การพั�ฒนาตั�วแบบปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม
Key Success Factors Participative Co-op Education Development Model
วั�นชาติ� นภาศรี� *ธวั�ชช�ย แสนชมภ� **
ส�รี�รี�ติน� เลิ�ศม�มงคลิช�ย ***
บทค�ดย�อการีวั�จั�ยครี��งน�� ม�วั�ติถุ�ปรีะสงค�เพื่ !อส#ารีวัจัข้%อม�ลิปรีะเม�นสถุานภาพื่
ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องน�กศ(กษา สถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ เพื่ !อศ(กษาองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัมแลิะเพื่ !อน#าเสนอติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม เป3นวั�ธ�การีวั�จั�ยแบบผู้สมผู้สานรีะหวั1างการีวั�จั�ยเช�งปรี�มาณก�บการีวั�จั�ยเช�งค�ณภาพื่ โดยใช%เครี !องม อในการีเก0บรีวับรีวัมข้%อม�ลิที่�!ม�รี�ปแบบวั�ธ�การีอย1างหลิากหลิาย สามารีถุน#าเสนอผู้ลิการีศ(กษา
ตั�วแบบ “ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม” ด�งน�� 1. การีสน�บสน�นข้องผู้�% บรี�หารีรี ะด�บส�ง (Top Management
Support) 2. การีม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในพื่�นธก�จัสหก�จัศ(กษา (Co-
op Mission) 3. ก า รี จั� ด โ ค รี ง ส รี% า ง ง า น รี ะ บ บ & ก ลิ ไ ก (Organization Management) 4. การีจั�ดการีควัามรี� %สหก� จัศ(กษา (Co–op Knowledge Management) 5. การีจั�ดที่#าแผู้นกลิย�ที่ธ�/ค�1ม อการีปฏิ�บ�ติ�งาน (Co-op Schedule/Strategy Plan)
6. กา รี ส รี%า งกา รี ยอม รี�บ เ ห0น ค�ณ ค1 า แ ลิ ะป รี ะ โยช น� รี1วั ม ก� น
1
(Stakeholder Acceptance) 7. การีปรี(กษาหารี อ การี ให%ค#าแนะน#า การีน�เที่ศ (Consultation) 8. การีติ�ดติ1อส !อสารี การีปรีะสานงาน (Communication) 9. การีจั�ดการีที่รี�พื่ยากรี (Resource Management) 10. เครี อข้1ายควัามรี1วัมม อ (Net
Working) 11. การีแก%ไข้ป2ญหา แลิะอ�ปสรีรีคที่�!เหน อควัามคาดหมาย (Troubleshooting) แลิะ 12. การีติ�ดติามปรีะเม�นผู้ลิ แลิะการีรี�บรี� %ข้%อม�ลิป8อนกลิ�บ (Monitoring Evaluation & Feedback)
ค#าส#าค�ญ : สหก�จัศ(กษา การีบรี�หารีแบบม�ส1วันรี1วัม องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
AbstractThe purpose of this research is to study
competency, complement, condition, attribute, achievement indicator of creating the participative co - op education to success development, and introduction the participative co - op education to success development model study. This research is to mixed methodology between quantitative research and qualitative research for the participative co - op education to success development model. The research had been operated completely in proceeding which introduced “12 key success factors participative co - op education model” with the interpretation as follows : 1. Top Management Support 2. Co-op Mission 3. Organization Management 4. Knowledge Management 5. Co-op Schedule/Strategy Plan 6. Stakeholder Acceptance 7. Consultation 8. Communication 9. Resource Management 10. Net Working 11. Troubleshooting and 12. Monitoring Evaluation & Feedback
2
Keywords : Co - op Education, Participative Management, Corporate* ผู้"#อ�านวยการสำ�าน�กงานบ�ณฑิ�ตัศึ�กษา Email :
[email protected],[email protected]** ผู้"# ช่� ว ย อ ธิ� ก า ร บ ด� ฝ่* า ย สำ า ธิ า ร ณ" ปั โ ภ ค E–mail : [email protected] *** น�กว�ช่าการอ�สำระ
ความเปั.นมาและความสำ�าค�ญของปั ญหา สหก�จัศ(กษา(Cooperative Education)เป3นการีศ(กษาที่�!
ด#าเน�นการีรี1วัมก�นรีะหวั1างสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ เป3นรีะบบการีศ(กษาที่�!เน%นปรีะสบการีณ�ที่�!ได%รี�บจัากการีปฏิ�บ�ติ�งานจัรี�งในองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ หรี อการีจั�ดการีศ(กษาเช�งบ�รีณาการีก�บการีที่#างาน สหก�จัศ(กษาช1วัยให%บ�ณฑิ�ติสามารีถุเรี�ยนรี� %แลิะพื่�ฒนาที่�กษะที่�!ย(ดหลิ�กที่ฤษฎี�การีเรี�ยนรี� %ที่�!เน%นปรีะสบการีณ�ก�บที่ฤษฎี�การีเรี�ยนรี� %ที่�!เน%นสภาพื่จัรี�ง จัาก รีายงานการีปรีะเม�นผู้ลิส�มฤที่ธ�<ข้องโครีงการีสหก�จัศ(กษาน#ารี1อง ส#าน�กงานคณะกรีรีมการีการีอ�ดมศ(กษา พื่บวั1า องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติได%ปรีะโยชน�จัากโครีงการีสหก�จัศ(กษา แลิะเก�ดควัามรี1วัมม อที่างวั�ชาการี ผู้ลิส�มฤที่ธ�<ที่�!ส#าค�ญ ค อ บ�ณฑิ�ติที่�!ผู้1านหลิ�กส�ติรีสหก�จัศ(กษาม�ศ�กยภาพื่มากกวั1าหลิ�กส�ติรีการีฝึ>กงาน จั(งม�นโยบายที่�!จัะส1งเสรี�มสน�บสน�นการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาอย1างติ1อเน !องแลิะย�!งย น โดยจัะใช%กลิไกการีบ�รีณาการีควัามรี1วัมม อรีะหวั1างสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา สมาคมสหก�จัศ(กษาไที่ย เครี อข้1ายเพื่ !อการีพื่�ฒนาอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
มหาวั�ที่ยาลิ�ยเนช�!น ในฐานะสมาช�กเครี อข้1ายสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน ติรีะหน�กในควัามส#าค�ญข้องการีพื่�ฒนาค�ณภาพื่บ�ณฑิ�ติ แลิะเช !อม�!นวั1าสหก�จัศ(กษาจัะช1วัยให%บ�ณฑิ�ติสามารีถุเรี�ยนรี� %แลิะพื่�ฒนาที่�กษะเพื่ !อเป3นบ�ณฑิ�ติค�ณภาพื่อ�นพื่(งปรีะสงค� จั(งได%ด#าเน�นการีจั�ด
3
หลิ�กส�ติรีสหก�จัศ(กษาติามโครีงการีน#ารี1องมาติ��งแติ1ป@การีศ(กษา 2548
– 49 อย1างติ1อเน !อง กรีะที่�!งป2จัจั�บ�น มหาวั�ที่ยาลิ�ยพื่บวั1า การีม�ส1วันรี1วัมข้องผู้�%ที่�!ม�ส1วันได%ส1วันเส�ยก�บการีผู้ลิ�ติบ�ณฑิ�ติค�ณภาพื่ที่�!อาศ�ยกลิไกแลิะมาติรีการีข้อง สหก�จัศ(กษา ย�งม�ป2ญหา อ�ปสรีรีค แลิะเง !อนไข้ควัาม“ ”ส#าเรี0จัข้องที่�กภาคส1วันที่�!เก�!ยวัข้%อง ซึ่(!งย�งไม1สามารีถุครีอบคลิ�มที่�กม�ติ�ติามเป8าหมายข้องหลิ�กส�ติรี ได%แก1 ม�ติ�น�กศ(กษา ม�ติ�มหาวั�ที่ยาลิ�ย แลิะม�ติ�องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ด�งน��น การีบรี�หารีรีะบบสหก�จัศ(กษาจั(งย�งคงข้าดควัามติ1อเน !องแลิะย�!งย น คณะผู้�%วั�จั�ยพื่�จัารีณาเห0นวั1า การีพื่�ฒนารีะบบสหก�จัศ(กษาจัะเก�ดการีพื่�ฒนาได%อย1างติ1อเน !อง แลิะย�!งย น จั(งติ%องที่#าการีศ(กษาวั�จั�ยเพื่ !อแสวังหาองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ ติ�วัช��วั�ด แลิะป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษา เร23องการพั�ฒนา“ ตั�วแบบปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม” ที่�!ครีอบคลิ�มที่��ง 3 ม�ติ� กลิ1าวัค อ “win win
win” ซึ่(!งผู้ลิลิ�พื่ธ�ส�ดที่%ายข้องติ�วัแบบที่�!ที่#าการีศ(กษา เพื่ !อน#าไปก#าหนดเป3นกรีอบวั�ธ�ปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด�สหก�จัศ(กษา แลิะเพื่ !อส1งเสรี�มสน�บสน�นให%เก�ดควัามติ1อเน !อง แลิะควัามย�!งย นข้อง สหก�จัศ(กษาไที่ย ในอนาคติ“ ”
ว�ตัถุ5ปัระสำงค6การว�จ�ย1. เพื่ !อส#ารีวัจัข้%อม�ลิแลิะปรีะเม�นสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัาม
พื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา น�กศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
2. เพื่ !อศ(กษาองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม
3. เพื่ !อน#าเสนอติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม
น�ยามศึ�พัท6ท�3ใช่#ในการว�จ�ย
4
สำหก�จศึ�กษา หมายควัามวั1า การีศ(กษาที่�!ด#าเน�นการีรี1วัมก�นรีะหวั1างสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติเป3นรีะบบการีศ(กษาที่�!เน%นปรีะสบการีณ�ที่�!ได%รี�บจัากการีปฏิ�บ�ติ�งานจัรี�งในองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ หรี อการีจั�ดการีศ(กษาเช�งบ�รีณาการีก�บการีที่#างาน ที่�!ย(ดหลิ�กที่ฤษฎี�การีเรี�ยนรี� %ที่�!เน%นปรีะสบการีณ�ก�บที่ฤษฎี�การีเรี�ยนรี� %ที่�!เน%นสภาพื่จัรี�ง
องค6กรผู้"#ใช่#บ�ณฑิ�ตั หมายควัามวั1า สถุานปรีะกอบการีหรี อองค�การีธ�รีก�จั หน1วัยงานรีาชการีที่�!ม�ควัามปรีะสงค�สน�บสน�นการีเรี�ยนการีสอนรีะบบสหก�จัศ(กษา
กรอบแนวค�ดในการว�จ�ยและวรรณกรรมสำน�บสำน5นกรอบแนวค�ด
จัากการีศ(กษาที่บที่วันวัรีรีณกรีรีม แนวัค�ดที่ฤษฎี� แลิะงานวั�จั�ยที่�!ม�ควัามส�มพื่�นธ�ก�บบรี�บที่การีวั�จั�ยน#ามาก#าหนดเป3นติ�วัแปรีด%านสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องน�กศ(กษา สถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะติ�วัแปรีด%านองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะค�ณลิ�กษณะข้องป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม เพื่ !อสรี�ปหาค#าติอบ ตั�วแบบปั จจ�ยความสำ�าเร�จ“
สำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม ”
ว�ธิ�การด�าเน�นการว�จ�ยการีวั�จั�ยในครี��งน��เป3นการีวั�จั�ยแบบผู้สมผู้สาน(Mixed
Methodology) รีะหวั1างการีวั�จั�ยเช�งค�ณภาพื่ (Qualitative
Research) ก�บการีวั�จั�ยเช�งปรี�มาณ (Quantitative Research)
ด%วัยรี�ปแบบการีวั�จั�ยแบบม�ส1วันรี1วัม (Participatory Research) ที่�!ม�1งเน%นการีม�ส1วันรี1วัมข้องคณาจัารีย�ในมหาวั�ที่ยาลิ�ยเครี อข้1ายสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน ผู้�%วั�จั�ยก#าหนดติ�วัแปรีที่�!ศ(กษาเพื่ !อติอบค#าถุามการีวั�จั�ย ด�งน��
5
1. ติ�วัแปรีด%านสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องน�กศ(กษา สถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
การีก#าหนดนโยบายส1งเสรี�มสน�บสน�นการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาอย1างติ1อเน !อง แลิะ ย�!งย น ม�ผู้ลิติ1อควัามสมบ�รีณ�ที่��งค�ณภาพื่ แลิะค�ณลิ�กษณะที่�!ติรีงติามควัามติ%องการีข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
2. ติ�วัแปรีด%านองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะค�ณลิ�กษณะข้องป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม
รีะบบแลิะกลิไกการีควับค�มค�ณภาพื่ ควัามส#าค�ญในข้��นติอนข้องการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษาเป3นติ�วัแปรีที่�!จัะม�ผู้ลิติ1อการีพื่�ฒนาติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม
ก�จักรีรีมงานวั�จั�ย แบ1งออกเป3น 5 ข้��นติอน ติามกลิ�1มปรีะชากรีแลิะกลิ�1มติ�วัอย1างที่�!ก#าหนดไวั% ค อ
ข�8นตัอนท�3 1 ศ(กษาที่บที่วันวัรีรีณกรีรีม แนวัค�ด ที่ฤษฎี� เอกสารีวั�ชาการี บที่ควัาม รีายงานการีวั�จั�ยที่�!เก�!ยวัข้%องก�บห�วัข้%อการีวั�จั�ย ด�งน��
1. ศ(กษาแนวัค�ดที่ฤษฎี�พื่ �นฐานการีจั�ดสหก�จัศ(กษา ป2ญหา อ�ปสรีรีค แลิะส�มฤที่ธ��ผู้ลิข้องสหก�จัศ(กษาในปรีะเที่ศไที่ย
2. ศ(กษาที่ฤษฎี�การีบรี�หารีแบบม�ส1วันรี1วัม ที่ฤษฎี�การีวั�เครีาะห�เช�งกลิย�ที่ธ� แลิะแนวัค�ดป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัการีบรี�หารีโครีงการี
3. ศ(กษางานวั�จั�ยที่�!เก�!ยวัข้%อง ข�8นตัอนท�3 2 เก0บรีวับรีวัมข้%อม�ลิเช�งปรี�มาณ (Quantitative
Research) เพื่ !อส#ารีวัจัข้%อม�ลิแลิะปรีะเม�นสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะ ควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้อง สถุาบ�นอ�ดมศ(กษา น�กศ(กษา แลิะ องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ด%วัยเครี !องม อแบบสอบถุามติามข้%อติกลิง (TOR) ที่�!คณะกรีรีมการีส1งเสรี�มสหก�จั
6
ศ(กษาก#าหนดโดยแบ1งปรีะชากรีเป3น 3 กลิ�1ม ในการีน��ม�ผู้�%ติอบแบบสอบถุาม จั#านวันที่��งส��น 353 คน ด�งน��
1.กลิ�1มสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน 15 สถุาบ�น จั#านวัน 170 คน ปรีะกอบด%วัย รีองอธ�การีบด� คณบด� ห�วัหน%าภาค/ห�วัหน%าสาข้าวั�ชา อาจัารีย�ผู้�%น�เที่ศสหก�จัศ(กษา ผู้�%อ#านวัยการีศ�นย�หรี อส#าน�กที่�!ด�แลิสหก�จัศ(กษา เจั%าหน%าที่�!งานสหก�จัศ(กษา แลิะติ#าแหน1งอ !น ๆ
2.กลิ�1มองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!ด#า เน�นงานโครีงการีสหก�จัศ(กษา จั#านวัน 78 คน ปรีะกอบด%วัย กรีรีมการี/สมาช�กหอการีค%าจั�งหวั�ด กรีรีมการี/สมาช�กสภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ด ผู้�%บรี�หารีข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ผู้�%ด�แลิโครีงการีสหก�จัศ(กษา พื่น�กงานที่�!ปรี(กษา/ผู้�%ด�แลิน�กศ(กษา
3. กลิ�1มน�กศ(กษาที่�!เข้%ารี1วัมหลิ�กส�ติรีสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน จั#านวัน 105 คน
โดยจั#าแนกข้%อม�ลิ แลิะวั�เครีาะห�ข้%อม�ลิเช�งสถุ�ติ� ด%วัยโปรีแกรีมส#าเรี0จัรี�ป แลิะน#าผู้ลิการีวั�เครีาะห�มาอภ�ปรีายผู้ลิลิ�กษณะเป3นแบบติรีวัจัสอบรีายการี (Check List) มาติรีาส1วันปรีะเม�นค1า 5 รีะด�บ ด%วัยวั�ธ�การีแจักแจังควัามถุ�! (Frequency) แลิะหาค1ารี%อยลิะ (Percentage)
น#าเสนอรี�ปแบบติารีางปรีะกอบควัามเรี�ยง น#าผู้ลิจัากการีวั�เครีาะห�ข้%อม�ลิเช�งปรี�มาณติามวั�ธ�ข้องลิ�เค�รี�ที่ ซึ่(!งผู้�%ติอบวั1าม�ผู้ลิการีด#าเน�นงานอย�1ในรีะด�บคะแนนที่�!แสดงค1ารี%อยลิะส�งที่�!ส�ด น#ามาออกแบบเครี !องม อเช�งค�ณภาพื่ในรี�ปข้องค#าส�มภาษณ�เช�งลิ(ก
ข�8นตัอนท�3 3 เก0บรีวับรีวัมข้%อม�ลิเช�งค�ณภาพื่ (Qualitative
Research) ด%วัยวั�ธ�การีส�มภาษณ�เช�งลิ(ก (Indepth Interview) ผู้�%ให%ข้%อม�ลิส#าค�ญ (Key Informants) โดยใช%เครี !องม อแบบส�มภาษณ� ที่�!ออกแบบเค%าโครีงค#าส�มภาษณ�จัากข้%อม�ลิการีที่บที่วันวัรีรีณกรีรีม แลิะผู้ลิการีวั�เครีาะห�ข้%อม�ลิแบบสอบถุาม เพื่ !อศ(กษาองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้
7
แลิะค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม โดยแบ1งกลิ�1มปรีะชากรีเป3น 2 กลิ�1ม ติามควัามติ%องการีส#ารีวัจั ด�งน��
1.กลิ�1มสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบนโดยม�ผู้�%ให%ข้%อม�ลิค#าส�มภาษณ�ที่�!ก#าหนดเป3นปรีะชากรีติ�วัอย1างข้องสถุาบ�นเครี อข้1าย 15 แห1ง จั#านวัน 19 คน ปรีะกอบด%วัย อธ�การีบด� 3 คน รีองอธ�การีบด�/ผู้�%ช1วัยอธ�การีบด� 3 คน คณบด� 1 คน ผู้�%รี �บผู้�ดชอบสหก�จัศ(กษาในรีะด�บสถุาบ�น จั#านวัน 10 คน แลิะ ผู้�%แที่นวั�ที่ยาลิ�ยช�มชน จั#านวัน 2 คน
2.กลิ�1มองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!ด#า เน�นงานโครีงการีสหก�จัศ(กษา จั#า นวัน 5 คน ปรีะกอบด%วัย กรีรีมการี/สมาช�กหอการีค%าจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1 จั#านวัน 2 คน กรีรีมการี/สมาช�กสภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1 จั#านวัน 3 คน น#าข้%อม�ลิที่�!ได%มาจั#าแนกแลิะจั�ดหมวัดหม�1ให%เป3นรีะบบ (Typology and Taxonomy)
ข�8นตัอนท�3 4 เก0บรีวับรีวัมข้%อม�ลิเช�งค�ณภาพื่จัากการีสนที่นากลิ�1ม (Group Meeting/Focus Group Discussion) หลิ�งจัากการีส�งเครีาะห�ข้%อม�ลิแบบส�มภาษณ� ผู้�%วั�จั�ยได%ด#าเน�นการี ทดสำอบตั�วแบบ“
ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม” โดยใช%เครี !องม อการีรี�บฟั2งควัามค�ดเห0นด%วัยวั�ธ�รีะดมควัามค�ดเห0นจัากการีปรีะช�มคณะที่#างานเครี อข้1ายส1งเสรี�มการีพื่�ฒนาสหก�จัศ(กษาในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน จั#านวัน 23 คน เพื่ !อการีวั�เครีาะห� ส�งเครีาะห�ข้%อม�ลิในเช�งเน �อหา (Content Analysis) ในปรีะเด0นองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ ด�ชน�ช��วั�ดควัามส#าเรี0จั ได% “ร�างตั�วแบบองค6ปัระกอบ เง23อนไข ตั�วช่�8ว�ดความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษา ” แลิะป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม จัากน��นหาข้%อสรี�ปโดยวั�ธ�การีอ�ปน�ยได% “ร�างตั�วแบบ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม”
ข�8นตัอนท�3 5 การีติรีวัจัที่านข้%อม�ลิ (Verification) โดยผู้�%เช�!ยวัชาญที่�!ม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจั แลิะปรีะสบการีณ�การีด#าเน�นงานสหก�จั
8
ศ(กษาในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ จั#า นวัน 3 คน ปรีะกอบด%วัย ดรี.ณ�ชติ�พื่งษ� อ�ที่อง มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�รีาชมงคลิ วั�ที่ยาเข้ติธ�ญบ�รี� อาจัารีย�ส#ารีวัย เหลิ อลิ%น มหาวั�ที่ยาลิ�ยศรี�ปที่�ม แลิะค�ณวั�เช�ยรี เช�ดช�ติรีะก�ลิที่อง สภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1 ปรีะกอบด%วัยติ�วัแบบ เรี�ยกวั1า “Co – op POKS Model” แลิะ เรี�ยกวั1า “ตั�วแบบ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม” เพื่ !อน#าข้%อค�ดเห0น ด�งกลิ1าวั มาสรี�ปผู้ลิการีส�งเครีาะห�ส�ดที่%ายติรีวัจัสอบข้%อม�ลิแลิะส�!งที่�!ค%นพื่บแบบสามเส%า (Triangulation) เพื่ ! อเป3นแนวัที่างย นย�นควัามเที่�!ยงติรีง (Validity) แลิะควัามเช !อถุ อได% (Reliability)
ข้องข้%อม�ลิแลิะส�!งที่�!ค%นพื่บ
ผู้ลการว�จ�ย ผู้�%วั�จั�ยได%ด#าเน�นการีวั�จั�ยติามข้��นติอน แลิะเครี !องม อส#าหรี�บการีวั�จั�ย
จัากผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องก�บการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาเก�!ยวัก�บสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีสหก�จัศ(กษา รีวัมถุ(ง การีศ(กษาองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ ติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษา แลิะค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม ติามวั�ติถุ�ปรีะสงค�การีวั�จั�ย ด�งน��
1. ผู้ลิการีศ(กษาเช�งปรี�มาณสอบถุามหลิ�กการีเช�งนโยบายแลิะการีบรี�หารีงานเก�!ยวัก�บสถุานภาพื่ข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน พื่บวั1าม�สถุาบ�นที่�!ด#าเน�นการีจั�ดการีเรี�ยนการีสอนสหก�จัศ(กษา จั#านวัน 8
สถุาบ�น แลิะสถุาบ�นที่�!ย�งไม1ได%ด#าเน�นการี จั#านวัน 7 สถุาบ�น รีวัมที่��งส��น จั#านวัน 15 สถุาบ�น 65 หลิ�กส�ติรี น�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา จั#านวัน 1,874
คน แลิะจั#านวันองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!สน�บสน�นสหก�จัศ(กษา จั#านวัน 947
แห1ง (สถุานภาพื่ป@การีศ(กษา 2553) ยกเวั%น วั�ที่ยาลิ�ยช�มชนแพื่รี1 แลิะวั�ที่ยาลิ�ยช�มชนแม1ฮ่1องสอน ที่�!ม�หลิ�กเกณฑิ�แลิะรีะเบ�ยบปฏิ�บ�ติ�ส#าหรี�บการีบรี�หารีหลิ�กส�ติรีข้องวั�ที่ยาลิ�ยช�มชน
9
แลิะ ผู้ลิการีศ(กษาศ�กยภาพื่ ควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษาติามปรีากฎีในติารีาง ด�งน��
ติารีางที่�! 1 แสดงรีะด�บควัามพื่รี%อมการีด#าเน�นการีติามมาติรีฐานสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา
หล�กการเช่�งนโยบายและการบร�หารงาน
รีะด�บควัามค�ดเห0นไม1ได%
ด#าเน�นการี
น%อยพื่อ
สมควัรีมาก
ด#าเน�นการีมาก
ที่�!ส�ด
หมายเหติ�
1.สถุาบ�นม�นโยบายให%ด#าเน�นการีน#าสหก�จัศ(กษามาใช%ในหลิ�กส�ติรีช�ดเจัน แลิะ ที่รีาบก�นที่�!วัสถุาบ�น
-7.69
50.0026.9
215.38
2.สถุาบ�นจั�ดให%ม�องค�กรีบรี�หารีสหก�จัศ(กษารีะด�บสถุาบ�น 3.85
38.46
42.31 7.69 7.69
3.สถุาบ�นม�คณะกรีรีมการีส1งเสรี�มสหก�จัศ(กษาโดยม�องค�ปรีะกอบข้องผู้�%แที่นจัากคณะวั�ชาติ1างๆ
11.5423.08
46.1511.5
43.85
4. คณะกรีรีมการี ด�งกลิ1าวั ม�ผู้�%แที่นองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติเข้%ารี1วัมวัางแผู้นด#าเน�นการี แลิะ ติ�ดติามปรีะเม�นผู้ลิสหก�จัศ(กษา
23.0842.31
23.08 7.69 3.85
5. สถุาบ�นม�การีเติรี�ยมควัามพื่รี%อมในการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษาให%น�กศ(กษาก1อนเข้%าปฎี�บ�ติ�งานที่�!สถุานปรีะกอบการี เช1น การีปฐมน�เที่ศ
11.5423.08
15.3834.6
115.38
6. สถุาบ�นม�การีสรี%างเครี อข้1าย แลิะ สรี%างควัามส�มพื่�นธ� ก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติอย1างเป3นรีะบบ ติ1อเน !อง ม�การีจั�ดที่#าฐานข้%อม�ลิรีายช !อ แลิะ ติ#าแหน1งงาน
7.6934.61
26.9223.0
87.69
7. สถุาบ�นม�การีให%ควัามรี� %แก1อาจัารีย�น�เที่ศสหก�จัศ(กษา 19.23
38.46
26.9211.5
33.85
8. สถุาบ�นม�การีส#ารีวัจัควัามติ%องการีข้องน�กศ(กษาในการีลิงที่ะเบ�ยนสหก�จั
23.08 23.08
34.61 15.38
3.85
10
ศ(กษา9.เพื่ !อควัามเป3นรีะบบในการีจั�ดการีสหก�จัศ(กษารีะด�บคณะ ม�กลิไกการีด�แลิข้องแติ1ลิะคณะไปในที่�ศที่างเด�ยวัก�น
15.3815.38
5011.5
37.69
10.สถุาบ�นม�การีจั�ดที่#าค�1ม อการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา 15.38
11.53
38.4623.0
811.54
11.คณะ/สาข้าวั�ชา ม�การีก#าหนดอาจัารีย�ที่�!ปรี(กษาสหก�จัศ(กษาในการีติ�ดติาม ด�แลิ ติรีวัจัเย�!ยม วั�ด แลิะปรีะเม�นผู้ลิการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา
15.3823.08
11.5434.6
215.38
12. คณะ/สาข้าวั�ชา เป3นผู้�%ค�ดเลิ อกองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะม�ส1วันรี1วัมในการีพื่�จัารีณาก#าหนดลิ�กษณะงานที่างวั�ชาการีที่�!น�กศ(กษาติ%องปฏิ�บ�ติ�
15.3811.53
34.6234.6
23.85
13.คณะ/สาข้าวั�ชา ม�การีก#าหนดค�ณสมบ�ติ� แลิะด#าเน�นการีค�ดเลิ อกน�กศ(กษาที่�!จัะเข้%าปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา โดยผู้1านกลิไกผู้�%ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องที่��งรีะด�บสถุาบ�นแลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
7.6930.77
34.6223.0
83.85
14.สถุาบ�น/คณะ/สาข้าวั�ชา ม�การีจั�ดที่#าค#าอธ�บายรีายวั�ชา(Course Description) สหก�จัศ(กษา โดยก#าหนดลิ�กษณะงานที่างวั�ชาการีที่�!เหมาะสมสอดคลิ%องติามลิ�กษณะสาข้าวั�ชาที่�!น�กศ(กษาติ%องปฏิ�บ�ติ� ณ องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
7.6915.38
42.3115.3
819.23
15.สถุาบ�น/คณะ/สาข้าวั�ชา ม�การีก#าหนดการีน�เที่ศ การีด�แลิน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาเป3นภารีะงานสอน (Teaching Load) ข้องอาจัารีย�ที่�!ปรี(กษา
15.3811.54
30.7723.0
819.23
16. สถุาบ�น/คณะ/สาข้าวั�ชา ม�การีปรีะสานแผู้นควัามรี1วัมม อการีปฏิ�บ�ติ�งานก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
7.6938.46
38.4611.5
43.85
11
17.สถุาบ�น/คณะ/สาข้าวั�ชา ม�รีะบบรีองรี�บข้%อเสนอแนะจัากผู้�%ม�ส1วันเก�!ยวัข้%อง เพื่ !อน#าไปปรี�บปรี�งแลิะพื่�ฒนาหลิ�กส�ติรีสหก�จัศ(กษา
15.3815.38
53.85 3.85 11.54
18.ติ#าแหน1งงานม�จั#านวันเพื่�ยงพื่อ แลิะ ติรีงติามสาข้าวั�ชาข้องน�กศ(กษาแติ1ลิะหลิ�กส�ติรี
15.3823.08
38.4619.2
33.85
19 น�กศ(กษาที่�!ผู้1านสหก�จัศ(กษาม�การีพื่�ฒนาตินเองที่��งที่างวั�ชาการี วั�ชาช�พื่ ที่#าให%ม�วั�ฒ�ภาวัะ วั�น�ย แลิะ ควัามรี�บผู้�ดชอบที่�!ส�งข้(�น
11.5411.54
15.3846.1
515.38
20. น�กศ(กษาที่�!ผู้1านสหก�จัศ(กษาม�โอกาสได%งานที่#าส�ง 11.54
3.85
19.2357.6
97.69
ติารีางที่�! 2 แสดงรีะด�บควัามพื่รี%อมการีด#าเน�นการีติามมาติรีฐานสหก�จัศ(กษาข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ฯฑิ�ติ
หล�กการเช่�งนโยบายและการบร�หารงาน
รีะด�บควัามค�ดเห0นไม1ได%
ด#าเน�นการี
น%อยพื่อ
สมควัรีมาก
ด#าเน�นการีมาก
ที่�!ส�ด
หมายเหติ�
1.องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�นโยบายให%ด#าเน�นการีน#าสหก�จัศ(กษามาใช%ในองค�กรีอย1างช�ดเจัน
14.29 0 28.5742.8
614.29
2.องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�การีลิงนามข้%อติกลิงควัามรี1วัมม อ(MOU)ก�บสถุาบ�นอดมศ(กษาในการีรี�บน�กศ(กษาสหก�จั
14.2928.57
42.8614.2
90
3. ลิ�กษณะงานที่างวั�ชาการีที่�!พื่(งปรีะสงค� การีวั�ดปรีะเม�นผู้ลิ แลิะหลิ�กฐานปรีะกอบการีสม�ครีสหก�จัศ(กษาที่�!ก#าหนดในหลิ�กส�ติรี องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติได%รี�บที่รีาบแลิะเข้%าใจัติรีงก�บสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา
14.2928.57
28.5728.5
70
4. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติได%ก#าหนดลิ�กษณะงานส#าหรี�บน�กศ(กษาสหก�จั
14.29 0 14.29 28.57
42.86
12
ศ(กษาโดยค#าน(งถุ(งควัามติ%องการีข้ององค�การี แลิะสาข้าวั�ชาที่�!น�กศ(กษาส�งก�ด5. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติจั�ดพื่�!เลิ��ยงด�แลิน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา แลิะพื่�!เลิ��ยงได%เติรี�ยมแผู้นปฏิ�บ�ติ�งานส#าหรี�บน�กศ(กษาไวั%ลิ1วังหน%า
14.2914.29
14.2942.8
614.29
6.องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�การีเติรี�ยมควัามพื่รี%อมในการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษาให%ก�บน�กศ(กษาก1อนเข้%าปฎี�บ�ติ�งานที่�!สถุานปรีะกอบการี เช1น การีปฐมน�เที่ศ
14.29 0 28.5757.1
40
7. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติได%จั�ดสวั�สด�การีส#าหรี�บน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา เช1น เง�นเด อน เบ��ยเลิ��ยง ที่�!พื่�ก อาหารี ฯลิฯ
28.57 0 42.8614.2
914.29
8. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติได%ก#าหนดการีวั�ดแลิะการีปรีะเม�นผู้ลิการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา อย1างช�ดเจัน
028.57
042.8
628.57
9.องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�โอกาสค�ดเลิ อกบ�คลิากรีที่�!ม�ค�ณลิ�กษณะพื่(งปรีะสงค�จัากน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา เพื่ !อเป3นบ�คลิากรีข้ององค�กรี
028.57
14.2928.5
728.57
10. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�ส1วันส#าค�ญในการีช1วัยพื่�ฒนาศ�กยภาพื่บ�ณฑิ�ติอ�ดมคติ�ให%ม�ค�ณลิ�กษณะอ�นพื่(งปรีะสงค�
014.29
42.8628.5
714.29
11. น�กศ(กษาที่�!ผู้1านสหก�จัศ(กษาม�โอกาสได%งานที่#าก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ 0
14.29
14.2942.8
628.57
ติารีางที่�! 3 แสดงรีะด�บควัามพื่รี%อมการีด#าเน�นการีติามมาติรีฐานสหก�จัศ(กษาข้องน�กศ(กษา
หล�กการเช่�งนโยบายและการบร�หารงาน
รีะด�บควัามค�ดเห0นไม1ได%
ด#าเน�นน%อย พื่อ
สมควัรีมาก ด#าเน�น
การีมากไม1ม�ผู้�%ติอบ
13
การี ที่�!ส�ด1.สถุาบ�นม�การีส#ารีวัจัควัามติ%องการีข้องน�กศ(กษาในการีเข้%ารี1วัมปฏิ�บ�ติ�งานรีายวั�ชาสหก�จัศ(กษา
016.67
33.3341.6
70 8.3
2.สถุาบ�นม�การีให%ข้%อม�ลิเก�!ยวัก�บการีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษาแก1น�กศ(กษา อย1างช�ดเจัน เช1น ค#าอธ�บายรีายวั�ชาสหก� จั ศ( กษา รี าย ช ! ออง ค�กรีผู้�% ใ ช%บ�ณฑิ�ติ ติ#า แหน1งงานสหก�จัศ(กษา เป3นติ%น
033.3
41.7 16.7 0 8.3
3. คณะ/สาข้าวั�ชา/อาจัารีย�ที่�!ปรี(กษา สามารีถุให%ข้%อม�ลิเก�!ยวัก�บสหก�จัศ(กษาได%อย1างลิะเอ�ยด
2516.7
16.733.3
30 8.3
4. สถุาบ�นม�การีจั�ดอบรีมควัามรี� % ควัามเข้%าใจัเก�!ยวัก�บวั�ธ�การีปฏิ�บ�ติ�งานก1อนไปปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา
016.7
41.7 25 8.3 8.3
5. น�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาได%รี�บโอกาสในการีเรี�ยนรี� % พื่�ฒนาตินเอง แลิะเพื่�!มที่�กษะในการีปรีะกอบวั�ชาช�พื่
0 0 33.33 58.3 0 8.3
6.น�กศ(กษาสามารีถุพื่�ฒนาที่�กษะที่�!จั#าเป3นติ1อการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา เช1น คอมพื่�วัเติอรี� ภาษาติ1างปรีะเที่ศ เป3นติ%น
0 0 33.33 58.3 0 8.3
7. น�กศ(กษาม�ข้%อม�ลิเก�!ยวัก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติเพื่�ยงพื่อ เพื่ !อปรีะโยชน�ในการีติ�ดส�นใจั เช1น ข้%อม�ลิพื่ �นฐานองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ลิ�กษณะงาน ค1าติอบแที่น เป3นติ%น
8.3 8.3 33.33 41.7 0 8.3
8. น�กศ(กษาม�ควัามสามารีถุในการีปรีะย�กติ�ใช%ควัามรี� %ในสาข้าวั�ชาช�พื่ 0 0 33.33 50 8.3 8.3
9.พื่�!เลิ��ยง อาจัารีย�ที่�!ปรี(กษา อาจัารีย�น�เที่ศม�บที่บาที่ส#าค�ญติ1อควัามส#าเรี0จัในการีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษา
0 0 47.133.3
316.7 8.3
10.น�กศ(กษาที่�!ผู้1านสหก�จัศ(กษาม�โอกาสได%งานที่#าส�ง 0 0 8.3 50 33.33 8.3
14
ผู้ลิการีศ(กษาจัากข้%อเสนอแนะสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมด%วัยการีวั�เครีาะห�สภาพื่แวัดลิ%อม (SWOT Analysis) ส#าหรี�บการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา ด�งน��
จ5ดแข�ง (Strength)
1. ผู้�%บรี�หารีรีะด�บส�งข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาม�นโยบายช�ดเจัน
2. ม�การีจั�ดองค�กรีรี�บผู้�ดชอบสหก�จัศ(กษาจ5ดอ�อน (Weakness)
1.ป2ญหาเก�!ยวัก�บควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในหลิ�กการีสหก�จัศ(กษา2. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติย�งไม1ให%ควัามส#าค�ญก�บการีมอบหมาย
ให%พื่น�กงานที่#าหน%าที่�!พื่�!เลิ��ยงการีไม1ให%ค1าติอบแที่น แลิะสวั�สด�การีที่�!จั#าเป3นแก1น�กศ(กษา
โอกาสำ (Opportunity)
1.นโยบายส1งเสรี�มสน�บสน�นสหก�จัศ(กษาจัากส#าน�กงานคณะกรีรีมการีการีอ�ดมศ(กษา แลิะสมาคมสหก�จัศ(กษาไที่ย
2. แผู้นการีส1งเสรี�มสน�บสน�นจัากเครี อข้1ายเพื่ !อการีพื่�ฒนาสหก�จัศ(กษาในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน
3. นโยบายส1งเสรี�มสน�บสน�นสหก�จัศ(กษาข้องสมาคมหอการีค%าจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1 แลิะสภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1
ภาวะค5กคาม (Treat)
1.ข้าดการีเช !อมโยงในรีะด�บนโยบายส�1การีปฏิ�บ�ติ�รีะหวั1างสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา ส1วันรีาชการี ก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
2.องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติไม1เห0นปรีะโยชน�ข้องสหก�จัศ(กษา แลิะมองวั1าสหก�จัศ(กษาเป3นภารีะที่�!เพื่�!มข้(�น รีวัมที่��ง ม�ข้� �นติอนแลิะควัามย�1งยากในการีบรี�หารีจั�ดการี
15
2. การีเก0บรีวับรีวัมข้%อม�ลิวั�จั�ยเช�งค�ณภาพื่จัากการีส�มภาษณ�ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องได%ผู้ลิการีศ(กษาด%านองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาสามารีถุวั�เครีาะห� ส�งเครีาะห�เป3นติ�วัแบบ (Model) แสดงองค�ปรีะกอบ ด�งน�� เรี�ยกวั1า “Co – op POKS Model”
ภาพัท�1 แสำดงองค6ปัระกอบ Co – op POKS Model
1. นโยบายด#านสำหก�จศึ�กษา (P : Co – op Policy)
องค�ปรีะกอบส#าค�ญข้องควัามส#าเรี0จัในการีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษาติ%องเรี�!มที่�!ผู้�%ก#าหนดนโยบาย (Policy Formulation) แลิะด#าเน�นการีจั�ดที่#า
16
แผู้นกลิย�ที่ธ�การีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา วั�เครีาะห�สภาพื่แวัดลิ%อม (SWOT Analysis) ข้องสถุาบ�นเพื่ !อจั�ดที่#าแผู้นกลิย�ที่ธ�สหก�จัศ(กษาที่�!เหมาะสมก�บบรี�บที่ข้องแติ1ลิะสถุาบ�น ม�แผู้นงาน/โครีงการีรีองรี�บอย1างช�ดเจัน
เง23อนไขความสำ�าเร�จ ด�งน�� 1.1 สถุาบ�นอ�ดมศ(กษามอบหมายผู้�%บรี�หารีรีะด�บส�ง ใน
ติ#าแหน1งรีองอธ�การีบด�หรี อเที่�ยบเที่1ารี�บผู้�ดชอบจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา และองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ มอบหมายให%ผู้�%บรี�หารีรีะด�บผู้�%อ#านวัยการีฝึFายที่รี�พื่ยากรีบ�คคลิรี�บผู้�ดชอบด#าเน�นการีเก�!ยวัก�บการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษาปรีะสานงานรี1วัมก�บสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา เป3นการีแสดงถุ(งการีให%ควัามส#าค�ญแลิะพื่รี%อมที่�!จัะสน�บสน�นสหก�จัศ(กษา
1.2 สถุาบ�นอ�ดมศ(กษาแติ1งติ��งอาจัารีย�ที่�!ปรี(กษาแลิะ/หรี ออาจัารีย�น�เที่ศการีปฏิ�บ�ติ�งานข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา และองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติมอบหมายพื่น�กงานให%เป3นพื่น�กงานพื่�!เลิ��ยงแลิะ/หรี อพื่น�กงานผู้�%น�เที่ศการีปฏิ�บ�ติ�งานข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา
1.3 องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติส#ารีวัจัติ#าแหน1งงานที่�!ม�ควัามเหมาะสมส#าหรี�บน�กศ(กษา ก#าหนดค�ณสมบ�ติ�ข้องน�กศ(กษาที่�!ติรีงควัามรี� %ก�บติ#าแหน1งงาน ม�กรีะบวันการีค�ดเลิ อกน�กศ(กษา แลิะมอบภารีะงานให%น�กศ(กษาปฏิ�บ�ติ�
1.4 องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!สน�บสน�นการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา จั�ดที่#าแผู้นปฏิ�บ�ติ�การีปรีะจั#าป@ แผู้นงาน งบปรีะมาณ รีวัมถุ(ง การีศ(กษาควัามรี� % ควัามเข้%าใจัเก�!ยวัก�บปรี�ชญา หลิ�กค�ด แนวัที่างการีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษา แลิะส�ที่ธ�ปรีะโยชน�ที่างภาษ�ส#าหรี�บสถุานปรีะกอบการี
17
2. การจ�ดองค6กรบร�หารสำหก�จศึ�กษา (O : Co – op
Organization Management) จั�ดติ��งองค�กรีบรี�หารีสหก�จัศ(กษา เรี�ยกวั1า คณะกรรมการสำ�งเสำร�มสำหก�จศึ�กษา“ ” เพื่ !อส1งเสรี�มการีม�ส1วันรี1วัมส#าหรี�บการีบรี�หารีการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะองค�กรีน�กศ(กษา
เง23อนไขความสำ�าเร�จ การีจั�ดองค�กรีบรี�หารีสหก�จัศ(กษารี�ปแบบ คณะกรรมการ“
ไตัรภาค� ” ได%แก1สถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะผู้�%แที่นน�กศ(กษา/องค�กรีน�กศ(กษา เพื่ !อเป3นกลิไกการีบรี�หารีจั�ดการีสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม แลิะเพื่ !อให%การีด#าเน�นงานม�ควัามติ1อเน !อง ม�การีวัางแผู้นอย1างเป3นรีะบบข้��นติอนการีด#าเน�นงานติามแนวัปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด�
3. การจ�ดการความร"#สำหก�จศึ� กษา (K : Co – op
Knowledge Management) การีจั�ดการีควัามรี� %สหก�จัศ(กษาแลิะสรี%างควัามเข้%าใจัเก�!ยวัก�บการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาให%แก1บ�คลิากรีในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะน�กศ(กษา
ด�งน��น เง23อนไขความสำ�าเร�จ ติ%องด#าเน�นการีจั�ดการีควัามรี� %สหก�จัศ(กษา (Co – op KM) ให%ผู้�%ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในปรี�ชญา แนวัค�ดพื่ �นฐาน มาติรีฐานค�ณภาพื่การีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษา รีวัมถุ(ง การีเข้%าถุ(งแหลิ1งฐานข้%อม�ลิควัามรี� %ที่�! จั#า เป3น อาที่� กรีะบวันการี ข้��นติอนการีด#า เน�นงานสหก�จัศ(กษา จั#านวันหลิ�กส�ติรี ติ#าแหน1งงาน ค�ณสมบ�ติ�น�กศ(กษา ส�ที่ธ�ปรีะโยชน�ด%านติ1างๆ
4. การจ�ดท�าค"�ม2อการปัฏิ�บ�ตั�งานสำหก�จศึ�กษา (S : Co
– op Schedule) จั�ดที่#าค�1ม อการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา ค อ การีจั�ดการีควัามรี� %สหก�จัศ(กษา (Co – op KM) อย1างเป3นรีะบบ เพื่ !อให%ผู้�%ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องน#าไปใช%เป3นกรีอบวั�ธ�ปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด� (Good Practice)
18
ปรีะกอบด%วัย รีะบบ กลิไก ข้��นติอน วั�ธ�การีด#าเน�นงาน แลิะการีปรีะเม�นผู้ลิ ได%แก1
4.1 ปรี�ชญา แนวัค�ดสหก�จัศ(กษา กรีะบวันการีด#าเน�นงาน การีน�เที่ศการีปฏิ�บ�ติ�งาน การีติ�ดติามปรีะเม�นผู้ลิ การีรีายงานผู้ลิการีปฏิ�บ�ติ�งาน แลิะติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จั (KPI)
4.2 บที่บาที่ หน%าที่�! ควัามส�มพื่�นธ�ข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะน�กศ(กษา
ค5ณล�กษณะของตั�วช่�8ว�ดความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษา การีวั�จั�ยพื่บวั1า ป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม
สามารีถุช��วั�ดควัามส#าเรี0จัได%ด%วัยติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จั ด�งน�� (1) รี%อยลิะที่�!เพื่�!มข้(�นข้องจั#านวันน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา (2) รี%อยลิะที่�!เพื่�!มข้(�นข้องจั#านวันหลิ�กส�ติรี/สาข้าวั�ชาที่�!ด#าเน�นการี
สหก�จัศ(กษา (3) รี%อยลิะที่�!เพื่�!มข้(�นข้องจั#านวันองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!เข้%ารี1วัมสห
ก�จัศ(กษา (4) รี%อยลิะข้องการีม�งานที่#าข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาหลิ�งส#าเรี0จั
การีศ(กษา (5) รี%อยลิะข้องค�ณภาพื่น�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาติามค�ณลิ�กษณะ
บ�ณฑิ�ติอ�นพื่(งปรีะสงค� (6) รีะด�บควัามพื่(งพื่อใจัข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!ม�ติ1อผู้ลิงาน
น�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา แลิะ (7) รีะด�บควัามพื่(งพื่อใจัที่�!ม�ผู้ลิติ1อการีพื่�ฒนาค�ณภาพื่ข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา
19
3. การีเก0บรีวับรีวัมข้%อม�ลิวั�จั�ยเช�งค�ณภาพื่จัากการีสนที่นากลิ�1ม แลิะการีติรีวัจัที่านงานวั�จั�ย ได%ผู้ลิการีศ(กษาติ�วัแบบส#าหรี�บการีบรี�หารีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาโดยผู้�%วั�จั�ยน#าผู้ลิจัากการีวั�เครีาะห�ข้%อม�ลิสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ ควัามพื่รี%อม องค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัมาส�งเครีาะห�เพื่ !อเสนอติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม เรี�ยกวั1า “ตั�วแบบ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม ”
20
Co-op Mission
Organization Management
Co-op Schedule/ Strategy Plan
Knowledge
Management
Stakeholder
Acceptance
Monitoring Evaluation &
Feedback
Fe
ed
ba
ck
Top Management
Support
ภาพัท�3 2 : แสำดงตั�วแบบ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม
1. การสำน�บสำน5นของผู้"#บร�หารระด�บสำ"ง (Top
Management Support) ผู้�%บรี�หารีรีะด�บส�งข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�การีก#าหนดนโยบาย มอบหมายอ#านาจัหน%าที่�!อย1างเป3นรีะบบ แลิะสน�บสน�นอย1างติ1อเน !อง 2. ความร"# ความเข#าใจในพั�นธิก�จสำหก�จศึ�กษา (Co-
op Mission) ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องติ%องม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในปรี�ชญาแนวัค�ดพื่ �นฐาน พื่�นธก�จั จั�ดม�1งหมาย วั�ติถุ�ปรีะสงค�โดยรีวัม แลิะแนวัที่างการีด#าเน�นงานที่�!ช�ดเจัน
3. การจ�ดโครงสำร#างงาน ระบบ & กลไก (Organization
Management) คณะกรีรีมการีส1งเสรี�มสหก�จัศ(กษารี�ปแบบ คณะกรรมการไตัรภาค�“ ” ก#าหนดโครีงสรี%างจั#าแนกงานให%เป3นรีะบบ
ติามมาติรีฐานข้องข้��นติอนการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา 4. การจ�ดการความร"#สำหก�จศึ�กษา (Knowledge
Management) จั�ดการีควัามรี� %ติามแนวัปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด�ที่�!จั#าเป3นเพื่ !อควัามส#าเรี0จัในการีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม
5. การจ�ดท�าแผู้นกลย5ทธิ6/ ค"�ม2อการปัฏิ�บ�ตั�งาน (Co-op
Schedule/ Strategy Plan) จั�ดที่#าแผู้นกลิย�ที่ธ�สหก�จัศ(กษาแลิะ/หรี อค�1ม อการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษาโดยอาศ�ยการีจั�ดการีควัามรี� % (Knowledge Management) อย1างเป3นรีะบบติามวั�ธ�ปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด�สหก�จัศ(กษา
6. การสำร#างการยอมร�บ เห�นค5ณค�า เห�นปัระโยช่น6ร�วมก�น (Stakeholder Acceptance) การีสรี%างการียอมรี�บเห0นค�ณค1า เห0นปรีะโยชน�รี1วัมก�นข้องผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา เรี�ยกวั1า Win Win Win Co - op
21
7. ก า ร ปั ร� ก ษ า ห า ร2 อ ก า ร ใ ห# ค�า แ น ะ น�า ก า ร น� เ ท ศึ (Consultation) การีเสนอควัามค�ดเห0นหลิ�กการีด#าเน�นงาน การีเสรี�มสรี%างการีม�ส1วันรี1วัม ควัามรี�บผู้�ดชอบรี1วัมก�นข้องการีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษา แลิะการีน�เที่ศการีปฏิ�บ�ติ�งาน
8. การตั�ดตั�อสำ23อสำาร (Communication) การีวัางรีะบบการีติ�ดติ1อส !อสารี แลิะกลิไกการีปรีะสานงานที่�!ด� เพื่ !อให%การีบรี�หารีจั�ดการีสหก�จัศ(กษาบรีรีลิ�ควัามส#าเรี0จั
9. การจ�ดการทร�พัยากร (Resource Management)
การีจั�ดการีที่รี�พื่ยากรีที่�!จั#าเป3น งบปรีะมาณก#าหนดผู้�%รี �บผู้�ดชอบ ภารีะงาน แลิะการีสรี%างแรีงจั�งใจัแก1ที่�กฝึFายที่�!เก�!ยวัข้%อง ข้ณะที่�! ด%านน�กศ(กษาควัรีก#าหนดค�ณสมบ�ติ� ติ#าแหน1งงาน กรีะบวันการีค�ดเลิ อก แลิะค1าติอบแที่น/สวั�สด�การีที่�!เหมาะสม
10. เคร2อข�ายความร�วมม2อ (Networking) การีข้ยายเครี อข้1ายควัามรี1วัมม อก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ คณาจัารีย�ในที่�กหลิ�กส�ติรี แลิะข้ยายกลิ�1มน�กศ(กษาอย1างที่�!วัถุ(ง เพื่ !อให%ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องม�ส1วันรี1วัมในการีบรี�หารีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษา
11. การแก#ไขปั ญหาและอ5ปัสำรรค (Troubleshooting)
การีแก%ไข้ป2ญหาแลิะอ�ปสรีรีคที่�!เหน อควัามคาดหมาย ผู้�%บรี�หารีที่�!รี �บผู้�ดชอบสหก�จัศ(กษาติ%องม�ที่�กษะที่�!ส#าค�ญ ค อ ควัามสามารีถุในการีวั�เครีาะห�สถุานการีณ�ที่�!ไม1พื่(งปรีารีถุนาไวั%ลิ1วังหน%า (Foresee) ก�บที่�กษะในเช�งป8องก�น (Forestall) ป2ญหาแลิะอ�ปสรีรีคที่�!อาจัเก�ดข้(�น
12. การตั�ดตัาม การปัระเม�นผู้ล และการร�บร"#ข#อม"ลปั;อนกล�บ (Monitoring Evaluation & Feedback) กรีะบวันติ�ดติาม การีปรีะเม�นผู้ลิ การีควับค�มค�ณภาพื่ การีรี�บรี� %ควัามเคลิ !อนไหวัควัามก%าวัหน%า ควัามส#าเรี0จัข้องการีด#าเน�นการีจั�ดการีศ(กษาในที่�กข้��นติอน อ�ก
22
ที่��ง สามารีถุน#าข้%อม�ลิป8อนกลิ�บไปเป3นบที่เรี�ยนส#าหรี�บการีพื่�ฒนาสหก�จัศ(กษาอย1างติ1อเน !อง แลิะย�!งย น
การอภ�ปัรายผู้ลจัาก การีศ(กษาวั�เครีาะห�สถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมใน
การีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา น�กศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�% ใช%บ�ณฑิ�ติ เพื่ ! อแสวังหาองค�ปรีะกอบ เง ! อนไข้ แลิะค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม เรี�ยกช !อ “POCK Model” แลิ%วัน#าข้%อม�ลิมาวั�เครีาะห� ส�งเครีาะห� ติรีวัจัที่าน ซึ่(!งผู้ลิการีวั�จั�ยน��ผู้�%วั�จั�ยน#ามาส�งเครีาะห�เป3นติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#า เรี0จัส#าหรี�บการีบรี�หารีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา เรี�ยกช !อ “ตั�วแบบ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม ” ด�งน��
1. ข้%อค%นพื่บสรี�ปผู้ลิการีวั�จั�ยที่�!ผู้�%วั�จั�ยที่#า การีศ(กษาวั�เครีาะห�สถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อมในการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา น�กศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�ควัามสอดคลิ%องก�นที่��งก�บผู้ลิการีวั�จั�ยเช�งปรี�มาณ แลิะผู้ลิการีวั�จั�ยเช�งค�ณภาพื่ ด�งติารีางที่�! 4 แสดงควัามสอดคลิ%องการีวั�เครีาะห�สภาพื่แวัดลิ%อมสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ แลิะควัามพื่รี%อม
ตัารางท�3 4 ตัารางแสำดงความความสำอดคล#องของผู้ลการว�จ�ย
ผู้ลการว�จ�ยเช่�งปัร�มาณ
ผู้ลการว�จ�ยเช่�งค5ณภาพั
สำร5ปัผู้ลการว�จ�ย
1.สำ ถุ า น ภ า พั ศึ�กยภาพั และความพัร#อมในการจ�ดการศึ� ก ษ า ร ะ บ บ สำ ห ก� จ
1. สำ ถุ า น ภ า พั ศึ�กยภาพั และความพัร#อมในการจ�ดการศึ� ก ษ า ร ะ บ บ สำ ห ก� จ
1.สำ ถุ า น ภ า พั ศึ�กยภาพั และความพัร#อมในการจ�ดการศึ� ก ษ า ร ะ บ บ สำ ห ก� จ
23
ศึ�กษาด# า น สำ ถุ า บ� นอ5ดมศึ�กษาจั#านวัน 15 สถุาบ�น 1.1 สถุาบ�นที่�!ด#าเน�นการีจั�ดการีเรี�ยนการีสอนสหก�จัศ(กษา จั#านวัน 8
สถุาบ�น 1.2 สถุาบ�นที่�!ย�งไม1ได%ด#าเน�นการี จั#านวัน 7
สถุาบ�น 1.3 จั#านวัน 65
หลิ�กส�ติรี น�กศ(กษาสหก�จั จั#านวัน 1,874
คน ด#านองค6กรผู้"#ใช่#บ�ณฑิ�ตั พับว�า จั#านวันองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!สน�บสน�นสหก�จัศ(กษา จั#านวัน 947 แห1ง (สถุานภาพื่ ณ ป@การีศ(กษา 53)
ยกเวั%น วั�ที่ยาลิ�ยช�มชนแพื่รี1 แลิะวั�ที่ยาลิ�ยช�มชนแม1ฮ่1องสอน ที่�!ม�หลิ�กเกณฑิ�แลิะ
ศึ�กษา จ5 ด แ ข� ง (Strength)1. ผู้�%บรี�หารีรีะด�บส�งข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาม�นโยบายช�ดเจัน2. ม�การีจั�ดองค�กรีรี�บผู้�ดชอบสหก�จัศ(กษาจ5ดอ�อน (Weakness)1.ป2ญหาเก�!ยวัก�บควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในหลิ�กการีสหก�จัศ(กษา2. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติย�งไม1ให%ควัามส#าค�ญก�บการีมอบหมายให%พื่น�กงานที่#าหน%าที่�!พื่�!เลิ��ยงการีไม1ให%ค1าติอบแที่น แลิะสวั�สด�การีที่�!จั#าเป3นแก1น�กศ(กษาโ อ ก า สำ (Opportunity)1.นโยบายส1งเสรี�มสน�บสน�นสหก�จัศ(กษาจัากส#าน�กงานคณะ
ศึ�กษา พื่บวั1า ผู้�%บรี�หารีรีะด�บส�งข้องเครี อข้1ายสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบนติรีะหน�กในควัามส#าค�ญข้องการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาโดยม�นโยบาย รีะบบ แลิะกลิไกการีพื่�ฒนาสหก�จัศ(กษาให%ม�ควัามติ1อเน !อง ย�!งย น
24
รีะเบ�ยบปฏิ�บ�ติ�ส#าหรี�บการีบรี�หารีหลิ�กส�ติรีข้องวั�ที่ยาลิ�ยช�มชน จั(งไม1สามารีถุด#าเน�นการีจั�ดสหก�จัศ(กษา อย1างไรีก0ติาม 7
สถุาบ�นที่�!ย�งไม1ได%ด#าเน�นการีแติ1ม�นโยบายช�ดเจัน ม�การีจั�ดติ��งหน1วัยงานแลิะผู้�%รี �บผู้�ดชอบสหก�จัศ(กษาข#อค#นพับศึ�กยภาพัในภาพัรวมจ5ดแข�ง (Strength)1.ผู้�%บรี�หารีสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาม�การีด#าเน�นนโยบาย อย�1ในรีะด�บ รีะด�บมาก แลิะพื่อสมควัรี รี%อยลิะ 42.86 แลิะ 28.57
ติามลิ#าด�บจ5ดอ�อน (Weakness)1.ป2ญหาเก�!ยวัก�บควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในหลิ�กการีสหก�จัศ(กษาอย�1ใน
กรีรีมการีการีอ�ดมศ(กษา แลิะสมาคมสหก�จัศ(กษาไที่ย2. แผู้นการีส1งเสรี�มสน�บสน�นจัากเครี อข้1ายเพื่ !อการีพื่�ฒนาสหก�จัศ(กษาในสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาภาคเหน อติอนบน3. นโยบายส1งเสรี�มสน�บสน�นสหก�จัศ(กษาข้องสมาคมหอการีค%าจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1 แลิะสภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1ภ า ว ะ ค5 ก ค า ม (Treat)1.ข้าดการีเช !อมโยงในรีะด�บนโยบายส�1การีปฏิ�บ�ติ�รีะหวั1างสถุาบ�นอ� ด ม ศ( ก ษ า ส1 วั นรีาชการี ก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
25
รีะด�บน%อย (ข้าดควัามรี� % ควัามเข้%าใจั)
โ อ ก า สำ (Opportunity)1.องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติม�ส1วันส#า ค�ญในการีช1วัยพื่�ฒนาศ�กยภาพื่บ�ณฑิ�ติอ� ดมคติ� ให%ม�ค� ณ ลิ� ก ษ ณ ะ อ� น พื่( งปรีะสงค�2. น�กศ(กษาที่�!ผู้1านสหก�จัศ(กษาม�โอกาสได%งานที่#าส�งภ า ว ะ ค5 ก ค า ม (Treat)1. องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติข้าดแรีงจั�งใจัในการีสน�บสน�นสหก�จัศ(กษาป2ญหาจัากรีะบบเศรีษฐก�จั 2. ข้%อปฏิ�บ�ติ�เก�!ยวัก�บส�ที่ธ�ปรีะโยชน�ที่างภาษ�2. องค6ปัระกอบ เง23อนไขและตั�วช่�8ว�ดความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม
2. องค6ปัระกอบ เง23อนไขและตั�วช่�8ว�ดความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม
2. องค6ปัระกอบ เง23อนไขและตั�วช่�8ว�ดความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม
26
ได%ด�งน�� 2.1 องค�ปรีะกอบ 2.1.1 ผู้�%บรี�หารีสถุาบ�นสน�บสน�นนโยบายให%ด#าเน�นการีรีะบบสหก�จัศ(กษา ม�หน1วัยงานรี�บผู้�ดชอบช�ดเจัน 2.1.2 ม�การีสรี%างควัามรี� % ควัามเข้%าใจัเก�!ยวัก�บสหก�จัศ(กษา2.2 เง !อนไข้ควัามส#าเรี0จั 2.2.1 ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในสหก�จัศ(กษา 2.2.2 คณะกรีรีมการีส1งเสรี�มสหก�จัศ(กษา 2.3 ติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จั 2.3.1 ม�การีปรีะเม�นผู้ลิการีด#าเน�นงาน แลิะปรี�บปรี�งอย1างติ1อเน !อง 2.3.2 ควัามพื่(ง
ปรีะกอบด%วัย การีม�วั�ส�ยที่�ศน� นโยบาย องค�กรีบรี�หารี การีม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในปรี�ชญาสหก�จัศ(กษา แลิะจั�ดที่#าแนวัปฏิ�บ�ติ�ที่�!เหมาะสม ติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จั 2.1 รี%อยลิะที่�!เพื่�!มข้(�นข้องหลิ�กส�ติรี2.2 รี%อยลิะที่�!เพื่�!มข้(�นข้องจั#านวันองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ2.3 รี%อยลิะที่�!เพื่�!มข้(�นข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา2.4 รีะด�บควัามพื่(งพื่อใจัข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!ม�ติ1อผู้ลิงานน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา2.5 รี%อยลิะข้องการีม�งานที่#าข้องน�กศ(กษาส ห ก� จั ศ( ก ษ า ห ลิ� งส#าเรี0จัการีศ(กษา
สามารีถุส�งเครีาะห�เป3นติ�วัแบบ (Model) Co – op POKS Model ได%ด�งน�� 1. นโยบายด%านสหก�จัศ(กษา (P : Co – op Policy) 2. การีจั�ดองค�กรีบรี�หารีสหก�จัศ(กษา (O : Co – op Organization Management) 3. การีจั�ดการีควัามรี� %สหก�จัศ(กษา (K : Co – op Knowledge Management) 4. การีจั�ดที่#าค�1ม อการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา (S : Co – op Schedule)ที่��งน�� สอดคลิ%องก�บแนวัค�ดเที่คน�คการีจั#าแนกโครีงสรี%างงาน (Work breakdown Structure : WBS) (ปกรีณ� ปรี�ยา
27
พื่อใจัข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ
กรี,2542 :น.133-149) เง !อนไข้ควัามส#าเรี0จั1.รี%อ ย ลิ ะ ที่�! เ พื่�! ม ข้(� นข้องจั#านวันน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา2.รี%อ ย ลิ ะ ที่�! เ พื่�! ม ข้(� นข้ อ ง จั#า น วั นหลิ�กส�ติรี/สาข้าวั�ชาที่�!ด#า เ น� น ก า รี ส ห ก� จัศ(กษา3.รี%อ ย ลิ ะ ที่�! เ พื่�! ม ข้(� นข้องจั#านวันองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติที่�!เข้%ารี1วัมสหก�จัศ(กษา4.รี%อยลิะข้องการีม�งานที่#าข้องน�กศ(กษาส ห ก� จั ศ( ก ษ า ห ลิ� งส#าเรี0จัการีศ(กษา5.รี%อยลิะข้องค�ณภาพื่น�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาติ า ม ค� ณ ลิ� ก ษ ณ ะบ�ณฑิ�ติอ�นพื่(งปรีะสงค�6.รีะด�บควัามพื่(งพื่อใจัข้ อ ง อ ง ค� ก รี ผู้�% ใ ช%บ�ณฑิ�ติที่�!ม�ติ1อผู้ลิงาน
28
น�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา7.รีะด�บควัามพื่(งพื่อใจัที่�!ม�ผู้ลิติ1อการีพื่�ฒนาค�ณภาพื่ข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา
2. ข้%อค%นพื่บจัากการีวั�เครีาะห�ข้%อม�ลิสถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ ควัาม
พื่รี%อม องค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ แลิะติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จั ผู้�%วั�จั�ยน#ามาส�งเครีาะห�เพื่ !อเสนอติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัมติามควัามสอดคลิ%องในควัามค�ดเห0นแลิะข้%อเสนอแนะจัากการีสนที่นากลิ�1ม แลิะการีติรีวัจัที่านงานวั�จั�ย เรี�ยกช !อวั1า “ตั�วแบบ 12
ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม ” ด�งน�� 1. การสำน�บสำน5นของผู้"#บร�หารระด�บสำ"ง (Top
Management Support) การีจั�ดการีศ(กษารี�ปแบบสหก�จัศ(กษาเป3นการีจั�ดการีศ(กษาที่�!เน%น
ปรีะสบการีณ�ที่�! ได%รี�บจัากการีปฏิ�บ�ติ�งานจัรี�งในองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ (Work Based Learning) หรี อการีจั�ดการีศ(กษาเช�งบ�รีณาการีก�บการีที่#า งาน (Work Integrated Learning : WIL) ที่�! ย(ดหลิ� กที่ฤษฎี�การีเรี�ยนรี� %ที่�!เน%นปรีะสบการีณ�(Experiential Learning) ก�บที่ฤษฎี�การีเรี�ยนรี� %ที่�! เน%นสภาพื่จัรี�ง (Authentic Learning) การีพื่�ฒนาอ�ดมศ(กษาไที่ย โดยเฉพื่าะอย1างย�!งการีพื่�ฒนาสมรีรีถุนะบ�ณฑิ�ติให%ติรีงก�บควัามติ%องการีข้องผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ซึ่(!งจัะส1งผู้ลิติ1อการีพื่�ฒนาค�ณภาพื่การีจั�ดการีอ�ดมศ(กษา รีวัมที่��ง การีพื่�ฒนาเศรีษฐก�จัแลิะส�งคมข้องปรีะเที่ศโดยรีวัม เพื่ !อให%ปรีะเที่ศไที่ยสามารีถุแข้1งข้�นได%ในรีะด�บสากลิ
สำหก�จศึ�กษา“ ” จั(งถุ อเป3นแนวัที่างหน(!งที่�!ม�ควัามส#าค�ญย�!งในการีพื่�ฒนาสมรีรีถุนะบ�ณฑิ�ติไที่ย ด�งน��น การีสน�บสน�นอย1างติ1อเน !องข้องผู้�%บรี�หารีรีะด�บส�งข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ม�ควัาม
29
ส#าค�ญอย1างย�!งในควัามส#าเรี0จัข้องการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา ส อ ด ค ลิ% อ ง ก� บ แ น วั ค� ด ข้ อ ง พื่� น โ ติ แ ลิ ะ ส เ ลิ วั�น (ป ก รี ณ� ป รี�ย ากรี,2542 :น.108)
2. ความร"# ความเข#าใจในพั�นธิก�จสำหก�จศึ�กษา (Co-op Mission)
การีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องติ%องม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในปรี�ชญา แนวัค�ดพื่ �นฐาน พื่�นธก�จัการีจั�ดการีศ(กษารี�ปแบบสหก�จัศ(กษา จั�ดม�1งหมาย วั�ติถุ�ปรีะสงค�โดยรีวัม แลิะแนวัที่างการีด#าเน�นงาน สอดคลิ%องก�บแนวัค�ดข้องพื่�นโติแลิะสเลิวั�น ที่�!อธ�บายวั1า ในการีจั�ดการีโครีงการี ผู้�%รี �บผู้�ดชอบโครีงการี ที่�ม“งาน แลิะหน1วัยงานติ1างๆที่�!เก�!ยวัข้%องในการีบรี�หารีโครีงการี จัะติ%องที่#าควัามเข้%าใจัจั�ดม�1งหมาย วั�ติถุ�ปรีะสงค� ติลิอดจันแนวัที่างการีด#าเน�นงานข้องโครีงการี ให%ช�ดเจัน (ปกรีณ� ปรี�ยากรี,2542 :น.108)
สอดคลิ%องก�บการีวั�เครีาะห�ป2ญหา อ�ปสรีรีค แลิะผู้ลิส�มฤที่ธ�<สหก�จัศ(กษาไที่ยข้องส#า น�กงานคณะกรีรีมการีการีอ� ดมศ(กษา (ส� เมธ แย%มน�1น,2551:น.36-47) อ�กที่��งสอดคลิ%องผู้ลิการีวั�เครีาะห�สถุานภาพื่ ศ�กยภาพื่ ควัามพื่รี%อมการีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษาที่�!ค%นพื่บจัากการีสอบถุามแลิะการีส�มภาษณ�ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องก�บการีจั�ดการีศ(กษา
3. การจ�ดโครงสำร#างงาน ระบบ & กลไก (Organization Management)
คณะกรีรีมการีส1งเสรี�มสหก�จัศ(กษา ที่#าหน%าที่�!ส1งเสรี�มสน�บสน�นการีม�ส1วันรี1วัมส#าหรี�บการีบรี�หารีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะผู้�%แที่นน�กศ(กษาหรี อองค�กรีน�กศ(กษา รี�ปแบบ คณะกรรมการไตัรภาค�“ ” โดยอาศ�ยเที่คน�คการีจั#าแนกโครีงสรี%างงาน (ปกรีณ� ปรี�ยากรี,2542 :น.133-149) การีแบ1งงานติามโครีงสรี%างการีจั#าแนกงานอย1างเป3นรีะบบติามกลิย�ที่ธ�มาติรีฐานการีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษาไที่ยที่�!ส#าน�กงานคณะกรีรีมการีการี
30
อ�ดมศ(กษาได%ก#าหนดมาติรีฐานการีบรี�หารีจั�ดการีสหก�จัศ(กษา ที่��งในมาติรีฐานการีบรี�หารีงานสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะมาติรีฐานการีบรี�หารีงานสหก�จัศ(กษาข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ สอดคลิ%องรีายงานวั�จั�ยน�รีน�ช ภาชนะที่�พื่ย� แลิะคณะ(2547:น.5) แลิะข้%อเสนอแนะจัากการีติรีวัจัที่านผู้ลิการีวั�จั�ยข้อง ณ�ชติ�พื่งษ� อ�ที่อง มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�รีาชมงคลิ วั�ที่ยาเข้ติธ�ญบ�รี�.
4. การจ�ดการความร"#สำหก�จศึ�กษา (Co-op Knowledge Management)
การีจั�ดการีควัามรี� %สหก�จัศ(กษาติามกรีอบแนวัปฏิ�บ�ติ�ที่�!จั#าเป3นในการีด#าเน�นงานรีะบบสหก�จัศ(กษาข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา เป3นแนวัที่างการีด#าเน�นงานที่�!ส#าค�ญส#าหรี�บควัามส#าเรี0จัในการีจั�ดการีศ(กษาสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม เพื่ !อให%ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องก�บการีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษาม�ควัามรี� % ควัามเข้%าใจัในปรี�ชญา แนวัค�ดพื่ �นฐาน วั�ธ�การี แลิะข้��นติอนการีด#าเน�นงาน สอดคลิ%องข้%อเสนอแนะจัากผู้ลิการีวั�จั�ยเช�งปรี�มาณ รีวัมถุ(ง การีที่#าให%ปรีะชาชนที่�!วัไปสามารีถุเข้%าถุ(งควัามรี� % ควัามเข้%าใจัการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา อ�กที่��ง สอดคลิ%องค#าส�มภาษณ� ณรีงค� ชวัส�นธ�แลิะบ�ณฑิ�รี พื่�ที่�กษ�วังศ� มหาวั�ที่ยาลิ�ยนอรี�ที่เช�ยงใหม1 แลิะเพื่0ญที่�พื่า วัรีอาคม มหาวั�ที่ยาลิ�ยแม1ฟั8าหลิวัง
5. การจ�ดท�าแผู้นกลย5ทธิ6/ค"�ม2อการปัฏิ�บ�ตั�งานสำหก�จศึ�กษา (Co-op Schedule/ Strategy Plan)
การีจั�ดที่#าแผู้นกลิย�ที่ธ�สหก�จัศ(กษา ค�1ม อการีปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษา โดยอาศ�ยการีจั�ดการีควัามรี� % (Knowledge Management)
อย1างเป3นรีะบบ เพื่ !อที่#าให%ผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องน#าไปใช%เป3นกรีอบการีด#าเน�นงาน ติามวั�ธ�ปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด� ปรีะกอบด%วัย ปรี�ชญา แนวัค�ดสหก�จัศ(กษา วั�ติถุ�ปรีะสงค� เป8าหมาย กรีะบวันการีด#าเน�นงาน รีะบบ กลิไก วั�ธ�การีด#าเน�นงาน การีน�เที่ศการีปฏิ�บ�ติ�งาน การีติ�ดติามปรีะเม�นผู้ลิ การีรีายงานผู้ลิการีปฏิ�บ�ติ�งาน แลิะติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จั (KPI) รีวัมถุ(ง
31
บที่บาที่ หน%าที่�! ควัามส�มพื่�นธ�ข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะน�กศ(กษาสอดคลิ%องค#าส�มภาษณ� เรี องเดช วังศ�หลิ%า มหาวั�ที่ยาลิ�ยรีาชภ�ฎีเช�ยงใหม1 ภาพื่รีวัมการีสนที่นากลิ�1ม แลิะการีติรีวัจัที่านงานวั�จั�ยจัากวั�เช�ยรี เช�ดช�ติรีะก�ลิที่อง สภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1 ส#ารีวัย เหลิ อลิ%น มหาวั�ที่ยาลิ�ยศรี�ปที่�ม แลิะณ�ชติ�พื่งษ� อ�ที่อง มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�รีาชมงคลิ วั�ที่ยาเข้ติธ�ญบ�รี�
6. การสำร#างการยอมร�บ เห�นค5ณค�า และเห�นปัระโยช่น6ร�วมก�น (Stakeholder Acceptance)
การีสรี%างการียอมรี�บ เห0นค�ณค1า เห0นปรีะโยชน�รี1วัมก�นข้องผู้�%ที่�!ม�ส1วันเก�!ยวัข้%องในการีจั�ดการีเรี�ยนการีสอนรีะบบสหก�จัศ(กษาสอดคลิ%องแนวัค�ดข้องพื่�นโติแลิะสเลิวั�น (ปกรีณ� ปรี�ยากรี,2542 :น.110) ที่��งสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะน�กศ(กษา เรี�ยกวั1า Win Win
Win Co–op เพื่ !อรี1วัมก�นพื่�ฒนาสมรีรีถุนะบ�ณฑิ�ติไที่ยให%ติรีงก�บควัามติ%องข้องผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะเพื่ !อเพื่�!มข้�ดควัามสามารีถุที่างการีแข้1งข้�นข้องปรีะเที่ศในรีะด�บสากลิ (ส�เมธ แย%มน�1น,2551:น.36-47) สอดคลิ%องก�บควัามค�ดเห0นการีสนที่นากลิ�1มข้องศ�รี�พื่รี ติ�นติ�พื่งษ� สภาอ�ติสาหกรีรีมจั�งหวั�ดเช�ยงใหม1
7. ก า ร ปั ร� ก ษ า ห า ร2 อ ก า ร ใ ห# ค�า แ น ะ น�า ก า ร น� เ ท ศึ (Consultation)
การีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัมม�ผู้ลิกรีะที่บก�บสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะน�กศ(กษา ด�งน��น กลิ�1มบ�คคลิที่��ง 3 ฝึFายย1อมคาดหวั�งปรีะโยชน�รี1วัมก�นจัากสหก�จัศ(กษา ด�งน��น ผู้�%รี �บผู้�ดชอบบรี�หารีงานสหก�จัศ(กษาจั(งติ%องม�การีวั�เครีาะห�ควัามจั#าเป3น ควัามติ%องการีข้องบ�คคลิกลิ�1มติ1างๆ การีเสนอควัามค�ดเห0นหลิ�กข้องการีด#าเน�นงาน เพื่ !อปรีะโยชน�รี1วัมก�นข้องสหก�จัศ(กษา การีเสรี�มสรี%างการีม�ส1วันรี1วัม แลิะควัามรี�บผู้�ดชอบรี1วัมก�นข้องการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จั
32
ศ(กษาถุ อเป3นป2จัจั�ยส#าค�ญ อ�กปรีะการีหน(!ง การีให%ค#าแนะน#าแลิกเปลิ�!ยนเรี�ยนรี� %แนวัปฏิ�บ�ติ�ที่�!ด� แลิะการีน�เที่ศการีปฏิ�บ�ติ�งานข้องน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาสอดคลิ%องค#าส�มภาษณ� สมเก�ยรีติ� วังษ�พื่าน�ช มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�รีาชมงคลิลิ%านนา เสาวัณ� ใจัรี�กษ� มหาวั�ที่ยาลิ�ยรีาชภ�ฎีเช�ยงใหม1 แลิะเพื่0ญที่�พื่า วัรีอาคม มหาวั�ที่ยาลิ�ยแม1ฟั8าหลิวัง
8. การตั�ดตั�อสำ23อสำาร (Communication)
การีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา เป3นการีจั�ดการีศ(กษาที่�!ม�1งให%ควัามส#าค�ญก�บการีม�ส1วันรี1วัมแบบไติรีภาค� เน !องจัาก เป3นการีที่#างานรี1วัมก�บบ�คคลิแลิะหน1วัยงานที่�!ม�วั�ติถุ�ปรีะสงค�แลิะเป8าหมายหลิ�กที่�!แติกติ1างก�น ด�งน��น เพื่ !อให%การีบรี�หารีจั�ดการีสหก�จัศ(กษาบรีรีลิ�จั�ดม�1งหมายโดยรีวัมอย1างม�ปรีะส�ที่ธ�ภาพื่ การีม�รีะบบติ�ดติ1อส !อสารี แลิะกลิไกการีปรีะสานงานที่�!ด� เป3นป2จัจั�ยที่�!ผู้�%รี �บผู้�ดชอบบรี�หารีงานสหก�จัศ(กษาติ%องให%ควัามส#าค�ญ เช1นก�น เพื่รีาะจัะที่#าให%การีด#าเน�นงานสหก�จัศ(กษาบรีรีลิ�ส�มฤที่ธ�<ผู้ลิข้องควัามส#าเรี0จัสอดคลิ%องแนวัค�ดข้องพื่�นโติแลิะสเลิวั�น (ปกรีณ� ปรี�ยากรี,2542 :น.111)
9. การจ�ดการทร�พัยากร (Resource Management)
การีจั�ดการีที่รี�พื่ยากรีที่�!จั#าเป3น อาที่� ที่รี�พื่ยากรีบ�คคลิ งบปรีะมาณ เวัลิา แลิะวั�สด�อ�ปกรีณ�อย1างเพื่�ยงพื่อ ที่��งสถุาบ�นอ�ดมศ(กษา แลิะองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ การีก#าหนดผู้�%รี �บผู้�ดชอบ ภารีะงาน การีติอบแที่นที่�!เหมาะสม การีสรี%างแรีงจั�งใจั สอดคลิ%องก�บงานวั�จั�ยข้องมหาวั�ที่ยาลิ�ยเกษติรีศาสติรี� (น�รีน�ช ภาชนะที่�พื่ย�แลิะคณะ,2547:น.5) วั1า การี“พื่�ฒนาโครีงการีสก�จัศ(กษาติ%องอาศ�ยควัามรี1วัมม อจัากบ�คลิากรีหลิายฝึFายแลิะการีสน�บสน�นงบปรีะมาณอย1างเพื่�ยงพื่อ โดยหน1วัยงานกลิางด%านสหก�จัศ(กษาควัรีม�บที่บาที่ในด%านการีปรีะสานงาน ข้ณะที่�! น�กศ(กษา”ปฏิ�บ�ติ�งานสหก�จัศ(กษาควัรีม�การีก#าหนดค�ณสมบ�ติ� ติ#าแหน1งงาน กรีะบวันการีค�ดเลิ อก สวั�สด�การี แลิะค1าติอบแที่นที่�!เหมาะสมก�บน�กศ(กษา
33
สอดคลิ%องก�บภาพื่รีวัมควัามค�ดเห0นจัากการีสนที่นากลิ�1ม แลิะการีติรีวัจัที่านงานวั�จั�ย
10. เคร2อข�ายความร�วมม2อ (Net Working)
ป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา ให%เก�ดควัามติ1อเน !องแลิะย�!งย น การีข้ยายเครี อข้1ายควัามรี1วัมม อก�บองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ข้ยายฐานควัามรี� % ควัามเข้%าใจัให%ก�บกลิ�1มน�กศ(กษา ปรีะชาชนที่�!วัไป อย1างที่�!วัถุ(ง เป3นอ�กหน(!งป2จัจั�ย อ�กที่��ง การีข้ยายควัามรี1วัมม อก�บคณาจัารีย�ที่�กคนในที่�กหลิ�กส�ติรี การีข้ยายฐานองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ จั#านวันหลิ�กส�ติรี แลิะจั#านวันน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษาให%เพื่�!มข้(�น เพื่ !อการีบรีรีลิ�ควัามส#าเรี0จัสอดคลิ%องติามแนวัค�ด ที่ฤษฎี�การีบรี�หารีแบบม�ส1วัน“รี1วัม” (ส�เที่พื่ ชวัลิ�ติ,2548:น. 23–47) แลิะควัามค�ดจัากการีสนที่นากลิ�1มข้อง กชพื่รี ศ�รี�โภคเจัรี�ญ มหาวั�ที่ยาลิ�ยแม1โจั% แลิะข้�ติ�พื่งษ� จั�โนส�วั�ติรี� มหาวั�ที่ยาลิ�ยรีาชมงคลิลิ%านนา ที่�!วั1า ป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษา“ข้(�นอย�1ก�บการีเพื่�!มข้(�นข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ”
11. การแก#ไขปั ญหา และอ5ปัสำรรคท�3เหน2อความคาดหมาย (Troubleshooting) การีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา ม�ป2ญหาที่�!อาจัเก�ดข้(�นได%เสมอ ค อ ป2ญหาแลิะอ�ปสรีรีคที่�!ยากจัะคาดหมายลิ1วังหน%าได% (Unforeseen Trouble) สอดคลิ%องแนวัค�ดติามค#าส�มภาษณ�เพื่0ญที่�พื่า วัรีอาคม มหาวั�ที่ยาลิ�ยแม1ฟั8าหลิวัง เจันศ�รี� จั�นที่รี�ศ�รี� มหาวั�ที่ยาลิ�ยพื่าย�พื่ ด�งน��น ผู้�%บรี�หารีที่�!รี �บผู้�ดชอบสหก�จัศ(กษา แลิะที่�มงานติ%องเติรี�ยมควัามพื่รี%อมที่�!จัะรี�บม อเรี !องที่�!เหน อควัามคาดหมาย ที่�กษะที่�!ส#าค�ญ ค อ ควัามสามารีถุในการีวั�เครีาะห�สถุานการีณ�ที่�!ไม1พื่(งปรีารีถุนาไวั%ลิ1วังหน%า (Foresee) ก�บที่�กษะในเช�งป8องก�น (Forestall) ป2ญหาแลิะอ�ปสรีรีคที่�!อาจัเก�ดข้(�นไวั%ลิ1วังหน%าสอดคลิ%องแนวัค�ดข้องพื่�นโติ แลิะสเลิวั�น (ปกรีณ� ปรี�ยากรี,2542 :น.112)
34
12. การตั�ดตัาม การปัระเม�นผู้ล และการร�บร"#ข#อม"ลปั;อนกล�บ (Monitoring Evaluation & Feedback)
การีติ�ดติาม การีปรีะเม�นผู้ลิ แลิะการีรี�บรี� %ข้%อม�ลิป8อนกลิ�บ ค อ กรีะบวันการีควับค�มค�ณภาพื่ เพื่ !อการีรี�บรี� %ควัามเคลิ !อนไหวั ควัามก%าวัหน%า ควัามส#าเรี0จัข้องการีด#าเน�นการีจั�ดการีศ(กษาในที่�กข้��นติอนข้องกรีะบวันการีด#าเน�นงานที่�!ก#าหนดไวั%ในค�1ม อปฏิ�บ�ติ�งาน เพื่ !อเปรี�ยบเที่�ยบผู้ลิการีปฏิ�บ�ติ�งานวั1าเป3นไปติามมาติรีฐานค�ณภาพื่สหก�จัศ(กษาที่�!ก#าหนดไวั%หรี อไม1 การีม�กลิไกการีได%รี�บข้%อม�ลิป8อนกลิ�บจัะช1วัยให%สามารีถุวั�เครีาะห�ถุ(งแนวัที่างในการีป8องก�นป2ญหาแลิะอ�ปสรีรีคที่�!อาจัเก�ดข้(�นก1อนก%าวัส�1ควัามส#าเรี0จัโดยสมบ�รีณ�สอดคลิ%องการีวั�จั�ยเช�งปรี�มาณแลิะเช�งค�ณภาพื่ ควัามค�ดจัากการีสนที่นากลิ�1มข้องกชพื่รี ศ�รี�โภคเจัรี�ญ มหาวั�ที่ยาลิ�ยแม1โจั% แลิะสอดคลิ%องแนวัค�ดข้องพื่�นโติแลิะสเลิวั�น (ปกรีณ� ปรี�ยากรี,2542 :น.111)
ข#อเสำนอแนะจัากผู้ลิสรี�ปการีวั�จั�ย ผู้�%วั�จั�ยม�ข้%อเสนอแนะ เพื่ !อการีน#าติ�วัแบบ
ป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัมไปปฏิ�บ�ติ� ปรีะกอบด%วัย ข้%อเสนอแนะเช�งนโยบาย ข้%อเสนอแนะการีน#าไปปรีะย�กติ�ใช%ก�บสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาติ1างๆ แลิะข้%อเสนอแนะส#าหรี�บการีศ(กษาวั�จั�ยในครี��งติ1อไป ด�งน��
1. ข#อเสำนอแนะเช่�งนโยบาย (1) การีก#าหนดนโยบายการีจั�ดการีศ(กษารีะบบสหก�จัศ(กษา
ควัรีก#าหนดในแผู้นย�ที่ธศาสติรี�การีพื่�ฒนาหลิ�กหรี อแผู้นกลิย�ที่ธ� ส#าหรี�บการีเสรี�มสรี%างควัามเข้%มแข้0งด%านการีบรี�หารีการีศ(กษาเพื่ !อการีพื่�ฒนาน�กศ(กษา แลิะให%สถุาบ�นอ�ดมศ(กษาสามารีถุผู้ลิ�ติบ�ณฑิ�ติค�ณภาพื่ติาม
35
ค�ณลิ�กษณะอ�นพื่(งปรีะสงค� ติรีงติามควัามติ%องการีข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ ส�งคม แลิะปรีะเที่ศชาติ� อ�กที่��ง เพื่ !อเพื่�!มข้�ดควัามสามารีถุในที่างการีแข้1งข้�นข้องปรีะเที่ศในรีะด�บสากลิ
(2) การีน#าติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาไปปฏิ�บ�ติ�ติ%องด#าเน�นการีติามองค�ปรีะกอบ แลิะเง !อนไข้ ม�การีก#าก�บ ติ�ดติาม แลิะปรีะเม�นผู้ลิ ที่��งน�� การีบรี�หารีจั�ดการีติ%องย(ดม�!นติาม “Co – op
POKS Model” แลิะ ตั�วแบบ “ 12 ปั จจ�ยความสำ�าเร�จสำหก�จศึ�กษาแบบม�สำ�วนร�วม”
2. ข#อเสำนอแนะการน�าไปัปัระย5กตั6ใช่#ก�บสำถุาบ�นอ5ดมศึ�กษาอ23นๆท�3วปัระเทศึ
สถุาบ�นอ�ดมศ(กษาแติ1ลิะแห1ง หากน#าติ�วัแบบป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัมไปปฏิ�บ�ติ� ควัรีพื่�จัารีณาด#าเน�นการี ด�งน��
(1) ด#าเน�นการีจั�ดที่#าแผู้นย�ที่ธศาสติรี�การีพื่�ฒนาสถุาบ�นข้องตินเอง วั�เครีาะห�สภาพื่แวัดลิ%อม (SWOT Analysis) เพื่ !อปรีะเม�นศ�กยภาพื่ ควัามพื่รี%อมติามองค�ปรีะกอบ เง !อนไข้ ค�ณลิ�กษณะข้องติ�วัช��วั�ดควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาที่�!ให%ควัามส#าค�ญก�บการีม�ส1วันรี1วัมข้ององค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะน�กศ(กษา
(2) ด#าเน�นการีจั�ดการีควัามรี� %สหก�จัศ(กษา ปรี�ชญา แนวัค�ดพื่ �นฐาน หลิ�กเกณฑิ� ข้� �นติอน วั�ธ�การีด#าเน�นงาน รีะบบแลิะกลิไกการีปรีะสานงาน จั�ดที่#าเป3น ค�1ม อการีจั�ดการีศ(กษารี“ ะบบสหก�จัศ(กษา แลิะ”การีจั�ดการีควัามรี� %ในรีะบบคอมพื่�วัเติอรี�ออนไลิน� (Internet) ที่��งน�� ให%เป3นไปติามบรี�บที่ข้องสถุาบ�นอ�ดมศ(กษาน��นๆ
(3) จั�ดอบรีม ส�มมนาควัามรี� % ควัามเข้%าใจั เติรี�ยมควัามพื่รี%อม ปรีะชาส�มพื่�นธ�เผู้ยแพื่รี1ข้%อม�ลิข้1าวัสารีเก�!ยวัก�บสหก�จัศ(กษาให%
36
บ�คลิากรี อาจัารีย�/เจั%าหน%าที่�! น�กศ(กษา องค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ แลิะปรีะชาชนที่�!วัไปได%รี�บที่รีาบ
(4) ข้ยายเครี อข้1ายองค�กรีผู้�%ใช%บ�ณฑิ�ติ การีรี�บรี� %เห0นค�ณค1า ค�ณปรีะโยชน�ข้องคณาจัารีย�ในที่�กหลิ�กส�ติรี การีข้ยายหลิ�กส�ติรีที่�!จั�ดการีเรี�ยนการีสอนสหก�จัศ(กษา เพื่ !อรีองรี�บน�กศ(กษาสหก�จัศ(กษา อย1างติ1อเน !อง
(5) การีบรี�หารีจั�ดการีติาม ติ�วัแบบ “ 12 ป2จัจั�ยควัามส#าเรี0จัสหก�จัศ(กษาแบบม�ส1วันรี1วัม ”
บรรณาน5กรมภาษาไทยก�ณที่�มา ศ�รี�จั�รีะช�ย,(2552). เอกสำารปัระกอบการบรรยาย เร23องการ
พั�ฒนาสำหก�จศึ�กษาในสำถุาบ�นอ5ดมศึ�กษา. ห�วัหน%าโครีงการีสหก�จัศ(กษาแลิะพื่�ฒนาอาช�พื่ มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�ส�รีนารี�.นครีรีาชส�มา.
ค"�ม2อการขอร�บสำ�ทธิ�ปัระโยช่น6ทางภาษ�สำ�าหร�บสำถุานปัระกอบการจากการด�าเน�นงานสำหก�จศึ�กษา,(2552) ส#าน�กงานคณะกรีรีมการีการีอ�ดมศ(กษา.บรี�ษ�ที่ ย�เน�ยนอ�ลิติรี%าไวัโอเรี0ติ จั#าก�ด, กรี�งเที่พื่ฯ.
ค"�ม2อสำหก�จศึ�กษา,(2550). มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�รีาชมงคลิธ�ญบ�รี�.ปที่�มธาน�.
ค"�ม2อสำหก�จศึ�กษา 2550 – 2551 สำ�าหร�บสำถุานปัระกอบการ.มหาวั�ที่ยาลิ�ยเที่คโนโลิย�ส�รีนารี�.นครีรีาชส�มา : โครีงการีสหก�จัศ(กษาแลิะพื่�ฒนาอาช�พื่, 2550.
คณะกรีรีมการีพื่�ฒนาหลิ�กส�ติรีแลิะจั�ดที่#าช�ดฝึ>กอบรีมสหก�จัศ(กษา.ปัระมวลสำาระช่5ดฝ่=กอบรมสำหก�จศึ�กษา. สมาคมสห
37
ก�จัศ(กษาไที่ย.กรี�งเที่พื่มหานครี:ส#าน�กงานคณะกรีรีมการีการีอ�ดมศ(กษาแลิะสมาคมสหก�จัศ(กษาไที่ย,2552.
ช�ยเสฏิฐ� พื่รีหมศรี�,(2550). ครบเคร23องน�กบร�หารย5คใหม�.บรี�ษ�ที่เนช��นบ�Hคส� อ�นเติอรี�เนช�!นแนลิ จั#าก�ด.สม�ที่รีปรีาการี.
ธงช�ย ส�นติ�วังษ�,(2543).หล�กการจ�ดการ.กรี�งเที่พื่มหานครี.ไที่ยวั�ฒนาพื่าน�ช.
น�รีน�ช ภาชนะที่�พื่ย� แลิะคณะ,(2547).รีายงานการีวั�จั�ย เร23องการตั�ดตัามผู้ลการเข#าร�วมโครงการสำหก�จศึ�กษาของน�สำ�ตัมหาว�ทยาล�ยเกษตัรศึาสำตัร6. กรี�งเที่พื่มหานครี : กองบรี�การีการีศ(กษา มหาวั�ที่ยาลิ�ยเกษติรีศาสติรี� วั�ที่ยาเข้ติบางเข้น.
ปกรีณ� ปรี�ยากรี.(2542).การบร�หารโครงการ : แนวค�ดและแนวทางในการสำร#างความสำ�าเร�จ.
ก รี� ง เ ที่ พื่ ฯ : ค ณ ะ รี�ฐ ป รี ะ ศ า ส น ศ า ส ติ รี� ส ถุ า บ� น บ� ณ ฑิ� ติพื่�ฒนบรี�หารีศาสติรี�.
ส�เที่พื่ เชาวัลิ�ติ,(2548).การบร�หารจ�ดการภาคร�ฐแนวใหม� (New
Public Management).โครีงการีส1งเสรี�มติ#า รีาวั�ชาการีแลิะเอกสารีบ�ณฑิ�ติวั�ที่ยาลิ�ย มหาวั�ที่ยาลิ�ยรีาชภ�ฏิสวันด�ส�ติ.ส#าน�กพื่�มพื่�เสมาธรีรีม.กรี�งเที่พื่มหานครี.
ส�เมธ แย%มน�1น, แผู้นการด�าเน�นงานสำ�งเสำร�มสำหก�จศึ�กษาในสำถุาบ�นอ5ดมศึ�กษา ระหว�างปั? พั.ศึ.2551–2555,(2551).ส#าน�กงานคณะกรีรีมการีการีอ�ดมศ(กษา กรีะที่รีวังศ(กษาธ�การี. กรี�งเที่พื่ฯ :บรี�ษ�ที่ แปลิน พื่รี��นที่�ติ��ง จั#าก�ด.
มาตัรฐานและการปัระก�นค5ณภาพัการด�า เน�นงานสำหก�จศึ�กษา,
(2552).นครีรีาชส�มา:สมาคมสหก�จัศ(กษาไที่ย.
เสรี�มศ�กด�< วั�ศาลิาภรีณ�. (2537). ปั ญหาและแนวโน#มเก�3ยวก�บการม�สำ�วนร�วมของปัระช่าช่นในการบร�หารการศึ�กษา
38
วั�ที่ยาน�พื่นธ�ครี�ศาสติรีมหาบ�ณฑิ�ติ (สาข้าศ(กษาศาสติรี�). นนที่บ�รี� : มหาวั�ที่ยาลิ�ยส�โข้ที่�ยธรีรีมาธ�รีาช.
ภาษาอ�งกฤษSuzanne Turner,(2006). TOOLS FOR SUCCESS. A
MANAGER’ S GUIDE. The McGraw – Hill Company. Singapore.
Dusseldorp, Van D.(1981) Participation in Planned Development : Wageningen.n.p.
39
40
