A
KSIEGA PAMIAXKOWA
KUCZCI STANISCAWA
PIGONIA
WYDANA STARANIEM
KOMISJI HISTORYCZNOLITERACKIEJ
KRAKOWSKIEGO ODDZIALU
POLSKIEJ AKADEMll NAUK
KRAKOW 1961
SPIS TRESCI
Str.
Bibliografia prac Stantslawa Pigonia — zestavsdl Z b i g n i e w J e r z y N o w a k 7
Tadeusz Lehr-Splawiöski, Dookoia obrzqdku slowianskiego w Polsce 127
Mieczyslaw Broiek, Przyczynki do lacinskiego zyivotopisarstwa w Pobce ' . . . . . 133
Stanislaw Grzeszczuk, Sporne i niesporne problemy bibliografii Biemata z Lublina 143
Mieczyslaw Brahmer, Renesansowy mit poety-wieszcza 153
Tadeusz Ulewicz, «.Epitaphium Cretcovii», czyli naptarszy dzis wiersz drukowany Jana Kocha-
nowskiego 161
Jerzy Starnawski, Humanista francuski Ludwik Le Roy autorem dziela o Polsce 169
Bronislaw Nadolski, Jana Rybinskiego «Hodoeporicorum liber» 177
• Mieczysiaw Piszczkowski, Uwagi o „lamentach chlopskich" 183
Jan Buba, Na wspölnych pijaröw i Galileusza szlakach 193
Jan Zaremba, Waclawa Potockiego ziemia podgörska 203
Roman Pollak, Wirdd mroköw literatury czasöw saskich (Poemat Franciszka Goscieckiego) . . . 213
Jan Kott , Bohomolec w terminie u Moliera 223
Jan Dihm, «Lamentacje tj. narzekania Szcz^snowe» J. U. Niemcewicza fAnaliza i tnterpretäcja tekstu) 235
Piotr Grzegorczyk, Kosciuszko w poezji angielskiej 241
Czestaw Zgorzelski, Powiesc o czulych „filozofach" 253
Roscistaw Skr^t, O irödiach wykladöw imiwersyteekich Kazimierza Brodzinskiego 263
Kazimierz Wyka, Kariera burzanu. Z dziejöw slownictwa poetyckiego 273
Zdzislaw Libera, Franciszek Salezy Dmochowski jäko krytyk Mickiewicza . 295
Waclaw Kubacki, Zwrotki Tassa na weneekich lagimach 303
Jul ian Krzyzanowski, / . F. Cooper i A. Mickiewicz («Do matki Poiki» i folklor wi^zienny) . . 315
Zofia Szmydtowa, Jeszcze o Telimenie 323
Jan Safarewicz, Dysjimkcja przydawki w «Panu Tadeuszu» 327
Tadeusz Milewski, Ewolucja stylu dramatöw Juliusza Siowackiego 335
Stefania Ciesielska Borkowska, Calderon w twörczoici Slowackiego 345
Stanislaw Zabierowski , Testamenty poetyckie 355
I Wikl tor H a h n f , Udzial Slowackiego w uczcie ku czci Mickiewicza w dniu 1 styczma 1841 r. . 363
Wladysiaw Floryan, «Fragment o Helijaszu» Juliusza Slowackiego. Dyskusjanad ukladem i ustale-
mem tekstu • 371
Zygmunt Markiewicz, Czy Vigny znal «Anftellego» ?. Z rozwazan komparatysty 379
Stanislaw Kolbuszewski, Z dziejöw kultu Juliusza Slowackiego na Slqsku w latach 1860—1909 385
Maria Bobrownicka, Dramaty Slowackiego w przekladach Otokara Mokrego 397
Jözefa Kowalska, Artyici u Balzaka 407
Maria Podraza -Kwia tkowska 1 Jerzy Kwiatkowski, Magnuszewski—Bereut—Kaden. Pröba analizy rmrtu stylistycznego 415
Zygmunt Szweykowski, Stanislaw Boguslawski i jego «Lwy i Iwice». Kartka z dziejöw wplywu Moliera na komedi^ polskq 435
596 Str.
Tadeusz Stanislaw Grabowski, Z pogranicza polsko-bialoruskiego 445
Mieczyslawa Romanköwna, Srodowisko Gabrielli w iwietle nieznanego zbioru fotografii rodziny Baranowskich 455
Helena Hleb-KoszaAska, Losy nieznanego prospektu Joachima Lelewela do jego «Geographie du moyen äge». Gaw^da bibliograficzna , 465
Juliusz Kijas, O autorstwo «Kozaczyzny w Turcji». Czajkowski czy Lenoir-Zwierkowski? . . . . 475
Wincenty Danek, Nieznany artykul J. I. Kraszewskiego 483
Maria Strzalkowa, Z zagadnien poröwnawczych: Prus i Balzak 487
Franciszek Bielak, Stanislaw Windakiewicz w latach nauki 495
Jan Nowakowski, O niektörych cechach struktury dziela Wyspianskiego 503
Leon Ploszewski, tyciorys «Legendy» WyspiaAskiego 513
Janina Garbaczowska, U podstaw ideowych «Oziminy» Waclawa Berenta 525
Stefania Skwarczyöska, Zagadka wilenskiej inscenizacji «Nie-BoskieJ komedii» powiqzanej z «Nie-
dokonczonym poematem» w 1914 r 537
Zenon Klemensiewicz, Garic uwag o slowotwörstwie Zegadlowicza powieiciopisarza 545
Stanislaw Sierotwiriski, Z dziejöw jednego konspiracyjnego konkursu literackiego 549
Jacek Wozniakowski, O „pifknym" dziele sztuki 553
Henryk Markiewicz, Wartoici i oceny w badaniach' literaekich 563
Jan Trzynadlowski, Struktura relacji pamipnikarskiej 577
Maria Rzeuska, Ivor Armstrong Richards 585
P O L S K A A K A D E M I A N A U K O D D Z I J ^ t W K R A K O W I E
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I T E R A C K I E J Numer 2
JÖZEF ZBIGNIEW BIALEK
LUDWIK FRYDE JAKO KRYTYK LITERACKI
WARSZAWA — KRAKOW PANSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
1962
S P I S T R E S C I
Str. Rozdzial I. Informacja biografi'czna. Srodowisko, Pröby poetyckie.
Roizwöj ideowy i intelektualny. Periodyzac.ia dzialalnoäcl . S
Rozdzial IL Teoretycane i metodologiczne podstawy äcrytyki Frydego 43
Razdzial III. Program literacki Frydego jako krytyfea i jako przywöd-cy swojeigo pokolenia. System kryteriöw i metoda . . . . 84
RccBdzial IV. Przemiany stosunlou do Brzozowskieigo i Irzykowskiego. Wspölczesna krytyka. literacka i kierunki badan humanistycz-nych w oczach Frydego X38
Rozdzial V. Praktyka krytyczna: sprawdzenia i weryfiikacje 161
Roadziai VI. Ocena Frydego. Kons€(kwencje aktualne jego systemu i dzialalnosci 177
Bibliografia .prac krytycanych Ludwiika Frydego 181
PesioMe . . *" . 185 Summary 387
P O L S K A A K A D E M I A N A U K ODDZIAL W KRAKOWIE
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z I V O L I T E R A C K I E J Numer 3
•S^tote
BOSCIStAW SKRBT '' »!362
KAZIMIERZ BRODZINSKI JAKO
HISTORYK LITERATURY
W A R S Z A W A - K R A K O W P A N S T W O W E W Y D A W N I C T W O NAUKOWE
1962
INDERS NAZWISK
Ajschines 70, 105 Albertrandi Jan 86 Aleksander Jagielloriczyk 19 Aleksander Macedonski 87, 102 Alfieri Wiktor 61 Anakreon 49, 102, 105. Ancillon Jan Piotr Fryderyk 98, 108, 113 Appendini Francsizek Maria 29, 32, 105,
119, 120 Arabazyn Konstanty Iwanowicz 5 Ariosto Ludwik 113, 114 Arystoteles 87, 99, 100, 102 August III 19, 93
Bacon Franciszek 83 Baltyzer i kaliskiego powiatu 35 Bandtkie Jerzy Samuel 118 Baronius Cezar 95 Batteux Karol 107, 111 Bayle Piotr 83 Belcikowski Adam 5, 19, 63, 73; 131 Bembus Mateusz 66, 67, 68 Bentkowski Peliks 8, 19, 20, 27, 29, 30, 32,
33, 51, 72, 75, 83, 86, 98, 122, 132, 1,3S Bielawski Jözef 60 Bielinski Jözef 130, 131, 135, 136, 138 Bielscy Marcin i Joaciiim 21, 29, 75, 78,
79, 96 Biernat z Lublina 35, 42 Birkowski Fabian 31, 66, 67, 68, 69, 70,
72, 73, 91, 125 Blair Hugo 115, 116 Boccaccio Jan 99, 113, 115 Bochart Samuel 120 Boguslawski Wojciech 34 Bohomolec Franciszek 34, 59, 60, 70, 79, 95 Boileau Despreaux Mikolaj 52, 55, 56, 62,
107 Boleslaw Chrobry 84, 92, 95 Boleslaw Krzywousty 76, 92 Boleslaw Smialy 95
Bona krölowa 90 Borowy Waclaw 63 Bouterwek Fryderyk 22, 28, 32, 98, 114 Braun Dawid 27, 75, 79, 80, 96, 97 Brodzinski Andrzej 126 Bürger Gottfried August 62 Byron Jerzy 50, 104, 115, 116 Bzowski Stanislaw (Abraham) 74, 75, 78,
79, 95
Calderon Piotr 50, 61, 100, 101, 115, 116, 117
Cervantes Michal 99 Chelchowski Henryk 35, 39 Chmielowski Piotr 5, 6, 63, 73, 134 Chopin Fryderyk 129, 139 Chrominski Kazimierz 8, 32, 83 Chrzanowski Ignacy 5, 63, 73, 130, 136 Cicero 23, 102, 105 Cooke Aleksander 77 Cyryl sw. 120 Czacki Tadeusz 27, 28, 34, 61, 72, 76, 82 Czahrowski Adam 33 Czarnkowski Adam 67 Czarnocki Adam 29, 118, 120, 138 Czartoryscy 93 Czartoryski Adam Kazimierz 8, 25, 29, 31,
32, 34, 60, 61, 75, 79, 80, 85, 92
Dante Alighieri 99, 100, 107, 112, 113, 114, 115
Dantyszek Jan 33, 45 Decjusz Jodok Ludwik 79 Demostenes 23, 65, 70, 71, 105 Demoustier Karol Albert 52, 111 Deshoulieres Antonina 111 D^bolqcki Wojciech 78, 120 Diderot Dionizy 94 Dlugosz Jan 75, 77 Dmochowski Franciszek Ksawery 34, 51,
52, 53, 55, 57, 62, 97, 124
10 Kazimierz Brodzinski...
146
Dmochowski Franciszek Salezy 6, 7, 9, 57 Druzbacka Elzbieta 38 Dryden Jan 126 Durini Angelo Maria 23, 33, 34, 51
Erazm z Rotterdamu 86 Eysymont Marcin 52 Ezop 56, 102
Fedr 56 Feliüski Alojzy 35, 59, 60, 61, 71 Fijalkowski Aleksander 7, 19, 20, 21, 81,
112, 122, 127 Fontenelle Bernard de 107 Fredro Aleksander 18 Fredro Andrzej Maksymilian 80, 109 Freret Mikolaj 120
Gallus Anonim 75, 76, 77 Gawinski Jan 21, 25, 36, 38, 39, 41, 42,
47, 50 Gawlowicki Szymon 36, 37, 44, 46 Gessner Salomon 124 GQbicki Jakub 34, 35, 42 Gliczner Erazm 74 Godebski Cyprian 8, 54 Goethe Jan Wolf gang 32, 104, 112, 113,
126 Goldoni Karol 61, 115 Goldsmith Oliver 115 Gol^taiowski Lukasz 27, 28, 30, 32, 75 Goszczynski Seweryn 19 Goslicki Wawrzyniec 30, 81, 82, 135 Görnicki ^Lukasz 21. 31, 66, 68, 69, 71, 72,
73, 75, 78, 79, 123 Görski Stanislaw 73, 75, 78, 79 Grabowski Michal 5, 129 Grabowski Tadeusz 5 Grochowski Stanislaw 16, 26, 35, 37, 39,
42, 48, 49, 51, 56 Grzegorz z Sanoka 29, 82, 83 Grzeszczuk Stanislaw 134 Gubrynowicz Bronislaw 134 Guizot Franciszek Piotr Wilhelm 13, 106 Gwagnin Aleksander 78, 79
Harknoch Krzysztof 78 Heidenstein Reinhold 75, 78 Helvetius Adrian Klaudiusz 94 Herburt Jan 79 Herder Johann Gottfried 6, 9, 12, 13, 15,
18, 28, 29, 33, 50, 57, 86, 87, 98, 103, 104, 111, 113, 115, 118, 119, 120, 121, 128, 131, 134, 135, 138
Heweliusz Jan 82 Hoffman Antoni 61 Homer 37, 87, 100, 102, 105, 109, 112, 114,
115, 126 Horatius 48, 50, 56, 105, 126 Hozjusz Stanislaw 96, 122
Jachowicz Stanislaw 18 Jagodynski Stanislaw Serafin 37, 58 Jan z Glogowa 82 Jan Kazimierz 110 Jan III Sobieski 110 Janicki Klemens 26, 44, 45 Janocki Jan Daniel 27 Jeremiasz 126 Jezierski Jacek 65 Jovius Pawel 79, 86 Jurkowski Jan 36, 37, 39, 40, 41, 42, 60 JuszyAski Michal Hieronim 8, 27, 30, 33,
' 34, 51, 52, 71 Juvenalis 50
Kallimach (Buonaccorsi) Filip 79, 83 Karamzin Mikolaj 5, 120 Karbowiak Antoni 5 Karpinski Franciszek 22, 34, 52, 53, 54,
55, 56, 57, 61, 63, 116, 124, 125, 134 Kazimierz Odnowiciel 95 Kazimierz Wielki 19, 84, 88, 90, 92, 112 Kepler Jan 83 Klarneröwna Zofia 138 Kleczewski Stanislaw 120 Klonowic Sebastian Fabian 22, 33, 35, 37,
39, 41, 42, 43, 44, 45, 47, 48, 51, 95, 96, 97 Klopstock Friedrich Gottlieb 112 Kmita Jan Achacy 35, 36, 39 Kniaznin Franciszek Dionizy 34, 36, 41,
51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 63, 119, 124 Kochanowski Jan 9, 17, 23, 26, 27, 31, 32,
34, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 59, 61, 62, 63, 109, 112, 115, 124, 125, 127, 134
Kochanowski Piotr 38 Kochowski Wespazjan 80 Kojalowicz Wojciech Wijuk 75, 80 Kolumb Krzysztof 126 Konarski Stanislaw 85, 86 Kopczynski Onufry 121, 122 Kopernik Mikolaj 83, 126 Korbut Gabriel 139 Korpala Jözef 6, 130, 139 Korsak Rajmund 39, 54 Kosicki Ludwik 81
147
Kossakowski J a n Nepomucen 8 Kossakowsk i Jözef 52 K o w n a c k i Hipol i t 75, 31 Kras ick i Ignacy 22, 23, 24, 33, 34, 37, 38,
39, 40, 41, 43, 45, 51, 52, 53, 54, 55, 56, ' 57, 58, 63, 79, 96, 97, 99, 102, 109, 110,
113, 116, 124, 125, 126, 127, 134 Kras in sk i J a n 78 K r a s i n s k i Z y g m u n t 129 K r a s z e w s k i Jözef Ignacy 6, 130 K r a u s h a r A leksande r 130—1 K r o m e r Marc in 70, 75, 78, 79 Krzyck i Andrze j 33, 45 K r z y z a n o w s k i Ju l i an 5, 64, 134
La Chape l le Klaud iusz Emanue l Lhui l l i e r 52, 111
Lafon ta ine Jan 56, 107 L a h a r p e J a n Franciszek 14, 24. 32, 50, 57,
r07, 110, 111 L a Rochefoucauld Franc i szek 109 La Suze H e n r y k a de 127 Le lewel J o a c h i m 24, 27, 30, 32, 75, 76, 36 Lengn ich Gottfried 75 Leszek Bialy 23 L i n d e Samue l Bogumil 118 Lip insk i Jözef 25, 33, 51, 57, 124, 126 Livius 70, 74, 102, 105 Locke J a n 99 Lubien ieck i S tan i s l aw 78 L u b o m i r s k i Mikolaj 35, 39, 42, 48 L u b o m i r s k i S tan i s l aw Herak l iu sz 9, 81,
127 L u d w i k XIV 99, 106, 107, 111, 116 L u d w i k Wegierski 90, 93 L u k a n 105 L u k i a n z Samosa t 99, 105 L u t e r Marc in 50 L w o w c z y k Lukasz 65, 66, 69, 72
Lempick i Z y g m u n t 138 L^czycanin Sebas t i an 34, 59, 60 Lub iehsk i S tan i s l aw 31, 75, 79 L u c k i A leksande r 6, 130
Maciej z Miechowa 75, 77 Maciejowski Samuel 65, 66, 67, 69, 71 Macphe r son J a k u b (Pieäni Osjana) 23, 33,
55, 57, 58, 97, 98, 100, 115, 116, 124, 127 Maksymi l i an I I cesarz 32 Maksymi l i an arcyks iqz? aus t r i ack i 32 Marc in z Olkusza S ta rszy 82 Marc in Po lak 31, 75, 76, 77
M a r r e n e - M o r z k o w s k a Waler ia 5 Maryck i Szymon 82, 93 Melchior z Moscisk 65, 66, 69, 72 Metody sw. 120 Miaskowsk i K a c p e r 26, 35, 37, 39, 41,
43—4, 44, 49, 51, 56, 64 Micha l z Wroc lawia 83 Mickiewicz A d a m 73 Mieroszewski J a c e k 30, 32, 81 Mikulsk i T a d e u s z 8 Mil ton J a n 115 Modrzewsk i Andrze j Frycz 16, 25, 65, 6G,
67, 68, 69, 70, 71, 72, 81, 82, 91, 94, 96, 135 Molier 61, 106 Molski Marc in 25, 54 Mon ta igne Micha l 50, 106, 110 Montesqu ieu Ka ro l 57, 108 Montuc la J a n Stefan 83 Morolski J a n Domin ik 35, 39, 40 Mostowski Tadeusz 31, 34, 35 Muczkowski Jözef 19 Myszkowsk i A l e k s a n d e r 73 Myszkowski P i o t r 73
Naruszewicz A d a m 25, 33, 34, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 52, 53, 55, 56, 57, 59, 60, 61, 63, 86, 124, 127
N e u g e b a u e r Sa lomon 74 Niemcewicz J u l i a n U r s y n 42, 57, 122, 124,
127 Nowodworsk i W a w r z y n i e c K o r w i n 45,
82—3
Ocieski J a n 67 Oloff Ef ra im 27 Opal insk i Krzysztof 21, 26, 34, 37, 39, 41,
42, 44, 46, 47, 48, 50, 51, 63—4, 87, 92, 123, 134
Opal insk i L u k a s z 45 Opitz Marc in 112 Orzechowski S t a n i s l a w 21, 23, 25, 27, 29,
30, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71. 72, 73, 75, 78, 79, 94, 135
Osihski Alojzy 34, 71, 72, 86, 122 Osinski L u d w i k 30, 34, 40, 133 Osjan, zob. M a c p h e r s o n J a k u b Ossol inski J e r z y 65, 66, 67, 69, 70 Ossol inski Jözef M a k s y m i l i a n 8, 27, 29,
30, 32, 67, 69, 70, 72, 75, 76, 77, 79, 81, 95, 131, 135
Ost rogski Wasyl 68 Os t ro rög J a n 81, 82 Ovidius 45, 127
148
Paprocki Bartosz 35, 47 Pasek Jan Chryzostom 58 Petrarka Franciszek 99, 113, 114, 115, 126 Petrycy Jan Innocenty 23, 74, 75, 78, 79 P^cherski Cezary 6, 131, 134, 135, 138 Piasecki Pawel 75, 78, 79, 93, 96, 97 Pigon Stanislaw 5, 130, 131, 133 Piotr sw. 95 Piaton 99, 100 Plenkiewicz Roman 5 Plinius (Mlodszy) 70 Plutarch 70, 105 Pope Aleksander 115 Potocki Stanislaw Kostka 23, 24, 32, 34,
51, 52, 57, 71, 97, 110, 124 Prazmowski Adam 27 Przybylski Jacek 37
Racine Jan 107, 115 Radziwillowa Franciszka Urszula 37, 58,
60, 61 Radziwillöwna Barbara 78 Rakowiecki Ignacy Benedykt 31, 32, 105,
118, 119, 120, 122 Rapin Rene 83 Raynald (Rinaldi) Odorico 77 Regnier Mathurin 127 Rej Mikolaj 22, 27, 35, 36, 37, 38, 39, 41,
43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 63, 94, 115, 117, 123, 134
Reklewski Wincenty 25, 36, 39, 40, 54, 55, 57, 62, 64, 102, 126, 134
Ronsard Piotr 50, 109, 110, 125 Rousseau Jan Jakub 29, 99, 108 Ruczowa z Brodzinskich Karolina (cörka
Kazimierza) 6 Rudawski Wawrzyniec Jan 74, 80 Rudnicki Dominik 44, 48 Rybihski Jan 26, 35, 43, 45, 46, 48, 50,
64, 94 Rzewuski Waclaw 34, 60, 94
Sagittarius Kasper 77 Saint Lambert Jan Franciszek 56, 111 Sanguszko Dymitr 68 Sapieha Aleksander 82 Sarbiewski Maciej Kazimierz 23, 33, 44,
46, 48, 50, 51, 52, 126 Sarnicki Stanislaw 78, 79 Schiller Fryderyk 29, 35, 56,104, 112. 113,
126 Schlegel August Wilhelm 28, 31, 35, 61,
98, 107, 113
Schlegel Fryderyk 13, 18, 28, 29, 33, 57, 98, 113, 114, 115, 118, 119, 128
Schlözer August Ludwik 80, 113, 119, 120 Scott Walter 115, 116 Seneka 105 Shakespeare William 50, 61, 99, 107, 113,
115, 116," 117, 126 Sismondi Jan Karol Leonard 12, 13, 28,
31, 98, 114, 116, 117, 128, 133 Skarga Piotr 31, 52, 66, 67, 68, 69, 70, 71,
72, 73, 80, 94, 135 Skimborowicz Hipolit 139 Skorski Jan 21, 36, 37, 44, 52, 79 Sobieski Jakub 36, 58 Solignac Piotr Jözef 77 Solikowski Jan Dymitr 65, 66, 72, 78 Soltykowicz Jözef 23, 27, 29, 32, 33, 75,
79, 83, 86 Stae-Holstein Anna Luiza Herminia 12,
14, 18, 29, 128 Stanislaw sw. 95 Stanislaw August Poniatowski 14, 20, 44,
51, 53, 60, 61, 85, 127, 131, 139 Stanislaw Leszczynski 81, 83 Starowolski Szymon 27, 32, 80 Staszic Stanislaw 29 Stryjkowski Matys 21, 43, 78, 79 Suetonius 79 Surowiecki Wawrzyniec 30, 118, 120 Szaniawski Franciszek Ksawery 30, 72, 81 Szarzynski Mikolaj SQP 19 Szczygielski Stanislaw 86, 97 Szotarski Julian 139 Szymanowski Jözef 23, 32, 34, 41, 53, 55,
57, 58, 110, 124 Szymonowic Szymon 23, 25, 33, 34, 35,
37, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 51, 59, 62, 92, 102, 124
Smiglecki Marcin 82, 83 Sniadecki Jan 69, 71
Tacitus 74, 79, 102, 105 Tarnowski Jan 67, 71, 73 Tarnowski Stanislaw 63 Tasso Torquato 113, 114, 115, ,126 Teokryt 102, 105 Theophylaktos Simokattes 31, 88, 119 Thomson Jakub 56 TibuUus 45 Tieck Ludwik 126 Tomaszewski Dyzma Boncza 9, 34, 52,
54, 55
149
Tomicki P io t r 65, 81, 82 T rembeck i S t an i s l aw 26, 34, 37, 38, 41,
52, 53, 54, 55, 56, 58, 69, 84, 87, 110, 123, 124
T r e t e r Tomasz 78 T w a r d o w s k i Samue l 21, 23, 24, 26, 36, 37,
38, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 51, 56, 64, 102, 105, 116
Vega Carpio Lopa Fel iks de 61 Vergi l ius 99, 102, 105, 107, 112, 115 Vi l lemain Abel Franc i szek 13, 106, 133 Vol ta i re 29, 31, 32, 52, 54, 56, 99, 108, 109,
110 Voss J a n H e n r y k 112
Wach le r L u d w i k 132 Wapowsk i B e r n a t 75, 78, 79 Warszewick i Krzysztof 65, 66, 69, 94 Was iu tynsk i L e o n a r d 130, 139 WQgierski Andrze j 78 W^gierski Ka j e t an 16, 31, 34, 37, 39, 52,
53, 54, 55, 56, 94, 110, 127 Wierzbowsk i Teodor 130, 138 Wincenty Kad lubek 7.5, 76, 77, 84—5
W i n c k e l m a n n J a n Joach im 101 Wiszniewski Micha l 128 Witelo 82, 83 Wladys i aw IV 79 Wladys i aw Lok ie tek 19 Wlynski Z y g m u n t A leksande r 67, 72, 73 Wojciech z B r u d z e w a 83 Woronicz J a n P a w e l 51, 54, 69, 79, 126,
127
Young E d w a r d 115
Zablocki F ranc i szek 36, 37, 43, 59, 60, 61, 63, 64, 115, 123
Zaluski A n d r z e j Chryzos tom 74, 75, 80 Zalusk i Jözef J^drze j 27 Zamojsk i A n d r z e j 29, 81 Zawadzk i Kaz imie rz 80 Zawicki J a n 24, 35, 44 Zgorzelski Czes law 130 Zimorowice Jözef Bar t lomie j i Szymon
23, 34, 35, 37, 39, 41, 42, 44, 45, 49, 51, 62, 124
Zubowsk i K s a w e r y 52 Z y g m u n t A u g u s t 78, 79 Z y g m u n t S t a r y 19, 66, 67, 69, 71
SPIS RZECZY
Uwagi wst^pne 5 I. Droga do syntezy historii literatury polskiej 8
II. Koncepcja literatury i jej historii; ogölna ocena polskiej literatury . 11 IXI. Zakres 5 kompozycja wykladöw historii literatury polskiej 18 IV. Literatura przedmiotu i sposöb jej wykorzystania 27 V. Analiza sposobu opracowania poszczegölnych dzialöw kursu historii litera
tury polskiej 33 a) Poezja 33 b) Wymowa . . . 64 c) Historycy 73 d) Pisarze polityczni 80 e) Uczeni 82 f) Tio hi.storyczno-kulturalne polskie 83 g) Tlo kulturalne europejskie 97 h) Sprawy slowianskie 117 i) jQzyk polaki . 121
VI. Drobniejsze prace historycznoliterackie BrodziAskiego 124 Uwagi koiieowe 128 Przypisy 130 Streszczenie franeuskic 140 Streszczenie rosyjskie 142 Przypis.y 130 Streszczenie franeuskic 140 Streszczenie rosyjskie 142 Incleks nazwisk 145
P O L S K A A K A D E M I A N A U K
ODDZIAL W KRAKOWIE
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I T E R A C K I E J Nr 4
TOMASZ WEISS
FRYDERYK NIETZSCHE W PISMIENNICTWIE POLSKIM
LAT 1890-1914
WROCLAW - KRAKOW ZARtAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMll NAUK
1961
S P I S T R E S C I
Rozdzial l. Chronologiczne ramy rozprawy. Gel rozprawy. . . . . . . 5 Rozdzial 11. Popularyzatorzy mysli Nietzsehego w Polsce 8 Rozdzial III. Przeciwnicy Nietzsehego w Polsce 22 Rozdzial IV. Stanislaw Przybyszewski jako interpretator Nietzsehego. Estetyka
Nietzsehego i polski modernizm ' . . 34 Rozdzial V.
1. Zwolennicy i entuzjasci Nietzsehego w Polsce 48 2. Waclaw Berent 5g 3. Stanislaw PieAkowski 66 4. Stanislaw Brzozowski 71
Rozdzial VI. ZakoAczenie 80 Bibliografia wzmianek, artykulöw i prac ksi^zkowych 0 Nietzschem, ktöre uka-
zaly si^ w Polsce w latach 1890—1914. Uklad chronologiczny 87 Bibliografia wykorzystanych polskich prac o Pryderyku Nietzschem, ktöre uka-
zaly si? po roku 1914 93 > indeks nazwisk do Bibliografii wzmianek, artykulöw i prac o Nietzschem, ktöre
ukazaly si? w Polsce w latach 1890-1914 94 Bibliografia tlumaczen utworöw i dziel Fr. Nietzsehego w Polsce w latach
1890—1914. Uklad chronologiczny 95 Indeks nazwisk tlumaczy utworöw i dziel Fr. Nietzsehego w Polsce w latach
1890-1914 97 Wykaz zrödel wykorzystanych przy opracowaniu bibliografii recepcji Pr. Nietz
sehego w Polsce w latach 1890-1914 97 Alfabetyczny wykaz czasopism literaekich przejz'zanych i wykorzystanych przy
opracowywaniu bibliografii gg Bibliografia obcoj^zycznych dziel i artykulöw o Fr, Nietzschem wykorzystanych
w rozprawie. Uklad alfabetyczny . 99
P O L S K A A K A D E M I A N A U K O D D Z I A L W K R A K O W I E
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I T E R A C K I E J Numer 5
EMIL BIEDRZYCKI
MIKOLAJ BALCESCU RUMUNSKI PISARZ I REWOLUCJONISTA
KRAKOW 1961
6*7
S P I S T R E S C I Str
I. Wst?p 5 II. Sytuaeja spoleczno-polityczna Ks i^ tw Naddunajskich w epoce Mikolaja
Bälcescu 13
III. Bälcescu jako pisarz 16
IV. Bälcescu jako historyk i socjolog 21
V. Ekonomiczne poglqdy Bälcescu 28
VI. Bälcescu jako patriota i rewolucjonista 32
Mikolaj Bälcescu: Piesn o RumiinU (tlum. Emil Biedrzycki) 43
Uwagi tlumacza 61
Streszczemie rosyjskie 65
Streszczenie francuskie 66
P O L S K A A K A D E M I A N A U K . ODDZIAL W KRAKOWIE
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I T E E A C K I E J
Nr 6
MIECZYSLAW PISZCZKOWSKI
ZAGADNIENIA WIEJSKIE W LITERATURZE
POLSKIEGO OSWIECENIA
CzQäc pierwsza
K R A K O W 1 9 6 0
I N D E K S
Aleksande r Wielki 91 Anon im Wie lkopolan in 117 Arche t t i 131 Ariosto 110 Arno ld 26 Arystofanes 93 Augus t I I 2 Augus tyn .sw. 4
Backvis 107, 161 Bacu la rd 56 de Baif 13 Baka 7, 18 Ba ranowsk i B. 181 Bars 22 Bartoszewiez K. 3 Beaumarcha i s 153 Bednar sk i S. 38 Beren t 146 Bernack i 30, 31,
96, 151, 172 Bernouil l i 89 Bielscy 138 Bielski A. 135
Bielski M. 2, 3, 50, 104, 117 Bien ia rzöwna 8, 9 Biester 23 Bi l la rden de Sauv igny 73 Boguslawski 42, 163, 164, 165 Bohomolec Fr . 3, 18, 22, 26, 31-
32, 43, 48, 62, 70, 91,
-48, 52 56, 70, 71, 75, 87, 117, 119, 120, 121, 123, 126, 127, 128, 145, 150, 164, lU.'i, 166, 172, 173, 176, 179, 185, 186
Boileau 117, 139 Boleslaw C h r o b r y 51 Boleslaw K r z y w o u s t y 28 Borowy W. 90, 102, 117, 133, 138 Braniccy 77 Bran icka E. 140
Bran ick i J . K. 14 Brochocki 62 Brodzinski A. 190 Brodz insk i K. 109, 122, 128, 153, 163, 187,
190 Bron iewsk i W. 49 -Bröse l löwna 141 Bruchna l sk i 74 B r ü c k n e r 4, 26 Brzos towski 179, 180, 183 B u l h a k 101 B u l h a r y n 53
Cazin 84 C h a t e a u b r i a n d 140 Chmie lowski P. 135, 151 Chodzko I. 85, 98, 100 Chojecki E. 101 Chopin Mikolaj 98 Chrep towiez J. L. 179, 180, 183 Chryzos tom (sw. J a n Zlotousty) 4 Chrzanowsk i I. 3, 31, 52, 54, 72, 107 Cieciszowski 169 Ciehscy 138 Ciolek G. 103 Cornei l le 139 Czar toryscy 14, 22, 26, 27, 86, 109, 110,
135, 147, 149, 161, 164, 185, 186, 188 Cza r to ryska I. 69, 94, 135, 154, 157, 172 Cza r to ryska M. (ks. Wi r t ember ska ) 149,
151, 189 Czar to rysk i A. K. 21, 22, 23, 39, 05: ß7,
135, 136, 148, 154
Dange l 23 Daszkiowicz 136 Defoe 20 D e k e r t 22 Deli l lc 108, 114, 157 D e m b o w s k i E. 76
200
Deshoulieres 59, 124 Dihm' 22 Diderot 37 Dluski T. 25 Dmochowski Fr. K. 74, 75, 154 Dobrowolski T. 78 rjorat 56 Drogoszewski 170 Drozdowski J. 48 Druzbacka 7, 10—15, 19, 46, 69, 70,
189 Dufour 127 Duhczewski 38 Duonelaitis 14 Dürr-Durski 29, 187 Dygasihski 66 Dynowska 6 Dzieduszycki J. S. 7 Dzierzkowski 54 Dziulinski 1
Ejsymont 59 Enniusz 79 Erzepki 165 Estreicher K. 114, 119 Estreicher St. 18
Favart Ch. S. 110, 150, 151 Favart M. J, 151 Feldman Jözef 90 Fenelon 20 Fielding 21, 92 Fontenelle 124 Fonwizin 21, 42, 53 Fournier 89 Francic M. 8 Fredro Aleksander 92, 98, 145, 146, Fryczyftski 15 Fryderyk August, kröl saski 89 Fryderyk II 72
Gajek 158 Galle L. 42 Garczynski St. 25, 33 Gautier 12 Gawalkiewicz 73 Gawdzicki 59 Gawinski 50, 70, 127 Gessner 61, 65, 69, 124, 147 Gierowski 1, 2
Gliiiska 164, 173, 189 Godebski C. 122 Gogol 49 Goldoni 37 Goldsmith 110 Golihski 72, 99 Gomulicki J. W. 110, 116 Gorzenska 180 Gostomski A. 76, 80, 94, 186, 187
103, Görski K. M. 135, 138, 139, 141 Grabowski I. 25 Grabowski T. 77 Grabski St. 24 Grabski Wl. 88 Graciotti 77 Gresset 148 Greuze 94 Gribojedow 42, 53 Grochowski St; 50, 86 Groll 21, 69, 127, 148, 151 Gubrynowicz 26 Gucwa 170 Guillemin 51
Haugwitz 89 Haur 76 Hauteroche 20, 168 Henryk V, cesarz 28 Herod 52 Herodot 52 Hirzel 77 Hopensztand 92 Horacy 10, 26, 59, 60, 61 Hulewicz 7 Husarzewski 44, 91, 119
167 Inglot St. 24, 25, 44, 125, 173, 179, 187
Jablonowska A. 25, 81, 84, 99, 125 Jablonowski J. A. 16 Jablonowski J. St. 8 Jan III 40, 78, 105 Jankowski WI. 152, 158 Jaraczewska 128 Jasinski Jakub 118 Jaworski Fr. 141 Jendrysik 153 Jezierski Fr. S. 89, 188 Jez (Milkowski) 123, 128, 187 Jurkowski 3 Juwenalis 137
201
Kaczkowski 123, 190 Kaleta 26, 102, 108, 180, 181 Kalnassy 102 Kamienski M. 43, 165 Kamihski J. N. 48, 123, 186, 187 Kamihski L. 110 Karamzin 21 Karol Gustaw, kröl szwedzki 105 Karp M. Fr. 25 Karpihski 48, 61, 128, 131-147, 176, 186,
187, 188 Karpowicz M. 25 Kato Starszy 84 Kazimierz Wielki 83, 91, 104, 125, 172 Kitowicz 8 Klimaszewski H. 110 Klimowicz 64, 72, 95 Kleiner 68, 74, 82, 94 Klonowicz (Acernus) 66, 176 Kiuk 77 Kniaznin 22, 40, 46, 47, 48, 59, 94, 96,
109, 113, 114, 118, 147—164, 165, 186, 187, 188
Koblanski 59 Kochanowski J. 13, 76, 79, 83, 99, 100,
136, 147, 148, 162 Kochowski 136 Kolberg 148, 157, 160 Kolbuszewski K. 64, 107 Konarski 9, 10, 31, 70 Kondratowicz (Syrokomla) 66, 176 Konopnicka 190 Koncza 59 Koö^taj 7, 9, 10, 25, 172, 189 Kopernik 38 Korczewski 120 Korzeniowski J. 54, 101, 147, 154, 187, 188 Kossakowski A. 59 Kossakowski Jözef 90, 96, 97, 122, 189 Kossowski S. 115 Kot St. 74, 93, 117 Kott J. 35, 44, 108, 110, 175, 179 Koziebrodzcy 138 Kozmian K. 89, 170 Krajewski M. D. 90, 122, 189 Krasiccy 138, 139 Krasicka B. 79 Krasicki I. 22, 30, 31, 35, 38, 44, 48, 51,
68, 70—106, 112, 119, 121, 122, 123, 156, 168, 170, 185, 186, 189
Krasinski Z. 113 Kraszewski 18, 66, 100, 120, 123, 142, 154,
156, 187, 190 Krzyzanowski J. 72, 106, 113 Kubacki 133 Kula W. 3 Kurdybacha 131 Kurpiel 102 Kurzeniecki 25
La Fontaine 108, 122 Lenartowicz 190 Leprince de Beaumont 56 Lesage 20 Lessing 37 Leszczynska M. 14 Leszczynski 9, 10, 25, 31, 35, 70, 86, 125 Lesnodorski B. 24 Lesnodorski Z. 23 Lipski 8 Liske 23, 89 Locher 120 Loredano 1, 6, 68 Loti 12 Lubomirska U. 14, 103 Ludwik XIV 20 Lukreejusz 4 Lubomirski J. 14 Lubomirski St. H. 3
Lempicka J. 98 Lempicki St. 72 Lozihski W. 188 Lubkowski 184
Makulski Fr. 87 Malczewski A. 160 Malinowski L. 35 Malachowski St. 142, 171, 184 Marek ks. (karmelita) 109 Marivaux 20 Maruchowicz 1 Matuszewicz 54 Mehling 173 Menander 41 Metastasio 133, 150 Mickiewicz A. 14, 56, 69, 78, 82, 98, 100,
114, 118, 122, 133, 150, 189, 190 Mier 112 Mierzejewski 62
202
Mikulski T. 40, 72, 73, 102, 140, 147, 173 Milob^dzki 78 Minasowicz J. E. 32, 127 Mirabeau 124 Mitzier 22, 127 Modrzewski (Frycz) 50 Moniuszko 142 Montbrun 42 Molier 15, 35, 41 Montesquieu 6 Morawski Fr. 78, 147 Mornet 56 Morsztyn H. 93 Morsztyn Z. 79, 187, 188 Mostowski 114, 165
Nagurczewski 127 Naruszewicz 6, 22, 38, 39, 47, 48, 52, 59,
61—70, 87, 108, 109, 117, 119, 121, 122, 124, 127, 168, 185, 189
Narzymski 39 Niec 11 Niemcewicz 22, 23, 26, 53, 55, 78, 85, 110,
118, 122, 126, 128, 146, 189 Norblin 54, 74, 116, 164 Nowak-Dluzewski 10
Ogihska A. 140 Ogrodzki 62, 91 Ok^cki 131, 169, 170 Olechowski 169 Olizarowski A. A. 74 Opalinski K. 5, 48, 50, 65 Opalek K. 45, 124 Orkan 92 Orzeszkowa 18, 120, 188 Osinski L. 122 Osjan (Macpherson) 74, 150 Owidiusz 4, 65, 135
Paisiello 151 Patrix 64 Pawlikowski Jözef 25, 182 Pawlowiczowa 40 Petrarka 140 Piasecki 135 Pigoh 75, 76, 120 Piotrowski Gracjan 38, 40, 48—56, 66, 70,
86, 96, 119, 120, 121, 122 Piramowicz 22
Piszczkowski 2, 12, 29, 31, 32, 46, 66, 68. 108, 114, 119, 123, 150, 185
Platt 62 Plaut 35, 173 Plutarch 84 Pol 98 Pollak R. 3, 8 Pon^towskl 76, 94 Poniatowski Michal 26 Poniatowski Stanislaw, kasztelan kra-
kowski 8, 9, 110 Poniatowski Stanislaw, podskarbi litew-
ski 43, 44, 51, 83, 91, 125, 179, 183 Ponihski Antoni 4 Popiel Pawel 91 Poplawski A. 25, 43, 86 Potoccy 103, 114, 132, 189 Potocki Jözef 132 Potocki Stanislaw Kostka 89, 122 Potocki W. 2, 3, 5, 6, 7, 28, 29, 92, 166,
167 Pöljanowski 172 Procop 89 Przybylski J. 163 Przylecki 7 Puffendorf 105 Puszkin 32, 53, 67, 82, 122 Puzynina Fr. 141
Quesnay 30
Racine 139 Radiszczew 21 Radziwill Karol 48 Radziwill Maciej 15, 48, 156, 164, 172, 176,
189 Radziwillowa H. 111, 174 Radziwillowa M. 140 Radziwillowa U. 7, 15 Radziwillowie 103, 188 Rej 2, 3, 5, 10, 35, 50, 76, 92, 134, 147, 166 Reklewski 163, 190 Rembowski 9 Reptowski 168, 169 Richardson 37, 127 Rinaldo da Capua 151 Rodziewiczöwna 18, 120 Romagnesi 166 Rostkowska 108 Rousseau 20, 23, 33, 45, 56, 73, 83, 135, 148
203
Rulikowski 48, 156, 172 Rzewuski H, 85, 98 Rzewuski J. 16 Rzewuski S. 140 Rzewuski W. 7, 16, 120
Safo 149 Sanguszkowie 135 Sarbiewski 62 Scott Walter 82, 140 Seklucjan 76 Seneka 31 Seredyhski 50 Sienkiewicz H. 82, 92, 128, 187 Sinko Zofia 72, 121 Sinko Tadeusz 4, 15, 137 Skalkowski A. 44, 131 Skarbek Fr. 53, 98, 146 Skarga 7, 18 Skarszewski 131 Skop 7, 15 Skrzetuski W. 25 Skwarczyhski Z. 90 Slota 116 Slowacki J. 82, 92, 98, 100, 188, 190 Smolehski Wl. 38, 80, 128, 131 Sobol 140 Stanislaw August 22, 26, 42, 48, 64, 84,
91, 102, 105, 107, 108, 113, 119, 131, 172, 174, 178, 185
Stanislaw ze Szczodrkowic (Morawicki?) 132, 133
Stahczyk 55 Starowolski 16 Starzewski A. 79 Starzewski M. 79 Staszyc 6, 22, 25, 68, 84, 89, 142, 170 Stefanowska 56 Stender-Petersen 33, 120 Stephanie G. 126, 127 Sterne 127, 138 Szczotka 23 Szekspir 161 Szostowicz 59 Szyjkowski 147 Szymanowski J. 59, 113, 154, 158, 164—165,
188 Szymanski St. 48, 87, 126, 127, 128, 130,
145, 150, 156, 172, 176, 186, 187 Szymonowicz (Simonides) 127, 146, 149,
156, 163, 171, 173, 177
Swi^torzecki 59 Switkowski 25
Taine 12 ' Tanska-Hoffmanowa K. 85 Teognis 167 Terencjusz 41, 71 Thomas M. 56, 64 Thomson J. 13, 14 Tomkowicz 91 Trembecki St. 13, 14, 22, 44, 87, 95, 103,
107—114, 119, 121, 122, 124, 128, 132, 149, 161, 165, 170, 174, 179, 185, 187, 189
Treogate L. 56 Treter 33 Turgieniew 67, 122 Turnowie 180 Turowski 66, 142 Turska H. 69 Twardowski Kasper 70 Tyszyhski P. 164, 174—178, 189
Vauban 20 de Vega 145
Watteau 164 Wawrzyniec de Medici 104 Wqsik 4 Wegner J. 111 Wergili 61, 114, 124, 127 Weyssenhoff Jözef (redaktor „Gazety
Narodowej i Obeej") 128 Weyssenhoff Jözef (powieäciopisarz) 12,
18, 89, 101, 1*20, 157 WQgierscy 119 W^gierski T. K. 6, 114—119, 122, 186 Wieloglowski W. 187 Wierzbicka-Michalska 181 Wilczewscy 119 Wilczewski J. L. 119 Wilkonski 54 Windakiewicz 13, 172 Wojciechowski K. 51, 54, 55, 90, 102 Wolski Wl. 142 Wolter 20, 110, 115, 135 Woloszynski 72, 90, 99 Woronicz 14, 90, 164, 168—172, 188, 189 Wybicki 25, 35, 43, 44, 45, 48, 86, 110,
124—126, 131, 142, 164, 173, 176, 177, 178—185, 189
Wyka 167
i'
204
Young 127 , Zankowska 136 Zawadzki W. 153
Zablocki 6, 20, 21, 38, 39, 59, 64, 93, 97, Zbylitowski A. 11, 101, 185 114, 117, 146, 147, 150, 164, 165—168, Zimorowicz S. 127 170, 186, 188 Ziomek 22
Zaleski J. B. 160 Zaluski A. St. 9 Zeromski 101 Zaluski J. A. 39, 40 Zamoyski A. 25, 43, 48, 90, 99, 125, 126,
131, 132, 170, 180, 183, 185
TRESC
W s t ^ p V —VI
Rozdzial I U schylku doby staropolskiej 1. Poczgtkowg dziesi^cioloeia XVIII w. do r. 1733. Rolikty sta-
ropolszczyzny: Anoniimowa satyra Malpa-czlowiek. Samodzielne wstawki anomma tlumacza Dianei J. F. Larsdana . . . . 1 — 7
2. Relikty staropolszczyzny i zapowiedzi Oswiecenia (1733 —1763). — Pami^tnikarstwo i publicystyka. — Zmieniony aspekt wsi polskiej w twörczosci E. Druzbackiej. — Komedie U. Radzi-willowej. Podhorecensia J. K. Skopa. Dziwak W. Rzewuskiego. N^dznym ku kmieciom J. Baiki. — Zagadnienie wsi w litera-turach zachodniioeuropejskich XVIII w 7—^21
.Rozdzial II Literatura „stanislawowska" 1. Uwagi o sytuacji spoleezno-politycznej w poczestkach doby
Oswiecenia. — Publicystyka; ,,Monitor" Czartoryskich. — ,,Monitor" Bohomolca 22 — 31
2. Komedie Bohomolca 31 — 48 3. Satyry G. Piotrowskiego 48 — 56 4. „Zabawy Przyjemne i Pozyleczne" . . . 56 — 81 5. Poezja Naruszewicza 61—70 6. Twörczosc Krasickiego . . '. 70 —106 7. Poezja Trembeckiego 107 — 114 8. Poezja Wegierskicgo . 114—119
Wnioski 119 — 123
Rozdzial III Senlymentalizm 1. Sentym^entalizm polski i jego zwiazek z WSJEJ chlopskj). Publi
cystyka: Listy patriotyczne Wybiokiogo 124--126 2. Poczqtki literatury sentymentalncj. — Przerdbka z G. Steph.i-
niego Zbieg z milosci ku rodzxcom. —• S. Szymariskiego Zosfca albo Wiejskie zaloty 126 — 131
3. Twörczosc Karpinskiego . . 131 _ 147 4. Liryki i wodewilc Kniaznina 147 — 164 5. Piosenki J. Szymanowskiego. — Liryki i koniodic Zuitalo-ckiego.
—• Poezja sielsika Worooicza. — Agiitka M. Rudziwilla. — Szczorse T. Glinskiej. — Pte.sni polityczno-morulne X. P. Ty-szynsikiego. — Utwory literackic WybLokiogo 164 — 185 Wniosiki 185 — 190
Streszczenia 191—197 ^"'^«ks 199 — 204
O L S K A A K A D E M I A N A U K
O D D Z I A t W K R A K O W I E •••'^•i:^A Lnüi^i^]
. O M I S J A H I S T O R Y C Z N O L I T E R J^^^A
" P R A C E M O N O G R A F I C Z N E '. N) , | l "l f f l n
MARIA STRZALKOWA
ADAM KLEWANSKI ^9/.^s (1763 — 1843) ^^^^^
P A N S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A U K O W E
P O L S K A A K A D E M I A N A .U,i»/Pocnv ODDZIAt W KBAKOWIE COLUMBIA üMlV^SITY
PRACE KOMISJI HISTORYCZNOLITERACKIEJ LIBRARY
Numer 8 NlAY2519ßl
., . ... -
JOZEFA KOWALSKA
HEINE A FRANCJA OKRES PRZEDPARYSKI 1797 — 1831
I ' A J ^ S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A Ü K Ö W E
S P I S T R E S C I
Wst^p , . . . 5
I. Syn Rewolucji T
II, Sieiiooa piesh 16
III. Lata uniwersyteckie w Bonn i Getyndze 29
IV. W Berlinie , . , , 42
V. Od negacji do afirmacji zycia 65
VI. Vive la Fr.ance! Quamd meme! 83
Bibliografia ' 97
Streszczenie rosyjsikie 103
Streszczenie franouskie 106
-U-ULUiviöW UN'IVEKSIT LISKARY
^UL 2 5 1963 P O L S K A A K A D E M I A N A U K
O D D Z I A L W K R A K O W I E
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I - P f i R A C K U E J Numer 9
MIECZYSLAW PISZCZKOWSKI
ZAGADNIENIA WIEJSKIE W LITERATURZE
POLSKIEGO OSWIECENIA
Cz§i§c druga
3 6 4 "^ 1 9 6 4
WROCLAW - WARSZAWA — KRAKOW ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLlSrSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMll NAUK
^' TRESC
i r W s t ^ p • I ^Itazdaial I: Uiiteiratura agitacyjina u schyllou BzeozypoapoJiiitej
1. Sprawa reform wloscianskich w polityce Sejmu Czteroletniego . . . 1 2. Zaigadinienia wißjgfeie w pisinnach glöwinych publiicyistöw. Koll^taia, J. Pa-
wliikowafciego, Staszyca 3 3. Pofwiesci i pamflety F. S. Jeaieinskiego 12 4. Satyra apoleczmoHpoMtyczna. — Utwory scaniozme Niiemcewicza . . . 23 5. Poezja J. Jasihskiego. — Czasy Targowicy oraz Insurekcji Kosciuszkow-
skiej. — Krakowiacy i görale W. Doguislawiskiego 32 6. Uinarodiowiona sielaonika. J. Przybylskiiego: Wyzynek na Piaskach przy
Krakowie 40
;dzia} II: PomoBbiorofwa fazia polsfciego Oswiecenia
1. Liiteraitura dwunaistalecia beizpanstwowego (1795—1807). J. Drozdowsfci: Wdziqcznosc dla pana, czyli Wesele wiejskie. — W. Boguslawski: Spaz-my modne. — L. Osin&kd: Dziedzic i poddani. — D. Bonaza TocnasizeTV-siki: Rolnictwo. — J. U, Näamcewioz: Pulawy. — Krajobraiz Pulaw w I piesni Swiqtyni SybilU J. Worüiniaza. — C. Gadebaki: Listy o wsi. — J. Lipinski: Rotmistrz Görecki 43
2. Literatura czasöw Ksi^stwa Warszawskiego i Krölestwa Kongresowego. ZwffiOit do ludu 1 do folkloru. Boeiaje Andnaejia Brodairiskiego i W. Re-klewskiego. — Niiektöre wozasne uitwoiry Kaz;imieirza Bnodzinski&go. — J. U. Nfetocewicz: Filizanka; Dwaj panow'ie Sieciechowie; Pan Nowina, czyli Dom pocziowy. — Twöroaosfi K. Kofmiana. — Maria z Czartoryskich Wirtemberska: Malwina; Powiesci wiejskie. — I. Czartoryska: F^el-grzym w Dobromilu. — Stanislaw Potocki: Swistek Krytyczny; Podröz do Ciemnogrodu. — M. B.: Eleonora, czyli Stalosc uwienczona. — N"ie-ktöre motywy wiejsikie w ,yoipeirach" L. A. Dmuszeiwskieigo 59
3. Twöiroziosc K. Brodiziniskiego. Zaporwiiedizi (nowych itandencjii poetyokich 83 *• Powiesci K. Tanskiej-Hofmanowej. — F. Skarbek: Pan Starosta. —
E. Jaraczewska: Pierwsza mlodosc, pierwsze uczucia 103
zial IM: P.QTOzbdorowa faiza ipolsikiego Oswtiecenia ( oi g daLszy)
!• Oäwiecenie na LJitwiie. OzasapiSraiermictwo: „'Dziemnik Wdlehski"; „Ty-godiniiik Wilehski"; „Wiiadomosai Bruikowe". — Felieitany J. Sn'iadeokie-Eo. — Bajikd A. Goreckiego Ml
2. Oswiecenie w Galicji. UtW'Ory sceniiozine K. Majetranowsikiiego. — Tw6r-- czosc A. Fredry przed r. 1830 121
176
tJwagi 'koAoowe 1 wnioeiki
1. Oswiecenie palsikne Jia tie europejisikim ^,.. 2. Aspekty filoiaafliozinie literatury o wsi poiskiej ,._ • 3. Niiektöre eleimeinty realiaimu ^-..•. 4. Traidycja i nowatomstwo w daiedzinie motywöw i W^tköw literaekich . . iKg
Indeks . ' ,g^ Streszczenie w j^zyku rosyjskim • • • • • • • • . . . 167 Streszczenie w JQzyku francuskim . 1 7 1
OOLVMBiA ÜNimsiVf
P O L S K A A K A D E M I A BKElA^^ ,,K^ OODZIAL W KRAKOWIE
PRACE KOMISJI HISTORYCZNOLITERACKIEJ Numer 10
STANISLAW SIEROTWINSKI
MARYLA WOLSKA I S R O D O W I S K O , 2YCIE, TWÖRCZOI^Ö //
/•'7/
3 6 4 y<C IQ64
WROCLAW — WARSZAWA — KRAKOW ZAKLAD NARODOWY IHIENIA OSSOLIl^SKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMll NAUK
S P I S T R E S C I
str.s
WstQp
Rozdzial I. iiyciorys poetki (Fakty, srodowisiko, stosiinki z ludzrai) . . . 81
Rozdzial II. Tw6rczos6. Poetycki swiat M. Wolskiej 1. Uwagi ogolne 56j 2. Debiut i twörczosc w latach 1893—1900 Sgl 3. Rozwöj twörczosci w okresie 1901—1913 81i 4. Dorobek literacki lat ostatnich 1914—1930 1221
Zakonczenle 147J
Nota dokuraentacyjna . . . • . . . isgj
Bibliografia (informacje wst^pne) . . . 1 6 6 ? 1. Alfabetyczny wykaz wydawnictw, w ktörych znajdaj^ si? utwory
iVI. Wolskiej . 16| 2. Spis utworöw opublikowanych w poszczegölnych latach . . . 1 6 8 3. Alfabetyczny skorowidz tytulöw 18| 4. Bibliografia przedmiotowa Igl 5. Ikonografia ; . 181
Skorowidz nazwisk 191
Streszczenie rosyjskie 19|
Streszczenie francusikie . 1 9 ^
Portret Maryli Wolskiej wedlug rysunku Leli Pawlikowskiej z listopada 1929 r. pos.2
COLUMBIA UNIVERSITV LIBRARY
A K A D E M I A N i | rE :^ i f i 9g4 P O L S K A ODDZIAL W KRAKOWIE
KOMISJA HISTORYCZNOLITERACKA Numer 11
OLGA DOBIJANKA
GOTTFRIED KELLER UND GOETHE
13 64 1 06 4
WROCLAW — WARSZAWA — KRAKOW ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLINSKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMll NAUK
INHALT
Einleitung 5 Goethe und die deutsche Schweiz 6 Goethe im Leben Gottfried Kellerä 12 Goethe in den Werken Gottfried Kellers 22
Gottfried Kellers Verhältnis zu Goethe 3.'i
Auf Goethes Spuren Das künstlerische con amore 44
Natur 52 Farbe und Licht 61
Auf eigenen Wegen
Musik 66
Bürgertum 76 Politik 8C
Schlusäbetrachtungen 9' Anmerkungen 104 Bibliographie 111
Streszczenie (Zusammenfassung in polnischer Sprache) 114
PesiOMS (Zusammenfassung in rassischer Sprache) 117
P O L S K A A K A D E M I A N A U K ODDZIAl:. W KRAKOWIE
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I T E R A C K I E J Numer 12
WACLAW KUBACKI '• :>-'C-
TWÖRCZOSC FELIKSA BERNATOWICZA
1364 1964
WROCLAW — WARSZAWA — KRAKOW WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMll NAUK ZAKiAD NARODOWY IMIENIA OSSOLlNSKICH
SPIS T R E S C I
Str.
Slowo wst^pne 5
Twörczosc Feliksa Bernatowicza . , . . ; 7
Aneks
Nota edytorska . 9 ^ F. Bernatowicz: Powödi 9.S
Indeks nazwisk 131
Streszczenie rosyjskie .• 134
Streszczenie francuskie 137
''V i. • | l > O L S K A A K A D E M I A N A U K^-
O D D Z I A t W K R A K O W I E ^ ^ '^ ^ 1955
P R A C E K O M I S J I H I S T O R Y C Z N O L I T E R A C K I E J Numer 13
JULIAN MASLANKA \
ZORIAN DOLEGA CHODAKOWSKI
WROCLAW — WARSZAWA — KRAKOW ZAKLAD NARODOWY IMIENIA OSSOLlNSKICH
WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMll NAUK
SPIS TRESCI
str. Slowo wstQpne 5 Poprzednicy Chodakowskiego
Badania ludoznawcze w latach 1800—1818 6 Polskie badania slowianoznawcze przed rokiem 1818 15
Zwrot ku przeszlosci i pieini gminnej Przeglqd badan nad Chodakowskim 21 Wyst^pienie Chodakowskiego 26 Rodowöd dzialalnoäci i pogl^döw naukowych Chodakowskiego . . . 32 Odkrycie folkloru . . 51 Badania nad przeszloseiq Siowian 64
Chodakowski i jego idee w polskim piSmiennictwie romatycznym Uwagi ogölne 88 Zorian jako bohater literacki 92 Ksztaltowanie sig idei ludowoSci i narodowoici w polskim piimiennictwie
doby romantyzmu 98 Sladami Chodakowskiego 119
Bibliografia Prace i korespondencja Chodakowskiego 143
R^kopisy . . . 143 Druki 145
Literatura o Chodakowskim 148 Skorowidz nazwisk 150
PesioMe 156
Resume 158