Download - Сончај се паметно!
![Page 1: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/1.jpg)
Сончај се паметно!
Заштити се од
меланом
Самосвест - Центар за трансфер на знаење | 2012 | www.samosvest.mk
![Page 2: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/2.jpg)
Темната страна на сончевите зраци!
• Честото и претерано сончање може сериозно да ги оштетат кожата и очите.
• УВ зраците, без оглед на нивниот извор – природен (сонце) или вештачки (солариум), доведуваат до:
![Page 3: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/3.jpg)
Темната страна на сончевите зраци!
• прерано стареење на кожата,
• појава на брчки,
![Page 4: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/4.jpg)
Темната страна на сончевите зраци!
• појава на темни дамки на кожата
![Page 5: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/5.jpg)
Темната страна на сончевите зраци!
• развој на рак на кожата, вклучувајќи го и најопасниот и најсмртоносниот меланом.
![Page 6: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/6.jpg)
Кожата памти!• Кожата уште од најраното детство го
памти и бележи секој момент поминат на сонце.
• Ризикот од развој на рак на кожа се зголемува со времето поминато на сонце или во солариум.
• Ако не се заштитиме и претерано се изложуваме на сонце може да имаме тешки последици од нашите грешки.
![Page 7: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/7.jpg)
Заштити се од сонцето!
• Користи квалитетни заштитни средства за сончање со минимум 15 СПФ.
![Page 8: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/8.jpg)
Заштити се од сонцето!• Обилно стави
крема со УВА и УВБ заштитни филтри половина час пред излегување на сонце и на секои два часа, дури и во облачните денови.
• Повторно стави заштитна крема после капење или потење.
![Page 9: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/9.jpg)
Заштити се од сонцето!
• Носи капа која го заштитува лицето, но и тилот!
![Page 10: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/10.jpg)
Заштити се од сонцето!
• Носи квалитетни очила со 100% УВ заштита!
![Page 11: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/11.jpg)
Заштити се од сонцето!
• Облечи кошула со долги ракави, здолниште или панталони!
![Page 12: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/12.jpg)
Заштити се од сонцето!
• Засолни се под сенка
![Page 13: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/13.jpg)
Заштити се!
• Избегнувај сончање во солариум!
![Page 14: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/14.jpg)
Owen Krebs-Grimsich, USA
![Page 15: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/15.jpg)
Where I am from…
• Berkeley, California, USA
![Page 16: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/16.jpg)
My experience with the sun…
ME: 3 mole checkups, 3 possible cancerous moles removed, another checkup when I go home…
FAMILY: Moms uncle passed away in Alaska, struggled with Melanoma, started in shoulder and spread…
EVERY DAY: Use it whenever I can, re-applied it throughout the weekend , wore a hat…
![Page 17: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/17.jpg)
Дознај повеќе за
меланомот!
![Page 18: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/18.jpg)
Што е меланом?
• Меланомот е најопасен рак на кожата и најчеста причина за смрт од кожен рак.
• Започнува во меланоцитите, клетки кои ствараат меланин, пигмент кој ја дава природната боја на кожата. Кога ќе настане мутација на гените, меланоцитите започнуваат неконтролирано и забрзано да се делат, што доведува до развој на меланом
![Page 19: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/19.jpg)
Фактори на ризик!
• Светла боја на кожа, очи и коса.• Присуство на повеќе од 50 бемки на
кожата, големи или атипични бемки.• Прекумерна изложеност на УВ зраци и
други канцерогени агенси.• Фамилијарна историја за меланом
(генетска предиспозиција).• Лична историја за меланом или за друг
вид на рак.
![Page 20: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/20.jpg)
Како може да го откриемемеланомот?
• Често се открива при самопреглед или при контролен лекарски преглед.
• Самопрегледот на кожата е многу важен за рано откривање на меланомот.
• Секој треба да го прави еднаш месечно, а особено лицата со зголемен ризик за развој на меланом.
• Пред огледало внимателно се прегледува кожата по целото тело, вклучувајќи ја и кожата на стапалата.
![Page 21: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/21.jpg)
На што треба да внимаваме присамопрегледот?
• Прв најважен предупредувачки знак на меланомот е појава на нова промена на кожата или промена на постоечката бемка, која асиметрично расте, ја менува формата, големината или бојата.
• Може да се јави и болка, воспаление, крварење, или јадеж на промената.
![Page 22: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/22.jpg)
Научете го ABCD правилото
• А - asymmetry | асиметрија• B - border irregularity | ирегуларност
на рабовите• C - color | боја• D - diameter greater than 6 mm |
дијаметар поголем од 6 mm• E - evolution | еволуција
![Page 23: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Сончај се паметно!](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052508/559866fc1a28abbe2f8b47ff/html5/thumbnails/28.jpg)