Илтгэлийн тойм
• Эдийн засаг өсч байхад ядуурал
буураахгүй байгаа нь санаа зовоож
байна
• Ядуурлын хандлагыг хэмжих аргууд
• Ядуурлын хандлагыг хэрэглээнд
суурилсан аргаар хэмжсэн нь
• Амьжиргааны түвшнийг хэрэглээний бус
аргаар тооцсон нь
22
ҮСХ-ны тайлан: Монголд 2002/3 оноос 2007/8
хүртэл ядуурал бараг буураагүй
33
2002/03 2007/08
Poverty Poverty
Headcount Gap Severity Headcount Gap Severity
National 36.1 11.0 4.7 35.2 10.1 4.0
Urban 30.3 9.2 4.0 26.9 7.7 3.1
Rural 43.4 13.2 5.6 46.6 13.4 5.2
Source: HIES/LSMS 2002/03 and HSES 2007/08.
Үндэсний
хэмжээнд
Хотод
Хөдөөд
Ядуурлын Хурц
хэмжээ Зөрүү байдал
Ядуурал Ядуурал
Ядуурлын Хурц
хэмжээ Зөрүү байдал
Ядуурал буураагүй гэх нь эргэлзээ төрүүлж байна, учир нь 2002-
2008 хооронд эдийн засаг эрчимтэй, тогтвортой өссөн
• Нэг хүнд ногдох ДНБ жилд 4-9% өссөн
• Олон улсын судалгаанаас харахад ядуурлын түвшин ба эдийн
засгийн өсөлтийн хооронд урвуу хамаарал байдаг.
4
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1400000
1600000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Mongolia GDP per capita(in 2005 Tugrug)
Монголын нэг хүнд ногдох ДНБ
(2005 онд, ₮)
Монголд малын тоо өссөөр ирсэн...
55
.0
5,000.0
10,000.0
15,000.0
20,000.0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Number of livestock in Mongoliaby species
Horse
Cattle
Sheep
Goat
Малын тоо толгой
төрлөөр
Адуу
Үхэр
Хонь
Ямаа
... мөн түүхий эдийн бодит үнэ өссөн
66
80
100
120
140
160
180
200
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Real commodity prices (normalized = 100 in 2002)
Male Goat
Beef
Түүхий эдийн бодит үнэ
(2002 оныг 100 гэж нормчлов)
Эр ямаа
Үхэр
0
50000
100000
150000
200000
250000
overall urban rural
in 2
00
7/8
Tu
gru
gs
Average Monthly Real Consumptionby region
2002/3 2007/8
Мөн энэ хугацаанд өрхүүдийн нэг хүн амд
ногдох бодит хэрэглээ бараг 2 дахин өссөн
7
Жич: 2002/3 ба 2007/8 судалгаанд Хэрэглээний
нийт дүнг нэг аргачлалаар тодорхойлсон
Сарын дундаж бодит хэрэглээ
(бүс нутгаар)
Нийт Хотод Хөдөөд
Ядуурал буураагүй мэт харагдаж байгаад
ямар шалтгаан байж болох вэ?
Эдийн засгийн
өсөлтийн зэрэгцээ
баян ядуугийн
ялгаа нэмэгдсэн
• Gini коэффициент
0.33-с 0.36 болж өссөн
• ГЭВЧ, доод интервалд
өсөлт нэмэгдсэн
0
50000
100000
150000
200000
250000
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
in 2
00
7/8
Tu
gru
gs
Average Monthly Real Consumptionby quintile
2002/3 2007/8
Сарын дундаж бодит хэрэглээ
(интервалаар)
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Ядуурал буураагүй мэт харагдаж байгаад
ямар шалтгаан байж болох вэ?
Эдийн засгийн
өсөлтийн зэрэгцээ
инфляц нэмэгдсэн
Эдийн засгийн
өсөлтийн зэрэгцээ
баян ядуугийн
ялгаа нэмэгдсэн
• Gini коэффициент
0.33-с 0.36 болж өссөн
• ГЭВЧ, доод интервалд
өсөлт нэмэгдсэн
Инфляцийг тооцож
үзвэл бодит хэрэглээ
өссөн байна
Ядуурал буураагүй мэт харагдаж байгаад
ямар шалтгаан байж болох вэ?
Эдийн засгийн
өсөлтийн зэрэгцээ
инфляц нэмэгдсэн
Ядуурлын
түвшинг тогтоох
аргачлал
Эдийн засгийн
өсөлтийн зэрэгцээ
баян ядуугийн
ялгаа нэмэгдссэн
• Хэрэглээний нийт дүн
• Ядуурлын шугам!
• Gini коэффициент 0.33-
с 0.36 болж өссөн
• ГЭВЧ, доод интервалд
өсөлт нэмэгдсэн
Инфляцийг тооцож
үзвэл бодит хэрэглээ
өссөн байна
Ядуурлын шугамыг тооцож гаргах нь:
2 арга
11
Арга 1: Хэрэглээний
үнийн индексийг
ашиглан инфляцийг
тооцох (бодит
ядуурлын шугам
тогтмол) 0
1cdf
Яд
. ш
уга
м
Ядуурлын
хэмжээ
Ядуурлын шугамыг тооцож гаргах нь:
2 арга
12
Арга 2: Ядуурлын
шугамыг шинээр
тооцоолж гаргах
0
1cdf
2 яд. шугам
Ядуурлын хэмжээ
Хоёр аргын давуу ба сул талууд
13
Арга 1:
Хэрэглээний үнийн
индексийг ашиглан
инфляцийг тооцох
(бодит ядуурлын
шугам тогтмол)
Арга 2: Ядуурлын
шугамыг шинээр
тооцоолж гаргах
Ядуурлын
шугам тогтмол
тул нийгэмд гарч
буй өөрчлөлтийг
харьцуулж болно
(+) Давуу тал
Бүтцэд
томоохон
өөрчлөлт ороход
хуучин ядуурлын
шугам хүчингүй
болно
Урт хугацаанд,
эсвэл судалгааны
арга нилээд их
өөрчлөгдсөн
тохиолдолд
хэрэглэхэд
тохиромжтой
Ядуурлын
хандлагыг
судлах
боломжгүй ба
богино
хугацааны
анализ хийхэд
тохиромжгүй
(-) Сул тал
1-р арга: хандлагыг харж
болдог учир олон улсын
хэмжээнд өргөн
хэрэглэгддэг
14
Арга 1:
Хэрэглээний үнийн
индексийг ашиглан
инфляцийг тооцох
(бодит ядуурлын
шугам тогтмол)
Монголд энэ аргыг
хэрэглэж үзвэл...
2002/3 2007/8 2002/3 2007/8
Urban 30.3 26.9
Rural 43.4 46.6
Total 36.1 35.2
Urban 54.1 26.9
Rural 69.7 46.6
Total 61.1 35.2
Inflation
adjusted
povline
36179 62494
Recalculated
povline24743 62494
Table 2: Maintain NSO's poverty line of 2007/8
Poverty line (Tugrug per
cap per month)
Poverty headcount
(%)
2-р хувилбар: 2007 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон
авч, инфляцийг тусган урагшаа шилжүүлэн тооцох
замаар 2002 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох
15 15
=62494/cpi
growth
Хүснэгт 2: ҮСХ-ны 2007/2008 оны ядуурлын шугамыг баримтлав
Дахин тооцсон
ядуурлын
шугам
Инфляц
тооцсон
ядуурлын
шугам
Ядуурлын шугам
(₮, сард)
2-р хувилбар: 2007 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон
авч, инфляцийг тусган урагшаа шилжүүлэн тооцох
замаар 2002 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох
16
2002/3 2007/8 2002/3 2007/8
Urban 30.3 26.9
Rural 43.4 46.6
Total 36.1 35.2
Urban 54.1 26.9
Rural 69.7 46.6
Total 61.1 35.2
Inflation
adjusted
povline
36179 62494
Recalculated
povline24743 62494
Table 2: Maintain NSO's poverty line of 2007/8
Poverty line (Tugrug per
cap per month)
Poverty headcount
(%)
Хүснэгт 2: ҮСХ-ны 2007/2008 оны ядуурлын шугамыг баримтлав
Ядуурлын шугам
(₮, сард)
Дахин
тооцсон
ядуурлын
шугам
Инфляц
тооцсон
ядуурлын
шугам
Ядуу хүний тоо
(%)
Хотод
Хөдөөд
Нийт
Хотод
Хөдөөд
Нийт
Үндсэн дүгнэлт:ядуурлын шугамын сонголтоос үл хамааран
Ядуурал үлэмж хэмжээгээр буурчээ
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
80.0
Urban Rural Total
%
Poverty headcount by region
2002/3 2007/8
Ядуу хүний тоо (%), бүс нутгаар
Хотод Хөдөөд Нийт
Өрхүүдийн малын тоо толгой үлэмж хэмжээгээр
өссөн
19
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
Nu
mb
er
Per Capita Consumption Quintiles - Rural
Livestock Headcount (Bods) - Rural Only
2002 2007
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
Urban Rural Total
Livestock headcount (bods)
2002 2007
Малын тоо толгой (бод)
Хотод Хөдөөд Нийт
Малын тоо толгой (бод) интервалаар – хөдөөд
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Иргэдийн хадгаламж их хэмжээгээр өссөн
20
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
% Households with Savings Accountby quintile
2002 2007
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
Urban Rural Total
% Households with Savings Account
2002 2007
Хадгаламжийн данстай өрхийн тоо, %
Хадгаламжийн данстай өрхийн тоо,
интервалаар, %
Хотод Хөдөөд Нийт
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Боловсролын үзүүлэтүүд харьцангуй сайжирсан
21
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
% Household heads with at least secondary education
by quintile
2002 2007
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
Urban Rural Total
% Household heads with at least secondary education
2002 2007
Хотод Хөдөөд Нийт
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Өрхийн тэргүүлэгч нь бүрэн дунд ба
түүнээс дээш боловсролтой, %
Өрхийн тэргүүлэгч нь бүрэн дунд ба
түүнээс дээш боловсролтой, %
интервалаар
Хөдөөд болон ядуусын дунд өвчлөл буурсан
22
0.0
5.0
10.0
15.0
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
Illness incidence (% individuals reporting health problem last month)
by quintile
2002 2007
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
Urban Rural Total
Illness incidence (% individuals reporting health problem last month)
2002 2007
Хотод Хөдөөд Нийт
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Өвчлөл (өнгөрсөн сард эмнэлэгт
хандсан иргэдийн тоо, %)
Өвчлөл (өнгөрсөн сард эмнэлэгт
хандсан иргэдийн тоо, %) интервалаар
Нарны эрчим хүчний хүртээмж сайжирсан
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
% Households with solar energyby quintile
2002 2007
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
45.0
Urban Rural Total
% Households with solar energy
2002 2007
Хотод Хөдөөд Нийт
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Нарны батарейтэй өрхийн тоо, %
Нарны батарейтэй өрхийн тоо, %
интервалаар
Харилцаа холбооны хүртээмж сайжирсан
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
Poorest 2nd 3rd 4th Richest
% Households with landline/mobile telephoneby quintile
2002 2007
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
Urban Rural Total
% Households with landline/mobile telephone
2002 2007
Хотод Хөдөөд Нийт
Нэн ядуу 2 3 4 Хамгийн баян
Суурин/үүрэн телефонтой өрхийн тоо, %
Суурин/үүрэн телефонтой өрхийн тоо, %
интервалаар
Гэвч сүүлийн үед гарсан ахиц нь
бардамнах шалтгаан болж чадахгүй
• Маш олон Монголчууд ядуу хэвээр байна
• Нийгэмд тэгш бус байдал хэвээр байна, ялангуяа:
– Хөдөөгийн оршин суугчид
– Шинээр хотод шилжин суурьшигчид
• Ядуу болон ядуувтар иргэд эдийн засгийн хямрал, зуд г.м. үзэгдэлд тун эмзэг хэвээр байна
Хүнс тэжээлд суурилсан ядуурлын шугамыг бий
болгох нь
2828
Хүнс
Reference groupFor food(e.g. bottom 40%)
Caloric equivalence of ref. group’s food
bundle
Food povline = cost of food bundle at 2100 cal/cap/day
Хүнс бус
HH around
food povline(upper/lower)
Food and non-food shares
(Engel curve)
Non-food povline=non-food
consumption
POV
LINE+ =
1-р аргыг 2 янзаар хэрэглэж болно
• 1 дэх нь: 2002 оны
ядуурлын шугамыг
суурь болгон авч,
инфляцийг тусган
хойшоо шилжүүлэн
тооцох замаар 2007
оны ядуурлын
шугамыг шинэчлэн
тогтоох
2929
0
1cdf
Яд
. ш
уга
м
1-р аргыг 2 янзаар хэрэглэж болно
• 2 дахь нь: 2007 оны
ядуурлын шугамыг
суурь болгон авч,
инфляцийг тусган
урагшаа шилжүүлэн
тооцох замаар 2002
оны ядуурлын
шугамыг шинэчлэн
тогтоох
3030
0
1cdf
2002 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон авч,
инфляцийг тусган хойшоо шилжүүлэн тооцох замаар
2007 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох
31
2002/3 2007/8 2002/3 2007/8
Urban 30.3 26.9
Rural 43.4 46.6
Total 36.1 35.2
Urban 30.3 11.1
Rural 43.4 19.8
Total 36.1 14.8
Table 1: Maintain NSO's poverty line of 2002/3
Poverty headcount
(%)Poverty line (Tugrug per
cap per month)
Recalculated
povline24743
Inflation
adjusted
povline
24743
62494
42740
=24743*cpi
growth
Хүснэгт 1: ҮСХ-ны 2002/2003 оны ядуурлын шугамыг баримтлав
Ядуурлын шугам (₮,
сард)
Дахин тооцсон
ядуурлын
шугам
Инфляц
тооцсон
ядуурлын
шугам
2002/3 2007/8 2002/3 2007/8
Urban 30.3 26.9
Rural 43.4 46.6
Total 36.1 35.2
Urban 30.3 11.1
Rural 43.4 19.8
Total 36.1 14.8
Table 1: Maintain NSO's poverty line of 2002/3
Poverty headcount
(%)Poverty line (Tugrug per
cap per month)
Recalculated
povline24743
Inflation
adjusted
povline
24743
62494
42740
2002 оны ядуурлын шугамыг суурь болгон авч,
инфляцийг тусган хойшоо шилжүүлэн тооцох замаар
2007 оны ядуурлын шугамыг шинэчлэн тогтоох
32
Хүснэгт 1: ҮСХ-ны 2002/2003 оны ядуурлын шугамыг баримтлав
Ядуурлын шугам
(₮, сард)
Дахин тооцсон
ядуурлын
шугам
Инфляц
тооцсон
ядуурлын
шугам
Ядуу хүний тоо
(%)
Хотод
Хөдөөд
Нийт
Хотод
Хөдөөд
Нийт