตองมาคดคานวณเอง
77
ตารางท ก.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 11-15 11.คณคดวาการ
เรยกเกบเงนผานทางการตดบตรเครดต มขอดอยางไร
12. ขอด/ ขอเสยจากการใชงานแอปพลเคชนเปนอยางไรบาง
13.คณมเปาหมายจากจดประสงคทคณน ารถเขามาขบหรอไม แลวสงทคณไดรบตอบโจทยความตองการของคณหรอไม
14.คณคดวาแอปพลเคชนชวยใหคณสามารถบรหารจดการเวลาไดหรอไม อยางไร
15. ประโยชนอนๆจากการใชงาน แอปพลเคชน หรอการน ารถมาขบกบอเบอรคออะไร
พนกงานขบรถคนท 1
มความสะดวกทสามารถเชคยอนหลงได ไมตองเตรยมเงนทอน
มการคดเงนทผดพลาดบาง
มเปาหมายในเรองของรายได และสามารถทาไดตามเปาหมายทตองการ
สามารถเลอกไดวาจะทางานตอนไหน ไมทางานตอนไหน
ไดรจกเสนทางใหมๆเพมข น
พนกงานขบรถคนท 2
เปนการคดกรองลกคาไปในตววามความนาเชอถอ เพราะมชอลกคาตามบตรเครดต รสกปลอดภยกบตวเอง มความมนใจทจะไมโดนโกงคาโดยสาร
การปกหมดทไมตรงทาใหเสยโอกาส/การตดตอกบลกคาตางชาตยากลาบากเพราะลกคาไดทาการผกเบอรตางประเทศไว
มเปาหมายในแตละสปดาหตามโปรทอเบอรแนะนา และกสามารถทาไดตามเปา
ชวยมาก เพราะสามารถเลอกไดวาจะทางานตอนไหน
ไดรจกเสนทางใหมๆ ไดประสบการณเพม ไดพบปะผคนใหมๆ ไดแลกเปลยนความคดกบผโดยสาร
พนกงานขบรถคนท 3
มความสะดวกไมตองเสยเวลาทอนเงน
เสนทางบางทยงไมแมนเทาไหร อาจจะยงตองปรบปรงเรองเสนทาง
ตองสรางเปาหมายรายไดของตวเองไว และแอปกสามารถชวยทาใหทาตามเปาหมายได
สามารถเลอกเปดแอปเพอหารายไดเสรมจากเวลาทวางเวนจากการขายของออนไลนได
ไดแลกเปลยนประสบการณกบลกคา
พนกงานขบรถคนท 4
สามารถจดการไดเวลามขอผดพลาดทเกดข นจากการคานวณคาโดยสาร และคนขบกรสกปลอดภยมากข น เพราะบตรเครดตมขอมลของลกคาอยสามารถเชคได
ขอเสยยงเปนเรองของแผนทอยบาง บางทสญญาณหายเวลาอยใตทางดวน และยงมความไมครอบคลมตามพ นททอยหางไกลอย
ไมไดต งเปาหมาย แตตอบสนองความตองการทวา ไดประสบการณใหมๆ ไดขบรถ ไดแชรประสบการณกบผอน
ไดมาก เพราะสามารถนารถมาวง และทางานไดตามตองการ เปนเจานายตวเองสามารถจดสรรเวลาได
แลกเปลยนทศนคตกบคนอน ไดฝกภาษาองกฤษกบชาวตางชาต ทาใหสามารถคมอาหารไดมากข น
78
ตารางท ก.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 11-15 (ตอ) 11.คณคดวาการ
เรยกเกบเงนผานทางการตดบตรเครดต มขอดอยางไร
12. ขอด/ ขอเสยจากการใชงานแอปพลเคชนเปนอยางไรบาง
13.คณมเปาหมายจากจดประสงคทคณน ารถเขามาขบหรอไม แลวสงทคณไดรบตอบโจทยความตองการของคณหรอไม
14.คณคดวาแอปพลเคชนชวยใหคณสามารถบรหารจดการเวลาไดหรอไม อยางไร
15. ประโยชนอนๆจากการใชงาน แอปพลเคชน หรอการน ารถมาขบกบอเบอรคออะไร
พนกงานขบรถคนท 5
ดทมความมนใจกบการตดผานบตรเครดตเพราะไมกลาทจะพกเงนสด ทาใหเกดความสะดวกสบายดวย
ยงเปนเรองแผนท ทไมคอยมการอพเดทเสนทาง
มเปาหมายรายได และสามารถทาตามได
เราสามารถเปดแอปหลงเลกงานเพอหารายไดเสรมได และสามารถเลอกไดวาอยากทางานตอนไหน
คลายเครยดจากการคยกบผโดยสาร ไดรมมมองจากผอนมากข นจากการแชรประสบการณของผโดยสาร
พนกงานขบรถคนท 6
ถาลกคาจายผานบตรเครดตมนกจะมขอมลของลกคาทจาย และชวยใหเราออมเงนได เทยบกบถารบเงนสด กจะทาใหสรยสราย
อยชานเมองมความยากหนอยในการเรมทาจากทบานเลย
อยางนอยตองใหได 1200 ข นไปตอวน
เราอยากจะทางาน หรออยากจะเลกงานกโมงกไดทาไดตามทเราตองการ
ไดเรยนรเสนทางใหมๆ ไดประสบการณเพมเตม
พนกงานขบรถคนท 7
บตรเครดตสามารถแกไขในรอบบลไดถาเกดความผดพลาดแตถาเปนเงนสดกคอเกบแลวเกบเลย บางทเรองคาทางดวน กเกบขาดเกบเกนกแกไขอะไรไมได
หาขอบกพรองยงไมเจอ คดวาแอปดอยแลว มระบบทดอยแลว
มเปาหมายในการหารายไดเปนอาทตย
เราเลอกไดวาจะทางานวนละก ชม. ตามเปาใหไดอาทตยละเทาไหร พออาทตยไหนเหนอยๆ กสามารถหยดพกผอนได
รจกเสนทางในกรงเทพมากข น ไดถอวาทาตวใหเปนประโยชนใชเวลาใหเปนประโยชนเพมข น ดกวาอยบานแลวนงดโทรทศนไปเฉยๆ ชวยใหสมองไมฝอดวย
พนกงานขบรถคนท 8
บตรเครดตสะดวกด เพราะวามคาอะไรผดพลาดกยงแกไขได
การเดนทางออกไปไกลๆ บางท กตองตรถเปลากลบ จงทาใหรสกวาเสยเวลากบ คาเดนทางในสวนน ไป
ตองวงรบชม.นงตองใหได 2 คนข นไป อเบอรมโปรกทาตามโปรคราวๆ ไดเลย
เราทางานหลกไป ระหวางอยบานทานนน กเปดแอปไว พอมงานเขามากสามารถออกไปทางานไดเลย
ไดเจอคนใหมๆ
79
ตารางท ก.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 11-15 (ตอ) 11.คณคดวาการ
เรยกเกบเงนผานทางการตดบตรเครดต มขอดอยางไร
12. ขอด/ ขอเสยจากการใชงานแอปพลเคชนเปนอยางไรบาง
13.คณมเปาหมายจากจดประสงคทคณน ารถเขามาขบหรอไม แลวสงทคณไดรบตอบโจทยความตองการของคณหรอไม
14.คณคดวาแอปพลเคชนชวยใหคณสามารถบรหารจดการเวลาไดหรอไม อยางไร
15. ประโยชนอนๆจากการใชงาน แอปพลเคชน หรอการน ารถมาขบกบอเบอรคออะไร
พนกงานขบรถคนท 9
สะดวกดครบ เราไมตองเตรยมเงนทอน และกชวยใหเราเกบเงนไดมากข นดวย
บางทลกคาเรยกในสถานทเดยวกนพรอมกน กมการข นผดกนบาง
เทยบกบงานประจา กบคาใชจายของรถ แลวกอยากไดข นตาอยางนอย 1000 ตอวน แตยงไมเคยลองแบบเตมวนวาจะไดอยางทโฆษณาไวหรอไม แตจากทลองกคดวานาจะโอเคนะ
ชวยไดด ทาใหกระตอรอรนเรองภาษาองกฤษเพมข นดวย จะไดคยกบชาวตางชาตได จากตอนน ฟงได แตพดไมได
พนกงานขบรถคนท 10
เงนสด ดกวาเพราะไดเงนเลย แตบตรเครดตไมตองเตรยมเงนทอน
แผนทยงไมคอยเสถยร
รายได 6- 7 พนตอสปดาห ตอบโจทย
เลอกขบหรอไมขบไดตามใจ
ไดไปในเสนทางใหมๆ ทไมเคยไปทาใหรจดเสนทางในกรงเทพฯมากข น
พนกงานขบรถคนท 11
ไมตองเตรยมเงนทอน บตรเครดตดกวา
คดวาดอยแลว มรายไดตามตองการโดยทไมตองถกบงคบหรอจบตามาก ตอบโจทย
ไดเพราะ ทาตามเวลาวางไดเลย
ไดเจอผคนใหม ไดเปลยนสงคมแลกเปลยนประสบการณกน มเพอนคยระหวางเดนทาง
พนกงานขบรถคนท 12
รสกวาลกคาบตรเครดตจะดด ดปลอดภยกวาพวกใชเงนสด
การคดเงนยงผดพลาดหลายอยาง
ตอบโจทยด ไดรายไดนาพอใจ
ปรบเวลาทางานไดตามใจ หยด ลา หรอทาชดเชยไดตามใจ
เปนประสบการณเพมข นทไดทางลดแปลกๆ ทไมเคยไป
พนกงานขบรถคนท 13
สะดวกด ไมตองทอนเงน
แผนทแสดงผลผดบางท
มเปาหมายรายไดและทาตามได
เลอกเปดหรอปดแอปเมอไหรกได
ไดเจอคนใหมๆ ทางใหมๆ
80
ตารางท ก.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 11-15 (ตอ) 11.คณคดวาการ
เรยกเกบเงนผานทางการตดบตรเครดต มขอดอยางไร
12. ขอด/ ขอเสยจากการใชงานแอปพลเคชนเปนอยางไรบาง
13.คณมเปาหมายจากจดประสงคทคณน ารถเขามาขบหรอไม แลวสงทคณไดรบตอบโจทยความตองการของคณหรอไม
14.คณคดวาแอปพลเคชนชวยใหคณสามารถบรหารจดการเวลาไดหรอไม อยางไร
15. ประโยชนอนๆจากการใชงาน แอปพลเคชน หรอการน ารถมาขบกบอเบอรคออะไร
พนกงานขบรถคนท 14
ดเพราะถาจายเงนสดเยอะกลายเปนเราตองพกเงนเยอะ ทาใหมความเสยงมากข น
เรองการคดคาทางดวนผดๆ ถกๆ
รายไดดกวางานประจาทเคยทาอยและรสกวาทางานไมหนกเทา
ดมาก เพราะ ถาเหนอยกพกไดเลย
ลกคามความหลากหลายมาก ทาใหไดมมมองและประสบการณใหมๆ
พนกงานขบรถคนท 15
ไมเสยเวลาทอนเงนถงทลงไดเลย เชนลงในจดคบขน
เสนทางทแนะนาในแมพไมคอยด
ไมไดต งเปาไว ขบเปนรายไดเสรมเฉยๆ
ดเพราะทาไดตลอดเมอเราวาง หรอไมทาเมอไหรกได
ไดฝกภาษากบชาวตางชาต
ตารางท ก.5 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 16 16. คณอยากใหมฟงกชนการท างานอะไรเพมข นมาในตว
แอปพลเคชนเพอชวยใหตอบสนองความตองการ พนกงานขบรถคนท 1 คดวาฟงกชนการทางานโอเคอยแลว พนกงานขบรถคนท 2 อยากใหแอปสามารถระบสของรถไดเพอใหสะดวกตอการหาของลกคา
อยากใหมฟงกชนการเหนหนาลกคา และอยากทราบเสนทางของลกคากอนเพราะบางทถกลกคายกเลกกอนท งๆ ทเดนทางไปรบแลวคมทเราขบรถไปทางานอยแลว และพอเลกงานกสามารถเปดแอปพลเคชนเพอหารายไดเพมไดเลย อยางนอยกไดคาน ามนเพม
พนกงานขบรถคนท 3 อยากใหมฟงกชนการแจงสรถเพม เพอใหคนนงสามารถสงเกตไดงายข นมเวลาวางจากงานหลก (ขายของ Online) ตองการหารายไดเสรม คอนขางมนใจมากอเบอรมระบบทด
81
ตารางท ก.5 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผขบรถในขอค าถามท 16 (ตอ) 16. คณอยากใหมฟงกชนการท างานอะไรเพมข นมาในตว
แอปพลเคชนเพอชวยใหตอบสนองความตองการ พนกงานขบรถคนท 4 อยากใหมฟงกชนการแจงสรถเพม เพอใหคนนงสามารถสงเกตไดงาย
ข น พนกงานขบรถคนท 5 คดวาระบบ และแอปพลเคชนมความครบถวนอยแลว พนกงานขบรถคนท 6 อยากใหมการอพเดทเรองแผนทใหมความครอบคลมมมากกวาน พนกงานขบรถคนท 7 ชองทางการตดตอกบอเบอรมแคชองทางเดยว และเปนเมลล
ภาษาองกฤษสาหรบ IOS ทาใหยากตอคนทไมเกงภาษาองกฤษ พนกงานขบรถคนท 8 เปนเรองการตดตอนดหมายกน เพราะอเบอรไมไดรองรบเรองคา
โทรศพทเพราะบางทหากนไมเจอ พนกงานขบรถคนท 9 อยากใหมฟงกชนคานวณระยะทางระหวางทรอออกไปรบลกคาดวย
อยากใหเพมชองทางในการตดตอ และในเรองการตดตอกบลกคาตางชาต และ Feature การเหนหนาลกคา
พนกงานขบรถคนท 10 อยากใหมตวชวยในการตดตอกบคนตางชาต เพราะเราไมรวาคนไหน ตดตอกลบไปกเปนเบอรตางประเทศ ตองรอเขาโทรกลบอยางเดยว
พนกงานขบรถคนท 11 อยากใหตดตอลกคาตางชาต ทไมมเบอรในไทยได พนกงานขบรถคนท 12 อยากใหโทรหาลกคาฟร ผานแอป หรออะไรสกอยาง พนกงานขบรถคนท 13 อยากใหแจงเรองรองเรยนไดงายกวาน อยากใหเพมชองทางในการ
ตดตอสอสารกบอเบอร พนกงานขบรถคนท 14 อยากใหแอปสามารถแจงสรถไดเพอใหลกคาหารถงายข น พนกงานขบรถคนท 15 คดวาโอเคแลวไมอยากไดอะไรเพม
82
ภาคผนวก ข บนทกผลการสมภาษณผใชงานแอปพลเคชนอเบอร – ผโดยสาร
ตารางท ข.1 ขอมลสวนตวเกยวกบกลมประชากร
ล าดบทของผโดยสาร
เพศ อาชพปจจบน ความถในการใชงานแอปพลเคชน
ผโดยสาร 1 หญง พนกงานบรษทเอกชน ประมาณอาทตยละคร ง ผโดยสาร 2 หญง พนกงานบรษทเอกชน เดอนละคร งสองคร ง ผโดยสาร 3 หญง นกศกษาปรญญาโท ใชไปทางาน ทกวน ผโดยสาร 4 หญง พนกงานบรษทเอกชน ใชตลอดทเดนทาง ผโดยสาร 5 หญง พนกงานบรษทเอกชน เมอกอนใชบอย เดยวน นอย ผโดยสาร 6 ชาย พนกงานบรษทเอกชน นานๆใชท ผโดยสาร 7 ชาย พนกงานบรษทเอกชน เคยใช 4-5คร ง ผโดยสาร 8 ชาย พนกงานบรษทเอกชน เพงเคยใช 2 คร ง ผโดยสาร 9 ชาย พนกงานบรษทเอกชน ใชเกอบทกวน ไปทางาน ผโดยสาร 10 หญง นกศกษาปรญญาตร ใชเดอนละคร ง ผโดยสาร 11 หญง นกศกษาปรญญาตร เพงเคยใชไมกคร ง ผโดยสาร 12 ชาย ธรกจสวนตว นานๆใชท ผโดยสาร 13 ชาย ธรกจสวนตว ใชเดอนละคร งสองคร ง ผโดยสาร 14 ชาย ธรกจสวนตว สปดาหละ 2 วน ผโดยสาร 15 หญง นกศกษาปรญญาตร ใชเฉพาะวนทกลบดก เดอนละคร งสอง
คร ง
83
ตารางท ข.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 1-5 1. คณรจก
อเบอรไดอยางไร 2. ในความคดของคณ คดวา อเบอรคออะไร
3. ท าไมคณถงเลอกใชงาน แอปพลเคชนอเบอร
4.อเบอรชวยใหคณหารถไดงายข นหรอไม อยางไร
5. การเรยกรถผานอเบอรมความแตกตางจากการเรยกแทกซแบบธรรมดาอยางไร ดกวาอยางไร
ผโดยสารคนท 1
ปากตอปาก บรการรถแทกซทมความหลากหลาย สะดวกสบายและบรการดกวา มมารยาท
อเบอรมารบตามทตกลงในแอปเลย ไมปฏเสธผโดยสารและไมตองเสยเวลารอ
งายข น แตไมมากเพราะบางชวงเวลากไมมรถตอบรบ
สะดวกกวาเนองจากสามารถนดหมายลวงหนาไดทสาคญคนจบรถมมารยาทมากกวา
ผโดยสารคนท 2
คนรจกแนะนา บรการรบสงโดยสาร โดยสามารถตดเงนจากบตรเครดตได
สามารถเรยกมารบสงไดถงทหมายปลายทาง
คอนขางงายข น สามารถเรยกผานแอปพลเคชนไดเลยโดยไมตองรอโบกรถขางถนน
ผโดยสารคนท 3
รจกจากสอ และการอานรวว
แอปพลเคชนทใชเรยกรถ ไดเขาไปอานจากรวว และไดทราบขอมลวาเปนแอปพลเคชนทมการใชงานกนทวโลก ดนาเชอถอ
- สามารถเรยกรถมาหาไดเลย โดยทไมตองไปโบกขางทาง สะดวกทบางทของเยอะ กสามารถเรยกใหมารบไดถงทเลย
ผโดยสารคนท 4
รจกมาจากพชาย รถแทกซทไมปฏเสธผโดยสาร อเบอรจะไมปฏเสธผโดยสารและสามารถกะเวลาได
ใช ไมตองไปโบกเรยกแทกซขางทาง เรยกผานแอปแลวกรอใหมารบทบานไดเลย
-
ผโดยสารคนท 5
รจกผานสอ และเพอนแนะนา
การทคนเอารถสวนตวมาใหบรการรบสงผโดยสาร
ตองการไดรบความสะดวกและการบรการทดกวาในการเดนทาง
ทาใหสะดวกข น ไดข นรถสวนตวของคนขบ รสกวาคนขบบรการดกวา ไมปฏเสธผโดยสาร
ผโดยสารคนท 6
เคยเปนคนขบ การใหบรการรถแทกซทคนเอารถสวนตวมาขบ
ชวยใหเดนทางไดสะดวกข น งาย เราเรยกจากทๆ เราอยไดเลย
คนขบดกวา รถดกวา เราไดรถแนนอน
84
ตารางท ข.2 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 1-5 (ตอ) 1. คณรจก
อเบอรไดอยางไร 2. ในความคดของคณ คดวาอเบอรคออะไร
3. ท าไมคณถงเลอกใชงาน แอปพลเคชนอเบอร
4.อเบอรชวยใหคณหารถไดงายข นหรอไม อยางไร
5. การเรยกรถผานอเบอรมความแตกตางจากการเรยกแทกซแบบธรรมดาอยางไร ดกวาอยางไร
ผโดยสารคนท 7
เพอนแนะนา แอปพลเคชนทเอาไวเรยกรถ ไดยนวาราคาถกกวาแทกซ งายข น สามารถเรยกในทๆ ตองการไดเลย
การนตวาเขาไปแนนอน
ผโดยสารคนท 8
มเพอนแนะนา บรการรถเหมอนประมาณ แทกซ
ไมอยากออกไปเรยกรถทถนนใหญ
สามารถเรยกจากหนาบานไดเลย เขามารบเราแนนอน บางทไปยนเรยกรมถนน กจะไมโดนแยงรถ หรอถกปฏเสธ ถาเรยกอเบอรคอแนนอนวาเคาจะมารบเราเลย
ผโดยสารคนท 9
รจกตามสอ เปนแทกซประเภทหนง ไมตองจายเงนสด ใชตดบตรเอา มระยะทางและ GPS ดวย
ใช สามารถเรยกจากบานไดเลย ซงบานไมคอยมรถอะไรผาน
ไมมการปฏเสธลกคา สามารถเรยกตามตาแหนงทตองการไดเลย เชนบานอยในซอย หรอพ นทๆ เขาถงยาก
ผโดยสารคนท 10
รจกตามสอ เปนแอปเรยกแทกซ สะดวกในการรอไมตองเรยกหนามหาลย
งายมาก เพราะเรยกทไหนกได ไมตองรอรมถนน
ผโดยสารคนท 11
คนรจกแนะนา บรการรถโดยสารสวนตว เรยกทไหนกได ไมตองโบกเอง งาย เพราะไมตองไปยนรมถนน ตางตรงทเรยก ไดรถแนนอนไมถกปฏเสธ
ผโดยสารคนท 12
รจกตามสอ เปนรปแบบหนงของรถรบจางคลายแทกซ
เรยกแทกซไปรบถงท คอนขางงายเลย เพราะเรยกแถวไหนกได
รถสวนมากดกวา และไปทกททเรยก
ผโดยสารคนท 13
คนรจกแนะนา แอปพลเคชนใชเชารถทมคนตองการหารายได
เดนทางสะดวก งาย ไมถกปฏเสธ
งายมาก เพราะปกตเรยกแถวสยาม แทกซไมยอมไป
สะดวกในการรอ ไมตองไปรอ ตามถนนบางทตากแดด บางทฝนตก
ผโดยสารคนท 14
เคยเปนคนขบ การนารถสวนตวมารบจาง คาโดยสารถก งายข นสาหรบบางท ทแทกซไมคอยไป
ไมเจอรถเกา สภาพรถดกวา
ผโดยสารคนท 15
คนรจกแนะนา เปนแอปสาหรบคนตองการเอารถตวเองมาหารายได
ดปลอดภยกวาแทกซ สะดวกกวาเดม เพราะไมตองเรยกรถมดๆ ดกๆ รมถนน
มารบถงท
85
ตารางท ข.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 6-10 6. คณมความมนใจกบอเบอรมากแค
ไหน อยางไร (ในแงของการไดรบการบรการทด สะดวก หรอมความปลอดภยเปนตน)
7. คณไดประโยชนอะไรจากการใชงานอเบอร
8. คณรสกอยางไรกบการทคณไดเหนรายละเอยดของผขบรถ และรถ (รป/ชอ/ยหอและรนของรถ/ทะเบยนรถ)ผานแอปพลเคชน
9. คณรสกอยางไรกบการใหคะแนนดาว มผลตอคณอยางไร
10. แผนทในแอปพลเคชน ใหประโยชนอยางไรกบคณ รวมถงการแสดงต าแหนงของคณบนแผนทและการทสามารถแชรเวลาใหกบคนในครอบครวของคณ ท าใหคณรสกปลอดภยข นอยางไร
ผโดยสารคนท 1
มความสะดวกมาก และมนใจวาจะไดรบบรการทดถงแมอาจจะตองจายแพงกวา
เดนทางสะดวกมากข น
รสกปลอดภยมากข นเนองจากสามารถแคปจอสงขอมลไปแจงคนอนไดหากในกรณเรากลบหรอไปไมถงทมสงดงกลาวกจะเปนประโยชนในการหาตวเรา
ไมเคยสนใจเรองดาว รสกปลอดภยมากทสด
ผโดยสารคนท 2
มนใจมากกวาแทกซ สามารถเรยกใชงานไดในกรณไมมเงนสดตดตว สามารถเรยกใชงานจากในซอยบานไดเลย
มขอมลครบถวนด ทาใหเราสามารถรไดวาความคดเหนของ user คนอนเปนอยางไรเพอชวยเพมความมนใจในความปลอดภยและการบรการมากข น
ทาใหรสกปลอดภยมากข น
ผโดยสารคนท 3
มความมนใจทจะไดรถแนนอน ไมตองมาหวเสยกบการปฏเสธผโดยสารของแทกซทวไป มความมนใจมาก
ไดรบการบรการทด และไดแลกเปลยนประสบการณกบคนขบ
ทาใหเราข นรถไดถกตอง และรสกปลอดภย และทาใหเราสามารถตรวจสอบประวตได
ทาใหพนกงานขบรถต งใจทางานบรการมากข นเพอรกษาระดบของดาว และการมอบคะแนนการบรการใหกน
ทาใหเรารวาเราอยตรงไหนแลวในเสนทาง เปนการสรางความมนใจ
86
ตารางท ข.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 6-10 (ตอ) 6. คณมความมนใจกบอเบอร
มากแคไหน อยางไร (ในแงของการไดรบการบรการทด สะดวก หรอมความปลอดภยเปนตน)
7. คณไดประโยชนอะไรจากการใชงานอเบอร
8. คณรสกอยางไรกบการทคณไดเหนรายละเอยดของผขบรถ และรถ (รป/ชอ/ยหอและรนของรถ/ทะเบยนรถ)ผานแอปพลเคชน
9. คณรสกอยางไรกบการใหคะแนนดาว มผลตอคณอยางไร
10. แผนทในแอปพลเคชน ใหประโยชนอยางไรกบคณ รวมถงการแสดงต าแหนงของคณบนแผนทและการทสามารถแชรเวลาใหกบคนในครอบครวของคณ ท าใหคณรสกปลอดภยข นอยางไร
ผโดยสารคนท 4
มนใจมาก เรยกใชตลอด ไดนงรถใหมๆ มประสบการณเพมข น ไดแลกเปลยนความคดกบคนขบ
ชวยในเรองความปลอดภย ถาดาวนอยๆ กจะไมกลานง ถาเรทสงๆ กจะมนใจมากกวา
ดเสนทางทจะไป จะไดชวรวาไมขบออมหรอพาหลง
ผโดยสารคนท 5
มนใจระดบหนง การบรการทดกวา ความรสกปลอดภยเวลาโดยสารเวลากลางคน
ทาใหเรารวาใคร รถคนไหน ยหออะไรทมารบเรา ชวยเรองความปลอดภย
มนแสดงใหเหนถงคะแนนการบรการของคนขบ ถามากกแสดงวาบรการด ทาใหเรามนใจมากข น
รสกปลอดภยเวลาเดนทางตอนกลางคน เราจะไดรวาเราอยตรงไหน และ Capture หนาจอใหคนทางบานดได
ผโดยสารคนท 6
มนใจ เพราะคดวาคนขบอเบอรทกคนมาทางานดวยความต งใจ
ไดแชรเรองราวตางๆ แชรประสบการณเพอรบเอามมมองใหมๆ
ในเรองความปลอดภยชวยไดมาก เราจะไดรวาใครมารบเรา และเรากมประวตของเขา
เชอวาคนขบอเบอรทกคนเปนหวงเรองคะแนนดาว เพราะฉะน นเขาจะรกษาคะแนนดาวกจะสงผลดกบคนนงดวย
ทาใหรสกปลอดภย รตาแหนงของเรา
ผโดยสารคนท 7
มนใจนะ เขาไมปฏเสธผโดยสาร บรการกดกวา คนขบกคณภาพมากกวา
ไดพดคยกบคนขบ แชรประสบการณ
เราจะไดรวาเราตองข นรถคนไหน และการเหนหนา เหนขอมลกทาใหรสกปลอดภย
การนตคณภาพวาคนขบเปนอยางไร
ไมเคยลอง แตคดวาทาใหรสกปลอดภย
87
ตารางท ข.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 6-10 (ตอ) 6. คณมความมนใจกบอเบอร
มากแคไหน อยางไร (ในแงของการไดรบการบรการทด สะดวก หรอมความปลอดภยเปนตน)
7. คณไดประโยชนอะไรจากการใชงานอเบอร
8. คณรสกอยางไรกบการทคณไดเหนรายละเอยดของผขบรถ และรถ (รป/ชอ/ยหอและรนของรถ/ทะเบยนรถ)ผานแอปพลเคชน
9. คณรสกอยางไรกบการใหคะแนนดาว มผลตอคณอยางไร
10. แผนทในแอปพลเคชน ใหประโยชนอยางไรกบคณรวมถงการแสดงต าแหนงของคณบนแผนทและการทสามารถแชรเวลาใหกบคนในครอบครวของคณท าใหคณรสกปลอดภยข นอยางไร
ผโดยสารคนท 8
มนใจกบอเบอรเราอยากรถ เรากเรยกรถไดงายดาย ตามตาแหนงทเราตองการ
ปกตขบรถ แตไดใชอเบอรแลวไดรเสนทางใหมๆ เพมข นจากเสนทางเดมทเดนทาง ไดแลกเปลยนประสบการณ
ทาใหเรารวาเรานดกบคนไหนไว คนไหนทจะมารบเรา ทาใหเรารสกปลอดภยมากข น
เปนคะแนนวาใหบรการดหรอไมด ในการขบรถ คดวาถาเยอะกดกวา
เราไมตองบอกตาแหนงอกท สามารถหลบตอนอยในรถไดเลย เราแจงสถานทๆ อยและสถานทๆ จะไป เขากไปสงไดเลย
ผโดยสารคนท 9
มนใจอย เพราะคนขบอเบอรจะบรการด ไมปฏเสธลกคา มการพดคย เปนคนอกระดบ
ไดแลกเปลยนประสบการณ ไดข นรถใหมๆ
มประวตคนขบ และรสกปลอดภยข น
ไมคอยไดสนใจเรองดาวตอนเรยกข น แตเรารสกดทสามารถใหคะแนนการบรการได เหมอนเปนการสะทอนการบรการ
ทาใหเรารวาตอนน เราอยทไหน เดนทางไปถงไหนแลว
ผโดยสารคนท 10
กโอเค เพราะทผานมากเจอแตดๆ
เหมอนไดเพอนเวลาเดนทาง ไดพดคยกบคนขบ
รวาคนไหนจะมารบ งายตอการใชบรการ
ดบางไมดบาง ถงเหนวานอยกไมไดยกเลก ไมเคยแชร ไมไดรสกวาจาเปนอะไร
ผโดยสารคนท 11
มนใจมาก เรยกแทนแทกซอยในปจจบน
ไดนงรถใหมกวาแทกซ ไดคนขบทสภาพกวา
รรายละเอยด เหนหนาคนขบ ข นแลวปลอดภยไดเหนวาคนน แหละทเปนคนใหบรการเรา ตามทสมครไว
รสกวาเดาไดวาคนขบนาจะบรการดกวา ไดดคราวๆ วาไปถงไหนยงไงบางในกรณไปทไมคนเคย
ผโดยสารคนท 12
ดกวาแทกซ ไดมมมองใหมๆ ไดขอคด และไดรบบรการทด
รสกถงความปลอดภยวา เคามตวตนมการลงทะเบยน
ทาใหรสกวาคนขบทกคนนาจะพยายามรกษาดาว นาจะมผลใหบรการดเกอบทกคน
ปลอดภยด สามารถใหคนอนดวาเราอยไหน
88
ตารางท ข.3 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 6-10 (ตอ) 6. คณมความมนใจกบอเบอร
มากแคไหน อยางไร (ในแงของการไดรบการบรการทด สะดวก หรอมความปลอดภยเปนตน)
7. คณไดประโยชนอะไรจากการใชงานอเบอร
8. คณรสกอยางไรกบการทคณไดเหนรายละเอยดของผขบรถ และรถ (รป/ชอ/ยหอและรนของรถ/ทะเบยนรถ)ผานแอปพลเคชน
9. คณรสกอยางไรกบการใหคะแนนดาว มผลตอคณอยางไร
10. แผนทในแอปพลเคชน ใหประโยชนอยางไรกบคณรวมถงการแสดงต าแหนงของคณบนแผนทและการทสามารถแชรเวลาใหกบคนในครอบครวของคณท าใหคณรสกปลอดภยข นอยางไร
ผโดยสารคนท 13
มนใจกบมาตรฐาน เพราะทเจอมามแตคนขบดๆ ไมเหมอนแทกซ
เดนทางงายข น และไดรบการบรการทด
ชวยไดเรองการมองหารถในจดทเรายนรอจะไดเหนกอนวาคนไหนมารบ
ถาดาวเยอะกรสกมนใจกวาคนทดาว นอยเพราะไมรจะมปญหาอะไรรปาว
เฉยๆ แตกรสกวาสาหรบคนทจาเปน เชน ผหญงนาจะเปนประโยชน
ผโดยสารคนท 14
มนใจมาก เจอแตรถดๆ และคนขบพดจาด บรการด
ไดบรการทดและไดคยแลกเปลยนความคดกบคนขบ
ดปลอดภยวาเคามการลงทะเบยน เรยบรอย
เปนการช วด วาคนขบน น ดหรอไมดไดในระดบนง ถานอยมากอาจจะรสกไมคอยโอเค
รสกวาชวยเพมความปลอดภย เนองจาก นอกจากเราแลวคนอนยงรไดวาเราอยตรงไหน เผอมอะไรจะไดเขาชวยเหลอไดงาย
ผโดยสารคนท 15
มนใจคอนขางมากเพราะดมทมาทไปปลอดภย
รสกปลอดภยในการเดนทางมากข น
สะดวกรวดเรว ทาใหมนใจวาข นรถไปแลวจะไมผดคน
ทาใหเหนวาอเบอรสนใจในการรกษาระดบการใหบรการโดยฟงความเหนของเรา
ทบานชอบเพราะไดเหนวาเราอยไหนแลว รสกปลอดภยมาก
89
ตารางท ข.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 11-15 11. คณเชอมนในแผนทน าทางของ
อเบอรหรอไมวาจะพาคณไปถงทหมายไดอยางถกตอง คณเคยเจอประสบการณในทคนขบพาหลงทาง หรอขบออมเสนทางบางหรอไม อยางไร
12. คณคดวาการคดค านวณคาโดยสารไดคราวๆ ของ แอปพลเคชน มขอดอยางไร
13. คณมความเหนอยางไรตอการทอเบอรเรยกเกบคาโดยสารโดยการตดผานบตรเครดต ดกวาเกบแบบเงนสดหรอไม คณชอบชองทางไหนมากกวากน
14. การค านวณเวลารอใหระหวางการเรยกรถ ชวยใหคณสามารถจดสรรเวลาไดดข นอยางไร
15. คณเคยใช Feature การแชรคาโดยสารโดยตดผานบตรกบผรวมเสนทางกบคณหรอไม ถาเคยคณคดวามขอดอยางไร
ผโดยสารคนท 1
เชอ เนองจากเสนทางยากๆ กสามารถพาไปถงจดหมายได
งายตอการเตรยมเงนไวลวงหนาในกรณถาเกรงวาคนขบจะไมทอนเงน
อยากใหสามารถชาระไดท งสองทาง ประมาณการไดทาใหรวาตอนไหนตองวง หรอตอนไหนชวได
ไมเคย
ผโดยสารคนท 2
เคยเจอขบหลงทางบางคร ง เพอใหเราสามารถตรวจสอบราคายอนหลงไดกรณทไดรบยอดใชงานในบตรเครดตวาตรงกน
ดกวา ชวยลดปญหาเกบเงนเกนคาโดยสารโดยอางวาไมมเงนทอน
เพอใหสามารถตดสนใจไดดยงข น ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 3
มนใจ ไมเคยเจอขบหลง ปกตกพาไปสจดทไปไดอยางถกตอง
ทาใหเรารชวงของการจายเงน รการประมานการคราวๆ
สามารถตรวจสอบบลคาโดยสารได และสะดวกด
ไมตองเผอเวลาออกไปเรยกรถ สามารถทานนนรอไดเลย โดยดจากเวลาทข นบนหนาจอ
ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 4
มนใจ เราสามารถดเสนทาง และบอกคนขบได ถาคนขบจะพาออม หรอขบหลง
ชวยในเรองความคมคา สามารถดราคากอนแลวไปเปรยบเทยบกบการเดนทางในลกษณะอนได
สะดวกทไมตองรอเงนทอน จดสรรเวลาได เราสามารถกะเวลาทรถจะมาถงได ตวอยางถาเรยกจากบานกสามารถแตงตวไปรอไปได
ยงไมเคยใช
ผโดยสารคนท 5
ยงมการปกหมดทผดอย ทาใหคลาดกนกบคนขบ
ทาใหสามารถทราบไดกอน เพอทจะไดเตรยมเงน
รสกสะดวกและมความปลอดภยทไมตองพกเงนสดตดตว เมอถงทหมายสามารถลงจากรถไดเลย
ทาใหสามารถเตรยมตวหรอทาอยางอนรอได เพราะเวลาจะถกประมานแบบ Real time เชอถอได
ไมเคยใชไมรวามดวย
90
ตารางท ข.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 11-15 (ตอ) 11. คณเชอมนในแผนทน าทางของ
อเบอรหรอไมวาจะพาคณไปถงทหมายไดอยางถกตอง คณเคยเจอประสบการณในทคนขบพาหลงทาง หรอขบออมเสนทางบางหรอไม อยางไร
12. คณคดวาการคดค านวณคาโดยสารไดคราวๆ ของแอปพลเคชน มขอดอยางไร
13. คณมความเหนอยางไรตอการท อเบอรเรยกเกบคาโดยสารโดยการตดผานบตรเครดต ดกวาเกบแบบเงนสดหรอไม คณชอบชองทางไหนมากกวากน
14. การค านวณเวลารอใหระหวางการเรยกรถ ชวยใหคณสามารถจดสรรเวลาไดดข นอยางไร
15. คณเคยใช Feature การแชรคาโดยสารโดยตดผานบตรกบผรวมเสนทางกบคณหรอไม ถาเคยคณคดวามขอดอยางไร
ผโดยสารคนท 6
ไปไดถกตองนะ แตบางทกมพาไปออมอยบาง แตกเชอถอได
เราแพลนไดวาเราตองจายเงนเทาไหร จะไดเตรยมเงนถก
รสกปลอดภยทไมตองเตรยมเงนสด ไมตองถอเงนกได และกสะดวกด
ทาใหเราไปทาอยางอนไดระหวางรอ เชนบางทเลกงานกเกบของไปรอไปได
ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 7
ทาใหรถงเสนทาง สามารถดงบประมานไดวาคมคาตอระยะทางหรอไม
สะดวกด ไมมปญหาเรองเงนทอน สามารถจดสรรเวลาไดดข น สามารถเลอกจดทมารบไดและเรากไมตองรอเกลอ
ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 8
มนใจมากอย ปกตเขากไปถกตลอด สะดวกทเรารเลยวาจะตองจายเงนเทาไหร เทยบกบแทกซได
ชวงพงใชแรกๆ กยงกลวเรองบตรเครดตอย แตถาหากไดใชมากข น บตรเครดตกนาจะสะดวกกวาทเราไมตองเตรยมเงน
กดวาเราจะรวารถมาเมอไหร จะมาถงเมอไหร ทาใหรเวลาเลยวาจะตองรอนานเทาไหร
ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 9
เชอมนอย ไมเคยพาหลงนะ มแตพาออม และเราสะดวกทเราไมตองบอกทางดวย เหมอนคนขบจะรเลยวาเราไปทไหน
เราจะไดราคาคราวๆ ไดวาตองจายเทาไหร
สะดวกดนะ เราสามารถข นรถ แลวพอจบทรปกลงรถไดเลย
ทาใหจดสรรเวลาไดงายข น จะไดกะเวลาถก ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 10
กลางๆ เพราะกมผดบางถกบาง จะไดเตรยมเงนทตองจายไดงายข น
เฉยๆ เพราะคดวา แลวแตสะดวก บางทเงนสดกสะดวกด ไมตองมาเชคทหลง
ถานานจะไดไปทาอยางอนได ไมเคย
91
ตารางท ข.4 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 11-15 (ตอ) 11. คณเชอมนในแผนทน าทางของ
อเบอรหรอไมวาจะพาคณไปถงทหมายไดอยางถกตอง คณเคยเจอประสบการณในทคนขบพาหลงทาง หรอขบออมเสนทางบางหรอไม อยางไร
12. คณคดวาการคดค านวณคาโดยสารไดคราวๆ ของ แอปพลเคชน มขอดอยางไร
13. คณมความเหนอยางไรตอการทอเบอรเรยกเกบคาโดยสารโดยการตดผานบตรเครดต ดกวาเกบแบบเงนสดหรอไม คณชอบชองทางไหนมากกวากน
14. การค านวณเวลารอใหระหวางการเรยกรถ ชวยใหคณสามารถจดสรรเวลาไดดข นอยางไร
15. คณเคยใช Feature การแชรคาโดยสารโดยตดผานบตรกบผรวมเสนทางกบคณหรอไม ถาเคยคณคดวามขอดอยางไร
ผโดยสารคนท 11
มนใจ เพราะไมเคยหลง รราคากอนเพอประเมนได บางทแพงมากอาจจะเลอกเสนทางอนแทน
ดตรงไมตองจายแลวรอรบเงนทอน จดสรรเวลาไดงายเพราะรวาจะมาถงเมอไหร ไมตองรอแบบไรจดหมาย
ไมเคยใช
ผโดยสารคนท 12
เชอมน เพราะไดเหนเสนทางกอน บางทถงจะไมถกเรากรกอนและแนะนาได
เตรยมเงน ใหใกลเคยงหรอพอดไดงายข น
สะดวกเพราะไมตองเตรยมเงน ประมาณไดวาตองเตรยมตวเลยหรอมเวลาทาโนนนไดนดหนอย
เคยไดยนมาแตไมเคยลอง
ผโดยสารคนท 13
ในพ นทสญญาณไมด อาจทาใหการแสดง GPS ผดพลาดบาง
สามารถรคาใชจายเบ องตน เพอคานวณการใชขายได
กลวเรองความปลอดภย วาจะตดผดรเปลา แตกสะดวกด
ได เพราะเรยกปบแลวกรอ โดยไมตองออกไป ยนโบกรมถนน ซงไมรเมอไหรจะไดรถ
ไมเคย
ผโดยสารคนท 14
หมดบางทยงผดหลงบางบางคร ง เทยบกบทเคยนงแทกซ ไดกอนนงจรง
ไมตองเตรยมเงน เชนเศษเหรยญ ทาให ตดสนใจในการเตรยมตวไดดข น ไมเคย
ผโดยสารคนท 15
เชอมนเพราะ นงหลายคร งกไมเคยข นเสนทางมาผด แตกนงแตทเดมๆ
ประมาณคาใชจายคราวๆ ไดลวงหนา
ทบานจายให ไมตองออกไปกอน พอแมจายบตรเครดตใหทเดยวเลย
รวารถจะมาถงแลวรยงทาให รวาตองรบรเปลา
รแต ไมกลาใช ดไมเปนสวนตว
92
ตารางท ข.5 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 16-17 16. คณรสกอยางไรกบการไดนงรถ
ทเปนสวนตวของผขบรถ มความแตกตางจากรถแทกซ แบบธรรมดาอยางไร คณรสกปลอดภยมากข นหรอไม
17. คณคดวาอเบอรสามารถตอบโจทยความตองการของคณหรอไมอยางไร
18. ในความคดของคณคดวาคณอยากใหอเบอรเพมอะไรในแอปพลเคชนเพอตอบสนองความตองการทดข น
ผโดยสารคนท 1
รสกปลอดภยมากข นและสงบมากข น
ตอบได เนองจากราคาสมพนธกบคณภาพ ด
ไมม
ผโดยสารคนท 2
รสกปลอดภยมากข น ได เพมจานวนรถผใหบรการใหมากกวาน และอยากใหรกษามาตรฐานการใหบรการไมใหลดลง
ผโดยสารคนท 3
ชอบตรงทคนขบจะหวงรถตวเอง คนขบกจะขบดกวา มรปลกษณ ความสะอาดทดกวา ถานงแทกซจะรสกเหมอนงอตองนงรถเคามา แต อเบอรจะรสกเปนมตรมากกวา
ตอบสนองความตองการมากเพราะวาเปนคนทใชรถสาธารณะประเภทน เปนประจาอยแลว
อยากใหมการ Support ภาษาไทย เมอเวลาแจงเรองรองเรยนเขาไป
ผโดยสารคนท 4
เรองความสะอาด และการขบรถของคนขบเพราะวาเขาจะมความระมดระวงมากกวา
ตอบโจทยมากๆ ไมม มความสะดวกดอยแลว
ผโดยสารคนท 5
ในเรองความสะอาด และรสกปลอดภย เปนกนเองมากกวา
ตอบสนองดคะ กบการไดรบการบรการทด
อยากใหมชองทางในการตดตอกลบเพม อยากใหแผนทมความแมนยามากกวาน
ผโดยสารคนท 6
รถดกวา คนขบดกวา ระวงเปนหวงรถตวเองมากกวา สะอาดกวา
ตอบโจทย ไมม คดวาดอยแลว
ผโดยสารคนท 7
สะอาดกวา สบายวา รสกเปนกนเองมากกวา
ตอบโจทยแลว ไมม
ผโดยสารคนท 8
ไดนงรถทดใหม และทาใหรสกเหมอนไดนงรถทคนขางบานขบไปสง และคนขบอเบอรกดใจเยนกวาและไมตองรบ
ตอบโจทย และสะดวกด
ไมม คดวาครบถวนดอยแลว
93
ตารางท ข.5 บทสมภาษณมมมองความคดเหนของผใชงานแอปพลเคชนในฝงผโดยสารในขอค าถามท 16-17 (ตอ) 16. คณรสกอยางไรกบการไดนงรถท
เปนสวนตวของผขบรถ มความแตกตางจากรถแทกซแบบธรรมดาอยางไร คณรสกปลอดภยมากข นหรอไม
17. คณคดวาอเบอรสามารถตอบโจทยความตองการของคณหรอไมอยางไร
18. ในความคดของคณคดวาคณอยากใหอเบอรเพมอะไรในแอปพลเคชนเพอตอบสนองความตองการทดข น
ผโดยสารคนท 9
ไดนงรถทใหมกวา สะอาดกวา มการบรการทดกวา
ตอบโจทยมาก คดวาดอยแลว
ผโดยสารคนท 10
รสกวาเจาของดแลดกวาสะอาดกวา มาก เพมรถในทหางไกลมากข น
ผโดยสารคนท 11
คนขบดกวาอาจจะเพราะเปนรถตวเองเลยถนอมกวา
ไดในระดบนง คดวาโอเคแลว
ผโดยสารคนท 12
สะอาดและสบายกวา ไมมกลนอบหรอเหมน
ตอบโจทยไดด เพม สรถ ในชองทแสดงผล
ผโดยสารคนท 13
ปลอดภยและ สะอาดกวา ดมาก แสดงสรถทจะมารบดวย
ผโดยสารคนท 14
รสกวาปลอดภย เพราะเจาของรถนาจะรกษารถดกวา ซอมดกวา
เปนบรการทดมาก สะดวกดแลวไมมอะไรเพม
ผโดยสารคนท 15
สะอาด และ คนขบ จะขบระวงกวา สดยอด ไมม
94
ประวตผเขยน ชอ นางสาวน าทพย เกดนอย วนเดอนปเกด 24 กรกฎาคม พ.ศ.2531 วฒการศกษา
บรหารธรกจบณฑต สาขาความเปนผประกอบการ มหาวทยาลยกรงเทพ
ประสบการณทางาน 2554-2558: คณครภาษาองกฤษ โรงเรยนสอนภาษาอาภาพฒนา