Doç. Dr. Onur POLAT

Tetanoz Profilaksisi

• Tetanoz

– Latince ‘gerilme’ anlamına gelir. – İstemli kasların tonik spazmıyla karakterize akut bir

toksemidir. – Etken: Clostridium tetani – Hastalıktan sorumlu toksin: Tetanospazmin – Yeterli hijyen ve bağışıklama ile eradikasyonu

mümkündür. – Gelişmekte olan ülkelerde halen önemli bir sağlık

sorunudur. – Hayatın ilk ve son evresinde daha sık görülür.

2

Tetanoz Profilaksisi

• İnkübasyon süresi

– 2 gün- 2 ay (ortalama 2 hafta) olarak bildirilmektedir.

– Bu sürenin kısa olması prognozu olumsuz etkilemektedir.

– Nekrotik,kirli, yabancı cisim içeren yaralarda süre kısadır.

3

Tetanoz Profilaksisi

• Tetanoz Tipleri:

– Jeneralize

– Lokal

– Sefalik (Lokal tetanozun fasial sinirleri tuttuğu tetanoza Sefalik tetanoz denir.)

– Neonatal (Yeni doğanlarda görülen jeneralize tetanoza Neonatal tetanoz denir.)

4

Tetanoz Profilaksisi

• Klinik Bulgular: – Huzursuzluk, halsizlik – Baş ağrısı – Yara yerinde ağrı – Trismus (masseter kaslarının kasılması) – Çene, boyun kası tutulumuna bağlı yutma güçlüğü, konuşma bozukluğu – Kasılmalar yüz kaslarına geçerek risus sardonikus – Rijidite birkaç günde sırt, gövde kaslarının kasılması ile opistotonus görülür ve

ekstremitelere yayılır – Karın kaslarında kasılmalar nedeni ile defans oluşur, akut batın sendromunu

taklit edebilir – Nöbetler halinde tonik ağrılı kas spazmları, hatta kemik kırıkları oluşabilir. – Bilinç açıktır. – Aşırı terleme, ateş, taşikardi, aritmi, hipertansiyon görülebilir – Larenks ve solunum yolu kaslarının tutulumuna bağlı asfiksi ortaya çıkabilir.

5

Tetanoz Profilaksisi

6

Tetanoz Profilaksisi

• Ayırıcı Tanı

– Tanı klinik ve fizik muayene ile konur. – Laboratuvar bulguları ve bakteriyolojik incelemeler tanı

yönünden yararsızdır. – Ense sertliği nedeni ile menenjitten – Trismusu ile diş apsesinden, temporomandibüler artiritten, – Karın kaslarının sertliği ile peritonitten, – Kasılmalar nedeni ile epilepsi ve sitriknin zehirlenmesinden,

ensefalit, fenotiazin grubu ilaçların oluşturduğu distonik reaksiyonlardan ,

– Kas rigiditesi nedeni ile malign nöroleptik sendromdan ve stiff-person sendromundan ayırt edilmelidir.

7

Tetanoz Profilaksisi

• Korunma – Korunmanın en iyi yolu

aşılanmaktır.

– Kirli açık yaralarda yara temizliği ve hızlı tedavi önemlidir.

– Kişinin bağışıklık durumunun bilinmesi önemlidir, acil servise başvuran hastalarda mutlaka sorgulanmalıdır.

– Gebelikte 2 doz aşı ve hastalığı geçirenlerin aşılanması çok önemlidir.

8

Tetanoz Profilaksisi

• Sanıldığının aksine;

– Çivi, iğne, odun parçası batması, ciltte ezilme veya küçük bir kesilme gibi hafif-orta dereceli yaralanmalarda tetanoz vakaları daha sık görülmektedir.

– Bu durum tetanoz oluşumunda hafif yaralanmaların da dikkate alınması gerektiğini düşündürmektedir

9

Tetanoz Profilaksisi

• Kirli Yara

– 6 saatten eski,

– 1 cm’den derin düzensiz,

– Salya veya feçes bulaşmış,

– Nekrotik doku ve yabancı cisim içeren yara

10

11

Tetanoz Profilaksisi

• Tetanus aşısı 0.5 cc

• Tetanoz Ig • Insan kökenli TIG tercih edilecek

üründür. – İM 250 IÜ – > 24 h 500 IÜ.

• Uygulanırken, kombine tetanoz-

difteri toksoidleri ile aynı anda fakat farklı enjektör ve farklı bir bölgeden uygulanmalı

• Yarısı yara yeri komşuluğuna, yarısı koldan İM

Kanama Profilaksisi

• Travma, şok, sepsis, cerrahi girişim, yoğun bakım ünitelerinde kalma, kafa içi patolojiler ve yanık gibi stres yaratan olaylardan sonra midede oluşan mukozal ve submukozal lezyonlara stres ülserleri denir.

• Genellikle klinik iyileşmeye paralel düzelme izlenir. – Patogenezde; mide içi asit, pepsin, safra tuzları,

iskemi, doku iskemisi ve mide yüzey hücrelerinin açlığı…

13

Kanama Profilaksisi

• Stres Ülseri ve kanama açısından Risk Faktörleri – Ağır travma, geniş yanık ve yaygın peritonit geçiren

ağır hastalarda gastrointestinal kanamanın başlaması potansiyel felaket • Yanık (> %30) • Şok • Sepsis • Kafa travması (GKS<8 ya da spinal kord yaralanması) • Solunum yetmezliği • Böbrek yetmezliği • Karaciğer yetmezliği • Koagülopati (trombosit< 50000 ve/veya INR> 1.5 x Normal

değer

14

Kanama Profilaksisi

• Stres Ülser profilaksisinde kullanılan ilaçlar;

– H2-reseptör blokerleri

– Proton pompa inhibitörleri

– Sukralfat ve Misoprostol

15

Tromboemboli Profilaksisi

• Venöz tromboembolide profilaksi derin ven trombozu ve pulmoner emboliyi önlemek amacı ile yüksek riskli hasta grubunda uygulanmaktadır.

• Bütün cerrahi işlemler, cerrahi teknik, yandaş hastalıklar, trombofili ve fiziksel durumlar venöz tromboemboli riskini arttırır.

16

Tromboemboli Profilaksisi

VTE riskini arttıran faktörler temel olarak

• İmmobilizasyon • Travma • Cerrahi girişimler • Enfeksiyonlar • Postpartum dönem • Obesite • Geçirilmiş VTE hikayesi • Variköz venlerin varlığı • Dehidratasyon • Hormon tedavileri

VTE

Tromboemboli Profilaksisi

• Venöz Tromboemboli Profilaksi Yöntemler – Standart heparin: Subcutan

veya İV infüzyon – LMWH – Warfarin: Akut VTE’de tedavi

olarak kullanılmaz • Antikoagülasyon etkisi hızlı

değildir. • Rekürren tromboemboli

insidansı yüksektir. • Uzun süreli tedavilerde

etkilidir. – Trombolitik ajanlar: Hemoraji

riski taşır. – Non farmakolojik yöntemler

(Dizaltı varis çorapları, intermittent pnömotik kompresyon cihazları (PKC)

18

Tromboemboli Profilaksisi

19

Travmada VTE Profilaksisi

Tromboemboli Profilaksisi

• Travma hastalarında tromboprofilaksi önerileri: – Tüm majör travma hastalar›na rutin olarak tromboprofilaksi

uygulanmalıdır

– Majör travma hastalarının tromboprofilaksisinde kontrendikasyon bulunmuyorsa DMAH uygulamasına güvenli olduğu anda başlanmalı

– Tromboprofilakside DMAH ile birlikte mekanik yöntemler kullanılabilir.

– Aktif kanama veya klinik açıdan önemli kanama riski nedeniyle DMAH kontrendikasyonu bulunan hastalara mekanik profilaksi ile mekanik tromboprofilaksi yapılmalıdır.

– Kanama riski azaldığında mekanik profilaksiye ek olarak veya onun yerine farmakolojik tromboprofilaksi uygulamasına başlanabilir.

20

Tromboemboli Profilaksisi

• Yüksek kanama riski olan ve eksternal fiksasyon ya da alçı nedeniyle APK yapılamayan travma hastalarında tromboprofilaktik yöntem olarak vena kava inferior filtresi uygulanabilir.

• Bu hastalarda vena kava inferior filtresi uygulamasından kaçınmak için hasta Doppler ultrasonografi ile takip 21

21

İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM