dorpslucht maakt vrij? jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · aandeel mbo’ersin...
TRANSCRIPT
![Page 1: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/1.jpg)
Irene Bronsvoort (Platform31) en Daniëlle Wolters (gemeente Bronckhorst) Wooncongres 2018, 4 december in Den Haag
Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt in dunbevolkte gebieden
![Page 2: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/2.jpg)
Platform31 en bevolkingsdaling/regionale
ontwikkeling/stad-platteland
![Page 3: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/5.jpg)
Waar hebben we het over?
• Uitdaging: woonwens van jongeren/starters op het platteland/in
dunbevolkte gebieden realiseren, aantrekkelijk wonen creëren.
• Probleem: kwalitatieve mismatch, soms ook een tekort aan
woningen, maar vooral….
Het risico: bouwen voor toekomstige leegstand? – verwachting of
realiteit: bevolkingsdaling = minder vraag
• Centrale vragen: Hoe komen we tegemoet aan woonwens van
jongeren en hoe zorgen we dat vraag en aanbod beter op elkaar
aansluiten?
![Page 6: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/6.jpg)
Programma
• Onderzoek Blijven of vertrekken? De keuzes van Friese
jongeren - Fries Sociaal Planbureau
• CPO Pilot – Gemeente Bronckhorst
• Discussie over de ‘woningmarktparadox’
![Page 7: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/7.jpg)
Eerst even kennismaken
![Page 8: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/8.jpg)
Jonge blijvers in Fryslân
Blijven of vertrekken?De keuzes van Friese jongeren
![Page 9: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/10.jpg)
Welke factoren spelen voor
Friese jongeren een rol om te
blijven, vertrekken of terug te
keren?
![Page 11: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/11.jpg)
Keuzes mbo-ers:
* Hoog aandeel mbo’ers:Aandeel mbo’ers in 2016/2017:
Ooststellingwerf 64%Friesland 53%Nederland 40%
* Meeste jongeren die voor mbo-opleiding kiezen, doen dit in Friesland
* Na afronden studie: overwegend werk in Friesland
![Page 12: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/12.jpg)
Bron: Propedeuserapport 2015-2016, bewerking FSP
Waar gaan Friese jongeren studeren voor
hoger onderwijs? Cohort havo/vwo 2015:
![Page 13: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/13.jpg)
Waarom blijven Friese jongeren?
• Voor mbo’ers: vanzelfsprekend
• Sociale omgeving
• Friese taal en oriëntatie belangrijke factor van
verbondenheid
• Wonen is leidend: rust en ruimte gewaardeerd van
plattelandsregio, kleinschaligheid
![Page 14: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/14.jpg)
Waarom vertrekken jongeren?
• Specifieke opleiding niet mogelijk in Friesland
• Geen passend werk in Friesland
• Minder binding met Friesland
• Nieuwe horizonnen verkennen
• Ambitie en carrière leidend
![Page 15: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/15.jpg)
Is er genoeg geschikte woonruimte
voor jongeren die blijven?
• Te duur
• Wachtlijsten sociale huurwoningen
• Strenge regels hypotheek
![Page 16: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/16.jpg)
Concluderend:
Welke jongeren willen blijven?
• Jongeren met een mbo-opleiding:
vanzelfsprekend
• Jongeren met een hbo- of wo-opleiding:
bewuste keuze -> perspectief
![Page 17: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/17.jpg)
Trends en toekomst
• Afname aantal jongeren en vergrijzing
• Economisch herstel
• Technologische veranderingen
![Page 19: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/19.jpg)
CPO pilot gemeente Bronckhorst
Woningbouw voor en door jongeren
OTB I Platform31
Wooncongres 2018
Werksessie 5:
Dorpslucht maakt vrij?
Jongeren op de woningmarkt in
dunbevolkte gebieden
![Page 20: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/20.jpg)
Context
• Regio Achterhoek in 2014 aangemerkt als krimpregio
• De bevolking in Bronckhorst krimpt al enige jaren maar
er is nog sprake van een lichte huishoudensgroei.
• Het omslagpunt wordt voor zowel Bronckhorst als de
regio Achterhoek verwacht rond 2028.
![Page 21: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/21.jpg)
• Vanaf 2011 al regionale samenwerking: 7 gemeenten, 4
woningcorporaties, provincie Gelderland en een
onafhankelijk regionaal coördinator
• Bronckhorst: van ruim 1.200 naar 385 woningen in de
periode 2010-2025
• Jarenlang geen nieuwe bouwplannen in behandeling
genomen en vigerende bestemmingen en
bouwvergunningen ingetrokken
Doel: voorkomen van bouwen voor
leegstand op de lange termijn en de
gevolgen daarvan zoals verpaupering
en waardedaling
![Page 22: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/22.jpg)
In gesprek met jongeren
• Jongeren zochten steeds vaker contact met de
gemeente omdat zij vonden dat zij onvoldoende kansen
op de woningmarkt hadden:
– Wachttijden voor huurwoningen lopen op
– Er komen weinig betaalbare woningen op de markt
– De woningen die er wel zijn passen niet bij de wensen of zijn
alweer verkocht
• Op initiatief van de jongeren: 4 bijeenkomsten in september 2017,
150 deelnemers
![Page 23: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/23.jpg)
Wat zoeken jongeren:
• Koopwoning
- 1 p. hh: € 120.000,- tot € 150.000,-
- 2 p. hh: € 150.000,- tot € 200.000,-
• Huurwoning: slechts als opstap naar koop
- € 500,- tot € 600,-
• Een ‘traditionele’woning: gemetselde
woning met tuin en 3 slaapkamers
• Een woning die ‘af’ is
• Een woning in de eigen kern, en als dat
niet kan verhuist men naar een kern
buiten de gemeente
![Page 24: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/24.jpg)
Waarom CPO
• In het verleden starterswoningen aangeboden maar
daarvoor bleek onvoldoende belangstelling
• Door middel van CPO hebben de jongeren
kostenvoordeel (zo’n 10% t.o.v. een woning van een
ontwikkelaar)
![Page 25: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/25.jpg)
Rol gemeente Bronckhorst
• Initiator en regisseur vanuit een politieke wens:
- Behoud jongeren in de gemeente
Bronckhorst
- De markt pakt het niet op en de
gemeente wil snel acteren op de
vraag naar starterswoningen
• Intensieve Begeleiding
– Externe procesbegeleider
– Fulltime gemeentelijk projectleider
– Projectgroep en stuurgroep
– Organisatie kennissessies en excursies
– Zorgvuldige communicatie
![Page 26: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/26.jpg)
Financiële bijdrage gemeente aan CPO
• De gemeente neemt een aantal kosten voor haar rekening:
- Bestemmingsplanprocedure en bijbehorende
onderzoeken
- De aanleg van de parkeerkoffers op alle locaties
- Indien nodig: aanpassing van de openbare ruimte
- Op 1 locatie het verleggen van NUTS-voorzieningen
- Op 1 locatie de sloop van een basisschool
• De 5 locaties samen financieel gezien één project: kosten
en opbrengsten op de 5 locaties worden met elkaar
verrekend
• Werkbudget van ruim € 1 miljoen
![Page 27: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/27.jpg)
Aan de slag met CPO
• 5 locaties in 4 kernen
– Hengelo Gld: 5 en 7 woningen
– Steenderen: 8 woningen
– Vorden: 12 woningen
– Zelhem: 14 woningen
• Iedere locatie kent zijn eigen uitdagingen en eigen
dynamiek
• Na 2 inschrijfrondes alle woningen gevuld
• 5 Verenigingen van Opdrachtgevers opgericht die
samen met een eigen procesbegeleider aan de slag zijn
om hun woningbouwlocatie te ontwikkelen.
![Page 28: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/28.jpg)
Uitdagingen
• Het CPO traject duurt lang
• Het groepsproces vraagt veel aandacht
• Stijgende bouwkosten / bouwers zitten vol
• Wettelijke eis: per 1 juli 2018 nieuwbouw gasloos
• Wachttijden bij NUTS bedrijven
![Page 29: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/29.jpg)
Hoe past CPO in ons woonbeleid
• Nieuw woonbeleid is zowel lokaal als regionaal in
ontwikkeling
• ‘We rollen het tapijt op’:
- Korte termijn: er is nog een beperkt
aantal woningen ‘extra’ nodig
- Lange termijn: over 10 tot 20 jaar
substantieel minder woningen nodig
• Aandacht zou zich nu moeten richten op de bestaande
woningvoorraad
![Page 30: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/30.jpg)
• Daniëlle Wolters
• Beleidsmedewerker Wonen
https://www.linkedin.com/in/danielle-wolters-8a16a632/
Vragen of meer informatie?
![Page 31: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/31.jpg)
De woningmarktparadox
Discussie
![Page 32: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/32.jpg)
Vraag 1
-Zijn CPO-projecten ook voor andere regio’s
interessant? Waarom wel of niet?
![Page 33: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/33.jpg)
Vraag 2
-Hoe kunnen jongeren en starters beter
bediend worden zonder te bouwen
voor leegstand?
![Page 34: Dorpslucht maakt vrij? Jongeren op de woningmarkt …...2018/10/04 · Aandeel mbo’ersin 2016/2017: Ooststellingwerf 64% Friesland 53% Nederland 40% * Meeste jongeren die voor mbo-opleiding](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022063012/5fc937d70ed6d44a81677d80/html5/thumbnails/34.jpg)
Vraag 3
-Wat zijn manieren om vraag en aanbod aan
woningen beter op elkaar aan te sluiten?
-Bijvoorbeeld: woningruilen, flexibele woningen
bouwen die aangepast kunnen worden, ‘waarde
maken uit leegstand’ etc…