NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ
โดยชมชนสำ�หรบบคล�กรส�ธ�รณสข
ชอหนงสอ คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
ทปรกษา นายแพทยโสภณเมฆธน อธบดกรมควบคมโรค
แพทยหญงสพตราศรวณชชากร ผทรงคณวฒกรมควบคมโรค
ดร.นายแพทยภานวฒนปานเกต ผอ�านวยการส�านกโรคไมตดตอ
คณะบรรณาธการ แพทยหญงจรพรคงประเสรฐ
นางนตยาพนธเวทย
นางสาวธารณพงจนนท
นางสาวณฐธดาช�านยนต
คณะผนพนธ กรมควบคมโรค
แพทยหญงจรพรคงประเสรฐ ส�านกโรคไมตดตอ
นางสาวรงประกายวฤทธชย ส�านกโรคจากการประกอบอาชพ
และสงแวดลอม
นางสาวสรกลวงษสรโสภาคยและคณะส�านกงานคณะกรรมการควบคมเครองดม
แอลกอฮอล
กรมอนามย
นางกานตณชชาสรอยเพชร ส�านกโภชนาการ
นางสาวทพรดคงสวรรณ ส�านกโภชนาการ
กรมสนบสนนบรการสขภาพ
นางสาวสธาทพยจนทรกษ กองสนบสนนบรการสขภาพภาคประชาชน
พมพครงท 1 มนาคม2558
จ�านวน 25,000เลม
จดพมพโดย กลมโรคไมตดตอเรอรงส�านกโรคไมตดตอกรมควบคมโรค
กระทรวงสาธารณสข
ถ.ตวานนทอ.เมองจ.นนทบร11000
โทรศพท02-590-3987โทรสาร02-590-3988
Website:www.thaincd.com
พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ�ากดกรงเทพมหานคร
ISBN 978-616-11-2467-0
กตตกรรมประกาศ
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชนฉบบน
กรมควบคมโรคไดพฒนาขน โดยมวตถประสงคเพอใหบคลากรทางดาน
สขภาพทปฏบตงานในดานหนา/เชงรก ใชเปนแนวปฏบตในการสงเสรมการ
ปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนโรคไมตดตอเรอรงใหเปนแนวทางเดยวกน
คมอฉบบนส�าเรจลลวงไปไดดวยด โดยไดรบความกรณาของคณะ
ผนพนธคณะทปรกษาและเจาหนาทจากโรงพยาบาลชมชนและโรงพยาบาล
สงเสรมสขภาพต�าบลดงรายนามตอไปน
1. นางกฤษณาฤทธศร พยาบาลวชาชพช�านาญการ
โรงพยาบาลเสนาจงหวดพระนครศรอยธยา
2. นางอรณก�าเนดมณ พยาบาลวชาชพช�านาญการ
โรงพยาบาลพระนงเกลาจงหวดนนทบร
3. นางอาภสราเอยมส�าอาง พยาบาลวชาชพช�านาญการ
รพ.สต.วงไกเถอนจงหวดชยนาท
4. นางสาวน�าผงดวงทอง นกวชาการสาธารณสข
รพ.สต.เทพารกษจงหวดสมทรปราการ
5. นางสาวบญทวบญไทย นกวชาการสาธารณสข
รพ.สต.เทพารกษจงหวดสมทรปราการ
คณะบรรณาธการ หวงวาคมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพโดยชมชน จะเปนประโยชนตอบคลากรสาธารณสขในสถานบรการ
ทกระดบ โดยเฉพาะอยางยงโรงพยาบาลชมชนและโรงพยาบาลสงเสรม
สขภาพต�าบลเพอใชในการปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงของผมารบบรการ
ในสถานบรการใหบคลากรสาธารณสขตอไป
คณะบรรณาธการ
ก
ค�าน�า
โรคไมตดตอเปนโรคทเกดจาก “วถชวต” ซงการด�าเนนของโรค
จะคอยๆ กอตวขน ไมแสดงความรนแรงใหเหนในระยะเรมแรก ท�าใหเกด
การชะลาใจ พฤตกรรมสขภาพในการด�าเนนชวตของประชาชนทเสยงตอ
สขภาพนมความสมพนธกบความเสยงทฝงรากอยในชมชน ในมตของสงคม
วฒนธรรม ความเชอ คานยม สงแวดลอมทางกายภาพของชมชน โดยการ
พฒนาดานเศรษฐกจสงคมการคาในยคโลกาภวตนมสวนเรงใหเขาถงปจจย
เสยงสขภาพโดยงาย องคการอนามยโลกคาดประมาณวาในป พ.ศ.2573
หากทกคนเพกเฉยตอการลดโรคไมตดตอประชากรทงโลกจะเสยชวตจากโรค
ไมตดตอถง55ลานคน
พฤตกรรมและปจจยเสยงเปนปญหาทตองเรงรดจดการทงในบคคล
ครอบครว ชมชน โดยทชมชนและองคกรตองเปนหลกในการด�าเนนการ
เพอจดการปญหาสขภาพของตนเอง ภาคเครอขายทเกยวของ ทงภาครฐ
ภาคเอกชน ทงในและนอกกระทรวงสาธารณสข ตองเพมความรวมมอกน
เพอลดปจจยเสยงตอการเกดพฤตกรรมเสยง ปรบสงแวดลอมทสงเสรม
ใหประชาชนสามารถมพฤตกรรม/กจกรรมสขภาพ มทางเลอกดานสขภาพ
เพมขนทงการบรโภคอาหารและการออกก�าลงกาย การออกกฎหมาย/
นโยบายใหค�านงถงผลทจะกระทบตอสขภาพของประชาชน ส�าหรบบคลากร
สาธารณสขมหนาทสนบสนนและสงเสรม ดานขอมลวชาการ ดานการ
ขบเคลอนชมชน การสอสารชมชน การเปนพเ ลยง ชวยเสรมทกษะ
ศกยภาพของชมชน เพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพในชมชน
โดยชมชนเอง
ข
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน ส�าหรบ
บคลากรสาธารณสขฉบบน กระทรวงสาธารณสข โดยกรมควบคมโรค
กรมอนามย กรมสขภาพจต กรมสนบสนนบรการสขภาพ ไดบรณาการงาน
ปองกนควบคมโรคไมตดตอเรอรงระดบประชากรในชมชน เพอใหบคลากร
สาธารณสข โดยเฉพาะบคลากรทท�างานดานหนา/เชงรก ไดแก เจาหนาท
รพช. รพ.สต. และอสม.นกจดการสขภาพ ไดใชเปนแนวทางการด�าเนนงาน
เพอใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพระดบประชากรในชมชนตอไป
คณะบรรณาธการ
มนาคม 2558
ค
ค�าน�า (ตอ)
สารบญ
หนา
กตตกรรมประกาศ ก
ค�าน�า ข
สารบญ ง
สารบญแผนภาพ ฉ
สารบญตาราง ช
บทท 1 ความส�าคญของการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพในชมชน 1
และองคกร
บทท 2 การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชนและองคกร 15
2-1 ต�าบลจดการสขภาพ 17
2-2 สถานทท�างานสถานประกอบการปลอดโรคปลอดภย 31
กายใจเปนสข
2-3 องคกรไรพง 35
บทท 3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน 39
3-1 การพฒนาต�าบลจดการสขภาพต�าบลนาบว 41
อ�าเภอนครไทยจงหวดพษณโลก
3-2 มาตรการชมชนในการควบคมการบรโภค 44
เครองดมแอลกอฮอลต�าบลดงอจาน
อ�าเภอโนนสวรรณจงหวดบรรมย
3-3 การด�าเนนการหมบาน/ชมชนลดหวานมนเคม 48
เพมการบรโภคผกและผลไม
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลบานดอนบม
จงหวดมหาสารคาม
ง
หนา
3-4 สถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข: 52
บรษทซพออลลจ�ากด(มหาชน)
ศนยกระจายสนคาRCDล�าพนจงหวดล�าพน
3-5 สถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข: 56
บรษทแปซฟคแปรรปสตวน�าจ�ากดจงหวดสงขลา
3-6 องคกรไรพง:บรษทฟสบา(ประเทศไทย)จ�ากด 62
จงหวดล�าพน
3-7 องคกรไรพง:ศนยการเรยนรองคกรไรพง 66
เทศบาลต�าบลดงขยอ�าเภอชนแดนจงหวดเพชรบรณ
จ
สารบญ (ตอ)
สารบญแผนภาพ
แผนภาพท หนา
1-1 ระดบตางๆของปจจยทมอทธพลตอสขภาพ 7
1-2 ความเชอมโยงของปจจยทสงผลตอสขภาพของประชาชน 7
2-1 กรอบแนวคดการบรณาการขบเคลอนต�าบลจดการสขภาพด 18
2-2 ความเชอมโยงการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชน 19
ในแตละระดบ
2-3 องคประกอบของการจดการใหเกดต�าบลจดการสขภาพด 20
2-4 ขนตอนในการผลกดนกจกรรม/โครงการสถานทท�างาน 32
สถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข
ฉ
สารบญตาราง
ตารางท หนา
1-1 ขนตอนการด�าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ 8
โดยชมชน/องคกร
2-1 บทบาทขององคกรหลกทส�าคญตอการขบเคลอน 28
การด�าเนนงานต�าบลจดการสขภาพในพนท
3-1 ขอมลดชนมวลกายของบคลากร 64
บรษทฟสบา(ประเทศไทย)จ�ากด
ช
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 1
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 1ความสำาคญ
ของการปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพ
ในชมชนและองคกร
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข2
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 3
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ความสำาคญของโรคไมตดตอ
กลมโรคไมตดตอเรอรงเปนปญหาสขภาพอนดบ 1 ของโลก และ
อนดบ 1 ของประเทศไทย ทงในมตของการสญเสยชวตและเศรษฐกจ
สงคม เนองจากโรคไมตดตอเรอรงเปนสาเหตของการตายของประชากร
โลกมากกวาสาเหตอนๆทกสาเหตรวมกน จากรายงานในป พ.ศ.2551
มผ เสยชวตทวโลกสงถง 36 ลานคนตอป ในขณะทประเทศไทยโรค
ไมตดตอเรอรงเปนสาเหตการเสยชวตถง 314,340 รายหรอรอยละ 73
ในปพ.ศ.25521
จ�านวนและอตราผปวยในตอประชากรแสนคน ดวยโรคไมตดตอ
เรอรงทส�าคญ ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคหวใจขาดเลอด โรค
หลอดเลอดสมอง และโรคเบาหวาน ป พ.ศ.2546-2556 มแนวโนมเพม
สงขน โดยเฉพาะในป พ.ศ.2556 มจ�านวนผปวยทนอนรกษาตวใน
สถานบรการสาธารณสขของกระทรวงสาธารณสขดวยโรคทง 4 โรค
ดงกลาวถง2,270,274คน2
จากขอมลหลกประกนสขภาพถวนหนา ประกนสงคมและ
สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการและครอบครวพบวาภาระทาง
เศรษฐกจส�าหรบประเทศไทยในป พ.ศ.2551 มคาใชจายในการรกษา
พยาบาลผ ปวยนอกและผ ปวยในดวยโรคไมตดตอเรอรงหลก (ไดแก
โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง หลอดเลอดสมอง หวใจและมะเรง)
ทงสนเฉลย25,225ลานบาทตอป(เฉพาะโรคเบาหวาน3,984ลานบาท
ตอป คดเปนรอยละ 15.79 ของภาพรวมโรคไมตดตอเรอรงหลก) และ
จากการคาดประมาณวาคนไทยปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง 5 โรค 18.25
ลานคน ดงนน สถานบรการจะเสยคารกษาพยาบาลประมาณ 335,358
ลานบาทตอปคดเปนรอยละ2.94ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ3
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข4
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
โรคไมตดตอ กบ พฤตกรรมสขภาพ
4 โรคไมตดตอหลกๆ ไดแก เบาหวาน หวใจและหลอดเลอด
มะเรง โรคปอดอดกนเรอรง เกดจาก 4 ปจจยเสยงรวมหลกๆ ไดแก
การสบบหร การบรโภคอาหารทเกน ไมถกสดสวนและเหมาะสม
ทางโภชนาการ เคลอนไหวรางกายนอย/ออกก�าลงกายไมเพยงพอ
การดมเครองดมแอลกอฮอลในระดบอนตราย ท�าใหกลาวไดวาโรค
ไมตดตอเปนโรคทเกดจาก “วถชวต” ซงถาปจจยเสยงเหลานถกก�าจดไป
พบวาสามารถปองกนการเกดโรคหวใจ อมพาต เบาหวานไดอยางนอย
รอยละ80และปองกนโรคมะเรงไดอยางนอยรอยละ40
เนองจากการด�าเนนของโรคไมตดตอจะคอยๆ กอตวขน ไมแสดง
ความรนแรงใหเหนตงแตระยะตนคอยเปนคอยไปใชเวลาเปนเดอนๆหรอ
เปนปๆ ระยะเวลากอนเกดโรคทยาวนานท�าใหมองไมเหน ชะลาใจทจะ
เกดการจดการทงในบคคลครอบครว ชมชนท�าใหเกดการระบาดอยาง
หนกของโรคไมตดตอทวโลกรวมทงประเทศไทย
พฤตกรรมเสยงสขภาพของคนไทย
v การบรโภคอาหารไมเหมาะสม มพฤตกรรมการรบประทาน
อาหารนอกบานการบรโภคอาหารทมพลงงานสงอาหารจานดวนอาหาร
ส�าเรจรปขนมกรบกรอบเครองดมทมรสหวานและน�าอดลมมากขน
l คนไทยบรโภคน�าตาลโดยเฉลยเพมจาก 12.7 กโลกรม
ตอคนตอป ในปพ.ศ.2526 เปน29.6กโลกรมตอคนตอป
ในปพ.ศ.2556
l คนไทยบรโภคเกลอ/โซเดยมเฉลยสงเกนเกณฑทควรบรโภค
ถงสองเทา สวนหนงมาจากการกนอาหารทมองไมเหนวา
มสวนของโซเดยมผสมอย เชน เครองปรงรส ผงฟ ขนม
กรบกรอบอาหารกงส�าเรจรป
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 5
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
l คนไทยกว าค ร งกนผกและผลไม ไม เพยงพอ ท งท
ประเทศไทยเปนแหลงผลตผกผลไมส�าคญ
vการออกก�าลงกาย คนไทยมการออกก�าลงกายเปนประจ�า
มากกวา 5 ครงตอสปดาห เพยงรอยละ 25.7 ในป พ.ศ.2554 มการ
เคลอนไหวรางกายเพยงพอในกลมคนท�างานทใชแรงกาย แตในกลมคน
ท�างานออฟฟศ กลมเดกและเยาวชนมพฤตกรรมการขยบรางกายนอยลง
เชนการใชหรอเลนคอมพวเตอรการดโทรทศนการประชมเปนตน
v สบบหรและบรโภคเครองดมทมแอลกอฮอล
l ปพ.ศ.2555มคนสบบหรมากกวารอยละ20ในกลมอาย
19-60ป
l ป พ.ศ.2554 คนไทยดมแอลกอฮอลมากทสดในกลมอาย
25-29ปรอยละ37.3รองลงมากลมอาย15-24ปรอยละ
23.7และกลมอาย60ปขนไปรอยละ16.6
อยางไรกตามพบวานกสบและนกดมเพมขนในกลมเยาวชนและ
เพศหญงอายของการดมและสบลดลง
v ความเครยด
l สถานการณความเครยดคนไทยลดลงอยางตอเนองในชวงป
พ.ศ.2548-2553 แตมแนวโนมสงขนรอยละ 9.2 ในป
พ.ศ.2554
l ขอมลป 2555 จาก Hotline 1323 กลมวยท�างานอาย
25-59 ป มความเครยดสงสดรอยละ 85 รองลงมาเปน
กลมวยรนและกลมผสงอายรอยละ3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข6
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ชมชน องคกรตางๆ กบการปรบเปลยนพฤตกรรม
ลดปจจยเสยง
พฤตกรรมสขภาพของประชาชนรวมถงการบรโภคอาหาร การออกก�าลงกาย การสบบหร การบรโภคแอลกอฮอล ไดรบอทธพลจากปจจยตางๆ ดงแผนภาพท 1-1 พฤตกรรมเสยงตอสขภาพมความสมพนธ กบความเสยงทฝงรากอยในชมชน ในมตของสงคม วฒนธรรม ความเชอคานยม สงแวดลอมทางกายภาพของชมชน โดยการพฒนาดานเศรษฐกจสงคมการคา สถานการณโลกาภวตน มสวนเรงใหประชาชนเขาถงปจจยเสยงสขภาพโดยงาย มพฤตกรรมตดสนใจเลอกบรโภคทเสยงตอสขภาพมากขน ประชาชนใชเวลาสวนใหญในสถานทท�างานประมาณวนละ 8-9ชวโมงเปรยบเสมอนบานหลงท2สงแวดลอมในสถานทท�างานและเพอนรวมงาน จงมอทธพลตอวถชวต ความเชอ การใชชวตทดหรอเสยงตอสขภาพเชนเดยวกบอทธพลของชมชน การศกษาและประสบการณของประเทศตางๆพบวาการด�าเนนการลดปจจยเสยงในประชากรมประสทธผล สงผลดตอสขภาพของประชาชนโดยรวมมากกวาการลดปจจยเสยงรายบคคล พฤตกรรมเสยงของประชาชนเปนปญหาทตองเรงรดจดการ และไมสามารถด�าเนนการไดโดยกระทรวงสาธารณสขเพยงกระทรวงเดยวชมชนและองคกรมสวนรวมอยางเตมทในการตดสนใจสขภาพของตนเองภาคเครอขายทเกยวของทงภาครฐ ภาคเอกชน ทงในและนอกกระทรวงสาธารณสขลวนมความส�าคญ และตองเพมความรวมมอกนเพอลดปจจยเออตอการเกดพฤตกรรมเสยง ปรบสงแวดลอมทสงเสรมใหประชาชนสามารถมพฤตกรรม/กจกรรมสขภาพ มทางเลอกดานสขภาพเพมขนทงการบรโภคอาหารและการออกก�าลงกาย การออกกฎหมาย/นโยบายของทกองคกรตองค�านงถงผลทจะกระทบตอสขภาพของประชาชน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 7
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
แผนภาพท1-1ระดบตางๆของปจจยทมอทธพลตอสขภาพ
ปรบจากepidemiologicreviews,GielenA.C.etal.EpidemiolRev2003
25,65-76.
แผนภาพท1-2ความเชอมโยงของปจจยทสงผลตอสขภาพของประชาชน
“การปรบเปลยนพฤตกรรมเพอใหมสขภาพด ลดการเกดโรค เปนหนาทและอยในความรบผดชอบของทกคนทกองคกร”
ตลอดชวงชวต
Life course
สงแวดล
อม
สขภาพบคคลสขภาพประชากร
หนทางสพยาธสรระ
ปจจยพนธกรรมปจจยเสยงระดบบคคล
สภาพแวดลอมทอาศยอยเพอนบานและชมชน
องคกร สถาบน
นโยบายสงคมและเศรษฐกจ
ความสมพนธสภาพแวดลอมทางสงคม
กฎนโยบายสขภาพ
(Healthy Policies)
สงแวดลอมด/เออสขภาพ
(Healthy Environment)
พฤตกรรมสขภาพ(Healthy Behaviors)
สขภาพด(Healthy People)
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข8
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ตารางท1-1ขนตอนการด�าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพชมชน โดยชมชน/องคกร
ขนตอน การด�าเนนการ
1.ตงคณะท�างานขบเคลอนการด�าเนนงาน
ด�าเนนการจดตงคณะท�างาน จากทกสวนของชมชน/องคกรชมชน- ภาคประชาชน เชนอสม.แกนน�าชมชน
กรรมการ/คณะท�างานชมชน ตวแทน กล มตางๆ ในชมชน ผ น�าชมชนทเปน ทางการ (เชน นายอ�าเภอ ปลดอ�าเภอ อปท. ก�านน ผ ใหญบ าน) คร พระ เจาหนาทสาธารณสขเกษตร
องคกร - ผ บรหารและตวแทนจากทกหนวยงาน ในองคกร ตวอยางขององคกร เชน วด โรงเรยนโรงพยาบาลสถานประกอบการ สถานทราชการสมาคมคอนโดและอนๆ
2. ประเมนและวเคราะหชมชน/องคกร เพอใหไดมาซงปญหาสขภาพทเกดจากความคดเหนรวมกนของชมชน
1. ชมชน/องคกรรวบรวมขอมลเพอใชตดสนใจ ในการพฒนานโยบายแผนงานแผนปฏบตการในชมชน
2. วเคราะหชมชนเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ มการวเคราะหใน 4 ประเดนหลก คอ 1) สถานการณโรคและปญหาสขภาพ ในชมชน2)สถานการณความเสยง3)ปจจยทม ผลกระทบตอโรคและความเสยงในชมชน และ 4) ความพรอมของชมชนตอการปรบพฤตกรรมสขภาพ
ขอมลทส�าคญทใชในการวเคราะหชมชนไดแก - สถานะสขภาพของคนในชมชนไดแกจ�านวน/
อตราปวย/อตราตาย - สถานการณความเสยงดานสขภาพ ไดแก
การสบบหร ภาวะน�าหนกเกนและอวน ขาดการเคลอนไหว/ออกก�าลงกาย การบรโภค แอลกอฮอล
ขนตอนการดำาเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพชมชนโดยชมชน/องคกร
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 9
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ขนตอน การด�าเนนการ
- ขอมลทนทางสงคม ไดแก การมเครอขาย ม แหล งทน ม ผ น� า /ปราชญ ชาวบ าน วฒนธรรมทองถน สถานทออกก�าลงกาย ทางเดนทางปนจกรยานกตกา/พนธะสญญา/ มาตรการทางสงคม/ขอตกลงรวมในชมชน แหลงเรยนรดานสขภาพแหลงปลกผก
- ขอมลสถาพสงคม สงแวดลอม เศรษฐกจ ทเปนความเสยงและแหลงเสยง เชน รานคา ขายอาหารเสยงรานเกม
- ภาคสวนทเกยวของผน�าทงเปนทางการและ ไมเปนทางการ
- สอและชองทางการสอสารสขภาพในชมชน3. น�าผลการวเคราะหชมชน/องคกร มาเสนอใน
เวทของชมชน/องคกร4. ก�าหนดประเดนสขภาพทตองเรงด�าเนนการรวม
กบชมชน
3. พฒนาแผนปฏบตการ โดยเปนแผนททกภาคสวน เขามามสวนรวม ในการก�าหนดมาตรการ/ กจกรรมในการลดปญหาชมชน
1. ภาคเครอขาย ร วมกนวางแผนปฏบตการ/ เพอก�าหนดมาตรการในชมชนแกไขปญหา โดยใช กระบวนการการมส วนร วม ได แก การระดมสมอง แผนททางเดนยทธศาสตร เวทประชาคม เทคนค หรอกระบวนการคด แบบมสวนรวม
2. ด�าเนนการโดยการมสวนรวมของชมชน/องคกรเพอน�ามาปรบปรงแกไขการด�าเนนงานตอไป มการด�าเนนการตามกจกรรมในแผนปฏบตการและระบผรบผดชอบชดเจน
3. มกลไกประสานทงชมชน/องคกร
ตารางท1-1ขนตอนการด�าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพชมชน โดยชมชน/องคกร(ตอ)
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข10
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ขนตอน การด�าเนนการ
4. ด� า เนนการตามแผน
มาตรการ/กจกรรม โดย
เกดจากความร วมมอ
ของภาคเครอขาย ใน
การด�าเนนการเพอลด
ปญหาชมชน
1.เตรยมความพรอมในการด�าเนนงานน�าแผนไปส
การปฏบต
2. ด�าเนนการโดยการมสวนรวมของชมชน/องคกร
เพอน�ามาปรบปรงแกไขการด�าเนนงานตอไป
5. ตดตามและประเมนผล
เพอใหเกดการตดตาม
ม าต รก า ร / ก จ ก ร รม
เป นระยะ และน�ามา
ป ร บ ป ร ง ใ ช ใ น ก า ร
ด�าเนนงาน รวมท ง ม
การประ เมนผลลพธ
ความส�าเรจของแผน/
โครงการ เพอน�ามาใช
ในการพฒนาการปองกน
ควบคมโรคในชมชน
1. วางแผนการตดตามประเมนผลโดยการก�าหนด
ประเดนหลกทตองการประเมน เลอกเครองมอ
หรอวธการประเมนก�าหนดระยะเวลาประเมน
2. ระหวางด�าเนนการมการตดตามขอมลและ
กระบวนการด�าเนนงานเปนระยะเพอแกไข
ปญหาถามอปสรรคหรอเพมการพฒนางานเมอ
มโอกาส
3.มการก�ากบใหการขบเคลอนเปนไปตามแผน
4.เปรยบเทยบผลการด�าเนนงานกอนและหลงการ
ด�าเนนโครงการ
ตารางท1-1ขนตอนการด�าเนนงานปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพชมชน โดยชมชน/องคกร(ตอ)
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 11
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
หลกการพฒนามาตรการในชมชน
มาตรการทสนบสนนการปรบเปลยนพฤตกรรม แบงไดเปน
4ดานคอ
1)การจดการดานนโยบาย ระเบยบ แนวปฏบตขององคกร
ทท�างานหรอการมขอตกลงรวมกนโดยสมครใจ
2)การสอสารใหความร เสรมทกษะในดานลดความเสยง
การจดการดแลเพอปองกนโรค ไมว าจะเปนการสอสารรายบคคล
รายกลมหรอการรณรงคตางๆ
3)การใชเทคโนโลยตางๆ เชน เขมขดนรภย การตรวจสารพษ
ของผลตภณฑตางๆ
4)การเกอหนนทางดานทรพยากร แหลงเออตางๆ เชน สถานท
ออกก�าลงกาย สถานทพกผอน แหลงอาหารสขภาพ เครองมอตรวจวด
สขภาพตนเอง
หลกการและค�าแนะน�าในการด�าเนนงานเพอการปรบพฤตกรรม
1)การวางแผน/มาตรการการด�าเนนงานควรก�าหนดกลมเปาหมาย
ความเสยงและพฤตกรรมทจะด�าเนนการหรอทตองการปรบเปลยนให
ชดเจนโดยพจารณาจากขอมลการวเคราะหชมชนควรมการศกษาปญหา
ปจจยทสงผลตอพฤตกรรม
2)ท�างานรวมกบองคกรตางๆ ทเกยวของและชมชนในวางแผน
และด�าเนนงาน
3)แผนปฏบตการในชมชน ควรท�าตอยอดจากฐานความร
ความเขาใจทกษะและทนเดมทชมชนนนมอยแลว
4)ในการวางแผนท�างาน ควรค�านงถงปจจยเออและปญหา
อปสรรคในการด�าเนนงาน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข12
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
5)ด�าเนนงานบนฐานขอมลเชงประจกษ หรอประสบการณทม ขอพสจนแลววาไดผล 6)พฒนาศกยภาพของทมบคลากร ในทกเครอขายทรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรม 7)วางแผนการตดตามประเมนผล
บทบาทของชมชน/องคกรในการขบเคลอนการปรบเปลยนพฤตกรรม 1)ก�าหนดนโยบายทแสดงความม งมนในการด�าเนนงานปรบพฤตกรรมชมชน/องคกรเพอลดโรค 2)แตงตงคณะกรรมการ คณะท�างาน ด�าเนนงานปรบพฤตกรรมชมชน/องคกรทมาจากหลายฝาย 3)รวบรวมขอมลดานสขภาพของประชาชนในพนท หรอสมาชกในองคกรเชนการสบบหรภาวะน�าหนกเกนและอวนขาดการเคลอนไหว/ออกก�าลงกายการบรโภคแอลกอฮอลขอมลปวยระยะความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพของบคคล 4)จดเวทหรอชองทางรบฟงความคดเหน ความตองการ ความ พงพอใจตลอดจนน�ามาใชในการวางแผน 5)จดท�าแผน โครงการ กจกรรม ปรบพฤตกรรมชมชน/องคกร ทผานกระบวนการมสวนรวม 6)สอสารประชาสมพนธนโยบายแผนโครงการและกจกรรม 7)สนบสนนทรพยากร(คนเงนของ)ในการด�าเนนงาน 8)จดเวท เชดชยกยอง ชมเชย ใหรางวลบคคลหรอกลมบคคล ทเปนแบบอยางทดในการดแลสขภาพตนเอง 9)ตดตาม ทบทวน เรยนรและน�าผลการด�าเนนงานไปปรบปรงพฒนา
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 13
บทท 1
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
เอกสารอางอง
1)ทกษพลธรรมรงส(บรรณาธการ).รายงานสถานการณโรคNCDsวกฤตสขภาพวกฤต
สงคม.พมพครงท2.มปท.,2557.
2)ศรเพญ สวสดมงคล (บรรณาธการ). รายงานประจ�าป 2557. กรงเทพฯ: ส�านกงาน
กจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ,2557.
3) เนตมาคนย(บรรณาธการ).การทบทวนวรรณกรรม:สถานการณปจจบนและรปแบบ
การบรการดานโรคไมตดตอเรอรง.กรงเทพ:บรษทอารตควอลไฟลจ�ากด,2557.
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 15
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 2การปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพ
โดยชมชนและองคกร
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข16
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 17
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
2 การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน และองคกร
2-1 ต�ำบลจดกำรสขภำพ
ตำาบล เปาหมายขบเคลอนปรบพฤตกรรมในชมชน เปาหมายสงสดของการมพฤตกรรมสขภาพทด ประชาชนตองตระหนกในการดแลสขภาพ ถอเปนหนาทของตนเองและมความสามารถทกษะในการดแลสขภาพได อสม.และแกนน�าสขภาพประจ�าครอบครว มบทบาทอยางยงในการจดการสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรค อยางเปนระบบ หนวยงานหรอองคกรภายนอกทงภาครฐ ทองถนและ ภาคเอกชนเปนผ ส งเสรมสนบสนนและสรางกลไกปจจยท เออต อ การจดการสขภาพของชมชน การพฒนาต�าบลจดการสขภาพด ถอเปนยทธศาสตรส�าคญ ตอยอดจากแนวคดการสาธารณสขมลฐาน เปนเรองของชมชนทคดตง เปาหมายบรหารจดการและวดผลส�าเรจดวยตนเอง “ต�ำบลจดกำรสขภำพด หมายถง ต�าบลทมกระบวนการจดการทางดานสขภาพทใหความส�าคญกบการพฒนาบทบาทภาคประชาชน และทกภาคสวนในทองถน รวมบรณาการคนหาหรอก�าหนดปญหาสขภาพ เปาหมาย กจกรรมการพฒนาดานสขภาพและมาตรการทางสงคม รวมถงนวตกรรมตาง ๆ ด�าเนนการโดยเนนกระบวนการมสวนรวม เรยนรรวมกน เพอลดปจจยเสยงทเปนปญหาของชมชนสงผลใหสมาชก ในชมชนมสขภาพและคณภาพชวตทด ชมชนมการพฒนาทยงยน โดยบรณาการการขบเคลอนต�าบลจดการสขภาพด ผานกลไกการด�าเนนงานทสอดคลองเชอมโยง ตงแตระดบบคคล ครอบครว หมบาน ต�าบล และอ�าเภอ” การขบเคลอนต�าบลจดการสขภาพดโดยการมสวนรวมของประชาชนและองคกรตางๆดงแผนภาพท2-1และแผนภาพท2-2
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข18
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
แผนภ
าพท
2-1
กรอบ
แนวค
ดการ
บรณาก
ารขบ
เคลอ
นต�าบ
ลจดก
ารสข
ภาพด
•Te
le M
edici
ne[W
eb C
amer
a]•
Fam
ily Fo
lder
•Ho
me
Healt
h Ca
re•
Hom
e wa
rd•
Healt
hSc
reen
ing
•Cu
rativ
e•
Refe
rral S
yste
m
วนจฉ
ย/รก
ษา
* กระ
บวนพ
ฒนาบ
ทบาท
ภาคป
ระชา
ชนหม
บาน/
ต าบล
จดกา
รสขภ
าพหม
บานป
รบเป
ลยนพ
ฤตกร
รมสข
ภาพ
•ภาค
เครอ
ขายต
างๆบ
รหาร
ยทธศ
าสตร
รว
มกน
: SRM
PLA
AIC
•ก
ารพฒ
นาศก
ยภาพ
อสม
. •ก
ารพฒ
นากา
รเรยน
รรวม
กนขอ
งชมช
น* ร
ร.วตก
รรมส
ขภาพ
ชมชน
/ รร
.อสม.
•รว
มก าห
นดนโ
ยบาย
ทองถ
น•
สะทอ
นขอม
ล•
รวมใ
นกระ
บวนก
ารท า
แผน
•รว
มปฏบ
ต/ด า
เนนก
าร
•ก า
หนดน
โยบา
ย/ขอ
บงคบ
-กระ
บวนก
ารมส
วนรว
ม-ส
อดคล
องกบ
ทองถ
น•
หาแน
วรวม
/สรา
งทม/
คณะท
างาน
•จด
ท าแผ
นสนบ
สนนแ
ผน•
สนบส
นนกา
รเรยน
ร
แผนส
ขภาพ
ต าบล
สขภา
พและ
คณภา
พชวต
ทด
ชมชน
มการ
พฒนา
ทยงย
น
รพ.สต
.อส
ม.ภา
คประ
ชาชน
(บวร
.)อป
ท.
•กอง
ทนใน
พนท
(กอง
ทนหม
บาน
กองท
นพฒน
าสตร
กอง
ทนสจ
จะ
กองท
นหลก
ประก
นสขภ
าพต า
บล
ฯลฯ)
•กอง
ทน C
SR•ก
องทน
มลนธ
การแ
กไขป
ญหาแ
ละพฒ
นาดา
นสขภ
าพโร
คไรเช
อเรอ
รง/โร
คตดต
อทวไ
ป กจ
กรรม
พฒนา
สขภา
พ/พฤ
ตกรร
มสขภ
าพ
•พฤต
กรรม
สขภา
พทถก
ตอง
•ลดอ
ตราก
ารปว
ยตาย
ดวยโ
รควถ
ชวต
•ลดค
วามร
นแรง
ของโร
คทเก
ดจาก
การ
เปลย
นแปล
งวถช
วต•ล
ดคาใช
จายด
านสข
ภาพ
•นโย
บายส
าธาร
ณะทเ
ออตอ
สขภา
พด
•ชมช
นสขภ
าพด
(Hea
lthy c
omm
unity
)•ส
งแวด
ลอมด
พลงงา
นสะอ
าด (G
reen
comm
unity
)•แ
กไขป
ญหาค
วามย
ากจน
(Pov
erty
rad
icatio
n)
วสาห
กจชม
ชน
ผลลพ
ธทเก
ดขน
เครอ
ขายส
ขภาพ
ระดบ
อ าเภ
อ(D
HSA
: Di
strict
Hea
lth
Syste
m
Appr
eciat
ion)
•เอก
ภาพข
องทม
สข
ภาพร
ะดบ
อ าเภ
อ (U
nity
of D
istric
t He
alth
Team
)•บ
รการ
พนฐา
นท
เปน
(Esse
ntial
He
alth
Care
)•ก
ารดแ
ลสขภ
าพตน
เอง (
Self
Ca
re)
•งบป
ระมา
ณ,
ทรพย
ากรต
างๆ
และโ
ครงส
ราง
องคก
ร•ผ
ลลพธ
ทาง
สขภา
พทดข
น ทม
สขภา
พเปน
สข
และ
ชมชน
ไม
ทอดท
งกน
•การ
ประเม
นผล
แล
ะเรยน
รตาม
บร
บท
ต าบล
จดกา
รสขภ
าพด
สราง
รายไ
ดแก
ไขปญ
หาคว
ามยา
กจน
ภาคร
ฐ
มหาด
ไทย
พล
งงาน
เก
ษตร
ศก
ษาธก
าร
พฒนา
สงคม
ฯ
สาธา
รณสข
เอกช
น
หนวย
งาน/
องคก
รอนท
เก
ยวขอ
ง
AIC
: App
recia
tion
Influ
ence
Con
trol ค
อ เท
คนคก
ระบว
นการ
วางแ
ผนกา
รมสว
นรวม
P
LA :
Parti
cipat
ory L
earn
ing A
ppro
ach
คอ ก
ระบว
นการ
เรยนร
แบบม
สวนร
วมSR
M : S
trate
gic R
oute
Map
คอ
แผนท
ทางเด
นยทธ
ศาสต
รCS
R : C
orpo
rate
Socia
l Res
pons
ibilit
y คอ
ความ
รบผด
ชอบต
อสงค
ม
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 19
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
แผนภ
าพท
2-2
ความ
เชอม
โยงก
ารสง
เสรม
การม
สวนร
วมขอ
งประ
ชาชน
ในแต
ละระ
ดบ
ระดบ
ต าบล
ระดบ
หมบา
นระ
ดบบค
คลเคร
อขาย
ระบบ
สขภา
พระ
ดบอ า
เภอ (
DHS)
ต าบล
จดกา
รสขภ
าพด
หมบา
นจดก
ารสข
ภาพ
อสม.น
กจดก
ารสข
ภาพ
หลก 5
ประ
การ
Un
ity D
istric
Healt
h Te
am
Appr
eciat
ion
Reso
urse
Shari
ng &
Hu
man
Dev
elopm
ent
Es
sent
ial C
are
Com
mun
ity
Parti
cipati
on
ประเม
นตนเ
อง 5
ระดบ
ระดบ
พนฐา
น (ก
ารพฒ
นาทม
สขภา
พต าบ
ล)
ระดบ
พฒนา
(การ
พฒนา
กร
ะบวน
การจ
ดท าแ
ผนสข
ภาพ
ต าบล
)
ระดบ
ด (กา
รขบเ
คลอน
แผน
สขภา
พต าบ
ลส กา
รปฏบ
ต)
ระดบ
ดมาก
( ต า
บลมก
ารบร
หารจ
ดการ
อยาง
ตอเน
อง)
ระ
ดบดเย
ยม (ต
าบลจ
ดการ
สข
ภาพต
นแบบ
)
ประเม
นตนเ
อง 6
ดาน
ดา
นการ
มสวน
รวม
ดา
นการ
จดท า
แผน
ดานส
ขภาพ
ดา
นการ
จดกา
รงบ
ประม
าณ
ดานก
ารจด
กจกร
รมพฒ
นา
ดานก
ารปร
ะเมนผ
ล
ดานผ
ลสมฤ
ทธ
ปร
บพฤต
กรรม
ตนเอง
เป
นแกน
น าใน
การ
จดกา
รสขภ
าพชม
ชน
จดท า
โครง
การ
จด
กจรร
มแกไ
ขปญห
าสข
ภาพ
ทกจง
หวด
ก าหน
ดเปาห
มาย
การพ
ฒนา D
HS
ผานเ
กณฑ
ระดบ
ดมาก
ขนไป
ผานเ
กณฑก
ารปร
ะเมนท
กขอ
ไดรบ
การพ
ฒนา
อสม.น
กจดก
ารสข
ภาพช
มชน
รพ.สต.
อสม.
อบต.
กองท
น.ก า
นนแก
น น า
ระดบ
อ าเภ
อ
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข20
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
องคประกอบของการจดการใหเกดตำาบลจดการสขภาพด
ม3องคประกอบไดแก1)คนมเปาหมายทจะรวมกนในพฒนา
ชมชนของตนเอง2)องคความรนวตกรรมวธการเทคโนโลยภมปญญา
และประสบการณ เพอใหเกดกระบวนการเรยนร ถายทอด และกระจาย
ความรขอมลขาวสารในชมชนและ3)ทนทงทเปนตวเงนทนทางสงคม
และทรพยากรธรรมชาต ทงภายในและภายนอกชมชนน�ามาบรหาร
จดการ เพอสนบสนนการแกปญหาดวยตนเอง ท�าใหเกดผลประโยชน
สงสดแลวพฒนาตอไปจนเกดความยงยนตามแผนภาพท2-3
แผนภาพท2-3องคประกอบของการจดการใหเกดต�าบลจดการสขภาพด
การบรการสขภาพ
พนฐาน
กจกรรมพฒนาทสงผลตอสขภาพ
คน
องคความร ทน
การจดการ
การสงเสรมสขภาพการควบคมโรคและแกปญหาสขภาพ
กจกรรมดานสขภาพหรอกจกรรมทสงผลตอสขภาพขนกบชมชนวาจะท�าอะไรไมท�าอะไรแตละชมชนจงมการด�าเนนการไมเหมอนกน
สขภาพด(ตามความหมายและความตองการของชมชน)
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 21
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
5 ระดบของการพฒนาตำาบลจดการสขภาพด 1)ระดบพนฐาน(การพฒนาทมสขภาพต�าบล) 1.1 มองคประกอบเครอขายทเขารวมทมสขภาพต�าบลจากหลายภาคสวน 1.2 มการสรางและพฒนาทมเครอขายสขภาพต�าบล โดยก�าหนดเปาหมายของการพฒนารวมกนและบทบาทของแตละภาคสวนทชดเจน 1.3 มการพฒนาศกยภาพทมสขภาพต�าบลในเรองการจดท�าแผนสขภาพต�าบล โดยใชแผนททางเดนยทธศาสตร หรออนๆ โดยกระบวนการจดท�าแผนอยางมสวนรวม และใชเกณฑหม บานจดการสขภาพประกอบการพฒนา 1.4 มการพฒนาความรใหกบอสม.ในเรองโรคไมตดตอเรอรงและการดแลสขภาพตามกลมวย ไดแก โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจโรคหลอดเลอดสมองโรคมะเรงและหลกสตรนกจดการสขภาพ
2)ระดบพฒนา (การพฒนากระบวนการจดท�าแผนสขภาพต�าบล) 2.1 มการคนขอมลสถานะสขภาพของชมชน เพอสรางการ รบรและเขามามสวนรวมในการจดท�าแผนสขภาพต�าบล 2.2 มการจดท�าแผนสขภาพต�าบล โดยเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยเขารวมในการวเคราะหปญหาสขภาพของชมชน และรวมจดท�าแผนสขภาพต�าบล โครงการ กจกรรมและผรบผดชอบ เพอการแกปญหาดวยกระบวนการของชมชน 2.3 มการระดมทรพยากร ทน และภมปญญาทองถนจากชมชนมาใชสนบสนนโครงการและกจกรรมทก�าหนดไว 2.4 มการสอสารแผนงาน/โครงการแกผเกยวของรบรเพอน�าไปสการปฏบต
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข22
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3)ระดบด(การขบเคลอนแผนสขภาพต�าบลสการปฏบต)
3.1 มชมชน/ทองถนเปนพลงส�าคญขบเคลอนแผนสขภาพ
ต�าบล/โครงการ/กจกรรม อยางมความรสกเปนเจาของ และเขามามสวน
รวมดวยความเตมใจ
3.2 มกจกรรมเชงรกในหมบาน/ชมชนตามแผนสขภาพต�าบล
เชนการสงเสรมสขภาพ(3อ.2ส.3ม.2ข.1ร.)(ตามกลมวย)การเฝาระวง
โรค/เฝาระวงพฤตกรรมสขภาพวถชวตการคดกรองการคมครองผบรโภค
โดยม อสม.แกนน�าชมชน เปนก�าลงส�าคญในการขบเคลอนครอบคลมทก
หมบาน
3.3 ม อสม.นกจดการสขภาพทไดรบการอบรม และมการ
ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพอยางนอยรอยละ20ของทไดรบการอบรม
3.4 มหมบานทผานเกณฑการประเมนหมบานจดการสขภาพ
อยางนอยรอยละ70
4)ระดบดมาก(ต�าบลมระบบการบรหารจดการอยางตอเนอง)
4.1 มขอมลทจ�าเปนเพอใชในการตดตามประเมนผล และ
รายงานความกาวหนาใหชมชนรบรอยางตอเนอง
4.2 มกระบวนการตดตามและควบคมก�ากบ การบรหารจดการ
การพฒนาต�าบลจดการสขภาพตามเปาหมายทตงไวอยางสม�าเสมอ
4.3 มการสรปประเมนผล เพอปรบกระบวนการ/กจกรรม/
โครงการ
4.4 มผลผลต ผลลพธของการพฒนา เชน มมาตรการทาง
สงคม มบรการสขภาพทเหมาะสม แนวโนมการปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพดขนแนวโนมอตราปวยอตราตายลดลง
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 23
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
5)ระดบดเยยม(ต�าบลจดการสขภาพตนแบบ)
5.1 มวทยากรชมชนทไดรบการพฒนาศกยภาพความเปนคร
หรอวทยากรกระบวนการ วทยากรตนแบบในการปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพ
5.2 มการสรปบทเรยนการพฒนา การจดการความร และ
นวตกรรมสขภาพชมชนทน�าไปสการสงเสรมสขภาพการปองกนโรคและ
การฟนฟสขภาพ
5.3 มการพฒนาศนยเรยนร สขภาพชมชน เชน โรงเรยน
นวตกรรมสขภาพ ชมชน/โรงเรยนอสม.ทมหลกสตรเปนไปตามความ
ตองการของชมชน รวมทงมการแลกเปลยนเรยนรภายในชมชนและ
ระหวางชมชน
5.4 มการสรางเครอขายการเรยนรการพฒนาระหวางชมชน
หรอต�าบลอนๆอยางกวางขวาง
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข24
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ผลลพธจากการพฒนาตำาบลจดการสขภาพ
เชงกระบวนการ
1)มกลไกความรวมมอแบบบรณาการระดบต�าบล
2)มกระบวนการจดการสขภาพทงดานการเฝาระวง การสงเสรม
การปองกนการสรางสขภาพโดยชมชนและทองถน
3)มกระบวนการแลกเปลยนเรยนรสงดๆ ในการพฒนา และ
ตอยอดความส�าเรจของการพฒนาระบบสขภาพชมชนและนวตกรรม
ดานสขภาพ
เชงผลผลต
1)มกจกรรม/โครงการทด�าเนนการโดยชมชน/ทองถนซงนบวา
เปนการพงตนเอง
2)ประชาชนกลมเปาหมายไดรบการคดกรองและมการเฝาระวง
ปจจยเสยงดานสขภาพมการสรางปจจยเออและปจจยเสรมเพอการปรบ
พฤตกรรมของชมชน
3)ประชาชนกลมเปาหมายไดรบบรการสขภาพทเหมาะสม
4)มการสรางและใชนวตกรรมดานสขภาพเพอการดแลสขภาพ
ประชาชนในชมชน
เชงผลลพธ
1)ลดอตราการปวยตายดวยโรคไมตดตอ(NCDs)
2)ลดความรนแรงของโรคทเกดจากการเปลยนแปลงวถชวต
3)ลดคาใชจายดานสขภาพ
4)พฤตกรรมเสยงตอสขภาพลดลง
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 25
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ตวอยางกจกรรม/โครงการเพอปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพในตำาบลจดการสขภาพ เปาหมายลดโรคไมตดตอ
เรอรง และอบตเหตทางถนน
การเฝาระวง/การคดกรอง
1)การประเมนตนเองไดแกดชนมวลกายรอบเอวความดนโลหต
การออกก�าลงกายการบรโภคอาหาร
2)การคดกรองเชงรก
2.1 การมสวนรวมของชมชนในการคดกรองกล มเสยงตอ
ปญหาสขภาพกายและสขภาพจตกลมปวยจากโรคไมตดตอเรอรงการตง
ดานชมชนในการเฝาระวงพฤตกรรมเสยงตอการเกดอบตเหตทางถนน
อยางตอเนองและโดยเฉพาะในชวงเทศกาลงานประจ�าป
2.2 สนบสนนแกนน�าชมชน อาสาสมครสาธารณสขประจ�า
หมบาน(อสม.)ดแลตดตามกลมเสยงกลมปวยอยางตอเนอง
การสอสารดานสขภาพในชมชนเพอปรบพฤตกรรม(*3อ.2ส.
**3ม2ข1ร)
1)ขอมลการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพประชาชนในต�าบลหรอ
ชมชน:อวนบหรสราออกก�าลงกายอาหาร(หวานมนเคมผกผลไม)
ความเครยด
2)วเคราะหรวบรวมเนอหาประเดนส�าคญรวบรวม/จดท�าสอ
ในการเผยแพรประชาสมพนธสอสารความรสขภาพผานชองทางตางๆ
เชน แผนปาย แผนพบ แผนปลว หอกระจายขาว ครอบคลมพนทอยาง
สม�าเสมอ
3)การรณรงคสอสารเตอนภยโรคไมตดตอเรอรงและอบตเหต
ทางถนนอยางนอยปละ2ครง
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข26
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
4)แนะน�าการปรบเปลยนพฤตกรรม (3อ. 2ส. 3ม. 2ข. 1ร.)
โดยเจาหนาทสาธารณสข/นกปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพระดบต�าบล/
อสม.นกจดการสขภาพ
5)สนบสนนระบบพเลยง/เพอนชวยเพอนเพอปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพ
6)การถายทอดและแลกเปลยนความร เพอปรบเปลยนพฤตกรรม
สขภาพ
7)ผลกดนใหมบคคลตนแบบชมชนตนแบบ
8)การตดตามการรบรความตระหนก/ความตงใจทจะปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพ
9)การตดตามพฤตกรรมสขภาพเชนสบบหรดมสราพฤตกรรม
การบรโภค การเคลอนไหวรางกาย ความปลอดภย ความเครยด ภาวะ
ซมเศรา
*3อ.2ส.:อาหารออกก�าลงกายอารมณสบบหรสรา
**3ม.2ข.1ร.:มอเตอรไซคปลอดภยสวมหมวกกนนอก
เมาไมขบใบขบขคาดเขมขดนรภยความเรวไมเกนกวากฎหมายก�าหนด
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 27
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
การปรบเปลยนสภาพแวดลอมทเออตอสขภาพด ลดจดเสยง
อนตราย
1)มสถานทออกก�าลงกายชมรมออกก�าลงกายชมรมผสงอาย
2)มศนยแลกเปลยนเรยนรของชมชน
3)มอปกรณในการตดตามพฤตกรรมสขภาพตนเอง เชน เครอง
วดความดนโลหตเครองชงน�าหนกทประชาชนเขาถงไดงาย
4)มแปลงสาธตในการปลกผกปลอดสารพษ สงเสรมใหมตลาด
ผกปลอดสารพษ
5)มการสงเสรมศาสนกจในชมชน
6)สถานทสาธารณะปลอดบหรปลอดสรา
7)มการแกไขจดเสยงจดอนตรายจดทเกดอบตเหตบอย
การก�าหนดมาตรการทางสงคมหรอขอตกลงรวม
1)ก�าหนดขอตกลงรวมกนของชมชนต�าบลในการลดพฤตกรรม
เสยง
1.1 ลดการบรโภคน�าปลาเกลอเครองปรงรสในครวเรอน
1.2 ใช พชสมนไพรแทนเครองปรงรสในครวเรอน เช น
หญาหวานผกหวานใบยานาง
1.3งดเหลา ลดอาหารหวาน มน เคม งดชากาแฟในงานศพ
และงานบญ
1.4ลดละเลกบหร
1.5สวมหมวกนรภยเมาไมขบไมขบรถเรว
2)ใหรางวลบคคลทมการปรบเปลยนพฤตกรรมทดขนอยาง
ชดเจนเชนบคคลทเลกบหรเลกสราลดน�าหนก
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข28
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ตารา
งท2
-1บ
ทบาท
ของอ
งคกร
หลกท
ส�าคญ
ตอกา
รขบเ
คลอน
การด
�าเนน
งานต
�าบลจ
ดการ
สขภา
พใน
พนท
อบจ.เท
ศบาล
และ
อบ
ต.ส�า
นกงา
นสาธ
ารณสข
อ�าเภ
อ(ส
สอ.)
โรงพ
ยาบา
ลสงเสร
มสขภ
าพต�า
บล(ร
พ.สต.)
ชมรม
อาสา
สมคร
สาธา
รณสข
ทกระ
ดบอา
สาสม
ครสา
ธารณ
สข(อ
สม.)
1)สน
บสนน
นโยบ
ายขอ
งทอง
ถนให
ภาค
ประช
าชนม
สวนร
วมใน
การจ
ดท�าแ
ผนสข
ภาพต
�าบล
2)เขาร
วมเป
นคณะ
กรรม
การแ
ผนสข
ภาพ
ต�าบล
3)สน
บสนน
งบปร
ะมาณ
โครง
การ/
กจกร
รมท
เกดจ
ากแผ
นสขภ
าพต�า
บล4)สน
บสนน
การพ
ฒนา
ความ
รและ
ศกยภ
าพดา
นสขภ
าพขอ
งอส
ม.แล
ะประ
ชาชน
อยาง
ตอเน
อง
1)พฒ
นาระ
บบกา
รบร
หารจ
ดการ
แบบ
บรณาก
ารรว
มกบส
สจ.
คปสอ
.รพช
.รพ.
สต.
ฯลฯ
2)สน
บสนน
การด
�าเนน
งานข
องพน
ท3)
สงเส
รมแล
ะสนบ
สนน
การพ
ฒนา
ศกยภ
าพขอ
งเจา
หนาท
และ
ชมชน
ดวยก
ระบว
นการ
เรยน
ร4)ตด
ตาม
ควบค
มก�า
กบ
และป
ระสา
นงาน
การ
แกไข
ปญหา
1)จด
อบรม
พฒนา
ศกยภ
าพ
อสม.นก
จดกา
รสขภ
าพชม
ชน
ตามห
ลกสต
รทก�า
หนดใ
น
รปแบ
บเชง
ปฏบต
การแ
ละกา
รแลก
เปลย
นเรย
นร
2)พฒ
นาศก
ยภาพ
ชมชน
ดวย
การจ
ดท�าแ
ผนสข
ภาพต
�าบล
และก
ารเรยน
รระห
วางพ
นท/
พนทต
นแบบ
3)จด
ท�าแผ
นสขภ
าพต�า
บลเพ
อแก
ปญหา
สาธา
รณสข
ของ
พนทต
นเอง
โดยใ
ชSR
Mห
รออน
ๆเปน
เครอ
งมอ
4)สน
บสนน
ใหมก
ารด�า
เนนก
ารตา
มแผน
สขภา
พต�าบ
ลทจด
ท�าไว
1)เป
นก�าล
งส�าค
ญท
ท�าให
เกดก
ระบว
นการ
จด
ท�าแผ
นสขภ
าพต�า
บล2)สง
เสรม
ชกช
วนปร
ะชาช
นใหเ
ขามา
มสว
นรวม
และเรย
นร
3)สน
บสนน
และข
บเค
ลอนแ
ผนสข
ภาพ
ต�าบล
ไปสก
ารปฏ
บต
อยาง
จรงจ
ง4)ผล
กดนใ
หเกด
มาตร
การท
างสง
คม
เพอแ
กปญหา
สขภา
พดวย
ตวขอ
งชม
ชนเอ
ง
1)มส
วนรว
มในก
ารวเคร
าะหป
ญหา
ดานส
ขภาพ
ของช
มชน
เพอจ
ดท�า
แผนส
ขภาพ
ต�าบล
และโ
ครงก
ารเพ
อแก
ไขปญ
หาโด
ยเนน
การส
งเสร
มสข
ภาพแ
ละปอ
งกนโ
รคตา
มกลม
วยแล
ะภย
สขภา
พใน
พนท
เชน
เบาห
วาน
ความ
ดนโล
หตสง
ไขเล
อดออ
กโรคไ
ต2)ด�า
เนนก
จกรร
มดาน
การส
งเสร
ม
สขภา
พและ
ปองก
นโรค
ตามป
ฏทน
สขภา
พของ
ชมชน
ใน3
อ.2
ส.
(อาห
ารอ
อกก�า
ลงกา
ยอา
รมณส
รา
ยาสบ
และ
อนๆ
)3)ให
ความ
รวมม
อกบเ
ครอข
ายหน
วยบร
การส
ขภาพ
เชน
รพ.สต.รพช
.
ในกจ
กรรม
การเยย
มบาน
และด
แล
ผปวย
นอนท
บาน
และก
ารสง
ตอ
ผปวย
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 29
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
อบจ.เท
ศบาล
และ
อบ
ต.ส�า
นกงา
นสาธ
ารณสข
อ�าเภ
อ(ส
สอ.)
โรงพ
ยาบา
ลสงเสร
มสขภ
าพต�า
บล(ร
พ.สต.)
ชมรม
อาสา
สมคร
สาธา
รณสข
ทกระ
ดบอา
สาสม
ครสา
ธารณ
สข(อ
สม.)
5)รว
มเปน
คณะก
รรมก
ารปร
ะเมน
ระดบ
การ
พฒนา
ต�าบล
จดกา
รสข
ภาพ
6)ปร
ะเมน
ผลแล
ะรา
ยงาน
ผลกา
รด�าเนน
งานต
ามระ
บบท
ก�าหน
ด
5)มก
ารถอ
ดบทเ
รยนแ
ละสร
ปบท
เรยน
การ
คนหา
และ
พฒนา
นวตก
รรม
6)วา
งแผน
พฒนา
ต�าบล
จดกา
รสข
ภาพด
ไปสก
ารเป
นพนท
ตน
แบบ
7)ปร
ะเมน
ผลแล
ะราย
งานผ
ลกา
รด�าเนน
งาน
8)มก
ารถอ
ดบทเ
รยนแ
ละสร
ปบท
เรยน
การ
คนหา
และ
พฒนา
นวตก
รรม
9)วา
งแผน
พฒนา
ต�าบล
จดกา
รสข
ภาพด
ไปสก
ารเป
นพนท
ตน
แบบ
10)ป
ระเม
นผลแ
ละรา
ยงาน
ผลกา
รด�าเนน
งาน
5)ตด
ตาม
สนบส
นนกจ
กรรม
ของอส
ม.
ในพน
ท
4)จด
กจกร
รมแล
ะรวม
รณรง
คดาน
สขภา
พดวถ
ไทย
เชน
รณรง
คลด
หวาน
มน
เคม
รณรง
คการ
ออกก
�าลง
กาย
การค
ดกรอ
งมะเรง
ปากม
ดลก
ฯลฯ
5)ส�า
รวจแ
ละจด
ท�าขอ
มลดา
นสขภ
าพชม
ชนรว
มกบเ
จาหน
าท
6)เป
นแกน
น�าดา
นสขภ
าพขอ
งชมช
นสง
เสรม
การม
สวนร
วม
และก
ารเรยน
รของ
คนใน
ชมชน
7)เป
นแบบ
อยาง
ทดดา
นพฤต
กรรม
สขภา
พของ
ครอบ
ครวชม
ชนท
องถน
8)ตด
ตาม
รวบร
วมแล
ะราย
งานผ
ลการ
ด�าเน
นกจก
รรมด
านสข
ภาพร
วมกบ
หนวย
บรกา
รสขภ
าพเช
นรพ
.สต.
ตารา
งท2
-1บ
ทบาท
ของอ
งคกร
หลกท
ส�าคญ
ตอกา
รขบเ
คลอน
การด
�าเนน
งานต
�าบลจ
ดการ
สขภา
พใน
พนท
(ตอ)
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข30
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ศกษาเอกสารเพมเตมจากกองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน. คมอหลกสตรนวตกรรมการจดการสขภาพ
ชมชนการสรางและใชแผนทยทธศาสตรส�าหรบองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรปฏบตการ,2551.
กองสขศกษากรมสนบสนนบรการสขภาพกระทรวงสาธารณสข.คมอนกปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพการพฒนาความรอบรดานสขภาพและการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ�ากด,2557.
กองสขศกษา กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข. แนวทาง การด�าเนนงานการสอสารดานสขภาพในชมชน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ :โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ�ากด,2556.
กองสนบสนนสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข. แนวทางการด�าเนนงานต�าบลจดการสขภาพดวสาหกจชมชนยงยนเพอการขบเคลอนชมชนจดการระบบสขภาพเขมแขงเมองไทย แขงแรง. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ�ากด,2556.
อมร นนทสต. แผนททางเดนยทธศาสตร คากลาง และการบรณาการ. ค มอ การสนบสนนอ�าเภอและต�าบล เพอบรรลเปาหมายตวชวดการมสวนรวมของภาคประชาชน,2556.เขาถงไดท http://www.amornsrm.net/. เมอ วนท12ธนวาคม2557.
ส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. คมอจดบรการสขภาพ“กลมวยท�างาน” แบบบรณาการ 2558. กรงเทพฯ : ส�านกงานกจการ โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก,2557.
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 31
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
2-2 สถำนทท�ำงำน สถำนประกอบกำรปลอดโรค ปลอดภย กำยใจเปนสข
เปาหมายของการดำาเนนการ เพอการสงเสรมกจกรรมดานการปองกน ควบคมโรค และ เฝาระวงสขภาพใหกลมผประกอบอาชพในภาคอตสาหกรรมทกขนาดรวมถงวสาหกจชมชนโดยการใหค�าแนะน�าชแจงประสานงานสนบสนนทางวชาการและตดตามผลการด�าเนนงานผานทางหนวยงานสาธารณสข
ผลลพธการดำาเนนงาน 1)ลดโรคและการบาดเจบ อนเนองมาจากการประกอบอาชพ ในสถานทท�างานสถานประกอบการ 2)ลดโรคและการบาดเจบอนเนองมาจากพฤตกรรมสขภาพ 3)ผปฏบตงานไดรบความรและปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสมในการท�างาน
กจกรรมการดำาเนนการหลก v เฝาระวงพฤตกรรมสขภาพโรคและการบาดเจบของบคลากรและผปฏบตงาน v มการรณรงค สอสารเตอนภยสขภาพ กจกรรมสขภาพ 3อ.2ส. 3ม. 2ข. 1ร. (อาหาร ออกก�าลงกาย อารมณ ไมดมสรา ไมสบบหรมอเตอรไซคปลอดภย สวมหมวกกนนอก เมาไมขบ ใบขบข คาดเขมขดนรภยความเรวไมเกนกวากฎหมายก�าหนด)และเพศสมพนธทไมปลอดภย
2 การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน และองคกร
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข32
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
v ปรบสภาพแวดลอมทเออตอสขภาพและความปลอดภยใน ทท�างาน
ขนตอนในการผลกดนกจกรรม/โครงการ
สถานประกอบการมขนตอนด�าเนนกจกรรมโดยผานกระบวนการ
การมสวนรวมของสมาชกในองคกรทกระดบดงแผนภาพท2-4
แผนภาพท2-4ขนตอนในการผลกดนกจกรรม/โครงการสถานทท�างาน
สถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข
รวมพล/ระดมคน
จดตงแกนนำ/ทม
พนธะสญญาของผนำ
จร�ยธรรมและ
คณคา
การมสวนรวม
ของแรงงาน
ประเมนสถานการณ
จดลำดบความสำคญ
ดำเนนการ
ประเมนผล
ปรบปรง/แกไข/ตอยอด
วางแผน
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 33
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
1)ระดมคน/รวมพลเพอก�าหนดนโยบายดานการสงเสรมสขภาพและสงแวดลอมเชนการปองกนควบคมโรคและการบาดเจบโดยผบรหารขององคกรพรอมทงสอสารใหทกคนรบทราบ 2)จดตงคณะท�างานสงเสรมใหเกดการมสวนรวมและความรวมมอระหวางองคกรกบบคลากร เชน สนบสนนใหเกดกลมกจกรรมหรอชมรมตางๆเปนตน 3) ประเมนสถานการณ/ส�ารวจความตองการในประเดนและกจกรรมตางๆของพนกงาน 4) จดล�าดบความส�าคญของปญหาตามความจ�าเปนหรอความตองการของบคลากร 5) วางแผน/พฒนาแผน ปรบแผนการด�าเนนกจกรรม/โครงการใหสอดคลองกบปญหา 6)ด�าเนนการตามแผน/กจกรรมตวอยางเชน v โครงการ/กจกรรมเพอปลอดโรคและกายใจเปนสข :โครงการรณรงคเพอเลกสบบหรสราหรอสารเสพตด โครงการตานเอดสโครงการอาหารเพอสขภาพ โครงการออกก�าลงกายเพอสขภาพ กจกรรม3อ. 2ส. โครงการรกษหวใจในทท�างาน และโครงการสงเสรมสขภาพจต ในการท�างาน v โครงการ/กจกรรมดานความปลอดภย : โครงการรณรงค สงเสรมการปฏบตตามกฎระเบยบหรอมาตรการดานความปลอดภยโครงการรณรงคการสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลโครงการอนรกษการไดยนในสถานทท�างานกจกรรม3ม.2ข.1ร. 7)ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการด�าเนนงานเพอให มนใจวามการด�าเนนการตามแผนและมการตรวจสอบผลลพธเปนระยะหากพบปญหาตองด�าเนนการแกไขและทบทวนตลอดเวลา 8)ทบทวนสรปผลการด�าเนนงานและปรบปรงแกไขตอยอด
ขยายผลเพอใหเกดการด�าเนนงานอยางตอเนอง
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข34
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทบาทสำานกงานสาธารณสขจงหวด
1)ประสานงานประชาสมพนธและชแจงสถานประกอบการและ
วสาหกจชมชนในเขตพนทรบผดชอบ เพอใหทราบถงกระบวนการและ
รายละเอยดในการด�าเนนงานของโครงการฯ
2)ประชาสมพนธ เชญชวนใหสถานประกอบการและวสาหกจ
ชมชนเขารวมโครงการ
3)สงเสรมและสนบสนนในดานตางๆเชนค�าแนะน�าทางวชาการ
คมอการด�าเนนงานของโครงการ เปนตน ใหกบสถานประกอบการและ
วสาหกจชมชนทเขารวมโครงการฯ
4)สรปและรายงานผลการด�าเนนงานของโครงการในภาพรวม
ของจงหวดทรบผดชอบ
ศกษาเอกสารเพมเตมจากส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข. ค มอการประเมน
สถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรประเทศไทยจ�ากด,2556.
ส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข. เกณฑการพฒนา สถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรประเทศไทยจ�ากด,2556.
ส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรคกระทรวงสาธารณสข. แนวทางการด�าเนนงานสถานประกอบการปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสข. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรประเทศไทยจ�ากด,2556.
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 35
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
2-3 องคกรไรพง
องคกรไรพงหมายถง องคกรตางๆ ทมกระบวนการและด�าเนนกจกรรมสขภาพตามเกณฑ7ขอ 1)มคณะกรรมการบรหารจดการชมชนและองคกรสการเปนองคกรตนแบบไรพง 2)มนโยบายดานการสงเสรมการจดการควบคมน�าหนก 3)มแผนงานสรางเสรมสขภาพเพอลดโรคอวนลงพง ลดโรค ไมตดตอเรอรง 4)มกระบวนการสรางทกษะลดพงใหกบประชากรกลมเปาหมายดวยภารกจ3อ.คออาหารออกก�าลงกายและอารมณ 5)มการปรบปรงสงแวดลอมทเออตอการบรโภคอาหารและ การใชแรงกายเพอสรางเสรมสขภาพ 6)มการสอสารประชาสมพนธ เผยแพรองคความร ดานการ สงเสรมสขภาพ 7)สามารถด�าเนนการใหเกดผลลพธภายหลง6เดอน 7.1มสมาชกองคกรเขารวมประเมนภาวะโภชนาการรอยละ80 7.2มการประเมนภาวะโภชนาการ โดยการวดกอนและหลงในบคคลคนเดยวกน(Individualpairtest) • สมาชกองคกรอาย 15ปขนไปทมรอบเอวเกน (เกณฑวดรอบเอวปกตชายนอยกวา90เซนตเมตรหญงนอยกวา80เซนตเมตร)สามารถลดรอบเอวได
2 การปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน และองคกร
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข36
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
• รอยละ 100 ของผ มรอบเอวปกตสามารถควบคม รอบเอวอยในเกณฑปกต • สมาชกองคกรมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคและออกก�าลงกาย ศนยการเรยนรองคกรไรพง หมายถง องคกรไรพงทผานเกณฑทง7ขอและบรรลเงอนไขเพมเตมอก3ขอดงน 8)มแกนน�าทมความร ความสามารถถายทอดประสบการณแกองคกรเครอขายได 9)มกระบวนการขยายองคกรสการเปนศนยการเรยนรองคกรไรพง 10) มระบบเฝาระวงภาวะอวนลงพง พฤตกรรมการบรโภคและการออกก�าลงกาย
กระบวนการดำาเนนงานองคกรไรพง
1)มคณะกรรมการบรหารจดการองคกร และชมชนสการเปนองคกรไรพงทเหมาะสมและไดรบการยอมรบจากชมชน/องคกร 2)มนโยบายทเหมาะสมจากการระดมสมองของภาคเครอขาย ทเกยวของทกภาคสวนกอใหเกดองคกรตนแบบไรพง 3)มแผนงาน และการจดสรรงบประมาณสนบสนนในโครงการฯตลอดจนมการตดตามและประเมนผลและมการด�าเนนงานตามแผนงานจนเกดเปนผลลพธตามนโยบาย 4)มกระบวนการสรางทกษะลดพงใหกบประชากรกลมเปาหมายโดยการน�าภารกจ3อ.(อาหารออกก�าลงกายและอารมณ)มาใชในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคและใชแรงกาย เชน มการบนทก ตามแบบประเมนบญชสมดลพลงงานตอวน และแบบตดตาม ประเมนภาวะโภชนาการดวยตนเองโดยการชงน�าหนกวดสวนสงและวดรอบเอว
และแบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารออกก�าลงกายและอารมณ
บทท 2
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 37
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
5)ปรบปรงสงแวดลอมทเออตอการบรโภคอาหารและการใช
แรงกายเพอสรางเสรมสขภาพโดยครอบคลม2ดานคอ
5.1ดานกายภาพไดแกโรงอาหารทถกสขลกษณะมสถานท/
อปกรณในการออกก�าลงกาย
5.2 ดานสงคม ไดแก กฎระเบยบ และมาตรการตางๆ เชน
มาตรการสงเสรมการผลตอาหารทสงผลดตอสขภาพ มาตรการสงเสรม
การผลตอาหารทส งผลดต อสขภาพ ผกและผลไมทปลอดสารพษ
มาตรการการควบคมการจ�าหนายอาหารทสงผลเสยตอสขภาพ ไดแก
ขนมกรบกรอบเครองดมทมรสหวานฯลฯสนบสนนการจ�าหนายอาหาร
ทไดมาตรฐานทางโภชนาการเปนตน
6)มการสอสารประชาสมพนธ เผยแพรองคความรดานการสงเสรม
สขภาพ และขอมลภาวะโภชนาการและการออกก�าลงกายของคน
ในชมชน/องคกรใหทราบ เพอสรางความตระหนกและแรงขบเคลอน
ในชมชน/องคกรและสงคม
7)มการเฝาระวงภาวะอวน และอวนลงพง มผลการวเคราะห
ขอมลน�าหนก สวนสง และรอบเอวของประชากรทเขารวมโครงการฯ
หลงด�าเนนการเปรยบเทยบกอน-หลงในบคคลคนเดม
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข38
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 39
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 3แบบอยางความสำาเรจ
ในการดำาเนนงาน
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข40
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 41
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-1 กำรพฒนำต�ำบลจดกำรสขภำพ ต�ำบลนำบว อ�ำเภอนครไทย จงหวดพษณโลก
เปาหมาย
สรางการมสวนรวมทแทจรงของชมชนในการจดการสขภาพ และ
เพมจตส�านกของการเปนเจาของของคนในชมชน
กระบวนการ
1)กลยทธในการท�างาน
1.1 รบฟงค�าแนะน�าและขอใหปฏบตเปนตวอยาง
1.2 ตงค�าถามใหเกดการแกปญหา
1.3เปดเวทใหผท�าความด
1.4การพฒนาระบบขอมลชมชน
2)ชมชนจดท�าแผนสขภาพชมชนบนฐานของขอมลทไดจากชมชน
จากประเดนรวมของปญหาชมชน วาระการด�าเนนงานสรางเสรมสขภาพ
ก�าหนดโดยชมชนมแนวทางดงน
2.1 ยอมรบมาตรการวถทางของชมชน
2.2น�าวถความเชอเปนเครองมอเปลยนพฤตกรรม
2.3ใชกองทนหนนเสรมการสรางสขภาพ
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข42
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
กจกรรมสำาคญ
1)เวทวชาการชาวบาน เปนแหลงขอมลส�าคญส�าหรบคนในชมชน
แลกเปลยนเรยนรการจดการพฤตกรรมของชมชน สรปผลการด�าเนนงาน
และการเปนเวทสะทอนปญหาของแตละชมชน
2)การจดเวทน�าเสนอผลงานความส�าเรจของชาวบาน “พลง
แหงการรกถนเกด” เปนเวทน�าเสนองานทกป ทใหแตละหมบานเปน
เจาภาพเวยนกนใชวฒนธรรมไทยเรองการเอาแรงกน โดยแตละหมบาน
จะหนกนหมละ2,000บาทจดขนเพอน�าเสนอความส�าเรจของชมชนเอง
และน�าเสนอถงสงทจะท�าตอไปใหภาครฐ เชน นายอ�าเภอ ผอ.รพ.สต.
นายก อบต.ไดรบฟง ซงการจดเวทลกษณะนถอเปนเรองทส�าคญมาก
ส�าหรบชาวบานและจะสรางผน�ารนใหมๆมาน�าเสนอ
3)การจดการกองทนสขภาพชมชน กองทนสขภาพของทนม
ทงของชาวบาน และของ สปสช.ทอดหนนมาให อบต. โดยจะมกองทน
หมบาน กองทนต�าบล และการจดระบบสงตอ ซงการสงตอนนชาวบาน
ไดชวยกนลงขนเพอจดซอรถมาไวบรการผปวยในต�าบลโดยไมตองใชเงน
งบประมาณจาก อบต. สวนเงนดอกผลของกองทนทเกบมากจะถกหก
สะสมไว โดยมขอตกลงวาทกกองทนทเกยวกบเงนในต�าบลตองหกอยาง
นอยรอยละ5หรอรอยละ10เขากองทนต�าบลและจะมการใหชาวบาน
เขามามสวนรวมในการดแลการใชจายเงนกองทนเหลาน เพอใหเกด
ความคมคาสงสดในการน�าเงนกองทนมาใช และทนยงมธนาคารหมบาน
ของแตละหม เพอน�าเงนดอกเบยมาชวยเหลอชาวบานในดานสวสดการ
ทางสงคมและการจดกจกรรมทเกยวของกบสขภาพ
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 43
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ผลลพธ
1)ชาวบานหนมาปรบพฤตกรรมเรองการดแลสขภาพของตวเอง
ซงชาวบานเองกตองมจตส�านกรวม ตองดแลกนเอง และเมอชาวบาน
สามารถดแลกนเองไดกจะเกดเปนมาตรการทางสงคม
2)ทกกองทนทเกยวกบเงนในต�าบลตองหกอยางนอยรอยละ 5
หรอรอยละ10เขากองทนต�าบลและจะมการใหชาวบานเขามามสวนรวม
ในการดแลการใชจายเงนกองทนเหลาน เพอใหเกดความคมคาสงสด
ในการน�าเงนกองทนมาใชและทนยงมธนาคารหมบานของแตละหม
3)น�าเงนดอกเบยจากกองทนสขภาพชมชนมาชวยเหลอชาวบาน
ในดานสวสดการทางสงคมและการจดกจกรรมทเกยวของกบสขภาพ
ปจจยความสำาเรจ
เจาหนาทปรบกระบวนคดการจดการสขภาพในชมชนด�าเนนการ
โดยใชกระบวนการพฒนาต�าบลจดการสขภาพ แทนการด�าเนนการ
แบบเดมทใชเจาหนาทเปนศนยกลางและคดวาประชาชนไมมความรเรอง
สขภาพ
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข44
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-2 มำตรกำรชมชนในกำรควบคมกำรบรโภคเครองดมแอลกอฮอล ต�ำบลดงอจำน อ�ำเภอโนนสวรรณ จงหวดบรรมย
เปาหมาย
เพอศกษากระบวนการจดการปญหาจากการบรโภคเครองดม
แอลกอฮอลระดบต�าบลทมประสทธภาพ โดยจะน�าเสนอแนวทางและ
ขนตอนการมสวนรวมแกบคคลทมสวนเกยวของในชมชน
กระบวนการขบเคลอน
1)การวเคราะหสถานการณสขภาพ
l การทบทวนแนวคดเรองสขภาพ/สขภาวะ
l การวเคราะหสถานการณดานการสรางเสรมสขภาพในพนท
และการวเคราะหทรพยากรขอมล
l การวเคราะหปญหาดวยแผนภมตนไมปญหา
l การจดล�าดบความส�าคญของปญหา
2)การจดท�าแผนงานและโครงการ (Logic Model) และ
แผนทชทศ(RoadMap)
l การจดท�าแบบจ�าลองแผนงานและโครงการ(LogicModel)
l การวเคราะหแรงเสรมแรงตานเพอสรางโครงการและกจกรรม
l การจดท�าแผนทชทศ(RoadMap)และจดล�าดบความส�าคญ
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 45
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3)การจดท�าโครงการและประเมนผล
l การจดท�าโครงการและกจกรรมด�าเนนงาน
l การจดกระบวนการสอสารภายในชมชน
ตามหลกแนวคดทฤษฎการสอสาร2จงหวะ(Two-step
flowtheory)คอการไหลหรอการแพรกระจายของขาวสารจากสอมวลชน
มกผานเครอขายกลมสงคม โดยมผน�าความคดเหนเปดรบรขาวสารจาก
สอมวลชนมากกวาคนอนๆ ทอยในกลมเครอขายสงคมเดยวกน เปนผม
บทบาทในการถายทอดขาวสารตอไปยงคนอน พรอมๆกบตความขาวสาร
หรอมอทธพลโนมนาวใจไปดวย จงเปนการสอสารสองทอดและเกด
อทธพลของบคคลแทนอทธพลโดยตรง
l การตดตามประเมนผลและการคนขอมลกลบสชมชน
กจกรรมสำาคญ
1)จดเวทประชาคมเพอระดมความคดเหนในการจดการปญหา
การควบคมเครองดมแอลกอฮอลแบบมสวนรวมของชมชน
2)อภปรายกลมยอยเพอสะทอนปญหาและความตองการของ
ประชาชน โดยใหตวแทนแสดงความคดเหน โดยแบงเปนกลมยอยซงม
สมาชกไมเกนกลมละ 10 คน เพอใหทกคนไดมโอกาสแสดงความคดเหน
และสะทอนปญหาจากทกมตโดยแบงเปน
l ขอมลการวเคราะหความเปนมาและความส�าคญของปญหา
ของชมชนมความถกตองแมนย�า
l กระบวนการทเกดจากการเสนอแนะของชมชนตรงตาม
วตถประสงคและสามารถน�าไปด�าเนนการได
l กระบวนการมสวนรวมของการจดการปญหา พบปญหา
และอปสรรคในการด�าเนนการแรงตานในการด�าเนนการอยางไร
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข46
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
l ผลลพธของการด�าเนนการตามกระบวนการปจจยทท�าใหกระบวนการมประสทธภาพและประสทธผลตามเปาประสงคทวางไว l ประโยชนทไดจากการด�าเนนการแกปญหาตามกระบวนการมสวนรวมของชมชน 3)ใหสมาชกตวแทนกลมยอยน�าเสนอผลสรปของความคดเหนในภาพรวมและใหขอคดเหนและสงทชมชนตองการการสนบสนนในการจดท�ากระบวนการมสวนรวม
ผลลพธความสำาเรจ 1)การจดงานกจกรรมประเพณในชมชนไมมการซอเครองดมแอลกอฮอลเพอประกอบกจกรรมหรองานประเพณเชนงานบญงานศพเทศกาลเปนตน 2)กระบวนการตามขนตอนของการมสวนรวมในการจดการกบปญหาเครองดมแอลกอฮอลในชมชน สามารถลดแรงตานของผมสวนไดสวนเสยของอตสาหกรรมเครองดมแอลกอฮอลในพนทได เนองจากเปนเสยงสนบสนนของคนในพนทเปนสวนใหญ 3)ขอเสนอแนะในการอภปรายในเวทประชาคมมความยงยนเพราะกระบวนการมสวนรวมสามารถจดการปญหาของเครองดมแอลกอฮอลไดอยางมประสทธภาพ โดยเปรยบเทยบจากรายไดตอประชากรตอเดอนของชมชนมแนวโนมทดขน เนองจากการจดท�าโครงการหรอมาตรการตางของชมชนสามารถลดการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลอกทงกระบวนการดงกลาวยงสามารถแกไขจนถงปญหาทเกดจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลจนสามารถลดลง ไมกลายเปนปญหาของคนในชมชน ไดแก ปญหาการทะเลาะววาทของเยาวชนและความรนแรงในครอบครว และยงสามารถลดอตราการบาดเจบและอบตเหตตางๆ ทเกดจากความมนเมา ลดความสญเสยทเกดขนในภาพรวมของชมชนไดโดยสมบรณ
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 47
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ปจจยความสำาเรจ
1)การด�าเนนงานโดยใชกระบวนการมสวนรวมของประชาชน
เปนกระบวนการทรบฟงขอเสนอแนะ และความคดเหนจากทกฝาย
ซงสามารถสะทอนปมของปญหาทตองการการแกไข และรากแกวของ
ปญหาทสามารถจดการไดระยะยาว
2)การจดการปญหาในชมชนทมความยงยนตองเกดจากการท
ทกภาคสวนในชมชนเลงเหนถงปญหา และมการก�าหนดเปาหมายรวมกน
ในวธการทเกดจากแนวคดของคนในชมชนก�าหนด ซงกระบวนการ
ดงกลาวจะเกดขนไดตองเกดจากการทผน�าหรอตวแทนในชมชนเลงเหน
ถงความส�าคญในการแกไขปญหาของชมชนและด�าเนนการอยางมระบบ
3)นอกจากขนตอนในการด�าเนนงานทเปนรปธรรมแลวนน
ความสามารถในการโนมนาวใหสมาชกในชมชนตระหนกและใหความรวม
มอในกระบวนการมสวนรวมจากแกนน�ากเปนปจจยส�าคญในการแกไข
ปญหาไดอยางตรงจดทงในดานกระบวนการแกไขกจกรรมการด�าเนนงาน
รวมไปถงการสรปและประเมนผลสมฤทธรวมกนในชมชน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข48
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-3 กำรด�ำเนนกำรหมบำน/ชมชน
ลดหวำน มน เคม เพมกำรบรโภคผกและผลไม
โรงพยำบำลสงเสรมสขภำพต�ำบลบำนดอนบม
จงหวดมหำสำรคำม
เปาหมาย
เพอใหประชาชนตระหนกและมทางเลอกในการบรโภคอาหารลด
หวานมนเคมเพมผกและผลไมเพอลดความเสยงตอการเปนโรคไมตดตอ
เรอรง
วตถประสงค
1)เพอพฒนาศกยภาพบคลากรสาธารณสข ในการท�างานพฒนา
คณภาพชวตประชาชนดานโภชนาการเพอการปรบเปลยนพฤตกรรม
ลดหวานมนเคมเพมผกและผลไม
2)เพอพฒนาแนวทางและมาตรการด�าเนนงานการปรบเปลยน
พฤตกรรมการบรโภคอยางเหมาะสมรวมกนของภาคเครอขายอยาง
ตอเนองยงยน
3)เพอใหประชาชนตระหนกทจะดแลตนเองและปรบเปลยน
พฤตกรรมลดหวาน มน เคม เพมผกและผลไม มทางเลอกในการบรโภค
อาหารลดหวานมนเคม
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 49
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
กระบวนการ
1)วเคราะหสถานการณการบรโภคอาหารและสถานการณโรค
ไมตดตอเรอรง
2)สรางและพฒนาแนวทางและมาตรการการด�าเนนงานโภชนาการ
เพอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอยางเหมาะสมในพนทชมชน
3)พฒนาศกยภาพเจาหนาทสาธารณสข ในการท�างานพฒนา
คณภาพชวตประชาชนดานโภชนาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมลดหวาน
มนเคมเพมผกและผลไมอยางตอเนอง
4)สรางภาคเครอขายโภชนาการในพนทอยางตอเนอง
5)สร างและพฒนาแบบการประเมนการด�าเนนงานและ
พฤตกรรมการบรโภค
6)สรางและพฒนาเครองมอสอสารเรองโภชนาการอาหารลด
หวานมนเคมและสงไปยงภาคเครอขายเพอใชในการสรางความตระหนก
ในการลดหวานมนเคมในพนทรบผดชอบ
7)ภาค เครอข ายด�า เนนการตามแนวทางและมาตรการ
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพดานอาหารและโภชนาการ รพ.สต. ลดหวาน
มนเคมและรานอาหารเมนชสขภาพอยางตอเนอง
8)ตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานโดยภาคเครอขายอยาง
ตอเนอง
9)การสรางแรงจงใจใหกบภาคเครอขายในพนท
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข50
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
กจกรรมสำาคญ
1)ประชมทมเครอขายสงเสรมสขภาพในหมบาน/ชมชนในพนทรบผดชอบ 2)คดกรองพฤตกรรมการบรโภคเคมโดยใหประชาชนในพนทท�าแบบสอบถามพฤตกรรมในการบรโภคอาหารทมรสเคม ส�านกโภชนาการกรมอนามยพรอมทงใหความรกลมเสยง
3)จดนทรรศการและบอรดใหความรเรอง“อาหารเคมโซเดยมสง”และใหความรในการเลอกซอและเลอกบรโภค 4)ประชาสมพนธเสยงตามสายใหความร 5)ชวงสปดาหรณรงคลดการกนเคม มการจดประกวดหรอสาธตอาหารลดเคม และเจาหนาท รพ.สต. ใหความรผประกอบการอาหาร ในศนยเดกเลกและโรงเรยน
6)ผน�าชมชนและอสม. รวมประชาสมพนธ การลดการกนเคมอยางตอเนอง
22
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
9) การสรางแรงจงใจใหกบภาคเครอขายในพนท กจกรรมสาคญ
1) ประชมทมเครอขายสงเสรมสขภาพในหมบาน/ชมชนในพนทรบผดชอบ 2) คดกรองพฤตกรรมการบรโภคเคมโดยใหประชาชนในพนททาแบบสอบถามพฤตกรรมในการบรโภคอาหารทม
รสเคม สานกโภชนาการ กรมอนามย พรอมทงใหความรกลมเสยง
3) จดนทรรศการและบอรดใหความรเรอง “อาหารเคม โซเดยมสง” และใหความรในการเลอกซอและเลอกบรโภค
4) ประชาสมพนธเสยงตามสายใหความร 5) ชวงสปดาหรณรงคลดการกนเคม มการจดประกวดหรอสาธตอาหารลดเคม และเจาหนาท รพ.สต. ใหความร
ผประกอบการอาหารในศนยเดกเลก และโรงเรยน
6) ผนาชมชน และ อสม. รวมประชาสมพนธ การลดการกนเคมอยางตอเนอง ผลลพธ
1) ภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพสามารถดาเนนการใหเกดการลดการบรโภคเคมในชมชน 2) โรงครวและรานอาหารในศนยเดกเลก โรงเรยน ลดการใชเครองปรงรสเคมในการประกอบอาหาร ใหไดคณคา
ทางโภชนาการทเหมาะสม 3) รานอาหารเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม 4) รพ.สต.จดการประชมตามแนวทาง Healthy Meeting 5) ประชาชนในชมชนไดรบความร และเกดความตระหนกจากภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพและม
ทางเลอกทจะบรโภคอาหารลดเคม
22
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
9) การสรางแรงจงใจใหกบภาคเครอขายในพนท กจกรรมสาคญ
1) ประชมทมเครอขายสงเสรมสขภาพในหมบาน/ชมชนในพนทรบผดชอบ 2) คดกรองพฤตกรรมการบรโภคเคมโดยใหประชาชนในพนททาแบบสอบถามพฤตกรรมในการบรโภคอาหารทม
รสเคม สานกโภชนาการ กรมอนามย พรอมทงใหความรกลมเสยง
3) จดนทรรศการและบอรดใหความรเรอง “อาหารเคม โซเดยมสง” และใหความรในการเลอกซอและเลอกบรโภค
4) ประชาสมพนธเสยงตามสายใหความร 5) ชวงสปดาหรณรงคลดการกนเคม มการจดประกวดหรอสาธตอาหารลดเคม และเจาหนาท รพ.สต. ใหความร
ผประกอบการอาหารในศนยเดกเลก และโรงเรยน
6) ผนาชมชน และ อสม. รวมประชาสมพนธ การลดการกนเคมอยางตอเนอง ผลลพธ
1) ภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพสามารถดาเนนการใหเกดการลดการบรโภคเคมในชมชน 2) โรงครวและรานอาหารในศนยเดกเลก โรงเรยน ลดการใชเครองปรงรสเคมในการประกอบอาหาร ใหไดคณคา
ทางโภชนาการทเหมาะสม 3) รานอาหารเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม 4) รพ.สต.จดการประชมตามแนวทาง Healthy Meeting 5) ประชาชนในชมชนไดรบความร และเกดความตระหนกจากภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพและม
ทางเลอกทจะบรโภคอาหารลดเคม
22
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
9) การสรางแรงจงใจใหกบภาคเครอขายในพนท กจกรรมสาคญ
1) ประชมทมเครอขายสงเสรมสขภาพในหมบาน/ชมชนในพนทรบผดชอบ 2) คดกรองพฤตกรรมการบรโภคเคมโดยใหประชาชนในพนททาแบบสอบถามพฤตกรรมในการบรโภคอาหารทม
รสเคม สานกโภชนาการ กรมอนามย พรอมทงใหความรกลมเสยง
3) จดนทรรศการและบอรดใหความรเรอง “อาหารเคม โซเดยมสง” และใหความรในการเลอกซอและเลอกบรโภค
4) ประชาสมพนธเสยงตามสายใหความร 5) ชวงสปดาหรณรงคลดการกนเคม มการจดประกวดหรอสาธตอาหารลดเคม และเจาหนาท รพ.สต. ใหความร
ผประกอบการอาหารในศนยเดกเลก และโรงเรยน
6) ผนาชมชน และ อสม. รวมประชาสมพนธ การลดการกนเคมอยางตอเนอง ผลลพธ
1) ภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพสามารถดาเนนการใหเกดการลดการบรโภคเคมในชมชน 2) โรงครวและรานอาหารในศนยเดกเลก โรงเรยน ลดการใชเครองปรงรสเคมในการประกอบอาหาร ใหไดคณคา
ทางโภชนาการทเหมาะสม 3) รานอาหารเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม 4) รพ.สต.จดการประชมตามแนวทาง Healthy Meeting 5) ประชาชนในชมชนไดรบความร และเกดความตระหนกจากภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพและม
ทางเลอกทจะบรโภคอาหารลดเคม
22
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
9) การสรางแรงจงใจใหกบภาคเครอขายในพนท กจกรรมสาคญ
1) ประชมทมเครอขายสงเสรมสขภาพในหมบาน/ชมชนในพนทรบผดชอบ 2) คดกรองพฤตกรรมการบรโภคเคมโดยใหประชาชนในพนททาแบบสอบถามพฤตกรรมในการบรโภคอาหารทม
รสเคม สานกโภชนาการ กรมอนามย พรอมทงใหความรกลมเสยง
3) จดนทรรศการและบอรดใหความรเรอง “อาหารเคม โซเดยมสง” และใหความรในการเลอกซอและเลอกบรโภค
4) ประชาสมพนธเสยงตามสายใหความร 5) ชวงสปดาหรณรงคลดการกนเคม มการจดประกวดหรอสาธตอาหารลดเคม และเจาหนาท รพ.สต. ใหความร
ผประกอบการอาหารในศนยเดกเลก และโรงเรยน
6) ผนาชมชน และ อสม. รวมประชาสมพนธ การลดการกนเคมอยางตอเนอง ผลลพธ
1) ภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพสามารถดาเนนการใหเกดการลดการบรโภคเคมในชมชน 2) โรงครวและรานอาหารในศนยเดกเลก โรงเรยน ลดการใชเครองปรงรสเคมในการประกอบอาหาร ใหไดคณคา
ทางโภชนาการทเหมาะสม 3) รานอาหารเมนชสขภาพ ลดหวาน มน เคม 4) รพ.สต.จดการประชมตามแนวทาง Healthy Meeting 5) ประชาชนในชมชนไดรบความร และเกดความตระหนกจากภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพและม
ทางเลอกทจะบรโภคอาหารลดเคม
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 51
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ผลลพธ
1)ภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพสามารถด�าเนนการใหเกดการลดการบรโภคเคมในชมชน 2)โรงครวและรานอาหารในศนยเดกเลก โรงเรยน ลดการใชเครองปรงรสเคมในการประกอบอาหาร ใหไดคณคาทางโภชนาการทเหมาะสม 3)รานอาหารเมนชสขภาพลดหวานมนเคม 4)รพ.สต.จดการประชมตามแนวทางHealthyMeeting 5)ประชาชนในชมชนไดรบความร และเกดความตระหนกจากภาคเครอขายทไดรบการพฒนาศกยภาพและมทางเลอกทจะบรโภค
อาหารลดเคม
ปจจยความสำาเรจ
ภาคเครอขายด�าเนนงานตามมาตรการการด�าเนนงานลดหวาน
มน เคม ตามบรบทพนทเพอสรางความตระหนกใหกบประชาชนในพนท
รบผดชอบ และไดรบการสนบสนนเครองมอโภชนาการเพอการปรบ
เปลยนพฤตกรรมโภชนาการอยางเหมาะสม บรโภคอาหารลดหวาน มน
เคมเพมการบรโภคผกและผลไมจากสวนกลาง
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข52
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-4 สถำนประกอบกำรปลอดโรค ปลอดภย
กำยใจเปนสข : บรษท ซพ ออลล จ�ำกด (มหำชน)
ศนยกระจำยสนคำ RCD ล�ำพน จงหวดล�ำพน
เปาหมาย
1)ลดอบตเหตทเกดจากการปฏบตงาน
2)บคลากรในสถานประกอบการมสขภาพด
3)เพอผอนคลายความเครยดและสงเสรมความสามคคของ
ผปฏบตงาน
4)พนกงานมการขาดงานลดลง
กระบวนการ
1)ก�าหนดกรอบการพฒนา(IntentionalDesign)เปนการสราง
เปาหมายรวมกนในภาพรวม ซงจะน�ามาสแผนและยทธศาสตรทจะใช
ในการท�างานของแผนงาน กรอบการพฒนาขององคกร คอ “1000
Attendance”
2)ประยกตเอาแนวคดของโครงการสถานประกอบการ ปลอดโรค
ปลอดภย กายใจเปนสข เขากบกรอบการพฒนาของบรษทฯ ไดแนวทาง
การด�าเนนงานดงน
l ดานปลอดโรค
ใชหลกการZeroSickleaveไมมการลาปวยโดยก�าหนด
มาตรการปองกนการเจบปวย ใหดแลแนะน�ารปแบบการใชชวตทถกตอง
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 53
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
สามารถท�างานไดเปนปกตสภาพรางกายแขงแรงมภมคมกนโรคมสขภาพ
จตทเขมแขง
l ดานปลอดภย
ใชหลกการZeroSickleaveไมมการลาปวยโดยก�าหนด
มาตรการปองกนการเจบปวย ใหดแลแนะน�ารปแบบการใชชวตทถกตอง
สามารถท�างานไดเปนปกตสภาพรางกายแขงแรงมภมคมกนโรคมสขภาพ
จตทเขมแขงและใชหลกการZeroAccidentปราศจากอบตเหตทท�าให
บาดเจบทางรางกายหรอเจบปวยทางจตใจทงในงานและนอกงาน
l ดานกายใจเปนสข
ใชหลกการทมเดยวกนคอยดแลซงกนและกน ชวยเหลอ
เกอกลกน อยรวมกนอยางมความสข โดยยดหลกปฏบตตามนโยบาย
ไตรมตร
กจกรรมสำาคญ
l สวนท 1 การสนบสนนขององคกรและการมสวนรวมของ
ผปฏบตงาน
โครงการไตรมตรสมพนธ RDC ล�าพน จดใหมทมงานไตรมตร
มาจากหวหนางานและตวแทนพนกงานแตละแผนก ด�าเนนกจกรรมเยยม
บานพนกงานทขาดงานและปวย
l สวนท2ปลอดโรค บรษทฯไดด�าเนนการกจกรรมตางๆดงน
1) พนกงานไดรบการตรวจสขภาพหรอการตรวจคดกรองโรค
ทส�าคญ
2) ประกาศนโยบายยาเสพตดในสถานประกอบกจการ
3) จดท�าโครงการสถานประกอบการปลอดควนบหร โดย
ผรบผดชอบคอแผนกความปลอดภย
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข54
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
4) กจกรรมเสรมสรางพฒนาการความรและลดอบตเหตจาก
การท�างาน
5) กจกรรมการยะศาสตรทกเชากอนเรมงาน(BackOffice)
l สวนท3ปลอดภยบรษทฯไดด�าเนนการกจกรรมตางๆดงน
1) กจกรรมอบรมเพมทกษะพนกงานขบรถ
2) โครงการบรหารทมผจญเพลง
3) กจกรรมดานความปลอดภย อาชวอนามย สภาพแวดลอม
ในการท�างาน เชน กจกรรมการใชคตเตอรใหปลอดภย อบตเหตตองเปน
ศนยกจกรรมการใสรองเทาSafetyทกครงทปฏบตงานเปนตน
4) โครงการGASCARPARK(NGVCNGLPG)
5) โครงการTAGOUT-LOCKOUT
l สวนท4กายใจเปนสข
บรษทฯ ไดมการจดกจกรรมนนทนาการตางๆ และยงไดม
การประเมนสขภาพจต ประเมนความสข และประเมนคณภาพชวตของ
พนกงาน
ผลลพธ
1)โครงการไตรมตรสมพนธ
1.1สถตการขาดงานและการลาออกของพนกงานมสถตลดลง
1.2 เกดความสมพนธอนดระหวางบรษทฯกบครอบครวพนกงาน
1.3 พนกงานมก�าลงใจในการปฏบตงานโดยไดรบการดแล
จากทมไตรมตร
1.4 ทราบภมหลงของพนกงานดานสภาพครอบครวพนกงาน
ไมสามารถใชขอมลเทจในการลางาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 55
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
2)สวนท 4 กายใจเปนสข ผลลพธ คอ ระดบสขภาพจตของ
พนกงานสวนใหญอยในเกณฑปกต ภาวะความสขของพนกงานสวนใหญ
อยในเกณฑดและคณภาพชวตของพนกงานอยในเกณฑปานกลาง
ปจจยความสำาเรจ
1)การสนบสนนขององคกรและการมสวนรวมของผปฏบตงาน
2)มโครงการ และนโยบายยาเสพตดทด�าเนนงานในสถาน
ประกอบการ
3)มโครงการ/กจกรรมสนบสนนนโยบายและมผรบผดชอบหลก
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข56
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-5 สถำนประกอบกำรปลอดโรค ปลอดภย
กำยใจเปนสข : บรษท แปซฟคแปรรปสตวน�ำ จ�ำกด
จงหวดสงขลำ
เปาหมาย
1) พนกงานทเขารวมโครงการมความพงพอใจ มากกวา 80%
(โครงการน�าเทยว น�าทวร โครงการดแลสขภาพพนกงาน และโครงการ
กฬาแรงใจสกฬาแรงงานทวร)
2)สถตการใชหองพยาบาลดวยโรคไขหวดลดลง5%
3)เพอสงเสรมสขภาพและปองกนโรคไขหวดใหกบพนกงาน
4)มการจดตงชมรมกฬาอยางนอย3ชมรม
กระบวนการ
1)ผบรหารระดบสงก�าหนดเปนนโยบายด�าเนนการใหสอดคลอง
ทง3ประเดนคอปลอดโรคปลอดภยกายใจเปนสขและเปนลายลกษณ
อกษร
2)สรางคานยมจดล�าดบความส�าคญและถายทอด
3)จดตงคณะท�างานมาจากหลายฝาย และก�าหนดหนาทความ
รบผดชอบ
4)การตดตอสอสารตองก�าหนดวธปฏบต มหลายชองทาง
การสอสารแบบ2ทางมครบ3ภาษาตามเชอชาตของผปฏบตงานและ
วดผลการรบร
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 57
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
5)ตดตงตรบความคดเหน5จดโดยใชกระบวนการ
P:ก�าหนดผรบผดชอบเปดทกวนศกร
D:รวบรวม–น�าเสนอ–พจารณา–ประสานงาน–แกไข
C:ตดตามตรวจสอบการแกไข
A:แจงผลการด�าเนนการ
6)ก�าหนดแผนงานและจดท�าโครงการดแลสขภาพพนกงาน
โดยการจดกจกรรมใหความรเรองการปองกนโรคหวด โรคทางเดนอาหาร
และจดกจกรรมแจกวตามนซโครงการน�าเทยวน�าทวรและโครงการกฬา
แรงใจสกฬาแรงงานทวร
กจกรรมสำาคญ
l สวนท 1 การสนบสนนขององคกรและการมสวนรวมของผ
ปฏบตงาน
จดท�าโครงการดแลสขภาพพนกงาน โดยการจดกจกรรมใหความ
รเรองการปองกนโรคหวดโรคทางเดนอาหารและจดกจกรรมแจกวตามน
ซโครงการน�าเทยวน�าทวรและโครงการกฬาแรงใจสกฬาแรงงานทวร
l สวนท2ปลอดโรค
1) จดท�าขอมล/ทะเบยนสขภาพของพนกงานรายบคคลและ
มการน�าขอมลสขภาพมาวเคราะหในการวางแผนการด�าเนนงาน
2)บนทกการรณรงคขบขปลอดภยโดยการสวมหมวกนรภย
3)จดท�าโปรแกรมบนทกขอมลสขภาพจากการใชบรการ
ของพนกงานจากขอมลของพยาบาล
4) จดหรอสนบสนนใหผปฏบตงานไดรบบรการตรวจสขภาพ
ทกคน มการตรวจตามความเสยงทผปฏบตงานตองสมผส และแจงผล
การตรวจสขภาพใหแกพนกงานไดแกการตรวจสขภาพกอนเขาปฏบตงาน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข58
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
การตรวจสขภาพประจ�าป การตรวจสขภาพตามความเสยง การคดกรอง
ความเสยงตอการเกดโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง หวใจและหลอด
เลอดมากกวาปละ1ครง
5) ดแลสขภาพของผปฏบตงานกลมพเศษ
5.1 กลมคนทองโดยการจดใหท�างานตดสตกเกอรตรวจสอบ
จ�านวนสตกเกอรใหค�าปรกษาในการดแลครรภและแจกนมใหดมฟร
5.2 กล มผ สงวย โดยการใหความร การดแลสขภาพวย
เกษยณตรวจวดความดนโลหต เบาหวานและใหค�าปรกษา ในการดแล
สขภาพ
6) จดใหพนกงานไดรบวคซนทจ�าเปน และเหมาะสมตาม
นโยบายของกระทรวงสาธารณสขก�าหนด (เชน หดเยอรมน) โดยทาง
บรษทฯไดจดใหพนกงานไดรบสวสดการฉดวคซนไขหวดใหญและบรษทฯ
สนบสนนคาใชจาย50:50
7) ใหความรและประชาสมพนธเผยแพรดานการสงเสรมสข
ภาพการปองกนควบคมโรคการบาดเจบอาชวอนามยและสงแวดลอมแก
ผปฏบตงาน
8) การจดหรอสนบสนนใหมการใหค�าแนะน�าปรกษาในการ
ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพหรอการสงตอ รวมทงจดใหมหองพยาบาล
และอปกรณในการปฐมพยาบาลเบองตน อกทงมแพทย พยาบาล
ตามมาตรฐานก�าหนดของกระทรวงแรงงาน โดยจดเตยงพยาบาลจ�านวน
4 เตยง เพอรองรบพนกงานของบรษทฯ ทมจ�านวนทงหมด 2,000 คน
จดใหมพยาบาลวชาชพ/แพทยประจ�าหองพยาบาล มระบบบนทกขอมล
การรกษาและระบบบนทกการใหค�าปรกษาเพอปองกนควบคมโรค
รวมถงการใหบรการรกษาเบองตนและการสงตอ
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 59
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
9) มนโยบายเกยวกบการหามสบบหร ดมสรา และสงเสพตดในสถานประกอบการตามกฎหมายก�าหนด มการจดกจกรรมรณรงคการลดเลกบหรสราและสงเสพตด 10)จดกจกรรมสงเสรมโภชนาการ ใหมการบรโภคอาหารครบ 5 หมตามหลกโภชนบญญต และลดความเสยงตอการเกดโรค และก�าหนดการสมตวอยางอาหารเพอตรวจหาเชอในทางเดนอาหาร 11) การสงเสรมสนบสนนใหผ ปฏบตงานไดออกก�าลงกายกอนเรมงาน จดใหมสนามกฬา อปกรณ ออกก�าลงกาย และจดกจกรรมแขงขนกฬาภายใน l สวนท3ปลอดภยบรษทฯไดด�าเนนการดงน 1) จดท�าการบนทกขอมลและบนทกการสอบสวนอบตการณอบตเหตและเหตการณเกอบเกดอบตเหตจากการท�างาน 2) การจดหาและจดใหมน�าดมทไดคณภาพโรงอาหารไดรบการรบรองมาตรฐานการสขาภบาลอาหาร และการจดอบรมสขลกษณะแกผจ�าหนายอาหาร 3) หองน�า หองสวมจดใหไดรบมาตรฐานสวมสาธารณะไทยและมการตรวจตราและก�าหนดความถในการท�าความสะอาด 4) การจดใหมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคลทเหมาะสมเพยงพอและมระบบควบคมตรวจตรา 5) การตรวจวดสภาพแวดลอมในการท�างาน โดยมการก�าหนดแผนการตรวจวดสภาพแวดลอมในการท�างานการปรบปรงสภาพแวดลอมในการท�างาน และประเมนผลดวยผลตรวจสขภาพ/ความพงพอใจของพนกงาน 6) การแยกประเภทถงขยะในโรงงานการจดพนทส�าหรบขยะรอจ�าหนาย และปฏบตตามระบบอนญาตการก�าจดของเสย กรมโรงงาน
อตสาหกรรม
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข60
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
l สวนท4กายใจเปนสขบรษทฯไดด�าเนนการดงน
1)มการจดกจกรรม/แผนงานQWLน�าเทยวน�าทวร
2)การจดโครงการปนน�าใจสสงคม
3) มการประเมนสขภาพจตของพนกงาน โดยใชแบบประเมน
ของกรมสขภาพจต การจดสายดวน คลายทกข บนทกการใหค�าปรกษา
และรกษาความลบ
4) การจดสถานทสนบสนนและสงเสรมสขภาวะทางจตใจ
และจดกจกรรมเพอสงเสรมศาสนา เชน หองละหมาด มมนมแม
มมพกผอนตกบาตรวนพระและท�าบญชายเลน
5) การจดกจกรรมการเหนคณคาของผ ปฏบ ตงานและ
ครอบครวเชนรดน�าขอพรผสงอายทนการศกษาบตรพนกงานกจกรรม
ครอบครวพนกงานกจกรรมวทยาลยในโรงงานการจดบานพกพเอฟพ
ผลลพธ
1)อตราการลาออกของพนกงานลดลงรอยละ2.85
2)จ�านวนพนกงานอายงาน>3ปเพมขนรอยละ1.45
3)สถตการเกดอบตเหตลดลงรอยละ80.15
4)ความพงพอใจตอโครงการน�าเทยวน�าทวร ของพนกงานทเขา
รวมกจกรรมอยในระดบมาก-มากทสดคดเปน100%
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 61
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ปจจยความสำาเรจ
1)มการก�าหนดนโยบายจากผบรหารระดบสงอยางชดเจน
2)มการสรางคานยมดานสขภาพและความปลอดภยในองคกร
3)มการสอหลายชองทาง และครบ 3 ภาษาตามเชอชาตของ
ผปฏบตงาน
4)มการก�าหนดเปาหมายอยางชดเจน
5)มการรวบรวม/สอบสวนขอมลอบตเหต และน�าขอมลมาใช
ประโยชนในการด�าเนนงาน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข62
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-6 องคกรไรพง :
บรษท ฟสบำ (ประเทศไทย) จ�ำกด
จงหวดล�ำพน
เปาหมาย (ศนยการเรยนรองคกรไรพง มงสสขภาพด)
1)เพอสรางกระแสใหพนกงานสนใจดานสขภาพ
2)เพอสนบสนนใหพนกงานไดจดกจกรรมดานสงเสรมสขภาพ
เผยแพรความรเกยวกบอาหารเพอสขภาพใหกบพนกงาน
3)เพอสงเสรมใหสมาชกมน�าหนกไมเกนมาตรฐาน มความสข
ในการลดน�าหนกมสขภาพทแขงแรงความสขและรอยยมพนกงาน
กระบวนการ
1)เรยนรรปแบบองคไรพงจากทอนแลวน�ามาปรบใช
2)พฒนาและจดกจกรรมทนาสนใจตลอดเวลา เพอใหเกดการ
เรยนรใหมๆของพนกงานในองคกร
3)ปรบปรงกระบวนการและพฒนาความรใหกบคณะท�างาน
ตลอดเวลา
4)ประชาสมพนธศนยการเรยนร องคกรตนแบบไรพง ใหกบ
บคคลภายนอกอยางตอเนอง
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 63
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
กจกรรมสำาคญ
1)กจกรรมอาหารเปลยนชวตอยภายใตกจกรรมSLENENJOY
หนดไดท�าไมตองเครยด
2)กจกรรม “SLEN ENJOY หนดได ท�าไมตองเครยด” อบรม
ใหความรการบรโภคอาหารเพอควบคมน�าหนก (อ=อาหาร) ใหแมครว
และพนกงานโดยวทยากรจากโรงพยาบาลล�าพน ควบคมเมนอาหารใน
โรงอาหาร และ เมนอาหารประจ�าวนของพนกงาน จดเมนเปนอาหารลด
ไขมนลดหวานลดเคมออกก�าลงกายควบคไปกบกจกรรมอาหารเปลยน
ชวตประกวดการลดน�าหนกการเนนการลดน�าหนกแบบมความสข โดย
ไมเนนใหน�าหนกลดเรวคอยๆลด สงผลงานประกวดระดบจงหวดกบอก
8ทมจากหนวยงานตางๆ
28
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
กระบวนการ 1) เรยนรรปแบบองคไรพงจากทอน แลวนามาปรบใช
2) พฒนาและจดกจกรรมทนาสนใจตลอดเวลา เพอใหเกดการเรยนรใหมๆ ของพนกงานในองคกร 3) ปรบปรงกระบวนการและพฒนาความรใหกบคณะทางานตลอดเวลา 4) ประชาสมพนธศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง ใหกบบคคลภายนอก อยางตอเนอง
กจกรรมสาคญ 1) กจกรรมอาหารเปลยนชวต อยภายใต กจกรรม SLEN ENJOY หนดได ทาไมตองเครยด 2) กจกรรม“SLEN ENJOY หนดได ทาไมตองเครยด” อบรมใหความรการบรโภคอาหารเพอควบคมนาหนก (อ=
อาหาร) ใหแมครว และพนกงานโดยวทยากรจากโรงพยาบาลลาพน ควบคมเมนอาหารในโรงอาหาร และ เมนอาหาร
ประจาวนของพนกงาน จดเมนเปนอาหารลดไขมน ลดหวาน ลดเคม ออกกาลงกายควบคไปกบกจกรรมอาหารเปลยนชวต
ประกวดการลดนาหนกการเนนการลดนาหนกแบบมความสข โดยไมเนนใหนาหนกลดเรวคอยๆลดสงผลงานประกวดระดบ
จงหวด กบอก 8 ทมจากหนวยงานตางๆ
ผลลพธ
1) Slen Enjoy หนดไดทาไมตองเครยด ไดรบรางวลชนะเลศระดบจงหวด ป 2557 ระยะเวลาดาเนนการ ตลาคม 2556 – กรกฎาคม 2557 ตามตารางท 2
2) ขยายเครอขายการดาเนนงานศนยการเรยนรองคกรไรพง ไปสองคกรและภาคสวนอน ตารางท 2 ขอมลดชนมวลกายของบคลากร บรษท ฟสบา (ประเทศไทย) จากด
ดชนมวลกาย (กก./ตร.ม.) จานวน (คน) รอยละ ผอม (>18.5) 1 1.09 ปกต (18.5 – 22.9) 54 58.70 อวนเลกนอย (23-24.9 ) 21 22.82 อวนปานกลาง (25-29.9) 13 14.13 อวนมาก (≥30) 3 3.26
รวม 92 100
อ.ออกกาลงกาย อ.อารมณ อ.อาหาร
28
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
กระบวนการ 1) เรยนรรปแบบองคไรพงจากทอน แลวนามาปรบใช
2) พฒนาและจดกจกรรมทนาสนใจตลอดเวลา เพอใหเกดการเรยนรใหมๆ ของพนกงานในองคกร 3) ปรบปรงกระบวนการและพฒนาความรใหกบคณะทางานตลอดเวลา 4) ประชาสมพนธศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง ใหกบบคคลภายนอก อยางตอเนอง
กจกรรมสาคญ 1) กจกรรมอาหารเปลยนชวต อยภายใต กจกรรม SLEN ENJOY หนดได ทาไมตองเครยด 2) กจกรรม“SLEN ENJOY หนดได ทาไมตองเครยด” อบรมใหความรการบรโภคอาหารเพอควบคมนาหนก (อ=
อาหาร) ใหแมครว และพนกงานโดยวทยากรจากโรงพยาบาลลาพน ควบคมเมนอาหารในโรงอาหาร และ เมนอาหาร
ประจาวนของพนกงาน จดเมนเปนอาหารลดไขมน ลดหวาน ลดเคม ออกกาลงกายควบคไปกบกจกรรมอาหารเปลยนชวต
ประกวดการลดนาหนกการเนนการลดนาหนกแบบมความสข โดยไมเนนใหนาหนกลดเรวคอยๆลดสงผลงานประกวดระดบ
จงหวด กบอก 8 ทมจากหนวยงานตางๆ
ผลลพธ
1) Slen Enjoy หนดไดทาไมตองเครยด ไดรบรางวลชนะเลศระดบจงหวด ป 2557 ระยะเวลาดาเนนการ ตลาคม 2556 – กรกฎาคม 2557 ตามตารางท 2
2) ขยายเครอขายการดาเนนงานศนยการเรยนรองคกรไรพง ไปสองคกรและภาคสวนอน ตารางท 2 ขอมลดชนมวลกายของบคลากร บรษท ฟสบา (ประเทศไทย) จากด
ดชนมวลกาย (กก./ตร.ม.) จานวน (คน) รอยละ ผอม (>18.5) 1 1.09 ปกต (18.5 – 22.9) 54 58.70 อวนเลกนอย (23-24.9 ) 21 22.82 อวนปานกลาง (25-29.9) 13 14.13 อวนมาก (≥30) 3 3.26
รวม 92 100
อ.ออกกาลงกาย อ.อารมณ อ.อาหาร
28
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
กระบวนการ 1) เรยนรรปแบบองคไรพงจากทอน แลวนามาปรบใช
2) พฒนาและจดกจกรรมทนาสนใจตลอดเวลา เพอใหเกดการเรยนรใหมๆ ของพนกงานในองคกร 3) ปรบปรงกระบวนการและพฒนาความรใหกบคณะทางานตลอดเวลา 4) ประชาสมพนธศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง ใหกบบคคลภายนอก อยางตอเนอง
กจกรรมสาคญ 1) กจกรรมอาหารเปลยนชวต อยภายใต กจกรรม SLEN ENJOY หนดได ทาไมตองเครยด 2) กจกรรม“SLEN ENJOY หนดได ทาไมตองเครยด” อบรมใหความรการบรโภคอาหารเพอควบคมนาหนก (อ=
อาหาร) ใหแมครว และพนกงานโดยวทยากรจากโรงพยาบาลลาพน ควบคมเมนอาหารในโรงอาหาร และ เมนอาหาร
ประจาวนของพนกงาน จดเมนเปนอาหารลดไขมน ลดหวาน ลดเคม ออกกาลงกายควบคไปกบกจกรรมอาหารเปลยนชวต
ประกวดการลดนาหนกการเนนการลดนาหนกแบบมความสข โดยไมเนนใหนาหนกลดเรวคอยๆลดสงผลงานประกวดระดบ
จงหวด กบอก 8 ทมจากหนวยงานตางๆ
ผลลพธ
1) Slen Enjoy หนดไดทาไมตองเครยด ไดรบรางวลชนะเลศระดบจงหวด ป 2557 ระยะเวลาดาเนนการ ตลาคม 2556 – กรกฎาคม 2557 ตามตารางท 2
2) ขยายเครอขายการดาเนนงานศนยการเรยนรองคกรไรพง ไปสองคกรและภาคสวนอน ตารางท 2 ขอมลดชนมวลกายของบคลากร บรษท ฟสบา (ประเทศไทย) จากด
ดชนมวลกาย (กก./ตร.ม.) จานวน (คน) รอยละ ผอม (>18.5) 1 1.09 ปกต (18.5 – 22.9) 54 58.70 อวนเลกนอย (23-24.9 ) 21 22.82 อวนปานกลาง (25-29.9) 13 14.13 อวนมาก (≥30) 3 3.26
รวม 92 100
อ.ออกกาลงกาย อ.อารมณ อ.อาหาร
อ.อาหาร อ.ออกก�าลงกาย
อ.อารมณ
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข64
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ผลลพธ
1)Slen Enjoy หนดไดท�าไมตองเครยด ไดรบรางวลชนะเลศ
ระดบจงหวดป2557ระยะเวลาด�าเนนการตลาคม2556–กรกฎาคม
2557ตามตารางท3-1
2)ขยายเครอขายการด�าเนนงานศนยการเรยนรองคกรไรพง
ไปสองคกรและภาคสวนอน
ตารางท3-1ขอมลดชนมวลกายของบคลากรบรษทฟสบา
(ประเทศไทย)จ�ากด
ดชนมวลกาย(กก./ตร.ม.) จ�านวน(คน) รอยละ
ผอม(<18.5) 1 1.09
ปกต(18.5-22.9) 54 58.70
อวนเลกนอย(23-24.9) 21 22.82
อวนปานกลาง(25-29.9) 13 14.13
อวนมาก(≥30) 3 3.26
รวม 92 100
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 65
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
ปจจยความสำาเรจ
1)ผบรหารบรษทฯเหนความส�าคญและสนบสนน
2)คณะกรรมการมใจรกในงานทไดรบมอบหมาย
3)มการสนบสนนงบประมาณอยางสม�าเสมอเพอสามารถท�า
กจกรรมไดตลอด
4)สมาชกชวยระดมคดคนรปแบบกจกรรมใหมๆแบบเตมใจ
5)มกจกรรมทยงยนและท�าตลอดไมใหขาดหายกจกรรมแปลกใหม
6)หนวยงานราชการคอยเปนพเลยงอยางสม�าเสมอ
7)มแกนน�าของการขบเคลอนกจกรรมอยางตอเนอง
การจดการขยายเครอขาย
1)ขยายเครอขายไปยงครอบครวพนกงานมากขน
2)ขยายเครอขายไปยงบรษทในเขตทองทจงหวดล�าพน และ
จงหวดอนๆ
3)ขยายเครอขายไปยงบรษทคคาใหครบทกๆบรษท
4)ขยายเครอขายไปยงเยาวชนและชมชน
กาวตอไปในการพฒนา
1)น�าเทคโนโลยสมยใหมเขามาบรณาการศนยการเรยนรเพมขน
2)แลกเปลยนและศกษาดงานศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง
ของทอนๆ
3)ขยายเครอขายใหมากขน
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข66
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
3-7 องคกรไรพง : ศนยกำรเรยนรองคกรไรพง
เทศบำลต�ำบลดงขย อ�ำเภอชนแดน
จงหวดเพชรบรณ
เปาหมาย
1)เพอเสรมสรางศกยภาพของบคลากรในองคกร
2)ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพดานการบรโภคอาหาร ดานการ
ออกก�าลงกายและดานอารมณทเหมาะสม
3)ลดปจจยเสยงตอการเกดโรคไมตดตอ และลดภาวการณ
เจบปวย
4)สรางภาพลกษณทดใหกบองคกร
3 แบบอยางความส�าเรจในการด�าเนนงาน
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 67
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
กระบวนการ
1)มการส�ารวจสขภาพของคนในองคกร (ผบรหาร สมาชกสภา
ขาราชการและพนกงาน)
2)พฒนานโยบายใหคณะผ บรหาร พนกงานเทศบาลทกคนตระหนกในหลก 3อ.พชตอวนพชตพง โดยเนนการเลอกกนอาหารทมประโยชนและออกก�าลงกายอยางสม�าเสมอ มอารมณทเหมาะสม เพอสขภาพทดและเปนตนแบบขององคกรไรพง
กจกรรมสำาคญ 1) จดตงคณะกรรมการหรอคณะท�างานพรอมท�าค�าสง 2) จดท�านโยบายขององคกรตนแบบไรพงโดยการมสวนรวม 3) ตงเปาหมายในการด�าเนนงาน 4) จดท�าแผนการด�าเนนงานองคกรตนแบบไรพง 5) ด�าเนนการโครงการองค กรต นแบบไร พง (ระยะเวลา ด�าเนนการมนาคม2555-กนยายน2555) 6) ส�ารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน น�าหนก สวนสงคาBMIรอบเอว(ครงท1) 7) จดโครงการอบรมปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนและสรางเสรมสขภาพทด:กรณส�านกงานเทศบาลต�าบลดงขยอ�าเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ 8) จดกจกรรมออกก�าลงกายในส�านกงาน
29
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
ปจจยความสาเรจ 1) ผบรหารบรษทฯเหนความสาคญและสนบสนน 2) คณะกรรมการมใจรกในงานทไดรบมอบหมาย 3) มการสนบสนนงบประมาณอยางสมาเสมอเพอสามารถทากจกรรมไดตลอด 4) สมาชกชวยระดมคดคนรปแบบกจกรรมใหมๆ แบบเตมใจ 5) มกจกรรมทยงยนและทาตลอดไมใหขาดหาย กจกรรมแปลกใหม
6) หนวยงานราชการคอยเปนพเลยงอยางสมาเสมอ 7) มแกนนาของการขบเคลอนกจกรรมอยางตอเนอง
การจดการขยายเครอขาย 1) ขยายเครอขายไปยงครอบครวพนกงานมากขน 2) ขยายเครอขายไปยงบรษท ในเขตทองทจงหวดลาพน และ จงหวดอนๆ 3) ขยายเครอขายไปยงบรษทคคาใหครบทกๆบรษท 4) ขยายเครอขายไปยงเยาวชน และชมชน
กาวตอไปในการพฒนา 1) นาเทคโนโลยสมยใหมเขามาบรณาการศนยการเรยนรเพมขน 2) แลกเปลยนและศกษาดงานศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง ของทอนๆ 3) ขยายเครอขายใหมากขน
3-7 องคกรไรพง : ศนยการเรยนรองคกรไรพง เทศบาลตาบลดงขย อาเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ เปาหมาย
1) เพอเสรมสรางศกยภาพของบคลากรในองคกร 2) ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพดานการบรโภคอาหาร ดานการออกกาลงกาย และดานอารมณทเหมาะสม 3) ลดปจจยเสยงตอการเกดโรคไมตดตอ และลดภาวการณเจบปวย
4) สรางภาพลกษณทดใหกบองคกร กระบวนการ
1) มการสารวจสขภาพของคนในองคกร (ผบรหาร สมาชกสภา ขาราชการและพนกงาน)
29
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
ปจจยความสาเรจ 1) ผบรหารบรษทฯเหนความสาคญและสนบสนน 2) คณะกรรมการมใจรกในงานทไดรบมอบหมาย 3) มการสนบสนนงบประมาณอยางสมาเสมอเพอสามารถทากจกรรมไดตลอด 4) สมาชกชวยระดมคดคนรปแบบกจกรรมใหมๆ แบบเตมใจ 5) มกจกรรมทยงยนและทาตลอดไมใหขาดหาย กจกรรมแปลกใหม
6) หนวยงานราชการคอยเปนพเลยงอยางสมาเสมอ 7) มแกนนาของการขบเคลอนกจกรรมอยางตอเนอง
การจดการขยายเครอขาย 1) ขยายเครอขายไปยงครอบครวพนกงานมากขน 2) ขยายเครอขายไปยงบรษท ในเขตทองทจงหวดลาพน และ จงหวดอนๆ 3) ขยายเครอขายไปยงบรษทคคาใหครบทกๆบรษท 4) ขยายเครอขายไปยงเยาวชน และชมชน
กาวตอไปในการพฒนา 1) นาเทคโนโลยสมยใหมเขามาบรณาการศนยการเรยนรเพมขน 2) แลกเปลยนและศกษาดงานศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพง ของทอนๆ 3) ขยายเครอขายใหมากขน
3-7 องคกรไรพง : ศนยการเรยนรองคกรไรพง เทศบาลตาบลดงขย อาเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ เปาหมาย
1) เพอเสรมสรางศกยภาพของบคลากรในองคกร 2) ปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพดานการบรโภคอาหาร ดานการออกกาลงกาย และดานอารมณทเหมาะสม 3) ลดปจจยเสยงตอการเกดโรคไมตดตอ และลดภาวการณเจบปวย
4) สรางภาพลกษณทดใหกบองคกร กระบวนการ
1) มการสารวจสขภาพของคนในองคกร (ผบรหาร สมาชกสภา ขาราชการและพนกงาน)
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข68
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
9) สนบสนนใหใชอาหารวางเพอสขภาพในการจดการประชม 10)กจกรรมจรยธรรมและพฒนาจตใจ 11)จดโครงการประกวดเมนชสขภาพในส�านกงาน 12)ส�ารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน น�าหนก
สวนสงคาBMIรอบเอว(ครงท2)
ผลลพธ
1)นวตกรรม“ประกวดเมนชสขภาพ”
2)นวตกรรม“คนตนแบบไรพง”
ปจจยความสำาเรจ
1)ผบรหารองคกรใหความส�าคญโดยทานนายกฯ ไดรบรางวล
ชนะเลศบคคลตนแบบไรพง
2)หนวยงาน คณะกรรมการมความเขมแขง พรอมทงไดรบ
การดแลดานวชาการจากทมงานรพ.สต.ทรบผดชอบเปนอยางด
30
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
2) พฒนานโยบายใหคณะผบรหาร พนกงานเทศบาลทกคน ตระหนกในหลก 3 อ. พชตอวน พชตพง โดยเนนการเลอกกนอาหารทมประโยชนและออกกาลงกายอยางสมาเสมอ มอารมณทเหมาะสม เพอสขภาพทดและเปนตนแบบ
ขององคกรไรพง กจกรรมสาคญ
1) จดตงคณะกรรมการหรอคณะทางานพรอมทาคาสง 2) จดทานโยบายขององคกรตนแบบไรพงโดยการมสวนรวม 3) ตงเปาหมายในการดาเนนงาน 4) จดทาแผนการดาเนนงานองคกรตนแบบไรพง 5) ดาเนนการโครงการองคกรตนแบบไรพง 6) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 1) 7) จดโครงการอบรมปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนและสรางเสรมสขภาพทด : กรณ สานกงานเทศบาล ตาบล
ดงขย อาเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ 8) จดกจกรรมออกกาลงกายในสานกงาน 9) สนบสนนใหใชอาหารวางเพอสขภาพ ในการจดการประชม 10) กจกรรมจรยธรรมและพฒนาจตใจ 11) จดโครงการประกวดเมนชสขภาพในสานกงาน 12) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 2)
ผลลพธ 1) นวตกรรม “ประกวดเมนชสขภาพ” 2) นวตกรรม “คนตนแบบไรพง” ระยะเวลาดาเนนการ มนาคม 2555 – กนยายน 2555
ปจจยความสาเรจ 1) ผบรหารองคกรใหความสาคญโดยทานนายกฯ ไดรบรางวลชนะเลศบคคลตนแบบไรพง 2) หนวยงาน คณะกรรมการ มความเขมแขง พรอมทงไดรบการดแลดานวชาการจากทมงาน รพ.สต.ทรบผดชอบ
เปนอยางด
30
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
2) พฒนานโยบายใหคณะผบรหาร พนกงานเทศบาลทกคน ตระหนกในหลก 3 อ. พชตอวน พชตพง โดยเนนการเลอกกนอาหารทมประโยชนและออกกาลงกายอยางสมาเสมอ มอารมณทเหมาะสม เพอสขภาพทดและเปนตนแบบ
ขององคกรไรพง กจกรรมสาคญ
1) จดตงคณะกรรมการหรอคณะทางานพรอมทาคาสง 2) จดทานโยบายขององคกรตนแบบไรพงโดยการมสวนรวม 3) ตงเปาหมายในการดาเนนงาน 4) จดทาแผนการดาเนนงานองคกรตนแบบไรพง 5) ดาเนนการโครงการองคกรตนแบบไรพง 6) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 1) 7) จดโครงการอบรมปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนและสรางเสรมสขภาพทด : กรณ สานกงานเทศบาล ตาบล
ดงขย อาเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ 8) จดกจกรรมออกกาลงกายในสานกงาน 9) สนบสนนใหใชอาหารวางเพอสขภาพ ในการจดการประชม 10) กจกรรมจรยธรรมและพฒนาจตใจ 11) จดโครงการประกวดเมนชสขภาพในสานกงาน 12) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 2)
ผลลพธ 1) นวตกรรม “ประกวดเมนชสขภาพ” 2) นวตกรรม “คนตนแบบไรพง” ระยะเวลาดาเนนการ มนาคม 2555 – กนยายน 2555
ปจจยความสาเรจ 1) ผบรหารองคกรใหความสาคญโดยทานนายกฯ ไดรบรางวลชนะเลศบคคลตนแบบไรพง 2) หนวยงาน คณะกรรมการ มความเขมแขง พรอมทงไดรบการดแลดานวชาการจากทมงาน รพ.สต.ทรบผดชอบ
เปนอยางด
30
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
2) พฒนานโยบายใหคณะผบรหาร พนกงานเทศบาลทกคน ตระหนกในหลก 3 อ. พชตอวน พชตพง โดยเนนการเลอกกนอาหารทมประโยชนและออกกาลงกายอยางสมาเสมอ มอารมณทเหมาะสม เพอสขภาพทดและเปนตนแบบ
ขององคกรไรพง กจกรรมสาคญ
1) จดตงคณะกรรมการหรอคณะทางานพรอมทาคาสง 2) จดทานโยบายขององคกรตนแบบไรพงโดยการมสวนรวม 3) ตงเปาหมายในการดาเนนงาน 4) จดทาแผนการดาเนนงานองคกรตนแบบไรพง 5) ดาเนนการโครงการองคกรตนแบบไรพง 6) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 1) 7) จดโครงการอบรมปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนและสรางเสรมสขภาพทด : กรณ สานกงานเทศบาล ตาบล
ดงขย อาเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ 8) จดกจกรรมออกกาลงกายในสานกงาน 9) สนบสนนใหใชอาหารวางเพอสขภาพ ในการจดการประชม 10) กจกรรมจรยธรรมและพฒนาจตใจ 11) จดโครงการประกวดเมนชสขภาพในสานกงาน 12) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 2)
ผลลพธ 1) นวตกรรม “ประกวดเมนชสขภาพ” 2) นวตกรรม “คนตนแบบไรพง” ระยะเวลาดาเนนการ มนาคม 2555 – กนยายน 2555
ปจจยความสาเรจ 1) ผบรหารองคกรใหความสาคญโดยทานนายกฯ ไดรบรางวลชนะเลศบคคลตนแบบไรพง 2) หนวยงาน คณะกรรมการ มความเขมแขง พรอมทงไดรบการดแลดานวชาการจากทมงาน รพ.สต.ทรบผดชอบ
เปนอยางด
30
สานกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
2) พฒนานโยบายใหคณะผบรหาร พนกงานเทศบาลทกคน ตระหนกในหลก 3 อ. พชตอวน พชตพง โดยเนนการเลอกกนอาหารทมประโยชนและออกกาลงกายอยางสมาเสมอ มอารมณทเหมาะสม เพอสขภาพทดและเปนตนแบบ
ขององคกรไรพง กจกรรมสาคญ
1) จดตงคณะกรรมการหรอคณะทางานพรอมทาคาสง 2) จดทานโยบายขององคกรตนแบบไรพงโดยการมสวนรวม 3) ตงเปาหมายในการดาเนนงาน 4) จดทาแผนการดาเนนงานองคกรตนแบบไรพง 5) ดาเนนการโครงการองคกรตนแบบไรพง 6) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 1) 7) จดโครงการอบรมปรบเปลยนพฤตกรรมเพอปองกนและสรางเสรมสขภาพทด : กรณ สานกงานเทศบาล ตาบล
ดงขย อาเภอชนแดน จงหวดเพชรบรณ 8) จดกจกรรมออกกาลงกายในสานกงาน 9) สนบสนนใหใชอาหารวางเพอสขภาพ ในการจดการประชม 10) กจกรรมจรยธรรมและพฒนาจตใจ 11) จดโครงการประกวดเมนชสขภาพในสานกงาน 12) สารวจขอมลสขภาพเบองตนของบคลากร เชน นาหนก สวนสง คาBMI รอบเอว (ครงท 2)
ผลลพธ 1) นวตกรรม “ประกวดเมนชสขภาพ” 2) นวตกรรม “คนตนแบบไรพง” ระยะเวลาดาเนนการ มนาคม 2555 – กนยายน 2555
ปจจยความสาเรจ 1) ผบรหารองคกรใหความสาคญโดยทานนายกฯ ไดรบรางวลชนะเลศบคคลตนแบบไรพง 2) หนวยงาน คณะกรรมการ มความเขมแขง พรอมทงไดรบการดแลดานวชาการจากทมงาน รพ.สต.ทรบผดชอบ
เปนอยางด
บทท 3
คมอบรณาการเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพโดยชมชน
สำาหรบบคลากรสาธารณสข 69
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD
การจดการขยายเครอขาย
เทศบาลต�าบลดงขยมการขยายเครอขายจากขาราชการและ
พนกงานในองคกรสกลมอสม.เทศบาลต�าบลดงขยเพราะอสม.เปนผน�า
ในการเปลยนแปลงสขภาพ และยงเขาถงทกครวเรอน ทกกลม ทกวย
และอสม.ตองเปนตวอยางทดในการดแลสขภาพดวยดงน
1)กลมผสงอาย มกจกรรมเปนประจ�าทกเดอน โดยเนนกจกรรม
3อ.คอออกก�าลงกายยดเหยยดร�าไมพลองรวมรบประทานอาหารทด
ตอสขภาพ เชน น�าพรกผกตม แกงจด แกงเลยง และมการพฒนา
ดานอารมณโดยการรวมกนสวดมนตนงสมาธถวายอาหารและพดคยกน
กบกลมวยเดยวกน
2)ศนยพฒนาเดกเลกเนนกจกรรม3อ.เชนกนเปน“ศนยเดก
ออนหวาน” และก�าลงขยายเครอขายส โรงเรยนระดบประถมศกษา
ในพนทตอไป
กาวตอไปในการพฒนา
1)จดท�าแผนงาน/กจกรรมในการด�าเนนงานทชดเจนมากขน
เนนการมสวนรวมและกระตน/สรางกระแส เพมแรงจงใจ และมการ
ตดตามประเมนผลอยางตอเนอง
2)ประชาสมพนธการด�าเนนองคกรไรพงขยายผลไปสชมชนและ
หนวยงานทงภาครฐและเอกชน
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD
NCD NCD
NCDNC
D
NCD
NCD
NCD
NCDNCD
NCD
NCD