dong dao thoi chien tranh

205

Click here to load reader

Upload: man-nguyen-van

Post on 26-May-2015

226 views

Category:

Documents


20 download

TRANSCRIPT

Page 1: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 1

MUÅC LUÅC

Chûúng möåt CÊU ÀÖÌNG DAO BUÖÌN BAÄ..........................................................2

Chûúng hai ÀÖÌNG DAO CUÃA RÛÂNG TRAÂM................................................. 13

Chûúng ba ÀÖÌNG DAO CUÃA THÖN NÛÄ......................................................... 44

Chûúng böën ÀÖÌNG DAO CUÃA DOÂNG SÖNG................................................. 54

Chûúng nùm ÀÖÌNG DAO KEÁP CUÃA THÖN NÛÄ ........................................... 83

Chûúng saáu ÀÖÌNG DAO CUÃA NGÛÚÂI LÑNH..............................................102

Chûúng baãy ÀÖÌNG DAO CUÃA TÒNH YÏU...................................................135

Chûúng taám ÀÖÌNG DAO CUÃA NHÛÄNG SÖË PHÊÅN ...................................165

Chûúng chñn ÀÖÌNG DAO CUÃA HOAÂ BÒNH .................................................198

Page 2: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 2

Chûúng möåt

CÊU ÀÖÌNG DAO BUÖÌN BAÄ

1.

Sau àúåt phaáo cuöëi cuâng àaánh truâm lïn caánh rûâng traâm thûathúát doåc àöi búâ kïnh Taám Ngaân, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá mú thêëymònh trúã vïì laâng Hiïìn Lûúng - möåt ngöi laâng nhoã nhoi, moãng manhvúái nhûäng maái raå baåc phïëch, nùçm bïn naây doâng söng Àaáy, tuåc goåi laâsöng Haát - núi tuám nhau cuãa anh àûúåc chön úã àoá.

Àaåi àöåi trûúãng ài theo löëi moân vùæt qua vïå àï hûúáng àïën conàûúâng àêët chaåy ngoùçn ngoeâo giûäa nhûäng haâng xoan núã hoa trùængngùæt, toãa muâi hûúng hùæc muâ, dêîn túái nhaâ anh.

Meå anh - baâ Buâi Thõ Son - àang vúát beâo dûúái ao, bêët chúåt ngûãnglïn, nhòn anh chùçm chùçm. Tim àaåi àöåi trûúãng àêåp nhanh.

- Kòa meå! - Àaåi àöåi trûúãng cêët tiïëng - Meå khöng nhêån ra con sao?Con àêy! Thùçng cuán Quyá cuãa meå àêy maâ!

- Anh àûâng nïn lûâa muå giaâ lêím cêím naây maâ phaãi töåi! - Baâ noáimöåt caách dûãng dûng - Muå khöng mùæc lûâa anh àêu. Anh khöng phaãi laâthùçng Quyá. Thùçng Quyá con töi àaä chïët röìi. Noá chïët úã mùåt trêån phñaNam. Trong giêëy baáo tûã, ngûúâi ta àaä viïët nhû vêåy.

- Hoå nhêìm àêëy meå aå! - Àaåi àöåi trûúãng phên bua - con chñnh laâthùçng Quyá àêy maâ. Con vûâa múái àûúåc àún võ cho vïì pheáp thùm meå.Meå lïn àêy, nhòn kyä xem, con coá phaãi laâ thùçng Quyá cuãa meå khöng?

- Töi khöng tin. - Baâ meå khùng khùng - anh chùèng phaãi laâ contöi. Con töi laâ möåt thanh niïn lïî pheáp. Noá khöng bao giúâ daám ra lïånhcho meå noá caã.

Page 3: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 3

Sûå chöëi boã cuãa ngûúâi meå àaä laâm àaåi àöåi trûúãng tónh giêëc. Anhduåi mùæt, nùçm im, raáng nhúá laåi nhûäng gò àaä xaãy ra trong cún mú, loângböìi höìi, tiïëc reã.

Coá thïí noái, kïí tûâ ngaây vaâo Nam chiïën àêëu àïën nay, àêy laâ lêìnàêìu tiïn àaåi àöåi trûúãng mú thêëy meå vaâ laâng quï cuãa mònh. Giêëc mú coáveã aãm àaåm nhûng laåi coá sûác xoa dõu kyâ laå, laâm cho anh caãm thêëy vúåiài phêìn naâo sûå taân khöëc cuãa chiïën tranh.

Laâng Hiïìn Lûúng, quï cuãa àaåi àöåi trûúãng úã caách laâng Vùn Cuánöíi tiïëng chûâng nùm cêy söë vïì phña àöng. Khi söng Àaáy chaãy àïënKeäm Tröëng, thò bõ nuái Höìi Haåc chùån laåi, laâm cho doâng nûúác co thùæt,taåo thaânh möåt caái vûåc xoaáy, ruát nûúác xuöëng êm ti.

Vaâo muâa luä, caái vûåc êëy àaä nhêën chòm vö söë thuyïìn beâ qua laåi.Nhûng khi chaãy àïën laâng Hiïìn Lûúng thò doâng nûúác laåi trúã nïn ïmàïìm, trong vùæt.

Vaâo thúâi nhaâ Maåc, Trònh Quöëc Cöng ài qua àêy, thêëy söng nuáixum vêìy, ûng yá lùæm. Ngaâi noái vúái caác võ bö laäo trong laâng rùçng vuângàêët naây coá "Long maåch höåi tuå, vûúång khñ tuön traân, ngaây sau têët sinhra lùæm hiïìn taâi".

Vaâi nùm sau, quan phuã An Viïîn cho goåi thúå àaá àïën, sai laâm möåttêëm bia, dûång trûúác miïëu thúâ thöí thêìn saát bïën söng. Têëm bia àaä bõthêët laåc, nhûng lúâi leä vùn veã cuãa noá vêîn àûúåc caác bêåc cao niïn trongvuâng truyïìn tuång möåt caách raânh roåt. Bia viïët rùçng: "Töíng ThanhQuyïët vaâ vuâng phuå cêån nùçm úã ngaä ba söng Hoaâng Long vaâ HaátGiang, phña têy coá Lên Sún vaâ Phuång Sún ngêåm ngoåc; phña àöng bùæclaåi coá Long Sún, Quy Sún phun chêu, àiïìm baáo ngaây sau têët coá lùæmtraång nguyïn".

Nùm Minh Maång thûá tû, muâa thu, thaáng taám, Nguyïîn ThaánhTöí Hoaâng àïë ài tuêìn du Bùæc Haâ, àïën laâng Hiïìn Lûúng, thêëy caãnh súnthuãy hûäu tònh, ngaâi cho xa giaá dûâng laåi, ngùæm maäi vêîn khöng chaán.Ngaâi cho goåi thöí ti laåi hoãi chuyïån vaâ àûúåc biïët laâ ngaâi àang ngûå taåilaâng Thûúång Chuâa, töíng Thanh Quyïët, phuã An Viïîn, nguyïn thuöåcThanh Hoa ngoaåi trêën.

- Coá phaãi àêët naây coá tûá linh, nhû Trònh Tuyïìn Hêìu tûâng phaánàoá khöng? Àûác vua hoãi.

Page 4: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 4

- Bêím, phaãi, têu Hoaâng thûúång! - Caác thöí ti khuám nuám noái.

- Coá phaãi àêy cuäng laâ núi maâ Taã Ao thêìn àoaán vaâ Buâi DaámTraåch khêm sai tûâng ca ngúåi trong cuöën "An Nam phong thuãy" àoáchùng?

- Têu Hoaâng thûúång, àuáng thïë aå!

Nghe chuyïån, Àûác Vua toã veã khöng vui. Ngaâi biïët rùçng àêët naâymai sau seä sinh ra "Thêåp baát quêån cöng", nhûäng keã thêu toám thiïnhaå. Suöët àïm êëy, Àûác Vua trùçn troåc, khöng nguã. Súám höm sau, ngaâigiaáng chiïëu cho dên trong vuâng àaâo möåt con söng daâi chûâng ba cêy söë,noái laâ àïí nùæn laåi khuác cong cuãa doâng söng Àaáy, nhûng tònh thûåc laângaâi muöën cùæt long maåch, khöng cho vuâng Thanh Hoa ngoaåi trêënphaát tiïët hiïìn taâi.

Ngûúâi ta àöìn rùçng: khi khúãi cöng, trúâi nöíi giöng gioá, sêëm chúápàuâng àuâng, soáng dûúái söng dûång ngûúåc nhû gûúm kïì, giaáo dûång.Nhûäng con giaãi chöìm lïn, mùæt saáng nhû àeân, miïång to nhû chêåu,mònh àêìy nhûäng gai, vêåt vaä trïn soáng. Phu àaâo àêët daân thaânh haângngang, keã cuöëc, ngûúâi khuên, àïm ngaây nûúâm nûúåp. Khi khai loâ àûúåchún möåt trûúång thò àuång long maåch. Nûúác tûâ loâng àêët traâo tuön, àoãnhû maáu, sau àoá thêîm àen, coá muâi tanh.

Mêëy bûäa sau, con voi cuãa nhaâ vua àang cûúäi ùn phaãi kiïën, àaubuång röìi lùn ra chïët. Vua cho an taáng troång thïí saát bïn àûúâng thiïnlyá. Quan phuã An Viïîn lo lùæm, ra lïånh cho dên trong vuâng àan möåt caáiroå bùçng tre hònh con voi, röìi bùæt dên àem tiïìn boã vaâo cho àêìy, àïí taå löîivúái àûác vua. Khöën thay, tiïìn boã vaâo roå bao nhiïu cuäng khöng àuã. Dênlaâng Thûúång Chuâa phaãi baán möåt nûãa nuái Long Sún cho laâng MiïîuGiaáp múái àuã tiïìn. Sau naây, laâng Miïîu Giaáp yïím buâa, dûång lïn möåtcêy thaánh giaá cao hún mûúâi trûúång taåi àêëy.

Trûúác têëm loâng cuãa dên trong vuâng, Àûác Vua caãm àöång lùæm.Ngaâi cho àöíi tïn laâng Thûúång Chuâa thaânh laâng Hiïìn Lûúng vaâ laângBöåt úã bïn kia söng thaânh laâng Àoan Vô.

Khi khuác söng àaâo gêìn xong, thò nûúác êåp vaâo, dòm chïët hún möåttrùm dên àinh trong vuâng. Àûác Vua rêët lêëy laâm àau xoát. Ngaâi cho lêåpàaân traâng úã ven söng, tïë lïî suöët baãy ngaây liïìn. Laåi sai dên haâng maälaâm thuyïìn beâ, àaân öng, àaân baâ, quêìn aáo, noán muä bùçng giêëy, thaã

Page 5: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 5

xuöëng söng àïí an uãi ngûúâi quaá cöë. Trong buöíi lïî, boån treã con tronglaâng cuäng bùæt chûúác ngûúâi lúán lêëy mo cau, boå beân, thaã xuöëng söng röìihaát. Haát rùçng:

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi àiVïì vúái meåNoái vúái meåTrïn trúâi caoCoá öng GiùngDûúái êm phuãCoá con söngCha chïët àiVïì dûúái êëy!Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi àiVïì vúái baâNoái vúái baâTrïn àêët naâyCoá Àûác VuaCoá con cuaDûúái êm phuãCoá cêy cêìuKhöng tay võnCoá ngûúâi chïëtSùæp haângCoá choá ngaoLao xao...

Lúâi haát àöìng dao êëy àûúåc truyïìn tuång tûâ àoá, suöët àúâi naây sangàúâi khaác, giöëng nhû möåt taâi saãn thûâa kïë cuãa moåi ngûúâi dên HiïìnLûúng.

Nhûäng gia àònh sinh söëng úã gêìn con söng àaâo coân kïí rùçng: Vaâonhûäng àïm mûa buåi, gioá may, hoå nhòn thêëy nhûäng oan höìn uöíng tûã

Page 6: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 6

raách rûúái, lang thang khùæp bïën söng. Nhiïìu ngûúâi coân nghe thêëy caãtiïëng khoác nó non, ai oaán laånh toaát caã söng àaâo. Àïën luác gaâ gaáy thò caáchöìn ma àïìu keáo nhau ài hïët.

Àoá laâ têët caã nhûäng gò maâ Àûác Vua àaä àem àïën cho laâng HiïìnLûúng, laâng Àoan Vô vaâ caác laâng trong khu vûåc. Chuyïån ma quyã hiïånhöìn chûa hùèn laâ àaä thêåt nhûng noá vêîn coân laâ möåt nöîi aám aãnh sêunùång trong loâng nhiïìu thïë hïå úã àõa phûúng anh.

2.

Gêìn nhû àaä trúã thaânh möåt quy àõnh bêët thaânh vùn laâ têët caãnhûäng thaânh viïn trong doâng hoå Lï Quyá úã Hiïìn Lûúng, trûúác khi àixa, phaãi biïët vïì gia töåc cuãa mònh. Dô nhiïn, àaåi àöåi trûúãng cuäng àaäàûúåc meå vaâ baác trûúãng hoå cung cêëp cho toaân böå thöng tin êëy.

Meå anh kïí rùçng: öng töí cuãa doâng hoå Lï Quyá àïën àõnh cû úã laângHiïìn Lûúng vaâo thúâi àiïím sau biïën cöë chïët ngûúâi taåi söng àaâo nùmêëy. Öng tïn laâ Lï Quyá Cöng-huáy laâ Syä, nïn sau naây moåi ngûúâi thûúânglêëy hoå laâ Lï Syä. Öng töí laâ möåt ngûúâi coá hoåc, nhûng tñnh tònh ûúngngaånh, cûåc àoan. Nhên möåt vuå caäi vaä vúái quan phuã, öng tûâ boã cûúngvõ thû kyá àïí laâm möåt anh thúå thöí, söëng lang baåt kyâ höì. Gia taâi cuãaöng khi àïën laâng Hiïìn Lûúng chó coá möåt caái mai àaâo àêët vaâ möåt chiïëctay naãi àûång vaâi böå quêìn aáo xïình xoaâng. Sau naây, öng sùæm àûúåc thïmmöåt chiïëc thuyïìn nan chúã àêët.

Vaâo muâa luä, nûúác mûa tûâ trïn nuái àöí xuöëng, laâng Hiïìn Lûúng bõchòm trong biïín nûúác. Ngûúâi ta laåi phaãi rúâi nhaâ lïn söëng taåm búå úã nuáiQuy Sún. Nhûäng gia àònh khöng muöën di chuyïín phaãi tòm àïën öng töíhoå Lï, thuï vûúåt àêët, tön cao nïìn nhaâ. Nhûäng thûãa ruöång trong laângàaä trúã thaânh ao höì vaâo nhûäng nùm sau àoá.

Do khoãe maånh, laåi coá kiïën thûác, nïn cuöåc söëng cuãa öng töí LïQuyá Cöng cuäng khöng àïën nöîi naâo. Nhûng ngûúâi ta khöng kïí öng laângûúâi laâng vò öng laâ dên nguå cû, mêët göëc rïî. Àaä vaâo tuöíi ba mûúi,nhûng chùèng ai chõu gaã con gaái trinh trùæng cho öng. Buöåc loâng, öngphaãi lêëy möåt ngûúâi àaân baâ goáa chöìng tïn laâ Tûâ Xinh úã laâng Cung Quïë.Baâ Tûâ Xinh àeã cho doâng hoå Lï nguå cû hai ngûúâi con trai vaâ möåt ngûúâicon gaái. Doâng hoå Lï úã laâng Hiïìn Lûúng àûúåc sinh söi tûâ àêëy.

Page 7: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 7

Mêëy nùm sau, öng töí Lï Quyá Cöng theo öng Lï Duy Lûúng laâmphaãn, chöëng laåi Vua Thaánh Töí. Viïåc khöng thaânh, öng bõ bùæt, bõ àoángcuäi cuâng vúái nhiïìu ngûúâi khaác, giaãi vïì kinh röìi bõ cheám, àêìu boã möåtnúi, thên phanh möåt neão. Nhaâ Vua coân ra lïånh bùæt caã nhûäng ngûúâithuöåc doâng doäi nhaâ Lï, àem àaây vaâo Quaãng Nam, Quaãng Ngaäi, BònhÀõnh, cûá mûúâi lùm ngûúâi cho úã möåt huyïån, röìi phaát tiïìn, phaát ruöångcho laâm ùn.

Baâ Tûâ Xinh phaãi nuöi con nhoã, nïn khöng bõ bùæt ài. Thïë laâ doânghoå Lï úã Hiïìn Lûúng may mùæn vêîn coân coá ngûúâi nöëi doäi. Theo têåp quaánthúâi êëy, con trai túái mûúâi saáu tuöíi, con gaái mûúâi ba laâ coá thïí cûúái vúå,gaã chöìng. Caác con cuãa baâ Tûâ Xinh cuäng tuên theo tuåc lïå êëy. Caã haingûúâi con trai cuãa baâ àïìu sinh àûúåc con trai, nhûng hoå àïìu chïët khichûa àêìy böën mûúi tuöíi.

Phaãi noái rùçng con caái doâng hoå Lï úã Hiïìn Lûúng àïìu nhanh trñ,chùm chó, nhûng àoaãn thoå. Chûa möåt ai trong doâng hoå söëng qua tuöíinùm mûúi. Ngûúâi ta àöìn rùçng do öng töí Lï Quyá Cöng chïët khöng toaânthêy, nïn con chaáu sau naây phaãi gaánh chõu hêåu quaã.

Hún möåt thïë kyã tröi qua, doâng hoå Lï múái gêy dûång àûúåc saáu giaàònh. Thúâi gian sau naây, hoå Lï khöng coân bõ coi laâ dên nguå cû nûäa,nhûng viïåc lêëy vúå, gaã chöìng cuãa nhûäng ngûúâi trong doâng hoå vêîn cûágian nan. Chùèng ai muöën cûúái möåt ngûúâi maâ tûúng lai àûúåc baáo trûúáclaâ seä àûát gaánh.

Sau naây, duy nhêët chó coá möåt ngûúâi, möåt thiïëu nûä trong trùæng,coá hoåc, daám laâm dêu nhaâ hoå Lï, àoá laâ cö Buâi Thõ Son - meå anh.

Vaâo cuöëi thïë kyã mûúâi chñn, khi phong traâo Cêìn Vûúng nöíi lïn,hoå Lï coá túái ba ngûúâi vaâo têån Thûâa Thiïn theo Àûác Vua chöëng Phaáp.Nhûng röìi chùèng bao lêu sau, hoå Lï cuäng bõ ngûúâi Phaáp bùæt àûúåc,göng cöí, giaãi vïì Huïë chùåt àêìu. Ngûúâi Phaáp coân gúãi giêëy vïì àõaphûúng, kïu hoå Lï laâ nghõch tùåc.

Möîi lêìn nghe meå kïí vïì doâng hoå cuãa mònh, àaåi àöåi trûúãng Lï SyäQuyá thûúâng toã ra buöìn baä. Anh khöng hiïíu vò sao thaãm hoåa laåithûúâng rúi vaâo nhûäng gia àònh thuöåc doâng hoå anh? Phaãi chùng nhûängngûúâi trong hoå Lï Quyá thûúâng quaá nhaåy caãm, bûác xuác trûúác thúâi thïë,nïn hoå thûúâng ài àêìu, dêën thên vaâo cún löëc chñnh trõ; chñnh vò vêåy maâ

Page 8: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 8

hoå phaãi gaánh chõu nhûäng bêët haånh xaãy ra? Àaåi àöåi trûúãng khöng coáàêìy àuã nhûäng thöng tin cêìn thiïët àïí xaác àõnh möåt caách roä raâng vïìàiïìu êëy, nhûng coá möåt thûåc tïë maâ anh khöng thïí chöëi caäi àûúåc laâ chaanh cuâng vúái öng baác hoå laâ nhûäng ngûúâi àêìu tiïn trong laâng tònhnguyïån nhêåp nguä àaánh Phaáp vaâ caã hai ngûúâi àïìu hy sinh. Cha anhmêët luác öng múái hai mûúi ba tuöíi.

Meå noái rùçng cha hy sinh vaâo Chiïën dõch Thu Àöng, luác anh gêìnmöåt tuöíi. Dô nhiïn, àaåi àöåi trûúãng khöng thïí biïët mùåt cha. Nhûng moåingûúâi noái rùçng anh giöëng cha nhû àuác, rùçng anh chñnh laâ sûå löåt xaáccuãa öng.

- Nhúâ trúâi, trûúác khi cha mêët, meå vêîn coân coá con! - Möåt lêìn, meåanh noái - cha con laâ möåt ngûúâi töët. Öng rêët quyá ngûúâi.

Àaåi àöåi trûúãng rêët thûúng vaâ kñnh troång meå. Luác goáa chöìng, baâmúái hai mûúi tuöíi. Baâ àaä hûáa trûúác vong linh cuãa chöìng laâ seä úã vêåynuöi con suöët àúâi, nhûng baâ khöng laâm àûúåc àiïìu êëy cuäng búãi loângthûúng ngûúâi cuãa mònh.

Àaåi àöåi trûúãng nhúá laåi: vaâo khoaãng thúâi gian sau caãi caách ruöångàêët, laâng anh àoán möåt àún võ böå àöåi vïì sûãa sai. Chñnh trong nhûängngaây thaáng êëy, meå anh - möåt caán böå phuå nûä xaä - àaä àem loâng yïu möåtanh thûúng binh goáa vúå vaâ àaä coá möåt àûáa con trai. ñt lêu sau, anhthûúng binh êëy àem ba lö, dùæt theo thùçng con vïì söëng vúái meå con anhvaâ trúã thaânh möåt ngûúâi böë dûúång mêîu mûåc.

Sûå chùæp nöëi naây, trûúác tiïn àûúåc töí chûác uãng höå, sau àoá laâ doânghoå cuãa anh. Anh rêët quyá böë dûúång, búãi öng àaä àem àïën cho anh tònhcaãm cuãa möåt ngûúâi cha maâ anh chûa tûâng àûúåc hûúãng. Thùçng em cuãaanh, Nguyïîn Minh Thùæng cuäng àûúåc hûúãng tònh yïu cuãa meå, maâtrûúác àoá, noá khöng coá àûúåc.

Leä ra, gia àònh anh seä trúã thaânh möåt àiïín hònh mêîu mûåc cuãa sûågaäy àöí àûúåc chùæp nöëi, nïëu nhû dûúång laåi khöng mêët ài àöåt ngöåt vaâomêëy nùm sau àoá.

Öng mêët do chûáng viïm ruöåt thûâa cêëp, trong luác cuâng ài vúähoang vúái meå anh vaâ baâ con dên laâng úã maäi têån Àaá Haân, caách laâng löëichûâng hai chuåc cêy söë àûúâng rûâng. Nïëu úã vaâo thúâi naây, chùæc chùæn öngkhöng bõ chïët oan uöíng nhû vêåy. Nhûng ngaây àoá, thêìy thuöëc rêët

Page 9: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 9

hiïëm. Hún nûäa, caã dûúång vaâ meå àïìu khöng coá kinh nghiïåm vaâ khöngcoá möåt chuát hiïíu biïët naâo vïì y hoåc.

Àaåi àöåi trûúãng khöng thïí naâo quïn àûúåc nhûäng gò àaä xaãy ra vaâongaây höm êëy. Anh nhúá nhû in hònh aãnh meå cuâng vúái dên laâng khiïngdûúång trong chiïëc voäng àay, chaåy gùçn tûâ rûâng vïì nhaâ. Moåi ngûúâi àùåtdûúång nùçm trïn chiïëc giûúâng tre àûúåc traãi möåt chiïëc chiïëu múái nhêët.Trong luác meå cuâng moåi ngûúâi têët bêåt tùæm rûãa vaâ thay quêìn aáo múáicho dûúång, thò anh vaâ thùçng Thùæng vêîn nö àuâa, reo hoâ ngoaâi sên.Khöng thïí chêëp nhêån àûúåc sûå vö lïî êëy, baâ baác hoå goåi hai anh em anhlaåi, taát cho möîi àûáa möåt caái:

- Tiïn sû chuáng maây! - Baâ baác chûãi - böë chïët maâ vêîn coân nönghõch àûúåc haã? Quên mêët daåy.

Caái taát cuãa baâ baác khöng àau, nhûng àaä laâm anh bêåt khoác. Àïënluác àoá, anh múái thêëy thêëm thña nöîi àau cuãa möåt àûáa treã mêët böë. Nïëuböë anh coân söëng, thò khöng ai daám àaánh hai anh em anh. Anh bûåc tûácdêîn thùçng Thùæng chaåy vaâo trong buöìng, àûáng khoác.

Meå anh vêîn khöng biïët chuyïån caác con bõ àoân. Baâ cùæn möi, àaukhöí, nêng tay dûúång àùåt lïn buång, röìi duâng möåt dêy chó buöåc haingoán tay cuãa dûúång laåi. Baâ cùæn möi, kïìm neán nöîi àau, miïång meáoxïåch. Anh hïët nhòn meå laåi nhòn dûúång. Dûúång nùçm àoá, thaãn nhiïnnhû möåt ngûúâi quaá mïåt moãi vúái cuöåc àúâi vaâ àïën luác cêìn phaãi nguã. Möåtlaát sau, ngûúâi ta àem àïën möåt túâ giêëy baãn maâu ngaâ, röìi phuã lïn mùåtdûúång.

Dên laâng keáo àïën möîi luác möåt àöng. Ngûúâi giuáp laâm baân thúâ. Keãgiuáp dûång raåp, tïm trêìu, nêëu nûúác. Ngûúâi thò lïn xaä xin giêëy giúáithiïåu mua vaãi liïåm, keã thò ài múâi thúå keân, laâm phûúán vaâ cúâ binhchinh...

Trûúác khi liïåm, meå goåi anh vaâ thùçng Thùæng àïën. Caã ba ngûúâicuâng quyâ, laåy dûúång. Meå khêën:

- Töi laâ Buâi Thõ Son, vúå cuãa mònh àêy. Mònh haäy tha thûá cho töivò àaä khöng chùm soác mònh àïën núi àïën chöën, àïí xaãy ra nöng nöîi naây,caác con phaãi möì cöi böë. Mònh coá khön thiïng thò haäy phuâ höå cho caáccon. Chuáng noá coân nhoã daåi...

Page 10: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 10

Khêën xong, meå lêåt túâ giêëy phuã mùåt dûúång, noái:

- Caác con haäy nhòn böë lêìn cuöëi ài. Nhòn kyä vaâo, sau naây, caác conkhöng bao giúâ àûúåc nhòn thêëy böë nûäa àêu.

Múái àoá thöi maâ dûúång anh àaä àöíi khaác. Maâu da öng trúã nïntrùæng dúåt, vö höìn. Anh bûúác túái öm lêëy mùåt dûúång, coân thùçng Thùængthò öm chên. Caã ba meå con anh cuâng khoác. Cho àïën khi moåi ngûúâichuyïín aáo quan túái, chuêín bõ khêm liïåm, anh vaâ thùçng Thùæng àûúåcdêîn ra ngoaâi.

Duâ coân nhoã, nhûng khöng bao giúâ àaåi àöåi trûúãng quïn àûúåc caãmgiaác söëng thiïëu dûúång. Luác naâo anh cuäng thêëy mònh cöi cuát, tröëngvùæng. Dûúâng nhû dûúång laâ ngûúâi khöng thïí thiïëu trong gia àònh anh.Mêët dûúång, gia àònh anh nhû mêët hùèn möåt caái gò àoá trong têm höìn.Cûá nghô àïën chuyïån êëy, anh laåi thêëy khöng thïí chõu àûång nöíi. Luác àoá,anh laåi dêîn thùçng Thùæng ra búâ söng, lêëy boå beân, beå chuöëi laâm thuyïìn,thaã xuöëng nûúác.

- Àïí laâm gò vêåy, anh caã?

- Àïí cho böë coá thuyïìn vïì thùm chuáng ta.

- Böë cuäng ngöìi àûúåc trïn nhûäng chiïëc boå beân naây haã, anh caã?

- Maây im ài. Nhùæm mùæt laåi, röìi noái theo tao. Noái àuáng baãy lêìn,nghe chûa?

- Em nghe!

Röìi hai àûáa cuâng àoåc:

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi àiVïì vúái dûúångNoái vúái dûúångTrïn trúâi caoCoá öng giùngDûúái êm phuãCoá con söng

Page 11: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 11

Ngûúâi chïët àiVïì dûúái êëy!

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi àiVïì vúái böëNoái vúái böëTrïn àêët naâyCoá thùçng QuyáCoá thùçng ThùængNhúá cha.Coá böng hoaMùåt trúâiCoá con ngûúâiNhúá ngûúâi chïët!

Hai àûáa treã cûá àoåc luön möìm àuáng baãy lêìn baâi àöìng dao êëy, mùætkhöng rúâi nhûäng con thuyïìn tuöíi thú àang àûúåc doâng nûúác cuöën ài.Luác àoá, Quyá tin rùçng úã dûúái loâng àêët kia cuäng töìn taåi möåt thïë giúáikhaác. Thïë giúái êëy coá têët caã nhûäng ngûúâi thên trong àöìng töåc cuãa anh.

3

Lï Syä Quyá nhêåp nguä vaâo cuöëi nùm 1964, luác anh àang hoåc nùmthûá nhêët Àaåi hoåc Sû phaåm, khoa Sûã. Àuáng ra, anh vêîn thuöåc diïånchûa nhêåp nguä; Nhûng khöng khñ chiïën tranh àaä bùæt àêìu laâm tanloaäng sûå chùm chó hoåc haânh. Laâ bñ thû chi àoaân, anh quyïët àõnh laâmàún xin nhêåp nguä. Caái sûå laâm àêìu taâu cuãa anh àaä keáo theo haâng chuåcsinh viïn caác khoa khaác àùng kyá lïn àûúâng.

Vúái lyá lõch trong saáng, sau ba thaáng têåp luyïån, anh àûúåc ài hoåctrûúâng syä quan luåc quên, röìi àûúåc àiïìu vïì laâm àaåi àöåi trûúãng böå binh.Cuöëi nùm 1966, anh laåi àûúåc cûã ài hoåc möåt khoáa huêën luyïån trinh saátngùæn ngaây, röìi àûúåc nghó pheáp, trûúác khi vaâo Nam chiïën àêëu.

Page 12: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 12

Trong giêëy chûáng minh taåm thúâi, anh thuöåc tiïíu àoaân 301 B.Núi àïën laâ chiïën trûúâng Haãi Yïën S9, maâ moåi ngûúâi thûúâng goåi laâ "Bïdaâi", mêåt danh cuãa mùåt trêån Nam Böå.

Sau nùm thaáng trúâi haânh quên, tiïíu àoaân àaä vaâo túái miïìn Àöng.Taåi àêy, àún võ chia leã, böí sung cho caác sû àoaân thuöåc mùåt trêån. Quyáàûúåc àiïìu vïì Sû àoaân böå binh tinh nhuïå söë 9.

Vaâo möåt buöíi trûa, àaåi àöåi trûúãng coân àang chúi tu-lú-khú taåinhaâ khaách, thò trûúãng ban caán böå cùæp cùåp túái, laâm viïåc vúái anh.

- Theo nguyïån voång thò àöìng chñ muöën vïì àún võ naâo? E möåt, Ehai hay E ba? Trûúãng ban caán böå vui veã hoãi.

ÚÃ chiïën trûúâng maâ àûúåc tön troång nhû thïë naây, kïí cuäng tuyïåtthêåt. Àaåi àöåi trûúãng nghô buång. Àûúåc quyïìn lûåa choån tûúng lai chomònh thò quaã laâ dên chuã söë möåt.

- Vïì àún võ naâo coá nïìn nïëp êëy. Àaåi àöåi trûúãng buöåt miïång noái.

- Vêåy thò chùèng coá àún võ naâo thuöåc sû àoaân khöng coá nïìn nïëpcaã. Trûúãng ban caán böå x1/2ng gioång.

- Thöi, cho töi vïì E ba vêåy! - Àaåi àöåi trûúãng quyïët àõnh nhanhchoáng.

Thïë laâ ngay höm êëy, àaåi àöåi trûúãng nhêån àûúåc quyïët àõnh vïìtrung àoaân ba böå binh, vúái cûúng võ àaåi àöåi trûúãng trinh saát. Sau naây,khi trung àoaân àûúåc àiïìu trúã vïì miïìn Têy, chiïën trûúâng quaá nhiïìukïnh raåch, ài laåi khoá khùn, ngûúâi luác naâo cuäng nhúm nhúáp buân nûúác,àaåi àöåi trûúãng múái thêëy quyïët àõnh cuãa mònh sai lêìm ghï gúám. Giaánhû höìi àoá, laåi giaá nhû, anh buöåt miïång xin vïì E möåt hoùåc E hai thòsûå thïí àaä khaác, võ têët anh àaä phaãi coá mùåt úã chiïën trûúâng naây.

Nhûng úã àúâi, caái gò röìi cuäng quen. Sau möåt thúâi gian nhùn nhoá,chaán chûúâng, cuöëi cuâng, àaåi àöåi trûúãng cuäng àaä quen dêìn vúái hiïånthûåc vaâ coi nhû söë phêån àaä an baâi.

Page 13: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 13

Chûúng hai

ÀÖÌNG DAO CUÃA RÛÂNG TRAÂM

1

Sau giêëc mú buöìn baä vûâa röìi, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá thaothûác, nghô ngúåi möåt höìi lêu múái bùæt àêìu nguã laåi. Tuy nhiïn, giêëc nguãcuãa anh coá phêìn thùæc thoãm, rúâi vuån thïë naâo êëy.

Àaåi àöåi trûúãng khöng biïët laâ mònh nguã trong traång thaái mönglung nhû thïë àûúåc bao lêu, cho túái khi anh nghe thêëy coá ai àoá goåi tïnmònh möåt caách giêåt gioång. Anh bûâng tónh. Ai goåi thïë nhó? Anh tûå hoãi,nhûng khöng thïí traã lúâi àûúåc. Hònh nhû tiïëng goåi êëy vang voång tûâmöåt núi naâo àoá xa lùæc. Àaåi àöåi trûúãng chui àêìu ra khoãi muâng, lùæng tainghe ngoáng. Ngoaåi trûâ tiïëng vo ve àêåp caánh cuãa ngaân vaån con muöîicoân thò caánh rûâng hoaân toaân im lùång. Hoåa hoùçn lùæm múái coá möåt vaâiphaát suáng nöí bò boåp voång laåi tûâ hûúáng Xo Mo.

Nùçm bïn caånh anh, saát cùn hêìm chûä A nûãa chòm nûãa nöíi, trungàöåi trûúãng Ba Trêìn nguã say nhû chïët. Qua aánh saáng múâ nhaåt cuãamaân àïm, àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy miïång anh ta haá höëc, húi thúã khoâkheâ.

Àaåi àöåi trûúãng xem àöìng höì. Múái coá möåt giúâ hai mûúi lùm phuát.Nhû vêåy coân lêu múái túái giúâ àaánh thûác anh nuöi dêåy nêëu cúm, chuêínbõ haânh quên. Phaãi thûác tûâ giúâ cho túái luác àoá, quaã laâ möåt sûå laäng phñthúâi gian lúán. Coá leä phaãi raáng nguã tiïëp thöi, Anh tûå nhuã.

Àuáng luác àoá, luác anh àang chui àêìu vaâo trong muâng, thò coá tiïëngàöång cú maáy bay nùång trònh trõch vang lïn tûâ phña biïín möîi luác möåtto dêìn. Vúái linh caãm cuãa möåt ngûúâi lñnh, àaåi àöåi trûúãng nhaãy xuöëngvoäng, àêåp tay vaâo vai Ba Trêìn, miïång kïu möåt caách thaãng thöët:

- Xuöëng hêìm ngay. B52 àaánh àêëy!

Page 14: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 14

- Caái gò thïë? Ba Trêìn nhöím dêåy, ngú ngaác hoãi. Ngay sau àoá, anhta àaä nhêån ra tiïëng àöång cú maáy bay nùång nïì kia, baáo hiïåu möåt àiïìugò àoá chùèng töët laânh.

Hai ngûúâi vûâa kõp quúâ lêëy suáng, chui vaâo hêìm, thò möåt luöìngaánh saáng cûåc maånh oâa ra, tiïëp theo laâ nhûäng tiïëng nöí dêy chuyïìnvang döåi, laâm cùn hêìm rung lên bêìn bêåt. Àaåi àöåi trûúãng bõ soáng chêënàöång neám tûâ vaách hêìm bïn naây sang vaách hêìm bïn kia, röìi bõ neám trúãlaåi, àêìu va vaâo cêy àaâ àau àiïëng.

Möåt luöìng khoái àen àêåm àùåc, nöìng nùåc muâi diïm sinh xöåc vaâohêìm, laâm anh ho sùåc suåa, nûúác mùæt traâo ra. Vûâa dûát loaåt bom, BaTrêìn toan chui ra ngoaâi, thò àaåi àöåi trûúãng keáo giêåt anh laåi:

- Khoan àaä. Coân quaã cuöëi cuâng!

Àaåi àöåi trûúãng chûa noái dûát cêu, thò möåt lêìn nûäa, chúáp lûãanhoaáng lïn. Chûa kõp nghe tiïëng nöí, anh àaä thêëy nhû mònh bõ nhêëcböíng lïn khoãi mùåt àêët, röìi bõ àeâ beåp búãi möåt sûác nùång vö hònh.

Khó thêåt. Thïë laâ hïët! Àaåi àöåi trûúãng nghô buång. Àïën luác naây,anh múái àuã tónh taáo àïí nhêån ra rùçng khöng phaãi hêìm bõ sêåp maâ laâ dosûác eáp cuãa traái bom àaä xö àêët vaâ cêy úã möåt bïn vaách hêìm, döìn eáp anhhïët cûåa quêåy. Àaåi àöåi trûúãng göìng mònh toan àêíy khöëi cêy ra, nhûngvö voång. Gêìn nhû moåi khoaãng tröëng coá àûúåc trong hêìm àaä bõ àêëtchiïëm hïët röìi.

- Meå úi! Con chïët mêët! - Ba Trêìn hoaãng loaån, gaâo lïn.

- Bònh tônh naâo. Hêìm chûa bõ sêåp àêu. Raáng búái àêët ài. úã trongnaây, töi khöng thïí...

- Nhûng cûãa hêìm úã chöî naâo.

- Hûúáng trûúác mùæt êëy. Raáng lïn. Khöng chïët àêu! Mùåc duâ noáinhû vêåy, nhûng àaåi döåi trûúãng àaä caãm thêëy tuyïåt voång. Baãn thên anhcuäng khöng xaác àõnh àûúåc cûãa hêìm úã chöî naâo. Xung quanh anh chó laâmöåt maâu àen khuãng khiïëp.

Hònh nhû Ba Trêìn àaä tónh taáo trúã laåi. Anh ta àang duâng hai taycaâo àêët, tòm löëi ra. Bõ keåt cûáng búãi nhûäng khuác göî trong hêìm, caâng luác

Page 15: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 15

àaåi àöåi trûúãng caâng thêëy khoá thúã. Ngûåc anh nhû bõ ai àoá boáp ngheåt,laâm cho anh ngùæc ngûá.

- Sao lêu thïë? - Anh hoãi vúái gioång phïìu phaâo, rúâi vuån.

Ba Trêìn khöng traã lúâi. Nhûng roä raâng laâ anh ta àang raáng sûácàaâo búái. buân àêët àûúåc döìn vaâo nhûäng khoaãng tröëng ñt oãi trong hêìm.Àaåi àöåi trûúãng thêëy mònh khöng thïí chõu àûång àûúåc nûäa. Anh rïnmöåt caách cay àùæng:

- Khöng tòm thêëy cûãa hêìm sao?

- Raáng möåt chuát xñu nûäa ài... Ba Trêìn thúã höìng höåc, noái.

Nhûng àaåi àöåi trûúãng khöng coân nghe thêëy gò nûäa. Trong caáikhoaãnh khùæc cuöëi cuâng trûúác khi ngêët lõm, hònh nhû anh àaä döìn hïëtsûác lûåc cuãa mònh vuâng vêîy, hoâng phaá tung cùn hêìm àang nhöët chùåtanh, nhûng chên tay khöng theo sûå chó huy cuãa anh nûäa. Àaåi àöåitrûúãng laã dêìn. Moåi thûá xung quanh anh giöëng y nhû möåt giêëc mú.Toaân thên anh trúã nïn nheå tïnh, tröi böìng bïình trong khoaãng trúâiàïm vö têån. Àaåi àöåi trûúãng khöng hònh dung àûúåc mònh töìn taåi trongtraång thaái mï man nhû thïë bao lêu, cho túái khi anh lúâ múâ nhêån thêëycoá möåt luöìng saáng yïëu úát, hiïån ra trûúác mùæt mònh.

- Àaåi àöåi trûúãng, ra ài thöi! - Tiïëng Ba Trêìn giuåc giaä.

Àaåi àöåi trûúãng nghe thêëy têët caã, nhûng anh khöng traã lúâi nöíi.Anh àang thúã. Noái àuáng ra laâ anh àang cûúáp lêëy khöng khñ àïí thúã.Anh thúã giöëng nhû con caá bõ bùæt tûâ dûúái nûúác lïn búâ.

Ba Trêìn chui vaâo hêìm, tuám lêëy chên àaåi àöåi trûúãng lay maånh:

- Ra ài thöi. Nùçm laâm gò maäi thïë haã?

Àaåi àöåi trûúãng bùæt àêìu nhuác nhùæc. Nhûng anh khöng sao cuáithêëp hún àïí àûa caái àêìu ra khoãi haâng àaâ cêy bõ xö lïåch, bùæt cheáo nhautrong cùn hêìm chûä A cho nöíi. Trúã ngaåi chñnh giúâ àêy laåi laâ caái àêìu cuãaanh.

- Öng phaãi àûa hai chên ra trûúác, ngûúâi ngaã ra sau. Cûá nhû thïëmaâ nhñch tûâng tñ möåt. Ba Trêìn noái.

Page 16: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 16

Coá thïë maâ mònh cuäng khöng nghô ra. Àaåi àöåi trûúãng nghô buång.Phaãi chùng sûå àe doåa cuãa caái chïët àaä laâm anh muå mêîm caã ngûúâi? Àaåiàöåi trûúãng laâm theo hûúáng dêîn cuãa Ba Trêìn. Sau cuâng, anh cuäng àûaàûúåc caái thên hònh rïåu raä, sêy saát cuãa mònh ra khoãi cùn hêìm töìi tïå.

Chó cho àïën khi àûúåc ngöìi trïn mùåt àêët, anh múái caãm thêëy kinhhoaâng trûúác nhûäng gò àang hiïån hûäu. Caánh rûâng traâm àún võ àoángquên xanh tûúi laâ thïë àaä biïën khoãi mùåt àêët, chó coân laåi nhûäng àoaåncêy bõ xeá toaác, nùçm ngöín ngang. Xung quanh anh, àêët buân bõ bom hêëttung lïn thaânh tûâng àöëng, nhaäo nhoeát. úã ngay saát cûãa hêìm cuãa anh,phña bïn traái laâ möåt höë bom àòa, röång àïën caã chuåc meát, nùçm toanghoaác giûäa maân àïm.

- Anh em coá ai bõ sao khöng? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi, gioång vêîn coânrun.

- Khöng. Ba Trêìn traã lúâi vúái veã tûå tin, chùæc nõch.

- Öng àaä nhòn thêëy têån mùæt tûâng ngûúâi chûa?

- Ngoaâi öng vaâ töi ra coân laåi coá mûúâi anh em, laâm sao maâ khöngtêån mùæt.

Àaåi àöåi trûúãng im lùång, nhòn caánh rûâng bõ taân phaá, möåt lêìn nûäa,kheä ruâng mònh. Trêån bom B52 bûâa qua núi àoáng quên cuãa àún võ, maâkhöng ai bõ chïët, bõ thûúng, quaã laâ möåt may mùæn, àaåi phuác. Àaåi àöåitrûúãng tûå hoãi: vaâo caái giúâ êëy, nïëu anh khöng àöåt nhiïn thûác giêëc, thòàiïìu gò seä xaãy ra? Vaâ, taåi sao, do àêu maâ anh laåi nghe thêëy coá ngûúâigoåi tïn mònh. Theo anh biïët thò vaâo àuáng luác àoá, khöng coá ai goåi anhhïët, maâ chó coá möîi möåt mònh anh goåi hoå xuöëng hêìm. Caâng nghô, àaåiàöåi trûúãng caâng caãm thêëy bñ hiïím. Phaãi chùng àêy laâ sûå thûác dêåy bêëtngúâ cuãa têm thûác, hay coân laâ möåt caái gò àoá huyïìn diïåu nùçm bïn ngoaâisûå hiïíu biïët cuãa anh? Nhûng duâ laâ gò thò àêy cuäng laâ möåt sûå kiïån, möåtsûå kiïån laâm cho anh khöng thïí quïn.

Sau loaåt bom àïm höm êëy, àõch coân àaánh thïm hai loaåt nûäa,nhûng têët caã àïìu rúi ra ngoaâi àöåi hònh àoáng quên cuãa trung àoaân.Trêån bom cuäng baáo hiïåu cho àaåi àöåi trûúãng biïët rùçng caái thúâi giannan thûåc sûå àaä àïën.

Page 17: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 17

2

Vûâa saáng, tham mûu trûúãng trung àoaân dêîn theo trúå lyá taácchiïën xuöëng thùm àún võ. Öng vêån quêìn loát, trong khi cöí quaâng quêìndaâi, tay phaãi chöëng gêåy, tay traái xaách àöi deáp muã maâu trùæng ngaâ.Nhòn daáng ngûúâi gêìy yïëu, hom hem, ûúát suäng búãi sûúng súám vaâ buânàêët, moåi ngûúâi biïët laâ öng ra ài tûâ rêët súám.

- Chaâo thuã trûúãng! - Trung àöåi trûúãng Ba Trêìn àang lau suáng,àûáng dêåy noái - Bom àaánh thïë naây, àûúâng xaá mêët dêëu, maâ thuã trûúãngàaä xuöëng thùm anh em súám thïë?

- Nghe bom àaánh, biïët trinh saát bõ dñnh röìi, ruöåt gan söi caã lïnmaâ khöng coá caách naâo nùæm tònh hònh àûúåc. Àiïån thoaåi bõ àûát dêy, chúâthöng tin nöëi xong, chûa biïët àïën bao giúâ. Coá cêåu liïn laåc laåi ài xuöëngtiïíu àoaân hai. Tuåi töi phaãi lêìn theo àûúâng dêy hûäu tuyïën ài àêëy! -Tham mûu trûúãng noái, gioång ön töìn. - Àïën àêy, thêëy mêëy öng bònhthaãn nhû thïë naây, töi tin laâ öín caã. Thïë, àaåi àöåi trûúãng àêu?

- Daå, thûa - anh Quyá àang ài kiïím tra vuä khñ, lûúng thûåc thûåcphêím, chuêín bõ haânh quên. Àïí töi kïu ngûúâi ài goåi. Noái röìi, Ba Trêìnngoùæc tay, kïu möåt chiïën sô túái, baão ài tòm àaåi àöåi trûúãng vïì.

- Àún võ khöng coá ai bõ gò laâ töët lùæm röìi. - Tham mûu trûúãngnhòn quanh, gêåt guâ noái - àïm qua, noá àaánh têët caã ba àúåt. Töíng söëthûúng vong cuãa mònh lïn túái saáu ngûúâi. Hai chïët, böën bõ thûúng. Söëvuä khñ bõ mêët chûa thöëng kï àûúåc, nhûng cuäng khöng àaáng kïí.

Trong luác tham mûu trûúãng àang noái thò Lï Syä Quyá tûâ phña reãorûâng thûa chaåy túái. Nhòn thên hònh phúâ phaåc, sêy saát cuãa anh, thammûu trûúãng tin laâ ngûúâi caán böå dûúái quyïìn vûâa traãi qua möåt cún huávña.

- Chaâo öng! - Tham mûu trûúãng lïn tiïëng, röìi àûa tay ra bùæt.

Àaåi àöåi trûúãng nùæm lêëy tay öng röìi quay sang bùæt tay trúå lyá taácchiïën.

- Tònh hònh bï böëi quaá, mong thuã trûúãng thöng caãm! Anh noái.

- Öng chó maâu meâ, veä chuyïån. - Tham mûu trûúãng kheä cûúâi -Thïë naâo, vuä khñ coá bõ mêët maát nhiïìu khöng?

Page 18: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 18

Àaåi àöåi trûúãng nhêím tñnh:

- Baáo caáo, toaân àún võ mêët nùm traái B41, ba traái B40 vaâ mûúâitraái lûåu àaån, thuã phaáo duâ.

- Mêët àaån maâ khöng mêët suáng aâ? - Tham mûu trûúãng cûúâi tuãmtóm. Nuå cûúâi cuãa öng nhû muöën noái "tao biïët toãng caái tñnh ma giaáocuãa tuåi bay röìi".

Öng naây tinh quaái thêåt. Àaåi àöåi trûúãng nghô. Gêìn hai nùm qua,mònh chûa lûâa öng êëy àûúåc möåt lêìn naâo.

- Thûa anh, coá trúâi chûáng daám!

- Thöi ài! - Öng cûúâi - Nïëu vuä khñ bõ mêët thêåt, thò vûâa múái tröngthêëy töi, mêëy öng àaä chùèng la toaáng lïn êëy chûá. Thïë naâo, àaåi àöåitrûúãng trinh saát yïu quyá, liïåu àún võ coá thïí ài chiïën àêëu nhû kïë hoaåchàaä àõnh khöng?

- Thûa, àûúåc! - Àaåi àöåi trûúãng traã lúâi - Nhûng xin thuã trûúãng chothïm möåt ñt àaån hoãa lûåc.

Tham mûu trûúãng kheä chau maây. Öng keáo àaåi àöåi trûúãng túáimöåt chöî tröëng, xa hùèn moåi ngûúâi, noái:

- Öng Quyá naây, coá leä höm qua, Phoá Chñnh uãy àaä laâm viïåc trûåctiïëp vúái öng röìi, töi khöng lùåp laåi nöåi dung àoá nûäa. Nhûng trûúác khiàún võ ài, töi chó xin noái vúái öng àiïìu naây. - Ngûâng möåt laát, nhû àïíthùm doâ thaái àöå cuãa anh, Tham mûu trûúãng noái tiïëp - öng Quyá biïëtkhöng, hiïån thúâi, chuáng ta àang phaãi chiïën àêëu chöëng quên thuâ trongmöåt hoaân caãnh vö cuâng cam go, phûác taåp. Toaân böå söë vuä khñ maâ quênkhu hiïån coá chûa àêìy mûúâi lùm têën. Muöën bùæn chi viïån cho böå àöåimöåt traái àaån cöëi, phaãi àûúåc Tû lïånh chuêín y. Tònh hònh bi àaát nhû thïëàêëy. Töi noái àiïìu naây khöng phaãi àïí viïån lyá do tûâ chöëi cêëp thïm àaånhoãa lûåc cho mêëy öng àêu, nhûng sûå thêåt laâ kho trung àoaân cuängkhöng coân nûäa...

Chùèng cêìn àïën tham mûu trûúãng giaäi baây, àaåi àöåi trûúãng Lï SyäQuyá múái biïët àûúåc nhûäng khoá khùn àang xaãy ra taåi chiïën trûúâng.Ngay tûâ khi trung àoaân theo Tû lïånh Quên Khu tûâ miïìn Àöng laâm

Page 19: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 19

möåt cuöåc tiïíu trûúâng chinh, lêåt caánh vïì chiïën trûúâng miïìn Têy, anhàaä hiïíu laâ tònh hònh úã àêëy coá möåt àiïìu gò àoá khöng öín.

Àïí àaánh lûâa keã thuâ, cêëp trïn àaä giûä laåi toaân böå ï kñp àiïån baáoviïn cuãa trung àoaân - Nhûäng ngûúâi coá caác thoái quen lïn soáng maâ keãàõch àaä thuöåc loâng tûâng chên tú keä toác, thay vaâo àoá laâ möåt ï kñp àiïånbaáo viïn múái. Àöìng thúâi, cêëp trïn cuäng cho phaát ài liïn tuåc nhûäng bûácàiïån giaã, baáo caáo vïì tònh hònh àún võ. Trung àoaân cuäng àûúåc thay àöíiphiïn hiïåu, duâng toaân mêåt danh, liïn laåc vúái nhau. Àún võ lïn àûúânghaânh quên chûa àûúåc möåt tuêìn, keã àõch àaä àaánh húi thêëy vaâ bùæt àêìuàeo baám. Chuáng duâng bom, phaáo vaâ nhûäng àún võ biïåt kñch tinh quaáiluâng suåc, àaánh chùån, àöën saåch nhûäng caánh rûâng traâm doåc biïn giúái,nghi trung àoaân haânh quên qua. Coá luác àún võ phaãi chia thaânh tûângtoaán nhoã, cúä ba böën chuåc ngûúâi maâ ài. Phaãi mêët túái gêìn hai thaángtrúâi, trung àoaân múái àûa àûúåc hai tiïíu àoaân cuâng caác àaåi àöåi trûåcthuöåc vïì àïën cùn cûá chên thang taåi Ba Hoân.

Sau möåt thúâi gian daâi mêët dêëu, keã àõch laåi tòm thêëy haânh tungcuãa trung àoaân. Tû lïånh vuâng böën chiïën thuêåt cuãa quên àöåi Saâi Goânhöëi haã tung sû àoaân 21 cuâng haâng chuåc tiïíu àoaân tùng phaái, tiïënhaânh möåt cuöåc bao vêy chiïën dõch nhùçm xoáa söí trung àoaân vaâ caác àúnvõ cuãa ta àûáng chên taåi àêy.

Nhûäng trêån àaánh àêîm maáu, dai dùèng àaä liïn tuåc xaãy ra suöëthún hai thaáng roâng taåi Xo Mo - Ba Hoân, cho túái khi caã hai bïn ta, àõchhoaân toaân kiïåt sûác. Bùçng möåt cuá rûúán mònh kyâ diïåu, àaåi àöåi trinh saátcuãa anh kïët húåp vúái möåt tiïíu àoaân thiïëu thuöåc trung àoaân vaâ möåt àaåiàöåi àùåc cöng cuãa quên khu àaä àaánh tan taác tiïíu àoaân 44 biïåt àöångquên taåi Vaâm Rêìy, kïët thuác cuöåc haânh quên cuãa àõch.

Sau naây, khi vïì àïën U Minh thûúång, àaåi àöåi trûúãng nhêån thêëytònh hònh úã àêy töìi tïå hún nhiïìu, so vúái nhûäng gò anh àûúåc biïët.

- Thûa thuã trûúãng, töi àaä hiïíu nhûäng khoá khùn cuãa ta. Àaåi àöåitrûúãng noái.

- Cêåu chûa hiïíu hïët àêu. - Tham mûu trûúãng quaã quyïët - Trûúácchiïën dõch Mêåu Thên, toaân khu coá 45.000 du kñch, hiïån chó coânkhoaãng möåt phêìn mûúâi. Tónh Caâ Mau coá mûúâi ba xaä giaãi phoáng, caãnùm chó tuyïín àûúåc mûúâi tên binh. Trong khi àoá, caã khu coá haâng

Page 20: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 20

ngaân tay suáng boã nguä vïì nhaâ. Sûå thêåt laâ nhû vêåy àêëy! - Ngûâng möåtlaát, tham mûu trûúãng tiïëp tuåc - Ngoaâi khoá khùn vïì thiïëu vuä khñ, lûåclûúång, chuáng ta coân möåt khoá khùn, àoá laâ giûäa Khu uãy vaâ Quên khu uãy- hònh nhû úã àêëy vêîn chûa tòm àûúåc tiïëng noái chung vïì àaánh giaá àõch,phûúng thûác hoaåt àöång cuãa ta vaâ muåc tiïu àïì ra. Trong khi àoá, keã thuâlaåi chuyïín hûúáng chiïën lûúåc rêët nhanh. Chuáng àaä bònh àõnh, lêënchiïëm gêìn hïët vuâng giaãi phoáng trûúác àêy, chó coân coá cùn cûá U Minhvaâ cuâng giaãi phoáng phña nam Caâ Mau laâ do ta nùæm giûä. Hiïån thúâi,chuáng àang triïín khai chiïën dõch lêën chiïëm U Minh. Àïí mêët vuângchiïën lûúåc naây, chuáng ta seä bõ hêët ra biïín. Do vêåy, Trung ûúng Cuåcmúái àiïìu cuå Saáu Dên vaâ cuå Saáu Nam vïì àêy nhùçm caãi taåo tònh hònh.Phaãi noái sûå thêåt naây, àïí öng coá möåt caái nhòn àuáng àùæn, khoa hoåctrong viïåc giaãi quyïët moåi vêën àïì.

Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi vò caãm thêëy bêët ngúâ trûúác nhûäng lúâi noáichên tònh, bûác xuác cuãa cêëp trïn. Àoá laâ möåt maãng sûå thêåt maâ anh chûaàûúåc biïët. Àaåi àöåi trûúãng tûå hoãi laâ vò sao tham mûu trûúãng laåi noái ravúái anh nhûäng sûå thêåt êëy? Vò leä gò? Öng khöng ngaåi laâ anh seä thöëi chñû? Rêët coá thïí laâ do öng tön troång anh, coi anh nhû laâ möåt ngûúâi baåntri kyã, möåt àöìng chñ àaáng tin cêåy.

Gioång tham mûu trûúãng trúã nïn thöëng thiïët:

- Laâ ngûúâi lñnh vúái nhau, töi biïët mêëy öng ra trêån lêìn naây chûaàûúåc thanh thaãn. Naâo laâ thiïëu vuä khñ, quên söë, naâo laâ khöng quen àõahònh, nhûng töi nghô vúái truyïìn thöëng khùæc phuåc khoá khùn cuãa àaåiàöåi, vúái sûå thaáo vaát cuãa öng, moåi viïåc röìi seä ïm xuöi.

Cêëp trïn àaä noái nhû vêåy, àaåi àöåi trûúãng chùèng coân coá lyá do gò àïímeâ nheo, thoaái thaác àûúåc. Hún nûäa, tûâ chöëi nhiïåm vuå khöng phaãi laâphêím chêët cuãa anh. Àaåi àöåi trûúãng cùæn möi, veã nghô ngúåi.

Dûúâng nhû hiïíu àûúåc têm traång cuãa ngûúâi chó huy cêëp dûúái,tham mûu trûúãng noái tiïëp:

- Àïí giuáp mêëy öng coá lûng vöën àaánh àõch, töi àaä nùn nó muöëngaäy lûúäi vúái cêëp trïn múái xin àûúåc cho öng nùm traái phi löi, nùm traáiÀH10 caãi tiïën vaâ ba traái thuãy löi bêåp bïình. Vúái nhiïåm vuå àûúåc giao,ngêìn êëy vuä khñ laâ quaá ñt. Nhûng trong hoaân caãnh hiïån taåi, töi chùèngcoân phuâ pheáp naâo àïí giuáp mêëy öng hún àûúåc. Chuáng ta àang bõ àõch

Page 21: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 21

döìn àïën chên tûúâng röìi. Àïí töìn taåi, chó coân coá möîi möåt caách laâ phaãigöìng mònh lïn maâ àaánh. Chó coá àaánh, hoåa may múái caãi taåo àûúåc tònhhònh.

- Caãm ún thuã trûúãng àaä tin töi! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Töi seä cöëgùæng hïët mònh àïí coá thïí laâm àûúåc möåt caái gò àoá.

- Töi hy voång nhû vêåy. Thöi, chuác öng vaâ anh em lïn àûúâng bònhan!

- Thuã trûúãng chúâ tin chiïën thùæng nheá!

- Dô nhiïn röìi! - Tham mûu trûúãng noái, röìi öm lêëy anh. Öng vöîvai anh vaâ àöåt ngöåt quay ài. Àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy trong khoáe mùætöng coá nhûäng gioåt nûúác.

3

Vêët vaã lùæm àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá múái àûa àûúåc àaåi àöåi trinhsaát àïën phña nam êëp Hoâa Khaánh. êëp trûúác àêy thuöåc vuâng giaãi phoáng,vúái hún möåt trùm gia àònh, nay chó coân laâ möåt khu àêët tröëng röîng, vöhöìn, àûúåc àaánh dêëu son àoã trïn baãn àöì taác nghiïåp cuãa anh.

Theo hiïåp àöìng tûâ trûúác, vaâo khoaãng tûâ mûúâi baãy àïën mûúâi chñngiúâ, seä coá möåt phên àöåi vuä trang àõa phûúng àoán caác anh taåi möåt lïìucoã, bïn caånh chaânh luáa boã hoang, caách êëp chûâng nûãa cêy söë vïì phñabùæc, ùn thöng ra caánh rûâng traâm, nguyïn laâ cùn cûá cuãa cöng binhxûúãng huyïån Goâ Quao. Taåi àêy, phên àöåi vuä trang àõa phûúng seä coánhiïåm vuå dêîn àûúâng, böë trñ xuöìng, àûa caác anh vûúåt söng Caái Beá vïìmöåt loäm cùn cûá àûúåc chuêín bõ trûúác, gêìn êëp Thúái An.

Nhiïåm vuå cuãa àaåi àöåi laâ vûâa trinh saát vûâa àaánh chùån caác àoaântaâu cao töëc thuöåc haãi àoaân 41 cuãa Myä àang yïím trúå cho quên àöåi SaâiGoân trïn söng Caái Lúán, nhùçm chiïëm U Minh thûúång. Coá thïí noái àêylaâ möåt nhiïåm vuå múái meã, phûác taåp maâ cêëp trïn giao cho àaåi àöåi cuãaanh.

Buöíi saáng höm êëy, sau khi tiïîn tham mûu trûúãng trúã vïì, àaåi àöåiùn saáng vaâ lêåp tûác lïn àûúâng. Goåi laâ àaåi àöåi, nhûng thûåc ra quên söëchó coá hai mûúi böën ngûúâi. Àaä thïë, cêëp trïn laåi àiïìu möåt nûãa àún võ do

Page 22: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 22

chñnh trõ viïn àaåi àöåi chó huy, nhêån nhiïåm vuå taåi vaâm söng Àöëc, coânlaåi mûúâi hai ngûúâi, do àaåi àöåi trûúãng chó huy thò ài caánh àöng.

Sau hai ngaây haânh quên mang vaác nùång, àaåi àöåi àaä túái àõa àiïímtêåp kïët vaâ àang chúâ liïn laåc vúái àõa phûúng.

- Sao giúâ naây hoå vêîn chûa túái nhó? Trung àöåi trûúãng Ba Trêìn,phoá chó huy àún võ hoãi troãng, trong luác àaåi àöåi trûúãng nhêëp nhöím, liïntuåc xem àöìng höì.

- Coân hún möåt tiïëng àöìng höì nûäa múái hïët giúâ hiïåp àöìng lûång.Àaåi àöåi trûúãng trêën an, nhûng trong loâng thò noáng nhû lûãa àöët. Àïígiaãm búát khöng khñ chúâ àúåi nùång nïì, anh àûáng dêåy, xaách khêíu AKbaáng gêåp ài ài laåi laåi, mùæt khöng rúâi hûúáng lïìu coã.

Trúâi bùæt àêìu tùæt nùæng, àïí laåi trïn caánh rûâng traâm phña têy möåtvûâng saáng àoã rûåc nhû maáu. Theo phaán àoaán cuãa anh thò àoá laâ hûúángvõnh Raåch Giaá, núi söng Caái Lúán vaâ söng Caái Beá àöí vïì. Chïëch vïìhûúáng nam möåt chuát laâ cùn cûá Xeão Rö, núi àõch àang têåp trung möåt söëlûúång lúán taâu thuyïìn, cuâng mûúâi lùm tiïíu àoaân böå binh, laâm thaânhmöåt cuåm phoâng ngûå höîn húåp, chuêín bõ tiïën àaánh U Minh. Tònh hònhmùåt trêån ngaây möåt cùng thùèng. Cuâng vúái sûå têåp trung quên cuãa àõch,caác dún võ chuã lûåc cuãa quên khu cuäng àang àûúåc bñ mêåt àiïìu vïì khuvûåc naây, nhùçm baão vïå U Minh.

Múái höm qua àêy thöi, trïn àûúâng haânh quên ra mùåt trêån, àaåiàöåi trûúãng bêët ngúâ gùåp laåi möåt ngûúâi baån, trung uáy Phan Vônh, hoåccuâng khoáa huêën luyïån trinh saát vúái anh taåi Sún Têy. Vûâa múái nhònthêëy nhau, Phan Vônh chaåy túái, thuåi vaâo lûng anh möåt caái àau àiïëng,keâm theo möåt tiïëng chûãi thïì:

- Meå khó, maây vïì àêy höìi naâo thïë haã, thùçng mùæc dõch? - PhanVônh hoãi - Nghe noái maây hoaåt àöång úã chiïën trûúâng miïìn Àöng kia maâ.

- Àuáng thïë! - Àaåi àöåi trûúãng xaác nhêån - Nhûng àún võ tao àaánhnhau dúã eåc, nïn múái bõ àêíy vïì àêy.

- Caái têåt maây vêîn thïë, chuyïn nhaåo baáng cuöåc àúâi.

- Bêy giúâ maây úã àún võ naâo? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Tao úã quên baáo Quên khu!

Page 23: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 23

- Maây laâm caái troâ gò úã àún võ êëy?

- Trinh saát kyä thuêåt.

- Quaá tuyïåt! - Àaåi àöåi trûúãng bònh luêån - Coá tin tûác gò múáikhöng?

- Thiïëu cha gò, nhûng phaãi saâng loåc. Phan Vônh noái - Bûäa trûúác,khi lïn àaâi theo doäi vö tuyïën cuãa àõch, tao thêëy boån Myä lïn soáng khaáochuyïån vúái nhau rùçng coá möåt tïn trung uáy, con trai àö àöëc tû lïånh lûåclûúång haãi quên Myä úã viïåt Nam, hiïån àang chó huy taâu PCF söë 35. Biïëttin naây, cuå Saáu Nam rêët chuá yá. Chñnh cuå giao cho quên baáo theo doäi,nïëu phaát hiïån thêëy con taâu naâo mang söë hiïåu êëy, thò phaãi bùçng moåicaách tuám cho kyâ àûúåc thùçng êëy àem vïì. Khöën nöîi, cho àïën luác naây,chuáng tao vêîn chûa thêëy con taâu naâo coá söë hiïåu 35 caã.

- Coá khi chuáng cuäng biïët ta theo doäi àaâi kyä thuêåt, nïn bõachuyïån cho chuáng ta töën cöng chúi cuäng khöng chûâng. Àaåi àöåi trûúãngphaán àoaán.

- Laâ dên trinh saát kyâ cûåu maâ maây chùèng hiïíu àïëch gò caã. PhanVônh coá veã caáu - Chuáng noá coá thïí tung nhiïìu tin tûác giaã, nhûng bõachuyïån con trai gaä àö àöëc àang chó huy taâu nhanh taåi Viïåt Nam laâmkhó gò. Tao nghô, coá thïí chuáng sú yá thöi.

- Coá lyá. - Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu - Nïëu àuáng nhû maây noái, thò caáithùçng trung uáy chó huy taâu nhanh söë 35 chïët tiïåt êëy coá tïn laâZumwalt.

- Àuáng laâ Zumwalt. - Phan Vônh tröë mùæt kinh ngaåc - nhûng vòsao maây biïët?

- Bñ mêåt! - Àaåi àöåi trûúãng cûúâi möåt caách bñ hiïím. Sûå thêåt, anhchó biïët tïn gaä àö àöëc chó huy haãi quên Myä úã Viïåt Nam möåt caách tònhcúâ qua baãn tin àoåc chêåm úã trïn àaâi phaát thanh.

Mùåc duâ nùæm àûúåc nguöìn tin êëy, nhûng àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyáchùèng hïì nghô rùçng caái gaä àö àöëc chó huy haãi quên Myä kia laåi àïí chocon trai mònh chó huy möåt con taâu hoaåt àöång taåi chiïën trûúâng aác liïåt,àêìy ruãi ro nhû thïë naây.

Page 24: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 24

Cuöåc àúâi con ngûúâi ta, biïët àêu àêëy! Àaåi àöåi trûúãng nhúá laåichuyïån cuä, miïång lêím bêím. Àöi khi coá nhûäng sûå kiïån xoay chuyïín bêëtngúâ, laâm thay àöíi cuöåc söëng, thay àöíi caã söë phêån cuãa rêët nhiïìu ngûúâi.

Maân àïm êåp xuöëng rêët nhanh. Trïn bêìu trúâi vuâng chêu thöí bùætàêìu nhöån nhõp hùèn lïn búãi caác loaåi maáy bay bêåt àeân saáng choang, àituêìn trïn caác kïnh raåch. Tiïëng àöång cú vùng vùèng, luác xa luác gêìn, gêycho anh möåt caãm giaác khoá chõu.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng laåi, röìi ngöìi xuöëng möåt goâ àêët nhoã, caáchàöìng àöåi chûâng vaâi chuåc meát. Möåt lêìn nûäa, anh laåi xem àöìng höì.Nhûäng chiïëc kim coá gùæn daå quang baáo cho anh biïët àaä mûúâi taám giúâba mûúi phuát.

Àuáng luác àaåi àöåi trûúãng àang xem àöìng höì thò tiïëng suáng böîngnöí ran taåi möåt caánh rûâng gêìn àêëy. Thoaåt àêìu, anh chûa xaác àõnhàûúåc suáng nöí úã hûúáng naâo, nhûng chó ñt giêy sau, anh nhêån roä suángnöí úã hûúáng kïnh Ba Vaån, núi caác anh múái vûúåt qua höìi chiïìu.

Tiïëng suáng nöí möîi luác möåt döìn dêåp, daây àùåc. Trong caái múá êmthanh chiïën tranh höîn taåp, chïët choác êëy, anh nghe roä caã tiïëng nöí cuãalûåu àaån, tiïëng nöí cuãa suáng phoáng hoãa tiïîn vaâ caã tiïëng nöí choái tai, tûácngûåc cuãa phaáo khöng giêåt. Sau àoá laâ tiïëng nöí cuãa nhiïìu loaåt suángmaáy, coá thïí laâ loaåi M60 àûúåc bùæn lïn tûâ möåt chiïëc taâu naâo àoá, nghe laåtai, giöëng nhû tiïëng goä thuâng.

Suáng cöëi cuäng bùæt àêìu bùæn. Sau nhûäng tiïëng nöí àêìu noâng"pung", "pung" laâ tiïëng àaån rñt xeâo xeâo trïn nïìn trúâi hêëp höëi röìi rúixuöëng àêu àoá trong caánh rûâng traâm, tiïëp theo laâ nhûäng tiïëng nöí êìmaâo, rïìn rô. Trong maân àïm bõt buâng êëy, anh coân nhòn thêëy caã aánh lûãachaáy bêåp buâng.

Maáy bay cuäng bùæt àêìu keáo lïn thaã traái saáng vaâ bùæn röëc-kïët. Hoãachêu tûâ mùåt àêët cuäng thi nhau voåt lïn giûäa bêìu trúâi. Trûúác khi tùæt, noácoân àïí laåi nhûäng daãi khoái trùæng ngoùçn ngoeâo, tang toác.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng ngêy ngûúâi ra quan saát, miïång haá höëc.

- Xem ra àaánh nhau to àêëy! - Trung àöåi trûúãng Ba Trêìn thöëtlïn, gioång run vò höìi höåp - Töi coá caãm giaác laâ tao ngöå chiïën.

Page 25: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 25

Àaåi àöåi trûúãng vêîn im lùång quan saát. ñt lêu sau anh múái böåc löåsuy nghô cuãa mònh:

- Àïëch phaãi, - Anh noái - Nghe tiïëng suáng thò roä raâng laâ möåt àúnvõ naâo àoá cuãa ta phuåc kñch quên àõch. Cêåu khöng nhòn thêëy nhûängquêìng lûãa chaáy kia aâ?

Trong luác hai ngûúâi àang trao àöíi vúái nhau thò möåt töëp maáy baytrûåc thùng loaåi "soái biïín" bay vuát qua àêìu hoå vïì hûúáng suáng nöí. Möåtlêìn nûäa, chuáng thay nhau bùæn töëc-keát vaâ thaã traái saáng rûåc trúâi. Trongaánh saáng laånh luâng ma quyã êëy, àaåi àöåi trúãng nhòn thêëy caác chiïën syäcuãa anh nùçm nghó, lûng kï lïn ba lö, veã mùåt baâng quan, khoá hiïíu.

- Sao àïën giúâ naây hoå vêîn chûa túái nhó? - Tiïíu àöåi trûúãng NguyïînHûäu Phaách lïn tiïëng - Hay laâ coá truåc trùåc gò röìi?

Àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy chöåt daå. Nïëu nhû viïåc hiïåp àöìng khöngthaânh, seä àêíy àún võ anh lêm vaâo möåt hoaân caãnh tiïën thoaát lûúängnan. Tiïëp tuåc vûúåt söng thò khöng coá phûúng tiïån, maâ quay trúã vïì thòkhöng thïí coi àûúåc. Cûá xaâ quêìn maäi úã àêy cuäng chùèng coá ñch gò. Àaåiàöåi trûúãng truát möåt tiïëng thúã sêu. Anh tiïëp tuåc cho àún võ àúåi thïmmöåt thúâi gian nûäa, loâng trúã nïn nùång nïì, u aám.

Sau möåt thúâi gian daâi im ùæng, tiïëng suáng laåi bùæt àêìu röå lïn. Lêìnnaây thò úã ngay hûúáng söng Caái Beá, núi caác anh seä phaãi vûúåt qua. Coáàiïìu, anh khöng nghe thêëy tiïëng suáng bùæn traã vaâ cuäng khöng nghethêëy tiïëng lûåu àaån nöí rïìn. Röët cuöåc, àaåi àöåi trûúãng cuäng khöng buöìnquan têm àïën chuyïån suáng nöí trong khu vûåc nûäa. Viïåc hiïåp àöìng truåctrùåc àaä laâm anh lo lùæng vö cuâng. Àêy laâ möåt tònh huöëng nùçm ngoaâi dûåkiïën, möåt tònh huöëng chùèng hay ho tñ naâo. thêåt xuái quêíy, anh nghô.Nïëu nhû khöng coá hiïåp àöìng, àïí caác anh tûå chuã lo liïåu, thò coá leä vaâogiúâ naây, caác anh àang vûúåt söng cuäng khöng chûâng. êëy vêåy maâ caácanh phaãi nùçm chïët dñ úã àêy.

- Hònh nhû coá ngûúâi. - Ba Trêìn kheä àêåp vaâo vai àaåi àöåi trûúãng,reo lïn - Kia kòa, gêìn lïìu coã.

Àaåi àöåi trûúãng múã cùng mùæt ra nhòn. Trong maân àïm lúâ múâ, anhnhòn thêëy vaâi ba boáng ngûúâi êín hiïån. Àaåi àöåi trûúãng toan la lïn,nhûng anh kõp thúâi chïë ngûå àûúåc. Dûúâng nhû linh tñnh àaä maách baãoanh coá möåt àiïìu gò àoá múâ aám qua nhûäng boáng àen kia. Anh ra hiïåu

Page 26: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 26

cho böå àöåi tuyïåt àöëi im lùång, nhanh choáng triïín khai àöåi hònh chiïënàêëu, àïì phoâng tònh huöëng xêëu nhêët coá thïí xaãy ra. Xong, anh noái nhoãvúái Ba Trêìn:

- Àïí töi ài xem thïë naâo. Öng cho böå àöåi s1/2n saâng nhaá. Nïëu coáàiïìu bêët öín thò phaãi "Dô biïën, trõ biïën".

- Cûá yïn têm! - Ba Trêìn vöî vaâo vai baån, noái.

Àaåi àöåi trûúãng xaách khêíu AK tiïën vïì phña lïìu coã. Anh men theonhûäng buåi cêy trêm öíi cao quaá àêìu ngûúâi, moåc um tuâm, ài möåt caáchroán reán. Thónh thoaãng, anh dûâng laåi, lùæng tai nghe ngoáng àöång tônhröìi múái doâ dêîm bûúác tiïëp.

Höìi naäy, luác xuêët phaát, anh coân nhòn thêëy ba boáng ngûúâi laãngvaãng ài laåi gêìn chaânh luáa, saát lïìu coã, vêåy maâ khi anh tiïëp cêån gêìnàïën núi, thò nhûäng boáng àen kia àïìu biïën mêët, giöëng nhû ma quyã vêåy.Àaåi àöåi trûúãng khom ngûúâi thêåt thêëp, tay vaåch nhûäng caânh laá loâa xoâatrûúác mùæt, quan saát. qua khoaãng tröëng lúâ múâ giûäa caác caânh cêy, anhkhöng nhòn thêëy gò caã, ngoaåi trûâ mêëy cêy dûâa bõ phaáo bùæn cuåt ngoånàûáng trú giûäa trúâi.

Àaåi àöåi trûúãng phên vên. Anh àang àõnh bûúác tiïëp thò nghethêëy tiïëng ngûúâi trao àöíi vúái nhau rêët kheä úã möåt chöî khuêët naâo àoá.Anh khöng nghe àûúåc nöåi dung cêu chuyïån, cho túái khi möåt trongnhûäng ngûúâi êëy bêåt lïn tiïëng chûãi thïì:

- Àuâ maá, taåi sao maây khöng bùæt liïn laåc vúái àöìng boån cuãa maây,haã? Àuâ maá maây, tuåi tao khöng giúän aâ nghen.

Àaåi àöåi trûúãng giêåt mònh, run bùæn. Hoáa ra sûå viïåc laåi xoay chiïìunhû vêåy. Heân chi... àaåi àöåi trûúãng nghô buång. Roä raâng laâ boån àõch àaätuám àûúåc ngûúâi du kñch ài bùæt liïn laåc vúái caác anh vaâ buöåc phaãi àûachuáng àïën àêy. Nhûng túái giúâ phuát choát, ngûúâi du kñch àaä thay àöíi yáàõnh, vò vêåy maâ caác anh múái àûúåc an toaân.

Tònh thïë trúã nïn xêëu hún bao giúâ hïët. Dô nhiïn laâ boån àõch àïënàêy khöng chó coá vaâi ba thùçng maâ laâ caã möåt àún võ lúán nùçm thu mònhúã möåt chöî naâo àoá. Cuäng may laâ chuáng vö tònh àïí löå phêìn naâo sûå kiïån,nïëu khöng, chûa biïët àiïìu gô seä xaãy ra.

Page 27: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 27

Àaåi àöåi trûúãng lùång leä ruát lui, giöëng nhû khi anh tiïëp cêån vêåy.Phaãi mêët caã mêëy phuát àöìng höì, anh múái vïì túái chöî eám quên.

- Àõch. Anh noái nhoã vúái Ba Trêìn - Cho böå àöåi ruát ngay. Ruát theohûúáng têy nam. Tuyïåt àöëi khöng àûúåc gêy ra tiïëng àöång. Ài ài, töichùån hêåu cho.

Àún võ lùång leä rúâi xa khu vûåc nguy hiïím. Möåt lêìn nûäa, moåingûúâi àaä gùåp may. Trong trûúâng húåp hi hûäu naây, ngoaâi viïåc ngûúâi dukñch bõ bùæt khöng chõu cöng taác vúái àõch, caác anh coân àûúåc sûå che chúãcuãa boáng àïm. Trong hoaân caãnh naây, chñnh boáng àïm laâ cûáu caánh, laâthêìn höå mïånh cho àún võ anh.

Àaåi àöåi ruát ra khoãi khu vûåc lïìu coã àûúåc chûâng hún mûúâi phuátàöìng höì, thò möåt loaåt suáng reá lïn, àún àöåc. Khöng coân nghi ngúâ gò nûäa,boån àõch àaä saát haåi ngûúâi du kñch àaáng kñnh kia. Mùæt àaåi àöåi trûúãngcay cay, ngêën lïå.

Trúâi bùæt àêìu saáng dêìn lïn búãi trùng muöån. Sau loaåt suáng àúnàöåc vûâa röìi, khöng gian trúã nïn tônh lùång. Thónh thoaãng múái coá möåtcún gioá bêët chúåt aâo qua, laâm cho khu rûâng trúã nïn xao àöång, trùçn troåc.Hoåa hoùçn lùæm múái coá möåt tiïëng phaáo trêìm àuåc voång laåi tûâ chên trúâixa lùæc.

Àoaân quên àaä tiïën sêu vaâo khu rûâng traâm êím ûúát, leáp nheáp àêìynhûäng dêy leo vaâ bõ bom, phaáo ùn thuãng tûâng maãng lúán, taåo thaânhnhûäng vuäng nûúác tuâ àoång. Trong aánh saáng baâng baåc, trùæng nhû sûäacuãa maân àïm, àaåi àöåi trûúãng múã cùng mùæt ra nhòn, nhûng anh vêîn sachên xuöëng nhûäng vuäng lêìy maâ caái nùæng àêìu muâa khö chûa àuã sûáclaâm se cûáng.

Coá leä do cùng thùèng maâ moåi ngûúâi àaä quïn ài sûác nùång cuãa vuäkhñ àeâ xuöëng vai mònh. Tuyïåt nhiïn, àaåi àöåi trûúãng khöng hïì nghethêëy möåt chiïën sô naâo bêåt ra tiïëng kïu than hoùåc coá nhûäng biïíu hiïånàaåi loaåi nhû thïë. Hoå kiïn nhêîn bûúác ài vaâ luön giûä gòn, traánh phaát ranhûäng tiïëng àöång, duâ laâ nhoã nhêët. Nïëu cêìn phaãi trao àöíi vúái nhauàiïìu gò, hoå chó noái thêìm hoùåc ra hiïåu bùçng tay.

Trong luác moåi ngûúâi àang êm thêìm bûúác ài thò möåt cêåu coá leä donguã gêåt àaä va àêìu vaâo möåt cêy traâm, röìi ngaä nhaâo xuöëng nhûäng caânhcuãi khö, laâm phaát ra nhûäng tiïëng kïu rùng rùæc, gêîy vuån. Àaåi àöåi

Page 28: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 28

trûúãng nhùn mùåt, trûâng mùæt nhòn, röìi àûa tay keáo anh ta àûáng dêåy.Anh àaä khöng ngöëc nghïëch àïí vùng ra möåt tiïëng chûãi thïì.

Caách àêy nûãa nùm, trong möåt lêìn ài nùæm àõch taåi cua chûä Strïn àûúâng mûúâi ba ài Bònh Long, àaåi àöåi cuãa anh àaä phaãi traã möåt giaáàùæt vúái ba chiïën sô bõ thiïåt maång vaâ böën ngûúâi khaác bõ thûúng chó vòmöåt haânh àöång ngu xuêín cuãa möåt chiïën sô, khi anh ta cöë tònh, muöënchûáng toã cho moåi ngûúâi biïët laâ anh ta khöng súå keã thuâ, bùçng caáchngaáp möåt tiïëng thêåt to. Nïëu nhû sûå viïåc chó coá vêåy thò cuäng chûa àïënnöîi tïå haåi lùæm, nhûng möåt ngûúâi khaác thêëy vêåy, tûác giêån chûãi toaánglïn. Chñnh sûå sú xuêët lêìn thûá hai naây àaä laâm cho tònh hònh trúã nïnphûác taåp. Khöng ai coá thïí ngúâ rùçng chñnh haânh àöång ngu ngöëc àaä chólöëi cho boån Myä "hïì" nùçm phuåc kñch taåi möåt khu rûâng gêìn àoá, moâ túáingay tûác thò vaâ chuáng àaä khöng boã qua cú höåi naây, giaáng cho àún võanh möåt àoân choaáng vaáng.

Nïëu nhû bûäa êëy chñnh trõ viïn khöng nhanh leå töí chûác möåt muäivu höìi, àaánh taåt sûúân vïì phña sau lûng àõch, thò àún võ coân bõ töín thêëtnhiïìu hún nûäa. Àiïìu trúá trïu úã àêy laâ keã gêy ra tai hoåa laåi khöng hïìhêën gò, coân nhûäng ngûúâi söëng nghiïm chónh laåi phaãi gaánh chõu nhûänghêåu quaã thaãm khöëc.

Àaä khöng dûúái hai lêìn, àaåi àöåi trûúãng noái chuyïån vúái böå àöåi vïìbaâi hoåc chïët ngûúâi êëy. Anh muöën moåi ngûúâi phaãi giûä gòn, kiïím soaátcaác haânh àöång cuãa mònh, àïí khoãi rúi vaâo hoaân caãnh àaáng tiïëc. Àaåi àöåitrûúãng cay àùæng nghô rùçng trong chiïën tranh, àún võ khoá traánh khoãithûúng vong; nhûng khöng nïn àïí àöìng àöåi bõ thûúng vong möåt caáchoan uöíng búãi haânh àöång thiïëu suy nghô tûâ phña ngûúâi chó huy.

Do mang vaác nùång, mïåt moãi, àoaân quên bõ vuöët daâi ra àïën mêëychuåc meát. Moåi ngûúâi bûúác ài möåt caách khoá khùn, cam chõu. Con àûúângmöîi luác nhû muöën daän thïm ra, hun huát, vö têån. Ài àûúåc gêìn hai giúâàöìng höì, àaåi àöåi trûúãng múái cho pheáp moåi ngûúâi nghó giaãi lao. Àûúåcthïí, nhûäng ngûúâi lñnh khöng noái khöng rùçng, cûá àïí caã ba lö, vuä khñtrïn lûng maâ nùçm ûúân ra mùåt rûâng êím ûúát, àêìy nhûäng cêy dûúng xó.

Àaåi àöåi trûúãng lêëy trong ba lö ra cêy àeân pin àaä àûúåc che saáng,chó coân chûâa möåt löî nhoã, röìi lêëy têëm baãn àöì taác nghiïåp traãi xuöëng àêët,xem xeát. Ba Trêìn xaách suáng ài túái, ngöìi xuöëng, cuâng doäi mùæt vaâo têëmbaãn àöì.

Page 29: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 29

Theo dûå kiïën ban àêìu thò àiïím vûúåt söng cuãa àaåi àöåi caách àöìnbaão an êëp Cêy Goâong löëi chûâng hai cêy söë vïì phña àöng. Qua sûå kiïånxaãy ra vûâa röìi, moåi chi tiïët, kïë hoaåch àïìu phaãi thay àöíi hïët. Coá nghôalaâ àaåi àöåi phaãi laâm laåi tûâ àêìu.

Àaåi àöåi trûúãng duâng ngoán tay xoáa ài vïët buát chò múâ vaâ vaåch laåiàiïím vûúåt söng. Lêìn naây, bïën vûúåt phaãi nùçm úã phña têy, so vúái àöìnàõch.

- Chuyïín àïën chöî múái naây liïåu coá öín hún chùng? Ba Trêìn doâ hoãi.

- Trong chiïën tranh, khöng coá gò coá thïí àaãm baão caã. Àaåi àöåitrûúãng vûâa gêëp baãn àöì vûâa traã lúâi.

Àoaân quên laåi tiïëp tuåc lïn àûúâng ngay sau àoá. Hoå ài àûúåc chûângba mûúi phuát thò àuång möåt daãi rûâng chïët, chaåy tûâ àöng sang têy. Daãirûâng naây bõ chêët àöåc hoáa hoåc Myä huãy diïåt trong chiïën dõch goåi laâ"Ranch Hand", nhùçm haån chïë túái mûác thêëp nhêët khaã nùng têën cöngcuãa lûåc lûúång ta vaâo caác taâu chiïën Myä hoaåt àöång trïn söng, tûâ phñanhûäng caánh rûâng.

Theo phaán àoaán cuãa àaåi àöåi trûúãng thò daãi rûâng naây seä chaåy doåctheo söng Caái Beá vaâ nhû vêåy, àiïím vûúåt söng cuãa àún võ anh seä àûúåctiïën haânh úã möåt chöî naâo àoá thuêån tiïån trïn caánh rûâng naây.

Khöën nöîi, thûåc tïë laåi khöng àuáng nhû vêåy. Sau khi àún võ vûúåtqua caánh rûâng chïët löëi chûâng nûãa cêy söë, thò àuång möåt caánh àöìngröång bõ boã hoang. Àêy quaã laâ möåt bêët lúåi cho àún võ khi phaãi tiïëp cêåndoâng söng qua caánh àöìng naây.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng ngêy ngûúâi nhòn caánh àöìng hoang chòmtrong aánh trùng suöng, loâng hoang mang, lo lùæng. Anh khöng thïí naâodaám liïìu lônh cho àún võ bùng qua àöìng maâ khöng soi àûúâng trûúác. Aicoá thïí biïët àûúåc núi búâ söng kia, quên àõch àang laâm troâ tröëng gò úãàêëy. Biïët àêu chuáng laåi chùèng cho quên nùçm chúâ, höët goån caác anh.Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi. Chaâ, sai möåt li laâ moåi viïåc trúã nïn röëi tung caã.Töët nhêët laâ phaãi cho àún võ quay trúã laåi, nghó taåm núi caánh rûâng kia,töí chûác nùæm àõch cho vûäng, röìi múái coá thïí vûúåt söng àûúåc. Hêëp têëp luácnaây laâ chùèng khön ngoan möåt chuát naâo.

- Öng àõnh tñnh sao àêy? - Ba Trêìn nön noáng hoãi.

Page 30: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 30

- Àaânh phaãi quay trúã laåi, nghó taåm qua àïm, röìi tñnh. - Àaåi àöåitrûúãng noái - Cêìn phaãi tòm hiïíu xem tònh hònh àõch chöî chuáng ta vûúåtsöng thïë naâo.

4

Sau caã tiïëng àöìng höì vûúåt qua caánh àöìng nguát coã, àaåi àöåi trûúãngLï Syä Quyá dêîn töí trinh saát moâ mêîm, àïën àûúåc búâ söng Caái Beá.

Neáp mònh vaâo bïn möåt göëc cêy soaâi cuåt ngoån, chaáy dúã, àaåi àöåitrûúãng cuái thêëp ngûúâi xuöëng, àïí coá thïí nhòn àûúåc roä hún àõa hònhtrûúác mùæt anh. Hoáa ra, núi àaåi àöåi dûå kiïën laâm bïën vûúåt nguyïn laâmöåt xoám nhoã vúái vaâi ba noác nhaâ, nöëi liïìn nhau búãi nhûäng maãnh vûúânchaáy truåi. Phña sau möîi ngöi nhaâ laâ nhûäng lïìu laá thêëp hún, coá thïíduâng laâm núi chùn nuöi gia suác, cêët chûáa duång cuå saãn xuêët hoùåc àöìàaåc lùåt vùåt cuãa gia àònh.

Àaåi àöåi trûúãng lùæng nghe xem coá àöång tônh gò, röìi múái ra hiïåucho àöìng àöåi bñ mêåt tiïëp cêån löëi xoám. Anh bùng qua nhûäng khoaãngtröëng àêìy trêëu vaâ phên boâ khö, àöåt nhêåp vaâo möåt cùn nhaâ êím thêëp,nöìng nùåc muâi cûát giaán. Roä raâng ngöi nhaâ khöng coá ngûúâi úã, ñt nhêët laâmêëy thaáng nay, nïn maái laá bõ nùæng mûa ùn thuãng tûâng maãng lúán. Àaåiàöåi trûúãng chúåt giêåt mònh búãi nhûäng tiïëng àöång raâo raâo trong xoá töëi.Ngay sau àoá, anh nhêån ra laâ tiïëng cuãa bêìy chuöåt - chuã nhên thûåc sûåcuãa vuâng naây.

- Ngûúâi ta ài hïët röìi, anh Quyá aå! - Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn HûäuPhaách noái thêìm - Caã xoám vùæng tanh vùæng ngùæt.

Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu. Anh noái vúái àöìng àöåi laâ haäy taãn ra xa,xem coá àöång tônh gò, röìi quay vïì baáo caáo, coân mònh thò lêìn xuöëng saátmeáp nûúác. Gioá luâa tûâ mùåt söng lïn maát laånh, laâm àaåi àöåi trûúãng nöíigai ngûúâi. Anh raáng sûác kòm neán àïí khöng bêåt ra nhûäng tiïëng hùæt húiàöåi ngöåt. Àaåi àöåi trûúãng àûáng trên ngûúâi möåt höìi lêu trûúác doâng söngmaãnh mai, maâ múái àêy thöi, anh chó àûúåc biïët trïn têëm baãn àöì.

Söng Caái Beá núi anh àûáng röång chûâng möåt trùm meát. Vúáikhoaãng caách êëy, vïì àïm, haån chïë rêët nhiïìu àïën têìm nhòn cuãa anh.

Page 31: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 31

Mùåc duâ vêåy, anh vêîn nhòn thêëy möåt caách múâ toã nhûäng thên cêy chïëtnúi búâ söng bïn kia vaâ xa hún nûäa laâ vïåt sêîm cuãa khu rûâng.

úã phña haå nguöìn, caách anh löëi chûâng hai cêy söë laâ êëp chiïën lûúåcCêy Goâong. Tûâ àêy, anh coá thïí nhòn thêëy aánh àeân le loái hùæt ra tûânhûäng ö cûãa vaâ nghe thêëy caã tiïëng ra-ài-ö àang rïn ró möåt baãn nhaåcchiïu höìi.

Giaá maâ gùåp àûúåc möåt ngûúâi dên naâo úã àêy àïí tòm hiïíu vïì quyluêåt hoaåt àöång cuãa àõch thò hay biïët bao nhiïu. Àaåi àöåi trûúãng ao ûúác.Nhûng khöën thay àiïìu àoá khöng coân laâ hiïån thûåc. Àõch àaä taát saåchdên vuâng naây, gom vaâo caác êëp chiïën lûúåc vêy quanh caác chi khu, yïëukhu hoùåc thõ trêën, thõ xaä vaâ biïën núi úã cuä cuãa hoå trúã thaânh vuâng tûå dooanh kñch.

Trûúác àêy, trong nhûäng lêìn chónh huêën, caán böå chñnh trõ cêëptrïn thûúâng noái vúái caác anh vïì yïëu töë quyïët àõnh cuãa nhên dên trongcuöåc chiïën, nhûng àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy yá nghôa êëy hïët sûác mú höì.Anh chó thûåc sûå nhêån ra chên giaá trõ naây khi phaãi traãi qua nhûängngaây thaáng khoác dúã, mïëu dúã vò bú vú, khöng coá dên nûúng tûåa. Suycho cuâng, muåc tiïu giaânh chiïën thùæng cuãa caác bïn tham gia chiïëntranh hiïån nay, chñnh laâ viïåc kiïím soaát àûúåc con ngûúâi. Xeát trïn bònhdiïån thûåc tïë luác naây thò keã thuâ àaä laâm àûúåc àiïìu àoá, trûúác caác anh.

Trong luác àaåi àöåi trûúãng coân àang hûng phêën, nhêån xeát vïìnhûäng àiïìu chùèng hïì coá liïn quan gò àïën cöng viïåc, thò coá tiïëng maáybay trûåc thùng xuêët hiïån. Nghe qua tiïëng àöång cú cuãa noá, àaåi àöåitrûúãng linh caãm thêëy coá möåt àiïìu gò àoá gêìn vúái tai hoåa sùæp sûãa xaãy ra.Vúái phaãn xaå cuãa möåt ngûúâi lñnh tûâng traãi, anh vöåi vaä chaåy lïn búâ röìineáp vaâo bïn göëc cêy ö möi àêìy coã. Àuáng luác àoá, maáy bay xuêët hiïånngang têìm mùæt cuãa anh.

Àoá laâ ba con "soái biïín", loaåi maáy bay cuãa haãi quên Myä, maâ caácanh goåi laâ "caá leåp". Chuáng bay theo hònh chûä A. Chiïëc ài àêìu bay rêëtthêëp, bêåt àeân pha saáng trûng, raâ queát doåc àöi búâ söng hoang vùæng.Hai chiïëc sau bay cao hún, s1/2n saâng nhaã àaån vaâo nhûäng muåc tiïukhaã nghi trïn àûúâng tuêìn tiïîu.

Page 32: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 32

Mùåc duâ biïët boån giùåc laái khöng thïí nhòn thêëy mònh, nhûäng àaåiàöåi trûúãng vêîn caãm thêëy thoát ruöåt trûúác caái luöìng saáng laånh ngùæt,sûúåt trïn thõt da anh.

Töëp maáy bay vûâa aâo qua, àaåi àöåi trûúãng àaä thêëy chuáng àöåt ngöåtquay trúã laåi, vaâ bêët thêìn xaã àaån vaâo xoám nhoã, núi phên àöåi anh àangêín nêëp. Àaåi àöåi trûúãng kinh hoaâng. Caái yá nghô bõ àõch phaát hiïån nhûmöåt doâng àiïån laånh buöët, chaåy doåc söëng lûng anh. Ngay sau àoá, àaåiàöåi trûúãng phuã nhêån sûå phaán àoaán cuãa mònh. Anh cho rùçng viïåc àõchbùæn phaá khu xoám chó laâ do ngêîu nhiïn thöi. Mùåc duâ vêåy, anh vêîn coácaãm giaác lo lùæng khöng yïn.

Töëp trûåc thùng vêîn khöng ngûâng bùæn phaá. Dûúái laân àaån hoãatiïîn, nhûäng ngöi nhaâ bùæt àêìu böëc chaáy. Ngoån lûãa quùçn quaåi, nöí leápbeáp thùæp saáng caã möåt vuâng. Gioá nöíi lïn möîi luác möåt lúán, luâa lûãa vaâkhoái vïì phña anh. Coã trong vûúân cuäng bùæt àêìu beán lûãa, chaáy rûâng rûåc.Bõ bao vêy búãi laân khoái daây àùåc, àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy ngheåt thúã,nûúác mùæt, nûúác muäi chaãy giaân giuåa, nhûng anh vêîn raáng sûác chõutrêån, cho àïën khi buöìng phöíi cuãa anh khöng thïí kham àûúåc nûäa. Àaåiàöåi trûúãng öm ngûåc, ho sùåc suåa. Anh quúâ quaång àûa öëng tay aáo chuâinûúác mùæt röìi lêìn xuöëng caái raänh thoaát nûúác cuöëi khu vûúân.

Sau khi bùæn chaáy têët caã nhûäng gò coân laåi trïn mùåt àêët, töëp trûåcthùng lêín vaâo boáng àïm, bay vïì phña biïín.

Àaåi àöåi trûúãng ruä ngûúâi àûáng dêåy. Trong luác anh coân àang ngúngaác, thò tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách tûâ phña nhûäng ngöi nhaâàang chaáy chaåy túái, thúã höín hïín, noái:

- Chuáng phaát hiïån thêëy coá ngûúâi vûúåt söng, anh Quyá aå! Chñnhmùæt töi àaä nhòn thêëy möåt chiïëc xuöìng bõ truáng àaån, vúä tan. May laâ coángûúâi coân kõp nhaãy lïn búâ.

- Vêåy thò chöî naây àïëch vûúåt àûúåc röìi! - Àaåi àöåi trûúãng thúã sêu,noái - Coá leä chuáng ta phaãi ài tiïëp vïì phña thûúång nguöìn xem thïë naâo.Khó thêåt. Thïë laâ cöng cöëc...

- Töi cuäng nghô nhû thïë! - Nguyïîn Hûäu Phaách hûúãng ûáng.

Ngay sau àoá, ba ngûúâi laåi tiïëp tuåc lïn àûúâng. Lêìn naây, hoå mentheo búâ söng ài ngûúåc vïì phña àöng bùæc. Phaãi mêët túái gêìn hai giúâ tòm

Page 33: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 33

kiïëm, phên tñch, suy xeát, àaåi àöåi trûúãng múái quyïët àõnh àûúåc chöî vûúåtsöng. Àoá laâ möåt khuác quanh maâ àún võ coá thïí têån duång àûúåc àõa hònhche khuêët, möåt khi taâu giùåc ài tuêìn, bêët ngúâ roåi àeân pha. Tuy nhiïn,noá cuäng trúã nïn nguy hiïím möåt khi taâu cuãa chuáng eám s1/2n tûâ möåtngaã kïnh naâo àoá gêìn àêëy, àöåt ngöåt moâ ra, thò moåi ngûúâi cuäng khoá bïìxoay súã. Biïët thïë, nhûng àaåi àöåi trûúãng khöng thïí cêìu toaân àûúåc. Suycho cuâng, trïn àoaån söng naây, anh khoá coá thïí tòm àûúåc chöî vûúåt naâokhaã dô hún.

- Phaãi choån chöî naây thöi, Phaách aå! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Kïí racuäng khöng àûúåc toaåi nguyïån lùæm. Nhûng biïët tòm chöî naâo töët húnàêy?

Ngay bêy giúâ, hai cêåu trúã vïì chöî taåm dûâng, thöng baáo tònh hònhvúái Ba trêìn, àïí töí chûác haânh quên vûúåt söng vaâo töëi mai. Töi seä nùçmlaåi àêy xem xeát thïm vaâo ban ngaây...

- Theo anh thò mêëy giúâ ngaây mai böå àöåi coá mùåt taåi àêy? - Tiïíuàöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách keáo tay àaåi àöåi trûúãng xem keá giúâ, hoãi.

- Mûúâi chñn giúâ! Àuáng mûúâi chñn giúâ! Nhúá lêëy!

- Chùèng leä àaåi àöåi trûúãng úã laåi àêy möåt mònh sao? - Chiïën sô BuâiNhû Caáo aáy naáy hoãi - Ban ngaây, boån biïåt kñch ûa ài luâng lùæm.

- Coá möåt mònh súå quaái gò.

- Chùèng leä anh nhõn àoái tûâ giúâ cho túái töëi ngaây mai?

- Töi vêîn coân möåt nùæm cúm úã thùæt lûng àêy! - Àaåi àöåi trûúãngcûúâi - Ùn nhiïìu chó töí nùång buång. Baáu gò. Àaåi àöåi trûúãng xem àöìng höì- Thöi, mêëy cêåu vïì ài, trúâi sùæp saáng röìi.

Chúâ cho hai chiïën sô lïn àûúâng, àaåi àöåi trûúãng toan lêìn xuöëng búâsöng rûãa mùåt, thò coá tiïëng àöång cú taâu àõch rung lïn. Hoáa ra, boånchuáng eám s1/2n úã khuác cua trïn doâng söng tûâ luác naâo, bêët ngúâ nöímaáy, bêåt àeân pha di chuyïín.

Àoaân taâu àõch coá ba chiïëc. Ài àêìu laâ chiïëc taâu nhanh PCF coábiïåt danh "chim cùæt", lao vuát qua mùåt anh. Àaåi àöåi trûúãng cùng mùætquan saát. Chiïëc taâu daâi löëi chûâng hai chuåc meát. Àêìu vaâ àuöi taâu gùænàaåi baác 50 li vaâ hai àaåi liïn noâng xoay, coá töëc àöå nhaã àaån túái böën ngaân

Page 34: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 34

phaát phuát. Theo sau laâ hai chiïëc PBR, loaåi thûúâng, àûúåc trang bõ àaåibaác 50 li vaâ suáng phoáng lûåu 81 li. qua aánh saáng hùæt ra tûâ buöìng laáicon taâu, àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy nhûäng tïn xaå thuã Myä àöåi muä sùæt,mùåc aáo giaáp traánh àaån, daáng veã cùng thùèng, s1/2n saâng nöí suáng khicêìn thiïët. Anh coân nhòn thêëy nhiïìu tïn lñnh khaác ngöìi lêëp loá phña sautêëm laá chùæn bùçng sùæt, tay lùm lùm suáng trung liïn, hoùåc suáng M79.Roä raâng viïåc ài tuêìn ban àïm cuãa caác àún võ haãi quên Myä laâ möåt viïåclaâm chùèng àùång àûâng.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng sûäng möåt höìi lêu, nhòn àoaân taâu giùåc lûúátqua trûúác mùåt. Möåt caãm giaác tiïëc reã hiïån lïn trong mùæt anh. Nïëu nhûcoá möåt lûåc lûúång maånh, laåi àûúåc yïím trúå búãi hai khêíu phaáo khönggiêåt, chùæc chùæn, anh seä xúi taái mêëy chiïëc taâu naây; Àaåi àöåi trûúãng nghôbuång, lûäng thûäng lêìn xuöëng búâ söng. Thuãy triïìu xuöëng, nûúác chaãykhaá maånh. Anh nhòn thêëy nhûäng maãng luåc bònh vaâ nhûäng mêíu cêylao vun vuát trïn doâng nûúác. Gioá àïm thöíi vïì maát rûúåi, mang ài nhûänggioåt möì höi ûúát àêîm trïn maái toác anh. Àaåi àöåi trûúãng dûång khêíu suángvaâo möåt mö àêët, röìi cuái xuöëng göåi àêìu, sau àoá, anh dûå àõnh tùæm chomaát. Tuy vêåy, anh vêîn cûá chêìn chûâ. Hònh nhû nhûäng kinh nghiïåm úãchiïën trûúâng àaä ngùn caãn anh. Anh àang àõnh truát boã quêìn aáo, bûúácxuöëng doâng nûúác thò chúåt phaát hiïån thêëy möåt vïåt àen sêîm giöëng hònhdaång möåt con taâu thêëp thoaáng úã phña xa. Àaåi àöåi trûúãng quúâ lêëy suáng,nhaãy vöåi lïn búâ, neáp vaâo möåt goâ àêët àêìy coã.

Vïåt àen úã dûúái söng vêîn tröi vïì phña anh möåt caách nùång nïì,chêåm chaåp. ñt phuát sau, noá hiïån nguyïn hònh laâ möåt con "chim cùæt"tùæt maáy, thaã tröi.

- Meå khó. chó möåt chuát xñu nûäa laâ mònh bõ vúái noá! - Àaåi döåitrûúãng ruãa thêìm.

Chiïëc taâu tröi qua mùåt anh möåt caách trò trïå, biïëng nhaác. Àaåi àöåitrûúãng xem àöìng höì. Àaä gêìn böën giúâ saáng. Anh buöåc loâng phaãi tûâ boã yáàõnh tùæm àïm nay.

5

Röët cuöåc, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá cuäng àaä àûa àûúåc àún võ vïìàûáng chên úã phña bùæc laâng Hoâa Thaånh, thay vò laâng Thúái An nhû àaä

Page 35: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 35

dûå kiïën trûúác. Àún võ àoáng quên trong möåt reão rûâng traâm xen lêîn vúáiö rö coân soát laåi sau möåt trêån bom B52 huãy diïåt höìi thaáng trûúác.

Gêìn trûa, khi vûâa dêîn quên àïën, àaåi àöåi trûúãng àaä löåi möåt voâng,xem xeát kyä khu rûâng naây. Reão rûâng khöng thêåt röång, nhûng cuängkhöng quaá nhoã so vúái yïu cêìu àoáng quên. Mêåt àöå che phuã cuãa cêyrûâng laâm anh ûng yá. Vaâo àêìu muâa khö, hoa traâm núã trùæng, toãa möåtmuâi hûúng thúm dõu, ngoåt ngaâo. Àaåi àöåi trûúãng coân nhòn thêëy mêëybêìy ong chuyïín töí, keáo qua rûâng, tröng nhû nhûäng àaám mêy àen öìnaâo, chuyïín àöång. Möåt caãm giaác yïu àúâi, thû thaái bêët chúåt dêng lïntrong loâng anh. Nïëu nhû khöng coá chiïën tranh? Laåi nïëu nhû ... anh coáthïí söëng möåt mònh, buöng thaã trong caánh rûâng naây àïí àûúåc têånhûúãng caái khöng khñ thúm tho, laäng maån giûäa khu rûâng. Vêåy maâ...Àaåi àöåi trûúãng chúåt thúã daâi. Möåt caãm giaác cay àùæng tûâ trong sêu thùèmloâng anh chúåt traâo dêng laâm cöí hoång khö raát.

Thêåt khöën naån, taåi sao laåi coá keã cûá muöën aáp àùåt löëi söëng cuãadên töåc naây lïn möåt dên töåc khaác? Chùèng leä hoå khöng àuã trñ khön àïínhêån ra rùçng àoá laâ möåt viïåc laâm àiïn röì, ngöëc nghïëch vaâ khöng baogiúâ thûåc hiïån àûúåc hay sao? Thöi thò mùåc xaác hoå, cöng viïåc cuãa anhhiïån nay laâ laâm sao coá thïí àaánh thùæng àûúåc keã thuâ, maâ àún võ khöngai phaãi chïët, hoùåc chñ ñt chó bõ thûúng xoaâng thöi, thïë cuäng àuã thoãamaän lùæm röìi. Söëng trong doâng chaãy cuãa caã möåt dên töåc, anh phaãihaânh àöång nhû têët thaãy moåi ngûúâi laâ raáng sûác goáp phêìn mònh àïígiaânh lêëy chiïën thùæng. Chó coá chiïën thùæng múái kïët thuác àûúåc chiïëntranh.

Mêëy thaáng nay, àaâi àõch noái ra raã vïì àaâm phaán hoâa bònh úã Pari,nhûng anh chùèng tin. Tin thïë quaái naâo àûúåc caái boån Yùngki kia chûá.Maãi nghô, àaåi àöåi trûúãng ài quanh co thïë naâo laåi àuång möåt con laåchnhoã, röång chûâng ba meát, cùæt ngang reão rûâng traâm. Anh ài men theocon laåch vïì phña tay phaãi löëi chûâng gêìn möåt trùm meát, thò àuång möåtcon àûúâng moân cuä chaåy theo hûúáng bùæc - nam. Àaåi àöåi trûúãng phênvên möåt höìi, röìi ài theo con àûúâng moân. Anh bùæt gùåp mêëy cùn hêìmàùæp nöíi àaä cuä, nùçm raãi raác àêy àoá. Coá hêìm àaä bõ suåt lúã, nhûng göî coântöët. Têån duång àûúåc nhûäng chiïëc hêìm naây seä àúä cöng sûác cuãa böå àöåi rêëtnhiïìu.

Page 36: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 36

Sau khi cên nhùæc, àaåi àöåi trûúãng quyïët àõnh dúâi àún võ àïën àêy.úã chöî naây, rûâng thoaáng àaäng, laåi coá con laåch thuêån tiïån cho viïåcphoâng ngûå, möåt khi coá tònh huöëng xêëu xaãy ra.

Lïånh di chuyïín àún võ àïën chöî úã múái àaä gêy lïn sûå bûåc doåc, caáukónh cuãa möåt söë anh em. Moåi ngûúâi chêëp haânh mïånh lïånh vúái möåtthaái àöå miïîn cûúäng, khoá chõu.

- Laâ lñnh, úã chöî naâo maâ chaã àûúåc. Di chuyïín hoaâi, mïåt boã cha.Thaão "laånh luâng" - y sô cuãa àaåi àöåi, ngûúâi thuöåc trûúâng phaái "phúátÙng-lï" - caâu nhaâu, trong luác khïå nïå chuyïín àöì àaåc.

- Caán böå coá phaãi mang nùång nhû boån mònh àêu maâ thöng caãm. -Möåt ngûúâi khaác phuå hoåa - Ngöìi chûa êëm àñt àaä ài.

- Meå khó, lñnh traáng gò maâ caâu nhaâu nhû àaân baâ thïë haã? BaTrêìn vûâa khoaác ba lö lïn vai vûâa noái - úã laåi thò phaãi àaâo hêìm. Dichuyïín coá àöå mêëy trùm meát thò khoãi phaãi àaâo maâ coân kïu. Böå tuåi baythñch àaâo hêìm lùæm haã?

Nghe túái viïåc khöng phaãi àaâo hêìm, neát mùåt moåi ngûúâi vui veãhùèn lïn. Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách nhaáy mùæt vúái Thaão LaånhLuâng, àöíi gioång:

- Khöng phaãi àaâo hêìm thêåt chûá, anh Ba? Öi thïë thò tuyïåt quaá!Chó huy ra chó huy. Thïë múái laâ chó huy chûá.

- Caái gioång maây gheát boã meå. Ba Trêìn móm cûúâi - Thöi leå lïn röìicoân nêëu cúm. Meå khó. Àoái raä ngûúâi röìi.

Viïåc di chuyïín àïën chöî úã múái xem ra húåp lyá. úã àêy, ngoaâi nhûängcùn hêìm, coân coá möåt caái bïëp Hoaâng Cêìm vaâ möåt caái giïëng, tuy khöngthêåt sêu, nhûng nûúác ngoåt, coá maâu àoã búãi laá traâm ruång, phai ra.

Ngay buöíi trûa höm êëy, sau khi luâa vöåi ba cheán cúm vúái vaâimiïëng caá khö nûúáng, àaåi àöåi trûúãng dêîn theo Nguyïîn Hûäu Phaách vaâchiïën sô giûä B41 - Phan Lêm, ài nghiïn cûáu thûåc àõa vúái anh úã ngoaâisöng Caái Beá, chöî khuác quanh, núi caác anh vûúåt söng àïm qua. Nhònthaái àöå cuãa chó huy, Ba Trêìn tin rùçng àaåi àöåi trûúãng coá veã cay cuá vúáiboån tuêìn giang Myä.

Page 37: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 37

- Sao khöng ài àiïìu nghiïn úã söng Caái Lúán? Hûúáng têën cöngchñnh cuãa mònh úã àùçng kia maâ? - Ba Trêìn thùæc mùæc.

- Röìi seä àïën söng Caái Lúán. Àaåi àöåi trûúãng àuãng àónh nheát têëmbaãn àöì khu vûåc vaâo tuái quêìn sau, noái - Cêìn phaãi ruát kinh nghiïåm tûâmöåt trêån àaánh nhoã, múái coá thïí thua àuã cho möåt trêån àaánh lúán. Öng úãnhaâ cho moåi ngûúâi sûãa chûäa laåi mêëy cùn hêìm suåt lúã ài, röìi xua luä boåmaát trong hêìm ra, àúåi töi vïì röìi tñnh. Noái xong, àaåi àöåi trûúãng dêînquên ài.

Àoaån àûúâng tûâ cùn cûá ra àïën khuác cua trïn söng Caái Beá tûúãnglaâ gêìn maâ caác anh phaãi ài mêët hai giúâ àöìng hoâ, khöng keám hún àûúåc.Ra khoãi khu rûâng traâm, vûâa àuång daãi rûâng chïët, àaåi àöåi trûúãng chomoåi ngûúâi dûâng laåi vò maáy bay trinh saát quêìn àaão rêët dûä, àoaån tûâ êëpCêy Goâong àïën xaä Hoâa Bònh.

Chúâ maäi söët ruöåt, àaåi àöåi trûúãng cho nguåy trang àïí vûúåt quarûâng chïët. Phaãi mêët túái gêìn nûãa giúâ àöìng höì, anh múái àûa àûúåc haichiïën sô ra túái búâ söng.

Möåt lêìn nûäa, kïí tûâ ngaây höm qua, àaåi àöåi trûúãng laåi nhòn thêëycon söng àoã quaåch phuâ sa, uöën lûúån möåt caách mïìm maåi, àêìy veã laängmaån naây. Hònh aãnh tûúng phaãn vúái doâng söng laâ nhûäng caánh rûângtreâm chïët truåi, nhiïìu chöî bõ chaáy àen, tröng vùçn vïån nhû da baáo.Nhòn caánh rûâng, àaåi àöåi tûúãng laåi nhúá túái cêu chuyïån maâ trung uáyPhan Vônh àaä kïí vúái anh. Anh nhúá àïën caái gaä àö àöëc Elmo Zumwattrúâi àaánh thaánh vêåt kia. Àïí giaãm thiïíu caác cuöåc têën cöng öì aåt, ngaâymöåt nhiïìu cuãa lûåc lûúång ta trïn nhûäng doâng söng cuãa phûúng Nam,chñnh gaä àö àöëc àaä ra lïånh cho maáy bay C123 raãi chêët àöåc, giïët chïëtnhûäng caánh rûâng. Laåi coân gaä trung uáy chó huy taâu nhanh, con traicuãa gaä nûäa? Chaâ, giaá maâ coá möåt caách naâo àoá àïí tuám àûúåc caái thùçng êëynhó? Luác àoá, ta seä chùèng theâm hoãi cung noá laâm gò cho mïåt xaác. Cûá chonoá möîi ngaây ngöìi àöå chûâng mûúâi phuát bïn nhûäng caái thuâng chêët àöåcsún maâu vaâng hoùåc trùæng nùçm raãi raác trong nhûäng caánh rûâng kia, àïínoá àûúåc têån hûúãng nhûäng saãn phêím saáng taåo cuãa trñ tuïå Hoa Kyâ, àïínoá thêëm hiïíu caái nöîi àau maâ ngûúâi dên úã àêy phaãi gaánh chõu.

Nghô àïën chuyïån traã thuâ àöåc àõa naây, àaåi àöåi trûúãng thêëy loângphêën chêën hùèn lïn. Coá thïí trong nhûäng luác bûåc böåi, anh nghô nhû thïëthöi, nhûng baãn chêët cuãa anh khöng phaãi laâ möåt ngûúâi heân moån nhû

Page 38: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 38

vêåy. Vïì möåt chûâng mûåc naâo àoá, anh luön tin tûúãng vaâo nhûäng lúâi giaáohuêën àuáng àùæn cuãa töí tiïn anh. "Di xuá vaån niïn". Cêu noái êëy chùèngàaä daåy anh laâ laâm àiïìu aác àûác thò àïí laåi tiïëng xêëu muön àúâi û?

Moâ mêîm möåt höìi, àaåi àöåi trûúãng múái tòm àûúåc möåt mö àêët cao,coã moåc um tuâm, coá têìm quan saát röång vaâ chuã yïëu laâ coá àõa thïë thuêånlúåi cho viïåc böë trñ àöåi hònh chiïën àêëu.

- Tûâ chöî naây, trûúâng húåp xaãy ra taác chiïën, suáng cuãa cêåu coá thïívúái túái àûúåc khuác cua kia khöng? Àaåi àöåi trûúãng quay sang hoãi PhanLêm.

- Chaâ, anh coá veã coi thûúâng vïì khêíu suáng cuãa töi quaá àêëy! -Phan Lêm lau möì höi, vui veã noái -Khoaãng caách tûâ àêy túái àoá laâ têìmhiïåu quaã chñnh xaác cuãa noá.

Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu, anh quay vïì phña Nguyïîn Hûäu Phaách:

- Nïëu laâ sô quan chó huy taâu nhanh, cêåu seä xûã trñ nhû thïë naâo,nïëu bêët ngúâ phaát hiïån ra möåt baäi chaâ cêy úã bïn phaãi khuác cua kia?

Tiïíu àöåi trûúãng cùæn möi, nghô ngúåi:

- Töi seä cho taâu chaåy saát vaâo búâ bïn naây, àuáng thïë, àöìng thúâiquay suáng vaâo búâ, s1/2n saâng naä àaån vaâo muåc tiïu. Trûúâng húåp bõ têëncöng, töi seä cho nhûäng taâu chaåy úã phña sau quay muäi, lao vaâo búâ, tungngûúâi àaánh taåt sûúân vaâo àún võ chöët chùån cuãa àöëi phûúng.

- Nïëu àöìng thúâi ta vûâa têåp kñch bùçng phi löi, hoãa tiïîn, vûâa bêëmmòn cuâng möåt luác thò cêåu tñnh sao?

- Tröng chúâ úã sûå may ruãi.

- Caãm ún! - Àaåi àöåi trûúãng toã veã hñ hûãng. Anh àûáng laåi quan saáthai bïn búâ söng thïm möåt lêìn nûäa xem coá phaát hiïån gò múái khöng, àïíböí sung vaâo phûúng aán taác chiïën, nhûng khöng thêëy gò caã. Àuáng luácêëy, luác maâ anh ra hiïåu cho àöìng àöåi trúã vïì, thò coá tiïëng suáng nöí tûâphña xaä Hoâa Bònh. Múái àêìu laâ nhûäng loaåt suáng leã teã, xen lêîn tiïëng nöíêm vang cuãa lûåu àaån, hoãa tiïîn vaâ sau àoá laâ tiïëng suáng àaåi liïn, tiïíuliïn döìn dêåp, höîn àöån. Nhûäng ngoån coã rung lïn vaâ bêìu trúâi tûúãng nhûàang söi suâng suåc.

Page 39: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 39

Tiïëng suáng nöí àûúåc chûâng vaâi phuát thò im bùåt, sau àoá, laåi röå lïn.Lêìn naây, anh nghe thêëy caã tiïëng suáng cöëi vaâ suáng phoáng lûåu. ñt lêusau, suáng nöí thûa thúát dêìn, leã teã röìi rúi vaâo im lùång.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng ngêy ra trong ñt phuát vaâ caãm thêëy loâng sethùæt laåi. Theo caãm nhêån cuãa anh thò roä raâng möåt àún võ nhoã leã naâo àoácuãa ta àaä àuång àêìu vúái möåt àún võ lúán cuãa àõch. Sûå chïnh lïåch quaá ûvïì hoãa lûåc àaä àêíy lûåc lûúång cuãa ta rúi vaâo thïë bõ aáp àaão hoaân toaân.Trêån àaánh àaä kïët thuác vaâ sûå bêët bêët lúåi rúi vaâo lûåc lûúång yïëu hún.Nhûng chñnh nhûäng phaát suáng nöí leã teã úã phêìn cuöëi trêån àaánh àaä àemàïën cho anh möåt caãm giaác mú höì laâ vêîn coân coá ngûúâi söëng soát. Anh hyvoång nhû vêåy.

Vaâo khoaãng nùm giúâ chiïìu, àaåi àöåi trûúãng múái vïì túái àún võ.Trûúác khi vïì hêìm chó huy, anh caãm thêëy coá möåt caái gò àoá khang khaácvûâa múái xaãy ra taåi cùn cûá àoáng quên. Àaåi àöåi trûúãng nhòn quanh tòmkiïëm möåt chiïën sô, nhûng khöng thêëy. Anh ngêìn ngaåi dûång khêíusuáng vaâo vaách hêìm, röìi thaáo bao xe àaån. Vûâa quay ra, anh nghe thêëytiïëng chên chaåy gùçn cuãa möåt ngûúâi naâo àoá trúã vïì.

- Ba Trêìn àêu? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi vúái möåt thaái àöå khoá chõu.

- aãnh sang chöî du kñch!

- Laåi coân du kñch naâo nûäa?

- Du kñch xaä Hoâa Bònh. Anh lñnh noái - Hoå múái bõ boån biïåt kñch"Thêìn Höí" àaánh tan taác, múái chaåy vïì àêy.

- Töi biïët ngay maâ! - Àaåi àöåi trûúãng dêåm chên, àau khöí kïu lïn -Hiïån thúâi hoå úã àêu? Hoå bõ thûúng vong nhiïìu khöng?

- Thûúng vong thò em khöng biïët cuå thïí, nhûng nghe noái laâ thiïåthaåi nùång lùæm! Hiïån giúâ, hoå àang ngöìi úã phña sau giïëng nûúác, gêìn nhaâbïëp êëy.

Trûúác nöîi àau cuãa àöìng àöåi, àaåi àöåi trûúãng khöng thïí bònh têmàûúåc. Anh vöåi vaä ài vïì phña nhaâ bïëp. Qua khoãi con laåch caån moåc àêìydûâa nûúác, anh nhòn thêëy möåt àaám àöng àang quêy tuå gêìn möåt cùnhêìm.

Page 40: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 40

Vûâa múái tröng thêëy anh, Ba Trêìn hêët haâm noái vúái möåt cö gaái, coáleä laâ chó huy, àêìu toác röëi búâi, quêìn aáo raách rûúái, bï bïët buân àêët, veãmùåt vêîn chûa hïët kinh hoaâng, ngöìi thu lu bïn miïång hêìm, trönggiöëng nhû laâ möåt àûáa treã.

- Àaåi àöåi trûúãng cuãa chuáng töi àêëy! - Ba Trêìn cêët tiïëng - Chõ coáthïí noái chuyïån trûåc tiïëp vúái aãnh.

Cö gaái vêîn ngöìi im lùång, khöng möåt chuát biïíu caãm. Maäi sau cömúái ngûãng lïn nhòn àaåi àöåi trûúãng bùçng cùåp mùæt tröëng röîng, vö höìn.

- Caác àöìng chñ àuång àõch vaâo luác hai giúâ hún, phaãi khöng? Àaåiàöåi trûúãng nhòn cö gaái àau àaáu, cêët tiïëng hoãi.

Cö gaái lú àaäng gêåt àêìu. Dûúâng nhû cuá xöëc quaá nùång múái röìi vêîncoân àeâ nùång trong têm trñ cuãa cö. Àaåi àöåi trûúãng khöng muöën quêëyrêìy cö nûäa. Anh kheä lùæc àêìu, nhòn nhûäng ngûúâi khaách múái túái. Ngoaâicö gaái chó huy maâ anh vûâa tiïëp xuác, hoå coân hai ngûúâi, möåt nam, möåtnûä. Ngûúâi àaân öng ngöìi xoay lûng vïì phña anh, coân ngûúâi con gaái thòtûåa cùçm trïn àêìu göëi, cùåp mùæt mïåt moãi, àau buöìn, luön nhòn xuöëngàêët. Roä raâng cuöåc chiïën àêëu höìi chiïìu àaä gêy cho hoå töín thêët àïënmûác, khi àaä qua khoãi hiïím nguy, hoå vêîn chûa thïí hoaân höìn.

- Baãy Têm, chõ phaãi noái möåt àiïìu gò ài chûá? - Ba Trêìn söët ruöåt -Haäy noái vúái cêëp trïn cuãa chuáng töi xem caác chõ cêìn gò. Chõ haäy noáinhû àaä núái vúái töi vûâa röìi êëy!

Àaåi àöåi trûúãng ra hiïåu cho Ba Trêìn im lùång. eáp buöåc ngûúâi khaácphaãi noái trong luác têm traång hoå chûa öín laâ khöng nïn möåt chuát naâo.Haäy cûá àïí yïn cho cö gaái vúái nhûäng caãm xuác hiïån hûäu. Möåt luác naâoàoá, nïëu thêëy cêìn thiïët, tûå cö seä noái nhûäng àiïìu cêìn noái.

- Caái cö beá thêåt kyâ quùåc! - Ba Trêìn phaân naân, cöë yá cho moåi ngûúâinghe thêëy - Luác múái túái àêy, ai cuäng tranh nhau noái, vêåy maâ khi gùåpchó huy cuãa ngûúâi ta, cêëm thêëy ai heá rùng.

Àïën luác naây, cö gaái coá tïn laâ Baãy Têm múái ngûãng lïn nhòn àaåiàöåi trûúãng. Caái nhòn cuãa cö buöìn baä, mïåt moãi, nhûng laåi coá möåt caái gòàoá laâm röëi ruöåt gan anh.

Page 41: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 41

- Tuåi em laâ du kñch xaä Hoâa Bònh! - Baãy Têm cêët tiïëng - Vaâo àêìugiúâ chiïìu, boån em àang hoåp triïín khai chó thõ chöëng caân U Minh, thòboån biïåt kñch êåp túái. Chuáng coá möåt àaåi àöåi, coân tuåi em chó coá hún chuåcngûúâi. May maâ tuåi em phaát hiïån, nöí suáng trûúác, khöng thò chùèng coânai söëng àûúåc... -Noái àïën àêy, Baãy Têm oâa khoác - Àöìng chñ bñ thû xaäcuãa tuåi em hy sinh àêìu tiïn, röìi àïën xaä àöåi trûúãng. Tuåi em thïë yïëu,vûâa àaánh vûâa chaåy... Mêëy anh úi, chuáng em mêët hïët caã röìi.

Àaåi àöåi trûúãng bùåm möi, cöë neán cho nûúác mùæt khoãi traâo ra.

- Thïë coân caác àöìng chñ kia? - Anh hoãi vaâo luác Baãy Têm àaä lùængài phêìn naâo xuác àöång.

- Nûä àöìng chñ ngöìi kia tïn laâ Nùm Thi, phuå traách chi àoaân xaä.Coân àöìng chñ nam thò phuå traách kinh taâi. Tïn àöìng chñ êëy laâ BaThaånh... Mûúâi mêëy con ngûúâi chó coân söëng àûúåc coá ba. Múái àoá thöi, tuåiem coân ngöìi vúái nhau, vêåy maâ hoå àaä lêìn lûúåt boã em ài... Trúâi úi laâtrúâi... Baãy Têm gaâo lïn, hai tay àêëm xuöëng àêët.

Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi. Anh bûúác túái öm lêëy vai cö, an uãi:

- Thöi, àuã röìi, Baãy Têm. Töi biïët em àau khöí khi àöìng àöåi khöngcoân nûäa. Nhûng nïëu cûá khoác loác maäi thò chuáng ta seä chùèng coân sûác lûåcàêu. Haäy nghe töi, nñn ài, nñn ài röìi noái vúái moåi ngûúâi tùæm giùåt, xong,ùn cúm. Chuáng ta khöng thïí cûá bõ thua maäi àûúåc.

Baãy Têm khoác möåt höìi lêu röìi àûáng dêåy. Cö noái vúái moåi ngûúâinhûäng àiïìu àaåi àöåi trûúãng vûâa dùån vaâ àûa hoå vïì úã chung vúái àún võ böåàöåi. Àaåi àöåi trûúãng lêëy quêìn aáo daâi tay duy nhêët coân laåi, trao cho BaãyTêm. Thaão Laånh Luâng cuäng àûa böå àöì ka-ki daây cöåp cho Nùm Thimùåc àúä. Quêìn aáo trïn ngûúâi hoå raách bûúm, khöng thïí naâo vaá àûúåcnûäa.

Maân àïm buöng xuöëng rêët nhanh laâm cho khu rûâng trúã nïnmöng lung, nùång nïì êm khñ. Bêìu trúâi cuöëi nùm cao vúâi vúåi. Quakhoaãng tröëng cuãa taân cêy, àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy nhûäng vò sao saángàïën laånh luâng. úã àêu àoá, dûúái voâm trúâi àêìy sao naây, suáng vêîn nöí giêåttûâng cún, laâm cho cêy rûâng rung lïn tûâng chùåp.

- Tònh hònh nghiïn cûáu höìi chiïìu thïë naâo röìi, anh? - Tûâ xa, BaTrêìn cêìm àeân bêëm, ài àïën chöî àaåi àöåi trûúãng, cêët tiïëng hoãi.

Page 42: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 42

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi bêåt dêåy, vúái tay lêëy têëm baãn àöì àïí trïn nùæpba lö, traãi xuöëng àêët, trong luác Ba Trêìn soi àeân bêëm.

- Höìi chiïìu, töi àaä nghiïn cûáu khaá kyä taåi khu vûåc naây, chöî khuáccua, núi chuáng ta vûúåt söng àïm trûúác êëy! - Àaåi àöåi trûúãng chó tay lïntêëm baãn àöì - Àiïìu thuêån tiïån nhêët úã àêy laâ chuáng ta coá thïí thaã chaâcêy xuöëng söng, phña bïn kia khuác cua, buöåc àõch phaãi giaãm töëc àöå vaâcho taâu chaåy gêìn búâ bïn naây. Chuáng ta seä thiïu chaáy chiïëc PCF bùçngB41 taåi àêy. Àöìng thúâi ÀH10 àûúåc böë trñ úã phña sau àïí àaánh àùæmnhûäng chiïëc taâu coân laåi.

Trònh baây kïë hoaåch àaánh àõch xong, àaåi àöåi trûúãng nhòn BaTrêìn tòm kiïëm sûå àöìng tònh, nhûng ngûúâi caán böå dûúái quyïìn vêîntrêìm ngêm, nghô ngúåi.

- Nïëu öng laâ chó huy taâu nhanh, khi àuång baäi chaâ, öng seä xûã trñthïë naâo? - Àaåi àöåi trûúãng gùång hoãi Ba Trêìn cêu hoãi maâ anh àaä tûângàùåt ra vúái tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách höìi chiïìu.

- Töi buöåc phaãi caãnh giaác trûúác khi cho taâu chaåy gêìn baäi chaâxuêët hiïån möåt caách àöåt ngöåt trïn söng. - Ba Trêìn àuãng àónh noái -Nhûng àaåi àöåi trûúãng thên mïën cuãa töi aå, boån Myä khöng ngúá ngêín,cuåm laåi möåt chöî cho àöëi phûúng höët goån àêu. Chuáng chó coá thïí bõ diïåtchiïëc àêìu tiïn, nhûng nhûäng chiïëc ài sau seä nhanh choáng luâi xa búâ,duâng toaân böå hoãa lûåc àoán chuáng ta, röìi goåi maáy bay höî trúå. Tûâ RaåchGiaá túái àêy coá khoaãng mûúâi mêëy cêy söë àûúâng chim bay thöi, öng aå.Luác àoá, khöng phaãi laâ chuáng bõ nguy maâ laâ chuáng ta.

Àaåi àöåi trûúãng haá höëc möìm nghe Ba Trêìn trònh baây. Anh àöåtngöåt nhaãy chöìm lïn, khoaái chñ la lúán:

- Öng noái àuáng! Nhû vêåy tònh thïë buöåc chuáng ta phaãi hoaán àöíivõ trñ hoãa lûåc.

- Àuáng nhû vêåy! - Ba Trêìn phaát maånh tay vaâo vai ngûúâi chó huycuãa mònh, noái - Bûäa nay, chó söë thöng minh cuãa öng xem ra khaá àêëy.

- Thöi, xin böë! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Chñnh caách àùåt vêën àïì cuãaöng àaä gúåi yá caách àaánh cho töi.

- Öng àõnh chûâng naâo tiïën haânh?

Page 43: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 43

Àaåi àöåi trûúãng xem àöìng höì. Anh noái chó àuã hai ngûúâi nghethêëy:

- Töi nghô, chiïìu mai haânh quên.

- Ngaây mai aâ? - Ba Trêìn bêëm àöët ngoán tay - Mai laâ ngaây Dêìn,thuöåc Möåc. Maång öng thuöåc Hoãa seä tûúng sinh. Àõch tûâ hûúáng têyàïën, thuöåc Kim. Kim seä khùæc Möåc vaâ laåi caâng khùæc vúái maång Hoãa cuãaöng. Ngaây möët, àuång àõch, ta thùæng!

- Thöi ài. - Àaåi àöåi trûúãng gaåt tay - Öng biïët quaái gò vïì àöån giaápmaâ noái.

Page 44: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 44

Chûúng ba

ÀÖÌNG DAO CUÃA THÖN NÛÄ

1

Baãy Têm kïí vúái àaåi àöåi trûúãng rùçng cö sinh vaâo nùm

Nhêm Thòn, thaáng baãy, taåi laâng Lûúng Têm bïn

Chûúng Thiïån, nïn cha cö lêëy àõa danh êëy àùåt tïn cho cö. BaãyLûúng Têm laâ tïn gheáp cuãa tïn cö vaâ meå. Àïí giaãn tiïån, moåi ngûúâi goåicö laâ Baãy Têm.

Khi Lûúng Têm vûâa troân möåt thaáng tuöíi, thò cha cö - àaåi àöåitrûúãng Trûúng Gia Haånh, hy sinh trong möåt trêån àaánh àêîm maáu taåikïnh Baãy Ngaân, gêìn àöìn àiïìn cuãa Phaáp.

Baãy Têm hêìu nhû khöng coá khaái niïåm gò vïì quï hûúng cuãamònh. Cuöåc àúâi niïn thiïëu cuãa cö luön phaãi phiïu baåt trïn doâng chaãycuãa nhûäng sûå kiïån chñnh trõ vaâo nhûäng nùm cuöëi cuâng cuãa thêåp niïnnùm mûúi.

Nhûäng nùm thaáng êëy, cö söëng cuâng vúái meå trïn nhûäng doângkïnh vaâ nhûäng caánh rûâng ngêåp mùån úã phña nam baán àaão Caâ Mau.Baãy Têm chó nhúá àûúåc laáng maáng vïì möåt chiïëc xuöìng göî, khöng lúánlùæm, nhûng noá vûâa laâ chöî úã vaâ cuäng vûâa laâ sên chúi cuãa cö.

Ngûúâi baån àêìu tiïn maâ cö nhúá àûúåc laâ möåt cêåu beá tïn laâ Dûúng,lúán hún cö ba tuöíi, ngûúâi xûá Huïë - Thêåt ra laâ ngûúâi Bùæc - Vò dên quïcö àïìu coi ngûúâi Huïë vaâ ngûúâi Bùæc laâ möåt. Cha meå cuãa cêåu àïìu laângûúâi Nam Thaái Sún - Möåt xaä toaân ngûúâi Bùæc di cû thuöåc huyïån HoânÀêët, cuâng laâm viïåc úã Khu vúái meå cö.

Cho àïën luác naây, cö cuäng vêîn nghô rùçng Dûúng laâ möåt cêåu beáthöng minh nhêët maâ cö tûâng gùåp. Cêåu thûúâng baây ra nhûäng troâ chúi,

Page 45: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 45

röìi cuâng chúi vúái cö. Àiïìu thuá võ laâ nhûäng troâ chúi êëy bao giúâ cuäng coámöåt baâi haát ài keâm. Baâi haát àêìu tiïn maâ cö hoåc thuöåc laåi chñnh laâ möåtbaâi àöìng dao dïî nhúá. Haát rùçng:

Ngöìi trïn xuöìng Luác lùæc Àûâng ùn cùæp Duâ lúán lïn Àûâng ùnxin Duâ àoái. Döët thò hoãi Gioãi thò baây. Àûâng leo cêy Àûâng quêåy phaá.

Baâi haát êëy àaä ùn sêu vaâo loâng cö nhû möåt luên lyá àún giaãn cuãaàúâi söëng. Sau naây, khi cha cuãa Dûúng hy sinh, thò nhûäng baâi haát cuãacêåu cuäng thay àöíi, àûúåm buöìn.

Möåt bûäa, cêåu gêëp àûúåc möåt xêëp xuöìng giêëy röìi ruã cö ra bïën söngchúi. Cêåu trao cho cö nhûäng chiïëc xuöìng nhoã, giûä laåi cho mònh nhûängchiïëc xuöìng lúán. Cêåu noái nhû ra lïånh:

- Haäy thaã xuöìng xuöëng nûúác röìi haát theo Hai!

Cö cêìm nhûäng chiïëc xuöìng nhoã trong tay, dêåm chên nguángnguêíy:

- Em höíng lêëy xuöìng beá xñu àêu. Em muöën coá nhûäng chiïëcxuöìng bûå trïn tay anh Hai kia.

- Öi, maây ngöëc lùæm. Cêåu mùæng - Xuöìng beá tûúång trûng cho congaái. Xuöìng lúán tûúång trûng cho con trai.

- Ai biïíu vúái anh Hai nhû thïë?

- Öng baâ ngaây xûa. Thöi, maây àûâng hoãi nûäa. Xuöìng lúán àêy.Cêìm lêëy, thaã xuöëng nûúác ài.

Cö sung sûúáng nhêån xêëp xuöìng giêëy lúán tûâ tay cêåu, thaã xuöëngdoâng nûúác, röìi haát theo:

Nu na nu nöëngXuöìng röång, chúã höìn chaXuöìng laá àaChúã baá taánhGioá maånhXuöìng àiXuöi vïì Êm phuã,

Page 46: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 46

Coá àuã: Vua quan.Coá laâng, coá xaä.Coá caãÖng TêyUöëng rûúåu sayNghe höìn khoác,Nghe àêët khoác,Loåc coåcXuöìng ài ....

Cö haát theo cêåu möåt lêìn, röìi hai lêìn; haát cho àïën luác thuöåc loâng;haát cho àïën khi nhûäng chiïëc xuöìng giêëy bõ gioá cuöën vaâo búâ hoùåc bõchòm, tröi lêåp lúâ trong nûúác. Tuy vêåy, Baãy Têm vêîn khöng hiïíu àûúåchïët yá nghôa cuãa nhûäng lúâi haát êëy. Cö cuäng khöng hiïíu àûúåc do àêu maâbaån trai cö laåi coá thïí biïët àûúåc baâi haát nhû vêåy.

- Êm phuã laâ gò vêåy, anh Hai? - Möåt lêìn, cö thùæc mùæc.

- Maây àuáng laâ ngöëc thêåt. Coá thïë maâ cuäng khöng biïët. Cêåu noái,röìi giaãng giaãi - Êm phuã laâ núi söëng cuãa ngûúâi chïët, ngöëc aå.

- Nïëu vêåy thò ba cuãa anh Hai vaâ ba em vïì söëng úã àoá aâ?

- Chúá coân sao nûäa. Mêëy öng Têy chïët cuäng vïì úã dûúái êëy.

- Vêåy, êm phuã chó giaânh cho àaân öng thöi aâ?

- Öi, caái con nhoã naây, maây ngöëc quaá ài. Tao àaä chùèng noái laâ têëtcaã nhûäng ngûúâi chïët àïìu vïì söëng úã àoá sao?

Baãy Têm suy nghô möåt höìi, röìi hoãi tiïëp:

- Vêåy chúá, ngoaâi êm phuã, coân coá núi naâo giaânh cho ngûúâi chïët úãnûäa khöng?

- Coá. Àoá laâ nhûäng ngoån cêy cao. Maây khöng nghe noái laâ mathûúâng àêåu trïn nhûäng ngoån cêy hay sao?

- Coá. Nhûng chùèng leä ma laåi laâ ngûúâi chïët aâ?

Page 47: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 47

- Têët caã nhûäng ngûúâi chïët àïìu thaânh ma. Nhûäng ai chïët àûúåcchön thò vïì söëng úã êm phuã. Ai khöng àûúåc chön thò höìn lang thangtrïn maãnh àêët naây. Ngûúâi chïët trïn söng thò höìn laãng vaãng núi àêìunguöìn, cuöëi baäi. Ngûúâi chïët trïn rûâng thò höìn bêëu vñu vaâo nhûäng khenûúác, ngoån cêy. Ngûúâi chïët khöng àûúåc cuáng giöî thò höìn àoái reát, khöísúã. Búãi vêåy, cûá àïën rùçm thaáng baãy, ngûúâi ta phaãi cuáng cö höìn göìm coábaánh traái vaâ nhûäng àöì duâng bùçng giêëy...

- Em chùèng tin, anh Hai aâ.

- Tin hay khöng, àoá laâ chuyïån cuãa maây. Coân öng baâ ta thò tinnhû thïë. Hoå baây ra cuáng giöî laâ àïí an uãi linh höìn ngûúâi chïët... Röìi àïënmöåt luác naâo àoá, lúán lïn, maây cuäng seä tin thöi. Bêy giúâ thò vïì nhaâ. Trûaröìi! Noái xong, cêåu dùæt tay cö vïì nhaâ.

- Àoá laâ nhûäng thaáng ngaây àeåp nhêët cuãa cuöåc àúâi em, anh aå! -Baãy Têm noái - Tiïëc thay, thúâi gian êëy khöng àûúåc lêu. Sau naây, vaâokhoaãng giûäa nùm möåt ngaân chñn trùm saáu mûúi ba, khi maá em àicöng taác úã Àêìm Dúi, bõ àõch bùæt vaâ bõ chuáng chön söëng úã raåch Caái Vöìn,thò em àûúåc ngoaåi àoán vïì söëng úã xaä Hoâa Bònh... Nùm em mûúâi böëntuöíi thò ngoaåi mêët. Kïí tûâ àoá, em trúã thaânh du kñch.

Àaåi àöåi trûúãng nhòn Baãy Têm àau àaáu. Cö gêìy yïëu, maãnh maivaâ trong saáng nhû möåt thûá àöì thuãy tinh dïî vúä. Nhûng trong têm höìncö luön chûáa àûång möåt sûác söëng deão dai.

- Cuöåc àúâi em chó coá thïë thöi, anh Quyá aå! - Baãy Têm kïët thuác -Buöìn quaá, phaãi khöng anh? Hêìu nhû trong suöët thúâi gian lúán lïn, emchó toaân chûáng kiïën sûå chia lòa. Tûúãng rùçng vaâo du kñch, söëng trongtêåp thïí, coá chõ coá em, vêåy maâ, moåi ngûúâi cuäng lêìn lûúåt boã em ài... Noáiàïën àêy, Baãy Têm böîng nhïëch möi cûúâi - Nuå cûúâi àau àúán vaâ àêìynhûäng gioåt nûúác mùæt.

Trong cuöåc àúâi mònh, chûa bao giúâ àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy möåtnuå cûúâi naâo àau àúán hún nuå cûúâi cuãa Baãy Têm. Noá buöìn baä vaâ xoaáyvaâo têm höìn anh nhû möåt muäi khoan vö hònh. Anh biïët rùçng seä chùèngbao giúâ anh coá thïí quïn àûúåc nuå cûúâi êëy.

Bêët giaác, àaåi àöåi trûúãng nhòn laåi cuöåc àúâi mònh vaâ caãm thêëy coánhiïìu neát giöëng vúái söë phêån cuãa Baãy Têm. Coá àiïìu, anh thò àûúåc ùnhoåc, coân cö thò ngûúåc laåi. Anh vêîn coân möåt ngúâûi meå lam luä, maâ cö thò

Page 48: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 48

chùèng coân ai. Àaåi àöåi trûúãng chúåt nhúá àïën nhûäng ngûúâi con gaái úã laângquï anh, loâng trúã nïn buöìn phiïìn ruä rûúåi.

2

Caách àêy böën nùm, sau möåt thúâi gian daâi hoåc têåp, huêën luyïån,trûúác khi lïn àûúâng vaâo Nam chiïën àêëu, trung uáy Lï Syä Quyá àûúåcnghó pheáp vïì quï thùm meå. Àoá laâ vaâo möåt àïm cuöëi nùm möåt ngaânchñn trùm saáu saáu, mûa buåi, trúâi reát thaãm khöëc.

Xe àún bõ vûâa dûâng laåi trûúác cûãa àïìn Thûúång, trung uáy àaä nhaãyxuöëng àêët. Sau hún mûúâi giúâ àöìng höì ngöìi trïn thuâng xe chaåy tûngtûng qua nhûäng con àûúâng chiïën tranh lúã loái, àöi chên anh trúã nïn tïdaåi. Phaãi mêët túái caã phuát sau, trung uáy múái àûáng dêåy nöíi.

- Àaåi àöåi trûúãng àau lùæm haã? - Anh lñnh laái xe nhòn xuöëng trunguáy, cêët lúâi - Thúâi buöíi chiïën tranh, khöng chaåy nhû thïë, laâm sao thuãtrûúãng coá thïí vïì kõp trong àïm?

- Àau nhûâ tûã caã ngûúâi. Àaåi àöåi trûúãng nhùn mùåt, lùæc àêìu noái,trong khi thûúång uáy, tiïíu àoaân phoá ngöìi chung trïn xe, thaãy ba löxuöëng cho anh.

- Vïì pheáp kyâ naây, "dêëm" àûúåc cö naâo thò cûúái beáng ài, àaåi àöåitrûúãng aå! - Thûúång uáy noái - Traã pheáp xong laâ ài tñt muâ àêëy!

- Cûúái vúå àïí úã nhaâ cho dên quên "laâm thõt" aâ? - Àaåi àöåi trûúãngcûúâi, noái - Moa àêu coá khuâng.

- Thöi ài, böë! - Tham mûu trûúãng tiïíu àoaân ngöìi trong buöìng laái,thoâ àêìu ra, goáp lúâi - Veä chuyïån. Cûá cûúái ài cho biïët muâi... keão röìixuöëng êm ti laåi tiïëc reã. Thöi, tuåi tao ài àêy. Nhúá cûúái vúå. Chó thõ àêëy!Noái xong, anh vêîy tay chaâo, röìi ra hiïåu cho laái xe voåt ài.

Àaåi àöåi trûúãng nhòn theo xe möåt luác röìi xöëc ba lö lïn vai. Gioálaånh rñt uâ uâ bïn tai laâm anh chúåt ruâng mònh. Anh dûång cöí aáo lïn choàúä reát, röìi vúái tay lêëy tûâ trong tuái ba lö ra chiïëc bêåt lûãa. Àaåi àöåitrûúãng chûa kõp queåt lûãa, thò coá aánh àeân pin huú lïn tûâ phña trûúác.aánh àeân pin soi lûúát qua mùåt anh. Àaåi àöåi trûúãng nhùn mùåt toan cêëtlúâi, thò ngûúâi roåi àeân pin àaä reo lïn:

- Öi, anh Quyá! Anh àûúåc vïì pheáp àêëy û?

Page 49: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 49

Thò ra laâ möåt cö gaái. Àaåi àöåi trûúãng nghô buång. Anh hoãi:

- Ai àêëy?

- Ngûúâi gò maâ mau quïn thïë? - cö gaái traách cûá - Múái xa laâng coávaâi nùm maâ àaä quïn hïët röìi àêëy. Nïëu xa chûâng dùm baãy nùm, gùåp laåi,chùæc anh seä dûãng dûng nhû ngûúâi qua àûúâng...

Cö gaái vûâa noái vûâa ài túái. Àaåi àöåi trûúãng bûúác laåi gêìn cö. Anhcùng mùæt nhòn cö khöng chúáp:

- Trúâi àêët! Mai! - Anh sûãng söët kïu lïn - Khuya röìi maâ sao cöcoân úã àêy?

- Em àang trûåc chiïën anh aå. - Mai noái - Nghe thêëy tiïëng xedûâng, em nghô laâ coá ngûúâi vïì laâng. Thïë maâ àuáng thêåt...

- Coá möåt mònh Mai gaác thöi aâ? Anh hoãi.

- Tuåi em coá böën àûáa têët caã. Chuáng noá ngûúâi thön trïn. - Sau möåtthoaáng ngêåp ngûâng, cö noái tiïëp -Anh Quyá vaâo chúi vúái tuåi em möåt laátnhaá. Tuåi em úã caã trong àïìn êëy.

Àaåi àöåi trûúãng lûúäng lûå röìi nhêån lúâi. Anh bûúác theo Mai ài vïìphña ngöi àïìn àang chòm trong maân mûa buåi trùæng xoáa.

Àïìn Thûúång úã laâng anh àûúåc xêy dûång caách àêy gêìn hai trùmnùm àïí thúâ baâ Àaâo Thõ Haâo, nûä tûúáng coi lûúng cuãa Têy Sún, tûã trêånkhi haå àöìn Giaán Khêíu. Dên laâng anh àûa xaác Baâ vïì chön úã vûúânChay cuãa laâng, röìi lêåp àïìn thúâ cuáng. Nghe noái Baâ thiïng lùæm. Nhûängai söëng trong saåch, nïët na, àïìu àûúåc Baâ phuâ höå, ban cho sûác khoãe. Keãnaâo gian traá, baáng böí thêìn linh, àïìu bõ Baâ "vêåt" cho öëm lïn öëm xuöëng,röìi chïët. Suöët tûâ ngaây coá ngöi àïìn àïën nay, khöng möåt ngûúâi laâng naâodaám tûå tiïån vaâo nöåi àiïån caã, ngoaåi trûâ cuå Tûâ Phuác - Ngûúâi àûúåc laângcûã ra àïí chùm lo viïåc thúâ cuáng. Vêåy maâ, con chaáu thúâi hêåu thïë daámbiïën ngöi àïìn thiïng liïng laâm núi trûåc chiïën.

- ÚÃ trong àïìn, caác cö khöng súå aâ? - Àaåi àöåi trûúãng àùåt ba lö lïnnïìn gaåch, saát löëi cûãa ra vaâo, hoãi.

- Luác àêìu, tuåi em cuäng súå Baâ lùæm, nhûng vïì sau quen dêìn, hïëtsúå luön. Múái laåi, baâ Haâo laâ chiïën binh, chùèng leä baâ laåi laâm khöí caác

Page 50: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 50

chiïën binh cuâng giúái vúái Baâ? - Vûâa noái, Mai vûâa queåt diïm chêm vaâongoån àeân chai àïí úã saát chên cöåt àïìn.

Àïën luác naây, àaåi àöåi trûúãng múái nhòn thêëy caác cö gaái trûåc chiïënúã quï anh. Hoå öëm yïëu, nùçm thu mònh nguã ngon laânh trong chiïëc öírom úã goác àïìn. Trïn ngûúâi hoå laâ möåt chiïëc chùn àún moãng manh, àêìynhûäng vuån vaá.

- Dêåy. Dêåy ài chuáng maây. Anh Quyá àaä vïì àêy naây! Mai goåi giêåtgioång, tay keáo têëm chùn ra.

Caác cö gaái cûåa mònh tòm chùn, röìi laåi vuâi àêìu nguã tiïëp.

- Mêëy caái con naây... Àaä baão dêåy maâ vêîn coân ham nguã. Mai phaânnaân - dêåy ài. Coá caán böå cêëp trïn xuöëng kiïím tra àêy naây.

Möåt cö gaái gêìy goâ, keåp toác vöíng àuöi ngûåa, vöåi chui tûâ trongchùn ra, ngoá giaáo giaác. Thêëy àaåi àöåi trûúãng loáng ngoáng àûáng àoá, cöngöìi dêåy, beän leän búái laåi nhûäng loån toác loâa xoâa trûúác traán, trong khihai cö baån vêîn nùçm im.

- Chaâo anh Quyá! Anh vïì thùm nhaâ àûúåc lêu khöng? - Cö gaái hoãivúái gioång ngaái nguã.

- Àûúåc nûãa thaáng! - Àaåi àöåi trûúãng traã lúâi. Anh cuái xuöëng múã balö lêëy ra goái keåo Haãi Chêu, trao cho Mai - Cö boác ra àïí moåi ngûúâicuâng ùn cho vui. Ngûâng möåt laát, anh noái tiïëp - Thöi naâo, dêåy ài caác nûätiïíu tûúáng.

- Em ûá dêåy. Anh Quyá phaãi bïë, em múái dêåy cú! - Möåt gioång noáinuäng nõu tûâ trong chùn voång ra.

- Thöi dêåy ài naâo. Mai giuåc - Cûá nùçm cuöån troân trong chùn thïëkia, anh Quyá laåi nghô tuåi mi khöng mùåc quêìn aáo àêëy!

Lúâi caãnh caáo cuãa Mai àaä keáo hai cö gaái tûâ trong chùn ngöìi dêåy.Thêëy àaåi àöåi trûúãng vêîn coân àûáng àoá, Mai baão:

- Anh coân àûáng laâm gò maäi thïë. Ngöìi xuöëng ài naâo. Ngöìi vaâo öícho êëm. Ngöìi saát vaâo em àêy naây. Thïë, àïí em truâm chùn cho. Noái röìi,cö tung chùn choaâng lïn vai cho àaåi àöåi trûúãng - Öi, ngûúâi anh laånhnhû ma êëy!

Page 51: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 51

Àaåi àöåi trûúãng nhòn khùæp lûúåt caác cö gaái. Hoå coân rêët treã. Tuöíichûâng mûúâi taám, àöi mûúi. Ngoaåi trûâ Mai ra, anh chùèng biïët ai caã.

Hiïíu àûúåc têm traång cuãa àaåi àöåi trûúãng, Mai vûâa boác keåo, boã rachiïëu vûâa hoãi:

- Coá leä anh chùèng biïët caác baån em àêu, phaãi khöng?

Àaåi àöåi trûúãng kheä gêåt àêìu. Mai giúái thiïåu:

- Ngûúâi ngöìi kïë anh laâ Luåa, úã thön Traâ Lai. Ngöìi bïn Luåa laâNhuå, úã thön Höëng. Tiïëp àïën laâ Maân, ngûúâi thön Àõch. Caã ba cö àïìuchûa coá ngûúâi yïu. Anh choån àûúåc ai thò cûá choån.

Àûúåc thïí, caác cö gaái cuâng nhao nhao, noái:

- Choån em ài, anh. Em chùm laâm vaâ ùn ñt lùæm!

Àaä coá khöng ñt lêìn àaåi àöåi trûúãng tûå hoãi rùçng vò sao nhûäng cögaái úã quï anh thûúâng noái nùng baåo daån, taáo túån àïën thïë? Trûúác khinoái, hoå nghô gò? Chùèng leä têm höìn hoå cuäng trêìn tuåc nhû nhûäng lúâi noáiû? Phaãi chùng àiïìu àoá phaãn aánh sûå ñt hoåc, keám hiïíu biïët, hay chó laâmöåt hiïån tûúång têm lyá bõ ûác chïë quaá lêu, àïën nöîi phaãi duâng lúâi noái àïígiaãi toãa nhûäng êu lo àang àeâ nùång trong loâng?

Àaåi àöåi trûúãng chúåt thúã sêu. Àïí khoãa lêëp nhûäng suy nghô vûâaröìi, anh baão:

- Thöi, mêëy cö ùn keåo ài. Cêín thêån keão gêîy rùng àêëy! - Noái xong,anh cêìm keåo trao cho caác cö gaái.

Moåi ngûúâi cuâng caãm ún röìi boác keåo ùn möåt caách ngon laânh.

- Coá leä caã nùm röìi múái laåi àûúåc ùn keåo àêëy! - Maân thöí löå.

- Chùèng leä vêåy sao? - Àaåi àöåi trûúãng tröë mùæt hoãi.

- Thò anh tñnh, möîi höå möåt nùm àûúåc mua coá ba laång àûúâng, thòlêëy àêu ra keåo maâ ùn. Nhuå thïm vaâo - Múái laåi, coá keåo cuäng chùèng coátiïìn maâ mua nûäa.

Moåi ngûúâi àang ùn keåo, noái cûúâi vui veã, chúåt Luåa àûáng lïn, lùængtai nghe ngoáng:

Page 52: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 52

- Hònh nhû coá tiïëng maáy bay - Cö noái.

Caã boån im lùång lùæng nghe. Trong tiïëng gioá rñt êìm aâo, tiïëng maáybay vang lïn möåt caách múâ toã, luác xa luác gêìn. Sau àoá laâ tiïëng àaån caoxaå nöí luåc buåc trïn nïìn trúâi xaám xõt. ñt phuát sau, khöng gian laåi trúãnïn yïn tônh.

- Maáy bay cuãa tuåi haãi quên Myä àêëy. - Àaåi àöåi trûúãng phaá tan sûåim lùång - úã miïìn têy Nghïå An, coá ngaây boån töi àaánh nhau vúái chuángcaã chuåc trêån - Ngûâng möåt laát, anh hoãi - Nghe noái, cêìu Khuöët cuãa tacuäng bõ chuáng àaánh sêåp röìi, phaãi khöng?

- Chûa sêåp. Mai noái - Boån chuáng chó múái àaánh truáng möë cêìuthöi. Nhûng súám muöån gò thò chuáng cuäng àaánh sêåp. Anh Quyá biïëtkhöng, thaáng trûúác, chuáng noá moâ vaâo àaánh àïm, bõ bùæn, chuáng hoaãngloaån, truát bûâa bom xuöëng laâng. Möåt quaã rúi ngay goác sên nhaâ cuå Ngúåi.Nhaâ àöí, nhûng may mùæn laâ chùèng coá ai bõ gò caã. Saáng ra, moåi ngûúâinhòn xuöëng höë bom, thêëy möåt àöëng xûúng trùæng. Hoáa ra, bom àaánhtruáng maã con voi cuãa Vua Minh Maång, anh aå. Dên quên tuåi em ài lêëphöë bom, lêëy àûúåc cùåp ngaâ voi to vaâ daâi túái hún möåt meát.

- Vêåy, cùåp ngaâ voi àïí úã àêu? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Tónh cho ngûúâi vïì nêîng ài mêët röìi. Hoå baão àïí trûng baây úã baãotaâng cho moåi ngûúâi chiïm baái.

- Luác àïën lêëy, hoå coá giêëy túâ gò khöng?

Caác cö gaái úá ngûúâi ra, chöåt daå.

- Chùèng coá giêëy túâ gò caã. - Nhuå noái - Hoå tûå giúái thiïåu laâ ngûúâi cuãatónh, thïë laâ chuáng em àûa.

Àaåi àöåi trûúãng cùæn möi, nghe caác cö gaái noái chuyïån. Anh caãmthêëy khoáe mùæt cay seâ. Caác cö söëng trong saáng, chên thûåc vaâ giaãn dõnhû chñnh töí tiïn cuãa mònh.

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi naán laåi möåt luác lêu, röìi àûáng dêåy, tûâ biïåtmoåi ngûúâi. Sûå ra vïì cuãa anh laâm caác cö buöìn ra mùåt.

- Thöi, töi vïì nhaâ àêy. - Àaåi àöåi trûúãng noái - Caác cö cuäng phaãi àinghó ài, keão chuáng noá àïën, laåi thûác trùæng àêëy!

Page 53: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 53

- Hay laâ anh nguã laåi vúái tuåi em vêåy? - Maân noái - úã nhaâ anh,chùèng coá öí rúm maâ nguã àêu.

- Thöi ài maây, - Nhuå phêíy tay - Àuâa vûâa thöi, keão anh Quyá vïìàún võ laåi khaáo êìm lïn laâ con gaái nöng thön bêy giúâ loaån lùæm. Phaãivêåy khöng, anh Quyá?

Àaåi àöåi trûúãng chûa kõp traã lúâi, Mai àaä noái:

- Boån em chó noái ra miïång cho noá búát àùæng loâng êëy maâ, anh Quyáaå. Leä naâo anh laåi giïîu boån em, àuáng khöng?

Cêu noái cuãa Mai laâm cho àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy ngheån cöí.Chiïën tranh àaä laâm cho cuöåc söëng cuãa caác cö gaái úã quï anh leã loi, töåinghiïåp quaá chûâng. Tûâ trong sêu thùèm têm höìn cuãa caác cö luön le loáinhûäng nöîi niïìm...

Trïn àûúâng trúã vïì nhaâ, àaåi àöåi trûúãng nghe thêëy khuác haát àöìngdao cuãa caác cö cêët lïn tûâ phña sau lûng anh:

Naâo con gaái Haäy söëng ài Àûâng chúâ nûäa Àûâng àúåi nûäa Traihú húá Àaä ài röìi Gaái hú húá Giaâ àïën núi. Naâo con gaái Haäy söëng ài...

Page 54: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 54

Chûúng böën

ÀÖÌNG DAO CUÃA DOÂNG SÖNG

1

Sau gêìn möåt àïm vêët vaã chuêín bõ cho trêån phuåc kñch àaánh taâutrïn söng Caái Beá, giúâ àêy, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá coá thïí taåm yïnloâng cho böå àöåi nghó ngúi taåi chöî, chúâ taâu giùåc túái.

Àaåi àöåi trûúãng thêëy cöng viïåc àûúåc moåi ngûúâi hoaân têët möåt caáchnhõp nhaâng. Ngoaåi trûâ hai lêìn phaãi giaán àoaån vò maáy bay àõch soiàïm, àún võ khöng hïì gùåp bêët kyâ möåt trúã ngaåi naâo. Cöng viïåc coân laåichó laâ chuyïån àaánh àùæm taâu àõch nûäa thöi.

Trúâi vïì saáng. Vaâo thúâi àiïím naây, suáng àõch tûâ caác àöìn boát,cùn cûáàoáng doåc theo hai bïn búâ söng thónh thoaãng laåi tru lïn tûâng höìi daâikhöng ngúát. Tiïëng àöång cú maáy bay trûåc thùng ài tuêìn àïm vêîn êm ó,taåo lïn möåt caãm giaác mïåt moãi, khoá chõu.

- Boån Myä súå chuáng ta röìi, öng Quyá aå. Ba Trêìn noái kheä - Coá leätranh thuã luác naây, cho böå àöåi ùn cúm thöi, suöët àïm àaâo hêìm, nguåplùån trong nûúác, thêëy àoái buång lùæm röìi.

- Ùn thò ùn. - Àaåi àöåi trûúãng húâ hûäng traã lúâi.

Ba Trêìn vöåi vaâng traãi têëm aáo mûa xuöëng àêët, röìi lêëy dao gùmcùæt nùæm cúm ra nhiïìu laát nhoã, chêëm muöëi tiïu, ùn möåt caách ngonlaânh. Àaåi àöåi trûúãng vúái tay nhoán möåt miïëng boã vaâo miïång, nhai uïíoaãi, biïëng nhaác. Nöîi lo taâu àõch khöng xuêët hiïån àeâ nùång trong loânganh.

- Naây, ùn maånh lïn ài chûá. Ba Trêìn höëi - Öng khöng ùn, töi laâmraáo àêëy.

Page 55: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 55

- Thò àùçng êëy cûá ùn ài! - Àaåi àöåi trûúãng noái möåt caách chiïëu lïå -Buång àoái, nhûng töi khöng muöën ùn möåt chuát naâo.

- Taåi öng lo nghô quaá àêëy thöi. Àiïìu gò phaãi xaãy ra, têët seä àïën.Nghô ngúåi laâm quaái gò cho mïåt xaác. Raáng ùn lêëy thïm vaâi miïëng, keãochuáng túái laåi boã dúã bûäa ùn.

Röët cuöåc, àaåi àöåi trûúãng cuäng àaä ùn hïët non nûãa nùæm cúm, röìimúã nùæp bi àöng nûúác, tu ûâng ûåc.

Trúâi saáng hùèn. Doâng söng Caái Beá phú phêët sûúng bay. Trêån àõaim ùæng möåt caách laå thûúâng. Tûâ trïn miïång hêìm caá nhên àûúåc nguåytrang möåt caách cêín troång, àaåi àöåi trûúãng àang lú àaäng nhòn vïì phñahaå nguöìn, chúåt Phan Lêm reo lïn khe kheä:

- Anh Quyá, nhòn kòa!

Àaåi àöåi trûúãng giêåt mònh quay laåi, veã mùåt höët hoaãng:

- Gò thïë?

- Bònh minh! - Lêm xuyát xoa - Bònh minh àeåp quaá. Trúâi àêët lùångngùæt nhû túâ.

- Meå khó. - Ba Trêìn ruãa - Coá thïë maâ cuäng tru lïn.

Àaåi àöåi trûúãng im lùång nhòn vïì phña àöng. Lêìn àêìu tiïn trongcuöåc àúâi ngûúâi lñnh, anh caãm nhêån àûúåc sûå chuyïín àöång lùång leä giûäaàïm vaâ ngaây. Dûúâng nhû coá möåt àêëng thiïng liïng naâo àoá àang àiïìukhiïín cho goác trúâi vúä ra. Tûâ trong sûå raån nûát khöng roä raâng êëy, vêìngmùåt trúâi thoaát thai, bay lïn möåt caách kyâ diïåu. Àaåi àöåi trûúãng sûäng súâtrûúác veã àeåp rûåc rúä cuãa tûå nhiïn.

- Cêåu coá caái nhòn tinh tïë lùæm, Phan Lêm aå! Vaâo àuáng caáikhoaãnh khùæc êëy, anh lúâ múâ nghe thêëy tiïëng àöång cú cuãa taâu nhanh.

- Chuáng noá sùæp àïën àêëy! Têët caã vaâo võ trñ ài! - Ba Trêìn kïu lïnkhe kheä.

Moåi ngûúâi cuâng doãng tai, nghe ngoáng:

- Àuáng laâ chuáng sùæp àïën! - Àaåi àöåi trûúãng xaác àõnh dûát khoaát,röìi quay vïì phña Ba Trêìn - Öng baáo ngay cho Phaách chuêín bõ s1/2n

Page 56: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 56

saâng vaâ úã laåi vúái noá. Chûâng naâo thêëy caãm giaác chùæc ùn thò cûá viïåc bêëmmòn. Thöi, ài ài.

Giao nhiïåm vuå cho Ba Trêìn xong, àaåi àöåi trûúãng quay sang hoãiPhan Lêm, xaå thuã B41:

- Cêåu gúä chöët baão hiïím traái àaån chûa?

- Daå, röìi. Em gúä tûâ höìi àïm lûång.

- Chuêín bõ s1/2n saâng, àúåi lïånh töi.

Trïn trêån àõa, moåi ngûúâi àang úã vaâo võ trñ s1/2n saâng chiïën àêëu,taâu àõch tûâ hûúáng Raåch Giaá cuäng bùæt àêìu xuêët hiïån. Àoaân taâu coá nùmchiïëc. Chiïëc noå ài caách chiïëc kia löëi chûâng baãy, taám chuåc meát. Ài àêìulaâ chiïëc taâu nhanh mang söë hiïåu 31, reä soáng lûúát túái. Àaåi àöåi trûúãngxuyát nûäa thò kïu lïn vò anh ngúä laâ söë 35 - Taâu cuãa trung uáy Zumwalt,con trai gaä àö àöëc haãi quên Myä. Con taâu àang lao vïì phña anh. Khiàïën gêìn khuác cua, tûå nhiïn noá giaãm töëc àöå. Àaåi àöåi trûúãng nñn thúã.Anh coá caãm giaác laâ gaä chó huy taâu nhanh mang söë 31 àaä linh caãmthêëy tai hoåa àoán àûúâng. Sau khi dûâng laåi trong giêy laát, noá quay têëtcaã noâng suáng vaâo búâ vaâ truát àaån trong haânh tiïën. Nhûäng chiïëc taâuPBR ài sau lêìn lûúåt giaãm töëc àöå, tiïën vaâo khuác cua.

- Bùæn àûúåc chûa, thuã trûúãng? - Phan Lêm hoãi.

Àaåi àöåi trûúãng vêîn im lùång, mùæt khöng ngûâng quan saát. Àúåi chochiïëc taâu thûá ba loåt vaâo khuác cua, àaåi àöåi trûúãng, phêíy tay, Phan Lêmlêåp tûác xiïët coâ. Trong khaãnh khùæc chó àûúåc tñnh bùçng nhûäng phêìntrùm cuãa giêy, àaåi àöåi trûúãng kõp nhòn thêëy aánh chúáp maâu da cam loáelïn úã phña muäi taâu, tiïëp theo laâ möåt tiïëng nöí giêåt maånh. Chiïëc taâunhanh khûång laåi trong giêy laát röìi quay troân nhû thïí khöng coân ngûúâiàiïìu khiïín. Cuâng luác, lûãa vaâ khoái böëc lïn. Con taâu lao thùèng vaâo búâ.Nhûäng tïn lñnh söëng soát la heát, chaåy qua chaåy laåi trïn saân taâu àangböëc lûãa. Möåt vaâi tïn kõp nhaãy lïn búâ, lúåi duång àõa hònh, àaánh traã,nhûng àaä bõ suáng böå binh cuãa ta quêåt ngaä.

Bõ àaánh bêët ngúâ, hai chiïëc PBR ài sau vöåi vaâng beã laái, tùng töëcàöå, toan boã chaåy; nhûng do khuác cua quaá heåp, laåi bõ baäi chaâ caãn löëi,nïn mêët khaã nùng xoay xúã. Vaâo àuáng thúâi àiïím àoá, Ba Trêìn ra lïånhcho Nguyïîn Hûäu Phaách bêëm mòn.

Page 57: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 57

Trong tiïëng suáng nöí höîn loaån, àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy möåtchiïëc PBR bõ traái mòn nhêëc lïn khoãi mùåt nûúác, röìi laåi rúi xuöëng, vúä rúâira. Möåt chiïëc khaác bõ mòn àuåc thuãng möåt löî höíng lúán, boâ cuäng coá thïíchui loåt. Boån lñnh bõ neám vùng tûâ boong bïn naây sang bïn kia, röìi bõneám trúã laåi, cho túái khi chiïëc taâu bõ lêåt nghiïng vaâ tûâ tûâ chòm xuöëng.

Hai chiïëc taâu chaåy sau cuâng vöåi quay muäi, voâng trúã laåi, bùæn traãmöåt caách cuöìng nöå. Àaån caây tung àêët phña trûúác vaâ phña sau trêån àõa.Nhûäng buåi coã cao bõ àaån cùæt truåi. Nhûäng cêy traâm khö trùæng, bõ àaånàöën ngang, àeâ caã lïn cöng sûå. Sau vaâi giêy àöìng höì suy xeát, àaåi àöåitrûúãng ra hiïåu cho böå àöåi ruát lui.

Tûâ caác cöng sûå, caác chiïën sô cuãa anh öm suáng, nhanh choáng voåtlïn khoãi trêån àõa, chaåy vïì phña daãi rûâng xanh. Àaåi àöåi trûúãng laâ ngûúâiruát lui sau cuâng. Trûúác khi rúâi khoãi cöng sûå, anh ngoaái laåi nhòn möåtlêìn nûäa hònh aãnh cuãa doâng söng. Dûúái voâm trúâi àen àùåc khoái vaâ lûãa,mùåt nûúác nöíi lïìu bïìu nhûäng maãnh taâu vúä, nhûäng xaác ngûúâi, muä sùætvaâ caã nhûäng phao cûáu sinh vö chuã.

2

Kïí tûâ khi trong àöåi hònh trung àoaân, àaåi àöåi lêåt caánh vïì chiïëntrûúâng miïìn Têy, thò trêån phuåc kñch àaánh taâu úã trïn söng Caái Beáàûúåc àún võ thûåc hiïån möåt caách töët àeåp. Röìi àêy, caác cú quan chuyïnmön seä möí xeã, phên tñch, tòm ra nhûäng caái hay trong trêån àaánh naây.Ngûúâi ta seä khöng tiïëc lúâi ca ngúåi, coi àêy nhû laâ sûå kyâ diïåu cuãa cöngtaác töí chûác nùæm àõch, sûå tinh khön trong caách choån quyïët chiïën àiïímvaâ sûå haâi hoâa trong húåp àöìng taác chiïën giûäa caác phên àöåi.... Thöngthûúâng, keã chiïën thùæng coá quyïìn àûúåc noái quaá lúâi. Nhûng àaåi àöåitrûúãng Lï Syä Quyá khöng coi thaânh tñch laâ möåt caái gò ghï gúám. úã àêy,ngoaâi möåt söë sai lêìm cuãa àõch, àún võ coân gùåp may nûäa. Nïëu nhû chiïëcPCF ài àêìu, trûúác àoá, khöng dûâng laåi, maâ cûá thùèng tiïën voåt qua khuáccua, vúái cûå ly giûäa caác taâu luön àûúåc giûä vûäng, thò may lùæm caác anhchó tuám àûúåc noá laâ cuâng. Thïë maâ tûå nhiïn, noá dûâng laåi, döìn àöåi hònhröìi múái haânh tiïën. Chñnh sûå sai lêìm chïët ngûúâi naây àaä taåo àiïìu kiïåncho caác anh coá àûúåc thúâi cú ngaân vaâng àïí loaåi boã ba, trong söë nùmchiïëc taâu cuãa chuáng. Àiïìu dúã húi nhêët trong trêån àaánh naây laâ àaåi àöåitrûúãng àaä khöng böë trñ àöåi hònh möåt caách húåp lyá àïí coá thïí khoáa chùåt

Page 58: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 58

àuöi, döìn chuáng àïën khuác cua. Chñnh sûå lúi loãng naây àaä taåo cho keãthuâ xöíng chuöìng möåt caách dïî daâng.

Nhûng duâ sao àaåi àöåi trûúãng vêîn thêìm caãm ún sûå bònh tônh,chñnh xaác cuãa xaå thuã B41 - Phan Lêm. Kïë àïën laâ sûå mêîn caãm tuyïåtvúâi trong viïåc choån thúâi àiïím bêëm mòn cuãa tiïíu àöåi trûúãng NguyïînHûäu Phaách. Chñnh hoå àaä àem àïën cho àún võ niïìm vinh quang naây.

Àaåi àöåi trûúãng chúåt nhúá àïën Baãy Têm. Nhûäng ngaây vûâa qua,anh nhúá àïën cö nhiïìu hún luác naâo. Anh nhúá veã mùåt aãm àaåm cuãa cötrong lêìn gùåp àêìu tiïn. Anh nhúá caã nhûäng lúâi noái xeá loâng, khi cö kïí vïìbaån beâ nùçm xuöëng. Anh nhúá àïën daáng veã maãnh mai vaâ caái nhòn ûúátrûúåt cuãa cö. Röìi anh mûúâng tûúång àïën viïåc cö vui mûâng nhû thïë naâokhi nghe anh kïí vïì trêån àaánh vûâa röìi. Anh muöën mang àïën cho cönhûäng nuå cûúâi àïí xoáa búát ài phêìn naâo nhûäng nöîi àau maâ cö phaãi gaánhchõu.

- Biïët àûúåc tin chiïën thùæng cuãa tuåi mònh, mêëy nhoã du kñch chùæckhoaái dûä lùæm! - Trïn àûúâng haânh quên vïì cùn cûá, Ba Trêìn àöåt nhiïncêët tiïëng, cùæt ngang nöîi nhúá cuãa àaåi àöåi trûúãng, gêy cho anh caãm giaáclaâ ngûúâi caán böå dûúái quyïìn àaä àoåc àûúåc suy nghô cuãa anh.

- Búãi vêåy, vïì cùn cûá, cêëp trïn phaãi khao quên chûá nhó? - PhanLêm doâ hoãi.

- Tònh hònh thûåc phêím khoá khùn thïë naây, lêëy gò maâ khao? - BaTrêìn hoãi laåi.

- Khoá khùn thò chùèng bao giúâ hïët caã, àuáng khöng àaåi àöåi trûúãng?Nguyïîn Hûäu Phaách vui veã thïm lúâi - Nhûng laänh àaåo phaãi coá caáchchûá?

- Chùèng coá caách àïëch gò caã. Ba Trêìn noái - Töi chûa caåo àêìu cêåulaâ may lùæm röìi. Chó huy lñnh traáng khó gò maâ àïí noá bùæn nhû choá àaái.Chó möåt chuát xñu nûáa laâ noá chúi caã bùng àaån vaâo töi.

- Trung àöåi trûúãng chêëp laâm gò ngûúâi lñnh múái àaánh trêån lêìnàêìu! - Nguyïîn Hûäu Phaách àay laåi -Anh ta bò laâm sao àûúåc vúái nhûängngûúâi àaánh àêëm trêìy truåa nhû anh...

Page 59: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 59

- Thöi, xin mêëy böë... Àuã röìi! - Àaåi àöåi trûúãng xua tay - Ài maulïn, vïì cûá, coân tùæm giùåt. Ngûúâi ngúåm dú nhû quyã...

- Coá phaãi vïì nhanh àïí tùæm giùåt hay coân laâm gò nûäa? - Ba Trêìnnhaáy mùæt, hoãi àaåi àöåi trûúãng - Bûäa röìi, noái chuyïån vúái nûä xaä àöåi phoá,mùæt öng cûá chúáp lia chúáp lõa.

Vïì viïåc naây, Ba Trêìn coá lyá. Àuáng laâ àaåi àöåi trûúãng rêët noáng loângmong gùåp Baãy Têm. Anh coá linh caãm rùçng giûäa cö vaâ anh àang hònhthaânh möåt möëi dêy liïn hïå vö hònh naâo àoá nùçm bïn ngoaâi sûå kiïímsoaát cuãa anh. Chó múái àêy thöi, anh coân tûå hoãi mònh laâ coá phaãi anh àaäyïu cö hay khöng maâ têm höìn cûá bõ aám aãnh búãi hònh boáng cö nhû thïë?Àoá laâ tònh yïu hay chó laâ sûå xuác caãm àún thuêìn trûúác nöîi àau cuãa möåtngûúâi con gaái, àöìng thúâi laâ àöìng àöåi cuãa anh? Phaãi chùng möëi tònh cuãaanh laâ do sûå sùæp àùåt mêìu nhiïåm cuãa thiïn cú hay laâ do sûå trúá trïu cuãasöë phêån? Nhûng duâ laâ gò thò àaåi döåi trûúãng cuäng phaãi thûâa nhêån rùçngnöîi nhúá Baãy Têm luön canh caánh trong têm höìn anh. Anh khöng biïëtmai àêy mònh söëng nhû thïë naâo, nïëu cûá phaãi àeo àùèng maäi têm traångêëy? Vûâa vïì túái àún võ, àaåi àöåi trûúãng ài tùæt qua khu hêìm giaânh cho dukñch, anh caãm thêëy baâng hoaâng trûúác caãnh tröëng trún, khöng möåtboáng ngûúâi. Àaåi àöåi trûúãng thúã sêu, buöìn baä. Anh bûúác ài nhû möåt keãvö höìn. Àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy moåi caái trúã nïn nhaâm chaán, vö võ.Anh uïí oaãi àùåt khêíu suáng tiïíu liïn lïn chiïëc baân laâm bùçng göî thuângàaån, mùæc vöåi chiïëc voäng, röìi nùçm ûúân ra, têm höìn trúã nïn tröëng röîng.

Möåt laát sau, Thaão Laånh Luâng - Y sô cuãa àaåi àöåi, ngûúâi àûúåc giaonhiïåm vuå úã laåi giûä cùn cûá, ài túái.

- Àaám du kñch ài àêu caã röìi? - Àaåi àöåi trûúãng tuám lêëy anh ta,hoãi döìn dêåp - Hoå ài àêu, haã?

Thaão Laånh Luâng nhòn cêëp trïn. Möåt thoaáng ngúä ngaâng hiïån lïntrïn cùåp mùæt vöën vö caãm cuãa anh.

- Hoå ài röìi! - Y sô kheä traã lúâi - Baãy Têm coá gúãi mêëy chûä cho anh.Cöí noái rùçng cöí phaãi vïì xaä àoâi núå keã thuâ cuãa cöí.

Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu, nhêån túâ giêëy gêëp tû tûâ tay Thaão LaånhLuâng, giúã ra coi, àöi baân tay anh run run nhû ngûúâi lïn cún söët. BaãyTêm viïët:

Page 60: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 60

Anh thên!

Caãm ún anh vaâ moåi ngûúâi àaä giuáp àúä tuåi em trong nhûäng ngaâythêët cú, lúä vêån. Àûúåc söëng vúái mêëy anh khöng lêu, nhûng nhûäng gòmaâ caác anh giaânh cho tuåi em, em khöng bao giúâ coá thïí quïn àûúåc. Nïëukhöng may chïët ài, thò em cuäng mang theo noá vïì coäi têm höìn. Em phaãivïì xaä, nùæm laåi tònh hònh. Cho tuåi em gúãi lúâi thùm hoãi vaâ chia tay túáitêët caã mêëy anh. Caãm ún anh nhiïìu! Em nhúá anh!

Àaåi àöåi trûúãng àoåc laåi möåt lêìn nûäa, röìi gêëp laá thû boã vaâo tuái aáongûåc. Cö êëy ài thêåt röìi! Anh thúã ra, veã mùåt chuâng xuöëng.

- Hoå coân nhùæn gò thïm khöng? Àaåi àöåi trûúãng lú àaäng hoãi.

- Khöng! Hoå chó gúãi lúâi chaâo anh em trong toaân àún võ.

- Leä ra, öng phaãi tòm moåi caách giûä bùçng àûúåc hoå laåi. Ai àúâi,khaách àïën nhaâ, chuã ài vùæng, öng laåi àïí hoå ài...

Àaåi àöåi trûúãng lùæng nghe y sô noái, loâng anh chó thêëy buöìn.

- Rêët tiïëc, àún võ ta àaánh trêån hay nhû thïë, maâ töi laåi chùèngàûúåc "giêy maáu ùn phêìn". Tiïëc thêåt! -Y sô chuyïín àïì taâi.

- Söë öng "saát àõch" thêëy meå! - Sau cuâng, àaåi àöåi trûúãng cûúâi, noái -Lêìn naâo ài àaánh nhau coá mùåt öng, thò i nhû rùçng lêìn àoá, àún võ mangàêìu maáu. Thöi thò, cûá àïí öng úã nhaâ coi cûá, cho anh em yïn têm.

Khuya höm êëy, àaåi àöåi trûúãng trúã nïn khoá nguã. Nùçm trïn voäng,anh cûá trùçn troåc, suy nghô miïn man. Àaä mêëy lêìn anh nhuã mònh phaãiquïn ài têët caã, àïí coá thïí nguã möåt caách ngon laânh, nhûng mñ mùæt anhcûá cûáng àú, raáo hoaãnh. Hònh boáng cuãa Baãy Têm cûá múâ toã, êín hiïåntrong coäi loâng anh.

Thöi, àûâng nghô nûäa, àûâng nhúá nûäa, Lï Syä Quyá. Nïëu laâ yá muöëncuãa trúâi, thò nhêët àõnh mi seä coá ngaây gùåp laåi. Bùçng khöng thò mi cûá coiàêy nhû laâ nhûäng kyã niïåm vöåi vaâng, bêët chúåt cuãa chiïën tranh, nhûängkyã niïåm maâ ngûúâi ta gùåp vö söë trong àúâi, röìi lêìn lûúåt quïn ài theonùm thaáng. Kïí ra cuäng phuä phaâng àêëy! Nhûng cuöåc àúâi laâ vêåy. Chiïëntranh maâ...

Page 61: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 61

3

Phaãi mêët túái caã tuêìn sau, àaåi àöåi trûúãng múái nguöi dêìn nöîi nhúáBaãy Têm, mùåc duâ àïí laâm àûúåc àiïìu àoá, anh khöí súã vö cuâng. Mêëy ngaâyqua, anh dêîn theo nùm chiïën sô lêìn moâ suöët àïm ngaây doåc búâ söngCaái Lúán tòm àõa àiïím àaánh àõch. Nhûng anh vêîn chûa choån àûúåc chöînaâo khaã dô. Sau nhiïìu àïm àùæn ào, suy xeát, àaåi àöåi trûúãng dûå àõnh seätiïën haânh chiïën thuêåt nghi binh, àiïìu àõch vaâo trong kïnh nhoã àïí dïîbïì tiïu diïåt.

Buöíi chiïìu ngaây trinh saát cuöëi cuâng, trûúác khi quyïët kïë hoaåch,anh àûa böå àöåi quay trúã laåi phña nam êëp An Bònh möåt lêìn nûäa. Àêy laâmöåt êëp vöën rêët truâ phuá, vúái nhûäng vûúân sêìu riïng baåt ngaân tröìng tûâthúâi Têy, nhûng hiïån taåi, khöng coân ngûúâi úã. Phña nam êëp laâ kinh BaâÀêìm, röång chûâng hún nùm mûúi meát, sêu, ùn thöng ra söng Caái Lúán.

Sau khi quan saát kyä vaâm kïnh, àaåi àöåi trûúãng tiïën sêu vïì phñahûäu ngaån - núi coá nhûäng khu vûúân boã hoang, ùn thöng ra caánh rûângtraâm bõ maáy bay vaâ chêët àöåc hoáa hoåc àöën truåi, anh bùæt gùåp nhûäng cùnhêìm àaâo vöåi, nhûäng bïëp lûãa daä chiïën vaâ nhûäng höë bom, phaáo daây àùåc,suäng nûúác. Anh coân bùæt gùåp nhûäng maãnh quêìn aáo raách naát, nhûängmaãnh bùng cûáu thûúng vaâ caã nhûäng chiïëc deáp roå maâu trùæng àûát quai,àûúåc daán nhiïìu lêìn. Têët caã hiïån trûúâng khùèng àõnh rùçng: trûúác àêy,taåi khu vûåc naây, tûâng coá lûåc lûúång ta hoaåt àöång. Coân bêy giúâ, boån àõchhoaân toaân kiïím soaát.

Buöíi saáng ngaây höm trûúác, cuäng taåi khu vûåc naây, trong luác àaåiàöåi trûúãng àang ngùæm nhòn chiïëc lûúåc laâm bùçng voã öëng phoáng bom bi,coá leä do möåt nûä chiïën syä naâo àoá àaánh rúi, thò taâu àõch tûâ söng Caái Lúánchaåy túái. Chuáng coá saáu chiïëc. Ài àêìu laâ ba chiïëc taâu nhanh PCF, coânlaåi laâ taâu thûúâng, loaåi PBR.

Chó cêìn nhòn chuáng ung dung lûúát soáng trïn söng, múã àaâi inh oãi,àaåi àöåi trûúãng nhêån ra rùçng, àaä tûâ lêu, trïn khuác söng naây, chuángchûa bõ nïëm àoân naâo. Khi chaåy túái gêìn vaâm kïnh Baâ Àêìm, àoaân taâuàõch taách ra laâm àöi. Möåt nûãa tiïëp tuåc ài, nûãa coân laåi reä vaâo doângkïnh, tûâ àoá, tiïën vaâo kïnh söë Saáu. Tûâ thûåc tïë trïn, àaåi àöåi trûúãng chorùçng töí chûác àaánh àõch úã ngay trïn söng Caái Lúán bùçng mòn ÀH10 vaâthuãy löi laâ möåt viïåc hïët sûác khoá khùn. Àoaån söng naây röång, nïn chó coáthïí têën cöng bùçng phi löi, hoùåc hoãa tiïîn. Àaåi àöåi trûúãng böîng naãy ra yá

Page 62: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 62

àõnh duâng möåt lûåc lûúång nhoã duå àõch vaâo khu vûåc böë trñ s1/2n trïnkïnh Baâ Àêìm, àïí tiïu diïåt chuáng. Muöën vêåy, cöng viïåc chuêín bõ chiïëntrûúâng cuãa anh phaãi tó mó, cöng phu.

Àïí thûåc hiïån töët caái meåo vùåt naây, àaåi àöåi trûúãng quyïët àõnh choböå àöåi phuåc kñch àïm ngay trïn söng Caái Lúán. Trûúâng húåp àõch xuêëthiïån, coá thúâi cú, thò cûá nhùçm thùèng vaâo chuáng maâ bùæn. Nïëu diïåt àûúåctaâu thò töët, bùçng khöng thò àêy cuäng laâ möåt sûå thöng baáo ngêìm chochuáng biïët laâ àaä coá möåt àún võ cuãa ta vïì hoaåt àöång taåi àêy.

Xêím töëi höm êëy, àaåi àöåi trûúãng dêîn caác chiïën sô bñ mêåt tiïëp cêånsöng Caái Lúán. Àõa àiïím têåp kñch cuãa àún võ caách vaâm kinh Baâ Àêìmchûâng baãy cêy söë vïì phña àöng nam. Àêy laâ núi rêët thuêån tiïån choviïåc ruát lui, möåt khi bõ àõch phaãn kñch.

Àaåi àöåi trûúãng böë trñ möåt töí ba ngûúâi mai phuåc úã phña sau àïìphoâng bêët trùæc, coân mònh dêîn Phan Lêm bñ mêåt tiïëp cêån doâng söng.Hai ngûúâi àaâo möåt cùn hêìm nhoã bïn göëc möåt cêy si àaä chïët, dêînxuöëng möåt caái bïën, trûúác àêy duâng àïí tùæm giùåt. Sau khi hoaân têët cöngviïåc, àaåi àöåi trûúãng vaâ Phan Lêm ngöìi àúåi.

Àêy laâ möåt vuâng àêët quaá nhiïìu muöîi. Ngay tûâ luác múái àaâo hêìm,muöîi àaä keáo àïën àen àùåc; chó cêìn quúâ tay laâ coá thïí bùæt àûúåc vaâi con.Àïí chöëng laåi loaâi cön truâng khoá chõu, huát maáu naây, àaåi àöåi trûúãng beãmöåt caânh laá phe phêíy liïn tuåc, xua chuáng ài hún laâ àïí giïët chuáng.Nhûng chuáng daån dô àïën mûác baám vaâo ngay caánh tay cûã àöång cuãaanh maâ huát maáu. Àaåi àöåi trûúãng chó coân biïët duâng caánh tay coân laåivuöët lïn mùåt, hoùåc tuöët möåt àûúâng laâ baân tay àoã maáu. Luä cön truâng coácaánh naây àaä laâm cho anh vaâ Phan Lêm ruâng mònh liïn tuåc.

Hai ngûúâi chúâ àúåi gêìn möåt tiïëng àöìng höì thò nghe thêëy tiïëngmaáy bay trûåc thùng loaåi "soái biïín" ài tuêìn àïm. Chuáng coá nùm chiïëc.Ba chiïëc ài àêìu bay rêët thêëp, bêåt àeân pha, queát doåc theo doâng söng.Hai chiïëc phña sau bay cao hún, s1/2n saâng nöí suáng. Khöng àêìy nûãaphuát àöìng höì, bêìy "soái biïín" lao vuát qua àêìu hoå. Tiïëng àöång cú phaânhphaåch, uy hiïëp. Töëp maáy bay ài àûúåc chûâng hún hai chuåc phuát thò möåtàoaân taâu àõch xuêët hiïån. Chuáng roåi àeân pha vaâ bêåt àeân trong cabintröng roä möìn möåt. Ài àêìu laâ hai chiïëc "Chim cùæt". Tiïëp àïën laâ möåtchiïëc taâu dùæt, keáo theo hai chiïëc xaâ lan chúã nùång. Rêët coá thïí laâ chuángchúã àöì tiïëp tïë cho möåt cùn cûá naâo àoá úã Chûúng Thiïån.

Page 63: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 63

- Bùæn chiïëc naâo, anh? - Xaå thuã B41 "thêìn sêìu" - Phan Lêm, kheähoãi.

- Chiïëc taâu dùæt.

- Noá loåt vaâo têìm ngùæm röìi àêëy!

- Chùæc ùn chûa?

- Röìi!

Chúâ möåt, hai giêy àöìng höì sau, àaåi àöåi trûúãng ra lïånh:

- Bùæn!

Tûác thò, möåt tiïëng nöí àêìu noâng chùæc nõch cuãa suáng phoáng hoãatiïîn vang lïn, laâm thûác tónh doâng söng. Trong chúáp mùæt, chiïëc taâu dùætbõ truáng àaån, khûång laåi giêy laát, röìi phaát lûãa. Cuâng luác, hai chiïëc xaâlan chúã nùång tûâ phña sau lao túái, àuång caái rêìm vaâo chiïëc taâu dùæt. Sûåva àêåp cöång hûúãng maånh àïën nöîi, caã chuâm taâu, ba chiïëc, chòm tûác thòxuöëng doâng söng.

- Ruát! Àaåi àöåi trûúãng ra lïånh.

Hai ngûúâi nhanh choáng voåt khoãi cöng sûå, lao xuöëng con raåchthoaát nûúác trong khu vûúân, röìi cuâng töí caãnh giúái biïën mêët vaâo àïm,boã laåi búâ söng cho taâu àõch vaâ maáy bay keáo lïn bùæn phaá.

Sau khi àaä taåo àûúåc möåt khoaãng caách an toaân, àaåi àöåi trûúãngcuâng caác chiïën syä nùçm vêåt ra àêët thúã döëc. Hoå thúã nhû keáo bïî, trongtiïëng phaáo tûâ caác núi döìn dêåp naä àaån xuöëng búâ söng. Àeân duâ chaáytrïn trúâi saáng rûåc. Luä "Soái biïín" löìng löån raãi tûâng dêy àaån lûãa tûâ trïntrúâi xuöëng àêët. Sûå traã àuäa àiïn cuöìng, muöån maâng cuãa àõch, dûå baáocho nhûäng àiïìu khöng laânh trong nhûäng trêån àaánh sùæp túái.

Nghó ngúi vûâa laåi sûác, àaåi àöåi trûúãng cho böå àöåi tiïëp tuåc haânhquên. Hoå ài àûúåc chûâng hai giúâ àöìng höì thò àuång möåt caánh rûâng traâmthêëp, thoaáng àaäng, àêìy nhûäng cêy dûúng xó. Àaåi àöåi trûúãng quyïëtàõnh cho moåi ngûúâi nghó laåi.

Page 64: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 64

Àoá laâ àïm duy nhêët trong chuyïën ài trinh saát lêìn naây, àaåi àöåitrûúãng nguã ngon. Anh nguã thêåt sêu, liïìn möåt maåch, cho túái khi àöìngàöåi àaánh thûác, anh múái tónh dêåy.

- Thuã trûúãng coá biïët mònh àang úã àêu khöng? - chiïën sô Buâi NhûCao, kheä hoãi.

- Laâm sao maâ biïët àûúåc mêåy? - Àaåi àöåi trûúãng vûâa duåi mùæt vûâatraã lúâi - Nhûng coá chuyïån gò khöng?

- Chuáng ta àoáng quên úã saát möåt àún võ baån. Saáng thûác dêåy, emthêëy hoå àaánh rùng, rûãa mùåt.

- Hoå coá biïët chuáng ta àaä xêm nhêåp àún võ cuãa hoå khöng?

- Em nghô laâ biïët, vò hoå cûá chó tay vïì phña chuáng ta, rò rêìm traoàöíi vúái nhau.

Àaåi àöåi trûúãng bûúác xuöëng àêët, lêëy bònh töng nûúác, tu möåt nguåmxuác miïång, röìi rûãa tay, rûãa mùåt. Xong, anh vuöët laåi maái toác vaâ dêînBuâi Nhû Cao ài vïì phña cùn cûá cuãa baån.

- Mêëy öng thuöåc àún võ naâo àïën àêy? - Möåt ngûúâi lñnh vêån trangphuåc theo kiïíu thûúâng dên, xaách suáng tûâ trong cùn hêìm nûãa chòmnûãa nöíi, bûúác lïn, nhòn hai ngûúâi tûâ àêìu àïën chên, hoãi vúái gioång xaáchmeá.

- Chuáng töi tûâ söng Caái Beá vïì àêy àïm qua. Mïåt quaá, lùn ra nguã- Àaåi àöåi trûúãng ön töìn noái -Àöìng chñ coá thïí cho töi gùåp cêëp chó huycao nhêët úã àêy àûúåc khöng?

- Töi biïët öng laâ ai maâ àûa lïn gùåp chó huy? Laåi àoâi gùåp chó huycao nhêët nûäa?

- Öi, öng baån! - Àaåi àöåi trûúãng xïì xoâa - Nïëu khöng phaãi laâ àöìngchñ vúái nhau thò liïåu chuáng töi coân söëng àûúåc àïí maâ noái chuyïån vúáiöng baån khöng chûá? Thöi, laâm khoá nhau laâm gò. Cho töi gùåp chó huyài.

- Ài vùæng röìi! - Anh lñnh mùåc thûúâng phuåc caãnh giaác - Thöi, mêëyöng ài ài.

Page 65: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 65

Àaåi àöåi trûúãng phên vên, toan quay trúã ra, thò anh nghe thêëytiïëng ngûúâi reo lïn tûâ phña möåt cùn hêìm gêìn àêëy, àûúåc nguåy trang,tröng giöëng nhû laâ möåt goâ àêët.

- A, thùçng quyã! Laâm sao maây àaä laåi lêìn moâ àûúåc àïën àêy?

Tûâ dûúái hêìm, möåt ngûúâi lñnh xuêët hiïån. Anh ta vêån böå quênphuåc vaãi töët, maâu löng chuöåt, coá li, nïëp hùèn hoi. Phaãi mêët túái mêëygiêy àöìng höì sau, àaåi àöåi trûúãng múái nhêån ra anh lñnh àang dangröång hai caánh tay, tûúi cûúâi, bûúác túái trûúác mùåt mònh.

- Meå khó! Trúâi xui àêët khiïën naâo maâ tao laåi gùåp àûúåc maây úã àêyhaã, Phan Vônh? - Vûâa noái, àaåi àöåi trûúãng vûâa chaåy túái öm chêìm lêëybaån. Hai ngûúâi laåi àêëm nhau nhû lêìn gùåp bûäa naâo.

- Thöi, vaâo àêy uöëng nûúác caái àaä. Phan Vônh noái, röìi dùæt baån àivïì phña cùn hêìm cuãa mònh. Trûúác luác bûúác xuöëng cûãa hêìm, anh goåimöåt chiïën sô túái, cùn dùån àiïìu gò àoá, röìi quay vïì phña àaåi àöåi trûúãng -Thïë naâo, vêët vaã lùæm phaãi khöng? Anh hoãi.

- Cuäng khaá. Àaåi àöåi trûúãng vûâa traã lúâi vûâa ngöìi xuöëng thuângàaån àaåi liïn coá khoáa, chùæc laâ àûång taâi liïåu, àïí trong hêìm - Coân maây?Vêîn úã chöî cuä chúá?

- Vêîn thïë! - Phan Vônh vûâa noái vûâa boác goái thuöëc laá Ara, ruát möåtàiïëu, chêm lûãa huát, röìi thaãy lïn chiïëc baân laâm bùçng voã thuâng àaån -Chó coá àiïìu khaác möåt chuát laâ àûúåc chuyïín xuöëng laâm cuåm trûúãng úãàêy. Sau khi hñt möåt húi thuöëc daâi, Phan Vônh noái - Höìi àïm, coá àúnvò naâo àoá choaãng chuáng úã söng Caái Lúán, phaãi tuåi maây khöng?

- Thò tuåi tao chúá coân ai! - Àaåi àöåi trûúãng traã lúâi, ruát möåt àiïëuthuöëc, chêm lûãa huát.

- Vêåy haã? Tuyïåt! - Phan Vônh vui veã - Höìi àïm lïn àaâi, nghechuáng la maâ haã daå. Theo chuáng thò coá möåt taâu dùæt vaâ hai xaâ lan chúãhaâng bõ àaánh chòm. Súám nay, chuáng seä caân úã àêëy! Nhûng laâm sao tuåimaây àaánh àûúåc? Àaánh bùçng phi löi aâ?

- Coác coá phi löi maâ àaánh. Tuåi tao chó coá bùæn möîi möåt traái B41.

- Tao coá möåt thùçng xaå thuã thêìn àöìng. Hùæn bùæn nhû àïí.

Page 66: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 66

- Vêåy trêån àaánh caách àêy mêëy ngaây, gêìn êëp Cêy Gooâng, hûúángsöng Caái Beá, cuäng laâ tuåi bay?

- ...

- Tuåi tao hïët! - Àaåi àöåi trûúãng dûãng dûng - Cuäng vêîn caái thùçngxaå thuã cuãa tao, chúi àöåc coá möåt phaát khoáa àêìu.

Phan Vônh khoaái chñ, phaát möåt caái thêåt maånh vaâo vai baån, gioånghïí haã:

- Maây quaá gioãi! - Ngûâng möåt laát àïí duåi taân thuöëc, Phan Vônh hoãitiïëp - Cêëp trïn àaä biïët thaânh tñch naây chûa?

- Coá liïn laåc àûúåc àêu maâ baáo caáo. Vïì tònh hònh chiïën trûúâng,tao muâ tõt.

Hai ngûúâi àang noái chuyïån vúái nhau, thò möåt anh lñnh àemxuöëng hêìm hai li caâ phï sûäa noáng. Phan Vônh lêëy möåt li trao cho baån,coân möåt li, anh baão àem lïn àûa cho Buâi Nhû Cao.

- Uöëng ài cho tónh taáo, röìi tao seä tòm caách baáo caáo thaânh tñch chomaây.

- UÃa, tuåi maây coá àûúâng dêy hûäu tuyïën aâ?

- Khöng. Vö tuyïën thöi. Coá àiïìu, maây phaãi viïët têët caã ra giêëy, àïítao dõch röìi phaát soáng. Viïët ngùæn thöi. Coá àïì nghõ gò thò viïët thïm vaâoàoá. Giêëy buát àêy.

Quaã thêåt, àaåi àöåi trûúãng khöng thïí ngúâ rùçng mònh laåi gùåp mayàïën thïë. Thûåc tïë xaãy ra cûá nhû trong mú vêåy. Anh uöëng möåt húáp caâphï thúm lûâng, röìi cêìm buát viïët. Anh viïët liïìn möåt leâo, röìi trao chobaån.

Phan Vônh nhêån bûác àiïån, röìi baão:

- Maây cûá ngöìi uöëng caâ phï ài nheá! Tao phaát xong, röìi nhêån chóthõ luön giuâm cho.

Phan Vônh bûúác lïn khoãi hêìm chûâng nûãa giúâ sau thò quay laåi.Anh vui veã trao cho àaåi àöåi trûúãng túâ àiïån, röìi noái:

Page 67: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 67

- Àoåc ài, röìi traã laåi bûác àiïån cho tao!

Àaåi àöåi trûúãng àoåc lûúát nhanh túâ giêëy. Anh rêët vui mûâng vò àûúåcthuã trûúãng trung àoaân khen ngúåi, àaánh giaá cao thaânh tñch cuãa àaåi àöåi.Trung àoaân àïì nghõ ban chñnh trõ laâm baãn thaânh tñch gúãi lïn Quênkhu vaâ àïì nghõ Böå Chó huy Miïìn khen thûúãng. Riïng vïì vuä khñ, trungàoaân seä laâm viïåc vúái Tû lïånh àïí cêëp cho àaåi àöåi úã kho 14 cho gêìn. Xemxong bûác àiïån, àaåi àöåi trûúãng trao laåi cho Phan Vônh, veã mùåt anh toãveã bùn khoùn.

- Sao mêëy cha trïn trung àoaân khöng noái gò àïën chuyïån cêëplûúng thûåc vaâ thûåc phêím cho tuåi tao nhó?

- Coá àêëy! Hoå liïn hïå vúái tao vay cho tuåi maây möåt taå gaåo vaâ möåtsöë thûåc phêím. Tao nhêån lúâi. Chûâng naâo ài, cho lñnh àïën àêy, tao cêëpluön cho.

Àaåi àöåi trûúãng sûäng súâ trûúác lúâi hûáa cuãa Phan Vônh. Anh cûánùæm lêëy tay baån maâ lùæc:

- Maây laâ möåt thùçng baån àùåc biïåt cuãa tao, cuãa chuáng tao. Cêìu chomaây söëng lêu maäi maäi.

- Àïí coân gaánh viïåc cho chuáng maây nûäa, àuáng khöng?

- Dô nhiïn röìi!

Sau möåt höìi troâ truyïån vui veã, àaåi àöåi trûúãng kïí cho Phan Vônhnghe chuyïån du kñch xaä Hoâa Bònh bõ tai naån nhû thïë naâo vaâ àún võanh àaä giuáp àúä hoå ra sao. Trong cêu chuyïån, anh laåi nhùæc túái BaãyTêm, xaä àöåi phoá, ngûúâi maâ anh àaä àem loâng yïu mïën. Anh cuäng kïícho baån nghe vïì sûå khoá khùn trong viïåc chuêín bõ taác chiïën taåi söngCaái Lúán lêìn naây.

Phan Vônh nghe möåt caách chùm chuá. Thónh thoaãng mùæt anh kheänheo laåi, tröng tïu tïëu. Trûúác khi kïët thuác cêu chuyïån, àaåi àöåi trûúãnghoãi:

- Phan Vônh naây, tònh hònh àõch hiïån taåi ra sao? Xa àún võ, taomuâ tõt moåi chuyïån.

Page 68: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 68

- Cùng àêëy! - Cuåm trûúãng quên baáo noái - Chûa thêëy gò saáng suãacaã. Hiïån taåi, ta vêîn rêët khoá khùn vïì vuä khñ, àaån dûúåc. Àùåc biïåt laâ vïìquên söë. Tûâ xûa túái nay, Quên khu chûa phaãi xin Miïìn lñnh traáng baogiúâ, vêåy maâ bêy giúâ phaãi xin àêëy. Múái röìi, Miïìn tùng cûúâng cho Khuthïm Trung àoaân 95A vaâ lêåp tûác àûúåc àiïìu xuöëng baán àaão Caâ Mau àïíbaão vïå U Minh Haå. Àûúâng 1C bõ àaánh phaá liïn tuåc, thêåm chñ àõchàaánh phaá aác liïåt hún U Minh Thûúång nhiïìu. Àaån dûúåc vuä khñ khöngàûa xuöëng chiïën trûúâng àûúåc. Boån àõch thò rêët hung hùng. Chuáng dûåkiïën seä lñp U Minh Thûúång vaâo giûäa nùm sau. Nhûng àïën giúâ, chuángàaä thûåc hiïån àûúåc hai phêìn ba kïë hoaåch. Hiïån taåi, chuáng àang têåptrung quên, caân queát, lêåp cùn cûá 11 taåi chi khu Hiïëu Lïî, nhòn chung,tònh hònh "heáo" lùæm.

- Àùçng êëy coá nùæm àûúåc tònh hònh cuãa àõch úã söng Caái Lúánkhöng?

- Ngoaåi trûâ trêån àaánh cuãa tuåi maây àïm qua, thò hêìu nhû chuánglaâm chuã hoaân toaân tuyïën söng Caái Lúán tûâ Raåch Giaá túái ChûúngThiïån. Thêåm chñ, chuáng coân phaát triïín, vaâo sêu nhûäng kïnh raåchnhoã, chia cùæt U Minh. Lûåc lûúång ta quaá moãng, khöng thïí bao sên nöíi.

- Chuáng phaãn ûáng thïë naâo?

- Àuång chuáng töëi qua, maây cuäng biïët sú qua röìi àêëy! Nhûng roäraâng laâ chuáng rêët hung hùng, àùåc biïåt laâ boån taâu nhanh thuöåc haãiàoaân 41 Myä. Caách àêy mêëy thaáng, coá möåt phên àöåi thanh niïn xungphong khu, vêån taãi vuä khñ, tiïëp tïë cho Trung àoaân 10, bõ chuáng phaáthiïån truy àuöíi àïën cuâng, diïåt ta ba xuöìng, thu toaân böå vuä khñ.

- ÚÃ khu vûåc naâo vêåy?

- Kinh Taám Ngaân.

- Caãm ún nhaá, Phan Vônh. Caãm ún rêët nhiïìu...

- Bêy giúâ maây tñnh sao?

- Tao coá dûå tñnh laâ duâng möåt phên àöåi nhûã chuáng tûâ söng Caáivaâo kïnh nhoã àïí dïî bïì tiïu diïåt. Hiïìm möåt nöîi, khöng coá xuöìng.

- Sao maây khöng tñnh chuyïån àoáng beâ. Beâ cuäng àûúåc. Àiïìu quantroång laâ maây phaãi nguåy trang cho kyä. Àoáng beâ coá khi coân lûâa àûúåc

Page 69: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 69

chuáng dïî hún. Phan Vônh xem àöìng höì - Sùæp àïën giúâ tao lïn maáy röìi.Thöi, chaâo. aâ quïn, cêëp trïn coá uãy thaác cho tao laâ giuáp àúä tuåi maây vïìmùåt liïn laåc. Coá gò cêìn thiïët thò cûá àïën àêy. Lêåp àûúåc thaânh tñch, chúácoá ùn möåt mònh, ngheån àêëy!

4

Àaåi àöåi trûúãng cuâng vúái anh em trinh saát coá mùåt taåi àún võ vaâobuöíi chiïìu ngaây höm êëy. Cöng viïåc àêìu tiïn cuãa anh laâ cuâng vúái BaTrêìn baân baåc kïë hoaåch taác chiïën. Sau àoá, anh cûã tiïíu àöåi trûúãngNguyïîn Hûäu Phaách dêîn theo nùm chiïën sô ài nhêån vuä khñ úã kho 14.Àaåi àöåi trûúãng coân dùån thïm rùçng cöë gùæng àöång viïn anh em mangthïm lêëy möåt söë thuâng göî. Theo anh, àoá laâ nhûäng thûá töëi quan troångcho trêån àaánh túái àêy.

Àïm höm êëy, trong phiïn gaác cuãa mònh, chiïën sô Buâi Nhû Caonhòn thêëy hai boáng ngûúâi tay cêìm àeân pin, lûng àeo böìng nùång, vaivaác suáng, xêm nhêåp vaâo cùn cûá. Qua aánh saáng lúâ múâ cuãa maân àïm vaâaánh saáng hùæt ra tûâ chiïëc àeân pin bõt kñn, chó chûâa möåt löî nhoã, anhnhêån ra àoá laâ hai ngûúâi con gaái. Hoå vûâa ài vûâa trao àöíi vúái nhau vïìmöåt àiïìu gò àoá, rêët kheä. Qua daáng veã vaâ caách ài trong àïm cuãa hoå,Cao nhêån ra laâ ngûúâi àùçng mònh. Tuy vêåy, anh vêîn neáp mònh vaâo bïnmöåt göëc cêy, chôa suáng vïì phña trûúác, hoãi giêåt gioång:

- Ai! Àûáng im!

- UÃa. Phaãi anh Cao khöng? - Tiïëng möåt ngûúâi con gaái cêët lïn.

- Thò Cao àêy! Mêëy cö laâ du kñch xaä Hoâa Bònh haã? - Cao noái, röìitûâ bïn göëc cêy bûúác ra - Trúâi àêët! Baãy Têm, Nùm Thi, sao mêëy cö lïnvaâo giúâ naây? Böå khöng ngaåi boån biïåt kñch sao?

- Thò coá chuyïån múái lïn vaâo giúâ naây chúá anh. - Baãy Têm tûâ phñasau bûúác lïn, noái - Mêëy anh nguã hïët caã röìi haã?

- Nguã hïët röìi! Gêìn hai giúâ àïm röìi coân gò. Cao noái - Thöi, vïìàùçng naây, töi thu xïëp chöî nghó cho.

- Anh khoãi lo, tuåi em coá voäng, muâng caã röìi! - Nùm Thi noái nhoã -Mêëy anh coá khoãe khöng?

Page 70: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 70

- Cöng viïåc buâ àêìu, bõnh laâm sao àûúåc. Tuåi töi cuäng vûâa ài trinhsaát hûúáng söng Caái Lúán vïì àêëy! -Cao khoe - Laåi coân thõt àûúåc cuãachuáng möåt taâu keáo vaâ hai xaâ lan chúã àêìy haâng nûäa. Naâo, àùåt taåmböìng xuöëng àêy, röìi töi lêëy nûúác cho uöëng! - Vûâa noái, Cao vûâa soi àeânpin, vaâo trong bïëp, lêëy ra möåt bònh töng nûúác gaåo rang, roát ra cheán,trao cho Baãy Têm - uöëng ài cho àúä khaát. Àïí töi kïu àaåi àöåi trûúãng.Biïët tin mêëy cö lïn, aãnh vui lùæm aá.

- Àûâng, anh! - Baãy Têm giûä Cao laåi - Cûá àïí aãnh nguã. Mêëy anhcêìn àûúåc nguã.

Cao bùn khoùn:

- Mêëy cö vïì, khöng lïn baáo. Saáng ra, öíng la töi. Cö khöng thïítûúãng tûúång àûúåc tûâ bûäa mêëy cö ài, öíng buöìn nhû thïë naâo àêu? Noáixong, Cao roåi àeân, chaåy ài goåi àaåi àöåi trûúãng.

Biïët tin Baãy Têm vaâ Nùm Thi trúã laåi cùn cûá, àaåi àöåi trûúãng LïSyä Quyá lêåp cêåp ngöìi dêåy, xoã deáp, röìi ài theo Cao vïì phña nhaâ bïëp. Duâtrúâi rêët töëi, anh vêîn nhêån ra Baãy Têm, qua daáng veã maãnh khaãnh,chên chêët cuãa cö. Àaåi àöåi trûúãng bûúác àïën bïn cö. Anh nhòn cö thêåtlêu. Caái nhòn cuãa anh laâm cho cö thöín thûác.

- Thïë laâ em àaä vïì! - Anh kheä thöët lïn, gioång tùæc ngheån.

- Daå, em vïì àêy! - Baãy Têm traã lúâi seä saâng, röìi nùæm lêëy hai baântay anh. Cö nhòn anh thêåt lêu. Caái nhòn cuãa cö húáp höìn anh nhû möåtma lûåc. Àaåi àöåi trûúãng khöng thïí kiïím soaát àûúåc haânh àöång cuãa mònhtrûúác caái nhòn àêìy thûúng yïu êëy. Anh nheå nhaâng öm lêëy cö. Cö aápmaái àêìu nöìng muâi möì höi vaâ laånh toaát sûúng àïm vaâo ngûåc anh. Toaânthên cö co ruám, run rêíy.

- Anh seä vö cuâng khöí têm, nïëu khöng coân àûúåc gùåp em. Maythay...

- Em cuäng thïë! Anh Quyá, em rêët... cö àõnh noái "thûúng anh",nhûng àaä kòm laåi àûúåc.

- Rêët buöìn anh, phaãi khöng? - Anh tiïëp lúâi.

Baãy Têm àaánh vaâo vai anh, giêîy naãy:

Page 71: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 71

- Anh naây...

Möåt lêìn nûäa, cö laåi öm anh thêåt chùåt. Àêy laâ lêìn àêìu tiïn trongàúâi, cö àaä daám öm möåt ngûúâi trai trûúác mùåt àöìng àöåi cuãa mònh. Cö ömanh maâ khöng nghô rùçng seä laâm nhû thïë. Têët caã cûá diïîn ra möåt caáchtûå nhiïn, àún giaãn nhû laâ sûå sùæp àùåt thêìn bñ cuãa cuöåc söëng.

- Anh Quyá aâ, anh coá nhúá em khöng? - Cö hoãi nhoã - Coá nhúá thêåtnhiïìu khöng?

Àaåi àöåi trûúãng êu yïëm, gêåt àêìu, röìi cuái xuöëng hön nheå lïn àöimöi noáng bûâng bûâng, àang chúâ àúåi cuãa cö. Cö àoán nhêån nuå hön êëynhû àoán nhêån möåt moán quaâ thiïng liïng, vö giaá maâ cö hùçng ao ûúác.Àún giaãn nhû thïë àêëy, nhûng àöëi vúái cö, noá laâ möåt lúâi thïì.

- Anh biïët khöng, bûäa nay coá caã Nùm Thi cuâng vïì vúái em nûäa. -Sau cuâng, Baãy Têm kheä buöng anh ra, noái.

Àaåi àöåi trûúãng vêîn nùæm tay cö khöng rúâi. Anh vui veã cêët tiïënghoãi:

- Nùm Thi àêu? Àöìng chñ bñ thû xaä àoaân yïu quyá cuãa chuáng töiàêu röìi?

Dûúâng nhû Nùm Thi muöën daânh riïng khoaãng thúâi gian hiïëmhoi naây cho xaä àöåi phoá cuãa mònh, nïn ngay tûâ àêìu, cö àaä keáo Cao rasau bïëp noái chuyïån. Nghe tiïëng àaåi àöåi trûúãng goåi, cûåc chùèng àaä, cöphaãi chaåy àïën, trònh diïån anh.

- Thûa thuã trûúãng, Nùm Thi coá mùåt.

Àaåi àöåi trûúãng tiïën laåi, vöî tay lïn àêìu cö nhû cûã chó cuãa möåtngûúâi anh caã.

-Tûâ bûäa em ài, tuåi lñnh cuãa anh chùèng theâm ùn cúm nûäa. Anhnoái àuâa.

- Em biïët mêëy aãnh mïåt vaâ cúm cuäng chùèng coá gò ùn, àuángkhöng, anh?

Nùm Thi traã lúâi hoám hónh - Búãi vêåy, Chõ Baãy bùæt em phaãi mangthûåc phêím lïn cho mêëy anh, vai sûng têëy caã àêy neâ.

Page 72: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 72

- Khaá lùæm! Bñ thû ra bñ thû! Thïë múái laâ bñ thû àoaân thanh niïnchûá!

Caái tin àún võ du kñch quay trúã vïì cùn cûá nhû möåt cún mûa maátmeã vaâo muâa haå, laâm cho têët caã caác chiïën sô coân laåi trong àún võ thûácdêåy. Moåi ngûúâi keáo àïën hoãi han, chuyïån troâ, nhû thïí ngûúâi thên ài xalêu ngaây múái àûúåc gùåp. Baãy Têm bêån tñu tñt. Cö traãi têëm ni löng rabïëp, röìi thùæp àeân cêìy lïn; trong khi Nùm Thi múã böìng, lêëy ra möåt goáitraâ "cuã nùng" vaâ mêëy bõch keåo àêåu phöång, boác boã ra àôa. Moåi ngûúâicuâng ngöìi xuöëng, quêy quêìn bïn ngoån àeân.

- Têm úi! Em maâ khöng lïn thò thùçng Quyá noá haânh tuåi anh àïënchïët mêët thöi - Ba Trêìn cêët tiïëng -Em khöng biïët, tûâ bûäa mêëy em boãài, noá buöìn baä, tru lïn nhû soái êëy!

- Phaãi vêåy khöng anh Quyá? - Baãy Têm tròu mïën, nhòn àaåi àöåitrûúãng, kheä hoãi.

- Em àûâng nghe hùæn! Caái thùçng chuyïn mön phaá bônh... Thöi,tuåi ta ùn keåo ài, keão boån nhoã noá buöìn.

Moåi ngûúâi vûâa ùn keåo vûâa noái chuyïån vui veã. Sûåc nhû nhúá raàiïìu gò, àaåi àöåi trûúãng cêët tiïëng hoãi:

- UÃa, coân Nùm Thi àêu?

- Em àêy! - Nùm Thi lïn tiïëng trong luác cö àang canh nöìi nûúácsùæp söi trïn bïëp Hoaâng Cêìm - Em àang nêëu nûúác pha traâ.

- Em khöng lïn ùn, tuåi noá ùn hïët àêëy! Tuåi naây laáo ùn lùæm!

- Em ùn nhiïìu röìi. Àïí phêìn mêëy anh àoá. Nùm Thi noái röìi chêmnûúác söi vaâo bònh töng, trao cho Ba Trêìn.

Trung àöåi trûúãng beã àöi goái traâ, cho möåt nûãa vaâo chiïëc ca Myä,röìi uáp caã bònh nûúác söi lïn. Àúåi traâ ngêëm, anh roát ra mêëy cheán:

- Chùèng leä dên lïn thùm quên, quâa chó coá thïë naây thöi sao? - BaTrêìn hoãi:

Baãy Têm àûa mùæt nhòn Nùm Thi. Hiïíu yá chó huy, cö cûúâi noái:

Page 73: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 73

- Chõ Baãy coân àem lïn cho mêëy anh hai lñt rûúåu àïë ngon nûäa.Nhûng súå àaåi àöåi trûúãng cêëm, nïn coân eám trong böìng êëy!

- Trúâi úi! - Ba Trêìn cûúâi lúán - Àem ngay ra ài. Coân chúâ gò nûäa.Coá tñ cay, têm höìn noá phêën chêën lùæm!

Baãy Têm nhòn àaåi àöåi trûúãng, caái nhòn nhû muöën hoãi "Anh coáàöìng yá khöng?". Àaåi àöåi trûúãng êìm ûâ. Sau cuâng, anh miïîn cûúäng noái:

- Uöëng möåt xñu thöi. Nhûng khöng nïn àïí Ba Trêìn laâm chuã xõ.Uöëng rûúåu vaâo, hay leâ nheâ lùæm! Nhúá phaãi àïí phêìn tuåi thùçng Phaáchvúái.

Nùm Thi sung sûúáng múã böìng lêëy ra möåt höåp caá moâi vaâ canrûúåu trao cho Ba Trêìn. Anh àoán lêëy möåt caách trên troång, roát ra möåtcheán, röìi sai Phan Lêm múã höåp caá, cho vaâo àôa, baây ra giûäa nhaâ. BaTrêìn nêng cheán rûúåu lïn, trên troång tuyïn böë:

- Cheán rûúåu naây, trûúác tiïn, chuáng ta uöëng mûâng cho cuöåc höåingöå höm nay. Tiïëp àïën, mûâng cho caác chuá lñnh trinh saát nhaâ ta luönmay mùæn. Cêìu mong cho têët caã chuáng ta ra trêån - thùæng lúåi vaâ bònhan, khöng ai chïët. - Noái xong, anh trao cheán rûúåu àêìy cho àaåi àöåitrûúãng.

Àaåi àöåi trûúãng àúä lêëy cheán rûúåu, uöëng möåt húáp, röìi trao cho BaãyTêm. Cö nhêëp möi vaâ chuyïín noá cho Phan Lêm. Cûá thïë, cheán rûúåuàûúåc kïët thuác úã Ba Trêìn. Sau mêëy lêìn xoay voâng, Ba Trêìn coá veã mïìmmöi. Anh hoãi:

- Ngoaâi rûúåu ra, coân gò nûäa khöng àaåi àöåi trûúãng phu nhên?

- Coân. Baãy Têm àoã mùåt noái - Em coân mang cho anh möåt böìnglûúái raách nûäa.

- Lûúái raách? - Pham Lêm ngú ngaác hoãi - Lûúái raách àïí laâm gò?

- Àïí mêëy anh àaánh taâu!

- Coân àöìng chñ kinh taâi xaä, sao khöng thêëy lïn?

- AÃnh úã laåi bùæt liïn laåc vúái möåt söë cú súã, anh aâ! - Baãy Têm traã lúâi- Ngoaâi ra, aãnh coân möåt nhiïåm vuå quan troång laâ phaãi liïn hïå vúái baác

Page 74: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 74

Tû bïn Vônh Hoâa Hûng, kiïëm möåt ñt traái thuãy löi. Vaâi bûäa nûäa, coátraái, tuåi em cuäng àaánh cho mêëy anh coi.

- Mêëy em thò àaánh àêëm caái gò? - Ba Trêìn laåi roát rûúåu vaâo àêìycheán röìi noái - Cûá kiïëm traái vïì àêy àïí tuåi anh àaánh giuáp cho.

- Khoãi. - Baãy Têm quaã quyïët - Khoãi cêìn sûå haâo phoáng cuãa mêëyanh, tuåi em cuäng seä kiïëm àûúåc chiïën thùæng cho mònh...

- Gioãi. Cûá thïë chõ Baãy aå! - Phan Lêm lïn tiïëng uãng höå - Lïå thuöåcvaâo ngûúâi khaác chùèng phaãi laâ khön ngoan, àuáng khöng, chõ?

Sau khi uöëng gêìn hïët bònh rûúåu, laåi thïm möåt tuêìn traâ nûäa, moåingûúâi múái giaãi taán. Suöët tûâ àoá àïën saáng, àaåi àöåi trûúãng khöng saochúåp mùæt laåi àûúåc nûäa. Baãy Têm xem ra cuäng khöng nguã àûúåc. Nùçmtrïn voäng, cö cûá thúã daâi, trùçn troåc maäi. Gêìn vïì saáng, cö nghe thêëytiïëng haát leâ nheâ cuãa ai àoá cêët lïn:

Naâo baån beâHaäy laåi àêyTa cuâng uöëngUöëng cho say...Em uöëng àiÀûâng khoác nûäaAnh uöëng àiÀûâng buöìn nûäaÀúâi sûúáng, khöíBiïët àêu cuângSöëng laâm baäoChïët laâm giöngNaâo baån beâHaäy laåi àêyTa cuâng uöëngUöëng cho say...

Hoáa ra ngûúâi haát laâ Ba Trêìn. Möåt con ngûúâi söëng thiïn vïì baãnnùng vaâ maånh meä coá tiïëng. Dûúâng nhû anh ta haát nhûäng lúâi àöìng dao

Page 75: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 75

ruát ra tûâ têm thûác cuãa mònh. Gioång haát cuãa Ba Trêìn khï nùåc, nghebuöìn nhû tiïëng cuãa quyã thêìn. Chûa bao giúâ àaåi àöåi trûúãng thêëy BaTrêìn haát nhûäng lúâi nhû vêåy. Phaãi chùng àoá laâ àiïìm baáo vïì möåt àiïìugò sùæp xaãy ra, hay àoá chó laâ nhûäng nöîi niïìm chêët chûáa quaá lêu trongloâng anh ta, àïën luác naây múái àûúåc dõp böåc löå?

5

Vaâo buöíi chiïìu ngaây höm sau - Möåt buöíi chiïìu vaâng voåt, aãmàaåm - Gioá tûâ biïín Têy xao xaác thöíi vïì, Baãy Têm àöåt ngöåt noái vúái àaåiàöåi trûúãng rùçng cö ta àaä tòm àûúåc möåt àõa àiïím thuêån lúåi àïí àaánh taâuvaâ chiïìu nay, cö vúái Nùm Thi seä thûåc hiïån nhiïåm vuå êëy.

Àaåi àöåi trûúãng àaä tûâng àûúåc thêëy rêët nhiïìu nhûäng cö gaái thamgia àaánh giùåc vaâ àaánh rêët töët, nhûng anh cuäng cho àoá laâ möåt viïåc laâmkhöng nïn khuyïën khñch, vò àoá laâ cöng viïåc cuãa àaân öng. Hún nûäa,Baãy Têm àaä laâ ngûúâi yïu cuãa anh. Anh khöng muöën bêët kyâ möåt sûåruãi ro naâo xaãy ra vúái cö.

- Coá hai ngûúâi maâ àaánh àêëm caái gò? - Àaåi àöåi trûúãng noái - Taâuàõch chûá coá phaãi laâ bong boáng cuãa treã con chúi àêu.

Trûúác sûå caãn ngùn cuãa anh, Baãy Têm trúã nïn bùn khoùn. Cö bûátrûát beã ngoán tay, mùæt nhòn xuöëng àêët veã suy nghô:

- Nhûng em laâ du kñch. - Cö phaãn ûáng möåt caách yïëu àuöëi - Emkhöng muöën boån àõch hñ hûãng, sau khi àaä diïåt àûúåc hêìu hïët lûåc lûúångcuãa tuåi em.

- Vaâ, em muöën chûáng toã vúái moåi ngûúâi rùçng du kñch xaä Hoâa Bònhvêîn töìn taåi vaâ coá thïí laâm àûúåc möåt caái gò àoá chûá gò? - Àaåi àöåi trûúãngtrúã nïn gay gùæt - Àoá laâ möåt yá nghô khöng bònh thûúâng.

- Ú, - Baãy Têm tröë mùæt kinh ngaåc nhòn anh - Laâm sao anh laåi coáthïí nghô nhû thïë àûúåc, anh Quyá?

- Em nïn nghô kyä cêu noái cuãa anh... Ngûúâi coá yá nghô bònhthûúâng laâ ngûúâi biïët roä keã thuâ vaâ biïët roä mònh, trûúác khi ài àïën möåtquyïët àõnh àuáng àùæn. Àiïìu em nghô bïånh hoaån úã chöî laâ em chó biïët coáem, hai àûáa em maâ khöng biïët quên thuâ maånh vaâ xaão quyïåt nhû thïë

Page 76: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 76

naâo. Chiïën tranh cho pheáp chuáng ta àöi khi phaãi phiïu lûu, nhûngphaãi dûåa trïn cú súã cuãa sûå phên tñch mang tñnh thûåc tiïîn, khoa hoåc,bùçng khöng, chó laâ liïìu maång, ngu xuêín.

- Öi, anh Quyá. Em khöng phaãi laâ möåt con beá böëc àöìng, haáothùæng nhû anh nghô àêu. Em biïët laâ tuåi em yïëu. Do àoá, em phaãi nghôra nhûäng caách àaánh húåp vúái sûác cuãa mònh vaâ em tin em seä laâm töët.

Àaåi àöåi trûúãng cùæn möi nhòn Baãy Têm àùm àùæm. Vúái möåt conngûúâi àêìy tñnh caách, quyïët liïåt nhû cö, viïåc àêëu lyá chùèng àûúåc tñch sûågò. Hún nûäa, anh vêîn chûa biïët caách àaánh cuãa cö ra sao.

- Vêåy em haäy cho anh biïët laâ em seä àaánh taâu àõch nhû thïë naâoài. - Àaåi àöåi trûúãng xuöëng gioång.

Baãy Têm kïí vúái anh laâ sau trêån cûúâng têåp cuãa caác anh vaâo àoaântaâu àõch trïn söng Caái Beá, boån àõch úã àêy àaä thay àöíi ñt nhiïìu chiïënthuêåt. Àïí baão àaãm an toaân, traánh nhûäng thiïåt haåi to lúán cho taâu àituêìn, chuáng àiïìu möåt chiïëc hobo ài trûúác. Àêy laâ möåt loaåi xuöìng baynheå, nhoã, trang bõ möåt àaåi liïn vaâ ba tïn lñnh. Ûu àiïím cuãa loaåi xuöìngnaây laâ chaåy rêët nhanh, dïî luöìn laách. Noá coá thïí dûâng laåi bêët thûúâng vaâàöåt ngöåt tùng töëc. Vûâa múái nghe thêëy tiïëng e e tûâ xa, àaä thêëy noá xuêëthiïån ngay trûúác mùæt mònh röìi. Vúái lúåi thïë naây, chuáng luön xuêët hiïånmöåt caách mau leå, laâm cho àöëi phûúng trúã tay khöng kõp. Nhiïìu àún võvûúåt söng àaä bõ chuáng àöën ngaä giûäa doâng. Nhûng loaåi xuöìng bay naâycoá möåt yïëu àiïím khöng thïí khùæc phuåc àûúåc laâ nïëu ta taác àöång vaâo noámöåt lûåc nhêët àõnh, noá seä bõ lêåt cêëp kyâ.

- Tuåi em àaánh vaâo caái chöî yïëu àiïím chïët ngûúâi êëy cuãa chuáng! -Baãy Têm kïët thuác.

Roä raâng laâ ngûúâi yïu cuãa anh suy nghô möåt caách khaá taáo baåo,àuáng àùæn àöëi vúái loaåi taâu naây. Nhûng àoá chó laâ nghô. Cêu chuyïån cuãacö cuäng giöëng nhû möåt cêu chuyïån nguå ngön naâo àoá, kïí vïì chuyïånnhûäng con chuöåt nhùæt, nghô kïë treo vaâo cöí meâo möåt caái chuöng. Vúáicaái meåo naây, luä chuöåt coá thïí nhêån ra meâo tûâ xa vaâ lêín tröën möåt caáchkõp thúâi. Nhûng khöën nöîi, khöng coá möåt con chuöåt naâo daám treo quaãchuöng vaâo cöí meâo caã.

- Em nghô thò hay lùæm! Nhûng laâm thïë naâo àïí thûåc hiïån àûúåc yáàöì cuãa em àêy?

Page 77: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 77

Baãy Têm àûáng dêåy, múã böìng, lêëy ra caã cuöån dêy gên maâu àêët,daâi caã trùm meát, àûúâng kñnh cúä hai mûúi ly, àûa cho anh xem.

- Vuä khñ cuãa tuåi em àêy! - Cö noái.

- Em àuâa vúái anh àêëy aâ? - Àaåi àöåi trûúãng cau coá hoãi - Em àõnhduâng súåi dêy naây àïí troái taâu sao?

- Mêëy anh àûúåc trang bõ vuä khñ àaánh giùåc, coân tuåi em thò khöng.Do vêåy, em phaãi tûå mònh tòm caách àaánh thñch húåp cho mònh. Tuåi emàaánh àún giaãn, nhûng hiïåu quaã. Chùæc ùn thò àaánh. Khöng chùæc thònghó.

- Thöi, àûúåc röìi! - Àaåi àöåi trûúãng xuöëng gioång - Àïí anh baân vúáiBa Trêìn, cûã möåt töí höî trúå cho tuåi em. Nhûng em àõnh ài ngay bêy giúâsao?

- Daå, ngay bêy giúâ. Nhiïåm vuå cuãa mêëy anh chó laâ höî trúå thöi.Em nhùæc laåi - Höî trúå.

Ngay sau àoá, àaåi àöåi trûúãng baân baåc vúái Ba Trêìn cûã Phan Lêmcuâng vúái hai chiïën sô trang bõ B41 vaâ AK ài theo Baãy Têm vaâ NùmThi vïì söng Caái Beá. Moåi tònh huöëng xaãy ra àïìu do Phan Lêm vaâ BaãyTêm baân baåc, xûã lyá. Ngay sau khi moåi ngûúâi àaä lïn àûúâng röìi, àaåi àöåitrûúãng vêîn aáy naáy khöng yïn. Anh chùèng hiïíu hai cö gaái öëm nhaách seäxûã lyá thïë naâo vúái nhûäng chiïëc hobo êëy? Sau cuâng, anh àïí Ba Trêìn úãnhaâ coi cûá, coân mònh thò dêîn theo Buâi Nhû Cao, höî trúå thïm cho BaãyTêm.

Phaãi mêët gêìn möåt giúâ àöìng höì sau, àaåi àöåi trûúãng múái àuöíi kõpàöìng àöåi. Tuy vêåy, anh khöng cho moåi ngûúâi biïët vïì sûå coá mùåt cuãamònh. Anh muöën àïí Baãy Têm tûå lo liïåu cöng viïåc. Trûúâng húåp bêëttrùæc, anh múái ra tay.

Baãy Têm choån àõa àiïím àaánh àõch caách xaä cö chûâng hai cêy söë,vïì phña àöng. Khoaãng söng naây röång chûâng taám mûúi meát, thùèng vaâsêu. Sau khi haânh quên túái búâ söng, Baãy Têm yïu cêìu Phan Lêmcuâng anh em chiïën sô úã laåi caãnh giúái, coân cö thò khoaác cuöån dêy gên,xaách suáng, cuâng Nùm Thi bûúác xuöëng búâ söng. Cö lêìn tòm möåt chiïëcxuöìng nhoã, trûúác àoá àaä àûúåc àaánh àùæm vaâ àûúåc giêëu kñn bïn dûúái göëccêy gaáo nûúác cuåt ngoån, chao cho nûúác ra hïët, röìi cuâng Nùm Thi cheâo

Page 78: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 78

sang búâ bïn kia. Laâ dên àõa phûúng, caác cö hoaân toaân coá khaã nùngûáng phoá möåt caách chñnh xaác trong trûúâng húåp àõch kiïím tra giêëy giûäadoâng.

Tûâ bïn naây söng, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá cùng mùæt nhòn theochiïëc xuöìng àang rúâi bïën. Trong aánh saáng nhêåp nhoaång cuãa hoaânghön, boáng hai cö gaái trúã nïn àún àöåc giûäa bêìu trúâi vùçn vïån maâu vaãynïën. Chiïëc xuöìng nhñch qua söng möåt caách trò trïå, chêåm chaåp, nhûngröìi cuäng àaä sang túái búâ bïn kia.

Baãy Têm khöng vöåi vaâng. Cö àïí Nùm Thi úã laåi trïn xuöìng, röìikhoaác cuöån dêy, tûâ tûâ bûúác xuöëng nûúác. Sau khi leo lïn búâ, cö múã àêìudêy quêën hai voâng vaâo göëc cêy da, buöåc thêåt chùæc, röìi trúã laåi xuöìng,raãi dêy qua söng. Súåi dêy chòm trong doâng söng maâu nûúác hïën.

Sang túái búâ bïn naây, cö àaánh àùæm xuöìng, bûúác lïn búâ, röìi traomöåt àêìu dêy cho Phan Lêm.

Àaåi àöåi trûúãng neáp mònh bïn möåt göëc cêy khö, àêìy coã, caách chöîBaãy Têm àûáng löëi chûâng hún möåt trùm meát, nhòn thêëy têët caã. Anhvêîn chûa hiïíu àûúåc caách àaánh cuãa Baãy Têm thïë naâo. Xem ra, troâ chúivúái chiïën tranh cuãa cö phiïu lûu lùæm. Tuy vêåy, anh vêîn cûá phaãi chúâàúåi xem thûåc tïë ra sao.

Trúâi xêím töëi. Doâng söng Caái Beá trúã nïn vùæng lùång. Hoåa hoùçnlùæm múái coá tiïëng maáy àuöi töm nöí nho nhoã úã phña xa. Taåi nhûäng cùncûá cuãa àõch úã ven söng, hoãa chêu bùæt àêìu àûúåc bùæn lïn leã teã. Saunhûäng tiïëng nöí buâng buåc, trïn nïìn trúâi àen xêîm vúä ra nhûäng ngoånàeân duâ chêëp chúái.

Baãy Têm xem àöìng höì, röìi àûáng nhòn àùm àùm vïì phña êëp.

- Mêëy giúâ röìi chõ Baãy? - Phan Lêm lo êu hoãi.

- Saáu giúâ rûúäi! - Baãy Têm traã lúâi vúái veã thúâ ú - Vaâo giúâ naây, mêëybûäa trûúác, chuáng ài tuêìn röìi àoá. Vêåy maâ, sao bûäa nay vùæng hoe.

Cêu traã lúâi cuãa cö laâm cho xaå thuã thêìn àöìng Phan Lêm vaâ haichiïîn sô ài theo lùæc àêìu, thêët voång. Hoå im lùng chúâ àúåi möåt sûå thêåtchûa thïí diïîn ra.

Page 79: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 79

- Ài phöëi thuöåc vúái tuåi em buöìn lùæm haã, anh Lêm? - Nùm Thi cêëttiïëng hoãi.

- Àûúåc ài àaánh nhau vúái tuåi em vui lùæm chúá! - Phan Lêm traã lúâikhöng thaânh thêåt - Àiïìu thuá võ nhêët laâ tuåi anh hoåc àûúåc nhiïìu àiïìu.

Trong luác hai ngûúâi àang trao àöíi vúái nhau, Baãy Têm mú höìcaãm thêëy coá tiïëng hobo xuêët hiïån. Cö cêìm súåi dêy, noái vúái Phan Lêm:

- Noá sùæp túái àêëy! Hai anh cêìm chùåt súå dêy ài. Khöng phaãi vêåy.Quêën vaâo tay cho chùæc. Thïë. Àuáng röìi! Keáo dêy tûâ tûâ lïn ài. Chûângnaâo em baão giûåt, thò hai anh giûåt thêåt maånh vïì phña àuöi taâu cho em.

- Àûúåc röìi. Em cûá yïn trñ. Tuåi anh coá thïí giûåt noá bay lïn búâ cuängkhöng chûâng. Phan Lêm noái àuâa.

- Têåp trung vaâo. Àûâng àuâa nûäa, anh Lêm! - Baãy Têm noái, trongluác cö cùng mùæt nhòn chiïëc hobo bêåt àeân pha, àang xeá nûúác lao túái vúáimöåt töëc àöå kinh höìn.

Dûúái aánh saáng hùæt tûâ pha àeân, Baãy Têm nhòn thêëy chiïëc hobotaåo ra nhûäng con soáng lúán, coá thïí laâm àùæm xuöìng, hoùåc nhûäng chiïëcthuyïìn chúã nùång.

Khi chiïëc xuöìng bay lao túái caách hoå chûâng hún trùm meát, BaãyTêm ra lïånh keáo dêy cùng hún chuát nûäa. Cö noái:

- Chuêín bõ... Giûåt!

Mïånh lïånh cuãa cö vûâa phaát ra, Phan Lêm vaâ möåt chiïën sô khaácgiûåt thêåt maånh. Vaâ, àiïìu kyâ diïåu àaä xaãy ra. Chiïëc xuöìng bay bõ hêëttung lïn khoãi mùåt nûúác túái haâng meát, röìi lao àêìu xuöëng doâng söngàaánh "rêìm" möåt tiïëng. Ba tïn lñnh ngöìi trïn bõ hêët tung theo vaâ cuângrúi xuöëng doâng söng. Bêìu trúâi trúã nïn töëi xêìm laåi.

- Àïí tuåi töi cho boån lñnh kia möåt bùng nhaá? - Möåt ngûúâi lñnh cêëttiïëng.

- Chuáng àang búi vïì phña ta. Àûâng bùæn. Toám àûúåc chuáng sûúánghún.

Page 80: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 80

Àïën luác naây, àaåi àöåi trûúãng cuâng vúái chiïën sô Buâi Nhû Cao lùångleä ruát vïì. Anh muöën giaânh cho Baãy Têm möåt sûå àoán tiïëp bêët ngúâ.

Àaåi àöåi trûúãng bûúác ài thêåt nhanh. Trúâi töëi nhûng anh vêîn caãmnhêån àûúåc phûúng hûúáng möåt caách khaá roä raâng. Anh ài aâo aâo, laâm choBuâi Nhû Cao cûá phaãi chaåy gùçn. Àaåi àöåi trûúãng coá mùåt taåi cùn cûá vaâoluác chñn giúâ hai mûúi böën phuát. Nhû vêåy laâ anh àaä ài nhanh hún dûåkiïën gêìn nûãa tiïëng àöìng höì.

- Thïë naâo, tuåi nhoã àaánh chaác àûúåc chúá? - Ba Trêìn àoán àaåi àöåitrûúãng úã phña ngoaâi nhaâ bïëp, hoãi.

- Töi chó coá thïí noái vúái àùçng êëy laâ rêët tuyïåt! - Àaåi àöåi trûúãng vûâadûång khêíu suáng vaâo vaách laá vûâa noái - Àún giaãn maâ hiïåu quaã! Röìi àaåiàöåi trûúãng taã laåi toaân böå trêån àaánh maâ anh àaä muåc kñch cho Ba Trêìnnghe - Theo töi biïët thò trêån àaánh khöng hïì nöí möåt phaát suáng naâo.Àaåi àöåi trûúãng kïët luêån.

- Chaâ, thïë thò gioãi thêåt! Quaá gioãi! - Ba Trêìn thöët lïn, veã thaánphuåc - Vêåy maâ chùèng coân gò àïí liïn hoan vúái tuåi nhoã.

- Coá àêëy! Trong söë thûåc phêím múái nhêån úã quên baáo vïì, ngoaâimêëy kyá caá khö, coân mêëy höåp sûäa "con chim" àêëy. Àïí töi noái vúái thùçngCao nöíi lûãa chiïn lïn, laâm keåo liïn hoan.

Maäi túái hún mûúâi giúâ àïm, Baãy Têm vaâ moåi ngûúâi múái vïì túái cùncûá. Nhòn veã mùåt mïåt moãi, buöìn baä giaã taåo cuãa hoå, àaåi àöåi trûúãng thêëytûác cûúâi. Hònh nhû hoå àaä baân baåc trûúác vúái nhau àïí "chúi" cho caác anhmöåt vöë.

- Kñnh chaâo àöìng chñ xaä àöåi phoá. Hònh nhû keã àõch súå caách àaánhcuãa àöìng chñ, nïn àaä khöng moâ túái trêån àõa phaãi khöng? - Ba Trêìntuãm tóm cûúâi, lïn tiïëng trûúác - Tuy vêåy, tuåi töi úã nhaâ vêîn cûá chuêín bõtraâ nûúác àïí liïn hoan vúái caác àöìng chñ àêëy.

- Trêån ra quên àêìu tiïn cuãa tuåi em maâ khöng àaåt kïët quaã gò nïnbuöìn lùæm! - Baãy Têm dûåa khêíu suáng vaâo göëc traâm bïn caånh, vuöët laåimaái toác àêîm möì höi, noái.

Ba Trêìn àuãng àónh àem keåo sûäa àùåt ra giûäa nhaâ bïëp, noái:

Page 81: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 81

- Vêåy maâ töi vúái àaåi àöåi trûúãng úã nhaâ bêëm àöån, àoaán giaâ àoaánnon rùçng quên cuãa xaä àöåi phoá haå àûúåc möåt chiïëc xuöìng bay, laåi coânbùæt söëng àûúåc ba tïn tuâ binh nûäa kia àêëy.

Baãy Têm trúån troân mùæt, kinh ngaåc:

- Chùèng leä mêëy anh biïët hïët caã röìi sao? Khöng, em khöng tin.Mêëy anh àoaán moâ.

Àïën luác naây àaåi àöåi trûúãng múái xuêët hiïån trong böå quên phuåcgoån gaâng. Anh vûâa tùæm xong, àêìu toác vêîn coân ûúát. Àaåi àöåi trûúãngbûúác túái, nùæm tay Baãy Têm, noái:

- Thiïn cú àaä maách baão cho caác anh biïët kïët quaã trêån àaánh röìi.Giaã àoâ laâm gò nûäa. Àûa tuâ binh ra àêy trònh diïån ài.

Sau vaâi giêy àöìng höì suy nghô, Baãy Têm quay sang, àêëm àaåi àöåitrûúãng thuâm thuåp:

- Nhû vêåy laâ mêëy anh àaä baám theo tuåi em. Bùæt thûúâng anh àêëy!

Àaåi àöåi trûúãng cûúâi sùåc suåa. Anh neá ngûúâi traánh nùæm àêëm cuãaBaãy Têm, noái tiïëp:

- Àem tuâ binh ra trònh diïån ài!

Baãy Têm sûång ngûúâi trong giêy laát, phên trêìn:

- Quaã laâ tuåi em coá bùæt söëng àûúåc ba tuâ binh thêåt. Em àaä tñnhchuyïån giaãi chuáng vïì àêy, nhûng nghô laåi, em thêëy khöng nïn. Bùænchuáng thò khöng àûúåc. Giûä chuáng thò mònh khöng coá ngûúâi. Nuöichuáng khöng ra sao cuäng mùæc töåi. Sau khi baân baåc, tham khaão yá kiïënmêëy anh, em vaâ Nùm Thi chó giaãi thñch chñnh saách cuãa ta cho chuánghiïíu, röìi tha cho chuáng vïì. Trûúác linh höìn cuãa àöìng àöåi, em cûá phênvên maäi, khöng biïët viïåc laâm cuãa mònh coá àuáng hay khöng?

Àaåi àöåi trûúãng chùm chuá lùæng nghe Baãy Têm trònh baây, saucuâng, anh vöî vai cö röìi noái:

- Viïåc laâm cuãa em rêët àuáng, Baãy Têm aå!

Àöëi vúái àaåi àöåi trûúãng, kïí tûâ luác gùåp vaâ yïu Baãy Têm àïën giúâ,àïm höm êëy laâ àïm hai ngûúâi thûác troån vúái nhau. Hoå kïí cho nhau

Page 82: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 82

nghe bao nhiïu laâ chuyïån. Baãy Têm nghe anh kïí vïì gia àònh, quïhûúng vaâ caã thúâi trai treã cuãa anh. Anh noái vïì nhûäng baâi àöìng dao maâboån treã úã quï anh thûúâng haát - Nhûäng baâi àöìng dao, theo anh, buöìnnhû nhûäng gioåt nûúác mùæt, chaãy trïn goâ maá caác thïë hïå.

Baãy Têm cuäng àaä gùåp nhiïìu anh lñnh quï miïìn Bùæc. Hoå thûúângkïí vïì quï hûúng xinh àeåp, giaâu coá cuãa mònh. Coân àaåi àöåi trûúãng thòngûúåc laåi. Anh kïí vïì laâng Hiïìn Lûúng ngheâo khoá, khöí súã cuãa anh vúáimöåt nöîi buöìn vaâ möåt tònh yïu sêu nùång. Àùåc biïåt, khi kïí vïì ngûúâi meåcuãa mònh, anh àaä khoác:

- Meå anh laâ möåt ngûúâi àaân baâ töët buång, nhûng laåi gùåp quaá nhiïìuruãi ro vaâ àau khöí, em aå. Baâ àaä hai lêìn xêy dûång gia àònh vaâ caã hailêìn àïìu dúã dang. May thay, khi anh ài böå àöåi, thò meå anh vêîn coânàûúåc möåt ngûúâi con trai cuãa ngûúâi chöìng sau, úã bïn caånh - ThùçngThùæng - Àûáa em khöng cuâng doâng maáu, nhûng anh rêët àöîi mïën yïu.

- Anh Quyá naây, - Baãy Têm nùæm lêëy tay anh, ngêåp ngûâng - Emmuöën hoãi chuyïån naây, nhûng anh khöng àûúåc buöìn thò em múái hoãi.

- Em cûá hoãi ài. Anh s1/2n saâng traã lúâi em.

Sau möåt höìi àùæn ào, cö noái:

- ÚÃ ngoaãi, anh àaä yïu ai chûa? Àaä hön möåt ngûúâi con gaái naâochûa? Trong luác àaåi àöåi trûúãng im lùång, nghô caách traã lúâi, Baãy Têmnoái tiïëp:

- Em biïët hoãi anh nhû vêåy laâ khöng nïn, búãi vò, em àaä chêëpnhêån yïu anh röìi, àuáng khöng? Nhûng, em vêîn cûá muöën biïët. Con gaáituåi em mêu thuêîn lùæm! Anh àûâng giêån nghe?

Page 83: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 83

Chûúng nùm

ÀÖÌNG DAO KEÁP CUÃA THÖN NÛÄ

1

Trúã vïì thùm gia àònh chûa àûúåc ba ngaây, vaâo buöíi trûa ngaâyhöm sau, khi ùn cúm nûúác xong xuöi, baâ baác hoå cuãa anh gheá thùm. Baâthò thêìm vúái meå anh möåt höìi, röìi goåi anh túái, baão:

- Naây, anh caã Quyá! Vïì pheáp kyâ naây, anh seä ài xa phaãi khöng?

- Thûa baác... Àaåi àöåi trûúãng ngêåp ngûâng.

- Vêåy, anh coá biïët rùçng laâ con trai cuãa doâng hoå Lï Syä, trûúác khiài xa, anh phaãi coá nghôa vuå gò vúái meå cuãa anh khöng? Gioång cuãa baâbaác hoå chuâng xuöëng - Töi khöng coá chûä nghôa nhiïìu nhû meå anh, nhûanh, nhûng töi nghô laâ anh nïn hiïíu chuáng töi, nhûäng muå giaâ goáachöìng úã thön quï naây. Anh cuäng biïët àêëy, chuáng töi vêët vaã àeã ra caácanh, röìi nuöi caác anh, cho caác anh ùn hoåc. Lúán lïn, caác anh trúã thaânhngûúâi cuãa nhaâ nûúác, do nhaâ nûúác sai khiïën. Chuáng töi chùèng àoâi hoãigò úã anh sêët, ngoaâi viïåc anh phaãi cho chuáng töi möåt àûáa chaáu nöåi, vêåythöi. Anh lúán röìi, nghô thïë naâo thò nghô.

Àaåi àöåi trûúãng im lùång. Àêy laâ lêìn thûá hai, sau meå anh, baâ baáchoå chñnh thûác àïì nghõ anh cûúái vúå, trûúác khi lïn àûúâng. Àêy laâ viïåchïët sûác nhaåy caãm àöëi vúái anh. Cûúái vúå vaâo thúâi buöíi chiïën tranh naây,khöng phaãi laâ viïåc khoá, chùèng töën keám sñnh lïî gò, nhûng àaåi àöåitrûúãng vêîn caãm thêëy coá möåt caái gò àoá söëng sñt, chuåp giûåt. Chó riïng úãlaâng anh àaä coá hún nùm mûúi àaám cûúái àûúåc tiïën haânh möåt caách vöåivaâng àöåt ngöåt nhû thïë. Coân anh, anh khöng muöën chuyïån trùm nùmlaåi àûúåc quyïët àõnh möåt caách chöëc laát, àún giaãn nhû vêåy.

- Thöi, anh àûâng bùn khoùn nûäa. - Baâ baác hoå tiïëp tuåc - Anhmuöën cûúái vúå trong xaä cuäng àûúåc, ngoaâi xaä cuäng àûúåc. Anh muöën ai,chuáng töi seä cûúái cho anh ngûúâi êëy. Nghe tin anh vïì, laát nûäa, caái

Page 84: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 84

Xuyïën seä gheá thùm anh. Noá thuöåc vaâo loaåi ngûúâi mùæn àeã, chùm laâmvaâ àeåp nhêët laâng àêëy. Nïëu anh lêëy àûúåc noá thò meå chöìng naâng dêu seätêm àêìu yá húåp. Töi nghô, úã laâng naây, khöng coá àûáa naâo hún àûúåc noáàêu.

Xuyïën, cö gaái maâ baác trûúãng hoå vûâa nhùæc laâ con thûá cuãa cuåhûúng Àoaân. Nùm nay, cö hai mûúi tuöíi, bùçng tuöíi anh. Cö khoãemaånh, nhanh nheån vaâ khaá thaáo vaát. Àaä coá thúâi cö laâm cöng nhên taåicöng trûúâng àaá Hïå Dûúäng, nhûng khöng biïët vò sao laåi boã vïì nhaâ. Àöëivúái dên laâng, cö khöng coá àiïìu tiïëng gò caã. Buöíi chiïìu, trïn àûúâng àicêëy vïì, cö gheá thùm meå anh vaâ àûúåc baâ giûä úã laåi ùn cúm. Qua tònhcaãm vaâ thaái àöå cuãa meå, anh hiïíu rùçng cö laâ ngûúâi àûúåc baâ choån laâmcon dêu.

- Em chaâo anh Quyá! Xuyïën ngaã noán khi bûúác vaâo sên, lïn tiïëng -Anh múái àûúåc vïì chúi aå?

- Vêng, töi múái vïì! - Àaåi àöåi trûúãng àang sûãa laåi chiïëc röí saão chomeå, àûáng dêåy, vui veã - Múâi cö Xuyïën vaâo trong nhaâ xúi nûúác. Öng cuåàùçng nhaâ vêîn khoãe chûá, cö?

Xuyïën bûúác theo àaåi àöåi trûúãng vaâo trong nhaâ. Trong luác anhàang traáng li, roát nûúác, thò cö ngöìi xuöëng goác chiïëc ghïë tûåa, tay vêînöm noán.

- Böë em vêîn khoãe anh Quyá aå! - Cö traã lúâi kheä khaâng, mùæt vêînkhöng rúâi anh. Caái nhòn cuãa cö sùæc leåm, laâm cho àaåi àöåi trûúãng sûängsúâ - Vïì pheáp kyâ naây, anh Quyá lêëy vúå chûá?

- Öi, töi khöí súã vúái caác cuå... Cûá nhùæc lêëy vúå hoaâi, laâm cho töi coácaãm tûúãng rùçng caác cuå chùèng coân viïåc gò àïí maâ laâm nûäa. Thöi, khöngnoái túái chuyïån àoá nûäa. Múâi cö Xuyïën duâng nûúác.

- Khöng nhùæc túái chuyïån àoá laâm sao àûúåc! - Xuyïën àúä lêëy li nûúáctûâ tay anh, noái - Caác anh suy nghô khaác, caác cuå suy nghô khaác. Àêët coálïì, quï coá thoái...

- Àuáng thïë! - Àaåi àöåi trûúãng thûâa nhêån - Lïì vaâ thoái khöng phaãingaây möåt ngaây hai maâ coá. Cuäng khöng phaãi ngaây möåt ngaây hai maâmêët ài, thïë múái nguy.

Page 85: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 85

- Nguy caái gò cú aå? Cûúái vúå sao laåi nguy aå? - Sau möåt thoaáng ngúngaác, gioång cö trúã laåi vui veã -Em noái thêåt nhaá, úã laâng ta, anh thêëy vûâamùæt ai, em laâm möëi cho.

- Öi, cö Xuyïën! Cö thêåt töët. Nhûng ai maâ daám lêëy töi? Cö chùèngnghe ngûúâi ta noái rùçng doâng hoå nhaâ töi laâ doâng hoå chïët yïíu aâ?

- Öi daâo, anh húi àêu maâ nghô túái chuyïån thiïn haå. - Xuyïën gaåtài - Bêy giúâ úã laâng quï, con gaái vö khöëi. Anh chó cêìn quú möåt caái laâàûúåc caã chuåc cö. - Noái röìi, Xuyïën laåi liïëc mùæt nhòn anh. Caái nhòn sûúåtqua nhû möåt tia chúáp, laâm cho àaåi àöåi trûúãng ruâng mònh - Anh chùèngnghe ngûúâi ta noái sao? "Viïåt Nam dên chuã cöång hoâa, àaân öng phênphöëi àaân baâ tûå do".

Àaåi àöåi trûúãng cûúâi ra nûúác mùæt. Miïång lûúäi thïë gian, chùèng coágò bõt àûúåc caã. Hai ngûúâi àang noái chuyïån vúái nhau, thò meå anh vûâavúát beâo tûâ ngoaâi ao trúã vïì. Múái tröng thêëy baâ, Xuyïën boã noán vaâo goácnhaâ, àon àaã chaåy ra giùçng lêëy röí beâo nùång, nûúác coân chaãy tong tong.

- Baác àïí chaáu! - Xuyïën noái.

Baâ Son àïí cho Xuyïën àúä lêëy röí beâo, röìi àûáng thùèng ngûúâi lïn,tay kheä àêëm lûng:

- Chaáu múái ài cêëy vïì àêëy aâ? Liïåu nùm nay töí cêëy coá thïí àaãm baãocêëy xong trûúc tïët khöng? - Baâ Son hoãi.

- Daå, chaáu múái ài cêëy vïì baác aå! - Xuyïën nhanh nhaãu traã lúâi, mùætàaão quanh tòm caái thúát àïí bùm beâo - Nùm nay reát súám, khöng biïët coácêëy xong trûúác tïët àûúåc khöng. Töí caây cuäng ò aåch lùæm baác aå!

Xuyïën àang àõnh chaåy bùm beâo thò Baâ Son bûúác túái, giûä tay cölaåi:

- Chaáu cûá àïí àêëy cho caác. - Baâ noái - Vaâo trong nhaâ uöëng nûúác noáichuyïån vúái thùçng Quyá. Caái thùçng àaä hai mûúi tuöíi röìi maâ coân daåilùæm!

Xuyïën àûáng laåi chuyïån troâ vúái meå anh möåt laát röìi múái quay vaâotrong nhaâ nhûng khöng noái chuyïån gò caã. Thónh thoaãng, cö laåi liïëcnhòn anh, vaânh tai àoã rûång lïn. Àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy böëi röëi trûúác

Page 86: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 86

caái nhòn húáp höìn cuãa cö. Cuãa àaáng töåi, anh coá yá nghô rùçng: nïëu nhûphaãi cûúái vúå àúåt naây, thò cö seä laâ ngûúâi anh coá thïí chêëp nhêån àûúåc.

Vûâa ngöìi vúái àaåi àöåi trûúãng àûúåc möåt laát thò àaám con gaái tronglaâng keáo túái. Xuyïën àûáng dêåy, chaâo meå anh ra vïì, nhûng baâ giûä cö laåi.Baâ kiïëm cúá nhúâ cö nêëu giuáp nûúác múâi khaách, röìi giûä cö úã laåi ùn cúm.

Coá túái caã chuåc cö gaái treã trong laâng bûúác vaâo trong nhaâ, ngöìichêåt hïët caã giûúâng, phaãn nhaâ anh. Hoå chó tay vïì phña Xuyïën, to nhoãvúái nhau nhûäng àiïìu gò àoá. Möåt cö gaái tïn laâ Hûúng, ngûúâi xoám Àöìi,àaánh tiïëng:

- Kyâ naây anh Quyá vïì, coá nïåm êëm cuãa cöng trûúâng àaá röìi nheá!Tuåi em, con gaái quï muâa, gêìy goâ, raách rûúái, chùæc chùæn chùèng vûâa mùætanh àêu, anh Quyá nhó?

Hûúng vûâa dûát lúâi, àaám con gaái cûúâi röå lïn laâm cho àaåi àöåitrûúãng luáng tuáng. Cêu noái cuãa Hûúng roä raâng laâ nhùçm vaâo Xuyïën -Ngûúâi maâ theo hoå, coá haånh kiïím chùèng ra gò.

- Caái con naây, miïång lûúäi gò maâ nhû coá noåc rùæn êëy! - Möåt cö gaáitrong boån àaánh vaâo vai Hûúng nhùæc kheáo - Maây laâm anh Quyá giêån röìikòa.

- Tñn ngön bêët myä, phaãi vêåy khöng anh Quyá? - Vêîn Hûúng noái.

- Laåi nho nhe nûäa, - Àaåi àöåi trûúãng lïn tiïëng - Thöi naâo, múâi caáccö uöëng nûúác ài. Noái röìi, anh trao nûúác cho tûâng cö gaái möåt.

- Tuåi em trong buång toaân nhûäng nûúác thöi, anh Quyá aå! - Cö gaáinhoã beá nhêët trong àaám noái - Tuåi em àïën àêy laâ àïí nghe anh kïíchuyïån chiïën àêëu chöëng boån saâi lang cú.

- Töi àaä àaánh àûúåc trêìn naâo àêu maâ kïí.

- Anh khöng àaánh trêån maâ laåi àûúåc phong trung uáy aâ? Tuåi emkhöng tin. Chùèng ai tin caã, phaãi khöng, tuåi maây?

- Àuáng àêëy. Chùèng ai tin caã. Caác cö gaái àöìng thanh noái.

- Thöi, àûâng phaá anh Quyá nûäa. - Hûúng noái möåt caách trõnhtroång - Tuåi em múái ài laâm thuãy lúåi vïì, nghe tuåi caái Mai, caái Maân trûåc

Page 87: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 87

chiïën noái anh àaä vïì, nïn tuåi em àïën thùm, chaâo anh thöi, keão röìi àêy,anh ài, tuåi em laåi khöng àûúåc gùåp.

- Laâ ngûúâi trong laâng vúái nhau, taåi sao khöng gùåp àûúåc?

- Tuåi em úã àöåi thuãy lúåi, anh Quyá aâ. Hûúng kïí - Hiïån tuåi em àangàùæp àï têån Àïë, Viïën êëy. Bêy giúâ, caác anh ài hïët, chó coân tuåi con gaáichuáng em söëng vúái nhau thöi. Caây, bûâa cuäng tuåi em. Trûåc chiïën cuängtuåi em. Àùæp àï, chöëng uáng cuäng tuåi em. Caái gò cuäng qua tay tuåi em têëtcaã. Khöng kheáo röìi quï ta biïën thaânh "nûä quöëc" êëy!

Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi:

- Trai thúâi loaån. Biïët laâm sao àûúåc.

- Vêng, tuåi em hiïíu lùæm chûá, nïn coá kïu ca gò àêu. Chó mong caácanh ài cho khoãe, súám giaãi phoáng miïìn Nam, röìi vïì laâng vúái tuåi em caâycêëy cho vui, thïë thöi. Bêy giúâ chaâo anh, tuåi em phaãi ài hoåp chi àoaân.Nïëu chûa phaãi ài laâm ngay, luác naâo raãnh röîi, tuåi em seä laåi àïën quêëyphaá anh cho vui.

Hûúng vûâa noái dûát lúâi, caác cö gaái cuâng àûáng dêåy, tñu tñt chaâoanh, röìi ra vïì. Àaåi àöåi trûúãng tiïîn caác cö ra ngoä, loâng thêëy bêngkhuêng. Anh cûá àûáng ngêy ngûúâi nhòn caác cö baá vai nhau bûúác, húithúã trúã nïn ngheân ngheån. Quï hûúng anh hêìu nhû àaä vùæt kiïåt sûác röìi.Têët caã àïí chiïën thùæng! Cêu noái êëy khöng chó laâ khêíu hiïåu, maâ coân laâkhaát voång muön àúâi cuãa moåi ngûúâi dên úã quï anh. Noá àaä trúã thaânhmöåt töë chêët laâm nïn phêím giaá cuãa ngûúâi nöng dên Bùæc Böå. Noá trúãthaânh möåt luêåt lïå khöng thaânh vùn, buöåc moåi ngûúâi phaãi söëng theophêím chêët êëy, nïëu khöng muöën bõ só nhuåc. Àaåi àöåi trûúãng chúåt lùångngûúâi khi nghe thêëy tiïëng àöìng dao cuãa möåt cö gaái naâo àoá cêët lïn:

Thúâi chiïën tranhÀúâi con gaáiReã nhû beâo,Thêëy àaân öngBuång oãngCuäng chaåy theoXin laâm vúå

Page 88: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 88

Àûúåc laâm vúåRöìi buöìn khöíRöìi phiïìn loâng.Trai vùæng boángGaái thò àöngThúâi chiïën tranh,Àúâi con gaáiReã nhû beâo...

Lúâi àöìng dao àau buöìn cûá lúãn vúãn trong gioá laånh, laâm cho àaåiàöåi trûúãng chïët lùång ngûúâi. Nûúác mùæt anh cûá chûåc traâo ra. Lúâi haát saomaâ thûúng têm thïë. Nghe xoát xa nhû coá ai àoá xaát muöëi vaâo vïëtthûúng trong loâng anh. Luác anh quay trúã vaâo nhaâ thò gùåp Xuyïën, tayxaách êëm nûúác söi, àûáng sûäng núi bêåu cûãa, nhòn vïì phña anh, veã mùåttrúã nïn buöìn tuãi. Àaåi àöåi trûúãng caãm nhêån àûúåc nöîi buöìn sêu lùæng êëycuãa cö...

Töëi höm êëy, Xuyïën úã laåi ùn cúm cuâng gia àònh anh, röìi úã chúi túáigêìn chñn giúâ khuya múái vïì. Meå anh vaâ baâ baác hoå yïu cêìu anh phaãiàûa Xuyïën vïì àïën têån nhaâ. Àaåi àöåi trûúãng vaâo trong buöìng, lêëy àeânpin, khöng quïn khoaác theo chiïëc aáo baåt, röìi tiïîn cö ài.

Trúâi reát cùm cùm. Mûa phuân vaâ gioá bêëc aâo aåt thöíi. Nhûäng luácgioá giêåt maånh, xö Xuyïën daåt vaâo ngûúâi anh. Xuyïën ài chên khöng. Cöbûúác tûâng bûúác roán reán trïn con àûúâng traãi àaá dùm, hai tay keåp vaâonaách cho êëm. Gioá vêîn rñt tûâng cún. Haâng tre bïn àûúâng coå vaâo nhauken keát, nghe nhû tiïëng nghiïën rùng cuãa trúâi àêët. Àaåi àöåi trûúãng keáocö vaâo saát mònh cho àúä reát, röìi choaâng chiïëc aáo baåt lïn ngûúâi cö. Sûå êuyïëm cuãa anh laâm cö sûäng ngûúâi laåi. Cö nùæm chùåt hai baân tay anh, röìiquay ngûúâi laåi. Cö ngûãa mùåt lïn nhòn anh, thöín thûác. Àaåi àöåi trûúãngcaãm nhêån roä húi thúã nöìng êëm, phêåp phöìng cuãa cö toãa saát möi mònh.

- Anh Quyá! - Xuyïën kheä kïu lïn, gioång laåc ài.

- Gò cú? - Anh hoãi. Nhûng Xuyïën khöng noái nûäa.

Trong khoaãnh khùæc êëy, baãn nùng àaân öng cuãa anh àûúåc cú thïírûâng rûåc úã ngûúâi con gaái àaánh thûác, tröîi dêåy. Anh ghò chùåt lêëy cö, röìitûâ tûâ hön lïn cùåp möi noáng boãng chúâ àúåi. Xuyïën ruâng mònh sung

Page 89: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 89

sûúáng, röìi hön laåi anh möåt caách cuöìng nhiïåt. Cö keáo baân tay anh àùåtlïn ngûåc mònh. Àaåi àöåi trûúãng run lïn vò caãm xuác trûúác sûå caám döî maquyã cuãa cö. Anh khaám phaá cú thïí cö nhû khaám phaá möåt àiïìu gò àoámúái meã vaâ àêìy bñ êín. Àaåi àöåi trûúãng chúåt ruåt tay laåi khi nhêån ra mònhàaä ài quaá xa, àaä khöng kiïím soaát àûúåc viïåc laâm àaáng ra phaãi kiïímsoaát.

- Àûâng súå, anh Quyá. Xuyïën khñch lïå khi nhêån ra sûå àùæn ào vûâaxaãy ra úã trong anh - Em khöng taåo cúá àïí raâng buöåc anh àêu. Raánglïn!

Àaåi àöåi trûúãng vêîn öm cö, rêët muöën cö, nhûng anh khöng thïínaâo vûúåt qua àûúåc caái luên lyá ngaân àúâi cuãa quï anh. Noá khöng chopheáp anh biïën cö trúã thaânh àaân baâ, trûúác khi töí chûác lïî thaânh hön.

- Ta vïì thöi em, Xuyïën! - Àaåi àöåi trûúãng buöng cö ra, kheä noái -Em laâ möåt ngûúâi rêët töët. Anh khöng thïí...

Xuyïën ngú ngaác nhòn anh. Cêu noái cuãa anh nhû möåt gaáo nûúáclaånh hùæt vaâo ngûúâi cö. Cö hêët tung chiïëc aáo baåt xuöëng àêët, dang taytaát anh möåt caái naãy lûãa, röìi oâa khoác, boã chaåy.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng sûäng súâ nhòn theo cö, loâng trúã nïn röëi búâi, lolùæng.

2

Phaãi túái hún mûúâi möåt giúâ àïm, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá múái vïìàïën nhaâ. Àeân vêîn coân saáng, tuy àaä àûúåc vùån nhoã xuöëng. Qua aánhsaáng yïëu úát, anh nhòn thêëy Thùæng ngöìi thu lu trïn chiïëc ghïë tûåa, chúâanh. So vúái ngaây anh ài, noá coá veã cao hún, nhûng gêìy hún. Coá thïíThùæng nhêån àûúåc tin anh vïì, nïn àaä cuöëc böå suöët hai mûúi cêy söë tûâtrûúâng cêëp ba Hoa Lû, úã têån Ngö Àöìng, vïì thùm anh.

Àaåi àöåi trûúãng vûâa bûúác lïn vóa heâ, Thùæng àaä àûáng vuåt dêåy,bûúác ra àoán anh. Noá nhòn anh vúái veã thên thûúng, tròu mïën.

- Anh tiïîn khaách gò maâ lêu thïë? Em chúâ gêìn hai tiïëng àöìng höì!Thùæng noái vúái veã khöng bùçng loâng.

Page 90: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 90

- Tiïîn khaách thò nhanh, nhûng tao cûá tha thêín möåt mònh úãngoaâi àï êëy. Khöng hiïíu vò sao töëi nay tao thêëy buöìn nêîu ruöåt.

- Trúâi reát thïë naây maâ anh vêîn lang thang úã ngoaâi àï, em chõuanh àêëy! - Ngûâng möåt laát, Thùæng noái tiïëp - Meå baão, anh vïì pheáp kyânaây röìi ài Nam, phaãi khöng?

- ÛÂ, maâ sao?

- Em biïët ngay maâ... Vaâ meå cuäng àöëc anh cûúái vúå chûá?

- Thò caác cuå cûá àöëc luön miïång.

- Nhûng yá anh thïë naâo?

- Maây àïí tao ngöìi xuöëng ghïë àaä chûá? - Àaåi àöåi trûúãng traách cûá.

- Xin löîi anh, em thêåt àoaãng quaá.

Caã hai ngûúâi cuâng ngöìi xuöëng ghïë, àöëi diïån nhau. Sau khi uöëngmöåt húáp nûúác, àaåi àöåi trûúãng kheä truát möåt tiïëng thúã daâi:

- Vïì viïåc xêy dûång gia àònh, tao thêëy luáng tuáng quaá. Cuäng coákhi phaãi nghe lúâi caác cuå thöi..

- Nhûng... Vúái ai?

- Chêåc... Àaåi àöåi trûúãng êëp uáng.

- Vúái ngûúâi anh vûâa tiïîn chên êëy aâ?

- Thò sao? Em thêëy coá nïn khöng?

Thùæng im lùång nhòn xuöëng àêët. Möåt laát sau, noá ngûãng lïn nhònanh. Dûúâng nhû noá àaä nhêån ra àûúåc phêìn naâo yá àõnh buöng xuöi cuöåcàúâi cuãa anh.

- Nïëu úã vaâo cûúng võ anh, thò em seä khöng cûúái vúå!

Àaåi àöåi trûúãng chúâ àúåi úã Thùæng cêu traã lúâi khaác vúái nöåi dung êëy.Anh caãm thêëy bùn khoùn trûúác sûå viïåc vûâa xaãy ra vúái Xuyïën úã ngoaâiàï.

Page 91: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 91

Thùæng àûáng dêåy, roán reán bûúác vaâo saát cûãa buöìng, xem meå coânthûác khöng. Biïët àûúåc baâ àaä nguã say, noá quay trúã laåi, ngöìi saát bïnanh, noái nhoã:

- Em chùèng coá yá àõnh caãn trúã chuyïån riïng tû cuãa anh, nhûngem nghô anh khöng nïn cûúái vúå vaâo luác naây. Duåc töëc bêët thaânh. Anhcûá nhòn cuöåc àúâi cuãa meå vaâ baâ baác trûúãng hoå xem...

Àaåi àöåi trûúãng thúã sêu. Anh caãm thêëy bùn khoùn trûúác cêu noáicuãa Thùæng. Caái thùçng, tuy nhoã tuöíi maâ àaä nhòn xa tröng röång. Coânanh, xem ra laåi chùèng coá tñnh quyïët àoaán möåt chuát naâo.

- Chuyïån riïng cuãa anh thò chó coá anh múái quyïët àõnh àûúåc. Caáccuå bao giúâ cuäng muöën con caái nghe theo mònh vaâ muöën nhòn thêëynhûäng kïët quaã ngay tûác thò. Vïì mùåt naây caác cuå nhaâ mònh chùèng ruátra àûúåc àiïìu gò tûâ ngay cuöåc àúâi mònh.

- Coá leä maây àuáng! - Sau möåt höìi suy nghô, anh noái.

Kïí tûâ caái àïm höm êëy, àaåi àaåi àöåi trûúãng luön tòm moåi caáchthoaái thaác chuyïån lêåp gia àònh. Dô nhiïn laâ meå anh vaâ baâ con hoå haângrêët buöìn, nhûng hoå àïìu phaãi chêëp nhêån quyïët àõnh cuãa anh. Nghe tinêëy, têët caã caác cö gaái trong laâng anh àïìu caãm thêëy sung sûúáng. Àúngiaãn laâ hoå khöng muöën ai nêîng mêët anh trung uáy àeåp trai vaâo luácnaây.

Cuäng tûâ bûäa êëy, àaåi àöåi trûúãng khöng gùåp laåi Xuyïën nûäa, choàïën saát caái ngaây anh lïn àûúâng, cö múái gheá thùm anh. Hònh nhû cövêîn coân giêån anh, sau caái àïm höm êëy.

- Xuyïën uöëng nûúác ài. - Àaåi àöåi trûúãng roát nûúác ra ly, bûng múâiXuyïën. Cö àúä lêëy li nûúác, nhûng laåi àùåt xuöëng baân, khöng noái khöngrùçng. Thónh thoaãng, cö laåi àûa mùæt nhòn anh. Caái nhòn cuãa cö vûâa xoátxa, ên hêån vaâ cuäng àêìy oaán traách.

- Xuyïën buöìn töi lùæm phaãi khöng? - Àaåi àöåi trûúãng bùn khoùnhoãi.

Xuyïën lùæc àêìu, mùæt nhoâa lïå. Àaåi döåi trûúãng nùæm lêëy baân tay cö,veã ên hêån:

Page 92: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 92

- Àûâng traách töi, Xuyïën. Thûåc loâng, luác àêìu töi cuäng coá yá àõnh laâseä cûúái vúå trong àúåt vïì pheáp naây vaâ ngûúâi töi àõnh ngoã lúâi cêìu hönchñnh laâ em. Sau nhiïìu àïm suy nghô, töi thêëy viïåc êëy chùèng ài àïënàêu, khi nhòn thêëy cuöåc àúâi cuãa chñnh meå töi. Chiïën tranh thò caângngaây caâng trúã nïn aác liïåt. Sinh maång con ngûúâi thêåt moãng manhtrûúác àaån bom. Töi caãm thêëy khöng àaânh loâng, nïëu raâng buöåc cuöåcàúâi vúái em, àïí röìi laåi àêíy em vaâo caái voâng luêín quêín nhû meå töi àangsöëng. Vò leä àoá maâ quan hïå giûäa chuáng ta khöng thïí tiïën triïín húnàûúåc. Töi thaânh thêåt xin löîi em...

- Anh chùèng coá löîi gò caã. - Xuyïën lau nûúác mùæt, noái - Laâ con trai,anh coá quyïìn nhû thïë. Vaâ em cuäng khöng daám àoâi hoãi nhûäng gò hún úãanh. Coá thïí möåt luác naâo àoá, nghô laåi nhûäng gò xaãy ra vaâo buöíi töëi hömröìi, anh seä coi thûúâng em, vò em laâ möåt àûáa con gaái mêët nïët, söëngbuöng thaã. Em bõ anh àöëi xûã nhû thïë laâ àaáng àúâi. Em cuäng xin löîi anhvò àaä coá nhûäng haânh àöång xuác phaåm àïën anh.

- Xuyïën, em àûâng tûå dùçn vùåt mònh nûäa. Em chùèng hïì coá löîitrong chuyïån naây.

Sau lúâi an uãi cuãa àaåi àöåi trûúãng, hai ngûúâi chùèng noái thïm möåtàiïìu gò nûäa. Caã Xuyïën vaâ caã anh àïìu caãm thêëy khöng khñ thêåt aãmàaåm, nùång nïì.

- Ngaây mai, anh ài röìi phaãi khöng, anh Quyá? - Sau cuâng, Xuyïënphaá vúä sûå bïë tùæc.

- ÛÂ, - Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu - Töi ài luác taám giúâ.

Xuyïën thúã daâi, nhòn anh bûát rûát:

- Luác àoá thò em laåi chùèng coân úã nhaâ àïí tiïîn anh ài nûäa. Ngaysau khi ngöìi àêy vúái anh, ra vïì, em phaãi gaánh dong ài chúå Giaâ baán.Khöng àûúåc tiïîn anh ài, em rêët buöìn.

Àaåi àöåi trûúãng nhòn Xuyïën, loâng se laåi. Möåt lêìn nûäa, anh laåicêìm lêëy tay cö, an uãi:

- Àûâng buöìn, Xuyïën aå. Em laâ möåt cö beá àaä àïí laåi cho töi möåt êëntûúång rêët sêu. Coá thïí noái laâ ngûúâi dïî mïën nhêët maâ töi àûúåc gùåp tûâtrûúác àïën giúâ.

Page 93: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 93

Xuyïën vêîn ngöìi im khöng noái. Sau möåt höìi àùæn ào, cö quyïëtàõnh thöí löå vúái anh nhûäng àiïìu àang àeâ nùång trong loâng, nhûäng àiïìumaâ theo cö, anh cêìn phaãi àûúåc nghe trûúác luác ra ài.

- Thêåt loâng, em rêët yïu anh, anh Quyá aå! Em rêët muöën àûúåc laâmvúå anh. Nhûng àïën giúâ thò em nhêån ra yá nghô cuãa mònh thêåt haäohuyïìn...

- Xuyïën, em àûâng noái nûäa. Töi khöng muöën nghe nhûäng lúâi nhûthïë! - Bùçng möåt cûã chó êu yïëm, àaåi àöåi trûúãng bõt miïång cö laåi - Imngay!

Xuyïën nheå nhaâng gúä tay anh ra, röìi giûä rõt lêëy. Sau cuâng, cöàûáng dêåy, nhûng vêîn khöng buöng tay anh:

- Thöi em vïì àêy! Ài maånh khoãe, anh Quyá nheá! Àûâng quïn em..Gioång cö trúã nïn laåc ài - Nïëu sau naây trúã vïì, anh khöng chï, thò àïënvúái em...

- Khöng, töi khöng bao giúâ coá thïí quïn àûúåc em! - Àaåi àöåi trûúãngnoái nhû rïn ró.

- Anh coá thïí àûa em vïì àûúåc khöng?

- Têët nhiïn, Xuyïën aå! Anh seä àûa em ài!

Àaåi àöåi trûúãng lêëy àeân pin àûa cö vïì. Trúâi vêîn reát. Ra khoãi laâng,gioá thöíi caâng maånh hún. Xuyïën neáp vaâo ngûúâi anh cho àúä laånh. Haingûúâi ài túái àoaån àï lêìn trûúác chia tay nhau, Xuyïën àûáng laåi.

- Thöi, anh vïì ài. Caãm ún anh! - Cö noái, röìi buöng tay anh ra,quay ngûúâi, bûúác vöåi.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng nhòn theo cho túái khi boáng Xuyïën chòm hùèntrong maân àïm buöët giaá.

3

Àaåi àöåi trûúãng àaä kïí cho Baãy Têm nghe têët caã moåi chuyïån diïînra trong lêìn ài pheáp cuöëi cuâng cuãa mònh. Anh kïí bùçng möåt nöîi buöìnchên thaânh, thöëng thiïët. Cêu chuyïån cuãa anh laâm Baãy Têm muãi loâng.

Page 94: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 94

Cö caãm thêëy nhû mònh phaåm vaâo möåt löîi lêìm naâo àoá thêåt àaáng traách,vò àaä yïu anh. Leä ra, cö khöng nïn hoãi anh cêu chuyïån vûâa röìi. Àuánglaâ khöng nïn. Cö chó cêìn biïët laâ anh àaä yïu cö, yïu thêåt loâng, thïë laâàuã. Coân quaá khûá cuãa anh xaãy ra nhû thïë naâo, cö khöng cêìn phaãi biïët,khöng nïn biïët. Thïë maâ, ma quyã xui khiïën thïë naâo, cö laåi ài hoãichuyïån anh. Vaâ cuäng taåi anh nûäa. Taåi sao, anh khöng biïët noái döëi cö?Giaá nhû anh cûá noái laâ anh chûa tûâng yïu ai, ngoaåi trûâ cö, nhû thïë seäan uãi cö biïët bao nhiïu. Àùçng naây, cö laåi muöën biïët sûå thêåt vaâ cö àaäàûúåc nghe noá, àïí röìi laåi dùçn vùåt, laåi tûå vêën lûúng têm vïì sûå sai, àuángtrong quan hïå yïu àûúng cuãa mònh.

Àaåi àöåi trûúãng bùn khoùn búãi daáng veã trêìm mùåc cuãa ngûúâi yïu.Anh nhêån ra laâ mònh àaä thêåt thaâ möåt caách àêìn àöån. Khöng phaãi aicuäng coá thïí dung naåp àûúåc hïët sûå thêåt, mùåc duâ rêët khao khaát noá.Cheán nûúác àaä àöí xuöëng àêët röìi, laâm sao coá thïí höët laåi àûúåc nûäa. Àiïìuanh caãm thêëy yïn loâng laâ àaä rêët thaânh thêåt vúái Baãy Têm. Anh töntroång cö vaâ tön troång tònh yïu cuãa anh.

- Anh àaä laâm em buöìn phaãi khöng, em yïu? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Àuáng laâ em cuäng húi buöìn, anh thên yïu aå! - Baãy Têm seä saâng,noái - Nhûng em caãm ún anh vò àaä khöng noái döëi em. Chñnh àiïìu naâylaâm cho em sung sûúáng... Àaåi àöåi trûúãng yïu quyá cuãa em, -Baãy Têmngaã àêìu vaâo vai anh, gioång cö trúã nïn êëm aáp - Khi àaä yïu anh, coánghôa laâ em chêëp nhêån têët caã: quaá khûá, hiïån taåi vaâ caã tûúng lai cuãaanh. Thêåm chñ, em chêëp nhêån caã caái àaáng nguyïìn ruãa nhêët laâ chiïëntranh bùæt chuáng ta phaãi chia lòa. Àiïìu laâm em súå nhêët laâ anh khöngthêåt loâng yïu em. Nhûng chó cêìn nhòn vaâo mùæt anh laâ em khöng coânsúå nûäa.

Àaåi àöåi trûúãng keáo ngûúâi yïu ngöìi vaâo saát bïn mònh. Nhûängngoán tay chai saån cuãa anh vuöët nheå lïn maái toác ûúát meâm sûúng àïmcuãa cö. Anh thêëy loâng mònh trúã nïn thanh thaãn, haånh phuác. Tònh yïucuãa cö àaä laâm cho anh nguöi dêìn nhûäng nöîi àau, vêët vaã sau nhûängthaáng nùm chiïën àêëu àùçng à1/2ng. Anh thêìm caãm ún söë phêån àaä àemtònh yïu cuãa cö àïën vúái anh trong nhûäng thaáng ngaây naây.

- Nhûäng àiïìu em vûâa noái laâm anh thêåt sung sûúáng, thûúng mïënaå! - Àaåi àöåi trûúãng chó noái àûúåc coá thïë.

Page 95: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 95

Baãy Têm àan chùåt baân tay mònh vaâo tay anh. Mùæt cö trúã nïn múmaâng nhû àang nhòn vaâo möåt núi naâo àoá thêåt xa xùm.

- Anh Quyá aâ, - Baãy Têm thoã theã - Kïí tûâ bûäa gùåp anh, àïm naâoem cuäng mú thêëy anh. Coá bûäa, em thêëy anh ài tòm em trong möåt caánhrûâng naâo àoá xa laå lùæm. Em àaä cêët tiïëng goåi anh, nhûng anh laåi khöngnghe thêëy. Em goåi anh àïën khaãn caã tiïëng maâ anh vêîn cûá ài. Anh àinhû möåt keã möång du. Ài lang thang nhû gioá. Bûåc quaá, em oâa khoác.Àuáng luác àoá, em tónh dêåy. Xung quanh em vêîn laâ caánh rûâng traâmchïët vaâ tiïëng bom phaáo nöí rêìm rêìm úã phña xa. Suöët tûâ àoá túái saáng, emkhöng nguã laåi àûúåc nûäa. Têm höìn em trúã nïn tröëng röîng, xaác xú.Nhûäng luác nhû thïë, em chó cêìu mong mònh nguã àûúåc möåt giêëc thêåtsêu, thêåt daâi, àïí röìi khi tónh dêåy, chiïën tranh àaä chêëm dûát vaâ ngûúâinùçm bïn em vêîn laâ anh... Noái röìi, Baãy Têm quay laåi, nhòn thùèng vaâomùæt anh. Caái nhòn cuãa cö aánh lïn niïìm khao khaát - Anh yïu, anh coámong muöën nhû thïë khöng? Coá mú ûúác giöëng nhû em khöng?

Àaåi àöåi trûúãng móm cûúâi, kheä gêåt àêìu:

- Coá, Baãy Têm aå! - Anh noái - Trong giêëc nguã cuãa mònh, anh cuängthûúâng mú thêëy em. Coá àiïìu giêëc mú cuãa anh khöng àûúåc àeåp nhûthïë. Mêëy nùm qua, àaánh nhau, anh àaä tûâng nhòn thêëy nhiïìu maáu,vêåy maâ luác mú vêîn chó thêëy maáu, thêëy chïët choác. Múái höm röìi, anhmú thêëy mònh bõ àõch bùæn, chïët tröi trïn söng àêìy maáu. Röìi thò anhnhòn thêëy em mùåc àöì tang, dùæt theo möåt àûáa treã bûúác lêîm chêîm. Emkïu höìn anh lïn nhêån mùåt con. Anh nghe rêët roä tiïëng em, nhûngkhöng sao búi túái àûúåc. Doâng nûúác triïìu cûá cuöën anh ài. Nhûng anhcuäng àaä nhòn thêëy con. Noá rêët giöëng anh. Giöëng lùæm. Röìi thò anh cuängkhoác. Anh khoác vò sung sûúáng!

- Chùèng leä anh cuäng mú thêëy vêåy sao, anh Quyá? ngûúâi mú ta baãomú thêëy maáu laâ xui lùæm àoá!

- Sinh dûä, tûã laânh! Caác cuå àaä noái nhû thïë. Giêëc mú cuãa anh laâdûå baáo cuãa àiïìu laânh, tiïëng sêëm laânh, em aå!

- Anh cuäng tin vêåy sao?

- ÚÃ àúâi, coá nhûäng niïìm tin hay vêån vaâo ngûúâi, em aå. Dûúâng nhûnoá coá caái gò àoá huyïìn bñ, thêåt khoá lyá giaãi.

Page 96: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 96

- Coá thïí em chûa àuã kinh nghiïåm söëng àïí coá thïí tin àûúåc nhûanh, nhûng nhêët àõnh em seä sinh cho anh möåt àûáa con trai. Thïì coátrúâi chûáng daám, khöng ai coá thïí ngùn caãn àûúåc em thûåc hiïån yá àõnhêëy. Anh thên yïu cuãa em, coá àiïìu, chûa phaãi luác naây.

- Caãm ún em! Anh rêët caãm ún em! - Àaåi àöåi trûúãng noái, röìi nheånhaâng hön lïn cùåp möi heá múã cuãa ngûúâi yïu. Baãy Têm àu ngûúâi lïn cöíanh, àoán nhêån nuå hön nöìng chaáy êëy. Hai ngûúâi hön nhau thêåt lêu.Hön nhû thïí sau àoá, hoå khöng coân coá àiïìu kiïån naâo àïí hön nhau àûúåcnûäa.

Möåt tiïëng chim thaãng thöët, àöåt ngöåt rúi giûäa trúâi àïm, laâm choàaåi àöåi trûúãng sûåc tónh. Anh noái vúái Baãy Têm:

- Em yïu, haäy chúåp mùæt lêëy möåt chuát, em aå. Trúâi sùæp saáng röìi!

Baãy Têm lùæc àêìu, mú maâng:

- Em chùèng buöìn nguã möåt chuát xñu naâo, anh thên yïu aå! Em chómong àûúåc thûác maäi nhû thïë naây bïn caånh anh.

4

Höm êëy laâ möåt ngaây thêåt yïn bònh. Suöët caã buöíi saáng, hêìu nhûkhöng coá tiïëng àaån bom. Àaä lêu lùæm röìi, àaåi àöåi trûúãng múái thêëy möåtbuöíi saáng yïn laânh nhû thïë. Bêìu trúâi cûá trong leo leão. Rûâng traâm núãtrùæng hoa. Thónh thoaãng laåi coá möåt àaân haåc trùæng chûâng vaâi chuåc conbay tùæt qua rûâng vïì phña biïín. Àaåi àöåi trûúãng böîng giêåt mònh khinhêån ra rùçng muâa xuên àaä àïën. Noá àïën theo sûå àiïìu khiïín bñ hiïímcuãa taåo hoáa muön àúâi.

Laâ möåt ngûúâi khöng hiïíu biïët nhiïìu vïì dõch lyá, nhûng àaåi àöåitrûúãng nhêån thêëy sûå hiïån diïån cuãa sao Thaái Dûúng Quan Hoãa àaä àiïìukhiïín cho àêët trúâi trong treão, vaån vêåt naãy núã, giao hoâa. Sûå chuyïín vêåncuãa thiïn khñ àaä àaánh thûác, laâm bêåt dêåy nhûäng khaã nùng thêìn bñtrong tûâng con ngûúâi vaâ laâm naãy löåc nhûäng chöìi cêy.

Thïë nhûng àaåi àöåi trûúãng vêîn caãm thêëy sûå thanh bònh êëy coámöåt caái gò àoá thêåt mong manh, khöng bïìn vûäng. Noá giöëng nhû sûå giaãtaåo, vay mûúån, khöng coá thêåt giûäa nhûäng nùm thaáng chiïën tranh naây.

Page 97: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 97

Àaåi àöåi trûúãng àùm chiïu nhòn ngùæm Baãy Têm àang ngöìi giùåtgiuä bïn giïëng. Cö xùæn aáo lïn quaá khuyãu tay, toác keåp ngûúåc, àïí löå rachiïëc cöí cao trùæng ngêìn, quyïën ruä. Veã mùåt cö hêy hêy, söëng àöång laåthûúâng. Tònh yïu àaä laâm cho dung nhan cuãa cö thay àöíi khöng ngúâ.Noá laâm cho aánh mùæt cö thïm long lanh, löång lêîy... Àaåi àöåi trûúãng caãmthêëy thêåt àau loâng nïëu nhû, möåt trong hai ngûúâi, anh hoùåc cö, phaãi tûâgiaä cuöåc àúâi naây vò chiïën tranh thaãm khöëc. Caách àêy hún möåt nùm,taåi cuâng Tam Giaác Sùæt, àaåi àöåi trûúãng àaä tûâng nhòn thêëy khöng dûúáimöåt chuåc cö gaái, thuöåc liïn àöåi Nùm -Thanh niïn xung phong, tuöíi àúâihún húán nhû Baãy Têm, àang vui àuâa sau möåt ngaây taãi àaån vêët vaã, thòbom rúi xuöëng... Haâng chuåc sinh maång bõ bom töëc hïët caã quêìn aáo,nùçm chöìng lïn nhau, quùçn quaåi, tan naát. Hoå chïët maâ mùæt vêîn múã to,ngú ngaác nhòn trúâi... Àaåi àöåi trûúãng khöng bao giúâ coá thïí quïn àûúåctrêån têåp kñch hoáa hoåc cuãa àõch vaâo Loâ Cheán, Bònh Dûúng, àaä xoáa saåchmöåt àún võ phöëi thuöåc vúái caác anh. Nöîi àau êëy àaä laâm anh ngú ngaác caãthaáng trúâi.

Àaåi àöåi trûúãng cùæn möi, ngûãa mùåt nhòn lïn trúâi, loâng quùån thùæt.Nïëu nhû anh khöng thïí traánh khoãi nhûäng àûúâng àaån cuãa söë phêån, thòanh cuäng chó cêìu xin àêëng thiïng liïng cho Baãy Têm àûúåc söëng. Nïëunhû möåt ngûúâi coá cuöåc àúâi nhû cö maâ phaãi chïët, thò traái àêët chùèng nïncoá laâm gò.

- Ú, cha naây, àang yïu, laâm sao mùåt maây tröng nhû thùçng chïëttröi êëy thïë? - Ba Trêìn àang huyát saáo, nhòn thêëy veã mùåt thêët thêìn cuãaàaåi àöåi trûúãng, tröë mùæt kinh ngaåc, hoãi.

- Öng vûâa ài àêu vïì maâ coá veã phúãn chñ thïë?

- Nhòn lúáp treã yïu nhau, töi böîng thêëy chaånh loâng, taãn böå möåtchuát cho àúä tuãi. - Ba Trêìn noái vúái veã tûng tûãng, röìi thaáo deáp ngöìixuöëng, àöëi diïån vúái àaåi àöåi trûúãng - Àöìng chñ xaä àöåi phoá yïu quyá cuãachuáng ta àêìu röìi?

- Vûâa múái thêëy giùåt àöì úã àêu àoá!

Ba Trêìn àuãng àónh:

- Múái bûäa naâo, con nhoã coân heáo quùæt nhû meâo öëm, vêåy maâ bûäanay, tröng xoan ra phïët. Caã nhoã Thi cuäng vêåy. Caác cuå noái cêëm coá sai.Gaái phaãi húi trai nhû thaâi laâi gùåp cûát choá.

Page 98: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 98

- Öng chó àûúåc caái noái nùng phuä phaâng! Àaåi àöåi trûúãng noái röìivûún tay àêëm vaâo vai baån.

- Lúâi noái thêåt thûúâng khöng àeåp, àuáng khöng? - Ba Trêìn noáixong, cûúâi lúán.

Hai ngûúâi àang noái chuyïån vui thò Baãy Têm tûâ trong nhaâ tùæmbûúác ra. Cö vêån böå àöì àen àaä cuä, cöí aáo hònh traái tim, àûúåc may rêëtvûâa vùån. Tröng thêëy Ba Trêìn, cö kheä nhoeãn miïång cûúâi, gêåt àêìu chaâo.

- Hai anh vûâa noái leán gò em àêëy? - Cö hoãi, trong luác àang chaãitoác.

- Töi vûâa tùång gaä àaåi döåi trûúãng yïu quyá cuãa em möåt cêu ca daorêët tuyïåt - Ba Trêìn noái.

- Ca dao? - Baãy Têm tröë mùæt hoãi laåi - Anh Ba àoåc cho em ngheài!

Sau möåt thoaáng lûúäng lûå, Ba Trêìn àoåc thêåt to:

- Cêìm vaâng coân súå vaâng rúi, lêëy àûúåc cö Baãy, àúâi àúâi êëm no!

- Caái anh naây! - Cö noái, mùåt àoã rûång lïn - Mêëy anh chó nhaåo emkhöng haâ.

Ba Trêìn sung sûúáng, cûúâi ngêët. Baãy Têm beän leän cûúâi theo. Cövêën laåi chiïëc khùn rùçn trïn àêìu, quay vïì phña ngûúâi yïu, hoãi:

- Anh úi! Anh xem giuáp em mêëy giúâ röìi?

- Múái coá taám giúâ thöi, em aå! - Àaåi àöåi trûúãng veán tay aáo, xemàöìng höì, röìi noái - Coá gò khöng, em?

- Theo húåp àöìng thò vaâo khoaãng baãy giúâ saáng nay, anh BaThaånh, caán böå kinh taâi xaä, phaãi coá mùåt taåi àêy. Vêåy maâ, túái giúâ naâyaãnh vêîn chûa vïì, em lo lùæm!

- Trúâi úi! - Ba Trêìn kïu lïn - Tûúãng chuyïån gò chúá chuyïån êëy, húisûác àêu maâ lo. Thúâi buöíi chiïën tranh, heån hoâ laâm sao maâ àuáng giúâàûúåc?

Page 99: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 99

- Em cuäng biïët thïë, nhûng khöng hiïíu taåi sao em thêëy böìn chöìntrong ngûúâi lùæm! Chó súå rùçng aãnh coá chuyïån gò...

Thïë nhûng Ba Thaånh àaä khöng vïì. Baãy Têm vaâ Nùm Thi àaä chúâanh hïët ngaây höm êëy, röìi àïën ngaây höm sau nûäa, vêîn bùåt tùm húi.

- Anh Ba khöng vïì, mònh tñnh sao àêy, chõ Baãy? - Nùm Thi lolùæng hoãi.

Baãy Têm cùæn àuöi toác, im lùång. Cö nhêån thêëy tònh hònh thêåt trúátrïu. Ngay tûâ luác Ba Thaånh tònh nguyïån xin vïì Goâ Quao, gùåp chuá TûMúái, àïí xin möåt ñt thuãy löi, cö àaä caãm thêëy khöng thêåt yïn loâng. Luácàoá, cö àaä àõnh khöng cûã anh ài nûäa, nhûng anh cûá nùçng nùåc, nhêëtquyïët xin ài, laâm cö phaãi mïìm loâng. Cö tûå dùçn vùåt, oaán traách mònh laâtaåi sao khöng coá can àaãm hún, àïí giûä anh úã laåi? Cö biïët àaánh giùåctrong luác naây laâ rêët cêìn thiïët, nhûng phaát triïín vaâ giûä gòn lûåc lûúångcuäng cêìn thiïët khöng keám. Khöng coá lûåc lûúång thò laâm sao àaánh àûúåcquên thuâ?

Múái ngaây naâo àêy thöi, khi xaä àöåi coân àöng àuã, cö àaä dêîn tiïíuàöåi nûä bao vêy, bùæn tóa, bûác haâng caã möåt trung àöåi baão an cuãa àõch úãêëp xoám Múái - Khuya vïì, caác cö sung sûúáng chuyïån troâ, baây veä ùn uöëngsuöët àïm. Röìi thò Tïët Mêåu Thên àïën, cö dêîn àêìu caã àoaân xuöìng trïnba chuåc chiïëc cuãa xaä lïn têån Tuá Mña - Luåc Sún chúã haâng cho Quênkhu àaánh àõch. Xuöìng tûâ caác núi têåp trung vïì Ba Höì chêåt nñch caãdoâng kïnh... Tiïëng cûúâi con gaái rñu ran toãa trong rûâng traâm, bay xa caãhaâng cêy söë. Vuâng giaãi phoáng röång thïnh thang. Böå àöåi, dên cöng gùåpnhau trïn àûúâng haânh quên, haát hoâ êìm ô. Tiïëng maáy àuöi töm nöí roânraä, aát caã tiïëng ngûúâi. Vêåy maâ bêy giúâ vùæng hoe, vùæng ngùæt. Ài àêucuäng chó thêëy àöìn boát cuãa quên thuâ.

Chiïën tranh àaä àöën ngaä àöìng àöåi cuãa cö tûâng ngûúâi möåt. Mûúâimêëy anh chõ em bêy giúâ chó coân coá hai. Nghô àïën nöîi àau naây, BaãyTêm laåi khöng dùçn loâng nöíi. Cö bêåt khoác laâm cho Nùm Thi cuäng bêåtkhoác theo.

- Tònh hònh naây, tuåi mònh phaãi trúã vïì baám xaä thöi, Nùm aâ! - Saucuâng, Baãy Têm lau nûúác mùæt, noái -Coân möåt ngûúâi cuäng àaánh. Biïëtchïët cuäng àaánh. Cûá thïë naây, àïën ngaây chiïën thùæng, biïët ùn noái laâmsao?

Page 100: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 100

Nùm Thi hó muäi, röìi hoãi:

- Chõ tñnh, chûâng naâo vïì?

- Raáng chúâ thïm möåt ngaây nûäa, Nùm aå. Luác naâo mêëy anh trinhsaát nhêån vuä khñ vïì, chuêín võ ruát ài, tuåi mònh cuäng ài luön.

- Chuyïån cuãa chõ vúái anh Quyá ra sao röìi? aãnh àaä noái gò vúái chõchûa?

Baãy Têm êëp uáng:

- Röìi, Nùm aå! Noái röìi... aãnh rêët yïu töi vaâ töi cuäng yïu aãnh.

- Vïì xaä röìi, laâm sao chõ gùåp aãnh àûúåc nûäa?

- Biïët laâm sao àûúåc? Chiïën tranh laâ thïë! Tú duyïn do trúâi.

Nùm Thi buöìn baä, beã ngoán tay, röìi noái:

- Bûäa saáng höm röìi, anh Phan Lêm àaä ûúám hoãi em laâ sau naâyhoâa bònh, coá daám theo aãnh vïì laâm dêu ngoaâi Bùæc khöng? Em baãodaám. Thïë laâ mùåt muäi aãnh àoã lïn, chên tay cûá run bêìn bêåt. Hònh nhûem cuäng àaä thûúng aãnh...

Baãy Têm nùæm lêëy tay baån, an uãi. Cö nhêån thêëy tònh yïu thúâichiïën tranh múái khöí súã vaâ töåi nghiïåp laâm sao.

Hai ngûúâi chúâ tiïëp àïën ngaây thûá ba, khi caác chiïën sô trinh saát àinhêån vuä khñ úã kho 14 trúã laåi cùn cûá, Baãy Têm quyïët àõnh vïì xaä.

Ngay sau bûäa cúm trûa ùn chung vúái böå àöåi, Baãy Têm noái vúáiNùm Thi chuêín bõ àöì àaåc, s1/2n saâng ra ài. Sau àoá, cö lïn gùåp àaåi àöåitrûúãng àïí chia tay. Vûâa bûúác túái cùn hêìm chó huy, cö böîng thuåt ngûúâilaåi khi nhòn thêëy anh àang ngöìi trûúác têëm baãn àöì, miïång cùæn buát chò,suy nghô cùng thùèng. Thoaáng thêëy boáng cö, àaåi àöåi trûúãng vêîy tay,kïu cö laåi, sûãng söët hoãi:

- Ú kòa, em chuêín bõ ài àêu maâ nai nõt chónh tïì thïë?

Cûåc chùèng àaä, Baãy Têm buöåc loâng bûúác túái, deâ dùåt baáo vúái anhvïì quyïët àõnh cuãa mònh.

Page 101: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 101

- Khoan àaä. Em chûa thïí vïì xaä vaâo ngaây höm nay àûúåc! - Àaåiàöåi trûúãng noái - Boån anh vûâa hoåp baân cöng viïåc, coá chuyïån gêëp, muöënnhúâ túái tuåi em.

- Mêëy anh nhúâ tuåi em? - Cö tröë mùæt hoãi.

- Àuáng thïë! Laåi gêìn àêy, ngöìi xuöëng ài! - Àaåi àöåi trûúãng ön töìn -Boån anh muöën nhúâ hai em giuáp vêån chuyïín möåt ñt vuä khñ vïì kinh BaâÀêìm, em thêëy sao?

Sau vaâi giêy suy nghô, Baãy Têm noái:

- Mêëy anh àaä tûâng giuáp tuåi em röìi, taåi sao tuåi em laåi khöng?

- Öi, thïë thò tuyïåt lùæm! - Àaåi àöåi trûúãng vöî tay - Caãm ún em!

- Nhûng, chûâng naâo tiïën haânh, anh?

- Saáng ngaây mai, em thên yïu aå! Àuáng baãy giúâ!

- Em àöìng yá! - Baãy Têm ngûúác mùæt nhòn ngûúâi yïu, traã lúâi.

Àaåi àöåi trûúãng xoay chiïëc buát chò trong tay, veã mùåt trõnh troång:

- Baãy aâ, trong buöíi hoåp vûâa röìi, anh àaä chñnh thûác baáo vúái àaåiàöåi vïì möëi quan hïå cuãa chuáng ta vaâ àûúåc moåi ngûúâi uãng höå. Leä ra,anh phaãi noái trûúác vúái em, nhûng anh nghô chùæc chùæn em cuäng àöìng yávúái anh, phaãi vêåy khöng?

Mùåc duâ luön mong àúåi tin naây, nhûng khi nghe anh noái, BaãyTêm vêîn caãm thêëy àöåt ngöåt. Anh laâm viïåc àoá thêåt àuáng luác. Noá khöngchó khùèng àõnh sûå trong saáng trong tònh yïu giûäa anh vaâ cö, maâ coântraánh àûúåc sûå àaâm tiïëu, nïëu coá. Noá buöåc têët caã moåi ngûúâi phaãi thûâanhêån vaâ tön troång möëi tònh cuãa hoå. Àêy cuäng laâ möåt sûå kiïån troångàaåi, laâ möåt bûúác ngoùåt lúán trong cuöåc àúâi con gaái cuãa cö. Sûå kiïån naâyàaä laâm cö xuác àöång àïën traâo nûúác mùæt.

- Caãm ún anh! - Baãy Têm noái seä saâng, röìi hön nheå lïn àöi möicuãa anh.

Vaâo àuáng luác êëy, caã cö vaâ anh àêu coá biïët rùçng, taåi Cêìn Thú, tûlïånh quên khu IV cuãa àõch, àaä àùåt buát kyá vaâo têëm baãn àöì taác chiïën,ra lïånh cho caác àún võ trïn chiïën trûúâng Miïìn Têy tiïën haânh cuöåc caân"Nhöí coã U Minh" lêìn thûá II.

Page 102: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 102

Chûúng saáu

ÀÖÌNG DAO CUÃA NGÛÚÂI LÑNH

1

Trúâi vûâa saáng roä, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá àaä àaánh thûác caácchiïën sô trinh saát thûác dêåy, chuêín bõ cúm nûúác, haânh quên. Trong luácmoåi ngûúâi coân àang phên cöng nhau mang vaác thûåc phêím, thò caác àúnvõ phaáo binh cuãa àõch trong vuâng àöìng loaåt naä àaån vaâo caác khu vûåcàûúåc àaánh dêëu túái tûâng phên vuöng trïn têëm baãn àöì taác chiïën.

Mùåt àêët yïn bònh böîng nhiïn rïìn rô búãi nhûäng tiïëng nöí döìn dêåp,khöng dûát.

Tiïëng àaån phaáo noâng daâi huá trïn àêìu hoå, nghe súãn da gaâ.

- Röìi, meå kiïëp. Chuáng bùæt àêìu röìi àêëy! - Ba Trêìn bûng cheán cúmùn dúã trïn tay, nhòn lïn bêìu trúâi, bêåt ra tiïëng chûãi.

- Chuáng noá bùæn vaâo khu vûåc naâo thïë nhó? - Chiïën sô Buâi NhûCao hoãi troãng.

- Ai maâ biïët àûúåc chuáng bùæn vaâo khu vûåc naâo. Chuáng bùæn lungtung. - Möåt chiïën sô khaác cêët lúâi -Thöi, ùn ài cho xong bûäa, keão röìikhöng may, truáng àaån vu vú, laåi trúã thaânh ma àoái bêy giúâ.

Àaåi àöåi trûúãng lùæng tai nghe ngoáng. Theo phaán àoaán cuãa anh,têët caã caác trêån àõa phaáo cuãa àõch trong khu vûåc, àùåc biïåt laâ tuyïënkinh xaáng Xeão Rö vaâ cùn cûá thûá 11, àang bùæn phaá dûä döåi vaâo böënhuyïån: An Biïn, Vônh Thuêån, Giöìng Riïìng vaâ Thúái Bònh. Trïn möåtbònh diïån lúán nhû vêåy, thêåt khoá coá thïí xaác àõnh àûúåc núi naâo bõ bùænphaá dûä döåi nhêët.

Phaáo àõch bùæn döìn dêåp trong voâng ba mûúi phuát thò àöìng loaåtngûâng. Cuâng luác, trïn bêìu trúâi, tûâng àoaân maáy bay neám bom cuãa àõch

Page 103: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 103

aâo aåt lûúát qua. Tiïëng àöång cú rïn rô vaâ tiïëng bom nöí rêìm rêìm laâm chomùåt àêët rung lïn tûâng chùåp. Tiïëp sau laâ haâng bêìy trûåc thùng tûâ phñabiïín aâo túái, bùæn hoãa tiïîn vaâ àaåi liïn doåc theo tuyïën söng Caái Lúán.Cuâng vúái tiïëng suáng bùæn phaá tûâ trïn trúâi, àaåi àöåi trûúãng coân nghethêëy tiïëng suáng tûâ dûúái taâu bùæn lïn nûäa.

- Khêín trûúng lïn! - Àaåi àöåi trûúãng xem àöìng höì, noái - Cheán dôarûãa xong, cho hïët vaâo böìng ài. Caác phên àöåi kiïím tra xeãng, cuöëc, cûa,vuä khñ xem coân soát thûá gò khöng, àuáng baãy giúâ haânh quên.

Sau khi ra lïånh cho böå àöåi, àaåi àöåi trûúãng bûúác laåi gêìn Baãy Têm.Ngoaâi tû trang, vuä khñ cuãa mònh, cö coân mang thïm hai traái phi löi vaâmöåt tuái lûúái raách. Àaåi àöåi trûúãng nhêëc thûã trang bõ cuãa cö, aái ngaåi:

- Nùång lùæm phaãi khöng, em yïu? - Anh hoãi.

- Khöng nùång lùæm, anh aâ! Toaân böå khoaãng hún böën mûúi kyá.

- Thöi àûúåc, trûúác mùæt, em cûá taåm thúâi mang nhû thïë! Coá gò,anh phuå cho.

- Em thò khöng sao àêu! - Baãy Têm lùæc àêìu - Chó súå Nùm Thithöi. Noá mang túái ba traái ÀH10 àêëy!

- Em cuäng nùång, nhûng khöng bùçng mêëy aãnh. Nùm Thi lïntiïëng - Chõ nhòn anh Phan Lêm kòa. Möåt mònh aãnh coäng túái hai thuângàaån B41.

Chuêín bõ àöì àaåc, vuä khñ xong xuöi, moåi ngûúâi döìn hïët ra àûúângmoân, beã laá cêy nguåy trang cêín thêån. Àuáng giúâ quy àõnh, àoaân quênlïn àûúâng. Hoå baám theo löëi moân coá tûâ trûúác, röìi bùæt àêìu cùæt rûâng,bûún vïì phña têy nam.

Muâa khö àaä se cûáng nhûäng caánh rûâng coân soát laåi phña taã ngaånsöng Caái Lúán, tuy àöi chöî vêîn coân êím ûúát. Thónh thoaãng, àoaân quênphaãi dûâng laåi, chùåt cêy bùæc cêìu àöåc möåc, vûúåt qua nhûäng con laåchnhoã. Hoå ài àûúåc hún möåt giúâ thò àuång caánh rûâng chïët. Túái àêy, trúâinùæng hún, nhûng dïî ài hún. Möîi lêìn bùng qua nhûäng traãng tröëng,àoaân quên laåi phaãi chaåy gùçn. Nhiïìu chiïën sô mang vaác quaá nùång àaätuåt laåi sau.

Page 104: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 104

Trong luác dûâng laåi, àön àöëc moåi ngûúâi raáng sûác vûúåt nhanh quabaäi tröëng, àaåi àöåi trûúãng lúâ múâ nghe thêëy tiïëng maáy bay B52 voång túái.Anh àûáng laåi quan saát. Tûâ trïn têån mêy xanh, ba chiïëc B52 giùnghaâng, bay qua àêìu hoå, nhaã ra bêìu trúâi nhûäng daãi khoái trùæng, thùèngbùng, cuöìn cuöån nhû mêy. Ngay sau àoá laâ tiïëng bom huá kinh ngûúâi,tiïëp theo laâ nhûäng tiïëng nöí giêåt maånh, liïn tuåc, laâm cho mùåt àêët lunglay, chao àaão.

- Meå kiïëp. Chuáng noá laåi chúi vaâo vïåt rûâng cùn cûá cuãa mònh röìi! -Ba Trêìn noái - Huá vña thêåt! Mònh maâ chêåm chên möåt chuát laâ laänh àuã.

Àûáng trûúác caãnh huãy diïåt tûå do cuãa bom àaån, àaåi àöåi trûúãng úánlaånh caã ngûúâi. Anh àaä tûâng àöåi nhiïìu trêån bom B52, nhûng anhkhöng caãm nhêån àûúåc möåt caách roä raâng sûå taân phaá khuãng khiïëp nhûlêìn naây. Cuãa àaáng töåi, phêìn nhiïìu nhûäng lêìn döåi bom cuãa àõch trûúácàêy àïìu xaãy ra vïì àïm, luác êëy anh laåi úã trong hêìm, nïn chó nhòn thêëynhûäng tia chúáp saáng loâa vaâ nhûäng tiïëng nöí oâa theo. Sau àoá laâ nhûängàúåt soáng xung kñch vaâ soáng chêën àöång àaä xö àêíy anh, giöëng nhû chiïëcxuöìng nhoã bõ soáng nhöìi. Coân bêy giúâ, trûúác mùæt anh, trïn möåt diïånröång, thiïn nhiïn àang bõ taão thanh triïåt àïí. Sau möîi loaåt bom rúi,mùåt àêët laåi hêët lïn trúâi nhûäng vïåt khoái hònh phïîu, maâu xi mùng, liïntiïëp àan nhau, theo tiïëng nöí dêy chuyïìn.

Sau nhûäng giêy phuát xao àöång, àaåi àöåi trûúãng tiïëp tuåc bùng quacaánh rûâng xú xaác. Sau thúâi gian daâi bõ chêët àöåc khai quang, dûúáinhûäng göëc traâm chïët, nhûäng àaám dûúng xó, ö rö bùæt àêìu moåc lïn nhûmuöën chûáng minh khaã nùng bêët diïåt cuãa sûå söëng. Thónh thoaãng, àaåiàöåi trûúãng laåi nhòn thêëy nhûäng con coâ búå tûâ trong nhûäng buåi cêy, àêåpcaánh bay lïn, búãi tiïëng àöång cuãa àoaân quên.

Àaåi àöåi trûúãng xem àöìng höì. Àaä taám giúâ rûúäi àuáng. Thïë laâ caácanh àaä ài àûúåc möåt tiïëng rûúäi àöìng höì. Theo dûå kiïën cuãa anh, nïëukhöng coá gò bêët ngúâ xaãy ra thò khoaãng ba giúâ chiïìu, àún võ seä coá mùåttaåi khu vûúân sêìu riïng boã hoang, gêìn kïnh Baâ Àêìm.

Trúâi bùæt àêìu nùæng gùæt. Do mang vaác nùång, ngûúâi naâo ngûúâi nêëymùåt maây àoã au, möì höi àöí ra, ûúát àêîm caã aáo quêìn. Thónh thoaãng laåicoá möåt chiïën sô dûâng bûúác, uöëng nûúác ûâng ûåc.

Page 105: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 105

- Nghó giaãi lao möåt chuát röìi haäy ài, thuã trûúãng úi! - Thaão LaånhLuâng àûáng laåi, nhòn àaåi àöåi trûúãng, cêìu khêín - Baãy Têm khöng coânbûúác nöíi nûäa!

- Caái anh Thaão naây, anh mïåt thò cûá àïì nghõ nghó giaãi lao, chúásao laåi mûúån tïn em?

- Em ngöëc boã meå, - Thaão noái - Ngûúâi ta chó àöång loâng trùæc êín khinoái àïën con gaái, chúá ngang ngaånh nhû tuåi anh, ai maâ caãm tònh nöíi?

- Raáng ài ài! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Túái con laåch caån phña rûângmua kia, seä nghó. Nghó úã chöî naây nùæng lùæm!

Cuöëi cuâng thò giúâ giaãi lao cuäng àaä túái. Àûúåc lïånh, moåi ngûúâi taãnra, neáp vaâo nhûäng buåi mua núã hoa tñm ngùæt. Àaåi àöåi trûúãng bûúác túáichöî Baãy Têm, neá ngûúâi àùåt chiïëc ba lö nùång trõch àaån dûúåc xuöëng àêët,vúái tay, beã möåt caânh hoa mua tùång cö.

- Mïåt lùæm phaãi khöng, em yïu? Anh hoãi.

Baãy Têm àoán nhêån caânh hoa tûâ tay anh, êu yïëm lùæc àêìu.

- Em khöng mïåt lùæm! - Cö noái - Coân anh, anh coá mïåt khöng?

- Chó cêìn nhòn thêëy em laâ anh àaä hïët mïåt röìi! - Àaåi àöåi trûúãngbaão - Thöi, ngöìi xuöëng ài. Ngöìi vaâo chöî maát maâ nghó. Àûúâng haânhquên coân daâi àêëy!

Caách chöî nghó cuãa àaåi àöåi trûúãng khöng xa, Ba Trêìn vûâa cúãiphanh nuát aáo ngûåc vûâa noái:

- Nïëu biïët trûúác àûúåc tònh yïu laäng maån nhû thïë naây, thò taphaãi sùæm cho mònh möåt cö tûâ lêu röìi.

- Coá khöëi êëy maâ xùæm! - Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách noáichen vaâo.

- Vö thiïn luãng, chuá maây aå. úã liïn àöåi thanh niïn xung phongMiïìn Têy cuãa öng Hai Nïn, coá túái mêëy trùm cö gaái. Phaãi caái cö naâo cönêëy gheã, laác àêìy ngûúâi. Sùæm àûúåc möåt trong nhûäng cö nhû thïë, tayàûúåc gaäi bùçng thñch.

Page 106: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 106

- Chó riïng viïåc anh noái xêëu phuå nûä trûúác mùåt phuå nûä, cuäng àuãàïí anh khöng kiïëm àûúåc ngûúâi yïu, trung àöåi trûúãng aå! - Nùm Thi lïntiïëng - Anh phaãi hoåc têåp anh Phan Lêm thöi. aãnh vûâa ngùæt hoa tùångem àêëy!

- Tùång hoa thò ùn nhùçm gò! - Ba Trêìn vui veã - Nïëu ta àaä yïu aivaâ àûúåc yïu laåi, thò ta s1/2n saâng tònh nguyïån laâm möåt tïn nö lïå hêìuhaå ngûúâi yïu ta suöët àúâi. Ta seä khöng bao giúâ àïí naâng phaãi coäng àaånvêët vaã thïë kia, phaãi khöng àaåi àöåi trûúãng?

- Hoan hö anh Ba! Thïë múái laâ anh Ba chúá! - Möåt anh lñnh reolïn...

Moåi ngûúâi àang cûúâi noái vui veã thò möåt con "Àêìm Giaâ" xuêëthiïån. Sau khi quêìn àaão vaâi voâng taåi khu vûåc B52 vûâa oanh taåc, noáböîng voâng ra xa, röìi bêët ngúâ saâ xuöëng thêåt thêëp, lao vuát qua caánhrûâng mua luáp xuáp, núi àaåi àöåi trinh saát àang nghó giaãi lao. Nïëu nhûchó coá vaâi ba ngûúâi, mang vaác goån nheå, rêët coá thïí laâ àaåi àöåi trûúãng àaänoáng tiïët tùång cho noá vaâi loaåt tiïíu liïn röìi. Nhûng trong trûúâng húåpnaây, anh khöng thïí xûã sûå möåt caách khinh xuêët àûúåc.

Sau khi bay thêëp quan saát, con "Àêìm Giaâ" laåi voåt lïn cao, tiïëptuåc quêìn àaão trïn hûúáng haânh quên cuãa àún võ.

- Maã meå con "Àêìm Giaâ" khöën kiïëp kia. Noá àang toan tñnhchuyïån gò thïë nhó? - Ba Trêìn nhòn lïn trúâi theo doäi, cêët tiïëng chûãiàöíng.

- Noá tñnh mûúån anh Ba möåt tïn nö lïå àêëy! - Tiïíu àöåi trûúãngNguyïîn Hûäu Phaách pha troâ.

Cêu noái cuãa anh vûâa dûát cuäng laâ luác con "Àêìm Giaâ" quay laåi, böínhaâo xuöëng caánh rûâng phña trûúác. Lêìn naây, noá khöng quan saát maâ laâphoáng tïn lûãa. Hai traái hoãa tiïîn phuåt ra tûâ bïn höng maáy bay, laoxuöëng àêët nöí rïìn rô, caách àaân quên löëi chûâng non möåt cêy söë.

Khöng àêìy nùm phuát sau, möåt bêìy nùm chiïëc trûåc thùng loaåi"Soái Biïín" xuêët hiïån, xaã àaån vaâo khu vûåc con "Àêìm Giaâ" vûâa chóàiïím. Quan saát àûúâng bay cuãa noá, àaåi àöåi trûúãng nhêån ra àún võ anhloåt vaâo trong voâng nguy hiïím. Khöng thïí chuã quan àûúåc, anh ra lïånh

Page 107: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 107

cho moåi ngûúâi nhanh choáng chuyïín toaân böå vuä khñ, tû trang xuöëngcon laåch caån.

- Em ài trûúác ài! - Àaåi àöåi trûúãng noái vúái Baãy Têm - Àïí vuä khñàêëy, anh chuyïín xuöëng cho, khêín trûúng lïn.

Noái röìi, anh àêíy ngûúâi yïu ài trûúác vaâ khïå nïå chuyïín dêìn vuäkhñ, tû trang xuöëng con laåch. Khi moåi ngûúâi àaä di chuyïín hïët moåi thûáxuöëng loâng suöëi, àaåi àöåi trûúãng vêîn coân thêëy möåt chiïën sô ngöìi xoaylûng vïì phña anh, chûa chõu xuöëng. Giêån quaá, anh heát toaáng lïn:

- Lñnh traáng gò maâ ngu thïë. Chuyïín vuä khñ xuöëng con laåch ngayài, muöën chïët haã?

Àïën luác naây, anh lñnh múái uïí oaãi nhêëc àûúåc thên hònh, àûángdêåy.

Nùçm úã ngoaâi voâng bùæn phaá, trong tiïëng maáy bay quêìn àaãophaânh phaåch, tiïëng hoãa tiïîn nöí àuâng àuâng vaâ tiïëng suáng àaåi liïn nöítoang toaác liïn höìi, àaåi àöåi trûúãng ruâng mònh, chöåt daå. Anh thêìm nghôàún võ mònh àaä liïn tuåc gùåp may. Nïëu nhû, anh raáng keáo moåi ngûúâihaânh quên thïm mûúâi phuát nûäa, chó cêìn mûúâi phuát thöi, túái daãi rûângphña trûúác múái nghó, thò khöng biïët àiïìu gò seä xaãy ra. Trong chiïëntranh, sûå nhanh, chêåm chó cêìn möåt chuát xñu, àöi khi keáo ngûúâi tathoaát khoãi tai hoåa chïët ngûúâi. Àaåi àöåi trûúãng cûúâi thêìm. Nuå cûúâi cuãaanh chûa kõp tùæt trïn möi, thò con "Àêìm Giaâ" tûâ trïn cao laåi lao xuöëngbùæn traái àiïím. Möåt traái khoái maâu àoã nöí tung caách chöî anh nêëp chûângnon möåt trùm meát. Ngay lêåp tûác, bêìy trûåc thùng uâa túái bùæn phaá ngaykhu rûâng mua luáp xuáp, núi caác anh àang lêín traánh. Lêìn naây khöngphaãi laâ caác anh chûáng kiïën maâ laâ chõu àûång.

Nùçm bïn ngoaâi, che àaån cho Baãy Têm, àai àöåi trûúãng nhòn thêëytêån mùæt nhûäng àûúâng àaån àaåi liïn caây tung àêët xung quanh anh.Nhûäng caânh mua bõ àaån àöën, ngaã raåp trïn mùåt àêët. Nhiïìu viïn àaånrúi xuöëng con laåch, laâm vùng sònh lïn ngûúâi anh. Bêìu trúâi bõ bêìy trûåcthùng chiïëm àoaåt, thaã sûác tung hoaânh, bùæn phaá. Trong phuát chöëc,caánh rûâng mua àaä bõ àaån nhoån àöën truåi vaâ bõ tïn lûãa àöët chaáy. Gioá tûâhûúáng biïín uâa túái, àuöíi ngoån lûãa chaåy daâi trïn caánh rûâng. Nhûängngoån khoái daây àùåc xöåc vaâo, laâm cho àaåi àöåi trûúãng ho sùåc suåa. úã trongvoâng tay anh, Baãy Têm cuäng bùæt àêìu ho. Toaân thên cö rung lïn, phêåp

Page 108: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 108

phöìng dûúái ngûåc anh. Àaåi àöåi trûúãng ghò chùåt lêëy baân tay cuãa BaãyTêm, rùng cùæn vaâo vai aáo cö, chõu àûång.

Sau cún ho sùçng sùåc, Baãy Têm giêåt tay ra khoãi baân tay ngûúâiyïu, cö quúâ quaång, nhoaâi ngûúâi trïn buân nûúác, nhùçm thoaát khoãi biïínkhoái. Nhûng anh vêîn raáng giûä cö laåi. Anh tin rùçng tûâ trïn cao, boån xaåthuã Myä àang tröng chúâ sûå non gan, boã chaåy, cuãa con ngûúâi, nïëu coá.

- Àûa Baãy Têm laåi àùçng naây, thuã trûúãng úi! - Caách chöî àaåi àöåitrûúãng êín nêëp löëi chûâng hún mûúâi meát, Buâi Nhû Cao kïu lïn - chöînaây an toaân hún.

Nhûng àaåi àöåi trûúãng kiïn quyïët khöng chaåy. Chaåy luác naây laâchïët. Chó cêìn ai àoá sú xuêët möåt chuát laâ coá thïí àêíy àún võ rúi vaâo tònhthïë hiïím nguy.

- Raáng chõu àûång möåt chuát nûäa ài em! - Àaåi àöåi trûúãng lêëy húi,noái möåt caách rïn ró, rúâi raåc, trong khi lûãa xung quanh anh böëc chaáyàuâng àuâng.

Àaåi àöåi trûúãng êën Baãy Têm nùçm raåp xuöëng sònh. Lûãa liïëm trïnkhoaãng khöng laâm lûng anh raát boãng. Anh caãm thêëy muâi kheát cuãa toácchaáy vaâ muâi àêët bõ hêm noáng tanh nöìng.

Trong khoaãnh khùæc nguy kõch êëy, coá möåt luöìng gioá tûâ hûúáng bùæcuâa túái, laâm thaânh möåt cún löëc cuöën caã lûãa vaâ tro bay lïn trúâi muâ mõt.Chñnh ngoån gioá xoaáy naây àaä ngùn khöng cho ngoån lûãa tiïën xa hún.

Boån trûåc thùng bùæn phaá chûâng hún nûãa tiïëng àöìng höì thò ruát ài,boã laåi trïn caánh rûâng nhûäng höë àaån vaâ nhûäng àaám khoái êm ó.

- ÖÍn röìi, em thên yïu aå! - Àaåi àöåi trûúãng noái, röìi keáo Baãy Têmtûâ tûâ àûáng dêåy.

- Anh coá sao khöng? - Baãy Têm hoãi nhû bõ huåt húi.

Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu. Anh caãm thêëy vö cuâng khöí têm khi phaãichûáng kiïën gûúng mùåt àoã au vò húi noáng vaâ cùåp mùæt sûng vuâ vò khoái úãngûúâi yïu. Anh bùåm möi, duâng ngoán tay lau nhûäng vïët buân dñnh trïnkhoáe möi cuãa cö.

Page 109: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 109

- Toác trïn àêìu anh chaáy hïët röìi kòa! - Baãy Têm noái nhû khoác. Cökeáo àêìu anh xuöëng röìi duâng tay vuöët nheå trïn maái toác bõ chaáy quùntñt, voán cuåc.

Àïën luác naây, àaåi àöåi trûúãng múái caãm thêëy raát boãng úã hai vai.Bêët giaác, anh àûa tay ra sau keáo aáo lïn vaâ nhêån ra aáo mònh àaä buåc.

Tûâ dûúái laåch caån, moåi ngûúâi cuäng nhöím dêåy, daáo daác goåi nhau.Gûúng mùåt ngûúâi naâo cuäng lêëm lem vò buân àêët vaâ khoái buåi. Quêìn aáonhiïìu ngûúâi bõ raách taã túi. Àaåi àöåi trûúãng yïu cêìu àöìng àöåi kiïím traxem coá ai bõ thûúng vong khöng, cho túái khi nhêån diïån àuã mùåt caácchiïën sô, anh ra lïånh lïn àûúâng.

2

Àaåi àöåi trinh saát vïì túái vûúân sêìu riïng boã hoang úã phña nam êëpAn Bònh vaâo luác ba giúâ chiïìu. Núi àoáng quên cuãa àún võ caách kïnh BaâÀêìm, àoaån gêìn nhêët, khoaãng böën cêy söë vaâ caách söng Caái Lúán khoaãngbaãy cêy. Vûâa haânh quên àïën núi, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá yïu cêìumoåi ngûúâi phaãi tuyïåt àöëi giûä gòn bñ mêåt. Anh cho böå àöåi duâng cûa, haåvaâi cêy sêìu riïng àïí laâm hêìm truá êín vaâ hêìm chûáa vuä khñ. Nhûängcöng sûå chiïën àêëu phaãi àaâo ngay. Viïåc nêëu ùn trûúác mùæt, anh nhúâ BaãyTêm vaâ Nùm Thi giuáp àúä. Dô nhiïn, hai cö gaái rêët vui veã nhêån lúâi.

Cöng viïåc àang tiïën triïín töët àeåp thò Phan Lêm chaåy lïn, baáovúái àaåi àöåi trûúãng rùçng coá möåt àún võ àùåc cöng cuãa khu cuäng vûâahaânh quên túái núi. Hoå cùæm traåi caách núi àoáng quên cuãa àún võ chûângba trùm meát vïì phña nam. Hiïån thúâi, thuã trûúãng cuãa àún võ baån àïënàêy àïí xin gùåp anh.

Àaåi àöåi trûúãng hoaân toaân sûãng söët vò sûå viïåc naây. Anh khöng hïìàûúåc cêëp trïn giao nhiïåm vuå quan hïå taác chiïën vúái bêët kyâ möåt àún võnaâo caã, nïn anh coá quyïìn khûúác tûâ moåi àïì nghõ tiïëp kiïën.

- Khöng àûúåc àêu, Lêm aå! - Anh noái - Cêåu baáo laåi vúái chó huycuãa àún võ êëy laâ töi khöng thïí tiïëp àûúåc.

Phan Lêm gaäi àêìu, toã yá aáy naáy:

- Hoå chó xin gùåp anh vaâi phuát thöi. Hònh nhû hoå muöën trao àöíivúái anh möåt viïåc rêët quan troång.

Page 110: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 110

- Thöi àûúåc. - Àaåi àöåi trûúãng tùåc lûúäi - Cêåu múâi hoå àïën àêy.

Vaâi phuát sau, Phan Lêm dêîn túái möåt caán böå chó huy coân treã,ngûúâi thêëp. Sau caái bùæt tay, anh ta vöìn vaä tûå giúái thiïåu tïn laâ TaåNgoåc Minh, chñnh trõ viïn tiïíu àoaân àùåc cöng, àún võ vûâa múái àûúåcTrung ûúng chi viïån cho khu.

- Chuáng töi àang trïn àûúâng haânh quên vïì U Minh Haå, àöìng chñaå! - Anh ta noái - Chùèng giêëu gò àöìng chñ, saáng nay, trïn àûúâng haânhquên, chuáng töi bõ maáy bay àõch bùæn phaá dûä döåi. Hiïån thúâi, chuáng töicoá böën thûúng binh, coá hai thûúng binh nùång. Trong khi àoá, trïn lïånhcho chuáng töi phaãi ài gêëp. Do vêåy, chuáng töi nhúâ caác àöìng chñ chùmsoác giuâm thûúng binh vaâi bûäa. Chêåm nhêët laâ vaâo ngaây möët, chuáng töiseä cho ngûúâi àïën àoán ài.

Hoáa ra chñnh àún võ naây àaä laâm cho caác anh bõ vaå lêy höìi saáng.Àaåi àöåi trûúãng nghô buång vaâ caãm thêëy vïët boãng trïn vai laåi raát àau.Tuy vêåy, anh cuäng khöng coá lyá do gò àïí oaán traách võ chñnh trõ viïn naâycaã. Sûå liïn luåy trong chiïën tranh chùèng phaãi laâ chuyïån múái meã gò.Nhûng, àiïìu quan troång laâ anh khöng thïí giuáp àúä hoå àûúåc. Caác anhcuäng laâ àún võ taác chiïën. Caác anh cuäng coá thïí bõ cêëp trïn àiïìu ài möåtcaách bêët ngúâ. Húän nûäa, caác anh khöng phaãi laâ àún võ thu dung, hoùåctraåm phêîu coá nhiïåm vuå thu nhêån thûúng binh.

- Thïë naây thò khoá thêåt, àöìng chñ Minh aå! - Àaåi àöåi trûúãng noái vúáiveã tïë nhõ - Xin àöìng chñ àûâng buöìn. Chuáng töi cuäng àang trïn àûúânghaânh quên, nïn khöng thïí giuáp caác àöìng chñ àûúåc.

Võ chñnh trõ viïn tiïíu àoaân lùæng nghe ra àiïìu chùm chuá, nhûngmùæt thò àïí yá àïën cùn hêìm khaá kiïn cöë àang àûúåc xêy dûång. Cùn hêìmgiaán tiïëp cho biïët laâ àún võ anh àaä dûâng chên.

- Töi nghô laâ caác àöìng chñ coân úã àêy ñt nhêët möåt tuêìn lïî! - Anh tanoái - Coân chuáng töi chó nhúâ caác àöìng chñ tröng giuáp thûúng binh choàöå ba ngaây.

Thùçng cha naây tinh quaái thêåt! Àaåi àöåi trûúãng thêìm nghô. Hùænchó nhòn cùn hêìm cuãa mònh laâ suy àoaán ra vêën àïì. Nhûng nguyïn tùæcvêîn laâ nguyïn tùæc. Anh khöng thïí nhêån nuöi giuáp möåt luác böën thûúngbinh, duâ chó möåt ngaây. Thûúng nhau thò rêët thûúng, nhûng úã vaâohoaân caãnh naây, anh phaãi tûâ chöëi.

Page 111: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 111

- Biïët laâ caác àöìng chñ gùåp khoá khùn, nhûng chuáng töi khöng thïígiuáp caác àöìng chñ àûúåc!

Hai ngûúâi àang noái chuyïån vúái nhau thò Baãy Têm àem nûúác traâvûâa múái pha lïn cho àaåi àöåi trûúãng. Anh àoán lêëy ca nûúác, röìi roát racheán múâi khaách.

- Múâi àöìng chñ uöëng nûúác! - Lúâi múâi cuãa àaåi àöåi trûúãng ngêìm yábaáo cho võ khaách biïët laâ cêu chuyïån cuãa hoå àaä kïët thuác.

Võ chñnh trõ viïn tiïíu àoaân àoán lêëy cheán traâ noáng, uöëng möåt húáp,röìi àùåt xuöëng àêët, hñt haâ khen ngon, röìi tiïëp tuåc thuyïët phuåc:

- Caác àöìng chñ coá àiïìu kiïån, laåi coá caã nûä cûáu thûúng, caác àöìng chñgiuáp chuáng töi vúái. Chuáng töi khöng coá yá àõnh àùåt khoá khùn cuãa mònhlïn vai caác àöìng chñ, nhûng quaã thêåt, chuáng töi khöng coân caách naâohún.

- Töi biïët! - Àaåi àöåi trûúãng noái vúái veã khoá chõu - Nhûng töi khöngthïí giuáp caác àöìng chñ àûúåc. Caác àöìng chñ coá quên àöng. Caác àöìng chñcêìn phaãi cûã ngûúâi àûa thûúng binh vïì traåm phêîu tiïìn phûúng ngay.Ngoaâi ra, khöng coá caách giaãi quyïët naâo húåp tònh húåp lyá hún àêu.

Mùåc duâ àaåi àöåi trûúãng traã lúâi dûát khoaát nhû vêåy, nhûng võ chñnhtrõ viïn vêîn möåt mûåc kiïn trò.

- Têët caã chuáng ta àïìu vò nhiïåm vuå caách maång caã! - Anh ta noái -Möåt con ngûåa àau, caã taâu boã coã. Chuáng töi gùåp khoá khùn, coân caácàöìng chñ thò...

Cêu noái cuãa võ khaách laâm àaåi àöåi trûúãng vö cuâng bûåc böåi. Mùåtanh àoã rûång lïn:

- Xin löîi, - Anh noái - Nïëu úã vaâo cûúng võ àöìng chñ, töi seä khöngnoái nhû vêåy vaâ töi cuäng khöng àöëi xûã vúái thûúng binh cuãa mònh nhûvêåy. Àöìng chñ khöng àûúåc pheáp boã hoå úã doåc àûúâng, ngay caã khi chuángtöi àöìng yá giuáp àúä ài nûäa. Leä ra, àöìng chñ phaãi laâ ngûúâi hiïíu möåt caáchsêu sùæc àiïìu êëy múái phaãi.

Biïët laâ khöng thuyïët phuåc àûúåc àaåi àöåi trûúãng, võ khaách uïí oaãiàûáng dêåy. Anh ta nhòn Baãy Têm vúái veã mùåt cêìu cûáu. Àaåi àöåi trûúãngàûáng nhòn anh ta lùæc àêìu, töåi nghiïåp.

Page 112: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 112

- AÃnh àïì nghõ vúái anh chuyïån gò vêåy? - Baãy Têm bûúác àïën bïnngûúâi yïu, seä saâng hoãi.

- Chùèng coá chuyïån gò caã, em aå! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Anh ta nhúâmònh chùm soác giuáp böën thûúng binh bõ maáy bay bùæn höìi súám mai.

- Vaâ, anh nhêån lúâi chúá?

- Khöng, khöng thïí àûúåc em aå! - Àaåi àöåi trûúãng nhòn Baãy Têm,lùæc àêìu - Em thûã nghô xem, nïëu nhû mònh nhêån lúâi, ngay ngaây mai,cêëp trïn quyïët àõnh àiïìu àún võ ài núi khaác, thò mònh seä giaãi quyïëtthïë naâo?

Baãy Têm beã ngoán tay, bùn khoùn:

- Hay laâ, anh àïí boån em, em vaâ Nùm Thi, nhêån chùm soác thûúngbinh vêåy?

Àaåi àöåi trûúãng ngúä ngaâng nhòn ngûúâi yïu. Anh rêët xuác àöångtrûúác yá nghô chên thaânh, àa caãm cuãa cö. Àoá laâ möåt àûác tñnh töët àeåp,möåt àûác tñnh chó coá thïí coá àûúåc úã caác võ Thaánh.

- YÁ nghô cuãa em rêët töët, em thên mïën aå! - Àaåi àöåi trûúãng vöî vïì -Trong trûúâng húåp naây, chó coá loâng töët thöi thò chûa àuã, maâ cêìn phaãi coáchuyïn mön, thuöëc men múái giuáp àúä àûúåc hoå. Nïëu nhû nhêån lúâi röìi,nhûng laåi àïí hoå chïët thò coá phaãi chuáng ta mang töåi khöng? Theo anh,töët nhêët laâ haäy àïí cho võ chó huy àún võ kia laâm troân böín phêån. Anhta phaãi coá nhiïåm vuå thu xïëp möåt caách töët àeåp nhêët cho thûúng binhcuãa mònh. Chó khi naâo anh ta thêëu hiïíu àûúåc àiïìu àoá, moåi chuyïån seäàûúåc giaãi quyïët ïm xuöi. Nïëu chuáng ta nhêån traách nhiïåm thay choanh ta seä chó taåo àiïìu kiïån cho anh ta yã laåi sau naây.

- Öi, anh cuãa em! Luác naâo anh cuäng àuáng... Nhûng dêîu sao, emvêîn caãm thêëy viïåc tûâ chöëi lúâi thónh cêìu cuãa ngûúâi khaác coá caái gò àoákhöng àaânh loâng, khöng àaânh loâng möåt chuát xñu naâo, anh aå.

Àaåi àöåi trûúãng àùåt nheå tay lïn vai ngûúâi yïu, xuöëng gioång, hoãi:

- Em àaä nêëu ùn xong chûa? Röìi aâ? Thöi, haäy cuâng vúái Nùm Thiài tùæm ài, röìi ùn cúm. Sau àoá, chuáng ta seä baân tñnh laåi xem coá thïí laâmàûúåc caái gò.

Page 113: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 113

Baãy Têm móm cûúâi vúái anh. Àêy laâ nuå cûúâi êu yïëm àêìu tiïn cuãacö daânh cho anh, sau möåt ngaây haânh quên.

3

Raång saáng ngaây höm sau, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá dêîn theosaáu chiïën sô tiïën haânh trinh saát thûåc àõa möåt lêìn nûäa. Àêy laâ chuyïënài cuöëi cuâng àïí anh coá thïí raâ soaát laåi àõa àiïím, kïë hoaåch àaánh àõch.

Thúâi tiïët àaä sang xuên, khö raáo, nhûng àïm xuöëng vêîn coá sûúngmuâ. Sûúng rúi daây àùåc, bao phuã toaân böå khu vûåc laâm cho àaåi àöåitrûúãng khoá coá thïí nhêån diïån àõa hònh tûâ xa möåt caách chñnh xaác. Têëtcaã caãnh vêåt trûúác mùæt anh hiïån ra möåt caách múâ aão, nhaåt nhoâa. Sûåchòm àùæm cuãa cêy cöëi trong maân sûúng trùæng àuåc gêy cho anh caãmgiaác nhû àang ài vaâo möåt thïë giúái khaác, möåt thïë giúái huyïìn aão, coáphêìn xa laå àöëi vúái anh, möåt thïë giúái êím ûúát, êm khñ nùång nïì.

Buöíi töëi höm trûúác, àaåi àöåi trûúãng nhúá laåi, sau khi ùn cúm xong,anh dêîn Baãy Têm vaâ Nùm Thi sang tiïíu àoaân àùåc cöng, tòm gùåp anhchaâng chñnh trõ viïn vaâ baáo cho anh ta biïët laâ caác cö chêëp nhêån viïåcchùm soác giuáp thûúng binh. Böîng dûng coá àûúåc ngûúâi tònh nguyïångaánh lêëy phêìn khoá khùn cho mònh, võ chñnh trõ viïn vö cuâng sungsûúáng. Anh ta thao thao:

- Töi vö cuâng caãm kñch vaâ àaánh giaá rêët cao tinh thêìn Lïninnñtcuãa caác àöìng chñ. Chó coá nhûäng ngûúâi cöång saãn toaân têm toaân yá phuåcvuå caách maång, phuåc vuå nhên dên múái coá nhûäng nghôa cûã cao àeåp nhûthïë naây. Thay mùåt caán böå, chiïën sô tiïíu àoaân, töi xin chên thaânh caãmún caác àöìng chñ. Nïëu khöng coá sûå giuáp àúä cuãa caác àöìng chñ, töi thêåtkhöng biïët seä xûã trñ tònh huöëng naây thïë naâo. Töi seä àiïån vïì khu, baáocaáo vúái cêëp trïn vïì viïåc laâm hûäu aái naây vaâ àïì nghõ khen thûúãng thñchàaáng cho caác àöìng chñ.

Àaåi àöåi trûúãng ruâng mònh, kiïn nhêîn, raáng nghe lúâi phaát biïíutrún tru cuãa anh ta vaâ caãm thêëy nghi ngúâ úã phêím chêët, cûúng võ maâanh ta àang nùæm giûä. Trong khi àoá, Baãy Têm vaâ Nùm Thi tröë mùætnhòn vaâo miïång anh ta, nhû àang nuöët tûâng lúâi. Àaåi àöåi trûúãng lùæcàêìu, thêët voång. Anh thêìm nguyïìn ruãa anh chaâng Phan Lêm ngêythú, nhanh nhêíu àoaãng cuãa anh. Anh cuäng tûå nguyïìn ruãa mònh laâ àaä

Page 114: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 114

kïí cho Baãy Têm nghe toaân böå sûå thêåt, àïí röìi böîng nhiïn, nhêån lêëytraách nhiïåm nùång nïì khöng phaãi cuãa cö. Àaåi àöåi trûúãng khöng hïìtraách moác cö, thêåm chñ coân àïì cao phêím chêët cöng dên cuãa caác cö nûäa.Caác cö laâ nhûäng ngûúâi quaá trong saáng, trong saáng àïën mûác s1/2nsaâng chêëp nhêån caã sûå lúåi duång cuãa ngûúâi khaác möåt caách tûå nhiïn,khöng hïì do dûå.

Chuyïån àaä xaãy ra nhû thïë, àaåi àöåi trûúãng chó coân möåt caách laâmiïîn cûúäng, chêëp nhêån hiïån thûåc vaâ coi nhû sûå thïí àaä röìi.

- Anh buöìn tuåi em lùæm phaãi khöng, anh Quyá? - Sau khi àûathûúng binh vïì khu vûåc cuãa àún võ, Baãy Têm hoãi anh.

- Khöng, em yïu aå! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Anh rêët tön troångquyïët àõnh cuãa hai em.

Baãy Têm trúã nïn xao xuyïën. Cö chuã àöång nùæm tay anh, noái:

- Khöng phaãi laâ tuåi em khöng àuã tónh taáo àïí nhêån ra rùçng loângtöët cuãa mònh àang bõ lúåi duång àêu. Nhûng em lo cho thûúng binh.Mêëy aãnh khöng àaáng bõ àuân àêíy nhû thïë... Mêëy aãnh àaä tûâ boã giaàònh, laâng xoám, vaâo àêy chiïën àêëu cho quï hûúng cuãa tuåi em...

- Àuáng vêåy, em thên yïu aå! - Àaåi àöåi trûúãng xuác àöång noái -Chuáng ta khöng àïì cêåp àïën chuyïån naây nûäa, em nheá!

Baãy Têm nhòn anh vúái cùåp mùæt biïët ún, tròu mïën...

Àaåi àöåi trûúãng dêîn quên ra túái vaâm kïnh Baâ Àêìm vaâo luác ba giúâhai mûúi phuát. Nhû vêåy laâ coân rêët lêu trúâi múái saáng. Taåi àêy, àaåi àöåitrûúãng phên chia àöåi hònh ra laâm hai töëp, möîi töëp caách nhau khoaãngnûãa cêy söë, theo doäi àõch tònh. Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaáchchõu traách nhiïåm khu vûåc kïnh Baâ Àêìm, coân àaåi àöåi trûúãng thònghiïn cûáu khu vûåc vaâm Lúán.

So vúái àúåt trinh saát lêìn trûúác, lêìn naây, tuyïåt nhiïn boån àõchkhöng bùæn hoãa chêu. Thûåc tïë àoá cho pheáp àaåi àöåi trûúãng coá cú súã àïínghi ngúâ khaã nùng taâu àõch lúåi duång sûúng muâ, nùçm phuåc kñch úã àêuàoá. Anh noái vúái Nguyïîn Hûäu Phaách suy nghô cuãa mònh vïì hiïån tûúångnaây, nhùçm lûu yá moåi ngûúâi phaãi caãnh giaác hún.

Page 115: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 115

Khi tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách dêîn quên ài röìi, àaåi àöåitrûúãng múái lêìn xuöëng saát meá söng. Anh lúåi duång cêy bêìn quyâ, boâ ra xaàïí coá têìm quan saát röång lúán hún.

Vaâo thúâi àiïím naây, úã phña thûúång nguöìn, anh nhòn thêëy saát búâsöng coá nhiïìu aánh àeân le loái. Rêët coá thïí àoá laâ êëp chiïën lûúåc Vônh Höåi -Núi boån àõch vûâa taái dûång möåt àöìn baão an trïn nïìn boát cuä, coá quy mölúán hún, cúä möåt àaåi àöåi. Tûâ àêëy, boån àõch thûúâng tung lûåc lûúång ài caânqueát trong rûâng traâm.

Sau khi xem xeát möåt höìi lêu, àaåi àöåi trûúãng boâ trúã vaâo búâ. Àuángluác êëy, anh lúâ múâ nhòn thêëy boáng àen cuãa möåt chiïëc taâu tûâ phña haånguöìn, lúåi duång nûúác lúán, thaã tröi vïì phña anh. Cuâng luác, tiïíu àöåitrûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách cuäng cho ngûúâi baáo àïí anh biïët laâ hoå cuängphaát hiïån thêëy hai chiïëc taâu chiïën khaác buöng neo, nùçm phuåc trïndoâng kïnh.

Meå kiïëp! Àaåi àöåi trûúãng bêët giaác chûãi thïì. Nïëu thûåc tïë diïîn raàuáng nhû nhûäng gò caác anh nhòn thêëy thò roä raâng laâ keã àõch àaä àoánloäng, nhùçm ngùn chùån caác cuöåc chuyïín quên cuãa ta tûâ hûúáng GiöìngRiïìng, Goâ Quao thoåc xuöëng chi khu Hiïëu Lïî, maâ caác anh goåi laâ cùn cûáthûá Mûúâi Möåt.

Àaåi àöåi trûúãng bêng khuêng àûáng nhòn doâng söng Caái Lúán möåthöìi lêu, röìi dêîn Phan Lêm men theo búâ söng, tòm àõa àiïím phuåc kñch.Khi anh vûâa trúã vïì àêìu vaâm thò Nguyïîn Hûäu Phaách laåi cûã möåt chiïënsô túái baáo cho anh biïët laâ hai chiïëc taâu àõch, hoå nhòn thêëy höìi naäy, àaäbiïën mêët, giöëng nhû möåt boáng ma. Tònh hònh êëy laâm cho àaåi àöåitrûúãng trúã nïn bùn khoùn. Anh goåi Phan Lêm laåi cùn dùån cöng viïåcvaâ hûúáng ruát lui, möåt khi tònh huöëng xêëu xaãy ra, röìi cuâng möåt chiïënsô ài vïì hûúáng kïnh Baâ Àêìm.

Trong àïm töëi nhêåp nhoaång, àêåm àùåc sûúng muâ, àaåi àöåi trûúãngreä coã, bûúc ài möåt caách cêín troång. Anh gùåp Nguyïîn Hûäu Phaách àangài ài laåi laåi bïn möåt goâ möëi cao, caách búâ kïnh möåt khoaãng àêët röång.

Nguyïîn Hûäu Phaách bûúác túái, tay chó vïì hûúáng thûúång nguöìn,gheá saát miïång vaâo tai anh, noái:

Page 116: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 116

- Töi àaä nhòn thêëy hai chiïëc taâu àõch úã hûúáng naây. Chó thoaángmöåt caái laâ àaä khöng thêëy noá nûäa. Taâu sùæt chúá coá phaãi traái boáng bayàêu.

- Rêët coá thïí laâ noá àaä lúåi duång sûúng muâ, daåt vaâo möåt chöî naâo àoá.Àaåi àöåi trûúãng noái nhoã - Noái vúái anh em phaãi têåp trung theo doäi, àïìphoâng. Boån Myä ranh ma lùæm. Chó cêìn sú sêíy möåt chuát xñu laâ oãm cuã toãinhû chúi. Caách àêy vaâi thaáng, nhiïìu àún võ cuãa ta bõ chuáng cho "phúiaáo" úã khu vûåc naây àêëy!

Àaåi àöåi trûúãng vûâa noái dûát cêu thò chiïën sô Lï Vùn Àûác höín hïínchaåy túái, noái laåc caã gioång:

- Thuã trûúãng úi! Em nghe thêëy coá tiïëng maái cheâo khua nûúác úãhûúáng naây.

Àaåi àöåi trûúãng baán tñn baán nghi, keáo Nguyïîn Hûäu Phaách ài vïìphña goâ àêët, caách chöî anh àang àûáng löëi chûâng möåt trùm meát, núi coáhai chiïën sô àang caãnh giúái, dûâng laåi, nghe ngoáng. Khöng gian vùænglùång nhû túâ, ngoaåi trûâ tiïëng gioá vi vu thöíi. Nhûng ñt giêy sau, àaåi àöåitrûúãng nghe thêëy tiïëng maái cheâo cheám xuöëng nûúác, roä möìn möåt.

- Meå khó, àaám naâo vûúåt kinh liïìu thïë? Böå chuáng àiïn caã röìi sao?- Àaåi àöåi trûúãng ruãa thêìm.

Àuáng luác àoá, luác anh caãm thêëy ngûúâi noáng bûâng bûâng thò coá haitiïëng nöí luåp buåp vúä ra, àöìng thúâi laâ hai traái hoãa chêu bûâng saáng giûäabêìu trúâi. Giûäa aánh saáng laånh ngùæt nhû thanh thiïn baåch nhêåt, àaåi àöåitrûúãng nhòn thêëy hai chiïëc xuöìng chúã khoaãng böën, nùm ngûúâi, tûâ búâbïn kia àang búi qua, böîng khûång laåi úã giûäa doâng. Hai chiïëc taâu àõcheám s1/2n trong àêìm lêìy, böîng ruá ga, lao túái. Àaån 50 ly nöí rïìn, phaá tancaã maân àïm yïn lùång. Àaån nöí dûä döåi laâm dûång lïn nhûäng cöåt nûúác.Àaåi àöåi trûúãng nghe thêëy tiïëng kïu thêët thanh. Nhûäng ngûúâi söëng soátnhaãy tuâm xuöëng doâng nûúác, trong khi hai chiïëc xuöìng chòm nghóm.

Hai chiïëc taâu àõch bêåt àeân pha, lûúát soáng chöìm túái, truát àaån nhûmûa xuöëng doâng söng. Khöng thïí boã mùåc àöìng àöåi àang lêm naån, àaåiàöåi trûúãng heát lïn:

- Bùæn! - Anh ra lïånh - bùæn ài!

Page 117: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 117

- Bùæn vaâo àêu? - Thùæng giûä khêíu B41 neáp bïn caånh àaåi àöåitrûúãng, run lêíy bêíy, hoãi laåi.

- Bùæn vaâo taâu àõch chúá bùæn vaâo àêu! - Àaåi àöåi trûúãng quaát.

Phaãi mêët túái vaâi giêy àöìng höì sau, Thùæng múái bùæn àûúåc traái àaånvïì phña taâu àõch. Traái àaån vuåt bay nhû möåt tia lûãa, röìi nöí tung trûúácmuäi con taâu. Têët caã caác cúä suáng cuãa àõch àïìu têåp trung vïì hûúáng àaåiàöåi trûúãng truát àaån.

Nguyïîn Hûäu Phaách giêåt lêëy khêíu suáng trong tay Thùæng, lùæptraái àaån khaác vaâo noâng, röìi nhùçm thùèng vaâo hai chiïëc taâu ài trûúác,xiïët coâ. Traái àaån àûúåc phoáng ài, lao thùèng vaâo thaáp phaáo cuãa àõch.Giûäa böån bïì tiïëng suáng, àaåi àöåi trûúãng coá caãm giaác nhû traái àaån chuitoåt vaâo àêu àoá, röìi bêët ngúâ vúä tung ra, laâm buâng lïn möåt àaám chaáy.Lêìn naây thò tiïëng la heát hoaãng loaån xaãy ra trïn con taâu àõch.

Tranh thuã luác quên àõch àang röëi ren, àaåi àöåi trûúãng heát to:

- Têët caã, ruát!

Nhûäng ngûúâi lñnh uâa chaåy theo anh vïì phña con mûúng nhoã,caách búâ kïnh gêìn nûãa cêy söë. Cho túái khi nhaãy xuöëng àûúåc conmûúng, àaåi àöåi trûúãng múái hoaân höìn. Anh tûåa lûng vaâo thaânh àêët,àûáng thúã. Anh thúã lêëy thúã àïí. Thúã ra caã àùçng tai.

Cuöåc chaåm suáng trïn kïnh Baâ Àêìm múái röìi àaä àaánh thûác têët caãtaâu xuöìng vaâ àöìn boát àõch trong vuâng. Gêìn nhû cuâng möåt luác, hoãachêu àûúåc bùæn túái têëp lïn trúâi, giöëng y nhû múã maân chiïën dõch. Mùåtàêët thoi thoáp, phêåp phoâng trong aánh saáng laånh luâng ma quyã. Tiïëngtaâu àõch nöí ran trïn hûúáng söng Caái Lúán. Vûâa chaåy, chuáng vûâa naätûâng loaåt àaån vaâo hai bïn búâ. Àaån bay chiu chñu, xeá raách bêìu trúâi búãimuön ngaân hoân lûãa.

Vaâi phuát sau, Phan Lêm vaâ Buâi Nhû Cao cuäng àaä chaåy túái,cuângnhaãy xuöëng con mûúng thoaát nûúác trong vûúân. Sau khi lêëy laåiàûúåc bònh tônh, tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách múái xöí têët caã nöîibûåc doåc ra:

- Thùçng Thùæng êëm úá àêu röìi? - Ài vúái tao bao nhiïu lêìn röìi maâvêîn khöng múã mùæt ra àûúåc. Taâu àõch luâ luâ trûúác mùåt, àaåi àöåi trûúãng

Page 118: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 118

ra lïånh bùæn thò laåi hoãi laâ bùæn vaâo àêu? ... Àaä thïë, laåi bùæn nhû cûát, laâmmêët toi traái B41 cuãa tao.

Àaåi àöåi trûúãng xua tay:

- Thöi, trong àaánh nhau, höët hoaãng laâ chuyïån bònh thûúâng. Túánghô lêìn sau noá seä khöng thïë àêu.

- Thùçng naây ngu dai lùæm. Noái maäi cuäng vêîn thïë thöi. Àuáng laâ oácàêët.

Thùæng àau khöí, phên trêìn:

- Em cuäng khöng biïët taåi sao mònh laåi ngöëc nhû thïë khöng biïët.Khi thêëy traái saáng voåt lïn laâ chên tay em rúâi ruång, khöng thïí cûã àöångàûúåc nûäa. Moåi bûäa, em cuäng dúã, nhûng khöng dúã àïën thïë.

- Thöi, biïët röìi - Phan Lêm lïn tiïëng - Haäy im lùång giuâm chomöåt chuát ài. Hònh nhû coá ngûúâi àang chaåy kia kòa.

Moåi ngûúâi lêåp tûác im lùång, nhòn vïì phña doâng kïnh. Trong aánhsaáng rúân rúån cuãa àeân duâ, hoå tröng thêëy hai ngûúâi lñnh àang keâ möåtngûúâi khaác lom khom chaåy túái. Caã ba àïìu vêån quên phuåc maâu àen,may bùçng vaãi ni-löng. Coá ngûúâi vêîn coân mang àûúåc caã thùæt lûng, suángngùæn. Chùèng cêìn phaãi coá con mùæt tinh tûúâng, hoå cuäng nhêån ra bangûúâi àaân öng kia vûâa múái thoaát naån xong.

- Chaåy àïën àêy nhanh lïn! - Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaáchlïn tiïëng - Lñnh àún võ naâo thïë?

Nhêån ra ngûúâi àaâng mònh, ba ngûúâi lñnh dòu nhau chaåy thùèngtúái con mûúng nûúác, thúã höín hïín.

- Coá phaãi mêëy öng vûâa múái bùæn chaáy chiïëc taâu sùæt trïn kïnhkhöng? Trúâi àêët! Tui àoaán àêu coá sai! Caãm ún. Caãm ún nhiïìu lùæm! -Khöng coá mêëy öng, tuåi tui chùæc chùæn phuãi chên lïn baân thúâ raáo troåiröìi! - Möåt anh lñnh trong àoaân noái - Mêëy öng úã àún võ naâo?

- Trinh saát àoaân Löåc Ninh! - Àaåi àöåi trûúãng traã lúâi.

- Chûa nghe! - Anh lñnh lùæc àêìu, hoãi tiïëp - Múái dïì àêy haã.

- ÛÂa, múái vïì àûúåc nûãa nùm!

Page 119: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 119

- Thïë thò coân múái meå gò nûäa. - Anh lñnh kïí - Tuåi töi laâ lñnh cuãatónh àûúåc cûã lïn àoán àoaân 95A. Àún võ cuãa öng Àöng êëy, biïët khöng?

- Lñnh àõa phûúng maâ sao mêëy cha chuã quan thêëy meå? - Tiïíu àöåitrûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách noái chen vaâo.

- Búãi vêåy... Anh lñnh chûãi thïì - Àuâ maá, bûäa nay xui sao àêu. Àiböën, coân ba. Chûa tñnh àïën hai con nhoã àûa àoâ nûäa.

- Hai àûáa khöng sao àêu! - Anh lñnh bõ thûúng noái - Töi nhònthêëy tuåi chuáng búi trúã vïì phña bïín.

- Chuáng töi cuäng hy voång nhû thïë! - Àaåi àöåi trûúãng noái. - Thöi,mêëy öng ruát nhanh lïn, tuåi töi cuäng sùæp ruát àêëy. Ài ài, tuåi töi chùånhêåu cho.

Ba ngûúâi lñnh àõa phûúng röëi rñt caãm ún, röìi laåi dòu nhau lïnàûúâng. Àaåi àöåi trûúãng nhòn theo, lùæc àêìu. Anh vûâa thûúng, vûâa thêëygiêån.

Trúâi saáng roä. Trïn söng Caái Lúán vùng vùèng tiïëng taâu àõch chaåyvïì hûúáng kïnh Baâ Àêìm. Thónh thoaãng, chuáng laåi bùæn möåt vaâi loaåtàaån uy hiïëp. Röìi tiïëng maáy taâu nöí nhoã hùèn ài úã hûúáng vûâa xaãy rachiïën sûå. Theo phaán àoaán cuãa àaåi àöåi trûúãng thò coá veã nhû chuángàang chuêín bõ keáo chiïëc taâu bõ thûúng.

- Liïåu boån àõch coá khaã nùng moâ lïn àêy khöng anh? - Tiïíu àöåitrûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách kheä hoãi.

- Túá nghô laâ khöng. Àaåi àöåi trûúãng traã lúâi khöng àûúåc dûát khoaátlùæm.

- Bêy giúâ, anh tñnh sao?

- Cûá chúâ úã àêy àïën trûa röìi tñnh. Noái vúái anh em, ai àoái thò cûá ùntrûúác ài. Nhúá phaãi cûã ngûúâi caãnh giúái cêín thêån.

Möåt chiïëc "Àêìm Giaâ" tûâ hûúáng Võ Thanh bay lïn, quêìn àaão doåctheo kïnh Baâ Àêìm àïën vaâm Lúán. Noá bay rêët cao, röìi bêët chúåt saâxuöëng thêåt thêëp àïí quan saát. Trïn doâng kïnh, tiïëng àöång cú taâu àõchbêët ngúâ laåi ruá lïn. Rêët nhiïìu tiïëng àöång cú cuâng ruá möåt luác. Rêët coá thïílaâ chuáng àang keáo chiïëc taâu ài.

Page 120: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 120

Mùåt trúâi àaä lïn cao. Chiïëc "Àêìm Giaâ" sau möåt höìi quêìn àaão,cuäng ruát ài, traã laåi cho khöng gian sûå yïn tônh vöën coá.

Sau thúâi gian nghó ngúi, vaâo khoaãng hai giúâ chiïìu, àaåi àöåitrûúãng laåi dêîn böå àöåi moâ ra kïnh Baâ Àêìm möåt lêìn nûäa. Anh muöënquan saát möåt caách tûúâng têån toaân böå khu vûåc naây vaâo ban ngaây. Nïëucoá àiïìu kiïån, anh seä vúát hai chiïëc xuöìng cuãa àún võ baån bõ àùæm höìiàïm.

Doâng kïnh hiïån dêìn lïn möåt caách tröëng vùæng trong mùæt anh.Taåi khu vûåc xaãy ra taác chiïën, têët caã nhûäng buåi coã, búâ cêy àaä bõ àaånnhoån xeán bùçng, tröëng höëc, àen xaåm. Khöng gian hoaân toaân tônh lùång.Nhûng àoá laâ sûå tônh lùång khöng bïìn vûäng, sûå tônh lùång nùång nïì. Dûúáiaánh nùæng cuãa mùåt trúâi, húi noáng tûâ mùåt àêët böëc lïn nöìng nùåc muâithuöëc suáng vaâ muâi tanh tûúãi cuãa buân àêët. Trïn doâng kïnh loang löí búãinhûäng vïåt dêìu àen, nhûäng phao cûáu sinh chaáy dúã vaâ nhûäng voã böngbùng bõ xeá vöåi.

Trïn búâ, coá rêët nhiïìu dêëu giaây vaâ àêìu mêíu thuöëc laá. Àaåi àöåitrûúãng baám theo nhûäng dêëu giaây êëy ài thêåt xa, nhûng anh khöngphaát hiïån àûúåc àiïìu gò khaác laå. Anh tin rùçng nhûäng dêëu giaây trïnphaåm vi heåp naây laâ cuãa boån lñnh haãi quên lïn búâ, àiïìu khiïín viïåc keáotaâu. Thûåc tïë trïn hiïån trûúâng àaä xaác àõnh baão chûáng cho sûå nhêånàõnh cuãa anh.

Sau khi cuâng àöìng àöåi xem xeát thêåt kyä khu vûåc bïn naây kïnh,àaåi àöåi trûúãng vêîy tay, ra hiïåu cho Nguyïîn Hûäu Phaách túái, hoãi:

- Cêåu coá nhúá chöî hai chiïëc xuöìng bõ àùæm höìi àïm khöng?

Tiïíu àöåi trûúãng cùæn möi, kheä gêåt àêìu möåt caách khöng mêëy tintûúãng:

- Theo töi thò möåt chiïëc àùæm úã chöî naây, - Anh noái - Nïëu ta keáomöåt àûúâng thùèng tûâ goâ àêët mònh àûáng höìi àïm ra giûäa kïnh. Chiïëcthûá hai chòm caách chiïëc àêìu cúä mûúâi meát, lui vïì phña bïn traái. Ngûângmöåt laát nhû thïí doâ yá cêëp trïn, anh noái tiïëp - Anh àõnh lêëy hai chiïëcxuöìng chuêín bõ cho trêån àaánh túái àêy, àuáng khöng?

Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu.

Page 121: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 121

Tiïíu àöåi trûúãng ra hiïåu cho chiïën sô Nguyïn Vùn Thùæng, ngûúâibùæn hoãng möåt traái B41 höìi àïm, bûúác túái, hoãi:

- Biïët búi chûá?

- Biïët! - Thùæng quaã quyïët.

- Vêåy thò trao laåi khêíu suáng cho àaåi àöåi trûúãng, cúãi quêìn aáo ra,cuâng vúái túá moâ bùçng àûúåc hai chiïëc xuöìng bõ chòm höìi àïm, khêíntrûúng lïn.

Trong luác Phaách vaâ Thùæng chuêín bõ, àaåi àöåi trûúãng yïu cêìu caácchiïën sô s1/2n saâng chi viïån cho hoå.

Sau khi tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách vaâ chiïën sô NguyïînVùn Thùæng truát boã böå quên phuåc nhaâu naát xuöëng àêët, lom khom túáibúâ kïnh tröëng traãi, àaåi àöåi trûúãng thêëy tim àêåp röån lïn, cùng thùèng.Anh chó lo quên àõch nùçm phuåc úã phña búâ bïn kia nöí suáng vaâo hoå, thòsûå viïåc seä phûác taåp hún nhiïìu. Anh nñn thúã, theo doäi tûâng bûúác tiïëncuãa hai ngûúâi. May mùæn thay, khöng coá chuyïån gò xaãy ra.

Bêy giúâ thò Phaách vaâ Thùæng àang lùån nguåp dûúái doâng kïnh. Möîimöåt lêìn hoå ngoi lïn mùåt nûúác àïí thúã, àaåi àöåi trûúãng laåi caãm thêëy böìnchöìn. Àaä mêëy phuát tröi qua, maâ chûa coá chiïëc xuöìng naâo àûúåc tòmthêëy. Àaåi àöåi trûúãng chúåt nhêån ra rùçng rêët coá thïí nûúác triïìu lïn àaäàêíy chiïëc xuöìng tröi ài xa so vúái dûå kiïën. Chúâ Nguyïîn Hûäu Phaáchngoi lïn thúã, àaåi àöåi trûúãng ra hiïåu cho Phaách moâ vïì phña tay traái.Hún möåt phuát sau, Phaách nhö lïn, cûúâi. Nuå cûúâi baáo cho anh biïët laâàaä tòm àûúåc möåt chiïëc xuöìng.

Tiïíu àöåi trûúãng ngoùæc tay kïu Thùæng laåi, röìi caã hai cuâng lùånmöåt lêìn nûäa. Hoå àaä àem àûúåc chiïëc xuöìng lïn khoãi mùåt nûúác vaâ àêíyvaâo búâ. Ngoaåi trûâ Phan Lêm vaâ Buâi Nhû Cao coá nhiïåm vuå caãnh giúái,nhûäng ngûúâi coân laåi chaåy uâa ra, giuáp sûác keáo chiïëc xuöìng lïn búâ.

Trong luác Phaách vaâ Thùæng tiïëp tuåc búi ra kiïëm tòm chiïëc xuöìngcoân laåi, àaåi àöåi trûúãng ra lïånh cho hai chiïën sô khiïng chiïëc xuöìngàem vïì phña con mûúng thoaát nûúác.

Dûúái doâng kïnh, Phaách vaâ Thùæng cuäng àaä tòm àûúåc chiïëc xuöìngthûá hai khöng mêëy khoá khùn. Hoå cuâng nhau keáo chiïëc xuöìng vaâo gêìn

Page 122: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 122

túái búâ múái phaát hiïån ra trong xuöìng coá xaác chïët cuãa möåt cö gaái cuângvúái khêíu suáng cuãa cö. Cö gaái bõ truáng möåt viïn àaån cúä 12,7mm vaâobuång, thên thïí tan naát. Cö bõ chòm theo xuöìng do quai suáng vûúángvaâo coåc dêìm.

Àaåi àöåi trûúãng cho chuyïín xaác cö lïn trûúác, röìi múái keáo xuöìnglïn. Ngay sau àoá, anh cho khiïng ngay xuöìng ài, coân mònh thò úã laåixoáa caác dêëu vïët. Xong xuöi, anh 1/2m xaác cö gaái ài theo.

Vïì túái mûúng nûúác, àaåi àöåi trûúãng cho moåi ngûúâi nghó laåi ñtphuát, röìi àöång viïn anh em chuyïín tiïëp hai chiïëc xuöìng àïën caánhrûâng traâm gioá, xen lêîn vúái ö rö, caách mûúng nûúác khaá xa vaâ giêëu laåi úãàoá.

Àïën àêy, àaåi àöåi trûúãng cho moåi ngûúâi nghó laåi, röìi nheå nhaângàùåt xaác cö gaái xuöëng àêët. Anh khöng muöën laâm thi thïí cö àau möåt lêìnnûäa. Àaåi àöåi trûúãng àûáng dêåy, nhòn cö. Cö gaái coân quaá treã, tuöíi chûângmûúâi taám laâ cuâng. Tûâ vïët thûúng trïn ngûúâi cö, maáu vêîn ró ra, coá àiïìunhúåt nhaåt. Àaåi àöåi trûúãng vuöët mùæt cho cö, röìi gúä têëm aáo choaâng buöåcúã thùæt lûng, traãi ra vaâ cuâng Phan Lêm khiïng xaác cö àùåt lïn. Anh cêíntroång xïëp cho cö nùçm ngay ngùæn, khöng quïn àùåt khêíu suáng cuãa cöbïn caånh. Anh muöën sau naây, nïëu nhû coá ai àoá tòm àûúåc xaác cö, thòkhêíu suáng vö tri vö giaác kia seä cêët lïn tiïëng noái, rùçng: cö laâ möåt ngûúâilñnh.

Sau khi àaâo huyïåt xong, àaåi àöåi trûúãng cho kiïím tra dêy buöåcmöåt lêìn nûäa röìi múái chuyïín xaác xuöëng. Trûúác khi lêëp àêët, moåi ngûúâiàûáng nghiïm, giaânh möåt phuát mùåc niïåm, tiïîn àûa cö.

- Em úi! - Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách thêìm thò - Nguãngon nhaá! Nïëu coá khön thiïng thò mong em haäy cho chuáng töi àûúåcmaånh khoãe. Nïëu coân söëng àûúåc cho túái ngaây chiïën thùæng, töi seä ghinhúá maäi ngaây naây. Töi seä laâm giöî cho em, laâm caã giöî böën mûúi chñnngaây mêët cuãa em nûäa.

Nhûäng hoân àêët àaä àûúåc neám xuöëng huyïåt. Àêët úã àêy quaá xêëu.Àaâo lïn maâ lêëp xuöëng khöng àêìy. Moåi ngûúâi phaãi àaâo thïm àêët úã bïnngoaâi, àùæp cho nêëm möå cao lïn, vuöng vùæn.

Cöng viïåc hoaân têët, moåi ngûúâi múái caãm thêëy mïåt moãi. Àaåi àöåitrûúãng nùçm lùn trïn mùåt àêët êím ûúát, têm höìn trúã nïn phiïìn muöån.

Page 123: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 123

Anh nghô àïën söë phêån, sûå ruãi ro cuãa con ngûúâi trong chiïën tranh. Anhnghô túái nhûäng baån beâ àaä chïët vaâ caãm thêëy coá möåt caái gò àoá thêåt chuaxoát, àùæng cay. Biïët thïë, nhûng anh, caác anh khöng thïí söëng khaácàûúåc. Trûúác khi trúã thaânh möåt ngûúâi lñnh, anh àaä laâ möåt cöng dên.Vaâ, dô nhiïn, anh phaãi laâm troân böín phêån àöëi vúái àêët nûúác cuãa anh,giöëng nhû baác anh, cha anh cuäng àaä laâm nhû thïë!

Caách àêy hún möåt nùm, trong chuyïën ài trinh saát vaâo cûá àiïímcuãa möåt tiïíu àoaân Myä thuöåc sû àoaân "Tia Chúáp Nhiïåt Àúái", taåi SuöëiMêy, bïn Têy Ninh, àaåi àöåi anh àaä moâ vaâo àuáng öí phuåc kñch cuãa àõch.Àoá laâ vaâo möåt buöíi saáng, luác êëy, caánh rûâng vùæng tanh. Boån Myä àêu coávöåi vaâng gò. Chuáng cûá àïí cho trung àöåi ài àêìu vaâo thêåt gêìn, röìi múáiàöìng loaåt bêëm mòn, nöí suáng.

Àaåi àöåi trûúãng àaä nhòn thêëy àöìng àöåi cuãa anh bõ àöën ngaä haângloaåt. Tiïëng theát vang lïn trong tiïëng suáng nöí àiïn loaån. Coân hún nûãaquên söë trong tay, àaåi àöåi trûúãng yïu cêìu moåi ngûúâi nùçm im, khöngchöëng traã, chúâ àõch xung phong. Àöìng thúâi, anh töí chûác möåt muäi vuhöìi, do Ba Trêìn, luác àoá laâ trung àöåi phoá chó huy, bñ mêåt voâng vïì phñasau lûng àõch, àaánh boåc hêåu.

Khoái àaån tan dêìn. Khöng thêëy tiïëng suáng chöëng traã, boån Myäàöìng loaåt tiïën lïn. Nhûäng tïn lñnh àêìu tiïn àaä bùæt àêìu nhaãy túái thusuáng. Coá tïn duâng muäi giaây lêåt xaác lïn röìi cuái xuöëng moác tuái, tòmkiïëm taâi liïåu, tû trang cuãa liïåt sô.

Vaâo àuáng luác àoá, àaåi àöåi trûúãng àûáng bêåt dêåy. Nhûäng ngûúâi lñnhnùçm im nhû nhûäng xaác chïët cuäng àöìng loaåt àûáng lïn, xaã àaån vaâoquên àõch. Àaåi àöåi trûúãng àaä nhòn thêëy nhûäng cùåp mùæt kinh hoaâng,ngú ngaác cuãa keã thuâ ngoaái laåi nhòn anh, trûúác khi ngaä xuöëng.

Cuâng luác, caánh vu höìi cuäng àaä bùæt àêìu nöí suáng. Boån Myä trúã nïnröëi loaån. Chuáng vûâa àaánh vûâa ruát ra khoãi trêån àõa.

Vúái gêìn möåt nûãa quên söë bõ thûúng vong, àïm höm êëy, àaåi àöåitrûúãng phaát àiïn. Anh ài lang thang trong rûâng nhû möåt boáng ma.Ngaây höm sau, Phoá chñnh uãy trung àoaân àaä xuöëng thùm àún võ, àöångviïn, an uãi anh. Nhûng nhûäng lúâi noái chên thaânh cuãa cêëp trïn cuängkhöng xoáa nöíi nöîi buöìn sêu nùng vaâ mùåc caãm töåi löîi úã trong anh. Anh

Page 124: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 124

tûå chûãi ruãa mònh laâ taåi sao laåi àûa böå àöåi ài àuáng vaâo hûúáng êëy? Sûåhy sinh cuãa àöìng àöåi àaä laâm anh mêët nguã caã thaáng trúâi.

Ngay trong cuöåc hoåp ruát kinh nghiïåm trêån àaánh, àaåi àöåi trûúãngàaä àûáng lïn xin tûâ chûác. Anh khöng phaãi laâ ngûúâi húân lêîy, hoùåc bêëtmaän, maâ caái chñnh laâ anh thêëy mònh khöng xûáng àaáng chó huy àún võ.Vúái nhûäng gò àaä gêy ra cho àöìng àöåi, anh thêëy mònh chùèng hún gò möåtgaä töåi àöì.

- Chuáng töi khöng cho öng tûâ chûác àêu, öng Quyá aå! - Phoá chñnhuãy tuyïn böë thùèng thûâng - Chiïën tranh laâ nhû vêåy, coá luác thùæng, luácthua. Keã àõch cuãa ta cuäng laâ ngûúâi. Chuáng cuäng thöng minh, laáu caá.Coá àiïìu, öng khöng àûúåc bi quan. Àõch chïët mûúâi lùm, ta chïët mûúâibaãy, kïí nhû hoâa. Nhûng ta àaä thùæng vïì thïë trêån. Trong möåt hoaâncaãnh thua mûúâi mûúi, nhûng öng àaä lêåt àûúåc thïë cúâ, àoá laâ àiïìu thêåtàaáng khêm phuåc. Chùèng phaãi lêëy loâng öng laâm gò, nhûng nïëu rúi vaâotrûúâng húåp àoá, töi khöng biïët laâ mònh coá xûã trñ àûúåc nhû öng khöng.Thöi àûâng buöìn nûäa...

Dêìn daâ, nöîi àau trong loâng àaåi àöåi trûúãng cuäng theo nùm thaángnguöi ngoai dêìn ài. Nhûng möîi möåt lêìn nhòn thêëy àöìng àöåi cuãa mònhbõ chïët, cho duâ khöng phaãi laâ ngûúâi cuãa àún võ, anh vêîn thêëy buöìnloâng.

Àïm höm êëy, sau khi nghiïn cûáu tònh hònh àõch möåt lêìn nûäa,àún võ quay vïì nghó taåm trong caánh rûâng traâm gioá vaâ ö rö, àaåi àöåitrûúãng laåi caãm thêëy têm höìn tröëng vùæng. Gêìn saáng, vûâa múái chúåp mùætàûúåc möåt laát, anh lúâ múâ nhòn thêëy boáng möåt ngûúâi con gaái àûáng ngayàêìu voäng nhòn anh. Caái nhòn cuãa cö gaái buöìn rûúâi rûúåi.

- Em haã? Baãy Têm haã? - Àaåi àöåi trûúãng nghô laâ mònh àaä hoãi nhûvêåy.

Cö gaái kheä lùæc àêìu, nhûng mùæt vêîn khöng rúâi anh. Hònh nhû cömuöën noái vúái anh möåt àiïìu gò àoá maâ khöng noái àûúåc. Cho àïën khi coátiïëng gaâ gaáy cêët lïn, cö gaái giêåt mònh, quay goát.

Àaåi àöåi trûúãng choaâng dêåy. Trúâi vêîn töëi. Tûâ hûúáng söng CaáiLúán, tiïëng taâu àõch vêîn vùng vùèng döåi vïì. Trïn nïìn trúâi, hoãa chêu àoãquaåch. Thónh thoaãng múái coá möåt vaâi loaåt suáng nöí reá lïn.

Page 125: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 125

Àaåi àöåi trûúãng lêëy àeân pin xem àöìng höì. Àaä gêìn nùm giúâ saáng.Anh rêët muöën nguã röën möåt chuát, nhûng mùæt cûá raáo khö. úã caånh anh,Phan Lêm thûác tûâ luác naâo. Thêëy àaåi àöåi trûúãng roåi àeân pin, anh tangöìi bêåt dêåy, roán reán bûúác túái bïn caånh, thò thaâo:

- Thuã trûúãng úi. Hònh nhû cöí vïì, thuã trûúãng aå. Em nhòn thêëy rêëtroä. Cöí öm buång, àûáng àêìu voäng, nhòn em. Em àaä cêët tiïëng hoãi, nhûngcöí khöng traã lúâi, röìi boã ài. Luác àoá, em caãm thêëy laånh toaát caã ngûúâi.

Àaåi àöåi trûúãng vöî vai Phan Lêm:

- Thöi, nguã ài! - Anh noái - Coá thïí cêåu quaá nhaåy caãm vúái caái chïëtcuãa cöí, sinh ra mú maâng àêëy thöi.

- Töi nghô khöng phaãi mú! - Nguyïîn Hûäu Phaách cuäng ngöìi bêåtdêåy, goáp chuyïån - Töi cuäng nhòn thêëy cö êëy. Töi nhòn thêëy cöí àûáng úãngay bïn àêìu voäng cuãa mònh.

- Caác cêåu bõ bïånh tûúãng hïët röìi! - Àaåi àöåi trûúãng noái, nhûngtrong thêm têm, anh thêëy coá möåt hiïån tûúång thêìn bñ naâo àoá qua giêëcmú cuãa àöìng àöåi vaâ cuãa chñnh anh. Anh sûåc nhúá àïën baâi àöìng dao maâthúâi treã con, anh thûúâng haát möîi khi tûúãng nhúá cha mònh. Giúâ àêy,anh muöën haát laåi baâi ca êëy àïí vônh biïåt cö:

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi àiVïì dûúái êëyNoái vúái vuaNoái vúái quanúã trong laângCoá ngûúâiChïët treãMùæt khöng nhùæmTim khöng tan

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi ài...

Page 126: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 126

5

Àaåi àöåi trûúãng dêîn phên àöåi trinh saát trúã vïì khu vûúân sêìu riïngvaâo buöíi chiïìu höm sau nûäa. Sau ba ngaây nghiïn cûáu kyä lûúäng tònhhònh àõch trïn toaân khu vûåc, chuêín bõ cho phûúng aán taác chiïën, anhthêëy trong loâng trúã nïn thû thaái, ung dung. Têët caã caác dûä kiïån, thöngtin, thu àûúåc qua hai àúåt trinh saát, àaä giuáp anh coá àûúåc möåt caái nhòntûúng àöëi toaân diïån vïì hoaåt àöång cuãa taâu àõch taåi àêy, àïí vaåch kïëhoaåch taác chiïën möåt caách chu àaáo. Vúái têm traång hûng phêën, àaåi àöåitrûúãng bûúác ài rêët nhanh, laâm cho àöìng àöåi theo sau phaãi bûåc böåi.

- Thuã trûúãng yïu mïën úi! Böå nhúá lùæm hay sao maâ ài dûä vêåy? -Tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách lïn tiïëng.

Àaåi àöåi trûúãng bûúác chêåm laåi, nhïëch möi cûúâi:

- Mêëy cêåu ài nhû ruâa. - Anh noái - Leå leå lïn, vïì, coân tùæm. Mêëybûäa nay, túá thêëy ngûúâi taä lùæm röìi, chó buöìn nguã thöi.

- Anh seä khöng nguã àûúåc. Khöng bao giúâ nguã àûúåc, thuã trûúãng aå!- Phan Lêm khùèng àõnh chùæc nõch - Àïën nhû em àêy, chûa àêu vaâoàêu, maâ àaä nhúá nhû àiïn nhû daåi röìi. Nïëu nhû túái àêy, xa cö naâng,chùæc em phaãi xin àaåi àöåi trûúãng cho chuyïín vïì xaä cöng taác quaá.

- Thöi ài, maây - Thùæng lïn tiïëng - Múái tùång nhau coá möîi möåtcaânh hoa daåi maâ àaä tûúãng búã.

- Maây... vö duyïn! - Phaách trûâng mùæt giêån dûä - Àaánh giùåc dúã eåc.Múã miïång thò höi muâ, maâ coân ham noái.

- Thöi... - Àaåi àöåi trûúãng xua tay - Túá khöng mï tñn àêu. Cûá troâchuyïån cho thoãa thñch. Nhûng àaánh àêëm maâ nhû bûäa röìi laâ túá vùån cöíàêëy.

Cuöëi cuâng thò moåi ngûúâi cuäng àaä vïì àïën cùn cûá. Chûa kõp àùåt balö xuöëng àêët, tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách àaä la toaáng lïn:

- Xaä àöåi phoá àêu röìi? Ra àoán chaâng neâ!

Nhûng chùèng coá ai ra àoán caác anh caã. Àaåi àöåi trûúãng àûáng sûängngûúâi, nhòn cùn cûá vùæng tanh vùæng ngùæt, anh vuåt hiïíu rùçng nhûängngûúâi úã laåi àaä phaãi thûåc hiïån cöng viïåc cuãa "keã oan gia".

Page 127: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 127

- Khöng coá ai coi cûá sao, bay? - Nguyïîn Hûäu Phaách laåi lïn tiïëng.

Tûâ trong hêìm cêët vuä khñ, chiïën sô Buâi Nhû Cao thoâ àêìu ra, tayduåi mùæt, gùæt goãng:

- Laâm gò maâ nhùæng lïn thïë? - Cao quaát laåi - Cêëp trïn thò àïëchphaãi. Böë vúå cuäng khöng...

- Thöi, àûâng caäi nhau nûäa. - Àaåi àöåi trûúãng lïn tiïëng - Ba Trêìnvaâ anh em ài àêu caã röìi?

- AÃnh cuâng vúái moåi ngûúâi phaãi chuyïín söë thûúng binh cuãa àùåccöng ài viïån tûâ ngay buöíi saáng bûäa àoá lûång, coá thïí töëi nay, hoå vïì.

- Tao biïët ngay maâ. Àaåi àöåi trûúãng dêåm chên, kïu trúâi - Biïët roämûúâi mûúi maâ khöng caãn àûúåc, thïë múái àau chûá.

- Thuã trûúãng àûâng traách mêëy cöí töåi nghiïåp! Cao ruåt reâ noái - Àïímoåi ngûúâi phaãi ài caáng thûúng, mêëy cöí khöí têm lùæm röìi.

Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu, buöìn chaán. Moåi hûng phêën nhû tröi tuöåtkhoãi loâng anh. Cêåu Cao àaä noái àuáng. Hùèn laâ mêëy ngaây qua, Baãy Têmrêët àöîi ùn nùn. Thêåt laâ laâm ún phaãi töåi. Àaåi àöåi trûúãng nghô buång.Anh thêìm dùån mònh laâ phaãi cöë gùæng quïn ài, khöng àûúåc àïí sûå bûåcböåi vûúng vêën trong loâng. Biïët thïë, nhûng veã mùåt anh cûá bò bò, nùångtrõch, noái nùng cêëm cùèn, chùèng ra àêu vaâo àêu.

- Phaách àêu röìi? - Anh noái - Cùæt cûã cêåu naâo àoá nêëu cúm ài. Nêëuluön cho mêëy àûáa nûäa. Noái cêåu Cao canh gaác. Söë coân laåi tranh thuãtùæm trûúác ài.

Giao nhiïåm vuå xong, àaåi àöåi trûúãng vuâng vùçng múã böìng, lêëyvoäng ra mùæc, röìi ài ra con mûúng thoaát nûúác trong vûúân, tùæm. Vïëtboãng úã vai vêîn coân àau raát, khöng cho pheáp anh kyâ coå maånh tay. Anhtùæm qua loa, lêëy lïå, röìi quay trúã vïì, nùçm ûúân lïn voäng, mùæt kheáp húâ.

Mùåt trúâi bùæt àêìu chòm xuöëng caánh rûâng phña têy. aánh nùæng cuöëingaây trúã nïn nhaåt thïëch. Bêìu trúâi vêîn êm ó tiïëng maáy bay vaâ tiïëngsuáng nöí bò boåp úã möåt núi naâo àoá thêåt khoá xaác àõnh. Àaåi àöåi trûúãngngaáp daâi, göëi àêìu lïn tay. Giêëc nguã àïën vúái anh luác naâo khöng biïët.

Page 128: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 128

Baãy Têm cuâng moåi ngûúâi àûa thûúng binh trúã vïì vaâo luác chêåptöëi. Vúái möåt têm trang bùn khoùn, súå haäi, cö roán reán àïën bïn voängngûúâi yïu. Cö muöën xin löîi anh vïì sûå viïåc vûâa röìi. Chó vò cö, vò sûå àamang cuãa cö, maâ caác chiïën sô phaãi khöí súã. Cö cuäng àaä chuêín bõ s1/2ntinh thêìn àïí nghe nhûäng lúâi traách mùæng cuãa anh.

Àaåi àöåi trûúãng àang nguã. Anh nguã mï mïåt, àêìu ngoeåo sang möåtbïn. Húi thúã nùång nïì, khoá nhoåc. Chó cêìn nhòn thoaáng qua, Baãy Têmcuäng àaä nhêån biïët rùçng anh rêët mïåt. Bùçng möåt cûã chó êu yïëm, cö nheånhaâng keáo tay anh xuöëng, sûãa laåi maái àêìu cho ngay ngùæn, röìi mùæcmuâng cho anh. Sau khi eám cêín thêån, cö kheä truát möåt tiïëng thúã daâi,röìi nheå nhaâng quay vïì chöî úã cuãa mònh.

- Baãy úi! Kïu nhoã Nùm ài tùæm ài, em aå! Tùæm khuya dïî caãm laånhlùæm! Tûâ àùçng xa, Ba Trêìn cêët tiïëng nhùæc nhúã.

Baãy Têm kheä "daå", nhûng vêîn chûa muöën ài tùæm. Cö àûánglûúäng lûå möåt luác röìi búái laåi maái toác. Giûäa luác cö àang chuêín bõ quêìnaáo, thò Nùm Thi vûâa ài àêu àoá, quay trúã vïì.

- Mêëy anh ài chuyïën röìi, cuäng àuång àõch àêëy! - Nùm Thi noáinhoã.

- UÃa, vêåy sao? - Baãy Têm chöìm túái hoãi - Coá ai viïåc gò khöng?

- Dô nhiïn laâ khöng. Röìi cö kïí sú qua diïîn biïën cuãa trêån àaánhtrïn kïnh Baâ Àêìm cho Baãy Têm nghe. Xong, cö ngúâ vûåc hoãi - Böå, anhQuyá chûa noái gò vúái chõ ha?

Baãy Têm buöìn baä lùæc àêìu:

- AÃnh vêîn àang nguã. Nguã nhû treã con.

Nùm Thi thò thêìm:

- Anh Lêm kïí vúái em rùçng mêëy aãnh coân kiïëm àûúåc hai chiïëcxuöìng nûäa lûång. Trong xuöìng, coá möåt cö bõ chïët. Mêëy aãnh àem lïn búâ,chön cêët cêín thêån. Röìi àïën khuya, cöí hiïån vïì, àûáng úã àêìu voäng mêëyaãnh. Mêëy aãnh hoãi hoaâi, nhûng cöí im lùång. Àïën gaâ gaáy thò boã ài...

- Nùm tin chuyïån êëy aâ? - Baãy Têm lûúäng lûå hoãi.

Page 129: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 129

- Anh Phaách cuäng khùèng àõnh nhû vêåy nûäa!

Baãy Têm chûa bao giúâ tin coá chuyïån ngûúâi chïët hiïån höìn vïì vúáingûúâi söëng. Tuy cö cuäng àaä tûâng nghe nhiïìu ngûúâi thïì söëng, thïì chïëtvúái cö rùçng hoå àaä nhòn thêëy têån mùæt vaâ àaä noái chuyïån vúái linh höìn.Nhûng àïën khi cö hoãi rùçng nïëu quaã thêåt coá chuyïån êëy thò taåi sao cölaåi khöng gùåp àûúåc ba, meå vaâ öng baâ ngoaåi cuãa mònh? Chùèng leä hoå laânhûäng ngûúâi ngoaåi lïå, nhûäng ngûúâi khöng coá linh höìn? Caách àùåt vêënàïì ngay thùèng cuãa cö àaä laâm cho nhiïìu ngûúâi kïí chuyïån khöng tòmàûúåc lúâi giaãi thñch naâo àaáng thuyïët phuåc. Hoå chó giaãi thñch rùçng: linhhöìn thuöåc daång tû tûúãng, khaác vúái con ngûúâi. Linh höìn chó coá thïí gùåpngûúâi söëng, khi baãn thên ngûúâi söëng coá nhu cêìu gùåp hoå. Ngûúâi naâokhöng tin coá linh höìn, thò seä khöng bao giúâ gùåp àûúåc linh höìn. Súã dô cökhöng gùåp àûúåc ba, meå vaâ ngûúâi thên cuãa mònh vò cö khöng tin rùçnghoå vêîn töìn taåi dûúái möåt hònh thûác khaác. Cö coá thïí khöng nhêån ra hoå,nhûng hoå vêîn nhêån ra cö, theo doäi cö, nhûng khöng kiïím soaát àûúåccaác haânh àöång cuãa cö.

- Mêëy aãnh bõa ra chuyïån ma quyã àïí doåa mònh thöi, Nùm Thi aå. -Sau cuâng, Baãy Têm noái - Mêëy aãnh bao giúâ cuäng khoaái chñ khi thêëy tuåimònh khiïëp vña, àuáng vêåy khöng?

Nùm Thi lûúäng lûå gêåt àêìu.

Tiïëng Ba Trêìn voång lïn tûâ phña bïëp:

- Mêëy àûáa chuyïån troâ gò lùæm thïë? Tùæm nhanh lïn röìi coân ùncúm!

Àïën luác naây, Baãy Têm múái uïí oaãi cuâng Nùm Thi öm àöì, soi àeânpin ài vïì phña con mûúng nûúác cuöëi khu vûúân.

Àaåi àöåi trûúãng thûác giêëc vaâo luác nûãa àïm. Caãm giaác àêìu tiïncuãa anh laâ thêëy àoái buång. Anh uïí oaãi ngöìi dêåy vaâ nhêån ra mònh àangúã trong muâng. Thïë laâ Baãy Têm àaä vïì. Anh vùæt maân lïn, nghô buång, röìinhoaâi ngûúâi lêëy cêy àeân pin, soi tòm deáp. Anh àõnh buång moâ xuöëngbïëp kiïëm möåt cheán cúm, ùn cho àúä àoái.

Àaåi àöåi trûúãng àûáng lïn, toan bûúác thò àaä thêëy Baãy Têm soi àeân,bûng dôa cúm, bûúác túái trûúác mùåt anh. Sûå xuêët hiïån àöåt ngöåt cuãa cö

Page 130: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 130

chûáng toã suöët tûâ töëi àïën giúâ, cö vêîn thûác àúåi anh. Àaåi àöåi trûúãng sûängngûúâi, nhòn thêåt lêu vaâo mùæt cö, traái tim rung lïn vò xuác àöång.

- Em thêåt àaáng àaánh àoân! - Anh traách cûá - Vïì höìi naâo maâ khönggoåi anh?

- Em vïì höìi höm lûång. - Cö traã lúâi kheä khaâng - Thêëy anh nguãsay, em khöng núä àaánh thûác anh. Ngûâng möåt laát, cö noái tiïëp - Emmang cúm cho anh àêy!

Àaåi àöåi trûúãng àùåt àeân pin vaâo voäng, àúä lêëy cheán cúm tûâ tayngûúâi yïu, hoãi nhoã:

- Ài àûúâng daâi, laåi khiïng caáng nùång nhoåc, em coá mïåt lùæmkhöng?

Sûå quan têm cuãa anh laâm cö thêëy êëm loâng. Noá nhû cêët ài sûåmùåc caãm töåi löîi, gaánh nùång têm trñ luön aám aãnh cö suöët mêëy ngaâyqua.

- Anh coân buöìn em khöng, anh Quyá? - Sau möåt thoaáng ûu tû, cöhoãi.

- Caái gò? Buöìn em haã? - Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu - Hïët buöìn röìi,em thên yïu aå. Tröng thêëy em laâ anh hïët buöìn luön.

- Thiïåt khöng, anh? Anh hïët buöìn thiïåt röìi chúá?

Àaåi àöåi trûúãng êu yïëm gêåt àêìu.

Baãy Têm sung sûúáng nhaãy lïn, hön vaâo maá anh. Chó möåt chuátxñu nûäa laâ cö laâm àöí caã dôa cúm trïn tay àaåi àöåi trûúãng.

- Caãm ún anh! Em thêåt sung sûúáng, anh aå! - Cö noái - Em coá löîi,nhûng khöng möåt ai trong àún võ traách cûá em... Thöi, anh ùn cúm ài.Em soi àeân cho.

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi xuöëng voäng, xuác cúm ùn vúái caá khö nûúángmöåt caách ngon laânh. Baãy Têm vûâa soi àeân, vûâa nhòn anh ùn, veã mùåttrúã nïn tû lûå. Cö mûúâng tûúång túái möåt ngaây naâo àoá, khi àêët nûúác hoâabònh, cö seä ài chúå, mua thûåc phêím vïì nhaâ, tûå nêëu cho anh nhûäng moánùn cuãa quï hûúng cö, nhûäng moán ùn maâ cö tin laâ anh seä rêët thñch.

Page 131: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 131

- Em àang nghô gò vêåy? - Àaåi àöåi trûúãng cêët tiïëng hoãi.

Baãy Têm chúåt thúã daâi, cöë núã möåt nuå cûúâi:

- Em nghô àïën ngaây hoâa bònh, anh aå! - Cö noái, gioång trúã nïn múmaâng - Luác àoá, anh biïët khöng, em seä nêëu canh chua caá böng lau, seälaâm moán caá cheäm chûng tûúng, caá rö kho töå, hoùåc lêíu lûún cho anhùn. Em seä laâm caã moán khö sùåc nûúáng tröån xoaâi àïí anh nhêåu vúái baånbeâ. Luác àoá, em cuäng seä laåi ngöìi bïn anh, nhû bêy giúâ vaâ tiïëp thûác ùncho anh... Noái àïën àêy, tûå nhiïn cö nêëc lïn, ngûãa mùåt lïn trúâi, thöínthûác.

Àaåi àöåi trûúãng lùång ngûúâi khi nhòn thêëy trong khoáe mùæt cuãangûúâi yïu long lanh hai gioåt lïå.

6

Möåt ngaây múái laåi àïën vúái nhûäng ngûúâi lñnh trinh saát àoáng quêntrong vûúân sêìu riïng boã hoang, gêìn söng Caái Lúán. Ngay tûâ saáng súám,khi mùåt trúâi vûâa loá raång, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá àaä vuâi àêìu vaâotêëm baãn àöì taác nghiïåp àùåt úã dûúái àêët, trong àoá caác muäi têën cöng dûåkiïën àûúåc tö àêåm bùçng buát chò maâu.

Àaåi àöåi trûúãng khöng thïí nhúá àûúåc àêy laâ lêìn thûá bao nhiïu,anh àaä suy nghô, phên tñch, nhùçm vaåch ra phûúng aán taác chiïën khaãthi nhêët cho trêån àaánh dûå tñnh vaâo ngaây mai. Theo kïë hoaåch ban àêìu,anh seä böë trñ àöët haâng chuåc àöëng lûãa, nùçm raãi raác trïn tuyïën kïnh BaâÀêìm, nhùçm cung cêëp cho keã thuâ nhûäng thöng tin giaã vïì sûå coá mùåt cuãachuã lûåc Khu taåi khu vûåc naây.

Nhûng, nhûäng cuöåc haânh quên coá thêåt, vûúåt söng coá thêåt vaâ caãnhûäng trêån àaánh coá thêåt liïn tuåc xaãy ra trong voâng nûãa thaáng qua àaäcung cêëp cho caác cú quan tham mûu cuãa àõch nhûäng dûä kiïån vïì sûåhoaåt àöång cuãa ta taåi àêy, nïn chùèng cêìn phaãi duâng àïën nhûäng àöënglûãa.

Àiïìu laâm cho àaåi àöåi trûúãng quan têm nhêët laâ khi trêån àõa àaäàûúåc baây böë s1/2n saâng, nhûng keã àõch laåi khöng sa vaâo bêîy theo caáchböë trñ cuãa anh, thò phaãi chuyïín àöí phûúng aán taác chiïën nhû thïë naâo?

Page 132: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 132

Sau nhiïìu lêìn nghiïn cûáu thûåc àõa vaâ quy luêåt hoaåt àöång cuãaàõch, àaåi àöåi trûúãng quyïët àõnh choån phûúng aán töëi ûu nhêët laâ duå àõchvaâo caái bêîy àaä àûúåc giùng s1/2n. Àaåi àöåi trûúãng gaäi nheå lïn mu baântay, tûå àùåt ra caác tònh huöëng vaâ tûå traã lúâi. Sau khi nhêån thêëy àaä àaåtàûúåc sûå tûúng àöëi öín thoãa, sau bûäa ùn saáng, anh cho múâi Ba Trêìn vaâNguyïîn Hûäu Phaách àïën àïí nghe trònh baây vïì kïë hoaåch àaánh àõch.

- Dûå kiïën cuãa töi nhû thïë àêëy. Mêëy võ cho yá kiïën ài.

Ba Trêìn tò cùçm lïn àêìu göëi, mùæt nhòn xoái vaâo têëm baãn àöì. Anhcùæn möi suy nghô röìi noái:

- Nhû vêåy laâ chuáng ta khöng duå àõch vaâo kïnh Baâ Àêìm nhû àaätñnh toaán trûúác àêy, àuáng khöng?

- Àuáng thïë! - Àaåi àöåi trûúãng traã lúâi - Nïëu duå àõch vaâo kïnh BaâÀêìm thò seä nguy hiïím àïën tñnh maång cuãa ngûúâi nghi binh. Hún nûäa,chûa chùæc chuáng àaä daám liïìu lônh àuöíi theo.

Trung àöåi trûúãng Ba Trêìn gêåt àêìu, taán thûúãng.

- Nïëu nhû àõch khöng di chuyïín tûâ hûúáng Raåch Giaá lïn maâ laåidi chuyïín theo hûúáng ngûúåc laåi, thò tònh thïë seä ra sao? Trûúâng húåpnaây, kïë hoaåch nghi binh seä huãy boã, àuáng khöng? - Tiïíu àöåi trûúãngNguyïîn Hûäu Phaách lïn tiïëng.

- Buöåc phaãi boã nghi binh. - Àaåi àöåi trûúãng quaã quyïët - Chuáng tachó sûã duång nghi binh trong trûúâng húåp taâu àõch tûâ hûúáng Raåch Giaálïn. Àêy laâ lûåc lûúång taác chiïën söng raåch cuãa haãi quên Myä. Boån naâyhung hùng vaâ cuäng rêët chõu chúi. Àiïìu maâ chuáng ta cêìn baân cuå thïí laâseä cûã ai nhûã àõch àêy?

- Coá thïí töi, kïët húåp vúái thùçng Cao, hoùåc thùçng Thùæng cuängàûúåc. Ba Trêìn àïì nghõ.

- Öng phaãi laâ ngûúâi phuå traách töí chöët chùån úã cûãa vaâm Lúán! - Àaåiàöåi trûúãng lùæc àêìu, baác boã -Nhiïåm vuå cuãa öng rêët quan troång, vûâa coánhiïåm vuå baão vïå nghi binh vûâa khoáa chùåt àêìu theo kïë hoaåch möåt hoùåckhoáa àuöi, theo kïë hoaåch hai.

Page 133: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 133

- Vïì ngûúâi nghi binh, töi àïì nghõ cûã thùçng Thùæng vaâ thùçng Thaái.Hai thùçng naây vûâa biïët búi, vûâa muöën lêåp cöng. Chuáng noá muöën xoáaài hònh aãnh "thùçng ngöëc" trûúác mùæt moåi ngûúâi - Phaách noái.

- Thïë thò töët. Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu - Nhûng phaãi noái cho tuåi noáhiïíu rùçng nïëu cûá tòm caách àïí chûáng toã mònh khöng ngöëc, thò seä trúãthaânh ngöëc thêåt àêëy!

Nguyïîn Hûäu Phaách cûúâi sùåc suåa, cûúâi chaãy ra nûúác mùæt. Sau àoá,anh hoãi:

- Thuã trûúãng tñnh giúâ naâo ta lïn àûúâng?

- Töi tñnh chiïìu nay haânh quên! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Chêåp töëiàïën núi. Thúâi gian coân laåi laâ töí chûác böë trñ lûåc lûúång. Khaã nùng nöísuáng seä laâ vaâo ngaây mai. Noái àïën àêy, àaåi àöåi trûúãng quay sang nhònBa Trêìn - Theo öng, ta nïn khúãi haânh vaâo giúâ naâo thò kiïët?

Ba Trêìn bêëm àöët ngoán tay, suy nghô möåt höìi, röìi noái:

- Ta tûâ phûúng nam lïn, thuöåc haânh hoãa. Àõch tûâ hûúáng Têy túái,thuöåc haânh kim. Höm nay laâ ngaây Bñnh Ngoå, caã can chi àïìu haânhhoãa. Vêåy ta ài vaâo giúâ Àinh Muâi seä trúã thaânh biïín lûãa. Tam hoãa seächïë khùæc àûúåc nhêët kim. Ta toaân thùæng.

Àaåi àöåi trûúãng kheä cûúâi:

- Nïëu àõch khúãi haânh vaâo giúâ thuãy thò sao? Ta thua aâ?

- Noá khúãi haânh vaâo giúâ thuãy thò cuäng thêët baåi nhûng àúä hún.Kim sinh cho thuãy, tûác laâ sûå mêët ài. Hún nûäa, trong trûúâng húåp naây,nhêët thuãy khöng chïë ngûå nöíi tam hoãa. Tam chên muöåi laâ lûãa loâng.Nûúác laâm sao dêåp tùæt àûúåc lûãa loâng...

- Töi khêm phuåc sûå nguåy lyá cuãa öng. Nhûng töi cuäng cûá ghi vaâosöí xem thïë naâo. Ngaây mai, mûúâi böën giúâ, haânh quên. aâ quïn, nhúá giaocho cêåu naâo àoá laâm lêëy hai chiïëc dêìm nhaá!

Chúâ cho moåi ngûúâi ài hïët, àaåi àöåi trûúãng túái gùåp Baãy Têm vaâNùm Thi, baáo cho hai cö biïët vïì trêån àaánh sùæp túái cuãa àún võ. BaãyTêm chùm chuá nghe anh noái nhûng khöng coá biïíu caãm roä rïåt, ngoaâiveã laånh bùng. Chúâ cho anh noái xong, cö buöìn baä hoãi:

Page 134: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 134

- Mêëy anh àõnh àuöíi kheáo tuåi em ài, phaãi khöng?

- Öi em! sao em laåi noái thïë? - Àaåi àöåi trûúãng giaäy naãy lïn.

- Nïëu khöng coá yá àuöíi tuåi em, taåi sao mêëy anh khöng giao chotuåi em möåt cöng viïåc gò?

- Àuáng vêåy! - Nùm Thi goáp lúâi - Mêëy anh coi thûúâng tuåi em. Coituåi em nhû laâ möåt gaánh nùång.

- Haäy nghe anh noái hïët àaä. Àaåi àöåi trûúãng phên trêìn - Àuáng ralaâ anh, mêëy anh, khöng thïí giao bêët kyâ möåt cöng viïåc naâo cho tuåi emcaã. Mêëy anh khöng phaãi laâ ngûúâi chó huy trûåc tiïëp tuåi em. Mêëy anhchó nhúâ tuåi em giuáp àúä chuyïín möåt söë vuä khñ ra trêån. Sau àoá, tuåi emseä úã laåi giuáp mêëy anh laâm nhiïåm vuå cûáu thûúng, àûúåc chûa?

- Ñt ra laâ nhû thïë! - Baãy Têm noái. Cö àaä móm cûúâi.

- Bêy giúâ tuåi em chuêín bõ tû trang ài, coân thúâi gian thò giuáp mêëyanh nêëu ùn. Àuáng hai giúâ chiïìu haânh quên, roä chûa?

- Tuåi em àaä nghe roä. Àuáng hai giúâ chiïìu haânh quên, thûa àöìngchñ chó huy.

Page 135: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 135

Chûúng baãy

ÀÖÌNG DAO CUÃA TÒNH YÏU

1

Àaåi àöåi trûúãng tónh dêåy vaâo luác chiïìu taâ. Anh kinh hoaâng khithêëy mònh àang nùçm giûäa höë bom àêìy buân nhaäo, tanh tûúãi. Caãm giaácàêìu tiïn àïën vúái anh laâ sûå tröëng vùæng, cö àún àïën cuâng cûåc. Xungquanh anh, moåi vêåt dûúâng nhû vêîn coân chao àaão, quay cuöìng, trongsûå tônh lùång àöng cûáng. Àaåi àöåi trûúãng raáng cûåa mònh vaâ nhêån thêëyàau nhûác, tï daåi núi beå sûúân phña tay traái. Khöng nhòn thêëy dêëu maáu,anh tin laâ mònh àaä khöng bõ thûúng.

Àaåi àöåi trûúãng nùçm im löëi chûâng mêëy phuát àöìng höì, múái laåi cûåaquêåy möåt lêìn nûäa. Lêìn naây, anh quúâ tay keáo khêíu suáng AK túái gêìn,àùåt nùçm ngang trïn mùåt buân, laâm àiïím tûåa, àêíy ngûúâi lïn. Anhnghiïën rùng, göìng mònh àïën toaát möì höi, cuöëi cuâng cuäng àaä keáo àûúåcthên hònh ra khoãi sûå trò nñu cuãa buân nhaäo. Khöën thay, anh vûâa múáiàûáng lïn àûúåc thò hai chên laåi tuåt sêu xuöëng vuäng lêìy trong loâng höëbom. Möîi lêìn anh nhêëc àûúåc chên bïn naây, thò chên bïn kia laåi luánsêu xuöëng. Loay hoay möåt höìi, nhûng anh vêîn khöng sao thoaát khoãicaái höë bom chïët tûã chïët tiïåt naây. Trong luác àang vö voång, àaåi àöåitrûúãng nhòn thêëy úã phña trûúác mùåt, chïëch vïì phña tay phaãi, coá möåt caáirïî cêy to bùçng cöí tay, löå ra giûäa àêët sònh. Àaåi àöåi trûúãng raáng sûác neámkhêíu suáng lïn trûúác, röìi nhoaâi ngûúâi tuám lêëy rïî cêy, trûúân lïn tûângchuát möåt. Khoá nhoåc lùæm, anh múái boâ lïn àûúåc miïång höë bom nhaäonhoeát, chïët dêëp êëy. Àïën àêy, àaåi àöåi trûúãng khöng coân sûác lûåc àïíàûáng dêåy nûäa. Thên thïí anh trúã nïn rïåu raä àïën mûác thaãm haåi. Anhnùçm sêëp dûúái àêët, hai tay dang röång ra, thúã höín hïín, miïång àùængngheát.

Àaåi àöåi trûúãng nhùæm mùæt laåi. Anh cöë hònh dung ra têët caã nhûänggò àaä xaãy ra tûâ höìi àïm àïën giúâ, chùæp nöëi, sùæp xïëp têët caã nhûäng maãnhvuån êëy laåi vúái nhau, àïí röìi sau àoá, anh àau àúán nhêån ra rùçng: anh laâ

Page 136: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 136

möåt thùçng ngöëc. Sûå ngu ngöëc bùæt àêìu bùçng viïåc anh sú suêët khöngchõu kiïím tra xem hai chiïën sô Thaái vaâ Thùæng coá biïët cheâo thuyïìn haykhöng? Sûå sú suêët êëy àaä àûúåc Baãy Têm vaâ Nùm Thi sûãa chûäa kõpthúâi, nhûng laåi dêîn túái möåt tai hoåa khaác laâ xuöìng cuãa Baãy Têm bõ àaåntan taânh. Vaâ, cho àïën bêy giúâ, àaåi àöåi trûúãng cuäng khöng biïët àûúåc söëphêån cuãa cö ra sao?

Ngay tûâ àïm höm qua, sau khi àûa phên àöåi möåt, do Ba Trêìnchó huy, vûúåt kïnh Baâ Àêìm, eám quên troát loåt taåi doi àêët hònh moã võtnhòn ra vaâm Lúán, àaåi àöåi trûúãng cho xuöìng quay vïì àiïím böë trñ cuãaphên àöåi hai, do tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách chó huy. Taåi àêy,chiïëc xuöìng thûá hai àaä àûúåc böå àöåi chuyïín túái cuâng vúái mòn vaâ thuãylöi.

Àïm trïn tiïìn duyïn vêîn lùång leä vaâ tônh mõch, hoåa hoùçn lùæmmúái coá möåt vaâi tiïëng phaáo cuãa àõch bùæn vu vú úã phña chên trúâi. Àaåi àöåitrûúãng lùæng nghe tiïëng xeãng àaâo cöng sûå àang khoeát sêu vaâo loâng àêët,caãm thêëy yïn loâng. Anh bûúác túái gêìn Nguyïîn Hûäu Phaách, gheá saátmiïång vaâo tai anh ta, noái nhoã:

- Àaâo hêìm xong, cêåu phaãi cho nguåy trang thêåt kyä vaâo àêëy. Laâmvúá vêín, tùæc traách laâ khöng àûúåc àêu. Àeân pha cuãa taâu chiïën saáng lùæmàêëy. Noá maâ phaát hiïån ra hêìm höë laâ toi maång nhû chúi.

- Àûúåc röìi. Anh cûá yïn trñ ài...

Trong luác moåi ngûúâi àang nguåy trang cöng sûå thò möåt töëp taâuàõch tûâ hûúáng Chûúng Thiïån chaåy túái. Àaåi àöåi trûúãng vöåi vaä nùçm raåpxuöëng àêët, chúâ aánh àeân pha queát ngang qua ngûúâi anh. Àaåi àöåitrûúãng ruâng mònh, úán laånh. Qua aánh saáng hùæt ra tûâ phña àêìu taâu, àaåiàöåi trûúãng nhòn thêëy nhûäng tïn lñnh àöåi muä sùæt, mùåc aáo giaáp traánhàaån, suáng lùm lùm trong tay, s1/2n saâng nhaã àaån vaâo hai bïn búâ söngbêët cûá luác naâo. Àoaân taâu àõch chaåy túái àêu, thò hoãa chêu cuãa caác àöìnboát àõch àoáng úã hai bïn búâ söng bùæn lïn túái àoá. Chuáng bùæn nhû thïíchaâo àoán nhûäng quan chûác sang troång.

- Mòn vaâ thuãy löi àaä chuyïín ra hïët chûa? - Àaåi àöåi trûúãng hoãinhoã.

- Coân chúâ chuyïën cuöëi cuâng nûäa. Chùæc hoå cuäng sùæp túái röìi...

Page 137: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 137

Àaåi àöåi trûúãng ài ài laåi laåi, veã söët ruöåt. Thónh thoaãng, anh laåivaåch tay aáo xem àöìng höì. Phaãi túái hún mûúâi phuát sau, Baãy Têm, NùmThi vaâ caác chiïën sô múái àem hïët söë vuä khñ túái. Thêëy Baãy Têm àeâo theomöåt caái böìng to tûúáng, àaåi àöåi trûúãng bûúác túái, êën nheå vaâo lúáp vaãi, kheähoãi:

- Em mang theo caái gò thïë naây, Baãy Têm?

- Lûúái röëi! - Cö thò thaâo - Laát nûäa, anh cûá cho thaã úã ngoaâi söngêëy. Taâu chuáng ài, thïë naâo cuäng bõ quêën vaâo chên võt, khöng thïí chaåynhanh àûúåc. Luác àoá, mêëy anh cûá tha höì maâ ngùæm bùæn cho chñnh xaác.

Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu:

- Em thêåt lùæm troâ.

Chúâ cho taâu àõch ài qua möåt höìi lêu, anh múái cho chuyïín mòn,thuãy löi àaä àûúåc neo àaá xuöëng xuöìng. Anh dùån Nguyïîn Hûäu Phaách laâphaãi thaã theo hònh chûä zeát, haâng trûúác caách haâng sau chûâng mûúâilùm meát. Theo tñnh toaán cuãa anh, thaã thuãy löi kiïíu naây coá thïí àaánhtan àûúåc taâu àõch, thay vò chó gêy cho chuáng bõ thûúng. Àïí chùæc ùn,anh coân cho cùæm nhûäng coåc tiïu úã trïn búâ, àïí ngûúâi sûã duång mòn coáthïí ngùæm trûúác khi àiïím hoãa.

Khi xuöìng chúã thuãy löi vaâ mòn bùæt àêìu rúâi bïën, àaåi àöåi trûúãngnhòn theo, trong loâng höìi höåp, lo êu. Anh lo nhêët laâ khi àang raãi traáithò taâu àõch xuêët hiïån seä laâm cho tònh hònh trúã nïn rùæc röëi, phûác taåp.

Thúâi gian nùång nïì tröi. Möîi lêìn hoãa chêu cuãa àõch voåt lïn nïìntrúâi, duâ úã rêët xa, cuäng laâm cho con tim cuãa àaåi àöåi trûúãng thoát laåi, àaunhoái. Caãm giaác naây giöëng y nhû lêìn àêìu tiïn caác anh àem chaâ cêy raãiúã söng Caái Beá vêåy.

Raãi mòn xong, Nguyïîn Hûäu Phaách búi xuöìng vïì phña haå nguöìn,raãi àöëng lûúái raách cuãa Baãy Têm àem theo. Laâm xong cöng viïåc naây,anh cho thuyïìn cêåp bïën, lïn búâ. Àaåi àöåi trûúãng thúã phaâo, nheå nhoäm.Cöng viïåc coân laåi cuãa anh laâ cho chuyïín nhûäng hoâm àaån àaä àûúåc leânàêìy àêët xuöëng xuöìng, vaâ cho nguåy trang thêåt kyä. Xong, anh cho keáovaâo trong con laåch nhoã, chúâ àúåi.

Page 138: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 138

- Cöng viïåc cuãa mêëy em coi nhû àaä xong röìi! - Àaåi àöåi trûúãng noáivúái Baãy Têm - Bêy giúâ, mêëy em trúã vïì hêìm ài. Khöng àûúåc tûå yá rúâikhoãi cöng sûå, nïëu khöng coá sûå àöìng yá cuãa y sô Thaão, roä chûa?

- Roä röìi! - Baãy Têm buáng nheå vaâo muäi anh, kheä noái.

- Töët! - Anh gêåt àêìu - Mêëy em phaãi thêåt cêín thêån, anh múái yïnloâng àûúåc.

- Em coá coân laâ con nñt àêu anh?

- Em khöng coân laâ con nñt, àuáng thïë! Nhûng em vêîn chûatrûúãng thaânh. Anh noái - Thöi, vïì hêìm ài.

Mùåc duâ àaä cùn dùån ngûúâi yïu nhû thïë, nhûng àaåi àöåi trûúãngvêîn caãm thêëy coá möåt caái gò àoá laâm anh chûa thêåt yïn têm. Anh goåiThaão Laånh Luâng túái, nhùæc nhúã laâ phaãi àïí mùæt túái "tuåi nhoã" giuâm.Xong xuöi, anh quay trúã vïì chöî Nguyïîn Hûäu Phaách:

- Phaách naây, khi taâu àõch tûâ hûúáng Raåch Giaá túái, töi vêîy tay, thòcho xuöìng cheâo ài nhaá. Nhúá laâ àûâng rúâi xa búâ àêëy! - Anh noái.

- Röìi. Phaách traã lúâi vúái veã bûåc böåi - Coá möîi chuyïån êëy maâ anh cûánhùæc ài nhùæc laåi hoaâi.

Àaåi àöåi trûúãng quay vïì chöî Phan Lêm thò àaä nùm giúâ saáng. Luácàoá, anh chaâng xaå thuã thêìn sêìu àang ngöìi bïn búâ cöng sûå, nhòn radoâng söng möåt caách say àùæm.

- Chuêín bõ xong chûa maâ àaä thaã höìn theo mêy gioá, haã? - Àaåi àöåitrûúãng hoãi kheä.

- Xong tûâ àúâi taám hoaánh röìi! - Phan Lêm traã lúâi - Naâo, múâi anhài kiïím tra cho chùæc ùn.

Àaåi àöåi trûúãng ài xem xeát caách böë trñ trêån àõa phi löi cuãa anh tavaâ lêëy laâm têm àùæc.

Trúâi saáng dêìn. Doâng söng Caái Lúán trúã nïn múâ toã, thú möång dûúáisûúng mai. Gioá súám thöíi nheâ nheå, àem theo húi nûúác maát laånh. Thónhthoaãng, úã àêu àoá laåi coá möåt tiïëng suáng "tùæc boåp" nêëc lïn. Tûâ phña êëp

Page 139: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 139

Vônh Höåi, hoãa chêu vêîn àûúåc bùæn lïn möåt caách muöån maâng. aánh saángthoi thoáp cuãa noá trúã nïn haâi hûúác trûúác aánh ngaây àang raång.

Thúâi gian nhû àöng cûáng laåi. Àaåi àöåi trûúãng liïn tuåc xem àöìnghöì. Àaä hún baãy giúâ saáng, nhûng vêîn khöng thêëy boáng daáng möåt contaâu naâo beán maãng túái. Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi thûúân thûúåt. Anh ngöìixuöëng caånh Phan Lêm, loâng böìi höìi, lo ngaåi. Möåt luác lêu sau, coá leä túáihún mûúâi phuát àöìng höì, àaåi àöåi trûúãng nghe thêëy tiïëng suáng nöí döìndêåp, tûâ phña búâ söng bïn kia voång laåi. úã möåt cûå li khaá xa, anh khoá coáthïí phên biïåt àûúåc giûäa àõch vaâ ta, bïn naâo nöí suáng trûúác. Ngay luácàoá, luác àaåi àöåi trûúãng coân àang phên vên, suy xeát, thò maáy bay neámbom cuãa àõch àaä xeåt qua àêìu anh, bay vïì phña suáng nöí. ñt phuát sau,anh nghe thêëy tiïëng bom nöí ruâng àêët vaâ caã tiïëng suáng phoâng khöng12,8 mm voång laåi. Nhûäng cöåt khoái àen böëc lïn muâ mõt úã hûúáng rûângtraâm phña xa. Àaåi àöåi trûúãng quay laåi, àõnh hoãi Phan Lêm xem bomàaánh úã hûúáng naâo, chúåt nhòn thêëy möåt àoaân taâu àõch tûâ hûúáng kïnhthûá Saáu lao thùèng ra söng, röìi quay ngoùæt vïì phña anh. Qua lúáp soánghiïån lïn trùæng phau trûúác muäi taâu, àaåi àöåi trûúãng tin rùçng àoá laâ loaåitaâu nhanh, biïåt hiïåu "chim cùæt" cuãa haãi quên Myä, boáng ma gêy kinhhoaâng cho caác àún võ vûúåt söng. Àaåi àöåi trûúãng thêëy tim mònh àêåpmaånh. Anh noái nhoã vúái Phan Lêm:

- Chuêín bõ ài. Chuáng noá sùæp túái àêëy! - Noái xong, anh khoaát tay,ra hiïåu cho xuöìng nghi binh rúâi bïën.

Anh khoaát tay túái hai ba lêìn, nhûng vêîn khöng thêëy möåt chiïëcxuöìng naâo lao ra. Àaåi àöåi trûúãng run lïn, buång anh söi suâng suåc.Àoaân taâu cuãa àõch böîng giaãm töëc àöå. Chiïëc ài àêìu àang trïn àûúângquay voâng trúã vïì hûúáng Raåch Giaá, thò hai chiïëc xuöìng nhûã àõch múái tûâtrong raåch lao ra, búi vïì phña vaâm Lúán. Ngûúâi cheâo xuöìng khöng phaãilaâ hai chiïën sô cuãa anh, maâ laâ Baãy Têm vaâ Nùm Thi.

Àaåi àöåi trûúãng taái mùåt, giêån dûä:

- Tiïn nhên thùçng Phaách. Noá haåi tao röìi! - Anh chûãi thïì, nhòntheo hai chiïëc xuöìng àang búi möåt caách tuyïåt voång. Cuâng luác, anhnghe thêëy tiïëng hoâ cêët lïn:

Hoâ ú, xuöìng em xuöëng raåch Caái Bêìn.Anh úi! Mau dêåy, ài mêìn vúái em...

Page 140: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 140

Tiïëng hoâ cuãa Baãy Têm laâm anh xuác àöång chaãy nûúác mùæt. Anhkhöng phaãi xuác àöång vò tiïëng hoâ, maâ laâ vò sûå bònh tônh trûúác nguyhiïím cuãa cö. Roä raâng cö àaä choån thúâi àiïím möåt caách chñnh xaác, àïí anhkhöng thïí thay àöíi àûúåc gò nûäa.

Sûå xuêët hiïån cuãa hai chiïëc xuöìng chúã nùång, àûúåc nguåy trang, àaäkñch thñch taâu àõch. Ngay lêåp tûác, chuáng röì maáy, quay trúã laåi, lao vïìphña hai cö gaái vúái möåt töëc àöå kinh ngûúâi. Trûúác sûå mùæc bêîy cuãa keãthuâ, àaåi àöåi trûúãng móm cûúâi. Ngay sau àoá, anh caãm thêëy troâ chúi cuãamònh quaá û taân nhêîn. Khöën thay, anh chó nhêån ra àiïìu êëy trong sûåàaä röìi. Àoaân taâu àõch vêîn àiïn cuöìng lao vïì phña anh. Anh thoát timchúâ àúåi nhûäng loaåt suáng nöí vang tûâ phña taâu àõch, nhûng may mùæn laâàiïìu àoá vêîn chûa xaãy ra. Rêët coá thïí laâ boån Myä muöën bùæt söëng hai cögaái cuâng vúái nhûäng "hoâm àaån" kia.

Chiïëc PCF ài àêìu àaä hiïån ra luâ luâ trûúác mùæt anh. Töëc àöå cuãa noátûå nhiïn chêåm laåi, trong khi maáy vêîn gêìm ruá tuyïåt voång. Rêët coá thïíböå phêån caách ngêìm cuãa taâu àaä cuöën phaãi àöëng lûúái raách cuãa BaãyTêm. Chiïëc PCF thûá hai bùæt àêìu voåt lïn thò chiïëc xuöìng cuãa Nùm Thiàaä reä ngoùåt vaâo kïnh Baâ Àêìm. Àöìng thúâi, xuöìng cuãa Baãy Têm cuängreä ngoùåt theo. Àïën luác àoá, chiïëc PCF bùæt àêìu nhaã àaån. Àaåi àöåi trûúãngrun ngûúâi khi nhòn thêëy nhûäng cöåt nûúác buãa vêy quanh xuöìng cuãaBaãy Têm. Chiïëc xuöìng nhû khöng coân ngûúâi laái, quay troân trong laânàaån. Cho túái khi noá bõ bùæn tan taânh. Àaåi àöåi trûúãng baâng hoaâng vòkinh haäi.

- Bùæn! - Anh cùm húân ra lïånh.

Búâ söng böîng rung lïn búãi tiïëng nöí àïì pa cuãa phi löi. Haâng loaåttraái àaån àûúåc phoáng ài, giöëng nhû nhûäng tia saáng laånh bùng, laothùèng vaâo taâu àõch. Suáng nöí rïìn trúâi. Têët caã caác cöng sûå àïìu àaä truátàaån vïì phña chuáng. Hai chiïëc PBR ài sau truáng phi löi, buâng chaáy.Khoái àen böëc lïn cuöìn cuöån che khuêët caã mùåt söng. Nhûäng chiïëc PCFài àêìu röì maáy tùng töëc, nhùçm thoaát khoãi laân àaån, àaä lao thùèng vaâobaäi thuãy löi. Trong khoaãnh khùæc múâ mõt cuãa khoái àen, àaåi àöåi trûúãngnhòn thêëy chiïëc PCF ài àêìu nhaãy dûång lïn. Möåt cöåt nûúác àoã ngêìu, caohaâng chuåc meát, àöí uåp xuöëng con taâu. Ngay sau àoá, noá laåi nöíi lïn vúáiphña thên sau vúä toang, chuái àêìu xuöëng, röìi tûâ tûâ chòm nghóm. Mònvêîn nöí. Nhûäng cöåt nûúác tiïëp tuåc tung lïn. Chiïëc PCF ài giûäa bõ truángmòn vùng ra xa, nghiïng túái böën mûúi lùm àöå. Boån lñnh bõ sûác giêåt

Page 141: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 141

àaánh vùng khoãi boong taâu, tröi tuöåt xuöëng doâng söng. Tiïëng suáng nöí,tiïëng la heát, chûãi búái tröån lêîn vaâo nhau, khöng sao phên biïåt nöíi.Chiïëc PCF bõ vûúáng lûúái luác àêìu vaâ chiïëc thûá tû laách lïn bõ mòn löituöåt xuöëng doâng söng luác naâo khöng biïët. Nhûäng chiïëc bõ thûúng cöëchaåy vïì phña búâ bïn kia, quay suáng laåi, bùæn nhû truát àaån lïn trêån àõa.

- Ruát ài, Phan Lêm. - Àaåi àöåi trûúãng ra lïånh - Ruát ngay, khöngmaáy bay lïn àêëy!

Noái röìi, àaåi àöåi trûúãng töëc hêìm, xaách theo khêíu AK chaåy vïì phñavaâm Lúán, tòm Baãy Têm. Àaåi àöåi trûúãng chaåy baán söëng baán chïët, trongkhi àaån tûâ taâu àõch vêîn bùæn xöëi xaã lïn búâ. Anh chaåy maâ khöng cêìnquan saát taâu giùåc chaáy nhû thïë naâo nûäa. Àöëi vúái anh, chiïën cöng luácnaây khöng coân yá nghôa gò hïët, nïëu nhû anh khöng tòm àûúåc ngûúâi yïu.

Maáy bay àõch bùæt àêìu keáo lïn, bùæn phaá. Bom napan nöí buângbuåc, öåc lûãa phña sau anh. Mùåc bom àaån, àaåi àöåi trûúãng cûá chaåy. VaâmLúán, núi chiïëc xuöìng cuãa Baãy Têm biïën mêët, hiïån lïn trûúác mùåt anh.Àaåi àöåi trûúãng tiïëp tuåc chaåy. Böîng dûng, anh thêëy mònh chúái vúái.Dûúâng nhû coá möåt xung lûåc rêët maånh naâo àoá àêíy anh bay lïn giûäabêìu trúâi, röìi neám anh vaâo möåt khoaãng töëi vö àõnh...

Giúâ àêy, khi àaä höìi tónh trúã laåi, àaåi àöåi trûúãng tin rùçng trong luácanh àang chaåy, möåt traái bom naâo àoá nöí gêìn àaä thöíi anh bay ài vaâlùèng anh xuöëng höë bom múái àaâo naây.

Nùçm möåt höìi cho laåi sûác, àaåi àöåi trûúãng uïí oaãi nhöím dêåy, kinhhoaâng, khöng nhêån ra maãnh àêët àang àûáng nûäa. Têët caã bõ bom lêåtngûúåc, ngöín ngang. Anh raáng sûác xaách khêíu suáng lêëm lem, àaåp lïnmùåt àêët nhaäo nhoeát, lùåc leâ ài vïì phña vaâm Lúán.

Mùåt trúâi àaä lùån. Hoaâng hön tñm ngùæt caã mùåt söng. Trêån àõakhöng coân gò nûäa. Khöng coân nhûäng àaám chaáy. Khöng coân taâu giùåc bõthûúng. Cuäng khöng coân bêët kyâ möåt dêëu tñch naâo cuãa chiïëc xuöìng.

Àaåi àöåi trûúãng ài men theo kïnh Baâ Àêìm möåt àoaån, loâng röëinhû tú voâ. Anh ngöìi xuöëng búâ kïnh, àêëm tay xuöëng àêët möåt caách vövoång.

- Thïë laâ hïët! Lï Syä Quyá aå! Lêìn naây thò tao khöng bao giúâ tha thûácho maây nûäa. Àaåi àöåi trûúãng ruãa thêìm, uã ruä àûáng dêåy. Anh keáo lï

Page 142: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 142

khêíu suáng trïn mùåt àêët, loâng ngöín ngang àau khöí. Anh cûá ài nhû vêåycho túái khi nhòn thêëy nhûäng boáng ngûúâi nhoâe nhoeåt, löë nhöë ài vïì phñaanh.

2

- Anh phaãi khöng? - Gioång noái quen thuöåc, gêìn nhû huåt húi cuãaboáng àen lúâ múâ, àang tûâ tûâ taách khoãi nhûäng boáng àen khaác, tiïën vïìphña trûúác, laâm cho àaåi àöåi trûúãng àûáng khöng vûäng nûäa. Mïåt moãi.Cay àùæng. Buöìn baä. Xuác àöång. Têët caã nhûäng àiïìu êëy cûá tröån lêîn vaâonhau, taåo thaânh möåt maâng moãng vö hònh, chùæn ngang têìm mùæt cuãaanh. Àaåi àöåi trûúãng run lêíy bêíy, àêìu göëi muöën suåm xuöëng. Phaãi mêëttúái mêëy giêy àöìng höì sau, anh múái nhêån ra rùçng: boáng àen lúâ múâtrûúác mùåt chùèng phaãi ai khaác, maâ chñnh laâ ngûúâi yïu cuãa anh, BaãyTêm. Àaåi àöåi trûúãng thêëy mònh trúã nïn nheå hêîng, tröi böìng bïình,nhû khöng coân troång lûúång. Súåi dêy suáng trïn tay anh loãng ra, rúixuöëng àêët.

- Anh coân söëng, trúâi aå! Vêîn coân söëng! - Baãy Têm reo lïn ngheånngaâo. Cö bay túái, àu ngûúâi lïn cöí anh, laâm cho anh loaång choaång, chúáivúái. Coá thïí do boáng töëi vaâ do niïìm vui àöåt ngöåt lêën aát, cö àaä khöngnhòn thêëy nhûäng gioåt nûúác mùæt chaãy daâi trïn goâ maá cuãa anh.

Baãy Têm àùåt chên xuöëng àêët, cuái xuöëng nhùåt khêíu suáng, röìi löianh xïình xïåch vïì phña àöìng àöåi, miïång röëi rñt:

- Anh Ba úi! Anh Thaão úi! Mêëy anh úi! Laåi àêy! Anh Quyá vêîncoân söëng. Vêîn coân söëng!

Cho àïën luác naây, nhûäng ngûúâi lñnh trinh saát múái chaåy túái, àoánàaåi àöåi trûúãng cuãa mònh. Thêåt ra, hoå àaä nhòn thêëy anh ngay tûâ luácanh coân àang keáo lï khêíu suáng, loaång choaång bûúác ài kia, nhûngkhöng ai núä giaânh cuãa Baãy Têm niïìm sung sûúáng êëy. Hoå cuäng khöngmuöën tûúác ài cuãa cö nhûäng giêy phuát thiïng liïng àêìu tiïn, khi cö tòmthêëy anh.

Àaåi àöåi trûúãng nùæm lêëy tay àöìng àöåi, kheä nhïëch möi cûúâi. Nuåcûúâi cuãa anh coá phêìn khö heáo, töåi nghiïåp.

Page 143: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 143

- Chùèng leä àaåi àöåi coân coá ngêìn naây ngûúâi thöi sao, Ba Trêìn? -Àaåi àöåi trûúãng ngú ngaác hoãi.

- Coân thïë naây thò coá maâ chïët aâ! - Ba Trêìn vui veã noái - Têët caã vêîncoân nguyïn, ngoaåi trûâ xêy xaát chuát àónh. Ngûâng möåt laát, anh noái tiïëp- Ngay sau khi ruát lui vïì "Rûâng Möåt Cö", töi cho thùçng Phaách àûaanh em vïì khu rûâng traâm gêìn cùn cûá cuãa huyïån Goâ Quao, röìi ài tòmöng ngay. Tuåi töi luâng suåc suöët tûâ trûa túái giúâ àêëy. Chó töåi cho nhoãTêm, thûúng öng, khoác àïën moång caã mùæt...

Ba Trêìn chûa noái hïët cêu, Baãy Têm àaä "hûá" möåt caách sungsûúáng.

Àaåi àöåi trûúãng nhòn ngûúâi yïu, kheä lùæc àêìu, möi mêëp maáykhöng thaânh tiïëng. Àöëi vúái anh, viïåc Baãy Têm coân söëng laâ möåt bêëtngúâ ngoaâi sûác tûúãng tûúång cuãa anh. Bêët ngúâ hún caã viïåc anh thoaátkhoãi caái chïët nûäa. Sûå kiïån naây giöëng nhû möåt loaåi thêìn dûúåc xoáa ài sûådaây voâ, àau àúán, thêët voång, múái röìi vêîn coân ngûå trõ trong loâng anh. Noáxua tan nöîi nhoåc nhùçn, mïåt moãi trong suöët möåt ngaây anh phaãi chõuàûång.

- Khi nhòn thêëy thuã trûúãng chaåy bùng bùng ài tòm Baãy Têm, emhaäi quaá. Phan Lêm cêët tiïëng -Trong khi àoá, àaån tûâ taâu bùæn lïn cûánhû buãa quanh ngûúâi. Nhêët laâ khi bom napan neám xuöëng, lûãa öåc ratûâng àöëng, truâm kñn têët caã. Luác àoá, khöng thêëy thuã trûúãng àêu, emàaä nghô "thöi röìi". Vêåy maâ...

- Taåi nhoã naây! - Àaåi àöåi trûúãng giêåt maånh tay Baãy Têm - Khinhòn thêëy chiïëc xuöìng cuãa hùæn bõ bùæn tan, chên tay töi buãn ruãn,chùèng coân têm trñ naâo nûäa. Luác àoá, töi chó mong cho trêån àaánh kïëtthuác nhanh, àïí ài tòm hùæn!

- Mêëy öng úã búâ söng nïn têìm nhòn haån chïë, chúá úã chöî töi nhòn roämöìn möåt. Khi phaát hiïån ra xuöìng cuãa tuåi nhoã naây, chuáng quay taâulaåi, àuöíi theo, töi tin rùçng chuáng sêåp bêîy röìi. Àïën khi xuöìng cuãa nhoãThi reä vaâo kïnh Baâ Àêìm, töi bùæt àêìu chöåt daå, thò thêëy nhoã Têm boãxuöìng, lao xuöëng doâng kïnh. Noá vûâa vaâo túái búâ thò chiïëc xuöìng bõ bùæntan ra muön maãnh... Noái àïën àêy, Ba Trêìn chó tay vaâo Baãy Têm -Nhoã naây ñt tuöíi maâ àaä tinh quaái lùæm!

Page 144: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 144

- Thûåc ra, em àaä tñnh àïën chuyïån naây tûâ trûúác röìi kia! - BaãyTêm tûâ töën noái - Khi xuöìng cuãa Nùm Thi reä vaâo kïnh, thoaát khoãi sûåkiïím soaát cuãa àõch, thò nhêët àõnh chuáng seä bùæn vaâo em. Do vêåy maâem phaãi thoaát trûúác khi chuáng nöí suáng. Mêëy anh tñnh, lûng em àêuphaãi laâ sùæt àaá maâ thi gan vúái suáng àaån àûúåc?

Àaåi àöåi trûúãng móm cûúâi, tay vöî nheå lïn maái àêìu Baãy Têm. Nïëuàïí cho cêu chuyïån cûá tûå nhiïn phaát triïín thò seä khöng biïët luác naâongûâng, anh baão:

- Ta vïì thöi, Ba Trêìn aå! Vïì cho moåi ngûúâi nghó ngúi.

Moåi ngûúâi luåc tuåc lïn àûúâng. Hoå vïì túái cùn cûá taåm dûâng vaâokhoaãng chñn giúâ àïm höm êëy. Àïën luác naây, àaåi àöåi trûúãng múái caãmthêëy mïåt moãi, àau ï êím caã ngûúâi. Vïët thûúng núi beå sûúân bïn traáianh thónh thoaãng laåi nhoái lïn tûâng chùåp. Àaåi àöåi trûúãng ngöìi vêåtxuöëng mùåt rûâng êím ûúát, lûng tûåa vaâo möåt cêy traâm, thúã höín hïín. Möåtlaát sau, Baãy Têm àem quêìn aáo, khùn tùæm vaâ xaâ böng àïën gêìn anh.

- Anh aâ, - cö döî daânh - Em chuêín bõ àöì tùæm cho anh röìi neâ. Raángtùæm ài anh. Boã quêìn aáo dú laåi, súám mai em giùåt cho.

Àaåi àöåi trûúãng vêîn ngöìi im, khöng nhuác nhñch. Nghô laâ ngûúâiyïu öëm, Baãy Têm àùåt tay lïn traán anh xem coá noáng khöng, xong, cövan naâi:

- Thöi naâo, àûa tay àêy, em keáo dêåy. Leå lïn anh. Tùæm khuyaquaá, dïî bõ caãm laånh lùæm àoá.

Àai àöåi trûúãng miïîn cûúâng àûa tay cho Baãy Têm keáo lïn. Anhtruát boã böå quêìn aáo daâi, vùæt lïn möåt caânh traâm loâa xoâa, roåi àeân pin rabïën tùæm. Phaãi mêët túái gêìn nûãa giúâ àöìng höì, xaát hïët giaâ nûãa cuåc xaâböng Cö Ba, anh múái göåt saåch àûúåc buân àêët dñnh trïn ngûúâi.

Àïm àaä khuya. Trùng haå tuêìn nhoã xñu, giöëng nhû möåt conthuyïìn maâu trùæng tröi lêåp lúâ giûäa nhûäng taãng mêy tûåa nhû bùng,trïn bêìu trúâi àen thùm thùèm. Gioá chûúáng vêåt vaä thöíi, àem theo húilaånh vaâ tiïëng suáng nöí chêåp chúân, voång laåi tûâ phña trúâi xa. Àaåi àöåitrûúãng ruâng mònh, nöíi gai ngûúâi. Anh hùæt húi liïn tuåc, co ro chaåy vïìchöî úã cuãa mònh.

Page 145: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 145

Baãy Têm vêîn chûa ài tùæm. Sau khi mùæc voäng cho anh, cö ngöìiàúåi anh vïì, trong tay laâ möåt loå dêìu Con Soác.

- Anh lïn voäng ài! - Cö noái nhû ra lïånh - Cúãi aáo ra, em thoa dêìucho. Muäi anh laåi suåt sõt röìi àoá.

Àaåi àöåi trûúãng coân àang chêìn chûâ, lûúäng lûå, Baãy Têm àaä noái:

- Trúâi àêët úi! Coá gò maâ phaãi mùæc cúä khöng biïët nûäa? - Vûâa noái, cövûâa maånh daån cúãi haâng nuát aáo trïn ngûåc anh, röìi löåt ngûúåc ra saulûng. Qua aánh saáng cuãa cêy àeân pin àùåt xuöi trïn voäng, cö kinhhoaâng nhòn thêëy möåt vïët bêìm to nhû baân tay, keáo daâi tûâ baã vai xuöëngtúái beå sûúân bïn traái cuãa anh -Trúâi àêët! Cö ca cêím - Lûng anh tñm ngùæthaâ. Raáng chõu àau chuát xñu nghe, anh. Em thoa dêìu, xoa boáp möåt luáclaâ tan maáu bêìm thöi haâ.

Àaåi àöåi trûúãng coân biïët laâm gò khaác nûäa, ngoaâi viïåc nghe theo lúâingûúâi yïu. Baãy Têm àöí dêìu ra loâng baân tay, röìi bùæt àêìu thoa khùæplûng anh. Anh quaá öëm. Trïn ngûúâi coá bao nhiïu xûúng sûúân, thò coángêìn êëy caái nhö lïn dûúái laân da.

- Ngûúâi gò maâ öëm dûä vêåy khöng biïët? - Cö chua xoát thöët lïn - Böåmêëy anh àoái ùn lùæm haã?

- Lñnh traáng thúâi chiïën tranh, ai maâ chaã thïë. Loaåi ngûúâi nhûanh vêîn coân thuöåc diïån coá xûúng, coá thõt àêëy! Lùæm àûáa tröng töåi lùæmcaâ. Thên thïí chó coân da boåc xûúng. - Àaåi àöåi trûúãng tùæc lûúäi - Maâ emcuäng coá hún gò anh àêu.

Hai ngûúâi àang chuyïån troâ vúái nhau, chúåt coá aánh àeân pin huúdoåc huú ngang, hûúáng vïì phña hoå. Àaåi àöåi trûúãng giêåt thoát ngûúâi, toankeáo aáo lïn, nhûng Baãy Têm giûä laåi.

- Anh laâm gò maâ súå dûä vêåy? Cûá laâm nhû mònh àang ùn cùæp bõbùæt quaã tang khöng bùçng. - Cö noái, röìi àöí dêìu, xoa khùæp lûng anh möåtlêìn nûäa - xong röìi àêëy! - Cö keáo aáo anh lïn, àêåy nùæp loå dêìu laåi -Anhnùçm xuöëng nghó möåt laát ài. Chúâ em tùæm xong, röìi ài ùn. Bûäa nay, anhPhaách vaâ Nùm Thi nêëu túái hai nöìi chaáo caá loác lûång.

Maäi túái nûãa àïm höm êëy, moåi ngûúâi múái keáo xuöëng nhaâ bïëp,quêy quêìn bïn hai nöìi chaáo to tûúáng, thúm phûác, nghi nguát khoái.

Page 146: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 146

Tiïëng laâ úã miïìn Têy lùæm caá, nhûng maäi túái höm êëy, moåi ngûúâi múáiàûúåc ùn möåt bûäa chaáo caá loác thêåt ngon laânh. Chaáo àûúåc nïm nhiïìuhaânh vaâ tiïu, nïn ùn àïën àêu, möì höi ra àïën àêëy.

Ùn xong, trong luác moåi ngûúâi coân àang uöëng nûúác, noái chuyïånlaåi vïì trêån àaánh vûâa röìi, thò Baãy Têm thuác eáp àaåi àöåi trûúãng ài nghó.Cö khöng muöën ngûúâi yïu mïåt thïm nûäa.

- Chõ Baãy biïët khöng, - Nùm Thi noái thêìm, trong luác hai cö àangrûãa cheán dôa - Anh Lêm laâm thú hay lùæm àoá. aãnh vûâa múái tùång em baâithú hay úi laâ hay.

- Baâi thú viïët thïë naâo?

- Em chûa nhúá àûúåc toaân baâi. Chó biïët rùçng aãnh goåi em laâ"Thûúng nhúá cuãa anh". Röìi cö àoåc -Thûúng nhúá úi! Cêìu mong em àeåpmaäi. Àïën keã thuâ nhòn thêëy cuäng buöng gûúm.

- ÛÂ cuãa aãnh laå, rêët laå! - Baãy Têm nhêån xeát - Noá khöng giöëng vúáinhûäng baâi thú maâ mònh àaä hoåc.

- Àêëy. Em àaä chùèng noái röìi maâ. - Nùm Thi sung sûúáng - Thú cuãaaãnh hay lùæm. Nhûng aãnh laåi baão thú cuãa anh Quyá múái hay. Thú anhQuyá sêu sùæc lùæm, buöìn lùæm! uãa, nhûng chùèng leä aãnh chûa àoåc cho chõnghe sao?

- Töi chùèng thêëy aãnh laâm thú luác naâo. Maâ cuäng chùèng nghe aãnhàoåc nûäa.

- Vêåy ha? - Nùm Thi ngêåp ngûâng - Em nghô rùçng anh Lêmkhöng noái doác vúái em àêu. Coá thïí laâ do quaá cùng thùèng, laåi khöng coáthúâi gian raãnh, nïn chõ chûa àûúåc nghe aãnh àoåc thú thöi. Chõ cuängthêëy àoá. Tûâ bûäa gùåp mêëy aãnh àïën giúâ coá raãnh bûäa naâo àêu?

- Cuäng coá thïí. - Baãy Têm suy tñnh. Cö àõnh buång, vaâo möåt luácnaâo àoá, coá dõp, cö seä hoãi anh chuyïån naây.

Hai ngûúâi rûãa cheán dôa xong, uáp vaâo trong nöìi, röìi vïì chöî nghó.Baãy Têm mùæc voäng caách àaåi àöåi trûúãng möåt cùn hêìm traánh àaån. Cuöëiàïm höm êëy, vaâo luác tónh giêëc, cö thêëy coá aánh àeân pin hùæt ra tûâ voängngûúâi yïu. Cö giaã àoâ trúã mònh, ngoaái àêìu nhòn vïì phña anh. Àaåi àöåitrûúãng xïëp bùçng trong voäng, cuöën söí àùåt núi àêìu göëi. Tay traái roåi àeân,

Page 147: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 147

tay phaãi viïët hñ hoaáy. Anh viïët röìi xoáa. Xoáa röìi laåi viïët, miïång lêímbêím khöng thaânh tiïëng. Baãy Têm rêët muöën ngöìi dêåy, bûúác àïën bïnanh, bùæt anh àoåc cho nghe nhûäng àiïìu anh vûâa viïët, nhûng cö súå laâmgiaán àoaån suy nghô cuãa anh. Cö chúâ àúåi cho túái khi anh tùæt àeân pin,ngöìi im khöng viïët nûäa, cö múái bûúác xuöëng àêët, uöëng möåt húáp nûúác,röìi bûúác àïën bïn voäng anh.

- Em khöng nguã àûúåc sao, em yïu? - Àaåi àöåi trûúãng nùæm lêëy taycö, hoãi nhoã.

- Em àaä nguã àûúåc möåt giêëc röìi anh aâ. - Cö gheá miïång vaâo saát taianh, traã lúâi - Nhûng khöng biïët vò sao, tûå nhiïn em thûác giêëc. Nhònsang voäng anh, thêëy coá àeân... Ngûâng möåt laát, cö hoãi - Anh viïët gò vêåy?Àoåc cho em nghe àûúåc khöng?

- Anh viïët lùng nhùng êëy maâ. - Àaåi àöåi trûúãng tûâ chöëi - Viïët vïìnhûäng caái vuån vùåt.

- Vuån vùåt? - Cö hoãi - Anh àang laâm thú, àuáng khöng?

- Sao em biïët? Böå coá thùçng naâo maách leão vúái em haã?

- Khöng. Em nghô thïë. Àoåc cho em nghe ài, anh yïu. Em muöënnghe nhûäng àiïìu anh viïët!

- Anh súå em nghe khöng nöíi.

- Chùèng leä phuä phaâng nhû vêåy sao? Khöng, anh cûá àoåc ài. Emnghe àûúåc.

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi im möåt laát röìi àoåc. Gioång anh àêìm êëm, khaáchùèn vúái gioång noái haâng ngaây:

Anh àaä söëng nhûäng ngaây daâi hun huátTrong nhûäng caánh rûâng ngêåp mùån phûúng Nam.Anh àaä boã caã möåt thúâi trai treãTrïn nhûäng doâng kïnh àoã maáu, tuön traân.

Söng Àêìm Dúi vêîn chaãy xuöi vïì biïín.Núi baån beâ baåc toác, möîi lêìn qua.

Page 148: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 148

Söng Cûãa Lúán bao giúâ thöi rïn róXaác baån anh tröi trïn soáng nhêåp nhoâa.

Röìi seä àïën möåt ngaây söng thöi khoác...Nhûäng doâng söng chêët àöåc cuãa ta úi!Röìi seä àïën möåt ngaây em thöi khoácTrong bònh minh àoã rûåc caã àêët trúâi...

Àaåi àöåi trûúãng chûa àoåc hïët àoaån thú, Baãy Têm àaä oâa khoác. Cökhoác búãi nhûäng cêu thú chên thûåc, sêu lùæng cuãa anh. Cö khoác cho ba,meå, cho baån beâ vaâ cuäng khoác cho caã mònh nûäa. Cö biïët, anh viïëtnhûäng àiïìu naây laâ àïí tùång cho cö, cho quï hûúng cuãa cö. Thú anhbuöìn quaá. Nhûng àoá laâ nöîi buöìn cuãa möåt ngûúâi tûâng traãi, möåt ngûúâivaâo söëng ra chïët, möåt ngûúâi àaä tûâng nhòn thêëy quaá nhiïìu àöìng àöåingaä xuöëng trong chiïën tranh. Anh coá quyïìn àûúåc buöìn vaâ àûúåc viïëtnhû thïë!

- Àûâng khoác nûäa, em yïu! - Àaåi àöåi trûúãng xiïët chùåt tay ngûúâiyïu, noái vúái veã àau buöìn - Biïët thïë, anh àaä chùèng àoåc cho em nghe.

- Àûâng traách em, anh aå! - Baãy Têm àûa tay lau nûúác mùæt - Congaái tuåi em thûúâng thïë! Khoác àûúåc seä nheå loâng. Anh biïët khöng, höìihöm, nghe anh Lêm kïí vïì viïåc anh àaä chaåy ài tòm em nhû thïë naâo,em àaä khöng cêìm loâng àûúåc. Em biïët laâ anh rêët yïu em. Anh lo chocuöåc söëng cuãa em coân hún lo cho tñnh maång cuãa anh nûäa. Em àaä khoáctrïn suöët caã àoaån àûúâng ài tòm anh. Cho àïën khi, tòm àûúåc anh röìi,em múái yïn loâng... Noái àïën àêy, Baãy Têm böîng dûâng laåi trong giêy laát- Anh Quyá, em yïu anh! Em maäi maäi yïu anh!

Möåt lêìn nûäa, àaåi àöåi trûúãng laåi nùæm lêëy àöi baân tay cuãa ngûúâiyïu, röìi nhòn thùèng vaâo mùæt cö, khöng chúáp:

- Anh cuäng thïë, Baãy Têm aå! - Anh noái - Anh rêët yïu em! Trongsuöët thúâi gian qua, anh nghô àïën em rêët nhiïìu.

Baãy Têm sung sûúáng, khom ngûúâi xuöëng, àïí àûúåc guåc àêìu vaâongûåc anh. viïåc laâm cuãa cö khiïën cho chiïëc voäng chao nghiïng, suyáthêët anh xuöëng àêët. Àaåi àöåi trûúãng àûáng dêåy, öm ngang thùæt lûng cö.Anh nheå nhaâng nêng cùçm cö lïn, röìi hön lïn cùåp möi cuãa cö àang chúâ

Page 149: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 149

àúåi. Baãy Têm àoán nhêån nuå hön möåt caách nöìng nhiïåt. Cö eáp saát ngûúâivaâo anh, húi thúã höín hïín. Toaân thên cö trúã nïn noáng bûâng, miïång uá úákhöng thaânh tiïëng.

Tònh yïu nöìng naân vaâ cuöìng nhiïåt cuãa Baãy Têm àaä àaánh thûácbaãn nùng phaái maånh trong con ngûúâi anh. Anh caãm thêëy tûâ trong sêuthùèm têm höìn nhû coá tiïëng sêëm nöí. Maåch maáu chuyïín àöång rêìn rêìntrong tûâng thúá thõt cuãa anh. Àaåi àöåi trûúãng bïë böíng ngûúâi yïu lïn, röìinheå nhaâng àùåt cö nùçm xuöëng vaåt dûúng xó ngay dûúái chên mònh. Anhnùçm xuöëng bïn cö. Hoå cuöìng nhiïåt êu yïëm, cho túái khi caã hai ngûúâicuâng chuã àöång hoâa nhêåp vaâo nhau.

3

Raång saáng, khi sûúng mai coân àang nhoâe nhoeåt trong caánhrûâng, àaåi àöåi trûúãng àaä àaánh thûác moåi ngûúâi dêåy. Anh vöî tay, la to:

- Dêåy! Têët caã dêåy ài! Dêåy nêëu cúm, khöng coá maáy bay sùæp lïnbêy giúâ àêëy!

Noái xong, àaåi àöåi trûúãng bùæt àêìu chaåy böå voâng quanh cùn cûá.Moåi ngûúâi cuäng bùæt àêìu luåc tuåc dêåy.

Baãy Têm ngöìi trïn voäng, chaãi àêìu. Cö buái toác lïn cao, duâng möåtsúåi dêy thun quêën chùåt laåi, röìi öm quêìn aáo cuãa ngûúâi yïu ra kïnhgiùåt.

Sau khi chaåy böå àûúåc vaâi voâng, àaåi àöåi trûúãng keáo theo möåt söëchiïën sô chaåy ra kïnh tùæm. Coá leä trong suöët caã thúâi gian hoaåt àöångvûâa qua, àêy laâ lêìn àêìu tiïn anh àûúåc söëng trong nhûäng khoaãnh khùæctuyïåt vúâi. Caãm giaác chiïën thùæng vaâ caãm giaác àûúåc yïu àaä laâm thay àöíicuöåc söëng cuãa anh vaâ àem àïën cho anh nhûäng giêy phuát thêåt ngoåtngaâo. Àaåi àöåi trûúãng saãi tay, vuâng vêîy trïn mùåt nûúác. Anh nhòn lïnbúâ, thêëy Baãy Têm àang ngöìi giùåt giuä trïn chiïëc cêìu cêy vûún ra doângkïnh. Veã mùåt maän nguyïån cuãa cö trúã nïn löång lêîy, saáng bûâng. Anhbùæt gùåp caái nhòn long lanh, ûúát rûúåt, tha thiïët cuãa cö. Àaåi àöåi trûúãngchúåt nhêån ra laâ cö rêët àeåp. Veã àeåp êëy nhû vûâa àûúåc thoaát thai búãichñnh tònh yïu.

Page 150: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 150

- Àaåi àöåi trûúãng coá nhêån thêëy súám nay, Baãy Têm rêët àeåp khöng?- Phan Lêm búi túái gêìn anh, hoãi - Nïëu nhû thuã trûúãng nhòn thêëy bûäaqua cö êëy tiïìu tuåy, àau khöí nhû thïë naâo, thò bûäa nay, thuã trûúãng seäphaãi heát lïn vò sung sûúáng àêëy... Ngay caã nhoã Thi cuäng thïë. Cöí cuängcoá nhûäng thay àöíi trïn cú thïí kyâ laå...

- Con nhoã yïu cêåu röìi, àuáng khöng?

- Em cuäng coá caãm giaác êëy!

- Coân cêåu? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi trong luác hai ngûúâi búi vaâo búâ -cêåu coá yïu noá khöng?

- Dô nhiïn laâ em cuäng yïu cö êëy! Phan lêm trúã nïn ngêåp ngûâng -coá àiïìu, tuåi em chûa hön nhau lêìn naâo.

- Khi àaä coá tònh yïu, thò viïåc hön hay chûa hön nhau, àêu coá gòlaâ quan troång. Àiïìu gò phaãi àïën thò cêåu khöng thïí cûúäng laåi àûúåc àêu.

Àaåi àöåi trûúãng vaâ Phan Lêm bûúác lïn búâ kïnh, thaã böå vïì cùn cûá.Hai ngûúâi vûâa ài vûâa noái chuyïån vúái nhau.

- Cûá nghô àïën chuyïån yïu nhau röìi laåi phaãi chia tay, loâng buöìnchïët ài àûúåc, àaåi àöåi trûúãng aå. -Phan Lêm thöí löå - Chiïën tranh chùæccoân daâi lùæm. Khöng biïët anh em mònh coá söëng àûúåc àïën caái ngaây chiïënthùæng hay khöng?

- Sao laåi khöng? - Àaåi àöåi trûúãng khùèng àõnh - Nïëu chuáng ta tinrùçng mònh seä söëng thò khöng thïí chïët àûúåc. Nïëu cûá nghô àïën caái chïëtnhiïìu, thò noá dïî vêån vaâo mònh lùæm. Trûúác khi ra trêån, àûâng bao giúânghô vïì caái chïët vaâ noái àïën noá. Àêy khöng phaãi laâ chuyïån duy têmhay khöng duy têm. Àún giaãn laâ coá nhiïìu àiïìu thuöåc vïì bñ êín cuãa têmlinh maâ chuáng ta chûa biïët àûúåc.

Mùåc duâ noái nhû vêåy, nhûng àaåi àöåi trûúãng vêîn nhêån thêëy cuöåcsöëng cuãa nhûäng ngûúâi lñnh chiïën àêëu thêåt khùæc nghiïåt. Trong chiïëntranh, caác anh coá thïí gùåp may nhiïìu lêìn, nhûng khöng thïí gùåp maymaäi. Biïët thïë, nhûng ñt coá ai ài ngûúåc laåi doâng chaãy cuãa dên töåc mònh.Àaä coá lêìn, àaåi àöåi trûúãng hoãi möåt ngûúâi lñnh trong àaåi àöåi cuãa anhrùçng: coá súå chïët khöng, khi àûúåc giao nhiïåm vuå öm böåc phaá àaánh vaâo

Page 151: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 151

chöët àêìu cêìu, múã àûúâng cho àún võ tiïën lïn, trong khi, trûúác àoá àaä coáböën ngûúâi hy sinh trûúác haâng raâo?

Anh lñnh móm cûúâi, e lïå:

- Chïët, ai maâ khöng súå, thuã trûúãng. - Anh lñnh noái - Nhûng àiïìuem súå hún caã caái chïët, chñnh laâ súå bõ só nhuåc!

Anh lñnh àaä noái rêët àuáng! Àaåi àöåi trûúãng nghô. Chó cêìn möåt lêìnheân nhaát thöi, thò duâ ngûúâi lñnh coá chûác vuå cao nhû thïë naâo, dûúái conmùæt cuãa moåi ngûúâi, anh ta cuäng bõ coi laâ àaä chïët.

Àaåi àöåi trûúãng cuäng àaä tûâng chûáng kiïën möåt caán böå cêëp tiïíuàoaân tòm caách thoaát khoãi cuöåc chiïën bùçng viïåc tûå thûúng. Anh ta thûâakhön àïí khöng tûå bùæn vaâo mònh, maâ nhúâ möåt ngûúâi baån giuáp sûác.Khöën thay, sûå viïåc bõ löå vaâ anh ta khöng daám ngûãng mùåt nhòn ai nûäa.Cuäng khöng möåt ngûúâi naâo trong àún võ coi anh ta coân söëng trïn coäiàúâi naây. Ngûúâi ta traánh mùåt anh nhû traánh huãi. Vaâ, àiïìu gò àïën àaäàïën. Vaâo möåt buöíi trûa, khi moåi ngûúâi coân àang nguã thò võ caán böå kiaàaä tûå nöí suáng vaâo mònh. Lêìn naây khöng phaãi laâ tûå thûúng maâ laâ tûåsaát. Coá thïí anh ta tûå ghï túãm mònh. Nhûng cuäng coá thïí laâ anh ta thêëtvoång úã sûå caãm thöng núi àöìng àöåi.

- Uöëng traâ àaä, àaåi àöåi trûúãng. - Tûâ trong nhaâ bïëp, tröng thêëy haingûúâi tûâ kïnh ài lïn, Ba Trêìn àang pha traâ, cêët tiïëng goåi - Sao, tûâchöëi haã?

- Chúâ tuåi töi thay àöì caái àaä! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Uöëng traâ thòphaãi thêåt thaãnh thúi.

- Thò nhanh lïn, khöng, töi uöëng hïët nûúác cöët àêëy!

Möåt laát sau, àaåi àöåi trûúãng coá mùåt. Anh ngöìi xuöëng möåt khuáccêy, röìi àoán lêëy cheán nûúác traâ noáng höíi, thúm phûác tûâ tay Ba Trêìn,àûa lïn miïång uöëng.

- Chaâ, quaá àaä! - Anh noái - Àùçng êëy kiïëm úã àêu ra cuãa hiïëm naâythïë?

- Dên vêån! - Ba Trêìn noái tûng tûãng - Súám nay, trong luác chaåyböå, may sao àuång nhaâ bïëp cuãa Quêån uãy. Thêëy hoå múái àöåt êëp vïì, muaàûúåc bao nhiïu laâ àöì, töi hoãi chia möåt goái traâ. Thïë laâ hoå tùång luön.

Page 152: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 152

- Coá leä mai möët, chuáng ta cuäng phaãi sang thùm hoå, tiïån thïí baânvïì chuyïån hai àûáa nhoã, Ba Trêìn aå. Àïí tuåi noá hoaåt àöång vúái ta maäicuäng khöng tiïån, maâ àïí tuåi noá àún àöåc vïì xaä, trong hoaân caãnh hiïånnay, thêåt khöng yïn têm möåt chuát naâo.

Ba Trêìn im lùång. Cùåp löng maây chau laåi, veã nghô ngúåi:

- Àuáng thïë! Nhòn thêëy hoaân caãnh cuãa hai àûáa, töi thêëy loâng daåthïë naâo êëy! - Nhûäng nïëp nhùn trïn vêìng traán Ba Trêìn xñch gêìn laåi -Theo töi, àùçng êëy cêìn phaãi thu xïëp tuåi nhoã vïì phuåc vuå úã möåt núi naâoàoá. Àöëi vúái chuáng, àau khöí nhû thïë laâ quaá àuã röìi... Àaåi àöåi trûúãngnhòn baån vúái veã biïët ún. Thûåc loâng, àaä khöng ñt lêìn anh nghô túái àiïìunaây. Nhûng thúâi buöíi naây, kiïëm àêu ra chöî naâo khöng coá chïët choác,àaån bom? Giaá nhû anh coá thïí nhêån àûúåc caác cö vïì àún võ mònh, giaânhcho caác cö möåt cöng viïåc naâo àoá, nhû tiïëp phêím, nêëu ùn chùèng haån,thò töët biïët bao nhiïu? Nhûng àöëi vúái àún võ trinh saát cuãa anh, àiïìu àoákhöng thïí thûåc hiïån àûúåc - Anh cuäng khöng coá àuã quyïìn haån àïí laâmàiïìu àoá.

- Bêy giúâ thïë naây, àaåi àöåi trûúãng aå, - Ba Trêìn tiïëp tuåc - Ngayngaây mai, tiïån thïí ài baáo caáo vúái cêëp trïn, àùçng êëy nïn trûåc tiïëp àùåtvêën àïì vúái thùçng Phan Vônh xem. Biïët àêu noá laåi chùèng coá phuâ pheápnaâo àoá giuáp àúä àûúåc.

- Thùçng Phan Vônh thò coá hún gò minh. - Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu,ngao ngaán - Hún nûäa, töi àaä yïu Baãy Têm röìi... Noái àiïìu naây ra, seä coángûúâi nghô rùçng thùçng Syä Quyá chó lo thu veán cho ngûúâi yïu.

- Meå khó. Àoá laâ sûå khiïm töën khöng chên chñnh vaâ cuäng khöngcöång saãn möåt chuát naâo. - Ba Trêìn bûåc böåi.

- Hiïíu röìi, Ba Trêìn. Àïí töi tñnh thûã xem, coá thïí laâm àûúåc caái gò.

- Coân tñnh khó gò nûäa. - Ba Trêìn noáng naãy - Ngaây mai, öng túáichöî thùçng Vônh. Coân töi seä sang chöî Quêån uãy àùåt vêën àïì thùèng vúái hoå.biïët àêu, chuáng ta laåi chùèng gùåp may. Àïí hai àûáa nhoã vïì xaä luác naây,khöng àûúåc àêu...

- ÛÂ. Àùçng êëy noái phaãi!

Page 153: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 153

4

Àaåi àöåi trûúãng coá mùåt taåi cùn cûá cuãa Phan Vônh vaâo buöíi trûangaây höm sau. Khu rûâng hoaân toaân khaác laå so vúái lêìn trûúác anh túái.Têët caã cêy cöëi àïìu bõ chêët àöåc hoáa hoåc tuöët saåch laá chó coân laåi loaâi ö röûúng ngaånh laâ khöng hïì hêën gò. Qua cung caánh têët bêåt cuãa moåi ngûúâi,àaåi àöåi trûúãng coá caãm giaác laâ böå phêån quên baáo àang chuêín bõ dichuyïín.

Vûâa múái nhòn àaåi àöåi trûúãng, Phan Vônh àaä toeát miïång cûúâi,nhaãy böí túái, xoa àêìu baån, röëi rñt:

- Meå khó! Sao bûäa nay múái túái haã, quyã sûá? - Phan Vônh buöngtay ra, nhòn chùçm chùçm vaâo mùæt baån, noái - Tao tröng maây cûá nhûtröng meå vïì chúå. Töëi qua, trung àoaân trûúãng cuãa maây àiïån xuöëng hoãitao coá phaãi tuåi maây àaánh taâu úã trïn söng Caái Lúán, gêìn kïnh Baâ Àêìmkhöng? Nhûng vò khöng biïët chñnh xaác, nïn tao khöng thïí traã lúâiàûúåc. Nhûng àuáng laâ tuåi maây àaánh chúá gò?

- Naây, khoan haäy noái túái chuyïån êëy! - Àaåi àöåi trûúãng nùæm lêëytay baån, noái doäng daåc - Maây phaãi cho tao uöëng möåt nguåm nûúác àaä chúá.

- ÛÂ nhó! - Phan Vônh vui veã keáo baån àïën bïn chiïëc baân laâm bùçngcêy dûâa nûúác, saát miïång hêìm truá êín, hoãi - Maây uöëng traâ hay lacövöàêy?

Phan Vônh kïu möåt chiïën sô laåi, dùån doâ àiïìu gò àoá, röìi quay vïìphña baån:

- Trûa nay, maây phaãi úã laåi nhêåu vúái tuåi tao àêëy. Múái kiïëm àûúåccon cua àinh to lùæm. Maâ maây uöëng rûúåu pha vúái tiïët cua àinh chûanhó? Chûa aâ? Thïë thò uöëng cho biïët. Nghe noái tiïët cua àinh böí caáikhoaãn kia lùæm!

Àaåi àöåi trûúãng vaâ Phan Vônh cûúâi phaá lïn. Möåt laát sau, anh lñnhàem nûúác túái. Àaåi àöåi trûúãng àúä lêëy ca lacövö thúm phûác, nghi nguátkhoái, uöëng möåt húáp röìi "khaâ" möåt caách sung sûúáng. Sau khi uöëng hïëtnon nûãa ca, anh múái kïí cho Phan Vônh nghe toaân böå diïîn biïën trêånàaánh xaãy ra trïn söng Caái Lúán höm röìi.

Page 154: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 154

- Tao biïët ngay maâ. - Phan Vônh vöî àuâi caái àeát khoaái chñ, thöëtlïn - Duâng nghi binh, duå àõch vaâo baäi thuãy löi, khoáa àuöi maâ diïåt, àoálaâ löëi àaánh cuãa maây, löëi àaánh àêìy trñ tuïå. Chó tiïëc rùçng tuåi maây àaäkhöng toám àûúåc caái thùçng chó huy taâu nhanh, trung uáy ElmoZumwalt.

Àaåi àöåi trûúãng tröë mùæt kinh ngaåc:

- Maây vûâa noái sao? Caái gò liïn quan túái Elmo Zumwalt?

Cuåm trûúãng quên baáo Phan Vônh giaãng giaãi:

- Tao noái rùçng tuåi maây àaä àaánh truáng vaâo àoaân taâu tuêìn tra cuãacon trai àö àöëc haãi quên Myä Zumwalt, trung uáy Elmo thûá ba. Àoaântaâu naây thûúâng tûâ "Cùn cûá nöíi" trïn söng Cûãa Lúán, theo búâ biïín, àilïn Haâ Tiïn, röìi quay vïì söng Caái Lúán. Bûäa àoá, chuáng àaä gùåp tuåi maây.

- Laâm sao maây biïët kyä thïë? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi vúái veã ngúâ vûåc.

- Maây khöng nïn hoãi cuåm trûúãng quên baáo àiïìu àoá, maâ chó nïnbiïët laâ maây àaä chúi àuáng vaâo taâu chó huy mang söë 35 cuãa Zumwalt.Coá àiïìu, con taâu êëy chó bõ thûúng, gaäy baánh laái vaâ hû chên võt thöi.

- Meå kiïëp. Tao nhúá chiïëc taâu àoá. Àaåi àöåi trûúãng noái vúái veã tiïëc reã- Noá bõ möåt quaã thuãy löi àaánh vùng ra xa, röìi nghiïng túái böën mûúilùm àöå. Möåt cöåt nûúác cao haâng chuåc meát àöí uåp lïn noá. Tao àaä tûúãngnoá chòm. Naâo ngúâ, khi nûúác truöåi khoãi boong taâu, tao thêëy noá laåi nöíilïn, röì maáy, cöë söëng cöë chïët lao vaâo búâ bïn kia.. Àaåi àöåi trûúãng gaäinheå lïn mu baân tay - Tao nhúá, con taâu êëy söë rêët lem nhem...

- Àuáng thïë! - Phan Vônh noái - Noá nghi rùçng quên baáo ta ngheàûúåc nhûäng trao àöíi cuãa noá qua àiïån àaâm, nïn àaä cho xoáa söë taâu ài,àïí ta khöng biïët àêu maâ theo doäi. Noá ranh lùæm!

Àïën luác naây, àaåi àöåi trûúãng caâng caãm thêëy tiïëc reã. Nhûng thöi,moåi chuyïån àaä kheáp laåi röìi. Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi. Con caá sïính cêulêìn naây, àuáng laâ con caá to thêåt.

- Theo tin chuáng tao nùæm àûúåc, thò trong trêån àaánh vûâa röìi, tuåimaây àaä àaánh chòm ba taâu, bùæn chaáy vaâ bùæn bõ thûúng ba chiïëc khaác.Àõch chïët mûúâi möåt, bõ thûúng baãy... Meå kiïëp, àêy laâ möåt thaânh tñch

Page 155: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 155

rêët lúán, trung uáy Lï Syä Quyá aå. Maây àaä laâm tao kinh ngaåc. Noái xong,möåt lêìn nûäa, Phan Vônh àêåp maånh vaâo vai baån.

- Naây, tuåi maây bõ chêët àöåc hoáa hoåc bûäa naâo àêëy? - Àaåi àöåi trûúãngnhòn khu rûâng truåi laá, hoãi.

- Bûäa saáng chuáng maây àaánh, thò àïm êëy, chuáng chúi hoáa hoåc vaâotuåi tao. Phan Vônh traã lúâi - Cuâng luác, chuáng coân raãi doåc söng Öng Àöëc,söng Àêìm Dúi nûäa. Maây biïët khöng, àang àïm, cêåu lñnh gaác cuãa taonghe thêëy tiïëng maáy bay C123 bay qua, noá nghi ngúâ, liïìn baáo àöång.Vaâi phuát sau, tao ngûãi thêëy coá muâi toãi vaâ biïët laâ chuáng àaánh chêët àöåcröìi. Tuåi tao chó kõp che giïëng, che àöì ùn thûác uöëng, röìi duâng khùn mùåtûúát che lêëp mùåt. Saáng ra, àûáa naâo àûáa nêëy ûúát nhû chuöåt löåt. Quêìn aáophaãi boã ài hïët. Àïën chiïìu thò cêy bùæt àêìu ruä laá. Qua àïm, tónh dêåy, caãcaánh rûâng khöng coân möåt chiïëc laá naâo... Àêy cuäng laâ saãn phêím cuãa àöàöëc Elmo Zumwalt àêëy.

- Tuåi maây chuêín bõ chuyïín cûá aâ? - Sau cuâng, àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Phaãi chuyïín thöi! - Phan Vônh chaåy vaâo trong hêìm, lêëy ra têëmbaãn àöì traãi lïn baân. Chuáng tao seä vïì khu vûåc naây, phña bùæc kïnh Chïåtúát. Coá gò cêìn thò liïn laåc vúái tao.

- Dô nhiïn röìi! - Ngûâng möåt laát, àaåi àöåi trûúãng hoãi - Tao muöënàiïån vïì trung àoaân baáo caáo, àûúåc khöng?

- Àûúåc. Maây viïët àiïån ài. Tao lïn maáy. Viïët ngùæn thöi.

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi thaão àiïån. Xong, anh trao laåi cho PhanVônh. Cuåm trûúãng quên baáo cêìm bûác àiïån, chaåy ài. Möåt laát sau, anhquay trúã vïì tay khöng.

- Sao, maáy bêån aâ?

- Chúâ khoaãng nûãa giúâ àöìng höì nûäa múái bùæt àêìu phaát àûúåc.

Àaåi àöåi trûúãng uöëng hïët ca lacövö, röìi xùæp gioång bùçng möåt nguåmnûúác traâ. Anh noái:

- Túá coân möåt viïåc khöng keám phêìn quan troång, àõnh nhúâ vaã àêy?

- Viïåc gò? Noái ài!

Page 156: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 156

Àaåi àöåi trûúãng bùæt àêìu kïí cho cuåm trûúãng quên baáo nghe vïìtònh yïu cuãa mònh. Anh kïí tûâ àêìu àïën cuöëi, khöng soát möåt chi tiïëtnaâo. Gêìn àêy nhêët laâ chuyïån cö àaä liïìu lônh laâm "con möìi" nhûã taâuàõch vaâo bêîy, trong trêån àaánh trïn söng Caái Lúán.

Phan vônh ngöìi nghe vúái thaái àöå hûáng khúãi, thñch thuá.

- Chuác mûâng cêåu! - Phan Vônh vui veã nùæm lêëy tay baån - Túá thûåcsûå chuác mûâng cêåu!

- Àûâng laâm túá cuåt hûáng. Chûa hïët àêu! Àaåi àöåi trûúãng noái tiïëp -Túá muöën hoãi àùçng êëy laâ coá thïí thu xïëp cho hai cö beá trúã vïì phuåc vuå taåiàún võ àûúåc khöng? Àïí tuåi nhoã trúã vïì xaä trong tònh hònh thïë naây, túáthêåt khöng àaânh loâng.

Phan Vônh cûúâi, àaánh maånh vaâo vai àaåi àöåi trûúãng:

- Tûúãng chuyïån gò quan troång chúá chuyïån êëy dïî thöi, trong uáyLï Syä Quyá aå. Maây muöën hai àûáa cuâng vïì laâm viïåc úã chöî tao, phaãikhöng?

- Àuáng thïë!

- Tao nhêån! Phan Vônh hûáa - Tuåi tao cuäng àang thiïëu ngûúâi.Nhûng phaãi noái trûúác cho maây biïët laâ vïì àêy, chuáng noá seä phaãi ài hoåcmöåt khoáa àaâo taåo ngùæn haån, múái laâm viïåc àûúåc. Mùåt khaác, maây phaãicho tao lyá lõch trñch ngang cuãa tuåi noá, àïí tao baáo caáo cêëp trïn, röìi laâmquyïët àõnh.

Àaåi àöåi trûúãng sung sûúáng, öm chêìm lêëy baån, cûúâi lúán:

- Tao thûåc sûå biïët ún maây, Phan Vônh aå! Maây àuáng laâ võ cûáutinh cuãa tao.

Trong luác hai ngûúâi troâ chuyïån vúái nhau, thò möåt chiïën sô xuêëthiïån. Anh ta trao bûác àiïån cho Phan Vônh, röìi àûáng chúâ bïn caånh.Phan Vônh liïëc sú qua, trao laåi cho àaåi àöåi trûúãng:

- Cuãa maây àêëy! Àoåc ài!

Àaåi àöåi trûúãng àoán lêëy bûác àiïån, àoåc ài, àoåc laåi nhiïìu lêìn. Saukhi ghi nhûäng yá cêìn thiïët, anh traã laåi cho Phan Vônh. Àêy laâ bûác àiïån

Page 157: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 157

khêín cuãa trung àoaân trûúãng biïíu dûúng thaânh tñch cuãa àún võ, àöìngthúâi chó thõ cho anh nhanh choáng quay trúã vïì kïnh thûá Mûúâi Möåt,hoaåt àöång trong àöåi hònh cuãa trung àoaân.

- Mêëy öíng kïu tuåi tao quay trúã vïì kïnh thûá Mûúâi Möåt, maây aå! -Àaåi àöåi trûúãng noái.

- Àoá laâ vuâng troång àiïím bònh àõnh cuãa àõch. - Phan Vônh noái - úãàoá, rêët aác liïåt. Taåi àêëy, chuáng têåp trung sû àoaân 21 vúái mûúâi hai tiïíuàoaân, böën tiïíu àoaân cuãa trung àoaân 14 sû àoaân 9. Ngoaâi ra, chuáng coânnùm tiïíu àoaân phaáo, baãy giang àoaân vaâ mûúâi hai tiïíu àoaân àõaphûúng quên. Chûa kïí túái 46 àaåi àöåi àöåc lêåp khaác. Vïì àêëy, maây phaãithêåt cêín thêån,... Thöi, maây viïët lyá lõch trñch ngang cuãa tuåi nhoã ài, röìiùn cúm.

5

Àaåi àöåi trûúãng trúã vïì àïën àún võ vaâo luác xêím töëi trong möåt têmtraång vûâa vui, vûâa buöìn. Anh vui vò àaä thu xïëp àûúåc chöî laâm viïåc múáicho ngûúâi yïu vaâ Nùm Thi. Nhûng anh buöìn laâ sùæp phaãi söëng xa cö,khöng biïët bao giúâ múái àûúåc gùåp laåi.

Trung àöåi trûúãng Ba Trêìn hñ hûãng àoán anh úã nhaâ bïëp, toeátmiïång cûúâi, hoãi:

- Coá àûúåc viïåc gò khöng, öng tûúáng?

- Àûúåc! - Anh traã lúâi cùæm cùèn, khöng vui - Thùçng Phan Vônh àaäàöìng yá nhêån hai àûáa nhoã vïì chöî noá laâm viïåc. Coân chuáng ta thò àûúåcàiïìu vïì nghiïn cûáu cûá àiïím höîn húåp thûá Mûúâi Möåt.

- Töi cuäng àaä sang laâm viïåc vúái Quêån uãy. Hoå cuäng àaä àöìng yánhêån hai àûáa nhoã vïì quêån, röìi seä böë trñ cöng taác sau. Thïë àêëy! Bêy giúâchuáng ta cêìn phaãi baân vúái tuåi nhoã xem laâ nïn vïì chöî naâo töët hún.

- Caãm ún! - Àaåi àöåi trûúãng noái, röìi öm lêëy Ba Trêìn. Àêy laâ möåtcûã chó hiïëm coá. Noái àuáng ra laâ chûa bao giúâ xaãy ra giûäa hai ngûúâi vúáinhau. Dûúâng nhû noá laâ àiïìm baáo trûúác cho sûå chùèng laânh.

- Bûäa nay, öng laâm sao thïë?- Ba Trêìn hoãi vúái veã ngú ngaác.

Page 158: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 158

Àaåi àöåi trûúãng khöng traã lúâi, lêîm luäi ài vïì núi úã cuãa mònh. Anhhêët buåi trong voäng, röìi nùçm õch xuöëng, mùæt kheáp húâ. Cho àïën luác naâyanh múái thûåc sûå caãm thêëy day dûát, ûu buöìn. Möåt ngûúâi lñnh àaä yïu vaâàûúåc yïu, nhûng trong chiïën tranh, nïn khöng àûúåc hûúãng troån veåntònh yïu êëy, theo yá nghôa thöng thûúâng cuãa àúâi söëng. Noá giöëng nhûtroâ àuâa cuãa söë phêån, laâm cho anh dúã khoác, dúã cûúâi.

Töëi höm êëy, sau khi àaåi àöåi trûúãng hoåp àaåi àöåi, phöí biïën chó thõcuãa trung àoaân, moåi ngûúâi trúã nïn buöìn rûúâi rûúåi. Àoá laâ nöîi buöìn sêulùæng, thöëng thiïët maâ khöng roä nguöìn laåch tûâ àêu. Rêët coá thïí laâ viïåcphaãi xa rúâi hai cö gaái thên quen àaä laâm cho hoå khöí têm. Ai cuäng coácaãm giaác nhû sùæp phaãi chia lòa möåt caái gò àoá thiïng liïng vûâa múáiàûúåc hònh thaânh trong sêu thùèm loâng hoå.

Baãy Têm vaâ Nùm Thi ài thùm ngûúâi quen bïn Quêån uãy, àangtrïn àûúâng trúã vïì. Hai cö vûâa ài vûâa noái chuyïån oang oang, laâm choàaåi àöåi trûúãng chaånh loâng. Anh nghïín cöí nhòn theo aánh àeân pin loangloaáng, röìi laåi nùçm xuöëng voäng.

- Anh Quyá vïì chûa, anh Ba? - Tiïëng Baãy Têm röín raãng cêët lïntûâ xa.

- Röìi! - Ba Trêìn traã lúâi - Tröng nhû thùçng mêët höìn. Tuåi bay vïìxem noá thïë naâo. Caái thùçng tñnh nïët nhû thúâi tiïët...

- Chõ vaâo vúái aãnh xem sao. Em úã laåi àêy taâo lao vúái mêëy aãnh...Nùm Thi àêíy vaâo vai Baãy Têm, noái.

Xaä àöåi phoá im lùång quay ài. Cö roán reán bûúác àïën gêìn ngûúâi yïu,röìi bêët chúåt öm chêìm lêëy anh. Àaåi àöåi trûúãng nùçm im, vö caãm. BaãyTêm thoaáng lo lùæng. Cö àùåt tay lïn traán anh, kheä hoãi:

- Anh laâm sao thïë, anh Quyá?

Àaåi àöåi trûúãng cûåa mònh, nhûng khöng traã lúâi.

- Coá chuyïån gò vêåy, anh? - Baãy Têm söët ruöåt, hoãi - Noái cho emnghe ài naâo? Anh buöìn em lùæm, phaãi khöng?

Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu.

Vêåy thò coá chuyïån gò? Chuyïån anh sùæp phaãi xa em, àuáng khöng?

Page 159: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 159

Àaåi àöåi trûúãng bùåm möi, öm lêëy mùåt ngûúâi yïu, möåt luác lêu saumúái gêåt àêìu, noái kheä:

- Mêëy anh vûâa múái nhêån àûúåc chó thõ laâ phaãi trúã vïì phña têyrûâng, àiïìu nghiïn cùn cûá thûá Mûúâi Möåt, em aå...

Trong aánh saáng lúâ múâ cuãa àïm töëi, àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy veãmùåt sûãng söët cuãa Baãy Têm. Nhûng ngay sau àoá, cö trêën tônh àûúåc.

- Ngay tûâ bûäa qua, em àaä coá linh caãm laâ sau trêån àaánh naây, anhseä ra ài... Nhûng em khöng ngúâ noá laåi xaãy ra nhanh nhû thïë! - BaãyTêm chua xoát noái.

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi xñch lïn möåt bïn voäng, chûâa chöî cho ngûúâiyïu. Anh xoa vai cö, an uãi. Veã mùåt Baãy Têm trúã nïn hoang vùæng.

- Tûâ súám nay, khöng biïët taåi sao em laåi súå gùåp mùåt anh. - Cö noái- Em ruã Nùm Thi sang bïn Quêån uãy thùm mêëy chuá, cöët laâ àïí laánhmùåt anh vaâ àïí khoãi phaãi nghe nhûäng lúâi noái vûâa röìi. Nhûng, em cuängkhöng traánh àûúåc... Baãy Têm nêëc lïn - Anh yïu cuãa em. Phaãi xa anh,em rêët súå... Em khöng súå chïët àêu, thêåt loâng vêåy.

Nhûng em súå cö àún... Em súå röìi seä àïën luác anh phaãi ài, nhêëtàõnh seä phaãi ài, chó coân laåi em, hai ngûúâi chuáng em, trúã vïì xaä, gêydûång laåi phong traâo, em thêëy cö quaånh - Ngûâng möåt laát nhû laâ àïí lêëyhúi, Baãy Têm noái tiïëp - Nhûng thöi, bêy giúâ em àaä biïët têët caã sûå thêåtröìi, coá lêín traánh cuäng khöng àûúåc nûäa. Êu cuäng laâ söë phêån, anh aå. Coáàuáng laâ söë phêån khöng anh?

Nhûäng lúâi noái buöìn baä, thöëng thiïët cuãa ngûúâi yïu laâm cho àaåiàöåi trûúãng thêëy ngheåt thúã. Têm höìn anh trúã nïn nùång trôu, ûu tû.

- Trûúác luác xa em, tuåi anh àaä baân baåc sùæp xïëp, böë trñ em vaâ NùmThi vïì cöng taác úã möåt núi naâo àoá thuêån tiïån. May mùæn laâ moåi viïåc àïìuàaä xong xuöi! - Anh kïí - Böå phêån quên baáo kyä thuêåt Khu àaä àöìng yánhêån hai em vïì phuåc vuå taåi àún võ cuãa hoå. Quêån uãy cuäng àaä àöìng yá böëtrñ cöng viïåc cho hai em. Bêy giúâ ta nïn tñnh toaán xem nïn vïì àêu chotiïån.

- Sao mêëy anh laâm viïåc àoá maâ khöng hoãi tuåi em trûúác? - BaãyTêm traách cûá - Mêëy anh phaãi hoãi tuåi em àaä chúá?

Page 160: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 160

- Anh tûå cho mònh caái quyïìn laâ khöng cêìn phaãi hoãi yá kiïën mêëyem! - Àaåi àöåi trûúãng khùèng àõnh möåt caách chùæc nõch - Coân vò sao anhcoá àûúåc quyïìn êëy, thò em biïët röìi... Thûåc loâng, anh khöng thïí chõu nöíiviïåc àïí hai em phaãi quay trúã vïì xaä möåt caách àún àöåc.

Baãy Têm im lùång möåt caách laånh giaá. Trong àïm töëi, àaåi àöåitrûúãng khoá coá thïí phên biïåt àûúåc möåt caách tûúâng têån têm traång cuãacö. Nhûng anh tin rùçng: laâ möåt ngûúâi thöng minh, cö seä nghe theo lúâianh.

Sau khi truát ra möåt tiïëng thúã sêu nhû nêëc cuåc, Baãy Têm nùæmlêëy tay anh. Cö nhòn thêåt lêu vaâo mùæt anh, gioång trúã nïn dùçn vùåt:

- Em biïët rùçng anh, anh Ba vaâ mêëy anh rêët quan têm àïën em,lo lùæng cho cuöåc söëng cuãa tuåi em, nhûng em khöng thïí vêng lúâi anhàûúåc. - Baãy Têm lùæc àêìu, kiïn quyïët - Em khöng muöën thïë! Mêëy anhcoá thïí cûáu àûúåc tuåi em, nhûng mêëy anh khöng thïí cûáu àûúåc hïët thaãymoåi ngûúâi àang baám àõa baân, àaánh nhau vúái àõch. Haâng ngaây, hoå vêînmoân moãi chiïën àêëu vaâ lêìn lûúåt ngaä xuöëng... Thûåc loâng, phaãi xa anh,xa mêëy anh, em rêët àau khöí, cö àún. Nöîi khöí êëy khöng biïët seä keáoàïën bao giúâ. Nhûng em khöng muöën rúâi xa maãnh àêët naây. Em phaãi úãlaåi vúái keã thuâ cuãa em. Anh àûâng traách em, anh aå. Baãn tñnh con ngûúâiem xûa naây àaä nhû vêåy röìi...

Àaåi àöåi trûúãng hoaân toaân bêët ngúâ trûúác sûå sùæt àaá cuãa ngûúâi yïu.Dûúâng nhû cö khöng thuöåc vaâo loaåi ngûúâi dïî bõ khuêët phuåc.

- Em laâ möåt cö beá ûúng ngaånh! - Àaåi àöåi trûúãng bûåc böåi dùçn tûângtiïëng - Em cêìn phaãi biïët rùçng chiïën tranh seä coân keáo daâi. Nïëu coáchuyïån gò àoá khöng hay xaãy ra vúái em, anh laâm sao maâ söëng yïn thênàûúåc.

- Àûâng nöíi noáng vúái em, anh yïu! - Baãy Têm vêîn giûä veã kiïnquyïët - Em biïët anh nghô gò. Anh muöën hai chuáng ta, ñt nhêët phaãi coámöåt ngûúâi söëng soát vaâ ngûúâi àoá laâ em... Nhûng anh àêu coá theâm hiïíucho em rùçng: nïëu nhû anh coá bïì gò, chùèng leä em vêîn söëng àûúåc yïn öínsao?... Thöi, anh yïu, chuáng ta chêëm dûát chuyïån naây úã àêy nha? Emkhöng muöën trûúác ngaây lïn àûúâng, chuáng ta laåi caäi löån vúái nhau. Naâo,cûúâi lïn anh yïu. Cûúâi lïn! Noái röìi, cö nheå nhaâng àêíy anh nùçm xuöëngvoäng vaâ ngaä theo anh. Cö hön lïn möi anh, maá anh, noái thïìu thaâo -

Page 161: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 161

Anh yïu cuãa em. Anh khöng bao giúâ coá thïí biïët àûúåc rùçng em yïu anhnhû thïë naâo àêu. Àûâng lo nghô gò vïì em caã. Em khöng sao àêu. Noáitheo anh thò, khi àêëng thiïng liïng cho pheáp em ra àúâi vaâ ngaâi cuänglêëy ài cuãa em nhûäng ngûúâi thên yïu nhêët, khöng leä naâo, ngaâi laåi lêëynöët cuöåc söëng cuãa em? Anh cûá tin lúâi em noái... Gioång cö trúã nïn sêulùæng, khñch lïå - Naâo, haäy vui lïn, anh yïu. Em coân söëng úã bïn anhngaây naâo, thò anh phaãi àïí cho em laâm àûúåc àiïìu em muöën... Àaåi àöåitrûúãng yïu thûúng cuãa em, em muöën coá con vúái anh...

Àöëi vúái àaåi àöåi trûúãng, àêy laâ khoaãng thúâi gian haånh phuác nhêëtcuãa àúâi anh. Khoaãng thúâi gian êëy khöng coá chiïën tranh, khöng coá chïëtchoác, chó coá tònh thûúng yïu nöìng naân. Àaåi àöåi trûúãng àaä sûã duångkhoaãng thúâi gian êëy möåt caách coá yá nghôa nhêët, cho túái khi caã hai ngûúâiàïìu maän nguyïån, sung sûúáng vaâ nguã vuâi trong loâng nhau.

Saáng súám, vûâa thûác dêåy, àaåi àöåi trûúãng àaä thêëy ngûúâi yïu ngöìiboá göëi, nhòn vïì phña doâng kïnh, veã mùåt xuác àöång, böìn chöìn. Anh nheånhaâng tiïën laåi bïn cö, lo lùæng hoãi:

- Coá chuyïån gò laâm em bûát rûát vêåy, em yïu?

Baãy Têm ngûãa mùåt nhòn anh, mùæt chúáp chúáp.

- Em vûâa mú thêëy möåt chuyïn thêåt kyâ dõ, anh aå! - Cö noái - Ngöìixuöëng ài, röìi em kïí cho anh nghe.

Àaåi àöåi trûúãng haáo hûác, ngöìi xuöëng bïn cö. Baãy Têm thöín thûác:

- Àïm qua, em mú thêëy chuáng mònh cûúái nhau, anh aâ. Àiïìu kyâlaå laâ àaám cûúái àûúåc töí chûác bïn doâng kïnh naây, laåi coá mùåt ba, meå emnûäa. Anh cuäng thûâa biïët laâ em chùèng hïì biïët mùåt ba, vêåy maâ khi àoá,caã anh vaâ em àïìu nhêån ra öíng... Ngûúâi àïën dûå àaám cûúái àöng lùæm. Coácaã mêëy chuá, mêëy anh úã xaä uãy àïën nûäa. Luác chuáng mònh coân àang noáichuyïån vúái mêëy anh trong àún võ thò ba túái. öíng chó vaâo anh, hoãi:"Chöìng con àêy phaãi khöng?" Em haänh diïån gêåt àêìu. Öng tûúi cûúâinùæm tay anh, röìi baão: "Con laåi àùçng naây vúái ba àïí chaâo öng baâ nöåi".Noái xong, öíng dùæt anh ài. Àuáng luác àoá, em tónh dêåy, baâng hoaâng caãngûúâi... Mú nhû thïë coá xui khöng anh? - Cö lo lùæng hoãi.

- Öi, em yïu! Khöng sao àêu! - Anh öm lêëy vai cö, an uãi - Múthêëy haånh phuác laâ àiïìm laânh, em aâ. Rêët laânh nûäa laâ àùçng khaác.

Page 162: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 162

- Phaãi vêåy khöng, anh? - Cö hoãi vúái veã ngúâ vûåc.

- Têët nhiïn röìi!

Ngûâng möåt luác àïí suy nghô, Baãy Têm noái tiïëp:

- Anh aâ, khöng biïët taåi sao, tûâ luác thûác dêåy àïën giúâ, em luöncaãm thêëy böìn chöìn thïë naâo êëy. Nhûäng luác thïë naây, em chó mong choàêët nûúác súám hoâa bònh. Cûá hoâa bònh àaä, röìi sau àoá, caåp àêët maâ söëngcuäng àûúåc. Em muöën hoâa bònh ngay bêy giúâ àïí àûúåc biïët rùçng chuángmònh coân söëng bïn nhau...

- Chuáng ta chùèng àaä àang söëng bïn nhau àoá sao?

- Söëng nhû thïë naây chûa phaãi laâ söëng. Söëng maâ têm traång luácnaâo cuäng bõ aám aãnh búãi caái chïët thò sao laåi coá thïí goåi laâ söëng àûúåc? -Noái àïën àêy, Baãy Têm böîng oâa khoác.

Trong hai ngaây nay, àaåi àöåi trûúãng thûúâng thêëy úã ngûúâi yïu têmtraång khöng mêëy thanh thaãn, mùåc duâ cö vêîn rêët àùçm thùæm, dõu daâng.Nhûng àùçng sau veã àùçm thùæm, dõu daâng êëy laâ möåt têm traång khùæckhoaãi, buöìn àau. Baãy Têm cûáng rùæn àêëy, nhûng laåi mïìm yïëu àêëy; vuiveã àêëy, röìi buöìn baä àêëy! Dûúâng nhû úã trong cö luön coá sûå mêu thuêîntöìn taåi song haânh, noá giöëng nhû möåt thûá bïånh lyá, khoá hiïíu.

- Àûâng khoác nûäa, em yïu! Seä chùèng coá chuyïån gò xui xeão xaãy racho chuáng ta àêu, em aâ! - Àaåi àöåi trûúãng an uãi.

- Ngaây mai, chuáng mònh phaãi xa nhau röìi, àuáng khöng, anh? -Baãy Têm lau nûúác mùæt noái - thúâi gian tröi nhanh quaá, anh aå! Trûúácluác xa em, anh àûa cho em hai têëm hònh vaâ cuöën nhêåt kyá, anh nha?Em muöën coá noá... Em cuäng muöën anh àïí cho em böå quêìn aáo maâ anhàaä mùåc. Àïí laâm gò, anh biïët khöng? Àïí luác naâo nhúá anh, em seä hú noátrïn ngoån lûãa, àïí anh phaãi böìn chöìn nhúá àïën em...

- Anh seä àïí laåi cho em têët caã nhûäng gò maâ em muöën! - Àaåi àöåitrûúãng hûáa.

Baãy Têm coân àõnh noái vúái anh möåt chuyïån bñ mêåt nûäa, chuyïånkhaã nùng coá con cuãa cö, nhûng cö àaä khöng noái. Cö súå anh seä nùångloâng.

Page 163: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 163

Ngaây àún võ trinh saát lïn àûúâng röìi cuäng àaä àïën. Àoá laâ möåt buöíichiïìu vaâng voåt, aãm àaåm. Mùåt àêët trúã nïn quùçn quaåi trong gioá chûúánghun huát thöíi vïì. Caánh rûâng àang söi àöång böîng chöëc hoang vùæng,laånh leäo. Moåi ngûúâi luåc tuåc mang ba lö, vuä khñ, keáo ra àûúâng moân.

Àaåi àöåi trûúãng khoaác ba lö lïn vai, bûúác àïën bïn ngûúâi yïu. BaãyTêm ngoaãnh mùåt ài, oâa khoác.

- Duâ thïë naâo, em cuäng àûâng boã anh, nghe em! - Àaåi àöåi trûúãngkheä noái.

Baãy Têm mñm möi, kheä gêåt àêìu.

- Thöi, anh ài ài... Cö noái - Raáng giûä gòn sûác khoãe. Àûâng lo choem! Noái röìi, cö tuám chùåt lêëy tay anh, khöng muöën rúâi ra nûäa.

Moåi ngûúâi cuäng lêìn lûúåt àïën chia tay vúái Baãy Têm vaâ Nùm Thi.Hoå quyïën luyïën nùæm tay nhau, cùn dùån àuã àiïìu, nhû thïí chùèng baogiúâ gùåp laåi. Trong khöng khñ buöìn baä, tûúãng nhû àöng cûáng êëy, tiïëngPhan Lêm cêët lïn:

Naâo anh lñnhHaäy àûáng lïnNaâo cö beáHaäy àûáng lïnTa chia tayVïì hai ngaã

Àûâng ai ngaäTrïn coäi àúâiÀûâng ai ngaäTrûúác bom rúi.Naâo anh lñnhHaäy àûáng lïnÀûâng khöí nûäaNaâo tònh yïuHaäy àûáng lïn

Page 164: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 164

Àûâng àau nûäa...Röìi gian khöíCuäng seä quaRöìi con chaáuSeä àêìy nhaâ.

Naâo anh lñnhHaäy àûáng lïnNaâo tònh yïuHaäy àûáng lïn...

Thïë laâ tûâ buöíi chiïìu höm êëy, hoå chia tay nhau, möîi ngûúâi möåtngaã. Àaåi àöåi trûúãng dêîn quên ài vïì phña têy rûâng. Coân Baãy Têm cuângvúái Nùm Thi quay vïì cú quan huyïån uãy, àïí röìi bûäa sau, vïì laåi xaä HoâaBònh. Hoå lùång leä ra ài. Khöng ai biïët àiïìu gò àang chúâ àúåi hoå.

Page 165: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 165

Chûúng taám

ÀÖÌNG DAO CUÃA NHÛÄNG SÖË PHÊÅN

1

Àaåi àöåi trinh saát dûâng chên trong möåt reão rûâng traâm nhoã, bïncaånh baäi nhêån haâng, gêìn kïnh Ngö Vùn Xuên, caách cùn cûá thûá MûúâiMöåt, chi khu Hiïëu Lïî, chûâng mûúâi lùm cêy söë àûúâng chim bay. Àêy laâmöåt baäi nhêån haâng daä chiïën, múái àûúåc thaânh lêåp caách àêy möåt tuêìn,nïn cú súã chùèng coá gò àaáng kïí.

Ngûúâi ta àïí taåm lûúng thûåc, thûåc phêím lïn nhûäng cêy traâmàûúåc kï vöåi vaâng ngay trïn mùåt àêët vaâ àûúåc phuã lïn bùçng nhûäng têëmni löng maâu noän chuöëi.

Baäi haâng hêìu nhû hoaåt àöång suöët àïm. Hïët töëp böå àöåi naây ài,töëp khaác laåi túái. Coá khi hoå chó dûâng chên, nghó vaâi giúâ àöìng höì cho laåisûác, röìi laåi lïn àûúâng haânh quên ài tiïëp.

Àaåi àöåi trinh saát túái àêy vaâo luác raång saáng, sau khi töí chûáckhöng thaânh cöng chuyïën vûúåt kïnh Cö Ba àïí luöìn sêu vaâo cùn cûáàõch. Ngay tûâ buöíi chiïìu höm trûúác, luác àún võ sùæp sûãa lïn àûúâng,trong loâng àaåi àöåi trûúãng böîng dêëy lïn möåt caãm giaác höìi höåp, lo lùængmú höì, hêìu nhû khöng thïí chïë ngûå àûúåc. Thêåt khoá coá thïí giaãi thñchàûúåc taåi sao caãm giaác êëy laåi xuêët hiïån vaâo möåt thúâi àiïím gêìn nhûhoaân toaân suön seã, thuêån lúåi cuãa àún võ. Naây nheá: saáng súám, anh àûaböå àöåi ài nhêån vuä khñ, coá ngay. Töëp ài nhêån lûúng thûåc, thûåc phêím doBa Trêìn chó huy, cuäng hoaân toaân tröi chaãy; thêåm chñ, coân nhêån àûúåccaã nhûäng loaåi àöì höåp thêåt ngon laânh. Àïën chiïìu, sau bûäa ùn thõnhsoaån, chúâ àïën giúâ lïn àûúâng, moåi ngûúâi coân uöëng traâ àêåm vaâ huát thuöëcAra nûäa. Chó coá möåt àiïìu khaác laå laâ chiïën sô Lï Vùn Àûác, möåt ngûúâichuyïn giaã ngheâo, giaã khöí, böîng nhiïn àem böå quêìn aáo múái toanh ramùåc.

Page 166: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 166

- Naây, böå maây tñnh ài hoãi vúå hay sao maâ ùn mùåc keãng thïë? - BaTrêìn àang cêìm ca nûúác uöëng dúã trïn tay, àùåt xuöëng àêët, hoãi.

- Öi daâo, thuã trûúãng tñnh, trïn cêëp, khöng mùåc, àïí laâm gò? - Àûácnoái tûng tûãng - Mùåc böå àöì naây, khöng may coá nghoeão, mêët xaác, boånàõch nhòn thêëy, khoãi nghô laâ chuáng ta ngheâo.

- Maây àaánh giùåc thuöåc vaâo loaåi àûúåc. Nhûng caái möìm bûäa naynoái toaân nhûäng àiïìu thöëi hoùæc. Ba Trêìn vùåc laåi vúái veã bûåc böåi.

- Söë àaä khöng chïët thò duâ coá ài nhún nhún trûúác bom àaån, cuängchùèng sûát nûãa caái löng chên. Coân nïëu àaä túái söë, thò chui dûúái hêìmboong ke cuäng "oãm". Àûác noái vúái gioång bêët cêìn àúâi.

- Meå caái thùçng... ùn noái dúã húi, êëm a êëm úá! - Tiïíu àöåi trûúãngNguyïîn Hûäu Phaách chöåt daå, noái.

Àuáng giúâ, àún võ bùæt àêìu lïn àûúâng. Hoå vûúåt qua kïnh Ngangmöåt caách troát loåt vaâ bùæt àêìu tiïën qua khu rûâng chïët, hûúáng àïën kïnhCö Ba. Cho àïën luác êëy, moåi viïåc vêîn àûúåc tiïën haânh tröi chaãy. Sûå cöëbùæt àêìu xaãy ra vaâo luác nûãa àïm, khi töëp trinh saát ài àêìu, do tiïíu àöåitrûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách chó huy, vêëp phaãi mòn traái saáng trïn daãiàêët tröëng dêîn ra búâ kïnh.

Trong àïm töëi vùæng lùång, vúái khoaãng caách chûâng vaâi chuåc meát,àaåi àöåi trûúãng chúåt nghe thêëy tiïëng "taách" nheå cuãa kim hoãa möí vaâohaåt nöí, ngay lêåp tûác, liïìn möåt luác, hai aánh chúáp loáe lïn tûâ mùåt àêët, tûácthò hai traái hoãa chêu voåt lïn trúâi. Sûå viïåc diïîn ra quaá bêët ngúâ, khöngmöåt ai phaãn ûáng kõp, àûáng chïët trên.

- Àuâ meå, nùçm xuöëng ài! - Tiïëng ai àoá heát lïn tûâ phña sau, laâmmoåi ngûúâi bûâng tónh, nùçm vöåi xuöëng.

Liïìn sau àoá, suáng àõch bùæt àêìu nöí. Khöng phaãi möåt khêíu maâ laâmêëy chuåc khêíu cuâng bùæn möåt luác. Chúáp lûãa àêìu noâng nhoaáng lïn liïntuåc, traãi daâi trïn möåt daãi àêët göì ghïì, àen sêîm, haâng mêëy trùm meát,doåc theo búâ kïnh.

Hoãa chêu tûâ khùæp núi thi nhau voåt lïn trúâi. Mùåt àêët thoi thoáp,thu mònh dûúái aánh saáng trùæng xanh, laånh ngùæt, ma quyã. Trong tiïëngnöí döìn dêåp, höîn loaån, àaåi àöåi trûúãng nghe thêëy caã tiïëng suáng cöëi nöí

Page 167: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 167

"pung, pung" àanh, goån, theo sau laâ nhûäng tiïëng nöí "uâng, oaânh", liïntuåc. Àaåi àöåi trûúãng uáp mùåt xuöëng àêët, chõu trêån, mùåc cho àaån baychiu chñu vaâ àêët rúi àuâm àuåp trïn ngûúâi.

Taâu giùåc àang chöët trïn cûãa laåch naâo àoá cuäng bùæt àêìu nöí maáy,suâng suåc chaåy trïn kïnh. Chuáng queát àeân pha doåc àöi búâ vaâ naä àaån50 ly vaâo nhûäng caánh rûâng úã phña sau àoaân quên.

Àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy höìi húåp, e ngaåi. Anh súå nhêët laâ chuángàiïìu àöång lûåc lûúång tûâ cùn cûá söë Hai, àoáng úã ngaä tû kïnh Ngang vaâkïnh Ba Àiïìn, àaánh têåp hêåu vaâo àún võ. Nïëu boån chuáng thûåc hiïånngay àiïìu àoá thò coi nhû caác anh seä ài àûát.

- Tònh hònh coá veã nguy àêëy, Ba Trêìn aå! - Àaåi àöåi trûúãng noái vúáiveã lo lùæng - öng cho böå àöåi triïín khai, caãnh giúái úã phña sau, àïì phoângàõch àaánh taåt sûúân, àïí töi lïn xem tuåi thùçng Phaách thïë naâo?

Noái xong, àaåi döåi trûúãng quay àêìu, khoaác cheáo khêíu AK trïnlûng, röìi trûúân vïì phña trûúác. Àêët rûâng vûâa múái àûúåc tûúái búãi nhûängcún mûa àêìu muâa trúã nïn êím xò, nhúáp nhaáp. Nhûäng göëc cêy chaáy àen,nhoån hoùæt nhö lïn khoãi mùåt àêët, caãn trúã hûúáng ài cuãa anh. Àaåi àöåitrûúãng vêîn trûúân lïn möåt caách chêåm chaåp.

Trûúác mùåt anh, chïëch vïì phña tay traái vaâi trùm meát laâ hai caái löcöët xêy êm xuöëng àêët, tröng xa giöëng nhû hai khuác göî àen xò. Taåi àêëy,hai khêíu àaåi liïn cuãa àõch cûá "tùçng tùåc" truát àaån xöëi xaã vïì phña anh.

Thêåt khoá coá thïí xaác àõnh àûúåc laâ keã thuâ àaä thûåc sûå nhòn thêëycaác anh, hay chó do thêëy àöång, nïn bùæn traân vaâo khu vûåc xaãy ra sûå cöë.Nhûng duâ rúi vaâo khaã nùng naâo thò viïåc àiïìu nghiïn cuãa caác anh àïmnay coi nhû àaä xöi hoãng boãng khöng.

Àaåi àöåi trûúãng vûâa nghô vûâa trûúân lïn tûâng tñ möåt. Vúái khoaãngcaách chó coá vaâi chuåc meát maâ anh caãm thêëy nhû quaäng àûúâng daâi dùçngdùåc. Trûúân maäi, cuöëi cuâng, anh cuäng àaä gùåp àûúåc ngûúâi lñnh àêìu tiïn,chiïën sô Lï Vùn Àûác.

- Em bõ thûúng röìi, thuã trûúãng aå! - Àûác thïìu thaâo - Bõ thûúngvaâo chên.

- Coá tûå boâ ra àûúåc khöng? - Àaåi àöåi trûúãng thúã döëc, hoãi.

Page 168: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 168

Ngûúâi chiïën sô nhòn anh vúái cùåp mùæt baåc phïëch, cam chõu. Àaåiàöåi trûúãng nhòn thêëy núi bùæp chên àang co lïn cuãa Àûác, hiïån ra möåt löîthuãng toang hoaác, nhêìy nhuåa thõt vaâ maáu. Khöng noái khöng rùçng,anh vúái tay tòm núi thùæt lûng möåt cuöån bùng to, röìi duâng rùng xeá ra,bùng boá cho anh ta. Àöång maåch bõ àûát, nïn maáu tuön öìng öåc, ûúát àêîmcaã tay anh. Vêët vaã lùæm anh múái bùng kñn àûúåc vïët thûúng cho Àûác.Xong, anh rûúán ngûúâi, vêîy tay, ra hiïåu cho Ba Trêìn àûa ngûúâi lïn,dòu Àûác ra.

- Cêåu nùçm yïn úã àêy möåt laát! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Ba Trêìn seächo ngûúâi vaâo àûa cêåu ra. Töi phaãi lïn xem thùçng Phaách thïë naâo.

Àaåi àöåi trûúãng tiïëp tuåc trûúân lïn phña trûúác. Anh múái boâ àûúåcchûâng vaâi meát, thò hai traái àaån cöëi nöí nhoaáng lûãa úã phña trûúác, hêëtàêët vaâ buân vaâo giûäa mùåt anh, laâm möåt bïn mùæt boãng raát, khöng múã raàûúåc. Àaåi àöåi trûúãng vuöët mùåt, röìi duâng möåt tay bûng lêëy mùæt, tiïëptuåc trûúân ài. Anh khöng daám duåi mùæt, búãi anh nghô, laâm nhû vêåy, àêëtcaát seä khöng cho anh múã mùæt ra àûúåc nûäa. Mùåc duâ àïí nguyïn traång,seä rêët khoá xoay súã, nhûng anh buöåc loâng phaãi laâm nhû thïë.

Àaåi àöåi trûúãng boâ túái gêìn phña trûúác mùåt, thò gùåp möåt boángngûúâi àöång àêåy boâ vïì phña anh. Dûúái aánh saáng nhêåp nhoâa cuãa ngoånàeân duâ, anh nhêån ra àoá laâ tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách.

- Cao àêu? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi nhoã.

- Noá chïët röìi! - Phaách hêët haâm vïì phña sau, noái - Töi bõ thûúngvaâo vai, nïn khöng àem noá ra àûúåc.

Caái tin Cao chïët laâm cho àaåi àöåi trûúãng baâng hoaâng. Anh cùænmöi, lùång ngûúâi trong giêy laát.

- Mùæt anh laâm sao thïë? Cuäng bõ thûúng aâ? - Phaách thúã daâi, nhùnnhoá hoãi.

- Bõ sònh bùæn vö, khöng múã ra àûúåc. Khoá chõu lùæm!

- Taåm thúâi lêëy bùng, bùng laåi. Röìi ra kïnh, tñnh sau! - Phaách baão- Múã mùæt ra luác naây khöng chõu àûúåc àêu. Bùng úã tuái quêìn töi àêynaây. Hai cuöån àêëy. Anh lêëy möåt cuöån maâ bùng, khoãi giûä tay laâm gò.Coân möåt cuöån, bùng giuáp töi.

Page 169: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 169

Àaåi àöåi trûúãng thoåc tay vaâo tuái quêìn cuãa Phaách, lêëy bùng ra, röìibùæt àêìu bùng boá cho baån. Hoáa ra Phaách khöng phaãi bõ thûúng vaâo vai,maâ laâ bõ thûúng vaâo beå sûúân. Viïn àaån caây möåt àûúâng daâi chaåy tûângûåc vïì phña sau lûng. May mùæn laâ vïët thûong chó úã phêìn mïìm,khöng aãnh hûúãng gò àïën nöåi taång. Àaåi àöåi trûúãng phaãi duâng hïët haicuöån bùng múái taåm thúâi bõt àûúåc miïång vïët thûúng laåi.

- Raáng boâ ra ài! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Röìi ta seä tòm caách àûa xaácCao ra. Bûäa nay thêåt xuái quêíy, thùçng Àûác cuäng bõ thûúng vaâo chên,nùång lùæm!

Tiïíu àöåi trûúãng nhòn chó huy, im lùång. Phaách baão:

- Anh àïí suáng laåi, töi caãnh giúái cho. Àem theo suáng, mang vaáckhoá lùæm.

Àaåi àöåi trûúãng àïí khêíu suáng laåi, röìi tiïëp tuåc boâ lïn. Thónhthoaãng, anh dûâng laåi, nghe ngoáng. Hai khêíu àaåi liïn cuãa àõch vêîntruát àaån vïì phña anh möåt caách ngoan cöë. Àaån tuáa ra nhû hoa caâ hoacaãi, bay veâo veâo. Cuöëi cuâng, àaåi àöåi trûúãng cuäng tòm thêëy Cao nùçmguåc bïn vuäng maáu, àêìu ngoeåo vïì phña sau, nhû thïí àang ngoáng chúâ aiàoá. Phaách noái àuáng. Cao àaä chïët. Möåt viïn àaån àaåi liïn àaä xuyïnthuãng höåp soå cuãa anh. Khêíu AK cuãa Cao rúi xuöëng bïn caånh.

Àaåi àöåi trûúãng lùæc àêìu chua chaát. Sau vaâi giêy nghô ngúåi, anhxoay súã, keáo xaác Cao lïn lûng mònh, lûúåm khêíu suáng, röìi tûâ tûâ boâ ra.

Sau möåt höìi bùæn phaá, khöng thêëy sûå chöëng traã, suáng àõch bùænthûa dêìn röìi im bùåt. Hoãa chêu cuäng tùæt ngêëm trïn bêìu trúâi. Chó coântiïëng taâu àõch chaåy êìm aâo tûâ kïnh xaáng Xeão Rö voâng lïn kïnh Ba Àöì,röìi mêët huát trong möåt caánh rûâng naâo àoá. Lúåi duång khoaãnh khùæc töëiàen, àaåi àöåi trûúãng chöëng suáng àûáng dêåy. Anh chaåy thêåt mau vïì chöîNguyïîn Hûäu Phaách. Taåi àêy, y sô Thaão vaâ àöìng àöåi àang chúâ anh.

Moåi ngûúâi nhanh choáng àûa thûúng binh, tûã sô vûúåt qua baäitröëng, röìi trúã laåi khu rûâng xuêët phaát -Baäi nhêån haâng naây.

Vûâa túái búâ kïnh, àaåi àöåi trûúãng chuyïín xaác Cao cho Ba Trêìn, röìilöåi xuöëng doâng kïnh. Cöng viïåc àêìu tiïn cuãa anh laâ uáp mùåt xuöëngnûúác möåt höìi lêu vaâ chúáp lêëy chúáp àïí cho mi mùæt àêíy buân àêët rúi ra.Anh laâm viïåc naây möåt caách kiïn nhêîn, nheå nhaâng. Cho túái khi caãm

Page 170: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 170

thêëy khöng coân bõ cöåm nûäa thò cuäng laâ luác anh thêëy mùæt mònh raátboãng. Rêët coá khaã nùng thuãy tinh thïí àaä bõ xêy saát, laâm cho têìm nhòntrúã nïn múâ mõt, khoá chõu.

Àaåi àöåi trûúãng vûâa tûâ dûúái kïnh bûúác lïn thò Ba Trêìn cêìm àeânpin, hoaãng höët chaåy túái, gioång lêåp cêåp:

- Quyá úi! Thùçng Àûác vûâa tùæt thúã röìi!

Àaåi àöåi trûúãng àûáng sûäng möåt höìi lêu. Anh hïët nhòn trúâi laåi ngoáàêët, dêåm chên, miïång kïu khöí. Thïë laâ àúåt ra quên lêìn nay, caác anhàaä khöng gùåp may. Chûa laâm nïn cúm chaáo gò, caác anh àaä mêët haingûúâi, bõ thûúng möåt. Àöëi vúái àún võ, àêy laâ sûå mêët maát quaá lúán, nhêëtlaâ úã vaâo möåt thúâi àiïím àêìy khoá khùn, tïå haåi nhû luác naây.

Àaåi àöåi trûúãng buöìn bûåc theo Ba Trêìn trúã vïì núi dûâng chên cuãaàún võ. Dûúái maái laán ni löng che taåm, moåi ngûúâi àang tuám tuåm giuáp ysô Thaão tùæm rûãa, thay aáo quêìn cho tûã sô, chuêín bõ khêm liïåm.

Mang danh laâ ngûúâi laånh luâng, nhûng bûäa nay, Thaão rêët xuácàöång. Anh vûâa laâm viïåc, vûâa khoác. Nûúác mùæt anh rúi laä chaä xuöëng thithïí baån beâ.

- Thùçng Thùæng àêu, keáo thùçng Thaão ra ngay! - Ba Trêìn böîngheát lïn, laâm ai nêëy àïìu giêåt mònh -Àïí nûúác mùæt noá rúi xuöëng tûã thithïë kia, linh höìn ngûúâi chïët laâm sao thanh thaãn àûúåc. Chûâng naâo noáhïët khoác, haäy cho laâm!

Noái röìi, Ba Trêìn quay sang Phan Lêm, luác àoá àang àûáng loángngoáng cêìm têëm ni löng vaâ cuöån dêy duâ, chúâ khêm liïåm:

- Maây hoãi xem thùçng naâo coân tiïìn, àûa àêy vaâi túâ, boã vaâo tuái aáocho tuåi noá. Trûúác khi ruát cêy àuäa úã miïång ra, thò nhúá boã vaâo möåt ñtgaåo.

- Taåi sao phaãi laâm nhû vêåy, trung àöåi trûúãng? Phan Lêm e deâhoãi.

- Têët caã nhûäng ngûúâi chïët úã quï tao àïìu àûúåc laâm nhû thïë! - BaTrêìn noái - Ngûúâi chïët cuäng phaãi coá tiïìn, coá gaåo khi söëng úã thïë giúái bïnkia. Chuáng maây coân treã, khöng ai daåy nïn chùèng biïët àïëch gò caã. Nïëungaây mai, khöng may, tao coá chïët, thò thùçng naâo coân söëng, coá àiïìu

Page 171: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 171

kiïån, cuäng phaãi laâm nhû vêåy. Àêëy laâ phong tuåc töët àeåp cuãa töí tiïn...Sûåc nhúá ra àiïìu gò àoá, Ba Trêìn noái tiïëp - Bùæt àêìu tûâ ngaây mai trúã ài,töi xin mêëy ngûúâi nhúá cho rùçng: trûúác luác ra trêån, àûâng möåt thùçngnaâo ngûáa möìm noái ra nhûäng àiïìu xuái quêíy àêëy! Àûáa naâo cöë tònh viphaåm thò àûâng coá traách.

Àïm höm êëy, sau khi chön cêët àöìng àöåi xong, moåi ngûúâi nhanhchoáng mùæc voäng nùçm nghó. Möåt khöng khñ aãm àaåm, buöìn teã bao truâmcaã khu rûâng. Àaåi àöåi trûúãng lûäng thûäng ài àïën chöî Thaão, nhúâ xem chocon mùæt. Thaão àöí cöìn ra rûãa tay, röìi roåi àeân pin, xem xeát. Coá thïí conmùæt cuãa anh bõ xêy saát nùång, nïn ngûúâi y sô vûâa tra thuöëc vûâa luönmiïång kïu trúâi. Xong, anh ta duâng gaåc vaâ bùng keo bùng con mùæt anhlaåi.

- Thùçng Àûác coá trùng tröëi gò khöng? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Khöng! - Thaão noái - Noá chó mong moåi ngûúâi boã qua cho noá, viïåcnoá vêån quêìn aáo múái bûäa qua.

- Chó coá thïë thöi aâ?

- Coá thïë thöi...

Àaåi àöåi trûúãng gêåt àêìu. Nûúác mùæt cûá chûåc traâo ra.

2

Cuöëi cuâng, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá cuäng àaä chúåp mùæt àûúåc.Giêëc nguã àïën vúái anh möåt caách chêåp chúân, rúâi vuån. Trong khi nguã,hònh nhû coá möåt àún võ naâo àoá àaä têëp xuöìng vaâo trong laåch, traân sangnúi àoáng quên cuãa àún võ, traãi ni löng, mùæc voäng nùçm la liïåt. Àaåi àöåitrûúãng nghe thêëy tiïëng con gaái goåi nhau, tiïëng xuöìng va chaåm laåchcaåch, tiïëng chûãi thïì vaâ caã tiïëng ca cöí khï nöìng phaát ra tûâ möåt núi naâoàoá.

Àaä mêëy lêìn anh àõnh ngöìi dêåy xem sûå thïí ra sao, nhûng buånglaåi nghô rùçng àoá chó laâ möåt giêëc mú, nïn laåi nùçm röën.

Page 172: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 172

Tiïëng con gaái vêîn rò rêìm noái chuyïån, lêìn naây khöng phaãi xa xöigò, maâ laâ úã ngay bïn caånh anh. Àiïìu kyâ laå laâ chñnh anh cuäng khöngthïí xaác àõnh àûúåc àoá laâ thûåc hay mú nûäa.

- UÃa, maâ chïë vûâa múái noái àïën chuyïån ai chiïu höìi? - Tiïëng möåtngûúâi con gaái hoãi.

- Thò mêëy hia àaä chùèng vûâa noái àoá thöi. Coá möåt thùçng cha úã tiïíuàoaân böå binh, bïí baåc, moâ ra chiïu höìi, khai teát leát vúái àõch vïì nhûänghoaåt àöång sùæp túái cuãa ta, nïn chuáng múái neám bom, àöí quên, tùngcûúâng kiïím soaát haânh lang tûâ mêëy bûäa nay lûång. Böå maây khöng thêëychuáng bùæn phaá dûä sao?

- Heân chi... Bûäa qua, chuáng àaánh suöët àïm.

- Àún võ naâo nùçm úã àêy vêåy ta?

- Ai maâ biïët. Nhûng ngoá böå thò àêy laâ möåt àún võ thoåc sêu. Nhònhoå nguã thò biïët, trùçn troåc, khöí súã...

Cêu chuyïån qua laåi cuãa caác cö gaái laâm àaåi àöåi trûúãng bûâng tónh.Caãm giaác àêìu tiïn cuãa anh laâ con mùæt bõ trêìy xûúác, qua àïm, sûng to,cay xeâ, laâm cho caái nhòn trúã nïn nhoâe nhoeåt. Àaåi àöåi trûúãng nùçm immöåt höìi, röìi nhöím dêåy.

Trúâi àaä saáng. Reão rûâng trûúác mùæt anh giúâ àêy àaä quaá taãi, daâyàùåc ngûúâi. Nhûäng cêy traâm thanh maãnh, nhoã beá, khöng kham nöíi sûácnùång cuãa hai têìng voäng, ngoån ngaã vaâo nhau, oùåt oeåo. Ngay trûúác àêìuvoäng anh, coá túái böën cö thanh niïn xung phong, traãi têëm choaângxuöëng àêët, ngûúâi lêëm lem, nùçm öm nhau nguã. Dûúái con laåch caån, coátúái mûúâi mêëy chiïëc xuöìng chúã àêìy vuä khñ àûång trong nhûäng thuângnhûåa haân kñn, àûúåc thaáo rúâi vaâ nhûäng thuâng thuöëc têy kïình caâng cuãachñnh phuã Thuåy Àiïín gúãi tùång. Nhûäng chiïëc xuöìng êëy nùçm ghïëch muäilïn nhau, tûåa nhû cuäng àang nùçm nguã, sau möåt àïm thûác trùæng.Caách con laåch chûâng hai chuåc meát, dûúái göëc cêy traâm, laâ möåt caái bïëpdaä chiïën. Taåi àêëy, coá böën thanh niïn vêån quêìn loát, cúãi trêìn, àêìu quêënkhùn rùçn, khöng roä thuöåc àún võ naâo, àang nêëu nûúác pha traâ, khoáiàuân lïn cuöìn cuöån.

Àaåi àöåi trûúãng khöng yïn têm möåt chuát naâo. Nïëu maáy bay àõchbay ngang qua, phaát hiïån, khöng hiïíu ngêìn naây ngûúâi seä chui vaâo

Page 173: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 173

àêu. Dûúâng nhû khi àaä quaá mïåt, giêëc nguã àöëi vúái ngûúâi ta àöi khi coânquan troång hún caã cuöåc söëng nûäa.

- Khoái quaá àêëy, mêëy öng úi! - Àaåi àöåi trûúãng nhùæc kheáo.

- Öng súå aâ? - Möåt ngûúâi trong boån cêët tiïëng - Súå thò ài núi khaác.

Àaåi àöåi trûúãng àoã mùåt vò cêu noái phaách löëi cuãa anh ta. Nhûng àïítranh caäi phaãi, quêëy àöëi vúái nhûäng ngûúâi khöng quen biïët thò chùèngàûúåc tñch sûå gò. Àaåi àöåi trûúãng tñnh cho qua chuyïån naây, nhûng BaTrêìn luác àoá àaä thûác dêåy, khöng chõu àûúåc, tung voäng, bûúác xuöëng àêët,tiïën túái trûúác mùåt mêëy ngûúâi thanh niïn àang nêëu nûúác, hêët haâm hoãi:

- Thùçng naâo vûâa noái xoác höng àêëy, lïn tiïëng tao coi?

Nhòn veã mùåt phûâng phûâng, mùæt ngêìu àuåc, àang muöën gêy sûåcuãa Ba Trêìn, mêëy thanh niïn im bùåt.

- Meå kiïëp! - Ba Trêìn chûãi thïì, múã phanh nuát aáo, cöë tònh àïí löånhûäng vïët seåo chùçng chõt chaåy daâi tûâ ngûåc túái buång - Chuáng tao trêìytruåa àaánh giùåc khùæp núi, maâ maây daám noái vêåy haã. Hai thùçng lñnh cuãatao vûâa múái chïët àïm qua, coân nùçm kia kòa, múã to mùæt ra maâ nhòn.

Àaåi àöåi trûúãng khöng thïí ngúâ rùçng sûå viïåc laåi diïîn ra theo chiïìuhûúáng naây. Anh vöåi bûúác túái, chùæn ngang mùåt Ba Trêìn, can thiïåp,traánh cuöåc êíu àaã coá thïí xaãy ra.

- Noáng naãy, mêët khön! Àaåi àöåi trûúãng noái - Haäy boã qua chuyïånnaây ài! àöìng àöåi vúái nhau caã maâ.

Möåt ngûúâi trong boån, coá leä laâ chó huy cuäng bûúác túái, vöî vai BaTrêìn, noái:

- Àöìng chñ búát giêån. Anh ta lúä lúâi thöi!

Ba Trêìn bûåc böåi, phêíy tay bûúác ài, khöng quay laåi. Àaåi àöåitrûúãng yïn têm, quay sang ngûúâi àöëi diïån, hoãi:

- Caác àöìng chñ úã àún võ naâo?

- Tuåi töi laâ caán böå, chiïën sô thuöåc trung àoaân böën mûúi taám àùåccöng, quên tònh nguyïån Khu Têy Bùæc. - Anh lñnh kïí - Àún võ vûâa múáibõ giaãi thïí vaâ chuáng töi àûúåc àiïìu vïì àaåi àöåi trinh saát cuãa Àoaân Hai.

Page 174: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 174

Tuåi töi àïën àêy höìi höm, nïn chûa tòm àûúåc àún võ. Nghe noái, hoå àaäthoåc sêu röìi.

- Ra laâ thïë. - Àaåi àöåi trûúãng xuöëng gioång - Àöìng chñ coá àem theogiêëy túâ gò khöng?

Anh lñnh xin pheáp àaåi àöåi trûúãng, chaåy vïì chöî úã, múã xùæc cöët, lêëyra chiïëc phong bò múã s1/2n, chaåy laåi, veã ngêåp ngûâng...

- Nhûng... Àöìng chñ laâ...

- Töi laâ Lï Syä Quyá, àaåi àöåi trûúãng trinh saát.

- Trúâi àêët! - Anh lñnh reo to laâm moåi ngûúâi xung quanh ngoaái cöílaåi, ngú ngaác, khöng roä chuyïån gò xaãy ra - Àaánh nhau röìi múái nhêånhoå. Têët caã tuåi bay laåi àêy, laåi caã àêy. Chuáng ta tòm thêëy àún võ röìi.Àêy laâ àöìng chñ àaåi àöåi trûúãng.

Nhûäng ngûúâi lñnh múái túái trúã nïn beän leän. Tuy vêåy, hoå vêîn bûúácàïën chaâo àaåi àöåi trûúãng, miïång cûúâi chiïëu lïå.

- Àêy laâ thû cuãa thuã trûúãng trung àoaân gúãi cho anh. Têët caã giêëytúâ coá liïn quan àïën chuáng töi vaâ àún võ àïìu úã trong naây! - Anh caán böåmúái túái noái.

Àaåi àöåi trûúãng vui veã múã phong bò ra. Ngoaâi quyïët àõnh àiïìuàöång cuãa Phoâng Caán böå Quên khu, coân coá quyïët àõnh àiïìu àöång cuãaquên lûåc àöëi vúái nhûäng ngûúâi múái túái. Tiïëp àïën laâ thû àöång viïn cuãathuã trûúãng trung àoaân, nhûäng yá kiïën àoáng goáp vïì viïåc àiïìu nghiïncaác muåc tiïu cuå thïí, quyïët àõnh khen thûúãng, phong cêëp, cho möåt söëcaán böå, chiïën sô trong àún võ. Àaåi àöåi trûúãng xem xong, móm cûúâi:

- Nhû vêåy, öng laâ...? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Töi laâ Lï Àònh Thûåc, chñnh trõ viïn phoá àaåi àöåi! - Anh lñnh tûågiúái thiïåu - Coân àêy laâ chiïën sô Taå Ngoåc Lúäi, xaå thuã B40, kïë bïn laâtiïíu àöåi phoá, Buâi Àoaân. Coân ngûúâi noái lúä lúâi höìi naäy laâ trung àöåitrûúãng Nguyïîn Thïë Quang. Anh ta laâ möåt ngûúâi trung thûåc vaâ duängcaãm...

- Töët röìi! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Coá thïm mêëy öng, töi nheå caãngûúâi. Àaåi àöåi ta vûâa traãi qua möåt àúåt hoaåt àöång àöåc lêåp, daâi ngaây,

Page 175: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 175

chûa àûúåc nghó ngúi bao lêu, àaä laåi vïì àêy. Múái àïm qua, àún võ gùåptai naån, hai chiïën sô hy sinh, möåt bõ thûúng nùçm àoá. Ngûúâi luác naäy cûålûå vúái mêëy öng laâ Ba Trêìn. Anh êëy laâ möåt ngûúâi böåc trûåc, ngay thùèng,duäng caãm vaâ cuäng rêët àaåi lûúång.

Noái àïën àêy, àaåi àöåi trûúãng vúâi Ba Trêìn laåi, tiïëp tuåc:

- Öng chuêín bõ khao ài. Cêëp trïn àaä coá quyïët àõnh phong cêëpàaåi àöåi bêåc phoá vaâ Huên chûúng Chiïën cöng cho öng àêëy! Coân àêy laâchñnh trõ viïn phoá àaåi àöåi ta, thiïëu uáy Lï Àònh Thûåc... Kïí tûâ luác naây,chuáng ta laâ anh em möåt nhaâ.

- Thöi, ta laåi àùçng naây uöëng nûúác! - Chñnh trõ viïn phoá noái röìikeáo Ba Trêìn vaâ àaåi àöåi trûúãng vïì chöî bïëp daä chiïën.

Hai ngûúâi ngöìi xuöëng bïn caác chiïën sô múái. Trung àöåi trûúãngNguyïîn Thïë Quang roát nûúác ra cheán, múã ùng-gö lêëy ra miïëng àûúângthöët nöët maâu ngaâ, beã àöi, àûa cho àaåi àöåi trûúãng vaâ Ba Trêìn, möîingûúâi möåt nûãa.

- Àêy laâ saãn phêím töi mang tûâ Pusat vïì! - Trung àöåi trûúãng noái- Múâi hai anh... Luác naäy, töi lúä lúâi, coá gò khöng phaãi, anh thïí têët cho...

Ba Trêìn cêìm miïëng àûúâng, nhòn trung àöåi trûúãng lom lom.

- Öng coá veã yá tûá quaá àêëy! - Anh noái vúái veã khöng haâi loâng - Lñnhtraáng vúái nhau, söëng nay chïët mai, ai maâ àïí buång laâm gò. Vïì àêy röìi,öng seä thêëy. Tuåi naây khöng coá têåt àaá gioâ laái nhau àêu.

- Lñnh vúái nhau, phaãi thïë chûá! - Phoá chñnh trõ viïn àaåi àöåi cûúâi,noái - Thïë, öng quï úã àêu, Ba Trêìn?

- Laâng Vùn Cuá, àêët Ninh Bònh cuä.

- AÂ haá, coân hùæn, - Chñnh trõ viïn phoá hêët haâm vïì phña Quang - úãngay thõ trêën Kim Sún.

- Coân àaåi àöåi trûúãng thò úã Hiïìn Lûúng! - Ba Trêìn goáp lúâi.

- Biïët quï hûúng vúái nhau, àïí söëng cho töët hún vúái moåi ngûúâi,chúá úã àaåi àöåi naây, chùèng ai coá tû tûúãng cuåc böå àêu. Àaåi àöåi trûúãng noái

Page 176: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 176

- yá thûác àõa phûúng úã àêy keám lùæm! Àaä laâ cöång saãn, maâ laåi coân phênbiïåt miïìn noå, miïìn kia, thò coá khaác quaái gò boån thûåc dên.

Chñnh trõ viïn phoá lùæng nghe, kheä gêåt àêìu. Anh noái:

- Bûäa úã trung àoaân, chñnh uãy coá kïí vúái töi vïì thaânh tñch chiïënàêëu cuãa àaåi àöåi, töi rêët phuåc. öíng coá noái vïì sûå àoaân kïët, thûúng yïunhau muön ngûúâi nhû möåt úã àêy. Gùåp caác öng, töi thêëy chñnh uãy àaänoái àuáng. Ngûâng möåt laát, chñnh trõ viïn phoá noái tiïëp - Chñnh uãy coânnoái rùçng àaåi àöåi coân laâ núi saãn sinh ra nhûäng baâi àöìng dao hay tuyïåt.Coá àuáng vêåy khöng?

- Hay thò chûa biïët, nhûng àöìng dao thò coá. Ba Trêìn cuäng laâ möåttrong nhûäng öng truâm.

Moåi ngûúâi tiïëp tuåc uöëng traâ àûúâng möåt höìi lêu múái giaãi taán. Àaåiàöåi trûúãng àûa chñnh trõ viïn phoá túái thùm Nguyïîn Hûäu Phaách vaâàöång viïn anh vïì quên y viïån àiïìu trõ. Tiïíu àöåi trûúãng buöìn rûúâi rûúåi.Anh khùng khùng, nhêët àõnh khöng chõu ài.

- Töi chó bõ thûúng vaâo phêìn mïìm, ài bïånh viïån laâm gò cho mïåt!- Tiïíu àöåi trûúãng noái - úã àêy coân àûúåc söëng. Vïì bïånh viïån, coá khi bõtaâu nhanh noá uám giûäa àûúâng, khöng biïët chûâng.

- Noái bêåy naâo! Öng phaãi vïì àiïìu trõ múái mau khoãi bïånh àûúåc. úãlaåi àêy, chùèng leä tuåi töi boã öng möåt mònh. Àún võ hïët ngûúâi röìi. Öngphaãi thûúng tuåi töi chúá!

-- Töi ài bïånh viïån, àún võ laåi phaãi mêët mêëy ngûúâi khiïng! - Saucuâng, tiïíu àöåi trûúãng Nguyïîn Hûäu Phaách noái.

- Chiïìu töëi nay, àún võ laåi lïn àûúâng röìi! - Chñnh trõ viïn phoá noái- Àûa öng ài, àaä coá àaåi àöåi thanh niïn xung phong. úã viïån, coá mêëy emchùm soác, öng seä mau khoãi thöi.

3

Nhûäng cún mûa àêìu muâa bùæt àêìu truát nûúác xuöëng caánh rûâng xúxaác vò àaån bom vaâ röåp boãng búãi chêët àöåc taåi vuâng chêu thöí. Nhûthûúâng lïå, vaâo nhûäng buöíi chiïìu, mêy àen khöng biïët tûâ àêu keáo àïën,

Page 177: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 177

döìn cuåc úã möåt goác trúâi. Khi aánh chúáp tñm ngùæt, nhoaáng nhoaâng, loáe lïnlaâ tiïëng sêëm nöí rïìn rô, nghe nhû tiïëng bom àaån, loang daâi trongkhöng gian. Àaåo quên mêy, sau khoaãng thúâi gian uân tùæc, bùæt àêìuchuyïín àöång aâo aåt, laâm töëi sêìm caã trúâi àêët.

- Khêín trûúng lïn, mêëy cha! - Chñnh trõ viïn phoá àaåi àöåi giuåc -Caác phên àöåi cho anh em laänh cúm, nûúác ài, röìi coân ùn, keão mûaxuöëng bêy giúâ àêëy!

Moåi ngûúâi luåc tuåc keáo àïën bïëp daä chiïën, nhêån cúm vùæt vaâ nûúácuöëng. Tûâ trïn voäng, àûúåc che búãi têëm tùng, nhòn ra ngoaâi, àaåi àöåitrûúãng caãm thêëy thêåt khöí têm khi phaãi chûáng kiïën àöìng àöåi cuãa mònhmöîi ngaây möåt gêìy yïëu, nhïëch nhaác. Tuy vêåy, úã trong con ngûúâi hoåluön luön töìn taåi möåt sûác maånh dai dùèng, thêìn bñ. Àaä khöng ñt lêìn àaåiàöåi trûúãng tòm caách lyá giaãi vêën àïì naây, nhûng khöng thêëy thoãa àaáng.Dûúâng nhû úã àêy, tûâ trong sêu thùèm cuãa maåch àêët naây, luön toãa ramöåt loaåi thiïn khñ thiïng liïng, coá khaã nùng liïn kïët, bïån chùåt moåicuöåc àúâi vaâo sûå nghiïåp chung. Àiïìu naây caâng àûúåc chûáng minh khiàêët nûúác lêm nguy, hûäu sûå.

- Lñnh traáng gò, tröng chûá nhû ma àoái! - Àaåi àöåi trûúãng buöåtmiïång, noái bêng quú.

-- Thuã trûúãng cuäng coá hún gò àêu maâ noái! - Phan Lêm nhêånkhêíu phêìn ùn giuáp àaåi àöåi trûúãng trúã vïì, àûáng loáng ngoáng núi àêìuvoäng, noái - Bûäa nay, baâ Baãy Têm maâ nhòn thêëy anh, chùæc khöng nhêånra quaá.

Àaåi àöåi trûúãng cûúâi nhùn nhoá. Kïí tûâ bûäa xa ngûúâi yïu àïën nay,tñnh ra àaä hún ba thaáng röìi. Àöëi vúái anh, àêy laâ möåt khoaãng thúâi giandaâi àùçng à1/2ng, àêìy nhûäng têm tû. Trïn àûúâng haânh quên, nhêët laâkhi taåm dûâng, anh thûúâng nhúá cö àïën quùån thùæt. Nöîi nhúá àöi khi laâmanh muå mêîm caã ngûúâi. Nhûng cho túái höm nay, anh gêìn nhû àaä lêëylaåi àûúåc quên bònh.

Moåi ngûúâi keáo xuöëng bïëp quêy quêìn ùn cúm. Thûác ùn cuãa hoåchiïìu nay chùèng coá gò khaác hún ngoaâi mùæm ruöëc rang khö, chó cêìnngûãi muâi àaä thêëy úán laånh. Nhûng moåi ngûúâi vêîn raáng ùn nhû möåtböín phêån.

Page 178: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 178

Gioá bùæt àêìu nöíi lïn möîi luác möåt maånh. Nhûäng haåt mûa to, troân,tûâ trïn bêìu trúâi rúi xöëi xaã xuöëng àêët. Rûâng cêy vêåt vaä, run rêíy trongcún mûa trùæng xoáa caã àêët trúâi.

Àaåi àöåi trûúãng àúm vöåi cheán cúm àêìy, gùæp möåt ñt mùæm ruöëc,bùng qua mûa, vïì voäng cuãa mònh. Àaåi àöåi phoá Ba Trêìn cuäng bï cúmchaåy theo. Hoå àûáng khom lûng trong têëm tùng, ùn vöåi ùn vaâng.Nhûäng ngûúâi khaác cuäng rúâi mêm cúm, boã chaåy, nuáp vaâo dûúái nhûängtêëm tùng, traánh mûa.

Ba Trêìn nhai cúm möåt caách rúâi raåc, biïëng nhaác, mùæt khöngngûâng ngoá lïn nhûäng àaám mêy àang aâo aåt chuyïín àöång.

- Öng Quyá aâ, nhòn lïn trúâi maâ xem àiïìu gò àang xaãy ra úã àêëy! -Ba Trêìn noái - Hònh nhû coá möåt baân tay thêìn bñ naâo àoá àang àiïìukhiïín vuä truå, àuáng khöng?

- Àuáng vêåy. Nhûng röìi sao? - Àaåi àöåi trûúãng thúâ ú hoãi.

- Chùèng sao caã! - Àaåi àöåi phoá ngêåp ngûâng - Töi nghô, trïn àúâinaây, moåi thõnh-suy, tiïën-thoaái, maånh-yïëu, hïn-xui, thùæng-baåi, söëng-chïët, dûúâng nhû àaä àûúåc thiïn cú êën àõnh caác maä söë vaâ àûúåc caâi àùåtmöåt caách bñ hiïím, giöëng nhû vuä truå vêåy...

Àaåi àöåi trûúãng hûáng möåt ñt nûúác mûa vaâo cheán cúm àang ùn dúã,röìi luâa hïët vaâo trong miïång, nhai dêåp daåp, hoãi:

- Theo öng thò maä söë cuãa con ngûúâi àûúåc thiïn cú caâi àùåt úã àêu?

- ÚÃ caác vên tay! - Ba Trêìn traã lúâi khöng cêìn suy nghô - Chñnhhònh veä trïn caác vên tay laâ maä söë bñ hiïím àûúåc thiïn cú caâi àùåt núicon ngûúâi tûâ luác hònh thaânh trong buång meå. Khöng möåt ai trïn àúâinaây coá vên tay giöëng nhau, cho duâ anh em sinh àöi ài chùng nûäa. Möîingûúâi möåt kiïíu, möåt caách, möåt cuöåc àúâi, möåt söë phêån khaác nhau, maâkhöng phuå thuöåc nhiïìu lùæm vaâo giúâ sinh, thaáng àeã.

- Tûâ luác naâo, àùçng êëy nghô ra àiïìu naây thïë? - Àaåi àöåi trûúãng hoãi.

- Chùèng roä. Böîng dûng töi nghô thïë!

Àaåi àöåi trûúãng hûáng nûúác mûa rûãa cheán, röìi hoãi:

Page 179: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 179

- Öng coá nghô rùçng caác söë phêån cuäng coá luác thay àöíi?

- Thay àöíi. Àûúng nhiïn, nïëu nhû nhûäng söë phêån tu sûãa haånhkiïím, hoùåc coá nhûäng viïåc laâm gêy thiïån caãm vúái ngûúâi àúâi, thò söë phêånnghiïîm nhiïn seä àûúåc caãi thiïån. Àûác nùng thùæng söë. Töí tiïn chùèng àaädaåy chuáng ta nhû vêåy sao?

Sau möåt höìi vêåt vaä, cún mûa taånh hùèn. Bêìu trúâi xanh dêìn lïn.Caãnh vêåt trúã nïn trong vùæt, kyâ laå. Vêìng mùåt trúâi cuöëi ngaây laåi loáesaáng, truát boã nhûäng tia nùæng yïëu úát, àuöëi sûác xuöëng caánh rûâng.

Tûâ dûúái maái tùng, moåi ngûúâi toãa ra, thu doån nöìi niïu, chiïën dôa,chuêín bõ haânh quên.

Trûúác khi ài, àaåi àöåi trûúãng àûa caác chiïën sô ra viïëng möå haiàöìng àöåi. Nhòn nhûäng ngûúâi lñnh treã mùng lùång leä cuái àêìu, àaåi àöåitrûúãng caãm thêëy chaånh loâng. Anh bùn khoùn tûå hoãi: liïåu röìi nhûängtrêån àaánh sùæp túái, ai seä laâ ngûúâi tiïëp tuåc nùçm xuöëng àêy?

Sêím töëi, àoaân quên bùæt àêìu lïn àûúâng. Theo yïu cêìu cuãa àaåi àöåitrûúãng, moåi ngûúâi phaãi ài giaây cuãa àõch, àïí khoãi töën thúâi gian xoáa dêëuvïët trïn àûúâng. Ba Trêìn ài àêìu àoaân quên. Hoå vûúåt qua kïnh Ngang,röìi cùæt cheáo vïì hûúáng kïnh Kim Quy. Sau gêìn hai giúâ haânh quên, àaåiàöåi phoá múái túái àiïím taåm dûâng. Taåi àêy, sau khi nghó ngúi cho laåi sûác,àún võ chia laâm hai töëp. Töëp möåt do Ba Trêìn vaâ chñnh trõ viïn phoá LïÀònh Thûåc chó huy. Hoå coá nhiïåm vuå trinh saát toaân böå khu A, röångchûâng hún böën cêy söë vuöng, giúái haån búãi con kïnh Kim Quy - Xeão Rövaâ Cö Ba. Töëp hai do àaåi àöåi trûúãng trûåc tiïëp laänh àaåo, nghiïn cûáukhu B - Khu vûåc quan troång, nùçm úã phña bïn traái khu A, nïëu lêëykïnh Kim Quy laâm ranh giúái.

Chúâ cho töëp cuãa Ba Trêìn ài àûúåc chûâng nùm phuát, àaåi àöåitrûúãng múái cho phên àöåi haânh quên. Ài àêìu àöåi hònh laâ Nguyïîn VùnThùæng, tiïëp àïën laâ trung àöåi trûúãng Nguyïîn Thïë Quang, Phan Lêm,Buâi Àoaân. Hai ngûúâi ài sau cuâng laâ anh vaâ y sô Thaão. Moåi ngûúâi àiàûúåc chûâng hún mûúâi phuát àöìng höì thò àuång möåt caánh rûâng traâmnon, cêy bõ àöën ngang, beã gêåp xuöëng, cao ngang ngûåc, bïn dûúái coáchöng vaâ mòn. Àêy laâ möåt loaåi haâng raâo phaãn xung phong khaá hiïåuquaã. Kiïíu böë trñ haâng raâo tûå nhiïn loaåi naây, nguyïn laâ cuãa böå àöåimiïìn Àöng. Rêët coá thïí boån chiïu höìi àaä cung cêëp kinh nghiïåm naây

Page 180: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 180

cho àõch vaâ chuáng àaä têån duång saáng kiïën tuyïåt vúâi naây àïí chöëng laåicaác anh, nhûäng ngûúâi saãn sinh ra noá.

Àaåi àöåi trûúãng rûúán ngûúâi quan saát, nhûng anh khöng nhònthêëy gò caã, ngoaåi trûâ sûúng trùæng vaâ nhûäng aánh àeân múâ aão úã phña xa.

Àaåi àöåi trûúãng ngöìi xuöëng, lêëy cêy àeân bêëm, roåi saát xuöëng mùåtàêët, xem xeát, röìi kïu Thùæng laåi, hoãi nhoã:

- Lñnh trinh saát, trûúác khi vûúåt qua haâng raâo cuãa àõch, phaãi laâmgò?

Thùæng hoaân toaân bêët ngúâ trûúác cêu hoãi cuãa cêëp trïn. Sau vaâigiêy luáng tuáng, anh noái nhû möåt àûáa treã traã baâi:

- Thûa, phaãi kiïím tra kyä xem coá mòn thò gúä, coá hêìm chöng, phaãiàaánh dêëu. Ài trong rûâng phaãi coâ cêy, qua ngaä ba phaãi rêëp löëi. Sinhmïånh ngûúâi lñnh laâ vö cuâng quan troång, nïn phaãi hïët sûác cêín thêån,traánh cêíu thaã, chuã quan...

- Rêët töët! - Àaåi àöåi trûúãng noái - Bêy giúâ, cêåu haäy thûåc haânh ài.Töi nhùæc laåi, phaãi tuyïåt àöëi cêín thêån, roä chûa?

- Thûa, roä!

- Roä thò laâm ài!

Àaåi àöåi trûúãng khöng thïí ngúâ rùçng haâng raâo phaãn xung phongcuãa àõch laåi àûúåc thûåc hiïån cêín thêån vaâ chu àaáo àïën nhû thïë. Àïí vûúåtqua àûúåc noá, àún võ phaãi mêët túái hai giúâ àöìng höì. Nhûng nïëu chó coácêy rûâng cûa nûãa chûâng röìi beã gêåp xuöëng, thò àún võ khöng phaãi töënnhiïìu thúâi gian nhû thïë. Àùçng naây, ngoaâi chöng sùæt cùæm xiïn, boånàõch coân caâi nhiïìu loaåi mòn saát thûúng xen keä, laâm cho viïåc thaáo gúämêët rêët nhiïìu thúâi gian.

Phaãi thûâa nhêån rùçng Thùæng laâ möåt chiïën sô coá nhiïìu kinhnghiïåm trong viïåc gúä mòn. Anh ta àaä khoáa moäm àûúåc hún saáu mûúitraái mòn caác loaåi, múã ra möåt löëi moân an toaân, röång raäi, giuáp cho phênàöåi yïn têm boâ qua.

Tiïëp vúái haâng raâo phaãn xung phong laâ khoaãng tröëng röång, àêìycoã, dêîn ra con àûúâng àaá àoã, nöåi haåt, rêët ñt ngûúâi qua laåi. Túái àêy, moåi

Page 181: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 181

ngûúâi coá thïí nhòn thêëy aánh àiïån saáng trûng, traãi daâi theo kïnh xaángXeão Rö, suöët tûâ kïnh Cö Ba túái kïnh Ba Àöì. Gioá liu riu thöíi. Thónhthoaãng, caánh àöìng coã laåi ruâng mònh àung àûa, phaát ra nhûäng tiïëngàöång, nghe nhû tiïëng thúã daâi.

Àaåi àöåi trûúãng cho böå àöåi dûâng chên trong giêy laát, röìi cùæt thùèngvïì hûúáng têy nam. Ài àûúåc chûâng non nûãa cêy söë, hoå laåi àuång haângraâo àún, tiïëp àïën laâ haâng raâo buâng nhuâng, bao boåc xung quanh cùncûá. Àaåi àöåi trûúãng thúã daâi, cho böå àöåi dûâng laåi, röìi bûúác túái xem xeát.Sau ñt phuát baân baåc vúái Quang vaâ Thùæng, anh quyïët àõnh cho cùæthaâng raâo, tiïìn nhêåp vaâo khu vûåc ngaä tû, àoaån giao nhau giûäa kïnhKim Quy vaâ kïnh xaáng Xeão Rö.

Theo chó àaåo cuãa trung àoaân, hûúáng àöåt kñch chñnh seä laâ khuvûåc naây - Cùn cûá höîn húåp thûá Mûúâi Möåt - Keã àõch goåi laâ chi khu HiïëuLïî.

4

Phaãi mêët túái ba àïm liïìn, àaåi àöåi trûúãng múái àûa àûúåc phên àöåivûúåt qua nhûäng lúáp haâng raâo daây àùåc, tiïëp cêån khoaãng tröëng xaå giúái,röång chûâng hai trùm meát. Khoaãng xaå giúái naây, trûúác àoá àêìy coã, àaäàûúåc àöët truåi vaâo muâa khö, hiïån taåi coã non àaä bùæt àêìu moåc laåi. Àaåi àöåitrûúãng nùçm xuöëng saát mùåt àêët, quan saát. Anh nhòn thêëy phña saukhoaãng tröëng trûúác mùåt laâ möåt tuyïën cöng sûå, daây àùåc nhûäng öí àïìkhaáng tröìi suåt, nhêëp nhö. Cûá vaâi meát, boån àõch laåi dûång lïn caái choâinhoã cho hai, ba ngûúâi úã. Tuyïåt nhiïn, àaåi àöåi trûúãng khöng hïì nghethêëy möåt tiïëng àöång naâo, duâ laâ rêët nhoã, phaát ra tûâ tuyïën böë phoâng êëy.

Sau khi quan saát möåt caách tûúâng têån, àaåi àöåi trûúãng nhêån thêëyúã phña bïn phaãi anh, nöëi liïìn giûäa tuyïën cöng sûå laâ möåt con àûúângröång, dêîn túái khu nhaâ lúán úã phña sau, coá khaã nùng laâ möåt caái khoquên duång. Muöën loåt àûúåc vaâo bïn trong cùn cûá cuãa àõch, phên àöåi chócoá thïí àöåt nhêåp tûâ con àûúâng êëy. Àïí kiïím tra àöå chñnh xaác cuãa mònh,àaåi àöåi trûúãng kheä hoãi Nguyïîn Thïë Quang:

- Öng nhòn laåi xem, coá àuáng bïn tay phaãi ta laâ möåt con àûúâng ùnthöng ra khu nhaâ cao phña sau khöng?

- Àuáng thïë! - Quang gêåt àêìu xaác nhêån.

Page 182: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 182

Àaåi àöåi trûúãng yïn loâng, cho àún võ tiïëp tuåc boâ lïn. Con àûúângkhöng xa nhû àaåi àöåi trûúãng nghô. Noá caách caác anh löëi chûâng möåttrùm rûúãi meát laâ cuâng. Vaâo túái con àûúâng, moåi ngûúâi men theo boángtöëi dûúái nhûäng buåi trêm öíi, tiïën vaâo möåt khoaãng sên röång, duâng laâmbaäi àïí xe. Hiïån taåi, trong sên chó coá taám chiïëc, phêìn lúán bõ hoãng. Giaápvúái baäi àïí xe laâ àöëng löëp cao su, thuâng phuy röîng vaâ vaâi caái xi teåc.Bïn caånh hai cêy me lúán laâ möåt daäy nhaâ kho daâi, cûãa àoáng kñn, nûãachòm nûãa nöíi. Thêåt khoá coá thïí xaác àõnh àûúåc möåt caách chñnh xaác trongkho coá nhûäng gò. Àaåi àöåi trûúãng yïu cêìu moåi ngûúâi toãa röång ra, tòmkiïëm súã chó huy, baäi xe tùng, bïën taâu vaâ trêån àõa phaáo. Anh cuäng cùndùån moåi ngûúâi phaãi coá mùåt laåi taåi àêy vaâo luác ba giúâ àuáng, àïí kõp ruátra ngoaâi. Theo àöìng höì cuãa anh thò moåi ngûúâi coân àûúåc khoaãng hai giúâúã cùn cûá àõch.

Khi moåi ngûúâi ài hïët, àaåi àöåi trûúãng múái lêìn theo nhûäng khoaãngtöëi àûúåc taåo búãi àõa hònh, tiïëp cêån khu nhaâ tûúâng, coá aánh àeân maâ anhnghi laâ traåi lñnh. So vúái nhûäng cùn cûá àaåi àöåi trûúãng àaä tûâng nghiïncûáu, thò àêy laâ möåt cùn cûá höîn húåp rêët maånh, àûúåc töí chûác phoâng ngûåchu àaáo, coá chiïìu sêu. Nöëi liïìn giûäa caác khu vúái nhau laâ nhûäng conàûúâng ngoùæt ngoeáo, coá haâng raâo keäm gai bao boåc.

Tûâ möåt khoaãng tröëng, àûúåc höî trúå búãi aánh àeân, àaåi àöåi trûúãngnhòn khùæp cùn cûá. Anh böîng ruâng mònh, caãm thêëy nhû àang loåt vaâogiûäa mï höìn trêån. Vúái ngêìn êëy ngûúâi, caác anh thêåt khoá coá thïí nùæmàûúåc möåt caách toaân diïån caách böë trñ lûåc lûúång àõch úã àêy. Nghô nhûthïë, àaåi àöåi trûúãng vêîn cöë tòm caách thûåc hiïån cöng viïåc möåt caách veåntoaân. Anh nhanh choáng lêìn àïën khu traåi lñnh. Coá möåt àiïìu anh caãmthêëy khaác laå laâ àeân trong nhaâ vêîn saáng, nhûng xung quanh laåi khöngàûúåc queát doån saåch seä. Àaåi àöåi trûúãng khöng tin rùçng quên àõch laåi úãàún sú nhû thïë. Anh leán àïën bïn cûãa söí, nhòn vaâo tröng vaâ böîngchûng hûãng khi nhêån ra rùçng nhaâ khöng hïì coá ngûúâi úã. Àaåi àöåitrûúãng kiïím tra túái ba böën cùn, nhûng tuyïåt nhiïn, anh khöng thêëybêët kyâ boáng daáng möåt tïn lñnh naâo. Meå kiïëp. Chuáng noá moâ ài àêunhó? Àaåi àöåi trûúãng chûãi thêìm. Chùèng leä chuáng àaä àiïìu boån lñnh úã àêyài ûáng cûáu möåt núi naâo àoá bñ mêåt túái mûác maâ cêëp trïn khöng hay biïëtgò û? Suy nghô möåt höìi, àaåi àöåi trûúãng ài voâng vïì phña nhaâ vïå sinh,caách traåi lñnh vaâi chuåc meát. Nhaâ vïå sinh khöng coá muâi phên ngûúâimúái, chûáng toã boån àõch baây troâ bêåt àiïån saáng, àïí àaánh lûâa àöëi phûúng.Nïëu àuáng nhû anh suy nghô thò lûåc lûúång cuãa chuáng hiïån úã àêu?

Page 183: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 183

Trûa höm qua, taåi cùn cûá taåm dûâng, Ba Trêìn vaâ chñnh trõ viïnphoá Lï Àònh Thûåc àaä caãnh giaác vúái anh rùçng boån àõch úã khu A, chöî hoåàiïìu nghiïn, thay àöíi chöî úã liïn tuåc. Chuáng thûúâng àïí vaâi ba tïn lñnhgaác ngöìi trong chöët, coân àaåi böå phêån thò lónh ra möåt chöî naâo àoá, nùçmim mai phuåc.

Ba Trêìn cuäng heá múã cho anh biïët laâ coá khaã nùng boån àõch àaánhhúi thêëy lûåc lûúång cuãa ta àang di chuyïín túái khu vûåc naây, nïn tùngcûúâng caãnh giúái. Ba Trêìn cho biïët laâ anh cuäng àaä phaát hiïån ra dêëugiaây cuãa àõch lêìn theo hûúáng trinh saát cuãa hoå. Búãi vêåy, trûúác khi túáihaâng raâo, Ba Trêìn àaä cho böå àöåi ài giêåt luâi, nhùçm àaánh laåc hûúángchuáng. Àoá laâ möåt saáng kiïën thöng minh, nhûng chó coá thïí lûâa àûúåcnhûäng tïn àõch ngu àêìn, coân àöëi vúái nhûäng keã ranh maänh thò khöngthïí. Boån naây chó cêìn xem kyä muäi giaây coá bêm sêu xuöëng àêët haykhöng laâ phaát hiïån ra ngay mùåt traái cuãa vêën àïì.

Nïëu àùåt nhêån xeát cuãa Ba Trêìn bïn caånh hiïån tûúång boån àõchkhöng nguã taåi khu gia binh, kïët húåp vúái viïåc àuång àõch múái àêy laåi vúáinhau, thò rêët coá khaã nùng keã àõch àaä lúâ múâ nhêån thêëy lûåc lûúång taàang nhoâm ngoá àïën cùn cûá naây. Do vêåy, viïåc chuáng àïì phoâng, khönglêëy gò laâm laå.

Thêy kïå chuáng maây, àaåi àöåi trûúãng nghô, chuáng maây muöën caãnhgiaác thïë naâo thò mùåc xaác, nhûng khi chuáng tao àaä moâ vaâo àûúåc àïënàêy thò cûá liïåu höìn. Hiïån taåi, taåm thúâi chuáng maây àaä thùæng, nhûng vïìlêu daâi, cûá àúåi xem.

Ngêîm nghô möåt luác, àaåi àöåi trûúãng nhöím dêåy, nghiïng ngûúâilaách qua khoaãng töëi, àûúåc taåo búãi nhûäng haâng raâo tön, tiïëp cêån khudên cû. Taåi àêy, boån àõch böë trñ ngûúâi úã xa hùèn khu traåi lñnh, saát meákïnh. Àoá laâ nhûäng ngöi nhaâ liïìn vaách, thêëp leâ teâ, lúåp laá hoùåc lúåp tön,coá cêìu vûún ra doâng nûúác. Ngay saát chên cêìu laâ xuöìng ghe neo àêåudaây àùåc. úã taách hùèn khu dên cû chûâng möåt trùm meát, coá möåt nhaâ maáyxay xaát gaåo, vúái nhûäng àöëng trêëu to nhû nhûäng quaã àöìi.

Vaâo giúâ naây, caác gia àònh àïìu àaä àoáng cûãa, nguã yïn, chó coân aánhàeân maâu àoã nhêëp nhaáy, hùæt ra tûâ nhûäng baân thúâ.

Bïn kia búâ kïnh, núi àeân àiïån saáng trûng laâ dinh quêån Hiïëu Lïî.Qua aánh saáng àiïån, àaåi àöåi trûúãng nhòn thêëy cöåt cúâ dûång úã trûúác sên,

Page 184: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 184

bïn caånh laâ möåt sên bay trûåc thùng daä chiïën. Taåi àêëy, coá nùm chiïëctrûåc thùng chúâ s1/2n, coá thïí cêët caánh bêët cûá luác naâo. Vaâo àuáng luác àaåiàöåi trûúãng àang àõnh quay ài, taåi sên bay daä chiïën, boån àõch chaåyrêìm rêåp. Nûãa phuát sau, anh nghe thêëy tiïëng trûåc thùng khúãi àöångmaáy. Àöìng thúâi, àeân pha bêåt saáng rûåc trúâi. Khöng gian bõ khuêëy àöångbúãi tiïëng àöång cú phaânh phaåch, rïìn rô. Ba chiïëc trûåc thùng lêìn lûúåtböëc mònh lïn khoãi mùåt àêët, lao àêìu vïì phña U Minh Haå. Tiïëng maáybay chûa dûát hùèn, àaåi àöåi trûúãng àaä nghe thêëy tiïëng coâi taâu ruá lïnmöåt höìi daâi. Àaåi àöåi trûúãng cho rùçng àoá khöng phaãi laâ coâi baáo àöångmaâ laâ lúâi chaâo, baáo hiïåu cêåp bïën cuãa möåt àoaân taâu tuêìn tiïîu naâo àoá.Coá túái caã phuát sau, anh múái nhòn thêëy ba chiïëc taâu loaåi PCF, tûâhûúáng An Biïn chaåy túái. Chiïëc ài àêìu bêåt àeân pha saáng trûng, coânnhûäng chiïëc ài sau thò bêåt àeân xi nhan, xin vaâo bïën.

Khi chiïëc PCF ài àêìu cua voâng trúã laåi, qua aánh àeân pha, àaåi àöåitrûúãng nhòn thêëy úã phña bïn tay traái anh, taách khoãi khu dên cû möåtkhoaãng caách khoá xaác àõnh, laâ nhûäng àöëng àêët múái àûúåc àaâo, tröngthoaáng qua, giöëng nhû tuyïën cöng sûå phoâng thuã. Rêët coá thïí àoá laâ cuåmphoâng ngûå lúán cuãa àõch.

Gêìn túái giúâ quy àõnh, àaåi àöåi trûúãng vöåi quay vïì àiïím heån. Vaâiphuát sau, trung àöåi trûúãng Nguyïîn Thïë Quang cuäng coá mùåt. Anh tathöng baáo vúái anh laâ àaä tòm thêëy baäi xe thiïët giaáp göìm mûúâi xe M113vaâ M118. Söë xe naây àïìu àùåt êm dûúái àêët. Nhû vêåy, khu àêët múái àaâomaâ àaåi àöåi trûúãng vûâa nhòn thêëy trûúác àoá, chñnh laâ baäi àïí xe naây.

Trung àöåi trûúãng coân cho biïët thïm laâ úã xa hún baäi xe möåt chuát,doåc theo kïnh Ba Àöì laâ tuyïën cöng sûå böë phoâng cuãa àõch nhiïìu têìng,nhiïìu lúáp. Trïn con àûúâng doåc theo kïnh, coân möåt kho xùng dêìu, tiïëptïë cho caãng vaâ möåt kho àaån nhoã coá nhiïìu lúáp haâng raâo bao boåc.

- Töët röìi! - Àaåi àöåi trûúãng noái. Anh giú tay vïì phña aánh saáng,xem giúâ. Àaä ba giúâ keám mûúâi lùm phuát. Nhû vêåy laâ chó coân khoaãngmûúâi lùm phuát nûäa, caác anh phaãi rúâi khoãi cùn cûá àõch.

- Öng coá thêëy thùçng Lêm vaâ thùçng Thaão àêu khöng? - Àaåi àöåitrûúãng kheä hoãi.

Page 185: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 185

- Thùçng Lêm? Töi khöng thêëy! - Trung àöåi trûúãng noái - Töi chógùåp thùçng Thùæng, thùçng Thaão vaâ thùçng Àoaân. Töi thêëy chuáng xuêëthiïån úã khu trêån àõa phaáo.

Ngay sau khi anh vûâa noái, thò Thaão vaâ Buâi Àoaân àaä bùng quabaäi xe cuãa àõch hûúáng túái àiïím heån. Hún möåt phuát sau, Thùæng cuängvïì túái. Anh ta baáo vúái àaåi àöåi trûúãng laâ àaä xaác àõnh àûúåc cú quan chóhuy cuãa àõch. Àïí chûáng minh cho lúâi noái cuãa mònh, anh ta àûa ra möåtlaá thû cuãa tûúáng Nguyïîn Vônh Nghi gúãi àaåi taá Laäm, chó huy trûúãng.

Àaä löë giúâ haânh quên túái hún mûúâi phuát àöìng höì, nhûng Phan Lêmvêîn chûa vïì túái. Àiïìu naây cuäng coá nghôa laâ anh ta àaä gùåp rùæc röëi, chûaruát lui àûúåc. Viïåc thiïëu vùæng Lêm laâm cho àaåi àöåi trûúãng bûát rûát trongloâng. Nïëu cûá chúâ anh ta vïì túái röìi múái ruát ài, rêët coá thïí seä àêíy àún võlêm vaâo thïë keåt. Àaåi àöi trûúãng noáng ruöåt, trao têëm baãn àöì cho NguyïînThïë Quang vaâ cho moåi ngûúâi ra trûúác. Coân anh úã laåi, chúâ Phan Lêm röìiseä ra sau.

5

Cuöëi cuâng thò Phan Lêm cuäng àaä ra túái. Anh ta ra chêåm so vúáithúâi gian quy àõnh gêìn möåt tiïëng àöìng höì. Thêåt ra, nhûäng trûúâng húåpnhû thïë naây khöng coá gò laâ ghï gúám, caá biïåt, àöëi vúái nhûäng ngûúâi lñnhtrinh saát, nïëu nhû vaâo luác êëy, khöng coá tiïëng suáng nöí vang, tûâ phñabïn kia kïnh Kim Quy voång laåi. Thoaåt àêìu, àaåi àöåi trûúãng nghô rùçngàoá chó laâ nhûäng loaåt suáng ngêîu nhiïn, do àöåi tuêìn tiïîu cuãa àõch, trïnàûúâng tuêìn tra, nghi ngúâ, bùæn thõ uy vaâo möåt núi naâo àoá. Nhûng àïënkhi caã suáng cöëi, suáng phoáng hoãa tiïîn cuâng nöí döìn dêåp, quyïët liïåt, thòàaåi àöåi trûúãng khöng thïí bònh têm àûúåc nûäa. Rêët coá khaã nùng phênàöåi trinh saát hûúáng khu A do Ba Trêìn vaâ phoá chñnh trõ viïn àaåi àöåichó huy, trïn àûúâng ruát ra ngoaâi bõ löå vaâ quên àõch àang duâng hoãa lûåcbùæn laåi hoå.

Taåi khu B, núi àaåi àöåi trûúãng vaâ Phan Lêm àang mùæc keåt, boånàõch cuäng bùæt àêìu baáo àöång. Tiïëng coâi taâu àöìng loaåt huá lïn, hoaãngloaån. Tûâ nhûäng tuyïën phoâng ngûå, hoãa chêu veáo veáo voåt lïn, saáng rûåccaã bêìu trúâi. Boån lñnh böë phoâng löë nhöë, xuêët hiïån àêìy chiïën haâo. Tûâdûúái bïën taâu, möåt àún võ thuãy quên luåc chiïën cuãa àõch öm suáng, chaåy

Page 186: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 186

rêìm rêåp lïn búâ, toãa ra chiïëm caác lö cöët, cöng sûå trïn nhûäng giao löåtrong cùn cûá. Tiïëng chuáng goåi nhau vang lïn trong maáy böå àaâm.

Cho àïën luác naây, àaåi àöåi trûúãng khöng coân möåt cú höåi naâo ruát luiàûúåc nûäa. Anh cuâng Phan Lêm nùçm beåp trong àöëng voã xe, thuâng àaåntrïn sên. Tònh caãnh trúá trïu laâm cho ruöåt gan anh co thùæt, röëi búâi. Àaåiàöåi trûúãng nùçm im, bêët àöång. Nöîi lo phaãi nùçm laåi cùn cûá àõch cûá lúándêìn trong anh, gêìn nhû khöng cûúäng laåi àûúåc. Trong luác àang hoangmang, lo lùæng, bêët chúåt, anh nghe thêëy tiïëng "caåch" do suáng àaån vavaâo nhau vang lïn tûâ möåt chöî naâo àoá, rêët gêìn. Àaåi àöåi trûúãng giêåtthoát ngûúâi, ngoá quanh. Anh chúåt nhêån ra hai tïn lñnh thuãy quên,khöng biïët tûâ àêu túái, ngöìi ngay trïn chiïëc thuâng àaån, phña sau lûnganh. Àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy mêët bònh tônh. Hai àêìu göëi anh run lïn."Meå kiïëp! Coá thïë maâ cuäng hoaãng höët". Àaåi àöåi trûúãng ruãa thêìm. Anhthêån troång xoay ngûúâi, àûa khêíu AK baáng gêåp vïì phña hai tïn àõch,s1/2n saâng nhaã àaån, nïëu nhû bêët chúåt, chuáng phaát hiïån ra anh. Sauàoá, anh seä cuâng Phan Lêm chiïëm lêëy kho àaån, tûã thuã. Anh tin rùçngkeã àõch khöng daám bùæn vaâo kho àaån. Chuáng thûâa biïët àiïìu gò seä xaãyra nïëu mêëy chuåc têën àaån dûúåc kia phaát nöí tûác thò.

Sau àúåt bùæn phaá dûä döåi xaãy ra, khöng gian yïn tônh trúã laåi. Boånlñnh thuãy quên luåc chiïën luåc tuåc rúâi boã cöng sûå, luä lûúåt keáo nhau vïìbïën taâu.

- Vïì thöi, hai thùçng pïàï. Tuåi maây coân ngöìi laâm chi vêåy? - Tiïëngmöåt tïn lñnh cêët lïn.

- Tuåi bay vïì trûúác ài! tuåi tao phaãi gaác cho túái saáng lûång!

Nghe boån lñnh noái chuyïån vúái nhau, àaåi àöåi trûúãng thêëy chöåt daå.Nïëu hai tïn lñnh maã meå naây cûá ngöìi lyâ úã àêy cho àïën saáng, thò seä rêëtnguy hiïím cho tñnh maång cuãa Phan Lêm vaâ anh. Àaåi àöåi trûúãng rêëtmuöën thoaát khoãi sûå kiïím soaát cuãa hai tïn lñnh gaác naây, chaåy vïì phñakhu dên cû, nhûng luác naây, khoá coá thïí thûåc hiïån àûúåc. Vúái khoaãngcaách quaá gêìn, chó cêìn àöång àêåy laâ chuáng seä phaát hiïån ra ngay.

Thúâi gian vêîn nùång nïì tröi. Kim àöìng höì chó nùm giúâ keám mûúâilùm phuát. Nhû vêåy laâ caác anh àaä mùæc keåt úã àêy mêët hún möåt tiïëngàöìng höì. Chùèng coân mêëy thúâi gian nûäa laâ trúâi seä saáng. Àúåi àïën luác àoá,thò duâ coá muöën, caác anh cuäng seä khöng thïí naâo thoaát àûúåc.

Page 187: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 187

Àaåi àöåi trûúãng àaä tñnh àïën chuyïån maång àöíi maång, nhûng anhkhöng muöën. Anh khöng thïí chïët vaâo luác naây, luác maâ anh vêîn coá cúmay söëng soát. Hún nûäa, anh cuäng khöng muöën àïí Phan Lêm phaãichïët cuâng vúái anh. Cuöåc söëng chñnh laâ àiïìu quan troång bêåc nhêët maâanh phaãi giûä gòn. Àiïìu naây khöng chó liïn quan túái anh, túái Lêm maâcoân liïn quan àöëi vúái meå vaâ ngûúâi yïu cuãa anh nûäa.

Trong luác àaåi àöåi trûúãng coân àang nghô caách tòm löëi ra thò PhanLêm ngoá anh lom lom. Trong cùåp mùæt cuãa cêåu ta aánh lïn caái nhòn vûâaên hêån, vûâa tuyïåt voång. Àöåt nhiïn, àaåi àöåi trûúãng nghô àïën viïåc phaãithuã tiïu hai tïn lñnh gaác maâ khöng àûúåc xaãy ra tiïëng àöång. Nghô thïë,anh ra hiïåu cho Phan Lêm biïët laâ phaãi laâm gò. Cêåu ta gêåt àêìu chêëpnhêån.

Tûác thò, caã hai ngûúâi àûáng bêåt dêåy, duâng suáng phang vaâo gaáyhai tïn àõch. Sûå viïåc diïîn ra nhanh àïën mûác chñnh àaåi àöåi trûúãngcuäng khöng sao hiïíu nöíi. Sau hai tiïëng "buåp, buåp" chùæc nõch, goån loãn,hai tïn lñnh ngaä guåc xuöëng àêët. Àaåi àöåi trûúãng ruâng mònh. Anh xaáchsuáng cuâng Phan Lêm chaåy nhû bay vïì phña khu dên cû, caách hoå löëichûâng ba trùm meát.

Àaåi àöåi trûúãng aáng chûâng chaåy àûúåc hún hai trùm meát, thò boånàõch úã phña tay traái anh phaát hiïån, bùæn theo. Nhûng anh vêîn cûá chaåy.Khoaãng caách giûäa anh vaâ ngöi nhaâ àêìu tiïn trong khu dên cû coânchûâng khöng àêìy nùm mûúi meát, thò anh bõ truáng àaån. Anh caãm thêëycoá möåt vêåt gò àoá noáng raát, chui rêët ngoåt vaâo phña ngûåc bïn phaãi, gêìnvúái vai, laâm anh sûång ngûúâi laåi trong giêy laát, röìi loaång choaång chaåytiïëp. Àûúåc vaâi bûúác, anh dûâng laåi, khoaác khêíu suáng lïn cöí, Phan Lêmnhaâo túái, àúä lêëy anh.

- Maây chaåy ài. Chaåy ngay ài, khi coân coá thúâi gian. Àïí mùåc tao! -Àaåi àöåi trûúãng noái möåt caách khoá nhoåc.

Phan Lêm khöng núä boã àaåi àöåi trûúãng úã laåi möåt mònh. Anh ta cöëgùæng dòu chó huy chaåy tiïëp. Boån àõch tûâ caác núi êåp àïën rêët nhanh.Phan Lêm neám liïìn hai quaã lûåu àaån vïì phña chuáng, röìi keáo anh àûánglïn, nhûng àaåi àöåi trûúãng xua tay, giêån dûä:

- Chaåy ài! Thùçng àiïn!

Page 188: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 188

Phan Lêm nhòn thuã trûúãng trong giêy laát röìi giûúng suáng bùænvaâi loaåt vïì phña àõch. Sau àoá, anh lêín vaâo trong khoaãng töëi vaâ mêëthuát dûúái doâng kïnh. Coân laåi möåt mònh, àaåi àöåi trûúãng cuäng raáng sûácchaåy àûúåc vaâo nhûäng ngöi nhaâ gêìn nhêët. Anh àaä lêìn ra àûúåc chöî cêycêìu rûãa, bùæc ra kïnh, röìi nhaãy xuöëng nûúác.

Trong khoaãng thúâi gian êëy, anh chó loaáng thoaáng nghe thêëytiïëng suáng nöí, tiïëng la heát, tiïëng gêìm cuãa taâu àõch chaåy vïì phña anh.

6

Àaåi àöi trûúãng Lï Syä Quyá thûác dêåy vaâo luác trúâi àaä vïì chiïìu. aánhnùæng muöån maâng, thoi thoáp xuyïn qua keä laá, roåi thùèng vaâo mùåt, laâmanh nheo mùæt laåi. Àaåi àöåi trûúãng ngú ngaác, nhòn quanh, thêëy mònhàang nùçm trong buåi moáp àêìy gai, kñn mñt, saát kïnh xaáng Xeão Rö.Quêìn aáo, da thõt anh baám àêìy sònh àêët, vaáng nûúác. Vïët thûúng núingûåc anh sûng to, ri ró maáu. Anh thêëy mònh khöng khaác gò möåt caáixaác chïët tröi. Àaåi àöåi trûúãng nùçm im, nhùæm mùæt laåi. Anh cöë hònhdung ra têët caã nhûäng gò àaä xaãy ra, sau khi anh nhaãy xuöëng doângkïnh, luác àoá, nûúác roâng rêët maånh. Vaâ, caái khöëi nûúác êëy àaä àêíy anh ài.Khöng. Khöng hùèn chó coá thïë, àaåi àöåi trûúãng xaác àõnh laåi. Luác àoá, anhvêîn coân khoaác khêíu suáng úã cöí, duâng caánh tay khoãe maånh coân laåi, cöësûác búi ài. Anh nhúá laâ mònh cuäng àaä àöåi trïn àêìu möåt dïì coã, àïì phoângboån àõch luâng suåc coá thïí nhòn thêëy. Anh nhúá tiïëng chuáng la heát, chaåyrêìm rêåp trïn búâ. Röìi thò chuáng keáo xuöìng, tòm kiïëm. Anh nhúá àïënaánh àeân pin àan cheáo nhau, loang loaáng trïn mùåt nûúác, tòm bùæt anh.Röìi sau àoá, sûå kiïån diïîn ra thïë naâo thò anh laåi khöng nhúá àûúåc. Hònhnhû luác àoá, anh àaä bõ doâng nûúác cuöën ài trong traång thaái nûãa mï, nûãatónh. Cho àïën khi anh caãm giaác möåt caách roä raâng laâ coá möåt vêåt naâo àoánñu keáo, giûä anh laåi. Nhûng noá laâ vêåt gò thò anh laåi khöng nhúá. Coá möåtàiïìu anh khöng thïí naâo tin àûúåc laâ vò sao anh laåi khöng chïët? Taåi saokeã thuâ tòm kiïëm anh nhû thïë, maâ khöng bùæt àûúåc anh? Chùèng leächuáng muâ caã hay sao maâ khöng nhòn thêëy anh, trong khi anh nùçmgêìn nhû tïnh hïnh thïë naây?

Àaåi àöåi trûúãng raáng sûác nhúá laåi. Anh cöë gùæng nöëi nhûäng sûå kiïånrúâi raåc laåi vúái nhau, àïí tòm ra möåt cêu giaãi àaáp coá thïí chêëp nhêånàûúåc, nhûng vö voång. Nhûng anh vêîn khöng tòn rùçng sûå viïåc laåi chó

Page 189: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 189

diïîn ra àún giaãn nhû vêåy. Hònh nhû coân coá möåt caái gò àoá bñ hiïím àaätûâng xaãy ra, maâ anh khöng thïí naâo hiïíu nöíi. Thöi thò mùåc xaác chonhûäng àiïìu bñ hiïím, àaåi àöåi trûúãng tûå nhuã. Vêën àïì quan troång nhêët laâanh vêîn coân söëng, vêîn töìn taåi möåt caách thêìn kyâ.

Trúâi sêím töëi. Doâng kïnh trúã nïn xaám ngùæt nhû chò. Àaåi àöåitrûúãng cûåa quêåy, cöë nhêëc thên hònh ra khoãi baäi sònh nhaäo nhoeát,nhûng khöng àûúåc. Anh thêëy nhû chñnh buân àêët àang nñu keáo, giûä rõtanh laåi. Anh phaãi töën rêët nhiïìu sûác lûåc múái boâ àûúåc lïn gêìn búâ. Àïënluác naây, anh múái thêåt sûå caãm thêëy àau àúán. Vïët thûúng núi ngûåc coáthïí àang gêy chaãy maáu trong, laâm cho caánh tay anh tï daåi, giöëng nhûmöåt miïëng thõt thûâa. Àaä thïë, laåi coân àoái vaâ reát nûäa. Maâ cuäng phaãithöi. Suöët tûâ àïm qua àïën giúâ, anh àaä ùn möåt miïëng naâo vaâo buångàêu, laåi coân phaãi ngêm mònh haâng chuåc giúâ àöìng höì trong nûúác nûäa.

Àaåi àöåi trûúãng nhòn quanh. Anh caãm thêëy thiïëu möåt caái gò àoá.Phaãi röìi. Khêíu suáng, anh nghô. Ngûúâi lñnh maâ khöng coá suáng thò nhûngûúâi khöng coá tay. Nhûng suáng úã àêu? Noá àaä rúi chöî naâo? Àaåi àöåitrûúãng cöë nhúá möåt lêìn nûäa. Sau cuâng, tuy khöng coá veã chùæc chùæn lùæm,nhûng anh cuäng quyïët àõnh löåi xuöëng chöî buåi moáp, tòm kiïëm. Möåt lêìnnûäa, àaåi àöåi trûúãng àaä gùåp may. Anh moâ àûúåc khêíu suáng úã ngay dûúáigöëc cêy moáp xuâ xò. Sung sûúáng àïën töåt àónh, àaåi àöåi trûúãng trûúânxuöëng doâng nûúác, rûãa khêíu suáng vaâ giuä búát buân àêët trïn ngûúâi. Xong,anh raáng boâ lïn búâ, röìi nùçm vêåt xuöëng vïå coã, hoaân toaân kiïåt sûác. Chûaluác naâo àaåi àöåi trûúãng thêëy mònh yïëu nhanh àïën thïë. Dûúâng nhû têëtcaã sûác lûåc àaä lùång leä rúâi khoãi anh, àïën mûác, anh khöng thïí naâo gûúångdêåy nöíi.

Haäy raáng lïn, Lï Syä Quyá, àaåi àöåi trûúãng tûå àöång viïn mònh.Raáng lïn. Nïëu nhû maây nùçm laåi, thò seä khöng thïí naâo àûáng lïn àûúåcnûäa. Naâo haäy döìn sûác ài. Chöëng khêíu suáng xuöëng àêët laâm àiïím tûåamaâ àûáng dêåy. Raáng lïn. Raáng möåt chuát xñu nûäa. Coá thïë chûá!

Cuöëi cuâng, àaåi àöåi trûúãng cuäng àaä àûáng lïn àûúåc. Nhûng haiàêìu göëi anh run lêíy bêíy. Möì höi trïn traán tuáa ra. Àaåi àöåi trûúãng cùænrùng, tha theo khêíu suáng, ài tûâng bûúác möåt. Nhûng ài àêu? Anh tûåhoãi. Trong cùn cûá röång lúán naây, chöî naâo maâ chùèng coá quên àõch? Coá leäphaãi moâ vïì khu dên cû. Àaåi àöåi trûúãng nghô thïë. Nïëu gùåp àûúåc ngûúâitöët cûu mang, thò anh seä söëng. Coân nïëu nhû khöng gùåp may thò anhcuäng chó nhû möåt ngûúâi lñnh chïët giûäa chiïën trûúâng.

Page 190: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 190

Àaåi àöåi trûúãng khoaác dêy suáng vaâo cöí, tay öm vai, run rêíy bûúácài theo sûå phoá thaác cuãa söë mïånh. Anh ài nhû laâ möåt biïån phaáp cêìnthiïët àïí khùèng àõnh laâ anh vêîn coân töìn taåi.

Hoáa ra àaåi àöåi trûúãng àaä bõ doâng nûúác àêíy caách xa khu dên cûtúái hai cêy söë. Vúái sûác lûåc hiïån taåi cuãa anh, àïí túái àûúåc àoá, khöng phaãidïî daâng gò. Nhûng àïën khu dên cû vaâo giúâ naây, coân quaá súám. Khöngkheáo, anh laåi tûå dêîn thên vaâo truáng miïång huâm. Töët nhêët laâ anh cêìnphaãi kiïëm möåt buåi cêy naâo àoá, nùçm laåi, àïën nûãa àïm röìi tñnh. Suy xeátmaäi, cuöëi cuâng, àaåi àöåi trûúãng tòm àïën möåt buåi trêm öíi, moåc um tuâmcaånh bûác tûúâng àöí, ngöìi xuöëng, thû thaã duöîi chên ra, àùåt khêíu suángbïn caånh, röìi nùçm xuöëng. Àïën luác naây, vïët thûúng trïn ngûúâi múáithûåc sûå gêy trúã ngaåi cho anh. Àaåi àöåi trûúãng lïn cún söët. Hai haâmrùng àêåp vaâo nhau lêåp cêåp. Anh rïn lïn khe kheä, hai mùæt rñu laåi. Anhtûå dùån mònh laâ khöng àûúåc thiïëp ài. Nïëu khöng tónh taáo, rêët coá thïíanh nùçm laåi àêy cho àïën saáng baãnh mùæt vaâ rúi vaâo tay quên tuêìntiïîu. Duâ àaä tûå caãnh caáo, nhûng àaåi àöåi trûúãng cuäng khöng cûúäng laåiàûúåc sûác lûåc cuãa mònh. Anh khöng biïët mònh àaä thiïëp ài trong thúâigian bao lêu, àïën khi tónh dêåy, anh böîng giêåt mònh hoaãng höët. Theothoái quen, anh giú tay xem àöìng höì vaâ chúåt nhêån ra noá khöng coântrïn tay anh nûäa. Àaåi àöåi trûúãng nhòn lïn trúâi, ûúác tñnh laâ àaä quaá nûãaàïm. Thïë laâ vêîn coân may. Anh nghô, röìi raáng àûáng lïn, bûúác tiïëp. Khianh tiïën àïën gêìn nhaâ xay xaát luáa thò hoaân toaân kiïåt sûác. Anh laão àaãongaä vêåt xuöëng bïn caånh àöëng trêëu to nhû ngoån àöìi nùçm saát caånh nhaâ.

Nghe thêëy tiïëng àöång, coá leä laâ do khêíu suáng phaát ra, tûâ trongnhaâ, möåt ngûúâi àaân öng xuêët hiïån, bûúác ra ngoaâi. Öng ta ngoá quanh,nhûng khöng nhòn thêëy àaåi àöåi trûúãng luác àoá nùçm khuêët trong boángtöëi. Àaåi àöåi trûúãng cho rùçng àêy laâ thúâi cú töët nhêët àïí anh coá thïí cêëtlúâi:

- Öng úi! Cûáu töi vúái! - Àaåi àöåi trûúãng noái möåt caách yïëu úát.

Ngûúâi àaân öng giêåt mònh, hoaãng höët nhòn anh, miïång uá úá:

- Viïåt cöång!

- Vêng, töi laâ Viïåt cöång! - Àaåi àöåi trûúãng xaác nhêån - Töi bõthûúng!

Ngûúâi àaân öng lêåp cêåp quyâ xuöëng, vaái anh nhû tïë sao:

Page 191: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 191

- Töi van öng. Múâi öng ài ài cho. Öng àûâng gêy hoåa cho gia àònhtöi.

- Öng hiïíu cho töi! - Àaåi àöåi trûúãng rïn ró - Töi bõ thûúng, khöngthïí ài àûúåc nûäa.

Öng giaâ nhòn vïì phña dinh quêån trûúãng, nùçm úã bïn kia doângkïnh, röìi nhòn quanh khu vûåc möåt lêìn nûäa.

- Nïëu öng khöng ài, töi seä goåi lñnh! - Öng giaâ àe doåa.

Cú sûå àaä xaãy ra nhû thïë naây, àaåi àöåi trûúãng khöng coân caách xûãtrñ naâo töët hún àûúåc nûäa. Anh nùçm im, khöng àöång àêåy. Anh hy voånglaâ öng giaâ seä cûáu anh. Nhûng nïëu öng ta laâm àuáng nhû lúâi noái, thòàêy cuäng laâ möåt dõp may cuöëi cuâng àïí anh coá thïí diïåt thïm möåt haitïn àõch, röìi cuâng chïët. Anh àêu phaãi gùæng sûác àïën àêy àïí tùång khöngcho chuáng sinh mïånh cuãa mònh.

Ngûúâi àaân öng àûáng im möåt luác nhû thïí àang suy nghô. Saucuâng, öng ta ngoá quanh möåt lêìn nûäa, khi thêëy hoaân toaân yïn têm,múái tiïën túái, àúä anh dêåy, röìi àûa anh vaâo nghó trong kho caám.

7

Àaåi àöåi trûúãng tónh dêåy vaâo luác raång saáng, sau möåt cún söët triïìnmiïn, keáo daâi tûúãng nhû vö têån. Cho àïën luác naây, luác anh caãm thêëy coáphêìn tónh taáo, cún söët vêîn cûá hoaânh haânh, khöng chõu buöng tha anh.Toaân thên anh noáng höíi nhû than höìng. Chaåm tay vaâo chöî naâo cuängthêëy noáng hêìm hêåp.

Ñt nhêët laâ àaä hún mûúâi ngaây nay, àaåi àöåi trûúãng luön úã trongtònh traång söët cao, hön mï liïn tuåc. Mùåc duâ àaä àûúåc Ba Quaãng, condêu goáa cuãa öng Tû Xay Xaát - Ngûúâi àaä cûáu söëng anh - rûãa kyä vïëtthûúng, bùng boá chu àaáo vaâ àûúåc àiïìu trõ bùçng thuöëc khaáng sinh liïìucao, nhûng vêîn bõ nhiïîm truâng, sûng to, laâm cho daãi bùng thiïët laåi,gêy nïn caãm giaác nhûác nhöëi, thöën àïën têån àónh àêìu.

Àaåi àöåi trûúãng nhêån thêëy roä núi têån cuâng vïët thûúng, chöî viïnàaån bõ mùæc keåt, thõt da àaä bùæt àêìu thöëi rûäa, bay ra möåt muâi höi rêëtkhoá chõu. Hònh nhû bïn dûúái lúáp da kia, êëu truâng àang sinh söi, lúán

Page 192: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 192

dêåy vaâ àang chui sêu vaâo löìng ngûåc cuãa anh. Têët caã nhûäng àiïìu naâybaáo hiïåu möåt tònh thïë chùèng mêëy töët laânh vïì cuöåc söëng cuãa anh.

Khuya höm trûúác, Ba Quaãng roåi àeân cêìy, xuöëng hêìm, thay bùngcho anh, àaä phaãi bõt miïång bùçng chiïëc khùn rùçn, röìi duâng quaåt xuamuâi höi nöìng nùåc ra ngoaâi. Tuy vêåy, thónh thoaãng chõ vêîn phaãi àûánglïn, thoâ àêìu ra ngoaâi hêìm, hñt thúã khöng khñ trong laânh, röìi múái tiïëptuåc àûúåc cöng viïåc. Chõ àaä àöí gêìn hïët loå cöìn vaâo trong vïët thûúng, röìingöìi chúâ àúåi. Möåt laát sau, nhûäng con boå trùæng phau, nung nuác boâ rangoaâi, rúi tûâng àöëng xuöëng túâ baáo àùåt phña dûúái lûng anh. Khi luä êëutrûâng àaä boâ hïët ra ngoaâi, Ba Quaãng gom chuáng laåi, röìi àöí tiïëp dêìu muâu tröån lêîn mêåt ong vaâo trong vïët thûúng, bùng laåi.

- Chõ Ba úi, - Àaåi àöåi trûúãng noái - Chõ noái vúái öng giaâ, àïm nay,cho töi ra úã ngoaâi àöëng trêëu àûúåc khöng? úã hêìm naây, coá chuyïån gòkhöng may xaãy ra, thò nguy hiïím cho gia àònh quaá.

- Ba töi àaä tñnh chuyïån àûa anh ra ngoaãi tûâ mêëy bûäa trûúác lûång,chó hiïìm möåt nöîi, lñnh böë dûä quaá, nïn chûa thûåc hiïån àûúåc! - BaQuaãng noái - Cûåc chùèng àaä, anh phaãi úã laåi àêy, thò cuäng àûâng ngaåi.Biïët àêu, anh chùèng phaãi laâ ngûúâi àûúåc Àûác Böì Taát cûã túái àïí thûãthaách sûå giaác ngöå cuãa ba con töi.

Àaåi àöåi trûúãng nùçm im möåt höìi lêu röìi noái:

- Töi tin rùçng vïët thûúng coá möåt caái gò àoá khöng öín, chõ Ba aå.Rêët coá khaã nùng töi àang bõ hoaåi thû.

- Khöng sao àêu, anh cûá yïn têm ài! - Ba Quaãng àùåt loâng baântay vaâo traán anh, noái - Xûác dêìu, uöëng thuöëc àêìy àuã, anh seä khoãe thöimaâ. Anh àûâng coá nön noáng.

Cêu noái cuãa Ba Quaãng dûúâng nhû chó laâ àïí àöång viïn anh, thayvò noái roä sûå thêåt. Giúâ àêy, khi àaä tónh laåi röìi, àaåi àöåi trûúãng linh caãmthêëy tònh hònh ngaây möåt thïm töìi tïå. Chûa luác naâo anh nhòn thêëymònh suy suåp nhû thïë. Toaân thên anh chó coân da boåc xûúng. Anh coáthïí nhòn roä hònh daáng tûâng khuác xûúng núi caánh tay, cùèng chên cuãaanh. Anh khöng hiïíu vò sao mònh laåi suát nhanh àïën thïë?

Nhûng àaåi àöåi trûúãng khöng quan têm àïën àiïìu àoá nûäa. Anh chómuöën biïët àiïìu gò àang xaãy ra úã phña trïn àêìu anh. Haâng ngaây, vaâo

Page 193: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 193

giúâ naây, anh coá thïí nghe thêëy tiïëng chên ngûúâi ài laåi trïn mùåt àêët,tiïëng ghe maáy êìm aâo, tiïëng phaáo àõch bùæn chi viïån, hoùåc tiïëng trûåcthùng cêët caánh, nhûng tuyïåt nhiïn, bûäa nay, têët caã àïìu im bùåt, tùætlùång, nhû thïí khöng coân sûå hiïån hûäu cuãa con ngûúâi.

Àaåi àöåi trûúãng caãm thêëy trong loâng tröëng vùæng, nùång trôu cöàún. Anh khöng sao coá thïí tûå giaãi thñch àûúåc hiïån tûúång bêët thûúângnaây. Anh quúâ tay vaâo trong ngaách hêìm, núi àùåt àöì ùn thûác uöëng vaâbùæt gùåp möåt nùæm cúm to, vaâi laát thõt kho, möåt ly sûäa àaä nguöåi. Rêët coáthïí öng giaâ vaâ Ba Quaãng àaä ài àêu tûâ rêët súám, khöng kõp noái vúái anh.Hoùåc giaã, hoå àõnh noái, nhûng luác àoá, anh àang söët mï man thò sao?Nhûng moåi ngûúâi ài àêu? Caã dên laâng xung quanh nûäa? Chùèng leä, hoåbõ bùæt têët caã röìi sao? Àaåi àöåi trûúãng nghô ngúåi möåt höìi, röìi tûå phuã àõnhtêët caã. Anh tin rùçng moåi ngûúâi úã àêy àaä bõ àûa ài laâm möåt viïåc gò àoárêët bñ mêåt, maâ baãn thên hoå cuäng khöng àûúåc biïët. Àaåi àöåi trûúãng quúâtay tòm khêíu AK, àùåt dûúái lúáp trêëu, bïn tay phaãi anh. yá thûác muöëntòm hiïíu sûå viïåc àaä thuác àêíy anh tòm caách ngöìi dêåy, nhûng khöngàûúåc. Toaân thên anh àau àúán, raä rúâi. yá thûác vïì caá nhên chúåt loáe saángtrong àêìu anh. Möåt lêìn nûäa, anh döìn sûác, àaåp chên vaâo thaânh hêìm,duâng caánh tay khoãe maånh coân laåi nêng mònh lïn, nhûng sûác lûåc caånkiïåt àaä khöng cho anh laâm àûúåc caái àiïìu anh mong muöën. Dûúâng nhûsûå söëng úã trong anh ngaây möåt trúã nïn moãng manh vaâ àang coá dêëuhiïåu luåi taân. Möåt caãm giaác cam chõu, cay àùæng, xuêët hiïån úã àêu àoátrong sêu thùèm loâng anh. Noá cûá àeo baám anh dai dùèng, khöng rúâi.

Àaåi àöåi trûúãng nghô rùçng coá khaã nùng anh bõ àoái, nïn sûác lûåcmúái trúã nïn töìi tïå nhû vêåy. Nïëu anh uöëng hïët ly sûäa kia vaâ ùn àûúåcnûãa nùæm cúm, thò chùæc chùæn sûác khoãe cuãa anh seä àûúåc caãi thiïån. Nghôthïë, anh vúái tay lêëy ly sûäa. Khöën thay, àïën ngay nhûäng ngoán tay cuängkhöng cûã àöång theo sûå àiïìu khiïín cuãa anh. Anh àaä phaãi duâng caã caánhtay bõ thûúng àïí höî trúå, múái nêng àûúåc ly sûäa lïn miïång. Àaåi àöåitrûúãng raáng sûác, uöëng möåt maåch cho hïët ly sûäa,röìi bùæt àêìu tñnhchuyïån ùn cúm. Anh ùn möåt caách uïí oaãi, nhûng àêìy veã kiïn nhêîn.Phaãi mêët caã nûãa tiïëng àöìng höì, anh múái ùn àûúåc non nûãa nùæm cúm.Vúái söë lûúång thûác ùn coá àûúåc trong ngûúâi, àaåi àöåi trûúãng thêëy sûác lûåctùng lïn roä rïåt. Anh àaä tûå ngöìi dêåy, keáo theo khêíu AK, boâ ra túái cûãahêìm. Vûâa boâ, vûâa thúã, vûâa nghó, cuöëi cuâng, àaåi àöåi trûúãng cuäng àaäàêíy àûúåc mêëy bao caám xïëp chöìng lïn nhau, ngoi lïn khoãi mùåt àêët.

Page 194: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 194

Möåt luöìng gioá maát bêët thêìn êåp àïën laâm anh sêy xêím mùåt maây.Anh vöåi tuám lêëy cêy cöåt, nhùæm mùæt laåi cho khoãi choáng mùåt. Sau vaâiphuát nghó ngúi, thûác ùn trong buång anh laåi bùæt àêìu dúã queã, cuöånngûúåc trúã ra, khöng thïí naâo kòm chïë àûúåc. Àaåi döåi trûúãng nön thöëcnön thaáo, nön ra caã mêåt xanh mêåt vaâng. Anh nön àïën mûác mïåt laã,nûúác mùæt àêìm àòa. Leä àúâi, ùn àûúåc vaâo trong buång, nïëu yïn, thò coáthïm sûác lûåc, nhûúåc bùçng phaãi nön ra, thò coân mïåt hún caã luác chûa ùnnûäa. Nhûng cuäng nhúâ coá chuát thûác ùn êëy maâ anh àaä lïn àûúåc khoãi cùnhêìm, nhòn thêëy àûúåc möåt phêìn trúâi vaâ àêët.

Coân bêy giúâ, anh laåi thêëy sûác lûåc cuãa mònh suy kiïåt hún luác naâohïët.

Lêìn àêìu tiïn trong àúâi, àaåi àöåi trûúãng yá thûác vïì caái chïët. Khöngbao lêu nûäa, sûå söëng seä chia lòa anh, khöng möåt loaåi thêìn dûúåc naâo coáthïí cûáu söëng anh àûúåc. Anh nhêån ra rùçng anh khöng thïí naâo ài quahïët cuöåc chiïën tranh. Röìi àêy, anh seä chïët trong cùn nhaâ naây - Chïëtmöåt caách lùång leä. Khöng möåt àöìng àöåi naâo biïët àïí xaác minh vïì caáichïët cuãa anh. Sau khi caái chïët àïën röìi, mùåt trúâi cuäng seä tùæt, moåi thûátrûúác mùæt anh seä phai nhaåt, luåi taân. Thïë laâ hïët!

Àaåi àöåi trûúãng cùæn möi, nûúác mùæt ûáa ra. Vaâo luác naây àêy, luácàaåi àöåi trûúãng trúã nïn tuyïåt voång, àaáng buöng xuöi nhêët, thò phêímchêët ngûúâi lñnh laåi khöng cho anh caái quyïìn àûúåc yïn nghó. Noá thöithuác anh phaãi laâm möåt àiïìu gò àoá coá thïí àûúåc, cho àïën chûâng naâo söëphêån goåi tïn anh. Àaåi àöåi trûúãng chúåt nghô àïën viïåc laâm nöí kho àaån,núi anh vaâ Phan Lêm àaä tûâng tröën, trong caái àïm ruãi ro vûâa röìi,nhûng ngay sau àoá, anh thêëy yá nghô cuãa mònh thêåt viïín vöng.Khoaãng caách tûâ àêy àïën kho àaån daâi gêìn caã cêy söë, giûäa ban ngaâyban mùåt, cho duâ coân àuã sûác lûåc ài nûäa, thò keã àõch cuäng khöng chopheáp anh beán maãng túái gêìn, nhêët laâ vaâo luác naây. Mùåt khaác, anh cuängkhöng coá àûúåc lêëy möåt traái thuã phaáo duâng àïí kñch nöí, thò laâm sao coáthïí àaánh àûúåc kho àaån? Töët nhêët, anh nghô, laâ haäy boâ ra khoãi cùnnhaâ, vúái khêíu suáng trong tay, anh coá thïí seä laâm àûúåc möåt caái gò àoácêìn thiïët, maâ khöng gêy phûúng haåi àïën nhûäng ngûúâi àaä tûâng àuâmboåc, cûu mang anh.

Àaåi àöåi trûúãng thûåc hiïån yá àõnh cuãa mònh möåt caách kiïn trò,khöng naãn. Anh khoaác cheáo khêíu suáng trïn vai, boâ qua khoãi khoaãngtröëng cuãa têëm liïëp, hûúáng túái khoaãnh àêët röång phña trûúác mùåt. Ra

Page 195: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 195

khoãi cùn nhaâ, àaåi àöåi trûúãng múái thêëy laâ ngay caã yá àõnh vûâa röìi cuãaanh cuäng khoá thïí thûåc hiïån àûúåc. Vúái sûác khoãe raä rúâi nhû hiïån nay,anh khöng thïí laâm àûúåc àiïìu gò khaác, ngoaâi viïåc ban cho quên thuâsinh maång cuãa mònh. Thaâ rùçng anh khoaác caã khêíu suáng vaâo cöí, boâ rabúâ kïnh, röìi lùn toâm xuöëng doâng nûúác maâ chïët, xem ra coân coá lúåi húnlaâ àïí cho quên thuâ hñ hûãng vò àaä bùæn haå àûúåc anh.

Möåt lêìn nûäa, cún àau laåi bùæt àêìu nöíi lïn, laâm cho àaåi àöåi trûúãngco ruám ngûúâi laåi. Anh caãm nhêån möåt caách lúâ múâ rùçng toaân thên anhàang co giêåt liïn höìi. Möîi lêìn nhû thïë, anh laåi thêëy maá mònh chaâ lïnmùåt àêët raát boãng. Àaåi àöåi trûúãng khöng biïët laâ mònh co giêåt trong baolêu, nhûng túái khi àõnh thêìn àûúåc, thò aánh saáng àaä chan hoâa trïn mùåtàêët. Lêìn naây, anh thêëy mònh àang nùçm ngay saát búâ kïnh, bïn caånh laâcêy trêm àêìy quaã. Rêët coá thïí, do cún co giêåt maâ anh àaä lùn àïën àêyröìi bõ cêy trêm giûä laåi.

Trong luác àaåi àöåi trûúãng coân àang trong traång thaái möng lungthò coá tiïëng maáy bay tûâ phña xa voång túái. Ngay sau àoá, anh nghe thêëytiïëng tröëng khua vang tûâ phña dinh quêån trûúãng, bïn kia doâng kïnh,caách anh khoaãng hai trùm meát. Vúái möåt khoaãng tröëng khöng chekhuêët, àaåi àöåi trûúãng raáng võn vaâo cêy trêm àûáng lïn, xem àiïìu gòàang xaãy ra. Anh àaä nhòn thêëy möåt àaám àöng, túái mêëy ngaân ngûúâi,tay cêìm cúâ, àang vêîy chaâo ai àoá. Cho àïën luác naây thò àaåi àöåi trûúãnghiïíu rùçng boån àõch àaä huy àöång dên ài tûâ súám, tuå têåp úã trûúác dinhquêån kia, laâ àïí laâm troâ tung hö naây.

Chiïëc maáy bay trûåc thùng tûâ tûâ haå xuöëng baäi àaáp. Tûâ trongkhoang maáy bay, möåt ngûúâi àaân öng têìm thûúác, vêån complet trùæng,bûúác xuöëng, theo sau laâ vaâi quan chûác ùn vêån sang troång. Boån phoángviïn uâa ra, quay phim chuåp aãnh. Tiïëng hö khêíu hiïåu vang lïn. Nghethêëy tiïëng hö vang döåi, àaåi àöåi trûúãng giêåt mònh kinh ngaåc. Keã vêån böåcomplet trùæng àang giú tay chaâo àoaân ngûúâi, nhanh nheån bûúác lïnbuåc cao phña trïn kia, chùèng laâ ai khaác, maâ chñnh laâ Nguyïîn VùnThiïåu, gaä tay sai mêîn caán, hung hùng nhêët cuãa chïë àöå Saâi Goân.

Phaãi chùng àêy chñnh laâ sûå sùæp àùåt thêìn bñ cuãa taåo hoáa, giuápcho anh coá àûúåc möåt cú höåi, maâ caã àúâi coá khi chó gùåp àûúåc möåt lêìn. Àaåiàöåi trûúãng run lïn vò xuác àöång. Anh cöë giûä chùåt lêëy chaåc cêy trêm, àïìphoâng bõ ngaä xuöëng doâng nûúác, röìi duâng caánh tay bõ thûúng keáo khêíusuáng vïì phña trûúác. Sau khi caãm thêëy yïn têm, anh àêíy khoáa an toaân

Page 196: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 196

trúã vïì nêëc liïn thanh, nheo mùæt ngùæm. Khöën thay, hònh aãnh cuãaNguyïîn Vùn Thiïåu cûá nhoâe nhoeåt trûúác mùæt anh. Àaåi àöåi trûúãngngûâng thúã mêëy lêìn, chuêín bõ xiïët coâ thò noâng suáng trúã nïn chao àaão,khöng thïí naâo giûä vûäng àûúåc nûäa.

Àuáng luác êëy, cún àau trong anh laåi bùæt àêìu nöíi lïn. Lêìn naây, dûädùçn hún. Nhûng àaåi àöåi trûúãng khöng cho pheáp mònh àûúåc ngaä vaâothúâi àiïím coá möåt khöng hai naây. Anh cùæn rùng vaâo möåt caânh cêy àïënbêåt maáu, kïìm neán cún àau. Cuöåc àúâi trúá trïu àïën thïë laâ cuâng. Taåi saocún àau laåi nöíi lïn vaâo àuáng luác naây àïí caãn trúã anh? Àaåi àöåi trûúãngvêîn raáng sûác chõu àûång. Hai àêìu göëi anh bùæt àêìu run lïn tûâng chùåp.Anh nhêån thêëy sûác lûåc trong anh àaä tuåt àïën giúái haån röìi, khöng coânkhaã nùng vûåc dêåy àûúåc nûäa.

Àûâng bi quan, àaåi àöåi trûúãng, trung uáy Lï Syä Quyá aå. Raáng kiïnnhêîn möåt chuát nûäa, chó cêìn vaâi giêy àöìng höì, àuã àïí mi àûa caái tïntöíng thöëng khöën kiïëp kia vaâo àuáng trong têìm ngùæm àïí lêíy coâ, röìi sauàoá, ra sao cuäng àûúåc. Àaåi àöåi trûúãng tûå nhuã mònh.

ÚÃ bïn kia doâng kïnh, tiïëng loa phoáng thanh vêîn vang lïn:"Thûa quyá öng, quyá baâ, thûa toaân thïí nhên dên vaâ caác chiïën sô, thaymùåt chñnh phuã Viïåt Nam cöång hoâa, töi long troång thöng baáo cho nhêndên caã nûúác biïët rùçng, cho àïën ngaây höm nay, möìng möåt thaáng saáu,nùm möåt ngaân chñn trùm baãy mûúi möët, ngaây lõch sûã troång àaåi, quênàöåi àöìng minh cuâng vúái quên lûåc huâng maånh cuãa chuáng ta àaä queátsaåch cöång quên ra khoãi vuâng naây. Hiïån nay, chuáng chó coân möåt trùmtïn úã U Minh Thûúång vaâ cuäng khoaãng ngêìn êëy úã U Minh Haå. Quênlûåc cuãa chuáng ta seä tiïëp tuåc truy queát, cho túái khi chuáng trúã vïì vuângquïn laäng trong trñ nhúá cuãa chuáng ta. Thay mùåt chñnh phuã, töi tuyïnböë thaânh lêåp chi khu Hiïëu Nghôa".

Sûå huïnh hoang cuãa Nguyïîn Vùn Thiïåu truyïìn ài qua loaphoáng thanh böîng dûng trúã thaânh möåt liïìu thuöëc kñch thñch àaåi àöåitrûúãng. Anh nêng suáng lïn vaâ lêëy àiïím ngùæm. Cho túái khi khêíu suángcuãa anh rung lïn, nhaã àïën viïn àaån cuöëi cuâng, thò cuäng laâ luác anhkhöng coân coá thïí laâm àûúåc àiïìu gò hún nûäa. Caã anh vaâ khêíu suáng àïìurúi xuöëng doâng kïnh.

Trong caái khoaãnh khùæc cuöëi cuâng êëy, anh chó kõp mong rùçng meåvaâ ngûúâi yïu haäy thöng caãm cho anh - Rùçng, anh khöng phaãi laâ ngûúâi

Page 197: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 197

khöng nghô àïën hoå, maâ laâ anh khöng coá àûúåc caái may mùæn söëng soátcho àïën caái ngaây àêët nûúác hoâa bònh - Rùçng, hoå cûá yïn têm vïì phêímchêët ngûúâi lñnh cuãa anh. Anh àaä söëng, àaä chiïën àêëu àïën húi thúã cuöëicuâng, hiïíu theo àuáng nghôa cuãa tûâ naây.

Page 198: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 198

Chûúng chñn

ÀÖÌNG DAO CUÃA HOAÂ BÒNH

Chuêín uáy Phan Lêm cuái àêìu bûúác ài trïn con àûúâng àêët àoãngêìu buåi, dêîn túái cùn cûá thûá Mûúâi Möåt, nùçm úã phña hûäu ngaån kïnhXeão Rö. Cuâng ài vúái anh coân coá Nùm Thi, vúå múái cûúái vaâ baâ Buâi ThõSon, ngûúâi Bùæc, múái tûâ laâng Hiïìn Lûúng vaâo thùm con dêu, cö TrûúngGia Lûúng Têm vaâ hai àûáa chaáu nöåi sinh àöi, An Viïîn vaâ An Phuá.

Ngay tûâ khi múái bûúác lïn bïën àoâ, chuêín uáy böîng thêëy trong loângdêng lïn niïìm xuác caãm böìi höìi, khoá taã. Kïí tûâ caái àïm àõnh mïånh êëy,tñnh àïën nay àaä troân saáu nùm, nhûng nhûäng gò àaä tûâng xaãy ra úã àêy,thò chuêín uáy khöng thïí naâo quïn àûúåc. Noá àaä khùæc vaâo trong loânganh nhû möåt con dêëu nung àoã.

Laâm sao chuêín uáy coá thïí quïn àûúåc cùåp mùæt àau àúán cuãa àaåi àöåitrûúãng, luác hai ngûúâi bõ keåt laåi trong cùn cûá. Luác àoá, hoå àïìu coá chungmöåt têm traång röëi búâi, têm traång cuãa nhûäng keã sa cú, mêët hïët cú maythoaát ra ngoaâi cùn cûá àõch. Thïë nhûng, ngay luác êëy, luác maâ anh caãmthêëy tuyïåt voång, thò àaåi àöåi trûúãng àaä ra hiïåu cho anh, duâng suángphang vaâo àêìu hai tïn lñnh gaác maâ chaåy. Nhúâ coá sûå khön ngoan àoá,nïn caác anh múái chaåy kõp vïì khu dên cû, nùçm úã saát doâng kïnh.Nhûng taåi sao laåi chaåy vïì hûúáng àoá thò chuêín uáy khöng biïët àûúåc.Sau naây, nghô laåi, chuêín uáy múái coá nhêån xeát, hoå chó coá thïí thoaát àûúåcnïëu chaåy vïì núi coá nhên dên.

Ngay sau khi nhaãy xuöëng dûúái doâng kïnh, lúåi duång ghe thuyïìnvaâ nhûäng vêåt che khuêët, chuêín uáy àaä thoaát chïët vaâ hai ngaây sau, anhcoá mùåt taåi àún võ. Trong chuyïën ài trinh saát lêìn êëy, àún võ bõ töín thêëtnùång nïì. Hûúáng khu A, àaåi àöåi phoá Ba Trêìn hy sinh. Phoá chñnh trõviïn Lï Àònh Thûåc bõ thûúng nùång, vïì túái àún võ thò chïët, chiïën sô TaåNgoåc Lúäi hy sinh. Hûúáng khu B, àaåi àöåi trûúãng Lï Syä Quyá cuängkhöng trúã laåi.

Page 199: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 199

Cûá nghô àïën nhûäng gò àaä xaãy ra trong ngaây höm êëy, chuêín uáyPhan Lêm laåi buöìn rêìu. Anh luön coá mùåc caãm laâ do mònh ra chêåm maâàaåi àöåi trûúãng phaãi chïët. Nïëu nhû bûäa àoá, anh khöng ài laåc, laåi khöngbõ boån lñnh tuêìn tra caãn trúã taåi khu vûåc kho xùng, thò anh cuäng seä àïënàiïím heån àuáng giúâ. Khöën thay, chiïën tranh laâ nhû thïë! Nhûäng tònhhuöëng cûá liïn tuåc xaãy ra, khöng ai coá thïí lûúâng trûúác àûúåc.

Chuêín uáy àûa moåi ngûúâi àïën trûúác khoaãng sên röång àêìy coã,ngöín ngang nhûäng àöëng tro, nguyïn xûa kia laâ baäi àïí xe vaâ laâ núitruát boã nhûäng phûúng tiïån khöng coân khaã nùng sûã duång. Kho àaån àöìsöå, kiïn cöë laâ thïë, nay àaä bõ löåt hïët maái tön, trú ra nhûäng khoaãngtûúâng hoen öë. Haâng raâo xung quanh cùn cûá cuäng àaä àûúåc thu doån, tuycoân nham nhúã. Àêy àoá, vêîn coân nhûäng thuâng böång han ró, nhûängàöëng dêy keäm gai bõ àöët chaáy àoã quaåch, bïn caånh laâ nhûäng àoaån giaothöng haâo suåt lúã, do ngûúâi àaâo búái, tòm kiïëm coåc sùæt, phïë liïåu gêy ra.Chuêín uáy lùång ngûúâi trong giêy laát. Möåt lêìn nûäa, hònh aãnh cuãa quaákhûá laåi hiïån vïì, laâm cho anh khöng kïìm loâng àûúåc, nûúác mùæt cûá thïëtraâo ra.

- Nöåi úi! Chuá Lêm khoác kòa, nöåi! - An Viïîn giêåt maånh tay baâSon, noái.

- An Viïîn! Tûâ súám àïën giúâ, con lñ lùæc quaá àêëy! - Baãy Têm rêìycon, röìi bûúác túái gêìn chöî Phan Lêm àang àûáng.

Phan Lêm duâng cûúâm tay lau nûúác mùæt noái:

- Bûäa êëy, töi vaâ anh Quyá nùçm taåi chöî naây. Sau khi àaánh guåc haitïn lñnh gaác, chuáng töi chaåy vïì khu dên cû úã phña dûúái kia.

Baãy Têm cùæn möi, nhòn xuöëng mùåt àêët, núi cö àang àûáng. Cöluön caãm thêëy têët caã nhûäng gò coá liïn quan àïën àaåi àöåi trûúãng àïìu trúãthaânh nhûäng kyã niïåm quyá baáu cuãa cö. Cö luön tin rùçng khoaãng thúâigian cö àûúåc söëng gêìn anh laâ khoaãng thúâi gian àeåp nhêët, àaáng giaánhêët. Noá àaáng giaá ngaân vaån lêìn so vúái nhûäng gò maâ cö àaä laâm àûúåccho baãn thên mònh. Àaä coá lêìn ngûúâi ta àem cö ra kiïím àiïím gay gùætvïì möëi quan hïå tònh caãm, dêîn àïën hêåu quaã nghiïm troång giûäa àaåi àöåitrûúãng vaâ cö, nhûng cö khöng lêëy àoá laâm buöìn, búãi cö muöën sinh chongûúâi yïu cuãa mònh möåt àûáa con vaâ cö àaä laâm àûúåc. Sau khi nghe tinanh chïët, cö àaä khoác suöët mêëy ngaây. Cö khoác vi mêët anh, thûúng anh.

Page 200: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 200

Buâ laåi, cö àaä àûúåc an uãi phêìn naâo vò sinh ra cho anh khöng phaãi möåt,maâ laâ hai àûáa con trai cuâng möåt luác, hai baãn sao tuyïåt àeåp cuãa cuöåcàúâi anh. Àöëi vúái cö, àêy múái laâ àiïìu àaáng giaá nhêët. Bùçng tònh yïu cuãamònh, cö àaä laâm cho noâi giöëng cuãa anh töìn taåi.

- Chuáng ta phaãi ài túái nûäa, meå aå! - Baãy Têm noái kheä - May ra úãdûúái, coá thïí biïët àûúåc thïm tin tûác cuãa chöìng con.

Baâ Son gêåt àêìu, dùæt An Viïîn vaâ An Phuá ài theo moåi ngûúâi túáikhu dên cû nùçm úã saát meá kïnh. Luác coân úã ngoaâi Bùæc, sau khi nhêånàûúåc giêëy baáo tûã cuãa con trai, baâ àaä ngaä lùn xuöëng àêët. Dên laâng keáoàïën àêìy nhaâ, thùm nom, an uãi. Nöîi àau mêët con àaä laâm cho baâ cêëmkhêíu caã thaáng. Baâ lang thang nhû möåt boáng ma. Baâ kïu gaâo trúâi àêët,àay nghiïën coã cêy, coi moåi thûá nhû laâ nhûäng aác nhên giïët haåi con baâ.Hai nùm sau, sùæp àïën ngaây hoâa bònh, baâ laåi nhêån àûúåc tin àûáa contrai thûá hai, con riïng cuãa ngûúâi chöìng sau, thûúång sô Nguyïîn MinhThùæng hy sinh taåi mùåt trêån Thûâa Thiïn, baâ khöng coân muöën söëngnûäa. Trong mùæt baâ, trúâi khöng coân laâ trúâi nûäa. Baâ khöng thïí tin rùçngsûå nghiïåt ngaä cûá giaáng xuöëng àêìu baâ, xuöëng doâng hoå cuãa chöìng baâ.Baâ cuäng khöng tin rùçng têët caã nhûäng ngûúâi thên yïu nhêët àïìu boã baâra ài. Laâm sao baâ coá thïí tin vaâo àêëng töëi thûúång, khi maâ ngaâi àaä nhêîntêm löåt saåch cuãa baâ nhûäng chöî dûåa vaâ niïìm an uãi tinh thêìn. Àuáng luácbaâ coá dûå àõnh tòm àûúâng vïì thïë giúái bïn kia àïí söëng vúái nhûäng ngûúâithên cuãa mònh, thò nhêån àûúåc thû cuãa àaåi uáy Phan Vônh, röìi àïën thûcuãa chuêín uáy Phan Lêm baáo cho baâ biïët laâ baâ coân möåt àûáa con dêu vaâhai chaáu nöåi úã miïìn Nam. Thoaåt àêìu, baâ vêîn coân baán tñn, baán nghi,nhûng àïën khi nhêån àûúåc thû cuãa Baãy Têm cuâng vúái aãnh cuãa hai àûáachaáu khaáu khónh, giöëng con trai baâ nhû àuác, baâ múái tin àoá laâ sûå thêåt.Baâ cêìm laá thû vaâ têëm aãnh reo hoâ, chaåy ài khùæp laâng, nûúác mùæt giaângiuåa. Baâ àaä lïn cún àiïn. Nhûng àoá laâ cún àiïn cuãa haånh phuác, cúnàiïn cuãa möåt ngûúâi àaân baâ hêím hiu, tuyïåt voång, tòm àûúåc niïìm an uãicho phêìn höìn. Trong thêm têm, baâ vö cuâng biïët ún vaâ coi ngûúâi condêu miïìn Nam maâ baâ chûa biïët mùåt nhû laâ àêëng Böì Taát àaä caãi taåo söëmïånh cho baâ. Chñnh ngûúâi con gaái miïìn Nam êëy giuäp cho gia àònh baâkhöng bao giúâ tuyïåt tûå.

Vaâo nùm hoâa bònh thûá hai, baâ nhêån àûúåc thû cuãa Baãy Têm baáorùçng cö seä àûa caác con ra Bùæc nhêån mùåt baâ nöåi, hoå haâng, röìi àoán baâvaâo miïìn Nam úã, nhûng vò taâu xe quaá khoá khùn, nïn chûa thïí ài

Page 201: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 201

àûúåc. Vò thûúng con, thûúng chaáu, baâ quyïët àõnh vaâo Nam möåt mònh.Baâ àaä xa rúâi quï hûúng, àïën söëng vúái con, chaáu úã möåt phûúng trúâimúái, núi laâm cho cuöåc àúâi cuãa baâ trúã nïn coá yá nghôa.

So vúái nhûäng gò nhòn thêëy trong àïm töëi caách àêy saáu nùm, khudên cû hiïån thúâi coá quaá nhiïìu àöíi khaác, àïën mûác, chuêín uáy Phan Lêmkhöng nhêån ra núi anh àaä tûâng nhaãy xuöëng nûúác nûäa. Têët caã nhûänggò töìn taåi trong trñ nhúá cuãa anh thò hiïån lïn roä möìn möåt, coân hònh aãnhthûåc tïë laåi phuã nhêån têët caã. Àún giaãn chó laâ sûå thay àöíi cuãa thúâi gian.

Chuêín uáy àaä gùåp, hoãi chuyïån nhiïìu ngûúâi, nhûng phêìn lúán, hoåmúái àïën úã sau ngaây toaân thùæng, nïn khöng ai biïët chuyïån gò vïì àaåi àöåitrûúãng Lï Syä Quyá caã. Cuäng phaãi thöi. Sau hoâa bònh, nhûäng gia àònhbõ bùæt buöåc phaãi vaâo söëng úã àêy, ngoaåi trûâ söë vûúåt biïn, coân laåi àïìu trúãvïì quï hûúng baãn quaán cuãa hoå.

Vúái möåt têm traång chaán naãn, naäo nïì, moåi ngûúâi keáo nhau vaâomöåt quaán nûúác ven àûúâng nghó cho àúä mïåt. Chuã quaán laâ möåt phuå nûäàêîy àaâ, àoán khaách bùçng nuå cûúâi thûúâng trûåc trïn möi. Baâ ta nhanhnheån pha nûúác, àem ra cho khaách. Chúâ moåi ngûúâi uöëng nûúác xongxuöi, Baãy Têm keáo chuã quaán ra sau nhaâ, hoãi:

- Chïë aâ, caách àêy khoaãng saáu nùm, coá möåt anh böå àöi bõ thûúng,chaåy vaâo khu vûåc naây, sau àoá, nghe noái aãnh àaä mêët úã taåi àêy, chïë coábiïët chuyïån àoá khöng?

- Töi úã àêy cuäng àaä lêu, nhûng khöng nghe thêëy ai bõ thûúng, bõbùæt, hoùåc bõ chïët úã àêy caã. - Baâ chuã quaán thaânh thêåt traã lúâi. Ngûângmöåt laát nhû thïí àïí kiïím tra laåi trñ nhúá cuãa mònh, baâ noái tiïëp -Chõ nïntúái chöî nhaâ maáy chaâ gaåo hoãi xem, may ra hoå biïët. Nghe noái úã àùèng coánuöi giêëu Viïåt cöång àêëy!

Mùåc duâ khöng tin tûúãng vaâo nhûäng cêu chuyïån núi àêìu àûúâng,quaán troå, nhûng Baãy Têm vêîn bêëu vñu vaâo àoá àïí tûå an uãi mònh. Cökhöng muöën mêët ài niïìm hy voång tòm àûúåc möåt chuát ñt tin tûác, hoùåchaâi cöët ngûúâi thên yïu nhêët cuãa cö. Cö noái vúái moåi ngûúâi cûá ngöìi laåiuöëng nûúác, röìi lûäng thûäng ài vïì phña nhaâ maáy chaâ gaåo, caách quaánnûúác khoaãng gêìn möåt trùm meát.

Bûäa nay, cú súã chaâ gaåo nghó viïåc àïí sûãa chûäa maáy moác, chó coânmöåt mònh Ba Quaãng, con dêu cuãa öng chuã úã nhaâ, doån deåp.

Page 202: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 202

Àoá laâ möåt phuå nûä khoaãng hún ba mûúi tuöíi, veã mùåt hiïìn laânh,cam chõu, söëng luãi thuãi vúái caái boáng cuãa mònh. Chõ vêën chiïëc khùn rùçnmaâu àen, giöëng nhû moåi ngûúâi phuå nûä úã miïìn Têy.

- AÂ... Khöng. - Baãy Têm noái möåt caách ruåt reâ - Töi túái àêy, xin gùåpchïë, hoãi chuyïån möåt chuát xñu, àûúåc khöng?

- Gùåp töi? - Ba Quaãng sûãng söët nhòn ngûúâi khaách laå, hoãi laåi - Coáchuyïån chi vêåy?

Baãy Têm àau àaáu nhòn chõ chuã, hoãi chuyïån, nhûng trong loângkhöng mêëy hy voång biïët àûúåc tin tûác cuå thïí tûâ ngûúâi phuå nûä naây.

- Chïë aâ, nghe noái caách àêy saáu nùm, chïë àaä nuöi giêëu möåt anhlñnh cuãa chuáng töi bõ thûúng, àuáng khöng?

- Ai noái vúái chïë vêåy? - Ba Quaãng chuâi àöi tay lêëm lem vaâo chiïëcquêìn trùæng phau vò buåi caám, hoãi.

- Nghe mêëy ngûúâi úã àùèng. - Baãy Têm chó tay vïì phña quaán nûúác,noái.

- Chïë muöën biïët chuyïån êëy àïí laâm gò? - Ba Quaãng bùn khoùnhoãi laåi.

- AÃnh laâ chöìng töi! - Cöë gùæng lùæm, Baãy Têm múái thöët àûúåc ranhûäng lúâi naây - aãnh laâ àaåi àöåi trûúãng trinh saát!

Ba Quaãng chau maây, nghô ngúåi. Möåt laát sau, chõ hoãi, gioång runrun:

- AÃnh ngûúâi Bùæc maâ?

- Daå, àuáng! aãnh laâ ngûúâi Bùæc! - Baãy Têm xaác àõnh - aãnh caochûâng möåt meát baãy mûúi, öëm ngûúâi.

- Töi nhúá röìi! - Ba Quaãng vûâa suy nghô, vûâa noái - aãnh bõ thûúngvaâo ngûåc bïn phaãi. Tïn laâ Baãy Têm!

- Àuáng röìi! Trúâi aå! - Baãy Têm sung sûúáng reo lïn - Thûåc ra, tïnaãnh khöng phaãi vêåy. Baãy Têm laâ tïn töi. Vêåy ra, chïë laâ ngûúâi àaä cûáuaãnh sao?

Page 203: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 203

- Khöng. Ngûúâi trûåc tiïëp cûáu aãnh laâ ba chöìng töi. öíng àûa aãnhtûâ àêu vïì, töi khöng roä. Töi chó biïët rùçng luác àoá, ngûúâi aãnh ûúát suäng.Vïët thûúng úã ngûåc bïn phaãi rêët nùång, vêîn coân ri ró maáu. úã àêy, töi chógiuáp aãnh bùng boá, àiïìu trõ vïët thûúng.

- Vaâ aãnh àaä àûúåc cûáu söëng, phaãi khöng chïë? - Baãy Têm haáo hûácmuöën biïët chuyïån.

- Khöng, aãnh chïët röìi! - Ba Quaãng böìi höìi nhúá laåi - Bûäa àoá laângaây mêëy êm, töi khöng nhúá roä, nhûng àuáng laâ ngaây muâng möåt thaángsaáu dûúng lõch, ngaây öng giaâ töi thûúâng cuáng cúm aãnh, chuáng töi bõhuy àöång sang bïn kia kïnh, àoán öng Thiïåu vïì thaânh lêåp chi khu.Luác chuáng töi ra ài, aãnh vêîn àang lïn cún söët, nùçm liïåt trong hêìm,nïn khöng noái gò àûúåc vúái aãnh, chó àïí àöì ùn thûác uöëng laåi. Vaâo khoaãngmûúâi giúâ saáng, töi nghô thïë, chúåt coá möåt loaåt suáng daâi, tûâ bïn naây, chöîcêy trêm kia, bùæn vïì phña khaán àaâi, laâm cho möåt ngûúâi àûáng caånh öngThiïåu bõ thûúng. Ngay sau àoá, lñnh êåp àïën, luâng suåc, nhûng khöngtòm thêëy aãnh, ngoaåi trûâ khêíu suáng hïët àaån, rúi xuöëng dûúái kïnh. Mêëyngaây sau, töi vaâ öng giaâ kiïëm cúá cheâo xuöìng ài doåc theo kïnh tòm xaácaãnh, nhûng khöng thêëy. Töi nghô, khi bùæn hïët àaån, aãnh mïåt quaá, àaärúi xuöëng doâng kïnh, röìi bõ nûúác roâng cuöën ra biïín.

Baãy Têm àûáng chïët lùång. Nûúác mùæt cö laä chaä rúi. Thïë laâ sau baothúâi gian tòm kiïëm, cö àaä biïët àûúåc tin tûác chñnh xaác cuãa chöìng. Cöbûúác vïì phña búâ kïnh, cûá nhòn maäi göëc cêy traâm maâ khoác. Cö thêìm goåihöìn anh, noái vúái anh nhûäng nöîi àau bêëy lêu nay chûáa chêët trong loâng.Cö cêìu xin anh haäy tha löîi cho cö, vò sao tûâ hoâa bònh àïën nay, àaä hainùm tröi qua, cö múái cêët cöng tòm kiïëm tin tûác cuãa anh. Cö cuäng thêìmbaáo vúái anh rùçng ngûúâi meå maâ anh yïu quyá, hiïån àang söëng vúái ba meåcon cö. Cö tin rùçng vúái traái tim yïu anh thiïët tha cuãa mònh, tûâ coäi bïnkia, anh nghe thêëy têët caã, thêåm chñ, coân hiïíu àûúåc têët caã nhûäng gòsêu kñn nhêët hiïån ra trong têm linh cuãa cö.

Buöíi chiïìu höm êëy, vaâo luác hoaâng hön, ngûúâi dên quêån Hiïëu Lïînhòn thêëy möåt chiïëc xuöìng chúã ngûúâi, trong söë àoá coá möåt nhaâ sû, tûâphña nhaâ maáy chaâ gaåo, búi ra giûäa doâng, röìi dûâng laåi laâm lïî cêìu siïucho ngûúâi quaá cöë: àaåi àöåi trûúãng trinh saát trung uáy Lï Syä Quyá. Nhangàeân àûúåc thùæp lïn, chaáy phêåp phöìng.

Page 204: Dong dao thoi chien tranh

VÙN LÏ 204

Sau khi àoåc kinh cêìu höìn cho ngûúâi àaä khuêët, moåi ngûúâi àemtiïìn êm phuã ra àöët, röìi raãi baánh traái xuöëng doâng kïnh. Ngöìi bïn meåchöìng vaâ hai àûáa con trai, Baãy Têm mñm möi, khoác lùång leä. Cö nhònvïì phña haå nguöìn, loâng trúã nïn höìi höåp, khoá taã. Gioá liu riu thöíi. Trongmöåt thúâi khùæc khöng roä raâng, Baãy Têm linh caãm thêëy ngûúâi yïu àanghiïån vïì. Anh àûáng ngay trûúác muäi xuöìng, tay öm vai, hïët nhòn cö, laåinhòn meå röìi nhòn baån beâ, àöìng àöåi. Àöi mùæt anh nhòn thêåt lêu vaâo haiàûáa con mang doâng maáu cuãa anh. Anh cûá nhòn maäi, mùåt buöìn rûúâirûúåi, möi mêëp maáy maâ khöng noái thaânh lúâi.

- An Phuá, An Viïîn, caác con laåy ba ài! Ba vïì röìi kòa! - Baãy Têmhoaãng höët, thöët lïn nhû àang mï saãng.

- Ba úã àêu haã meå? - An Viïîn ngú ngaác hoãi.

- Ba àûáng úã ngay trûúác muäi xuöìng êëy! - Baâ Son cêët lúâi - Con cûánhòn kyä ài, seä thêëy ba con.

Thùçng beá cûá nhòn maäi xuöëng doâng kïnh, röìi ngûãng lïn, ngú ngaácnhòn moåi ngûúâi.

- Mònh thaã thuyïìn àûúåc chûa nöåi? - An Phuá haáo hûác, hoãi.

- Àûúåc röìi! Mêëy con thaã ài!

Nhûäng chiïëc thuyïìn giêëy, àûúåc thùæp nïën, tûâ àöi baân tay nhoã xñutrûúåt xuöëng doâng kïnh. Gioá thöíi vaâ nûúác lúán àêíy nhûäng con thuyïìngiêëy, mang theo aánh lûãa, tröi vïì phña thûúång nguöìn, núi khúãi àêìu cuãanhûäng doâng chaãy. Tiïëng haát cuãa hai àûáa treã àöìng thanh cêët lïn, loangdaâi trïn doâng kïnh giaá laånh.

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi ài Vïì vúái baNoái vúái ba úã coäi ngûúâiCoá thùçng ViïînCoá thùçng PhuáThûúng nhúá baÖm cöåt khoác.

Page 205: Dong dao thoi chien tranh

ÀÖÌNG DAO THÚÂI CHIÏËN TRANH 205

Nhûäng con thuyïìnHaäy tröi ài,Vïì Êm phuãNoái vúái chuáNoái vúái baNgûúâi ài xaXin àûâng laånhNgûúâi ài xaXin àûâng àauNhûäng ngûúâi söëngLoâng vêîn nhúáNhûäng ngûúâi söëngCaâng thûúng nhauNhûäng con thuyïìnHaäy tröi ài Haäy mang ài...

Thaânh phöë Höì Chñ Minh, 27/7/1998.