document in windows internet explorer...asimina triloba (l) onbekende hoge struik of kleine boom met...

Info van het internet Bijzondere fruitsoorten voor volle grond, wintertuin en kuip

-- Pagina 1 van 43 pagina’s --

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...................................................................................................................... 1

1. Asimina triloba (Paw-Paw, poor man’s banana) ............................................................. 2 2. Chaenomeles japonica ‘Cido’(Japanse kwee, Sierkwee)................................................. 8 3. Cydonia oblonga (Kwee, Kweepeer).............................................................................12 4. Diospyros (Kakipruim, persimoen) ...............................................................................16 5. Eugenia jambos , syn Syzogina jambos (Rose Apple) ...................................................17 6. Ficus carica (Vijg) ........................................................................................................20 7. Hovenia dulcis (Rozijnenboom)....................................................................................26 8. Lonicera caerulea 'Kamtschatica' (Blauwe honingbes) .................................................28 9. Mespilus germanica (Mispel) ........................................................................................31 10. Passiflora edulis (Passiebloem) ...................................................................................37 11. Poncirus trifoliata (Wilde citroen) ...............................................................................40 12. Schisandra chinensis ...................................................................................................42



1. Asimina triloba (Paw-Paw, poor man’s banana) Grotere struik tot kleine boom met heerlijke groene grote vruchten. Heeft ook een hoge sierwaarde Pawpaw Asimina triloba Bes: mooie langwerpige groene vruchten, goede smaak (rijpe banaan), niet ziektegevoelig Rijping: herfst, rijpt over een periode van een tweetal weken Groeiwijze: goede groeier, geschikt voor elke 'normale' tuingrond, vormt meestal een forse, brede struik. Kan ook als kleine boom worden gekweekt (5 meter), geeft ook prachtige bloemen in het late voorjaar

Asimina triloba (L) Onbekende hoge struik of kleine boom met purperbruine bloemen voor de bladeren in mei, gevolgd door eetbare geelgroene vruchten, die op kleine banaantjes lijken, in september-oktober. Asimina triloba 'Sunflower' Nieuwe selectie met meer opvallende bloemen. Fruit Asimina triloba - Pawpaw, poor man's banana, papaya Naam: Asimina triloba Nederlandse naam: Pawpaw, poor man's banana, papaya Familie: Annonaceae Synoniem: Bloeitijd: 3-5 Bloemkleur: donkerbruin Hoogte min-max: 4-6 Bladeren: mooie herfstkleur Informatie, teelt: De pawpaw is een bladverliezende, in de herfst mooi verkleurende boom of struik van 4-6 m hoog. Geënte bomen geven sneller vruchten dan planten uit zaad vermeerderd. Voor 2 bomen, welke je nodig hebt voor de kruisbestuiving, heeft u normaal een oppervlakte nodig van 4 x 5 m. De pawpaw verdraagt goed volle zon, maar ook enige schaduw



wordt goed verdragen. Tot nog toe zijn er geen ernstige ziekteproblemen in de teelt van de Pawpaw. De vrucht is 5 tot 15 cm lang. De vrucht heeft de vorm van een dikke worst of is aardappelvormig. Ze is heel lekker en smaakt een beetje naar banaan. Ze is rijk aan eiwitten, vitamine C en vitamine A. Het is een echt voedzame en vitaminerijke vrucht, welke tot 450 gram kan wegen, afhankelijk van het ras. Ze is heel lekker als ze volledig rijp is. De vrucht bevat 2 rijen met veel boonvormige zaden. Om een idee te hebben van de smaak koopt u eens de subtropische verwante vrucht Cherimoya. Deze is vooral in december (rond de Nieuwjaarsfeesten) te koop in delicatessenwinkels. De boom is bij ons dus probleemloos winterhard. De meer rassen, welke in Amerika (Noordelijke streken) rijpen in korte zomers, rijpen hier volledig af. Piramidale groeivorm. De enkel staande donkerbruine, fluweelachtige bloemen verschijnen voor de bladeren in de lente op eenjarige twijgen (twijgen van het vorige groeijaar). De bloemen kunnen een diameter van 5 cm hebben. De bloemen zijn zelfsteriel en hebben dus kruisbestuiving (van een ander ras) nodig. Sommige rassen zijn ook zelffertiel. Handbestuiving is aan te raden tot noodzakelijk. Vruchtgrootte: 3-15 cm lang en 3-10 cm hoog. Het vruchtgewicht is 200-450 g. De vruchten kunnen alleen of in trossen hangen. De vruchten zijn zeer aromatisch en lijken te smaken naar banaan, mango en ananas. Bij kamertemperatuur, kunnen geoogste vruchten 2-3 dagen bewaard worden. In koelcel of frigo zijn de vruchten 3 weken goed te bewaren. Bladeren worden in de herfst geel-bruin. De bomen zijn in zone 5 winterhard (tot –25°C). Ze vragen minimum 400 uur koude en 160 vorstvrije dagen. De ideale planttijd is waarschijnlijk de maand maart. Over de Pawpaw (en andere verwaarloosde boomvruchten) zijn meer teeltgegevens en info te bekomen bij dhr. Hedwig Scheer, Ghesule 6 bis1547 BeverTelefoon 054.586257 Standplaats lichtbehoefte zon, halfschaduw - deze plant is vorstgevoelig - de plant heeft mooie herfsttinten - geschikt voor een solitaire positie in een beplantingsschema - deze plant is ziekteresistent (meeldauw, sterreroetdauw) De Pawpaw (Asimina triloba) Algemene kenmerken van de Pawpaw: De Asimina triloba of Pawpaw/ roomappel uit de familie van de Annonaceae is de enige winterharde in deze familie. Hij is hier probleemloos en volledig winterhard, tot – 30° C en meer. De andere verwanten uit de familie zijn subtropisch tot tropisch. Het is een bladverliezende, in de herfst mooi verkleurende boom of struik van 4-6 m hoog. Voor 2 bomen, die je nodig hebt voor de kruisbestuiving, heb je normaal een oppervlakte nodig van 4 x 5 m. (Dit is de maximale oppervlakte welke nodig is.) De pawpaw verdraagt goed volle zon, maar ook enige schaduw wordt goed verdragen. In de USA wordt bij het verplanten de eerste twee jaar ruim schaduw gegeven. Tot nog toe zijn er geen ernstige ziekteproblemen in de teelt van de Pawpaw.



De plant krijgt stilaan meer bekendheid, doordat hij ook een medicinale stof bevat die zeer werkzaam zou zijn bij kankerbestrijding. De vrucht is 5 tot 15 cm lang. De vrucht heeft de vorm van een dikke worst of is aardappelvormig. Ze is heel lekker en smaakt een beetje naar banaan. Ze is rijk aan eiwitten, vitamine-C en vitamine-A. Het is een echt voedzame en vitaminerijke vrucht, die tot 450 g kan wegen, afhankelijk van het ras. Ze is heel lekker als ze volledig rijp is. De vrucht bevat 2 rijen met veel boonvormige zaden. Om een idee te hebben van de smaak koop je eens de subtropische verwante vrucht "Cherimoya". Deze is vooral in december (rond de nieuwjaarsfeesten) te koop in fruit-delicatessewinkels. De boom is bij ons dus probleemloos winterhard. De meeste rassen, welke in de Noordelijke streken van Amerika in korte zomers groeien, rijpen hier volledig af. Teeltgegevens voor de Asimina triliba Men kan zaailingen ofwel geënte planten gebruiken. Jonge planten (zaailingen) lijken gevoelig te zijn voor het U.V.-licht. In de jeugd dus beschermen tegen de volle zon. Oudere planten groeien en produceren meer als ze in de volle zon staan. Jonge planten hergroeien moeilijk na het planten/ verplanten. Bij voorkeur containerplanten gebruiken. De planten zijn dankbaar voor mulching . Ze hebben een voorkeur voor lichtvochtige grond. (Te natte of te droge grond zijn af te raden) Pawpaw plantkundig: De groeihoogte is 5-10 meter. De bomen hebben een piramidale groeivorm. De enkelstaande donkerbruine, fluweelachtige bloemen verschijnen voor de bladeren in de lente op eenjarige twijgen. (Twijgen van het vorige groei-jaar). De bloemen kunnen een diameter van 5 cm hebben. De bloemen zijn zelf-steriel en hebben dus kruisbestuiving (van een ander ras) nodig. Sommige rassen zijn ook zelffertiel. Handbestuiving is aan te raden/ noodzakelijk. Vruchtgrootte: 3-15 cm lang en 3-10 cm hoog. Het vruchtgewicht is 200-450 g.. De vruchten kunnen alleen of in trossen hangen. De vruchten zijn zeer aromatisch en lijken te smaken naar banaan, mango en ananas. Bij kamertemperatuur kunnen geoogste vruchten 2-3 dagen bewaard worden. In koelcel/ frigo zijn de vruchten 3 weken goed te bewaren. De bladeren worden in de herfst geel-bruin. De bomen zijn in zone 5 winterhard (tot –25°C ). Ze vragen minimum 400 uur koude en 160 vorstvrije dagen. De ideale planttijd is waarschijnlijk de maand maart. Vermeerdering van de pawpaw: 1. Zaaien: De pawpaw zaden (3 cm lang) die uit de vruchten worden gehaald, worden gereinigd en vochtig bewaard, in plastic zak met spaghnum mos. De zaden mogen niet uitdrogen! De roomappel-zaden hebben een koudebehandeling nodig. Men kan ze stratificeren gedurende 60-100 dagen bij een temperatuur van 2-4°C (Of in koelkast bij 5°C). De zaden kunnen verschillende jaren in een koelkast bewaard worden. Zaaidiepte 2.5-3 cm diep. In zaaipotten van 25 cm diepte. Zodra de zaailingen 10 –20 cm hoog zijn, kan men ze in hoge containerpotten plaatsen. De planten hebben een lange



pinwortel. (Bijv. potten van 10 x 10 x 36 cm). De bodem moet gedeeltelijk open zijn, zodat het overtollige water goed weg kan. Bodemwarmte van 27°C. (24-29°) verhoogt het kiemingspercentage. Opkomst zaailingen na 45 tot 90 dagen. Eventueel belichten na opkomst (16 uur ). Bodemtemperatuur 29-32°C. Uitgeplante zaailingen (volle grond) moeten regelmatig water krijgen. 2.Vegetatieve vermeerdering van deze roomappel: De meest gebruikte veredelingsmethode/ entmethode is chip-budding op zaailingen. In het voorjaar, bij het hernemen van de groei zal men de onderstammen 30-60 cm (6 of meer bladeren) boven de oogent afknippen. Indien men juist boven de oogent terugknipt, is de groei minder goed. Geleidelijk aan kan men de opwas wat inkorten. De Engelse griffel en spleetgriffel kunnen ook toegepast worden. Ook wortelstekken lijken soms een goed resultaat te geven. Zomerstekken (kruidachtige stekken) lijken voorlopig minder goed te lukken.

Fruittuin. Speciale fruitsoort: pawpaw

WETENSCH. NAAM Asimina triloba

NEDERLANDSE NAAM Pawpaw, Paw Paw, Papaw, Poor Man's Banana, Hoosier Banana,



Amerikaanse Pawpaw, (roomappel)

ENGLISH Pawpaw, Paw Paw, Papaw, Poor Man's Banana, American Pawpaw, Michigan Banana

FAMILIA Annonaceae (Zuurzakfamilie)

HERKOMST Oosten van de USA

LICHT zon (in de jeugd geen volle zon!)

HOOGTE 3 -6 m

BLOEITIJD 3-5 (6 weken)

BLOEMKLEUR donkerbruine bloemen

PH GROND 5-7

PLANTAFSTAND 3 x 4,5 m

PLANTTIPS

De pawpaw heeft kruisbestuiving nodig. Eerste jaar goed vochtig houden (Niet te nat!). Bij voorkeur containerplanten gebruiken. (Slechte hergroei van planten met een naakte wortel). Licht zure grond. Uit de wind planten. Aan de zuidkant een lage bladhoudende heester planten, zodat de onderste 0,5 m beschut is.

AARD fruitboom, sierboom

PLANT KENMERKEN

Zodra de pawpaw ongeveer 1 meter groot is, kan de plant 3 jaar later vruchten geven. Handbestuiving wenselijk. Rijptijd ligt tussen 1/2 augustus en begin oktober. (Een vroeg ras is 'Overlees'; een laat ras: 'Sunflower')

SNOEITIJD

SNOEITIPS De roomappel is vruchtdragend op jong hout.

INFORMATIE

Bladeren en twijgen bevatten een anti-kanker product. Geënte planten geven vlugger vruchten dan zaailingen. (Zaailingen na ca 6-9 jaar). Ca 400 u winterkoude nodig en 160 vorstvrije dagen nodig.

ZIEKTEN Geen. (Last van wortelopslag) CONSUMPTIE Vruchten:

grootste eetbare vruchten (7,5 tot 18 cm lang)

VERMEERDERING Zaaien of enten. Zaadstratificatie (90-120 dagen koude). (Korte tijd in diepvries bewaren) Kiemtijd bij het zaaien in een serre is ongeveer 7 weken. TEELTINFO Uit de wind planten. Aan de zuidkant kan men een lage bladhoudende heester planten ter bescherming in de winter. Winterhard tot -29°C. MEMO



Teeltgegevens: Men kan pawpaw-zaailingen ofwel geënte planten gebruiken. Jonge planten (zaailingen) lijken gevoelig te zijn voor het U.V.-licht. In de jeugd dus beschermen tegen de volle zon. Oudere planten groeien en produceren meer als ze in de volle zon staan LITERATUUR Maandblad De Volkstuin- dec.2000 pg. 345 "Ongekend fruit" ASIMINA RASSEN Davis, Golden 1, Golden 2, Golden 3, Golden 4, Mary Foos Johnson, Mitchell, Overleese, Prolific, Rebecca's Gold, Sunflower, Sweet Alice, Taylor, Taytwo, Well's, Zimmerman,



2. Chaenomeles japonica ‘Cido’(Japanse kwee, Sierkwee) Japanse dwergkwee "Cido ®" ook bekend als Japanse kwee of Sierkwee Bes/vrucht: mooie geelgekleurde kwee"peren" van een redelijke omvang, typisch kweepeeraroma, weinig ziektegevoelig Rijping: late herfst Groeiwijze: goede groeier, geschikt voor elke 'normale' tuingrond, vormt meestal een kleine struik (1,5 meter). geeft ook prachtige bloemen in het vroege voorjaar Fruit in de tuin: planten voor de kleine tuin Planten van dwergkwee/ sierkwee (Chaenomeles spp.) (Dwergkwee/ sierkwee is een zeer gemakkelijker plant voor de kleine fruittuin/siertuin. In het voorjaar is het een erg opvallende bloemheester. In het najaar kan je de vruchten bewonderen en plukken. De mooie, geurende vruchten zijn rijk aan pectine, zuren en vitamines. Ze zijn zijn zeer geschikt om te verwerken tot sap, jam, en confituur.) Inleiding: Naamgeving: - Wetenschappelijke namen: Chaenomeles japonica (syn. Choenomeles): Japanse sierkwee, Japanse dwergkwee Chaenomeles cathayensis Chaenomeles speciosa: Chinese sierkwee Chaenomeles x superba (kruising van C.japonica en C.speciosa) Nederlandse naam: sierkwee, dwergkwee, bloemkwee, Japanse sierkwee Familie: Rosaceae; Onderfamilie: Pomoideae Engels: Flowering quince, Japanese Quince Frans: cognassier de Japon Duits: Strauchquitte, sier quitten, Scheinquitte, ('Cido': Die nordische Zitrone, Zitronenquitte) De Chaenomeles komt van nature voor in China en Japan. Plantkundige kenmerken van de sierkwee: Plantenfamilie: Rosaceae of Rozenfamilie. De Chaenomeles is zeer nauw verwant met Cydonia (kwee/ kweepeer), Malus (appel) en Pyrus (peer)

De dwergkwee is een overjarige, meestal houtachtige struik of heester. Hij wordt meestal omwille van zijn sierlijke, opvallende bloemen aangeplant. De opvallende, geurende vruchten zijn ook geschikt voor verwerking. Bloemen: Bloeitijd: maart-mei, afhankelijk van de cv. De bloeitijd is meestal



ruim 3 weken. �Afhankelijk van de cv is de bloemkleur rood, rozerood, oranje of wit. Het is een eenhuizige plant die door insecten bestoven moet worden. Astma-gevoelige mensen kunnen omwille van de overvloedige stuifmeelpollen beter geen sierkwee/ dwergkwee planten. De bloeiperiode kan 3 weken duren. De struiken kunnen bij sterke groei 1 - 2 m hoog en 1-2 m breed worden. Mits regelmatig te snoeien zijn ze ook geschikt als leivorm. Ondoordringbare haag door de grote doornen:

Sommige cultivars zijn zeer sterk gedoornd, waardoor de planten "papiervangers" worden. Voor bepaalde plaatsen kan dit een groot nadeel zijn. De takdoorns kunnen soms 1 à 3 cm lang zijn. Door deze doornen zijn ze wel bijzonder geschikt als ondoordringbare haag. Vruchten:

�Om een hoge vruchtproductie te bekomen is een ander bestuivend ras wenselijk. Van de rijpe vruchten maak je sap, wijn of lekkere jam/ confituur. De grootste vruchten zou de Chaenomeles cathayensis hebben. (15 cm groot) De vruchten zijn behalve als versiering in de tuin en verwerking tot gelei ook bruikbaar in bloemsierkunst. Ze hebben een zeer sterke geur en zijn bruikbaar om

slechte geurtjes weg te nemen. Vermeerdering van dwergkwee: Vermeerderen van sierkwee/ dwergkwee kan gebeuren door winsterstekken tijdens de maanden november - februari. Vermeerdering d.m.v. wortelstekken en zomerstekken is ook mogelijk. Zaaien kan ook, maar hierbij kunnen belangrijke raseigenschappen verloren gaan. Afleggen kan ook, maar geeft slechts een beperkt aantal nakomelingen. Enten op de onderstam Sorbus intermedia geeft een betere groei dan Sorbus aucuparia. Geënte planten zijn winterhard, maar kunnen later wildopslag geven. Planttips voor dwergkwee in de tuin: Dwergkwee groeit optimaal op humusrijke, vochthoudende, stikstofrijke gronden die niet te nat of te droog zijn. Op goede grond is de productie beter dan op minder goede grond. De pH mag licht zuur tot neutraal zijn, maar een hogere pH wordt soms ook verdragen (5 tot 6,5). Op een te kalkrijke grond kan echter chlorose optreden. �Ze groeien best op een zonnige plaats, maar verdragen ook half schaduw. Een zonnige

standplaats doet het suikergehalte in de vruchten stijgen. Op een zonnige standplaats heb je ook meer vruchten dan op een halfbeschaduwde plaats. Ook zijn de planten dan minder gevoelig voor schimmelaantastingen. Plantafstanden van struiken: 0,6- 1 m. Tussen de rijen een afstand van 0,8 - 2 m. Voor een dichte haagbeplanting mag je planten op 0,3 tot 0,5 m afstand. (3-4 planten/ m²)

Eénjarige en tweejarige planten in container geven de beste hergroei. Het planten van meerdere rassen is bevorderlijk voor een goede vruchtzetting. Snoeien van oudere Chaenomeles-struiken: Snoeitijdstip in de winter (maart) of eventueel na de bloei (juni). Chaenomeles bloeit op overjarig/ meerjarig hout.



Chaenomeles moet niet veel gesnoeid worden. Alleen het overtollige hout van Chaenomeles verwijderen en verkeerd staande takken eruit snoeien. Je zou dit ook vormsnoei kunnen noemen om de natuurlijke vorm van de struik te behouden. De snoei bestaat voornamelijk uit een beetje uitdunnen/ sleunen. Wanneer ze jaren lang niet zijn gesnoeid, kunnen ze nog altijd sterk teruggesnoeid worden. Ze vormen dan opnieuw een mooie, verjongde heester. Tabel interessante Chaenomeles-rassen Sierkwee CV Plantkenmerken Vruchtkenmerken Opmerkingen 'Cido' (Zitrone des Nordens) Selectie met heel weinig doornen. Oranjerode bloemen. Vruchten op driejarig hout. Hoogte 1-1,5 m. Geel tot oranjegeel. Iets kleiner dan appelkwee (Cydonia) Vruchten bevatten 150 mg vit.C. Sterk aroma en rijk aan zuren. 'Crimson and Gold' Zeer breed groeiende, bodembedekkende struik van ca 1 m hoog. Donkerrode bloemen met gele meeldraden. Vruchten geel. Minder geschikt als bloemstruik. Goede bodembedekker. Chaenomeles x superba 'Fusion' Ca. 1 m hoge struik met boogvormige scheuten; Rode bloemen in april-mei op kortloten en eenjarige langloten. Grote 4-9 cm lange en 4-6 cm brede lichtbruine/ roodbruine gestippelde geurende vruchten. Zaailing van 'Crimson and Gold'. Sterke kwee-geur/ parfum; zeer rijk aan vitamine C. Zeer geschikt voor verwerking. Chaenomeles speciosa Compacte gedoornde struik. Grote rode/ donkerrode bloemen. Vruchten geelgroen tot soms roodachtig groen. Geurend. Appelvormig. Chaenomeles speciosa 'Pandora' Hoogte 2 m; karmijnroze bloemen Geurende middelgrote vruchten. Chaenomeles cathayensis Hoge en bijzonder gedoornde struik. Bijzonder grote kweepeerachtige vruchten (15 cm)



Afbeeldingen van enkele rassen:

� INCLUDEPICTURE "http://members.lycos.nl/DKG/fruitteelt_images/chaenomeles_speciosa_vruchten.jpg" \* MERGEFORMATINET ��

� INCLUDEPICTURE "http://members.lycos.nl/DKG/fruitteelt_images/chaenomelesjap_vrucht3.jpg" \* MERGEFORMATINET ��

� INCLUDEPICTURE "http://members.lycos.nl/DKG/fruitteelt_images/chaenomeles_cido_vruchten.jpg" \* MERGEFORMATINET ��

Chaenomeles speciosa Chaenomeles japonica Chaenomeles japonica 'Cido'



3. Cydonia oblonga (Kwee, Kweepeer) � INCLUDEPICTURE "http://members.lycos.nl/DKG/fruitteelt_images/agvambari_kweepeer_small.jpg" \* MERGEFORMATINET �� Kwee/ kweepeer planten teeltinformatie De gewone kwee komt voor als struik en als boom, wordt tot ca 6 m hoog en wordt tamelijk breed. Er zijn ook lei- en stamvormen te koop. Fruitsoorten zoals kwee en mispel zijn al eeuwenlang in cultuur. Ze horen van oorsprong thuis in het Middellandse Zeegebied en in Klein-Azië. De Grieken en Romeinen brachten ze naar West Europa. Sindsdien komen ze plaatselijk ook verwilderd voor. De Chaenomeles 'Cido' (= dwergkwee/sierkwee) is verwant aan de gewone kwee. De vruchten van deze dwergkwee zijn ook bruikbaar voor verwerking. Als bestuiver voor de 'Cido' is Chaenomeles japonica geschikt. Andere rassen van Chaenomeles zijn 'Ballerina', 'Crimson and Gold' en 'Fusion' Sommige mensen zijn allergisch voor de stuifmeelpollen van de Chaenomeles. De pollen kunnen hooikoorts veroorzaken. 1.Vermeerdering van kweepeer/ kweeappel. - Veredelen/ enten van kwee Als onderstam en stamvormer voor kweepeer kan men gebruiken Sorbus aucuparia (lijsterbes), Crataegus (meidoorn) en Pyrus communis (peren). Men kan ze ook enten op de kweeonderstammen Cydonia oblonga 'Kwee A' en 'Kwee Adams'. De kweeonderstam 'Kwee C' is meestal te zwak groeiend. Het oculeren kan gebeuren tijdens de maanden augustus-september. Het enten gebeurt meestal in het voorjaar (maart - mei). Winter- en voorjaarsentingen worden ook veel toegepast. - Vermeerderen d.m.v. winterstek/ houtstek Sommige kweerassen kan men ook vermeerderen d.m.v. winterstek. Bijvoorkeur zal men hielstekken nemen tijdens de maanden november - december. De onderstammen 'Kwee A', 'Kwee Adams' en 'Kwee C' zijn tamelijk gemakkelijk te vermeerderen d.m.v. een vroeg genomen winterstek. (December). 2.Plantkenmerken: In april-mei sieren grote witte bloemen de kweeboom/struik. De vruchten zijn donzig behaard, groenig of geel en peer- of appelvormig. Ze geuren sterk en zijn keihard. Door te wassen verdwijnt de beharing en na koken kan het witte vruchtvlees soms roze of rood verkleuren, afhankelijk van de cv. en van de kooktijd. 3.Typische raskenmerken van enkele kwee cv's: - De kweerassen 'Champion' en Le Bourgeaut' zijn vroeg oogstbaar. - Van de appelvormige 'Leskovacz' blijft het vruchtvlees wit na het koken. Dit ras maakt tot 1 kg zware vruchten, evenals 'Vranja' en 'Reas Mammoth'. - Het kweeras 'Ludovic' is kleinvruchtig en ook als sierplant nuttig, omwille van zijn zeer fraaie groeiwijze en bladstand. 4.Tips bij het planten van kweeën: - De kwee houdt van luwte en zon, lichte tot kleiige grond en wortelt oppervlakkig. Hij heeft graag licht vochtige grond. - Sommige kweerassen hebben kruisbestuiving nodig. Als plantafstand kan je 3- 4 meter nemen. Indien mogelijk zal men voor de winter in gunstige omstandigheden planten. Na het planten aanbinden aan een steunpaal. - Het vroeg planten en aanbinden aan een steunpaal zal meestal de hergroei sterk bevorderen. Na het planten zal men de grondoppervlakte afdekken met ruwe mest/ compost/ bladeren. Dit



voorkomt het uitdrogen van de grond en beschermt de onderstam tegen het bevriezen. - Op droge gronden zal men de voorkeur geven aan kwee geënt op meidoorn-onderstam. 5.Onderhoudszorgen voor een optimale groei en gezonde groei: - Jaarlijks (na de bloei) kan men de boomspiegel afdekken met organische mest. Bij voorkeur geen onderbegroeiing toelaten. - Te veel stikstofmeststoffen kunnen bepaalde schimmelziekten bevorderen. (Meeldauw, ...) - De kweeboom/ kweestruik verdraagt snoei uitstekend, hoewel die niet noodzakelijk is. Het verwijderen van ouder hout en het daardoor verschaffen van licht en lucht is altijd nuttig. Laag hangende takken zal men tijdig verwijderen. Bij geënte kweeën zal men regelmatig de grondscheuten (opslag) verwijderen. De kweevruchten lenen zicht bijzonder goed voor gelei, jam of compote. Vier weken invriezen verkort de kooktijd. Koken in een hogedrukpan verkort ook sterk de kooktijd. De afbeelding (Cydonia 'Agvambari') is afkomstig uit de "19 de Rassenlijst voor groot-fruitgewassen" 6.Overzicht kweerassen (appel- en peervormig) Cydonia oblonga cv's:

Agvambari Aromate (Ro) Bereczki (peervorm) Bourgeault (peervorm) Champion (peervorm) Cooke's Jumbo Ekmek Isfahan Konstantinopeler (appelvorm) Leskovacka/ Lescovacz (appelvorm) Ludovic Maliformis (appelvorm)

Matador Moldovanesc (Ro) (appelvorm) Pyriformis (peervorm) Portugese (peervorm) (Portugal/ Cydonia lusitanica) Rea's Mammoth Ronda (peervorm) Shams Serbian Sobu (Nieuw ras) Van Damen (peervorm) Vranja (peervorm)

7.Ziekten en plagen bij kwee (Cydonia oblonga) De kweepeer is niet speciaal onderhevig aan bepaalde ziekten; soms heeft hij wel eens last van rupsen, moniliaziekten, meeldauw, bladvalziekte en bacterievuur. De vatbaarheid voor deze ziekten is erg afhankelijk van het ras en de standplaats. Gescheurde kweevruchten (kort voor de pluk) zijn erg vatbaar voor schimmelaantasting. Voor meer informatie over ziektegevoeligheid van de diverse rassen: zie Groente & Fruit Encyclopedie. Sommige kweerassen zijn soms gevoelig voor strenge wintervorst. Weinig gevoelig voor wintervorst zijn de rassen 'Ekmek', 'Lescovacka' en 'Balady Awad'.

Beschadiger (Ned)

Beschadiger (Latin) Ziektebeeld

Beschadigings- plaats Voorkoming schade

Bacterievuur (perenvuur)

Erwinia amylovora (Bacillius)

De toppen van scheuten en de bloemtrossen verwelken en verdrogen plotseling (bruin- zwartverkleuring). Plaatselijk op de schors van de stam en takken omzoomde dode

Scheuten, bloemtrossen

Snoeimateriaal ontsmetten. Besmettingen zo vlug mogelijk opruimen. Geen Crataegus monogyna of andere waardplanten in de buurt planten.



plekken.

Blad- en vruchtenvlekken- ziekte, bladvalziekte

Diplocarpon maculatum of Entomosporium m.,

Op bladeren donkere roodbruine ronde vlekjes, die samenvloeien tot grote onregelmatige vlekken. Zieke, bruine bladeren krullen en vallen af. Deze bladval kan overvloedig zijn.

Bladeren en vruchten. (Soms ook op jonge scheuten)

De schimmel overwintert op afgevallen bladeren. Bladeren opruimen. Gesnoeide bomen drogen sneller op. Zonnige standplaats uitkiezen.

Meeldauw, echte meeldauw (echte witziekte)

Podosphaera leucotricha, P.oxyacanthae, P. leucotricha

De scheuten en het blad worden wit bepoederd en misvormen.

Jonge bladeren en scheuten.

Moniliaziekten

Monilia fructigena

De vruchten rotten weg. Cirkelvormige plekjes (sporenhoopjes).

Vruchten

Schurft Venturia .. Bladeren en vruchten.

Zorgen dat de boom na een regenperiode tijdig kan opdrogen. (Zonnige plaats uitkiezen)

Tak- en bloesemsterfte, bloesemmonilia

Monilia linhartiana

Infectie van de jonge bladeren en via de takken kunnen de niet-geopende bloemen aangetast worden. Besmette bloemen geven vruchten die na enkele weken afsterven.

Jonge bladeren, scheuten en bloesems

Bij de snoei mummies en dode twijgen verwijderen.

10.Overzicht plantfiche kwee

Wetenschappelijke naam

Cydonia oblonga (C. vulgaris; Pyrus cydonia ) De latijnse benaming Cydonia is afkomstig van de Griekse stad Kydonia, tegenwoordig Chania, dat in het Noordwesten van het eiland Kreta ligt.

Nederlandse naam Kweepeer, Kweeappel, Kweeonderstam, Kwee, ((appel van Cydon/ Kreta))

Engels common quince tree; Quine, quince (vrucht) (golden apple) Frans cognassier(s), cognassier commun, coudonnier; Coing (vrucht)

Duits Echte Quitte (Apfelquitte, Birnquitte), Fruchtquitte, Kulturquitte, Baumwollapfel, Quittich

Familie Rosaceae, Rozenfamilie (Onderfamilie: Pomoideae/ pitfruitachtigen) (o.f. Maloideae)

Herkomst kwee Centraal Azië

Licht zon of half schaduw Hoogte kwee 3-5 m



Bloeitijd mei, juni (In de jeugd kweevruchten op lang vruchthout; op latere leeftijd op kort vruchthout) Bloei 1 tot 2 weken na appel.

Bloemkleur Wit pH grond 6 tot 6.3 (uitz. 7.5 op Crataegus onderstam.)

Plantafstand 4 (5) x 2 (3.5) m. GEEN ONDERBEGROEIING !! (Paal aan de NW-zijde)

Planttips kwee Vochtige, doorlatende grond + pH lager dan 7: kwee-onderstam. Niet teveel wind. Zeer winterhard: 'Lescovacs'. (Op droge alcalische gronden: meidoorn) Planttijd okt.-nov.

Aard Hoge heester/ struik of boom

Plantkenmerken bloemen wit; vruchten (Z. sierl. groei en blad: 'Ludovic'); teelt als struik of als piramidale spil (ev. ook V-vorm); productie 150 tot 200 kg per ha

Snoeitijd kwee 2 - 3 (of nov.-dec. na bladval), of bij het begin van de bloei

Snoeitips kwee Weinig snoeien, enkel uitdunningssnoei. Snoeien als spil (2 m afst.) of als struik. Gesteltakken (3-4) staan ongeveer horizontaal.

Extra informatie

Het snoeihout is bruikbaar in een vaas. (Sierlijk bloemen)

Ziekten/ plagen Monilia, bladvalziekte, meeldauw, bacterievuur, diverse bladschimmels

Vermeerdering kwee

Enten op kwee A en kwee Adams, Crataegus (bacterievuurgevoelig) of Sorbus. Sommige kweerassen ook door winterstek.;

Nota: x Pyrocomeles vilmorinii is een kruising van Pyracantha (vuurdoorn) en Chaenomeles. x Pyronia veitchii is een kruising van Pyrus (peer) en Cydonia (kweepeer).



4. Diospyros (Kakipruim, persimoen) Diospyros lotus. Kaki-pruim, kleine boom mooie goudgele herfstkleur. De hoogte na 10 jaar is 4 m. De bloemkleur is geelgroen. Deze plant is matig winterhard.

Locatie gefotografeerde plant : Arboretum Hof ter Saksen (B) Kaki Diospyros lotus Bes: mooie ronde, geel-oranje vruchten lekkere smaak, niet ziektegevoelig Rijping: late herfst, rijpt over een periode van een drietal weken Groeiwijze: goede groeier, geschikt voor elke 'normale' tuingrond, vormt meestal een forse, brede struik. Kan ook als kleine boom worden gekweekt (3-5 meter), goed winterhard! Diospyros kaki L. Bladverliezende boom met glimmende donkergroene bladeren. In warmere streken vaak aangeplant als vruchtboom voor het zgn. "Persimoen"-fruit. Diospyros lotus Ook deze Diospyros wordt een grote boom, maar de vruchten van 1,5-2cm. hebben geen lekkere smaak . Diospyros rhombifolia LNiet winterharde struik voor de plantenliefhebber. Bloeit met zeer kleine witte bloemen in mei. De vruchten zijn oranjerood en ongeveer 2,5cm. groot. Kuipplant. Diospyros virginiana L.Deze Amerikaanse "godenpeer" is bladverliezend en geeft eetbare oranje vruchten van ongeveer 3cm. doorsnee.



5. Eugenia jambos , syn Syzogina jambos (Rose Apple ) Rose Apple, Pomarrosa Scientific Name: Eugenia jambos L.Synonym: Syzygium jambos Family: Myrtaceae Recommended Temperature Zone:sunset: 18-24 Frost Tolerance: Semi hardy in Phoenix (to 28° F, -2° C) Sun Exposure: Full sun Origin: East Indies Growth Habits: Evergreen tree to 25 feet (7.5 m) Watering Needs: Regular water Propagation: Seeds, budding, air layering

The Rose Apple, native to the East Indies, forms a handsome evergreen tree 25 to 30 feet high, which is prized as an ornamental. The glossy, leathery leaves are lanceolate and pointed, being 6 to 8 inches in length (15-20 cm) and 2 inches or less (5 cm) in width. The new leaves are wine colored and gradually turn to the characteristic dark green at maturity. Cultural Practices: The rose apple grows well on a wide range of soil types. It grows rather slowly, and come into bearing in 4 to 5 years from seed. Select strains may be propagated by budding. Blooming Habits: The flowers are produced in short terminal racemes on the young branchlets and have many conspicuous greenish white stamens about 1.5 inches in length (3 cm). Fruiting Habits: The ovoid or globular fruits are up to 2 inches in length and are white or pale yellow, usually with a faint pink blush. The fruit has a thin layer of pale yellow flesh and 1 to 3 brown seeds, which lie loose in a large, hollow seed cavity. The flesh is rose scented, crisp, juicy and sweet. It is sometimes eaten out of hand but is more generally used to make jelly and jams. It can be stewed or preserved in syrup. Propagation: The rose apple usually is propagated by seeds, which remain viable for only a short time after being removed from the fruit. The seeds are unusual in that they are poly embryonic - as many as 7 or 8 plants may arise from a single seed. Rose Apple Syzygium jambos A crisp, yellow, 1-2" long fruit with the smell and taste of rose water. The rose apple is occasionally cultivated in the tropics but is rarely available in markets



.

Uses Usually eaten fresh or used in preserves. Rose apples spoil very quickly so fruits should be used soon after picking. The large, hollow seed cavity is sometimes utilized to stuff the fruits and bake them. Fruit extract can be used to make a sweet smelling rose water. Plant Cultivation shrub to medium-large tree that can reach over 40ft in ideal conditions. The rose apple is moderately hardy and will withstand temperatures to 25F if fully grown. The tree will usually not flower or bear fruit in areas of frost. Flowers are very ornate, large, 2-4", with hundreds of beautiful white stamens that attract nectar loving insects. Flowering and fruiting usually follow cycles but these cycles vary throughout the tropics. Often, the rose apple will flower midsummer, with fruits ripening from 3-4 months later. Propagation: Almost always by seeds, which loose viability quickly. Seeds are polyembryonic and can produce multiple seedlings which can be carefully separated when young. Origin and Distribution: Native to southeast Asia. Has spread through India and South Pacific islands and is now cultivated in some parts of the tropics. Grows from sea level to 3000ft elevation in its native range.



Rose apple Eugenia jambos Description: This tree grows 3 to 9 meters high. It has opposite, simple, dark green, shiny leaves. When fresh, it has fluffy, yellowish-green flowers and red to purple egg-shaped fruit. Habitat and Distribution: This tree is widely planted in all of the tropics. It can also be found in a semiwild state in thickets, waste places, and secondary forests. Edible Parts: The entire fruit is edible raw or cooked.

Rose AppleSyzygium jambos, syn. Eugenia jambos Rose Apple produces a round, 1½-2² pale yellow fruit sometimes with a pink blush. The crisp flesh usually contains little juice and has the unique flavor of sweetened rosewater. The fruits are mainly eaten fresh by children but can also be made into jam if lemon juice is added. Fruiting starts in about four years and the main season in Florida is May through July. Fruit flies are a pest. This evergreen tree does well on many soil types and doesn't require much care. It reaches 25-40¢ and has a wide branch spread, making it a nice shade tree. It can tolerate several degrees below freezing. Our tree at ECHO was killed to the ground in the freeze of Dec. ‘89 and grew back rapidly.



6. Ficus carica (Vijg) Planten van vijgen Zelf vijgen kweken kan! Ficus carica is een fruitgewas dat tamelijk winterhard is. In kassen/ serres en in beschutte tuinen kan je mits een gepaste rassenkeuze jaarlijks lekkere vijgen eten. De vijgenstruik is ook zeer geschikt als kuipplant/ terrasplant. Inleiding: Naamgeving: - Wetenschappelijke naam: Ficus carica - Familie: Moraceae of Moerbeifamilie - Engels: Fig, fig tree - Frans: Figue, Figuier - Duits: Feigen, Feigen Baum Afkomst van vijgen: De vijgenplant is afkomstig uit de streken rond de Middellandse Zee waar de vruchten gegeten worden sinds de oudheid. De vijgenplant met grote eetbare vruchten, is zoals de meeste fruitsoorten het resultaat van een kruising tussen meerdere wilde soorten en variëteiten, zoals Ficus pseudo-carica, Ficus palmata, Ficus afghanistana, enz. Naargelang de afkomst zal de plant uitgroeien tot een struik of boom. De bladeren zullen klein en lobbig of enorm groot en diep uitgesneden zijn. Rond de Middellandse Zee, kweekt men de plant voor haar heerlijke vruchten. Er bestaan meer dan 750 cultuurvariëteiten, waarvan er voor ons klimaat in Vlaanderen en Nederland slechts een twintigtal geschikt zijn. In onze streken dragen ze ieder jaar vruchten op voorwaarde dat men ze aanplant op een beschermde en zonnige standplaats. Je kan ook heel gemakkelijk de planten kweken in grote potten op je terras. Bij vorstgevaar kunnen de planten binnen in een veranda overwinteren. In de warmere streken en soms ook in kas of serre dragen ze tweemaal per jaar vruchten. Bij ons worden de vruchten gevormd in de herfst. Ze ontwikkelen verder in lente en men kan ze oogsten in de zomer en vroege herfst. Plantkundige kenmerken: Familie: Moerbeifamilie (Moraceae) Tot dezelfde familie als vijgen behoren de zwarte moerbei (Morus nigra) en witte moerbei (Morus alba). Er zijn eenhuizige en tweehuizige vijgenrassen/ cv's. De peervormige vrucht is eigenlijk een schijnvrucht. Er zijn ook zaadloze vijgen, de zogenaamde Adriatische vijgen. Binnenin treffen we een witte, roze tot rode, zoete vlezige massa aan, waarin zich vele pitjes ter grootte van een speldekop aantreffen. Planttips voor vijgen in de tuin: Voedselarme, lichte grond. Warme, droge grond. Het beste planttijdstip is vanaf februari tot half april, bij vorstvrij weer. Bij voorkeur planten tegen en muur gericht op het zuiden (zuidenmuur). Planten in rust verdragen tot -12 (-15°)°C. (Vruchten slechts tot -5°C.) Een goede windvorstbeschutting is wenselijk (om vruchten te krijgen). Vooral windbeschutting is belangrijk! De laatste 50 cm van de twijgen moet goed beschermd worden bij uitdrogende oostenwinden.



Tabel interessante vijgenrassen: Vijgen bestaan er in verschillende vormen en gewichten: geel, rood, bruin, violet, groen; lang, kort en peervormig. Ze zijn allemaal lekker en zoet.

Vijgen CV SYNONIEM Vrucht Oogst Plantkenmerken

Alma Fall Gold Geel

Barbillonne White Bellona Zwarte schil, wit vruchtvlees

Belle de Saint Marcoult

Middelgrote, bordeaukleurige vruchten. Paarsrood vruchtvlees.

Blanche d'Argenteuil

Argentine, Blanche, Blanche de Versailles, Blanche Hâtive, Grosse Blanche, Lemon, Madeleine, Royale, Verte d'Argenteuil, White Russian

goudgeel, geel

Bornholm's Diamant

Brown Turkey

Black Spanish, San Piero, Brown Naples, Eastern Brown Turkey, English Brown Turkey, Fleur de rouge, Nisse, Violetta

Middelgrote, ovale, bruine vrucht. Dieprood vruchtvlees.

Brunswick

Black Naples, Brunswig, Brunswijk, Castle Kennedy, Clémentine, Dalmatia, Dalmatian, Kennedy, Large White Turkey , Madonna, Magnolia

Zeer grote, geelbruine vruchten met stippen. Okergeel vruchtvlees.

Contessina

Dawalki (Dalwaki) Groen, licht peervormig

Deana Deanna groen-geel en amberkleurig vruchtvlees



Del Portogallo Bijzonder grote vruchten (tot 120 g)

Early Violet

bruinrode schil en roodkleurig lekker vruchtvlees

'Flanders' Violet gestreepte vrucht. Amerkleurig.

Galbun Gulbun, Jewel, Malcolm's Super Giant, 284-11

Gele schil

Green Ischia Coeur, Ischia Green, New Verte, Verdale, Verte

Geel

Grise de la Saint-Jean

Blue Celeste, Capoutchin, Celeste, Celestial, Célestine, Conant, Cordelière, Cotignan, Cotignane, Coucourcelle, Coucourcelle Grise, Figue Fleur, Grosse Grise, Grisette, Grosse Grise Bifère, Grise de la Saint-Jean, Grisette, Honey Fig, Madeleine Grise, Malta, Observantine, Saint Jean, Savantine, Grise Bifère, Sugar Fig

grijze vrucht; zeer goed dragend

Grosse Brune d'Enghien

(selectie van Brown Turkey?)

roodbruin; groot; peervormig

Hardy Chicago bruine schil

Hunt

L.S.U. Purple

Madeleine des Deux Saisons

Angélique, Madeleine of four seasons

geel-bruine schil; roze vruchtvlees

Marseillaise Blanchette, Blanquette, Couilles

Groenwitte kleine vruchten, roze



du pâpe, Figue de Marseilles, Figue de Naples, Figue d'Athènes, White Marseilles, White Naples

vruchtvlees, goede smaak.

Montana

Nordland

Panachée

Jaspée Limone, Panache, Striped Tiger, Tiger, Variegato

Groengeel met donkergroene strepen. Aardbeikleurig, droog zoet vruchtvlees.

Pingo de Mel Croisic, Cordelia, Gillette, St. John

Ronde Précoce de Bordeaux

Noire de Bordeaux, Précoce de Bordeaux

Zwart. Zwart, lekker vruchtvlees. Tamelijk klein

Rouge de Bordeaux

Bordeaux, Beer's Black, Hirta, Négronne, Pastellière, Pastilière, Petite Figue Violette, Pied de boeuf, Précoce Pastellier, Violette de Bordeaux

Kleine zwarte vrucht. Rood vruchtvlees.

Royal Vineyard Drap d'Or, (Goute d'Or??)

Geel (goudkleurig)

Violette d'Argenteuil

Adam, Boulle d’Or, Bouton d'Or, Dauphine, Grise de Beaucaire, Grise de Tarascon, Grosse de Juillet, Grosse Violette, Mussega Negra, Ronde violette hâtive, Rouge d'Argenteuil, Rouge Dauphine, Violette

Violette-bruin; grote ronde vruchten

Andere vijgenrassen: Black Jack, Bornholms Diamant, Everbearing, Green Ischia, King, Lisa, Negronne, Panaché, Peters Honey Fig, Pingo de Mel, Tena, Enkele afbeeldingen van vijgenrassen:



'Blanche d'Argenteuil'

'Brown Turkey' 'Panachée' 'Violette d'Argenteuil'

.

'Hardy Chicago' 'Panachée' 'Ronde Précoce de Bordeaux' Snoeien van vijgen (Informatiebron: Snoeigids tuinkrant)

Tijdstip om vijgen te snoeien: De meningen zijn verdeeld over het juiste snoeitijdstip. Wacht alleszins tot einde november, opdat de plant voldoende in rust is. (Alle bladeren zijn dan afgevallen). Bij te laat snoeien kan de vijgenstruik gaan bloeden. Hij scheidt dan een soort van melksap af. Er zijn verschillende mogelijke tijdstippen: - Einde november - begin december. - December - januari. - Begin maart (licht terugsnoeien)

Teeltsystemen: Struikvormen: Struikvormen kunnen gemakkelijker beschermd worden tegen vorst. Eén plant heeft ongeveer 2 - 3 m² plaats nodig. Bij een vijg als struikvorm wordt de eerste 3 jaar de verlenging van iedere tak tot de helft (1/2) teruggesnoeid, en dit in november. De komende jaren beperkt de snoei zich dan tot het weghalen van overtollig en eventueel dood hout. Kuipplanten: Een leivorm (waaiervorm) kan tijdens vorstperiodes gemakkelijker beschermd worden, zodat de aanwezige vruchten het volgende jaar nog kunnen uitgroeien. Ze zijn vooral gevoelig Bij een kuipplant moet de omvang beperkt blijven en gehouden worden. De scheuten die in het VOORGAANDE jaar VRUCHTEN hebben gedragen worden teruggesnoeid op 2 ogen, hieruit ontwikkelen zich dan weer nieuwe scheuten die vijgen voortbrengen. De rassen 'Hardy Chicago' en 'Rouge de Bordeaux' zijn het best geschikt voor potteelt. Leivormen: Bij het aanplanten van deze vijgen-leivormen de verlengenissen voor de helft innemen tot op een naar BUITEN staand oog. Zo aanbinden dat in het midden de takken vrijwel horizontaal liggen en de buitenste wat minder horizontaal zodat een waaiermodel ontstaat.



In juli de nieuwe gevormde scheuten aanbinden, de zwaarste nijpen we in op 5 à 7 bladeren. Verdeel bij het aanbinden de nieuw gevormde takken zodanig dat zij goed verspreid worden en circa 30 cm tussenruimte hebben. Bij het ouder worden passen we "verjongingssnoei" toe. Oudere takken vervangen door jongere en deze aanbinden. De scheuten/ twijgen die in het voorgaande seizoen vrucht hebben gedragen worden in november teruggesnoeid tot op 2 ogen; hieruit ontwikkelen zich scheuten die weer vijgen voortbrengen. Tips: - Op korte scheuten aan de gesteltakken ontstaan volgend seizoen de vruchten. Lange scheuten geven blad; deze tot op de eerste knop (oog) terugsnoeien. - Door in april de scheuten te toppen en in mei-juni extra water te geven krijgt men meer vruchten.



7. Hovenia dulcis (Rozijnenboom) Kleine bijzondere boom. Vruchtstelen zijn eetbaar Rozijnenboom Hovenia dulcis Bes/vrucht: gaat in feite om de opgezwollen vruchtstelen, zoete rozijnensmaak, weinig ziektegevoelig Rijping: late herfst, rijpt over een ruime periode Groeiwijze: goede groeier, geschikt voor elke 'normale' tuingrond, vormt meestal een kleine boom (( meter). erg speciaal � INCLUDEPICTURE "http://users.tijd.com/~tdn12074/Bes-fig/hovenia-dulcis.jpg" \* MERGEFORMATINET �� Hovenia dulcis Thunb. Kleine bladverliezende boom. De verdikte vlezige vruchtsteeltjes worden in India, Japan en China wel gegeten. Fruit in de tuin: vermeerdering en planten van bijzondere fruitsoorten Japanse krentenboom in de fruittuin (Hovenia dulcis) Hovenia dulcis is geschikt als grote heester of kleine boom voor warme standplaatsen. De bloemstelen en vruchten zijn erg zoet. Deze bijzondere fruitsoort is gemakkelijk te kweken en weinig vatbaar voor ziekten. Plantkundige kenmerken van de Japanse krentenboom: Naamgeving: Wetenschappelijke naam: Hovenia dulcis THUNBERG. (Syn.: Hovenia inequalis, Hovenia acerba) Familie: Rhamnaceae (Wegedoornfamilie) Nederlandse Naam: Japanse krentenboom Engels: Raisin Tree, Japanese-raisin tree, Chinese raisin tree Frans: Hovenia à fruits doux Duits: Japanischer Rosinenbaum, japanisches Mahagoni, Quaffbirne Herkomst: Van nature uit groeit deze plant in Oost-Azië en West-China (tot in het Himalayagebergte)



�Hovenia is genoemd naar een Nederlandse missionaris D.v.d. Hoven ofwel naar de Duitser David Hove (1724-1787) Deze bijzondere fruitsoort is nauw verwant aan de Jujube (Ziziphus jujuba). Het is een kleine bladverliezende sierboom of grote heester met eetbare vruchten. Boeketten van welruikende kleine bloempjes in juni of juli/ augustus. De "vruchten" zijn de gezwollen bloemstelen, welke zoet smaken en het uitzicht van rozijnen hebben. Mooi gepolijst, hartvormig blad met opvallend lange bladsteel. Vermeerderen van Japanse krentenboom Vermeerdering is mogelijk d.m.v. zaaien, zomerstekken, wortelstekken en enten. Gezaaide planten geven na 7 - 10 jaar de eerste maal vruchten. Planttips en teelt. Grond en standplaats: Kies een zonnige en warme standplaats uit. Lichte schaduw wordt getolereerd. Gevoelig voor koude, daarom jonge planten beschermen tegen noorden- en oostenwinden. Winterhard tot -15° ( -25°C). De eerste jaren na het planten soms matig winterhard. Late lentenachtvorst kan de jonge scheuttoppen soms beschadigen. Voorkeur voor gedraineerde, matig vochtige zand- en zandleemgronden. De pH mag lichtzuur tot licht alkalisch zijn. �Bestuiving : Zelfbestuiving geeft meestal een goede productie. De kleine, witte bloemen zijn tweeslachtig en licht geparfumeerd. Bloeitijdstip: juni-augustus. Snoeien: Droge takken en te laag hangende takken verwijderen. Oogsten bij de Japanse krentenboom: �De gezwollen bloemstelen zijn ca 1,5-3 cm lang en hebben een roodbruine kleur. Tijdens de rijping van de kleine vruchten worden de stelen vlezig en smaken net als de vruchten naar rozijnen of naar zoete peren. De zoete gezwollen vruchtstelen zijn geschikt voor gebak, konfijten en voor vers gebruik.

�



8. Lonicera caerulea 'Kamtschatica' (Blauwe honingbes) Langwerpige blauwe bessen op een kleine struik. Geeft de eerste bessen van het seizoen. � HYPERLINK "http://users.tijd.com/~tdn12074/nl/assortiment.html" \l "NMB#NMB" �� Steeds best per twee aanplanten voor een goede bestuiving � INCLUDEPICTURE "http://users.tijd.com/~tdn12074/bessen/junibes.jpg" \* MERGEFORMATINET �� Bes: mooie langwerpige blauwe bessen, goede smaak (zoals blauwe bessen), weinig ziektegevoelig Rijping: zeer vroeg (juni), rijpt over een periode van een drietal weken Groeiwijze: goede groeier, geschikt voor elke 'normale' tuingrond, vormt snel een forse, brede struik met goede opbrengst, wordt tot ongeveer 1 meter hoog Fruit in de tuin: planten Planten van blauwe honingbessen/ blauwe kamperfoelie (Lonicera caerulea edulis) (Lonicera caerulea edulis en Lonicera kamschatica of blauwe honingbessen zijn nieuwe fruitsoorten. Het zijn zeer winterharde, gezonde en sierlijke vruchtdragende vruchtheesters. De blauwe bessen lijken erg op blauwe bosbessen.) Overzicht teelt van blauwe honingbes Honingbes botanisch: Familie: Kamperfoeliefamilie - Caprifoliaceae Tot dezelfde familie behoort de zwarte vlier/ Europese vlier (Sambucus nigra). Vermeerdering is mogelijk d.m.v. zomerstekken, scheuren en weefselteelt. De meeste Lonicera-soorten zijn gekende sierlijke klimplanten. Er zijn ook enkele groenblijvende heesters. Van Lonicera chinensis worden in China de bladeren gegeten. Er zijn enkele ook enkele Lonicera-soorten met blauwzwarte vruchten, welke goed bruikbaar zijn als vruchtgewas/ fruitgewas in de tuin: Lonicera caerulea var. edulis, Lonicera caerulea var. cauriana (Sweet berry honeysuckle) Lonicera kamschatica 'Sinyaya Ptitsa', `Goluboye Vereteno', `Gerda', `Fialka', `Morena' Lonicera angustifolia (Garhwal Himalayas) Teeltoverzicht blauwe honingbes Wetenschappelijke naam Lonicera caerulea edulis ('George Bugnet', 'Maistar' en 'Mailon) Lonicera kamtschatica ('Blue Velvet', 'Berry Blue', 'Blue Bells', Morena, Fialka) Synoniemen L.caerulea, (L.kamtschatica) L. villosa, L.orientalis var. longifolia, (L.caerulea edulis?) (L.kamschatica) Nederlandse naam Eetbare honingbes, blauwe kamperfoelie



Blauwe honingbes, eetbare bessen- kamperfoelie Engels Edible Honeysuckle, Blue Honeysuckle, Honeyberry, Sweet-berry Honeysuckle Edible honeysuckle, Edible Bush Honeysuckle, waterberry Duits (German) Maibeere, Blaue Heckenkirsche, Geißblatt, Aalbaum, Lonizere, Maibeere, Blaue Heckenkirsche, Geißblatt, Aalbaum, Lonizere, Herkomst China en het Noorden van Euro-Azië, Rusland Czech Republic, Aziatisch deel van Rusland, Oost-Siberië Hoogte 1-1.5m 1-1.8 m (1,5-2 m diameter) Planttips Plantafstanden voor hagen: 0.9 - 1.20 m; Struiken: 1.80 m. Kruisbestuiving is nodig (2 rassen planten). Zon/ halfschaduw. Herfst-planting. Standplaats zon of halfschaduw (Kan ook in de schaduw groeien). Goed gedraineerde, licht vochtige grond. Mulchen met compost of half verteerd mest is wenselijk. (Zone 3-7A). Kruisbestuiving nodig (2 honingbes-rassen planten). Grond pH 4,5-7,5 (Zure, neutrale of alcalische gronden) Plantkenmerken Struik met gebogen takken. Struik en bessen (honingbessen) lijken enigszins op blauwe bosbessen. De bloemen zijn tweeslachtig. Struikvormige, dicht vertakte, opgaande groei. Roodbruine afbladerende schors. Eivormig-rondachtige tot 8 cm lange frisgroene bladeren; Tweeslachtige bloemen. Vroeg vruchten. Vruchten 1-2 jaar na planten. Gebruik Zeer winterhard. Weinig vatbaar voor ziekten/ plagen. (Soms bladschade t.g.v. kevers) Deze blauwe honingbes kamperfoelie lijkt weinig vatbaar te zijn voor ziekten/ plagen. Snoei Verwijder zwakke, kruisende en neerhangende twijgen. Bloei De kleine, witte, buisvormige bloemen zijn zeer vorstbestendig. Bloeitijd rond de maand maart. Kleine, geelwitte, lichtgeurende bloemen in febr.-maart. Open bloemen weerstaan tot -8°C vorst. Vruchten



Lichtblauwe, traanvormige bessen. Smakelijke, aangename zoete bessen. Vogelbescherming is wenselijk. Donkerblauwe/ blauwzwarte, lichtbedauwde, langwerpige honingbessen van ca 1.25-2 cm grootte (1.5 -2 g). (Lijken op blauwe bosbessen). Dikste bessen van 'Berry Blue' Vogelbescherming is nodig. Rijptijd mei-juni half mei Gebruik van deze honingbes: De blauwzwarte vruchten van deze soort(en) hebben een aangename zoete smaak en worden voor verse consumptie en verwerking van oudsher door de locale bevolking geplukt. Ze bevatten 6-8 % suiker, 2-3% vruchtzuur, mineralen, 40-70 mg vitamine-C per 100 g vrucht en ze zijn rijk aan vitamine-P-achtige verbindingen. De vruchten/ honingbessen worden tot sappen, jams, marmelade en moes verwerkt of vers als compote gegeten. Het hoge gehalte aan anthocyanen geeft aan de producten een intens donkere kleur. Mogelijk zijn de bessen meer geschikt voor verwerking dan voor vers verbruik. Enkele afbeeldingen: � HYPERLINK "http://members.lycos.nl/DKG/fruitteelt_images/lonicera_caerulea_edulis_bessen.jpg" �� INCLUDEPICTURE "http://members.lycos.nl/DKG/fruitteelt_images/lonicera_caerulea_edulis_bes1.jpg" \* MERGEFORMATINET Lonicera caerulea edulis Lonicera kamtschatica Lonicera caerulea edulis Lonicera caerulea bloemen



9. Mespilus germanica (Mispel)

Vruchtbomen voor de kleine tuin. Plant eens een mispelboom! (Mispels zijn zeer gemakkelijke en mooie fruitbomen. Ze verdienen ook een plaatsje in de siertuin. De meeste rassen zijn weinig vatbaar voor ziekten en plagen. Het verzamelen van de vruchten kan eind oktober of begin november gebeuren. De opvallende vruchten zijn bijzonder geschikt voor bloemsierkunst en voor het verwerken tot gelei/ confituur)

Plant- en teeltinformatie van de mispelaar/ mispelboom Oorsprong en geschiedenis van de Mespilus g. De mispelaar Mespilus germanica uit de Rozenfamilie/ Rosaceae is de enige soort van het geslacht Mespilus (Lat. plantennaam). De mispelaar (mispelboom/mispelstruik) is inheems in Europa en Azië. In Nederland en België wordt hij geteeld, maar is er ook inheems en verwilderd. De mispel is al eeuwenlang in cultuur. Plantkundige kenmerken van mispelaars De Mespilus germanica is een 2 - 6 m hoge heester of kleine boom, in wilde vorm met takdoorns, maar bij de gecultiveerde vormen meestal ongedoornd. De bladeren zijn langwerpig en van onderen viltig, evenals de twijgen. De alleenstaande bloemen hebben een witte kroon (mei); de eetbare vruchten zijn bruin en worden door de grote, blijvende kelkslippen gekroond. Bij twee geslachten van dezelfde familie komen namen voor die op -mispel eindigen, nl. het geslacht Cotoneaster (dwergmispel of rotsmispel) en het geslacht Amelanchier of krentenboompje, dat ook rotsmispel wordt genoemd. In mei sieren grote witte-roze bloemen de plant. De vruchten zijn glad, licht tot donkerbruin en hebben de vorm van rozenbottels. Ze zijn aanvankelijk zeer hard. Het gezegde "zo rot als een mispel" heeft betrekking op het afrijpen van de vruchten. Die plukt men pas na enkele nachtvorsten (novembermaand). Daarna moeten ze op een koele of lichtverwarmde (vorstvrije) plaats narijpen tot ze zacht, doch NIET rot zijn. De mispel groeit overal, mits niet extreem nat of droog. De vruchten hangen meestal langs de zonnekant. Een plaats in de zon of eventueel halfschaduw wordt daarom aangeraden. Snoeien is meestal niet nodig. Naamgeving: De gewone, inheemse mispel (Mespilus germanica) is niet hetzelfde van de Japanse mispel (Eriobotrya japonica). Deze laatste is niet winterhard en moet binnen als kuipplant overwinteren. Plantenfamilie: Rosaceae (Rozenfamilie). Onderfamilie: Pomoideae (Appelachtigen/ pitfruitachtigen) Nederlands: mispel, mispelaar, mispelboom, mispelstruik



Frans: Chaperon de Moine, néflier, mesplé Engels: Medlar tree Duits: Mispel Baum Vermeerdering van mispelaars. Als onderstam en stamvormer kan men gebruiken Crataegus (meidoorn) en Pyrus communis (peerzaailingen). Men kan ze ook enten op de kweeonderstammen 'Kwee A' en 'Kwee Adams'. De kweeonderstam 'Kwee C' is meestal te zwak groeiend. De lekkerste vruchten bekomt men op de kwee- en peeronderstam. Het oculeren kan gebeuren tijdens de maanden augustus-september. Het enten gebeurt meestal in het voorjaar (maart - mei). Overzicht mispelrassen

Mispelras/ cv Vruchtgrootte Vruchtkenmerken

'Boom en Vrucht' Middelmatig

Mespilus germanica 'Bredase Reus'

Grote tot zeer grote vruchten Dofbruine kleur.

'Eksmoarstersyl'

Holländische' ('Hollandse Mispel')

Groot tot zeer groot; tot wel 6 cm in doorsnede. Vorm vlak-tolvormig

Kleur bronsgroen tot bruinachtig. Rijpe vruchtvlees is bruin van kleur en heeft een aangename smaak.

'Königliche'

'Large Russian'

'Late Russian Medlar'

'Macrocarpa' Vruchten zijn wat groter dan die van de gewone wilde mispel.

Aan de top wat vlakker.

'Monstrous'

'Nottingham' Vrij klein (max. 3-4 cm doorsnede). Vorm kogelrond.

Lange kelkbladen. Uiterlijke vruchtkleur geelachtig tot rozeachtig met roest op het oppervlak. Zachtzure lekkere smaak.

'Overtuin'

'Royal' (Royale)

'Sultan'

'Westerfield' ('Westerveld')

Middelgrote bruine vruchten.

Vruchtvlees is goed van smaak.

Ziekten en beschadigers bij de mispelaar:



De mispel (Mespilus germanica) is net als de kwee (Cydonia oblonga) meestal niet onderhevig aan bepaalde schimmelziekten. Uitzonderlijk is er toch enige schade mogelijk van rupsen, monilia, meeldauw, bladvalziekte en bacterievuur. Op sommige gronden is de mispelaar soms gevoelig voor chlorose t.g.v. kaligebrek, de zgn. randjesziekte. Vooral op lichte gronden zal men tijdig bijmesten met kaliummeststoffen (Potasmeststoffen). De meidoorn-onderstam (Crataegus monogyna) kan aangetast worden door bacterievuur (perenvuur). Ondermeer daarom is deze onderstam meestal af te raden. Gebruik van de mispelvruchten: Wanneer zijn mispels eetrijp? De mispels zijn pas eetbaar en lekker wanneer ze overrijp - "rot" zijn. Echt rot is het niet: er gebeurt een soort gisting in de vrucht waardoor ze helemaal mals worden en meer vocht bevatten. Dan zijn de mispelvruchten op hun lekkerst. Voedingswaarde en geneeskundige eigenschappen. Mispels zijn erg gezond want de vrucht bevat veel mineralen en voedingsvezels. Men schrijft de mispel genezende kracht toe voor bloedingen en spijsverteringsproblemen. Mispels mag je rauw eten (uitzuigen), of verwerken in zoetigheden. Verwerking van mispels

De rijpe mispelvruchten zijn geschikt voor confijten, gelei en vruchtenwijn. Mispelrecept voor vruchtenmoes bij vleesgerechten: Was de mispels, doe ze in een zeef en druk ze er doorheen. Doe het vruchtvlees van de zeef en voeg een scheutje slagroom toe met wat vanillesuiker. Je kan een kant-en-klare vanillevla nemen en deze door de mispels roeren. Breng op smaak met suiker, vanille en citroensap of sinaasappelsap. Schep dit mengsel in bakjes en laat het koud worden in de koelkast. Heel smakelijk bij vleesgerechten en ham. Mispelrecepten voor confituur/ jam: Was de vruchten en doe ze in een kom, net onder water zetten en mals koken. Alles door een fijne zeef wrijven en afwerken als confituur door er suiker onder te koken, eventueel met wat sinaasappelsap of citroensap. Mispelrecept voor gelei (1) 500 g zeer rijpe mispels, in vieren gesneden 2 eetlepels sap van limoen (citron vert) 250 gram suiker Doe de mispels met 1/4 liter water en 1 eetlepel citroensap in een pan, breng aan de kook en laat 1 uur zachtjes sudderen tot de mispels helemaal zacht zijn. Bekleed een zeef met passeerdoek (neteldoek) en zet hem op een kom, giet de inhoud van de pan in de zeef, dek de mispelmassa af met een stuk plasticfolie en zet hierop een passende pan gevuld met warm water, laat zo 12 uur uitlekken. Meet het gefilterde sap af en reken 250 gram suiker per ½ liter sap. Smelt de suiker met 1 eetlepel citroensap al roerend in een pan met dikke bodem, voeg het mispelsap toe en breng aan de kook, laat 15 minuten inkoken, schuim regelmatig af. Doe de hete gelei over in brandschone, met heet water omgespoelde potten, sluit ze af met een schroefdeksel en zet ze omgekeerd op een doek om af te koelen. Bewaar de potten donker en droog.



Mispelgelei heeft een fijne, iets rinse smaak en is zeer geschikt om te serveren bij een kaasplateau, bij wild en bij zoete desserts Mispels op brandewijn/ alcohol 1 kilo rijpe mispels, gewassen en uitgelekt suikerstroop van 1 kilo suiker op 1 liter water brandewijn of wodka ¼ liter alcohol 99% 1 vanillestokje, doorgesneden en merg eruit geschrapt 1 eetlepel citroensap Prik de mispels een aantal keren in met een sateprikker. Vul een brandschone pot (vaatwasser en naspoelen met heet water) tot iets over de helft met mispels. Leg vanillestokje en merg tussen de mispels, sprenkel het citroensap erover en schenk ¼ liter alcohol van 99% over het fruit, tik de pot zachtjes op het werkvlak zodat de alcohol goed tussen het fruit loopt en schenk vervolgens zoveel suikerstroop op het fruit tot het voor de helft onderstaat. Vul de pot verder met het brandewijn tot de rand van de pot. Sluit de potten luchtdicht af. Bewaar de potten minstens 3 maanden, op een koele, droge, donkere plaats en keer ze regelmatig om (op zijn kop zetten). Zo'n pot staat erg mooi op een plank of vensterbank in de keuken. Gebruik deze pot ook het eerste. Mispelvruchten in bloemsierkunst De vruchten hebben ook een hoge sierwaarde voor bloemsierkunst. Ze zijn lang houdbaar in bloemstukken.



Overzicht plantfiche mispelboom/ mispelstruik:

Wetenschappelijke naam

Mespilus germanica L. (syn. Pyrus germanica)

Nederlandse namen Mispel, mispelaar, mispelboom, mispelstruik (o.a.'Nottingham', 'Royal', 'Westerveld', 'Boom en Vrucht'

ENGLISH Medlar

FAMILIA/ familie Rosaceae/ Rozenfamilie (onderfamilie: Pomoideae/ pitfruitachtigen) (of onderfamilie Maloideae)

HERKOMST Europa, W.Azië

HOOGTE 2 (6) m (kleine fruitboom)

BLOEITIJD mei (juni) (Zoete geur)

BLOEMKLEUR 5 witte tot rozewitte kroonblaadjes (5 -tallige bloem)

PH GROND 6 tot 6.5 (uitz. 7.5)

PLANT AFSTAND 3 (4) m. Lekkerste mispelvruchten op mispelzaailing en peerzaailingen.

PLANT TIPS Vochtige, voedzame of arme gronden: Kwee- onderstammen. Op zware gronden zaailing-peeronderstam. Geen onderbegroeiing. Zelfbestuivend (Ook parthenocarpie). Bijzondere vruchtboom die ook geschikt is voor kleine tuinen.

AARD boom of struik (brede struik)

PLANT KENMERKEN

Mispelbloemen zijn wit-roze, 5cm groot; vruchten (bruin); herfstkleur geel

SNOEITIJD februari, maart

SNOEITIPS Zeer weinig snoeien. Eventueel iets uitdunnen. Wildopslag (onderstam) tijdig wegsnoeien. Bloemen op tweejarig hout.

INFORMATIE Droge, alcalische gronden (Meidoorn-onderstam). (Eventueel is ook de Amelanchier als onderstam bruikbaar)

ZIEKTEN Kalium-/ potasgebrek (Bruine bladranden)

CONSUMPTIE Keuken (moes, confituur). Dessert. (Ongeveer 1 maand te bewaren)

VERMEERDERING Enten op kwee, Crataegus, Pyrus of Sorbus. Zaaien van mispels geeft meestal een zeer slechte opkomst.



10. Passiflora edulis (Passiebloem) Fruit in de tuin: planten en vermeerderingPassiebloem of passievrucht Passiflora edulis of passievrucht met drietallig blad is heel geschikt als klimplant en als kuipplant. De rimpelige, rijpe vruchten zijn erg aromatisch als je ze vers kan afplukken. Deze kleurrijke, klimmende fruitsoort vraagt een zonnige, warme standplaats en moet meestal binnen overwinteren. Plantkundige kenmerken van de Passiebloem: Naamgeving: Wetenschappelijke naam: Passiflora edulis (purpervruchtig), Passiflora edulis var. flavicarpa (geelvruchtig) en Passiflorahybriden Nederlandse namen: passievrucht, passiebloem. Engels: Passion fruit, Purple granadilla, Purple passionfruit, purple grenadilla Frans: Gouzoe, Pomme liane violette, fruit de (la) passion, grenadlille Duits: die Maracuja/s, die Passionsfrucht/e, granadilla, susze calabasch Familie: Passifloraceae (passiebloemfamilie) De paarsvruchtige Passiflora heeft donkergroene, drielobbige bladeren. Andere soorten en rassen kunnen ook een 5- of 7-delig blad hebben. De geelvruchtige soort heeft iets lichter gekleurde bladeren. De kamerplant Passiflora caerulea heeft een lichtgroen 5-tallig blad, opvallende bloemen en is meestal onvruchtbaar (Zie foto rechts) Vermeerderen van de Passiflora - Zaaien is mogelijk onder glas, in het voorjaar (maart-april) of in de vroege zomer. Pas een jaar later kunnen de planten buiten geplaatst worden. De typische eigenschappen van de plant gaan meestal verloren door te zaaien. - Vermeerdering d.m.v. zomerstek/ scheutstek in juli of na de lentesnoei in april, geeft meestal het snelste resultaat. Gebruik vooral stekken van ca 15 cm lang en gebruik als stekmedium 2 delen turf + 1 deel zand. Hielstekken bewortelen beter dan gewone- of tussenstekken. Extra verwonden is niet nodig. Als bewortelingshormoon kan Rhizopon stekpoeder AA 0,5% gebruikt worden. In plaats van de poedermoethode kan je ook de opzuigmethode toepassen (Rhizopon AA 50 mg, 1 tot 2 tabletten per liter water en dan 3 seconden onderdompelen). Verwijder aan de stekken de hechtranken, bloemknoppen en de onderste bladeren. De bovenste bladeren mogen ingekort worden om de verdamping te verminderen. - Slangvormig afleggen van ranken is bij deze klimplant ook mogelijk, maar is soms storend bij de werkzaamheden en geeft slechts een beperkt aantal nakomelingen. - Een vermeerdering door zaaien is meestal af te raden, omdat dan de typische plantkenmerken verloren gaan. Typische kenmerken zijn o.a. vruchtkleur, vruchtgrootte, rijptijd. Ook zijn de nakomelingen niet allemaal gelijk in uitzicht. Het zaaien kan soms interessant zijn om nieuwigheden te bekomen. Planttips en de teelt van Passiflora's. Grond en standplaats: Passiflora kan groeien op een vochthoudende, vruchtbare en gedraineerde grond met een neutrale pH. De levensduur van de planten is het best op zandgronden. Buitenteelt op



kleigrond is heel moeilijk en kan beter vervangen worden door de teelt in kuipen en grote potten. Vervang in kuipen jaarlijks de grond door nieuwe potgrond. De passiebloem groeit best op een zonnige, warme plaats. De purperkleurige rassen groeien optimaal bij een temperatuur boven de 20°C. De planten zijn winterhard tot -4°C. Voorzie een stevig klimrek of steun waarlangs de plant kan groeien. Ook aan de voet van een oude boom planten is mogelijk.

Bestuiving van passiebloemen : De passieplant moet door insecten (bijen en hommels) bestoven worden. Ook handbestuiving is soms nodig. Voor een goede vruchtzetting mag de temperatuur tijdens de bloei niet lager dan 16°C zijn. De bloemen verschijnen meestal pas in het tweede jaar op de korte scheuten. De purpervruchtige rassen zijn meestal zelfbestuivend, terwijl de gele rassen meestal kruisbestuiving nodig hebben. Snoeien van Passieflora: Jaarlijkse onderhoudssnoei kan gebeuren tussen maart en april. Eventueel kan deze snoei ook gebeuren bij het binnen brengen van de planten. Dode takken t.g.v. vorstschade worden eerst verwijderd. De hoofdtak wordt op 1-2 meter terug gesnoeid. De zijscheuten aan die hoofdtak snoei je terug op 1-2 knoppen van de basis. Tijdens de groeiperiode kan je de scheuten regelmatig op 7 bladeren inkorten. Oogsten van de passievruchten: Vanaf het 2de jaar na aanplanten kan meestal geoogst worden. Buiten zijn de vruchten 3-4 maanden na de bloei rijp (oktober), in de kas meestal reeds vanaf half september. Pluk de vruchten bij voorkeur als ze volledig op kleur en rijp zijn. De schil is hard en rimpelig en rijpe vruchten komen gemakkelijk los. Eventueel kunnen kleurende vruchten ook narijpen op een warme plaats. De rijpe vruchten nodigen je uit tot proeven! Productieve planten produceren 25 tot 40 vruchten. Het vruchtvlees is lichtzuur en erg aromatisch. Gevoeligheid voor ziekten en plagen:



De Passiflora is meestal erg vatbaar voor bladluizen, wolluis en spintmijten. Spintmijten ontwikkelen meestal optimaal in een te droog lucht. Af en toe de planten nat sproeien met ijswater kan uitbreiding tegengaan.

Rassenkeuze voor passieplanten Gele rassen moeten bestoven worden door purpervruchtige rassen. Deze laatste zijn meestal wel zelfbestuivend. De gele rassen zijn meestal minder vruchtbaar. Passiflora caerulea heeft een 5-tallig blad en opvallende bloemen, maar geeft meestal geen vruchten. Passiflora edulis heeft een donkergroen 3-tallig blad. Sommige rassen geven vruchten met een purperen/blauwpaarse kleur en andere geven gele/geeloranje vruchten. Het ras 'Constance Elliott' geeft purper of blauwpurperen/ blauwpaarse vruchten. Het ras 'Incence' geeft geeloranje vruchten. In de handel worden de meeste passiflora's als kuipplant en zonder rasnaam verkocht. Bekijk steeds bij de aankoop of de plant een donkergroen en 3-tallig blad heeft.



11. Poncirus trifoliata (Wilde citroen) Fruit in de tuin: teelt Driebladige wilde citroen in de fruit- en siertuin Poncirus trifoliata is geschikt als vrijgroeiende struikvorm {solitair} in de siertuin. De opvallende, geurende vruchten zijn erg aromatisch. Deze bijzonder gedoornde (sier)fruitsoort is weinig vatbaar voor ziekten, maar vraagt wel een beschutte, warme standplaats. Plantkundige kenmerken van de driebladige citroen: Naamgeving: Wetenschappelijke naam: Poncirus trifoliata (syn. Citrus tr.) Nederlandse naam: Driebladige citroen, winterharde mandarijn, wilde citroen, citroenonderstam. Franse naam: Le mandarinier rustique Engelse naam: Trifoliate Orange Familie: Rutaceae (Ruitfamilie) Deze soort is afkomstig van Noord-China en Korea, alwaar hij ook heel lage

wintertemperaturen weerstaat. De groei is veel sterker dan bij de gewone citrusboompjes. De planten zijn bijzonder gedoornd en op beschutte plaatsen winterhard. De eerste 5 jaar is een winterbescherming tegen noorden- en oostenwind wenselijk. Later is hij meer winterhard (tot -20°C.) Vermeerdering van deze winterharde manderijn Te vermeerderen d.m.v. zaaien, stekken en enten.

Deze soort wordt dikwijls gebruikt als onderstam om diverse andere Citrus-soorten op te enten. De hierop geënte, eetbare Citrus-species zijn echter niet winterhard.

Planttips en teelt van deze wilde citroen. Grond en standplaats: De pH is bijvoorkeur lichtzuur tot neutraal (pH 5 tot 6,5) en de bodem goed doorlatend. Kies een zonnige, warme standplaats, zoals aan een zuidenmuur en daarbij beschut voor oostenwind. Planten in container kunnen bijna het jaarrond geplant worden, maar bij voorkeur toch tussen september en april. Plant deze soort voldoende ver van andere plantensoorten (tot 2 m), zodat de groei ongestoord kan verlopen. Meestal is de Poncirus een grote heester van 1,5 tot 2,5 meter hoogte en ca dezelfde breedte, zodat je best voldoende afstand houdt van andere bomen en heesters. Bloei en bestuiving :



De planten zijn zelffertiel, zodat zelfbestuiving meestal een goede productie geeft. De bloemen zijn wit, stervormig en aangenaam ruikend (geparfumeerd). Soms komen er tegelijk bloemen en vruchten voor. Bloeitijdstip: april - mei.

Snoeien van Poncirus:

Snoeitijdstip: juni - juli (na de bloei). Meestal is snoeien niet nodig. Tracht de eerste jaren zo weinig mogelijk te snoeien. Verwijder enkel te laag zittende zijtwijgen en dode takken. Een te sterke snoei is nadelig voor de vruchtzetting, daar deze plantensoort vooral op 2 jarige twijgen vruchten geeft.

Oogsten en sierwaarde van de Poncirus: De oranjekleurige vruchten zijn geel, citroenachtig, bitter en wat zuur. De vruchten zijn 3,5 tot 5 cm groot. Oogsttijd: oktober - begin november Enkel geschikt voor keukengebruik. Goed voor sap en marmelade. (Citrusschillen voor allerlei andere vruchtenconfituren). De vrucht

zelf is rauw niet geschikt voor verbruik, doordat ze te bitter en wrang is. Gevoeligheid voor ziekten en plagen: De Poncirus is een zeer gezond groeiende plant en mits gepaste standplaats weinig vatbaar voor ziekten en plagen. Jaarlijks tot begin november, hangen er talrijke opvallende vruchten aan de struik. Rassenkeuze Poncirus trifoliata var. monstrosus 'Flying Dragon': hoogte ca 2,5 m Poncirus tifoliata 'Enghien': hoogte ca 1 m, breedte ca 0,80 m (dwergvorm, eventueel ook als boompje te kweken)



12. Schisandra chinensis Mooie klimmer, vaak als sierplant. Eetbare rode bessen. Schisandra Bes/vrucht: mooie rode vruchten in trosjes, scherpe smaak, weinig ziektegevoelig Rijping: late herfst Groeiwijze: klimplant, geschikt voor elke 'normale' tuingrond, heeft soms wat tijd nodig om zich thuis te voelen, geeft ook prachtige bloemen in het voorjaar

Schisandra chinensis (Turcz.) Baill. Bladverliezende klimheester. De bloemen zijn wit tot lichtroze in mei-juni; ze worden gevolgd door trossen rode vruchten aan de vrouwelijke planten. Schisandra grandiflora (Wall.) Hook. f. & Thoms. Ook deze klimheester heeft witte tot lichtroze bloemen in mei-juni; de rode vruchten aan de vrouwelijke planten zijn eetbaar. Schisandra rubriflora (Franch.) Rehd. & Wils. De bloemen in april-mei aan deze soort zijn rood en, helaas, ook alleen de vrouwelijke planten dragen vruchten. Schisandra - Schisandraceae Schizandra´s zijn groenblijvende of bladverliezende, windende struiken waardoor ze ingedeeld worden onder de kuipplanten. Het geslacht telt 24 soorten in Oost- en Zuid-Azië en slechts 1 soort in Noord-Amerika. Bij ons groeien ze goed als klimplant in prielen en pergola´s in goede voedselrijke grond. De bij ons geteelde cultivars zijn bladverliezend met enkelvoudige, afwisselende bladeren en tweehuizige bloemen. Die staan afzonderlijk of met enkele tegelijk in okselstandige bosjes aan de voet van de jonge twijgen. De bloembekleedsels bestaan uit 7 tot 12 identiek gevormde en gekleurde kelk- en kroonbladen. Ze zijn meestal rood, geel of wit. De vrucht is een aarvormige, verlengde schijnvrucht. Klimplanten Schisandra chinensis



Naam: Schisandra chinensis Nederlandse naam: Schisandra Familie: Schisandraceae Synoniem: () Bloeitijd: 5-6 Bloemkleur: wit tot vleeskleurig Hoogte min-max: 5-7 Bladeren: breed ovaal-eirond Informatie, teelt: Schisandra chinensis is inheems in Japan en Korea en klimt windend tot 5-7 m hoogte en heeft bruine, enigszins hoekige twijgen. Het blad is breed ovaal-eirond, 5-10 cm lang en van boven glanzend donkergroen. De witte tot vleeskleurige, ongeveer 1,5 cm grote, geurende bloemen verschijnen in mei en juni. De vrouwelijke planten dragen in de herfst mooie, geelrode, tot 10 cm lange vruchtaren. Het is de meest aangeplante soort. Het is een fraaie liaan die kan dienen als bekleding van muren, pergola's en prieeltjes. Er moet altijd voor steun worden gezorgd. Ze verdragen zonnige tot licht beschaduwde plaatsen en gedijen het best op diep losgemaakte, voedselrijke grond. Vermeerdering: door zaaien of stekken. Standplaats lichtbehoefte zon, halfschaduw deze plant bevat geurende plantendelen - geschikt voor een solitaire positie in een beplantingsschema - deze plant moet gesteund worden - deze plant vormt opvallende en aantrekkelijk bessen

document in windows internet explorer...asimina triloba (l) onbekende hoge struik of kleine boom met...

Documents