DISSERTAT. JURID,

DE

EFF ECT1-BUS.ex LEGITIMO MATRIMOJNIO

DERIV ANDIS,

PARS IL,

quam,,CONSENT.. CONSVLT. JCT. ORD. EPSAL.,

pr^side

Doct. ANDREAHERNBERG H,

Juris Pro fess. Reg. et Ord.,fac.. jurid. ii». t. dec..

PUBLICO MODESTE SVBMITTIT EXAMINI

georgius frebr. hellmanost ro - g.o t h u s

in audit:. gust.. maj. o. xxiv" majt mdcclxxxit i.h. a. m. s.

UPS ALI JE,Apud Direct. Joh. Edman.

§'I.

Inter cffe&us y ex legitimo matrimonio, fecundumLeges et Conftitutiones Svecicas, derivandos,ed quoque donum matutinale, /

de quo brevi hoc fpecimine Acadernico ita agereconftitui, ut, genuina ejus idea tradita, exponara:i:° A q uo et quo tempore, fecundum jura noftra,tam hodierna, quam antiqua, concedi debeat;2:o quantum fit et ex quibus rebus detur; 3:0 quoordine ex portione mariti defun&i uxori vindiee-tur; 4:0 Quid ftatuendum (it de illo cafu, ubi fpon-fus cum fponfa concubuit, matrimonio vero copu-la facerdotali confurnando fe pertinaciter fubducit iet 5:0, quibus ex cautfis amittatur. Et dum hocopus, hic labor, non dubito , quin Tu, B. L., (imihi non contingat adeo ehe felici, ut defiderioTuo fatisfacere poffim, tarnen, quem aiiis imper-tire foles, mihi quoque praeftes favorem.

§. II.Ex genuinis Juris Svecani fontibus evidenter,

ut fpero , patet, quod donum rnatutinale nihil ali¬ud (it, quam certa bonorum portio, quam fponfae,futurae uxori, ad onera matrimoii ferenda, vitam-que in viduicate fuftentandam promittit (ponfus.Quod donum hoc etjam olim datum fuerit, extraomnem dubitationis aleam ponunt jura noftra vetu-

A . fta,

c§t£j \ /% ( c9Qa<3flp J % { <%§

fira* etfi fimul fatendurT?, eandem, qux prifcis tem-poribus obfervari debuic,, jam non effe legem. Adtenorem legis noftra communis, in Cap. IX $. 2.I it. de Jur, Macr»* ante copulam facerdotalem fu-turas uxori , five virgo, five vidua fit, promicci jamdebet; id quod fecus fe habuit,, fecundam juranoftra vetufta ,, quippe qux confcenfionem thalamiita poftularunt, ut ante hane matrimonium neqna»quam habereeur perfe&urn.. Hoc prsefcribit §(. VII©tpf. SS £ ©ange tbön babbln uppenbarItfe t ftdncj fattian *• * tf)a dr bott fomnun tid addrdtfd ttieb banum. Huc quoque refpiciunt verbaII gl. 2 § Slrfb. SS. £clf- 2. fornber SBrub t fjdngtttcb bonbetjmuttn tba a bfin före bdttnt babbeftoarft od; {offft. Unde fecundtim Leges antiquasdonum matutinale non concedibatur, nifi temporematutino poft thalami confcenfionem. J^Utbrabaqrom morabtn 5b IV Slrfb. SS. Upi. 2., 51. xi. $rfb.3S* SSBdgm. t Quod quoque pnrterea colligi pot-eft ex Cnp. IX ©. 35. 2. 2* ubi: 5Ju ftbban SSott*be od) £>nfmt gift droA od) tbe bafrna nattfammandgbat, tba dr ban benne rätter tnafémanocb egber fotia od) ftoara för bona: £bn (?ad bnttbenne ntorqbongdftoor gtftoa. Et quandoquidemde Jure Wefi-Gothico donum matutinale alia con-ditione exigi non potuit, quam fi concubitus pro»mifiionem et nuptias non antevcrtiflet ,f inde fufpi-catur Sciernhökius, in fignum et praemium virgini-tatis concedum fuifie; ita tarnen, ut honefbe viduaepari cum virginibus hoc in punåo fruerentur jure.

Vid

0% \ 2 fW J 3 K

Vid. Stiernhok de Jur. Sv. et Goth. Vetuft. Libr. II.Cap. I. p. i6i, adeo ut donum hoc, fjjiävgött*(jåftM ideo di&um, quod mane pofterioris dieipromifiurn datumque fueric, fecundum jus Veft-Go-thicurn petere non potuerit virgo fponfa, nifi co-piam virginitatis ante celebratas nuptias non fecifter.Quibus folemnitacibus olim datum fuerit, difquirerehic non vacar. Qui uberiorem in hoc argumentodefiderat notitiam, eam inveniet apud EundemStiernhökium in Libr. 2 Cap. 1«. p. 162 et feq.

§. HLPoflquam in §. proxime praecedenti ea, qua

fieri potuit, brevicate, expofui, a quo et quo tem¬pore promitti debuerit donum matutinale, ulteriuspedem promoveo , examinaturus quaeftionern , exquibus bonis, (ecundum principia juris prudencisnodrae hodiernse, concedi poffit, Permictente legein Cap. IX §. 4. Tit de Jur. Matr. et bona mobi¬lia et immobilia, allodialia et adquifita , ruri et inurbe fita, donorum macutinaliurn obje&a conftitu-unt; ita tarnen, ut nemini Iiceat bona mobilia etimrtiobilia fimul futurae uxori ffcipulari; et prastereacavendum, ne ejusmodi donum quantitatem, legedefinitam , fuperet. Quid? quod porcio doni ma-matutinalis, (i ex bonis immobilibus promifiurn fue¬rit, non fit major , quam tertia pars bonorum ma-riti, quaj, prius lolvendis folutis, refidua eft. Sivero ex bonis mobilibus fumendum fit, probe ad-tendatur oportet, utrum decima pars bonorum,

A 2 qux

c§2b 'X A f Svb%= ) 4 v. ^

qu32 marko vere competunt tempore/ quo vitarncum morce commutavic, dono manitinali folven-do fufficiat, nec ne? In priori cafu donum matu-tinale uxori vindicandum ; in pokeriori autem re-ducacur ad id, quod legi congruum , necefie ek.Vid. Cap. IX $. §. 4, 5. 6. Tir.de Jur. Matr, Fe,fi a marito defun&o nullum donum matudnale ka-bilitum fuerk, quantitas ejus decerminanda erit,fecundum fundamenta , jacka in <$. 7. ibid. Verumquarrsvis (ic tam verum , quam qood verikimum ,

quod maritus futurae uxori etiam ex rebus foii etimmobil Ibas hsredic&riis donum macutinale conki-tuere poflit, erunt ramen förlitan , qui opinanturconkitutionem legis in proxime dkko Capite ita ad«m ttere explicationem rekri&ivam, ut rebus tanrumimmobiiibüs, ruri adquHitis, adplicari debeat. Prs-fidium opinioni fuse quselituri provocant ad edi&umlegis in Cap. XVIL §. 1. Tit. de Jur. Hsered. Quodautem hi et fallant et f«llantur, nuiius dubito adfere-re. Probe equidem fcio, quod nemini integrum fitbona inimobilia haeredi:aria , ruri fita, tekamentoabalienare, vel eadern aiiter difponere, quam lexpermittitj Sed, cum ejusmodi difpoficio, qua mari¬tus ex rebus immobiiibüs h^reditariis, ruri ktis,uxori donum matutinale kipulatur, tanto minus le¬gi repugnec, quanto certins ek, praedium quoddamhasreditariurn ob fidditer praekica ferviria ad dies vi-tae alicui concedi pofle, fi donarori nulla fic terraadventitia; Vid. Cap. VIII. §. f. Tit. de Jur. Agr.,Inde quoque me reffe concludere pofle'mihi vide¬

or,

. ^ c { <§%J J \

or, quod ecjam ex bonis immobilibus hasreditariis,vuri litis, maritus futura; uxori donum rmtutinaieeatenus promiftere podic, quatenus pleno jure do¬rn in ii non conceditur, Ted mortua uxore, vei adfecund-a vota tranfeunte, ad liberos vei aiios bseredesmarin rediu Vid. §.4. Cap. IX. Tit. de Jur. Matr.

^ IV.Verum quamvis , obfervaro difcrirnine , quod

inter iuris Monicipalis et Provincialis, argum. §. 2.in Cap. IX. Tit. de Jur. Matr., placita intercedic,uxori fuperftiti, donum fuum matutinale ex mari¬ti ilefunäi portione cribuatur, prout di&um in §.proxfme praecedendtantum tarnen abeft, uc, priüsiolvendis non adhuc folutis, iure dorn" matutinalislanetur, in potius hoc jus nulluni in lege praiidi-um inveniat. Quid? qu'od, antequam uxori donumvindicetur et adfignetür rnattitinale, 1:0 conftci-endum legkiraum inventarium r. int ra tempus huicnegotio deftinatum in Cap. IX. 3^ Tin de Jur.Haeredit. cfr. §. 1. ibid. Inventario confedbo , 2:0 fe-parencur omnes i Ute res, quarum nientionem inji-eit §» 2 in Cap. XVII. Tir. de Jur. Merc. 3:0 de-funöi aes alienum, argum. Legis in Cap. X. 1.Tit. de Jur. Hasred., folvi debet ex mafla indi vi-fa, et fecunduni fundamenta , in Cap. XL §.3. Tit.de Jur. Matr. ftabilita; ubi ab utroque vei alter-tnro conjugum, vei conftante matrimonio, vei pro-pter irnpenfas in Iponfalia et nuptias fa&as," con-sra&um deprehenditur. Si vero probari poffit5 aes

A 3 hoc

J u v.

hoc alienum, vel ante matrimonium , vel eodernconftante , mariti defunfti propria culpa conflatumet nullam inde in uxorem redundafie utilitatem, e-di&um illud legis in Cap. XI. §. 4. Tit. de Jnr.Matr% dger fta fat enfam bota oc& ej antiarélott foWcWa, adpÜcetur oportet. Soluto fic debi-to, 4:0 uxori auåoramentum feu Praecipium fuumfumendi jus fit ad Cap. XVII. Tit. de Jur. Matr.5:0 quod uxori luperftiti jure matrimonii in bonamutua compedt, fttl (jtftOl'dttt/ juxta fortem fepa-randum erit. Vid. Cap. XII. $. 3. Tit. de Jur. Hae-red. His omnibus ordine commemorato pera&is,6:0 infequitur, ut uxori donum fuum matutinale exmariti defun&i refidua portione tribuatur, proutlex praefcribit.

S.v.Quid autem juris fit, fi contingat, ut fponfus

cum fponfa concubuerit, matrimonio vero copulafacerdotali confumando pertinaciter fe fubduxerit, •,efl quoque quaeftio digna, quae in confiderationemveniat. Argumento legis in Cap. III. $. $. 9. 10.Tit» de Jur. Matr., id quidem extra omnem contro-verfiam pofitum efl, quod, ejusmodi exiftente cafu,fponfa fponfi legitima declaretur uxor, qu» pleno illofruatur jure, quod difpofitio legis in Cap. X. Tit. deJur. Matr. aliis fceminis, fcedere matrimoniali jun&is,refervat; contumaciam enim perfidi fponfi, qui, morasne&endo, matrimonium copula facerdotali confuma-re renuit, fic coercere, atque deceptae fuccurrere

co-

£§!?3 T f=aip /11

conatur Legiflator. An vero inde fequatur, ut: do-num quoque matutinale exigere pofiit, non aequeexpeditum videtur. Ad hane itaque quaeftionemquefd adtinet, refpondent litt. Regte d. j Nov. 1685>quod fponfa , a Judice competente uxor renuen-tis copulam facerdotalem declarata, eo gaudeat ju¬re, ut, praeter communionern honorumr etjam do-num matutinale pofeere poffit. Quod haec ftnten-tia non repngnet, Ted legi nofirae communi fit con-fentanea, facili negotio perfpicitur. Nam licet indi&o Cap. III. §. $. 9. 30. doni matutinalis nullafiat mentio, exprefie tamen ibi Judici injungitur ,ut fponfi jufta declaretur uxor.: Et, quandoqui-dem juribus, quae legitimas uxori, fecundum iurapatriae, competunt, Jöi reöe adnumerant jus donimatutinalis, inde i Hud fluit confe&arium , quodfponfae, quae a Judice fponfi declaratur jufta uxor,donum haud denegandum fit matutinale. Cum ve¬ro in cafu hoc fuppofito quantitas hujus doni nonfit determinata, §. 6. in Cap. IX. Tit. de Jur. Matr.norma fit, quam fequatur Judex, officium ffiumre&e adminiftraturus.

$. VI.Coronodis loco , obfervafTe quoque iuvabit,

quod , ut aliae praerogativ# amitti poflunt, ita quo¬que uxor dono matutinali privetur, fi fidem con*jugatem vioJaverit., Et cum haec fides frangaturadulterio, quod ideo jufta divortii caufia eft, do¬num nututinale uxori aufertur, crimine hoc fe

pol-

\ Q f ^2?) o \ m-

polluenti, nid maritus veniam fra6i:a* fidei dederic,vel communi toro poftea ufus fuerit. Vid. Cap.XIÜ. §. 1. Tit* de Jur. Matr. Eadem eft lex, ütiinta uxoris fuerit faßvitia, ut maritum interficiar.Vid. Cap. Vf. §. 3. Tit. de Jur. Haered., ita tameout hac vind i 61:a jura noflra bodierna uxorem nonperfequantur , nid culpa lata maritum luum pere-merit* vid. ibid. Prxterea amittitur quoque do-num matutinale, in illo cafu ,t ubi uxor omnibusbonis multatur, cfr. Cap. VII. mffc. 35. Et, (1 uxorad feounda vota tranfierit, vel vitam honeftam non

egerit, donum matutinale, in rebus Coli conftitu*tum, marici haeredibus cedit. Sed humana funt

ida. Ta, O Bone Deus, ne patiare , precor,nos his terrenis ita frui , ut meliora et

unmortalia non f peremus bona !