dokumentat e aplikimit për amendimin e lejes mjedisore · zvarranikët: hardhuca e mureve erhard...
TRANSCRIPT
Dokumentat e Aplikimit për Amendimin e Lejes Mjedisore
Amendimi I Lejes Mjedisore TAP Shqipëri – Tetor 2015
Rruga e Kalimit 460-3
Dokumentat e Aplikimit për Amendimin e Lejes Mjedisore
Shtojcë 2 – Të dhënat Përmbledhëse të Studimit të Terrenit
Faqe 2 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
TABLA E PËRMBAJTJES
1 Rruga e Kalimit AR460_3 Opsioni 1 3
2 Rruga e Kalimit AR460_3 Opsioni 2 16
Faqe 3 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
1 Rruga e Kalimit AR 460_3 Opsioni 1
Baza e të Dhënave Përmbledhëse e Gjetjeve Mjedisore
Projekti: TAP Gjurma e re e Gasjellësit TAP dhe rrugët e reja/të përmirësuara të kalimit në zonën e Potomit
Karakteristika e Shqyrtuar e Projektit: AR 460 3 Opsioni 1
Specialisti: Ferdinand Bego
Data: 07/07/2015 10/07/2015
Habitatet:
AR 460_3 Opsioni 1 kalon përmes
rrugës egzistuese midis Potomit dhe
Backës (Trepollarë).
Pjesa më e madhe e AR 460_3 Opsioni 1 kalon përmes terreneve të hapura nëpër shpate të buta me bimësi shkurrake të ultët, për shkak të kullotjes së tepër, të përbëra nga dëllinja të zakonshme (Juniperus communis), shkozë (Carpinus orientalis), gorrica (Pyrus amygdaliformis), Prunus spp., dhe trëndafili i egër (Rosa canina). Pjesa jugore e AR 460_ 3 Opsioni 1 përshkon gjurmën e gazsjellësit (Rasti Bazë 2014-03-13) . Kjo pjesë karakterizohet nga shpate të pjerrëta me pishë të zezë (Pinus nigra) plantacione dhe gëmusha të pakësuara ku mbizotëron C. orientalis, Juniperus sp. dhe lisi Maqedonas (Quercus trojana). Pjesa veriore e AR 460_3 Opsioni 1 kalon përmes fshatit të Backës (Trepollarë), që karakterizohet nga një mozaik toke bujqësore me toka të mbjella në të dyja anët e rrugës së kalimit. Në anë të fshatit të Backës (Trepollarë) kalon një rrëke/përrua afër AR 460_ 3 Opsioni 1, me një bimësi bregore relativisht të mirë zhvilluar ku mbizotëron shelgu (Salix spp.) dhe manaferra e egër (Rubus ulmifolius).
Vërejtjet: Terrenet e hapura me bimësi shkurrore dhe pemë të rralla përdoren shumë si terren ushqyes për delet dhe dhitë prandaj vlerat ekologjike të këtij lloj habitati janë të ulëta deri në mesatare. Plantacionet me pishë të zezë (Pinus nigra) në shpatet e degraduara dhe të prirura për erosion janë gjithashtu të një ndjeshmërie ekologjike të ulët deri në mesatare.
Faqe 4 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Speciet Kyçe të Faunës: Gjitarët: ariu (Ursus arctos), ujku (Canis lupus) dhe dhelpra (Vulpes vulpes). Zogjtë: gjeraqë të zakonshëm (Buteo buteo), sokoli i kuqërremë i zakonshëm
(Falco tinnunculus), gushëkuqi Europian
(Erithacus rubecula), mëllenja cirlë (Emberiza cirlus), korbi i bardhë (Corvus cornix), Bishtbardha e gurit (Oenanthe oenanthe), Bengu (fikca) Euroaziatik
(Oriolus oriolus), mëdhenja e zakonshme (Turdus merula), laraska Euraziatike (Pica pica), gardalina Euraziatike (Carduelis carduelis) dhe larashi kurrizkuq (Lanius collurio). Zvarranikët: Hardhuca e mureve Erhard (Podarcis erhardii), hardhuca e zakonshme e mureve (P. muralis), dhe hardhuca e gjelbër Europiane (Lacerta viridis). Amfibët: Bretkosa e ballkanit (Pelophyllax kurtmuelleri/ Rana balcanica) bretkosa barkverdhë (Bombina variegata).
Vërejtje: Terrenet e hapura me shkurre të përhapura dhe pemët frutore sigurojnë terren ushqyes dhe mbarështues për larashët kurrizkuqë (Lanius collurio), dhe harabelorët e tjerë (O.oenanthe, E. cirlus). Ata sigurojnë burime sezonale ushqime për arinjtë dhe dhelprat. Prandaj kjo zonë është pjesë e zonës së shpërndarjes së arinjëve.
Speciet Kyçe të Florës: Pisha e zezë (Pinus nigra), shkoza orientale (Carpinus orientalis), dëllinja e zakonshme (Juniperus communis), dëllinja me gjemba (Juniperus oxycedrus), lisi Maqedonas (Quercus trojana), arra (Juglans regia), trëndafili i egër (Rosa canina), gorrica (Pyrus amygdaliformis), kullumbria (Prunus spinosa), shelgu (Salix sp.) dhe manaferra e egër (Rubus ulmifolius).
Vërejtjet: Disa bimë mblidhen si bimë medicinale: Juniperus spp. dhe R. canina. Disa specie të tjera si për shembull P. amygdaliformis, dhe Prunus spp., përdoren si burim ushqimi për shumë zogj, si edhe për dhelprat.
Megjithëse nuk u pa ndonjë shenjë e pranisë së arinjëve, zona konsiderohet si pjesë e shtrirjes së shpërndarjes së arinjëve, e përdorur në mënyrë sezonale si terren ushqyes.
Hidrobiologja: Një rrëke/përrua i vogël kalohet nga AR 460 3 Opsioni 1 në afërsi të fshatit të Backës (Trepollarë)
Vërejtjet: Rëndësia e këtij përroi/rrëkeje është e vogël për shkak të afërsisë me vendbanimet njerëzore, që bën që përroi të preket nga ujrat e zeza dhe mbetjet e ngurta që shkarkohen në përrua/rrëke.
Zona të caktuara: Nuk kalohen zona të mbrojtura nga ose në afërsi të AR 460 3 Opsioni 1.
Faqe 5 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Zona për të cilat është e nevojshme një Periudhë Kufizimi për Ndërtimin: Meqë zona mund të përdoret nga arinjë si terren ushqyes gjatë vjeshtës, kur pemët e egra frutore përdoren si ushqim nga arinjtë, rekomandohet që në këtë periudhë të mos kryhen aktivitete ndërtimi gjatë natës, aty ku është e mundur, për të shmangur ndërveprimin dhe në mënyrë që të mos shqetësohen arinjtë. Konkluzionet dhe aspektet kyçe:
Pjesa më e madhe e AR 460_ 3 Opsioni 1 kalon përmes terreneve të hapura, bimësisë së rrallë me shkurre, dhe toka djerrë, të gjitha këto të konsideruara me rëndësi të ulët ekologjike. Speciet dhe habitatet e vëzhguara janë në përputhje me ato të pritura në këtë zonë sipas VNMS-së për TAP - in në Shqipëri (2013). Speciet dhe habitatet që konsiderohen si më të rëndësishme, sipas parametrave të mbrojtjes, janë listuar më sipër. Nuk janë të nevojshme masa lehtësuese shtesë përveç atyre të parashikuara në VNMS-në për TAP - in në Shqipëri (2013). Masat e përgjithshme standarte, tashmë të marra në konsideratë në VNMS-në për TAP - in në Shqipëri (2013), do të përfshijnë:
Minimizimin e spastrimit të habitatit, përfshirë dhe brezin e punës aty ku është e realizueshme.
Punimet e ndërtimit të kryhen, deri në masën e mundshme, jashtë sezonit të mbarështimit, që është periudhë sensitive për specie kyçe.
Rikthimin në gjendjen e mëparshme të habitateve pas aktiviteteve të ndërtimit.
Fotot:
Pamje e AR 460_3 Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 _3 Opsioni 2) që shkon në drejtim të fshatit të Backës (Trepollarë): terrene të hapura me bimësi të ulët shumë të degraduar me shkurre të rralla (Juniperus sp. dhe Carpinus orientalis) (që shkon në drejtim të Verilindjes)
Terrene të hapura me bimësi të ulët shumë të degraduar me shkurre të rralla (Juniperus sp. dhe Carpinus orientalis) në AR 460_ 3 Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 _3 Opsioni 2) (që shkon në drejtim të Juglindjes)
Faqe 6 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
AR 460_ 3 Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 _3 Opsioni 2) me plantacione me pemë pishe (Pinus nigra) në shpatet e thepisura me shkurre për të mbrojtur shpatet nga erozioni dhe rrëshqitjet e tokës
Kryqëzim i AR 449 (Opsioni 1-3) me AR 460 3 (Opsioni 1 dhe 2) (që shkon në drejtim të Veriperëndimit)
Pamje e përgjithshme e shpatit ku kalon
përmes AR 460_ 3 Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 _3 Opsioni 2) (që shkon në drejtim të Perëndimit). Terrene të hapura dhe plantacione me pemë pishe në shpatet e thepisura
AR 460 _3 Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 _3 Opsioni 2) në afërsi të fshatit të Backës (Trepollarë): fusha me të mbjella dhe shkurre të degraduara (që shkon në drejtim të Veriut)
Shpate me shkurre të degraduara dhe plantacione me pemë pishe në AR 460_3
Faqe 7 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Jashtëqitje e dhelprës së kuqe (Vulpes vulpes) në AR 460 3 Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 3 Opsioni)
Opsioni 1 (që përputhet me AR 460 Opsioni 2): Quercus trojana, Carpinus orientalis, Pinus nigra.
Faqe 8 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Baza e të Dhënave Përmbledhëse e Gjetjeve Social Ekonomike
Projekti: Gjurma e re e Gasjellësit TAP dhe rrugët e reja/të përmirësuara të kalimit në zonën e Potomit
Karakteristika e Shqyrtuar e Projektit: AR 460 3 Opsioni 1
Specialisti: Daniel Alonso
Data: 07/07/2015 10/07/2015
Vendbanimet: Backë (Trepollarë)
Vërejtjet: Backë (Trepollarë) e kufizuar në perëndim nga AR 460_3 Opsioni 1 (në pjesën veriore të rrugës së kalimit), është fshati më i afërt. Ky është një fshat i vogël që përbëhet nga një numër i vogël fermash të shpërndara dhe ndërtesash ndihmëse. Distanca midis rrugës së kalimit dhe ndërtesës më të afërt të banimit është më pak se 50 m në disa raste. Fshatra të tjerë më të afërt me AR 460_3 Opsioni 1 janë:
Backa: e vendosur 350m afërsisht në
drejtim Veri Lindje, në pjesën qëndrore të
rrugës së kalimit.
Potomi: i vendosur 1.2 km në drejtimin e
Perëndimit, në pjesën jugore të rrugës së
kalimit.
Përdorimet e Tokës: Gjatësia e përafërt e AR 460_3 Opsioni 1 është 4.5 km, ku përdorimet kryesore të tokës janë:
Tokë kullosore.
Shkurre.
Toka bujqësore.
Zona pyjore.
Në afërsi të fshatrave, aty ku mund të jenë prezente grupe të ndryshme të përdorimit të tokës, është vërejtur një strukturë model mozaiku.
Vërejtjet: Tokat kullosore dhe shkurrajat janë përdorimet kryesore të tokës në AR 460_ 3 Opsioni 1. Zona është e arritshme nga popullsia vendase. Deri në tre fshatra janë afër zonës: Backë (Trepollarë), Backa dhe Potomi, që komunikojnë me anë të rrugës së kalimit, e cila është e aksesueshme nga makinat. Kjo ka mundësuar shfrytëzimin e zonës, dhe transformimin e saj në toka kullosore për kullotjen e bagëtisë, nga shpyllëzimi i bimësisë fillestare (Quercus sp.). Zonat bujqësore janë në afërsi të fshatrave, të cilat ndodhen në fund të luginave, ku dherat karakterizohen nga nivele më të larta lënde ushqyese, dhe si rrjedhim janë të vlefshme për qëllime bujqësore. Përveç kësaj, fundet e luginave janë zona pa shpate gjë e cila lehtëson
Faqe 9 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
punët bujqësore. Zonat e pyllëzuara janë të kufizuara në pjesën jugore të rrugës së kalimit, ku vërehet një pyll pishe pine (Pinus nigra). Pemët e pishave nuk janë me madhësi të madhe, prandaj ka mundësi të jetë një plantacion pishash për qëllime nxjerrje lëndësh drusore.
Jetesa: Jetesa e vërejtur në AR 460_3 Opsioni 1 është e lidhur me përdorimin e tokës. Janë vërejtur aktivitetet e mëposhtme përgjatë rrugës së kalimit:
Kullotje e bagëtive, lidhur me tokat
kullosore dhe shkurrajat.
Bujqësia, e lidhur me tokat
bujqësore.
Nxjerrja e lëndëve drusore, e lidhur
me zonat pyjore.
Vërejtjet: Kullotja e bagëtive është aktiviteti që mbizotëron përgjatë AR 460_3 Opsioni 1. U gjetën tregues delesh, nga vëzhgimet e leshit të deleve në disa shkurre. Megjithëse nuk u vërejtën dhi, mendohet se ato janë pjesë e gjësë së gjallë që kullot tokat kullosore dhe në shkurrajat në zonë. Përveç këtyre u panë edhe disa lopë që po kullosnin në zonë. Bujqësia në afërsi të Backës (Trepollarë) karakterizohet kryesisht nga të mbjella sezonale, por edhe nga zona të vogla me të mbjella të përhershme. Të mbjellat sezonale të vërejtura përfshijnë misrin, , jonxhën, drithrat, dhe disa perime si për shembull qepët dhe lakrat jeshile. Të mbjellat e përhershme të vërejtura ishin pemishtet. U vërejtën dy tregues të nxjerrjes së lëndëve drusore:
Prezenca e plantacioneve me pemë
pishash (Pinus nigra) trees, me sa duket
për qëllime nxjerrje lëndësh drusore.
Vëzhgimi i pemëve Carpinus orientalis të
përziera me shkurre. Prezenca e këtij lloji
pemësh zakonisht ndodh kur është prerë
pylli fillestar me Quercus sp. gjë e cila
është shumë e zakonshme për këtë rajon,
për shkak të cilësisë së mirë të lëndëve
drusore që nxirren nga Quercus sp. (që
do të thotë: Quercus trojana). Duhet
theksuar se u vërejtën disa pemë
Quercus sp. në pyllin e pishave, që
konfirmon se kjo specie e florës mund të
popullojë zonën.
Faqe 10 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
lnfrastrukturat/Ndërtimi: AR 460_3 Opsioni 1 karakterizohet nga kalim përmes një zonë relativisht të aksesueshme, për shkak të pranisë së rrugës së kalimit, e cila bën të mundur komunikimin e Potomit me Backën dhe me Backën (Trepollarë). Është vërejtur infrastruktura e mëposhteme:
Rruga për në Backë.
Shtigjet vendase.
Sistemet e ujitjes.
Varreza.
Tubacionet e ujit (të cilat janë duke
u instaluar).
Vërejtjet:
Rruga për në Backë nuk është një rrugë e
shtruar, e aksesueshme për mjetet
(preferohen mjetet 4WD). Kjo rrugë
mundëson komunikimin midis Potomit e
Backës dhe ndjek gjurmën e përcaktuar për
AR 460_3 Opsioni 1.
Shtigjet e vogla vendase të përdorura nga popullsia vendase. Ato fillojnë ose mbarojnë tek rruga e kalimit. Ato nuk janë të aksesueshme nga makinat, por vetëm për njerëzit dhe kafshët. U vërejt një sistem ujitës në një fushë misri dhe lakrash jeshile. Gjithashtu u vërejt një varrezë në afërsi të AR 460_3 Opsioni 1. Infrastruktura e vërejtur në Backë (Trepollarë) përfshinte:
Ndërtesa dhe ferma: u vërejtën afërsisht
deri në 20 ndërtesa.
Gardhe: për të ndarë pronat e ndryshme.
Linjat elektrike: që furnizojnë fshatin me
energji elektrike.
Përfundimet dhe aspektet kyçe: AR 460 3 Opsioni 1 është projektuar për të mundësuar komunikimin nga gjurma e gazsjellësit Potom në PK. 83, përmes fshatit të Backës (Trepollarë). AR 460_ 3 Opsioni 1kalon zona që përfshijnë përdorime toke ekuivalente me gjurmën e re të gazsjellësit dhe me gjurmën e mëparshme të gazsjellësit (Rasti bazë 2014-03-13) . Si rrjedhim gjetjet dhe masat e përgjithshme të dhëna në VNMS (2013) dhe Shtojcën VNMS (2015) janë të vlefshme dhe të zbatueshme për këtë rrugë kalimi (që do të thotë se nuk kërkohen masa lehtësuese shtesë përveç atyre të paraqitura më parë). Duhet të merret parasysh gjatë ndërtimit ndërhyrja e mundshme në aktivitet bujqësore dhe ato të kullotjes së bagëtive. Për më tepër, duhet të shmaget ndërhyrja tek tubacionet e indetifikuara të ujit, me qëllim që të mos preket furnizimi me ujë. Në mënyrë të ngjashme, duhet të zhvillohet një plan i detajuar transporti/ndërtimi për të shmangur/menaxhuar shqetësimet e mundshme që vijnë nga përdorimi i rrugëve lokale të kalimit.
Fotot:
Faqe 11 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Toka bujqësore në Backë (Trepollarë:misër dhe
pemishte, që ndahen nga një tokë kullosore
Arë me grurë në rrugën e kalimit. Vërehen disa
pemishte në sfond
Pamje e rrugës së kalimit: nuk është e shtruar. Në krahun e djathtë vërehet një arë me miser dhe një
ndërtesë
Strukturë mozaiku në Backë (Trepollarë): toka bujqësore, toka kullosore dhe zona me pyje
Arë me lakër jeshile me një sistem ujitës. Vërehet
në sfond një arë me miser
Punime instalimesh ujësjellësi në afërsi të rrugës
së kalimit
Faqe 12 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Toka kullosore dhe shkurraja rreth rrugës së kalimit
Lopë afër rrugës së kalimit
Mbetje leshi në shkurre, që konfirmojnë praninë e
deleve në tokat kullosore
Pemë pishe (Pinus nigra) në zonën jugore të
rrugës së kalimit
Faqe 13 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Baza e të Dhënave Përmbledhëse e Gjetjeve të Trashëgimisë Kulturore
Projekti:
Gjurma e re e Gasjellësit TAP dhe rrugët e reja/të përmirësuara të kalimit në zonën e Potomit
Karakteristikat e Shqyrtuara të Projektit:
AR 460_3 Opsioni 1
Specialisti:
Lorenc Bejko
Data:
7 dhe 10 Korrik 2015
Sitet Arkeologjike):
Varreza e Backës (Trepollarë) është siti i vetëm arkeologjik i identifikuar përgjatë AR 460_3 Opsioni 1.
Vërejtjet:
Varreza e Backës (Trepollarë) është një varrezë me madhësi mesatare e komunitetit dhe ndodhet në një territor të ngritur në periferi të fshatit Trepollarë e vjetër. Varreza ka afërsisht 50 varre individuale dhe disa varrime të shumfishta. Varreza duket se ka qenë në përdorim që nga fillimi i shekullit të 20 të erës tonë. U vërejtën afër varrezës një grumbull i vogël varresh (varre familjare).
Monumentet: Nuk u identifikua asnjë monument.
Vërejtjet: Nuk është e disponueshme
Site me Vlera Kulturore të Paprekshme:
Peizazhi kullosor mund të jetë një burim i rëndësishëm kulturor për komunitetin vendas, dhe përmban vlera kulturore të paprekshme për shak të lidhjes së saj me mënyrën tradicionale të jetesës si barinj.
Varreza e Backës (Trepollarë)
Vërejtjet:
Kjo zonë aktualisht përdoret si kullotë sezonale për tufat e deleve dhe dhive të barinjëve nga Vlora, Berati dhe zona të tjera të Shqipërisë Jugore. Për shkak të rolit të saj si kullotë dhe një vend takimi për grupe që vijnë nga një rajon i gjerë, zona mund të konsiderohet se ka vlera/praktika kulturore të rëndësishme të paprekshme për individët që ndjekin një mënyrë tradicionale jetese. Varreza e Backës (Trepollarë) me shumë gjasë është një trashëgimi e gjallë lokale e rëndësishme me vlera kulturore të rëndësishme të paprekshme për komunitetin vendas. Varrimet individuale brenda varrezës kanë të rëndësi për pasardhësit ndërsa varreza si e tërë me gjasa kontribuon në kohezionin e komunitetit, identitetin vendas, dhe lidhjen me vendin. Varreza është një dokumentim i zakoneve dhe traditave të varrimeve të shekullit të 20, të reflektuara në
Faqe 14 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
organizimin, strukturën, dhe stilin monumental të varrezës.
Zona me Potencial të Lartë Arkeologjik (ZPLA):
Nuk ndodhet ndonjë zonë me potencial të lartë arkeologjik përgjatë AR 460_3 Opsioni 1
Vërejtjet:
Për shkak të lartësisë së madhe dhe terrenit të thyer përgjatë pjesës më të madhe të gjurmës, aktivitetet modern në zonë janë të kufizuara në aktivitete të përkohshme sezonale nga barinjtë dhe tufat e tyre të bagëtive. Ky përdorim sezonal me intensitetet të ulët i zonës ka gjasa të ketë qenë i tillë edhe nga popullsitë historike dhe parahistorike. Megjithatë, rruga e kalimit kalon përmes qytetit Trepollarë në një luginë të vogël. Pjesa e rrugës që kalon përmes terreni të ulë, fushor në fund të luginës ka potencial më të madh që të përmbajë material arkeologjike sesa kodrat. Kjo zonë, e cila aktualisht është e zënë nga ngastra të vogla toke, mund të ketë qënë njëlloj joshëse edhe për popullsitë historike dhe parahistorike, sepse është një nga zonat e pakta të sheshta të rajonit të përshtatshme për bujqësi.
Përfundimet dhe aspektet kyçe: Bazuar në madhësinë e saj dhe lidhjen me komunitetin e Trepollarës, varreza e Backës (Trepollarë) është një resurs i trashëgimisë kulturore me ndjeshmëri mesatare, edhe si trashëgimi kulturore e prekshme edhe për vlerat kulturore të paprekshme që ajo ka për komunitetin vendas. Varreza është në përputhje me llojet e resurseve të trashëgimisë kulturore të identifikuara nga VNMS – ja për TAP-in në SHQIPËRI (2013) dhe, si e tillë, janë të zbatueshme masat lehtësuese të përshkruara nga VNMS-ja. Për shkak të rëndësisë së mundshme lokale të resursit, duhet të aplikohen hierarkia lehtësuese e shmangies, lehtësimi dhe kompensimi i përvijuar në VNMS-në dhe IFC PS 8.
Varreza duhet të rrethohet dhe shënjohet për tu shmangur gjatë ndërtimit në zonë;
Palët e interesuara vendase do të angazhohen për të përcaktuar periudhën kur varreza vizitohet më shpesh nga anëtarët e komunitetit vendas dhe periudhën kur do të kryhet ndonjë ceremoni apo ritual i rëndësishëm në varrezë. Aktivitetet e ndërtimit do të programohen në mënyrë të tillë që të shmangen kufizimin e aksesit të përdëruesve të varrezës dhe që të mos preket mjedisi/ambient i resursit gjatë ngjarjeve të rëndësishme;
Nëse aktivitetet e ndërtimit do të kufizojnë aksesin e përdoruesve të rregullt në varrezë, Projekti do të sigurojë një mënyrë alternative aksesi që do të shtjellohet në konsultim me palët e interesuara vendase;
Në varësi të afërsisë së varrezës me brezin e punimeve, mund të kërkohet monitorim i lëkundjeve dhe ndotjes;
Kompleksi i mureve mbajtëse/mbështetëse prej pirgu gurësh të thatë duhet të ruhet aty
Faqe 15 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
ku është e mundur. Nëse muret nuk mund të ruhen aty ku janë ato duhet të dokumentohen plotësisht përpara ndërtimit.
Nëse rruga e kalimit do të mund të përdoret nga komuniteti vendas për të aksesuar varrezën pasi të përfundojë ndërtimi në zonë, ndërtimi i AR460_3 Varinati 1 mund të ketë një ndikim pozitiv për këtë pasuri të trashëgimisë kulturore.
Fotot:
Pamje nga Varreza e Backës (Trepollarë)
(WP 201). Pamje nga ana Jugore
Pamje e përgjithshme e varreve të vendusura në mënyrë të rregullt të periudhës moderne të
Backës (Trepollarë). Pamje nga Jug Perëndimi
Rruga egzistuese AR 460_3 Opsioni 1 kalon përmes (WP 202). Pamje nga Veriperëndimi
Profili i rrugës në WP 202. Pamje nga
Verilindja
Faqe 16 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Rruga egzistuese AR 460_3 Opsioni 1 kalon
përmes në pikën e takimit me gjurmën e gazsjellësit (Rasti bazë 2014-03-13). Pamje
nga Juglindja
Profil rruge në pikën e kryqëzimit midis AR 460_3 Opsioni 1 dhe gjurmës së gazsjellësit
(Rasti Bazë 2014-03-13). Pamje nga Veriperëndimi
2 Aksi i rrugës AR460 3 Opsioni 2
Përmbledhje e të dhënave mbi studimin e mjedisit
Projekti: TAP
Gjurma e re e Tubacionit të gazsjellesit TAP dhe rruga hyrëse e re e përmirësuar në zonen e Potomit.
Tipari i projektit te studimit/hulumtimit: AR 460 3 Option 2
Specialisti: Ferdinand Bego
Date: 07/07/2015 10/07/2015
Habitatet:
AR 460 3 Opsioni 2 shkon nëpër rrugën ekzistuese ndërmjet Potomit dhe Backes (Trepollarë). Shumica e AR 460 3 Opsioni 2 kalon nëpër terrene të hapura në shpatet e buta me bimësi të ulët dhe te thatë, për shkak të mbikullotjes, qe eshte e përbërë nga dëllinja e zakonshme (Juniperus communis), shkoza (Carpinus orientalis), dardha e eger (Pyrus amygdaliformis), Prunus spp., dhe trendafili i eger (canina Rosa). Në pjesën jugore e AR 460 3 Opsioni 2 kalon gjurma e gazsjellësit (rasti bazë 2014/03/13). Ky seksion është i
Vëzhgimet: Terrenet e hapura, me bimësi te shkurtër dhe pemë të rralla janë përdorur gjerësisht si kullota për dhentë dhe dhitë dhe prandaj vlerat ekologjike e këtij lloj habitati janë të ulëta dhe të mesme. Plantacione me pishat e zeza (Pinus nigra) janë të mbi degraduara dhe të prirura për erozionin e shpateve dhe janë gjithashtu të një ndjeshmërie të ulët dhe të mesme ekologjike.
Faqe 17 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
karakterizuar nga shpatet e pjerrëta me pemë pishe të zezë (Pinus nigra) plantacione dhe shkurre të degraduara e te dominuar nga C. orientalis, Juniperus sp. dhe lisi maqedonas (Quercus trojana). Pjesa veriore e AR 460 3 Opsioni 2 shkon përmes fshatit Backë (Trepollarë) dhe karakterizohet nga një vend me mozaik bujqësore, me fusha te kultivuara në të dy anët e rrugës. Një lumë i vogël / përrua kalon nga fshati Backë (Trepollarë), pranë AR 460 3 Opsioni 2, ku ka një bimësi relativisht të zhvilluar në brigje, e dominuar nga shelgu (Salix spp.) dhe boronica e egër (Rubus ulmifolius).
Zogjtë: Huta e zakonshme (Buteo buteo), Skifteri i zakonshëm me kthetra të zeza (tinnunculus Falco), gushëkuqi Europian (rubecula Erithacus), harabeli I verdhë (cirlus Emberiza), sorra me xhufke (cornix Corvus), harabeli i Veriut (Oenanthe oenanthe), Oriola e artë Euroaziatike (Oriolus oriolus), mëllenja e zakonshme (merula Turdus), laraska Euroaziatik (Pica Pica), gardalina Euroaziatike (Carduelis Carduelis) dhe harabeli me kurriz të kuq (Lanius collurio). Reptilët: Hardhuca e mureve Erhard(Erhardil Podarcis), hardhuca e mureve e zakonshme (P. muralis) dhe hardhuca europiane e gjelbër (Lacerta viridis). Amfibët: bretkoca ballkanike (Pelophyllax kurtmuel , eri balcanica / Rana)dhe zhaba frikacake (Bombina variegata).
Vëzhgimet: Terrene të hapura me shkurre të shpërndara dhe pemë frutore që sigurojnë ushqyerjen dhe bazën e mbarështimit të harabelit (shrikes Lanius collurio), dhe gjallesave të tjera. (O.oenanthe, E. cirlus). Ato gjithashtu ofrojnë një burim sezonal të ushqimit për arinj dhe dhelpra. Prandaj zona është pjesë e zonës së habitatit te arinjve.
Speciet kryesore të florës: Pisha e zezë (Pinus nigra), shkoza Orientale (Carpinus orientalis), dëllinja e zakonshme (Juniperus communis),
Vëzhgimi:
Disa bimë janë mbledhur si bimë medicinale: dëllinja (Juniperus spp.) dhe trendfili i eger
Faqe 18 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
dëllinja me gjemba (Oxycedrus Juniperus), lisi I Maqedonisë (trojana Quercus), arra (regia Juglans), trëndafili I egër (canina Rosa), dardhë e egë-goricë (amygdaliformis Pyrus), gjembaçi (spinosa Prunus), shelgu (Salix sp.) dhe boronica të egra (Rubus ulmifolius).
(Rosa canina).
Disa lloje të tjera të tilla si dardha e eger (P. amygdaliformis) dhe gjembaçi (Prunus spp) janë përdorur si burime ushqimore për shumë zogj, si dhe për dhelpra.
Edhe pse nuk jane vene re shenja pranie te arinjve, zona është konsideruar si habitat i arinjve, qe përdoret per te ushqyerit ne terren gjate sezonit.
Hidrobiologji: Një lumë i vogël / përrua përshkonzonën AR 460 3 Opsioni 2, në afërsi të fshatit Backë (Trepollarë)
Vëzhgimet: Rëndësia e këtij lumi të vogël / përroi është e ulët për shkak të afërsisë me vendbanimet njerëzore, duke rezultuar si nje zone ku shkarkohen ujërat e zeza dhe mbeturina te tjera të ngurta.
Zonat e përcaktuara: Nuk ka zona të mbrojtura të miratuara të vendosur në afërsi të AR 460 3 Opsioni 2.
Zona ka nevojë për një periudhë të kufizuar ndërtimi: Meqë zona mund të përdoret nga arinjtë si terren per tu ushqyer gjatë vjeshtës, kur pemët frutore të egra përdoren për ushqimin nga arinjtë, është e rekomandueshme që aktivitetet ndërtimore te mos kryhen gjatë natës në këtë periudhë, kur është e mundur, për të shmangur ndërveprimin dhe shqetësimin qe mbart kjo për arinjte.
Konkluzionet dhe aspektet kryesore: Shumica e AR 460 3 Opsioni 2, kalon nëpër terrene të hapura, me bimësi te degraduar te paket e te thatë, dhe ne toka te zhveshura. Të gjitha ato konsiderohen te një rëndësie të ulët ekologjike. Llojet dhe habitatet vëzhguara janë në përputhje me ato qe priten në këtë fushë në përputhje meTAP Albania ESIA (2013). Llojet dhe habitatet e konsideruara si më të rëndësishme, me parametra te rendesishme, janë të listuara më sipër.
Nuk jane te nevojshme masa shtesë zbutëse përveç atyre të parapara në “TAP Albania ESIA (2013) ESIA”. Masat standarde zbutëse të përgjithshme, të konsideruara tashmë në TAP Albania ESIA (2013), do të përfshijnë:
• Minimizimi i pastrimit të habitatit, duke përfshirë edhe brezin e punimeve aty ku
është e mundur.
• Punimet e ndërtimit do të kryhen për aq sa është e mundur, jashtë sezonit të
mbarështimit, qe mund te jetë periudhë e ndjeshme për speciet kryesore.
Rivendosja e habitateve pas aktiviteteve të ndërtimit.
Fotot:
Faqe 19 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Pamje e AR 460 3 Opsioni 2 (koincidon me AR 460 3 Opsionin 1) shkon drejt fshatit Backë (Trepollarë): Terrenet e hapura me bimësisë te degraduar rëndë dhe te thatë e me shkurre të pakta (Juniperus sp. dhe Carpinus orientalis) (në drejtimin Verilindje)
AR 460 3 Opsioni 2 (koincidon me AR 460 3 Opsionin 1) me pemë pishe. Toka me shkurre për të mbrojtur shpatet kundër erozionit dhe rrëshqitjes së dheut.
Terrenet e hapura me bimësisë te degraduar rëndë dhe te thatë e me shkurre të pakta (Juniperus sp. dhe Carpinus orientalis) në RV 460 3Opsioni 2 (koincidon me opsionin AR 460 31) (ne drejtimin juglindje)
Pamje e përgjithshme e shpatit, ku kalon AR 460 3 Opsioni 2 (koincidon me AR 460 3 Opsionin 1) (drejtimi nga perëndimi). Terrenet e hapura dhe plantacione me pemë pishe në shpatet e pjerrëta.
AR 460 3 Opsioni 2 (koincidon me AR
Faqe 20 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Kryqëzimi i AR 449 (Options 1-3) me AR
460 3 (Opsionet 1 dhe 2) (Drejtimi veriperëndim)
Dhelpra e kuqe (Vulpes Vulpes) kapur në AR
460 3 Opsioni 2 (koincidon me AR 460 3 Opsionin 1)
460 3 Opsioni 1) në afërsi të fshatit Backë (Trepollarë): fusha prodhuese dhe tokë e
degraduar me shkurre (ne drejtimin e veriut)
Shpatet e tokës me shkurre dhe pisha të
degraduara, plantacione në Ar 460 3 Opsioni 2(koincidon me AR 460 Opsionin
1): Trojana Quercus, Carpinus orientalis,
Pinus nigra.
Faqe 21 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Përmbledhje e të dhënave social-ekonomike
Projekti: TAP
Gjurma e re e Tubacionit të gazsjellesit TAP dhe rruga hyrëse e re /e përmirësuar në zonën e Potomit
Tipari i projektit te hulumtuar: AR 460 3 Option 2
Specialist: Daniel Alonso
Date: 07/07/2015 10/07/2015
Zonat e banimit Backë (Trepollarë)
Vëzhgimet: Backë (Trepollarë) kufizohet në perëndim nga AR 460 3 Opsioni i 2 (në pjesën veriore të rrugës), është fshati më i afërt. Ky është një fshat i vogël që përbëhet nga një numër i vogël i fermave të shpërndara dhe ndërtesave ndihmëse. Distanca në mes të qasjes rrugë dhe ndërtesat më të afërta të banimit janë nën 50 m në disa raste. Fshatra të tjera të afërta në AR 460 3 Opsioni 2 janë:
-Backa: i vendosur përafërsisht në 350 m, në drejtim Veriore-Lindore, në pjesën qendrore të rrugës.
- Potomi: gjendet në 1.2 km, në drejtim të perëndimit, në pjesën jugore të rrugës.
Përdorimi I Tokës: Gjatësia e përafërt e AR 460 3 Opsioni 2 është 4.3 km dhe përdorimi kryesor i tokës eshte per:
tokat e kullotave
tokat me shkurre
fushat bujqësore
zonat pyjore
Në afërsi të fshatrave, ku mund të jenë të pranishëm grupet e ndryshme të përdorimeve të tokës, është vërejtur një strukturë mozaik model.
Vëzhgimet: Tokat me kullota dhe me shkurre janë toka dominuese te përdorura në Opsioni AR 460 3 2. Zona është e aksesueshme për popullatën lokale. Rreth tre fshatra janë në afërsi të zonës: Backa (Trepollarë), Backë dhe Potom, qe komunikojne me anë të rrugës, e cila është në dispozicion të automjeteve. Kjo ka mundësuar shfrytëzimin e zonës, dhe transformimin e saj në toka për kullotje, nga shpyllëzimet e vegjetacionit origjinal (Quercus sp.)
•Zonat bujqësore ndodhen në afërsi të fshatrave, të cilet janë të vendosur në pjesën e poshtme të luginave, ku tokat janë te karakterizuara nga nivele të larta të ushqyesve, dhe për këtë arsye janë të vlefshme për qëllime bujqësore. Përveç kësaj, fundi i luginave korrespondon me zonat pa shpate, që lehtësojnë punën
Faqe 22 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
bujqësore.Zonat pyjore janë të kufizuara në pjesën jugore të rrugës, ku është vërejtur një pyll pishe (Pinus nigra). Pishat nuk kanë një madhësi të madhe, ndaj ka mundesi qe te jene një plantacion pishe me qëllim prerjen e druve.
Jetesa: Jetesa e vërejtur në AR 460 3 Opsioni 2 është e lidhur me përdorimin e tokës. Në rrugën hyrëse janë vërejtur aktivitetet e mëposhtme : -Kullotja, lidhur me kullotat dhe tokat me shkurre. -Bujqësia, lidhur me fushat bujqësore. -Prerja e drureve, lidhur me zonat e pyllëzuara.
Vëzhgimet: Kullotja është aktiviteti dominues përgjatë AR 460 3 Opsioni 2. Prania e deleve vertetohet nga gjetja e leshit në disa shkurre. Edhe pse nuk janë vërejtur dhi, ajo pritet që te jete prezente ne zone ne kullotat me barë dhe ato me shkurre. Përveç këtyre, ne zone jane gjetur edhe disa lopë duke kullotur. Bujqësia në afërsi të Backë (Trepollarë) karakterizohet kryesisht nga kulturat sezonale, por edhe zona të vogla me kulturave të përhershme. Kulturat sezonale te vërejtura përfshijnë misër, jonxhë, drithëra, dhe disa perime, si për shembull, qepë dhe rrepa. Lashtat e përhershme të vëzhguara ishin pemishtet.
Dy dëshmitë e aktivitetit drusorë qe janë vërejtur jane:
- Prania e një plantacioni të pemëve me pisha (Pinus nigra), ndoshta për qëllime lëndë druri.
- Vëzhgimi i pemës Carpinus orientalis, e përzier me tokat me shkurre. Prania e kësaj lloji pemë zakonisht ndodh kur pylli origjinal me peme drusore, pisha, është prere, gje e cila është mjaft e zakonshme në rajon, për shkak të cilësisë së mirë të lëndëve te drurit të marra nga pisha e Maqedonise (Quercus trojana). Duhet të theksohet se disa pemë te ketyre pishave te maqedonise janë vërejtur në pyllin me pisha, duke konfirmuar se kjo specie e flores mund ta kolonizojnë zonën natyrshëm.
Infrastruktura / Konstruksioni: AR 460 3 Opsioni 2 karakterizohet nga kalimi nëpër një zonë relativisht të arritshme, për shkak të pranisë së rrugës, e cila komunikon mes Potomit
Vëzhgimet:
Rruga për në Backa është një rrugë jo e shtruar, e aksesueshme për automjetet (automjetet preferohet te jene 4ËD,). Kjo
Faqe 23 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
me Backën dhe Backën (Trepollarë). Janë vërejtur infrastrukturat e mëposhtme:
-Rruga per ne Backa. -Shtigjet lokale. -Sistemet e ujitjes. -Varrezat. -Tubacionet e ujit (nën instalim).
rrugë lidh Potomin me Backen dhe ndjek rrugën e përcaktuar për AR 460 3 Opsioni 2. Shtigjet e vogla lokale, të përdorura nga popullsia lokale. Ato zakonisht fillojnë ose përfundojë në rrugën kryesore. Ato nuk janë të aksesueshme për automjete, vetëm për njerëzit dhe kafshët. Eshte vene re një sistem i ujitjes në një fushe me misër dhe ne një fushë rrepash. Gjithashtu është vërejtur një varrezë në afërsi të AR 460 3 opsioni 2. Infrastrukturat e vërejtura në Backë (Trepollarë) përfshijne:
- Ndërtesat dhe ferma: përafërsisht janë vërejtur deri në 20 ndërtesa.
- Gardhe: për të ndarë prona të
ndryshme.
- Linjat elektrike: për të siguruar
energji elektrike në fshat.
Konkluzionet dhe aspektet kryesore: AR 460 3 Opsioni 1 është projektuar për të siguruar komunikim nga Potomi në rrugën e tubacionit të ri në Kp. 83, duke kaluar nëpër fshatin Backë (Trepollarë). AR 460 3 Opsioni 1 kalon fushat që përfshijnë tokat ekuivalente, rrugen e re te tubacionit, dhe të rrugës se ish gazsjellësit (Basecase 2014/03/13). Prandaj gjetjet e përgjithshme dhe masat e parashikuara në ESIA (2013) dhe ESIA Addendum (2015), janë të vlefshme dhe të zbatueshme për këtë rrugë (nuk eshte e nevojshme asnjë masë shtesë zbutëse pervec atyre të paraqitura më parë). Duhet të merren parasysh ndërhyrje potenciale për aktivitetet bujqësore dhe te kullotjes gjatë ndërtimit. Përveç kësaj, ndërhyrja për tubacionet e ujit të identifikuara duhet të shmanget, në mënyrë që të mos ndikojë në furnizimin me ujë.
Duhet te jetë gati një plan i detajuar i transportit / i ndërtimit, i ndertuar ne mënyrë të ngjashme, për të shmangur / menaxhuar shqetësime të mundshme që rrjedhin nga përdorimii rrugëve.
Foto:
Faqe 24 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Fusha bujqësore në Backë (Trepollarë):
misri dhe pemishtet, ndarë nga një kullotë e vërejtur në sfond
Fushë me drithëra në rrugën hyrëse. Nëse sfond
dallohen disa pemishte.
Pamje e rrugës hyrëse: rruga nuk është e shtruar. Ne të djathtë vërehen një fushë
misri dhe një ndërtesë.
Model mozaik në Backë (Trepollarë):
fusha bujqësore, livadhet dhe zonat pyjore
Arë e mbjellë me rrepa, me system vaditës. Në
sfond vërehet një arë misri.
Instalim i tubave të ujit që punon pranë rrugës
hyrëse.
Faqe 25 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Kullotat dhe tokat me shkurre rreth rrugës
hyrëse
Lopët pranë rrugës hyrëse
Mbetje leshi në shkurre që dëshmojnë praninë e
deleve në livadh për kullotje.
Pishat (Pinus nigra), në zonën jugore të
rrugës
Faqe 26 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Përmbledhje e te dhenave te trashgimise kulturore
Projekti: TAP
Gjurma e re e Tubacionit të gazsjellesit TAP dhe rruga hyrëse e re e përmirësuar në zonen e Potomit
Tipari i projektit te hulumtuar: AR 460_3 Option 2
Specialist: Lorenc Bejko
Date:
7 dhe 10 korrik, 2015
Sitet (vendet) arkeologjike: Varreza e Backes (Trepollarë) eshte eshte I vetmi object arkeologjik I identifikuar pergjate AR 460_3 Option 2.
Vëzhgimet:
Varreza e Backes (Trepollarë) është një varrezë e komunitetit me mase mesatare, e vendosur në një territor të ngritur në periferi të fshatit të vjetër Trepollarë. Varreza përmban rreth 50 varre individuale dhe disa varre të perbashketa. Varrezat duket se kane qenë në përdorim që nga fillimi i shekullit të 20-es. Në afërsi të ketyre varrezave jane verenjtur një grup më i vogël i varrezave (varreve familjare)..
Monumentet:
Nuk eshte identifikuar asnje monument.
Vezhgimet: N/A
Vende me vlera kulturore jomateriale:
Peizazhi baritorë mund të jetë një burim i rëndësishëm kulturor për komunitetin lokal, që përmban vlera kulturore jomateriale për shkak të lidhjes së saj me një mënyrë jetese tradicionale baritore.
Varreza e Backes (Trepollarë)
Vëzhgimet:
Kjo zonë përdoret aktualisht si kullotë sezonale për kopetë të dhenve dhe dhive nga blegtorët nga Vlora, Berati, si dhe zona të tjera të Shqipërisë së Jugut. Në rolin e saj si kullotë dhe një vend takimi për grupe nga rajone më të mëdha, zona mund të jetë e lidhur me vlerat e trashëgimisë kulturore jomateriale / praktikave të rëndësishme për individë, sipas një mënyre jetese tradicionale. Varreza e Backës (Trepollarë) është si një vend i një trashëgimie të gjallë, me vlerë të rëndësishme kulturore jomateriale në komunitetin lokal. Varret individuale brenda varrezave kanë rëndësi për pasardhësit, ndërsa varrezat në tërësi kontribuojnë në kohezionin e komunitetit, identitetin lokal dhe lidhjen me vendin. Varrezat janë një dëshmi
Faqe 27 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
e traditave dhe zakoneve mortore të shekullit 20 dhe pasqyrojnë organizimin, strukturën, dhe stilin e monumenteve të varrezës.
Zonat me potencial të lartë arkeologjik (Al-IAP):
Nuk ka zona me potencial të lartë arkeologjik përgjatë AR 460_3 Optioni 2
Vëzhgimet:
Për shkak të lartësisë së madhe dhe terrenit të thyer përgjatë shumicës së rrugës, aktivitetet moderne në këtë zonë janë të kufizuara dhe përbëhen nga profesionet sezonale të përkohshme, nga blegtorët dhe tufat e tyre të kafshëve. Ky intensitet i ulët, përdorimi sezonal i zones, ka të ngjarë të jetë praktikuar edhe nga popullsitë historike dhe parahistorike. Rruga e hyrjes kalon nëpër qytetin e Trepollarit, në një luginë të vogël. Seksioni i rrugës që kalon nëpër terren të ulët, në fund luginës, ka potencial më të madh për të përmbajtur materiale arkeologjike se sa kodrat përreth. Kjo zonë, e cila aktualisht është e uzurpuar nga fermerë të vegjël, duhet të ketë qenë njësoj tërheqëse për popullsinë historike dhe parahistorike pasi ajo është një nga të rrallat zona të ulëta e të sheshta, të përshtatshme për bujqësinë në rajon.
Konkluzionet dhe aspektet kryesore:
Bazuar në madhësinë e saj dhe bashkëpunimin me komunitetin e Trepollarës, varreza e Backës (Trepollarë) është një burim i rëndësishëm i trashëgimisë kulturore dhe objekt me ndjeshmëri, që mbart vlerat e paprekshme kulturore për komunitetin lokal.
Varrezat janë në përputhje me llojet e burimeve të trashëgimisë kulturore të identifikuara në TAP Albania ESIA (2013) dhe, si të tilla, për ketë janë të aplikueshme masat zbutëse të përshkruara në ESIA. Për shkak të rëndësisë së mundshme lokale të burimeve duhet të zbatohet mënyra e shmangies, zbutja e dëmeve dhe kompensimi, të përshkruara në ESIA dhe IFC VV-8.
Varrezat duhet të rrethohen dhe të shënohen, për ta shmangur atë si zonë gjatë ndërtimit; Aktorët lokalë do të jenë të angazhuar për të përcaktuar se kur vizitohen më shpesh varrezat nga anëtarët e komunitetit lokal dhe do të përcaktojnë kohën e çdo ceremonie apo rituali të rëndësishëm që kryhet në varreza. Aktivitetet e ndërtimit do të caktohen në orare që vizitat në varreza të jenë të kufizuara. Nëse aktivitetet e ndërtimit do të kufizojnë aksesin e rregullt në varreza, projekti do të ofrojë një mjet alternativ të qasjes, që do të zhvillohet në konsultim me palët e interesuara; Në varësi të afërsisë së varrezave me grupin e punës, mund të kërkohet monitorimi i ndotjes dhe dridhjeve;
Faqe 28 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Kompleksi I gurëve dhe mureve rrethuese duhet të ruhet i thatë kur është e mundur. Nëse muret nuk mund të ruhen ato duhet të dokumentohen plotësisht para ndërtimit.
Nëse rruga hyrëse mund të përdoret nga komuniteti lokal për të hyrë në varrezat pasi ndërtimi në zonë të ketë përfunduar, ndërtimi i AR460 3 Option 2 mund të ketë një ndikim pozitiv në këtë burim të trashëgimisë kulturore. Foto:
Pamje nga varreza e Backës (Trepollarë)
(201). Pamje nga Jugu
Pamje e përgjithshme e varrezave të
periudhës moderne në Backë (Trepollarë). Pamje nga J-P
Rruga ekzistuese AR 460 3 Opsioni 2 shkon nëpër P 202. Pamje nga veri-
perëndimi
Profili i rrugës në ËP 202. Pamje nga
verilindja
Faqe 29 nga 29
Area Code
Comp. Code
System Code
Disc. Code
Doc.- Type
Ser. No.
Titulli i Projektit: Gazsjellësi Trans Adriatik – TAP
AAL00-ERM-641-Y-TAE-5001 Rish.: 00 / at02 Titulli i
Dokumentit:
Shtojcë e VNMS-së për TAP-in në Shqipëri – Shtator 2015 Rruga e Kalimit 460_3 Shtojcë 2 – Të dhëna nga Studimi në Terren
Rruga ekzistuese 460_3 Opsioni AR 2
shkon permes pikes së kalimit me “rastin bazë” të gjurmës së gazsjellësit 2014-03-
13. Pamje nga jug-lindja.
Profili rrugorë në pikën e kalimit midis AR 460_3 Opsioni 2 dhe rruga e tubacionit të “Rastit bazë” 2014/03/13. Pamje nga veri-perëndim.