Download - บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)
![Page 1: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/1.jpg)
ผศ.ดร.ปิยะนุช เนียมทรพัย์
คณะวิทยาศาสตร ์มหาวิทยาลยัแม่โจ้
บทนําและวิวฒันาการของจลุชีววิทยา
![Page 2: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/2.jpg)
จลุชีววิทยา (Microbiology) เป็นวชิาทีศ่กึษาเกีย่วกบัจุลนิทรยีแ์ละกจิกรรมของจุลนิทรยี ์
เชน่การศกึษาเกีย่วกบัรปูรา่ง หน้าทีก่ารทาํงาน กระบวนการ
เมแทบอลซิมึ การสบืพนัธุ ์การจดัจาํแนกชนิดของจุลนิทรยี ์รวมทัง้
การศกึษาการกระจายของจุลนิทรยีใ์นธรรมชาต ิ และความสมัพนัธ์
กนักบัสิง่มชีวีติอื่น ประโยชน์และโทษของจุลนิทรยีท์ีม่ต่ีอมนุษย ์
และสตัว ์ ความสามารถในการทาํใหเ้กดิความเปลีย่นแปลงกบั
สิง่แวดลอ้ม
![Page 3: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/3.jpg)
จลิุนทรีย ์(Microorganisms) คืออะไร ?
- สิง่มชีวีติขนาดเลก็ทีม่องดว้ยตาเปลา่ไมเ่หน็ หรอืเหน็ไม ่
ชดัเจน เชน่ แบคทเีรยี สาหรา่ย
ทัง้ทีม่โีครงสรา้งเป็นเซลล ์(cellular organisms) และทีม่ี
โครงสรา้งไมเ่ป็นเซลล ์(non-cellular organisms)
- หน่วยของจุลนิทรยีม์หีน่วยเป็นไมโครเมตร (micrometer)
โดยจุลนิทรยีจ์ะมขีนาดประมาณ 0.2-3 ไมโครเมตร ยาว
ประมาณ 3-10 ไมโครเมตร
![Page 4: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/4.jpg)
การจดัจาํแนกจลิุนทรีย์ ค.ศ.1969 วทิแทกเกอร ์(Robert H.Whittaker) ไดม้กีารจดัสิง่มชีวีติ
ออกเป็น 5 อาณาจกัร โดยอาศยัลกัษณะการไดส้ารอาหาร การสงัเคราะห์
แสง การดดูซมึอาหารและการกนิอาหาร ดงัน้ี
![Page 5: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/5.jpg)
1. Kingdom Monera
2. Kingdom Protista
3. Kingdom Fungi
4. Kingdom Plantae
5. Kingdom Animalia
Prokaryotic cell
ไม่มีเย่ือหุ้มนิวเคลียส
Eukaryotic cell
มีเย่ือหุ้มนิวเคลียส
จลิุนทรีย์
(แบคทเีรยี สาหรา่ยสเีขยีวแกมน้ําเงนิ)
(โปรโตซวั)
(ยสีต ์เหด็ รา)
(พชื)
(สตัว)์
![Page 6: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/6.jpg)
- Cellular organisms: Prokaryote – Bacteria, Rickettsia
Eukaryote – Protozoa, Algae, Fungi
![Page 7: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/7.jpg)
- Non-cellular organisms: Virus, Viroid, Prion
Virus
Viroid
Prion
![Page 8: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/8.jpg)
• แบคทีเรีย (bacteria) เป็นพวกโพรคารโิอตเซลลเ์ดยีว (unicellular)
โดยทัว่ไปเพิม่จาํนวนเซลลโ์ดยวธิแีบง่จากหน่ึงเป็นสอง
กลุ่มต่างๆ ของจลิุนทรีย์
![Page 9: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/9.jpg)
• โปรโตซวั (Protozoa)
- เป็นพวกยคูารโิอตเซลลเ์ดยีว รปูรา่งหลายแบบ เชน่ กลม ร ียาว
- ไซโตพลาสซมึม ี2 ชัน้ คอื Ectoplasm และ Endoplasm
- โดยทัว่ไปเพิม่จาํนวนเซลลโ์ดยวธิแีบง่จากหน่ึงเป็นสอง
![Page 10: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/10.jpg)
• สาหร่าย (Algae)
- มทีัง้ทีเ่ป็นเซลลเ์ดยีวและหลายเซลล ์(multicellular)
- มคีลอโรฟิลลเ์พือ่ทาํหน้าทีส่งัเคราะหแ์สง
- มรีปูรา่งหลายแบบ เชน่ กลม แฉก กระบอก เหลีย่ม เป็นเสน้
สาย (filamentous) หรอื thallus
![Page 11: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/11.jpg)
• รา (Fungi)
- เป็นพวกยคูารโิอตทีไ่มม่คีลอโรฟิลล ์
- มทีัง้แบบเซลลเ์ดยีว เชน่ ยสีต ์และหลายเซลล ์เชน่ ราเสน้
สายและเหด็
- สบืพนัธุโ์ดยการแบ่งตวั แตกหน่อ หรอืการสรา้งสปอร์
ไลเคน
ราก่อโรค
![Page 12: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/12.jpg)
• ไวรสั (Virus) - เป็นอนุภาคทีม่ขีนาดเลก็มาก มองเหน็ได้ โดยใชก้ลอ้งจุลทรรศน์อเิลก็ตรอนเทา่นัน้ - ยงัไมม่อีงคป์ระกอบของเซลล ์แต่มเีอนไซม์ ในกระบวนการเมแทบอลซิมึ - ประกอบดว้ยสารพนัธุกรรมชนิด DNA หรอื
RNA และมโีปรตนีหอ่หุม้สารพนัธุกรรม - เพิม่จาํนวนไดเ้ฉพาะในเซลลท์ีม่ชีวีติเทา่นัน้
(Obligatory intracellular parasites)
![Page 13: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/13.jpg)
• ไวรอยด ์(Viroid)
- Circular RNA
- ไมม่เีอนไซม์
- ทัง้หมดก่อโรคในพชื
- ไมม่โีปรตนีหอ่หุม้สารพนัธุกรรม
![Page 14: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/14.jpg)
• พริออน (Prion)- มสีว่นประกอบเป็นโปรตนีอยา่งเดยีว ไมม่กีรดนิวคลอิกิ
- มคีวามทนทานต่ออุณหภูมสิงู 90 oC ซึง่ทาํลายไวรสัได้
- ไมถ่กูยอ่ยทาํลายโดยเอนไซมท์ีย่อ่ย DNA และ RNA ได้ การทําให้เกิดโรค
Bovine spongiform encephalopathy (BSE) : ในววั ซึง่เกดิการระบาดใน
ประเทศองักฤษและตดิต่อมายงัผูท้ีร่บัประทานเน้ือววัทีเ่ป็นโรคเขา้ไป เน้ือ
สมองถกูทาํลายเป็นรพูรนุคลา้ยฟองน้ํา
![Page 15: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/15.jpg)
• ริกเกต็เซีย (Rickettsiae)
- มขีนาดเลก็กวา่แบคทเีรยี รปูรา่งไมแ่น่นอน
- ไมม่เียือ่หุม้นิวเคลยีส
- Obligatory intracellular parasite
- สาเหตุของโรคไขร้ากสาดใหญ่ มเีหบ็ ไรเป็นพาหะนําโรค
![Page 16: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/16.jpg)
• คลามยัเดีย (Chlamydiae)
- เป็นแบคทเีรยีทีม่ขีนาดเลก็มาก
- Obligatory intracellular parasite
- สาเหตุของหลายโรค เชน่ โรครดิสดีวงตา ปอดบวม
สมองอกัเสบ
![Page 17: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/17.jpg)
ขอบเขตของวิชาจลุชีววิทยา
1. การศึกษาจลิุนทรียเ์ฉพาะกลุ่ม
- แบคทีเรียวิทยา (Bacteriology) ศกึษาเกีย่วกบัแบคทเีรยี
- โปรโตซวัวิทยา (Protozoology) ศกึษาเกีย่วกบัโพรโทซวั
- ปรสิตวิทยา (Parasitology) ศกึษาเกีย่วกบัโพรโทซวัทีท่าํให้
เกดิโรค หรอืเป็นปรสติ
- ราวิทยา (Mycology) ศกึษาเกีย่วกบัเชือ้ราและยสีต์
- ไวรสัวิทยา (Virology) ศกึษาเกีย่วกบัไวรสั
- สาหร่ายวิทยา (Phycology) ศกึษาเกีย่วกบัสาหรา่ย
![Page 18: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/18.jpg)
2. การศึกษาจลิุนทรียท่ี์เก่ียวข้องกบัส่ิงแวดล้อม
- จลุชีววิทยาทางน้ํา (Aquatic Microbiology)
ศกึษาเกีย่วกบับทบาทและกจิกรรมของจุลนิทรยี์
ในน้ํา
- จลุชีววิทยาของนม (Dairy Microbiology)
ศกึษาบทบาทและกจิกรรมของจุลนิทรยีใ์นนม
และผลติภณัฑน์ม
- จลุชีววิทยาทางอาหาร (Food Microbiology)
ศกึษาบทบาทและกจิกรรมของจุลนิทรยีท์ี่
อยูใ่นอาหาร
![Page 19: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/19.jpg)
2. การศึกษาจลิุนทรียท่ี์เก่ียวข้องกบัส่ิงแวดล้อม (ต่อ)
- จลุชีววิทยาทางอตุสาหกรรม (Industrial Microbiology)
ศกึษาเกีย่วกบัการนําจุลนิทรยีม์าใชป้ระโยชน์ในอุตสาหกรรม
ต่างๆ เชน่ การผลติยาปฏชิวีนะ เอนไซม ์เป็นตน้
- จลุชีววิทยาของดิน (Soil Microbiology) ศกึษาบทบาทและกจิกรรม
ของจุลนิทรยีใ์นดนิทีท่าํใหเ้กดิการเปลีย่นแปลงของสารต่างๆ ในดนิ
![Page 20: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/20.jpg)
ประวติัของวิชาจลุชีววิทยา- แต่เดมิมนุษยเ์ชื่อวา่กาํเนิดของสิง่มชีวีติมาจากสิง่ไมม่ชีวีติ
(Abiogenesis หรอื spontaneous generation) ซึง่มผีูส้นบัสนุนหลาย
คน จนถงึศตวรรษที ่17 จงึมผีูค้ดัคา้นแนวความคดิน้ี
- Francesco Redi (ค.ศ.1626-1697) นายแพทยช์าวเยอรมนัลบลา้ง
แนวความคดิของ abiogenesis โดยทดลองใหเ้หน็วา่หนอนไมไ่ดเ้กดิ
จากเน้ือเน่า โดยใสเ่น้ือลงในขวด 2 ชุด ชุดแรกเปิดฝาทิง้ไวป้รากฏว่า
เกดิหนอนพรอ้มมแีมลงวนับนิเขา้ออก ชุดทีส่องปิดฝาแน่น ไมป่รากฏ
วา่มหีนอนเกดิขึน้
![Page 21: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/21.jpg)
- Antonie van Leeuwenhoek (ค.ศ.1632-1723) เป็นผูใ้ชก้ลอ้ง
จุลทรรศน์ทีป่ระดษิฐข์ึน้เองในปี ค.ศ.1673 ซึง่ขยายได ้300 เทา่สอ่งดู
หยดน้ําจากทีต่่างๆ ทาํใหเ้หน็สิง่มชีวีติเลก็ๆ จาํนวนมาก
![Page 22: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/22.jpg)
- John Needham (ค.ศ.1713-1781) ไดต้ม้น้ํากบัเน้ือแกะ พบวา่มี
แบคทเีรยีเกดิขึน้จากเน้ือ จงึสรปุว่าสิง่มชีวีติเกดิขึน้เอง
- Lazzaro Spallanzani (ค.ศ.1729-1799) ทดลองตม้น้ําเน้ือแลว้ปิดฝา
ใหแ้น่น กไ็มม่จุีลนิทรยีเ์กดิขึน้ แต่มคีนแยง้วา่อากาศซึง่จาํเป็นสาํหรบั
การเกดิสิง่มชีวีติเขา้ไปไมไ่ด้
- Franz Schulze (ค.ศ.1815-1873) ไดพ้สิจูน์วา่อากาศเป็นตวันํา
เชือ้จุลนิทรยีเ์ขา้ไป โดยใหอ้ากาศผา่นสารละลายกรดแก่ก่อนเขา้ไปใน
น้ําตม้เน้ือ กพ็บวา่ไมม่สีิง่มชีวีติใดๆ เกดิขึน้
- Theodor Schwann (ค.ศ.1810-1882) ทดลองใหอ้ากาศผา่น
หลอดแกว้ทีเ่ผาไฟจนรอ้น ก่อนทีอ่ากาศจะผา่นเขา้สูส่ารอาหารทีก่ําลงั
ตม้ กพ็บว่าไมม่จุีลนิทรยีเ์กดิขึน้ในอาหาร
![Page 23: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/23.jpg)
- Schultze และ Schwann ถูกแยง้ว่า การใหอ้ากาศผา่นกรดหรอืความ
รอ้นจะไปเปลีย่นแปลงทาํใหอ้ากาศนัน้ไมเ่หมาะกบัการเจรญิของ
สิง่มชีวีติ
![Page 24: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/24.jpg)
- Schroeder และ von Dusch ในราวปี 1850 ไดท้ดลองโดยใหอ้ากาศ
ผา่นจุกสาํลทีีอุ่ดไวใ้นหลอดแกว้ก่อนทีจ่ะเขา้ไปในอาหารในขวด พบวา่
จุลนิทรยีจ์ะถกูกรองไวท้ีส่าํล ีดงันัน้จงึไมม่จุีลนิทรยีเ์ตบิโตในอาหาร วธิี
น้ีจงึเป็นจุดเริม่ตน้ของเทคนิคการอุดจุกสาํลใีนหอ้งปฏบิตักิาร
![Page 25: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/25.jpg)
- Louis Pasteur (ค.ศ.1822-1896) เป็นคนแรก
ทีพ่สิจูน์วา่สิง่มชีวีติตอ้งเกดิจากสิง่มชีวีติเท่านัน้
โดยใชข้วดแกว้รปูคอหา่นทีโ่คง้งอ ตม้อาหารและ
ใหอ้ากาศผา่นเขา้ออกตามปกต ิพบวา่ไมม่จีุลนิทรยี์
เกดิขึน้ในอาหาร เน่ืองจากจลุนิทรยีแ์ละฝุน่ละอองเมือ่
เขา้ไปในขวดแกว้จะไปตดิอยูต่ามสว่นโคง้งอของหลอดแกว้ และถา้เอยีง
ใหอ้าหารมาสมัผสักบัสว่นโคง้งอ กพ็บวา่อาหารจะขุน่เน่ืองจากจุลนิทรยี์
เขา้ไปเจรญิได ้จงึตัง้เป็นทฤษฎีเช้ือโรค (germ theory of disease) จงึคดิวา่กน่็าจะ
เป็นสาเหตุทาํใหเ้กดิโรคในคนและสตัวไ์ด้
![Page 26: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/26.jpg)
- Louis Pasteur (ค.ศ.1822-1896)
- ยงัเป็นผูค้น้พบกระบวนการหมกัของจลิุนทรีย ์(fermentation) ซึง่
เกดิจากการกระทาํของจุลนิทรยีห์ลายชนิด เชน่ ยสีต ์
- ยงัพบวา่การทีเ่หลา้องุน่เสยีนัน้เกดิจากการกระทาํ
ของแบคทเีรยีทีส่รา้งกรดน้ําสม้ ดงันัน้จงึตอ้งกําจดั
จุลนิทรยีท์ีไ่มต่อ้งการโดยใชค้วามรอ้นตํ่า ซึง่จะไม่
ทาํลายกลิน่ รส ของเหลา้องุน่ ซึง่เรยีกวธิกีารน้ีว่า
พาสเจอรไ์รเซชัน่ (pasteurization)
![Page 27: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/27.jpg)
- Robert Koch (ค.ศ.1843-1910)
- แพทยช์าวเยอรมนั ซึง่กําลงัศกึษาสาเหตุของโรคแอนแทรกซไ์ด้
สนบัสนุนทฤษฎขีอง Pasteur โดยสามารถแยกเชือ้แบคทเีรยีจาก
เลอืดของววัทีต่าย เลีย้งใหเ้ป็นเชือ้บรสิทุธิ ์และแยกไดว้า่เป็นเชือ้
Bacillus anthracis นอกจากน้ียงั
ไดศ้กึษาหาสาเหตุของโรคต่างๆ โดย
เป็นคนแรกทีไ่ดร้วบรวมขอ้มลูและพสิจูน์
ใหเ้หน็วา่จุลนิทรยีเ์ป็นสาเหตุทาํใหเ้กดิ
โรคในสตัวไ์ด ้จงึตัง้เป็นสมมตฐิานทีเ่กีย่ว
ขอ้งกบัการเกดิโรควา่ สมมติฐานของคอคซ ์
(Koch’s postulate)
![Page 28: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/28.jpg)
สมมติฐานของคอคซ์ (Koch’s postulate)
1. ตอ้งพบจุลนิทรยีใ์นสตัวห์รอืสิง่มชีวีติที่
ปว่ยเป็นโรค
2. สามารถแยกจุลนิทรยีอ์อกจากสิง่มชีวีติ
นัน้และเลีย้งใหเ้ป็นเชือ้บรสิทุธิไ์ด้
3. ใชเ้ชือ้บรสิทุธิน์ัน้ปลกู (inoculate) ลงใน
สตัวท์ดลองทีไ่มป่ว่ย กส็ามารถทาํให้
เกดิโรคได้
4. สามารถแยกเชือ้บรสิทุธิอ์อกจากสตัวท์ี่
ปว่ยได ้และเป็นเชือ้แบบเดยีวกบัทีแ่ยก
ไดใ้นครัง้แรก
![Page 29: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/29.jpg)
หลงัจากนัน้จงึเป็นจุดเริม่ตน้ของการคน้พบสาเหตุของโรคทีเ่กดิจาก
แบคทเีรยีจาํนวนมาก เชน่
- Edward Jenner (ค.ศ.1714-1823) ทดลองนําหนองฝีจากววัทีเ่ป็นโรค
ฝีดาษมาใสใ่นคน เพือ่กระตุน้ใหร้า่งกายสรา้งภมูคิุม้กนัต่อโรคฝีดาษ ซึง่
เป็นหลกัการของการทาํวคัซนีในปจัจุบนั
- Edwin Klebs และ Federick Loeddler คน้พบเชือ้โรคคอตบีในปี
ค.ศ.1883 และพบวา่มนัสรา้งสารพษิได้
- Winogradsky ชาวรสัเซยี พบจุลนิทรยีใ์นดนิทีต่รงึก๊าซไนโตรเจนจาก
อากาศรว่มกบั Beijerinck
- ในปี ค.ศ. 1901 Beijerinck พบเชือ้ Azotobacter ซึง่เป็นแบคทเีรยีทีต่รงึ
ก๊าซไนโตรเจนแบบอสิระในดนิ ทีช่ว่ยเพิม่ความอุดมสมบรูณ์ของดนิ
- ในปี ค.ศ. 1886 E. Mayer พบโรคจุดของยาสบูและสามารถถ่ายทอดไป
ตน้ใหมผ่า่นน้ําคัน้จากตน้ทีเ่ป็นโรค
![Page 30: บทนําและวิวัฒนาการของจุล ... · 2017-01-16 · ปิยะนุช ... (แบคทีเรีย สาหร่ายสีเขียวแกมนํ้าเงิน)](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022041603/5e32a5a1e161f6120356fc3f/html5/thumbnails/30.jpg)
หนังสืออ่านประกอบ
นงลกัษณ์ สวุรรณพนิิจ และปรชีา สวุรรณพนิิจ.
2548. จุลชวีวทิยาทัว่ไป. พมิพค์รัง้ที ่5. จุฬาลงกรณ์
มหาวทิยาลยั
Talaro, K.P. and Talaro, A. 2001. Foundation in
Microbiology. McGraw-Hill Company.