![Page 1: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/1.jpg)
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
คมสนต วงคษา
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
![Page 2: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/3.jpg)
ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 1
![Page 4: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/4.jpg)
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระบรมราชนนาถ
เสดจเยยมราษฎร ณ อ.แมสะเรยง จ.แมฮองสอน
วนท ๒๖ มกราคม ๒๕๑๖
2 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
![Page 5: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/5.jpg)
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 3
เปนเมองขนาดเลกอดตชอวา เมองยวม เปนสวนหนงของ จงหวด
แมฮองสอน ซงต�าแหนงของ อ�าเภอ แมสะเรยง ตงอยทางตอนใตของ
จงหวด แมฮองสอน แมวาจงหวด แมฮองสอน และอ�าเภอ แมสะเรยง จะกอ
ตงขนไดเพยงไมนานแตกลบมความรงเรองทางดานวฒนธรรมประเพณ
เปนอยางมาก เหตผลคอ
แมนบยอนไปจากสมยพระเจามโหตรประเทศขนไปจนถงรชสมย
ของพญามงรายทเรมกอตงเชยงใหม จะไมปรากฏชอของเมอง แมสะเรยง
หรอแมแตเมอง แมรองสอนมากอน แตดนแดนทเตมไปดวยปาเขาแหงน
เคยเปนดนแดนทมความสาคญทางดานยทธศาสตร การรบ เปนอยางยง คอ
เปนเมองทคนระหวางพมากบลานนาดนแดนแหงนจงมหนาทเปรยบ
เสมอนกบเปนกนชน ของสองอาณาจกร ดงปรากฏหลกฐานในพงศาวดาร
โยนกทระบถงเมองหนาดานสองเมองทางฝงตะวนตกของลานนาท
ขนตรงกบ เชยงใหม คอเมอง ปาย ทางตอนเหนอและเมอง ยวม หรอ
แมสะเรยง ในปจจบนคอตอนใต ซงในชวงเวลานกมการนาเอาไหรพล
จากเชยงใหมเขามาต งบานเรอนอยจานวนหนงเพอเปนเมองหนาดาน
ปกปองดนแดนลานนา แสดงใหเหนวา อ �าเภอแมสะเรยงเปนเมองท มการ
ตงรกรากและเรมมความเจรญทางวฒนธรรมมานาน ตงแตสมยทลานนา
ยงมความรงเรอง
![Page 6: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/6.jpg)
4 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
![Page 7: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/7.jpg)
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 5
การเดนทางของศลปกรรมไทใหญในพมา ส แมสะเรยง
ลานนาเปนดนแดนทเปยมไปดวยอารยะธรรมขนบธรรมเนยม
วฒนธรรมตลอดจนคตความเชอตางๆมากมายและหลากหลายซงเปนไป
ตามความหลากหลายของกลมชาตพนธในดนแดนลานนาหนงใน อารยะ
ธรรมทมความนาสนใจดวยลกษณะพเศษทางศลปกรรม และมความเปน
อตลกษณ ของวฒนธรรม ซงดงทไดกลาวมาน หมายถง ศลปกรรมรป
แบบไทใหญทมกลมชาตพนธไทใหญหรอชาวไตเปนเจาของ ซงไทใหญ
หรอชาวไตมการตดตอกบชนชาวลานนาเปนเวลานานมาแลวโดยเฉพาะ
อยางยงในชวงสมยทพญาเมงรายทกระท�าการขยายอาณาเขตของลานนา
จนจรดเขาไปถงเมองนาน เมองเชยงตง เมองกอง ซงเปนเมองท
เปนถนฐานของชาวไทใหญซงในภายหลงประชากรชาวไทใหญสวน
หนงในพนทดงกลาวกไดเคลอนยายหรออพยพเขามาต งถนอาศยใน
พนพอาเภอแมสะเรยงเนองมาจากการเขามาท�าการคาไมกบองกฤษ
ในลกษณะของแรงงานรวมไปถงเหตการณความไมสงบในพมารวมไปถงเมองกอง ของประเทศ พมา จงมการนาเอาศลปกรรม
วฒนธรรมขนบประเพณของตนอพยพตามมาใชในดนแดนใหมและ
ตงรกรากเปนบรรพบรษและเปนตนวฒนธรรมทมอตลกษณในอ�าเภอ
แมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน ดงปรากฏใหเหนในงานสถาปตยกรรม
วดไทใหญ และศลปกรรมไทใหญทประดบตกแตงอยภายในวด
![Page 8: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/8.jpg)
6 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลกษณะทวไปของสถาปตยกรรมไทใหญอทธพลพมา
![Page 9: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/9.jpg)
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 7
ศาสนสถานรปแบบศลปกรรมไทใหญไดรบ อทธพลทาง
สถาปตยกรรมมาจากรปแบบสถาปตยกรรพระราชวงในเมองมณฑะเลย
โดยแพรเขาสรฐฉานจงท�าใหสถาปตยกรรมในรฐฉานมลกษณะเปนแบบ
ผสมระหวางพมากบไทใหญโดยมลกษณะเดนทแสดงถงความเปนศาสน
สถานไทใหญคออาคารทรงโรงทมหลงคาซอนชนกนหลายชนยกคอสอง
สองชนและทงชายคาลงมาสามตบลกษณะดงกลาวนชาวไทใหญเรยก
วา“เจตบน”
สวนอาคารทยกคอสองสามช นและทงชายลงมาสตบจะเรยก
ลกษณะนวา“ยอนแซก”หรออกรปแบบหนงทจะท�าใหสถาปตยกรรม
ศาสนสถานมความสงกวาการสรางแบบยกคอสองคอการท�าหลงคาทรง
พญาธาตทมลกษณะการซอนชนของหลงคาจ�านวนหาหรอเจดชนซงใน
การทจะสรางสถาปตยกรรมในรปแบบใดขนอยกบระดบความสาคญของ
ตวอาคาร นอกจากรปทรงของสถาปตยกรรมทรงโรง ทแสดงความเปนศาสน-
สถานรปแบบศลปกรรมไทใหญแลวการประดบตกแตงหลงคากเปน
สวนทสาคญเชนกนคอสรางความสวยงามและความอลงการเสมอน
เปนเขตสวรรคสาหรบพระพทธเจาซงแตเดมจะใชไมเปนวสดหลกใน
การนามาประดบตกแตงหลงคาดวยเทคนคการฉลลายทสวนใหญเนน
ลวดลายพรรณพฤกษาหรอเครอเถาฉลอยางละเอยดแตในปจจบนเปลยน
มาใชแผนโลหะประเภท สงกะส หรอ ดบก รดใหเปนแผนแลวจงฉลเปน
ลวดลายอยางวจตรงดงามและในสวนของการประดบตกแตงชายคามทง
สวนทอยเหนอเชงชาย เรยกวา ปานตอง
![Page 10: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/10.jpg)
นอกจากรปทรงของสถาปตยกรรมทรงโรงและลกษณะหลงคาซอน
ชนแบบตางๆทแสดงความเปนศาสนสถานรปแบบศลปกรรมไทใหญแลว
การประดบตกแตงหลงคากเปนสวนทส�าคญเชนกนคอสรางความสวยงาม
และความอลงการเสมอนเปนเขตสวรรคส�าหรบพระพทธเจาซงแตเดม
จะใชไมเปนวสดหลกในการน�ามาประดบตกแตงหลงคาดวยเทคนค
การฉลลาย ทสวนใหญเนนลวดลายพรรณพฤกษาหรอเครอเถาฉลอยาง
ละเอยดแตในปจจบนเปลยนมาใชแผนโลหะประเภท สงกะส หรอ ดบก
รดใหเปนแผนแลวจงฉลเปนลวดลายอยางวจตรงดงามและในสวนของ
การประดบตกแตงชายคามทงสวนทอยเหนอเชงชาย เรยกวา ปานตอง
8 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
![Page 11: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/11.jpg)
สวนทครอบเชงชายในลกษณะนนออกมาเปนครงวงกลมเรยกวา
พอง และสวนถดจากพอง หอยลงมาใตชายคามชอเรยกวา ปานซอย และ
บรเวณมมทเปนจดบรรจบของชายคาแตละมมท�าเปนปกประกบกน
เรยกวา กะหลมตอง ซงรปแบบสถาปตยกรรมศาสนสถานในกลมของ
ชนชาวไทใหญในจงหวดแมฮองสอนและอ�าเภอแมสะเรยงมกผสมผสาน
ระหวางรปแบบสถาปตยกรรมพมาเขากบรปแบบของไทใหญ
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 9
ปานตอง
ปานซอย
พอง
สวนหลงคาทเปนทรงพญาธาตนอกจากจะประดบดวยลวดลายฉล
ดงกลาวแลว ยงประดบดวยฉตรโลหะสทองทมจ�านวนชนตงแตสามชน
หาชนหรอเจดชนขนอยกบความส�าคญหรอสถานะของอาคาร
![Page 12: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/12.jpg)
10 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
อาคารเสนาสนะในวดไทใหญอทธพลพมา
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 11
![Page 13: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/13.jpg)
โดยสวนใหญแลววดไทใหญจะประกอบไปดวยสถาปตยกรรมท
ส�าคญภายในวด ไดแกโบสถ เจดย และวหาร ซงใน บางครงวดไทใหญ
โบสถกไมมความจ�าเปนมากนก วดบาง วดจงมเพยง วหารและเจดยเทานน
ซงตววหารของวดไทใหญ อาคารมหนาทการใชงานอยางเอนกประสงค
โดยเปนทงวหาร ศาลา การเปรยญ กฏ โรงครว หอฉน และเปนเสมอนคลง
เกบความรและ ภมปญญาและโรงเรยนสาหรบสางลองในขณะเดยวกน
ตววหารเปนอาคารทรงโรงรปสเหลยมผนผา พนทสวนใหญเปน
โถงโลงโดยพนทถกจดแบงไวเปนสดสวนโดยแบงจากวตถประสงค
ของพนทและก นฝาผนงและยกพนสงตามระดบความส�าคญของ
พน ทแ ตละสวนยกตวอยาง สวน ทก นฝาผนง เ พอความปลอดภย
ไดแก สวนทเกบของส�าคญ กฏ กบ ปยะกฏ นอกเหนอจากนนจะใชสอย
พนทบรเวณเดยวกนแตจะแยกการใชงานดวยการแยกระดบพนสวนท
ส�าคญทสดไดแกสวนทประดษฐานพระพทธรปจะยกพนในระดบทสง
ทสดและในสวนทประดษฐานพระพทธรปนหลงคาในต�าแหนงนจะถก
ท�าใหมความสงเพอเนนความส�าคญของบรเวณเรยกตาแหนงนวา“ขาปาน”
นอกจากการยกระดบพนและความสงของหลงคาทมความพเศษแลวใน
สวนของ “ขาปาน” ยงเปนพนททประดษฐลวดลายตกแตงอยางงดงาม
เปนพเศษ ระดบพนททมสาคญรองลงมากคอพนท สงฆกรรมของสงฆ
ทมระดบพนทสงรองลงมาจากขาปาน รองจากพนท สงฆกรรมของสงฆ
กจะเปนกฏเจาอาวาสและพระลกวดตามล�าดบและพนททมความส�าคญ
นอยทสดจะไมไดถกยกระดบคอเปนระดบต�าสดคอพนทส�าหรบฆราวาส
ใชสอยในโอกาสทมพธทางพทธศาสนาและท�าบญ
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 11
![Page 14: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/14.jpg)
วดทปรากฏศลปกรรมตกแตงแบบไทใหญ ในอ�าเภอ แมสะเรยง
12 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 13
![Page 15: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/15.jpg)
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 13
วดศรบญเรอง เปนวดเกาแก ของอ�าเภอแมสะเรยง จงหวดแมฮองสอน อย
ตดกบวดจองสง มพนทไมมากนก สรางแบบศลปะพมาผสมไทยใหญ
สรางประมาณ พ.ศ. ๒๔๕0 เดมชอวาวดจองหมากแจง ภาษาไทยใหญ
แปลวาตนมะขาม วดศรบญเรองสรางโดย คหบด ทไดก�าไรจากการคาขาย
ชายแดนสรางเปนพทธบชา ลกษณะเดนของวดคอ มรปแบบสถาปตยกรรม
แบบไทใหญ พมา และ มอญและโดดเดนดวยความสวยงามของศลปะแบบ
ไทยใหญ คอหลงคาซอนกนเปนชน ประดบสงกะสและลายแกะสลกไม
ลวดลายละเอยด เปนหลงคาจองขนาดใหญ ๓ จองตดกน และศลปกรรม
ประดบตกแตงแบบไทใหญ
อาคารเสนาสนะส�าคญทปรากฏการประดบตกแตงไดแกศาลา
การเปรยญทมโครงสรางหลงคาของวด ศรบญเรองเปนโครงสรางไมและ
มงดวยวสดกระเบองใยหนและโลหะสงกะสและตกแตงดวยไมฉล ลกษณะ
หลงคาเปนหลงคาซอนชนทรง พญาธาต สามชนและสามยอดโดยมสอง
กลมหลงคา ไดแกกลมหลงคาอาคาร และกลมหลงคาของมขทยกออกมา
ขางหนา โดยลกษณะของยอดปราสาททงสาม มลกษณะเดยวกนคอ ชนแรก
ของปราสาทมลกษณะเปน จตรมข ทยกขนมาจากหลงคาชนลางสด ชนท
สองกเชนเดยวกน ชนทสามเปนชนยอดสดเปนทรงแหลมปลายยอกแตละ
ยอดประดบดวยฉตรโลหะ
วดศรบญเรอง
![Page 16: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/16.jpg)
14 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
การประดบตกแตงหลงคาวดศรบญเรอง
![Page 17: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/17.jpg)
การประดบหลงคาทรงปราสาท
ทงสามยอดมลกษณะเหมอนกนรวม
ถงอโบสถของวดศรบญเรองกมการ
ตกแตงในลกษณะเดยวกนคอมการ
ตกแตงหนาจวของวดศรบญเรอง
ประดบดวยไมฉลเปนลวดลายพรรณ
พฤกษาเดนลายบนสนจวโดยแกน
กลางของจวเปนรปกานดอกทปลาย
เ ป น ด อ ก บว ดา น ล า ง ข อ ง จว เ ป น
ชายคาทเดนลายพรรณพฤกษาอกเชน
เดยวกนปลายสดของชายคาประดบ
ดวย กะหลมตอง บรเวณมมของชายคา
จวทตอกบลวดลายตกแตงหนาจว
ก า ร ต ก แ ต ง ส น ห ลง ค า ใ ช
ลายไมฉลกานขดเดนลายตลอดท ง
สนหลงคาในทกช นโดยลายของ
สนหลงคาจะไปบรรจบกบลายของ
หนาจวทางดานหลงลกษณะพเศษ
ของการประดบตกหลงคาพเศษคอ
การประดบลายกรอบของผนงตาม
รปทรงของผนงและกรอบสเหลยม
ยอมม ประดบดวยลายไมฉลพรรณ
พฤกษา สวนภายในศาลาการเปรยญม
การประดบดวยโกงควทสรางจากไม
สก สลกเปนลวดลายพรรณพฤกษาท
หอยยอยสมจรงอทธพลพมา
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 15
![Page 18: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/18.jpg)
16 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
เจดยทรงพมา วดจองสง
![Page 19: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/19.jpg)
16 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 17
วดจองสง วดจองสง สรางขนเมอป พทธศกราช ๒๓๘๑ ในลกษณะของส�านกสงฆ
โดยมเจาอาวาสเปนพระไทใหญ ปกครองโดยนกายไทใหญ ตอมาในป
พทธศกราช ๒๔๒๑ เมองยวม (แมสะเรยง) ไดโดนไฟไหมครงใหญ และ
สานกสงฆแหงนกไดรบความเสยหายไปดวยบรรดาชาวบานญาตโยม
เวยงยวมหลวงจงไดรวบรวมปจจยสรางใหมควบคมการกอสรางโดยพระ-
อาจารย สางคา และมสลา พอเฒานอยเปนสลาสราง และแลวเสรจในป
พทธศกราช ๒๓๓๙ และเรยกวาวดจองสงตงแตนนมา พระเจดยทรงเครอง
แบบไทใหญสามองค พระเจดยองคตะวนตก สรางขนในสมยตนรชกาลท
6 พระเจดยองคกลางไมปรากฏวาสรางในสมยใด เดมทเปนพระเจดยทเกา
เหลอแคครงองค และมผอบทองรปเตาบรรจพระบรมสารรกธาตอยขางใน
ภายหลงไดทาการบรณะใหมจนเสรจในป พ.ศ.2499
![Page 20: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/20.jpg)
ลวดลายประดบตกแตง อาคารเสนาสนะ วดจองสง
ลวดลายประดบฐานชกชของพระประธานฐานชกชของพระประธานประกอบไปดวยลวดลายดอกไมและลาย
ใบไมทเกดจากเทคนคการประดบกระจกสซงมลกษณะตรงตามแบบ
ลวดลายทใชประดบตกแตงในศลปกรรมไทใหญอทธพลพมาทม
ลกษณะประกอบกนเปนลายเครอเถาหรอเปนลายดอกเดยวซงลวดลาย
ดอกไมนนบางสวนเปนลวดลายดอกไมแบบลานนาและแบบตะวนตก
ผสมพมา ลายดอกไมมรากฐานมาจากรปแบบดอกไม ซงมปรากฏใน
งานศลปะแบบตะวนตกลวดลายดอกไมนนมสวนประกอบของกาน
ใบ และดอก ลกษณะของลวดลายดอกไมมทงแบบทเปนดอกไมเลยน
แบบธรรมชาต ลวดลายดอกไมแบบทรงกลม ลวดลายดอกไมแบบ
ทรงเรขาคณต ลวดลายดอกไมแบบลายกนก และลวดลายดอกไมแบบ
ประดษฐ
18 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 19
![Page 21: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/21.jpg)
18 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 19
ลวดลายประดบอาสนะหลงพระประทาน สรางลวดลายดวยเทคนคปน
ปนเขยนสและประดบกระจกสซงลวดลายของปนปนสวนใหญประกอบ
ไปดวยลายพรรณพฤกษากานขดซงลกษณะเดนของกานขดนแสดง
ใหเหนชอลายใบตามแบบศลปะพมา และ ยงประกอบดวยการประดบ
กระจกรปดอกไมทรงเรขาคณตและดอกไมกลมบวหวเสาประดบกระจก
ลวดลายประดบอาสนะดานหลงพระประทาน
![Page 22: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/22.jpg)
มณฑปประดษฐานพระนอนมณฑปไมจ�าหลกประดษฐานพระนอนภายในศาลาการเปรยญทม
ลกษณะหลงคาซอนชนเลยนแบบ สถาปตยกรรม รปแบบศลปกรรมพมา
ทเปนอาคารทรงปราสาท ซอนชนทเรยกวา หลงคาทรงพญาธาต มณฑป
หลงนมลกษณะเปนหลงคาแบบจตรมขยกคอสองและมการยกจวอก
หนงชนและมการประดบลวดลายไมฉลตลอดทงหลงลวดลายประดบ
มณฑปท งหลงเปนลวดลายทเกดจากการฉลและการขาหลกไมเปน
พรรณพฤกษาโดยบรเวณเชงชายของมณฑป สวน ดานลางหรอทเรยก
วาปานซอยเปนลายพรรณพฤกษาทหอยในลกษณะอบะพวงสดมความ
สมจรงคอดอกและใบมลกษณะหอยลงมาจรงๆ ลกษณะของดอกเรยว
แหลมคลายกบดอกบวขาบ หรอคลายกบใบแหลม
20 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 21
![Page 23: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/23.jpg)
ลวดลายประดบหวเสาและเพดานลวดลายประดบหวเสาของศาลาการเปรยญของวดจองสงมลกษณะเปน
ไมจ�าหลกเปนกลบบวซอนกนสามชน และการตกแตงเพดานสวนหนง
ทเปนบรเวณเฉพาะเปนลกษณะกรอบสเหลยมยอมมตรงกลางมดาว
เพดานเปนไมจาหลกปนดาววงกลมทมแฉกโดยมลกษณะเปนสามชน
ทงสมมของกรอบมดอกไมกลมหรอดาวดวงเลกประดบอย
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 21
![Page 24: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/24.jpg)
มณฑปทศตะวนออก วดจองสง
22 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 23
![Page 25: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/25.jpg)
มณฑปทศตะวนออก วดจองสง
22 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
การประดบตกแตงภายนอกมณฑปการประดบตกแตงภายนอกอาคารทประกอบไปดวยเสาหลอก ทขนาบ
ซมประตหลอกหวเสาและตนเสามการประดบลายปนปนเปนรกลบบว
หงายเขยนสชมพและสนาเงน ซมประตหลอกดานบนมลกษณะเปนซม
โคงครงวงกลม ทมลวดลายพรรณพฤกษาเปน ลายใบไม เรยงโคงตาม
ความโคงของซมในชนลายดานในและถดออกไปเปนลายกานขดใบกาบ
ปลายแหลม
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 23
![Page 26: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/26.jpg)
ลายเทวดาหรอลายเทพแบบ
พมา“นตอะเซา”เปนลวดลายทม
ลกษณะเปนตวเทวดาแบบพมาเปน
ลวดลายทไดรบอทธพลมาจากความ
นยมแบบตะวนตก
24 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลายปนปนรปบคคล ประดบมณฑป
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 25
![Page 27: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/27.jpg)
24 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 25
แมแบบของลวดลายตวเทวดา
ทปรากฏนนไดมแมแบบมาจากการ
สรางหนชกแบบพมา ซงพมาถอวา
หนละครชกนเปนศลปะชนสงของ
พมาทนามาสการสรางงานศลปะแข
นงอนๆอกมากมาย โดยเฉพาะอยาง
ยงเปนแมแบบใหแกทาฟอนราหรอ
นาฏลลาแบบพมา ชาวพมาเรยกหน
นวา “โยะเต” นอกจากนนยงมสงห
หนาคนทเรยกวามนษสหจากต�านาน
พมาเชอวาเปนเทพทกระท�าผดและ
ถกสาปใหเปนสงหครงคน เฝาศาสน
สถาน
ลายปนปนรปบคคล ประดบมณฑป
![Page 28: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/28.jpg)
ภายในมณฑปเปนทประดษฐานของพระพทธรปทงหมดหาองคโดยมการ
วดเรยงพระพทธรปสองคปาง มารวชย ตงขนาบพระพทธรปองคเลกท
ประดษฐานอยในคหาต�าแหนงประธานของมณฑป พระพทธรปทตงขนาบ
พระประธานในคหามลกษณะศลปกรรมไทใหญอทธพลพมา ประดษฐานอย
บนฐานชกชทมการประดบกระจกสและเดนเสนดวยจดไขปลาอยางสวยงาม
คหาของพระประธานมลกษณะเปนคหาสเหลยมทปลายดานบนบานออก
เลกนอยและประดบตกแตงดวยลวดลายปปปนจ�าลองสถาปตยกรรมขนาด
เลก จากลกษณะของการจดวางของพระพทธรปทงหาพระองคโดยใหความ
ส�าคญกบพระพทธรปองคเลกทประดษฐานอยในคหาคลายสถปนาจะม
ความเกยวของกบความเชอเรองพระเจาหาพระองคใน ภทรกปล อนไดแก
พระกกสนโธ พระโกนาคมโน พระกสสะโป พระโคตโม พระศรอรยเมต
ไตยโยซงนาจะไดแกพระประธานในคหา ซงตามตานานแลว พระศรอรย
เมตไตย สถตอยภายในสถปเพอรอการมาประสตเมอโลกถงกาลเดอดรอน
ยามกลยค ซมดานหลงพระพทธรปทงสองคประกอบไปดวย ปนปนรปเสาท
ปนตดกบผนง หวเสามลกษณะเปนกลบบวบานซอนกนสองชน ลกษณะของ
ซมนมลกษณะเปนซมจวยอดแหลมซงนาจะมาจากแนวคดคอการจ�าลอง
สถาปตยกรรม ลวดลายประดบซมกมลกษณะการประดบเดนลายกานขดใบ
กาบไลขนมากลางหนาจวและมแกนเปนกานดอกและลายกานขดใบกาบ น
ลงมาพนถงกลางเสา และเปนแบบเดยวกนนทงสองค ฐานชกชประดบดวย
เทคนคประดบกระจกสเปนดอกไม และ กลบบวคว �า บวหงาย และเทคนค
ปนปนประกอบ
ภายในมณฑป
26 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 27
![Page 29: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/29.jpg)
ภายในมณทฑป และ ลกษณะการประดบฐานชกช
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 27
![Page 30: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/30.jpg)
จากสวนยอดของเจดยลงมาใตของปลยอดปรากฏลวดลายปนปนทม
ลกษณะเปนกลบซอนชนสองชนและสบหวางกนอยางสม�าเสมอแตละ
กลบมลกษณะลายสามชน ปลายกลบบดออกเลกนอย รองรบปลยอดของ
เจดยอย ถดลงมาเปนกลบลกษณะเดยวกนแตอยในลกษณะควา ตรงกลาง
ระหวางชนกลบคว �าและหงาย เปนเมดกลมเรยงโดยรอบแบบจดไขปลา
คนพมาเรยกวา ยเว ลวง ตาน แปลวา แถวของดวงแกวและเรยกรวมทง
สวนทเปนกลบซอนชนนวา จา หรอ บว นนเอง ถดลงมาเปนปลองไฉน
ทมลกษณะเปนขอๆซอนกนแบบปลองไฉนในเจดยลงกาแตมลกษณะ
คอดตรงกลาง ถดลงมา ใตองคระฆง ปรากฏลวดลายกลบดอกบวใน
ลกษณะเดยวกนกบบวหงายทรองปลยอดอย แตมความแตกตางกนคอ บว
ทรององคระฆงมเพยงชนเดยวและกลบสนกวา แถบลายบวหงายน เดน
ลาย รอบทงปาก องคระฆง และยงปรากฏลวดลายการตกแตงอยท ไสปาโอ
หรอ หมอน�าในแตละมมชนทสองเปนลายกลบบวและลายใบไมในศลปะ
พมาและเจดยรายองคเลกกปรากฏลวดลายรปแบบเดยวกน ทแตกตางกจะ
มเพยงเจดยทประดษฐานประพทธรป ทจาลองแบบจากเจดยทรงพญาธาต
จงมการประดบหลงคา ดวยจว และหมอกมขซงกเปนลายประเภทใบไม
และกานขดเชนกนแต ลวดลายไมมความชดเจนนก
28 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
ลวดลายประดบทปรากฏบนเจดยทรงพมาองคทศตะวนออก
![Page 31: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/31.jpg)
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 29
![Page 32: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/32.jpg)
30 ลายไต เสนหศลปประดบวดเมองแมสะเรยง
![Page 33: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/33.jpg)
ลวดลายประดบตกแตงทปรากฏบนเจดยทรงพมาองคทศตะวนตกวดจองสงนอกจากจะมการประดบตกแตงในรปแบบลวดลายเดยวกนกบองคทางทศ
ตะวนออกแลวยงมลวดลายทเพมเตมทไมปรากฏบนเจดยองคตะวนออก
ไดแก องคระฆง มลวดบวทมลาย บากแขงสงห และสวนบนขององคระฆง
เปนกระจงคว �า
Ornamental Motifs Of Shan Temple in Mae Sariang 31
![Page 34: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/34.jpg)
ภาษาไทย © 2556 ภาควชาศลปะไทย คณะ
วจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม
สงวนลขสทธ
พมพครงแรก กรกฎาคม พ.ศ. 2556
จดพมพโดย ภาควชาศลปะไทย คณะวจตศลป
มหาวทยาลยเชยงใหม
ออกแบบโดย คมสนต วงคษา
คมสนต วงคษา รหสประจำาตวนกศกษา 530310104
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
![Page 35: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/35.jpg)
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง
![Page 36: ลายไต เสน่ห์ศิลป์ประดับวัด เมืองแม่สะเรียง 31/07/2013](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022051622/568bba511a28ab777e8b6db4/html5/thumbnails/36.jpg)
ลายไต เสนหศลปประดบวด เมองแมสะเรยง