2

İÇİNDEKİLER

A. DÜNYA ÇİMENTO SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ 3 1. DÜNYA ÇİMENTO TÜKETİMİ 5 2. DÜNYA ÇİMENTO ÜRETİMİ 10 3. LİDER FİRMALAR 11 4. İHRACATÇI ÜLKELER 12 5. İTHALATÇI ÜLKELER 15

B. ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE İLK 10 İTHALATÇI ÜLKE 17 1. BANGLADEŞ 17 2. ABD 18 3. ÇİN 24 4. FİLİPİNLER 28 5. SRİ LANKA 31 6. SİNGAPUR 35 7. HONG KONG 37 8. GANA 40 9. UMMAN 45 10. AFGANİSTAN 47

C. ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE İLK 10 İHRACATÇI ÜLKE 48 1. VİETNAM 48 2. TÜRKİYE 52 3. TAYLAND 58 4. İRAN 61 5. JAPONYA 64 6. ÇİN 68 7. BAE 72 8. İSPANYA 75 9. PAKİSTAN 78 10. ALMANYA 81

D. DEĞERLENDİRME 85

3

A. DÜNYA ÇİMENTO SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ

Dünya toplam çimento tüketimi miktar bazında 2017'de gerçekleşmiş olan 4055.87

milyon tondan %2,2 oranında bir düşüş kaydederek 2018’de 3968.27 milyon tona

gerilemiştir.

Dünya’nın en büyük çimento pazarı olan Çin’de tüketim %6 düşerek 2018’de

2168.13 milyon ton gerçekleşmiştir. Çin haricinde Dünya tüketimi 2018 yılında bir

önceki yıla göre %3 artarak 1800.14 milyon tonla rekor kırmıştır. 2013 – 2018

döneminde bileşik yıllık büyüme oranı (CAGR) ise %1.96 olmuştur.

Kişi başına çimento tüketimi Dünya çapında 2013 yılına göre (565 kg) %7.9 düşüşle

2018 yılında 521 kg olmuştur. Buna rağmen Çin haricinde kişi başına tüketim % 2.3

artarak 2018’de 289 kg olmuştur.

2017 yılında kişi başına tüketim en yüksek 2260 kg ile Katar’da gerçekleşmiştir,

bununla beraber 6 Körfez Ülkesi dünya sıralamasında ilk 10’da yer almıştır. Çin kişi

başına 1664 kg çimento talebi ile dünyada 3. sıradadır. Kişi başına tüketimin en az

olduğu bölge ise Sahra Altı Afrika olmuştur. Burundi ise kişi başına 13 kg ile en

düşük seviyede yer almıştır.

Bölgesel performanslar açısından Hint Altkıtası %12.9’luk bir artışla 425.62 milyon

tonla 2018’de en hızlı çimento talebi artışı gösteren bölge olmuştur. 3 ana pazarı

olan Bangladeş, Hindistan ve Pakistan sırasıyla bir önceki yıla göre %10.7, 15.1 ve

6.2 büyüme yakalamıştır.

Sahra Altı Afrika’nın Doğu Bölgesinde (2018: 35.38 milyon ton) ve Batı Bölgesinde

(2018: 49.78 milyon ton) de sırasıyla %9.6 ve %8.4’lük büyük artışlar yaşanmıştır.

Orta Avrupa’da ise talep Polonya’nın bir önceki yıla göre %10.4’lük önemli bir

büyüme göstermesiyle %7.9 artarak 51.44 milyon ton olmuştur. Güney Asya’da

(2018: 231.46 milyon ton) Vietnam’ın % 6.1 ve Filipinler’in %10.4 büyüme

göstermesiyle birlikte 2018’de %4.6’lık bir büyüme sağlanmıştır. En hızlı büyüme

gösteren 2 diğer bölge ise Orta Afrika (%3.4) ve Avustralya (%3) olmuştur.

4

Tüketimin 98.85 milyon tona çıktığı ABD’nin önderliğinde Kuzey Amerika’da talep

%2.2 artışla 108.33 milyon tona yükselmiştir. Kuzey Avrupa’da ise bölgesel talep

iyi bir artış göstermiş ve %1.8 artışla 131.6 milyon ton olmuştur.

Diğer yandan 7 bölgede negatif büyüme oranları kaydedilmiştir. En büyük düşüş

Çin etkisiyle %-5.9 ile Kuzey Asya’da görülmüş, ardından Kuzey Afrika (%-5.2) ve

Orta Doğu (%-4.2) gelmiştir. Diğer bölgelerde Orta Amerika’da %-0.6, Güney

Amerika’da %-0.8, Güney Afrika’da %-1.8 ve Doğu Avrupa’da %-2.6 düşüş

görülmüştür.

Dünya Çimento Tüketimi, Üretimi, Kapasite Kullanımı ve Ticaret Hacmi (2018 tahmini)

Kaynak: Global Cement Report, 13th Edition, ICR Research

33123746

4155 4128 39684371

52445695

6138

692576

7173

67

57

50

55

60

65

70

75

80

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

2010 2012 2014 2016 2018

Talep

Çimento Kapasitesi

kapasite Kullanımı (%)

2016 2017 2018

Tüketim (Mt) 4127.61 4055.87 3968.27

Değişim (%) +1.8 -1.7 -2.2

Üretim (Mt) 4140.15 4068.66 3992.21

Ticaret (Mt) 187.27 185.06 205.15

5

1. DÜNYA ÇİMENTO TÜKETİMİ

2018’de toplam tüketimin %85’i olan 3362.86 milyon ton tüketimi en çok çimento

talep eden ülkeler listesindeki ilk 20 ülke gerçekleştirmiştir. Çin, Hindistan ve ABD

ilk 3’te iken 4. sırayı Türkiye’yi geçen Endonezya almıştır. Türkiye ise 5. sıradadır.

2016 – 2018 döneminde Rusya, Filipinler ve Bangladeş en güçlü kazanımı

sağlarken Mısır, Suudi Arabistan, Tayland ve Almanya sıralamada en az 2 sıralama

geriye düşmüştür.

Çin 2018’de küresel tüketimin %54.6’sına tekabül eden 2168.13 milyon tonluk

tüketimiyle küresel çimento pazarına hakim olmaya devam etmektedir. (2013:

%59.5). 2014 yılında 2476.19 milyon tonla zirveye ulaşan Çin, yıllardır süren

kesintisiz büyümesinden sonra 2015 yılında ilk kez negatif büyüme göstermiştir (%-

5.2). Bu düşüşü 2017 yılında %-3.6, 2018 yılında ise %-6’lık negatif büyümeler

izlemiştir.

Hindistan’ın 2018’deki çimento tüketimi ise 2017’deki zayıf daralmanın aksine

%15.1’lik rekor büyüme ile 326.83 milyon tona (küresel talebin %8.2’si)

yükselmiştir. Çin’in nüfusuna yakın olmasına rağmen kişi başına tüketim Çin’de

1664 kg iken Hindistan’da oldukça düşük kalarak 210 kg olmuştur.

ABD ılımlı ama devamlı pozitif büyümesini son 3 yılda da göstermiştir. 5 yılın yıllık

bileşik büyüme oranı olan %3.9’un altında %2.2 artarak 2018 yılında 98.85 milyon

ton gerçekleşmiştir. Trump yönetimi, kendi dönemi başlangıcında inşaat

faaliyetindeki beklenen ilerlemeleri sağlayamamıştır ve önümüzdeki birkaç yıl

içinde talep artışı devam etse de bu artışın yumuşak olması beklenmektedir.

Endonezya %4.9’luk artışla 69.57 milyon tona çıkarak 2018 yılında en çok çimento

tüketilen 20 ülke sıralamasında 4. sıraya tırmanmıştır. Ülkenin büyümekte olan

nüfusu, konut açığı ve altyapı gereksinimi talep ihtiyacını artırmıştır.

Türkiye’deki çimento talebi ise 2018’in 2. yarısındaki düşüş, 2017’deki rekor artışı

(74.9 milyon ton) ortadan kaldırmıştır. 2018 yılı talepte %10.7 düşüşle 66.9 milyon

tonda kapanırken 2019 yılının tamamında da %29.9 oranında daha ciddi bir düşüş

beklenmektedir. Ekonomik kriz, Türk Lirası’nın değer kaybı, yüksek enflasyon,

6

artan borçlanma maliyeti ile sonuçlanmış ve bütün bunlar inşaat sektörünü

etkilemiştir. Öngörüler ekonominin kırılgan kalacağını göstermektedir.

Vietnam’da iç talep 2018 yılında % 6.1 artarak 63.95 milyon ton olmuştur. Konut

inşaatıyla birlikte altyapı ve turizmle ilgili inşaat talebi de artırmıştır. Yıllık talep

büyümesi mevcut seviyelerden oldukça hafif olsa da, uzun vadeli eğilim olumlu

seyretmektedir.

Rusya 2018’deki % 1.9’luk düşüşle 54.06 milyon tona gerilemesine rağmen en çok

çimento tüketilen 6. ülkedir. 2015 – 2016 dönemindeki durgunluktan beri ekonomik

durumun iyileşmesi, artan kamu ve altyapı harcamaları Rusya’nın çimento

tüketimini artıran etmenlerdir. Fakat hala seviyeler 2014 yılındaki % 23.8 artışla

70.95 milyon tona ulaşan zirvenin altındadır.

Brezilya ise 2015 – 2016 ekonomik durgunluğunun üstesinden gelmiştir ve hem

özel hem kamu sektörünü etkileyen büyük yolsuzluk skandalının ardından siyasi

sükunetini yeniden kazanmıştır. Çimento talebi 2015 yılından beri her yıl düşüş

göstererek 2018 yılında 52.85 milyon ton seviyesine gerilemiştir ve bu 2013

yılındaki zirve noktasının 18.12 milyon ton altındadır.

Güney Kore’de çimento pazarı 1997 yılındaki 61.5 milyon tonluk zirvenin ardından

uzun dönemdir düşüş içerisindedir. 2015 – 2017 yıllarındaki genişleme

döneminden sonra talep 2018’de %8.3 düşüşle 52 milyon tona gerilemiştir.

Ekonomi ve inşaat sektörü zayıfladıkça ve kişi başına tüketim zaten yüksek

seviyede iken (1103 kg), talebin uzun vadede hafif düşük devam etmesi

beklenmektedir.

Mısır, çimento talebinde keskin bir düşüş yaşayarak %8.2 azalışla 49.4 milyon tona

gerilemiştir ve sıralamada düşmeye devam ederek 10. sıraya gelmiştir.

İran’ın çimento talebi 2018’de 48.93 milyon tonda sabit kalmıştır ancak bu trend

ABD tarafından başlatılarak yeniden yürürlüğe giren yaptırımların ağırlığı altında

ekonomiyi bozmaktadır.

Japonya’da 2017’de 4 yıldır ilk kez büyüyen talep, 2018 yılında bir önceki yıla göre

%0.5 düşerek 42 milyon ton olmuştur. Japonya’nın yaşlanan nüfusu ve yüksek

7

kamu borcu ekonomiyi sınırlandırmaya devam etmekte ve talebin uzun vadede

düşmesine neden olmaktadır.

Meksika 2018 yılında çimento pazarında bir önceki yıla göre %1.1 düşerek 41.16

milyon ton ile dünyada 14. sırada yer almıştır. Trendi pozitif olmasına rağmen zayıf

ekonomik görünüm nedeniyle gelecek yıllarda yüksek çimento talebi

beklenmemektedir.

Pakistan son 20 yıldır kayda değer bir büyüme yaşamaktadır. Özellikle bileşik yıllık

büyüme oranının %10.2 olduğu 2013 – 2018 döneminde, Çin – Pakistan Ekonomik

Koridoru (CPEC) ile bağlantılı altyapı yatırımları bu duruma katkı sağlamıştır. Buna

rağmen 2018 yılındaki talep büyümesi zayıf kalarak %6.2 olmuştur.

Suudi Arabistan’ın ekonomisi bu on yılda ilk kez 2017’de küçülmüş, ülke birçok

sorunla karşı karşıya gelmiş ve Prens Muhammed Bin Selman liderliğinde ciddi

ekonomik reformlar yapılmıştır. Talep 2018’de % 13.1 düşerek 40.91 milyon tona

gerilemiştir ki bu 2015 yılındaki seviyenin neredeyse 20 milyon ton altında bir seviye

olmuştur.

Filipinler istikrarlı bir yükselişle sıralamada 16. olmuştur ve ülkede tüketim 2018

yılında inşaat sektörünün patlamasıyla 33 milyon tona yükselmiştir.

Benzer bir şekilde Bangladeş’de de talep iki basamaklı bir büyüme oranı yakalamış

ve 2018’de tüketim 2012 yılının 2 katına çıkarak 29.9 milyon tona ulaşmıştır. Artan

nüfusun hızla kentleşmesi ve büyük altyapı yatırımları büyümeyi tetikleyen

etmenler olmuştur.

Tayland’da çimento talebi 2013’deki zirve noktası olan 30 milyon tona yaklaşarak

2018 yılında %3.3 artmış ve 29.83 milyon tona ulaşmıştır.

Almanya, sıralamada ilk 20’de yer alan tek Batı Avrupa ülkesi, çimento talebi

artışını sürdürmektedir ve 2018 yılında 28.99 milyon tona ulaşmıştır.

Cezayir çimento pazarının ilk 20 sıralamasında kalmayı sürdürmektedir. 2018

yılında tüketim bir önceki yıla göre %3.7 düşerek 24.48 milyon ton olmuştur.

Ekonomik seviye hidrokarbon sektörüyle yakın ilişkili olmaya devam etmektedir.

8

57%

9%

6%

3%

11%

7%4% 3%

Küresel Çimento Tüketimindeki Bölgesel Paylar (2018)

Kuzey Asya

Avrupa

Güney Asyave Avustralya

Sahra AltıAfrika

Hint Altkıtası

Orta Doğu veKuzey Afrika

Latin Amerika

Kuzey Amerika

9

En Çok Çimento Tüketilen İlk 20 Ülke Ülke 2016 2017 2018

Tüketim (Mt) Tüketim (Mt) Tüketim (Mt)

1 Çin 2.395,08 2.307,71 2.168,13

2 Hindistan 288,33 283,97 326,83

3 ABD 94,48 96,73 98,85

4 Endonezya 61,50 66,35 69,57

5 Türkiye 68,20 74,90 66,90

6 Vietnam 59,35 60,27 63,95

7 Rusya 55,59 55,10 54,06

8 Brezilya 57,78 53,70 52,85

9 Güney Kore 55,76 56,71 52,00

10 Mısır 56,48 53,80 49,40

11 İran 47,73 48,97 48,93

12 Japonya 41,60 42,20 42,00

13 Meksika 41,42 41,63 41,16

14 Pakistan 34,69 38,71 41,12

15 Suudi Arabistan 54,79 47,07 40,91

16 Filipinler 26,30 29,90 33,00

17 Bangladeş 25,00 27,00 29,90

18 Tayland 28,73 28,88 29,83

19 Almanya 27,49 28,87 28,99

20 Cezayir 26,07 25,42 24,48

Kaynak: Global Cement Report, 13th Edition, ICR Research

10

2. DÜNYA ÇİMENTO ÜRETİMİ

2018 yılında 171 ülke çimento üretimi gerçekleştirmiştir. Çimento üretimi bir önceki

yıla kıyasla 2018’de %1.9 azalarak 3992.21 milyon ton olmuştur. Çin haricinde bir

önceki yıla göre 2018’de %3.6 artarak çimento üretimi 1815.54 milyon ton olmuştur.

En çok üretim yapan ilk 20 ülke, toplam üretimin %85.6’sına tekabül eden 3417.98

milyon tonunu üretmiştir.

2018 yılında çimento kapasitesi 2016 yılına kıyasla 787.04 milyon ton (%13) artarak

6925.06 milyon tona çıkmıştır. 2010’dan beri kapasite % 58 artmıştır, bu da çimento

talebindeki % 20’lik artıştan bir hayli fazla olmuştur. Sonuç olarak, ortalama küresel

kullanım oranı 2018 yılında 2010’daki %76 oranından %57 oranına düşmüştür.

En Büyük Çimento Üreticilerinin Çimento Kapasiteleri Şirket Çimento Kapasitesi (Mta)

1. Anhui Conch (Çin) 353.0

2. LafargeHolcim (İsviçre) 312.9

3. HeidelbergCement (Almanya) 195.6

4. UltraTech (Hindistan) 102.8

5. Cemex (Meksika) 93.0

6. Taiwan Cement Group (Tayvan) 60.4

7. Eurocement (Rusya) 60.0

8. CRH (İrlanda) 54.5

9. Votorantim (Brezilya) 53.4

10. Dangote (Nijerya) 43.6

11. Vicem (Vietnam) 41.2

12. Buzzi Unicem (İtalya) 39.6

13. Intercement (Brezilya) 39.0

14. Shree Cement (Hindistan) 37.9

15. Taiheiyo (Japonya) 37.4

16. Siam Cement Group (Tayland) 34.0

17. Semen Indonesia (Endonezya) 32.3

11

18. Oyak (Türkiye) + Cimpor 31.05

19. Vicat (Fransa) 31.0

20. Titan Cement (Yunanistan) 27.0

Kaynak: Global Cement Report, 13th Edition, ICR Research

3. LİDER FİRMALAR

Şirketler 2018 – 2019 dönemi boyunca yüksek düzeyde kurumsal dönüşüm

yaşamaya devam etmiştir. Lider firmalar portföy varlıklarının yatırım sermayesi

getirilerini son on yılın sürdürülebilir olmayan düşük seviyelerinden artırmaya

odaklanırken, aynı zamanda mali gücü geri kazanmak için de kapasiteyi elden

çıkarmaya devam etmişlerdir.

Güneydoğu Asya’da on yıllardır çalışan LafargeHolcim (İsviçre) şirketi,

Endonezya’daki (15.1 milyon ton), Malezya’daki (10.9 milyon ton) ve Filipinler’deki

(9.4 milyon ton) işletmelerini yerel oyunculara devrederek bölgedeki bütün çimento

işletmelerinden çıkma kararı almıştır. LH 2014 yılından beri Asya’da 60 milyon

tonluk elden çıkarma işlemi yapmıştır. Şirketi Hindistan'da önemli bir konuma

getirmiştir (64.4 milyon ton). Çin’de ise önemli azınlık katılımıyla (94.3 milyon ton

Huaxin ortaklığıyla) ve Bangladeş’te ortak girişimiyle varlığını devam ettirmektedir.

LH şimdi ise Afrika ve Orta Doğu’daki işletmelerinden çıkmanın yolunu aradığına

dair söylentilere konu olmaktadır. CEO Jan Jenish, şirketin ürün çeşitlendirme

stratejisini güçlendirmek amacıyla BASF İnşaat Kimyasalları bölümünü satın

almaya odaklanmıştır.

Cemex (Meksika), kendi elden çıkarma programını açıklamıştır. Şirket bu işlemi 3

milyar dolar olarak belirlemiştir. İlk elden çıkarma beyaz çimento işinin satışı

olmuştur, İspanya’daki Bunnol çimento fabrikasını Çimsa’ya satmıştır.

Asya’da Çin çimento sektörü 2018’de dikkat çekici bir toparlanmaya şahitlik

etmiştir. Yüksek seviyede konsolidasyon ve çevresel girişimlerin etkisi, kapasiteyi

kapatma ve arz talep dengesini yeniden sağlamakla sonuçlanmıştır. Yerli endüstri

12

ise bir önceki yıla göre % 110 artışla 22.9 milyar dolara ulaşarak tarihindeki en

yüksek karlılığa ulaşmıştır.

Çinli firmalar yenilenmiş finansal güçleri ve büyük ölçekli yerel aktiviteleriyle

uluslararası çapta genişleme pozisyonundadır. Anhui Conch ise örneklerden

birisidir. Myanmar, Kamboçya ve Endonezya’da işletmelere sahip, bununla beraber

Özbekistan ve Laos’ta da yeni projeleri bulunmaktadır.

Hindistan’da, 500 milyon tonun üzerinde kapasitesiyle dünyanın en büyük 2.

pazarında, UltraTech ve Shree Çimento gibi iç pazarın liderleri yerelde işletmelerini

genişletirken aynı zamanda denizaşırı bölgelerde de işletmeler kurmaktadır.

Türkiye’nin çimento üretici firmalarından Oyak Çimento gibi diğer yükselen

oyuncular da uluslararasılaşma girişiminde bulunmaktadır. Oyak Çimento 2019

yılında yüksek verimli fabrika olan Portekiz’deki Cimpor’u almıştır. Buna ek olarak,

ileride daha büyük bir küresel kazanım için Oyak, Taiwan Cement şirketiyle birlikte

Dutch Oyak TCC Holdings BV adında bir ortak girişim şirketi kurmuştur.

Afrika’ya bakıldığında ise, Sahra Altı Afrika’da lider konumunda olan Dangote Grup,

piyasalar mevcut arzı yakalamaya çalışırken yeni yatırımlarını durdurmuştur. Kuzey

Afrika’da, Cezayir’de devlet firması olan GICA Grup ülkenin kendi kendine yeterliliği

için ciddi yatırımlar yapmıştır.

Latin Amerika’da, Votorantim Brezilya’daki iyileşmeyi beklerken InterCement

(Brezilya) ve Cemex borçlarını azaltmaya odaklanmıştır. Bu sırada Argos

(Kolombiya) Amerika’da varlığını artırmaya çalışmakta ve Summit Materials

firmasını bünyesine katmak için değerlendirme yapmaktadır.

4. İHRACATÇI ÜLKELER

2018 yılında uluslararası ticarette çimento ve klinker %10.9 artarak 205.15 milyon

tona ulaşmıştır. 2018 yılında, 106 ülke toplam 213.29 milyon ton hacminde çimento

ya da klinker ihracatı gerçekleştirmiştir. Bu toplam miktarın %58’ine tekabül eden

122.93 milyon tonunu en çok ihracat yapan ilk 10 ülke gerçekleştirmiştir.

Vietnam 2017 yılında ihraç etmiş olduğu 21 milyon tonluk seviyeyi 2018 yılında

%53 artırarak 32.09 milyon ton seviyesine çıkarmış ve dünyada en büyük çimento

13

ve klinker ihracatçısı olmuştur. 2006 yılında Çin’in yapmış olduğu 35 milyon tonluk

ihracat seviyesini bir kenara bırakırsak Vietnam’ın bu ihracat hacmi bir rekor

olmuştur. Vietnam üretim kapasitesini son yıllarda hızla artırmış ve 119 milyon tona

çıkarmıştır, bu da üretim fazlasını ihraç etmeleriyle sonuçlanmıştır. İhracatlarının

23 milyon tonu klinker, 9.1 milyon tonu ise çimentodan oluşmuştur ve bununla

beraber Çin, Bangladeş ve Filipinler başlıca destinasyonlar olmuştur.

Türkiye’nin klinker ve çimento ihracatı 2018 yılında, bir önceki yıla göre %7 artış

göstererek 13.8 milyon tona tırmanmıştır. Klinker ihracat miktarı 6.14 milyon ton

olmuş ve başlıca Sahra Altı Afrika ülkelerine ihraç edilmiştir. Çimento ihracatında

ise 2018 yılında 1.8 milyon tonla en büyük ithalatçı ülke ABD olmuştur.

Tayland 2018 yılında ihracatını % 11 artırarak 12.58 milyon ton olarak

gerçekleştirmiştir. Çimento ihracatının büyük bir kısmını komşu ülkeleri olan

Kamboçya, Myanmar ve Laos’a yaparken, klinker ihracatı ise ağırlıkla Bangladeş

ve Filipinler’e olmuştur.

İran’a bakıldığında 2014’deki 18.9 milyon tonluk seviyeye göre önemli ölçüde düşüş

görülerek 2018 yılında 12.2 milyon ton ihracat gerçekleştirilmiştir. Yaptırımlar ve

Irak tarafından uygulanan ithalat yasağı ihracat hacmini sınırlayan en büyük

etkenler olmuştur.

Japonya’nın uzun dönemli kapasite fazlalığı yıllardır ülkenin küresel ticaretinde

önemli bir rol oynamıştır. 2018 yılında ihracat bir önceki yıla göre aynı kalarak 12

milyon ton gerçekleşmiş ve bu da Japonya’yı en büyük 5. ihracatçı konumuna

getirmiştir. Singapur ve Hong Kong en önemli çimento ithalatçıları olurken klinkerde

ise Avustralya ilk pazar olmuştur.

Çin büyük bir ihracatçı olarak kalırken, 2016 yılındaki 17.78 milyon tonluk ihracat

2018 yılında keskin bir düşüş yaşayarak 9.04 milyon ton olmuştur. Bunun en önemli

sebepleri olarak ülkenin çevresel düzenlemeleri ve kapasite regülasyonu

gösterilmektedir.

BAE dahil diğer önemli ihracatçılar ise 2018 yılında çoğunlukla bölgesel pazarlarına

ve Doğu Afrika’ya başarılı bir şekilde 8.82 milyon ton ihracat gerçekleştirmiştir.

14

İspanya’ya bakıldığında, Türkiye gibi diğer çimento arz eden ülkeler İspanya’nın

pazar payını aşındırmış ve bir önceki yıl göre 1 milyon ton düşüş yaşayarak 2018

yılında 8.05 milyon ton ihracat gerçekleştirmiştir. Pakistan, 2017’deki 4.07 milyon

ton seviyesinden 2018 yılında 7.59 milyon ton seviyesine çıkarmıştır. Doğu Afrika

ve Hint Okyanus’u ülkeleri önemli alıcılarıdır. Avrupa’da Almanya, bölgesel çimento

ve klinker ticaretinde önemli rol oynamaya devam etmiştir. 2018 yılında 6.76 milyon

ton ihracat gerçekleştirmiştir. Başlıca pazarlar Hollanda, Fransa, Belçika ve

Danimarka olmuştur.

Çimento ve Klinker İhracatında İlk 20 Ülke

Ülke 2016 2017 2018 İhracat (Mt) İhracat (Mt) İhracat (Mt)

1 Vietnam 15,00 21,00 32,09

2 Türkiye 11,40 12,86 13,80

3 Tayland 11,37 11,33 12,58

4 İran 13,10 12,10 12,20

5 Japonya 11,50 11,90 12,00

6 Çin 17,78 12,86 9,04

7 BAE 8,84 8,84 8,82

8 İspanya 9,86 9,05 8,05

9 Pakistan 5,77 4,07 7,59

10 Almanya 6,53 6,63 6,76

11 Endonezya 1,60 2,93 5,71

12 Yunanistan 5,69 5,51 4,99

13 Kanada 3,88 3,73 4,69

14 Güney Kore 5,04 3,39 4,49

15 Suudi Arabistan 0,86 0,16 4,28

16 Senegal 2,87 2,53 2,73

17 Portekiz 2,87 3,18 2,70

18 Tayvan 3,23 2,55 2,38

19 Hindistan 5,88 2,46 2,31

20 Belçika 2,30 2,20 2,20

15

5. İTHALATÇI ÜLKELER

2018 yılında 157 ülke klinker ve çimento ithalatı yapmıştır ve toplam ithalat hacmi

197.01 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Toplam miktarın %41.7’sine tekabül eden

82.19 milyon tonunu en çok ithalat yapan ilk 10 ülke gerçekleştirmiştir.

Bangladeş, 45 öğütme tesisinde işlemek amacıyla başlıca klinker olmak üzere 18.8

milyon ton ithalat yaparak en çok ithalat yapan ülke olmayı sürdürmüştür. Ülke

klinker ve çimento üretimi için gerekli olan kireç taşına sahip olmadığı için

neredeyse bütün üretim girdilerini ithal etmektedir.

ABD bir önceki yıla göre 2018 yılında ithalatını % 12.4 artırarak 13.78 milyon ton

seviyesine çıkarmıştır. Yapısal bir ithalatçı olan ABD’nin zirve noktası 35.5 milyon

tonla 2006 yılında olmuştur.

Tarihsel olarak net ihracatçı olan Çin, 2018 yılında ilk kez net ithalatçı konumuna

gelmiştir. Klinker ve çimento ithalatı 2017 yılından 0.91 milyon ton artarak 2018’de

13.63 milyon tona yükselmiştir. Yalnızca Vietnam klinkerin 9.28 milyon tonunu Çin’e

sağlayan ülke olmuştur. Bu durum üzerinde çevresel kısıtlamalar ve endüstri

reformu rol oynamıştır.

Başta Filipinler (6.84 milyon ton), Sri Lanka (5.32 milyon ton), Singapur (5.24 milyon

ton) ve Hong Kong (5.2 milyon ton) olmak üzere Asya pazarları büyük miktarlarda

çimento ve klinker ithal etmişlerdir. Fakat Filipinler’de iç kapasitenin artışı ile büyük

ölçekte bu ülkenin ithalatı ortadan kalkacaktır.

Batı Afrika önemli klinker ithalatçısı konumundadır. Gana bu duruma 2018 yılında

5.02 milyon ton klinker ithalatı yaparak ve 8. büyük ithalatçı konumunda bulunarak

önderlik etmiştir. Umman’ın iç endüstrisi yerel pazara arzdan yoksun olduğundan

dolayı, başta BAE’den olmak üzere 2018’de 4.36 milyon ton çimento ithalatı yapmış

ve Orta Doğu’da en büyük ithalatçı olmuştur. Afganistan ise neredeyse hiç üretim

olmaması sebebiyle 2018 yılında tüketim ihtiyacını karşılamak için 4 milyon ton

ithalat yapmış ve sıralamada 10. sırayı almıştır.

16

En Çok İthalat Yapan İlk 10 Ülke Ülke 2016 2017 2018 İthalat (Mt) İthalat (Mt) İthalat (Mt)

1 Bangladeş 15,75 17,00 18,80

2 ABD 11,77 12,26 13,78

3 Çin 0,07 0,91 13,63

4 Filipinler 7,45 6,80 6,84

5 Sri Lanka 5,64 5,08 5,32

6 Singapur 6,34 5,54 5,24

7 Hong Kong 2,73 4,96 5,20

8 Gana 4,58 5,62 5,02

9 Umman 5,54 4,94 4,36

10 Afganistan 4,86 4,19 4,00

ÖZET OLARAK

v Çin’in 3.800 milyon tonu dahil olmak üzere dünyada 6.923 milyon ton çimento

kapasitesi olmuştur.

v Küresel talep büyümesi 2016'da %1,1'den 2018'de yüzde %-2,2'ye gerileyerek

3968.27 milyon ton küresel çimento tüketimi gerçekleşmiştir.

v 2018 yılında çimento ve klinker ticareti, 2016’daki 187.27 milyon tonluk

seviyeden 205.15 milyon tona çıkmıştır.

17

B.ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE İLK 10 İTHALATÇI ÜLKE

Bu raporda yer alan ithalatçı ülke sıralamaları, çimento sektörü ile ilgili en güncel

verileri içeren Dünya Çimento Raporu’nun (The Global Cement Report,

www.CemNet.com) 2019 yılı verilerine göre tespit edilmiştir. Ülke bazında dış

ticaret verileri Trademap (BM verileri) kaynağından temin edilebilmekte olup,

raporun bundan sonraki bölümünde ülke esaslı veriler Trademap kaynaklıdır ve bu

çerçevede Global Cement Report (miktar bazlı toplam rakam yayınlamaktadır.) ile

Trademap verileri arasında bazı farklılıklar olabilmektedir. Her ülkenin çimento ve

klinker ithalatı ayrı ayrı değerlendirilmiş olup, varsa Türkiye’nin ihracatı da

incelenmiştir.

1. BANGLADEŞ

Global Cement Report’a göre Bangladeş, 2014-2019 yılları arasındaki dönemde

toplam çimento sektöründe Dünya ithalatçı ülkeler sıralamasında her yıl ilk sırada

yer almaktadır.

Bangladeş, 2017 yılında 17 milyon ton klinker (465 milyon $), 2018 tahmini

verilerine göre ise 18,8 milyon ton ithalat gerçekleştirmiştir. 2019 öngörülerine göre

ise, Bangladeş ithalatını bir önceki seneye göre %12 artırarak, 21 milyon ton ithalat

yapmıştır.

Ülke bazında verilere ulaşabildiğimiz Trademap ve Comtrade kaynaklarında

Bangladeş ile ilgili en güncel 2013 ve 2015 verilerine ulaşılabilmektedir. Trademap

verilerine göre ülkenin sektör ithalatının tamamına yakınının klinker ithalatı olduğu

görülmektedir.

2015 verilerine göre Bangladeş’in bu sektörde ithalat yaptığı ilk 3 ülke Vietnam, Çin

ve Tayland olmaktadır. Türkiye’nin de coğrafi konum ve pazara uzaklığı

bakımından Bangladeş’e çimento ve klinker ihracatı bulunmamaktadır.

Bangladeş’in çimento sektör ithalatında uyguladığı vergi oranları aşağıdaki

şekildedir.

18

ÜLKE GRUBU KLİNKER (2523.10) ÇİMENTO

(2523.21) ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30) ÇİMENTO (2523.90) 2523.10.20 2325.10.80 2523.30.10 2325.30.90

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation) 500 BDT/ t 750 BDT/ t 25% 25% 25% 25% 25% Kaynak:ec.europa.eu (*)BDT: Bangladeş Takası

2. ABD

2.1. ABD’NİN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Çimento sektörü ile ilgili güncel verilere ulaşılabilen Global Cement Report’a göre

miktar bazlı sıralamada ABD, dünya toplam çimento sektörü ithalatında

Bangladeş’in ardından 2. sırada yer almaktadır. 2019 yılında ABD 1,3 milyar $’lık

çimento ithalatı ile son 5 senedir olduğu gibi ilk sıralardaki yerini korumuştur. 2018

yılına göre ABD’nin çimento ithalat değeri toplamda %4,3 artış göstermiştir.

Çimento ithalatında en çok gri çimento ithal etmektedir.

ABD'NİN ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim

% (2018-2019)

1 KANADA 333.444 340.239 392.200 489.912 500.419 2,1 2 TÜRKİYE 38.188 68.319 85.488 140.170 248.458 77,3 3 MEKSİKA 46.846 53.079 70.034 110.416 132.369 19,9 4 YUNANİSTAN 96.846 142.473 127.471 124.978 117.200 -6,2 5 ÇİN 107.889 117.835 131.125 135.278 73.671 -45,5 6 G.KORE 73.935 44.855 35.693 40.495 47.030 16,1 7 İSVEÇ 38.905 23.136 20.585 32.184 29.337 -8,8 8 MISIR 14.135 12.664 26.332 18.511 25.010 35,1 9 TAYVAN 30.249 25.490 21.772 21.505 23.693 10,2 10 DANİMARKA 20.960 26.630 30.746 29.409 23.048 -21,6 DİĞER 94.742 114.279 113.745 97.748 74.080 -24,2 TOPLAM 896.139 968.999 1.055.191 1.240.606 1.294.315 4,3% Kaynak: Trademap

19

ABD’nin sektörde en fazla ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında Türkiye,

Kanada’dan sonra 2. sırada gelmektedir. Türkiye’yi sırasıyla Meksika, Yunanistan,

Çin ve G. Kore takip etmektedir. 2017 yılında ABD’nin en fazla çimento ithal ettiği

ülke sıralamasında 4. sırada olan Türkiye, 2018 yılında 2. sıraya yükselmiş ve 2019

yılında da bunu korumuştur. ABD’nin Türkiye’den çimento ithalatının değeri 2019

yılında %77 artarak diğer ülkeler arasında artış oranı bakımından rekor kırmış ve

248 milyon $’a yükselmiştir.

ABD’nin toplam ithal ettiği çimentonun %78’sini, Türkiye’den ithal ettiği çimentonun

ise %80’ini gri çimento oluşturmaktadır.

2.2. ABD’NİN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Çimento ithalatçısı ülkeler sıralamasında miktar bazında ABD, son 5 senedir ilk

sıralardaki yerini korumaya devam etmiştir. Bangladeş ve Çin ile birlikte Dünya’da

en çok çimento ithal eden ülkeler arasındadır. Trademap verilerine göre ABD 2019

yılında toplamda yaklaşık 15 milyon ton çimento ithal etmiştir.

ABD'NİN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE

2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 KANADA 3.784.434 3.839.652 3.679.062 4.647.044 4.677.528 0,7 2 TÜRKİYE 27.640 922.135 1.078.733 1.703.789 3.355.728 97,0 3 YUNANİSTAN 1.495.547 - 2.217.360 1.963.847 1.811.520 -7,8 4 MEKSİKA - - 696.276 - 1.336.016 - 5 ÇİN 1.459.118 1.735.928 2.002.556 2.001.838 1.158.303 -42,1 6 G.KORE - 758.757 - - 743.537 - 7 İSVEÇ - - - - 407.910 - 8 TAYVAN - - - - 330.035 - 9 İSPANYA 352.689 457.154 600.875 - 260.337 - 10 MISIR 94.277 87.233 - - 200.357 - DİĞER 3.123.718 4.062.841 2.103.811 3.556.198 528.805 -85,1 TOPLAM 10.337.423 11.863.700 12.378.673 13.872.716 14.810.076 6,8% Kaynak: Trademap

20

Yukarıdaki tabloda Trademap kaynaklı veri eksiklikleri olsa da, 2019 yılı için dağılım

net bir şekilde görülmektedir. ABD’nin Türkiye’den çimento ithalatı tonaj açısından

%97 büyümüş ve 3,4 milyar tona ulaşmıştır. Kanada’dan sonra miktar bazında da

2. sırada olan Türkiye, ABD’nin çimento ithalatının tek başına %23’ünü

karşılamaktadır. Türkiye dışındaki diğer ülkelerde Kanada dışında daralma,

Kanada’da ise stabil bir durum vardır.

2.3. ABD’NİN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

Klinker ithalatında ise ABD, Dünya sıralamasında çimento ithalatındaki kadar üst

sıralarda değildir. 2018 verilerine göre ABD, Dünya sıralamasında en çok klinker

ithalatı yapan 9. ülkedir. 2019 yılında ise klinker ithalatını %3 artırarak toplamda

123 milyon $’lık klinker ithalatı yapmıştır.

ABD'NİN KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim

% (2018-2019)

1 KANADA 32.908 31.151 52.791 53.161 44.993 -15,4 2 TÜRKİYE 2.125 26.265 18.834 22.511 37.983 68,7 3 FRANSA 0 7 24.877 39.910 35.679 -10,6 4 YUNANİSTAN 5.728 4.838 5.686 0 4.187 - 5 İSPANYA 1.228 6.080 0 2.251 54 -97,6 6 ÇİN 851 583 803 1.673 45 -97,3 7 HIRVATİSTAN 157 10 0 0 41 - 8 POLONYA 25 0 0 0 28 -

9 TAYLAND 0 0 0 0 21 - DİĞER 1.353 997 540 23 0 - TOPLAM 44.375 69.932 103.531 119.529 123.031 2,9% Kaynak:Trademap

ABD’nin 2019 yılında en fazla klinker ithalatı yaptığı ülkeler sırasıyla Kanada,

Türkiye ve Fransa’dır. Bu 3 ülkeden yapılan klinker ithalatı, ABD’nin toplam klinker

ithalatının neredeyse tamamını karşılamaktadır. ABD’nin Türkiye’den yaptığı

klinker ithalatı 2019 yılında %69 artarak 38 milyon $’a ulaşmıştır. Bu artışla beraber

ABD’nin klinker ithal ettiği İspanya ve Çin gibi ülkelerden ithalatın sıfıra yaklaştığı

görülmektedir.

21

2.4. ABD’NİN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (TON)

ABD 2019 yılında toplamda 1,4 milyar ton klinker ithalatı yapmıştır. Bir önceki yıla

göre miktarsal olarak %12 oranında bir artış gerçekleşmiştir.

ABD'NİN KLİNKER İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 TÜRKİYE 40.189 675.309 354.711 388.630 622.417 60,2 2 KANADA 712.435 672.153 672.850 678.698 574.602 -15,3 3 FRANSA 0 169 71.976 115.908 112.370 -3,1 4 YUNANİSTAN 99.617 111.600 104.048 - 70.380 - 5 İSPANYA 18.963 160.778 0 44.000 772 -98,2 6 POLONYA 488 - 0 - 389 - 7 TAYLAND - - - - 221 - 8 HIRVATİSTAN 508 17 - - 88 - 9 ÇİN 5.412 3.874 5.405 5.689 52 - DİĞER 64.752 61.754 7.638 26 0 - TOPLAM 942.364 1.685.654 1.216.628 1.232.951 1.381.291 12,0% Kaynak: Trademap

ABD, 2019 yılında ithal ettiği klinkerin neredeyse tamamını, sıralamada ilk 4 ülke

olan Türkiye, Kanada, Fransa ve Yunanistan’dan gerçekleştirmektedir. Türkiye’den

yapmış olduğu klinker ithalatı geçen seneye göre miktar olarak %60 artmış ve 622

bin ton’a ulaşmıştır. Türkiye dışındaki diğer ülkelerden yaptığı klinker ithalatında ise

azalma gözlenmiştir. Türkiye bu performansı ile, 2017 ve 2018 senelerinde ilk

sırada olan Kanada’nın liderliğini almıştır.

2.5. TÜRKİYE’NİN ABD’YE ÇİMENTO VE KLİNKER İHRACATI

ABD, Türkiye’nin çimento ihracatında en önemli pazarıdır. Son 5 senedir sürekli

büyüyen ABD pazarına Türkiye’nin yaptığı çimento ihracatı, Türkiye’nin toplam

çimento ihracatının %30’una denk gelmektedir.

22

TÜRKİYE'NİN ABD'YE ÇİMENTO İHRACATI

YILLAR Değer (1.000 $) Miktar (Ton) Birim fiyat ($/Ton)

2015 27.640 475.543 58

2016 47.276 988.118 48

2017 56.539 1.204.094 47

2018 91.145 1.920.695 47

2019 161.672 3.652.651 44

2019 (Ocak-Mart) 39.137 879.482 44

2020 (Ocak-Mart) 48.082 1.177.677 41 Değişim % (2019-2020) 23% 34% -8% Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

Türkiye’nin çimento ihracatında 1. sırada yer alan ABD’ye 2019 yılında ihracatımız

değer bazında % 77 artış göstermiş, miktar bazında ise %90 artış yakalamıştır.

2020 Ocak-Mart sonu itibarıyla ise İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre Türkiye’nin

ABD’ye yapmış olduğu çimento ihracatı değer olarak %23, miktar olarak ise %34

artmıştır. Bu durum çimento ihraç birim fiyatlarında %8’lik bir azalmayı ifade

etmektedir.

ABD’ye yapılan klinker ihracatı ise, çimento ihracatı kadar yoğun değildir.

Türkiye’nin toplam klinker ihracatı içinde ABD’ye yapılan klinker ihracatının payı

sadece %2’dir.

23

TÜRKİYE'NİN ABD'YE KLİNKER İHRACATI

YILLAR Değer (1.000 $) Miktar (Ton) Birim fiyat ($/Ton)

2015 1.541 40.000 39

2016 25.390 737.076 34

2017 10.691 300.894 36

2018 9.990 276.790 36

2019 16.945 474.760 36

2019 (Ocak-Mart) 5.114 134.500 38

2020 (Ocak-Mart) 2.668 89.000 30 Değişim % (2019-2020) -48% -34% -21% Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

2016 yılından itibaren ABD’ye yapılan klinker ihracatı sürekli düşmüş, 2019 yılında

%70 oranında önemli bir artış göstermiş olsa da, 2020 Mart sonu itibariyle ABD

pazarında klinker ihracatımız değersel olarak %48, miktarsal olarak ise %34

oranında azalmıştır.

2.6. ABD’NİN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

ÜLKE GRUBU KLİNKER (2523.10)

ÇİMENTO (2523.21)

ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30)

ÇİMENTO (2523.90)

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation) 0% 0% 0% 0% 0%

Genel Oran (Küba ve K. Kore) 1,32% 1,76% 1,32% 1,32% 1,32%

Kaynak:ec.europa.eu

24

3. ÇİN

3.1. ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Çin, Bangladeş ve ABD’nin ardından çimento sektöründe ton bazında Dünya’da en

çok ithalat yapan 3. ülkedir. Çin’in çimento ithalatı 2019 yılında bir önceki yıla göre

değer bazında %77 artarak yükselişe geçmiştir. Çin’in yaptığı çimento ithalatının

%88’ini gri çimento oluşturmaktadır.

ÇİN'İN ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim

% (2018-2019)

1 VİETNAM 3 0 0 40.162 87.743 118,5 2 G.KORE 706 171 295 3.189 9.299 191,6 3 ABD 2.914 3.292 5.412 6.367 4.086 -35,8 4 HOLLANDA 2.706 4.328 4.420 3.390 3.669 8,2 5 JAPONYA 3.142 1.155 1.163 1.724 2.514 45,8 6 FRANSA 3.767 2.503 2.128 2.570 2.000 -22,2 7 ALMANYA 133 326 592 1.337 1.591 19,0 8 MALEZYA 348 102 557 394 576 46,2 9 HIRVATİSTAN 355 157 495 327 409 25,1 10 İTALYA 20 87 103 166 397 139,2 DİĞER 2.741 1.310 1.806 4.269 708 -83,4 TOPLAM 16.835 13.431 16.971 63.895 112.992 77% Kaynak: Trademap

Çin’in en fazla çimento ithalatı yaptığı ülkeler arasında Vietnam birinci sırada

görülmektedir ve ülkenin tüm çimento ithalat değerinin %78’ini oluşturmaktadır. (88

milyon $) 2. sırada olan G.Kore’den yapılan ithalat değeri de 2019 yılında artışa

geçmiştir. 3. sırada olan ABD’den yapılan çimento ithalatı ise değersel olarak %35

azalmıştır. İlk 3 sıradaki bu ülkeleri sırasıyla Hollanda, Japonya ve Fransa takip

etmektedir.

25

3.2. ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Dünya’da en çok çimento ithalat eden ülkelerin miktar bazındaki sıralamasında Çin,

2018 ve 2019 yıllarında ilk 3’te yer almıştır. Trademap verilerine göre Çin, 2019

yılında neredeyse tamamı gri olmak üzere toplamda 2 milyon ton çimento ithal

etmiştir.

ÇİN'İN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE

2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 VİETNAM 0 0 - 1.747.272 - 2 G.KORE 501 527 258 - 192.155 - 3 JAPONYA 82.759 1.910 1.486 18.437 46.586 152,7 4 HOLLANDA 3.512 5.928 6.318 - 5.082 - 5 FRANSA 5.647 7.412 3.961 4.626 4.513 -2,4 6 MALEZYA 697 - - - 4.050 - 7 ABD 2.088 7.347 2.493 3.798 2.676 -29,5 8 ALMANYA 174 3.836 338 824 1.090 32,3 9 HIRVATİSTAN 906 303 1.241 624 761 22,0 10 TAYLAND - - - - 550 - DİĞER 7.359 8.554 21.423 930.803 1.460 -99,8 TOPLAM 103.643 35.817 37.518 959.112 2.006.195 109 Kaynak: Trademap

Çin, tüm çimento ithalatını neredeyse Vietnam’dan karşılamaktadır. Vietnam’dan

2019 yılında yaptığı çimento ithalatı, toplam çimento ithalatının %87’sini

oluşturmuştur. Vietnam’ı, G. Kore ve Japonya takip etmektedir.

3.3.ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

Çin, büyük ölçüde klinker ithalatçısıdır. Çin’in klinker ithalat değeri 2019 yılında bir

önceki seneye göre %77 artmış ve 1 milyar $ gerçekleşmiştir. Trademap verilerine

göre 2018 yılında olduğu gibi 2019 yılında da Çin, Bangladeş’ten sonra değersel

olarak Dünya’nın 2. büyük klinker ithalatçısıdır.

26

ÇİN'İN KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim

% (2018-2019)

1 VİETNAM 1 0 33.415 467.828 710.041 51,8 2 G.KORE 7 1.250 0 41.578 96.725 132,6 3 TAYLAND 0 3 138 56.366 84.863 50,6 4 ENDONEZYA 1 0 0 19.179 61.979 223,2 5 BAE 0 0 0 0 51.934 - 6 JAPONYA 10 15 9 2.209 31.698 1.334,9 7 PAKİSTAN 0 3 0 0 1.936 - 8 İRAN 0 0 0 921 1.164 26,4 9 ÇİN 4 0 0 0 1.055 - 10 ALMANYA 195 82 42 56 35 -37,5 DİĞER 216 69 1.709 34 53 55,9 TOPLAM 432 1.423 35.316 588.171 1.041.481 77,1 Kaynak: Trademap

Çin’in 2019 yılında toplam klinker ithalat değerinin %68’ini Vietnam’dan ithal ettiği

klinker oluşturmaktadır. Vietnam’ı takip eden G.Kore, Tayland ve Endonezya’dan

yaptığı ithalatlarda da değersel olarak artış bulunmaktadır.

3.4. ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (TON)

Çin’in 2019 yılında yaptığı klinker ithalatı miktarı ise, bir önceki seneye göre %80

artarak 23 milyon tona ulaşmıştır.

27

ÇİN'İN KLİNKER İTHALATI (Ton)

ÜLKE

2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 VİETNAM 1 0 837.001 10.132.239 15.335.666 51,4 2 G.KORE 5 44.003 0 942.769 2.188.954 132,2 3 TAYLAND 0 9 23 1.153.885 1.749.916 51,7 4 ENDONEZYA 0 0 364.911 1.329.739 264,4 5 BAE 0 0 0 0 1.269.053 - 6 JAPONYA 12 2 4 49.362 737.072 1.393,2 7 PAKİSTAN 0 1 0 0 46.650 - 8 ÇİN 28 45.717 - 9 İRAN 0 25.275 40.211 59,1 10 ALMANYA 377 154 84 123 86 -30,1 DİĞER 4.539 63 33.809 336 54 -83,9 TOPLAM 4.962 44.232 870.921 12.668.900 22.743.118 79,5 Kaynak: Trademap

Çin’in 2019 yılında ithal ettiği klinkerin tonajının %67’si Vietnam’a aittir. Vietnam ile

birlikte, ondan sonra gelen sırasıyla G.Kore, Tayland ve Endonezya’dan yaptığı

klinker ithalat miktarlarında artış vardır. BAE’nin ise 2019 yılında ilk defa listeye

girdiği görülmektedir.

Çin’in Türkiye’den çimento ve klinker ithalatı bulunmamaktadır.

3.5. ÇİN’İN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

ÜLKE GRUBU KLİNKER (2523.10)

ÇİMENTO (2523.21)

ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30)

ÇİMENTO (2523.90)

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation) 5% 5% 5% 5% 5%

Genel Oran 30% 30% 30% 30% 30%

Kaynak:ec.europa.eu

28

4. FİLİPİNLER

4.1. FİLİPİNLER’İN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Filipinler, Global Cement Report verilerine göre 2019 yılında Dünya’da miktar

sıralamasında en çok çimento ve klinker ithal eden 4. ülkedir. Trademap verilerine

göre ise ülkenin 2018 yılındaki çimento ithalatı, bir önceki yıla göre değersel

anlamda %10,5 artarak 314 milyon dolar gerçekleşmiştir ve yine Dünya

sıralamasında 4. sıraya yerleşmiştir. Ülkenin ithal ettiği toplam çimento ithalat

değerinin %88’ini gri çimento oluşturmaktadır.

FİLİPİNLER'İN ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim

% (2017-2018)

1 VİETNAM 0 33.277 135.521 160.596 205.182 27,8 2 ÇİN 401 3.969 28.658 52.236 39.676 -24,0 3 TAYVAN 3.808 10.084 55.325 45.144 36.740 -18,6 4 TAYLAND 2.614 2.588 2.623 17.784 19.519 9,8 5 JAPONYA 25 13 29 270 5.461 1.922,6 6 BAE 114 1.040 1.540 2.265 2.037 -10,1 7 ENDONEZYA 228 285 524 4.683 1.709 -63,5 8 PAKİSTAN 0 0 0 4 1.520 37.900,0 9 MALEZYA 865 391 636 614 1.469 139,3 10 FRANSA 15 28 28 11 103 836,4 DİĞER 2.259 585 305 205 171 -16,6 TOPLAM 10.329 52.260 225.189 283.812 313.587 10,5% Kaynak: Trademap

2018 verilerine göre Filipinler’in en fazla çimento ithalatı yaptığı ülkelerin ilk

sırasında Vietnam gelmektedir. Vietnam’dan yapmış olduğu 205 milyon $’lık

çimento ithalatı, ülkenin 2018 yılındaki toplam çimento ithalatının %65’ini

oluşturmaktadır. Vietnam ve onu takip eden ilk 3 ülke olan Çin, Tayvan ve

Tayland’dan ithal edilen çimento değer olarak ülkenin toplam çimento ithalatının

%96’sını ifade etmektedir. Vietnam’dan yapılan çimento ithalatı değersel olarak

29

%28 artış gösterirken, Çin ve Tayvan’dan yapılan ithalat değeri düşmüştür. İlk 10’da

Japonya ve Pakistan gibi Filipinler’in ithalat pazarına giren ülkeler de mevcuttur.

4.2. FİLİPİNLER’İN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Trademap verilerine göre Filipinler, 2018 yılında neredeyse tamamı gri olmak üzere

toplamda 4,7 milyon ton çimento ithal etmiştir. Bir önceki yıla göre çimento ithalatını

ton bazında %12,4 oranında artırmıştır.

FİLİPİNLER'İN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim %

(2017-2018)

1 VİETNAM - 410.511 2.065.403 2.387.491 3.096.959 29,7 2 ÇİN 1.593 62.527 443.253 787.643 616.304 -21,8 3 TAYVAN 43.717 170.521 927.331 718.920 586.285 -18,4 4 TAYLAND 15.116 13.360 16.635 229.885 263.058 14,4 5 JAPONYA 174 88 231 4.270 108.592 2.443,1 6 PAKİSTAN - - - 56 24.925 44.408,9 7 ENDONEZYA 1.216 1.193 8.802 70.439 24.181 -65,7 8 BAE 657 5.597 10.795 15.578 14.118 -9,4 9 MALEZYA 3.888 1.545 3.435 4.715 8.925 89,3 10 MISIR - - 271 55 274 398,2 DİĞER 23.151 7.428 858 278 419 50,7 TOPLAM 89.512 672.770 3.477.014 4.219.330 4.744.040 12,4% Kaynak: Trademap

Filipinler’in ton bazında çimento ithalatında ülke sıralaması, değer bazındaki

sıralamadan çok farklı değildir. Tabloda yine dikkat çeken Vietnam’ın hakimiyeti ve

Japonya ve Pakistan’ın Filipinler’in ithalat pazarına girişidir.

4.3.FİLİPİNLER’İN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

Filipinler, Trademap verilerine göre 2018 yılı Dünya klinker ithalatı değer

sıralamasında Bangladeş ve Çin’den sonra 3. sıradaki ülkedir. 2018 yılında, bir

önceki seneye göre ithalat değerini %40,4 artırarak 227 milyon $ olarak

gerçekleştirmiştir.

30

FİLİPİNLER'İN KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim

% (2017-2018)

1 VİETNAM 47.551 52.430 28.181 70.514 98.737 40,0 2 G.KORE 29.947 28.837 17.047 20.528 44.357 116,1 3 JAPONYA 7.680 9.322 26.939 26.632 26.183 -1,7 4 ENDONEZYA 0 9.430 0 11.742 25.458 116,8 5 TAYLAND 2.208 14.511 12.992 23.706 23.644 -0,3 6 ÇİN 6.956 6.474 25.422 7.347 7.585 3,2 7 MALEZYA 0 0 1 1.242 1.055 -15,1 8 AVUSTRALYA 0 12 85 25 0 -100,0 DİĞER 1.536 45 0 0 0 - TOPLAM 95.878 121.061 110.667 161.736 227.019 40,4% Kaynak: Trademap

Filipinler’in 2018 yılında Vietnam’dan yapmış olduğu 99 milyon $’lık klinker ithalatı,

ülkenin toplam klinker ithalat değerinin %43’ünü oluşturmaktadır. Vietnam’ı G.Kore,

Japonya ve Endonezya takip etmektedir.

4.4. FİLİPİNLER’İN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (TON)

Trademap’ten alınan verilere göre Filipinler’in 2018 yılında ithal ettiği klinker tonajı

5 milyon tona ulaşmıştır. Filipinler’in 2018 yılında ithal ettiği toplam 5 milyon ton

klinkerin 2 milyon tonu Vietnam’dan, 1 milyon tonu da G. Kore tarafından alınmıştır.

Bu 2 ülkenin ardından gelen Japonya ve Tayland, Filipinler pazarında daralmış, 5.

sıradaki Endonezya ise %83 oranında bir artış göstermiştir.

Türkiye ile Filipinler arasında çimento ve klinker ticareti bulunmamaktadır.

31

FİLİPİNLER'İN KLİNKER İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim %

(2017-2018)

1 VİETNAM 565.299 989.084 742.099 1.796.000 2.086.182 16,2 2 G.KORE 555.817 493.150 474.073 597.238 1.029.870 72,4 3 JAPONYA 103.160 236.742 653.464 706.682 636.616 -9,9 4 TAYLAND 38.751 316.180 364.411 624.286 525.455 -15,8 5 ENDONEZYA 0 165.145 0 279.695 510.684 82,6 6 ÇİN 30.001 122.529 706.072 202.333 162.228 -19,8 7 MALEZYA 0 0 1 32.998 24.650 -25,3 8 AVUSTRALYA 0 24 2.307 301 0 -100,0 DİĞER 27.112 14 0 1 0 -100,0 TOPLAM 1.320.140 2.322.871 2.942.427 4.239.534 4.975.685 17,4% Kaynak: Trademap

4.5. FİLİPİNLER’İN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

ÜLKE GRUBU KLİNKER (2523.10) ÇİMENTO

(2523.21) ÇİMENTO (2523.29) ÇİMENTO

(2523.30) ÇİMENTO (2523.90) 2523.10.10 2325.10.90 2523.29.10 2523.29.90

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation) 3% 0% 3% 5% 0% 3% 0% Kaynak:ec.europa.eu

5. SRİ LANKA

5.1. SRİ LANKA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Global Cement Report verilerine göre Dünya’da miktar sıralamasına göre en çok

çimento ve klinker ithal eden 3 büyük ülke olan Bangladeş, ABD ve Çin’den sonra

gelen Filipinler ile 5. sıradaki Sri Lanka arasında çok fazla tonaj farkı yoktur. Sri

Lanka sektör ithalatında son 5 yıldır üst sıralardaki yerini korumaktadır.

Trademap verilerine göre de ülkenin 2013-2017 yılındaki çimento ithalatı değeri

yıllar arasında büyük farklılıklar göstermemiştir. 2017 yılında 351 milyon $’lık

32

çimento ithalatı ile bu yılki sıralamada ABD’den sonra 2. sıraya yerleşmiştir. Ülkenin

ithal ettiği toplam çimento ithalat değerinin neredeyse tamamını gri çimento

oluşturmaktadır.

SRİ LANKA'NIN ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim

% (2016-2017)

1 HİNDİSTAN 149.017 169.793 154.354 214.507 199.123 -7,2 2 ENDONEZYA 2.444 18.310 41.152 34.144 68.023 99,2 3 PAKİSTAN 96.675 65.746 57.417 65.611 45.108 -31,2 4 MALEZYA 23.377 40.154 22.581 16.324 19.790 21,2 5 VİETNAM 26.857 19.676 8.548 11.817 15.222 28,8 6 BAE 336 578 2.069 2.303 1.929 -16,2 7 TAYLAND 23 25 17 1.206 1.166 -3,3 8 ÇİN 371 38 152 212 169 -20,3 9 ALMANYA 42 1 0 1 80 - 10 MISIR 26 17 61 84 73 -13,1 DİĞER 14.490 1.995 2.951 1.006 68 -93,2 TOPLAM 313.660 316.334 289.304 347.219 350.754 1,0% Kaynak: Trademap

Hindistan hemen yanı başındaki Sri Lanka’dan en fazla ithalatı

gerçekleştirmektedir. Ancak 2017 yılında Sri Lanka’nın Hindistan’dan ithal ettiği

çimento değeri %7 oranda azalmış ve 199 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.

Hindistan’dan sonra gelen Endonezya ise Sri Lanka pazarına çimento ihracatını

%100 artırmış ve 2017 yılında Sri Lanka’ya 68 milyon $’lık bir çimento ihraç etmiştir.

5.2. SRİ LANKA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Trademap verilerine göre Sri Lanka’nın çimento ithalat tonaj tablosunu

incelediğimizde, yine 2017 yılında ülkenin toplam çimento ithalatının neredeyse

tamamını ilk 5 ülkeden gerçekleştirdiğini görmekteyiz; Hindistan, Endonezya,

Pakistan, Malezya ve Vietnam. 2017 yılında neredeyse tamamı gri olmak üzere

toplamda 5,7 milyon ton çimento ithal etmiştir. Bir önceki yıla göre çimento ithalatını

ton bazında %31,6 oranında artırmıştır.

33

SRİ LANKA'NIN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2013 2014 2015 2016 2017

Değişim %

(2016-2017)

1 HİNDİSTAN 1.464.667 2.273.728 2.202.992 2.672.304 3.121.826 16,8 2 ENDONEZYA 23.316 232.589 574.943 423.265 1.157.096 173,4 3 PAKİSTAN 951.905 882.693 824.943 817.696 764.650 -6,5 4 MALEZYA 230.064 524.137 315.859 203.335 316.328 55,6 5 VİETNAM 264.453 414.731 123.218 147.286 282.984 92,1 6 TAYLAND 151 150 100 14.977 18.180 21,4 7 BAE 2.481 3.909 19.012 19.335 13.739 -28,9 8 MISIR 169 110 382 613 498 -18,8 9 ÇİN 3.264 61 301 574 313 -45,5 10 ALMANYA 411 0 0 140 - DİĞER 142.432 30.439 30.180 12.283 187 -98,5 TOPLAM 3.083.313 4.362.547 4.091.930 4.311.668 5.675.941 31,6% Kaynak: Trademap

5.3. SRİ LANKA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

Sri Lanka, Trademap verilerine göre 2017 yılında klinker ithalatı yapan ülkelerin

ithalat değeri sıralamasında ilk 5’tedir. 2017 yılında bir önceki yıla göre klinker

ithalatı %7 azalmış ve 175 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. 2018’in resmileşmemiş

verilerine göre 2018 yılındaki klinker ithalatı değeri %58 daha azalacaktır.

SRİ LANKA'NIN KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim

% (2016-2017)

1 HİNDİSTAN 32.207 113.440 147.346 133.372 83.883 -37,1 2 TAYLAND 29.783 15.458 14.617 17.773 36.671 106,3 3 JAPONYA 3.623 0 1.226 10.735 16.272 51,6 4 VİETNAM 54.655 20.470 11.289 15.789 15.475 -2,0 5 MALEZYA 30.248 13.498 4.572 3.009 14.287 374,8 6 ENDONEZYA 14.726 6.483 7.258 4.311 8.707 102,0 7 ÇİN 0 0 0 3.980 2 -99,9

34

8 SİNGAPUR 1.364 0 0 0 1 - 9 HONG KONG 5.619 1.529 1.467 0 0 - 10 MALDİVLER 0 0 0 0 0 - DİĞER 34.860 24.470 9.641 0 0 - TOPLAM 207.085 195.348 197.416 188.969 175.298 -7,2% Kaynak: Trademap

Sri Lanka’nın geleneksel olarak en fazla ithalat yaptığı ülke olan Hindistan’ın bu

ülkeye klinker ihracatı 2017 yılında bir önceki seneye göre %37 azalarak 84 milyon

$ gerçekleşmiştir.

5.4. SRİ LANKA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (TON)

SRİ LANKA'NIN KLİNKER İTHALATI (Ton)

ÜLKE

2013 2014 2015 2016 2017

Değişim %

(2016-2017)

1 HİNDİSTAN 411.228 1.773.271 2.170.499 2.176.795 1.702.750 -21,8 2 TAYLAND 380.285 245.575 267.510 290.078 887.321 205,9 3 VİETNAM 697.857 352.140 219.012 257.689 394.329 53,0 4 MALEZYA 386.221 197.801 67.512 49.112 360.933 634,9 5 JAPONYA 46.265 22.000 175.204 336.976 92,3 6 ENDONEZYA 188.023 130.252 117.561 70.354 197.315 180,5 7 ÇİN - - - 64.959 12 -100,0 8 MALDİVLER - - 0 0 0 - 9 SİNGAPUR 17.416 - - - 0 - 10 HONG KONG 71.748 22.000 22 - - - DİĞER 445.105 356.702 17.599 0 0 - TOPLAM 2.644.149 3.077.741 2.881.714 3.084.204 3.879.636 25,8%

Kaynak: Trademap

Sri Lanka’nın 2017 yılında Hindistan’dan ithal ettiği klinker miktarı bir önceki seneye

göre %22 azalmıştır. Hindistan’ı takip eden Uzak Doğu ülkeleri Sri Lanka’ya

yaptıkları klinker ihracatını artırarak bu boşluğu doldurmuşlardır. Sırasıyla Tayland,

Vietnam, Malezya, Japonya ve Endonezya dışında Sri Lanka’ya klinker ihracatı

bulunmamaktadır.

35

5.5. SRİ LANKA’NIN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

Sri Lanka çimento ve klinker ithalatında vergi uygulamamaktadır.

6. SİNGAPUR

6.1. SİNGAPUR’UN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Singapur, Global Cement Report verilerine göre Dünya’da çimento ve klinker ithalat

sıralamasında son 5 yıldır ilk 6’daki yerini korumaktadır. Singapur, yoğunlukla gri

çimento ithal etmektedir.

Trademap verilerine göre de ülkenin çimento ithalat değeri 2015-2018 yılları

arasında azalmış, ancak son 2 senedir artışa geçmiştir. 2019 yılında bir önceki

seneye göre %10,6’lık bir artış ile 216 milyon $’lık çimento ithalatı gerçekleştirmiştir.

SİNGAPUR'UN ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim

% (2018-2019)

1 JAPONYA 195.481 157.046 136.005 144.592 143.357 -0,9 2 MALEZYA 39.593 27.770 26.938 36.823 58.317 58,4 3 VİETNAM 8.070 958 6 0 10.668 - 4 TAYVAN 35.109 12.793 11.672 9.332 1.300 -86,1 5 HIRVATİSTAN 72 117 253 476 599 25,8 6 FRANSA 701 1.029 829 311 565 81,7 7 ABD 182 91 109 207 399 92,8 8 ÇİN 59.982 36.839 12.523 3.019 337 -88,8 9 TAYLAND 80 6.595 38 20 120 500,0 10 AVUSTRALYA 97 21 70 216 116 -46,3 DİĞER 3.758 1.004 455 342 303 -11,4 TOPLAM 343.124 244.261 188.895 195.338 216.083 10,6% Kaynak: Trademap

36

Japonya, 2019 yılında Singapur pazarında tek başına 143 milyon $’lık çimento

ihracatı yaparak son 5 senedir olduğu gibi ilk sıraya yerleşmiştir. Japonya’nın

ardından Singapur’un komşuları olan Malezya ile Vietnam gelmektedir. İlk 3’teki bu

ülkelerin geçen sene Singapur’a yapmış olduğu çimento ithalat tutarı, ülkenin

toplam çimento ithalatının %98’ini karşılamaktadır. Bu ülkelerden Japonya dışında,

Malezya ihracatını %58 artırmış, Vietnam ise Singapur pazarına bu sene 3. sıradan

giriş yapmıştır.

Singapur’un en çok çimento ithal ettiği ülkeler arasında, az da olsa Hırvatistan ve

Fransa gibi AB ülkeleri ile ABD gibi ülkeler de yer almaktadır.

6.2. SİNGAPUR’UN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Singapur’un Japonya’dan ithal ettiği çimento miktarı geçen seneye göre %7,6’lık

bir azalma göstermiş olsa da Japonya hala ülkenin ithal ettiği toplam çimento

miktarının %71’ini karşılamaktadır. Malezya’dan ithal edilen çimento miktarı ise

%57 artmıştır.

SİNGAPUR'UN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 JAPONYA 0 0 1.963.295 3.445.470 3.182.129 -7,6 2 MALEZYA 0 0 376.469 673.233 1.058.651 57,2 3 VİETNAM 0 0 0 0 219.989 - 4 TAYVAN 594.375 0 0 0 24.004 - 5 HIRVATİSTAN 149 251 451 1.051 1.333 26,8 6 TAYLAND 0 0 0 1.160 - 7 FRANSA 0 2.062 1.505 770 1.056 37,1 8 ABD 402 144 1.392 272 647 137,9 9 ÇİN 1.014.966 764.827 174.636 64.681 498 -99,2 10 İNGİLTERE 227 177 169 199 143 -28,1 DİĞER 4.356.715 4.320.532 171.619 195.842 346 -99,8 TOPLAM 5.968.126 5.087.993 2.689.536 4.381.518 4.489.956 2,5% Kaynak:Trademap

37

6.3. SİNGAPUR’UN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI

Singapur’un klinker ithalatı yok denecek kadar azdır.

6.4. SİNGAPUR’UN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

Singapur çimento ve klinker ithalatında vergi uygulanmamaktadır.

7. HONG KONG

7.1. HONG KONG’UN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Global Cement Report’a göre miktar bazlı sıralamada Hong Kong, dünya toplam

çimento sektörü ithalatında Singapur’un ardından 7. sırada yer almaktadır. Değer

bazında sadece çimento ihracatı sıralamasına göre ise (Trademap) Hong Kong, 5.

ihracatçı ülkedir. 2019 yılında Hong Kong’a 79.3 milyon $’lık çimento ihracatı ile Çin

listede 1. sırada yer alsa da değer bazında %60 gibi ciddi bir düşüş yaşamıştır.

Hong Kong, çimento ithalatında en çok gri çimento ithal etmektedir.

HONG KONG'UN ÇİMENTO İTHALATI (1.000$)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 ÇİN 56.311 53.244 135.660 198.685 79.292 -60,1 2 JAPONYA 55.950 49.625 82.871 59.584 41.498 -30,4 3 VİETNAM 0 0 0 5.652 23.859 322,1 4 TAYVAN 21.950 12.057 6.962 15.391 10.125 -34,2 5 MACAO(ÇİN) 2 737 14.490 9.893 1.603 -83,8 6 ENDONEZYA 893 910 910 785 634 -19,2 7 ABD 893 621 1.139 348 604 73,6 8 MALEZYA 28 127 82 72 121 68,1 9 TAYLAND 251 254 203 154 111 -27,9

10 G. KORE 0 2 0 0 73 - DİĞER 196 889 672 97 2 -97,9 TOPLAM 136.474 118.466 242.989 290.661 157.922 -45,7 Kaynak: Trademap

38

Hong Kong’un sektörde ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında en dikkat çekici artışı

%322 ile 3. sırada bulunan ve pazara giren Vietnam gerçekleştirmiştir. 2019 yılında

2018 yılına göre değer olarak az da olsa Hong Kong’a çimento ihracatında artış

gösteren diğer ülkeler ABD ve Malezya olmuştur, diğer ülkelerden ithalatta azalma

kaydedilmiştir.

7.2. HONG KONG’UN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Trademap verilerine göre Hong Kong 2019 yılında toplamda yaklaşık 3 milyon ton

çimento ithal etmiştir. En büyük 7. ithalatçı ülkeden en fazla ithalatı gerçekleştiren

ülke miktar bazında da Çin’dir ve Çin, toplam ithalatın %45’ini gerçekleştirmektedir.

Ancak 2019 yılında bu miktarda %62 oranında düşüş yaşanmıştır.

HONG KONG'UN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 ÇİN 951.320 978.521 2.669.893 3.551.314 1.346.140 -62,1 2 JAPONYA 856.987 803.507 1.612.723 1.256.862 871.666 -30,6 3 VİETNAM 0 0 0 131.820 533.991 305,1 4 TAYVAN 345.982 206.500 130.620 287.240 199.450 -30,6 5 MACAO 0 0 0 0 32.231 - 6 ENDONEZYA 6.496 6.720 6.720 5.824 4.724 -18,9 7 MALEZYA 213 813 601 464 952 105,2 8 TAYLAND 1.625 1.650 1.300 975 700 -28,2 9 ABD 485 353 552 255 288 12,9

10 G. KORE 0 1 0 0 215 - DİĞER 486 11.997 242.185 163.818 2 -100,0 TOPLAM 2.163.594 2.010.062 4.664.594 5.398.572 2.990.359 -44,6 Kaynak: Trademap

2019 yılında Hong Kong’un çimento ithalatında miktar bazında en yüksek artışı

sırasıyla Vietnam, Malezya ve ABD göstermiştir.

39

7.3. HONG KONG’UN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

Klinker ithalatında ise Hong Kong, Dünya sıralamasında çimento ithalatındaki gibi

bir sıralamaya yerleşmemiştir. 2018 verilerine göre Hong Kong, Dünya

sıralamasında en çok klinker ithalatı yapan 37. ülkedir. 2019 yılında ise klinker

ithalatı %53 azalarak toplamda 12.2 milyon $’lık ithalat gerçekleşmiştir.

HONG KONG'UN KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 JAPONYA 20.711 12.641 8.248 7.755 7.301 -5,9 2 ÇİN 9.029 13.613 3.666 3.680 3.457 -6,1 3 VİETNAM 12.947 5.798 5.212 12.527 1.410 -88,7 4 MACAO 0 0 0 0 0 -

5 PAPUA YENİ GİNE 0 0 3 0 0 -

6 TAYLAND 0 0 0 1.699 0 -100,0 7 İNGİLTERE 280 136 224 0 0 - 8 ABD 2 0 0 0 0 -

TOPLAM 42.968 32.188 17.354 25.661 12.168 -52,6 Kaynak: Trademap

Hong Kong’un klinker ithalatı miktar bazında Trademap verilerinde yukarıdaki

ülkelerden ibaret görülmektedir. Sadece Japonya, Çin ve Vietnam, Hong Kong’dan

klinker ihraç etmektedir.

7.4. HONG KONG’UN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (TON)

Hong Kong 2019 yılında toplamda 274 bin ton klinker ithalatı yapmıştır. Bir önceki

yıla göre miktarsal olarak %56 oranında bir azalış yaşamıştır ve değer bazındaki

azalmayla paraleldir.

40

HONG KONG'UN KLİNKER İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 JAPONYA 413.063 321.950 231.140 197.855 168.740 -14,7 2 ÇİN 182.277 334.423 89.343 88.088 75.237 -14,6 3 VİETNAM 266.584 155.280 137.995 299.359 29.998 -90,0 4 MACAO 0 0 0 0 0 -

5 PAPUA YENİ GİNE 0 0 14 0 0 -

6 TAYLAND 0 0 0 36.300 0 -100,0 7 İNGİLTERE 554 301 435 0 0 - 8 ABD 1 0 0 0 0 -

TOPLAM 862.479 811.954 458.927 621.602 273.975 -55,9 Kaynak: Trademap

Hong Kong’un klinker sektöründeki 3 alıcısı Japonya, Çin, Vietnam miktar bazında

da sıralamada farklılık göstermemektedir.

Türkiye ile Hong Kong arasında çimento ve klinker ticareti bulunmamaktadır.

7.5. HONG KONG’UN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

ÜLKE GRUBU

KLİNKER (2523.10)

ÇİMENTO (2523.21)

ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30)

ÇİMENTO (2523.90)

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation)

0% 0% 0% 0% 0%

Kaynak:ec.europa.eu

8. GANA

8.1. GANA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

2018 yılında Gana 104.8 milyon $’lık çimento ithalatı yapmıştır ve en çok gri

çimento ithal etmektedir. Trademap verilerine Gana’ya en fazla ihracatı Yunanistan

gerçekleştirmiştir ve ardından Türkiye gelmektedir.

41

GANA'NIN ÇİMENTO İTHALATI (1.000$)

ÜLKE 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 YUNANİSTAN 0 12 42.031 - 2 TÜRKİYE 6.697 41.973 30.418 -27,5 3 NİJERYA 18 26.528 10.117 -61,9 4 İSPANYA 15.211 24.539 9.319 -62,0 5 ÇİN 70.039 32.374 5.519 -83,0 6 G. KORE 46.256 39.605 4.447 -88,8 7 İRAN 0 0 1.665 - 8 BULGARİSTAN 0 338 985 191,4 9 HOLLANDA 392 813 100 -87,7

10 İTALYA 103 54 57 5,6 DİĞER 37.563 782 120 -84,7 TOPLAM 176.279 167.018 104.778 -37,3 Kaynak: Trademap

8.2. GANA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Dünya’da en çok çimento sektöründe ithalat yapan ülkeler arasında miktar bazında

8. sırada bulunan Gana’nın, en fazla miktarda çimento ithalatını 2018 yılında

Yunanistan’dan gerçekleştirdiği görülmektedir. Trademap verilerine göre Gana

2018 yılında toplamda yaklaşık 1.4 milyon ton çimento ithal etmiştir.

GANA'NIN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 YUNANİSTAN 0 39 546.890 - 2 TÜRKİYE 68.927 341.148 369.936 8,4 3 NİJERYA 165 265.439 129.947 -51,0 4 İSPANYA 222.347 316.236 120.402 -61,9 5 ÇİN 837.873 509.059 105.874 -79,2 6 G. KORE 532.119 518.696 55.000 -89,4 7 İRAN 0 0 30.909 - 8 BULGARİSTAN 0 3.526 6.317 79,2

42

9 TUNUS 838 560 364 -35,0 10 HOLLANDA 1.440 1.813 251 -86,2

DİĞER 29.867 1.326 463 -65,1 TOPLAM 1.693.576 1.957.842 1.366.353 -30,2 Kaynak: Trademap

2018 yılında Gana’nın çimento ithalatında miktar bazında en yüksek artışı

Yunanistan ve Türkiye göstermiştir.

8.3. GANA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

Gana büyük ölçüde klinker ithalatçısıdır ve klinker ithalatında Gana, 2018 yılında

dünya sıralamasında değer bazında 4. sırayı almıştır. 2018 yılında klinker ithalatı

değer bazında %71 azalarak toplamda 218.6 milyon $ olarak kaydedilmiştir.

Trademap kayıtlarına göre Türkiye 2018 yılında bir önceki yıla göre miktar bazında

ithalatını %8 artırarak 1. sırayı almıştır.

GANA'NIN KLİNKER İTHALATI (1.000 $)

ÜLKE 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 TÜRKİYE 30.153 56.463 60.958 8,0 2 İSPANYA 12.654 553.373 22.232 -96,0 3 TOGO 32.680 15.631 19.199 22,8 4 FAS 4.149 20.381 16.678 -18,2 5 VİETNAM 0 5.171 16.493 219,0 6 TAYLAND 2.663 21.621 14.434 -33,2 7 PORTEKİZ 20.348 2.350 13.279 465,1 8 BULGARİSTAN 13.851 21.082 11.325 -46,3 9 MISIR 0 0 10.464 -

10 TUNUS 0 0 7.057 - DİĞER 121.957 52.311 26.484 -49,4 TOPLAM 238.455 748.383 218.603 -70,8 Kaynak: Trademap

43

Gana’nın 2018 yılında en fazla klinker ithalatı yaptığı ülkeler Türkiye’nin ardından,

İspanya ve Togo olmuştur. Bu 3 ülkeden yapılan klinker ithalatı, 2018’da Gana’nın

toplam klinker ithalatının neredeyse yarısını karşılamıştır.

8.4. GANA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İTHALATI (TON)

Gana 2018 yılında toplamda 3.7 milyon ton klinker ithalatı yapmıştır ve Türkiye bu

pazarın % 30’una hakimdir.

GANA'NIN KLİNKER İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 TÜRKİYE 469.821 929.824 1.094.260 17,7 2 İSPANYA 190.931 9.128.196 384.533 -95,8 3 VİETNAM 0 84.180 311.069 269,5 4 FAS 69.486 339.981 257.443 -24,3 5 TAYLAND 41.368 309.660 251.882 -18,7 6 PORTEKİZ 287.865 42.608 217.975 411,6 7 TOGO 379.137 169.650 204.199 20,4 8 BULGARİSTAN 140.343 339.294 193.044 -43,1 9 MISIR 0 0 189.951 -

10 TUNUS 0 0 123.120 - DİĞER 1.280.131 110.539.179 460.508 -99,6 TOPLAM 2.859.082 121.882.572 3.687.984 -97,0 Kaynak: Trademap

Gana’nın klinker ithal ettiği ülkelerde Türkiye’yi İspanya ve Vietnam takip

etmektedir. Türkiye’den yapmış olduğu ithalat %18 artarak 1 milyon tonu aşmıştır.

8.5. TÜRKİYE’NİN GANA’YA ÇİMENTO VE KLİNKER İHRACATI

Gana, Türkiye’nin çimento ve klinker ihracatında en önemli pazarlardan birisidir.

Özellikle klinker pazarında Türkiye’nin ihracatında birinci sırada Gana gelmektedir.

Türkiye’nin Gana’ya olan çimento ve klinker ihracatı İhracatçı Birlikleri

kayıtlarından veri alınarak hazırlanmıştır ve Birlik kayıtları (FOB) Trademap’te yer

alan verilere (CIF) göre daha yüksektir.

44

TÜRKİYE'NİN GANA'YA ÇİMENTO İHRACATI

YILLAR Değer (1.000 $)

Miktar (Ton)

Birim fiyat ($/Ton)

2015 29.251 517.640 56 2016 2.286 53.343 43 2017 11.742 349.028 34 2018 10.058 268.056 38 2019 11.899 386.923 31 2019 (Ocak-Mart) 2.262 71.334 32 2020 (Ocak-Mart) 5.134 171.916 30 Değişim %

127% 141% -6% (2019-2020)

Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre 2019 yılında Türkiye’nin Gana’ya çimento

ihracatı %18 artış göstererek yaklaşık 12 milyon $ ve 387 bin ton olmuştur. 2020

Ocak-Mart sonu itibarıyla ise Türkiye’nin Gana’ya yapmış olduğu çimento ihracatı

değer olarak %127, miktar olarak ise %141 artmıştır. Bu durum çimento ihraç birim

fiyatlarında %6’lik bir azalma yaşandığını ifade etmektedir.

TÜRKİYE’NİN GANA’YA KLİNKER İHRACATI

Gana, Türkiye’nin klinker ihracatında 1. sırada yer almaktadır.

YILLAR Değer (1.000 $)

Miktar (Ton)

Birim fiyat ($/Ton)

2015 17.549 429.369 41 2016 13.649 449.721 30 2017 20.192 686.210 29 2018 50.424 1.491.189 34 2019 73.761 2.405.744 31 2019 (Ocak-Mart) 20.197 641.061 32 2020 (Ocak-Mart) 34.075 1.205.452 28 Değişim %

69% 88% -12% (2019-2020) Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları

45

2016 yılından itibaren Türkiye’nin Gana’ya yaptığı klinker ihracatı sürekli artmıştır.

2019 yılında klinker ihracatımız 2018 yılına göre değer bazında %46, miktar

bazında ise %61 artış göstermiştir. 2020 yılı Mart sonu itibarıyla da Gana pazarına

klinker ihracatımız değersel olarak %69, miktarsal olaraksa %88’lik oranda artış

göstermiştir.

8.6. GANA’NIN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

ÜLKE GRUBU

KLİNKER (2523.10)

ÇİMENTO (2523.21)

ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30)

ÇİMENTO (2523.90)

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation)

10% 20% 20% 20% 20%

Kaynak:ec.europa.eu

9. UMMAN

9.1. UMMAN’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (1.000 $)

Umman en büyük ithalatçılar arasında, miktar bazında, Gana’nın ardından 9. sırada

yer almaktadır. 2017 yılında Umman 181 milyon $’lık çimento ithalatı yapmıştır.

Umman’ın ithalatının neredeyse tamamını BAE gerçekleştirmektedir ancak 2017

yılında bir önceki yıla göre %50 düşüş göstermiştir. Umman, en fazla gri çimento

ithal etmektedir.

UMMAN'IN ÇİMENTO İTHALATI (1.000$)

ÜLKE 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim % (2016-2017)

1 BAE 266.289 287.754 309.437 358.779 179.407 -50,0 2 İRAN 1 554 64 932 493 -47,1 3 PAKİSTAN 453 594 463 426 492 15,5 4 ABD 7 3 29 11 275 2400,0 5 HİNDİSTAN 226 692 506 532 161 -69,7

46

6 UMMAN 0 0 0 0 132 - 7 ÇİN 158 0 68 45 25 -44,4

8 SUUDİ ARABİSTAN 0 8 0 61 19 -68,9

9 TÜRKİYE 0 0 0 0 11 - 10 ÜRDÜN 0 0 0 0 1 -

DİĞER 1.296 361 260 31 1 -96,8 TOPLAM 268.430 289.966 310.827 360.817 181.017 -49,8 Kaynak: Trademap

9.2. UMMAN’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İTHALATI (TON)

Trademap verilerine göre Umman 2017 yılında toplamda yaklaşık 3.2 milyon ton

çimento ithal etmiştir. Umman’ın bütün çimento ithalatını karşılayan BAE, 2017

yılında 3,2 milyon ton çimento ithal etmiştir ve miktar bazında %33 oranında azalma

görülmüştür.

UMMAN’IN ÇİMENTO İTHALATI (Ton)

ÜLKE 2013 2014 2015 2016 2017 Değişim % (2016-2017)

1 BAE 4.393.559 3.266.837 4.446.248 4.790.228 3.214.890 -32,9 2 UMMAN 0 0 0 0 9.395 - 3 HİNDİSTAN 1.216 0 0 3.978 1.153 -71,0 4 İRAN 5 13.446 1.357 18.31 1.117 -93,9 5 S.ARABİSTAN 0 51 0 831 298 - 6 ABD 0 0 28 1 199 - 7 TÜRKİYE 0 0 0 0 46 - 8 ÇİN 43 0 63 0 26 - 9 ÜRDÜN 0 0 0 0 25 -

10 SOMALİ 0 0 0 0 0 - DİĞER 7.184 11.118 8.235 3.749 4.06 8,3 TOPLAM 4.402.007 3.291.452 4.455.931 4.817.097 3.231.209 -32,9

Kaynak: Trademap

47

9.3. UMMAN’IN KLİNKER İTHALATI

Klinker ithalatında Umman, çimentoya nazaran geri sıralarda yer almaktadır. 2017

yılında değer bazında yaklaşık 18 milyon $ ve 405 bin ton klinker ithalatı

gerçekleştirmiştir ve tek satıcı ülke yine BAE olmuştur.

BAE’nin ihracatçı olduğu Umman pazarına Türkiye’nin ticareti bulunmamaktadır.

9.4. UMMAN’IN ÇİMENTO VE KLİNKER İTHALATINDA VERGİ ORANI

ÜLKE GRUBU

KLİNKER (2523.10)

ÇİMENTO (2523.21)

ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30)

ÇİMENTO (2523.90)

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation)

5% 5% 5% 5% 5%

Kaynak:ec.europa.eu

10. AFGANİSTAN

Afganistan, Global Cement Report verilerine göre 2018 yılında toplam çimento

sektöründe en büyük 10. ithalatçı ülke konumundadır. Ülkenin çimento sektöründe

ülke bazında yapmış olduğu ithalata dair Trademap ve Comtrade kaynağında

herhangi bir veriye ulaşılamamıştır. Bu bölümde yer alan bilgiler Global Cement

Report’tan alınmıştır.

Afganistan’ın altyapı ve konut ihtiyacı yüksek olmasına rağmen çimento talebi

görece düşük kalmıştır. Ülkenin dış kaynak yatırımlarına bağımlılığı yüksek olmakla

birlikte bölgedeki siyasi ve dini çatışmalar istikrarsızlığı artırmaktadır.

Afganistan’ın çimento talebinin %90’ı ithalat ile karşılanmaktadır. Global Cement

Report’a göre Afganistan çimento sektöründe Dünya ithalatçı ülkeler

sıralamasında, 2014 ve 2015 yıllarında 6., 2016 yılında 8., 2017’de 11. ve 2018’de

10. sırada yer almıştır. 2017 yılında 4.19 milyon ton, 2018 tahmini verilerine göre

ise 4 milyon ton ithalat gerçekleştirmiştir. 2019 öngörülerine göre ise, Afganistan

48

çimento sektör ithalatı bir önceki seneye göre kısmi bir artış yakalayarak 4.18

milyon ton gerçekleşmiştir.

Aynı rapora göre Afganistan’ın ithalat yaptığı ülkeler Pakistan, İran, Hindistan ve

Tacikistan olmuştur. Türkiye’nin Afganistan ile çimento ve klinker ticareti

bulunmamaktadır.

Afganistan’ın çimento sektör ithalatında uyguladığı vergi oranları aşağıdaki

şekildedir:

ÜLKE GRUBU

KLİNKER (2523.10)

ÇİMENTO (2523.21)

ÇİMENTO (2523.29)

ÇİMENTO (2523.30)

ÇİMENTO (2523.90)

MFN Ülkeleri (Most Favoured Nation)

10% 10% 10% 10% 10%

Kaynak:ec.europa.eu

C. ÇİMENTO SEKTÖRÜNDE İLK 10 İHRACATÇI ÜLKE

Raporun bu bölümünde yine Global Cement Report esas alınarak çimento

sektöründeki ilk 10 ihracatçı ülke sıralaması esas alınmış ve sırasıyla incelenmiştir.

Bu sıralama miktar bazında ihracata göre belirlenmiş olup, değer bazında

farklılıklar gösterebilmektedir. İlk 10 ihracatçı ülke incelenirken çimento ve klinker

ayrı olmak üzere değer ve miktar bazında ülke verileri değerlendirilmiştir. Tabloların

oluşturulmasında Trademap (CIF) ve İhracatçı Birlikleri (FOB) kayıtlarından

faydalanılmıştır.

1. VİETNAM

1.1. VİETNAM’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Vietnam, dünya çimento sektörü ihracatında 1.sırada yer almaktadır. 2018 yılında

Vietnam en çok çimento ihracatını önceki yıllarda da olduğu gibi Filipinler’e

gerçekleştirmiştir. Filipinler’i Peru, Çin ve Güney Afrika takip etmiştir.

49

VİETNAM'IN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 FİLİPİNLER 419 28.819 120.128 127.296 218.514 71,7 2 PERU 20.400 25.681 23.143 24.492 41.803 70,7 3 ÇİN 8 0 0 0 29.929 -

4 G. AFRİKA 0 0 678 1.952 26.104 1237,3

5 KAMBOÇYA 25.664 21.987 18.082 12.144 16.259 - 6 MALEZYA 19.476 13.382 5.711 6.943 13.922 100,5 7 LAOS 22.929 27.856 15.274 10.853 9.936 -8,4 8 TAYVAN 11 2.550 1.600 1.500 5.980 298,7

9 YENİ ZELANDA 7.123 4.171 6.228 5.589 5.696 1,9

10 JAPONYA 0 5 0 0 5.487 - DİĞER 194.806 103.129 44.522 22.940 19.794 -13,7 TOPLAM 290.836 227.580 235.366 213.709 393.424 84,1 Kaynak: Trademap

Vietnam’ın sektörde ihracat yaptığı ülkeler sıralamasında Güney Afrika, Tayvan ve

Malezya ihracatında artış gerçekleşmiştir. Vietnam için yeni bir pazar olan Çin ise

listede 3. sırayı almıştır. Vietnam 2018 yılında çimento ihracatında bir önceki yıla

göre %84’lük değer artışı kaydetmiştir.

1.2. VİETNAM’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (TON)

Trademap verilerine göre Vietnam 2017 yılında toplamda yaklaşık 3.4 milyon ton

çimento ihraç etmiştir. Klinker ihracatıyla beraber toplam miktar 2017 yılında 18,5

milyon tona ulaşmaktadır. Global Cement Report’a göre ise Vietnam’ın toplam

ihracatı 2017 yılında 21 milyon ton, 2018 yılında 32 milyon ton kaydedilmiştir. En

büyük çimento ihracatçısı Vietnam’ın birinci pazarı Filipinler’dir. 2017 yılında bu

ülkeye miktar bazında %6 oranında artış yaşanmıştır.

50

VİETNAM'IN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 Değişim % (2016-2017)

1 FİLİPİNLER 5.426 369.820 1.858.529 1.978.341 6,4 2 PERU 264.178 329.548 369.159 417.996 13,2 3 KAMBOÇYA 288.474 257.865 280.091 203.997 -27,2 4 LAOS 296.777 357.457 243.330 185.223 -23,9 5 BELİRTİLMEMİŞ 126.514 76.862 112.214 111.442 -0,7 6 YENİ ZELANDA 92.239 53.526 99.339 95.388 -4,0 7 SRİ LANKA 94.890 45.584 82.994 66.419 -20,0 8 PAPUA YENİ GİNE 75.800 46.957 40.179 56.084 39,6 9 GÜNEY AFRİKA 0 0 10.816 33.309 208,0

10 PAKİSTAN 182 127 5.691 32.286 467,3 DİĞER 2.475.905 1.356.862 585.191 269.202 -54,0 TOPLAM 3.720.385 2.894.608 3.687.533 3.449.687 -6,5 Kaynak: Trademap

Filipinler’den sonra Vietnam’ın miktar bazında en büyük pazarları Peru, Kamboçya

ve Laos olmuş, Güney Afrika ve Pakistan’da artışlar görülmüştür.

1.3. VİETNAM’IN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Vietnam büyük ölçüde klinker ihracatçısı bir ülkedir. 2018 yılında Vietnam’ın klinker

ihracatı %56 gibi büyük bir oranda artarak toplamda 768.6 milyon $’a ulaşmıştır ve

2014 yılı seviyesinin üzerine çıkmıştır.

VİETNAM'IN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 ÇİN 5.658 1.125 852 46.076 339.904 637,7 2 BANGLADEŞ 311.980 208.930 141.041 236.824 217.145 -8,3 3 FİLİPİNLER 43.838 63.563 64.106 76.860 92.401 20,2 4 TAYVAN 54.611 40.324 27.655 34.344 50.844 48,0 5 MALEZYA 42.581 25.072 13.702 9.735 13.553 39,2

51

Vietnam’ın 2018 yılında en fazla klinker ihracatı yaptığı ülkeler sırasıyla Çin,

Bangladeş ve Filipinler olmuştur. 2018 yılında Çin, Bangladeş’in önüne geçmiştir.

Trademap kaynağına göre geçmiş yıllara baktığımızda Çin’de hızlı bir yükseliş

olduğu dikkat çekmektedir. 2018 yılında Çin, Vietnam’ın klinker ihracatının tek

başına %44’ünü karşılamaktadır.

1.4. VİETNAM’IN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (TON)

Vietnam, 2017 yılında toplamda 15 milyon ton klinker ihracatı yapmıştır. Bir önceki

yıla göre miktarsal olarak %60 oranında bir artış yaşanmıştır.

VİETNAM'IN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 Değişim % (2016-2017)

1 BANGLADEŞ 6.215.747 4.716.676 4.110.988 7.272.687 76,9 2 FİLİPİNLER 873.413 1.434.951 1.868.531 2.360.295 26,3 3 ÇİN 112.719 25.391 24.846 1.414.971 5595,0 4 TAYVAN 1.088.039 910.337 806.068 1.054.683 30,8 5 MOZAMBİK 459.060 590.468 845.010 451.942 -46,5 6 AVUSTRALYA 346.913 306.806 402.939 351.343 -12,8 7 SRİ LANKA 68.009 236.012 288.108 340.951 18,3 8 GUATEMALA 32.435 0 0 308.879 - 9 MALEZYA 848.372 566.011 399.376 298.949 -25,1

10 FRANSA 193.541 198.036 213.068 241.009 13,1 DİĞER 2.142.667 942.742 508.351 1.042.607 105,1 TOPLAM 12.380.915 9.927.430 9.467.285 15.138.316 59,9 Kaynak: Trademap

6 HONG KONG 16.842 7.586 2.970 4.319 7.678 77,8 7 GANA 4.804 0 0 3.909 7.655 95,8 8 PERU 0 0 0 1.554 7.262 367,3 9 ŞİLİ 0 0 0 0 7.059 -

10 MOZAMBİK 23.041 26.155 28.991 14.717 5.136 -65,1 DİĞER 118.067 66.992 45.489 64.619 19.961 -69,1 TOPLAM 621.422 439.747 324.806 492.957 768.598 55,9 Kaynak: Trademap

52

Bangladeş büyük bir artış göstererek Vietnam’ın kliker ihracatında birinci sıraya

yükselmiştir ve toplam ihracatın yarısını gerçekleştirmektedir. Bangladeş’in

ardından gelen Filipinler’e yapılan klinker ihracatı ise %26 artmıştır. Çin ise 2017

yılında Vietnam’dan olan ihracatını büyük oranda artırmıştır.

2. TÜRKİYE

Türkiye, çimento sektöründe Dünya’nın en büyük ihracatçılarından biridir.

Trademap 2018 verilerine göre hem değer hem miktar sıralamalarında 2. sırada

gözükmektedir. Global Cement Report’ta verilen miktar bazlı sıralamaya göre de 2.

ihracatçı konumundadır. Türkiye, 2015 yılında 5., 2016 ve 2017 yıllarında ise

4.’lüğe yükselmişti.

Türkiye artan sektörel deneyimi ve ileri tekniklerle üretim yapabilme kapasitesi ile

çimento sektöründe güçlü bir aktördür. Yüksek teknolojili üretim, hızlı yüklemeye

imkan veren lojistik altyapı ve ülkemizin stratejik konumu Türkiye’yi çimento

ihracatında uluslararası arenada avantajlı konuma getirmektedir.

İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre Türkiye, 2019 yılında bir önceki seneye göre

toplam çimento sektöründeki ihracatını değer olarak %44, miktar olarak ise %68

artırmıştır.

2.1. TÜRKİYE’NİN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

2019 yılında Türkiye toplam 512 milyon $ çimento ihraç etmiştir. Çimento

ihracatının %74’ü gri, %24’ü ise beyaz çimentodan oluşmaktadır. 2019 yılında bir

önceki seneye göre Türkiye’nin ihraç ettiği çimentonun değeri %29 artmıştır.

TÜRKİYE'NİN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 ABD 27.640 47.276 56.539 91.145 161.672 77,4 2 İSRAİL 36.865 43.050 46.021 63.073 80.356 27,4 3 SURİYE 61.850 38.073 54.998 37.305 36.286 -2,7 4 BULGARİSTAN 16.283 14.890 13.981 15.782 16.825 6,6

53

5 HAITI 143 1.334 17.310 17.061 13.984 -18,0 6 IRAK 22.274 13.191 13.324 11.888 12.463 4,8 7 GANA 3.209 2.286 11.742 10.058 11.899 18,3 8 RUSYA 9.179 7.360 13.952 10.997 10.996 0,0 9 KKTC 4.678 7.764 12.013 11.354 10.216 -10,0 10 UKRAYNA 1.090 1.008 3.584 2.885 9.815 240,1 DİĞER 220.014 189.360 129.898 124.822 147.866 18,5 TOPLAM 403.228 365.593 373.361 396.373 512.377 29,3 Kaynak: İhracatçı Birlikleri

Türkiye’nin çimento ihracatındaki ilk 3 pazarı olan ABD, İsrail ve Suriye, yıl bazında

sıralamaları değişse de, son 5 senedir ilk 3’te yer almaktadır. Türkiye 2019 yılında

satmış olduğu çimentonun yarısından fazlasını bu 3 ülkeye satmıştır. ABD pazarı

geçen sene %77, İsrail pazarı ise %24 büyümüştür. Suriye’de kısmi bir daralma,

ondan sonra gelen Bulgaristan’da ise %6,6’lık bir artış olmuştur.

2.2. TÜRKİYE’NİN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (TON)

2019 yılında Türkiye toplam 11 milyon ton çimento ihraç etmiştir. Bundan önceki 4

senede ihraç ettiği çimento miktarı hemen hemen sabit kalan Türkiye, 2019 yılında

bir önceki seneye göre %47,7 oranında daha fazla çimento ihraç etmiştir.

TÜRKİYE'NİN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 ABD 475.543 988.118 1.204.094 1.920.695 3.652.651 90,2 2 İSRAİL 640.416 737.902 816.925 1.274.277 2.102.981 65,0 3 SURİYE 1.203.388 1.071.982 1.415.853 834.681 1.190.767 42,7 4 BULGARİSTAN 321.662 311.925 310.593 330.100 372.695 12,9 5 HAITI 1.304 28.694 373.062 384.804 319.931 -16,9 6 IRAK 381.942 259.581 332.554 206.159 106.615 -48,3 7 GANA 33.523 53.343 349.028 268.056 386.923 44,3 8 RUSYA 112.520 87.544 230.384 136.314 163.355 19,8 9 KKTC 117.162 199.066 323.715 281.153 244.829 -12,9

54

10 UKRAYNA 9.611 9.426 41.649 27.859 208.694 649,1 DİĞER 3.865.857 3.794.391 2.438.875 2.019.381 2.602.317 28,9 TOPLAM 7.162.928 7.541.971 7.836.733 7.683.478 11.351.757 47,7 Kaynak: İhracatçı Birlikleri

Miktar olarak da Türkiye’nin sektörel ihracatında geleneksel pazarları ABD, Suriye

ve İsrail aynı ilk 3 sırayı paylaşmaktadır. Türkiye’nin toplam çimento ihracatının

%61’i bu 3 pazara yapılmaktadır. İlk 3 ülkeyi Bulgaristan, Haiti ve Irak takip

etmektedir. Bu sene Ukrayna ilk 10’a büyük bir artışla girmiştir. Bu pazar 2020’nin

ilk çeyreğinde de yükselişini sürdürecektir.

2.3. TÜRKİYE’NİN 2020’NİN İLK ÇEYREĞİNDE ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $ ve TON)

ÜLKE

2019 (Ocak-Mart)

2020 (Ocak-Mart)

Değişim % (2018-2019)

Değer (1.000$)

Miktar (Ton)

Birim Fiyat

($/ton) Değer

(1.000$) Miktar Ton)

Birim Fiyat

($/ton) Değer Miktar Birim Fiyat

1 ABD 39.137 879.482 44 48.082 1.177.677 41 22,9 33,9 -8,3 2 İSRAİL 17.026 396.081 43 22.606 645.370 35 32,8 62,9 -18,5 3 SURİYE 5.723 179.606 32 6.862 221.699 31 19,9 23,4 -2,9 4 UKRAYNA 506 5.860 86 6.825 164.401 42 - - -51,9 5 HAITI 3.549 79.732 45 6.161 144.696 43 73,6 81,5 -4,3 6 GANA 2.263 71.335 32 5.134 171.916 30 126,9 141,0 -5,8 7 BULGARİSTAN 3.321 70.310 47 3.777 89.274 42 13,7 27,0 -10,4 8 S. LEONE 2.302 62.196 37 2.733 91.528 30 18,7 47,2 -19,3 9 LİBYA 0 0 0 2.688 74.199 36 - - - 10 İTALYA 1.082 11.856 91 2.665 48.712 55 146,2 310,9 -40,1 DİĞER 40.034 637.511 63 48.256 930.946 52 20,5 46,0 -17,5 TOPLAM 114.942 2.393.969 48 155.788 3.760.418 41 35,5 57,1 -14,6 Kaynak: İhracatçı Birlikleri

Yukarıdaki tabloda, 2020 yılı Ocak-Mart dönemine ilişkin veriler 2019 yılı ile

karşılaştırmalı olarak verilmektedir. Yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin çimento ihracatı

değer olarak %35,5, miktar olarak ise %57 artmıştır. Türkiye’nin çimento ihracatı

55

gerçekleştirdiği ilk 3 pazarda yine bir değişiklik olmamıştır. Türkiye’nin ilk 10 ihraç

pazarın hem değer, hem miktar olarak büyüme söz konusudur.

Ancak bunların yanında çimentonun ihraç birim fiyatında bütün pazarlarda bir

azalma söz konusudur. 2020’nin ilk 3 ayında, geçen sene aynı döneme göre

ortalama birim fiyatta %14,6’lık bir azalma olmuştur.

2.4. TÜRKİYE’NİN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Türkiye, klinker ihracatında da dünyada en üst sıralardadır. Trademap 2018

verilerine göre Vietnam, Tayland ve BAE’den sonra 213 milyon $’lık klinker ihracatı

ile Dünya’nın 4. büyük klinker ihracatçısıdır. Son 5 senedir Dünya sıralamasında

her sene bir basamak olmak üzere istikrarlı bir şekilde yükselişini sürdürmüştür.

2019 yılında ise %71,4 oranında bir artış ile 364 milyon $’lık klinker ihracatı

gerçekleştirmiştir.

TÜRKİYE'NİN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 GANA 17.549 13.649 20.192 50.424 73.761 46,3 2 FİLDİŞİ SAHİLİ 11.354 8.706 17.984 15.157 49.705 227,9 3 GINE 3.145 5.533 8.305 17.288 28.696 66,0 4 KOLOMBİYA 634 6.712 16.427 15.206 25.098 65,0 5 KAMERUN 6.821 4.007 3.751 6.499 21.887 236,8 6 MORİTANYA 14.939 3.685 1.318 13.430 19.745 47,0 7 SENEGAL 0 1.272 9.234 18.491 17.407 -5,9 8 ABD 1.541 25.390 10.691 9.990 16.945 69,6 9 GABON 2.064 0 3.833 748 15.238 1.937,2 10 İSRAİL 2.221 7.559 7.507 853 13.192 1.447,3 DİĞER 64.722 53.071 57.562 64.486 82.631 28,1 TOPLAM 124.989 129.583 156.806 212.573 364.304 71,4 Kaynak:İhracatçı Birlikleri

56

Klinker ihracat pazarlarına bakacak olursak, son 5 senedir Gana ilk sıradaki yerini

korumuştur. 2019 yılında bu ülkeye yapılan klinker ihracat değeri %46’lık bir artış

ile 74 milyon $’a ulaşmıştır. Gana’yı takip eden Fildişi Sahili, Gine, Kolombiya,

Kamerun ve Moritanya pazarları da genişlemiştir. Sadece Senegal pazarında

gerçekleşen küçük bir daralma dışında tüm klinker ihracat pazarlarında artışın

görüldüğü söylenebilmektedir.

2.5. TÜRKİYE’NİN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (TON)

Türkiye’nin miktar bazında klinker ihracatına bakacak olursak, Trademap 2018

verilerine göre Türkiye, Tayland ve İran’dan sonra 3. sırada gelmektedir. 2018

yılında ihraç ettiği klinker tonajını %23 artırmış, 2019 yılında %93 artırarak 11,7

milyon tona ulaşmıştır.

TÜRKİYE'NİN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim % (2018-2019)

1 GANA 429.369 449.721 686.210 1.491.189 2.405.745 61,3 2 FİLDİŞİ SAHİLİ 296.300 291.715 617.134 440.068 1.579.418 258,9 3 GINE 81.700 190.850 284.143 466.168 924.935 98,4 4 KOLOMBİYA 17.200 220.377 507.489 437.575 819.967 87,4 5 KAMERUN 176.800 128.750 130.830 197.361 677.502 243,3 6 MORİTANYA 390.600 111.300 45.450 386.100 649.165 68,1 7 SENEGAL 0 41.700 286.810 524.650 585.091 11,5 8 ABD 40.000 737.076 300.894 276.790 474.760 71,5 9 GABON 53.000 0 131.300 22.000 494.100 2.145,9 10 İSRAİL 61.750 234.300 237.740 24.630 434.005 1.662,1 DİĞER 1.441.442 1.404.337 1.671.369 1.764.816 2.618.586 48,4 TOPLAM 2.988.161 3.810.125 4.899.367 6.031.347 11.663.273 93,4 Kaynak: İhracatçı Birlikleri

Türkiye, ihraç ettiği klinkerin yaklaşık yarısını ilk 4 pazarı olan Gana, Fildişi Sahili,

Gine ve Kolombiya’ya satmaktadır. Geçen sene alt sıralarda olan Kamerun dikkat

57

çekici bir artışla ilk 5’e girmiştir. Kamerun pazarı 2020’nin ilk çeyreğinde de

genişlemeye devam edecektir.

2.6. TÜRKİYE’NİN 2020’NİN İLK ÇEYREĞİNDE KLİNKER İHRACATI (1.000 $ ve TON)

ÜLKE

2019 (Ocak-Mart)

2020 (Ocak-Mart)

Değişim % (2018-2019)

Değer (1.000 $)

Miktar (Ton)

Birim Fiyat

($/ton) Değer

(1.000$) Miktar (Ton)

Birim Fiyat

($/ton) Değer Miktar Birim Fiyat

1 GANA 20.197 641.062 32 34.075 1.205.452 28 68,7 88,0 -12,5 2 F.SAHİLİ 11.490 340.190 34 17.356 616.585 28 51,0 81,2 -17,6 3 GINE 9.326 283.165 33 8.491 305.296 28 -9,0 7,8 -15,2 4 KAMERUN 7.269 226.000 32 7.872 282.596 28 8,3 25,0 -12,5 5 MORİTANYA 4.372 139.000 31 7.387 270.775 27 69,0 94,8 -12,9 6 İSRAİL 738 12.460 59 6.003 198.430 30 713,5 1.492,5 -49,2 7 BELÇİKA 545 15.800 35 4.557 146.985 31 736,1 830,3 -11,4 8 KOLOMBİYA 8.441 265.100 32 3.873 140.735 28 -54,1 -46,9 -12,5 9 TOGO 3.033 96.360 31 3.705 134.270 28 22,2 39,3 -9,7 10 SENEGAL 5.330 163.750 33 3.500 131.700 27 -34,3 -19,6 -18,2 DİĞER 21.430 619.350 35 23.158 783.343 30 8,1 26,5 -14,6 TOPLAM 92.171 2.802.237 33 119.977 4.216.167 28 30,2 50,5 -15,2 Kaynak: İhracatçı Birlikleri

2020 yılının ilk çeyreğinde, Türkiye’nin klinker ihracatı değer olarak %30,2 artarken,

miktar olarak %50,5 artmıştır. Türkiye’nin klinker ihracatında geleneksel ilk 3

pazarda yine bir değişiklik olmamıştır. Ancak Gine’ye yapılan ihracat değerinde

%9’luk bir azalma söz konusudur. Geçen sene 4. sırada olan Kolombiya ve Senegal

dışında da ilk 10 klinker pazarında başka bir daralma yaşanmamıştır.

Çimento gibi klinkerin de ihraç birim fiyatında bütün pazarlarda bir azalma söz

konusudur. 2020’nin ilk 3 ayında, geçen sene aynı döneme göre ortalama ihraç

birim fiyatında %15,2 azalma olmuştur.

58

3. TAYLAND

3.1. TAYLAND’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Tayland, dünya çimento sektörü ihracatında miktar bazlı sıralamaya göre

Türkiye’nin ardından 3. sırada yer almaktadır. 2019 yılında Tayland %17 artış

göstererek 340 milyon $ çimento ihracatı gerçekleştirmiştir.

Ülkenin en çok çimento ihraç ettiği ülke ise Kamboçya olmuştur. Ardından Myanmar

ve Laos gelmiş ve bu 3 ülkeye de ihracat bir önceki yıla göre artmıştır.

TAYLAND'IN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 KAMBOÇYA 175.348 154.969 154.870 123.729 162.322 31,2 2 MYANMAR 247.350 169.289 79.259 69.056 82.324 19,2 3 LAOS 60.908 63.978 54.923 48.126 49.151 2,1 4 AVUSTRALYA 525 307 809 4.615 11.751 154,6 5 FİLİPİNLER 1.845 2.563 13.384 15.564 10.889 -30,0 6 ŞİLİ 0 7.624 17.944 10.456 5.762 -44,9 7 JAPONYA 87 132 3.176 3.214 3.365 4,7 8 BRUNEİ 5.115 5.203 3.397 2.659 2.741 3,1 9 ABD 1.485 1.935 2.100 2.633 2.240 -14,9

10 YENİ ZELANDA 148 520 1.701 1.967 2.203 12,0

DİĞER 12.393 17.959 10.772 9.159 7.266 -20,7 TOPLAM 505.204 424.479 342.335 291.178 340.014 16,8 Kaynak: Trademap

59

3.2. TAYLAND’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (TON)

TAYLAND'IN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim %

(2018-2019)

1 KAMBOÇYA 3.336.334 3.062.451 3.099.346 2.503.170 3.298.044 31,8 2 MYANMAR 3.976.811 2.743.295 1.289.333 1.056.248 1.244.323 17,8 3 LAOS 968.042 1.028.787 879.290 760.258 712.739 -6,3 4 AVUSTRALYA 7.578 5.279 16.211 0 210.059 - 5 FİLİPİNLER 13.210 18.306 229.205 264.056 170.574 -35,4 6 ŞİLİ 0 164.038 376.807 210.845 107.517 -49,0 7 BRUNEİ 92.315 99.299 72.235 59.233 57.430 -3,0 8 MALDİVLER 43.669 79.600 84.459 67.848 31.156 -54,1

9 YENİ ZELANDA 838 7.698 24.993 27.809 29.724 6,9

10 SAMOA 0 0 16.102 23.048 26.334 14,3 DİĞER 169.398 294.959 115.872 170.218 81.795 -51,9 TOPLAM 8.608.195 7.503.712 6.203.853 5.142.733 5.969.695 16,1 Kaynak: Trademap

Tayland’ın çimento ihracatında miktar bazında da ilk 3 sıra değişmemiş ve

Kamboçya, Myanmar ve Laos olmuştur. Trademap verilerine göre Tayland 2019

yılında toplamda yaklaşık 6 milyon ton çimento ihraç etmiştir. Miktar bazında

Tayland, çimento ihracatını 2019 yılında bir önceki yıla göre toplamda %16

artırmıştır.

3.3. TAYLAND’IN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Tayland’ın 2019 yılında klinker ihracatı değer bazında %2 azalarak toplamda 336

milyon $ gerçekleşmiştir. Tayland hemen hemen aynı değerlerde çimento ve klinker

ihracatı gerçekleştirmektedir. Klinkere baktığımızda ilk 3 pazar çimentoya göre

değişiklik göstermekte olup, Bangladeş, Filipinler ve Çin en önemli pazarlar

olmaktadır. Bu 3 ülkeye yapılan klinker ihracatı, 2019’da Tayland’ın toplam klinker

ihracatının yarısından fazlası olmuştur.

60

TAYLAND'IN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 BANGLADEŞ 50.453 112.372 116.794 177.466 164.259 -7,4 2 FİLİPİNLER 17.769 11.159 17.399 23.304 59.206 154,1 3 ÇİN 0 2 6 53.311 53.567 0,5 4 AVUSTRALYA 0 3.646 2.519 13.588 23.588 73,6 5 TAYVAN 2.444 5.796 3.200 5.261 15.684 198,1 6 VİETNAM 3.894 17.076 25.377 11.931 8.079 -32,3 7 KAMBOÇYA 176 221 142 248 7.484 2917,7

8 YENİ ZELANDA 0 0 2.067 5.149 2.137 -58,5

9 SRİ LANKA 6.550 10.631 15.386 19.961 2.082 -89,6 10 MALEZYA 22.544 1.925 1.359 1.757 280 -84,1

DİĞER 49.637 24.928 23.418 30.621 195 -99,4 TOPLAM 153.467 187.756 207.667 342.597 336.561 -1,8 Kaynak: Trademap

3.4. TAYLAND’IN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (TON)

Tayland 2019 yılında toplamda 8.5 milyon ton klinker ihracatı yapmıştır. Bir önceki

yıla göre miktarsal olarak %12 oranında bir azalış yaşanmıştır.

TAYLAND'IN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019 Değişim % (2018-2019)

1 BANGLADEŞ 1.395.921 3.825.854 3.896.398 4.948.251 4.142.153 -16,3 2 FİLİPİNLER 492.660 369.731 569.736 691.998 1.544.840 123,2 3 ÇİN 0 9 20 1.406.268 1.393.246 -0,9 4 AVUSTRALYA 111.367 78.163 399.454 556.605 39,3 5 TAYVAN 72.804 168.263 113.000 141.000 390.509 177,0 6 VİETNAM 71.281 487.402 798.604 371.245 214.899 -42,1 7 KAMBOÇYA 2.906 2.560 1.711 2.275 204.177 8874,8

8 YENİ ZELANDA 0 0 63.629 160.919 58.650 -63,6

9 SRİ LANKA 180.404 342.604 504.027 639.727 53.109 -91,7 10 MALEZYA 587.943 63.154 43.754 47.771 6.251 -86,9

61

DİĞER 1.231.367 788.765 762.023 969.443 1.174 -99,9 TOPLAM 4.035.286 6.159.709 6.831.065 9.778.351 8.565.613 -12,4 Kaynak: Trademap

Tayland, 2019 yılında ihraç ettiği klinkerin neredeyse yarısını Bangladeş’e

gerçekleştirmiştir. Filipinler’e olan ihracat miktar bazında %123 gibi büyük bir artış

göstermiş ve ülkeyi sıralamada 2.’liğe yükseltmiştir. Kamboçya’ya ve Tayvan’a

yapılan klinker ihracatında miktar bazında artışlar, Sri Lanka, Çin ve Vietnam’da

azalışlar dikkat çekmektedir.

4. İRAN

4.1. İRAN’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Global Cement Report’a göre İran, miktar bazlı dünya toplam çimento sektörü

ihracatı sıralamasında 4. sırada yer almaktadır. Trademap’e göre ise miktar

bazında toplam çimento sektörü ihracatı sıralamasında 3., değer bazında 9. ülkedir.

İRAN'IN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 AFGANİSTAN 56.399 60.163 53.674 78.586 56.616 -28,0 2 IRAK 473.704 374.018 102.939 59.437 50.066 -15,8 3 KUVEYT 36.890 27.961 30.891 32.389 26.947 -16,8 4 PAKİSTAN 20.479 23.846 18.697 17.474 14.062 -19,5 5 BANGLADEŞ 0 0 1.572 7.851 13.962 77,8 6 BAE 4.165 3.308 2.824 7.321 12.381 69,1 7 KAZAKİSTAN 13.245 8.001 4.936 8.648 12.170 40,7 8 KATAR 7.101 10.842 8.043 16.388 10.268 -37,3 9 ÖZBEKİSTAN 132 37 30 21 9.893 -

10 SOMALİ 1.623 3.225 10.154 10.992 9.886 -10,1 DİĞER 148.407 49.296 40.519 19.685 21.967 11,6 TOPLAM 762.145 560.697 274.279 258.792 238.218 -8,0 Kaynak: Trademap

62

En büyük 4 ihracat pazarında da düşüş yaşayan İran’ın 2018 yılında çimento

ihracatı bir önceki yıla göre toplamda %8 kayıp yaşamıştır. En büyük pazarı olan

Afganistan’a olan iharacatı bir önceki yıla göre %28 düşüş göstermiştir. İran’ın

Irak’a olan ihracatı yıllar içerisinde giderek azalma kaydetmektedir. Özbekistan da

2018 yılında ilk 10 pazar içerisinde yerini almıştır.

4.2. İRAN’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (TON)

Trademap verilerine göre İran 2018 yılında toplamda yaklaşık 7 milyon ton çimento

ihraç etmiştir. Klinker ihracatıyla birlikte toplam sektör ihracat miktarı 13,2 milyon

ton olmaktadır ve bu rakam İran’ı Dünya’da çimento ihracatında 4.’lüğe

taşımaktadır.

İRAN'IN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 AFGANİSTAN 1.007.844 1.216.526 1.541.633 2.218.612 1.685.631 -24,0 2 IRAK 8.251.127 5.570.877 2.897.462 1.493.793 1.347.862 -9,8 3 KUVEYT 879.412 737.828 868.141 864.889 793.311 -8,3 4 BANGLADEŞ 45.247 225.929 490.607 117,2 5 PAKİSTAN 353.608 483.060 535.558 445.224 422.375 -5,1 6 KAZAKİSTAN 254.101 169.723 139.630 221.603 339.461 53,2 7 ÖZBEKİSTAN 1.544 450 453 336 317.248 - 8 SOMALİ 32.500 68.270 243.228 233.053 309.908 33,0 9 KATAR 133.508 218.955 195.001 214.668 266.881 24,3

10 ERMENİSTAN 8.475 10.876 24.124 31.976 161.206 404,1 DİĞER 3.176.078 1.035.942 1.212.906 659.267 874.664 32,7 TOPLAM 14.098.197 9.512.507 7.703.383 6.609.350 7.009.154 6,0 Kaynak: Trademap

İran’ın çimento ihracatı 2018 yılında %8 azalma gösterirken miktar bazında %6

artış yaşamıştır. 2017 yılındaki ihraç birim fiyatı 39$/Ton olurken, 2018 yılında birim

fiyat 34 $’a düşmüştür. İran’ın birinci ihracat pazarı olan Afganistan’a 2018 yılında

gerçekleştirdiği çimento ihracatı % 24 azalma göstermiştir. Afganistan’ı Irak ve

Kuveyt takip etmiştir, ancak bu ülkelere yapılan ihracatlarda da azalma

63

görülmüştür. Özbekistan, Ermenistan ve Bangladeş’e yapılan çimento iharacatında

yüksek oranlarda artış yaşanmıştır.

4.3. İRAN’IN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

İran’ın klinker ihracatı çimento ihracatının altında kalmaktadır. 2018 yılında klinker

ihracatı değer bazında %15,5 azalarak toplamda 144,6 milyon $ olarak

gerçekleşmiştir. 2018 yılında İran’ın klinker ihracatında ilk 3 pazar Kuveyt, Irak ve

BAE olmuştur.

Çin, Gürcistan ve Gana az bir miktar klinker ithalatıyla İran’ın ilk 10 pazarına giriş

yapmıştır. Hindistan da istikrarlı bir artış göstermeye devam etmektedir.

4.4. İRAN’IN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (TON)

İran 2018 yılında toplamda 6.2 milyon ton klinker ihracatı yapmıştır. İran’ın klinker

ihracatında 2018 yılında bir önceki yıla göre miktar bazında %3,4 oranında bir artış

görülmüştür.

İRAN'IN KLİNKER İHRACATI (1000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 KUVEYT 14.984 18.279 19.817 32.086 46.612 45,3 2 IRAK 40.525 34.032 54.621 53.080 25.387 -52,2 3 BAE 0 0 2.196 28.321 19.447 -31,3 4 BANGLADEŞ 0 0 20.154 33.369 18.774 -43,7 5 HİNDİSTAN 0 117 208 4.290 8.991 109,6 6 UMMAN 0 0 10.387 2.129 8.984 322,0 7 PAKİSTAN 73 5.222 6.915 3.476 4.141 19,1 8 ÇİN 0 0 0 0 3.985 - 9 GÜRCİSTAN 0 0 0 78 1.277 1537,2

10 GANA 0 0 0 847 1.250 47,6 DİĞER 67.806 60.393 45.329 13.399 5.771 -56,9 TOPLAM 123.388 118.043 159.627 171.075 144.619 -15,5 Kaynak: Trademap

64

İRAN'IN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018 Değişim % (2017-2018)

1 KUVEYT 403.350 474.439 1.017.203 1.210.293 1.891.941 56,3 2 IRAK 1.024.598 867.420 1.727.610 1.878.313 1.113.061 -40,7 3 BAE 0 0 80.821 1.065.651 882.345 -17,2 4 BANGLADEŞ 0 0 619.522 987.664 737.711 -25,3 5 UMMAN 0 0 360.843 85.165 430.807 405,8 6 HİNDİSTAN 0 2.184 3.987 149.322 404.862 171,1 7 ÇİN 0 0 0 0 248.666 - 8 PAKİSTAN 2.094 150.303 234.804 136.907 197.867 44,5 9 GÜRCİSTAN 0 0 0 1.932 60.746 -

10 GANA 0 0 0 24.371 50.000 105,2 DİĞER 1.881.607 1.679.229 1.050.341 507.592 235.229 -53,7 TOPLAM 3.311.649 3.173.575 5.095.131 6.047.210 6.253.235 3,4 Kaynak: Trademap

İran, 2018 yılında ihraç ettiği klinkerin yarısını en büyük 2 pazarı olan Kuveyt (%56

artış) ve Irak’a (%40 azalış) gerçekleştirmiştir. En hızlı büyüyen pazarları ise

Gürcistan, Umman ve Hindistan olmuştur.

5. JAPONYA

5.1. JAPONYA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Dünya çimento ihracatının ülkelere göre değer sıralamasına bakıldığında

Japonya’nın 2019 yılı verilerine göre 12. sırada olduğu görülmektedir. Ülkenin

ihracatı son 5 sene içerisinde en düşük seviyesini görmüş ve 190 milyon $ olarak

gerçekleşmiştir. Japonya bir önceki yıla oranla ihracat seviyesini büyük oranda

korurken en fazla ihracatı yakın coğrafyası olan Singapur, Hong Kong ve Yeni

Zelanda’ya gerçekleştirmiştir.

65

JAPONYA'NIN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 SİNGAPUR 144.594 113.763 92.704 92.108 98.208 6,6 2 HONG KONG 35.172 38.089 48.914 33.944 24.422 -28,1 3 Y. ZELANDA 1.244 13.519 19.551 19.503 20.360 4,4 4 G. KORE 35.418 35.641 26.254 21.449 19.287 -10,1 5 TAYVAN 9.415 9.440 10.012 9.034 9.202 1,9 6 FİLİPİNLER 149 216 195 1.474 6.338 330,0 7 İTALYA 3.180 3.771 3.557 3.008 3.807 26,6 8 ÇİN 2.955 1.588 1.703 2.046 2.394 17,0 9 MAURİTUS 0 0 0 3.820 1.359 -64,4 10 AVUSTRALYA 616 563 1.123 1.166 1.213 4,0 DİĞER 3.040 3.424 3.816 4.926 3.892 -21,0 TOPLAM 235.783 220.014 207.829 192.478 190.482 -1,0 Kaynak: Trademap

Singapur, ülkenin açık ara en büyük pazarıdır. Filipinler, İtalya ve Çin’e yapılan

çimento ihracatında artışlar görülmektedir.

5.2. JAPONYA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

JAPONYA'NIN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 SİNGAPUR 3.600.174 3.492.525 3.500.337 3.293.485 3.241.123 -1,6 2 HONG KONG 867.037 866.217 1.540.867 1.232.455 879.388 -28,6 3 G.KORE 951.007 1.044.106 845.479 691.755 600.359 -13,2 4 Y.ZELANDA 22.335 339.569 514.704 495.113 504.776 2,0 5 TAYVAN 259.048 271.861 283.795 247.672 262.304 5,9 6 FİLİPİNLER 284 540 4.511 115.264 256.021 122,1 7 ÇİN 67.961 3.427 4.476 - 47.325 - 8 MAURİTUS - - - 109.990 30.500 -72,3 9 MADAGASKAR - - - - 15.000 - 10 İTALYA 5.680 6.858 6.400 5.260 7.018 33,4 DİĞER 5.819 6.210 7.229 28.594 6.240 -78,2 TOPLAM 5.779.345 6.031.313 6.707.798 6.219.588 5.850.054 -5,9

66

Miktar bazında Japonya’nın ihracatının dağılımına bakıldığında değerdeki

azalıştan daha fazla olarak %6 daralarak 6 milyon ton gerçekleştiği görülmektedir.

Bu durum birim fiyatlardaki artışa işaret etmektedir. Değer sıralamasında olduğu

gibi Singapur ülkeden en fazla çimentoyu alan pazar olurken, ilk 10 pazar içerisinde

en fazla artış miktar bakımından az da olsa Filipinler’e yönelik olmuştur.

5.3. JAPONYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Japonya değer bazında Dünya’nın 10. büyük klinker ihracatçısıdır. 2019 yılında

ülkenin klinker ihracatı değer bazında %12 artış göstererek 151 milyon $

gerçekleşmiştir.

JAPONYA'NIN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 AVUSTRALYA 58.829 50.246 61.983 59.175 61.226 3,5 2 ÇİN 0 0 0 1.578 26.516 1580,4 3 FİLİPİNLER 9.467 21.840 24.515 17.356 16.032 -7,6 4 BANGLADEŞ 6.487 17.891 9.135 4.438 9.664 117,8 5 HİNDİSTAN 0 5.200 4.371 7.647 6.481 -15,2 6 HONG KONG 14.713 10.408 6.264 5.781 5.852 1,2 7 BRUNEİ 8.355 7.005 7.438 8.811 5.293 -39,9 8 SRİLANKA 722 4.169 5.550 4.192 3.900 -7,0 9 FİJİ 4.252 3.396 2.220 2.876 3.618 25,8 10 YENİ GİNE 4.029 4.903 3.413 2.602 3.102 19,2 DİĞER 53.076 46.245 25.707 20.158 8.883 -55,9 TOPLAM 159.930 171.303 150.596 134.614 150.567 11,9 Kaynak: Trademap

Ülkenin en fazla klinker ihracatı gerçekleştirdiği pazarlar Avustralya, Çin ve

Filipinler olurken ilk 10 pazar içerisinde 2. sırada yer alan Çin’e yönelik ihracatın

artışa geçtiği görülmektedir. Toplam ihracattaki artış büyük oranda Çin ve

Bangladeş pazarlarındaki genişlemeden kaynaklıdır. Listenin 1. sırasında yer alan

Avustralya ise uzun yıllardır en fazla klinker ithalatını Japonya’dan yapmaktadır.

67

5.4. JAPONYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (Ton)

Japonya’nın ülke bazında klinker ihracatına miktar bakımından bakıldığında ilk 10

pazarın değer sıralaması ile aynı gerçekleştiği görülmektedir. Ancak ülkenin miktar

bakımından klinker ihracatı %1’lik bir artış sergilemektedir. Bu durum Japonya’nın

ihraç ettiği klinkerin birim fiyatındaki artışa işaret etmektedir.

JAPONYA'NIN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 AVUSTRALYA 1.736.094 1.564.541 2.184.567 1.918.125 1.869.700 -2,5 2 ÇİN 0 0 0 49.360 764.271 1448,4 3 FİLİPİNLER 258.742 669.509 855.831 636.616 500.589 -21,4 4 BANGLADEŞ 172.300 620.953 322.115 140.206 285.326 103,5 5 HİNDİSTAN 191.000 146.700 246.675 192.500 -22,0 6 HONG KONG 370.513 321.950 231.140 197.855 168.740 -14,7 7 BRUNEİ 220.826 222.179 243.540 284.915 147.650 -48,2 8 SRİLANKA 22.000 146.050 197.635 135.770 115.010 -15,3 9 FİJİ 108.350 106.653 81.246 107.820 110.000 2,0

10 PAPUA YENİ GİNE 99.500 114.120 98.840 76.000 102.340 34,7

DİĞER 1.427.945 1.563.559 856.176 639.612 215.600 -66,3 TOPLAM 4.416.270 5.520.514 5.217.790 4.432.954 4.471.726 0,9 Kaynak: Trademap

2019 yılında ülkenin miktar bakımından en büyük pazarları Avustralya, Çin ve

Filipinler olurken ilk 10 pazarda en fazla artış Çin’e yönelik ihracat miktarında

gerçekleşmiştir. Miktar bazında klinker ihracatında sınırlı bir artış olurken değer

bazındaki artışın çok daha fazla olması Japonya klinker sektörü için dikkat çekicidir.

68

6. ÇİN

6.1. ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Çimento ithalatında 3. sırada yer alan Çin, 2019 yılı verilerine göre Dünya çimento

ihracatında 6. sırada yer almaktadır. Ülkenin ihracatı son 5 sene içerisinde iniş

çıkışlı bir ticaret seyri izlemektedir.

Trademap verilerine göre 2019 yılında çimento ihracatı %25,5 azalarak 318 milyon

$ gerçekleşmiştir. En fazla ihracat gerçekleştirilen pazarlar Hong Kong, ABD ve

Filipinler olurken Myanmar’a yönelik ihracatta avantajlı bir yıl olmuştur.

ÇİN'İN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 HONG KONG 61.107 61.698 128.897 166.355 77.983 -53,1 2 ABD 82.661 81.334 93.984 95.055 60.147 -36,7 3 FİLİPİNLER 6.451 24.835 40.251 38.594 54.345 40,8 4 MYANMAR 13.720 8.564 5.266 9.805 20.956 113,7 5 LAOS 5.681 1.341 15.730 23.751 19.324 -18,6 6 AVUSTRALYA 9.439 7.284 9.507 11.462 11.488 0,2 7 JAPONYA 10.352 9.042 9.591 10.152 10.665 5,1 8 MAKAU (ÇİN) 40.535 13.422 16.339 10.859 8.899 -18,0 9 G.KORE 17.915 13.198 2.643 5.415 7.036 29,9 10 HİNDİSTAN 4.955 4.834 4.494 4.418 6.261 41,7 DİĞER 281.048 174.235 120.705 51.372 41.114 -20,0 TOPLAM 533.864 399.787 447.407 427.238 318.218 -25,5 Kaynak:Trademap

69

6.2. ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

Miktar bazında Çin’in çimento ihracatına bakıldığında değerdeki azalışla benzer

oranda %33 düşüş yaşanmıştır ve 5 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği

görülmektedir. Bu durum Çin’in çimento ihracatı azalırken birim fiyatlarında artış

yaşandığına işaret etmektedir. Değer sıralamasında olduğu gibi Hong Kong, ABD

ve Filipinler ülkeden en fazla çimentoyu alan pazarlar olmuştur.

6.3. ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Çin değer bazında ülkeler arasında 14. büyük klinker ihracatçısıdır. 2019 yılında

ülkenin klinker ihracatı değer bazında %55 azalış göstererek 29 milyon $

gerçekleşmiştir. Son 5 yıla bakıldığında ülkenin klinker ihracatının azalış trendi

izlediği göze çarpmaktadır.

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 HONG KONG 1.019.333 1.186.082 2.711.791 3.204.189 1.355.572 -57,7 2 ABD - 1.767.650 2.073.016 2.000.923 1.219.813 -39,0 3 FİLİPİNLER 70.815 489.511 790.009 751.917 1.073.803 42,8 4 MYANMAR 280.994 178.622 93.08 158.739 344.229 116,9 5 LAOS 96.756 22.904 217.578 296.504 263.11 -11,3 6 AVUSTRALYA 138.119 124.387 172.758 191.42 176.072 -8,0 7 MAKAU(ÇİN) 215.585 230.515 272.621 161.866 120.597 -25,5 8 G.KORE 248.046 176.741 41.824 74.688 106.499 42,6 9 GİNE 42.115 82.932 - - 55.837 -

10 HONDURAS - - 43 11.503 53.502 365,1 DİĞER 7.090.394 3.885.211 2.305.049 697.184 325.274 -53,3 TOPLAM 9.202.157 8.144.555 8.677.769 7.548.933 5.094.308 -32,5

70

Ülkenin en fazla klinker ihracatı gerçekleştirdiği pazarlar Avustralya, Güney Kore

ve Hong Kong olurken ilk 10 pazar içerisinde 6. sırada yer alan Myanmar’a yönelik

çimentoda olduğu gibi bir ihracat artışı olmuştur. Çin’in 2. ihraç pazarı olan Güney

Kore dışında da önemli pazarlarda daralma yaşanmıştır.

6.4 ÇİN’İN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (TON)

Çin’in ülke bazında klinker ihracatına miktar bakımından bakıldığında, ilk 10

pazarın değer sıralaması ile benzerlik gösterdiği görülmektedir. Ancak ülkenin

miktar bakımından klinker ihracatı değerden daha fazla %71 oranında düşmüştür.

ÇİN'İN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 AVUSTRALYA 48.189 24.628 15.695 12.123 10.238 -15,5 2 G.KORE 2.604 2.293 5.329 3.325 4.002 20,4 3 HONG KONG 8.626 10.554 3.334 3.216 2.881 -10,4 4 K.KORE 2.470 2.023 1.337 1.807 2.380 31,7 5 JAPONYA 619 641 865 1.627 1.521 -6,5 6 MYANMAR 495 20 0 32 1.460 - 7 FRANSA 1.013 1.567 2.684 2.507 1.410 -43,8 8 HOLLANDA 559 942 1.094 1.026 897 -12,6 9 İTALYA 287 270 236 1.117 799 -28,5 10 G.AFRİKA 545 367 558 1.309 799 -39,0 DİĞER 175.920 240.501 99.378 36.350 2.677 -92,6 TOPLAM 241.327 283.806 130.510 64.439 29.064 -54,9 Kaynak:Trademap

71

ÇİN'İN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 AVUSTRALYA 1.141.480 729.199 514.724 374.389 270.588 -27,7 2 K.KORE 197.765 304.470 94.151 88.101 75.239 -14,6 3 HONG KONG 53.362 51.362 35.548 27.767 36.427 31,2 4 G.KORE 10.276 27 - 589 23.429 - 5 JAPONYA 10.406 27.373 103.541 10.533 11.766 11,7 6 MYANMAR 3.410 5.137 7.386 6.830 4.085 -40,2 7 FRANSA 1.269 1.423 2.472 4.453 3.423 -23,1 8 HOLLANDA 944 996 941 4.409 3.088 -30,0 9 İTALYA 1.663 2.540 2.867 1.819 2.056 13,0 10 G.AFRİKA 1.308 1.029 1.411 3.040 1.551 -49,0 DİĞER 5.136.334 8.509.321 3.335.908 982.505 8.544 -99,1 TOPLAM 6.558.217 9.632.877 4.098.949 1.504.435 440.196 -70,7 Kaynak:Trademap

2019 yılında ülkenin miktar bakımından en büyük pazarları Avustralya, Kuzey Kore

ve Hong Kong olurken bu pazarlardan sadece Hong Kong’a gerçekleşen ihracatta

artış yaşanmıştır. Çin’in klinker ihracatında da çimentoda olduğu gibi birim

fiyatlarda artış olduğu göze çarpmaktadır.

72

7. BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ (BAE)

7.1. BAE’NİN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Dünya çimento ihracatının ülkelere göre sıralamasına bakıldığında BAE’nin 2018

yılı verilerine göre değer bazında 6. sırada olduğu görülmektedir. (Trademap

kaynaklarında 2019 yılı verileri yer almamaktadır.) 2018 yılı BAE için çimento

ihracatında değer bazında büyük bir genişlemeye sahne olmuştur ve bir önceki yıla

nazaran ihracatta %47’lik önemli bir artış sağlanmıştır. Bu artışın büyük oranla 2018

yılında kazandığı ivme ile ülkenin en büyük ihraç pazarı olan Umman’a yönelik

ihracattan kaynaklandığı söylenebilmektedir.

BAE'NİN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim %

(2017-2018)

1 UMMAN 23.158 30.984 21.977 69.808 202.217 189,7 2 KUVEYT 103.764 105.114 75.990 50.149 53.086 5,9 3 BAHREYN 15.152 17.359 17.337 21.795 27.317 25,3 4 HİNDİSTAN 807 874 1.437 4.018 7.374 83,5 5 S.ARABİSTAN 21.563 14.813 10.204 29.439 7.211 -75,5 6 IRAK 8.959 4.366 4.976 11.574 5.965 -48,5 7 YEMEN 14.535 12.610 27.200 10.849 5.058 -53,4 8 SRİ LANKA 628 591 558 1.966 2.645 34,5 9 PAKİSTAN 3.664 2.978 2.589 2.320 2.644 14,0 10 TANZANYA 4.962 2.089 552 2.296 2.252 -1,9 DİĞER 29.785 33.636 19.526 19.001 13.347 -29,8 TOPLAM 226.977 225.414 182.346 223.215 329.116 47,4 Kaynak:Trademap

Umman ülkenin açık ara en büyük pazarıdır. Umman’ı Kuveyt ve Bahreyn takip

etmektedir. İhracattaki genişleme büyük oranda ilk 10 pazardan kaynaklı olup, diğer

pazarlarda aynı dönemde %30’luk bir kayıp yaşanmıştır.

73

7.2. BAE’NİN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

BAE ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim %

(2017-2018)

1 KUVEYT 1.927.779 1.827.788 1.332.666 979.871 1.031.751 5,3 2 BAHREYN 232.751 307.867 341.773 421.146 580.349 37,8 3 UMMAN 361.248 573.411 394.395 331.216 258.684 -21,9 4 S.ARABİSTAN 154.233 120.046 86.503 479.753 84.642 -82,4 5 YEMEN 229.805 204.644 444.622 170.363 79.565 -53,3 6 IRAK 86.883 35.691 58.140 67.593 57.637 -14,7 7 SRİ LANKA 4.180 9.737 9.623 13.840 19.073 37,8 8 FİLİPİNLER 1.060 8 109 14.202 15.632 10,1 9 TANZANYA 32.432 8.840 2.967 16.373 15.535 -5,1 10 MALDİVLER 42 1 176 584 12.597 2057,0 DİĞER 397.317 317.772 171.144 162.480 181.388 11,6 TOPLAM 3.427.730 3.405.805 2.842.118 2.657.421 2.336.853 -12,1 Kaynak:Trademap

Miktar bazında BAE’nin ihracatının dağılımına bakıldığında değerdeki artışın aksi

yönünde %12 daralarak 2,3 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. Bu

durum birim fiyatlardaki yüksek artışa işaret etmektedir. Kuveyt, Bahreyn ve

Umman ülkenin 2018 yılında en fazla çimento ihraç ettiği pazarlar olmuştur. Kuveyt

tek başına BAE’nin çimento ihracatının %44’üne sahiptir.

7.3 BAE’NİN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

BAE, değer bazında Dünya’nın 3. büyük klinker ihracatçısıdır. 2018 yılında

ülkenin klinker ihracatı değer bazında %42 artış göstererek 223 milyon $

gerçekleşmiştir. BAE, klinkerde de çimento sektörü kadar rekabetçi durumdadır.

74

Ülkenin en fazla klinker ihracatı gerçekleştirdiği pazarlar Bahreyn, Bangladeş ve

Kenya olurken, bu pazarlardan Bahreyn’in açık ara en büyük alıcı olduğu dikkat

çekmektedir.

7.4. BAE’NİN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (Ton)

BAE’nin ülke bazında klinker ihracatına miktar bakımından bakıldığında %47’lik bir

artış ile 3 milyon ton gerçekleştiği görülmektedir. Bu son 4 yıldaki en yüksek ihracat

miktarını ifade etmektedir.

BAE'NİN KLİNKER İHRACATI (Ton)

BAE'NİN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim % (2017-2018)

1 BAHREYN 20.885 9.075 22.215 25.109 94.342 275,7 2 BANGLADEŞ 657 0 236 2.040 34.885 1610,0 3 KENYA 49.672 61.837 31.526 25.920 34.830 34,4 4 UMMAN 1.052 5.702 1.921 5.813 25.152 332,7 5 MOZAMBİK 11.171 7.967 1.238 0 11.073 - 6 YEMEN 14.113 7.527 15.623 13.262 6.245 -52,9 7 TANZANYA 14.607 12.817 2.616 2 4.345 217150,0 8 HİNDİSTAN 237 2.010 4.252 2.275 3.364 47,9 9 ANGOLA 0 0 3 0 1.912 - 10 S.ARABİSTAN 15.636 4.396 7.381 75.171 1.798 -97,6 DİĞER 71.781 15.802 7.922 7.624 5.129 -32,7 TOPLAM 199.811 127.133 94.933 157.216 223.075 41,9 Kaynak:Trademap

ÜLKE

2014 2015 2016 2017 2018

Değişim % (2018-2019)

1 BAHREYN 328.503 164.813 496.054 571.516 1.019.695 78,4 2 KENYA 1.181.175 1.607.122 1.040.842 815.894 960.391 17,7 3 BANGLADEŞ 5.243 1.856 16.976 892.150 5155,4 4 MOZAMBİK 251.095 184.820 37.500 - 286.245 - 5 YEMEN 310.228 216.230 446.623 328.500 164.754 -49,8 6 TANZANYA 335.151 289.267 82.780 32 126.706 - 7 ANGOLA - - 5 - 53.091 -

75

2018 yılında ülkenin miktar bakımından en büyük pazarları Bahreyn, Kenya ve

Bangladeş olmuştur. BAE’nin klinker ihracatı miktar ve değer bazında paralel artış

sergilemiştir, ihraç birim fiyatlarındaki seviyeyi hemen hemen koruduğunu

göstermesi bakımından önemlidir.

8. İSPANYA

8.1. İSPANYA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

İspanya dünya toplam çimento ihracatında hem değer hem miktar bazında 8. sırada

yer almaktadır. İspanya’nın çimento ihracatının son 5 sene boyunca hemen hemen

aynı seviyelerde olduğu görülmektedir.

8 G.AFRİKA 33.000 40.000 - - 48.610 - 9 CİBUTİ 113.000 66.000 135.878 97.071 40.302 -58,5 10 UMMAN 21.209 125.235 47.300 28.855 34.761 20,5 DİĞER 1.651.352 358.767 258.097 661.541 87.468 -86,8 TOPLAM 4.229.956 3.052.254 2.546.935 2.520.385 3.714.173 47,4 Kaynak:Trademap

İSPANYA'NIN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 FRANSA 79.102 85.859 96.581 98.760 93.003 -5,8 2 İNGİLTERE 46.048 44.194 50.092 53.207 50.810 -4,5 3 PORTEKİZ 16.735 14.616 13.892 31.952 37.716 18,0 4 ABD 22.578 27.850 29.386 23.217 18.230 -21,5 5 HOLLANDA 466 432 519 5.630 11.097 97,1 6 GAMBİYA 2.601 8.749 10.589 7.258 5.535 -23,7 7 DANİMARKA 41 0 242 2.681 5.170 92,8 8 ANDORRA 2.402 2.049 2.274 3.179 3.463 8,9 9 CEZAYİR 40.952 38.599 7.328 6.472 3.433 -47,0 10 GİBRALTAR 2.666 2.155 2.644 3.104 2.720 -12,4 DİĞER 62.492 47.097 47.708 43.596 28.531 -34,6 TOPLAM 276.083 271.600 261.255 279.056 259.708 -6,9

76

Son 5 yıl içerisindeki en düşük seviye 2019 yılında görülmüş ve bir önceki seneye

göre %7 azalarak 260 milyon $ gerçekleşmiştir. İspanya en fazla ihracatı Avrupa

kıtasında yer alan Fransa, İngiltere ve Portekiz’e yapmıştır.

8.2. İSPANYA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (TON)

Miktar bazında İspanya’nın ihracatının dağılımına bakıldığında %9,5 daralma

neticesinde 3 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. Bu rakam son 5

yılın en düşük ihraç miktarıdır. Miktar bazında en fazla ihracat gerçekleştirilen

ülkeler büyük oranda değer sıralaması ile paralellik gösterirken, ilk 10 pazar

içerisinde en fazla artış Hollanda’ya yönelik olmuştur. Uzun bir dönemdir kapalı olan

Danimarka pazarındaki ihracat artışı da dikkat çekicidir.

İSPANYA'NIN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 İNGİLTERE 765.987 749.484 956.433 947.834 891.024 -6,0 2 FRANSA 754.858 883.720 932.416 920.705 857.075 -6,9 3 PORTEKİZ 215.771 200.816 177.855 333.363 421.844 26,5 4 ABD 348.992 426.708 530.866 374.820 304.378 -18,8 5 HOLLANDA 1.161 1.203 1.473 117.346 247.938 111,3 6 GAMBİYA 77.160 266.304 326.244 191.793 159.258 -17,0 7 DANİMARKA 86 - 5.496 - 110.078 - 8 CEZAYİR 888.816 826.668 80.010 65.941 37.591 -43,0 9 ANDORRA 24.824 21.182 24.293 32.134 35.975 - 10 GİBRALTAR 27.504 20.434 28.168 33.115 31.101 -6,1 DİĞER 876.286 618.930 731.548 603.749 181.895 -69,9 TOPLAM 3.981.445 4.015.449 3.794.802 3.620.800 3.278.157 -9,5 Kaynak:Trademap

77

8.3. İSPANYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

İspanya’nın klinker ihracatı çimento ihracatının altında seyretmektedir. 2018

verilerine göre İspanya değer bazında Dünya’nın 7. büyük klinker ihracatçısıdır.

2019 yılına gelindiğinde ise ülkenin klinker ihracatı değer bazında %30 azalış

göstererek 109 milyon $ gerçekleşmiştir.

İSPANYA’NIN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Kaynak: Trademap

Ülkenin en fazla klinker ihracatı gerçekleştirdiği pazarlar Fransa, Kamerun ve

Belçika olurken ilk 10 pazar içerisinde genel anlamda azalış trendi hakimdir.

Kamerun 2018 yılında İspanya’nın en büyük klinker ithalatçısı olurken 2019 yılında

gerileme göstermiş ve Fransa ihracatını artırarak 1. sıraya yerleşmiştir.

8.4. İSPANYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (TON)

İspanya’nın ülke ve miktar bazında klinker ihracatına bakıldığında %34’lük bir

azalış ile 2 milyon ton gerçekleştiği görülmektedir.

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 FRANSA 7,127 13,606 20,391 25,129 26,576 5.8 2 KAMERUN 19,436 37,131 33,915 25,330 21,282 -16.0 3 BELÇİKA 7,355 3,447 15,289 15,600 16,265 4.3 4 İNGİLTERE 7,370 9,152 10,848 11,397 5,877 -48.4 5 KOSTA RİKA 0 0 4 0 4,615 - 6 FİLDİŞİ SAHİLİ 19,426 21,789 17,239 16,133 4,209 -73.9 7 İRLANDA 1,411 1,540 2,808 4,202 4,097 -2.5 8 YENİ GİNE 13,448 7,977 13,376 15,157 3,847 -74.6 9 POLONYA 924 307 301 991 3,279 230.9

10 KOLOMBİYA 6,986 15,690 6,039 3,508 2,688 -23.4 DİĞER 129,596 95,074 60,416 39,136 16,377 -58.2 TOPLAM 213,079 205,713 180,626 156,583 109,112 -30.3

78

İSPANYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE

2015 2016 2017 2018 2019

Değişim % (2018-2019)

1 KAMERUN 464,769 1,102,338 1,072,640 720,016 604,221 -16.1 2 FRANSA 139,157 305,794 519,413 650,140 520,576 -19.9 3 BELÇİKA 202,482 95,081 418,610 403,353 437,634 8.5

4 FİLDİŞİ SAHİLİ 485,418 682,599 557,929 453,395 130,986 -71.1

5 KOSTA RİKA - - 23 - 128,672 - 6 YENİ GİNE 310,271 249,317 412,841 462,688 113,488 -75.5 7 İNGİLTERE 197,632 162,426 169,274 228,686 90,038 -60.6 8 KOLOMBİYA 178,633 477,201 226,968 108,644 88,000 -19.0 9 GANA 277,418 246,943 450,998 366,176 85,634 -76.6

10 HOLLANDA 4,501 3,738 4,156 3,637 71,490 - DİĞER 2,637,584 2,097,486 1,250,792 688,816 428,501 -37.8 TOPLAM 4,897,865 5,422,923 5,083,644 4,085,551 2,699,240 -33.9

Kaynak: Trademap

2019 yılında ülkenin miktar bakımından en büyük pazarları Kamerun, Fransa ve

Belçika olmuştur. Değer bazında Kamerun ihracatta 2. sırada yer alırken miktar

bazındaki ihracat sıralamasında Kamerun ilk sıraya çıkmaktadır. İspanya’nın

klinker ihracatı miktar bazında da değer bazında olduğu gibi yaklaşık %34’lük

azalma kaydetmiştir.

9. PAKİSTAN

9.1. PAKİSTAN’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

Pakistan, Dünya toplam çimento sektörü ihracatında 2019 yılında miktar

sıralamasıyla 9. ülkedir. (Global Cement Report) Dünya çimento ihracatının (klinker

hariç) ülkelere göre sıralamasına bakıldığında Pakistan’ın 2018 yılı verilerine göre

değer bazında 10. sırada olduğu görülmektedir. (Trademap kaynaklarında 2019 yılı

verileri yer almamaktadır.) 2018 yılında ülkenin çimento ihracatı değer bazında %3

azalarak 204 milyon $ gerçekleşmiştir.

79

PAKİSTAN’IN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim %

(2017-2018)

1 AFGANİSTAN 238,624 151,590 123,156 84,917 69,260 -18.4 2 HİNDİSTAN 36,860 38,179 73,974 65,793 63,119 -4.1 3 SRİ LANKA 42,497 30,486 34,868 25,016 26,894 7.5 4 MADAGASKAR 25,216 14,478 17,085 16,589 18,441 11.2 5 G.AFRİKA 80,953 35,501 3,403 3,503 10,733 206.4 6 COMOROS 8,702 9,777 5,313 4,772 4,199 -12.0 7 YEMEN 16 3,561 15,837 1,454 2,418 66.3 8 ŞEYSELLER 1,883 1,273 1,570 1,282 2,176 69.7 9 FRANSA 3,796 3,801 2,924 2,857 2,095 -26.7

10 TANZANYA 28,418 20,141 5,173 1,269 1,985 56.4 DİĞER 49,614 36,388 12,708 2,475 2,423 -2.1 TOPLAM 516,579 345,175 296,011 209,927 203,743 -2.9

Kaynak: Trademap

Pakistan’ın en fazla çimento ihracatı Afganistan, Hindistan ve Sri Lanka’ya

gerçekleşirken bu ülkelerden Afganistan ve Hindistan’ın toplam ihracatın %65 gibi

büyük bir bölümünü karşıladığı görülmektedir. İlk 10 pazara bakıldığında ise en

büyük artışın Güney Afrika’ya gerçekleştiği dikkat çekmektedir.

80

9.2. PAKİSTAN’IN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

Miktar bazında Pakistan’ın çimento ihracatına bakıldığında değerdeki %3

oranındaki azalışın aksi yönünde %3 artarak 4.1 milyon ton seviyesinde

gerçekleştiği görülmektedir. Sonuç olarak Pakistan’ın çimento ihraç fiyatları düşme

göstermiştir. Değer bazında ihracattaki ilk 3 sıralama miktar bazında da değişiklik

göstermemiş olup, Afganistan, Hindistan ve Sri Lanka Pakistan’ın 2018 yılında en

fazla çimento ihraç ettiği pazarlar olmuştur.

9.3 PAKİSTAN’IN KLİNKER İHRACATI

Pakistan büyük ölçüde çimento ihracatçısıdır. 2018 yılı verilerine göre Pakistan,

değer bazında Dünya klinker ihracatında 16. sırada yer almaktadır.

Daha önceki yıllara ait ülke verileri Trademap’te yer almamakta olup 2019 yılı

ihracatı da sadece 60 milyon $’dır ve onun da yaklaşık %70’ini Bangladeş

PAKİSTAN'IN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2014 2015 2016 2017 2018

Değişim %

(2017-2018)

1 AFGANİSTAN 4.110.420 2.615.647 2.410.981 1.797.288 1.519.137 -15,5 2 HİNDİSTAN 880.472 815.150 1.419.126 - 1.240.985 - 3 SRİ LANKA 695.949 494.940 589.764 425.739 513.437 20,6 4 MADAGASKAR 371.973 253.441 318.448 301.006 380.198 26,3 5 G.AFRİKA 1.420.371 655.422 74.266 77.298 243.680 215,2 6 COMOROS 157.656 184.278 115.924 104.971 96.236 -8,3 7 YEMEN 280 69.180 330.296 32.161 54.602 69,8 8 TANZANYA 28.738 23.862 30.828 25.404 35.868 41,2 9 FİLİPİNLER - - - 56 24.920 - 10 MOZAMBİK 511.360 431.460 756 1.512 1.540 1,9 DİĞER 808.783 674.667 386.096 1.301.390 78.690 -94,0 TOPLAM 8.986.002 6.218.047 5.676.485 4.066.825 4.189.293 3,0 Kaynak: Trademap

81

gerçekleştirmektedir. Kalan payı da Kenya, Mozambik ve Sri Lanka

paylaşmaktadır.

Pakistan’ın 2018 yılı klinker ihracatı miktar bazında da 1.6 milyon ton

gerçekleşmiştir ve Bangladeş bu defa ihracatın %65’ini oluşturmaktadır. Diğer

alıcılar yine aynı sırayla Kenya, Mozambik ve Sri Lanka olmaktadır.

10. ALMANYA

10.1. ALMANYA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

2019 yılında Almanya’nın çimento ihracatı son 5 sene içerisinde en yüksek değeri

yakalamış ve bir önceki yılki seviyesini hemen hemen koruyarak 525 milyon $

gerçekleşmiştir. 2019 yılında en fazla ihracatı Avrupa bölgesine, Hollanda,

Avusturya ve Fransa’ya yönelik gerçekleşmiştir.

ALMANYA'NIN ÇİMENTO İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 HOLLANDA 160.680 158.189 172.237 206.217 198.337 -3,8 2 AVUSTURYA 19.386 20.538 19.429 23.810 67.008 181,4 3 FRANSA 67.865 53.277 50.011 47.874 51.569 7,7 4 BELÇİKA 43.523 40.860 48.799 49.788 45.157 -9,3 5 POLONYA 19.976 16.314 17.081 19.156 25.012 30,6 6 İSVİÇRE 38.175 37.586 40.974 32.633 23.721 -27,3 7 NORVEÇ 27.707 24.389 23.854 24.310 23.685 -2,6 8 İNGİLTERE 24.990 28.233 24.768 21.808 23.227 6,5 9 DANİMARKA 18.289 22.196 20.300 20.844 11.695 -43,9 10 ÇEKYA 8.266 6.981 6.944 9.700 11.115 14,6 DİĞER 68.534 55.252 55.987 65.537 44.280 -32,4 TOPLAM 497.391 463.815 480.384 521.677 524.806 0,6 Kaynak: Trademap

Almanya’nın ilk 10 pazara yönelik gerçekleştirdiği çimento ihracatında en fazla artış

Avusturya’ya yönelik olmuştur. En büyük alıcısı Hollanda’ya yapılan ihracatta ise

azalma yaşanmıştır.

82

10.2. ALMANYA’NIN ÜLKE BAZINDA ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

Dünya çimento ihracatının ülkelere göre sıralamasında, 2019 yılı verilerine göre

Almanya miktar bazında 10. sırada yer almaktadır.

ALMANYA'NIN ÇİMENTO İHRACATI (Ton)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 HOLLANDA 2.167.919 2.257.622 2.469.342 2.743.000 2.690.754 -1,9 2 AVUSTURYA 190.340 207.900 213.721 249.808 721.264 188,7 3 FRANSA 812.035 635.442 580.654 515.466 598.518 16,1 4 BELÇİKA 589.503 551.977 658.620 610.448 556.956 -8,8 5 POLONYA 350.448 307.690 321.467 333.114 421.693 26,6 6 NORVEÇ 406.496 394.348 356.953 334.376 335.843 0,4 7 İNGİLTERE 395.105 449.627 370.851 294.848 300.507 1,9 8 İSVİÇRE 390.096 358.237 381.883 290.125 213.932 -26,3 9 ÇEKYA 114.175 96.858 91.276 124.424 143.691 15,5 10 DANİMARKA 188.798 227.579 193.916 184.310 100.287 -45,6 DİĞER 656.830 581.427 572.617 627.458 385.742 -38,5 TOPLAM 6.261.745 6.068.707 6.211.300 6.307.377 6.469.187 2,6 Kaynak:Trademap

Miktar bazında Almanya’nın ihracatının dağılımına bakıldığında değerdeki

yükselişten daha büyük oranda %3 artışla 6 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği

görülmektedir. Almanya’nın çimento ihraç fiyatları 2019 yılında azalmıştır.

Değer sıralamasında olduğu gibi Hollanda, Avusturya ve Fransa çimento

ihracatında ilk 3 pazar olurken olurken, ilk 10 pazar içerisinde en fazla artış ise yine

Avusturya’ya yönelik olmuştur.

Bir diğer dikkat çekici husus ise son 5 yıldır ülkenin çimento ihracatının miktar

bakımından seviyesini koruduğudur.

83

10.3. ALMANYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

Almanya’nın klinker ihracatı değer bazında %41 gibi büyük bir azalma göstererek

17 milyon $ seviyesinde gerçekleşmiştir. Çimento sektöründe daha rekabetçi bir

konumdadır. Almanya’nın en fazla klinker ihracatı gerçekleştirdiği pazarlar

Avusturya, Hollanda ve Belçika olurken ilk 10 pazarın hemen hemen tamamında

daralma görülmektedir.

10.4. ALMANYA’NIN ÜLKE BAZINDA KLİNKER İHRACATI (Ton)

Almanya’nın ülke bazında klinker ihracatına miktar bakımından bakıldığında ilk 10

pazarın değer sıralaması ile hemen hemen aynı gerçekleştiği görülmektedir. Ancak

ülkenin miktar bakımından klinker ihracatı %36’lık bir azalış sergileyerek 332 bin

ton seviyesinde gerçekleşmiştir.

ALMANYA'NIN KLİNKER İHRACATI (1.000 $)

ÜLKE 2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 AVUSTURYA 12.644 17.868 17.267 17.857 9.234 -48,3 2 HOLLANDA 23 3 1.620 4.944 3.979 -19,5 3 BELÇİKA 4.302 2.445 2.533 2.975 2.957 -0,6 4 LÜKSEMBURG 441 766 851 990 419 -57,7 5 ÇEKYA 52 5 5 532 270 -49,2 6 İSVİÇRE 12 15 14 322 230 -28,6 7 PORTEKİZ 0 0 0 0 93 - 8 İTALYA 0 20 0 35 50 42,9 9 ROMANYA 49 80 39 0 28 - 10 KANADA 0 0 6 0 26 - DİĞER 1.394 1.320 562 1.642 28 -98,3 TOPLAM 18.917 22.522 22.897 29.297 17.314 -40,9 Kaynak: Trademap

84

Almanya’nın 2019 yılında miktar bakımından en büyük klinker ihraç pazarları değer

sıralaması ile aynı şekilde Avusturya, Hollanda ve Belçika olmuştur.

ALMANYA'NIN KLİNKER İHRACATI (Ton)

ÜLKE

2015 2016 2017 2018 2019

Değişim %

(2018-2019)

1 AVUSTURYA 256.741 357.719 329.490 313.899 166.186 -47,1 2 HOLLANDA 53 9 33.220 91.561 96.538 5,4 3 BELÇİKA 89.630 49.441 50.467 52.518 56.170 7,0 4 ÇEKYA 123 12 12 9.419 6.762 -28,2 5 İSVİÇRE 32 34 57 6.853 4.361 - 6 LÜKSEMBURG 1.502 5.686 12.219 6.967 1.309 -81,2 7 PORTEKİZ - - - - 403 - 8 İTALYA 43 0 74 134 81,1 9 ROMANYA 102 147 90 - 72 - 10 DANİMARKA 0 30 90 0 38 - DİĞER 18.062 25.553 11.013 37.424 45 -99,9 TOPLAM 366.245 438.674 436.658 518.715 332.018 -36,0 Kaynak: Trademap

85

D. DEĞERLENDİRME

Dünyada en fazla cimento ile klinker ticareti yapan ülkelerin incelendiği bu raporda

ithalatçı ülkelerin trendleri, rakibimiz olan ihracatçı ülkelerin ticaret yaptığı ülkeler

ile seyri araştırılmıştır. Ülkelerin finansman durumu, iç talebi, lojistik imkanları,

inşaat piyasası ve ekonomik&siyasi gelişmeler ticaretin belirleyici faktörleri

olmaktadır.

2018 yılında 157 ülke klinker ve çimento ithalatı yapmıştır ve toplam ithalat hacmi

197 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Toplam miktarın %42’si olan 82 milyon tonu

en çok ithalat yapan ilk 10 ülke gerçekleştirmiştir. En büyük ithalatçı ülkeler

Bangladeş, ABD, Çin, Filipinler, Sri Lanka, Singapur, Hong Kong, Gana olarak

sıralanmaktadır. Bu alıcı ülkeler arasında sadece ABD ve Gana’ya ihracatımız

bulunmaktadır. Diğer ithalatçı ülkeler için Türkiye’nin lojistik açıdan elverişli

olmaması bakımından, ihracatı mümkün görünmemektedir. Ayrıca bu ülkeler büyük

ölçüde çevre ülkelerden çimento tedariğini sağlamaktadır ve bu noktada Vietnam

ve Tayland gibi ülkeler öne çıkmaktadır.

İhracat tarafında ise 2018 yılında, 106 ülke toplam 213 milyon ton hacminde

çimento ve klinker ihracatı gerçekleştirmiştir. Bu toplam miktarın %58’i (123 milyon

ton) en çok ihracat yapan ilk 10 ülke tarafından gerçekleştirmiştir. Başlıca ihracatçı

ülkeler Vietnam, Tayland, İran, Japonya, BAE, İspanya olmuştur. İspanya’nın

rekabetçi yapısı devam etmekte, İran’ın gücünü ise ekonomik yaptırımlar

azaltmaktadır.

Türkiye, 23 milyon ton ihracatıyla Dünya’da Vietnam’dan sonra 2.’liğe yükselmiştir.

Türkiye için en önemli pazar Sahra Altı Afrika ülkeleri, ABD, İsrail, Suriye olmaya

devam etmektedir. 2019 yılında Türk çimento sektörü ihracata daha fazla

yönelmiştir ve bunun sonucu değer bazında %44’lük bir artışla görülmüştür.

Diğer taraftan, miktar bazındaki ihracat artış oranı da % 68 seviyesinde

gerçekleşmiştir. Çimentoda 2019 yılında ihraç birim fiyatı 2018’e göre %12,5

düşerek 45$/Ton, klinkerde ise %11,3 düşerek 31$/Ton’a inmiştir. 2020 yılının ilk

çeyreğinde ise ihraç birim fiyatlarında daha hızlı bir düşüş yaşanmaktadır. İhraç

pazarlarımız ise aynı şekilde devam etmektedir.

86

Avrupa bölgesinden İspanya’nın birim fiyatlarına bakacak olursak İspanya’nın

ABD’ye çimento ihracatı 60 $/Ton (CIF), Türkiye’nin 44 $/Ton (FOB)’dur. Klinkerde

Trademap verilerine göre Türkiye’nin en büyük pazarı Gana’ya ihraç fiyatı 55$/Ton

(CIF, İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre 31 $-FOB), Gana’nın ortalama ithal birim

fiyatı 59 $/Ton şeklinde seyretmektedir.

Türkiye çimento sektörü 142 milyon ton kurulu kapasite ile yılda yaklaşık 16 milyar

TL ciro üreten bir sektördür. Çimento sektörü hem yurt içindeki talebin tamamına

yakınını karşılamakta hem de önemli ölçüde ihracat yapmaktadır. Türkiye, sektörde

üretim kapasitesi, lojistik altyapısı, teknoloji yatırımı ile rakebet gücü yüksek ve

ihracat açısından avantajlı bir ülkedir. İhracatta yaratılan katma değer oranı %

68’dir.

Sektörün beklentisi ekonomik büyüme ve inşaat sektöründe canlanma iken 2020

yılında başlayan salgının küresel ekonomi ve ülke ekonomisi üzerindeki etkilerini

değerlendirebilmek, önümüzdeki sürecin global boyutu hesaplanabildiğinde

mümkün olabilecektir. Türk çimento sektörü, rekabet gücünü koruyarak küresel

çimento pazarından aldığı payı artırma hedefiyle çalışmalarına devam etmektedir.