Download - A Gran Guerra (1914-1918)
![Page 1: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/1.jpg)
A GRAN GUERRA1914-1918
![Page 2: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/2.jpg)
OS FACTORES EXPLICATIVOS:A Europa da paz armada (1890-1914)
● Dende 1890, a tensión entre as grandes potencias europeas non deixou de agravarse por diversas razóns.
● Aínda que se mantivo a paz entre elas ata 1914, todas semellaban prepararse para a guerra (paz armada).
![Page 3: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/3.jpg)
As rivalidades económicas
● A raíz da 2ª Revolución Industrial, o auxe das novas potencias industriais (EE.UU., Alemaña) cuestionaba a vella hexemonía británica.
● A competencia na procura de mercados e áreas de influxo económico enrareceu as relacións entre as grandes potencias.
● A industria pesada e, dentro dela, as empresas armamentísticas acrecentaron o seu papel económico e político.
![Page 4: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/4.jpg)
Os cambios na política exterior alemana: a Weltpolitik
● O novo kaiser alemán Guillerme II (1890-1918) pretendeu convertir a Alemania en potencia mundial. Para isto cumpría:➢ Construír dunha gran
forza naval que rivalizase coa británica.
➢ Procurar a ampliación do imperio colonial alemán.
● Estas pretensións provocaron os receos das restantes potencias, sobre todo do Reino Unido. O novo capitán (Guillerme II) despide
ao vello temonel (Bismarck). Caricatura de 1890
![Page 5: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/5.jpg)
A exaltación nacionalista.
● A exaltación dos discursos nacionalistas expansionistas (revanchismo francés, panxermanismo, paneslavismo, irredentismo italiano) contribuiu a incrementar a desconfianza e a agresividade entre as potencias europeas.
● As tendencias centrífugas das minorías nacionais nos imperios ruso e austro-húngaro acrecentáronse.
● O nacionalismo iugoslavo, alentado dende Serbia, convertiuse nunha grave ameaza para o Imperio austro-húngaro.
Cartel propagandistico francés reivindicando Alsacia e Lorena.
A composición étnico-cultural
do Imperio austro-
húngaro en 1914
![Page 6: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/6.jpg)
As crises prebélicas
A comezos do século XX, unha serie de conflitos puxeron de manifesto a confrontación de intereses entre as grandes potencias, sobre todo en dúas áreas:● Marrocos, onde Alemaña,
pretendeu impoñerse a Francia e Gran Bretaña (crises de 1905 e 1911).
● Os Balcáns, onde o debilitamento do Imperio otomano alentou as pretensións dos Imperios austro-húngaro e ruso e dos pequenos Estados balcánicos (Serbia, Grecia, Bulgaria, Romanía e Montenegro) provocando a crise de Bosnia (1908) e as guerras bálcánicas (1912, 1913)
Guillerme II en
Tánxer (1905)
Cambios territoriais nos Balcáns 1911-14)
![Page 7: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/7.jpg)
A carreira de armamentos
● A tensión entre as grandes potencias promoveu o crecemento dos armamentos navais e terrestres, un incremento dos efectivos, a posta a punto dos plans de guerra e, polo tanto, un aumento do gasto militar.
● A competición armamentística agravou a tensión internacional.
O acoirazado británico Dreadnought
Movementos de forzas previstos nos plans Schlieffen (alemán) e XVII (francés)
![Page 8: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/8.jpg)
A formación de dous bloques de potencias enfrontados
● A Tripla Alianza, asinada en 1882 por Alemaña, Austria-Hungría e Italia e renovada posteriormente.
● O Triplo Acordo, suscrito por Francia, Rusia e Gran Bretaña en 1907.
Caricatura alemana sobre o Triplo Acordo
![Page 9: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/9.jpg)
O motivo ocasional: o asasinato de Saraxevo.
● 28 de xuño: o herdeiro do trono austro-húngaro, o arquiduque Francisco-Fernando e a súa muller son asasinados en Saraxevo por Gavrilo Prinzip, un estudante serbo-bosnio membro da organización nacionalista Man Negra, con vínculos co exército e o servizo secreto serbio.
● 28 de xullo: ultimato de Austria-Hungría a Serbia. Resposta negativa do goberno serbio.
● 30 de xullo: Austria-Hungría declara a guerra a Serbia. Rusia decreta a mobilización xeral.
● 1 de agosto: Alemaña declara a guerra a Rusia para apoiar a Austria. Francia decreta a mobilización seral.
● 3 de agosto: Alemaña declara a guerra a Francia.
● 4 de agosto: as tropas alemanas invaden a neutral Bélxica. Gran Bretaña declara a guerra a Alemaña.
O arquiduque Francisco Fernando
Gavrilo Prinzip e os seus camaradas
![Page 10: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/10.jpg)
A GRAN GUERRA:as dimensións do conflito
![Page 11: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/11.jpg)
Duración e evolución:A guerra de movementos (1914)
● Segundo as previsións do Plan Schlieffen, os exércitos alemáns atacan Francia a través de Bélxica e avanzan cara París.
● A reacción francesa permite deter o ataque xermano sobre o río Marne (milagre do Marne, setembro de 1914).
● A ofensiva rusa sobre Prusia oriental foi detida polas tropas alemanas.
● Os austrohúngaros fracasan en Serbia e retroceden fronte aos rusos.
![Page 12: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/12.jpg)
Duración e evolución:a guerra de posicións (1915-1917)
● Dende finais de 1914, as frontes de combate (nomedamente a occidental) quedan estabilizadas.
● As tropas buscan protección cavando trincheiras, artelladas nun sistema cada vez máis complexo: aramiados, niños de ametralladoras, fortificacións, bunkers…
● As tácticas de combate adaptáronse á nova realidade: bombardeos sistemáticos de artillería, ataques frontais de infantería…
● Resultado: avances moi limitados a costa de enormes perdas (Batallas de Verdún, Somme, Caporetto).
● Novos países incorpóranse ao conflito tanto do bando aliado (Italia, Romanía, Grecia) como do das potencias centrais (Imperio otomano, Bulgaria)
![Page 13: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/13.jpg)
Duración e evolución:1917, o ano decisivo
● As penalidades da guerra provocan unha crise interna en moitos dos países belixerantes: protestas, folgas, motíns militares...
● Revolucións rusas. Os goberno bolxevique, formado en outubro de 1917, asina un armisticio (decembro) e logo a paz con Alemaña (Tratado de Brest-Litovsk, marzo de 1918).
● Os incidentes derivados da extensión da guerra submariña alemana aos buques de países neutrais, provocarán a entrada de EE.UU. na guerra (abril de 1917).
Soldados bolxeviques asaltando o Pazo de Inverno
Nenas francesas ollan a chegada das tropasnorteamericanas
![Page 14: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/14.jpg)
Duración e evolución:a fin da guerra (1918)
● Tras o fracaso das ofensivas alemanas de comezos de 1918, teñen lugar contraofensivas aliadas en tódolas frontes de combate (Francia, Italia, Balcáns e Oriente Medio).
● Crise interna do Imperio austrohúngaro.
● Peticións sucesivas de armisticio polas potencias centrais: Imperio otomano, Bulgaria, Austria-Hungría..
● Situación prerrevolucionaria en Alemaña.
● Abdicación do kaiser Guillerme II (8-XI-1918) e sinatura do armisticio na fronte occidental (Compiègne, 11-XI-1918). Fin das hostilidades.
Ofensiva británica na fronte occidental
Armisticio de Compiègne
![Page 15: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/15.jpg)
A extensión xeográfica
● Guerra europea
● Guerra mundial
![Page 16: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/16.jpg)
Armas e tácticas
● A Gran Guerra significou a aplicación de numerosos avances armamentísticos derivados da 2ª revolución industrial.
● Empregáronse novas armas (ametralladora, gases tóxicos, tanque, avión, submariño), outras cobraron nova importancia (artillería pesada, granadas de man) e outras perderon todo valor (caballería).
● Cambios tácticos: fin da clásica guerra de movementos e triunfo da guerra de posicións.
● Incompetencia dos mandos militares para manexar as posibilidades do novo armamento e rachar coa moral guerra de trincheiras.
![Page 17: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/17.jpg)
Unha guerra total
● A duración e intensidade do conflito esixiron a mobilización de tódolos recursos materiais e humanos dos países belixerantes.
● Medrou o intervencionismo estatal: reconversión da produción industrial para uso bélico, organización dos transportes, racionamento dos produtos básicos...
● Aumentaron espectacularmente o gasto, o endebedamento público, a inflación...
● Para debilitar a a resistencia do inimigo recorreuse á sabotaxe, os bombardeos, o bloqueo naval (aliados sobre as potencias centrais), a guerra submariña (Alemaña sobre Gran Bretaña e Francia)…
● A propaganda procurou mobilizar e comprementer á retagarda co esforzo de guerra.
![Page 18: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/18.jpg)
A ORGANIZACIÓN DA PAZ
![Page 19: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/19.jpg)
A Conferencia de París (1919-1920)
● Asistiron delegacións dos 32 países vencedores.
● Os catro grandes tomaron as decisións fundamentais:– V.E.Orlando (Italia).– Ll. George (Gran Bretaña).– G. Clemenceau (Francia).– W. Wilson (EE.UU.)
● Os Estados derrotados foron completamente marxinados das negociacións e os seus delegados sometidos, sobre todo no caso dos alemáns, a un tratamento humillante.
● Fronte ás conciliadoras propostas de Wilson (os 14 puntos) impuxéronse as duras demandas dos aliados europeos, sobre todo as de Francia.
![Page 20: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/20.jpg)
Os tratados de paz
Na Conferencia de París asináronse cinco Tratados de paz, un por cada un dos Estados derrotados:● Versalles (1920), con
Alemaña.● Saint-Germain (1920),● Trianon (1921), con
Hungría.● Neuilly (1920), con
Bulgaria.● Sèvres (1921), co
Imperio otomano.
![Page 21: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/21.jpg)
O Tratado de Versalles (1920)● Cláusula moral: declárase a
responsabilidade alemana na guerra.● Cláusulas económicas: impóñeselle o
pago dunhas fortes reparacións de guerra.
● Cláusulas políticas:– Pacto da Sociedade de Nacións.– Prohibición da unión con Austria.
● Cláusulas militares:– Redución do exército (100.000 homes)
e o seu armamento, entrega da mariña de guerra, supresión da aviación.
– Ocupación e desmilitarización de Renania.
● Clausulas territoriais:– Perda das colonias.– Entrega de territorios a Francia (Alsacia
e Lorena), Bélxica (Eupen e Malmedy), Polonia (Posnania, o corredor de Dantzig), Dinamarca (parte de Schleswig).
![Page 22: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/22.jpg)
AS CONSECUENCIAS DO CONFLITO
![Page 23: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/23.jpg)
Consecuencias demográficas
● Máis de 9 millóns de mortos causados directamente polo enfrontamento armado.
● Un número de mortos moi superior foi provocado polas penalidades e enfermidades derivadas do conflito. Sigularmente importante foi a a gripe española de 1918 (20.000.000 mortos).
● Uns 6 millóns de eivados.
![Page 24: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/24.jpg)
Consecuencias económicas.
● Destrucións materiais (vivendas, fábricas, minas, infraestruturas), especialmente graves nas zonas de batalla (E de Francia, N. De Italia, Balcáns, Polonia...)
● Déficit, endebedamento público e inflación.
● Débedas entre os aliados e reparacións de guerra impostas aos vencidos.
● Europa perde peso económico a nivel mundial en prol de EE.UU., convertida na primeira potencia económica mundial, Xapón e outros.
![Page 25: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/25.jpg)
Consecuencias sociais
● Incremento das desigualdades sociais entre a minoría beneficiada pola guerra (industriais, banqueiros, terratenentes...) e unha maioría empobrecida pola inflación (campesiños, obreiros, clases medias...)
● Agudización da conflitividade social que se traduce nunha situación prerrevolucionaria nalgúns países (Alemaña, Austria, Hungría, Italia...)
● Incorporación das mulleres ao mercado de traballo facilitada pola mobilización dos varóns.
Revolta espartaquista en Alemaña
Muller ferroviaria en Gran Bretaña
![Page 26: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/26.jpg)
Consecuencias territoriais
● Tranformación radical do mapa político europeo:– Desaparición e/ou
desintegración dos vellos Imperios derrotados (Alemaña, Rusia, Austria-Hungría, Turquía)
– Redefinición das fronteiras entre os Estados por causa dos tratados de paz.
– Fundación de novos Estados: Finlandia, Lituania, Letonia, Estonia, Polonia, Austria, Hungría, Checoslovaquia, Iugoslavia.
● Reparto das colonias ultramariñas alemanas e os dominios otomanos entre os vencedores baixo a fórmula de mandatos da Sociedade de Nacións.
![Page 27: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/27.jpg)
Consecuencias políticas
● Avance efémero da democracia política en Europa.– Instauración de réximes
republicanos.– Ampliación dos dereitos civís
e políticos e recoñecemento de novos dereitos sociais.
– Xeralización do sufraxio universal. Recoñecemento do voto feminino en numerosos países.
● Crecemento dos partidos obreiros, campesiños e católicos. Xurdimento de novos forzas políticas: comunistas, ultranacionalistas (protofascistas).
● Aparición dun modelo político, social e económico alternativo ao liberalismo: o socialismo soviético (Rusia)
![Page 28: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/28.jpg)
A Sociedade de Nacións
● Proposta de W. Wilson (14 puntos).● Pacto da Sociedade de Nacións,
incluido nos tratados de paz.● Organización supranacional que
pretende:– Garantir a paz e a seguridade
colectivas.– Fomentar a cooperación internacional.– Vixiar o cumprimento dos tratados de
paz.– Promover a resolución dos conflitos
por medio da arbitraxe evitando recorrer á guerra.
● Estrutura institucional: – Asemblea, órgano deliberatorio
formado por tódolos Estados membros.
– Consello, órgano decisorio, integrado polas potencias vencedoras.
– Outros: Corte Internacional de Xustiza, Org. Internacional do Traballo...
● Problemas:– A desición de E.UU. De non
ingresar.– A marxinación dos vencidos.– As diverxencias entre os
vencedores, sobre todo entre Francia e Reino Unido.
![Page 29: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/29.jpg)
ALGÚNS PERSONAXES
![Page 30: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/30.jpg)
Bando aliado
H.Poincaré G.Clemenceau Xeneral Foch Xeneral Petain Víctor Manuel III B.Mussolini
Lord Asquith D.Ll.George Xeneral D.Haig W.Wilson Nicolas II
![Page 31: A Gran Guerra (1914-1918)](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052311/559f3d4b1a28ab8b748b45e1/html5/thumbnails/31.jpg)
Bando central
Guillerme II Mariscal Hindenburg
Abdul Hamid II Xeneral M.Kemal
Hitler e os seuscompañeros de unidade
Francisco Xosé II