Download - 07 yanire unibertsoa
![Page 1: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/1.jpg)
unibertsoa• Existitzen den
guztia da unibertsoa unibertsoa izugarri zabala baita : bilioika eta bilioika kilometro zabal.
• Unibertsoa astro guztien multzoa da eta multzo horrek betetzen duen espazioa da .
UNIBERTSOA
![Page 2: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/2.jpg)
ASTROAK
• Astroak zeruko berezko gorputzaK dira hala nola izarrak , planetak , kometak , sateliteak , etab
![Page 3: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/3.jpg)
Bing – Bang-a• Bing – bang teoriaren
arabera unibertsoko materia guztia gune bakar baten , bilduta zegoen baina duela 15 mila miloi urte inguru eztanda egin zuen , ,eta unibertsoan zehar zabaldu zen materia
• Horrela sortu ziren izarrak, galaxiak eta planeta–sistemak ,
• Teoria harren arabera gaur egun , unibertsoa hedatze fasean dago oraindik ere.
![Page 4: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/4.jpg)
Galaxiak• Unibertsoa galaxiaz beteta
dago. Galaxiak izar multzo handiak dira .
• Gure planeta lurra eta gure izarra eguzkia , galaxia batean daude . Gure galaxia Esne –Bidea deitzen da , eta kiribila da . Handia da eta besoak espiralean ditu . Beso batean eguzkia dago .
• Galaxia guztiak ez dira berdinak , forma desberdinak dauzkate : kiribilak , barradunak, irregularrak , eta eliptikoak izan daitezke .
![Page 5: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/5.jpg)
IzarrakIzarrak berezko argia duten astroak
dira . Izarrak hidrogenoz eta bestelako
gasez osaturik daude eta horien erreakzioen ondorioz sortzen dira beroa eta argia .
Eguzkia izar bat da ere.Izarren arteko distantziak oso
handiak dira eta horiek neurtzeko unitate berezi bat erabiltzen da , argi urtea .
![Page 6: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/6.jpg)
Konstelazioak• Izarrez osaturiko irudiei
konstelazio esaten zaie • Ezagunena Hartz Txikia da
zeren inoiz ez da mugitzen. Iparraldean ikusten da eta marinelek erabiltzen zuten orientatzeko.
![Page 7: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/7.jpg)
Unibertso fenomeno bitxiak
• Zulo beltzak oso eremu txikiak dira eta inguruan grabitate – indar izugarri eragiten dute. Den-dena erakartzen dute baita argia ere.
![Page 8: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/8.jpg)
Quasarrak
• Zulo beltz handiak dituzten galaxien erdiko guneak dira oso argitsuak dira.
![Page 9: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/9.jpg)
Eguzki - sistema• Eguzki – sistema eguzkiaren inguruan
sortuko planeten eta beste gorptz espazial batzuen sistema da.
• Eguzkia da sistemaren erdigunea, sistemaren izarra, eguzkia inguruan biraka dabiltza 8 planeta horien sateliteak asteroideak kometak eta planetak artekon gas eta hautsak.
• Planetak izar baten inguruan orbitetan dauden objektu handiak dira ez dute berezko argirik baina izarren argia islatzen dute eguzki sisteman 8 planeta daude 2 talde sailka daitezke : - barne planetak : Merkurio ,Artizarra , Lurra eta Marte dira
–eta kanpo planetak: Jupiter , Saturrno, Urano eta Neptuno .
![Page 10: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/10.jpg)
Grabitate indarra • Espazioko gorputz
guztiek grabitate – indarra egiten dute . Zenbat eta handiagoa izan objetua , orduan eta grabitate – indarra handiagoa egiten du . Adibidez , Lurrak gu erakartzen gaitu . Horrela ez balitz , ezpazioa noraezean ibiliko ginakete .
![Page 11: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/11.jpg)
Sateliteak edo ilargiak
• Planeten inguruan biraka dabiltzan astroak .
• Lurrak satelite bakarra dauka, Ilargia
![Page 12: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/12.jpg)
Asteroideak
• Marte eta Jupiterren arteko asteroide gerrikoa osatzen dute forma irregularreko gorputz txiki harritsuak dira .
![Page 13: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/13.jpg)
Meteoritoak
• Meteorito edo izar ihekorrakn ohjektu txikiagoak izugarriko abiaduran sartzen da atmosferan et asko berotzen da .
![Page 14: 07 yanire unibertsoa](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022061306/58a032a31a28ab5d2e8b4c55/html5/thumbnails/14.jpg)
Halley kometa
• Kometak noizean behin . Eguzkitik izugarri urruntzen dira eta gero berriro hurbiltzen dira , eta gero berriro hurbiltzen izotzeko gorputzak dira .