Doc.Dr.Hfz. Hajredin Hoxha

SHTJE FETARE, SHOQRORE, POLITIKE BASHKKOHORE

N PESHOREN E KURANIT (Studim analitik i tefsirit t prof. Sejjid Kutubit)

Punim shkencor pr simpozium botror KURANI KERIM DHE SHTJET BASHKKOHORE SHOQRORE

n Terengano, Malajzi 1-2.12.2012

Fakulteti i Sheriatit dhe Studimeve Islame

Universiteti i Katarit 2012

Prktheu nga arabishtja Doc. Dr. Muhamed Mustafa

Recensent: Ajni Sinani

Redaktore gjuhsore: Mimoza Sinani

2 | P a g e

Mendo gjithmon se: Islami sht metod, metod e jets, e jets njerzore objektive me t gjitha parimet

e saj, metod q prmbledh konceptin e besimit, i cili komenton natyr e (ekzistencs), prcakton pozitn e (njeriut) n kt ekzistenc ashtu si e cakton qllimin e ekzistimit t tij njerzor... I prmbledh sistemet dhe organizimet reale q grafullojn nga koncepti i till i besimit, q mbshteten n t dhe q prfaqsojn pasqyrn reale q vrehet n jetn e njerzve, si sistemi i moralit dhe burimi prej t cilit burojn parimet mbi t cilat mbshteten, pushteti q prfitohet prej tyre, sistemi politik, format e karakteristikat e tij, sistemi ekonomik me filozofin dhe problematikat e tij, sistemi ndrkombtar n marrdhniet dhe relacionet e tij...1

Sa i prket sistemit islamik q t mbizotroj n vet njerzin, qofshin prej atyre q e pranojn Islamin apo jo, duhet orvatur formimin dhe mbrojtjen e ktij sistemi, duke i ln njerzit t lir n kt aspekt brenda suazave t besimeve t tyre. E gjith kjo mund t realizohet vetm nse ka pushtetar t mir, ligj t mir, sistem t mir q e mbron prej secilit q tenton t sulmoj lirin e davetit dhe besimin e lir n tok!2

Prof. Sejjid Kutub

1 El-Mustekbelu li hadheddin, f. 2. 2 Hasaisut-tesavvuril-islamij, f. 14.

3 | P a g e

SHTJE FETARE SHOQRORE POLITIKE BASHKKOHORE N PESHOREN E KURANIT

Lexim analitik i tefsirit t prof. Sejjid Kutubit REZYME Kishte t drejt Imam Sujutiu kur e tha thnien e tij t njohur: Vrtet libri yn

Kurani sht burim dhe grafullues i shkencave, qark i diellit dhe lindjes s tyre, dhe aty e ka venduar Zoti i Madhruar diturin pr do gj...

Zoti i Madhruare shpalli Kuranin Fisnik pr ti nxjerr njerzit nga errsira n drit: (Ky sht) Libr; Ne ta shpallm ty q me urdhrin e Zotit t'i nxjerrish njerzit prej errsirave n drit; (t'i nxjerrsh prej errsirs) n rrug t Fuqiplotit, t Falnderuarit (Ibrahim, 1).

Zoti i Madhruar e bri Kuranin mrekulli t gjall q do t vazhdoj deri n Ditn e gjykimit. Ska dyshim se ngjyrat e mrekullis s Kuranit jan t ndryshme dhe t llojllojshme. Aty mund t gjesh mrekulli shkencore, mrekulli ligjore, mrekulli historike, etj. Pasi q Kurani sht mrekulli hyjnore pr do koh dhe do vend, libr i tr njerzis dhe libr i t gjitha kohrave, ather metodologjia hyjnore q sht e qart dhe ndikuese, sht ajo q krkohet e q ju mungon shumics s njerzve n kt koh. Kjo metodologji hyjnore me karakteristikat e veta sht universale, sepse i prmbledh sistemet etike, shoqrore, politike dhe se nevoja e njerzve pr kt metodologji sht shum e madhe. Karakteristikat dhe virtytet e ksaj metodologjie hyjnore jan theksuar n Kuranin Famlart dhe n sunnetin e pastr, dhe nj numr i madh i mendimtarve dhe i dijetarve t kaluar e bashkkohor jan marr me sqarimin, komentimin dhe shqyrtimin e tyre. Pjesa m e madhe e sistemeve bashkkohore shoqrore e politike jan sisteme pastr njerzore pozitive (apo sisteme me trashgimi xhahilite), si thot profesori Sejjid Kutub.

Islami duhet t gjykoj e jo t gjykohet, udhheqs e jo i udhhequr, dhe kjo metodologji n dryshon nga metodologjia pozitive njerzore q e njeh Evropa. N metodologjin hyjnore nuk ka dallim n mes fes, dynjas dhe qytetrimit, nuk ka kontradikta n mes nevojave t shpirtit, trupit dhe trurit. Sistemi islamik sht sistem i vetm q e shpton botn nga lodhja intelektuale, etike, ekonomike e politike, ofron lirin, qetsin psikike, intelektuale dhe shoqrore pr t gjith njerzit. Pra, patjetr ti kthehemi sistemit t vetm islamik pr t formuar gjenerat me zemr t pastr, me tru t sinqert, me koncept t kthjellt, me ndjenja t pastra dhe t qetsuara.

Natyra e ksaj feje refuzon deponimin e njohurive n frigorifert e ftoht t trurit, dhe ne sot, patjetr t prfitojm nga metoda e gjenerats s par n leximin e Kuranit Fisnik pr t msuar, pr t realizuar, pr pun dhe pr sukses. Gjeneratat bashkkohore jan formuar nga metoda e studimit dhe knaqsis.

Ky parim shkencor do t orvatet me ndihmn e Zotit q t prgjigjet n disa pyetje t tilla nprmes shqyrtimeve dhe studimeve t mia t tefsirit t profesor Sejjid Kutub (Fi dhilalil-Kuran) dhe disa veprave t tjera. Prej Zotit krkoj ndihmn e suksesit, udhzimin dhe shptimin. Paqja qoft mbi ju, mshira e Zotit dhe begatit e Tij!

Terminologjia kryesore e ktij hulumtimi: metodologji, legjislacion, karakteristika, sisteme islame, xhahilijet (injoranc).

4 | P a g e

N emr t Zotit, Bamirsit t Prgjithshm dhe Mshirbrsit! HYRJE Falnderimi i takon All-llahut, t cilit i takojn qiejt, Zotit t botve, i Vetm n t

gjitha cilsit e atributet, i Mshirshm dhe Mshirbrs mbi t gjith nevojtart dhe skamnort, Posedues i Dits s gjykimit, i cili i shprblen mirbrsit dhe i dnon keqbrsit, vetm Ty t adhurojm dhe n Ty mbshtetemi gjat obligimeve tona. Na udhzo n rrug t drejt t t gjitha udhzimeve, n rrugn q e pranon Ti n do gjendje e do pozit, e jo n rrugn e t hidhruarve e as t humburve nga njerzit injorant, t devijuar. Salavatet pr Muhammedin, i pajisur me mrekullit dhe shenjat m t mira, mbi familjen e tij, mbi sahabt e tij dhe mbi grat e tij t pastra, nnat e besimtarve dhe besimtareve dhe prshndetje t madhe! O Zoti yn, na nxjerr nga errsirat e iluzionit dhe na ndero me dritn e t kuptuarit, na bn t kuptojm diturin, na jep moral t mir, na nxjerr nga dyshimet e hamendjeve e na drgo e na drgo n kopshtet e t vrtetave dhe fakteve. O Zoti yn, Ti vrtet je i Gjithdijshm, i afrt, prgjegjs ndaj lutjeve!

1. Rndsia e puns me Kuranin Famlart duke marr si udhheqs gjeneratn e

zbritjes s Kuranit (Selefit t devotshm) Zoti i Madhhruar e ka br Kuranin Famlart burim t krenaris dhe autoritetit t

muslimanve. Zoti i Madhruar thot: A nuk e kuptoni se Ne ua shpallm librin n t cilin gjendet krenaria juaj? (Enbija, 10).

Disa dijetar thon se ky ajet ka t bj me nderin dhe fuqin tuaj n dynja. Ai q ec rrugs s selefit t devotshm mbshtetet pr do gj n t si n jetn private ashtu edhe n at publike si dhe n t gjitha shtjet e fes dhe t dynjas. Zoti i Madhruar thot: Pr Zotin tnd jo, ata nuk jan besimtar (t asaj q t zbriti ty as t asaj para teje) derisa t mos zgjedhin ty pr t gjykuar n at konflikt mes tyre, e pastaj (pas gjykimit tnd) t mos ndiejn paknaqsi nga gjykimi yt dhe (derisa) t mos binden sinqerisht (Nisa, 65).

Mbshtetja n Kuran ishte e plot dhe e trsishme pa kurrfar hutie e hezitimi nga adhurimi ndaj Zotit dhe pr tiu afruar Atij q sht i pastr nga t metat e q jep shkall t larta.

Zoti i Madhruar thot: Kur All-llahu ka vendosur pr nj shtje, ose i drguari i Tij, nuk i takon (nuk i lejohet) asnj besimtari dhe asnj besimtareje q n at shtje t tyre personale t bjn ndonj zgjidhje tjetrfare. E kush e kundrshton All-llahun dhe t drguarin e Tij, ai sht larguar shum larg s vrtets (Ahzab, 36).

Po ashtu edhe gjenerata e par q prjetoi shpalljen e Kuranit, gjegjsisht sahabt dhe tabiint e respektuar gjithashtu mbshteteshin n Kuran pr t msuar dhe pr ta praktikuar, pr msim e pun duke e respektuar e nderuar trsisht kt metodologji t vrtet. Ata i hapnin zemrat dhe trurin para se ti hapnin kalat dhe fortifikatat. Pas tyre erdhn gjenerata q u hutuan, sepse mbshteteshin n Kuran vetm si lexim e kultur pr t msuar dika m shum pa u bekuar nga kjo metodologji e shndosh, dhe kshtu filluan t dshtojn. Tash ka ardhur koha q ummeti islamik t rimkmbet me kt Kuran q t jen t afrmit e Zotit Mshirplot me kuptim e vepr t mir e me Kuran duke e pasur si prijs t birin e Adnanit, pejgamberin ton, Muhammedin a.s.

5 | P a g e

2. Obligimi i nnshtrimit ndaj Zotit, ndaj Pejgamberit t Tij dhe ndaj udhheqsve Pr t qen jeta e njerzve e rregulluar dhe pr t qen shteti sa m efikas, Zoti i

Madhruar obligon q ti nnshtrohen Atij, Pejgamberit t Tij dhe udhheqsve t muslimanve. Zoti i Madhruar thot: Binduni All-llahut dhe binduni t drguarit e kini kujdes (mos kundrshtoni). E nse refuzoni, ather pra, dijeni se obligim i t drguarit Ton sht vetm komunikimi i qart (Maide, 92).

O ju q besuat, bindjuni All-llahut, respektoni t drguarin dhe prgjegjsit nga ju. Nse nuk pajtoheni pr ndonj shtje, ather parashtrojeni at te All-llahu (te libri i Tij) dhe te i drguari, po qe se i besoni All-llahut dhe dits s fundit. Kjo sht m e dobishmja dhe prfundimi m i mir (Nisa, 59).

3. Daveti i Kuranit sht ndrkombtar, ndrsa ligjet kuranore jan pr t mirn e

njerzve dhe shteteve Mshira e Zotit ishte ajo q caktoi davetin islam t kaploj mbar njerzin. Zoti i

Madhruar thot: Thuaj (Muhammed): "O ju njerz! Un jam i drguari i All-llahut te t gjith ju. All-llahut q vetm i Tij sht sundimi i qiejve e i toks, s'ka t adhuruar tjetr pos Tij; Ai jep jet dhe Ai jep vdekje, pra besoni All-llahun dhe t drguarin e Tij, pejgamberin e pashkolluar, q beson All-llahun dhe shpalljet e Tij, ndiqeni rrugn e tij q ta gjeni t vrtetn (Araf, 158).

Ashtu si i rregullon Kurani shtjet e njerzve dhe t vendeve, po ashtu rregullon edhe jetn e besimit, shoqris, politiks, moralit dhe ekonomis. Pra, Kurani sistemon jetn ton publike dhe private, na nxjerr nga bota e dyshimeve dhe hamendjeve e na udhzon n t vrtetn e drits dhe gjrave faktike. N kt kontekst Kurani Famlart thot pr Pejgamberin a.s.: T drguarin q ua lexon ajetet e qarta t All-llahut pr t'i nxjerr ata q besuan dhe bn vepra t mira prej errsirave n drit (Talak, 11).

Ligjet kuranore kan n vete urdhra madhshtor e par