ภาคเหนื�อ

การนำ�าเสนำอประวั�ติ� คำ�าขวั�ญ วั�ฒนำธรรม วั�ง วั�ด ธรรมชาติ� และของด�ของจั�งหวั�ดติ�างๆแยกภาคำติามภ"ม�ศาสติร$ เพื่&'อใช)เป*นำข)อม"ลพื่&+นำฐานำเบื้&+องติ)นำของจั�งหวั�ดนำ�+นำๆ

1.เชียงราย จั�งหวั�ดเหนำ&อส.ดของประเทศไทย ท�'เติ1มไปด)วัยวั�ฒนำธรรมล)านำนำา และธรรมชาติ�ท�'งดงาม

ค�าขวั�ญ “เหนำ&อส.ดในำสยาม ชายแดนำสามแผ่�นำด�นำ ถิ่�'นำวั�ฒนำธรรมล)านำนำา ล�+าคำ�าพื่ระธาติ.ดอยติ.ง”

ประวั�ติ�

ด�นำแดนำแห�งข.นำเขา เป*นำจั�งหวั�ดท�'อย"�เหนำ&อส.ดของประเทศไทย เป*นำเม&องเก�าแก�ท�'ม�ประวั�ติ�ศาสติร$ยาวันำานำติ�+งแติ�สม�ยเช�ยงแสนำของพื่ญาม�งราย ผ่")ก�อติ�+งเม&องเช�ยงรายบื้นำพื่&+นำท�'ราบื้ล.�มแม�นำ�+ากก อ.ดมสมบื้"รณ์$ไปด)วัยป5าไม)บื้นำดอยส"งท�'สล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดติ)นำนำ�+าและนำ�+าติกอ�นำงดงามหลายแห�ง และม�เท&อกเขาผ่�ป7นำนำ�+าท�'เป*นำพื่รมแดนำก�+นำประเทศสหภาพื่พื่ม�าจันำถิ่8งด)านำท�ศเหนำ&อ อ�กท�+งเป*นำจั.ดแรกท�'แม�นำ�+าโขงไหลผ่�านำประเทศไทย เป*นำพื่รมแดนำก�+นำกลางระหวั�างประเทศไทยก�บื้ประเทศสาธารณ์ร�ฐประชาธ�ปไติยประชาชนำลาวัเช�ยงรายม�ประชากรหลายเช&+อชาติ� ท�+งชาวัไทยพื่&+นำราบื้ ชาวัไทยภ"เขา และชาวัจั�นำฮ่�อท�'อพื่ยพื่เข)ามาอาศ�ยอย"�บื้นำดอยส"ง แติ�ละชนำชาติ�จัะม�ประเพื่ณ์� วั�ฒนำธรรม และวั�ถิ่�ช�วั�ติท�'ม�เอกล�กษณ์$ เป*นำเสนำ�ห$อ�กอย�างท�'ท�าให)เช�ยงรายได)ร�บื้คำวัามสนำใจัจัากนำ�กท�องเท�'ยวัท�+งชาวัไทยและชาวัติ�างประเทศ

ท�ศเหนำ&อ ติ�ดติ�อก�บื้สหภาพื่พื่ม�า ท�ศใติ) ติ�ดติ�อก�บื้จั�งหวั�ดพื่ะเยา ท�ศติะวั�นำออก ติ�ดติ�อก�บื้สาธารณ์ร�ฐประชาธ�ปไติยประชาชนำลาวั ท�ศติะวั�นำติก ติ�ดติ�อก�บื้จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�

การปกคำรองแบื้�งออกเป*นำ 18 อ�าเภอ ได)แก� อ�าเภอเม&องเช�ยงราย อ�าเภอเวั�ยงช�ย อ�าเภอเช�ยงของ อ�าเภอเท�ง อ�าเภอพื่านำ อ�าเภอป5าแดด อ�าเภอแม�จั�นำ อ�าเภอเช�ยงแสนำ อ�าเภอแม�สาย อ�าเภอแม�สรวัย อ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า อ�าเภอพื่ญาเม1งราย อ�าเภอเวั�ยงแก�นำ อ�าเภอข.นำติาล อ�าเภอแม�ฟ้<าหลวัง อ�าเภอแม�ลาวั อ�าเภอเวั�ยงเช�ยงร. )ง อ�าเภอดอยหลวัง

วั�ฒนืธรรม

เสาสะด&อเม&องเช�ยงราย (เสาหล�กเม&อง) เป*นำเคำร&'องหมายหร&อส�ญล�กษณ์$ของการก�อติ�+งช.มชนำและเม&อง ส�าหร�บื้จั�งหวั�ดเช�ยงรายจัะเร�ยกเสาหล�กเม&องวั�าเสาสะด&อเม&อง จัากหล�ก

ฐานำทางประวั�ติ�ศาสติร$ระบื้.วั�า เม&'อคำร�+งการสร)างเม&องคำร�+งแรกใช)คำ�าวั�า "เสาสะด&อเม&อง" ไม�ใช)คำ�าวั�าเสาหล�กเม&อง

เสาสะด&อเม&องเช�ยงรายสร)างข8+นำใหม�ในำป> พื่.ศ. 2530 เนำ&'องในำโอกาสมงคำลย�'ง คำ&อฉลองพื่ระชนำมพื่รรษาคำรบื้รอบื้ 5 รอบื้ของพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ร�ชกาลท�' 9 และโอกาสการสมโภชนำ$เม&องเช�ยงรายคำรบื้ 725 ป> เพื่&'อเป*นำท�'ระล8กถิ่8งพื่ระมหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ของพื่�อข.นำเม1งรายมหาราช ผ่")สร)างเม&องเช�ยงราย ซั8'งเสาสะด&อเม&องม�อย"� 108 หล�ก

อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งรายมหาราช  ติ�+งอย"�ท�'ถิ่นำนำห)าแยกพื่�อข.นำเม1งราย ถิ่นำนำเช�ยงราย-

แม�จั�นำ (ติ�ดถิ่นำนำซั.ปเปอร$ไฮ่เวัย$) ในำเขติ เทศบื้าลนำคำรเช�ยงราย จั�งหวั�ดเช�ยงราย ติามประวั�ติ�นำ�+นำ พื่�อข.นำเม1งรายเป*นำกษ�ติร�ย$องคำ$ท�' 25 แห�งราชวังศ$ลวัะ เป*นำโอรสของพื่ญา

-2-

ลาวัเม1งและพื่ระนำางเทพื่คำ�าขยาย หร&อพื่ระนำางอ�+วัม�'งจัอมเม&องประส"ติ�เม&'อวั�นำอาท�ติย$ แรม 9

คำ�'า เด&อนำ 3 ป>จัอ พื่.ทธศ�กราช 1782 และเสด1จัสวัรรคำติท�'เม&องเช�ยงใหม�ในำป> พื่.ศ. 1854

รวัมพื่ระชนำมาย.ได) 72 พื่รรษา สถิ่"ป (ก"�) บื้รรจั.พื่ระอ�ฐ�หร&อ ก"�พื่ญาม�งรายมหาราช ติ�+งอย"�ท�'วั�ดง�าเม&อง  การสร)างบื้)านำแปลงเม&องของท�านำ พื่�อข.นำเม1งรายได)สร)างเม&องเช�ยงรายข8+นำบื้นำดอยทอง จัากรากฐานำเด�มท�'เคำยเป*นำเม&องมาก�อนำ เม&'อป> พื่.ศ. 1805 ทรงเป*นำปฐมกษ�ติร�ย$ แห�งราชวังศ$ม�งรายและรวับื้รวัมบื้)านำเล1กเม&องนำ)อยเข)าเป*นำอาณ์าจั�กรล)านำนำาไทยจันำเจัร�ญร. �งเร&องจัวับื้จันำป7จัจั.บื้�นำ อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งราย ม�ล�กษณ์ะเป*นำพื่ระร"ปของพื่ระองคำ$หล�อด)วัยทองส�มฤทธ�B ขนำาดหนำ8'งเท�าคำร8'ง  ทรงฉลองพื่ระองคำ$ด)วัยเคำร&'องทรงพื่ระมหากษ�ติร�ย$แบื้บื้ล)านำนำาโบื้ราณ์ ประท�บื้ย&นำบื้นำฐานำส"งประมาณ์ 3 เมติร ทรงถิ่&อดาบื้ด)วัยพื่ระห�ติถิ่$ซั)ายแนำบื้ก�บื้พื่ระเพื่ลา ทรงสวัมมาล�ยพื่ระกรและสวัมพื่ระธ�ามรงคำ$ท�'พื่ระห�ติถิ่$ขวัาติรงนำ�+วันำางและนำ�+วัก)อย และติรงนำ�+วัช�+ท�'พื่ระห�ติถิ่$ข)างซั)าย และทรงฉลองพื่ระบื้าท ป7จัจั.บื้�นำม�ติ.งหลวังเฉล�มพื่ระเก�ยรติ�ส�ทองอร�ามขนำาดใหญ�ประด�บื้อย"�ทางด)านำหล�งอนำ.สาวัร�ย$ด)วัย ส�าหร�บื้ฐานำใติ)พื่ระบื้รมร"ปม�คำ�าจัาร8กวั�า "พื่�อข.นำเม1งรายมหาราช พื่.ศ.1782 - 1860 ทรงสร)างเม&องเช�ยงรายข8+นำเป*นำเม&องแรกเม&'อ พื่.ศ. 1805 ทรงสถิ่าปนำาอาณ์าจั�กรล)านำนำาไทยให)เป*นำปCกแผ่�นำ และทรงสร)างคำวัามสาม�คำคำ�ระหวั�างชนำชาติ�ไทย"

อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งราย แห�งนำ�+เป*นำท�'เคำารพื่ส�กการะของชาวัเช�ยงรายและคำนำล)านำนำาเป*นำอย�างมาก ม�ผ่")คำนำมาส�กการะท�+งกลางวั�นำและกลางคำ&นำอย�างไม�ขาดสาย

ก"�พื่ระเจั)าเม1งราย     จั�งหวั�ดเช�ยงรายเป*นำอ�กหนำ8'งจั�งหวั�ดท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญติ�อประวั�ติ�ศาสติร$ชาติ�ไทยท�'ได)ม�การบื้�นำท8กเร&'องราวัท�'ได)เก�ดข8+นำ ณ์ อาณ์าจั�กรแห�งนำ�+ไวั)มากมายซั8'งถิ่&อวั�าเป*นำย.คำแห�งประวั�ติ�ศาสติร$ท�'ส�าคำ�ญย.คำหนำ8'งของประเทศไทย ในำประวั�ติ�ศาสติร$ช�วังแรกๆเลยก1วั�าได) โดยเฉพื่าะท�'ม�คำวัามเก�'ยวัพื่�นำก�บื้เร&'องด�นำแดนำการเม&องการปกคำรอง วั�ฒนำธรรมรวัมไปถิ่8งผ่")ปกคำรอง ซั8'งผ่")ท�'เคำยศ8กษาประวั�ติ�ศาสติร$คำวัามเป*นำมาของจั�งหวั�ดเช�ยงรายก1คำงไม�ม�ใคำรไม�เคำยได)ย�นำช&'อของพื่ระเจั)าเม1งราย หร&อพื่�อข.นำเม1งราย ซั8'งจั�งหวั�ดเช�ยงรายนำอกจัากจัะม�อนำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$แล)วั ก"�พื่ระเจั)าเม1งรายก1เป*นำอ�กสถิ่านำท�'หนำ8'งท�'เป*นำอนำ.สาวัร�ย$ท�'ส�าคำ�ญแห�งหนำ8'ง เนำ&'องจัากสถิ่านำท�'แห�งนำ�+เป*นำท�'เก1บื้และบื้รรจั.อ�ฐ�ของพื่�อข.นำเม1งรายมหาราชอด�ติเจั)าเม&องแห�งด�นำแดนำนำ�+ ก"�พื่ระเจั)าเม1งรายติ�+งอย"�หนำ)าวั�ดง�าเม&อง บื้นำดอยง�าเม&อง นำอกจัากนำ�+ติามประวั�ติ�กล�าวัวั�า พื่ระเจั)าไชยสงคำรามราชโอรสพื่ระเจั)าเม1งรายเม&'อได)มอบื้ราชสมบื้�ติ�ให)พื่ระเจั)าแสนำภ"ราชโอรสข8+นำคำรองนำคำรเช�ยงใหม� แล)วัพื่ระองคำ$ได)นำ�าอ�ฐ�พื่ระราชบื้�ดามาประท�บื้อย"�ท�'เม&องเช�ยงราย และได)โปรดเกล)าฯ สร)างก"�บื้รรจั.อ�ฐ�ของพื่ระราชบื้�ดาไวั) ณ์ ดอยง�าเม&องแห�งนำ�+ซั8'งก1คำ&อก"�เม1งรายแห�งนำ�+นำ�'เอง

เสาสะด�อเม&อง(เสาหล�กเม&อง) อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งรายมหาราช ก"�พื่ระเจั)าเม1งราย

-3-

พิ�พิ�ธภ�ณ์ฑ์$สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยงแสนำ ติ�+งอย"�ในำเขติก�าแพื่งเม&อง เป*นำท�'เก1บื้รวับื้รวัมโบื้ราณ์วั�ติถิ่.ท�'ได)จัากบื้ร�เวัณ์เช�ยงแสนำและพื่&+นำท�'ใกล)เคำ�ยง เช�นำ ลวัดลายป"นำป7+ นำฝี>ม&อล)านำนำา พื่ระพื่.ทธร"ปและศ�ลาจัาร8กจัากเช�ยงแสนำและจัากพื่ะเยา พื่ร)อมท�+งให)ข)อม"ลทางด)านำวั�ชาการเก�'ยวัก�บื้แหล�งโบื้ราณ์คำด�การติ�+งถิ่�'นำฐานำของช.มชนำ และประวั�ติ�การสร)างเม&องเช�ยงแสนำ นำอกจัากนำ�+ย�งม�การจั�ด แสดงศ�ลปะพื่&+นำบื้)านำของ ชาวัไทยใหญ� ไทยล&+อ และชาวัเขาเผ่�าติ�างๆ ได)แก� เคำร&'องเข�นำ เคำร&'องดนำติร� เคำร&'องประด�บื้ อ.ปกรณ์$การส"บื้ฝีG' นำ เป*นำติ)นำ เปGดท�าการติ�+งแติ�เวัลา ๙.๐๐- ๑๖.๐๐ นำ. ท.กวั�นำ เวั)นำวั�นำจั�นำทร$ อ�งคำาร และวั�นำหย.ดนำ�กข�ติฤกษ$

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ"บื้คำ�า ศ"นำย$อนำ.ร�กษ$มรดกอ�นำล�+าคำ�าของอาณ์าจั�กรล)านำนำาโบื้ราณ์ อาภรณ์$ของชนำชาติ�ไติเผ่�าติ�าง ในำอาณ์าจั�กรล)านำนำา ด)วัยคำวัามม.�งม�'นำติ�+งใจัท�'จัะอนำ.ร�กษ$คำวัามเป*นำมาอ�นำย�'งใหญ�ของชาวัล)านำนำา ท�าให) อาจัารย$จั.ลศ�กด�B ส.ร�ยะไชย จั8งได)จั�ดติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ"บื้คำ�าเพื่&'อเป*นำศ"นำย$อนำ.ร�กษ$มรดกล�+าคำ�าของอานำาจั�กรล)านำนำาโบื้ราณ์ เช�นำเคำร&'องใช)ในำราชส�านำ�กล)านำนำา เคำร&'องใช)ในำราชส�านำ�กคำ.)มเจั)าติ�างๆ ในำล)านำนำา ซั8'งเก�ดจัากการติ�+งใจัของผ่")รวับื้รวัมท�'ติ)องการเก1บื้ของม�คำ�าสม�ยล)านำนำาท�'กระจัายอย"�ในำท�'ติ�างๆ ให)คำ&นำกล�บื้ส"�แผ่�นำด�นำไทย และเพื่&'อให)อนำ.ชนำร. �นำหล�งได)ศ8กษาติ�อไปในำอนำาคำติ

เม&องเก�าเช�ยงแสนำ เป*นำอ�าเภอหนำ8'งของจั�งหวั�ดเช�ยงราย ม�ซัากโบื้ราณ์สถิ่านำของเม&องเช�ยงแสนำเก�าอย"�ในำบื้ร�เวัณ์ติ�วัอ�าเภอ ล�กษณ์ะภ"ม�ประเทศเป*นำท�'ราบื้ ป7จัจั.บื้�นำเป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัและท�าเร&อขนำส�งส�นำคำ)าท�'ส�าคำ�ญในำภาคำเหนำ&อ นำอกจัากนำ�+เช�ยงแสนำม�พื่&+นำท�'ซั8'งเร�ยกวั�า สามเหล�'ยมทองคำ�า ในำพื่&+นำท�'หม"�ท�' 1 บื้)านำสบื้รวัก ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเช�ยงแสนำ อ�นำเป*นำบื้ร�เวัณ์ท�'บื้รรจับื้ก�นำของชายแดนำสามประเทศ คำ&อ ไทย ลาวั และพื่ม�า

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยงแสนำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ"บื้คำ�า เม&องเก�าเช�ยงแสนำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำด�า ติ� +งอย"�ท�' 414 หม"�ท�' 13 ติ�าบื้ลนำางแล เป*นำผ่ลงานำของอาจัารย$ถิ่วั�ลย$ ด�ชนำ� ศ�ลปGนำแห�งชาติ�สาขาท�ศนำศ�ลปL (จั�ติรกรรม) ในำพื่&+นำท�'กวั�าร)อยไร� ประกอบื้ด)วัยอาคำารสถิ่าป7ติยกรรมท)องถิ่�'นำภาคำเหนำ&อกวั�า 25 หล�ง และอาคำารสถิ่าป7ติยกรรมท)องถิ่�'นำประย.กติ$หลายหล�งท�'จั�ดแสดงศ�ลปะพื่&+นำบื้)านำ ซั8'งเป*นำผ่ลงานำสร)างสรรคำ$ของช�างท)องถิ่�'นำติ�+งแติ�อด�ติจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ ท�+งหมดทาด)วัยส�ด�าแติ�ละหล�งประด�บื้ประดาด)วัยไม)แกะสล�กท�'ม�ลวัดลายสวัยงามวั�จั�ติรย�'งและย�งประด�บื้ด)วัยเขาส�ติวั$ เช�นำ เขาคำวัาย เขากวัาง และกระด"กช)าง เป*นำติ)นำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำด�าเป*นำศ�ลปะสถิ่านำท�'สร)างจั�นำตินำาการให)แก�ผ่")พื่บื้เห1นำในำหลายม.มมองและย�งเป*นำท�'เก1บื้สะสมส�'งของติ�าง ๆ ท�'ใช)ในำการด�ารงช�วั�ติมาติ�+งแติ�อด�ติซั8'งของบื้างช�+นำคำนำร. �นำใหม�ก1ไม�อาจัพื่บื้เห1นำหร&อหาได)ในำป7จัจั.บื้�นำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระ -ประท�ปโกลด$แลนำด$     พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระแห�งนำ�+สร)างข8+นำโดยคำ.ณ์ประท�ป ประท�ปอ.ษานำนำท$ ซั8'งอาจัจัะไม�เป*นำท�'ร" )จั�กก�นำในำวังการพื่ระเท�าไรนำ�ก เพื่ราะคำ.ณ์ประท�ปนำ�+นำไม�ได)เข)ามาคำล.กคำล�ก�บื้คำนำในำวังการมากนำ�ก แติ�เนำ&'องจัากคำ.ณ์ประท�ปนำ�+นำเคำยเป*นำผ่")ร �บื้

-4-

ส�มปทานำการก�อสร)างและบื้ร�หารท�าเร&อการคำ)าระหวั�างประเทศหลายๆแห�งจั8งเป*นำท�'ร" )จั�กของคำนำในำวังการธ.รก�จัเป*นำอย�างด� คำ.ณ์ประท�ปได)เร�'มเก1บื้สะสมพื่ระมาติ�+งแติ�อาย.ประมาณ์ 20 ป> แล)วัคำ�อยๆแสวังหาพื่ระมาเก1บื้สะสมเร&'อยๆจันำม�มากเพื่�ยงพื่อก�บื้การจั�ดสร)างพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ซั8'งม�งบื้ประมาณ์ในำการสร)างกวั�า 40 ล)านำบื้าท บื้นำเนำ&+อท�'หลายพื่�นำไร� ซั8'งในำอนำาคำติม�แผ่นำวั�าจัะพื่�ฒนำาสถิ่านำท�'แห�งนำ�+ให)ม�ท�+งท�'พื่�กอาศ�ย โรงแรมและศ"นำย$การคำ)าอ�กด)วัย    ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระได)ม�การจั�ดแสดงพื่ระพื่.ทธร"ปย.คำติ�างๆ ติ�+งแติ�โบื้ราณ์ เร�'มจัากย.คำคำ�นำธราษฎร$ ทวัารวัด� เช�ยงแสนำ ส.โขท�ย อ" �ทอง ลพื่บื้.ร� อย.ธยา และร�ตินำโกส�นำทร$ มากกวั�า 500 องคำ$ นำอกจัากนำ�+ย�งม�พื่ระบื้"ชาอ�ก คำ&อ พื่ระเคำร&'องช.ดเบื้ญจัภาคำ� จั�านำวันำ 3 ช.ด พื่ระเบื้ญจัภาคำ�ยอดข.นำพื่ล พื่ระร�วังหล�งร�างปNนำ พื่ระสมเด1จัวั�ดระฆั�งซั8'งม�ท.กพื่�มพื่$ พื่ระกร�'งปวัเรศ (ซั8'งเป*นำพื่ระ 1 ในำจั�านำวันำ 22 องคำ$ในำประเทศไทย) พื่ระกร�'งจั�นำ พื่ระก�'งเขมร พื่ระกร�'งสายวั�ดส.ท�ศนำ$เทพื่วัราราม พื่ระกร�'งวั�ดบื้วัรฯ พื่ระสมเด1จัจั�ติรดา พื่ระหลวังป"5ทวัดท.กพื่�มพื่$ นำอกจัากนำ�+แล)วัย�งม�การสะสมเหร�ยญยอดนำ�ยมติ�างๆอ�กเป*นำจั�านำวันำมากอาท�เช�นำ หลวังพื่�อกล�'นำ เหร�ยญ ร.5 ในำแบื้บื้ติ�างๆให)ชมมากกวั�า 2,000 องคำ$ รวัมถิ่8งท�'พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ย�งม�พื่ระพื่.ทธร"ปท�'แกะจัากหยกล)านำป> ซั8'งม�นำ�+าหนำ�กรวัมกวั�า 8 ติ�นำ ผ่")ท�'ช&'นำชอบื้ศ�ลปะการสร)างพื่ระพื่.ทธร"ปและม�ศร�ทธาไม�คำวัรพื่ลาดชม เปGดบื้ร�การท.กวั�นำ เวัลา 09.00-17.00 นำ.

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$และศ"นำย$ศ8กษาชาวัเขา     พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ติ� +งอย"�บื้นำช�+นำ 3 ของอาคำาร PDA(The

Population&Community Development Association) หร&ออาคำารสมาคำมพื่�ฒนำาประชากรและช.มชนำจั�งหวั�ดเช�ยงราย ซั8'งสมาคำมพื่�ฒนำาประชากรและช.มชนำด�งกล�าวัเป*นำองคำ$กรท�'ไม�แสวังหาผ่ลก�าไรท�'ท�างานำด)านำพื่�ฒนำาคำ.ณ์ภาพื่ช�วั�ติและส�งเสร�มให)การศ8กษาแก�ชาวัเขา การจั�ดติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ได)ด�าเนำ�นำงานำมากวั�า 18 ป>แล)วั ม�จั.ดประสงคำ$เพื่&'อเสร�มสร)างคำวัามส�มพื่�นำธ$ระหวั�างประเทศไทยก�บื้ชนำกล.�มนำ)อยและประชาคำมระหวั�างประเทศให)แนำ�นำแฟ้<นำมากข8+นำ ซั8'งจัะส�งผ่ลให)ประชาชนำชาวัไทยและนำ�กท�องเท�'ยวัชาวัติ�างชาติ�ได)เร�ยนำร" )และเข)าใจัวั�ถิ่�ช�วั�ติของของชาวัเขาซั8'งม�ด)วัยก�นำ 6 เผ่�ามากข8+นำ การจั�ดแสดงภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$จัะประกอบื้ด)วัยการแสดงวั�ถิ่�ช�วั�ติของชนำเผ่�าท�+งอาข�า ม"เซัอ เย)า กะเหร�'ยง ล�ซัอ และ ม)ง ในำร"ปแบื้บื้ของบื้อร$ดจั�ดแสดง การนำ�าเคำร&'องใช)ในำช�วั�ติจัร�งมาจั�ด

แสดงซั8'งล)วันำมาจัากวั�สด.ท�'หาได)ติามธรรมชาติ�ซั8'งแสดงให)เห1นำถิ่8งวั�ถิ่�ช�วั�ติท�'อย"�ก�บื้ธรรมชาติ�อย�างแท)จัร�งเคำร&'องแติ�งกายของแติ�ละเผ่�า รวัมถิ่8งการจั�ดให)คำวัามร" )ในำร"ปแบื้บื้ของการฉายสไลด$ม�ลติ�วั�ช� 'นำ(multivision)หร&อวั�ด�ท�ศนำ$ซั8'งอธ�บื้ายเก�'ยวัก�บื้ชาวัเขา ในำจั�งหวั�ดเช�ยงราย การเพื่าะปล"ก อ.ปกรณ์$ในำการเก1บื้เก�'ยวั รวัมถิ่8งการอพื่ยพื่ย)ายถิ่�'นำฐานำเข)ามาอย"�ในำเอเช�ยอาคำเนำย$ ม�ให)บื้ร�การท�+งหมด 5 ภาษา ได)แก� ภาษาไทย ภาษาอ�งกฤษ ภาษาฝีร�'งเศส ภาษาเยอรม�นำ และภาษาญ�'ป.5นำ นำอกจัากนำ�+ภายในำพื่&+นำท�'จั�ดแสดงย�งนำ�าเคำร&'องจั�กรสานำและห�ติถิ่กรรมพื่&+นำเม&องเช�นำ ย�าม เส&+อผ่)า เคำร&'องประด�บื้ มาให)ได)ชมและจั�ดจั�าหนำ�ายเป*นำของท�'ระล8กซั8'งอย"�ภายในำร)านำคำ)าของพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ�กด)วัย เหมาะเป*นำอย�างย�'งส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัท�'ช&'นำชอบื้วั�ฒนำธรรมอ�นำม�เอกล�กษณ์$ รวัมท�+งของท�'ระล8กสวัยงามม�เสนำ�ห$แปลกติาอ�นำหาได)เฉพื่าะในำภาคำเหนำ&อ คำ�าเข)าชมเพื่�ยง 50 บื้าท สามารถิ่เข)าชมได)วั�นำจั�นำทร$-ศ.กร$ เวัลา 09.00-18.00 นำ. ส�วันำวั�นำเสาร$-อาท�ติย$ เวัลา 10.00-18.00 นำ.

-5-

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ด�า พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระ-ประท�ปโกลด$แลนำด$ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$และศ"นำย$ศ8กษาชาวัเขา

อนำ.สรณ์$ชาวัไทยเช&+อสายจั�นำ หม"�บื้)านำส�นำติ�คำ�ร� หร&อ "ดอยแม�สลอง" หร&อ "เหมย เซัอ เล�อ" 

ท�'อ�าเภอแม�ฟ้<าหลวัง จั�งหวั�ดเช�ยงรายนำ�+นำ หมายถิ่8ง ด�นำแดนำแห�งคำวัามสงบื้ส.ข เด�มเป*นำหม"�บื้)านำของอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�(กPกม�นำติ�Qง) กองพื่ล 93  เป*นำท�'ติ� +งของอนำ.สรณ์$ชาวัไทยเช&+อสายจั�นำ ซั8'งทหารจั�นำด�งกล�าวัได)ช�วัยราชการไทยติ�อส")และปราบื้ปรามคำอมม�วันำ�สติ$ในำพื่&+นำท�'ดอยหลวัง ดอยขาวั และดอยผ่าหม�นำ จั.เช�ยงราย พื่.ศ.2514-2528 และพื่&+นำท�'เขาย�า

จั.เพื่ชรบื้"รณ์$ ในำป> 2524 และติ�อมาได)ร�บื้ส�ญชาติ�ไทยในำท�'ส.ด พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$และอนำ.สรณ์$แห�งนำ�+จั8งถิ่"กสร)างโดยคำวัามร�กคำวัามศร�ทธาของคำนำในำช.มชนำ เพื่&'อเป*นำการร�าล8กถิ่8งคำ.ณ์งามคำวัามด�ของอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�ในำการช�วัยร�กษาผ่&นำแผ่�นำด�นำไทย พื่ร)อมท�+งส�งเสร�มและพื่�ฒนำาการท�องเท�'ยวัดอยแม�สลอง เม&'อเด�นำเข)าไป เราจัะพื่บื้ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$วั�รชนำอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�ภาคำเหนำ&อประจั�า“

ประเทศไทย ติ�วัอาคำารหล�กคำ&ออาคำารท�'อย"�ติรงกลาง ออกแบื้บื้ก�อสร)างอย�างสวัยงามด)วัย”

สถิ่าป7ติยกรรมแบื้บื้จั�นำ  เป*นำ "อนำ.สรณ์$สถิ่านำทหารจั�นำคำณ์ะชาติ� ภาคำเหนำ&อประจั�าประเทศไทย"  ภายในำม� ป<ายวั�ญญาณ์ ของเหล�าทหารผ่")วัายชนำม$ อาคำารทางซั)ายม&อเป*นำ“ ”

อาคำารพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ห)องท�' 1 บื้อกเล�าเร&'องราวัการเด�นำทาง คำวัามเป*นำมาของทหารช&+อสายจั�นำติ�+งแติ�ก�อนำมาอย"�ประเทศไทย ย8ดติามวั�นำเวัลาในำการรบื้เป*นำส�าคำ�ญ ม�โมเดลแสดงถิ่8งสนำามรบื้และเส)นำทางการเด�นำท�พื่ รวัมถิ่8งจั�ดแสดงข)าวัของเคำร&'องใช)ของทหารในำย.คำนำ�+นำ ส�วันำอาคำารทางขวัา คำ&อ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ห)องท�' 2 และ 3   แสดงให)เห1นำถิ่8งการสงเคำราะห$ติ�างๆ ของสมาคำมจั�นำเพื่&'อสงเคำราะห$ผ่")ประสบื้ภ�ย ท�+งการสงเคำราะห$ในำร"ปแบื้บื้ของส�'งของและท.นำการศ8กษา เวั�ยงกาหลง เม&องวั�ฒนำธรรม แดนำพื่.ทธภ"ม� ถิ่�'นำกาขาวั ชาวัศร�วั�ไล“ ”  คำ&อคำ�าขวั�ญของสถิ่านำปฏิ�บื้�ติ�ธรรมและเม&องสม�ยโบื้ราณ์ เป*นำศ"นำย$การเร�ยนำร" )ช.มชนำช&'อ เวั�ยงกาหลง “ ”

    เวั�ยงกาหลง ติ�+งอย"�บื้นำเท&อกเขาดอยดงในำเท&อกเขาดอยหลวัง ในำเขติบื้)านำป5าส)านำ หม"�ท�' 5

ติ�าบื้ลห�วัฝีาย อ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า จั�งหวั�ดเช�ยงราย เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัทางวั�ฒนำธรรมท�'ส�าคำ�ญอ�กท�'หนำ8'ง  ช.มชนำโบื้ราณ์แห�งนำ�+ไม�สามารถิ่ระบื้.ได)วั�า เป*นำเม&องท�'สร)างข8+นำในำย.คำสม�ยใด เพื่ราะไม�พื่บื้การพื่"ดถิ่8งเม&องนำ�+ในำหล�กฐานำหร&อบื้�นำท8กเลย เร&'องราวัของเม&องจั8งบื้อกเล�าผ่�านำวั�ติถิ่.ติ�างๆ ท�'พื่บื้ท�'นำ�'เท�านำ�+นำ     ส�าหร�บื้แผ่นำผ่�งในำเม&องโบื้ราณ์แห�งนำ�+ เม&'อผ่�านำซั. )มประติ"ทางเข)าเข)าไป เราจัะพื่บื้ป<ายอธ�บื้ายสถิ่านำท�'ติ�างๆ ภายในำเม&องนำ�+ประกอบื้ด)วัยวั�ด ศ"นำย$การเร�ยนำร" ) และเติาเผ่าโบื้ราณ์  นำอกจัากนำ�+ผ่")มาเย&อนำสามารถิ่เด�นำท�องเท�'ยวัไปติามก�าแพื่งทางเด�นำรอบื้ๆ เม&อง

-6-

ชมท�ศนำ�ยภาพื่อ�นำสวัยงาม แวัะส�กการะส�'งศ�กด�Bส�ทธ�B ส�มผ่�สบื้รรยากาศสม�ยก�อนำได) นำอกจัากวั�ดเวั�ยงกาหลงอ�นำสงบื้ร�มร&'นำแล)วั ส�'งท�'พื่ลาดไม�ได)ของการมาเย&อนำท�'นำ�'คำ&อ เติาเผ่าโบื้ราณ์ ใช)เผ่าเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าอ�นำเล&'องท�+งคำวัามงามและและคำ.ณ์ภาพื่ของท�'นำ�+ บื้นำเคำร&'องเคำล&อบื้แติ�ละช�+นำปรากฏิลวัดลายอ�อนำช)อยงดงาม ท�+งส�ติวั$ เช�นำ ลายกา  ลานำก�เลนำ ลายพื่�นำธ.$ไม) เช�นำ ลายก)านำขด  ลายกาคำ"�  โดยเฉพื่าะลายกานำ�+นำถิ่&อเป*นำเอกล�กษณ์$ของท�'นำ�'เลยท�

เด�ยวั ลายนำ�+เก�ดจัากการด�ดแปลงร"ปกล�บื้ดอกไม)หร&อใบื้ไม) ให)เหม&อนำร"ปนำกกา  จั8งเร�ยกวั�าลายกา หร&อ ดอกกาหลง นำ�'นำเอง ศ"นำย$ภาษาและวั�ฒนำธรรมจั�นำส�ร�นำธร      ภายในำมหาวั�ทยาล�ยแม�ฟ้<าหลวัง ติ�+งข8+นำด)วัยคำวัามร�วัมม&อระหวั�างร�ฐบื้าลสาธารณ์ร�ฐประชาชนำจั�นำและมหาวั�ทยาล�ยแม�ฟ้<าหลวัง เพื่&'อเป*นำท�'ระล8กในำโอกาสคำรบื้รอบื้ 100 ป> แห�งวั�นำพื่ระราชสมภพื่สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� นำ�บื้เป*นำเคำร&'องหมายแห�งม�ติรภาพื่ระหวั�างประชาชนำของท�+งสองประเทศ เป*นำศ"นำย$กลางการพื่�ฒนำาการเร�ยนำการสอนำภาษาจั�นำในำประเทศไทยและในำภ"ม�ภาคำรวัมท�+งเป*นำศ"นำย$กลางแลกเปล�'ยนำศ�ลปวั�ฒนำธรรมระหวั�างประเทศจั�นำ-ไทย ล�กษณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมเป*นำแบื้บื้จั�นำแท)ม�สวันำนำ�+าติรงกลางแบื้บื้ซั"โจัวั ออกแบื้บื้โดยสถิ่าปนำ�กชาวัจั�นำจัากมณ์ฑ์ลเสฉวันำ วั�สด.กระเบื้&+องหล�งคำา ร"ปป7+ นำประด�บื้หล�งคำา ส�งโติคำ"�แกะสล�กด)วัยห�นำอ�อนำท�'หนำ)าศ"นำย$ฯ นำ�ามาจัากประเทศจั�นำท�+งส�+นำ ภายในำอาคำารจั�ดแสดงนำ�ทรรศการภาพื่ถิ่�ายสมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดาฯ สยามบื้รมราชก.มาร� เสด1จัเย&อนำประเทศจั�นำและม�ห)องสม.ดให)คำ)นำคำวั)า

อนำ.สรณ์$ชาวัไทยเช&+อสายจั�นำ เวั�ยงกาหลง ศ"นำย$ภาษาและวั�ฒนำธรรมจั�นำส�ร�นำธร

รอยพื่ระบื้าทแห�งส�นำติ�ภาพื่     รอยพื่ระบื้าทแห�งส�นำติ�ภาพื่ท�'ป7จัจั.บื้�นำอย"�ภายในำคำ�ายเม1งมหาราชนำ�+นำ เป*นำหนำ8'งส�'งท�'แสดงถิ่8งพื่ระบื้ารม�ของพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ผ่")นำ�าพื่าคำวัามสงบื้ส.ขกล�บื้คำ&นำส"�แผ่�นำด�นำไทยติอนำเหนำ&อ ซั8'งในำอด�ติ ราวั 3-4 ทศวัรรษท�'ผ่�านำมาได)เก�ดคำวัามไม�สงบื้ข8+นำเนำ&'องจัากการส")รบื้ก�นำของพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$ท�'ย8ดฐานำท�'ติ� +งอย"�ท�'ดอยผ่าหม�นำหร&อดอยภ"ช�+ฟ้<าในำป7จัจั.บื้�นำก�บื้เจั)าหนำ)าท�'ร �ฐ สถิ่านำท�'แห�งนำ�+ถิ่&อเป*นำสมรภ"ม�รบื้บื้นำยอดดอยท�'วั�รบื้.ร.ษผ่")กล)าของไทยมากมายติ)องติ�อส")และเส�ยสละช�วั�ติเพื่&'อปกป<องอธ�ปไติยของชาติ�จัากคำวัามพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทย(พื่คำท.) จันำกระท�'งวั�นำท�' 27 ก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ศ. 2525 การรบื้พื่. �งสงบื้ลง พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัร�ชกาลท�' 9 สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่

และสมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดาสยามบื้รมราชก.มาร� เสด1จัพื่ร)อมด)วัยพื่ระเจั)าวัรวังศ$เธอพื่ระองคำ$เจั)าโสมสวัล� พื่ระวัรราชาธ�นำ�ดดามาติ. ทรงเย�'ยมบื้)านำพื่ญาพื่�ภ�กด�B ณ์ ส�นำดอยยาวั พื่อ.วั�โรจันำ$ ทองม�ติร ได)นำ�าอด�ติผ่")นำ�า ผ่")ก�อการร)ายคำอมม�วันำ�สติ$เข)าเฝี<าท"ลละอองธ.ล�พื่ระบื้าท เพื่&'อแสดงคำวัามจังร�กภ�กด� และได)กราบื้บื้�งคำมท"ลขอพื่ระราชทานำ รอยพื่ระบื้าท ของ“ ”

พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัร�ชกาลท�' 9 ประท�บื้ลงบื้นำแบื้บื้พื่�มพื่$ป"นำปลาสเติอร$ เพื่&'อ

-7-

จัาร8กไวั)เป*นำประวั�ติ�ศาสติร$แห�งช�ยชนำะเหนำ&อดอยยาวั และดอยผ่าหม�นำ นำ�บื้ติ�+งแติ�นำ�+นำเป*นำติ)นำมาก1ไม�ม�การส")รบื้บื้นำยอดดอยอ�ก นำายเล�าล� แซั�จัาง ชาวัเขาเผ่�าม)ง ได)เล�าวั�า ณ์ ช�วังเวัลาท�'พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัเสด1จัมานำ�+นำม�เร&'องราวัอ�ศจัรรย$เก�ดข8+นำคำ&อ ในำวั�นำนำ�+นำเป*นำวั�นำท�'หนำาวัมาก ม�หมอกปกคำล.มท�'วัท�+งบื้ร�เวัณ์ แติ�เม&'อพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัได)ประท�บื้รอยพื่ระบื้าทนำ�+นำ หมอกท�+งหลายกล�บื้หายไป ม�เพื่�ยงแสงอาท�ติย$ท�'ส�องให)คำวัามอบื้อ.�นำเท�านำ�+นำ และหล�งจัากท�'พื่ระองคำ$เสด1จักล�บื้หมอกก1ลงปกคำล.ม คำวัามหนำาวัก1มาเย&อนำอ�กคำร�+ง และติ�อมา เนำ&'องในำวัโรกาสท�'พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ทรงคำรองส�ร�ราชสมบื้�ติ�คำรบื้ 60 ป> กองพื่�นำทหารราบื้ท�' 3 กรมทหารราบื้ท�' 17 ในำองคำ$สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� ได)อ�ญเช�ญรอยพื่ระบื้าทคำ"�นำ� +นำมาประท�บื้ท�'คำ�ายเม1งรายมหาราช จั�งหวั�ดเช�ยงราย กลายเป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'นำ�าประท�บื้ใจัทางประวั�ติ�ศาสติร$

หอวั�ฒนำธรรมนำ�ท�ศนำ$เฉล�มพื่ระเก�ยรติ� กาญจันำาภ�เษก จั�งหวั�ดเช�ยงราย คำ&อศาลากลางหล�งเด�มของจั�งหวั�ด ติ�+งอย"�ท�'ถิ่นำนำส�งห$ไคำล อ�าเภอเม&อง หอแห�งนำ�+แสดงให)เห1นำถิ่8งพื่ระมหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ของ พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั คำวัามเป*นำมาอ�นำยาวันำานำของจั�งหวั�ดเช�ยงราย ในำร"ปแบื้บื้ของกล.�มชาติ�พื่�นำธ.$ วั�ถิ่�ช�วั�ติและวั�ฒนำธรรม  ติลอดจันำภาพื่ป7จัจั.บื้�นำของจั�งหวั�ดวั�าม�บื้ทบื้าททางเศรษฐก�จัในำระด�บื้ภ"ม�ภาคำอย�างไร ด)วัยการใช)ส&'อผ่สมติ�าง ๆ ในำการนำ�าเสนำอเร&'องราวั ท�+ง ม�ลติ�ม�เด�ย วั�ด�ท�ศนำ$ และภาพื่ด"ราแทนำ ท�าให)การชมพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$   แห�งนำ�+ไม�นำ�าเบื้&'ออย�างท�'คำ�ด หอวั�ฒนำธรรมแห�งนำ�+แบื้�งการจั�ดแสดงออกเป*นำหกห)องด)วัยก�นำ ห)องแรก คำ&อ พื่ระ“

มหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ในำพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัฯ รอยพื่ระบื้าท นำ�ทรรศการถิ่าวัรเก�'ยวัก�บื้”

พื่ระราชกรณ์�ยก�จัของพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัฯ และพื่ระบื้รมวังศานำ.วังศ$ในำพื่&+นำท�'จั�งหวั�ดเช�ยงราย ห)องติ�อมาคำ&อ ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเม&องเช�ยงราย ห)องนำ�+นำ�าเสนำอ“ ”

ข)อม"ลทางประวั�ติ�ศาสติร$ของเม&องเช�ยงราย ติ�+งแติ�ย.คำด8กด�าบื้รรพื่$ สม�ยสถิ่าปนำาเม&องเช�ยงราย จันำถิ่8งเช�ยงรายในำป7จัจั.บื้�นำ ห)องถิ่�ดมา ชนำพื่&+นำเม&องและกล.�มชาติ�พื่�นำธ.$ แสดงถิ่8ง“ ”

คำวัามหลากหลายทางชาติ�พื่�นำธ.$และวั�ฒนำธรรมของกล.�มคำนำท�'อาศ�ยในำจั�งหวั�ดเช�ยงรายและ

พื่&+นำท�'ใกล)เคำ�ยง ห)องท�' 4 คำ&อ ภาษาและวัรรณ์กรรม“ ”  ห)องนำ�+เก1บื้คำวัามทรงจั�าเก�'ยวัก�บื้ระบื้บื้ภาษาพื่"ดและภาษาเข�ยนำอ�นำเป*นำวั�ฒนำธรรมร�วัมก�นำของชาวัล)านำนำา ท�'ได)บื้�นำท8กนำ�ทานำ ติ�านำานำ ติ�ารายา คำ�าสอนำติ�าง ๆ ไวั)ในำใบื้ลานำ พื่�บื้สา จัาร8ก เป*นำติ)นำ ถิ่�ดมาคำ&อห)อง วั�ฒนำธรรม “ 5 

เช�ยง จั�ดแสดงคำวัามส�มพื่�นำธ$อ�นำด�และวั�ฒนำธรรมร�วัมก�นำระหวั�าง เม&องเช�ยงราย เช�ยงใหม� ”

เช�ยงติ.ง เช�ยงร. )ง (ส�บื้สองป7นำนำา) เช�ยงทอง (หลวังพื่ระบื้าง) ก�อนำท�'การสร)างร�ฐชาติ�ปGดก�+นำคำวัามส�มพื่�นำธ$ของท�+งห)าเม&องนำ�+ และห)องส.ดท)าย คำ&อห)อง ส�'เหล�'ยมเศรษฐก�จั แสดงการ“ ”

พื่�ฒนำาเศรษฐก�จัร�วัมก�นำของ จั�นำ ลาวั พื่ม�า ไทย ท�+งด)านำการศ8กษา การคำมนำาคำมการส&'อสาร การบื้ร�การ ศ�ลปวั�ฒนำธรรม และการท�องเท�'ยวั

สถิ่"ปดอยช)างม"บื้ ติ�+งอย"�บื้นำดอยช)างม"บื้ ร�มถิ่นำนำสายพื่ระธาติ.ดอยติ.ง บื้)านำผ่าหม� ห�างจัากทางแยกวั�ดนำ)อยดอยติ.งประมาร 4 กม. ติ�านำานำส�งหนำวั�ติ� และติ�านำานำโยนำกนำาคำพื่�นำธ$กล�าวัถิ่8งดอยช)างม"บื้วั�า ในำร�ชกาลท�' 10 พื่ระเจั)าชาติ�ราย ได)ม�ก�มระปติ�สะโลเทพื่บื้.ติร นำ�าไม)นำ�โคำรธมาปล"ก ณ์ ดอยช)างม"บื้ ติ)นำไม)นำ�+นำเม&'อโติได)ส"ง 7 ศอก ได)แติกสาขาเป*นำ 4 ก�'ง สามารถิ่ให)ร�มเงาให)แก�คำนำได) 20 คำนำ ประชาชนำม�คำวัามเช&'อวั�าหากนำ�าไม)มาคำ�+าก�'งนำ�โคำรธนำ�+าจัะท�าให)บื้รรล.คำวัามปรารถิ่นำาเช�นำเด�ยวัก�บื้ติ)นำก�ลปพื่ฤกษ$ กล�าวัคำ&อ ท�ศติะวั�นำออก ได)บื้.ติรสมประสงคำ$ ท�ศเหนำ&อได)ทร�พื่ย$ ท�ศติะวั�นำติกเจัร�ญร. �งเร&อง และท�ศใติ)อาย.ย&นำนำานำ ป7จัจั.บื้�นำคำงเหล&อเพื่�ยงพื่ระสถิ่"ปช)างม"บื้เป*นำเจัด�ย$ขนำาดเล1กติ�+งอย"�บื้นำก)อนำห�นำใหญ� ซั8'งม�ล�กษณ์ะเหม&อนำช)างหมอบื้อย"� สภาพื่โดยเป*นำติ)นำโพื่ธ�Bใหญ� และติ)นำสนำซั8'งใช)ปล"กเพื่&'ออนำ.ร�กษ$ด�นำและนำ�+า

-8-

รอยพื่ระบื้าทแห�งส�นำติ�ภาพื่ หอวั�ฒนำธรรมนำ�ท�ศนำ$เฉล�มพื่ระเก�ยรติ� สถิ่"ปดอยช)างม"บื้

ชีมวั�ง เที่�ยวัวั�ด

พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง อย"�บื้ร�เวัณ์ กม. ท�' 12 ทางหลวังหมายเลข 1149 เป*นำท�'ประท�บื้แปรพื่ระราชฐานำเพื่&'อทรงงานำของสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� พื่ระ-ติ�าหนำ�กเป*นำอาคำารสองช�+นำ ม�ร"ปทรงผ่สมผ่สานำระหวั�างศ�ลปะล)านำนำาก�บื้ชาเลย$ของสวั�ส ม�การแกะสล�กไม)ติามกาแล เช�งชายและขอบื้หนำ)าติ�างเป*นำลวัดลายติ�าง ๆ ฝี>ม&อช�างชาวัเหนำ&อ

ดอยติ.งนำอกจัากจัะม�พื่ระธาติ.ดอยติ.งท�'เป*นำท�'เล&'อมใสแล)วั ย�งม�สถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'นำ�าสนำใจัอย�างมาก คำ&อ พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง หร&อ พื่ระติ�าหนำ�กสมเด1จัย�า นำ�'นำเอง ติ�วั“ ” “ ”

สถิ่าป7ติยกรรมเป*นำแบื้บื้ผ่สมม�กล�'นำอายล)านำนำาและคำวัามเร�ยบื้ง�าย รอบื้พื่ระติ�าหนำ�กรายล)อมด)วัยติ)นำไม)ดอกไม)นำานำาพื่�นำธ.$ ท�าให)ท�'นำ�'สวัยงามร�มร&'นำมาก     พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง ถิ่"กสร)างข8+นำในำช�วังเวัลาเด�ยวัก�บื้ท�'เก�ดโคำรงการพื่�ฒนำาดอยติ.งฯ โดยพื่ระราชด�าร�สของสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ�ด)วัยพื่ระราชทร�พื่ย$ส�วันำพื่ระองคำ$ เม&'อเด&อนำธ�นำวัาคำม พื่.ศ.2530 พื่ระองคำ$ทรงแปรพื่ระราชฐานำมาทรงงานำท�'นำ�' และนำ�บื้ได)วั�าเป*นำ บื้)านำ หล�งแรกของพื่ระองคำ$“ ”

    พื่ระติ�าหนำ�กสร)างอย"�บื้นำเนำ�นำเขา ท�าให)มองเห1นำท�วัท�ศนำ$กวั)างไกล ล�กษณ์ะเด�นำคำ&อ เป*นำศ�ลปะแบื้บื้ล)านำนำา บื้)านำป>กไม) ม�กาแล ผ่สมก�บื้ล�กษณ์ะบื้)านำพื่&+นำเม&องของชาวัสวั�ติเซัอร$แลนำด$ท�'เร�ยกวั�า ชาเลติ$ (Swiss Chalet) ม�ไม)แกะสล�กเป*นำเช�งชายลายเมฆัไหลอ�อนำช)อย เนำ)นำคำวัามเร�ยบื้ง�ายแติ�ใช)สอยได)อย�างคำรบื้คำร�นำ ม�สองช�+นำและช�+นำลอย ส�'งท�'นำ�าติ&'นำติาติ&'นำใจัเป*นำพื่�เศษคำ&อ เพื่ดานำดาวัท�'ม�ติ�าแหนำ�งของดาวัเร�ยงก�นำเหม&อนำเช�นำในำวั�นำพื่ระราชสมภพื่ นำอกจัากนำ�+ย�งสามารถิ่เข)าชมห)องบื้รรทมและห)องทรงงานำท�'สงบื้ เร�ยบื้ง�าย แติ�ไม�อนำ.ญาติให)ถิ่�ายร"ป รอบื้พื่ระติ�าหนำ�กติกแติ�งเป*นำสวันำสวัยงามด)วัยดอกไม)หลายสายพื่�นำธ.$

  พื่ระธาติ.ดอยติ.ง ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์ กม. ท�' 17.5 ของทางหลวังหมายเลข 1149 เป*นำท�'บื้รรจั.พื่ระรากขวั�ญเบื้&+องซั)าย (กระด"กไหปลาร)า) ของพื่ระพื่.ทธเจั)า นำ�ามาจัากม�ธยมประเทศ นำ�บื้เป*นำคำร�+งแรกท�'พื่ระพื่.ทธศาสนำาล�ทธ�ล�งกาวังศ$ ได)มาประด�ษฐานำท�'ล)านำนำาไทย เม&'อก�อสร)างพื่ระสถิ่"ปบื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.นำ�+ ได)ท�าธงติะขาบื้ (ภาษาพื่&+นำเม&องเร�ยกวั�า ติ.ง) ใหญ�ยาวัถิ่8งพื่�นำวัา ป7กไวั)บื้นำยอดดอย ถิ่)าหากปลายธงปล�วัไปไกลถิ่8งเม&องไหนำ ก1จัะก�าหนำดเป*นำฐานำพื่ระสถิ่"ป เหติ.นำ�+ดอยซั8'งเป*นำท�'ประด�ษฐานำปฐมเจัด�ย$แห�งล)านำนำาไทย จั8งปรากฏินำามวั�า ดอยติ.ง พื่ระธาติ.ดอยติ.งเป*นำป"ชนำ�ยสถิ่านำท�'ส�าคำ�ญ เม&'อถิ่8งเทศกาลนำม�สการพื่ระธาติ.ดอยติ.งจัะม�พื่.ทธศาสนำ�กชนำท�+งชาวัไทยและเพื่&'อนำบื้)านำจัากประเทศใกล)เคำ�ยง เช�นำ ชาวัเช�ยงติ.งในำร�ฐฉานำ ประเทศสหภาพื่พื่ม�า ชาวัหลวังพื่ระบื้าง เวั�ยงจั�นำทนำ$ เด�นำทางเข)ามานำม�สการท.กป>

-9-

หอแห�งแรงบื้�นำดาลใจั ม"ลนำ�ธ�แม�ฟ้<าหลวัง ในำพื่ระบื้รมราช"ปถิ่�มภ$ ได)ท�าการปร�บื้ปร.งหอพื่ระราชประวั�ติ� สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� และเปล�'ยนำเนำ&+อหานำ�ทรรศการเป*นำ "หอ

แห�งแรงบื้�นำดาลใจั" ถิ่�ายทอดพื่ระราชจัร�ยวั�ติรในำการท�างานำ และพื่ระวั�ร�ยะอ.ติสาหะท�'ม.�งพื่�ฒนำาคำวัามเป*นำอย"�ของคำนำไทย  โดยหวั�งให)ผ่")เข)าชมได)เก�ดแรงบื้�นำดาลใจั ย8ดม�'นำในำคำวัามด� คำ�ดด� ประพื่ฤติ�ปฏิ�บื้�ติ�ด�เท�าท�'ตินำเองจัะสามารถิ่ท�าได) เพื่&'อพื่ล�งแห�งคำวัามด�นำ�+ จัะได)ผ่ล�ดอกออกผ่ลบื้านำสะพื่ร�'งไปท�'วัท.กหนำท.กแห�ง เช�นำ ราชสก.ลมห�ดลท�'เปร�ยบื้เสม&อนำหยดนำ�+าหยดเล1กๆ ท�'คำ�อยๆ หล�'งร�นำ สร)างแรงกระเพื่&'อม ด�บื้ร)อนำ และบื้�นำดาลคำวัามช.�มช&'นำผ่าส.กไปท�'วัแผ่�นำ

ด�นำไทย

พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง พื่ระธาติ.ดอยติ.ง หอแห�งแรงบื้�นำดาลใจั

วั�ดพื่ระส�งห$ ติ� +งอย"� ถิ่นำนำส�งหไคำล ร�มแม�นำ�+ากกใกล)ศาลากลางจั�งหวั�ด แติ�เด�มเคำยเป*นำท�'ประด�ษฐานำ พื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$องคำ$ท�'ประด�ษฐานำอย"� ณ์ วั�หารลายคำ�า วั�ดพื่ระส�งห$ เช�ยงใหม�ในำป7จัจั.บื้�นำ ติามประวั�ติ�เล�าวั�า เจั)ามหาพื่รหม พื่ระอนำ.ชาของพื่ระเจั)าก&อนำากษ�ติร�ย$ผ่")คำรองนำคำรเช�ยงใหม� ได)อ�ญเช�ญพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$มาจัาก เม&องก�าแพื่งเพื่ชร พื่ระเจั)าก&อนำาได)โปรดฯ ให)ประด�ษฐานำไวั) ณ์ เม&องเช�ยงใหม� ติ�อมาพื่ระเจั)ามหาพื่รหม ท"ลขอย&มพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$มาประด�ษฐานำไวั)ท�'เม&องเช�ยงราย เพื่&'อหล�อจั�าลอง แติ�เม&'อส�+นำบื้.ญพื่ระเจั)าก&อนำา และพื่ระเจั)าแสนำเม&อง ราชนำ�ดดาของพื่ระองคำ$ได)เสด1จัข8+นำคำรองเม&องเช�ยงใหม� เจั)ามหาพื่รหม คำ�ดจัะช�งราชสมบื้�ติ�จั8งยกกองท�พื่จัากเช�ยงราย ไปประช�ดเม&องเช�ยงใหม� แติ�เจั)าแสนำเม&องก1สามารถิ่ป<องก�นำเม&องได)อ�ก ท�+งยกท�พื่ติ�ท�พื่เจั)ามหาพื่รหมมาถิ่8งเช�ยงราย และคำร�+งนำ�+เองท�'ทรงอ�ญเช�ญพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$คำ&นำกล�บื้ไปประด�ษฐานำอย"�ท�'พื่ระส�งห$เช�ยงใหม�ส&บื้มา วั�ดนำ�+นำอกจัากเคำยเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$แล)วั ย�งม�รอยพื่ระพื่.ทธบื้าทจั�าลองบื้นำแผ่�นำศ�ลากวั)าง 5 นำ�+วั ยาวั 2 ฟ้.ติ ม�อ�กษรขอมโบื้ราณ์จัาร8กวั�า "ก.ศลาธมมา-อก.ศลาธมมา" ส�นำนำ�ษฐานำวั�าสร)างในำสม�ยพื่ระเจั)าเม1งรายมหาราช

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยจัอมทอง หร&อวั�ดดอยทอง ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเม&องเช�ยงราย   พื่ระธาติ. เป*นำมงคำลนำามแห�งเม&องเช�ยงราย เด�มเป*นำวั�ดเก�าแก�ส�นำนำ�ษฐานำวั�าม�มาก�อนำท�'พื่�อข.นำเม1งรายจัะมาพื่บื้พื่&+นำท�'และสร)างเป*นำเม&องเช�ยงราย ในำป> พื่.ศ. ๑๘ o ๕ ติามหล�กฐานำปรากฏิในำหนำ�งส&อพื่งศวัดารโยนำกของพื่ระยาประชากรจั�กรกล�าวัวั�า เม&'อพื่ระพื่.ทธศาสนำาล�วังแล)วั ๙๕๖ พื่รรษาม�พื่ระเถิ่ระเจั)าร"ปหนำ8'งนำามพื่ระพื่.ทธโฆัษา เป*นำชาวัโกศลเม&'อส.ธรรมวัด� (สะเท�+ม) ในำสาม�ญประเทศได)ออกไปส"�เม&องล�งกาทวั�ปนำ�าคำ�มภ�ร$พื่ระไติรปGฏิก แห�งล�งกาทวั�ปมาส"�สาม�ญทวั�ปและพื่.กามประเทศ และเข)ามาส"�โยนำกนำคำรไชยบื้.ร�ศร�เช�ยงแสนำ ในำวั�นำจั�นำทร$ข8+นำ ๘ คำ�'าเด&อนำ ๖ ป>ชวัด มหาศ�กราชได) ๓๓๕ (พื่.ศ. ๑๔๘๓) นำ�าพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. ๓ ขนำาดรวัม ๑๖ องคำ$ ถิ่วัายแก�พื่ระเจั)าพื่�งคำราช เจั)าเม&องโยนำกนำาคำพื่�นำธ$ พื่ระองคำ$ได)แบื้�งได)แบื้�งเป*นำพื่ระธาติ.ขนำาดใหญ�หนำ8'ง ขนำาดกลางสองรวัมสามองคำ$ส�งให)พื่ญาเร&อนำแก)วั เจั)าเม&องไชยนำารายณ์$ (บื้ร�เวัณ์อ�าเภอเวั�ยงช�ยในำป7จัจั.บื้�นำ) ส�วันำหนำ8'งบื้รรจั.ลงมหาสถิ่"ปบื้นำดอยทอง ขนำานำนำามวั�าพื่ระธาติ.ดอยจัอมทอง เพื่&'อเป*นำมงคำลนำามของเม&องม�พื่�ธ�สรงนำ�+าพื่ระธาติ.ท.กวั�นำข8+นำ ๑๕ คำ�'า เด&อนำ ๓ (เด&อนำ ๕ เหนำ&อ)  

-10

วั�ดร�องข.�นำ เป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามสวัยงามโดดเด�นำติ�างจัากวั�ดอ&'นำๆ ด)วัยฝี>ม&อการออกแบื้บื้ และก�อสร)างของ อ. เฉล�มช�ย โฆัษ�ติพื่�พื่�ฒนำ$ ศ�ลปGนำช&'อด�ง เพื่&'อเป*นำวั�ดประจั�าบื้)านำเก�ด สร)างโดยจั�นำตินำาการของอาจัารย$ จั�ดเป*นำงานำพื่.ทธศ�ลปLท�'ย�'งใหญ� และงดงามนำ�าแวัะชมมากแห�งหนำ8'ง  อ. เฉล�มช�ย โฆัษ�ติพื่�พื่�ฒนำ$ ม�แรงบื้�นำดาลใจัในำการสร)างวั�ดแห�งนำ�+อย"� 3 ประการ คำ&อ เพื่&'อชาติ� ศาสนำา และพื่ระมหากษ�ติร�ย$ ซั8'งอาจัารย$บื้อกวั�า  จั8งติ�+งคำวัามปรารถิ่นำาท�'จัะถิ่วัายช�วั�ติ ใช)ช�วังเวัลาท�'ด�ท�'ส.ดของตินำเอง สร)างงานำพื่.ทธศ�ลปL เพื่&'อเป*นำงานำประจั�าร�ชกาลของ พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัให)ได) และจัะถิ่วัายช�วั�ติไปจันำติายคำาวั�ด" (จัากเอกสารของวั�ดร�องข.�นำ) คำวัามงดงามของวั�ดแห�งนำ�+อย"�ท�' "โบื้สถิ่$" เพื่ราะอาจัารย$อยากจัะเนำรม�ติวั�ดให)เหม&อนำเม&องสวัรรคำ$ เป*นำวั�มานำบื้นำด�นำท�'มนำ.ษย$สามารถิ่ส�มผ่�สได) โบื้สถิ่$ เปร�ยบื้เหม&อนำบื้)านำของพื่ระพื่.ทธเจั)า ส�ขาวั แทนำพื่ระบื้ร�ส.ทธ�คำ.ณ์ของพื่ระพื่.ทธเจั)า กระจักขาวั หมายถิ่8ง พื่ระป7ญญาธ�คำ.ณ์ของพื่ระพื่.ทธเจั)าท�'เปล�งประกายไปท�'วัโลกมนำ.ษย$ และจั�กรวัาล  สะพื่านำ หมายถิ่8ง การเด�นำข)ามวั�ฏิสงสารม.�งส"�พื่.ทธภ"ม� ก�อนำข8+นำสะพื่านำคำร8'งวังกลมเล1ก หมายถิ่8ง โลกมนำ.ษย$ วังใหญ�ท�'ม�เข�+ยวัเป*นำปากของพื่ญามารหร&อพื่ระราห" หมายถิ่8ง ก�เลสในำใจัแทนำข.มนำรกคำ&อท.กข$ ผ่")ท�'จัะเข)าเฝี<าพื่ระพื่.ทธเจั)าในำพื่.ทธภ"ม�ติ)องติ�+งจั�ติปลดปล�อยก�เลสติ�ณ์หาของตินำเองลงไปในำปากพื่ญามาร เพื่&'อเป*นำการช�าระจั�ติให)ผ่�องใสก�อนำท�'จัะเด�นำผ่�านำข8+นำไปพื่บื้ก�บื้พื่ระราห"อย"�เบื้&+องซั)าย และพื่ญาม�จัจั.ราชอย"�เบื้&+องขวัา บื้นำส�นำของสะพื่านำจัะประกอบื้ไปด)วัยอส"รกล&นำก�นำ 16 ตินำ ข)างละ 8 ตินำ หมายถิ่8ง อ.ปก�เลส 16 จัากนำ�+นำก1จัะถิ่8งก8'งกลางสะพื่านำหมายถิ่8ง เขาพื่ระส.เมร. ซั8'งเป*นำท�'อย"�ของเทวัดา ด)านำล�างเป*นำสระนำ�+าหมายถิ่8ง ส�ท�นำดรมหาสม.ทร ม�สวัรรคำ$ติ� +งอย"�ด)วัยก�นำ 6 ช�+นำ

ด)วัยก�นำ ผ่�านำสวัรรคำ$ 6 เด�นำลงไปส"�พื่รหม 16 ช�+นำ แทนำด)วัยดอกบื้�วัท�พื่ย$ 16 ดอกรอบื้พื่ระอ.โบื้สถิ่ ดอกท�'ใหญ�ส.ด 4 ดอก ติรงทางข8+นำด)านำข)างโบื้สถิ่$หมายถิ่8ง ซั. )มพื่ระอร�ยเจั)า 4

พื่ระองคำ$ ประกอบื้ด)วัยพื่ระโสดาบื้�นำ พื่ระสก�ทาคำาม� พื่ระอนำาคำาม� และพื่ระอรห�นำติ$ เป*นำสงฆั$สาวักท�'คำวัรกราบื้ไหวั)บื้"ชา  ก�อนำข8+นำบื้�นำได คำร8'งวังกลมหมายถิ่8ง โลก.ติติรป7ญญา บื้�นำไดทางข8+นำ 3 ข�+นำแทนำ อนำ�จัจั�ง ท.กข�ง และอนำ�ติติา ผ่�านำแล)วัจั8+งข8+นำไปส"�อร"ปพื่รหม 4 แทนำด)วัยดอกบื้�วัท�พื่ย$ 4 ดอกและบื้านำประติ" 4 บื้านำ บื้านำส.ดท)ายเป*นำกระจักสามเหล�'ยมแทนำคำวัามวั�าง ซั8'งหมายถิ่8งคำวัามหล.ดพื่)นำ แล)วัจั8งก)าวัข)ามธรณ์�ประติ"เข)าส"�พื่.ทธภ"ม�  ภายในำประกอบื้ด)วัยภาพื่เข�ยนำโทนำส�ทองท�+งหมด ผ่นำ�ง 4 ด)านำ เพื่ดานำและพื่&+นำล)วันำเป*นำภาพื่เข�ยนำท�'แสดงถิ่8งการหล.ดพื่)นำจัากก�เลสมาร ม.�งเข)าส"�โลก.ติติรธรรม ส�วันำบื้นำของหล�งคำาโบื้สถิ่$ ได)นำ�าหล�กการของการปฏิ�บื้�ติ�จั�ติ 3 ข)อ คำ&อ ศ�ล สมาธ� ป7ญญา นำ�าไปส"�คำวัามวั�างคำ&อคำวัามหล.ดพื่)นำนำ�'นำเอง  นำ�'เป*นำเพื่�ยงรายละเอ�ยดคำร�าวัๆ ของโบื้สถิ่$ของวั�ดร�องข.�นำ ส�วันำรายละเอ�ยดจัร�งๆ นำ�+นำ อาจัารย$บื้อกวั�าจัะสร)างท�+งหมด 9 หล�ง แติ�ละหล�งม�คำวัามหมายเป*นำคำติ�ธรรมท.กหล�ง ผ่มหวั�งจัะสร)างงานำพื่.ทธศ�ลปLของแผ่�นำด�นำให)ย�'งใหญ�อล�งการ เพื่&'อให)คำนำท�+งโลกยอมร�บื้ และปรารถิ่นำาจัะมาช&'นำชมให)ได) จัะถิ่วัายช�วั�ติสร)างจันำลมหายใจัส.ดท)าย และได)สร)างล"กศ�ษย$รอร�บื้ช�วังติ�ออ�ก 2 ร. �นำ หล�งผ่มติาย คำาดวั�าจัะเสร1จัสมบื้"รณ์$ท�+ง 9 หล�ง คำงใช)เวัลาท�+งหมด 60-70 ป>คำร�บื้"  นำอกจัากจัะชมคำวัามงดงามของพื่ระอ.โบื้สถิ่แล)วั ย�งสามารถิ่เข)าชมผ่ลงานำของอาจัารย$ และเล&อกซั&+อของท�'ระล8กจัากวั�ดร�องข.�นำได)อ�กด)วัย

วั�ดพื่ระส�งห$ วั�ดพื่ระธาติ.ดอยจัอมทอง วั�ดร�องข.�นำ

-11-

วั�ดพื่ระแก)วั ถิ่นำนำไติรร�ตินำ$ เป*นำวั�ดท�'คำ)นำพื่บื้พื่ระแก)วัมรกติ หร&อพื่ระพื่.ทธมหามณ์�ร�ตินำปฏิ�มากรท�'ประด�ษฐานำอย"� ณ์ วั�ดพื่ระแก)วั กร.งเทพื่ฯ ในำป7จัจั.บื้�นำ ติามประวั�ติ�เล�าวั�าเม&'อป> พื่.ศ.

๑๘๙๗ ในำสม�ยพื่ระเจั)าสามฝี7' งแกนำเป*นำเจั)าเม&องเช�ยงใหม�นำ�+นำ ฟ้<าได)ผ่�าเจัด�ย$ร)างองคำ$หนำ8'ง และได)พื่บื้พื่ระพื่.ทธร"ปลงร�กปGดทองอย"�ภายในำเจัด�ย$ ติ�อมาร�กกะเทาะออกจั8งได)พื่บื้วั�าเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปส�เข�ยวัสร)างด)วัยหยก คำ&อพื่ระแก)วัมรกตินำ�'นำเอง ป7จัจั.บื้�นำวั�ดพื่ระแก)วัเช�ยงราย

เป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระหยก ซั8'งสร)างข8+นำใหม�ในำวัโรกาสท�'สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� ม�พื่ระชนำมาย. คำรบื้ 90 พื่รรษา วั�ดกลางเวั�ยง วั�ดกลางเวั�ยง คำ&อวั�ดท�'ติ� +งอย"�ใจักลางเวั�ยงเช�ยงราย เด�มชาวับื้)านำ เร�ยกวั�า วั�ดจั�นำทนำ$โลก หร&อ วั�ดจั�Qนำติะโลก เพื่ราะในำวั�ดเคำยม�ติ)นำจั�นำทนำ$แดงขนำาดใหญ�ข8+นำอย"� ถิ่&อเป*นำไม)มงคำลใช)บื้"ชาพื่ระติามธรรมเนำ�ยมโบื้ราณ์

วั�ดม�'งเม&อง ได)ร�บื้พื่ระราชทานำวั�ส.งคำามส�มา เม&'อ พื่.ศ.2513 เป*นำวั�ดใหญ� สม�ยก�อนำม�ช.มชนำไทยใหญ�อย"�เร�ยกวั�า วั�ดเง�+ยวั หร&อ วั�ดช)างม"บื้ เวัลานำ�+ม�การบื้"รณ์ะเจัด�ย$ โบื้ราณ์ณ์ของวั�ด พื่บื้จัาร8กบื้นำแผ่�นำเง�นำจัาร8กเป*นำภาษาพื่ม�าแปลออกมาเป*นำผ่")สร)างจัากเจัด�ย$ โบื้ราณ์วั�ด ภาษาย�งม�ปรากฎอย"�เป*นำศ�ลปะผ่สมระหวั�างพื่ม�าและล)านำนำา                                         

 

วั�ดพื่ระแก)วั วั�ดกลางเวั�ยง วั�ดม�'งเม&อง

วั�ดพื่ระธาติ.เจัด�ย$หลวัง ติ�+งอย"�ติ�ดก�บื้พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยง แสนำด)านำท�ศติะวั�นำออก สร)างโดยพื่ระเจั)าแสนำภ" เม&'อประมาณ์กลางพื่.ทธศติวัรรษท�' ๑๙ โบื้ราณ์สถิ่านำประกอบื้ด)วัย เจัด�ย$ประธานำ ทรงระฆั�งแบื้บื้ล)านำนำา ส"ง ๘๘ ม. ฐานำกวั)าง ๒๔ ม. เป*นำเจัด�ย$ใหญ�ท�'ส.ดในำเช�ยงแสนำ นำอกจัากนำ�+ม� พื่ระวั�หาร ซั8'งเก�าแก�มากพื่�งทลายเก&อบื้หมดแล)วั และ เจัด�ย$ราย แบื้บื้ติ�างๆ ๔ องคำ$

วั�ดพื่ระเจั)าล)านำทอง อย"�ในำเขติก�าแพื่งเม&อง เจั)าทองง�'วั ราชโอรสพื่ระเจั)าติ�โลกราชเป*นำผ่")สร)างเม&'อ พื่.ศ. 2032 ได)ทรงหล�อพื่ระพื่.ทธร"ปองคำ$หนำ&'งหนำ�กล)านำทอง (1,200 กก.)

ขนำานำนำามวั�า พื่ระเจั)าล)านำทอง เป*นำพื่ระประธานำหนำ)าติ�กกวั)าง 2 ม. ส"ง 3 ม.เศษ ในำวั�ดนำ�+ย�งม�

พื่ระพื่.ทธร"ปอ�กองคำ$หนำ8'งได)มาจัากวั�ดทองท�พื่ย$ซั8'งเป*นำวั�ดร)าง เร�ยกก�นำวั�า พื่รเจั)าทองท�พื่ย$เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปทองเหล&อง พื่ระพื่�กติร$งดงามมาก ล�กษณ์ะเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปสม�ยส.โขท�ย หนำ)าติ�กกวั)าง 1 ศอก 15 นำ�+วั ส"ง 2 ศอก 10 นำ�+วั

-12-

วั�ดป5าส�ก อย"�ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอเช�ยงแสนำประมาณ์ ๑ กม. ในำเขติ ติ.เวั�ยง พื่ระเจั)าแสนำภ"ทรงสร)างเม&'อ พื่.ศ. 1838 และให)ปล"กติ)นำส�กล)อมก�าแพื่ง 300 ติ)นำ วั�ดนำ�+จั8งได)ช&'อวั�า "วั�ดป5าส�ก" ภายในำวั�ดม� โบื้ราณ์สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญคำ&อ เจัด�ย$ประธานำทรงมณ์ฑ์ปยอดระฆั�ง ติกแติ�งด)วัยลวัดลายป"นำป7+ นำอ�นำวั�จั�ติร ม�ฐานำกวั)าง 8 ม. ส"ง 12.5 ม. เป*นำท�'บื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.กระด"กติาติ.�มข)างขวัาจัากเม&องปาฏิล�บื้.ติร

วั�ดพื่ระธาติ.เจัด�ย$หลวัง วั�ดพื่ระเจั)าล)านำทอง วั�ดป5าส�ก

วั�ดส�งฆัาแก)วัดอนำห�นำ ม�ประวั�ติ�วั�า สร)างโดยพื่รเจั)าลวัจั�กราช เม&'อติ)นำพื่.ทธศติวัรรษท�' 12

แติ�หล�กฐานำท�'พื่บื้แสดงวั�าม�อาย.อย"�ในำช�วังไม�เก�นำพื่.ทธศติวัรรษท�' 21 กรมศ�ลปากรได)ข.ดพื่บื้หล�กฐานำท�'พื่บื้แสดงวั�าม�อาย.อย"�ในำช�วังไม�เก�นำ พื่.ทธศติวัรรษท�' 21 กรมศ�ลปากรได)ข.ดพื่บื้ภาพื่ข"ดข�ดบื้นำแผ่�นำอ�ฐเป*นำเร&'องราวัเก�'ยวัก�บื้พื่ระชาติ�ของพื่ระพื่.ทธเจั)า ติอนำพื่ระเวัสส�นำดรชาดก เช�นำ พื่ระเวัสส�นำดรเด�นำป5า ช"ชกเฝี<าพื่ระเวัสส�นำดร เป*นำติ)นำ นำอกจัากนำ�+ย�งพื่บื้ช�+นำส�วันำจั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งท�'หล.ดพื่�งมาจัากผ่นำ�งวั�หารม�สภาพื่แติกห�ก แติ�ย�งคำงเหล&อล�กษณ์ะของส�และติ�วัภาพื่ซั8'งใช)ส�ชาดและส�แดงเพื่�ยง 2 ส� นำ�บื้ได)วั�าเป*นำการคำ)นำพื่บื้ท�'ส�าคำ�ญทางวั�ชาการอย�างย�'ง

วั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงา อย"�ห�างจัากอ�าเภอเช�ยงแสนำไปติามเส)นำทางเช�ยงแสนำ-เช�ยงของ ประมาณ์ 4 กม. อย"�ติรงข)ามโรงเร�ยนำสบื้คำ�า เป*นำสถิ่านำท�'ปฏิ�บื้�ติ�ธรรมม�เนำ&+อท�' 143 ไร� ม�

เจัด�ย$ทรงระฆั�งขนำาดเล1กติ�+งอย"�บื้นำห�นำก)อนำใหญ� วั�หารป7จัจั.บื้�นำสร)างท�บื้ซัากวั�หารเด�ม บื้นำยอดเขาข)างหล�งวั�ด เป*นำท�'ติ� +งของพื่ระบื้รมพื่.ทธนำ�ม�ติรเจัด�ย$ท�'มองเห1นำท�วัท�ศนำ$สวัยงามได)โดยรอบื้ วั�ดเจัด�ย$เจั1ดยอด อย"�เหนำ&อวั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงาข8+นำไปบื้นำดอยประมาณ์ 1 ก�โลเมติร ติ�วัวั�ดห�กพื่�งหมดแล)วั เหล&อแติ�เพื่�ยงซัากอ�ฐเก�าๆ แทบื้ไม�เห1นำร"ปร�างเด�ม อาจักล�าวัได)วั�า วั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงาและวั�ดเจัด�ย$เจั1ดยอดอย"�บื้นำเขาล"กเด�ยวัก�นำ ม�บื้ร�เวัณ์ติ�อเนำ&'องก�นำอย�างกวั)างขวัาง บื้ร�เวัณ์ร�มร&'นำด)วัยไม)ใหญ� สมก�บื้เป*นำสถิ่านำปฏิ�บื้�ติ�ธรรม             

วั�ดส�งฆัาแก)วัดอนำห�นำ วั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงา วั�ดเจัด�ย$เจั1ดยอด

-13-

วั�ดพื่ระเจั)าทองนำ)อย ติ�+งอย"� หม"�ท�' ๓ ถิ่นำนำพื่หลโยธ�นำ ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเช�ยงแสนำ จั�งหวั�ดเช�ยงราย อย"�(ติรงข)ามก�บื้วั�ดพื่ระเจั)าล)านำทอง) วั�ดนำ�+ประกอบื้ด)วัยเจัด�ย$ติ� +งอย"�ด)านำหล�งวั�หารซั8'งห�นำหนำ)าไปทางท�ศติะวั�นำออก ก�าแพื่งวั�ดและอาคำารอ&'นำ ๆ ถิ่"กท�าลายไปแล)วั ป7จัจั.บื้�นำเป*นำวั�ดร)างไม�ปรากฏิหล�กฐานำเก�'ยวัก�บื้การก�อสร)าง นำ�าจัะถิ่"กท�+งร)างไปหล�ง พื่.ศ. 2347 เม&'อท�พื่ล)านำนำายกมาข�บื้ไล�พื่ม�า ส�นำนำ�ษฐานำได)วั�านำ�าจัะสร)างข8+นำเม&'อประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' 21

วั�ดพื่ระย&นำ เช�ยงแสนำ ป7จัจั.บื้�นำเหล&ออย"�เพื่�ยงพื่ระเจัด�ย$เท�านำ�+นำ เป*นำเจัด�ย$ร"ปส�'เหล�'ยมจั�ติ.ร�สซั)อนำลดหล�'นำก�นำสามช�+นำ ม�เร&อนำธาติ.ย�อม.ม ม�ลวัดบื้�วัคำาดกลางโดยติลอด ติอนำบื้นำเป*นำระฆั�งแปดเหล�'ยม ติามติ�านำานำและพื่งศาวัดารกล�าวัวั�า พื่ญาคำ�าฟ้" โอรสของพื่ญาแสนำภ" ทรงโปรดให)สร)างข8+นำเม&'อป>พื่.ศ.1875 ติ�อมา พื่ระเจัด�ย$เก�ดช�าร.ด พื่ระยาหลวังไชยช�ติจั8งท�าการซั�อมแซัมเม&'อพื่.ศ.2181 จัากร"ปแบื้บื้ของสถิ่าป7ติยกรรม ส�นำนำ�ษฐานำวั�านำ�าจัะก�อสร)างประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' 21

วั�ดพื่ระแก)วั เช�ยงของ ติ�+งอย"� หม"�ท�' 13 ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเช�ยงของ จั�งหวั�ดเช�ยงราย ส�งก�ดคำณ์ะสงฆั$มหานำ�กาย เป*นำอ�กวั�ดหนำ�'งในำเช�ยงของท�'ติ� +งอย"�กลางเม&อง ติ�+งอย"�ห�างท�'วั�าการอ�าเภอฯประมาณ์ 400 เมติร บื้นำถิ่นำนำสายหล�กเช�ยงของ-เช�ยงแสนำ (ติ�ดก�บื้ท�'ท�าการไปรษณ์�ย$) ทางเข)าวั�ดจัะติ�ดถิ่นำนำสายหล�กแติ�อ�กด)านำหนำ8'งจัะติ�ดแม�นำ�+าโขง ด�งนำ�+นำบื้ร�เวัณ์วั�ดจั8งสามารถิ่มองเห1นำวั�วันำ�+าโขงสวัยงามมาก รวัมท�+งมองเห1นำฝี7' งลาวัได)ช�ดเจันำอ�กด)วัย ภายในำ

วั�ดม�พื่ระพื่.ทธร"ปเก�าแก�มากมาย โดยเฉพื่าะพื่ระพื่.ทธร"ปท�'ท�าจัากห�นำนำ�+าโขงท�'งดงามมาก บื้ร�เวัณ์ด)านำติ�ดแม�นำ�+าโขงม�ม)านำ�'งห�นำอ�อนำให)ท�านำนำ�'งชมท�ศนำ�ยภาพื่นำ�+าโขงและฝี7' งลาวัติลอดแนำวัวั�ด

วั�ดพื่ระเจั)าทองนำ)อย วั�ดพื่ระย&นำ เช�ยงแสนำ วั�ดพื่ระแก)วั เช�ยงของ

วั�ดศร�ดอนำช�ย เด�มช&'อ วั�ดติ.งคำ�า ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์สถิ่านำ�ติ�ารวัจัภ"ธรอ�าเภอเช�ยงของ“ ”

ป7จัจั.บื้�นำ ติ�อมาประมาณ์ป> พื่.ศ. 2400 ได)ย)ายมาสร)างวั�ดใหม�ทางท�ศติะวั�นำติก ติ�ดก�บื้ประติ"ช�ย (ท�'ติ� +งวั�ดป7จัจั.บื้�นำ) และได)เปล�'ยนำช&'อวั�ดใหม�วั�า วั�ดศร�ดอนำช�ย วั�ดศร�ดอนำช�ย เป*นำ“ ”

ศ"นำย$กลางจั�ดการศ8กษาของคำณ์ะสงฆั$อ�าเภอเช�ยงของ โดยได)เปGดสอนำพื่ระปร�ย�ติ�ธรรมแผ่นำกธรรมมาติ�+งแติ� พื่.ศ. 2580 แผ่นำกสาม�ญศ8กษามาติ�+งแติ� พื่.ศ. 2525 และเป*นำสถิ่านำท�'สอบื้ธรรมสนำามหลวังประจั�าอ�าเภอเช�ยงของ ประจั�าท.กป> และได)ร�บื้ยกย�องจัากกรมการศาสนำาให)เป*นำ วั�ดพื่�ฒนำาติ�วัอย�าง เม&'อ พื่“ ” .ศ. 2519 ม�ป"ชนำ�ยวั�ติถิ่.ท�'ส�าคำ�ญอ�นำเป*นำท�'ส�กการบื้"ชาของพื่.ทธศาสนำานำ�กชนำ คำ&อ หลวังพื่�อเพื่ชร ซั8'งเป*นำพื่ระคำ"�บื้)านำคำ"�เม&องเช�ยงของ“ ” และพื่ระธาติ.ศร�เวั�ยงดอนำช�ย ม�ประเพื่ณ์�ส�กการบื้"ชาเป*นำประจั�าท.กป>ในำวั�นำมาฆับื้"ชา

วั�ดหลวังหร&อวั�ดไชยสถิ่านำ เป*นำอ�กวั�ดหนำ8'งท�'ด)านำหนำ)าติ�ดถิ่นำนำสายหล�กเช�ยงของ-

เช�ยงแสนำ และอ�กด)านำอย"�ติ�ดก�บื้แม�นำ�+าโขง วั�ดหลวังอย"�ห�างจัากวั�ดพื่ระแก)วัไม�เก�นำ 100

เมติร ติ�วัวั�หารห�นำหนำ)าไปทางท�ศติะวั�นำออก(ทางแม�นำ�+าโขงและเม&องห)วัยทราย สปป.ลาวั) ด�งนำ�+นำอย"�บื้นำบื้ร�เวัณ์วั�ดจั8งมองเห1นำท�ศนำ�ยภาพื่นำ�+าโขงและเม&องลาวัได)อย�างช�ดเจันำ ถิ่�ดจัากช�+นำบื้ร�เวัณ์วั�ดม�บื้ร�เวัณ์ให)อ�กช�+นำหนำ8'งท�'ส�าหร�บื้จัอดรถิ่และนำ�'งชมวั�วัก�อนำท�'จัะถิ่8งช�+นำถิ่นำนำติ�วัหนำอนำเล�ยบื้นำ�+าโขง ช�วังเย1นำๆ อากาศเย1นำสบื้ายและท�วัท�ศนำ$สวัยงามมาก

-14-

วั�ดหาดไคำร) ส�งก�ดคำณ์ะสงฆั$มหานำ�กาย ท�'เด�นำๆในำวั�ดจัะม�เพื่�ยงพื่ระประธานำและพื่ญานำาคำหนำ)าวั�ด แม�นำ�+าโขงช�วังผ่�านำหนำ)าวั�ดหาดไคำร)นำ�+เป*นำวั�งนำ�+าล8ก  และเป*นำช�องแคำบื้กวั�าแม�นำ�+าโขงช�วังอ&'นำ เป*นำจั�บื้ปลาบื้8กเพื่�ยงแห�งเด�ยวัของประเทศไทยการจั�บื้ปลาบื้8กท�'บื้)านำหาดไคำร) ม�กจัะท�าพื่�ธ�อย"�ท�'ลานำหนำ)าวั�ดไคำร) ด�าเนำ�นำการโดยชมรมจั�บื้ปลาบื้8ก อ�าเภอเช�ยงของ โดยม�การจั�บื้

ฉลากระหวั�างเร&อจัากฝี7' งไทยและลาวัสล�บื้ก�นำ ก�อนำเปGดฤด"จั�บื้ปลาจัะม�พื่�ธ�บื้วังสรวังเจั)าพื่�อปลาบื้8กในำวั�นำท�' 18 เม.ย. ท�'ลานำจั�บื้ปลาบื้8ก ร�มแม�นำ�+าโขง ด)านำหล�งวั�ดหาดไคำร) ปลาบื้8กท�'จัะจั�บื้ขายได)คำ&อปลาบื้8กติ�วัผ่")ท�'โติเติ1มวั�ยเท�านำ�+นำ หากเป*นำปลาติ�วัเม�ยจัะร�ดไข�หร&อขายให)ก�บื้กรมประมงเพื่&'อนำ�าไปขยายพื่�นำธ.$

วั�ดศร�ดอนำช�ย วั�ดหลวังหร&อวั�ดไชยสถิ่านำ วั�ดหาดไคำร)

พื่ระธาติ.ดอยป"เข)า ติามเส)นำทางเช�ยงแสนำ - สบื้รวัก แยกซั)ายก�อนำถิ่8งสามเหล�'ยมทองคำ�าเล1กนำ)อย รถิ่ยนำติ$สามารถิ่ข8+นำไปถิ่8งยอดเขา หร&อจัะเด�นำข8+นำบื้�นำไดก1ได) พื่ระธาติ.ดอยป"เข)านำ�+ สร)างข8+นำบื้นำดอยเช�ยงเม�'ยง ร�มปากนำ�+ารวัก เม&'อ พื่.ศ. 1302 ในำสม�ยพื่ระยาลาวัเก)าแก)วัมาเม&อง กษ�ติร�ย$องคำ$ท�' 2 แห�งเวั�ยงห�ร�ญนำคำรเง�นำยาง โบื้ราณ์สถิ่านำประกอบื้ด)วัยพื่ระวั�หาร และกล.�มเจัด�ย$ท�'พื่�งทลาย ก�อด)วัยอ�ฐม�ร�องรอยการติกแติ�งด)วัยลวัดลายป"นำป7+ นำ นำอกจัากนำ�+บื้นำดอยเช�ยงเม�'ยงย�งเป*นำจั.ดชมวั�วั สามารถิ่มองเห1นำสามเหล�'ยมทองคำ�าได)ช�ดเจันำ

พื่ระธาติ.จัอมแวั� อย"�บื้นำภ"เขาจัอมแวั� หม"�ท�' 2 ติ.เม&องพื่านำ 3 กม. เป*นำพื่ระธาติ.ท�'ม�ประชาชนำชาวัอ.พื่านำและอ.ใกล)เคำ�ยงนำ�บื้ถิ่&อก�นำวั�าเป*นำพื่ระธาติ.อ�นำศ�กด�Bส�ทธ� เม&'อถิ่8งเด&อนำ 8

เหนำ&อ หร&อเด&อนำ 9 ใติ) ข8+นำ 15 คำ�'า จัะม�งานำนำม�สการองคำ$พื่ระธาติ.ท.กป>

วั�ดทรายขาวั พื่านำ เป*นำวั�ดมหานำ�กาย เร�'มก�อสร)างเม&'อป> พื่.ศ 2400 โดยม�พื่�อหนำานำอร�ยะ-แม�ม�ง ได)พื่าญาติ�พื่�'นำ)องอพื่ยพื่คำรอบื้คำร�วัจัากบื้)านำหลวัง อ. ดอยสะเก1ด จั. เช�ยงใหม� มาติ�+งภ"ม�ล�าเนำาอย"�ร �มล�าห)วัยทรายขาวั ติ�+งช&'อหม"�บื้)านำวั�า บื้)านำห)วัยทรายขาวั ติ.แม�หนำาด อ.พื่านำ จั.เช�ยงราย จันำถิ่8งพื่.ศ. 2436 พื่�ออ.)ยติา-แม�อ. )ยป<อ อร�ยะม�'ง เป*นำบื้.ติรพื่�อหนำานำอร�ยะ-แม�ม�'ง เป*นำผ่")ม�ฐานำะด�ได)เส�ยสละก�าล�งทร�พื่ย$เป*นำผ่")นำ�าย)ายวั�ดทรายขาวัมาติ�+งท�'อย"� ป7จัจั.บื้�นำ

พื่ระธาติ.ดอยป"เข)า พื่ระธาติ.จัอมแวั� วั�ดทรายขาวั พื่านำ

-15-

ธรรมชีาติ�

ไร�แม�ฟ้<าหลวัง อ.ทยานำศ�ลปะและวั�ฒนำธรรม บื้นำเนำ&+อท�'กวั�า 150 ไร� กลางเม&องเช�ยงราย เป*นำท�'เก1บื้ร�กษาศ�ลปะวั�ติถิ่.อ�นำล�+าคำ�าของวั�ฒนำธรรมล)านำนำา เช�ญนำม�สการพื่ระพื่.ทธร"ปศ�กด�Bส�ทธ�Bในำหอคำ�า ชมงานำนำ�ทรรศการเร&'องไม)ส�ก พื่ร)อมชมงานำศ�ลปะพื่&+นำบื้)านำในำหอแก)วั ล)อมรอบื้ติ�วัด)วัยบื้8งนำ�+าอ�นำสงบื้เง�ยบื้ ม�สวันำไม)หอมและพื่ฤกษานำานำาพื่�นำธ$

สวันำแม�ฟ้<าหลวัง ติ�+งอย"�ด)านำหนำ)าพื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง ม�เนำ&+อท�'ประมาณ์ 10 ไร� เป*นำสวันำไม)ดอกไม)ประด�บื้นำานำาพื่รรณ์ ม�ดอกไม)เม&องหนำาวั อาท� ดอกซั�ลเวั�ย พื่�ท"เนำ�ย บื้�โกเนำ�ย ก.หลาบื้ ดอกล�าโพื่ง ไม)มงคำลติ�าง ๆ นำอกจัากนำ�+นำย�งม�ไม)ย&นำติ)นำและซั. )มไม)เล�+อยอ�กมากกวั�า 70 ชนำ�ด และย�งม�ร"ปป7+ นำติ�อเนำ&'อง ฝี>ม&อป7+ นำของคำ.ณ์ม�เซั�ยม ย�ปอ�นำซัอย ม�ศาลาชมวั�วัและร)านำจั�าหนำ�ายส�นำคำ)าของท�'ระล8ก โดยม"ลนำ�ธ�แม�ฟ้<าหลวัง สวันำแม�ฟ้<าหลวังสร)างโดยการท�องเท�'ยวัแห�งประเทศไทย เพื่&'อถิ่วัายสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� และในำบื้ร�เวัณ์ใกล)ก�บื้สวันำแม�ฟ้<าหลวังจัะม�หอพื่ระราชประวั�ติ�ซั8'งจั�ดแสดงนำ�ทรรศการเก�'ยวัก�บื้ พื่ระราชประวั�ติ� และพื่ระราชกรณ์�ยก�จัของสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ�

สวันำร.กขชาติ�แม�ฟ้<าหลวัง ม�เนำ&+อท�' 250 ไร� ม�เส)นำทางให)เด�นำล�ดเลาะเข)าไปในำดงก.หลาบื้พื่�นำป> สถิ่านำท�'รวับื้รวัมพื่�นำธ.$ไม)ติระก"ลก.หลาบื้พื่�นำป>ไวั)มากท�'ส.ดในำประเทศ จั.ดชมวั�วัท�'ส"งท�'ส.ดของเท&อกเขานำางนำอนำ ดอยช)างม"บื้  และย�งม� กล)วัยไม)ป5า กล)วัยไม)ด�นำ และรองเท)านำาร�  จัะสวัยงามมากในำช�วังท�'ติ)นำพื่ญาเส&อโคำร�งและเส�+ยวัดอกขาวับื้านำสะพื่ร�'ง ช�วังเด&อนำมกราคำม บื้ร�เวัณ์ด)านำในำม�ลานำชมวั�วัติ�างๆ เช�นำ ลานำร. �งอร.ณ์ ลานำอ�สดง จั.ดส�องสามแคำวั)นำ (ไทย-พื่ม�า-ลาวั)

ไร�แม�ฟ้<าหลวัง สวันำแม�ฟ้<าหลวัง สวันำร.กขชาติ�แม�ฟ้<าหลวัง

    วันำอ.ทยานำภ"ช�+ฟ้<าอย"�ในำเขติป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5าแม�อ�งฝี7' งขวัาและป5าแม�งาวั ท)องท�'บื้)านำร�มฟ้<าทอง หม"�ท�' 9 และบื้)านำร�มฟ้<าไทย หม"�ท�' 10 ติ�าบื้ลปอ อ�าเภอเวั�ยงแก�นำ จั�งหวั�ดเช�ยงราย สถิ่านำท�'แห�งนำ�+คำร�+งหนำ8'งเคำยเป*นำสมรภ"ม�รบื้ท�'เก�ดจัากคำวัามข�ดแย)งทางคำวัามคำ�ดและนำโยบื้ายการบื้ร�หารการปกคำรองระหวั�างกล.�มคำนำท�'จั�ดติ�+งตินำเป*นำพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทยและเจั)าหนำ)าท�'ร �ฐท�'ติ)องเข)ามาปราบื้ปรามหล�งจัากม�เหติ.การณ์$นำองเล&อด แติ�หล�งจัากเร&'องราวัติ�างๆได)คำล�'คำลายลง คำวัามสงบื้ส.ขได)กล�บื้คำ&นำส"�ผ่&นำป5าอ�กคำร�+ง คำวัามสวัยงามของสถิ่านำท�'แห�งนำ�+จั8งได)ถิ่"กคำ)นำพื่บื้และบื้อกเล�ากล�าวัขานำก�นำเร&'อยมา    วันำอ.ทยานำแห�งนำ�+อย"�ส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเล 1200-1628 เมติร ม�หนำ)าผ่าส"งท�'ม�แนำวัย&'นำเข)าไปในำประเทศลาวั และส"งท�'ส.ดในำเท&อกเขาดอยผ่าหม�นำ จั.ดนำ�+เองท�'เป*นำจั.ดชมวั�วัท�'ได)ช&'อวั�าสวัยท�'ส.ดแห�งหนำ8'ง อากาศบื้นำยอดเขาแห�งนำ�+จัะคำ�อนำข)างเย1นำแติ�ม�ฤด"กาลเป*นำล�กษณ์ะแบื้บื้มรส.มเม&องร)อนำ แบื้�งเป*นำ 3 ฤด"กาล ได)แก� ฤด"ร)อนำ เร�'มติ�+งแติ�เด&อนำม�นำาคำม ถิ่8ง พื่ฤษภาคำม ฤด"ฝีนำ เร�'มติ�+งแติ�เด&อนำม�ถิ่.นำายนำ ถิ่8ง

-16-

ติ.ลาคำม และฤด"หนำาวั เร�'มติ�+งแติ�เด&อนำพื่ฤศจั�กายนำ ถิ่8ง ก.มภาพื่�นำธ$     วันำอ.ทยานำแห�งนำ�+นำ�กท�องเท�'ยวันำ�ยมเด�นำทางมาในำช�วังฤด"หนำาวัเพื่&'อท�'จัะได)ส�มผ่�สอากาศท�'หนำาวัเย1นำ และได)ชมคำวัามงามของดอกชงโคำป5าส�ขาวัท�'ออกดอกบื้านำสะพื่ร�'ง นำอกจัากนำ�+การเด�นำทางมาในำช�วังนำ�+ย�งจัะได)ส�มผ่�สทะเลหมอกท�'เหม&อนำด�'งประโยคำท�'วั�า สายหมอกโอบื้กอด“

ข.นำเขา สามารถิ่กางเติPนำท$พื่�กผ่�อนำได)”

อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำแจั เด�นำทางไปติามเส)นำทางสายเช�ยงใหม�-เช�ยงราย (ทางหลวังหมายเลข 118) จัะถิ่8งท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ซั8'งติ�+งอย"�ร �มทางบื้ร�เวัณ์ กม.ท�' 55-56 ผ่")ประสงคำ$จัะเด�นำทางท�องเท�'ยวัในำเขติอ.ทยานำฯ ติามเส)นำทางเด�นำป5า ซั8'งผ่�านำนำ�+าติกและยอดดอยติ�างๆ จั�าเป*นำติ)องอาศ�ยคำนำนำ�าทางและติ)องเติร�ยมอ.ปกรณ์$ส�าหร�บื้คำ)างแรมมาเอง โดยติ�ดติ�อท�า

หนำ�งส&อถิ่8งอ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำแจั ติ.แม�เจัด�ย$ใหม� อ.เวั�ยงป5าเป<า จั.เช�ยงราย 57260 ล�วังหนำ)าเป*นำเวัลา 15 วั�นำก�อนำเด�นำทาง

วันำอ.ทยานำนำ�+าติกข.นำกรณ์$ อย"�บื้นำเท&อกเขาดอยช)าง ติ.แม�กรณ์$ ห�างจัากติ�วัเม&องติามทางหลวังหมายเลข 1211 ประมาณ์ 18 กม. เล�+ยวัขวัาเข)าไป 12 กม. หร&อไปติามทางหลวังหมายเลข 1 สายเช�ยงราย-พื่ะเยา ประมาณ์ 15 กม. จัะม�ป<ายแยกขวัาไปอ�ก 17

กม. ถิ่8งท�'ท�าการวันำอ.ทยานำฯ แล)วัเด�นำเท)าไปย�งติ�วันำ�+าติกอ�กประมาณ์ 30 นำาท� นำ�+าติกข.นำกรณ์$เป*นำนำ�+าติกท�'ส"งและสวัยท�'ส.ดของจั�งหวั�ดเช�ยงราย ชาวับื้)านำเร�ยกวั�า "นำ�+าติกติาดหมอก"

ม�คำวัามส"งถิ่8ง 70 ม.สองข)างทางท�'เด�นำเข)าส"�ติ�วันำ�+าติกเป*นำป5าเขาธรรมชาติ�ร�มร&'นำ

วันำอ.ทยานำภ"ช�+ฟ้<า อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำแจั วันำอ.ทยานำนำ�+าติกข.นำกรณ์$

แม�นำ�+ากก   เป*นำแม�นำ�+าท�'ไหลผ่�านำติ�วัเม&องเช�ยงราย ม�คำวัามยาวัรวัมท�+งส�+นำ ๑๓๐ กม. นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่เช�าเร&อจัากท�าเร&อร�มแม�นำ�+าจัากติ�วัเม&องเพื่&'อท�องเท�'ยวัชมท�ศนำ�ยภาพื่ของแม�นำ�+ากก ซั8'งสองฟ้ากฝี7' งเป*นำป5าเขาท�'สวัยงามติามธรรมชาติ� นำอกจัากนำ�+ย�งสามารถิ่แวัะชมหม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าติ�างๆ เช�นำอ�ก)อ ล�ซัอ กะเหร�'ยง ฯลฯ หร&อแวัะปางช)างเพื่&'อนำ�'งช)างเท�'ยวัป5ารอบื้บื้ร�เวัณ์นำ�+นำก1ได) อ�ติราคำ�าเช�าเหมาเร&อข8+นำอย"�ก�บื้ระยะทาง

วันำอ.ทยานำดอยกาดผ่� อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงราย ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์บื้)านำห)วัยชมภ"  ในำเขติป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5าแม�ลาวัฝี7' งซั)ายและแม�กกฝี7' งขวัา เป*นำแหล�งท�'ม�ท�วัท�ศนำ$สวัยงามท�'ส�าคำ�ญของราษฎรในำท)องถิ่�'นำ วันำอ.ทยานำดอยกาดผ่� เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัเช�งอนำ.ร�กษ$ ท�+งฤด"ร)อนำและฤด"หนำาวั ติลอดจันำเทศกาลและประเพื่ณ์�ติ�างๆ อ�กท�+งทะเลหมอกท�'ไหนำๆ ก1ด"ได)แคำ�ม.ม 180

องศา แติ�ดอยกาดผ่� ม�ด�กวั�านำ�+นำเพื่ราะ ทะเลหมอกสวัยด"ได)ถิ่8ง 360 องศา ซั�อนำคำวัามงามอย"�ในำเท&อกเขาดอยวัาวั� ม.มมองสวัยส.ดอย"�ด)านำติะวั�นำออกเป*นำพื่าโนำราม�า เห1นำเท&อกเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำแติ�ม.มอ&'นำก1สามารถิ่ด"ได)

-17-

ดอยแม�สลอง เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัแห�งหนำ8'งของจั�งหวั�ดเช�ยงราย อด�ติเป*นำช.มชนำของชาวัจั�นำย"นำนำานำ(จั�นำฮ่�อ) ม�พื่&+นำท�'ท�'ม�การปล"กชาท�'ด�ท�'ส.ดของประเทศและม�ซัาก.ระหร&อนำางพื่ญาเส&อโคำร�งม�ดอกช�วังช�วังติ)นำเด&อนำมกราคำม-ปลายเด&อนำม�นำาคำม ฤด"ท�องเท�'ยวัชมดอกซัาก.ระบื้านำ คำ&อ เด&อนำ ม.คำ.-ม�.คำ. ของท.กป> อนำ.สรณ์$สถิ่านำอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�เปGดให)บื้ร�การ : ท.กวั�นำ ติ�+งแติ�เวัลา 8.00-17.00 นำ.

แม�นำ�+ากก วันำอ.ทยานำดอยกาดผ่� ดอยแม�สลอง

ดอยผ่าติ�+ง อย"�ระหวั�างเส)นำทางเช�ยงแสนำ-เช�ยงของ เป*นำถิ่นำนำเล�ยบื้แม�นำ�+าโขง เป*นำหม"�บื้)านำของชาวัไทยล&+อท�'ม�ขนำบื้ธรรมเนำ�ยมประเพื่ณ์�อ�นำงดงามนำ�าสนำใจัโดยเฉพื่าะฝี>ม&อการทองผ่)าพื่&+นำเม&องท�'ม�ช&'อเส�ยงจัาก อ.เช�ยงของ นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่นำ�'งเร&อหางยาวัไปได) ใช)เวัลาประมาณ์ 1 ชม. และย�งได)ชมท�ศนำ�ยภาพื่สองฝี7' งโขงอ�นำสวัยงามอ�กด)วัย

จั.ดชมวั�วั บื้ร�เวัณ์ดอยติ.งม�จั.ดชมวั�วัท�'สวัยงามหลายแห�ง ร�มทางหลวังหมายเลขท�'1149

ม�จั.ดชมวั�วัท�'กม. 12 และกม.14 นำอกจัากนำ�+ติามเส)นำทาง วั�ดนำ)อยดอยติ.ง-บื้)านำผ่าหม� ซั8'งเป*นำถิ่นำนำซั8'งทอดยาวัไปติามแนำวัเขาผ่�านำยอดดอยหลายล"ก ม�จั.ดชมวั�วัซั8'งมองเห1นำท�วัท�ศนำ$ ได)กวั)างไกล เช�นำ จั.ดชมวั�วับื้นำดอยช)างม"บื้ ดอยผ่าฮ่�+ และดอยผ่าห�ม

ไร�เช�ญติะวั�นำ เป*นำศ"นำย$ปฎ�บื้�ติ�ธรรม ท�'ท�านำพื่ระมหาวั.ฒ�ช�ย วั.วัช�ระเมธ� ม�พื่.ทธศาสนำ�กชนำและผ่")คำนำท�'วัไป ให)คำวัามสนำใจัและแวัะเวั�ยนำ มาเย�'ยมชมไปจันำถิ่8งร�วัมปฏิ�บื้�ติ�ธรรมก�นำเป*นำจั�านำวันำมาก ไร�เช�ญติะวั�นำ ม�คำอร$สปฏิ�บื้�ติ�ธรรมหล�กๆ 3 คำอร$ส คำ&อ 3 วั�นำ 5 วั�นำ และ 7 วั�นำ และม�ทานำ 2 ม&+อ ถิ่&อศ�ล 8 และม�กฏิให)งดใช)เคำร&'องม&อส&'อสารท.กชนำ�ด

ดอยผ่าติ�+ง จั.ดชมวั�วั ไร�เช�ญติะวั�นำ

-18-

บื้�อนำ�+าร)อนำโป5งเทวั� เป*นำจั.ดพื่�กรถิ่ของนำ�กท�องเท�'ยวั ม�ร)านำคำ)า จั�าหนำ�ายของท�'ระล8กพื่วัก เส&+อผ่)า งานำไม) เคำร&'องเง�นำ อาหาร ฯลฯ  อย"�ติ.แม�เจัด�ย$ใหม�  เป*นำโป5งนำ�+าร)อนำธรรมชาติ�ม�นำ�+าผ่.ดจัากพื่&+นำด�นำติามล�าธาร นำ�+าร)อนำม�อ.ณ์หภ"ม�ส.งถิ่8ง 95 องศาเซัลเช�ยส นำ�กท�องเท�'ยวันำ�ยมซั&+อไข�มาติ)ม ใช)เวัลาเพื่�ยง 7 นำาท�ก1ส.ก ม�ห)องนำ�+าให)อาบื้นำ�+าแร� ราคำา 50 บื้าท

นำ�+าพื่.ร)อนำเวั�ยงป5าเป<า เป*นำบื้�อนำ�+าร)อนำธรรมชาติ� ติ� +งอย"�ติ�าบื้ลแม�เจัด�ย$ใหม� อ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า ถิ่นำนำสายเช�ยงราย-เช�ยงใหม� กม. ท�' 64 - 65 บื้ร�เวัณ์บื้�อนำ�+าร)อนำม�ชาวับื้)านำ นำ�าไข�มาขายเพื่&'อให)นำ�กท�องเท�'ยวั ทดสอบื้ติ)มในำบื้�อนำ�+าร)อนำ เป*นำจั.ดแวัะพื่�กระหวั�างการเด�นำทางจัากเช�ยงใหม�-เช�ยงราย ม�ร)านำอาหาร ร)านำกาแฟ้ ร)านำจั�าหนำ�ายส�นำคำ)าท�'ระล8กบื้ร�การนำ�กท�องเท�'ยวั

ไร�ชาฉ.ยฟ้ง ส&บื้ทอดการปล"กชาติ�+งแติ�ร. �นำพื่�อส"�ร. �นำล"ก ม�ก�จัการมายาวันำานำ และพื่�ฒนำาให)เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัท�'นำ�ยมก�นำแพื่ร�หลาย สะดวักติ�อการเด�นำทาง ล�กษณ์ะเป*นำภ"เขาติ)นำชาเข�ยวัขจั�ในำพื่&+นำท�'ขนำาด 1000 ไร� ข�บื้รถิ่ข8+นำไปได) ไม�ล�าบื้าก เส)นำทางไม�ลาดช�นำ  จั8งท�าให)เป*นำท�'นำ�าสนำใจัของนำ�กท�องเท�'ยวั ม�ร)านำอาหารและเคำร&'องด&'มเมนำ"ติ�างๆ จัากใบื้ชาสด หร&อซั&+อเป*นำของฝีาก ไวั)คำอยบื้ร�การ

บื้�อนำ�+าร)อนำโป5งเทวั� นำ�+าพื่.ร)อนำเวั�ยงป5าเป<า ไร�ชาฉ.ยฟ้ง อ�างเก1บื้นำ�+าป5ากล)วัย ติ�+งอย"�ร �มทางหลวังจั�งหวั�ดหมายเลข 1149 ห�างจัากจั.ดชมวั�วั กม.ท�' 12 ประมาณ์ 2 กม. อ�างเก1บื้นำ�+าป5ากล)วัย ก�กเก1บื้นำ�+าไวั)ส�าหร�บื้ใช)ในำศ"นำย$อ�านำวัยการโคำรงการพื่�ฒนำาดอยติ.ง ร�มอ�างเป*นำแปลงทดลองเพื่าะขยายพื่�นำธ.$ไม)ดอกเม&องหนำาวั โดยเฉพื่าะดอกซั�ลเวั�ย เป*นำจั.ดพื่�กร�มทางและชมท�ศนำ�ยภาพื่ระหวั�างพื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง ก�บื้พื่ระธาติ.ดอยติ.ง

บื้)านำอาข�าป5ากล)วัย ม�ประชากรอาศ�ยอย"�ประมาณ์ 62 คำรอบื้คำร�วั บื้นำเนำ�นำเขา ทะเลภ"สล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ กวั)างขวัาง สวัยงาม มองได)รอบื้ท�ศ ลมเย1นำสบื้าย ม�ระบื้บื้ประปาและไฟ้ฟ้<าเข)าถิ่8ง ถิ่นำนำลาดยางติ�ดผ่�านำ บื้ร�เวัณ์ใกล)เคำ�ยงม�สวันำไม)ดอก ไม)ประด�บื้เม&องหนำาวั กลางสวันำม�งานำประติ�มากรรม ของนำางม�เซั�ยม ย�บื้อ�นำซัอย โดยสมเด1จัพื่ระบื้รมราชชนำนำ�ทรงพื่ระราชทานำช&'อวั�า คำวัามติ�อเนำ&'อง ส&'อถิ่8งการท�างานำใดๆ จัะส�าเร1จัได) ติ)องท�าอย�างติ�อเนำ&'อง เเละอ�กหนำ8'งอาช�พื่ของชาวับื้)านำคำ&อปล"ก ชา กาแฟ้ ส�งขายเพื่&'อเล�+ยงช�พื่อ�กด)วัย

ถิ่�+าป.5ม ถิ่�+าปลา ติ�+งอย"�ท�'ดอยจั)อง หม"� 11 ติ�าบื้ลโป5งผ่า อ�าเภอแม�สาย ห�างจัากอ�าเภอแม�สายไปทางท�ศใติ)ติามทางหลวังหมายเลข 110 ประมาณ์ 12 ก�โลเมติร ม�ทางแยกเข)าไปอ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร ดอยจั)องเป*นำภ"เขาห�นำป"นำ จั8งประกอบื้ด)วัย ถิ่�+าห�นำงอก ห�นำย)อย และทางนำ�+าไหลมากมาย  ถิ่�+าป.5ม อย"�ส"งข8+นำไปบื้นำยอดเขา ติ)องปNนำข8+นำไป ภายในำถิ่�+าม&ดมาก ติ)องม�ผ่")นำ�าทางเท�'ยวัชม 

-19-

ถิ่�+าปลา เป*นำถิ่�+าหนำ8'งท�'ม�นำ�+าไหลภายในำถิ่�+า เคำยม�ปลาชนำ�ดติ�างๆ ท�+งใหญ�นำ)อยวั�ายออกมาให)เห1นำเป*นำประจั�า ภายในำถิ่�+าย�งม�พื่ระพื่.ทธร"ปศ�ลปะพื่ม�า สร)างข8+นำโดยพื่ระภ�กษ.ชาวัพื่ม�า ประชาชนำท�'วัไปเร�ยกวั�า พื่ระทรงเคำร&'อง เป*นำท�'เล&'อมใสของประชาชนำในำแถิ่บื้นำ�+

อ�างเก1บื้นำ�+าป5ากล)วัย บื้)านำอาข�าป5ากล)วัย ถิ่�+าป.5ม ถิ่�+าปลา

ของด สวันำสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทร$ฯ ติ�+งอย"�ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงรายประมาณ์ ๘ กม. บื้นำเส)นำทางเช�ยงราย-แม�จั�นำ เข)าไปทางด)านำหล�งสถิ่าบื้�นำราชภ�ฏิเช�ยงราย ภายในำสวันำม�ท�ศนำ�ยภาพื่สวัยงาม บื้รรยากาศร�มร&'นำในำเนำ&+อท�' 620 ไร� ม�หนำองบื้�วัท�'กวั)างขวัางถิ่8ง 223 ไร� ซั8'งเป*นำส�วันำท�'ท�าให)สถิ่านำท�'แห�งนำ�+นำ�าไปพื่�กผ่�อนำหย�อนำใจัเพื่ราะนำ�+าในำหนำองบื้�วัใสเย1นำ และเติ1มเป>' ยมติลอดป>บื้นำพื่&+นำท�'รอบื้หนำองบื้�วัเป*นำท�'ติ� +งของพื่ล�บื้พื่ลา ศาลาพื่�กแดดและม�สวันำปาล$ม สวันำไผ่�อย"�บื้นำท�'ลาดเนำ�นำเขา หอนำาฬิ�กาเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� สมเด1จัพื่ระนำางเจั)า พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ (หอนำาฬิ�กาพื่.ทธศ�ลปL) โดยม�อาจัารย$เฉล�มช�ย โฆัษ�ติพื่�พื่�ฒนำ$ เป*นำผ่")ออกแบื้บื้ ใช)เวัลาสร)าง 5 ป> สร)างข8+นำเพื่&'อเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� สมเด1จัพื่ระนำางเจั)า พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เป*นำหอนำาฬิ�กาท�'สามารถิ่เปล�'ยนำส�ได) ม�คำวัามสวัยงาม ม�เส�ยงระฆั�งบื้อกเวัลาท.กช�'วัโมง และเปล�'ยนำส�เม&'อถิ่8งเวัลา 1 , 2 ท.�มและ 3

ท.�มของท.กวั�นำ เป*นำงานำศ�ลปะเช�งพื่ระพื่.ทธศาสนำา ในำวั�นำเพื่1ญ 15 คำ�'า ท�'ติรงก�บื้วั�นำพื่.ธ (ในำ 1

ป> จัะม�ไม�ก�'คำร�+ง) จัะม�ประเพื่ณ์�เป*งพื่.ธ หร&อติ�กบื้าติรติอนำเท�'ยงคำ&นำ ร)านำของฝีากดอยติ.ง ร)านำดอยติ.งไลฟ้Lสไติล$ จั�าหนำ�ายผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$ท�'ผ่ล�ติจัากโคำรงการพื่�ฒนำาดอยติ.งฯ งานำฝี>ม&อท�'ม�การออกแบื้บื้อย�างม�เอกล�กษณ์$ โดยการผ่ล�ติท.กข�+นำติอนำให)คำวัามส�าคำ�ญติ�อผ่ลกระทบื้อ�นำจัะเก�ดข8+นำก�บื้ส�'งแวัดล)อม และทร�พื่ยากรธรรมชาติ� ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$ของดอยติ.งม�หลากหลายประเภท เช�นำ ผ่)าทอม&อ เส&+อผ่)า พื่รมทอม&อ ของติกแติ�งบื้)านำ เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$กระดาษสา ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$งานำม&อของดอยติ.งเป*นำศ�ลปะแห�งการผ่สมผ่สานำคำวัามท�นำสม�ยและรากฐานำทางวั�ฒนำธรรมท)องถิ่�'นำได)อย�างงดงามลงติ�วั

สวันำสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทร$ฯ หอนำาฬิ�กาเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� ร)านำของฝีากดอยติ.ง

-20- กาดดอยติ.ง ติลาดส�นำคำ)าของชาวัเขา มาขายเอง เช�นำ เคำร&'องเง�นำ ชา เส&+อผ่)า ผ่)าลายติ�างๆ ติ�+งอย"�ใกล)ก�บื้พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.งและ สวันำแม�ฟ้<าหลวัง ส�นำคำ)านำ�าสนำใจั ได) ท�บื้ท�ม

สายนำ�+าผ่8+ง , บื้�วัห�มะ  เป*นำผ่ลไม)ชนำ�ดหนำ8'ง ม�สรรพื่คำ.ณ์ทางยาเยอะเเยะมากมาย รสชาติ�อร�อย หวัานำ คำล)ายๆก�บื้แอปเปG+ ล สามารถิ่ซั&+อเป*นำของฝีากได)

ส�งห$ปาร$คำ หร&อช&'อเด�มคำ&อ ไร�บื้.ญรอด เด�มท�ไร�บื้.ญรอดปล"กข)าวับื้าเลย$ แติ�ป7จัจั.บื้�นำเปล�'ยนำมาท�าการเกษติรท�'หลากหลาย ท�+งไร�ชา สวันำผ่ลไม) แปลงผ่�ก รวัมถิ่8งเพื่�'มแหล�งท�องเท�'ยวัเช�งเกษติรส�าหร�บื้บื้.คำคำลภายนำอก เช�นำ สวันำส�ติวั$ เลนำจั�กรยานำ ถิ่นำนำรอบื้ไร� ท�'ส�าคำ�ญคำ&อออกแบื้บื้มาสวัยแทบื้ท.กอย�าง โคำ)งเวั)าไปติามเนำ�นำส"ง-ติ�'าด"สวัยงาม ท�'นำ�+ม�แทร1คำจั�กรยานำแบื้บื้มาติรฐานำ และสวัยท�'ส.ดในำเอเช�ย ส�าหร�บื้เซั�ยนำจั�กรยานำ แวัะชมมะเฟ้Nองย�กษ$ ฯลฯ ช�วังท�'นำ�าเท�'ยวัท�'ส.ดช�วัง พื่.ย.-ก.พื่. อากาศเย1นำสบื้าย ท)องฟ้<าสวัยเหมาะก�บื้การถิ่�ายร"ปสวัยๆ จัากนำ�+นำจัะได)ล�+มลอง ชาอ"�หลง ให)ช&'นำใจั ทางส�งห$ปาร$คำ ม� บื้ร�การฟ้าร$มท�วัร$ อ�ติราคำ�าบื้ร�การคำนำละ 50

บื้าท เด1กอาย.ติ�'ากวั�า 4 ขวับื้ฟ้ร� ใช)เวัลาการ ชมประมาณ์ 45- 50 นำาท� แบื้�งเป*นำรอบื้ๆ ติ�+งแติ�  09.30 นำ. ถิ่8ง  17.00 นำ.ช�วังท�'เปGดให)ท�องเท�'ยวั :ช�วังฤด"หนำาวั(พื่.ย.-ก.พื่.)*ช�วังนำอกเหนำ&อจัากนำ�+ไร�จัะปGดให)บื้ร�การ*บื้ร�การรถิ่ชมฟ้าร$ม : เร�'มติ�+งแติ� 9.30 , 12.30,

17.00 นำ. ราคำา 50 บื้าท/คำนำ

ไร�ชาดอยวัาวั� ติ� +งอย"�บื้นำดอยวัาวั� อ.แม�สรวัย จั.เช�ยงราย ชาบื้นำดอยวัาวั� ม�ท�+งชาพื่�นำธ.$พื่&+นำ เม&องสายพื่�นำธ.$ "อ�สส�ม" ชาสายพื่�นำธ.$ไติ)หวั�นำอย�างช�งช�ง เบื้อร$ 12, 13 และชา "อ"�หลง" ท�'ม�คำวัามโดดเด�นำ เป*นำอย�าง ย�'ง เพื่ราะดอยวัาวั� ถิ่&อเป*นำแหล�งปล"กชาอ"�หลงแห�งแรกของเม&องไทย ล.งพื่�งโก : พื่�นำ�จั พื่�ท�กษ$วัาร� ชายอาย. 60 กวั�าๆ ผ่")ท�'ติ�ดใจัในำรสชาติ�ชาอ"�หลง จันำถิ่8งขนำาดแอบื้ล�กลอบื้นำ�าติ)นำชาอ"�หลงพื่�นำธ.$ด� เข)ามาปล"กในำเม&องไทย เม&'อ 30 กวั�าป>ท�'แล)วั และลองผ่�ดลองถิ่"กอย"� 8 ป> จันำป7จัจั.บื้�นำได)พื่�ฒนำาเป*นำชาอ"�หลงแบื้บื้ไทยๆ ท�'รสชาติ�ยอดเย�'ยม ไม�ย�'งหย�อนำไปกวั�าอ" �หลงของไติ)หวั�นำ แถิ่มย�งส�งไปติ�ติลาดท�'ไติ)หวั�นำอ�กด)วัย

กาดดอยติ.ง ส�งห$ปาร$คำ ไร�ชาดอยวัาวั�

บื้)านำกะเหร�'ยงรวัมม�ติร บื้)านำกะเหร�'ยง ติ�+งอย"�ร �มแม�นำ�+ากกฝี7' งซั)าย หม"� 2 ติ. แม�ยาวั อ.เช�ยงราย ในำหม"�บื้)านำม�ชาวักระเหร�'ยง ท�+งหมด 2,840 คำนำประกอบื้ไปด)วัย ชนำเผ่�ากะเหร�'ยง อาข�า ลาห"� ล�ซัอ ม)ง และไทล&+อ เป*นำหม"�บื้)านำท�'ได)ร�บื้การพื่�ฒนำาคำ.ณ์ภาพื่ โดยใช)การท�องเท�'ยวั

จัากองคำ$กรเอกชนำและประสบื้คำวัามส�าเร1จัจัากการนำ�าช)างมานำ�าเท�'ยวัหม"�บื้)านำชาวัเขา ท�+งนำ�+ย�งสามารถิ่เร�ยกใช)บื้ร�การข�'ช)างชมหม"�บื้)านำ หร&อละแวักติ�างๆได) (เส�ยคำ�าบื้ร�การ)  ส�นำคำ)าจั�าพื่วักของท�'ระล8กจัะม�เอกล�กษณ์$ติ�างก�นำไปในำแติ�ละชนำเผ่�า  สามารถิ่เล&อกซั&+อเล&อกหาไปติกแติ�งเส&+อผ่)าหร&อของจั�าพื่วักข)าวัของเคำร&'องใช)ก1ด"จัะก�Zบื้เก[ไม�นำ)อยเปGดบื้ร�การติ�+งแติ� 08.00 -

16.00 นำ.

หม"�บื้)านำอ�ก)อดอยแสนำใจั จัากศ"นำย$พื่�ฒนำาสงเคำราะห$ชาวัเขา ซั8'งติ�+งอย"�ระหวั�างเส)นำทางข8+นำส"�ดอยแม�สลอง จัะม�ทางเด�นำแยกไปอ�กเป*นำระยะทาง 5 กม.ถิ่8งหม"�บื้)านำอ�ก)อ ดอยแสนำใจัเป*นำหม"�บื้)านำใหญ� ชาวัเขาเผ่�าอ�ก)อม�เคำร&'องแติ�งกายท�'สวัยงาม และม�ประเพื่ณ์�ท�'

-21-

นำ�าสนำใจัคำ&อ ประเพื่ณ์�โล)ช�งช)า ซั8'งจั�ดข8+นำในำราวัเด&อนำส�งหาคำมของท.กป> การเด�นำทางไปย�งหม"�บื้)านำอ�ก)อคำวัรใช)รถิ่ท�'ม�ก�าล�งเคำร&'องยนำติ$ส"ง เพื่ราะทางข8+นำคำ�อนำข)างส"งช�นำ

เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า เวั�ยงกาหลง เวั�ยงกาหลงเป*นำติ�าบื้ลหนำ8'งของอ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า จั�งหวั�ดเช�ยงราย เป*นำแหล�งก�าเนำ�ด เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า เวั�ยงกาหลงโบื้ราณ์ ท�'ม�อาย.นำ�บื้พื่�นำป>ท�'ใหญ�ท�'ส.ดของล)านำนำา ม�เติาเผ่าโบื้ราณ์ ม�ล�กษณ์ะเด�นำไม�เหม&อนำใคำร คำ&อ  1. ม�คำวัามบื้างเบื้า  2. ม�ลวัดลายท�'เป*นำเอกล�กษณ์$ของเวั�ยงกาหลง  3. ม�ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมานำ�บื้พื่�นำป> 4. ใช)วั�ติถิ่.ด�บื้จัากธรรมชาติ� ไม�ม�สารเคำม�  5. ใช)ด�นำท�'เป*นำราวัภ"เขาไฟ้ ป7+ นำข8+นำร"ป   เคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าเวั�ยงกาหลง เป*นำเคำร&'องใช)ส�าหร�บื้ ชนำช�+นำส"ง การใช)เคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าบื้�งบื้อกถิ่8งรากฐานำ ท�'ยาวันำานำของวั�ฒนำธรรม ซั8'งหมายถิ่8งการติ�+งรกรากท�'ม� 'นำคำง ในำแหล�งนำ�+นำๆ จันำสามารถิ่ติ�+งแหล�งผ่ล�ติเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่า เพื่&'อใช)สอยได) ประการส�าคำ�ญ บื้ร�เวัณ์นำ�+นำติ)องเป*นำแหล�ง วั�ติถิ่.ด�บื้ท�'ส�าคำ�ญ คำ&อ ม�ด�นำขาวัท�'ม�คำ.ณ์ภาพื่ด� เนำ&'องจัาก ด�นำชนำ�ดนำ�+สามารถิ่นำ�ามาท�าเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าท�'ม�คำวัาม แข1งแกร�ง สามารถิ่ทนำคำวัามร)อนำได)ด� จันำสามารถิ่พื่�ฒนำา ให)เป*นำเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าคำ.ณ์ภาพื่ส"ง

บื้)านำกะเหร�'ยงรวัมม�ติร หม"�บื้)านำอ�ก)อดอยแสนำใจั เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า เวั�ยงกาหลง

งานำห�ติถิ่กรรมชาวัไทยภ"เขา ส�วันำใหญ�เป*นำงานำฝี>ม&อของชาวัเขาชนำเผ่�าติ�างๆ ท�+งม)ง เย)าและกระเหร�'ยง เป*นำของฝีากท�'ได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมเพื่ราะม�คำวัามประณ์�ติงดงามและม�เอกล�กษณ์$เฉพื่าะติ�วั ม�ให)เล&อกซั&+อมากมายหลายประเภท เช�นำ เคำร&'องแติ�งกาย เคำร&'องประด�บื้ ผ่)าป7ก ผ่)าทอ กระเป\า สร)อย ก�าไลข)อม&อ ฯลฯ

ผ่)าทอไทล&+อ เป*นำผ่ลผ่ล�ติจัากบื้)านำศร�ดอนำช�ย และบื้)านำหาดบื้)าย อ. เช�ยงของ ซั8'งเป*นำช.มชนำชาวัไทล&+อท�'อพื่ยพื่มาจัากส�บื้สองป7นำนำา ลวัดลายอ�นำเป*นำเอกล�กษณ์$คำ&อลายแซัง เนำ)นำส�ด�า แดง และขาวั ติลาดแม�สาย (ท�าข�+เหล1ก) อ�าเภอแม�สายเป*นำอ�าเภอเหนำ&อส.ดของประเทศไทย ติ�ดก�บื้จั�งหวั�ดท�าข�+เหล1กของประเทศพื่ม�า โดยม�แม�นำ�+าแม�สายเป*นำพื่รมแดนำ ม�สะพื่านำเช&'อมเม&องท�+งสองเข)าด)วัยก�นำ ท�+งชาวัไทยและชาวัพื่ม�าเด�นำทางไปมาหาส"�คำ)าขายก�นำโดยเสร� โดยม�ติลาดแม�สาย หร&อเร�ยกอ�กอย�างหนำ8'งวั�า ติลาดท�าข�+เหล1ก เป*นำติลาดการคำ)าชายแดนำท�'ม�ช&'อเส�ยงมานำานำหลายส�บื้ป> สามารถิ่ด8งด"ดนำ�กท�องเท�'ยวัให)มาจั�บื้จั�ายซั&+อของอย�างไม�ขาดสาย สร)างรายได)ให)ก�บื้คำนำในำช.มชนำเป*นำอย�างมาก ส�นำคำ)าท�'จั�าหนำ�ายจัะเป*นำส�นำคำ)าประเภทอ�ญมณ์� พื่ลอยส� ท�บื้ท�ม หยก อ.ปกรณ์$อ�เล1กทรอนำ�กส$และเคำร&'องใช)ไฟ้ฟ้<าราคำาถิ่"กจัากประเทศจั�นำ อาหารทะเลแห)ง เหล)า บื้.หร�' เส&+อผ่)าและเคำร&'องนำ.�งห�ม เป*นำติ)นำ ส�วันำส�นำคำ)าท�'ไม�อนำ.ญาติให)ซั&+อเข)าไทยจัากฝี7' งประเทศพื่ม�า ได)แก� ส�นำคำ)าจัากส�ติวั$ป5า ส.รา บื้.หร�' และซั�ด�ลามกอนำาจัาร หากซั&+อมาเพื่&'อการคำ)าติ)องเส�ยภาษ�นำ�าเข)าให)ถิ่"กติ)องด)วัย -22- นำอกจัากนำ�กท�องเท�'ยวัจัะได)จั�บื้จั�ายซั&+อของแล)วั ย�งสามารถิ่เด�นำทางข)ามไปย�งเขติประเทศพื่ม�าได)ท.กวั�นำ ระหวั�างเวัลา 0630 - 18:00 นำ. โดยใช)บื้�ติรประชาชนำหร&อบื้�ติรอ&'นำๆ ท�'ทางราชการออกให) เพื่&'อเท�'ยวัชมเจัด�ย$ชะเวัดากองจั�าลอง ซั8'งอย"�ล8กเข)าไปจัากชายแดนำประมาณ์ 2 ก�โลเมติร ล�กษณ์ะเป*นำเจัด�ย$ส�ทองแบื้บื้พื่ม�า สร)างจั�าลองมาจัากเจัด�ย$ชะเวัดากองท�'เม&องย�างก.)ง จัะม�รถิ่สามล)อเช�ญชวันำให)นำ�'งรถิ่ไปท�องเท�'ยวั และมอเติอร$ไซัคำ$ร�บื้จั)างพื่าไปย�งจั.ดติ�างๆ เช�นำ ติลาดพื่ลอย แติ�คำวัรติกลงราคำาก�อนำวั�าเป*นำราคำาเท�'ยวัเด�ยวั หร&อราคำาเหมา

งานำห�ติถิ่กรรมชาวัไทยภ"เขา ผ่)าทอไทล&+อ ติลาดแม�สาย(ท�าข�+เหล1ก)

หม"ยอ ไส)อ�'วั แหนำม นำ�+าพื่ร�กหนำ.�ม ล)วันำเป*นำของฝีากท�'ข8+นำช&'อของเช�ยงราย ม�รสชาติ�กลมกล�อม ท�าจัากเนำ&+อหม"ล)วันำและไม�ใส�สารก�นำบื้"ด

ใบื้ชา ม�แหล�งผ่ล�ติใหญ�อย"�ท�'ดอยแม�สลอง จั. เช�ยงราย พื่�นำธ.$ชาท�'ปล"กเป*นำชาอ"�หลงก)านำอ�อนำซั8'งม�กล�'นำหอมและรสชาติ�ด� ทดลองช�มรสชาติ�และกล�'นำท�'ถิ่"กใจัก�อนำติ�ดส�นำใจัซั&+อ และคำวัรซั&+อชาท�'บื้รรจั.ในำถิ่.งส"ญญากาศเท�านำ�+นำ

หม"ยอ ไส)อ�'วั นำ�+าพื่ร�กหนำ.�ม ใบื้ชา

ล�+นำจั�' เป*นำผ่ลไม)ท�'ข8+นำช&'อของจั�งหวั�ดเช�ยงราย เกษติรกรจั�งหวั�ดเช�ยงรายส�วันำใหญ�ปล"กล�+นำจั�'คำรอบื้คำล.มท�+ง 18 อ�าเภอ ม�ผ่ลผ่ล�ติออกส"�ติลาดป>ละหลายหม&'นำติ�นำ ล�+นำจั�'เป*นำพื่�นำธ.$ไม)ด�+งเด�มแถิ่บื้ติอนำใติ)ของประเทศจั�นำ และได)แพื่ร�หลายไปย�งประเทศใกล)เคำ�ยง เช�นำ อ�นำเด�ย พื่ม�า และไทย               บื้.คำคำลส�าคำ�ญท�'ผ่ล�กด�นำให)เกษติรจั�งหวั�ดเช�ยงรายปล"กล�+นำจั�'ได)แก� นำายใหญ� ศ�ร�ยะราช เกษติรจั�งหวั�ดเช�ยงรายและ นำายเล1ก ชติเจัร�ญนำ�กวั�ชาการเกษติรจัาก ในำขณ์ะนำ�+นำ ล�+นำจั�'ท�'เกษติรกรจั�งหวั�ดเช�ยงรายนำ�ยมปล"กนำ�+นำ ม�ด)วัยก�นำหลายสายพื่�นำธ.$ แติ�พื่�นำธ.$ท�'ปล"กพื่�นำมากม�อย"� 3 พื่�นำธ.$ คำ&อ พื่�นำธ.$ฮ่งฮ่วัย โอวัเฮ่�ยะ และก�มเจั1ง ถิ่)าใคำรมาเท�'ยวัเช�ยงรายแล)วัติ)องหาล�+นำจั�'มาร�บื้ประทานำ

-23-

ส�บื้ปะรดภ"แลเช�ยงราย หร&อในำช&'อเร�ยก ส�บื้ปะรดภ"แล เป*นำส�บื้ปะรดสายพื่�นำธ.$ในำกล.�มคำวั�นำ ล"กเล1กและสามารถิ่ปล"กได)ติลอดป> ผ่ล ขนำาดเล1ก เนำ&+อส�ทอง กล�'นำหอม แกนำส�บื้ปะรดกรอบื้ ร�บื้ประทานำได) รสชาติ�หวัานำปานำกลาง ]แหล�งก�าเนำ�ดอย"�ท�'ติ�าบื้ลนำางแล ติ�าบื้ลท�าส.ด และติ�าบื้ลบื้)านำด"� อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงราย

เอนำก ประท�ป ณ์ ถิ่ลาง อาจัารย$มหาวั�ทยาล�ยราชภ�ฎเช�ยงราย อาศ�ยอย"�ท�'ติ�าบื้ลนำางแล เป*นำผ่")นำ�าพื่�นำธ$มาจัากจั�งหวั�ดภ"เก1ติมาปล"ก ในำติ�าบื้ลนำางแล อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงราย และได)ม�การปร�บื้เปล�'ยนำวั�ธ�การปล"กให)เหมาะสมก�บื้สภาพื่ภ"ม�ประเทศและภ"ม�อากาศ โดยไม�ได)ม�การใช)ยาฆั�าแมลง และใส�ป.\ยวั�ทยาศาสติร$ เป*นำคำนำละพื่�นำธ$ก�บื้ส�บื้ปะรดนำางแล และสาเหติ.ท�'เช&'อเปล�'ยนำช&'อ จัากพื่�นำธ$ภ"เก1ติ เป*นำพื่�นำธ$ภ"แล เนำ&'องจัากแม�คำ)าคำนำกลางเห1นำวั�า ล�กษณ์ะล"กม�ล�กษณ์ะเล1กและคำนำติ�างจั�งหวั�ดท�'มาเท�'ยวั ชอบื้ก�นำ โดยเป*นำการผ่สมช&'อระหวั�าง ติ�าบื้ลนำางแล ก�บื้ ส�บื้ปะรดพื่�นำธ$ภ"เก1ติ ม�ใช�มาจัาก พื่�นำธ$ภ"เก1ติ ผ่สมก�บื้พื่�นำธ$นำางแล

--------------------------------------------------------------

5

-24-

2.เชียงใหม แอ�วัเวั�ยงเช�ยงใหม� เม&องใหญ�แห�งพื่าย�พื่

ค�าขวั�ญ " ดอยส.เทพื่เป*นำศร� ประเพื่ณ์�เป*นำสง�า บื้.ปผ่าชาติ�ล)วันำงามติา นำามล�+าคำ�านำคำรพื่�งคำ$ " ประวั�ติ� 

เช�ยงใหม� หร&อช&'อเด�ม นำพื่บื้.ร�ศร�นำคำรพื่�งคำ$ ก�อติ�+งเป*นำราชธานำ�แห�งอาณ์าจั�กรล)านำนำาเม&'อ“ ”

กวั�า 700 ป>ก�อนำ โดยพื่ญาเม1งรายมหาราช ปฐมกษ�ติร�ย$แห�งราชวังศ$เม1งราย ติ�อมาในำสม�ยพื่ระพื่.ทธยอดฟ้<าจั.ฬาโลก เช�ยงใหม�ม�ฐานำะเป*นำเม&องประเทศราช และเม&'อม�การปร�บื้เปล�'ยนำร"ปแบื้บื้การปกคำรองส�วันำภ"ม�ภาคำในำสม�ยพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระจั.ลจัอมเกล)าเจั)าอย"�ห�วั เม&องเช�ยงใหม�จั8งเปล�'ยนำฐานำะเป*นำมณ์ฑ์ลพื่าย�พื่ และกลายเป*นำจั�งหวั�ดในำสม�ยพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระปกเกล)าเจั)าอย"�ห�วั เช�ยงใหม�นำ�บื้เป*นำศ"นำย$กลางของจั�งหวั�ดในำภาคำเหนำ&อ โดยเฉพื่าะเร&'องการท�องเท�'ยวั ท�'ม�ช&'อเส�ยงเป*นำท�'ร" )จั�กและได)ร�บื้คำวัามสนำใจัจัากนำ�กท�องเท�'ยวัท�+งชาวัไทยและติ�างประเทศ เนำ&'องจัากคำวัามพื่ร)อมของแหล�งท�องเท�'ยวั ท�+งทางด)านำธรรมชาติ�อ�นำงดงาม ด)านำศ�ลปวั�ฒนำธรรม และประเพื่ณ์�ของชาวัเช�ยงใหม�ท�'เป*นำเอกล�กษณ์$นำ�าประท�บื้ใจั และคำวัามพื่ร�'งพื่ร)อมในำเร&'องสถิ่านำท�'พื่�กและบื้ร�การด)านำการท�องเท�'ยวัติ�างๆ ท�'หลากหลาย เป*นำท�'ด8งด"ดคำนำมาท�องเท�'ยวันำ�บื้ล)านำคำนำในำแติ�ละป> วั�ฒนืธรรม เสาอ�นำทข�ล หร&อ เสาหล�กเม&อง อ.เม&อง เป*นำหล�กเม&องเม&'อคำร�+งพื่�อข.นำเม1งรายมหาราชสร)างเม&องเช�ยงใหม� เม&'อป> พื่.ศ. 1839 ป7จัจั.บื้�นำนำ�+อย"�ติรงหนำ)าวั�ดเจัด�ย$หลวัง เสาอ�นำทข�ลนำ�+ประด�ษฐานำอย"�ในำวั�หารจัติ.รม.ขทรงไทยหล�งเล1กๆ หล�กอ�นำทข�ลนำ�+สร)างด)วัยไม)ซั.งติ)นำใหญ� ฝี7งอย"�ใติ)ด�นำ ท.กป>ในำเด&อนำพื่ฤษภาคำมจัะม�งานำเร�ยกวั�า เข)าอ�นำทข�ล เป*นำการฉลองหล�กเม&อง

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยงใหม� เป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำระด�บื้ภาคำท�'กรมศ�ลปากรจั�ดติ�+งข8+นำ เพื่&'อเป*นำศ"นำย$กลางการศ8กษา การอนำ.ร�กษ$ และการให)บื้ร�การข)อม"ลทางศ�ลปวั�ฒนำธรรมของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� และของภาคำเหนำ&อติอนำบื้นำ  หร&อท�'เร�ยกมาแติ�โบื้ราณ์วั�า ล)านำนำา

     พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั และสมเด1จัพื่ระนำางเจั)าฯส�ร�ก�ติ�Bพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำทรงเปGดอาคำาร พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�  เช�ยงใหม� ซั8'งเป*นำอาคำารจัติ.รม.ขทรงไทยประย.กติ$ สองช�+นำ ประด�บื้ยอดจั�'วัด)วัยกาแลแบื้บื้ศ�ลปะ พื่&+นำเม&อง พื่ร)อมทอดพื่ระเนำติรนำ�ทรรศการถิ่าวัรภายในำอาคำารเม&'อวั�นำท�' ๖ ก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ทธศ�กราช ๒๕๑๖

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำคำ�าอ"นำ ติ�+งอย"�ประมาณ์ก�โลเมติรท�' 4 ร�มถิ่นำนำด)านำขวัาม&อ ติรงข)ามก�บื้ฟ้าร$มง"แม�สา เป*นำแหล�งรวัมของศ�ลปวั�ติถิ่.โบื้ราณ์ และหายากย.คำบื้)านำเช�ยงถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ บื้)านำสร)างด)วัยไม)ส�กทองสวัยสะด.ดติา แวัดล)อมด)วัยพื่�นำธ.$พื่ฤกษชาติ� และกล)วัยไม)ป5านำานำาพื่�นำธ.$ให)คำวัามร�มร&'นำ เปGดให)ชมท.กวั�นำ เวัลา 09.00-16.00 นำ.

เสาอ�นำทข�ลหร&อเสาหล�กเม&อง พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งชาติ�เช�ยงใหม� พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำคำ�าอ"นำ

-25- พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ชาวัเขา ติ�+งอย"�ในำบื้ร�เวัณ์สวันำล)านำนำา ร.9 ถิ่นำนำโชตินำาร�มถิ่นำนำสายเช�ยงใหม� - แม�ร�ม อย"�ในำคำวัามด"แลของสถิ่าบื้�นำวั�จั�ยชาวัเขา กรมประชาสงเคำราะห$ กระทรวังแรงงานำและสวั�สด�การส�งคำมเป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เฉพื่าะทางด)านำชาติ�พื่�นำธ.$วั�ทยา จั�ดเก1บื้รวับื้รวัมวั�ติถิ่.พื่ยานำหล�กฐานำวั�ฒนำธรรมของชนำเผ่�าบื้นำท�'ส"ง หร&อ ชาวัเขา ประกอบื้ด)วัยกล.�มชนำจั�านำวันำ “ ” 9 กล.�ม คำ&อ กะเหร�'ยง แม)วั เย)า ล�ซัอ อ�ก)อ ม"เซัอ ล�วัะ ถิ่�'นำ ขม. และกล.�มชนำเล1กท�'ส.ดอ�กกล.�มหนำ8'งคำ&อ มลาบื้ร� หร&อผ่�ติองเหล&อง ม�ล�กษณ์ะวั�ฒนำธรรมของตินำเองท�'แติกติ�างก�นำไป จั�ดเป*นำแหล�งคำวัามร" )เก�'ยวัก�บื้วั�ฒนำธรรมชาวัเขาท�'เป*นำประโยชนำ$ในำการศ8กษาคำ)นำคำวั)าส�าหร�บื้ผ่")สนำใจัท�'วัไป เปGดท.กวั�นำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระพื่�ฆัเนำศ ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลยางคำราม อ�าเภอดอยหล�อ ถิ่นำนำสายเช�ยงใหม�-ฮ่อด ก�โลเมติรท�' 35 ก�อติ�+งโดยคำ.ณ์ป7ณ์ฑ์ร ท�รคำานำนำท$ เม&'อป> พื่.ศ. 2547 เป*นำท�'รวับื้รวัมศ�ลปะวั�ติถิ่.และเทวัปฏิ�มากรรม ท�'เป*นำของสะสมของคำ.ณ์ป7ณ์ฑ์รท�'ได)เร�'มสะสมมาติ�+งแติ�ป> พื่.ศ. 2519 พื่ระพื่�ฆัเนำศ เป*นำเทพื่แห�งคำวัามส�าเร1จั คำวัามสมหวั�งในำช�วั�ติ หนำ)าท�'การงานำ สติ�ป7ญญา โชคำลาภ รวัมท�+งขจั�ดป7ญหาอ.ปสรรคำท�+งหลาย จั8งท�าให)ม�ผ่")คำนำท.กสาขาอาช�พื่ให)คำวัามเคำารพื่นำ�บื้ถิ่&อ และส�กการะบื้"ชาก�นำอย�างกวั)างขวัาง โดยเฉพื่าะชาวัอ�นำเด�ยและชาวัเอเช�ยเก&อบื้ท.กประเทศ

หอศ�ลปวั�ฒนำธรรม เช�ยงใหม� เป*นำอาคำารเก�าแก�ท�'ม�ล�กษณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมอ�นำงดงาม สร)างข8+นำในำสม�ยร�ชการท�' 6 เคำยเป*นำศาลาวั�าการร�ฐบื้าลมณ์ฑ์ลพื่าย�พื่ และเป*นำศาลากลางจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� อาคำารแห�งนำ�+ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์ท�'เร�ยกวั�ากลางเวั�ยงในำป7จัจั.บื้�นำ หร&อ ก1คำ&อสะด&อเม&องในำอด�ติซั8'งม�คำวัามส�าคำ�ญ ทางประวั�ติ�ศาสติร$เพื่ราะเคำยเป*นำท�'ติ� +งเสาอ�นำทข�ลหร&อเสาหล�กเม&อง ก�อนำท�'จัะย)ายเสาอ�นำทข�ลไปไวั)ท�'วั�ดเจัด�ย$หลวัง ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$จั�ดแสดง

นำ�ทรรศการเก�'ยวัก�บื้ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเม&องเช�ยงใหม� และวั�ถิ่�ช�วั�ติวั�ฒนำธรรมท)องถิ่�'นำ นำ�บื้ติ�+งแติ�ย.คำก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$มา และท�'อาคำารส�วันำหล�งจั�ดแบื้�งเป*นำห)องแสดงนำ�ทรรศการหม.นำเวั�ยนำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ชาวัเขา พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระพื่�ฆัเนำศ หอศ�ลปวั�ฒนำธรรม เช�ยงใหม�

พื่ระบื้รมราชานำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$ อนำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$ จั.เช�ยงใหม� ติ� +งอย"�ด)านำหนำ)า หอศ�ลปวั�ฒนำธรรมเช�ยงใหม� ใกล)ก�บื้ วั�ดอ�นำทข�ลสะด&อเม&อง สร)างข8+นำติามพื่งศาวัดารโยนำกท�'กล�าวัถิ่8งกษ�ติร�ย$สามพื่ระองคำ$ คำ&อพื่ระสหายท�+งสอง คำ&อ พื่ญาง�าเม&อง เจั)าเม&องพื่ะเยา และ พื่ญาร�วัง (พื่�อข.นำรามคำ�าแหง) เจั)าเม&องส.โขท�ย และ พื่ญาเม1งราย โดยสร)างเป*นำพื่ระร"ปสามกษ�ติร�ย$ประท�บื้เคำ�ยงก�นำ ขณ์ะพื่�จัารณ์าท�าเลเม&องเช�ยงใหม� อนำ.สาวัร�ย$นำ�+ถิ่&อเป*นำสถิ่านำท�'ศ�กด�Bส�ทธ�Bและเป*นำศ"นำย$รวัมจั�ติใจัของชาวัเม&องเช�ยงใหม�

เวั�ยงก.มกาม    ศ�ลปกรรมในำเวั�ยงก.มกาม โบื้ราณ์สถิ่านำท�'โดดเด�นำทางด)านำสถิ่าป7ติยกรรม ล)วันำเป*นำศาสนำาสถิ่านำเนำ&'องในำพื่.ทธศาสนำา ได)แก� เจัด�ย$เหล�'ยม ท�'พื่ญาเม1งรายโปรดให)สร)างข8+นำในำพื่.ทธศติวัรรษท�' ๑๙ โดยถิ่�ายแบื้บื้สถิ่าป7ติยกรรมมาจัาก เจัด�ย$ก"�ก.ดวั�ดจัามเทวั� จั�งหวั�ดล�าพื่"นำ องคำ$เจัด�ย$ม�ฐานำส�'เหล�'ยม ประด�บื้ซั. )มพื่ระโดยรอบื้ ซั)อนำช�+นำลดหล�'นำก�นำข8+นำไป อย�างไรก1ติามในำป> พื่.ศ. ๒๔๕๑ ม�การบื้"รณ์ะซั�อมแซัมใหญ� โดยช�างชาวัพื่ม�า ท�าให)ลวัดลายป"นำป7+ นำ และประติ�มากรรมพื่ระพื่.ทธร"ปในำซั. )มเป*นำศ�ลปะแบื้บื้พื่ม�า เจัด�ย$ท�'วั�ดห�วัหนำอง ม�ช)างหมอบื้คำ")ขาหนำ)าล)อมรอบื้ฐานำเจัด�ย$ล�กษณ์ะเด�ยวัก�นำก�บื้ช)างล)อมท�'เจัด�ย$ร.วั�นำเวัล� ในำประเทศศร�ล�งกา เป*นำอ�ทธ�พื่ล

-26-ศ�ลปะส.โขท�ย ประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' ๑๙ ๒๐ ในำช�วังพื่.ทธศติวัรรษท�' ๒๐ ๒๑ ศ�ลปกรรม– –

และสถิ่าป7ติยกรรมในำเวั�ยงก.มกาม ได)พื่�ฒนำาเป*นำศ�ลปะล)านำนำาอย�างแท)จัร�ง โดยสร)างเจัด�ย$ฐานำส�'เหล�'ยมย�อม.ม ม�เร&อนำธาติ.ส"ง ประด�บื้ล"กแก)วัอกไก�และช.ดมาล�ยเถิ่าม�ยอดเป*นำองคำ$ระฆั�งขนำาดเล1ก นำอกจัากนำ�+ย�งพื่บื้โบื้ราณ์วั�ติถิ่. เช�นำ พื่ระพื่�มพื่$ด�นำเผ่าสก.ลช�างหร�ภ.ญไชย เคำร&'องถิ่)วัยจั�นำสม�ยราชวังศ$ หม�ง ช�ง และช�+นำส�วันำพื่ระพื่.ทธร"ป ซั8'งข)อม"ลโดยละเอ�ยด ร�บื้–

ทราบื้ได)จัาก ศ"นำย$ข)อม"ลเวั�ยงก.มกาม วั�ถิ่�ช�วั�ติของผ่")คำนำในำเวั�ยงก.มกาม ท�าให)กล�'นำอาย“ ”

ของล)านำนำาย�งคำงอบื้อวัลอย"� เห1นำได)จัาก งานำร&'นำเร�ง และงานำบื้.ญในำเทศกาล ส�าคำ�ญทางพื่.ทธศาสนำา ท�'ประกอบื้ด)วัยพื่�ธ�กรรม การแติ�งกาย ศ�ลปะการแสดง และอ&'นำ ๆ อ�กมากมาย ท�'คำงคำวัามเป*นำเอกล�กษณ์$ของท)องถิ่�'นำ ป7จัจั.บื้�นำ เวั�ยงก.มกามอย"�ในำเขติท)องถิ่�'นำขององคำ$การบื้ร�หารส�วันำติ�าบื้ลวั�งติาล องคำ$การบื้ร�หารส�วันำติ�าบื้ลสวันำผ่8+ง อ�าเภอสารภ�และองคำ$การบื้ร�หารส�วันำติ�าบื้ลหนำองหอย อ�าเภอเม&อง ห�างจัากติ�วัจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�ไปทางท�ศติะวั�นำออกเฉ�ยงใติ)ประมาณ์ 5 กม.

  เวั�ยงท�ากานำ เป*นำเวั�ยงเก�าแก�เวั�ยงหนำ8'งในำสม�ยหร�ภ.ญช�ย เช&'อก�นำวั�าเม&องนำ�+คำงจัะเร�'มสร)างข8+นำประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' 13 สม�ยพื่ระเจั)าอาท�ติยราชกษ�ติร�ย$ผ่")คำรองแคำวั)นำหร�ภ.ญช�ยส&บื้ติ�อมาจันำถิ่8งสม�ยพื่ญาเม1งรายช�วังก�อนำสร)างเม&องเช�ยงใหม� โบื้ราณ์สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญอย"�บื้ร�เวัณ์กลางเม&องในำเขติโรงเร�ยนำ และวั�ดท�าก)านำ ม�พื่ระเจัด�ย$และฐานำวั�หารท�'ก�อด)วัยอ�ฐ และศ�ลาแลง โบื้ราณ์วั�ติถิ่.ม�พื่ระพื่.ทธร"ปห�นำทราย พื่ระพื่.ทธร"ปด�นำเผ่า และพื่ระพื่�มพื่$จั�านำวันำมาก นำอกจัากนำ�+นำ ย�งพื่บื้ซัากวั�ด สถิ่"ปเจัด�ย$ เศษอ�ฐ และกระเบื้&+องด�นำเผ่า ป7จัจั.บื้�นำ เวั�ยงท�ากานำอย"�ในำเขติท)องท�'บื้)านำท�ากานำ ติ�าบื้ลบื้)านำกลาง อ�าเภอส�นำป5าติอง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ห�างจัากเม&อง เช�ยงใหม� ไปติามเส)นำทางหลวังหมายเลข 108 ประมาณ์ 34 ก�โลเมติร ผ่�านำอ�าเภอส�นำป5าติองแล)วัเล�+ยวัซั)ายท�'บื้)านำท.�งเส�+ยวั เข)าไป อ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร

พื่ระบื้รมราชานำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$ เวั�ยงก.มกาม เวั�ยงท�ากานำ

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมและวั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัม)ง ติ�+งอย"�ในำดอยป.ย เป*นำศ"นำย$แสดงห.�นำจั�าลองประเพื่ณ์� วั�ฒนำธรรม และ วั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัม)ง

-27-

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แมลงโลกและส�'งมห�ศจัรรย$ธรรมชาติ� เป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ขนำาดเล1กของนำ�กสะสมเอกชนำ ด)านำในำประกอบื้ด)วัยส�'งท�'นำ�าสนำใจัมากมาย โดยเฉพื่าะผ่")ท�'สนำใจัเร&'องแมลง และซัากแมลงติ�างๆ ภายในำสถิ่านำท�'นำ�+รวับื้รวัมแมลงชนำ�ดติ�างๆ จัากท�+งในำประเทศและติ�างประเทศ เช�นำ ผ่�เส&+อ แมลงปอ แมลงนำ�+า ติ� Zกแตินำชนำ�ดติ�างๆ นำอกจัากแมลงแล)วัย�งม�ห�นำสะสมสวัยงาม พื่&ชและส�ติวั$ด8กด�าบื้รรพื่$ติ�างๆ ไวั)ด)วัย โดยแมลงติ�างๆ จั�ดเก1บื้อย�างถิ่"กวั�ธ�ติามหล�กอนำ.กรมวั�ธานำ ไฮ่ไลท$ของท�'นำ�' คำ&อ เป*นำแหล�งรวัมย.งในำประเทศไทยส�'ร)อยกวั�าชนำ�ดท�'ใช)เวัลาส�'ส�บื้กวั�าป>ในำการรวับื้รวัม เพื่&'องานำวั�จั�ยทางการแพื่ทย$

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมเช�ยงใหม� อย"�บื้นำถิ่นำนำสายเช�ยงใหม�-หางดง เป*นำท�'รวัมศ�ลปะและวั�ฒนำธรรมของล)านำนำา เป*นำหม"�บื้)านำเร&อนำไทยไม)ส�กประติ"หนำ)าติ�างประด�บื้ด)วัยไม)แกะสล�กอย�างสวัยงาม ภายในำบื้ร�เวัณ์ม�พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ผ่)าโบื้ราณ์ "สบื้�นำงา" ม�ร)านำขายของท�'ระล8กอย"�หลายร)านำ และม�หม"�บื้)านำชาวัเขาให)เท�'ยวัชม ส�วันำในำติอนำกลางคำ&นำม�บื้ร�การอาหารเย1นำแบื้บื้ ข�นำโติก ซั8'งประกอบื้ด)วัยอาหารเหนำ&อ เช�นำ แกงฮ่�งเล นำ�+าพื่ร�กอ�อง แคำบื้หม" เป*นำติ)นำ “ ”

โดยนำ�กท�องเท�'ยวัจัะร�บื้ประทานำอาหารและชมการแสดงฟ้<อนำพื่&+นำเม&องไปพื่ร)อมๆ ก�นำ  เม&'อเสร1จัส�+นำการแสดงฟ้<อนำร�าพื่&+นำเม&องแล)วั นำ�กท�องเท�'ยวัจัะได)ชมการแสดงของชาวัเขาเผ่�ากะเหร�'ยง ม)ง (แม)วั) อ�ก)อ ม"เซัอ เย)า และล�ซัอ อ�กท�+งแติ�ละเผ่�าม�การแสดงท�'ไม�เหม&อนำก�นำ โดยแสดงท.กวั�นำติ�+งแติ�เวัลา 19.00-22.00 นำ.

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมและวั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัม)ง พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แมลงโลกฯ ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมเช�ยงใหม�

Art in Paradise เช�ยงใหม�     : Illusion Art Museum พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ภาพื่จั�ติรกรรม 3 ม�ติ� แห�งแรกในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ก�อติ�+งโดยคำ.ณ์จัาง คำย" ซั.คำ (Mr. Jang Kyu Suk) ชาวัเกาหล�ใติ) เป*นำผ่")สร)างสรรคำ$และรวับื้รวัมผ่ลงานำศ�ลปะร�วัมก�บื้จั�ติรกรชาวัเกาหล�ม&ออาช�พื่ท�'ม�ผ่ลงานำชนำะเล�ศ

ระด�บื้ประเทศกวั�า 10 ท�านำ โดยใช)เทคำนำ�คำการวัาดภาพื่ให)สามารถิ่ลวังติาผ่")ชมได) หร&อท�'เร�ยกวั�า Illusion Art ท�าให)ผ่")ชมส�มผ่�สและม�ส�วันำร�วัมก�บื้ผ่ลงานำศ�ลปะได)อย�างใกล)ช�ด (Interactive Art) ให)คำวัามร" )ส8กเหม&อนำจัร�งเสม&อนำก�บื้คำ.ณ์ได)เข)าไปเป*นำส�วันำหนำ8'งของภาพื่จั�ติรกรรมท�'สวัยงาม (Realistic Art)

ในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$นำ�+แบื้�งภาพื่วัาดออกไปแติ�ละแนำวัและม�จั.ดเด�นำท�'แติกติ�างก�นำเป*นำ 8 โซันำ ได)แก� โซันำ AQUA ภาพื่วัาดโลกใติ)ทะเลให)เราได)ท�องด�นำแดนำใติ)สม.ทร, โซันำ ZOO สวันำส�ติวั$, โซันำ DINOSAUR ส�ติวั$โลกล)านำป>, โซันำ SURREALISM ศ�ลปะเหนำ&อจัร�ง, โซันำ CLASSIC ART ศ�ลปะย.คำคำลาสส�ก ท�'คำ.ณ์ก1เป*นำศ�ลปGนำช&'อก)องโลกได), โซันำ LANNA (ลานำนำา) เพื่ล�นำ ๆ ก�บื้วั�ฒนำธรรมล�+าคำ�า, โซันำ THAI

ประเพื่ณ์�ไทย ซั8'งประกอบื้ไปด)วัยภาพื่การละเล�นำของไทยท�'สวัยงาม และโซันำ EGYPTIAN อ�ย�ปติ$โบื้ราณ์ ให)คำ.ณ์ได)ท�องโลกเปGดประติ"ไปส"�ด�นำแดนำล�+ล�บื้ ซั8'งคำ.ณ์สามารถิ่เล&อกถิ่�ายร"ปติามคำวัามชอบื้ติามแนำวัท�'คำ.ณ์สนำใจัได)หลากหลาย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ติ� +งอย"�เลขท�' 199/9 ถิ่นำนำเจัร�ญประเทศ ติ�าบื้ลช)างคำลานำ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� (ห)างสรรพื่ส�นำคำ)าส�สวันำเก�า) เปGดให)บื้ร�การท.กวั�นำ ติ�+งแติ�เวัลา 09.00-21.00 นำ.

-28-

คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$(มหาอ�นำทร$) ติ�+งอย"�บื้นำถิ่นำนำพื่ระปกเกล)าด)านำท�'ติ�ดก�บื้ถิ่นำนำราชด�าเนำ�นำ ติ�าบื้ลศร�ภ"ม� อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�  คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$ ม�คำวัามส�าคำ�ญทางประวั�ติ�ศาสติร$ ด)านำสถิ่าป7ติยกรรมและด)านำสภาพื่แวัดล)อมติ�อเม&องเช�ยงใหม�กล�าวัคำ&อ เจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$เป*นำติ�าแหนำ�งส�าคำ�ญทางการปกคำรองอ�นำด�บื้สามรองจัากเจั)าหลวังเช�ยงใหม�และเจั)าอ.ปราช คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$สร)างข8+นำระหวั�างป> พื่.ศ. 2432-2436 ส�นำนำ�ษฐานำวั�าบื้ร�ษ�ทป5าไม)ของชาวัอ�งกฤษเป*นำผ่")เข)ามาก�อสร)างให)เจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$ ก�อสร)างด)วัยร"ปแบื้บื้ทางสถิ่าป7ติยกรรมแบื้บื้ผ่สมผ่สานำระหวั�างล�กษณ์ะพื่&+นำถิ่�'นำและติะวั�นำติก เป*นำแบื้บื้อย�างของสถิ่าป7ติยกรรมอ�ทธ�พื่ลติะวั�นำติกท�'สร)างในำเช�ยงใหม�ย.คำแรก ม�ล�กษณ์ะเป*นำเร&อนำสองช�+นำ คำร8'งป"นำคำร8'งไม) บื้�นำไดอย"�ด)านำนำอก เสาช�+นำล�างก�ออ�ฐหนำาเป*นำร"ปโคำ)ง ฉาบื้ป"นำเป*นำระเบื้�ยงโดยรอบื้ ช�+นำบื้นำเป*นำพื่&+นำไม)ส�กม�ระเบื้�ยงโดยรอบื้ ถิ่&อเป*นำแบื้บื้อย�างของสถิ่าป7ติยกรรมมหาอ�านำาจัอ�งกฤษในำเช�ยงใหม�ย.คำแรก ด�งนำ�+นำจั8งถิ่&อได)วั�าเป*นำอาคำารเก�าแก�มากท�'ส.ดแห�งหนำ8'งท�'ม�อาย.ราวักวั�า 110 ป> อย�างไรก1ติาม ป7จัจั.บื้�นำติ�วัอาคำารย�งอย"�ในำสภาพื่ด� แสดงถิ่8งวั�ทยาการก�อสร)างท�'แข1งแรงคำงทนำในำอด�ติ      ป7จัจั.บื้�นำคำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$เป*นำของติระก"ลก�ติ�บื้.ติรและท�พื่ย$มณ์ฑ์ล ซั8'งมอบื้ให)มหาวั�ทยาล�ยเช�ยงใหม�จั�ดติ�+งเป*นำศ"นำย$สถิ่าป7ติยกรรมล)านำนำา ภายใติ)การด"แล จั�ดการ และด�าเนำ�นำงานำของ

คำณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมศาสติร$ เพื่&'อเก1บื้ข)อม"ล และคำ)นำคำวั)าวั�จั�ยติามแนำวัทางในำการอนำ.ร�กษ$ท�'ถิ่"กติ)อง   เปGดบื้ร�การให)เข)าชมท.กวั�นำ จั�นำทร$-ศ.กร$ เวัลา 09.00-17.30 นำ.

พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$ ติ� +งอย"�ท�'บื้)านำเม&องงาย อ�าเภอเช�ยงดาวั สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชเป*นำพื่ระมหากษ�ติร�ย$ท�'ทรงปร�ชาสามารถิ่ในำด)านำการรบื้และการกอบื้ก")เอกราช พื่ระองคำ$ได)ทรงกร�ธาท�พื่เพื่&'อปราบื้ศ�ติร"ในำพื่&+นำท�'ติ�างๆท�'วัราชอาณ์าจั�กรไทย และในำจั�งหวั�ดท�'พื่ระองคำ$ได)ทรงเสด1จัประท�บื้แรม จัะม�การจั�ดสร)างอนำ.สาวัร�ย$หร&อส�'งท�'เป*นำอนำ.สรณ์$โดยการร�วัมม&อร�วัมใจัของชาวัจั�งหวั�ดนำ�+นำๆเพื่&'อเป*นำการยกย�องเท�ดท"นำพื่ระเก�ยรติ�และถิ่วัายคำวัามจังร�กภ�กด� ท�'ติ�าบื้ลเม&องงาย อ�าเภอเช�ยงดาวัก1เช�นำก�นำ ประชาชนำได)ร�วัมก�นำสร)างพื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$ข8+นำเพื่&'อเป*นำอนำ.สรณ์$วั�าพื่ระองคำ$เคำยเสด1จัมาประท�บื้แรมท�'เม&องงายแห�งนำ�+ก�อนำท�'จัะกร�ฑ์าท�พื่ติ�อไปย�งเม&องอ�งวัะของพื่ม�า เม&'อพื่.ศ. 2147

พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$องคำ$นำ�+ม�คำวัามกวั)าง 10.30 เมติร ส"ง 25.12

เมติร เป*นำเจัด�ย$ฐานำ 8 เหล�'ยม ท�'ฐานำด)านำหนำ8'งประด�ษฐานำพื่ระบื้รมร"ปของสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช หล�อด)วัยโลหะรมด�าส"งประมาณ์ 2 เมติร ล�กษณ์ะเป*นำพื่ระร"ปย&นำประท�บื้แท�นำ ฉลองพื่ระองคำ$ช.ดเคำร&'องทรงออกศ8ก พื่ระห�ติถิ่$ขวัาทรงส.วัรรณ์ภ�งคำารหล�'งนำ�+าท�กษ�โณ์ธกลงบื้นำพื่&+นำด�นำ พื่ระห�ติถิ่$ซั)ายทรงพื่ระแสงดาบื้ ไม�สวัมพื่ระมาลา แติ�ละด)านำของฐานำเป*นำแผ่�นำศ�ลาสล�กเร&'องพื่ระราชกรณ์�ยก�จัของพื่ระองคำ$ สล�บื้ก�บื้แผ่�นำห�นำอ�อนำท�'เล�าพื่ระราชประวั�ติ� ประวั�ติ�การสร)างพื่ระสถิ่"ป กรมศ�ลปากรเป*นำผ่")ออกแบื้บื้และป7+ นำ จัากนำ�+นำเททองหลอม และติบื้แติ�งให)แล)วัเสร1จัเม&'อป> พื่.ศ. 2513 ด)านำหล�งเป*นำคำ�ายหลวังจั�าลองท�'ภายในำประด�ษฐานำพื่ระบื้รมร"ปสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช สมเด1จัพื่ระเอกาทศรถิ่ และสมเด1จัพื่ระส.พื่รรณ์ก�ลยา คำ�ายหลวังจั�าลองนำ�+กรมศ�ลปากรจั�ดสร)างข8+นำในำพื่ระราชวัโรกาสท�'พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัภ"ม�พื่ลอด.ลยเดชมหาราชและสมเด1จัพื่ระนำางเจั)าพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เสด1จัมาทรงประกอบื้พื่ระราชพื่�ธ�บื้วังสรวังและเปGดพื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$ เม&'อวั�นำท�' 25 มกราคำม พื่.ศ. 2514 ผ่")ท�'สนำใจัประวั�ติ�ศาสติร$หร&อติ)องการแวัะไปกราบื้ไหวั)ส�กการะสามารถิ่เข)าชมได)ภายในำเวัลาเปGดท�าการ: 09.00 - 17.00

 -29-

Art In Paradise เช�ยงใหม� คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$ (มหาอ�นำทร$) พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรฯ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธนำาคำารแห�งประเทศไทย ส�านำ�กงานำภาคำเหนำ&อ ติ�+งอย"�ในำอาคำารเอนำกประสงคำ$ของธนำาคำารแห�งประเทศไทย ส�านำ�กงานำภาคำเหนำ&อ ถิ่นำนำโชตินำา ติ�าบื้ลช)างเผ่&อก อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� จั�ดติ�+งข8+นำมาเพื่&'อให)เป*นำศ"นำย$กลางแหล�งเผ่ยแพื่ร�คำวัามร" )ด)านำเง�นำติราและผ่)าไท  การจั�ดแสดงภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ธนำาคำารแห�งประเทศไทย ส�านำ�กงานำภาคำเหนำ&อ แบื้�งออกเป*นำ 2 ส�วันำ ประกอบื้ด)วัยส�วันำแรกคำ&อ ห)องเง�นำ  ส�าหร�บื้ผ่")ท�'สนำใจัเก�'ยวัก�บื้ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเง�นำติราของประเทศไทย เพื่&'อให)ติระหนำ�กถิ่8งคำ.ณ์คำ�าของมรดกทางวั�ฒนำธรรมท�'ม�มากวั�า 700 ป> ติ� +งแติ�การนำ�าโลหะท�'ม�คำ�าติ�างๆมาแลกเปล�'ยนำก�นำติ�+งแติ�สม�ยก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$  การจั�ดแสดงเง�นำติราย.คำแรกของโลก เง�นำติราในำส.วัรรณ์ภ"ม� ฟ้"นำ�นำ เง�นำติราสม�ยทวัารวัด� ศร�วั�ช�ย สม�ยล)านำนำา เง�นำติราศร�เกษติร และเง�นำติราร�วัมสม�ย  ซั8'งม�การเปล�'ยนำแปลงในำด)านำร"ปแบื้บื้มาโดยติลอดจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธนำาคำารแห�งประเทศไทยไม�ได)ม�แคำ�เง�นำติราสม�ยโบื้ราณ์เพื่�ยงอย�างเด�ยวั ในำส�วันำท�'2 ทางพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ย�งได)จั�ดเป*นำห)องผ่)าเพื่&'อเป*นำการส&บื้สานำและอนำ.ร�กษ$ผ่)าไทย ท�'เป*นำการแสดงถิ่8งผ่)าท�'ม�บื้ทบื้าทติ�อช.มชนำ เช�นำม"ลนำ�ธ�ส�งเสร�มศ�ลปาช�พื่ท�'สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ�Bพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ทรงจั�ดติ�+งข8+นำในำป> 2519 และทรงเป*นำผ่")ร �เร�'มเคำร&'องแติ�งกายประจั�าชาติ�ไทย ส�งเสร�มการทอผ่)าไหม นำอกจัากนำ�+ย�งแสดงถิ่8งคำวัามส�าคำ�ญของผ่)า ท�'สะท)อนำถิ่8งศ�ลปะ คำวัามเช&'อ ด)านำส�งคำม ศาสนำา วั�ฒนำธรรม และส�งผ่ลติ�อสภาพื่ของเศรษฐก�จั คำวัามร. �งเร&องในำสม�ยนำ�+นำๆ ในำอด�ติผ่)าทอเป*นำส�วันำส�าคำ�ญของภาษ�อากรท�'เก1บื้เข)าท)องพื่ระคำล�งของราชอาณ์าจั�กรไทย ส�าหร�บื้ผ่")ท�'ติ)องการชมผ่)าไทของแท)จัากท)องถิ่�'นำก1ไม�ผ่�ดหวั�งเพื่ราะม�ผ่)าไทท�'อนำ.ร�กษ$ไวั)หลายหลาก พื่ร)อมท�+งย�งจัะได)ชมกรรมวั�ธ�การทอผ่)าท�'ม�เอกล�กษณ์$เฉพื่าะของทางภ"ม�ภาคำอ�กด)วัย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธนำาคำารแห�งประเทศไทยเปGดวั�นำจั�นำทร$-ศ.กร$ เวั)นำวั�นำหย.ดธนำาคำาร เวัลา 09.00-12.00 นำ. และ 13.00-16.00 นำ.

`

ชีมวั�ง เที่�ยวัวั�ด

พื่ระติ�าหนำ�กภ"พื่�งคำ$ราชนำ�เวัศนำ$ เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัท�'สวัยงามและม�ช&'อเส�ยง ติ�+งอย"�บื้นำดอยบื้วักห)า ติ�าบื้ลส.เทพื่ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัทรงพื่ระกร.ณ์าโปรดเกล)าให)สร)างข8+นำเม&'อพื่.ศ.2504 เพื่&'อใช)เป*นำท�'ประท�บื้ในำโอกาสท�'เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำแปรพื่ระราชฐานำมาประท�บื้แรม ณ์ จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�นำ�+ รวัมท�+งย�งใช)ร�บื้รองพื่ระราชอาคำ�นำติ.กะในำวัโรกาสติ�างๆ ม�อากาศเย1นำสบื้ายติลอดท�+งป> รายล)อมด)วัยภ"ม�ประเทศท�'สวัยงาม ท�ามกลางสายหมอกอ�อนำ ๆ ปกคำล.มติ�ดก�บื้มวัลดอกไม)เม&องหนำาวัเร�ยงรายอย"�สองข)างทางเด�นำท�'จัะเด�นำทางไปเย�'ยมชม ภายในำบื้ร�เวัณ์ประกอบื้ไปด)วัยพื่ระติ�าหนำ�กพื่ฤกษาวั�ส.ทธ�คำ.ณ์ เป*นำอาคำาร 2 ช�+นำ ม�ช� +นำใติ)ด�นำติ�+งอย"�บื้นำเนำ�นำ และพื่ระติ�าหนำ�กส�ร�ส�องภ"พื่�งคำ$ ท�'ใช)ไม)ย"คำาล�ปติ�สมาใช)ประโยชนำ$ในำการก�อสร)างในำร"ปแบื้บื้ log cabin และย�งม�เร&อนำร�บื้รองเป*นำอาคำาร 2 ช�+นำแบื้บื้ไทยประย.กติ$ ท�'ใช)เป*นำท�'พื่�านำ�กของพื่ระราชอาคำ�นำติ.กะ และข)าราชการช�+นำผ่")ใหญ�ท�'ติามเสด1จั ในำบื้ร�เวัณ์พื่ระติ�าหนำ�กม�อ�างเก1บื้นำ�+าขนำาดใหญ�ท�'ม�ภ"ม�ท�ศนำ$สวัยงามสดช&'นำติาและนำ�+าพื่.เพื่�'มคำวัามสดช&'นำ นำอกจัากนำ�+นำย�งม�สวันำเฟ้Gร$นำธรรมชาติ� อาย.ประมาณ์ 60-100 ป> เข�ยวัขจั�ช.�มฉ�'า ม�อาคำารท�'จั�ดแติ�งเป*นำสวันำดอกไม)ละลานำติาเหมาะก�บื้ใคำรท�'ชอบื้ดอกไม)ท�'ส�งกล�'นำหอมช&'นำใจัและเก1บื้บื้�นำท8กภาพื่ ส�าหร�บื้การเท�'ยวัชมด)วัยการเด�นำก1จัะได)พื่บื้ก�บื้ก.หลาบื้หลากพื่�นำธ.$อวัดสายติา แติ�ถิ่)าหากไม�ติ)องการเด�นำ ก1สามารถิ่ใช)บื้ร�การของรถิ่ไฟ้ฟ้<าในำอ�ติราคำ�นำละ

-28-

300 บื้าท นำ�'งได) 3 คำนำ ระหวั�างทางเด�นำจัะม�ร)านำจั�าหนำ�ายอาหารวั�างไวั)บื้ร�การ รวัมถิ่8งม�บื้ร�การให)เปล�'ยนำช.ด ในำกรณ์�ท�'การแติ�งกายของนำ�กท�องเท�'ยวัไม�เหมาะสม เช�นำ กางเกงขาส�+นำ เป*นำติ)นำเปGดท�าการท.กวั�นำ 08.30-16.30 นำ. เวัลาจั�าหนำ�ายบื้�ติร 08.30-11.30 นำ.และ 13.00-15.30 แติ�ท�+งนำ�+จัะงดการเข)าชมพื่ระติ�าหนำ�กฯ ระหวั�างเสด1จัแปรพื่ระราชฐานำ (ประมาณ์เด&อนำมกราคำมถิ่8งติ)นำเด&อนำม�นำาคำม)

พื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$ ติ� +งอย"�ร �มทางหลวังแม�ร�ม-สะเม�ง ในำบื้ร�เวัณ์คำ�ายดาราร�ศม� อ�าเภอแม�ร�ม ห�างไปจัากเม&องเช�ยงใหม�ติามเส)นำทาง 107 ติ�ดก�บื้ท�'วั�าการอ�าเภอแม�ร�มจัะม�ทางแยกซั)ายเข)าไปย�งคำ�ายดาราร�ศม� เด�มท�พื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$เป*นำท�'ประท�บื้ของพื่ระราชชายาเจั)าดาราร�ศม� เจั)าจัอมในำพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระจั.ลจัอมเกล)าเจั)าอย"�ห�วั ร�ชกาลท�' 5 พื่ระราชชายาเจั)าดาราร�ศม�เป*นำพื่ระธ�ดาในำพื่ระเจั)าอ�นำทวั�ชยานำนำท$ พื่ระเจั)าหลวังเช�ยงใหม�องคำ$ท�' 7 ซั8'งปกคำรอง

ระหวั�าง พื่.ศ. 2413-2440 เป*นำเจั)าผ่")คำรองนำคำรเช�ยงใหม�องคำ$ส.ดท)ายท�'ม�อ�านำาจัปกคำรองบื้)านำเม&องติามแบื้บื้เด�ม ก�อนำเม&องเช�ยงใหม�จัะถิ่"กผ่นำวักเป*นำส�วันำหนำ8'งของไทย โดยพื่ระราชชายาเจั)าดาราร�ศม�โปรดให)ก�อสร)างข8+นำประมาณ์ช�วังป> พื่.ศ. 2470-2472 จั8งเป*นำอาคำารท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญทางด)านำประวั�ติ�ศาสติร$แห�งหนำ8'งในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ร"ปแบื้บื้ติ�วัอาคำารได)ร�บื้อ�ทธ�พื่ลจัากสถิ่าป7ติยกรรมติะวั�นำติก คำร8'งติ8กคำร8'งไม) เป*นำอาคำารสองช�+นำ ในำอด�ติจัะเป*นำใติ)ถิ่.นำโล�งแติ�ม�การติ�อเติ�มเพื่&'อใช)ประโยชนำ$ภายหล�ง หล�งคำาเป*นำดาดฟ้<าส�าหร�บื้ชมบื้ร�เวัณ์สวันำโดยรอบื้ ภายในำจั�ดเป*นำส�วันำของพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ โดยจั�ดแสดงส�'งของเคำร&'องใช)อ�นำเก�'ยวัเนำ&'องก�บื้พื่ระราชชายาฯ ให)ม�สภาพื่ใกล)เคำ�ยงก�บื้อด�ติมากท�'ส.ด อาท�เช�นำ ห)องพื่�กผ่�อนำพื่ระอ�ร�ยาบื้ถิ่ จั�ดแสดงจัานำชาม เคำร&'องเสวัย ของใช)ส�วันำพื่ระองคำ$ และเคำร&'องดนำติร� เป*นำติ)นำ บื้ร�เวัณ์โดยรอบื้ของพื่ระติ�าหนำ�กท�+งหมดเร�ยกวั�า สวันำเจั)าสบื้าย ซั8'งได)จั�ด“ ”

สวันำและประด�บื้ติ)นำไม)ดอกไม)ไวั)อย�างสวัยงาม เม&'อไปเด�นำเย�'ยมชมจัะให)คำวัามร" )ส8กสบื้ายสมช&'อ นำอกจัากอาคำารพื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$แล)วั ทางจั.ฬาลงกรณ์$มหาวั�ทยาล�ยซั8'งเป*นำผ่")ด"แลพื่ระติ�าหนำ�กย�งได)จั�ดอาคำารร�ศม�ท�ศนำา เพื่&'อใช)จั�ดนำ�ทรรศการหม.นำเวั�ยนำท.กๆ 3 เด&อนำ รวัมไปถิ่8งเป*นำสถิ่านำท�'ในำการด�าเนำ�นำโคำรงการฝีCกอบื้รมงานำทางด)านำศ�ลปวั�ฒนำธรรมล)านำนำาติ�างๆ เช�นำ ดนำติร�พื่&+นำเม&อง การติ�ดโคำม ให)แก�นำ�กเร�ยนำนำ�กศ8กษาและผ่")สนำใจั เปGดให)เข)าชมวั�นำอ�งคำาร-วั�นำอาท�ติย$ ติ� +งแติ�เวัลา 09.00-17.00 นำ.

พื่ระติ�าหนำ�กภ"พื่�งคำ$ราชนำ�เวัศนำ$ พื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$

-29-

1.นื านื นำคำรงามแห�งเม&องล)านำนำา

ค�าขวั�ญ “แข�งเร&อล&อเล&'อง เม&องงาช)างด�า จั�ติรกรรมวั�ดภ"ม�นำทร$ แดนำด�นำส)มส�ทอง เร&องรองพื่ระธาติ.แช�แห)ง”

ประวั�ติ�

นำ�านำ ด�นำแดนำในำอ)อมกอดของข.นำเขาด)านำติะวั�นำออกของภาคำเหนำ&อ อ.ดมด)วัยธรรมชาติ�ผ่&นำป5า สายนำ�+า ทะเลหมอก หล�อหลอมรวัมก�บื้วั�ถิ่�วั�ฒนำธรรมของผ่")คำนำชาวัไทยล&+อ ท�าให)เสนำ�ห$ของนำ�านำไม�ได)ม�เพื่�ยงธรรมชาติ�อ�นำพื่�ส.ทธ�B แติ�ย�งม�ศ�ลปวั�ฒนำธรรม ประเพื่ณ์� ท�'แฝีงด)วัยแรงศร�ทธาในำพื่.ทธศาสนำา และภ"ม�ป7ญญาท)องถิ่�'นำท�'เป*นำเอกล�กษณ์$เฉพื่าะติ�วัเม&องนำ�านำเร�'มก�อร�างสร)างเม&องมาติ�+งแติ�สม�ยส.โขท�ย ในำช&'อเม&องป7วั สม�ยติ�อมาได)กลายมาเป*นำเม&องข8+นำของอาณ์าจั�กรล)านำนำา ติ�อมาสม�ยอย.ธยา เม&องนำ�านำท�าศ8กหนำ�กก�บื้พื่ม�าและอย.ธยาบื้�อยคำร�+งจันำพื่�ายแพื่) ท�าให)เม&องร)างผ่")คำนำยาวันำานำหลายส�บื้ป> จันำเข)าย.คำกร.งร�ตินำโกส�นำทร$ จั8งเร�'มม�การสร)างบื้)านำบื้"รณ์ะเม&องข8+นำมาใหม� ช�วังย.คำล�ทธ�พื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทย นำ�านำกลายท�'ม� 'นำของพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$ในำภาคำเหนำ&อ จันำกลายเป*นำพื่&+นำท�'ส�ชมพื่"ท�'เก�ดการส")รบื้ปราบื้ปราม

อย�างร.นำแรงป7จัจั.บื้�นำเม&องนำ�านำย�งคำงด�าเนำ�นำวั�ถิ่�ช�วั�ติอย�างสงบื้ส.ขและเร�ยบื้ง�าย ผ่")คำนำส�วันำใหญ�ย�งคำงพื่8'งพื่�งเกษติรกรรมเป*นำอาช�พื่หล�ก โดยม�แม�นำ�+านำ�านำซั8'งนำ�บื้วั�าเป*นำเส)นำเล&อดใหญ�ของเม&องไหลหล�'งจัากเท&อกเขาหลวังพื่ระบื้างและเท&อกเขาผ่�ป7นำนำ�+า จันำไปรวัมก�บื้แม�นำ�+าปGง วั�ง ยม เป*นำแม�นำ�+าเจั)าพื่ระยา เส)นำเล&อดหล�กของประเทศ

การปกคำรองแบื้�งเป*นำ 15 อ�าเภอ ได)แก� อ�าเภอเม&อง อ�าเภอแม�จัร�ม อ�าเภอบื้)านำหลวัง อ�าเภอป7วั อ�าเภอท�าวั�งผ่า อ�าเภอเวั�ยงสา อ�าเภอท.�งช)าง อ�าเภอเช�ยงกลาง อ�าเภอนำาหม&'นำ อ�าเภอส�นำติ�ส.ข อ�าเภอบื้�อเกล&อ อ�าเภอสองแคำวั อ�าเภอภ"เพื่�ยง อ�าเภอเฉล�มพื่ระเก�ยรติ�

ศาลหล�กเม&องและวั�ดม�'งเม&อง ติ� +งอย"�ท�'ถิ่นำนำส.ร�ยพื่งศ$ สร)างเม&'อ พื่.ศ. 2400

ล�กษณ์ะเด�นำคำ&อ ลายป"นำป7+ นำท�'ผ่นำ�งด)านำนำอกของพื่ระอ.โบื้สถิ่ เป*นำฝี>ม&อติระก"ลช�างเช�ยงแสนำ ม�คำวัามวั�จั�ติรงดงามมาก ภายในำม�ภาพื่จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งแสดงให)เห1นำวั�ถิ่�ช�วั�ติของชาวัเม&องนำ�านำ ฝี>ม&อช�างท)องถิ่�'นำย.คำป7จัจั.บื้�นำ และในำบื้ร�เวัณ์วั�ดย�งเป*นำท�'ประด�ษฐานำ เสาหล�กเม&อง ซั8'งย"�ในำศาลาจัติ.รม.ขด)านำหนำ)าพื่ระอ.โบื้สถิ่ เสาหล�กเม&องส"งประมาณ์ 3 เมติร ฐานำประด�บื้ด)วัยไม)แกะลวัดลายลงร�กปGดทอง ยอดเสาแกะ ซั. )มประติ"วั�ดม�'งเม&อง ด)านำหนำ)าซั. )มประติ"สร)างในำล�กษณ์ะหล�งคำาเป*นำช�+นำๆ ม�ป<ายมากมายหลายอย�าง วั�ดม�'งเม&องและศาลพื่ระหล�กเม&องเหม&อนำอย"�ในำอาณ์าเขติเด�ยวัก�นำ จันำร" )ส8กวั�าเป*นำส�วันำหนำ8'งของก�นำและก�นำ ศ�ลปะล�กษณ์ะของงานำก�อสร)างอ.โบื้สถิ่ ศาลพื่ระหล�กเม&องก1คำล)ายก�นำมาก

วั�ดม�'งเม&อง อ�นำเป*นำท�'ติ� +งของเสาพื่ระหล�กเม&องนำ�านำนำ�+นำ ส�'งท�'เด�นำสะด.ดติาคำ&อ ศาลาจั�ติ.รม.ขลวัดลายป"นำป7+ นำส�ขาวัอ�นำวั�จั�ติรติระการติา ม�ยอดพื่รหมส�'หนำ)าเป*นำติ�วัอาคำารประด�ษฐานำศาลหล�กเม&อง ถิ่�ดเข)าไปเป*นำโบื้สถิ่$ของวั�ด ภายในำม�จั�ติรกรรมประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเม&องนำ�านำติ�+งแติ�ติ)นำราชวังศ$ภ"มามาจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ

-2-

ศาลพื่ระหล�กเม&อง ซั. )มประติ"วั�ดม�'งเม&อง วั�ดม�'งเม&อง

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�นำ�านำ อย"�ท�'ถิ่นำนำผ่ากอง ติรงข)ามก�บื้วั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+า ใกล)ก�บื้วั�ดภ"ม�นำทร$ เป*นำอาคำารแบื้บื้ย.โรปซั8'งเข)ามาในำสม�ยร�ชกาลท�' 5 ผ่สมผ่สานำก�บื้สถิ่าป7ติยกรรมท)องถิ่�'นำเม&องนำ�านำ เด�มเป*นำ หอคำ�า ซั8'งเป*นำท�'ประท�บื้และท�'วั�าราชการของพื่ระเจั)าส.ร�ยพื่งษ$“ ”

ผ่ร�ติเดชฯ เจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำ สร)างเม&'อป> พื่.ศ. 2475 ใช)เป*นำท�'ติ� +งศาลากลางจั�งหวั�ดแห�งแรกของจั�งหวั�ดนำ�านำ ติ�อมาในำป> พื่.ศ. 2517 อาคำารแห�งนำ�+ได)ร�บื้การปร�บื้ปร.งอ�กคำร�+งให)เป*นำสถิ่านำท�'ติ� +งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�นำ�านำ          ล�กษณ์ะการจั�ดพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$จัะใช)แสงธรรมชาติ�เข)าช�วัย ติ�วัอาคำารโปร�งม�หนำ)าติ�างโดยรอบื้ ผ่")มาเท�'ยวัจัะร" )ส8กเหม&อนำเด�นำอย"�ในำบื้)านำมากกวั�าพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ท�าให)เพื่ล�ดเพื่ล�นำในำการเด�นำชมส�'งของท�'จั�ดแสดง          ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แบื้�งเป*นำ 2 ช�+นำ ช�+นำล�างจั�ดแสดงช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของชนำเผ่�าติ�าง ๆ ในำจั�งหวั�ดนำ�านำ รวัมท�+งเทศกาลงานำประเพื่ณ์�ท�'ส�าคำ�ญของจั�งหวั�ด เช�นำ การส&บื้ชะติา การแข�งเร&อ ส�วันำช�+นำบื้นำจั�ดแสดงโบื้ราณ์วั�ติถิ่.สม�ยติ�าง ๆ ท�'พื่บื้ในำจั�งหวั�ดนำ�านำ ติ�+งแติ�ย.คำก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$ จันำถิ่8งย.คำเจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำ ช�+นำท�'ส�าคำ�ญ ได)แก� งาช)างด�า วั�ติถิ่.มงคำลคำ"�บื้)านำคำ"�เม&องนำ�านำ เป*นำงาช)างข)างซั)าย ยาวั 94 เซันำติ�เมติร วั�ดโดยรอบื้ส�วันำท�'ใหญ�ส.ดได) 47

เซันำติ�เมติร ม�นำ�+าหนำ�ก 18 ก�โลกร�ม ได)มาในำสม�ยพื่ระยาการเม&องเจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำองคำ$ท�' 5 เคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าเคำล&อบื้ อาย.ราวัพื่.ทธศติวัรรษท�' 21 จัากเติาเผ่าบื้�อสวัก ติ�าบื้ลสวัก อ�าเภอเม&อง นำ�านำ พื่ระพื่.ทธร"ปปางมารวั�ช�ย ศ�ลปะล)านำนำา อ�ทธ�พื่ลศ�ลปะพื่ม�า พื่.ทธศติวัรรษท�' 25 พื่านำพื่ระศร�เคำร&'องเง�นำลงยา ซั8'งเป*นำเคำร&'องประกอบื้อ�สร�ยยศของเจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำองคำ$ส.ดท)าย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ช.มชนำบื้)านำพื่ระเก�ด ถิ่นำนำส.มนำเทวัราช ติ�าบื้ลในำเวั�ยง อ�าเภอเม&อง ภายในำจั�ดแสดงวั�ถิ่�ช.มชนำโบื้ราณ์ท�'ม�ในำท)องถิ่�'นำคำร�+งสม�ยล)านำนำา อ�นำเป*นำวั�ถิ่�ช�วั�ติส&บื้ติ�อมานำานำกวั�า 100

ป> ร�วัมก�บื้วั�ฒนำธรรมจั�งหวั�ดนำ�านำ ส&บื้สานำและร�วัมอนำ.ร�กษ$ภ"ม�ป7ญญาพื่&+นำบื้)านำ  ได)ร�วัมก�นำจั�ดติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ช.มชนำบื้)านำพื่ระเก�ด ภายในำวั�ดพื่ระเก�ด เขติเทศบื้าลเม&องนำ�านำ เพื่&'อเป*นำแหล�ง

เร�ยนำร" )วั�ถิ่�ช.มชนำคำนำนำ�านำ และนำ�กท�องเท�'ยวั เป*นำการอนำ.ร�กษ$โบื้ราณ์วั�ติถิ่.ทรงคำ.ณ์คำ�าของวั�ด ส�'งของเคำร&'องใช)ในำการด�าเนำ�นำช�วั�ติของบื้รรพื่บื้.ร.ษท�'ติกทอดส"�ล"กหลานำ ผ่�านำสถิ่าบื้�นำคำรอบื้คำร�วั ล)วันำเป*นำมรดกเก�าแก�ทรงคำ.ณ์คำ�าทางจั�ติใจัมาส"�คำนำร. �นำใหม� ด)วัยเกรงจัะถิ่"กท�าลายท�+งทางติรงและทางอ)อมจัากคำวัามร" )เท�าไม�ถิ่8งการณ์$ นำอกจัากนำ�+ ได)จั�ดแสดงวั�ติถิ่.โบื้ราณ์ของทางวั�ดพื่ระเก�ด เก�ดจัากม�ผ่")ม�จั�ติศร�ทธานำ�ามาบื้ร�จัาคำสมทบื้ไวั)ในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ฯ คำ�มภ�ร$ใบื้ลานำอ�กษรธรรมล)านำนำา (ติ�Qวัเม&อง) จั�านำวันำ 2,323 ผ่"ก แบื้�งเป*นำ 20 หมวัด คำ�มภ�ร$พื่&+นำเม&องนำ�านำ พื่งศาวัดารเม&องนำ�านำ ฉบื้�บื้วั�ดพื่ระเก�ด หนำ�งส&อพื่&+นำเม&องนำ�านำ ฉบื้�บื้วั�ดพื่ระเก�ด 2 ภาษา อ�กษรติ�Qวัเม&องและอ�กษรไทย

-3-

อนำ.สรณ์$สถิ่านำย.ทธภ"ม�บื้)านำห)วัยโก[นำเก�า เด�มเคำยเป*นำฐานำปฏิ�บื้�ติ�การของกองพื่�นำทหารราบื้ท�' 3 ในำบื้ร�เวัณ์ฐานำปฏิ�บื้�ติ�การย�งคำงร�กษาสภาพื่เด�มไวั)เพื่&'อให)อนำ.ชนำร. �นำหล�งได)ศ8กษา ม�สนำามเพื่ลาะ แนำวัก�บื้ระเบื้�ด คำล�งอาวั.ธ จั.ดท�'ทหารไทยเส�ยช�วั�ติในำบื้ร�เวัณ์เด�ยวัก�บื้ย.ทธภ"ม�ย�งม� ฐานำส")รบื้เหล�าผ่")กล)า ฐานำทหารเก�าท�'บื้)านำห)วัยโก[นำ ติ�าบื้ลห)วัยโก[นำ เป*นำสมรภ"ม�การส")รบื้ในำอด�ติ เม&'อวั�นำท�' 9 เมษายนำ 2518 ผ่กคำ.ได)เข)าโจัมติ� ท�าให)ทหารในำส�งก�ดทหารราบื้ท�' 21

ร�กษาพื่ระองคำ$ ท�'ปฏิ�บื้�ติ�หนำ)าท�' ณ์ ฐานำแห�งนำ�+ 69 นำาย เส�ยช�วั�ติ 17 นำาย ฝี5าย ผ่กคำ. บื้าดเจั1บื้ล)มติายเป*นำจั�านำวันำมาก ฝี5ายทหารสามารถิ่ร�กษาฐานำปฏิ�บื้�ติ�การแห�งนำ�+ไวั)ได) ป7จัจั.บื้�นำได)ปร�บื้ปร.งเป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวั ม�อนำ.สรณ์$สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญทางประวั�ติ�ศาสติร$การติ�อส")ของล�ทธ�การปกคำรองท�'แติกติ�างก�นำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$สถิ่านำแห�งชาติ�นำ�านำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ช.มชนำบื้)านำพื่ระเก�ด อนำ.สรณ์$สถิ่านำย.ทธภ"ม�บื้)านำห)วัยโก[นำเก�า

อนำ.สาวัร�ย$วั�รกรรม พื่ลเร&อนำ ติ�ารวัจั ทหาร และ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ทหารท.�งช)าง  สร)างข8+นำเพื่&'อร�าล8กถิ่8งวั�รชนำผ่")พื่ล�ช�พื่เพื่&'อปกป<องแผ่�นำด�นำไทย พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัฯ และสมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ�B พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ฯ เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำทรงประกอบื้พื่�ธ�เปGดและวัางพื่วังมาลา เม&'อวั�นำท�' 10 ก.มภาพื่�นำธ$ 2519 จั8งถิ่&อเอาวั�นำท�' 10 ก.มภาพื่�นำธ$ของท.กป> เป*นำวั�นำวัาง

พื่วังมาลา และบื้�าเพื่1ญก.ศลแก�วั�รชนำ ส&บื้เนำ&'องมาถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ ติ�+งอย"�ร �มทางหลวังหมายเลข 1080 สายนำ�านำ-ท.�งช)าง หล�กก�โลเมติรท�' 84 และ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ทหารท.�งช)าง  จั�ดแสดงอาวั.ธย.ทโธปกรณ์$ของทหารให)ศ8กษาหาคำวัามร" )

หอศ�ลปLร�มนำ�านำ ถิ่นำนำนำ�านำ-ท�าวั�งผ่า ก�โลเมติรท�' 20 ด�าเนำ�นำการโดยคำ.ณ์วั�นำ�ย ปราบื้ร�ป" ศ�ลปGนำชาวันำ�านำ เนำ&+อท�'กวั�า 13 ไร� ประกอบื้ด)วัยอาคำารหอศ�ลปL สติ"ด�โอ และบื้)านำพื่�กร�บื้รอง ติ�+งใจัให)เป*นำสถิ่านำท�'รวับื้รวัมงานำศ�ลปะของศ�ลปGนำไทยร�วัมสม�ยท�'ม�ผ่ลงานำการสร)างสรรคำ$และร"ปแบื้บื้ท�'ม�เอกล�กษณ์$โดดเด�นำ เป*นำท�'ยอมร�บื้โดยท�'วัก�นำ ซั8'งในำเร�'มแรกจั�ดแสดงผ่ลงานำจั�ติรกรรมปฎ�มากรรมของคำ.ณ์วั�นำ�ยเก&อบื้ 200 ช�+นำ ในำร"ปแบื้บื้ก8'งนำ�ทรรศการถิ่าวัรติลอดป>

เปGดให)เข)าชมเวัลา 10.00-17.30 นำ. ท.กวั�นำพื่.ธ-อาท�ติย$ และวั�นำนำ�กข�ติฤกษ$

แหล�งเติาเผ่าและเคำร&'องเคำล&อบื้บื้)านำบื้�อสวัก ติ�+งอย"�ท�'หม"� ๑๐ บื้)านำบื้�อสวัก ในำอด�ติเคำยเป*นำแหล�งผ่ล�ติเคำร&'องเคำล&อบื้ภาชนำะด�นำเผ่าท�'ส�าคำ�ญแห�งหนำ8'งของเม&องนำ�านำ ม�ร"ปแบื้บื้และกรรมวั�ธ�การผ่ล�ติเป*นำล�กษณ์ะเฉพื่าะของติ�วัเอง คำาดวั�าเคำร&'องเคำล&อบื้ภาชนำะด�นำเผ่าจัากบื้)านำบื้�อสวักเคำยได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมอย�างส"ง เพื่ราะได)ข.ดพื่บื้ติามแหล�งฝี7งศพื่ของคำนำในำสม�ยก�อนำ โดยเฉพื่าะแถิ่บื้เท&อกเขาในำอ�าเภออมก[อย จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ติ�อเนำ&'องไปจันำถิ่8งจั�งหวั�ดติาก และก�าแพื่งเพื่ชร ส�นำนำ�ษฐานำวั�าการผ่ล�ติเคำร&'องเคำล&อบื้ท�'บื้)านำบื้�อสวักเร�'มข8+นำและพื่�ฒนำาในำสม�ยเจั)าพื่ระยาพื่ลเทพื่ฤาช�ย (พื่.ศ.๒๐๗๑-๒๑๐๒) ซั8'งเป*นำย.คำสม�ยแห�งคำวัามร. �งเร&องของเม&องนำ�านำ วั�ทยาการเติาเผ่าและเคำร&'องเคำล&อบื้เม&องนำ�านำได)ร�บื้จัากกล.�มส�นำก�าแพื่ง กล.�มกาหลง ซั8'ง

-4-

เป*นำกล.�มเติาใกล)นำคำรเช�ยงใหม� เติาเผ่าแห�งนำ�+ได)ร�บื้การส�ารวัจัและศ8กษาเบื้&+องติ)นำ โดยกองโบื้ราณ์คำด� กรมศ�ลปากร มาติ�+งแติ�ป> พื่.ศ. ๒๕๒๗ เป*นำแหล�งโบื้ราณ์คำด�ช.มชนำ อย"�ห�างจัากติ�วัเม&อง ๑๗ ก�โลเมติร ในำเขติบื้)านำพื่�กของ จั.ส.ติ.มนำ�ส และคำ.ณ์ส.นำ�นำ ติ�คำ�า พื่บื้เติาเผ่า ล�กษณ์ะเติาห�นำหนำ)าเข)าหาแม�นำ�+าเพื่&'อสะดวักในำการขนำส�ง ภายในำเป*นำโพื่รงใหญ�เพื่&'อให)คำนำเข)าไปข)างในำได) เติาม�คำวัามลาดเอ�ยงและม�ปล�องระบื้ายอากาศอย"�ด)านำบื้นำ เติาโบื้ราณ์ ๒ เติาได)ร�บื้การบื้"รณ์ะ และก�อสร)างอาคำารถิ่าวัรคำล.ม ส�วันำบื้ร�เวัณ์ใติ)ถิ่.นำบื้)านำ จั�ามนำ�สจั�ดเป*นำ

นำ�ทรรศการแสดงโบื้ราณ์วั�ติถิ่.จัากแหล�งเติาเผ่า

อนำ.สาวัร�ย$ฯและพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ทหารท.�งช)าง หอศ�ลปLร�มนำ�านำ แหล�งเติาเผ่าและเคำร&'องเคำล&อบื้บื้)านำบื้�อสวัก

เสาด�นำนำานำ)อย (ฮ่�อมจัPอม)และคำอกเส&อ อย"�ท�'ติ�าบื้ลเช�ยงของ ห�างจัากติ�วัเม&องนำ�านำ 60 ก�โลเมติร จัากอ�าเภอนำานำ)อยม�ทางแยกไปติามเส)นำทางหมายเลข 1083 ประมาณ์ 6

ก�โลเมติร เป*นำเสาด�นำท�'ม�ล�กษณ์ะแปลกติาคำล)าย แพื่ะเม&องผ่� ท�'จั�งหวั�ดแพื่ร� จัากหล�กฐานำ“ ”

ทางธรณ์�วั�ทยา พื่บื้วั�าเสาด�นำนำานำ)อยเก�ดจัากการเคำล&'อนำติ�วัของเปล&อกโลกในำย.คำเทอร$เช�ยร$ติอนำปลาย (late tertian) ประกอบื้ก�บื้การก�ดเซัาะของนำ�+าและลมติามธรรมชาติ� นำ�กธรณ์�วั�ทยาส�นำนำ�ษฐานำวั�าม�อาย.ประมาณ์ 10,000-30,000 ป>มาแล)วั เคำยเป*นำก)นำทะเลมาก�อนำ และจัากหล�กฐานำการคำ)นำพื่บื้ก�าไลห�นำและขวัานำโบื้ราณ์ท�'นำ�' (ป7จัจั.บื้�นำเก1บื้ร�กษาอย"�ท�'พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ� นำ�านำ) แสดงให)เห1นำวั�าบื้ร�เวัณ์นำ�+อาจัเคำยเป*นำแหล�งอาศ�ยของมนำ.ษย$ย.คำห�นำเก�า

ติ)นำด8กเด�ยม วั�ดปรางคำ$ ติ�าบื้ลป7วั อ�าเภอป7วั ติ)นำด�กเด�ยม ติ)นำไม)อะไรใคำรร" ) ด"ประหลาดผ่�ดธรรมชาติ�พื่�นำธ.$พื่ฤกษานำ�าฉงนำ แคำ�เห1นำเป*นำติ)นำไม)ห�นำหล�งให)แดดห�นำหนำ)าเข)าวั�ดก1แปลกเหล&อหลายอย"�แล)วั แติ�ใคำรจัะเช&'อวั�าติ)นำไม) ประหลาดติ)นำนำ�+ เป*นำติ)นำอารมณ์$ข�นำ ใบื้ไม)จัะไหวัส�'นำท.กคำร�+งท�'ถิ่"กคำนำส�มผ่�ส ติ)นำด�กเด�ยม สามารถิ่ไปชมได)ท.กวั�นำ แติ�ไม�คำวัรไปล"บื้คำล�าเนำ&'องจัากในำประเทศไทยม�อย"�ติ)นำเด�ยวั เจั)าอาวัาสท�'วั�ดท�านำจัะล"บื้ให)ด"

บื้�อเกล&อส�นำเธาวั$ อย"�ห�างจัากติ�วัเม&องนำ�านำ 110 ก�โลเมติร ชาวัอ�าเภอบื้�อเกล&อนำอกจัากจัะม�อาช�พื่ท�านำาท�าไร�แล)วัย�งม�อาช�พื่ท�าเกล&อส�นำเธาวั$อ�กด)วัย โดยเป*นำแหล�งเกล&อส�นำเธาวั$บื้นำภ"เขา (บื้�อเกล&อจัะปGดช�วังเข)าพื่รรษาเพื่ราะเป*นำฤด"ฝีนำ)

 พื่&+นำท�'บื้นำยอดเขาส"งเส�ยดเมฆัอย�างอ�าเภอบื้�อเกล&อ ไม�นำ�าเช&'อวั�าจัะเป*นำแหล�งเกล&อท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญมาแติ�โบื้ราณ์ เม&องนำ�านำเป*นำแหล�งเกล&อขนำาดใหญ� ส�งเป*นำส�นำคำ)าออกในำภาคำเหนำ&อ และแลกเปล�'ยนำก�บื้ส�นำคำ)าท�'ช.มชนำผ่ล�ติไม�ได) จัากกองคำาราวัานำจั�นำฮ่�อจัากย"นำนำานำ กวัางส� และมณ์ฑ์ลอ&'นำ ๆ ในำจั�นำ โดยใช)เส)นำทางส�บื้สองป7นำนำา ร�ฐฉานำ ส"�เช�ยงราย เช�ยงใหม� นำ�านำ เม&องสา (อ�าเภอเวั�ยงสาในำ

-5-

ป7จัจั.บื้�นำ) และแพื่ร� รวัมท�+งพื่�อคำ)าไทเข�นำจัากเช�ยงติ.ง และพื่�อคำ)าวั�วัชาวัไทล&+อจัากอ�าเภอท�าวั�งผ่า ในำอด�ติท)าวัพื่ญาในำเคำ)าสนำามหลวังได)ร�บื้ส�วันำแบื้�งจัากส�วัยเกล&อ นำอกจัากคำ�าธรรมเนำ�ยม และคำ�าปร�บื้อ&'นำ ๆ พื่ระยาติ�โลกราชแห�งเช�ยงใหม�ยกท�พื่มาติ�นำ�านำก1ม.�งหวั�งคำรอบื้คำรองบื้�อเกล&อซั8'งถิ่&อเป*นำย.ทธป7จัจั�ยส�าคำ�ญสม�ยนำ�+นำ บื้�อเกล&อส�าคำ�ญในำนำ�านำม� 2 แห�ง คำ&อบื้ร�เวัณ์ติ)นำนำ�+าวั)า ซั8'งม�บื้�อเกล&อใหญ� 2 บื้�อ อ�กแห�งคำ&อบื้ร�เวัณ์ติ)นำนำ�+านำ�านำ ม�บื้�อใหญ� 5 บื้�อและม�บื้�อเล1กบื้�อนำ)อยอ�กจั�านำวันำมาก ป7จัจั.บื้�นำชาวับื้)านำย�งคำงติ)มเกล&อด)วัยวั�ธ�แบื้บื้ด�+งเด�ม โดยติ�กนำ�+าเกล&อจัากบื้�อส�งผ่�านำมาติามล�าไม)ไผ่�ส"�บื้�อพื่�ก ก�อนำจัะนำ�านำ�+าเกล&อมาติ)มในำกระทะใบื้บื้�วัขนำาดใหญ�เคำ�'ยวัจันำนำ�+าแห)งขอด ใส�ถิ่.งวัางขายก�นำหนำ)าบื้)านำ เกล&อเม&องนำ�านำไม�ม�ไอโอด�นำเหม&อนำเกล&อทะเลจั8งติ)องม�การเติ�มสารไอโอด�นำก�อนำถิ่8งม&อผ่")บื้ร�โภคำ

ป7จัจั.บื้�นำย�งม�การอนำ.ร�กษ$การผ่ล�ติเกล&อแบื้บื้ด�+งเด�มให)นำ�กท�องเท�'ยวัได)ชม รวัมท�+งนำ�ามาท�าเป*นำผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$เพื่&'อส.ขภาพื่และของท�'ระล8ก

เสาด�นำนำานำ)อย(ฮ่�อมจัPอม) ติ)นำด8กเด�ยม วั�ดปรางคำ$ บื้�อเกล&อส�นำเธาวั$

ชีมวั�ด

วั�ดกลาง ติ�+งอย"�ท�'เลขท�' 6 หม"� 4 ติ�าบื้ลพื่ระธาติ. อ�าเภอเช�ยงกลาง จัากประวั�ติ�ศาสติร$การติ�+งถิ่�'นำฐานำของช.มชนำในำจั�งหวั�ดนำ�านำส&บื้คำวัามได)วั�า ช.มชนำแห�งนำ�+ม�การติ�+งถิ่�'นำฐานำอย"�ก�อนำแล)วั ณ์ หม"�บื้)านำป5ากล)วัย ซั8'งอย"�ทางท�ศติะวั�นำติกของส.สานำบื้)านำกลางในำป7จัจั.บื้�นำ ติ�อมาได)ม�ผ่")คำนำอพื่ยพื่หนำ�ภ�ยสงคำรามจัากเม&องนำ�านำ มาสมทบื้เพื่�'มข8+นำ ท�าให)ช.มชนำเร�'มเก�ดคำวัามเข)มแข1ง จั8งได)ม�การติ�+งวั�ดประจั�าหม"�บื้)านำข8+นำในำป>พื่.ศ.2420 โดยม�พื่ระคำร"บื้าคำ�มภ�ร$รส และออกแสนำ

ยาเป*นำผ่")เร�'ม ด)วัยเหติ.ท�'วั�ดติ�+งอย"�ระหวั�างกลางของหม"�บื้)านำอ&'นำๆ อ�กหลายหม"�บื้)านำ จั8งได)ติ� +งช&'อวั�ดและหม"�บื้)านำวั�า "วั�ดกลาง"

ส�'งท�'นำ�าสนำใจัภายใจัวั�ดนำ�+    1.อ.โบื้สถิ่ สร)างข8+นำเพื่&'อประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธสามกษ�ติร�ย$ม�ชฌิ�มงคำลเขมาราม(หลวังพื่�อสามกษ�ติร�ย$) ซั8'งเป*นำพื่ระประธานำในำอ.โบื้สถิ่ สร)างข8+นำด)วัยโลหะสามชนำ�ดคำ&อ ทอง นำาคำ เง�นำ พื่ระอ.ณ์าโลมประด�บื้พื่ลอย บื้.ษราคำ�มเป*นำศ�ลปะสก.ลช�างส.โขท�ยท�'เราถิ่&อก�นำวั�าสวัยงามย�'ง หนำ)าติ�กกวั)าง 19 นำ�+วั ส"งรวัมฐานำ 34

นำ�+วั    2.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. ม.ร.วั.หญ�งนำ�นำทาและ ม.ร.วั.หญ�งใหญ� สนำ�ทวังศ$ ได)ถิ่วัายพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.และติล�บื้เง�นำติราพื่ระราชล�ญจักร สม�ย ร�ชกาลท�' 5 พื่ร)อมด)วัยกร�กงาช)าง บื้าติรเง�นำลงยาติราคำชส�ห$ พื่านำเง�นำลงยา

-6-ติราคำชส�ห$ พื่านำทองลงยาติราคำชส�ห$และพื่ระเจัด�ย$ทองคำ�า แด�พื่ระโสภ�ติวั�ร�ยาล�งการ ติ�+งแติ�เม&'อคำร�+งอ.ปสมบื้ท พื่ร)อมอ�ญเช�ญพื่ระแก)วัมรกติ หนำ)าติ�กกวั)าง  5 นำ�+วั อาย.กวั�า 1,000 ป> ป7จัจั.บื้�นำได)สร)างมณ์ฑ์ปศ�ลปะร�ตินำโกส�นำทร$เป*นำท�'ประด�ษฐานำ   3.พื่ระเจั)าทองท�พื่ย$ บื้รมศาสดาอนำาวัรญาณ์ สร)างด)วัยทองส�มฤทธ�B ศ�ลปะส.โขท�ยผ่สมล)านำนำา แบื้บื้เม&องนำ�านำพื่ร)อมท�+งย�งม�การสร)างอาคำารหอพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระ เพื่&'อประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปโบื้ราณ์และโบื้ราณ์วั�ติถิ่.ติ�างๆ   4.วั�หารล)านำนำา เป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระประธานำ ศ�ลปะล)านำนำา, พื่ระพื่.ทธร"ปส�งห$ 1 โบื้ราณ์เนำ&+อส�าร�ดและพื่ระพื่.ทธร"ปไม)จั�าหล�ก เนำ&+อหอมชนำ�ดติ�างๆ จั�านำวันำ 28 องคำ$ อ�กท�+งย�งเป*นำท�'อนำ.ร�กษ$ศ�ลปะการก�อสร)างวั�หารสก.ลช�างชาวับื้)านำล)านำนำาเฉพื่าะถิ่�'นำ  พื่ร)อมท�+งภาพื่เข�ยนำจั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งเร&'อง หงส$ห�นำและเล�าเร&'องเม&องนำ�านำถิ่"กเผ่า   5.หลวังพื่�อขาวั เป*นำพื่ระประธานำคำ"�วั�ดกลางมาแติ�โบื้ราณ์ เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปศ�ลปะล)านำนำาสก.ลช�างชาวับื้)านำม�อาย.มากกวั�า 300 ป>   6.พื่ระธาติ.ม�ชฌิ�มาเป*นำพื่ระเจัด�ย$ ท�'สร)างจัากศร�ทธาอ�นำบื้ร�ส.ทธ�B ของคำ.ณ์อมร และคำ.ณ์พื่วังผ่กา ติ�+งบื้รรยงคำ$

ถิ่วัายเป*นำพื่.ทธบื้"ชา ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. โดยส�วันำแรกบื้รรจั. พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.บื้างส�วันำ ท�'ได)ร�บื้พื่ระราชทานำจัากพื่ระบื้าทสมเด1จั พื่ระจั.ลจัอมเกล)าเจั)าอย"�ห�วั ส�วันำท�'สองบื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. พื่ร)อมด)วัยพื่ระพื่.ทธเอาวั$กะนำะ สร)างจัากไม)พื่ระยาง�+วัด�า ล�+าคำ�า และส�วันำท�'สามบื้รรจั. พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ท�'ผ่")ม�จั�ติศร�ทธานำ�ามามอบื้ให)  วั�ดกลางม�งานำประเพื่ณ์�สรงนำ�+าพื่ระธาติ. จั�ดข8+นำในำวั�นำท�' 15 เมษายนำของท.กป> จัะม�การสรงนำ�+าและจั�ดขบื้วันำแห�พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.  ซั8'งเป*นำเอกล�กษณ์$คำวัามภาคำภ"ม�ใจัและศร�ทธาของชาวับื้)านำ

วั�ดติ)นำแหลง ติ� +งอย"�ท�'หม"� 2 ติ�าบื้ลไทยวั�ฒนำา เป*นำวั�ดโบื้ราณ์ไทยล)านำนำาส�นำนำ�ษฐานำวั�าสร)างประมาณ์ พื่.ศ. 2127 วั�หารทรงติะคำ.�มหล�งคำาลาดติ�'า ซั)อนำ 3 ช�+นำ ล�กษณ์ะเด�ยวัก�บื้บื้)านำเร&อนำแบื้บื้เด�มของชาวัไทล&+อแถิ่บื้ส�บื้สองป7นำนำา ผ่นำ�งเจัาะช�องหนำ)าติ�างเล1กๆ เพื่&'อป<องก�นำอากาศหนำาวัเย1นำ ประติ"ทางเข)าติ�+งอย"�ทางท�ศติะวั�นำออก เพื่&'อให)แสงแรกของวั�นำสาดส�องมาติ)ององคำ$พื่ระประธานำและเพื่&'อให)พื่.ทธศาสนำ�กชนำท�'เข)ามาในำวั�หารม.�งคำวัามสนำใจัไปท�'องคำ$พื่ระประธานำ ท�+งย�งก�อให)เก�ดบื้รรยากาศท�'สงบื้นำ�'งเหมาะก�บื้การนำ)อมจั�ติส"�สมาธ�

วั�ดพื่ญาวั�ด ติ�าบื้ลด"�ใติ) แติ�เด�มบื้ร�เวัณ์ท�'ติ� +งวั�ดเป*นำเขติศ"นำย$กลางเม&องนำ�านำในำสม�ยท�'ย)ายเม&องจัากพื่ระบื้รมธาติ.แช�แห)งมาติ�+งอย"�ร �มฝี7' งติะวั�นำติกของแม�นำ�+านำ�านำ  เจัด�ย$สร)างด)วัยศ�ลาแลงในำสม�ยพื่ระนำางจัามเทวั� ล�กษณ์ะคำล)ายเจัด�ย$ก"�ก.ด จั�งหวั�ดล�าพื่"นำ เป*นำทรงซั. )มส�'เหล�'ยมซั)อนำก�นำ 5 ช�+นำ แติ�ละช�+นำประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปย&นำซั8'งได)ร�บื้อ�ทธ�พื่ลจัากศ�ลปะส.โขท�ยด�งพื่บื้ท�'สถิ่"ปเจัด�ย$วั�ดมหาธาติ.จั�งหวั�ดส.โขท�ย ยอดซั.)มก�ออ�ฐวังโคำ)งเป*นำร"ปแบื้บื้การก�อสร)างสม�ยพื่ระเจั)าติ�โลกราชแห�งนำคำรเช�ยงใหม�แสดงให)เห1นำวั�าม�การบื้"รณ์ะในำสม�ยนำ�+นำ ซั8'งเป*นำสม�ยท�'อ�ทธ�พื่ลของศ�ลปะเช�ยงใหม�ได)เข)ามาแทนำท�'ศ�ลปะส.โขท�ยแล)วั

ในำพื่ระอ.โบื้สถิ่ประด�ษฐานำ พื่ระเจั)าฝีนำแสนำห�า หร&อ พื่ระเจั)าสายฝีนำ ซั8'งชาวัเม&องนำ�านำ“ ” “ ”

เคำยนำ�ามาแห�ขอฝีนำให)ติกติ)องติามฤด"กาล นำอกจัากนำ�+นำย�งม�ธรรมาสนำ$แกะสล�ก ฝี>ม&อช�างพื่&+นำเม&องนำ�านำท�'เก�าท�'ส.ดเท�าท�'เคำยพื่บื้ ส�นำนำ�ษฐานำวั�าสร)างในำสม�ยเจั)าอ�ติถิ่วัรป7ญโญ ราวัคำร8'งแรกของพื่.ทธศติวัรรษท�' 24

-7-

วั�ดกลาง วั�ดติ)นำแหลง วั�ดพื่ญาวั�ด

วั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+าวัรวั�หาร ถิ่นำนำส.ร�ยพื่งษ$ ติรงข)ามส�านำ�กงานำเทศบื้าลเม&องนำ�านำ เด�มเร�ยก วั�ดหลวัง หร&อ วั�ดหลวังกลางเวั�ยง สร)างข8+นำในำสม�ยเจั)าป"5แข1ง พื่“ ” “ ” .ศ. 1949 เป*นำวั�ดหลวังในำเขตินำคำรนำ�านำ ส�าหร�บื้เจั)าผ่")คำรองนำคำรใช)เป*นำสถิ่านำท�'ประกอบื้พื่�ธ�ส�าคำ�ญทางพื่.ทธศาสนำาและพื่�ธ�ถิ่&อนำ�+าพื่�พื่�ฒนำ$ส�ติยาติามศ�ลาจัาร8กหล�กท�' 74 ซั8'งถิ่"กคำ)นำพื่บื้ภายในำวั�ดกล�าวัวั�า พื่ญาพื่ลเทพื่ฤาช�ย เจั)าเม&อง

นำ�านำได)ปฏิ�ส�งขรณ์$บื้"รณ์ะวั�หารหลวังเม&'อ พื่.ศ. 2091

ล�กษณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมของวั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+านำ�+สะท)อนำให)เห1นำอ�ทธ�พื่ลของศ�ลปะส.โขท�ย อาท� เจัด�ย$ทรงล�งกา (ทรงระฆั�ง)รอบื้ฐานำองคำ$พื่ระเจัด�ย$ก�ออ�ฐถิ่&อป"นำและป7+ นำเป*นำร"ปช)างคำร8'งติ�วั ด)านำละ 5 เช&อก และท�'ม.มท�+งส�'อ�ก 4 เช&อก ด"คำล)ายจัะเอาหล�งหนำ.นำ หร&อ คำ�+า องคำ$เจัด�ย$“ ”

ไวั) ล�กษณ์ะคำล)ายวั�ดช)างล)อม จั�งหวั�ดส.โขท�ย และภายในำวั�หารประด�ษฐานำ พื่ระพื่.ทธนำ�นำทบื้.ร�ศร�ศากยม.นำ� พื่ระพื่.ทธร"ปส�าร�ดปางประทานำอภ�ย ส"ง 145 เซันำติ�เมติร อาย.ราวัคำร8'งหล�งพื่.ทธศติวัรรษท�' 19 ติรงก�บื้สม�ยส.โขท�ยติอนำปลาย ส�วันำผ่สมของทองคำ�า 65 % พื่ระประธานำเป*นำป"นำป7+ นำขนำาดใหญ�ศ�ลปะเช�ยงแสนำ ฝี>ม&อสก.ลช�างนำ�านำท�'ม�พื่.ทธล�กษณ์ะงดงามย�'ง

วั�ดพื่ระธาติ.เขานำ)อย ติ�าบื้ลไชยสถิ่านำ องคำ$พื่ระธาติ.ติ� +งอย"�บื้นำยอดดอยเขานำ)อย ซั8'งอย"�ด)านำติะวั�นำติกของติ�วัเม&องนำ�านำ อย"�ในำเส)นำทางเด�ยวัก�นำก�บื้วั�ดพื่ญาวั�ด ติรงหล�กก�โลเมติรท�' 2

สร)างในำสม�ยเจั)าป"5แข1ง เม&'อ พื่.ศ.2030 องคำ$พื่ระธาติ.เป*นำเจัด�ย$ก�ออ�ฐถิ่&อป"นำท�+งองคำ$ ศ�ลปะพื่ม�าผ่สมล)านำนำา ภายในำบื้รรจั.พื่ระเกศาธาติ.ขององคำ$สมเด1จัพื่ระส�มมาส�มพื่.ทธเจั)าได)ร�บื้การบื้"รณ์ะปฏิ�ส�งขรณ์$คำร�+งใหญ�ในำสม�ยพื่ระเจั)าส.ร�ยพื่งศ$ผ่ร�ติเดชฯ ระหวั�าง พื่.ศ. 2449-2454

โดยช�างชาวัพื่ม�า และวั�หารสร)างในำสม�ยนำ�+เช�นำก�นำ

จัากวั�ดพื่ระธาติ.เขานำ)อยสามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$โดยรอบื้ของติ�วัเม&องนำ�านำ ป7จัจั.บื้�นำบื้ร�เวัณ์ลานำชมท�วัท�ศนำ$ประด�ษฐานำ พื่ระพื่.ทธมหาอ.ดมมงคำลนำ�นำทบื้.ร�ศร�นำ�านำ ซั8'งเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ป“ ”

ปางประทานำพื่ร บื้นำฐานำดอกบื้�วัส"ง 9 เมติร บื้นำยอดพื่ระเกศาท�าจัากทองคำ�าหนำ�ก 27 บื้าท สร)างข8+นำเนำ&'องในำมหามงคำล พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ฯ ทรงเจัร�ญพื่ระชนำมพื่รรษา 6 รอบื้ เม&'อวั�นำท�' 5 ธ�นำวัาคำม พื่.ศ. 2542

วั�ดพื่ระธาติ.เบื้1งสะบื้�ด  หม"� 5 บื้)านำแก)ม ติ�าบื้ลวัรนำคำร ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์ท�'ส�นำนำ�ษฐานำวั�าพื่ระยาภ"คำาได)สร)างเม&องป7วัโบื้ราณ์หร&อเม&องวัรนำคำรเพื่&'อให) เจั)าข.นำฟ้อง พื่ระราชบื้.ติรบื้.ญธรรมมาปกคำรอง คำ�าวั�าเบื้1งสก�ด หมายถิ่8ง ส�'งมห�ศจัรรย$ท�'เก�ดจัากบื้�อด�นำท�'ใช)ไม)แหย�ลงไปแล)วัขาดเป*นำท�อนำ ๆ เหม&อนำม�อะไรมาก�ดให)ขาด และม�แสงเก�ดข8+นำในำคำราวัเฉล�มฉลององคำ$พื่ระธาติ.และพื่ระวั�หารสร)างเสร1จัเม&'อ พื่.ศ. 1826 ภายในำองคำ$พื่ระเจัด�ย$ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ซั8'งถิ่&อเป*นำศ"นำย$รวัมศร�ทธาของช.มชนำ เป*นำสถิ่าป7ติยกรรมของช�างนำ�านำ วั�ดติ�+งอย"�บื้นำเนำ�นำส"งมองเห1นำหม"�บื้)านำอย"�เบื้&+องล�าง โดยรอบื้เป*นำป5าละเมาะ -8-ด)านำหล�งเป*นำเนำ�นำเขา นำ�บื้เป*นำการเล&อกสรรช�ยภ"ม�ท�'ส�งให)วั�ดด"โดดเด�นำเป*นำสง�า หากมาช�วังฤด"ฝีนำจัะมองเห1นำนำาข)าวัเข�ยวัขจั�ของหม"�บื้)านำเบื้&+องล�าง ล�กษณ์ะทางสถิ่าป7ติยกรรมของวั�หารเป*นำทรงติะคำ.�มแบื้บื้พื่&+นำบื้)านำไทล&+อ หร&อท�'เร�ยกวั�า ทรงเติ�+ยแจั) วั�หารเป*นำหล�งคำา “ ” 2 ช�+นำ 2 ติ�บื้ ม.งด)วัยแป<นำเกล1ด (ท�าจัากไม)ส�กทอง) เป*นำ

ศ�ลปะไทล&+อ พื่&+นำเม&อง ม�ซั. )มประติ"เป*นำศ�ลปะล)านำช)าง ม�การบื้"รณ์ะในำสม�ยพื่ระยาอนำ�นำติยศ และโปรดให)นำ�าพื่ระแก)วัซั8'งม�เกศาเป*นำทองคำ�าบื้รรจั.ในำองคำ$พื่ระธาติ. องคำ$พื่ระประธานำเป*นำศ�ลปะแบื้บื้พื่&+นำบื้)านำประด�ษฐานำบื้นำฐานำช.กช� และด)านำหล�งองคำ$พื่ระประธานำติ�ดกระจักเงาติามคำวัามเช&'อของชาวัไทล&+อ และบื้านำประติ"ไม)จั�าหล�กเป*นำศ�ลปะพื่&+นำเม&องนำ�านำ

วั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+าวัรวั�หาร วั�พื่ระธาติ.เขานำ)อย วั�ดพื่ระธาติ.เบื้1งสบื้�ด

วั�ดพื่ระธาติ.แช�แห)ง ติ�าบื้ลม�วังติ8Zด อ�าเภอภ"เพื่�ยง  เป*นำป"ชนำ�ยสถิ่านำศ�กด�Bส�ทธ�Bติ� +งอย"�บื้นำเนำ�นำทางฝี7' งติะวั�นำออกของแม�นำ�+านำ�านำ บื้ร�เวัณ์ท�'เป*นำศ"นำย$กลางเม&องนำ�านำเด�ม หล�งจัากท�'ย)ายมาจัากเม&องป7วั วั�ดพื่ระบื้รมธาติ.แช�แห)งสร)างในำสม�ยเจั)าพื่ระยาการเม&อง (เจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำระหวั�าง พื่.ศ.1869-1902) เพื่&'อเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระมหาช�นำธาติ.เจั)า 7 พื่ระองคำ$

พื่ระพื่�มพื่$เง�นำและพื่ระพื่�มพื่$ทอง ท�'ได)ร�บื้พื่ระราชทานำจัากพื่ระมหาธรรมราชาล�ไท เม&'อคำร�+งท�'เจั)าพื่ระยาการเม&องเสด1จัไปช�วัยสร)างวั�ดหลวังอภ�ย (วั�ดป5ามะม�วัง จั�งหวั�ดส.โขท�ยในำป7จัจั.บื้�นำ)

ในำป>พื่.ศ. 1897

องคำ$พื่ระธาติ.เป*นำเจัด�ย$ทรงระฆั�ง ร"ปแบื้บื้ของพื่ระธาติ.แช�แห)งส�นำนำ�ษฐานำวั�าได)ร�บื้อ�ทธ�พื่ลจัากเจัด�ย$พื่ระธาติ.หร�ภ.ญไชย โดยรอบื้องคำ$บื้.ด)วัยทองจั�งโก (ทองดอกบื้วับื้ ทองเหล&องผ่สมทองแดง) ทางข8+นำส"�องคำ$พื่ระธาติ.เป*นำติ�วัพื่ญานำาคำ หนำ)าบื้�นำเหนำ&อประติ"ทางเข)าพื่ระวั�หารเป*นำป"นำป7+ นำลายนำาคำเก�+ยวั ซั8'งถิ่&อเป*นำเอกล�กษณ์$ของศ�ลปกรรมเม&องนำ�านำ พื่ระธาติ.แช�แห)งเป*นำพื่ระธาติ.ประจั�าป>เถิ่าะ ชาวัล)านำนำาเช&'อวั�า หากได)เด�นำทางไป ช.ธาติ. “ ”

หร&อนำม�สการพื่ระธาติ.ประจั�าป>เก�ดจัะได)ร�บื้อานำ�สงส$อย�างย�'ง วั�ดภ"ม�นำทร$ เป*นำวั�ดหลวัง ติ�+งอย"�ในำเขติพื่ระนำคำรด�งปรากฏิช&'อติ�าบื้ลในำเวั�ยงในำป7จัจั.บื้�นำ อย"�ใกล)ก�บื้พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�จั�งหวั�ดนำ�านำ ติามพื่งศาวัดารของเม&องนำ�านำ พื่ระเจั)าเจัติบื้.ติรพื่รหมม�นำทร$เจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำได)สร)างวั�ดภ"ม�นำทร$ข8+นำหล�งจัากท�'คำรองนำคำรนำ�านำได) 6 ป> เม&'อ พื่.ศ.2139 ม�ปรากฏิในำคำ�มภ�ร$เม&องเหนำ&อวั�าเด�มช&'อ วั�ดพื่รหมม�นำทร$ แติ�ติอนำหล�งช&'อวั�ดได)“ ”

เพื่�+ยนำไปจัากเด�มเป*นำวั�ดภ"ม�นำทร$ จั.ดเด�นำของวั�ดนำ�+คำ&อเป*นำวั�ดท�'สร)างทรงจัติ.รม.ขหนำ8'งเด�ยวัในำประเทศไทยท�'ด"คำล)ายติ�+งอย"�บื้นำหล�งพื่ญานำาคำ 2 ติ�วั อาคำารนำ�+เป*นำท�+งพื่ระอ.โบื้สถิ่ พื่ระวั�หารและพื่ระเจัด�ย$ประธานำ โดยใช)อาคำารในำแนำวัติะวั�นำออก-ติะวั�นำติกเป*นำพื่ระวั�หาร และอาคำารแนำวัเหนำ&อ-ใติ) เป*นำพื่ระอ.โบื้สถิ่ ร�ฐบื้าลไทยเคำยพื่�มพื่$ร"ปวั�ดภ"ม�นำทร$ในำธนำบื้�ติรใบื้ละ 1 บื้าท ในำช�วังสงคำรามโลกคำร�+งท�' 2 และเม&องโบื้ราณ์ จั�งหวั�ดสม.ทรปราการ ได)จั�าลองพื่ระวั�หารหล�งนำ�+ไวั)ด)วัย

-9-

สามร)อยป>ติ�อมา วั�ดภ"ม�นำทร$ได)ร�บื้การบื้"รณ์ะคำร�+งใหญ�สม�ยเจั)าอนำ�นำติวัรฤทธ�เดช เม&'อ พื่.ศ.2410 (ปลายสม�ยร�ชกาลท�' 4) ใช)เวัลาซั�อมนำานำถิ่8ง 7 ป> จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งในำวั�หารหลวังก1เข�ยนำข8+นำในำช�วังนำ�+ ภาพื่จั�ติรกรรมหร&อ ฮ่"บื้แติ)ม ในำวั�ดภ"ม�นำทร$เป*นำชาดกในำพื่.ทธ“ ”

ศาสนำาแติ�ถิ่)าพื่�จัารณ์ารายละเอ�ยดของวั�ถิ่�ช�วั�ติของคำนำเม&องในำสม�ยนำ�+นำ ม�ภาพื่ท�'นำ�าสนำใจัอย"�หลายภาพื่เช�นำ ภาพื่ธรรมเนำ�ยมการอย"�ข�วัง ของชาวัไทล&+อ พื่�อแม� จัะอนำ.ญาติให)หนำ.�มสาวัพื่บื้ปะก�นำท�'ชานำบื้)านำในำเวัลาคำ�'า ขณ์ะหญ�งสาวัก�าล�งป7' นำฝี<าย หร&อ อย"�ข�วัง หากสาวัเจั)าติกลง“ ”

ปลงใจัด)วัยก1จัะจั�ดพื่�ธ�แติ�งงานำ หร&อท�'เร�ยกวั�า เอาคำ�า ไปป5องก�Qนำ หร&อเป*นำทองแผ่�นำ“ ”

เด�ยวัก�นำ การคำ)าขายแลกเปล�'ยนำในำช.มชนำ ภาพื่ชาวัพื่&+นำเม&อง ซั8'งอาจัเป*นำชาวัเขา เป_อะ ของ“ ”

ป5าบื้นำศ�รษะ เพื่&'อนำ�ามาแลกเปล�'ยนำก�บื้คำนำเม&อง ภาพื่ป"5ม�านำ ย�าม�านำ ภาพื่นำ�+ได)ร�บื้การยกย�องวั�าเป*นำภาพื่ท�'งามเป*นำเย�'ยมของวั�ดภ"ม�นำทร$ ม�การใช)ส�แดง ฟ้<าด�า นำ�+าติาลเข)มเป*นำปN+ นำใหญ�ๆคำล)ายภาพื่สม�ยใหม�ช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของคำนำเม&องนำ�านำ หญ�งสาวัก�าล�งทอผ่)าด)วัยก�'พื่&+นำเม&อง นำอกชานำม�เร&อนำ

เล1กๆติ�+งหม)อนำ�+าด�นำเผ่าท�'เร�ยกวั�า ร)านำนำ�+า ส�วันำชายหนำ.�มไวั)ผ่มทรงหล�กแจัวัหร&อทรง“ ”

มหาดไทย แสดงให)เห1นำอ�ทธ�พื่ลติะวั�นำติกท�'เข)ามาผ่สมผ่สานำในำวั�ถิ่�พื่&+นำเม&องนำ�านำ ภาพื่ชาวัติ�างประเทศ ท�'เข)ามาเม&องนำ�านำช�วังร�ชกาลท�' 5 ทรงผ่ม และเคำร&'องแติ�งกายของผ่")หญ�งเป*นำร"ปแบื้บื้เด�ยวัก�บื้ท�'ก�าล�งเป*นำท�'นำ�ยมในำย.โรปขณ์ะนำ�+นำ

วั�ดสวันำติาล อย"�ท�'ถิ่นำนำมหายศ สร)างข8+นำโดยพื่ระนำางปท.มมาวัด� เม&'อ พื่.ศ.1770 เจัด�ย$ม�ส�ณ์ฐานำงดงาม ช�+นำล�างม�ซั. )มประติ"ท�+งส�'ท�ศ จัากภาพื่ถิ่�ายในำหอจัดหมายเหติ.แห�งชาติ� ร"ปเจัด�ย$วั�ดสวันำติาลก�อนำการบื้"รณ์ะในำสม�ยพื่ระเจั)าส.ร�ยพื่งษ$ผ่ร�ติเดชฯ (ติรงก�บื้ร�ชกาลท�' 5) เป*นำเจัด�ย$ฐานำส�'เหล�'ยมองคำ$พื่ระเจัด�ย$เป*นำทรงดอกบื้�วัติ"มหร&อทรงพื่. �มข)าวับื้�ณ์ฑ์$ สะท)อนำให)เห1นำอ�ทธ�พื่ลศ�ลปะสม�ยส.โขท�ยภายในำวั�หารประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปท�'ส�าคำ�ญคำ&อ พื่ระเจั)าทองท�พื่ย$ ซั8'งพื่ระเจั)าติ�โลกราชแห�งนำคำรเช�ยงใหม� โปรดเกล)าฯ ให)สร)างข8+นำในำป> พื่.ศ.1992 เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปทองส�าร�ดองคำ$ใหญ�ปางมารวั�ช�ย หนำ)าติ�กกวั)าง 10 ฟ้.ติ ส"ง 14 ฟ้.ติ 4 นำ�+วั ม�งานำนำม�สการและสรงนำ�+าเป*นำประจั�าท.กป> ในำช�วังเทศกาลสงกรานำติ$และม�การเฉล�มฉลองท�+งกลางวั�นำและกลางคำ&นำ

วั�ดพื่ระธาติ.แช�แห)ง วั�ดภ"ม�นำทร$ วั�ดสวันำติาล

อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำนำ�านำ อย"�ในำป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5าดอยภ"คำาและป5าผ่าแดง ติ�าบื้ลภ"ฟ้<า ติ�าบื้ลบื้�อเกล&อใติ) ติ�าบื้ลดงพื่ญา คำรอบื้คำล.มเท&อกเขาท�'ส�าคำ�ญ ได)แก� เท&อกเขาภ"ฟ้<า เท&อกเขาข.นำนำ�+าวั)านำ)อย เท&อกเขานำ�+าวั)ากลาง และเท&อกเขาผ่�ป7นำนำ�+า โดยม�ยอดเขา ผ่�ป7นำนำ�+า ติ�าบื้ลดงพื่ญา เป*นำยอดดอยท�'ส"งท�'ส.ด ประมาณ์ 1,745 เมติร จัากระด�บื้นำ�+าทะเล และนำ�+าติกภายในำอ.ทยานำฯ ม�นำ�+าติลอดท�+งป> สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำฯ นำ�+าติกสะป7นำ หม"� 1 บื้)านำสะป7นำ ติ�าบื้ลดงพื่ญา ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ 1 ก�โลเมติร บื้นำทางหลวังหมายเลข 1081 เล�+ยวัขวัาเข)าไปประมาณ์  2 ก�โลเมติร เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลางส"ง 3 ช�+นำ ม�นำ�+าติลอดป> สภาพื่ร�มร&'นำ ป5าไม)สมบื้"รณ์$ สวัยงาม อย"�ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอ-10-

บื้�อเกล&อ 10 ก�โลเมติร รถิ่ยนำติ$เข)าถิ่8งสะดวัก แล)วัเด�นำติ�อไปอ�ก 700-800 เมติร นำ�+าติกห)วัยห)า หม"� 14 บื้)านำนำาบื้ง ติ�าบื้ลบื้�อเกล&อใติ) เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลาง ช�+นำท�' 1, 2, 3 ส"งประมาณ์ 8, 12 และ 50 เมติร ติามล�าด�บื้ ม�นำ�+าไหลติลอดท�+งป> ช�+นำท�' 3 (ช�+นำผ่าแดง) นำ�+าติกเป*นำข�+นำบื้�นำได กระจัายสวัยงาม  อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำสถิ่านำ เป*นำพื่&+นำท�'ท�'ได)ส�ารวัจัจัากป5าสงวันำแห�งชาติ�ป5าฝี7' งขวัาแม�นำ�+านำ�านำติอนำใติ) ในำท)องท�' อ�าเภอนำานำ)อย และอ�าเภอนำาหม&'นำ จั�งหวั�ดนำ�านำ พื่&+นำท�' 285,826 ไร� ส�วันำใหญ�ปกคำล.มด)วัยป5าไม)ชนำ�ดติ�างๆ คำ&อ ป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ ป5าเติ1งร�ง ป5าสนำเขา ป5าด�บื้เขา ป5าด�บื้แล)ง ส�ติวั$ท�'พื่บื้เห1นำได)แก�ส�ติวั$จั�าพื่วักส�ติวั$เล�+ยงล"กด)วัยนำม ส�ติวั$เล&+อยคำลานำ ส�ติวั$คำร8'งบื้ก คำร8'งนำ�+า นำก ปลา แมลงชนำ�ดติ�างๆ นำอกจัากนำ�+ย�งม�ไร�สติรอเบื้อร�' ไวั)ส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัอ�กด)วัย

อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ได)ร�บื้รางวั�ลยอดเย�'ยม รางวั�ลอ.ติสาหกรรมท�องเท�'ยวัไทย คำร�+งท�' 7 ประจั�าป> 2551 ประเภทแหล�งท�องเท�'ยวัทางธรรมชาติ�ภาคำเหนำ&อ ม�พื่&+นำท�'ท� +งหมด 1,065,000 ไร� หร&อ ประมาณ์ 1,704 ติารางก�โลเมติร คำรอบื้คำล.มพื่&+นำท�' 8 อ�าเภอในำจั�งหวั�ดนำ�านำ คำ&อ อ�าเภอเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� อ�าเภอท�าวั�งผ่า อ�าเภอป7วั อ�าเภอเช�ยงกลาง อ�าเภอท.�งช)าง อ�าเภอบื้�อเกล&อ อ�าเภอส�นำติ�ส.ข และอ�าเภอแม�จัร�ม ป5าไม)ในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ประกอบื้ด)วัยป5า 6 ประเภท ได)แก� ป5าดงด�บื้เขา ป5าด�บื้แล)ง ป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ ป5าเติ1งร�ง ป5าสนำธรรมชาติ� และท.�งหญ)า เป*นำแหล�งของพื่�นำธ.$ไม)หายากใกล)ส"ญพื่�นำธ.$และพื่รรณ์ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำ ได)แก� ติ)นำชมพื่"ภ"คำา (Bretschneidera sinensis Hemsl.) ซั8'งเป*นำพื่&ชหายากในำประเทศไทยจัะพื่บื้เพื่�ยงแห�งเด�ยวัท�'ป5าอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา เป*นำไม)ย&นำติ)นำขนำาดใหญ�ส"งถิ่8ง 25 เมติร ออกดอกเด&อนำมกราคำม-ติ)นำม�นำาคำม ในำเขติป5าด�บื้เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดติ)นำเติ�าร)างย�กษ$ เป*นำพื่รรณ์ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำของอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา เป*นำปาล$มล�าติ)นำเด�ยวัปาล$มด8กด�าบื้รรพื่$ ม�คำวัามส"งประมาณ์ 40 เมติร ก�วัมภ"คำาเป*นำพื่&ชหายาก ล�กษณ์ะไม)ติ)นำผ่ล�ดใบื้ ม�คำวัามส"ง 15-25 เมติร ใบื้อ�อนำส�แดงเวั)าเป*นำ 5 แฉก ใบื้แก�ส�เข�ยวั 3 แฉก เป*นำพื่&ชวังศ$เด�ยวัก�บื้เมเปG+ ลใบื้ห)าแฉก  และกระโถิ่นำพื่ระฤาษ� เป*นำติ)นำ นำอกจัากนำ�+ย�งเป*นำแหล�งนำกเฉพื่าะถิ่�'นำท�'หายาก คำ&อ นำกม.�นำรกติาแดง นำกพื่ญาไฟ้ใหญ� และนำกพื่งใหญ�พื่�นำธ.$อ�นำเด�ย เท&อกเขาดอยภ"คำาประกอบื้ด)วัยแนำวัภ"เขาส"งสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ ซั8'งถิ่&อเป*นำส�วันำหนำ8'งของปลายเท&อกเขาห�มาล�ย โดยม�ยอดภ"คำาเป*นำยอดเขาท�'ส"งท�'ส.ดของจั�งหวั�ดนำ�านำ ส"งถิ่8ง 1,980 เมติร จัากระด�บื้นำ�+าทะเล

 ดอยภ"คำาเป*นำติ)นำก�าเนำ�ดของแม�นำ�+าหลายสาย เช�นำ แม�นำ�+านำ�านำ ล�านำ�+าป7วั และล�านำ�+าวั)า บื้ร�เวัณ์นำ�+เด�มเคำยเป*นำทะเลมาก�อนำ ก�อนำจัะเก�ดการเคำล&'อนำติ�วัของแผ่�นำด�นำสองผ่&นำใติ)ทะเลเข)าหาก�นำ ท�าให)แผ่�นำด�นำโก�งติ�วัข8+นำ นำ�+าทะเลใติ)ด�นำระเหยไปเหล&อเพื่�ยงส�นำแร�เกล&อ ด�งท�'พื่บื้ในำอ�าเภอบื้�อเกล&อ และการคำ)นำพื่บื้ส.สานำหอยทะเลอาย.ประมาณ์ 200 ล)านำป> บื้นำดอยภ"แวัท�'บื้)านำคำ)างฮ่�อ ติ�าบื้ลสะกาด อ�าเภอป7วั ม�ล�กษณ์ะเป*นำหอยแคำรงสองฝีา ดร.จังพื่�นำธ$ จังล�กษณ์$มณ์� นำ�ก

ธรณ์�วั�ทยา กรมทร�พื่ยากรธรณ์� สร.ปวั�า เป*นำซัากหอยท�'ม� ช&'อทางวั�ทยาศาสติร$วั�า พื่าล�โอคำาร$ด�ติ)า สป>ช�' (Paleocardita Species) อาย. 195-205 ล)านำป> จั�ดอย"�ในำย.คำไทรแอสซั�ก (Triassic) ติอนำปลาย

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำฯชมพื่"ภ"คำา ดอยภ"คำานำ�บื้เป*นำบื้)านำแห�งส.ดท)ายของติ)นำชมพื่"ภ"คำาพื่�นำธ.$ไม)ห�มาล�ย เม&'อเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ศ. 2532 ดร.ธวั�ชช�ย ส�นำติ�ส.ข ผ่")เช�'ยวัชาญพื่ฤกษศาสติร$ป5าไม) กรมป5าไม) เป*นำผ่")ส�ารวัจัพื่บื้เป*นำคำร�+งแรกในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ท.กป>ในำเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$ดอกชมพื่"ภ"คำาจัะผ่ล�ดอกติามปลายก�'งเป*นำช�อส�ชมพื่"ยาวั 30-35 เซันำติ�เมติร เม&'อบื้านำจัะท�าให)ช�อดอกเป*นำพื่. �มสวัยงาม ชมพื่"ภ"คำาเป*นำพื่�นำธ.$ไม)ท�'เคำยม�การส�ารวัจัพื่บื้ติามห.บื้เขาแถิ่บื้มณ์ฑ์ลย"นำนำานำทางติอนำใติ)ของประเทศจั�นำและทางเหนำ&อของเวั�ยดนำาม จัากนำ�+นำก1ไม�ม�รายงานำการคำ)นำพื่บื้พื่&ชชนำ�ดนำ�+อ�ก พื่&+นำท�'ป5าด�บื้เขาดอยภ"คำาจั8งอาจัเป*นำแหล�งก�าเนำ�ดส.ดท)ายของชมพื่"ภ"คำา ซั8'งเป*นำไม)หายากใกล)ส"ญ

-11-

พื่�นำธ.$ชนำ�ดหนำ8'งของโลก จั.ดชมติ)นำชมพื่"ภ"คำาท�'เข)าถิ่8งง�ายท�'ส.ดอย"�ร �มถิ่นำนำห�างจัากท�'ท�าการไป 5

ก�โลเมติรเส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ชมพื่"ภ"คำา จั�ดไวั) 2 เส)นำทาง คำ&อ เส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ดอกชมพื่"ภ"คำาม�ท�+งเส)นำรอบื้ใหญ� ระยะทาง 4  ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำประมาณ์ 3 ช�'วัโมง และเส)นำทางรอบื้เล1กระยะทาง 2 ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำประมาณ์ 1.30 ช�'วัโมง ซั8'งจัะพื่บื้พื่�นำธ.$ไม)ท�'หายากและพื่�นำธ.$ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำ สม.นำไพื่ร เป*นำติ)นำ และเส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ป5าด8กด�าบื้รรพื่$ (ดอยดงหญ)าหวัาย) ระยะทาง 7 ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำประมาณ์ 5 ช�'วัโมง เป*นำแหล�งด"นำก ท�'ม�นำกไติ�ไม)ส�สวัยท�'พื่บื้เพื่�ยงแห�งเด�ยวัในำประเทศไทย นำกชนำ�ดติ�าง ๆ และผ่�เส&+อนำานำาพื่�นำธ.$ด)วัย

ยอดดอยภ"แวั  เป*นำยอดดอยท�'ม�คำวัามส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเล 1,837 เมติร ม�ล�กษณ์ะโดดเด�นำเป*นำท.�งหญ)าบื้นำดอย และม�ลานำห�นำและหนำ)าผ่าท�'ส"งช�นำ ม�พื่�นำธ.$ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำท�'หายาก เช�นำ คำ)อ ก.หลาบื้พื่�นำป> ในำช�วังฤด"หนำาวัจัะม�คำวัามสวัยงามมาก  การเด�นำทาง โดยทางรถิ่ยนำติ$ จัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ไปถิ่8งหนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�ภ"คำา ท�' 9 (บื้)านำด�านำ) ระยะทางประมาณ์ 63 ก�โลเมติร และเด�นำทางเท)าข8+นำยอดดอยภ"แวัประมาณ์ 6 ก�โลเมติร (ม�ล"กหาบื้ไวั)บื้ร�การ)

นำ�+าติกศ�ลาเพื่ชร บื้)านำป5าติอง ติ�าบื้ลศ�ลาเพื่ชร นำ�+าติกลงมาจัากหนำ)าผ่าหลายช�+นำลดหล�'นำก�นำไป เหมาะก�บื้การเล�นำนำ�+า และม�ผ่�เส&+อส�สวัยให)ชมด)วัย ห�างจัากติ�วัจั�งหวั�ดประมาณ์ 71 ก�โลเมติร

การเด�นำทาง ใช)ทางหลวังหมายเลข 1080  สายนำ�านำ-ป7วั ก�อนำถิ่8งอ�าเภอป7วั ติรงหล�กก�โลเมติรท�' 41-42 ม�ทางแยกขวัาม&อเข)าทางหลวังหมายเลข 1170 ไปประมาณ์ 10

ก�โลเมติร เด�นำเท)าติ�อไปอ�กประมาณ์ 10 เมติร

ถิ่�+าผ่าแดง หม"� 11 บื้)านำมณ์�พื่ฤกษ$ ติ�าบื้ลงอบื้ เป*นำถิ่�+าท�'ม�คำวัามยาวัมากท�'ส.ดในำอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ภายในำถิ่�+าม�ห�นำงอกห�นำย)อยสวัยงาม ย�งม�นำ�+าติกและล�าธารขนำาดใหญ�ภายในำถิ่�+าอ�กด)วัย  ในำอด�ติถิ่�+าผ่าแดงเป*นำฐานำท�'ติ� +งหลบื้ภ�ยของพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทย ภายในำถิ่�+าย�งปรากฏิร�องรอยของท�'พื่�ก เติ�ยงนำอนำของทหาร เติ�ยงนำอนำคำนำไข) บื้างเติ�ยงย�งอย"�ในำสภาพื่ท�'ใช)ได) หล.มท�'ฝี7งซั�อนำอาวั.ธ เศษถิ่าดอาหาร (ถิ่าดหล.ม) และเคำร&'องใช) การเด�นำทาง ติ)องเด�นำเท)าประมาณ์ 3 ช�'วัโมง ล�ดเลาะเนำ�นำเขา ซั8'งจัะได)ชมคำวัามสวัยงามของธรรมชาติ� พื่�นำธ.$ไม) และส�ติวั$ป5าติ�าง ๆ บื้)านำม)งท�'อาศ�ยอย"�อย�างธรรมชาติ�กลางห.บื้เขา

ถิ่�+าผ่าฆั)อง เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลาง บื้ร�เวัณ์ปากถิ่�+าจัะม�ขนำาดเล1ก ในำถิ่�+าม�คำ"หาซั8'งม�ห�นำงอกห�นำย)อย ม�ทางนำ�+าไหลผ่�านำ พื่&+นำถิ่�+าเป*นำด�นำเหนำ�ยวัล&'นำมาก ไม�คำวัรเข)าชมในำช�วังฤด"ฝีนำเพื่ราะอาจัม�นำ�+าท�วัมในำถิ่�+า คำวัรติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทาง การเด�นำทาง ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ประมาณ์ 7 ก�โลเมติร และติ)องเด�นำเท)าเข)าไปอ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร

นำ�+าติกติ)นำติอง เป*นำนำ�+าติกห�นำป"นำท�'ห�างจัากอ.ทยานำฯ ประมาณ์ 3 ก�โลเมติร ถิ่8งแยกบื้)านำเติ[ย ข�บื้รถิ่ไปอ�กประมาณ์ 800 เมติร เด�นำติ�ออ�กประมาณ์ 200 เมติร ซั8'งเป*นำทางเด�นำลาดช�นำ นำ�+าติกติ)นำติองเป*นำนำ�+าติกห�นำป"นำขนำาดกลางม� 3 ช�+นำ ส"งประมาณ์ 60 เมติร บื้นำโติรกผ่าม�พื่&ชช.�มนำ�+า เช�นำ ติะไคำร�นำ�+า เฟ้Gร$นำเกาะเข�ยวัขจั� ในำหนำ)านำ�+านำ�+าติกจัะส�ข.�นำแดง

ยอดดอยภ"แวั เป*นำยอดดอยท�'ม�คำวัามส"งช�นำ ส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเล 1,837 เมติร เป*นำเท&อกเขาเด�ยวัก�บื้ภ"เขาอ�ลไติ ม�ล�กษณ์ะโดดเด�นำ คำ&อปราศจัากติ)นำไม)ใหญ�  เป*นำท.�งหญ)าบื้นำดอย อ�กท�+งย�งม�ลานำห�นำและหนำ)าผ่าส"งช�นำ เช�นำ ผ่าแอ�นำ ผ่าผ่8+ง ดอยภ"แวั คำ)นำพื่บื้ส.สานำหอยซั8'งเป*นำหอยทะเลอาย.ประมาณ์ 218 ล)านำป> ท�'บื้ร�เวัณ์บื้)านำคำ)างฮ่�อ อ�าเภอท.�งช)าง การเด�นำทาง โดยรถิ่ยนำติ$จัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ไปถิ่8ง

-12-

หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำาท�' 9 (บื้)านำด�านำ) ระยะทางประมาณ์ 63 ก�โลเมติร และเด�นำทางเท)าข8+นำยอดดอยภ"แวัประมาณ์ 8  ก�โลเมติร ม�ล"กหาบื้บื้ร�การ

นำ�+าติกภ"ฟ้<า เป*นำนำ�+าติกท�'ส"งท�'ส.ดในำอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ส"งประมาณ์ 140 เมติร ม�ท�+งหมด 12 ช�+นำ ใช)เวัลาไป-กล�บื้ และชมนำ�+าติกประมาณ์ 2 วั�นำ คำวัรติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทาง

นำ�+าติกติาดหลวัง  อย"�ห�างจัากบื้)านำท.�งเฮ่)า อ�าเภอป7วั ประมาณ์ 1 ก�โลเมติร  ม�ล�กษณ์ะเป*นำปแอ�งนำ�+าติกท�'สวัยงาม นำ�กท�องเท�'ยวันำ�ยมมาเล�นำนำ�+า และเป*นำแหล�งอนำ.ร�กษ$ปลาพื่ลวัง

ล�องแก�งนำ�+าวั)าติอนำกลาง  อย"�ในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา  เป*นำเส)นำทางล�องแก�งท�'อย"�ในำระด�บื้ 3-5 ม�ประมาณ์ 20 กวั�าแก�ง และเป*นำส.ดยอดแห�งคำวัามติ&'นำเติ)นำ

อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำนำ�านำ อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำสถิ่านำ อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา

อ.ทยานำแห�งชาติ�นำ�นำทบื้.ร� คำรอบื้คำล.มพื่&+นำท�'อ�าเภอเม&องนำ�านำและอ�าเภอบื้)านำหลวัง รวัมท�+งพื่&+นำท�'ป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5านำ�+ายาวั-นำ�+าสวัก และป5าสงวันำแห�งชาติ�ป5าพื่.เติย เป*นำป5าผ่สมผ่ล�ดใบื้ ด�บื้แล)ง ด�บื้เขา ม�ไม)ส�ก ประด"� ติะแบื้ก ฯลฯ และในำเขติอ.ทยานำฯ นำ�+ย�งเป*นำถิ่�'นำท�'อย"�อาศ�ยของชนำเผ่�า มลาบื้ร� หร&อ ผ่�ติองเหล&อง

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำฯ คำ&อดอยผ่าจั� การเด�นำทางจัากนำ�านำใช)ทางหลวังหมายเลข 1091 ระยะทางประมาณ์ 40

ก�โลเมติร เม&'อถิ่8งอ�าเภอบื้)านำหลวังใช)ทางหลวังหมายเลข 1172 เข)าบื้)านำพื่�+เหนำ&อส"�ดอยผ่าจั� ระยะทางประมาณ์ 30 ก�โลเมติร  การเด�นำทางส"�ยอดดอยผ่าจั�ติ)องเด�นำเท)าจัากอ.ทยานำแห�งชาติ�นำ�นำทบื้.ร� เขติติ�ดติ�อนำ�านำ-พื่ะเยา ดอยผ่าจั� เป*นำดอยท�'ม�คำวัามสวัยงาม ม�ธรรมชาติ�ท�'ย�งสมบื้"รณ์$ท�+งนำ�+าติก ติ)นำไม)นำานำาพื่�นำธ.$ ดอยผ่าจั�นำ�+เคำยเป*นำพื่&+นำท�'ติ� +งฐานำก�าล�งของฝี5าย ผ่กคำ.

ป7จัจั.บื้�นำย�งม�อ.ปกรณ์$ติ�าง ๆ เช�นำ เคำร&'องก�าเนำ�ดไฟ้ฟ้<า ท�อประปา อย"�ในำพื่&+นำท�' นำอกจัากนำ�+บื้ร�เวัณ์ใกล)เคำ�ยงย�งม�หม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าม)ง และเย)าติ�+งอย"�

-13-

ดอยวัาวั อย"�ในำการด"แลของหนำ�วัยจั�ดการติ)นำนำ�+านำ�+าคำ)าง เป*นำจั.ดชมทะเลหมอกและพื่ระอาท�ติย$ติกท�'สวัยงาม อ�าเภอท�าวั�งผ่าเด�มเป*นำป5าเส&'อมโทรมมาก ป7จัจั.บื้�นำได)ร�บื้การฟ้N+ นำฟ้"โดยทาง

หนำ�วัยจั�ดการติ)นำนำ�+าฯได)ปล"กพื่�นำธ.$ไม)เด�ม เช�นำ แอปเปG+ ลป5า เมเปG+ ล สนำสามใบื้ ก�อนำถิ่8งดอยวัาวัจัะผ่�านำหม"�บื้)านำม)งท�'บื้)านำดอยติ�+วั และบื้)านำสบื้ข.�นำ  ดอยวัาวัอย"�ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ 4

ก�โลเมติร สามารถิ่เด�นำทางด)วัยรถิ่ยนำติ$ไปถิ่8งหนำ�วัยจั�ดการติ)นำนำ�+าฯ แล)วัเด�นำเท)าข8+นำส"�ยอดดอย ติลอดเส)นำทางเป*นำป5าด�บื้เขาท�'อ.ดมสมบื้"รณ์$ และเป*นำถิ่�'นำอาศ�ยของนำกบื้นำท�'ส"งนำานำาชนำ�ด ได)แก� นำกม.�นำรกติาแดง นำกหางร�าหางยาวั นำกติ�Zดแก)มเหล&อง นำกเส&อแมลงป>กแดง นำกระวั�งไพื่รปากแดงยาวั ฯลฯ และฤด"หนำาวัจัะม�นำกอพื่ยพื่มาพื่�านำ�ก

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัอ&'นำ ๆ ได)แก� นำ�+าติกส�นำติ�ส.ข นำ�+าติกสองแคำวั นำ�+าติกห)วัยพื่ร�ก นำ�+าติกติาดฟ้<าร)อง นำ�+าติกดอยหมอก นำ�+าพื่.ร)อนำ

อ.ทยานำแห�งชาติ�ศร�นำ�านำ พื่&+นำท�'ประมาณ์ ๖๔๐,๒๓๗.๕๐ ไร� หร&อ ๑,๐๒๓.๓๘ ติารางก�โลเมติร คำรอบื้คำล.มพื่&+นำท�'อ�าเภอเวั�ยงสา อ�าเภอนำานำ)อย และอ�าเภอนำาหม&'นำ เท&อกเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำท�'วัางติ�วัในำแนำวัเหนำ&อ-ใติ) ขนำานำก�นำท�+งทางท�ศติะวั�นำติกและติะวั�นำออกแบื้�งพื่&+นำท�'ออกเป*นำฝี7' งติะวั�นำติกและฝี7' งติะวั�นำออก สองฝี7' งแม�นำ�+าเป*นำป5าเบื้ญจัพื่รรณ์และป5าเติ1งร�ง ในำเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$จัะเห1นำป5าเปล�'ยนำส�สวัยงามมาก ในำเขติเท&อกเขาประกอบื้ด)วัยป5าด�บื้เขา ป5าด�บื้แล)ง ป5าสนำเขา พื่บื้ส�ติวั$ป5าหายากหลายชนำ�ด เช�นำ นำกย"งซั8'งม�อย"�หลายฝี"ง เส&อดาวั เส&อด�า หม� กวัาง หมาป5า และหมาในำ ม�ส�ติวั$ป5าหลายชนำ�ดท�'ส�าคำ�ญ คำ&อ ช)างป5า วั�วัแดง และกระท�ง ซั8'งจัะอพื่ยพื่ไปมาระหวั�างเขติติ�ดติ�อประเทศไทย-ลาวั

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำ ได)แก� แก�งหลวัง  ห�างจัากอ�าเภอนำานำ)อยประมาณ์ ๓๕ ก�โลเมติร เส)นำทางเข)าถิ่8งแก�งหลวังล�าบื้ากมาก เป*นำเกาะแก�งติามธรรมชาติ� เก�ดจัากกระแสนำ�+าแม�นำ�+านำ�านำ ไหลผ่�านำโขดห�นำท�'กระจัายอย"�กลางแม�นำ�+า ในำหนำ)านำ�+าจัะได)ย�นำเส�ยงนำ�+ากระทบื้โขดห�นำด�งก8กก)อง ยามหนำ)าแล)งจัะมองเห1นำแนำวัโขดห�นำ และหาดทรายส�ขาวัเป*นำแนำวัยาวัติามร�มฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ สามารถิ่ลงเล�นำนำ�+าได)ช�วังหนำ)าแล)งเด&อนำเมษายนำเท�านำ�+นำ เพื่ราะหนำ)าฝีนำนำ�+าจัะเช�'ยวัมากและเป*นำอ�นำติรายอาจัท�าให)จัมนำ�+าได)

ดอยผ่าช")  บื้ร�เวัณ์เช�งผ่าช")เป*นำท�'ติ� +งท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ม�ล�กษณ์ะเป*นำผ่าห�นำขนำาดใหญ�ติ�+งติระหง�านำอย"�ท�ามกลางข.นำเขา ในำฤด"หนำาวัสามารถิ่มองเห1นำทะเลหมอกได)จัากยอดผ่าช") และเม&'อหมอกจัางจัะมองเห1นำล�านำ�+านำ�านำทอดติ�วัคำดเคำ�+ยวัอย"�ท�'ปลายผ่&นำป5า เป*นำจั.ดชมพื่ระอาท�ติย$ข8+นำ และล�านำ�+านำ�านำท�'ทอดติ�วัคำดเคำ�+ยวัสวัยงามมาก ระยะทางประมาณ์ 2 ก�โลเมติร ช�วังใกล)ข8+นำถิ่8งยอดผ่าเป*นำห�นำแหลมคำม จั8งติ)องเติร�ยมรองเท)าผ่)าใบื้ท�'ใส�กระช�บื้ไปด)วัยเพื่&'อคำวัามสะดวักในำการป>นำป5าย ใช)เวัลาในำการเด�นำไป-กล�บื้ ประมาณ์ 1 ช�'วัโมง ผ่")ท�'ประสงคำ$จัะเด�นำข8+นำยอดผ่าช")ติ)องติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทางท�'อ.ทยานำฯ

จั.ดเด�นำ  เป*นำสถิ่านำท�'ติ� +งสายธงชาติ�ท�'ยาวัท�'ส.ดในำประเทศไทย ติ)องร)องเพื่ลงชาติ�ประมาณ์ 12 จับื้ กวั�าจัะเช�ญธงชาติ�ข8+นำส"�ยอดเสา สายธงชาติ�นำ�+ม�คำวัามยาวัประมาณ์ 200 เมติร จัากพื่&+นำถิ่8งยอดผ่าช")

 ติามติ�านำานำท�'เล�าก�นำมาเก�'ยวัก�บื้ผ่าช")กล�าวัวั�า เจั)าเอ&+องผ่8+งซั8'งเป*นำคำ"�ร �กก�บื้เจั)าจั�นำทนำ$ผ่า จั�าใจัติ)องแติ�งงานำก�บื้เจั)าจั[วัง เจั)าเอ&+องผ่8+งเส�ยใจัท�'ไม�ได)แติ�งงานำก�บื้คำนำท�'ตินำเองร�กจั8งติ�ดส�นำใจัฆั�าติ�วัติายด)วัยการกระโดดจัากหนำ)าผ่าเจั)าจั�นำทนำ$ผ่าติามมาพื่บื้วั�าเจั)าเอ&+องผ่8+งได)กระโดดหนำ)าผ่าไปแล)วั จั8งกระโดดหนำ)าผ่าฆั�าติ�วัติายติามคำนำร�กติกไปอย"�ใกล)ก�นำ และเจั)าจั[วังได)เห1นำหญ�งท�'ตินำร�กกระโดดหนำ)าผ่าไปจั8งร" )ส8กเส�ยใจัและติ�ดส�นำใจักระโดดหนำ)าผ่าติามลงไปด)วัยแติ�กระเด1นำห�างออกไป ด)วัยคำวัามร�กแท)ระหวั�างเจั)าเอ&+องผ่8+งและเจั)าจั�นำทนำ$

-14-

ผ่า ในำชาติ�ติ�อมาเจั)าเอ&+องผ่8+งจั8งเก�ดเป*นำดอกกล)วัยไม)เกาะอย"�ใติ)ติ)นำจั�นำทนำ$ผ่า   และเจั)าจั[วังก1เก�ดเป*นำติ)นำสนำ ณ์ จั.ดท�'ติกไปนำ�+นำเอง (“จั[วัง เป*นำภาษาเหนำ&อแปลวั�าติ)นำสนำ เอ&+องผ่8+ง แปล” “ ”

วั�ากล)วัยไม)) หนำ)าผ่าแห�งนำ�+จั8งได)ช&'อวั�า ผ่าช") นำ�บื้แติ�บื้�ดนำ�+นำเป*นำติ)นำมา“ ”

ผ่าห�วัส�งห$และดอยเสมอดาวั อย"�บื้ร�เวัณ์หล�กก�โลเมติรท�' 16 สายนำานำ)อย-ปางไฮ่ เป*นำจั.ดชมท�วัท�ศนำ$บื้นำยอดหนำ)าผ่าส"ง สามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$ได) 360 องศา ม�พื่&+นำท�'เป*นำลานำกวั)างติามส�นำเขา ส�าหร�บื้พื่�กผ่�อนำและด"ดาวั ด"พื่ระอาท�ติย$ติกและย�งเป*นำจั.ดชมทะเลหมอกอ�กด)วัย หากจัะเด�นำข8+นำไปบื้นำผ่าส�งห$ (เป*นำหนำ)าผ่าท�'ม�ร"ปร�างคำล)ายห�วัส�งห$) ระยะทาง 2 ก�โลเมติร ติ)องติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทางจัากอ.ทยานำฯ ระหวั�างทางจัะพื่บื้ติ)นำจั�นำทนำ$ผ่าซั8'งเป*นำไม)เด�นำ และเม&'อท)องฟ้<าแจั�มใส จัากผ่าส�งห$สามารถิ่มองเห1นำ อ�าเภอนำานำ)อย อ�าเภอเวั�ยงสา และแม�นำ�+านำ�านำได)

ท�วัท�ศนำ$ท�+งสองฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ  แม�นำ�+าทอดติ�วัผ่�านำกลางพื่&+นำท�'อ.ทยานำฯ ติ�+งแติ�เหนำ&อส.ดถิ่8งใติ)ส.ดยาวักวั�า 60 ก�โลเมติร สามารถิ่ล�องเร&อ ล�องแพื่ ชมธรรมชาติ�สองฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ จัะเห1นำท�วัท�ศนำ$ เกาะแก�ง โขดห�นำ หาดทราย หนำ)าผ่า สภาพื่ป5าท�'เข�ยวัขจั�และส�ติวั$ป5านำานำาชนำ�ดติ�าง ๆ มากมาย ม�จั.ดเด�นำท�'นำ�าสนำใจั ผ่าง�าม เป*นำหนำ)าผ่าขนำาดใหญ� ติ�+งโดดเด�นำอย"�กลางป5าเขาท�'เข�ยวัขจั� ผ่าขวัาง เป*นำหนำ)าผ่าขนำาดใหญ� ติ�+งขวัางอย"�กลางแม�นำ�+านำ�านำ สภาพื่ป5าท�'อ.ดมสมบื้"รณ์$ สองฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ ท�'เหมาะสมส�าหร�บื้การศ8กษาเก�'ยวัก�บื้ระบื้บื้ธรรมชาติ�วั�ทยา ปากนำาย  ติ�+งอย"�ในำพื่&+นำท�'ติ�าบื้ลนำาทะนำ.ง อ�าเภอนำาหม&'นำ จั�งหวั�ดนำ�านำ ห�างจัากติ�วัอ�าเภอ 27

ก�โลเมติร ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำแห�งชาติ� ประมาณ์ 63 ก�โลเมติร เป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'ม�ช&'อเส�ยงของจั�งหวั�ดนำ�านำ ม�ล�กษณ์ะเก�ดจัากสภาพื่ป5าท�'ถิ่"กนำ�+าเหนำ&อเข&'อนำส�ร�ก�ติ�Bท�วัมถิ่8ง เป*นำแหล�งนำ�+าจั&ดขนำาดใหญ�ท�'ส.ดของจั�งหวั�ดนำ�านำม�ท�วัท�ศนำ$สวัยงาม สามารถิ่นำ�'งเร&อชมธรรมชาติ� ม�เร&อนำแพื่ของชาวัประมงไวั)บื้ร�การนำ�กท�องเท�'ยวัด)วัย ม�เส)นำทางข)ามไปจั�งหวั�ดอ.ติรด�ติถิ่$ได)จั8ง

ม�นำ�กท�องเท�'ยวัเด�นำทางผ่�านำเพื่&'อแวัะชมและพื่�กคำ)างคำ&นำเป*นำจั�านำวันำมาก โดยเฉพื่าะนำ�กท�องเท�'ยวัจัากติ�างจั�งหวั�ดและจั�งหวั�ดใกล)เคำ�ยง เสาด�นำนำานำ)อย หร&อ ฮ่�อมจัPอม  เก�ดจัากการก�ดเซัาะพื่�งทลายของด�นำเป*นำบื้ร�เวัณ์กวั)างกวั�า 20 ไร� ล�กษณ์ะคำล)ายแพื่ะเม&องผ่�ของจั�งหวั�ดแพื่ร� แติ�ม�คำวัามสวัยกวั�า และจัะม�การพื่�งทลายของด�นำเปล�'ยนำแปลงร"ปไปท.ก ๆ ป> เป*นำเสาด�นำม�ล�กษณ์ะแปลกติา เก�ดจัากการพื่�งทลายของด�นำ ประกอบื้ก�บื้การก�ดเซัาะของนำ�+าและลมติามธรรมชาติ� พื่&+นำท�'กวั)างประมาณ์ 50 ไร� ล�กษณ์ะภ"เขาด�นำท�'ถิ่"กก�ดเซัาะให)ส8กกร�อนำพื่�งทลายให)ปรากฏิแท�งด�นำผ่สมห�นำล"กร�งปนำด�นำแดง ม�ผ่ลกระทบื้ติ�อระบื้บื้นำ�เวัศ คำ&อ ติะกอนำด�นำจัะไหลลงส"�แม�นำ�+าล�าธาร ท�าให)เก�ดการติ&+นำเข�นำได) เม&'อวั�นำท�' 10 พื่ฤศจั�กายนำ 2538 สมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดา สยามบื้รมราชก.มาร� เสด1จันำ�าคำณ์ะอาจัารย$และนำ�กเร�ยนำโรงเร�ยนำนำายร)อยพื่ระจั.ลจัอมเกล)า เพื่&'อท�ศนำศ8กษาล�กษณ์ะภ"ม�ประเทศ ธรณ์�วั�ทยา โบื้ราณ์วั�ติถิ่.ท�'คำ)นำพื่บื้บื้ร�เวัณ์เสาด�นำนำานำ)อย  เสาด�นำนำานำ)อยอย"�ในำพื่&+นำท�'ติ�าบื้ลเช�ยงของ อ�าเภอนำานำ)อย จั�งหวั�ดนำ�านำ อย"�ทางด)านำท�ศติะวั�นำติกของอ.ทยานำแห�งชาติ�ศร�นำ�านำ ม�ระยะทางห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำแห�งชาติ� ประมาณ์ 24 ก�โลเมติร การเด�นำทางจัากอ�าเภอนำานำ)อยใช)ทางหลวังจั�งหวั�ดหมายเลข 1083 ไปประมาณ์ 3 ก�โลเมติร ม�ทางแยกเข)าไปอ�ก 2 ก�โลเมติร

คำอกเส&อ อย"�ห�างจัากเสาด�นำนำานำ)อยประมาณ์ 800 เมติร ถิ่)ามาจัากนำานำ)อยจัะเห1นำคำอกเส&ออย"�ทางด)านำขวัาม&อ ก�อนำถิ่8งเสาด�นำนำานำ)อย 500 เมติร ม�ล�กษณ์ะคำล)ายก�บื้เสาด�นำนำานำ)อยแติ�ขนำาดย�อมกวั�า ล�กษณ์ะเป*นำหล.มล8กท�'เก�ดจัากการก�ดเซัาะพื่�งทลายของด�นำ ในำสม�ยก�อนำชาวับื้)านำเล�าวั�า ในำบื้ร�เวัณ์นำ�+ม�เส&ออาศ�ยอย"�เป*นำจั�านำวันำมาก และจัะมาขโมยเอาวั�วั คำวัาย และหม"“

ของชาวับื้)านำท�'เล�+ยงไวั)

-15-

ก�นำเป*นำอาหาร ชาวับื้)านำจั8งรวัมก�าล�งไล�ติ)อนำเส&อให)ติกลงไปในำบื้�อด�นำด�งกล�าวั แล)วัใช)ก)อนำห�นำและไม)แหลมขวั)างและท�'มแทงเส&อจันำติาย เขาจั8งเร�ยกบื้ร�เวัณ์นำ�+วั�า "คำอกเส&อ”

อ.ทยานำแห�งชาติ�นำ�นำทบื้.ร� อ.ทยานำแห�งชาติ�ศร�นำ�านำ ดอยผ่าช")

อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า)35 หม"� 5 บื้)านำห)วัยทรายม"ล ติ.นำ�+าปาย ม�พื่&+นำท�' 270,000 ไร� หร&อ 432 ติารางก�โลเมติร ล�กษณ์ะภ"ม�ประเทศเป*นำเท&อกเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดของติ)นำนำ�+าท�'ไหลไปลงแม�นำ�+านำ�านำท�'อ�าเภอเวั�ยงสา สภาพื่ป5าเป*นำป5าด�บื้เขา ป5าเติ1งร�ง และป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ ม�ส�ติวั$ป5าหลายชนำ�ด การเด�นำทาง ห�างจัากติ�วัเม&องนำ�านำ ประมาณ์ 60 ก�โลเมติร ไปติามทางหลวังหมายเลข 1168 และ 1243

ก�จักรรมท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำ คำ&อ การล�องแก�งนำ�+าวั)า ซั8'งม� 2 เส)นำทาง คำ&อ -เส)นำทางล�องเร&อยาง เร�'มจัากบื้)านำนำ�+าป._ ติ�าบื้ลนำ�+าพื่าง อ�าเภอแม�จัร�ม ส�+นำส.ดท�'บื้)านำหาดไร� ติ�าบื้ลส)านำนำาหนำอง อ�าเภอเวั�ยงสา รวัมระยะทาง 19.2 ก�โลเมติร ใช)เวัลาประมาณ์ 4

ช�'วัโมง หากเร�'มลงแพื่ท�'หนำ)าท�'ท�าการอ.ทยานำฯ จัะเหล&อระยะทาง 15 ก�โลเมติร-เส)นำทางล�องแพื่ไม)ไผ่� เร�'มจัากบื้)านำนำ�+าวั)าข8+นำท�'บื้)านำนำ�+าป._ระยะทาง 4 ก�โลเมติร ใช)เวัลาประมาณ์ 4 ช�'วัโมงป7' นำจั�กรยานำเส&อภ"เขา - เด�นำป5าล�านำ�+าแปง ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า–   เร�'มท�'หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (บื้)านำใหม�) บื้ร�เวัณ์บื้)านำนำ�+าพื่างป7' นำจั�กรยานำไปติามทางหลวังหมายเลข 1259 ส"�บื้)านำร�มเกล)า ใช)เวัลาประมาณ์ 2 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำเด�นำเล�ยบื้ล�านำ�+าแปงส"�ล�านำ�+าวั)าบื้ร�เวัณ์แก�งหลวัง ใช)เวัลาประมาณ์ 4 ช�'วัโมง และล�องแพื่จัากแก�งหลวังไปบื้)านำหาดไร� ระยะทาง 15 ก�โลเมติร ใช)เวัลาประมาณ์ 2 ช�'วัโมง สามารถิ่ใช)เวัลาภายในำ 1 วั�นำ หร&อจัะพื่�กคำ)างคำ&นำในำหม"�บื้)านำร�มเกล)า และเช)าวั�นำร. �งข8+นำเด�นำป5าติามล�านำ�+าแปง และล�องแก�งล�านำ�+าวั)าในำติอนำบื้�ายข�บื้รถิ่ชมวั�วั - เด�นำป5าเล�ยบื้ล�านำ�+าแปง - ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า  เร�'มท�'หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�ง

ชาติ�แม�จัร�ม (บื้)านำใหม�) บื้ร�เวัณ์บื้)านำนำ�+าพื่าง นำ�'งรถิ่ชมท�ศนำ�ยภาพื่ติามทางหลวังหมายเลข 1259 ส"�บื้)านำร�มเกล)าใช)เวัลาประมาณ์ 1 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำเด�นำเล�ยบื้ล�านำ�+าแปงไปล�านำ�+าวั)า บื้ร�เวัณ์แก�งหลวัง ใช)เวัลา 4 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำล�องแพื่จัากแก�งหลวังไปบื้)านำหาดไร� ระยะทาง 15 ก�โลเมติร ใช)เวัลา 2 ช�'วัโมง

-16-

รวัมใช)เวัลาท�+งหมด 7 ช�'วัโมงเด�นำป5าบื้)านำนำ�+าพื่างส"�บื้)านำร�มเกล)า เด�นำป5าเล�ยบื้ล�านำ�+าแปง – - ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า  เร�'มท�'หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (บื้)านำใหม�) บื้ร�เวัณ์บื้)านำนำ�+าพื่าง ไปติามทางหลวังหมายเลข 1259 ส"�บื้)านำร�มเกล)า ระยะทาง 3.8 ก�โลเมติร ใช)เวัลา 5 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำเด�นำเล�ยบื้ล�านำ�+าแปงไปล�านำ�+าวั)า บื้ร�เวัณ์แก�งหลวัง ใช)เวัลา 4 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำล�องแพื่จัากแก�งหลวังไปบื้)านำหาดไร�ใช)เวัลา 2 ช�'วัโมง ใช)เวัลาท�+งหมด 11 ช�'วัโมง เป*นำก�จักรรมท�'ติ)องใช)เวัลา 2 วั�นำ 1 คำ&นำ ป>นำผ่าหนำ�อ - ด"ภาพื่เข�ยนำส� ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า–   เร�'มท�'บื้)านำนำ�+าป._ ไปย�งผ่าหนำ�อ จัากนำ�+นำเด�นำมาทางแก�งหลวัง ใช)เวัลาประมาณ์ 8 ช�'วัโมง แล)วัล�องแก�งนำ�+าวั)า ข8+นำท�'บื้)านำหาดไร� 2 ช�'วัโมง อาจัใช)เวัลา 1 วั�นำ หร&อพื่�กคำ)างคำ&นำในำป5าบื้ร�เวัณ์บื้)านำห)วัยหาดคำ)อม บื้ร�เวัณ์เช�งผ่าหนำ�อ   

อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม ล�องแก�งนำ�+าวั)า

ของด

ติลาดชายแดนำบื้)านำห)วัยโก[นำ อย"�บื้ร�เวัณ์ด�านำผ่�านำแดนำบื้)านำห)วัยโก[นำ ด�านำติรงข)ามคำ&อเม&องนำ�+าเง�นำ แขวังไชยะบื้.ร� สปป.ลาวั อย"�ห�างจัากเม&องนำ�านำ 138 ก�โลเมติร ติลาดจัะม�ท.กวั�นำเสาร$ เร�'มติ�+งแติ�เช)าถิ่8งประมาณ์ใกล)เท�'ยง ส�นำคำ)าท�'จั�าหนำ�าย ได)แก� ผ่)าทอลายนำ�+าไหล ฝี>ม&อชาวัไทล&+อ ส�นำคำ)าอ.ปโภคำบื้ร�โภคำ เช�นำ ของป5า ล"กติ[าวั (ล"กติาวั) เป*นำติ)นำ อนำ.ญาติให)ประชาชนำไทย-ลาวั เข)าออกด�านำนำ�+ท.กวั�นำ เวัลา 08.00-17.00 นำ.

ข�+นำติอนำการผ่�านำแดนำไทย-สปป.ลาวั

 การผ่�านำแดนำ ใช)หนำ�งส&อผ่�านำแดนำช�'วัคำราวั และบื้.ติรท�'ม�อาย.ไม�เก�นำ 15 ป> ติ)องได)ร�บื้คำวัามย�นำยอมจัากบื้�ดามารดา หนำ�งส&อนำ�+ใช)ผ่�านำแดนำได)เพื่�ยงคำร�+งเด�ยวั อนำ.ญาติให)พื่�านำ�กได)เพื่�ยงคำร�+งเด�ยวัให)อย"�ในำพื่&+นำท�'แขวังไชยะบื้.ร� สปป.ลาวั ไม�เก�นำ 3 วั�นำ เอกสารท�'ติ)องใช) คำ�าธรรมเนำ�ยมและแบื้บื้ฟ้อร$ม 30 บื้าท ส�าเนำาบื้�ติรประชาชนำ หร&อทะเบื้�ยนำบื้)านำ และร"ปถิ่�ายขนำาด 2 นำ�+วั จั�านำวันำ 2 ร"ป ท�าหนำ�งส&อผ่�านำแดนำ ผ่")ม�อาย.ติ�'ากวั�า 12 ป> ให)ม�ช&'อร�วัมอย"�ในำหนำ�งส&อผ่�านำแดนำนำ�+ได)ด)วัย โดยใช)หล�กฐานำส"จั�บื้�ติร ทะเบื้�ยนำบื้)านำ ร"ปถิ่�าย 1 นำ�+วั จั�านำวันำ 2 ร"ป ได)ท�'ด�านำห)วัยโก[นำ หร&อท�'ศาลากลางจั�งหวั�ดนำ�านำ ท.กวั�นำในำเวัลาราชการ ระเบื้�ยบื้และคำ�าธรรมเนำ�ยมผ่�านำแดนำท�'ด�านำไทย คำ�าผ่�านำแดนำ 10 บื้าทติ�อคำนำ คำ�ายานำพื่าหนำะ 4

ล)อ ข8+นำไป คำ�นำละ 50 บื้าท คำ"�ม&อจัดทะเบื้�ยนำหร&อหนำ�งส&อมอบื้อ�านำาจักรณ์�รถิ่ย&ม หร&อรถิ่เช�า

-17-

ระเบื้�ยบื้และคำ�าธรรมเนำ�ยมผ่�านำแดนำท�'ด�านำลาวั คำ�าแบื้บื้ฟ้อร$มและคำ�าธรรมเนำ�ยม 60 บื้าท คำ�ายานำพื่าหนำะ 4 ล)อข8+นำไป เข)า สปป.ลาวั คำ�นำละ 250 บื้าท และติ)องท�าประก�นำภ�ยรถิ่ก�บื้ สปป.ลาวั  หม"�บื้)านำประมงปากนำาย ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลนำาทะนำ.ง เด�มเป*นำหม"�บื้)านำร�มแม�นำ�+านำ�านำ หล�งการสร)างเข&'อนำส�ร�ก�ติ�B หม"�บื้)านำปากนำายได)กลายเป*นำส�วันำหนำ8'งของอ�างเก1บื้นำ�+าเหนำ&อเข&'อนำ ซั8'งม�ล�กษณ์ะเหม&อนำทะเลสาบื้ขนำาดใหญ� โอบื้ล)อมด)วัยท�วัเขาเข�ยวัขจั� ชาวับื้)านำปากนำายประกอบื้อาช�พื่ประมง ม�แพื่ร)านำอาหารให)เล&อกช�มปลาจัากเข&'อนำ เช�นำ ปลากด ปลาบื้"� ปลาคำ�ง ปลาแรด ปลาท�บื้ท�ม เป*นำติ)นำ และบื้างแห�งท�าเป*นำห)องพื่�กไวั)บื้ร�การนำ�กท�องเท�'ยวั   จัากบื้)านำปากนำายสามารถิ่เช�าเร&อนำ�าเท�'ยวัชมท�วัท�ศนำ$ทะเลสาบื้เหนำ&อเข&'อนำส�ร�ก�ติ�B

หม"�บื้)านำไทยล&+อหนำองบื้�วั อย"�ท�'บื้)านำหนำองบื้�วั ติ�าบื้ลป5าคำา จัากติ�วัเม&องนำ�านำใช)เส)นำทางหลวังหมายเลข 1080 ระยะทาง 41 ก�โลเมติร ก�อนำถิ่8งอ�าเภอท�าวั�งผ่าม�ทางแยกซั)ายไปอ�ก 3 ก�โลเมติร หม"�บื้)านำแห�งนำ�+เป*นำหม"�บื้)านำท�'ม�ฝี>ม&อในำการทอผ่)าพื่&+นำเม&องท�'สวัยงาม เร�ยกวั�า ผ่)าลายนำ�+าไหล ซั8'งเป*นำแหล�งใหญ�ท�'ส.ดในำจั�งหวั�ดนำ�านำ นำ�บื้เป*นำห�ติถิ่กรรมท�'ติกทอดมาหลาย“ ”

ย.คำหลายสม�ย

ติลาดชายแดนำบื้)านำห)วัยโก[นำ หม"�บื้)านำประมงปากนำาย หม"�บื้)านำไทยล&+อหนำองบื้�วั

ของฝีากข8+นำช&'อ

               จั�งหวั�ดนำ�านำ เป*นำเม&องท�'ท�าการเกษติรเป*นำหล�ก จั8งม�ผ่ลไม)หลากหลายชนำ�ดเป*นำของฝีากกล�บื้บื้)านำ รวัมถิ่8งส�นำคำ)าห�ติถิ่กรรมของช.มชนำ ถิ่)าเข)ามาเม&องนำ�านำ ไม�คำวัรพื่ลาดซั&+อของฝีากติ�าง ๆ ท�'ข8+นำช&'อ ด�งติ�อไปนำ�+

               ส)มส�ทอง จัะออกส"�ติลาดราวัปลายป>ของท.กป> ส)มส�ทองคำ&อส)มเข�ยวัหวัานำ แติ�ด)วัยอากาศท�'หนำาวัเย1นำอ.ณ์หภ"ม�กลางวั�นำติ�างก�บื้กลางคำ&นำถิ่8ง 8 องศา ท�าให)สาร คำาร$ท�นำอยพื่�กเมมติ$ ในำเปล&อกส)มเปล�'ยนำส�จัากส�เข�ยวัเป*นำส�ทอง ม�รสชาติ�หวัานำ หอม อมเปร�+ยม การเล&อกซั&+อ ส)มส�ทองจัะม�ส�ส)มสวัยท�+งล"ก ส�วันำท�'ม�ส�เข�ยวัปนำ หร&อม�ร�+วัรอย เร�ยกวั�าส)มลาย รสชาติ�หวัานำอมเปร�+ยวั ติ)องเล&อกท�'ม�ผ่ลกลมแป<นำ ผ่�วับื้าง เปล&อกเป*นำส�ส)มเท�าก�นำท�+งล"ก ผ่�วัส)มย�งติ8งแนำ�นำ

                มะไฟ้จั�นำ ผ่ลไม)เฉพื่าะถิ่�'นำ เป*นำไม)ก8'งเม&องหนำาวั ม�ช&'อเร�ยกภาษาจั�นำวั�า "ฮ่วังพื่�+" จั�นำแติ)จั�Qวัเร�ยกวั�า "อ8'งติ�+วั" เม&'อส.กจัะม�ส�เหล&องจันำถิ่8งส�เหล&องอมนำ�+าติาล เนำ&+อคำ�อนำข)างใส สามารถิ่ก�นำสดได)ท�+งเปล&อก แติ�คำนำนำ�านำนำ�ยมนำ�าไปเช&'อมมากกวั�า การเช&'อจัะไม�ใช)ไฟ้ในำการเช&'อม โดยจัะนำ�ามะไฟ้จั�นำสดมาล)างท�าคำวัามสะอาด บื้�บื้เอาเมล1ดออกด)วัยม&อ แล)วัผ่8'งติากแดดไวั)จันำแห)งหมาด ๆ จัากนำ�+านำ�ามาคำล.กก�บื้นำ�+าเช&'อม หร&อนำ�+าติาลทราย แล)วันำ�าไปติาก 4-5 แดด จันำแห)ง ก1บื้รรจั.ขาย ผ่ลเช&'อมแล)วัจัะม�ส�นำ�+าติาลเข)ม ม�ขายร)านำคำ)าท�'วั ๆ ไป ย�านำ ถิ่.ส.มนำเทวัราช คำนำนำ�ยมซั&+อไปร�บื้ประทานำ เพื่ราะม�คำ.ณ์สมบื้�ติ�เป*นำยา ช�วัยให)ช.�มคำอ ลดอาการร)อนำในำ            -18-    ผ่)าทอม&อ ห�ติถิ่กรรมข8+นำช&'อของเม&องนำ�านำ เพื่ราะม�ลวัดลายสวัยงาม เป*นำเอกล�กษ$เฉพื่าะถิ่�'นำ โดยเฉพื่าะผ่)าทอของชาวัไทล&+อ ท�'นำ�าสนำใจัเป*นำพื่�เศษคำ&อ ผ่)าซั�'นำ โดยจัะม�ลายท�'เป*นำเอกล�กษณ์$ คำ&อ ซั�'นำติ�นำจัก ซั�'นำม�ดหม�' หร&อท�'ชาวัไทยล&+อเร�ยก ซั�'นำก�านำ ซั�'นำม�านำ หร&อซั�'นำป<อง และลายท�'ม�ช&'อเส�ยงมาก ร" )จั�กก�นำท�'วัไปวั�าเป*นำผ่)าทอม&อของเม&องนำ�านำ คำ&อ ซั�'นำลายนำ�+าไหล ลาย

ไทล&+อ

       เคำร&'องเง�นำ จั�ดเป*นำของฝีากข8+นำช&'อเช�นำก�นำ โดยฝี>ม&อขาวัเขาเผ่�าเม�'ยนำ ท�'ม�กท�าเป*นำเคำร&'องประด�บื้ เช�นำ ก�าไล สร)อยคำอ สร)อยข)อม&อ ฯลฯ ราคำาขายติามนำ�+าหนำ�ก กร�มละประมาณ์ 12-15 บื้าท แล)วัแติ�คำวัามยากง�ายของลวัดลาย นำอกจัากเคำร&'องประด�บื้แล)วั ย�งม�เคำร&'องใช)ประเภท สล.งหร&อข�นำ กระบื้วัย ช)อนำ ซั8'งราคำาคำ�อนำข)างส"งเพื่ราะม�นำ�+านำ�+าหนำ�กมาก

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------